yǒu féng xū gōng zǐ zhě, xīn chǐ tǐ tài, yǎ hǎo bó gǔ, xué hū jiù shǐ shì, shì yǐ duō shí qián dài zhī zài
有馮虛公子者,心侈體忲,雅好博古,學乎舊史氏,是以多識前代之載。
yán yú ān chǔ xiān shēng yuē: fū rén zài yáng shí zé shū, zài yīn shí zé cǎn, cǐ qiān hū tiān zhě yě
言於安處先生曰:夫人在陽時則舒,在陰時則慘,此牽乎天者也。
chù wò tǔ zé yì, chù jí tǔ zé láo, cǐ xì hū dì zhě yě
處沃土則逸,處瘠土則勞,此系乎地者也。
cǎn zé xiān yú huān, láo zé biǎn yú huì, néng wéi zhī zhě guǎ yǐ
慘則鮮于歡,勞則褊於惠,能違之者寡矣。
xiǎo bì yǒu zhī, dà yì yí rán
小必有之,大亦宜然。
gù dì zhě yīn tiān dì yǐ zhì huà, zhào rén chéng shàng jiào yǐ chéng sú, huà sú zhī běn, yǒu yǔ tuī yí, hé yǐ hé zhū? qín jù yōng ér qiáng, zhōu jí yù ér ruò, gāo zǔ dōu xī ér tài, guāng wǔ chù dōng ér yuē, zhèng zhī xīng shuāi, héng yóu cǐ zuò
故帝者因天地以致化,兆人承上教以成俗,化俗之本,有與推移,何以核諸?秦據雍而強,周即豫而弱,高祖都西而泰,光武處東而約,政之興衰,恆由此作。
xiān shēng dú bú jiàn xī jīng zhī shì yú? qǐng wèi wú zi chén zhī
先生獨不見西京之事歟?請為吾子陳之。
hàn shì chū dōu, zài wèi zhī sì, qín lǐ qí shuò, shí wèi xián yáng
漢氏初都,在渭之涘,秦里其朔,實為咸陽。
zuǒ yǒu xiáo hán zhòng xiǎn táo lín zhī sāi, zhuì yǐ èr huá, jù líng bì xì, gāo zhǎng yuǎn zhí, yǐ liú hé qū, jué jī yóu cún
左有崤函重險、桃林之塞,綴以二華,巨靈贔屓,高掌遠跖,以流河曲,厥跡猶存。
yòu yǒu lǒng chí zhī ài, gé hé huá róng, qí liáng qiān yōng, chén bǎo míng jī zài yān
右有隴坻之隘,隔閡華戎,岐梁汧雍,陳寶鳴雞在焉。
yú qián zhōng nán tài yī, lóng jué cuī cuì, yǐn lín yù lǜ, lián gāng hū bō zhǒng, bào dù hán hù, hē fēng tǔ gǎo, yuán yǒu lán tián zhēn yù, shì zhī zì chū
於前終南太一,隆崛崔萃,隱轔鬱律,連岡乎嶓冢,抱杜含戶,欱灃吐鎬,爰有藍田珍玉,是之自出。
yú hòu zé gāo líng píng yuán, jù wèi jù jīng, chán màn mí yí, zuò zhèn yú jìn
於後則高陵平原,據渭踞涇,澶漫靡迤,作鎮於近。
qí yuǎn zé jiǔ zōng gān quán, hé yīn hù hán, rì běi zhì ér hán dòng, cǐ yān qīng shǔ
其遠則九嵕甘泉,涸陰冱寒,日北至而含凍,此焉清暑。
ěr nǎi guǎng yǎn wò yě, jué tián shàng shàng, shí wèi dì zhī ào qū shén gāo
爾乃廣衍沃野,厥田上上,實為地之奧區神皋。
xī zhě, dà dì shuō qín mù gōng ér jìn zhī, xiǎng yǐ jūn tiān guǎng yuè
昔者,大帝說秦穆公而覲之,饗以鈞天廣樂。
dì yǒu zuì yān, nǎi wèi jīn cè, xī yòng cǐ tǔ, ér jiǎn zhū chún shǒu
帝有醉焉,乃為金策,錫用此土,而翦諸鶉首。
shì shí yě, bìng wèi qiáng guó zhě yǒu liù, rán ér sì hǎi tóng zhái xī qín, qǐ bù guǐ zāi! zì wǒ gāo zǔ zhī shǐ rù yě, wǔ wěi xiāng zhī yǐ lǚ yú dōng jǐng
是時也,並為強國者有六,然而四海同宅西秦,豈不詭哉!自我高祖之始入也,五緯相汁以旅於東井。
lóu jìng wěi lù, wò fēi qí yì, tiān qǐ qí xīn, rén jì zhī móu, jí dì tú shí, yì yì yǒu lǜ hū shén qí, yí qí kě dìng yǐ wéi tiān yì
婁敬委輅,斡非其議,天啟其心,人惎之謀,及帝圖時,意亦有慮乎神祇,宜其可定以為天邑。
qǐ yī bù qián sī yú tiān qú? qǐ yī bù huái guī yú fén yú? tiān mìng bù tāo, chóu gǎn yǐ yú! yú shì liàng jìng lún, kǎo guǎng mào, jīng chéng xù, yíng guō fú, qǔ shū cái yú bā dōu, qǐ qǐ dù yú wǎng jiù
豈伊不虔思於天衢?豈伊不懷歸於枌榆?天命不滔,疇敢以渝!於是量徑輪,考廣袤,經城洫,營郭郛,取殊裁於八都,豈啟度於往舊。
nǎi lǎn qín zhì, kuà zhōu fǎ, xiá bǎi dǔ zhī cè lòu, zēng jiǔ yán zhī pò xié
乃覽秦制,跨周法,狹百堵之側陋,增九筵之迫脅。
zhèng zǐ gōng yú wèi yāng, biǎo yáo quē yú wén hé
正紫宮於未央,表嶢闕於聞闔。
shū lóng shǒu yǐ kàng diàn, zhuàng wēi é yǐ jí yè
疏龍首以抗殿,狀巍峨以岌嶪。
gèn xióng hóng zhī zhǎng liáng, jié fén lǎo yǐ xiāng jiē
亘雄虹之長梁,結棼橑以相接。
dì dào jiā yú zǎo jǐng, pī hóng pā zhī xiá liè
蔕倒茄於藻井,披紅葩之狎獵。
shì huá cuī yǔ bì dāng, liú jǐng yào zhī wěi yè
飾華榱與璧璫,流景曜之韡曄。
diāo yíng yù xì, xiù ér yún méi
雕楹玉磶,繡栭雲楣。
sān jiē zhòng xuān, lòu kǎn wén?
三階重軒,鏤檻文?。
yòu píng zuǒ yù, qīng suǒ dan chi
右平左域,青瑣丹墀。
kān céng píng táng, shè qiè yá yǎn
刊層平堂,設切厓隒。
chí è lín xuàn, zhàn yǎn chán xiǎn
坻崿鱗眴,棧齴巉嶮。
xiāng àn yí tú, xiū lù líng xiǎn
襄岸夷塗,修路陵險。
zhòng mén xí gù, jiān guǐ shì fáng
重門襲固,奸宄是防。
yǎng fú dì jū, yáng yào yīn cáng
仰福帝居,陽曜陰藏。
hóng zhōng wàn jūn, měng jù huáng huáng
洪鐘萬鈞,猛虡趪趪。
fù sǔn yè ér yú nù, nǎi fèn chì ér téng zhòu
負筍業而余怒,乃奮翅而騰驟。
cháo táng chéng dōng, wēn diào yán běi, xī yǒu yù tái, lián yǐ kūn dé
朝堂承東,溫調延北,西有玉台,聯以昆德。
cuó é jié yè, wǎng shí suǒ zé
嵯峨崨嶪,罔識所則。
ruò fú cháng nián shén xiān, xuān shì yù táng, qí lín zhū niǎo, lóng xīng hán zhāng, pì zhòng xīng zhī huán jí, pàn hè xì yǐ huī huáng
若夫長年神仙,宣室玉堂,麒麟朱鳥,龍興含章,譬眾星之環極,叛赫戲以輝煌。
zhèng diàn lù qǐn, yòng cháo qún pì
正殿路寢,用朝群辟。
dà xià dān dān, jiǔ hù kāi pì
大夏耽耽,九戶開闢。
jiā mù shù tíng, fāng cǎo rú jī
嘉木樹庭,芳草如積。
gāo mén yǒu kāng, liè zuò jīn dí, nèi yǒu cháng shì yè zhě, fèng mìng dāng yù
高門有閌,列坐金狄,內有常侍謁者,奉命當御。
lán tái jīn mǎ, dì sù dié jū
蘭台金馬,遞宿迭居。
cì yǒu tiān lù shí qú xiào wén zhī chù, zhòng yǐ hǔ wēi zhāng gōu yán gèng zhī shǔ
次有天祿石渠校文之處,重以虎威章溝嚴更之署。
jiǎo dào wài zhōu, qiān lú nèi fù, wèi wèi bā tún, jǐng yè xún zhòu
徼道外周,千廬內附,衛尉八屯,警夜巡晝。
zhí shā xuán quǎn, yòng jiè bù yú
植鎩懸犬,用戒不虞。
hòu gōng zé zhāo yáng fēi xiáng, zēng chéng hé huān, lán lín pī xiāng, fèng huáng yuān luán
後宮則昭陽飛翔,增成合歡,蘭林披香,鳳凰鴛鸞。
qún yǎo tiǎo zhī huá lì, jiē nèi gù zhī suǒ guān
群窈窕之華麗,嗟內顧之所觀。
gù qí guǎn shì cì shě, cǎi shì xiān rù
故其館室次舍,采飾纖縟。
yì yǐ zǎo xiù, wén yǐ zhū lǜ, fěi cuì huǒ qí, luò yǐ měi yù
裛以藻繡,文以朱綠,翡翠火齊,絡以美玉。
liú xuán lí zhī yè guāng, zhuì suí zhū yǐ wéi zhú
流懸黎之夜光,綴隨珠以為燭。
jīn shì yù jiē, tóng tíng huī huī
金戺玉階,彤庭輝輝。
shān hú lín bì, ruǎn mín lín bīn
珊瑚林碧,瓀珉磷彬。
zhēn wù luó shēng, huàn ruò kūn lún
珍物羅生,煥若崑崙。
suī jué cái zhī bù guǎng, chǐ mí yú hū zhì zūn
雖厥裁之不廣,侈靡逾乎至尊。
yú shì gōu chén zhī wài, gé dào qióng lóng, shǔ cháng lè yǔ míng guāng, jìng běi tōng hū guì gōng
於是鈎陳之外,閣道穹隆,屬長樂與明光,徑北通乎桂宮。
mìng bān ěr zhī qiǎo jiàng, jǐn biàn tài hū qí zhōng
命般爾之巧匠,盡變態乎其中。
hòu gōng bù yí, lè bù xǐ xuán, mén wèi gōng zhàng, guān yǐ wù biàn
後宮不移,樂不徙懸,門衛供帳,官以物辨。
zì yì suǒ xìng, xià niǎn chéng yàn
恣意所幸,下輦成燕。
qióng nián wàng guī, yóu fú néng biàn
窮年忘歸,猶弗能遍。
guī yì rì xīn, dān suǒ wèi jiàn
瑰異日新,殫所未見。
wéi dì wáng zhī shén lì, jù zūn bēi zhī bù shū
惟帝王之神麗,懼尊卑之不殊。
suī sī yǔ zhī jì tǎn, xīn yóu píng ér wèi shū , sī bǐ xiàng yú zǐ wēi, hèn ē páng zhī bù kě lú
雖斯宇之既坦,心猶憑而未攄 ,思比象於紫微,恨阿房之不可廬。
mì wǎng xī zhī yí guǎn
覛往昔之遺館。
huò lín guāng yú qín yú
獲林光於秦余。
chù gān quán zhī shuǎng kǎi, nǎi lóng chóng ér hóng fū
處甘泉之爽塏,乃隆崇而弘敷。
jì xīn zuò yú yíng fēng, zēng lù hán yǔ chǔ xū
既新作於迎風,增露寒與儲胥。
tuō qiáo jī yú shān gāng, zhí zhì ní yǐ gāo jū
托喬基於山岡,直滯霓以高居。
tōng tiān chāo yǐ sǒng zhì, jìng bǎi cháng ér jīng zhuó
通天訬以竦峙,徑百常而莖擢。
shàng biàn huá yǐ jiāo fēn, xià kè shào qí ruò xuē, xiáng hè yǎng ér bù dǎi, kuàng qīng niǎo yǔ huáng què
上辯華以交紛,下刻哨其若削,翔鶴仰而不逮,況青鳥與簧雀。
fú líng kǎn ér fǔ tīng, wén léi tíng zhī xiāng jī
伏欞檻而俯聽,聞雷霆之相激。
bǎi liáng jì zāi, yuè wū chén fāng
柏梁既災,越巫陳方。
jiàn zhāng shì jīng, yòng yàn huǒ xiáng
建章是經,用厭火祥。
yíng yǔ zhī zhì, shì jiān wèi yāng
營宇之制,事兼未央。
huán quē sǒng yǐ zào tiān, ruò shuāng jié zhī xiāng wàng
圜闕竦以造天,若雙碣之相望。
fèng qiān zhù yú méng biāo, xián sù fēng fǔ yù xiáng
鳳騫翥於甍標,咸溯風甫欲翔。
chāng hé zhī nèi, bié fēng jiāo yáo
閶闔之內,別風嶕嶢。
hé gōng qiǎo zhī guī wěi, jiāo qǐ huō yǐ shū liáo
何工巧之瑰瑋,交綺豁以疏寮。
gàn yún wù ér shàng dá, zhuàng tíng tíng yǐ sháo sháo
干雲霧而上達,狀亭亭以苕苕。
shén míng jué qí tè qǐ, jǐng gàn dié ér bǎi zēng
神明崛其特起,井幹疊而百增。
zhì yóu jí yú fú zhù, jié zhòng luán yǐ xiāng chéng
跱游極於浮柱,結重欒以相承。
lèi céng gòu ér suì jī, wàng běi chén ér gāo xìng
累層構而遂隮,望北辰而高興。
xiāo fēn āi yú zhōng chén, jí chóng yáng zhī qīng chéng
消氛埃於中宸,集重陽之清澄。
kàn wǎn hóng zhī zhǎng qí, chá yún shī zhī suǒ píng
瞰宛虹之長鬐,察雲師之所憑。
shàng fēi tà ér yǎng tiào, zhèng dǔ yáo guāng yǔ yù shéng
上飛闥而仰眺,正睹瑤光與玉繩。
jiāng zhà wǎng ér wèi bàn, xiū dào lì ér sǒng jīng, fēi dōu lú zhī qīng qiáo, shú néng chāo ér jiū shēng? yù suō dài dàng? dào nòng jú jié
將乍往而未半,休悼栗而慫兢,非都盧之輕趫,孰能超而究升?馭娑駘蕩?燾弄桔桀。
yì yì chéng guāng, kuí guā xiāo huō
枍詣承光,睽瓜庨豁。
zēng fú zhòng fén, è è liè liè
增桴重棼,鍔鍔列列。
fǎn yǔ yè yè, fēi yán??
反宇業業,飛檐??。
liú jǐng nèi zhào, yǐn yào rì yuè
流景內照,引曜日月。
tiān liáng zhī gōng, shí kāi gāo wéi
天梁之宮,實開高闈。
qí bù tuō jiōng, jié sì fāng qí
旗不脫扃,結駟方蘄。
lì fú qīng wù, róng yú yī fēi
轢輻輕騖,容於一扉。
cháng láng guǎng wǔ. tú gé yún màn
長廊廣廡.途閣雲蔓。
hàn tíng guǐ yì, mén qiān hù wàn
閈庭詭異,門千戶萬。
zhòng guī yōu tà, zhuǎn xiāng yú yán
重閨幽闥,轉相逾延。
wàng? tiǎo yǐ jìng yán, miǎo bù zhī qí suǒ fǎn
望?窱以徑延,眇不知其所返。
jì nǎi zhēn tái jiǎn chǎn yǐ jí zhuàng, chéng dào lǐ yǐ yǐ zhèng dōng
既乃珍台蹇產以極壯,橙道邐倚以正東。
shì láng fēng zhī xiá bān, héng xī xù ér jué jīn yōng
似閬風之遐扳,橫西洫而絕金墉。
chéng wèi bù chí chāi, ér nèi wài qián tōng
城尉不弛拆,而內外潛通。
qián kāi táng zhōng, mí wàng guǎng xiàng
前開唐中,彌望廣橡。
gù lín tài yè, cāng chí mǎng hàng
顧臨太液,滄池漭沆。
jiàn tái lì zi zhōng yāng hè hù hù yǐ hóng chǎng
漸台立子中央;赫昈昈以弘敞。
qīng yuān yáng yáng, shén shān é é
清淵洋洋,神山峨峨。
liè yíng zhōu yǔ fāng zhàng, jiā péng lái ér pián luó
列瀛洲與方丈,夾蓬萊而駢羅。
shàng lín cén yǐ lěi zuǐ, xià zhǎn yán yǐ yán yǔ
上林岑以壘嶵,下嶄嚴以岩齬。
cháng fēng jī yú bié dǎo, qǐ hóng tāo ér yáng bō
長風激於別島,起洪濤而揚波。
jìn shí jūn yú zhòng yá, zhuó líng zhī yǐ zhū kē
浸石菌於重涯,濯靈芝以朱柯。
hǎi ruò yóu yú xuán zhǔ, jīng yí shī liú ér cuō tuó
海若游於玄渚,鯨宜失流而蹉跎。
yú shì cǎi shǎo jūn zhī duān xìn, shù luán dà zhī zhēn gù
於是采少君之端信,庶欒大之貞固。
lì xiū jīng zhī xiān zhǎng, chéng yún biǎo zhī qīng lù
立修莖之仙掌,承雲表之清露。
xiè qióng ruǐ yǐ cháo sūn, bì xìng mìng zhī kě dù
屑瓊蕊以朝飧,必性命之可度。
měi wǎng pǔ zhī sōng qiáo, yào xiàn mén hū tiān lù
美往普之松喬,要羨門乎天路。
xiǎng shēng lóng yú dǐng hú, qǐ shí sú zhī zú mù
想升龍於鼎湖,豈時俗之足慕。
ruò lì shì ér cháng cún, hé jù yíng hū líng mù! tú guān qí chéng guō zhī zhì, zé páng kāi sān mén, cān tú yí tíng, fāng guǐ shí èr, jiē qú xiāng jīng
若歷世而長存,何遽營乎陵墓!徒觀其城郭之制,則旁開三門,參塗夷庭,方軌十二,街衢相經。
chán lǐ duān zhí, méng yǔ qí píng
廛里端直,甍宇齊平。
běi quē jiǎ dì, dāng dào zhí qǐ
北闕甲第,當道直啟。
chéng qiǎo zhì gōng, qī bù hóng duò
程巧致功,期不紘陊。
mù yī tí jǐn, shì bèi zhū zǐ
木衣綈錦,士被朱紫。
wǔ kù jìn bīng, shè zài lán qí
武庫禁兵,設在蘭錡。
fěi shí fěi dǒng, chóu néng zhái cǐ? ěr nǎi kuò kāi jiǔ shì, tōng huán dài huì
匪石匪董,疇能宅此?爾乃廓開九市,通闤帶闠。
qí tíng wǔ zhòng, fǔ chá bǎi suì
旗亭五重,俯察百隧。
zhōu zhì dà xū, jīn yě wéi wèi
周制大胥,今也惟尉。
guī huò fāng zhì, niǎo jí lín cuì
瓌貨方至,鳥集鱗萃。
yù zhě jiān yíng, qiú zhě bù kuì
鬻者兼贏,求者不匱。
ěr nǎi shāng gǔ bǎi zú, bì fàn fū fù, yù liáng zá pǔ, chī xuàn biān bǐ
爾乃商賈百族,裨販夫婦,鬻良雜普,蚩眩邊鄙。
hé bì hūn yú zuò láo, xié yíng yōu ér zú shì
何必昏於作勞,邪贏優而足恃。
bǐ sì rén zhī nán nǚ, lì měi shē hū xǔ shǐ
彼肆人之男女,麗美奢乎許史。
ruò fú wēng bó zhuó zhì, zhāng lǐ zhī jiā, jī zhōng dǐng shí, lián qí xiāng guò
若夫翁伯濁質,張里之家,擊鐘鼎食,連騎相過。
dōng jīng gōng hóu, zhuàng hé néng jiā? dū yì yóu xiá, zhāng zhào zhī lún, qí zhì wú jì, nǐ jī tián wén
東京公侯,壯何能加?都邑遊俠,張趙之倫,齊志無忌,擬跡田文。
qīng sǐ zhòng qì, jié dǎng lián qún? shí fān yǒu tú, qí cóng rú yún
輕死重氣,結黨連群?實蕃有徒,其從如雲。
mào líng zhī yuán, yáng líng zhī zhū
茂陵之原,陽陵之朱。
qiáo hàn xiāo huō, rú hǔ rú chū
趫悍虓豁,如虎如貙。
yá zì chài jiè, shī jiāng lù yú
睚眥蠆芥,屍僵路隅。
chéng xiàng yù yǐ shú zi zuì, yáng shí wū ér gōng sūn zhū
丞相欲以贖子罪,陽石污而公孫誅。
ruò qí wǔ xiàn yóu lì biàn lùn zhī shì, jiē tán xiàng yì, tán shè zāng pǐ, pōu xī háo lí, bò jī fēn lǐ
若其五縣游麗辯論之士,街談巷議,彈射臧否,剖析毫釐,擘肌分理。
suǒ hǎo shēng máo yǔ, suǒ è chéng chuàng wěi
所好生毛羽,所惡成創痏。
jiāo diān zhī nèi, xiāng yì yīn zhèn
郊甸之內,鄉邑殷賑。
wǔ dōu huò zhí, jì qiān jì yǐn
五都貨殖,既遷既引。
shāng lǚ lián gé, yǐn yǐn zhǎn zhǎn
商旅聯槅,隱隱展展。
guàn dài jiāo cuò, fāng yuán jiē zhěn
冠帶交錯,方轅接軫。
fēng jǐ qiān lǐ, tǒng yǐ jīng yǐn
封幾千里,統以京尹。
jùn guó gōng guǎn, bǎi sì shí wǔ
郡國宮館,百四十五。
yòu jī zhōu wū, bìng juǎn fēng hù
右機盩屋,並卷酆鄠。
zuǒ jì hé huá, suì zhì guó tǔ
左暨河華,遂至虢土。
shàng lín jìn yuàn, kuà gǔ mí fù
上林禁苑,跨谷彌阜。
dōng zhì dǐng hú, xié jiè xì liǔ
東至鼎湖,邪界細柳。
yǎn zhǎng yáng ér lián wǔ zhà, rào huáng shān ér kuǎn niú shǒu
掩長楊而聯五柞,繞黃山而款牛首。
liáo yuán mián lián, sì bǎi yú lǐ
繚垣綿聯,四百餘里。
zhí wù sī shēng, dòng wù sī zhǐ
植物斯生,動物斯止。
zhòng niǎo piān fān, qún shòu biāo dāi
眾鳥翩翻,群獸飈呆。
sàn shì jīng bō, jù yǐ jīng zhì, bó yì bù néng míng, lì shǒu bù néng jì
散似驚波,聚以京峙,伯益不能名,隸首不能紀。
lín lù zhī ráo, yú hé bù yǒu? mù zé cōng kuò gēn nán, zǐ xiè pián fēng
林麓之饒,於何不有?木則樅括根楠,梓械楩楓。
jiā huì guàn cóng, wèi ruò dèng lín
嘉卉灌叢,蔚若鄧林。
yù wěng ài duì, sù shuǎng xiāo sēn
鬱蓊薆薱,橚爽櫹槮。
tǔ pā jù róng, bù yè chuí yīn
吐葩颶榮,布葉垂陰。
cǎo zé zhēn shā yíng kuǎi, wēi jué lì háng, wáng chú méng tái, róng kuí huái yáng
草則箴莎營蒯,薇蕨荔苀,王蒭莔台,戎葵懷羊。
běn chún péng róng, mí gāo bèi gāng
苯蓴蓬茸,彌皋被岡。
xiǎo dàng fū yǎn, biān tīng chéng huáng
筱盪敷衍,編町成篁。
shān gǔ yuán shī, yāng mǎng wú jiāng
山谷原濕,泱漭無疆。
nǎi yǒu kūn míng líng zhǎo, hēi shuǐ xuán zhǐ
乃有昆明靈沼,黑水玄址。
zhōu yǐ jīn dī, shù yǐ liǔ qǐ
周以金堤,樹以柳杞。
yù zhāng zhēn guǎn, jiē yān zhōng zhì
豫章珍館,揭焉中峙。
qiān niú lì qí zuǒ, zhī nǚ chù qí yòu, rì yuè yú shì hū chū rù? xiàng fú sāng yǔ méng sì
牽牛立其左,織女處其右,日月於是乎出入?象扶桑與檬汜。
qí zhōng zé yǒu yuán tuó jù biē, zhān lǐ xù tóng, wěi ní cháng shā, xiū é duǎn xiàng, dà rì zhé bí, guǐ lèi shū zhǒng
其中則有黿鼉巨鱉,鱣鯉鱮鮦,鮪鯢鱨鯊,修額短項,大日折鼻,詭類殊種。
niǎo zé sù shuāng guā bǎo, gē é hóng hè
鳥則鷫鸘鴰鴇,鴐鵝鴻鶴。
shàng chūn hòu lái? jì qiū jiù wēn
上春候來?季秋就溫。
nán xiáng héng yáng, běi qī yàn mén
南翔衡陽,北棲雁門。
fèn sǔn guī fú, fèi huì píng hōng
奮隼歸鳧,沸卉軿訇。
zhòng xíng shū shēng, bù kě shèng lùn
眾形殊聲,不可勝論。
yú shì mèng dōng zuò yīn, hán fēng sù shā
於是孟冬作陰,寒風肅殺。
yǔ xuě piāo piāo, bīng shuāng cǎn liè
雨雪飄飄,冰霜慘烈。
bǎi huì jù líng, gāng chóng bó jī
百卉具零,剛蟲搏擊。
ěr nǎi zhèn tiān wéi, yǎn dì luò, dàng chuān bīn, bǒ lín báo
爾乃振天維,衍地絡,盪川濱,簸林薄。
niǎo bì hài, shòu xián zuò, cǎo fú mù qī, yù jū xué tuō
鳥畢駭,獸咸作,草伏木棲,寓居穴托。
qǐ bǐ jí cǐ, huò yì fēn pō, zài bǐ líng yòu zhī zhōng, qián hòu wú yǒu yín è, yú rén zhǎng yān, wèi zhī yíng yù
起彼集此,霍繹紛泊,在彼靈囿之中,前後無有垠鍔,虞人掌焉,為之營域。
fén lái píng chǎng, zhà mù jiǎn jí
焚萊平場,柞木剪棘。
jié zhì bǎi lǐ, háng dù qī sāi
結置百里,迒杜蹊塞。
yōu lù yú yú, pián tián bī zè
麀鹿虞虞,駢田逼仄。
tiān zǐ nǎi jià diāo zhěn, liù jùn bó
天子乃駕雕軫,六駿駁。
dài cuì mào, yǐ jīn jiào
戴翠帽,倚金較。
xuán biàn yù yīng? yí guāng shū yuè
璇弁玉纓?遺光倏爚。
jiàn xuán yì, shù zhāo yáo
建玄弋,樹招搖。
qī míng yuān, yè yún shāo
棲鳴鳶,曳雲梢。
hú jīng wǎng shǐ, hóng zhān tuì máo
弧旌枉矢,虹旃蛻旄。
huá gài chéng chén, tiān bì qián qū
華蓋承辰,天畢前驅。
qiān shèng léi dòng, wàn qí lóng qū
千乘雷動,萬騎龍趨。
shǔ chē zhī péng, zài xiǎn xiē xiāo
屬車之篷,載獫猲獢。
fěi wéi wán hǎo, nǎi yǒu mì shū
匪唯玩好,乃有秘書。
xiǎo shuō jiǔ bǎi, běn zì yú chū
小說九百,本自虞初。
cóng róng zhī qiú, shí hóu shí chǔ
從容之求,實侯實儲。
yú shì chī yóu bǐng yuè, fèn liè bèi bān
於是蚩尤秉鉞,奮鬣被般。
jìn yù bù ruò, yǐ zhī shén jiān, chī mèi wǎng liǎng, mò néng féng zhān
禁御不若,以知神奸,魑魅魍魎,莫能逢旃。
chén hǔ lǚ yú fēi lián, zhèng lěi bì hū shàng lán
陳虎旅於飛廉,正壘壁乎上蘭。
jié bù qǔ, zhěng háng wǔ
結部曲,整行伍。
liáo jīng xīn, hài léi gǔ
燎京薪,駭雷鼓。
zòng liè tú, fù zhǎng mǎng
縱獵徒,赴長莽。
liè zú qīng hòu, wǔ shì hè nù
迾卒清候,武士赫怒。
tí yī mèi gé, suī xū bá hù
緹衣韎韐,睢盱拔扈。
guāng yán zhú tiān tíng, xiāo shēng zhèn hǎi pǔ
光炎燭天庭,囂聲震海浦。
hé wèi wèi zhī bō dàng, wú yù wèi zhī tuó dǔ
河渭為之波盪,吳獄為之陁堵。
bǎi qín léng jù, kuí qú bēn chù
百禽棱遽,騤瞿奔觸。
sàng jīng wáng hún, shī guī wàng qū
喪精亡魂,失歸忘趨。
tóu lún guān fú, bù yāo zì yù
投輪關輻,不邀自遇。
fēi hǎn sù shuò, liú dī???
飛罕潚箾,流鏑???。
shǐ bù xū shě, dìng bù gǒu yuè
矢不虛舍,鋌不苟躍。
dāng zú jiàn niǎn, zhí lún bèi lì
當足見蹍,值輪被轢。
jiāng qín bì shòu, làn ruò qì lì
僵禽斃獸,爛若磧礫。
dàn guān zhì luó zhī suǒ juàn jié, gān shū zhī suǒ yóng bì, chā cù zhī suǒ chān jué, tú bó zhī suǒ zhuàng?, bái rì wèi jí yí qí guǐ, sì xiǎn qí shí qī bā
但觀置羅之所罥結,竿殳之所揘畢,叉簇之所攙捔,徒搏之所撞?,白日未及移其晷,巳獮其十七八。
ruò fú yóu jiāo gāo huī, jué kēng yú chì
若夫游鷮高翬,絕坑逾斥。
chán tù lián chuān, líng luán chāo hè
巉兔聯猭,陵巒超壑。
bǐ zhū dōng guō, mò zhī néng huò
比諸東郭,莫之能獲。
nǎi yǒu xùn yǔ qīng zú, xún jǐng zhuī kuò
乃有迅羽輕足,尋景追括。
niǎo bù xiá jǔ, shòu bù ài fā
鳥不暇舉,獸不礙發。
qīng qiāo jī yú gōu xià, hán lú shì yú xiè mò
青骹擊於韝下,韓盧噬於緤末。
jí qí měng yì pī ér, yú mù gāo kuāng, wēi shè sì hǔ, mò zhī gǎn kàng
及其猛毅髬髵,隅目高匡,威懾兕虎,莫之敢伉。
nǎi shǐ zhōng huáng zhī shì, yù huò zhī chóu, zhū mà kūn zhuā, zhí fā rú gān
乃使中黃之士,育獲之儔,朱鬕髠髽,植髮如竿。
tǎn xī jǐ shǒu, kuí jǔ pán huán
袒裼戟手,奎踽盤桓。
bí chì xiàng, quān jù yán, zhā fèi wèi,? yǔ suān, kāi zhǐ luò, tū jí fān
鼻赤象,圈巨狿,摣狒蝟,?窳狻,揩枳落,突棘藩。
gěng lín wèi zhī mí lā, pǔ cóng wèi zhī cuī cán
梗林為之靡拉,朴叢為之摧殘。
qīng ruì piào jiǎo, qiáo jié zhī tú, fù dòng xué, tàn fēng hú
輕銳僄狡,趫捷之徒,赴洞穴,探封狐。
líng zhòng yǎn, liè kūn tú
陵重巘,獵昆駼。
miǎo mù mò, jué chán hú
杪木末,攫獑猢。
chāo shū zhēn, dì fēi wú
超殊榛,摕飛鼯。
shì shí, hòu gōng bì rén zhāo yí zhī lún, cháng yà zi shèng yú
是時,後宮嬖人昭儀之倫,常亞子乘輿。
mù jiǎ shì zhī rú gāo, běi fēng zhī tóng chē
慕賈氏之如皋,《北風》之同車。
pán yú yóu tián, qí lè zhǐ qiě
盤於游畋,其樂只且。
yú shì niǎo shòu dān, mù guān qióng
於是鳥獸殫,目觀窮。
qiān yán xié nì, jí hū zhǎng yáng zhī gōng
遷延邪睨,集乎長楊之宮。
xī xíng fū, zhǎn chē mǎ
息行夫,展車馬。
shōu qín jǔ zì, shù kè zhòng guǎ
收禽舉胔,數課眾寡。
zhì hù bǎi shēng, bān cì huò lǔ
置互擺牲,頒賜獲鹵。
gē xiān yě xiǎng gǎo qín shǎng gōng
割鮮野饗;鎬勤賞功。
wǔ jūn liù shī, qiān liè máng zhòng
五軍六師,千列盲重。
jiǔ chē zhuó lǐ, fāng jià shòu yōng
酒車酌醴,方駕授饔。
shēng shāng jǔ suì, jì jiào míng zhōng
升觴舉燧,既釂鳴鐘。
shàn fū chí qí, chá èr lián kōng
膳夫馳騎,察貳廉空。
zhì pào huǒ, qīng gū?
炙炮伙,清酤?。
huáng ēn pǔ bù, hóng dé shī
皇恩溥怖,洪德施。
tú yù yuè, shì wàng bà
徒御悅,士忘罷。
jīn chē mìng jià? huí pèi yòu yí
巾車命駕?回旆右移。
xiāng yáng hū wǔ zhà zhī guǎn, xuán qì hū kūn míng zhī chí
相羊乎五柞之館,旋憩乎昆明之池。
dēng yù zhāng, jiǎn zēng hóng
登豫章,簡矰紅。
pú qiě fā, yì gāo hóng
蒲且發,弋高鴻。
guà bái què, lián fēi lóng
掛白鵲,聯飛龍。
pán bù dài guà, wǎng bì jiā shuāng
磻不待絓,往必加雙。
yú shì mìng zhōu mù, wèi shuǐ xī
於是命舟牧,為水嬉。
fú yì shǒu, yì yún zhī
浮鷁首,翳雲芝。
chuí dí bǎo, jiàn yǔ qí
垂翟葆,建羽旗。
qí yì nǚ, zòng dào gē
齊枻女,縱悼歌。
fā yǐn hé, xiào míng jiā
發引和,校鳴葭。
zòu huái nán, dù yáng ā
奏《淮南》,度《陽阿》。
gǎn hé féng, huái xiāng é
感河馮,懷湘娥。
jīng huí yǒng, dàn wén shé
驚蛔蛹,憚蚊蛇。
rán hòu diào fáng lǐ, miǎn yǎn yóu
然後釣魴鱧,緬鰋鮋。
zhí zǐ bèi, bó qí guī
摭紫貝,搏耆龜。
lāo shuǐ bào hàn qián niú
撈水豹旱潛牛。
zé yú shì làn, hé yǒu chūn qiū? tī liáo xiè, sōu chuān dú
澤虞是濫,何有春秋?擿漻澥,搜川瀆。
bù jiǔ yù, shè guà lù
布九罭,設罣蔍。
cuī kūn ér, tiǎn shuǐ zú
摧昆鮞,殄水族。
péng ǒu bá, shèn há bō
蓬藕拔,蜃蛤剝。
chěng yù tián yì, xiào huò ní páo
逞欲畋斁,效獲麑麃。
miù liǎo bó làng, gān chí dí sǒu
謬蓼浡浪,乾池滌藪。
shàng wú yì fēi, xià wú yí zǒu
上無逸飛,下無遺走。
jué tāi shí luǎn, zhǐ yuán jǐn qǔ
攫胎拾卵,紙緣盡取。
qǔ lè jīn rì, huáng xù wǒ hòu! jì dìng qiě níng, yān zhī qīng tuó? dà jià xìng hū píng lè, zhāng jiǎ yǐ ér xí cuì bèi
取樂今日,遑恤我後!既定且寧,焉知傾陁?大駕幸乎平樂,張甲乙而襲翠被。
zǎn zhēn bǎo zhī wán hǎo, fēn guī lì yǐ chǐ mí
攢珍寶之玩好,紛瑰麗以侈靡。
lín jiǒng wàng zhī guǎng chǎng, chéng jué dǐ zhī miào xì
臨迥望之廣場,程角牴之妙戲。
wū huò gāng dǐng, dōu lú xún zhuàng
烏獲扛鼎,都盧尋撞。
chōng xiá yàn zhuó, xiōng tū xiān fēng
沖狹燕濯,胸突銛鋒。
tiào wán jiàn zhī huī huò, zǒu suǒ shàng ér xiāng féng
跳丸劍之揮霍,走索上而相逢。
huá yuè é é, gāng luán cēn cī
華岳峨峨,岡巒參差。
shén mù líng cǎo, zhū shí lí lí. zǒng huì xiān chàng, xì bào wǔ pí
神木靈草,朱實離離.總會仙倡,戲豹舞羆。
bái hǔ gǔ sè, cāng lóng chuī chí
白虎鼓瑟,蒼龍吹篪。
nǚ é zuò ér cháng gē, shēng qīng chàng ér wēi shé. hóng yá lì ér zhǐ huī, bèi máo yǔ zhī xiān shī
女娥坐而長歌,聲清暢而蜲蛇.洪涯立而指麾,被毛羽之襳襹。
dù qǔ wèi zhōng, yún qǐ xuě fēi
度曲未終,雲起雪飛。
chū ruò piāo piāo, hòu suì fēi fēi
初若飄飄,後遂霏霏。
fù lù zhòng gé, zhuǎn shí chéng léi
復陸重閣,轉石成雷。
pī lì jī ér zēng xiǎng, bàng gài xiàng hū tiān wēi
礔礪激而增響,磅蓋象乎天威。
jù shòu bǎi xún, shì wèi màn yán
巨獸百尋,是為曼延。
shén shān cuī wēi, chuā cóng bèi jiàn
神山崔巍,欻從背見。
xióng hǔ shēng ér ná jué, yuán yòu chāo ér gāo yuán
熊虎升而挐攫,猿狖超而高援。
guài shòu lù liáng, dà què cūn cūn
怪獸陸梁,大雀踆踆。
bái xiàng xíng yùn, chuí bí lín qūn
白象行孕,垂鼻磷囷。
hǎi lín biàn ér chéng lóng, zhuàng wǎn wǎn yǐ wēn wēn
海鱗變而成龍,狀婉婉以昷昷。
shè lì yáng yáng, huà wéi xiān chē, lí jià sì lù, zhī gài jiǔ pā
舍利颺颺,化為仙車,驪駕四鹿,芝蓋九葩。
chán chú yǔ guī, shuǐ rén nòng shé
蟾蜍與龜,水人弄蛇。
qí huàn shū hū, yì mào fēn xíng
奇幻倏忽,易貌分形。
tūn dāo tǔ huǒ, yún wù xìng míng
吞刀吐火,雲霧杏冥。
huà dì chéng chuān, liú wèi tōng jīng
畫地成川,流渭通涇。
dōng hǎi huáng gōng, chì dāo yuè zhù
東海黃公,赤刀粵祝。
jì yàn bái hǔ, zú bù néng jiù
冀厭白虎,卒不能救。
xié xié zuò gǔ, yú shì bù shòu
挾邪作蠱,於是不售。
ěr nǎi jiàn xì chē, shù xiū zhān
爾乃建戲車,樹修旃。
chāng tóng chéng cái, shàng xià piān fān
倀僮程材,上下翩翻。
tū dào tóu ér gēn guà, pì yǔn jué ér fù lián
突倒投而跟絓,譬隕絕而復聯。
bǎi mǎ tóng pèi, chěng zú bìng chí
百馬同轡,騁足並馳。
zhuàng mò zhī jì, tài bù kě mí
撞末之技,態不可彌。
wān gōng shè hū xī qiāng, yòu gù fā hū xiān bēi
彎弓射乎西羌,又顧發乎鮮卑。
yú shì zhòng biàn jǐn, xīn chéng zuì
於是眾變盡,心酲醉。
pán lè jí, chàng huái cuì
般樂極,悵懷萃。
yīn jiè qī mén, wēi xíng yào qū
陰戒期門,微行要屈。
jiàng zūn jiù bēi, huái xǐ cáng fú
降尊就卑,懷璽藏紱。
biàn xuán lǘ yán, zhōu guān jiāo suì
便旋閭閻,周觀郊遂。
ruò shén lóng zhī biàn huà, zhāng hòu huáng zhī wèi guì
若神龍之變化,章後皇之為貴。
rán hòu lì yè tíng, shì huān guǎn
然後歷掖庭,適歡館。
juān shuāi sè, cóng yàn wǎn
捐衰色,從嬿婉。
cù zhōng táng zhī xiá zuò, yǔ shāng xíng ér wú suàn
促中堂之狹坐,羽觴行而無算。
mì wǔ gèng zòu, miào cái chěng jì
秘舞更奏,妙材騁技。
yāo gǔ yàn fū xià jī, měi shēng chàng yú yú shì
妖蠱艷夫夏姬,美聲暢於虞氏。
shǐ xú jìn ér yíng xíng, shì bù rèn hū luó qǐ
始徐進而嬴形,似不任乎羅綺。
jué qīng shāng ér què zhuǎn zēng chán juān yǐ cǐ zhì
嚼清商而卻轉、增嬋娟以此豸。
fēn zòng tǐ ér xùn fù, ruò jīng hè zhī qún bà
紛縱體而迅赴,若驚鶴之群罷。
zhèn zhū xǐ yú pán zūn, fèn cháng xiù zhī sà lì
振朱屣於盤樽,奮長袖之颯儷。
yào shào xiū tài, lì fú yáng jīng
要紹修態,麗服颺菁。
mián miǎo liú miǎn, yī gù qīng chéng
眠藐流眄,一顧傾城。
zhǎn jì sāng mén, shuí néng bù yíng? liè jué shí sì, jìng mèi qǔ róng
展季桑門,誰能不營?列爵十四,竟媚取榮。
shèng shuāi wú cháng, wéi ài suǒ dīng
盛衰無常,唯愛所丁。
wèi hòu xìng yú bìn fà, fēi yàn chǒng yú tǐ qīng
衛後興於鬢髮,飛燕寵於體輕。
ěr nǎi chěng zhì jiū yù, qióng shēn jí yú
爾乃逞志究欲,窮身極娛。
jiàn jiè táng shī, tā rén shì tōu
鑑戒《唐詩》,他人是偷。
zì jūn zuò gù, hé lǐ zhī jū? zēng zhāo yí yú jié yú, xián jì gōng ér yòu hóu
自君作故,何禮之拘?增昭儀於婕妤,賢既公而又侯。
xǔ zhào shì yǐ wú shàng, sī zhì dǒng yú yǒu yú
許趙氏以無上,思致董於有虞。
wáng hóng zhēng zuò yú cè, hàn zài ān ér bù yú
王閎爭坐於側,漢載安而不渝。
gāo zǔ chuàng yè, jì tǐ chéng jī
高祖創業,繼體承基。
zàn láo yǒng yì, wú wéi ér zhì
暫勞永逸,無為而治。
dān lè shì cóng, hé lǜ hé sī? duō lì nián suǒ, èr bǎi yú qī
耽樂是從,何慮何思?多歷年所,二百餘期。
tú yǐ dì wò yě fēng, bǎi wù yīn fù yán xiǎn zhōu gù, jīn dài yì shǒu
徒以地沃野豐,百物殷阜;岩險周固,衿帶易守。
dé zhī zhě qiáng, jù zhī zhě jiǔ
得之者強,據之者久。
liú zhǎng zé nán jié, dǐ shēn zé nán xiǔ
流長則難竭,柢深則難朽。
gù shē tài sì qíng, xīn liè mí mào
故奢泰肆情,馨烈彌茂。
bǐ shēng shēng hū sān bǎi zhī wài, chuán wén yú wèi wén zhī zhě, céng fǎng fú qí ruò mèng, wèi yī yú zhī néng dǔ
鄙生生乎三百之外,傳聞於未聞之者,曾仿佛其若夢,未一隅之能睹。
cǐ hé yǔ yú yīn rén zhī lǚ qiān, qián bā ér hòu wǔ, jū xiāng pǐ gěng, bù cháng jué tǔ
此何與於殷人之屢遷,前八而後五,居相圮耿,不常厥土。
pán gēng zuò gào, shuài rén yǐ kǔ
盤庚作誥,帥人以苦。
fāng jīn shèng shàng, tóng tiān hào yú dì huáng, yǎn sì hǎi ér wèi jiā
方今聖上,同天號於帝皇,掩四海而為家。
fù yǒu zhī yè, mò wǒ dà yě
富有之業,莫我大也。
tú hèn bù néng yǐ mǐ lì wèi guó huá, dú jiǎn sè yǐ wò chuò
徒恨不能以靡麗為國華,獨儉嗇以齷齪。
wàng xī shuài zhī wèi hé? qǐ yù zhī ér bù néng, jiāng néng zhī ér bù yù yú? méng qiè huò yān, yuàn wén suǒ yǐ biàn zhī zhī shuō yě
忘《蟋蟀》之謂何?豈欲之而不能,將能之而不欲歟?蒙竊惑焉,願聞所以辯之之說也。