yī nián shí èr yuè, měi yuè yǒu cháng lìng
一年十二月,每月有常令。
jūn chū chén fèng xíng, wèi zhī wò jīn jìng
君出臣奉行,謂之握金鏡。
yóu zī liù qì shùn, yǐ suì wàn wù xìng
由茲六氣順,以遂萬物性。
shí lìng yī fǎn cháng, shēng líng shòu qí bìng
時令一反常,生靈受其病。
zhōu hàn dé xià shuāi, wáng fēng shǐ bù jìng
周漢德下衰,王風始不競。
yòu cóng zhǎn cháo cuò, zhū hóu yì qiáng shèng
又從斬晁錯,諸侯益強盛。
bǎi lǐ bù tóng jìn, sì shí zì wéi zhèng
百里不同禁,四時自為政。
shèng xià xìng tǔ gōng, fāng chūn jiǎo rén mìng
盛夏興土功,方春剿人命。
shuí néng jiù qí shī, dài jūn zuǒ bāng bǐng
誰能救其失,待君佐邦柄。
é é xiàng wèi mén, xuán fǎ yí lún zhèng
峨峨象魏門,懸法彝倫正。
yín shēng chǔ shān qǔ, jīn shēng pó xī bīn
銀生楚山曲,金生鄱溪濱。
nán rén qì nóng yè, qiú zhī duō kǔ xīn
南人棄農業,求之多苦辛。
pī shā fù záo shí, kū kū wú dōng chūn
披砂復鑿石,矻矻無冬春。
shǒu zú jǐn cūn zhī, ài lì bù ài shēn
手足盡皴胝,愛利不愛身。
shē tián jì yōng zhuó, dào tián yì lǎn yún
畬田既慵斫,稻田亦懶耘。
xiāng xié zuò yóu shǒu, jiē dào qiú jīn yín
相攜作游手,皆道求金銀。
bì jìng jīn yǔ yín, hé shū ní yǔ chén
畢竟金與銀,何殊泥與塵。
qiě fēi yī shí wù, bù jì jī hán rén
且非衣食物,不濟饑寒人。
qì běn yǐ qū mò, rì fù ér suì pín
棄本以趨末,日富而歲貧。
suǒ yǐ xiān shèng wáng, qì cáng bù wéi zhēn
所以先聖王,棄藏不為珍。
shuí néng fǎn gǔ fēng, dài jūn bǐng guó jūn
誰能反古風,待君秉國鈞。
juān jīn fù dǐ bì, wù shǐ láo shēng mín
捐金復抵璧,勿使勞生民。
sī jiā wú qián lú, píng dì wú tóng shān
私家無錢爐,平地無銅山。
hú wéi qiū xià shuì, suì suì shū tóng qián
胡為秋夏稅,歲歲輸銅錢。
qián lì rì yǐ zhòng, nóng lì rì yǐ dān
錢力日已重,農力日已殫。
jiàn tiào sù yǔ mài, jiàn mào sī yǔ mián
賤糶粟與麥,賤貿絲與綿。
suì mù yī shí jǐn, yān dé wú jī hán
歲暮衣食盡,焉得無饑寒。
wú wén guó zhī chū, yǒu zhì chuí bù kān
吾聞國之初,有制垂不刊。
yōng bì suàn dīng kǒu, zū bì jì sāng tián
庸必算丁口,租必計桑田。
bù qiú tǔ suǒ wú, bù qiǎng rén suǒ nán
不求土所無,不強人所難。
liàng rù yǐ wéi chū, shàng zú xià yì ān
量入以為出,上足下亦安。
bīng xìng yī biàn fǎ, bīng xī suì bù hái
兵興一變法,兵息遂不還。
shǐ wǒ nóng sāng rén, qiáo cuì quǎn mǔ jiān
使我農桑人,憔悴畎畝間。
shuí néng gé cǐ bì, dài jūn bǐng lì quán
誰能革此弊,待君秉利權。
fù bǐ zū yōng fǎ, lìng rú zhēn guān nián
復彼租庸法,令如貞觀年。
jīng shī sì fāng zé, wáng huà zhī běn gēn
京師四方則,王化之本根。
zhǎng lì jiǔ yú zhèng, rán hòu fēng jiào dūn
長吏久於政,然後風教敦。
rú hé yǐn jīng zhě, qiān cì bù qūn xún
如何尹京者,遷次不逡巡。
qǐng jūn qū zhǐ shù, shí nián shí wǔ rén
請君屈指數,十年十五人。
kē tiáo rì xiāng jiǎo, lì lì yì yǐ qín
科條日相矯,吏力亦已勤。
kuān měng zhèng bù yī, mín xīn ān dé chún
寬猛政不一,民心安得淳。
jiǔ zhōu yōng wéi shǒu, qún mù zhī suǒ zūn
九州雍為首,群牧之所遵。
tiān xià lǜ rú cǐ, hé yǐ ān wú mín
天下率如此,何以安吾民。
shuí néng biàn cǐ fǎ, dài jūn zàn mí lún
誰能變此法,待君贊彌綸。
shèn zé xún liáng lì, lìng qí zhǎng zǐ sūn
慎擇循良吏,令其長子孫。
sān shí nán yǒu shì, èr shí nǚ yǒu guī
三十男有室,二十女有歸。
jìn dài duō lí luàn, hūn yīn duō guò qī
近代多離亂,婚姻多過期。
jià qǔ jì bù zǎo, shēng yù cháng kǔ chí
嫁娶既不早,生育常苦遲。
ér nǚ wèi chéng rén, fù mǔ yǐ shuāi léi
兒女未成人,父母已衰羸。
fán rén guì dá rì, duō zài zhǎng dà shí
凡人貴達日,多在長大時。
yù bào qīn bù dài, xiào xīn wú suǒ shī
欲報親不待,孝心無所施。
āi zāi sān shēng yǎng, shǎo dé jí tíng wéi
哀哉三牲養,少得及庭闈。
xī zāi wàn zhōng sù, duō yòng bǎo qī ér
惜哉萬鍾粟,多用飽妻兒。
shuí néng zhèng hūn lǐ, dài jūn zhāng guó wéi
誰能正婚禮,待君張國維。
shù shǐ xiào zǐ xīn, jiē wú fēng shù bēi
庶使孝子心,皆無風樹悲。