xié ér tóu liáo dōng, yīng yī fǔ sān yuè. rǔ mǔ lèi bù gān, kū jiǔ biàn chéng xuè.
攜兒投遼東，嚶咿甫三月。汝母淚不乾，哭久變成血。

xiāng féng jǐn lù rén, yǒu kǔ xiàng shuí shuō. náng wú jīn cuò dāo, fàn chuài kāng bǐ xiè.
相逢盡路人，有苦向誰說。囊無金錯刀，飯啜糠秕屑。

fù nèi zhǎng kǔ jī, rǔ mài jiǔ gān jié. fǔ shì huái zhōng ér, bù rú qì gōu zhé.
腹內長苦飢，乳脈久乾竭。俯視懷中兒，不如棄溝轍。

huàn nàn shēn mò bǎo, ān néng yù ěr huó. duàn jué gǔ ròu ēn, miǎn shǐ zāo mó zhé.
患難身莫保，安能育爾活。斷絕骨肉恩，免使遭磨折。

pěng kàn jǐ zhōu huí, gǔ xiāng chéng yīng wù. tóu lú yuán zhōng guī, é bǐ chéng rén kuò.
捧看幾周回，骨相誠英物。頭顱圓中規，額比成人闊。

tí shēng móu zhōng míng, shuāng mù jiǎn qiū yuè. ěr wǒ zāo kǎn kě, fǔ nòng yì yí yuè.
啼聲侔鐘鳴，雙目剪秋月。爾我遭坎坷，撫弄亦怡悅。

kuàng zuó chū shēng shí, mèng zhào bo xiū jí. tiān shǔ xì rén xīn, yù shě zhōng nán gē.
況昨初生時，夢兆卜休吉。天屬系人心，欲舍終難割。

dài zhì sì wǔ líng, jū rán ruò lǎo chéng. xī xì bù wǔ nüè, bù zuò hái tóng xíng.
迨至四五齡，居然若老成。嬉戲不侮虐，不作孩童行。

xīn wén lín jiā zǐ, zǎo mù yǒu shū shēng. suǒ mǔ wèi jiào dú, mǔ jiào wú duō jīng.
欣聞鄰家子，早暮有書聲。索母為教讀，母教無多經。

shù jiào shù néng sòng, xǐ yuè jīn qí néng. wǒ wèi yōng sūn lèi, rì xī qín bǐ gēng.
數教數能誦，喜躍矜其能。我為饔飧累，日夕勤筆耕。

bù néng zì xùn dí, wū yǐ tā rén píng. hèng bào zāo è zú, cǎn lüè rú chóu chóu.
不能自訓迪，誣以他人憑。橫暴遭惡族，慘掠如仇讎。

jì yù yǔn qí mìng, suì bǐ yīn dú móu. ěr mǔ wén bēn jiù, jí tòng xīn ruò chōu.
冀欲隕其命，遂彼陰毒謀。爾母聞奔救，急痛心若抽。

mǔ zǐ xiāng chí bào, tì qì bù néng shōu. xìng mìng suī tuō miǎn, yù nù méng shuāng móu.
母子相持抱，涕泣不能收。性命雖脫免，郁怒瞢雙眸。

shí zài bú jiàn wù, huǐ hèn wú shí xiū. jì nián yǐ shí wǔ, shì wù shǐ néng dǔ.
十載不見物，悔恨無時休。計年已十五，視物始能睹。

mǐn miǎn wèi yán shī, jié bì lì hán shǔ. cāo gū shì wéi wén, pō néng qū chén fǔ.
黽勉為延師，劼毖歷寒暑。操觚試為文，頗能驅陳腐。

shí qī rù hóng gōng, wén míng shēng chǔ chǔ. jīng jìn zhèng sī shí, jiā pín quē xiū pú.
十七入黌宮，文名聲楚楚。精進正斯時，家貧缺修脯。

qín duò rèn ěr wèi, bì xuān qī fàn yǔ. guǒ liáng jì wú duō, xiāo fù yǒng nán jiǎ.
勤惰任爾為，避喧棲梵宇。裹糧既無多，枵腹勇難賈。

jǐ rì fù guī lái, jī shòu miàn chén tǔ. fǔ jí xīn nèi shāng, shuāng lèi luò rú yǔ.
幾日復歸來，飢瘦面塵土。撫詰心內傷，雙淚落如雨。

jiù sǐ zhēn bù shàn, qǐ fù wàng yán hù. yǐ fēn fù cháo yú, huáng kǒu wú zhèn yǔ.
救死真不贍，豈復望延祜。已分覆巢餘，黃口無振羽。

ěr néng tǐ wǒ xīn, fèn wú jī jiān zǔ. sǐ huī jì fù rán, cuì jí bù yán kǔ.
爾能體我心，憤無激艱阻。死灰冀復燃，瘁極不言苦。

qióng lǎo wàng ér xìng, suān xīn nán bèi shù. jīn xìng jié nán gōng, chǎng huǎng hún yí mèng.
窮老望兒興，酸心難備數。今幸捷南宮，惝恍渾疑夢。

xǐ jí fǎn shēng bēi, wǎng shì yīng xīn xiōng. yì ěr zài mǔ fù, jīng bù zāo chén xiōng.
喜極反生悲，往事攖心胸。憶爾在母腹，驚怖遭陳凶。

duò dì suí yuǎn pèi, lǚ kùn zú néng tōng. jī zhào yīng bù jué, wú nǎi ěr shì zhōng.
墮地隨遠配，屢困卒能通。機兆應不絕，無乃爾是鍾。

zì dài wù fěi bó, fù hè zài ěr gōng. wǒ lǎo fù xī wàng, gān xīn cǐ dì zhōng.
自待勿菲薄，負荷在爾躬。我老復奚望，甘心此地終。

gù xiāng qǐ bù sī, cǐ shì guān cāng qióng. nǔ lì jiàn míng yè, chāng wǒ běi dì zōng.
故鄉豈不思，此事關蒼穹。努力建名業，昌我北地宗。