nán míng qí diān bāo fēng dào, tiān yǔ biàn dài tiān dì zào. tiān dì zào wù yóu yīn cái, nán běi bù néng qí xìng méi.
南溟奇甸褒封到，天語便代天地造。天地造物猶因材，南北不能齊杏梅。

dì zào yī tǒng hán chūn tái, chūn tái yù zhú zhào jiǔ gāi. diān fú huāng fú tóng pēi tāi, nán míng wàn lǐ wēi hàn tái.
帝造一統涵春台，春台玉燭照九垓。甸服荒服同胚胎，南溟萬里微漢台。

qī yè shī chǒng huǎn wǔ bǎi, bā shí nián dài biān wéi tuí. hòu hàn nán cháo zūn zǔ, bāo huāng gū wù tuī.
七葉失寵緩五百，八十年代邊維頹。後漢南朝遵祖，包荒姑勿推。

suí táng yī tǒng, rán yóu yīn xún jiù rǎn, shì yǐ sì yuǎn dài róu lái. sòng shè kē mù wǎng rén cái, wǔ xīng jù kuí yīng guāng cǎi, wén míng zhī xiáng qī qiān zǎi.
隋唐一統，然猶因循舊染，視以四遠待柔徠。宋設科目網人才，五星聚奎應光彩，文明之祥期千載。

shì yǒu bái páo chàng wén yùn ér zhào pò tiān huāng, yǒu huáng bǎng tuī shào nián ér xīn xiàn shí bèi.
士有白袍倡文運而肇破天荒，有黃榜推少年而歆羨時輩。

bā bǎng chán lián, lián jū jiē pèi. zì dà guān jí kē mù zhī shèng, zhì dé yòu è yáng jiǔ zhī huǐ.
八榜蟬聯，連裾接佩。自大觀極科目之盛，至德祐厄陽九之悔。

wú hé dào qióng tiān shuǐ guī, hǎi nán yùn qù wù yì gǎi. dì mǎng yì tiān yá, shuò fēng bēi hǎi wài.
無何道窮天水歸，海南運去物亦改。地莽翳天涯，朔風悲海外。

bái rì cāng hǎi dǎo, huà zuò huáng chén zhài, jiǔ shí sān nián mí shì jiè. huáng tiān zhèn nù, juàn mìng xià tǔ.
白日蒼海島，化作黃塵寨，九十三年迷世界。皇天震怒，眷命下土。

dí dàng huá yí fēn, qiān gǔ huāng mǎng xīng sāo āi. shèng zǔ fèng tiān, huàn fà sī lún, bāo fēng nán míng qí diān tiān shàng lái.
滌盪華夷氛，千古荒莽腥臊埃。聖祖奉天，煥髮絲綸，褒封南溟奇甸天上來。

bǐ nèi bāng jī diān fú, wàn nián mín wù diàn jū. luò tǔ zhù gēn gāi, nán míng wèi diān tiān dì kāi, tiān huāng dì mǎng huō huī huī.
比內邦畿甸服，萬年民物奠居。落土著根荄，南溟為甸天地開，天荒地莽豁恢恢。

hǎi jìng bō tāo, qiān lǐ bái xuě píng ái ái. shān zēng qì sè, yì tiān qīng xiù gāo cuī wéi.
海靜波濤，千裏白雪平皚皚。山增氣色，一天青秀高崔嵬。

guāng tiān zhī xià, chóng guāng xié rì, nán chuí lù hǎi yú, yōu jǐng guāng zhào huí. wàng jì shān chuān yuè dú, jùn bēn xiāng zhuī tuī.
光天之下，重光協日，南陲陸海隅，幽景光照回。望祭山川岳瀆，駿奔相追推。

míng diān yǒu jiē hóu fén chái, míng diān yǒu jiē hé fén chái. huáng tiān hòu tǔ, hùn hé shān hǎi yuán qì huí.
溟甸有階侯焚柴，溟甸有階荷焚柴。皇天后土，混合山海元氣回。

zhōng líng yù xiù shēng yīng cái, hòu xiān gǔn gǔn dēng gōng tái, wèi jū jiǔ jí miàn sān huái.
鍾靈毓秀生英才，後先袞袞登公台，位居九棘面三槐。

qún cái shǔ xiū míng, fèng chéng yíng yùn fēn pái huái. yù zhú yú guāng zhào cǎo lái, yí mín yí lí hé zāi péi.
群才屬休明，奉承盈運紛徘徊。玉燭餘光照草萊，遺民遺黎荷栽培。

nán míng wèi diān fāng, qià cái wèi jí shí jì. ér rén wù zēng pǐn zhī shèng, jù yǔ lóng gǔ xiāng zhuī péi.
南溟為甸方，恰才未及十紀。而人物增品之盛，遽與隆古相追陪。

yì guān lǐ yuè zhī měi, jù yǔ zhōng zhōu xiāng zhuī péi. shī shū xián sòng zhī xìng, jù yǔ zōu lǔ xiāng zhuī péi.
衣冠禮樂之美，遽與中州相追陪。詩書弦誦之興，遽與鄒魯相追陪。

cái chéng zhī dào, tiān dì bù néng cái. dì zào dú dài tiān ān pái, fǔ yù nán běi tóng yīng hái.
財成之道，天地不能財。帝造獨代天安排，撫育南北同嬰孩。

mín bāo wù yǔ fēn xíng hái, shì gài fēn shū ér lǐ yī héng gāi. hán shēng bìng yù, gè dé qí suǒ ān qí fēn, yī yī shú fēi dì zào ēn bō shāi.
民胞物與分形骸，是蓋分殊而理一恆該。含生並育，各得其所安其分，一一孰非帝造恩播篩。

hǎi bù yáng bō bǎi shén xié, jù líng xiào shùn qū fēng xié píng dàng hǎi dǎo, yǔ jī bú dào jiāo lóng duī.
海不揚波百神諧，巨靈效順驅風協平盪海島，禹跡不到蛟龍堆。

yòu qū hēi hǎi bá làng fān míng tūn zhōu, jù qiū qún guī wěi lǘ qīng hǎi zāi.
又驅黑海跋浪翻溟吞舟，巨鰍群歸尾閭清海災。

yuán tuó lóng yú biē, hǎi cuò wàn zhuàng bù kě méi, yuán yuán lái yóu lái zhēn nán míng zhí huò cái.
黿鼉龍魚鱉，海錯萬狀不可枚，源源來游來臻南溟殖貨財。

qǐ zhí dài mào kě yì guān miǎn zhī huá měi, ér chē qú dú yǔ qī bǎo zhēng qí guī.
豈直玳瑁可翊冠冕之華美，而硨磲獨與七寶爭奇瑰。

cǐ jiē shèng zào, jì yǐ zàn yù liǎng jiān, tóng yú tiān dì fù zài. fū tiān dì fēn xíng, hǎi yuè diàn wèi.
此皆聖造，既已贊育兩間，同於天地覆載。夫天地分形，海岳奠位。

nán míng qí diān, shèng rén xiān tóng guǐ. mò dì tài gǔ huāng fú, pī biàn hóu bāng ér xū lì wǔ wèi.
南溟奇甸，聖人先同軌。驀地太古荒服，丕變侯邦而虛麗武衛。

rén wén wù huá zhōng qí cǐ cuì, cǐ qǐ rén wéi ér néng rán zāi. suǒ wèi shèng rén xiān tiān ér tiān fú wéi, cǐ qí lèi yě.
人文物華鍾奇此萃，此豈人為而能然哉。所謂聖人先天而天弗違，此其類也。

yǐ rén wén yán, hàn táng yǐ qián shì yuǎn bù zhuì, zhào sòng fèng tiān zào cǎo mèi.
以人文言，漢唐以前世遠不贅，趙宋奉天造草昧。

nèi dì zhū zhōu, xián xiāng xū yú luàn ér bù zhì zhī qū. ér yǐ huá wéi yí, jiē xiāng shuài yú àn ér bù míng zhī yù, ér shì zhòu wèi huì.
內地諸州，咸相胥於亂而不治之區。而以華為夷，皆相率於暗而不明之域，而視晝為晦。

shì gù hǎi nán rén wén, wèi guó shǒu sǐ, kàng jié wú kuì. shǐ yān xiáng xìng qín wáng, ér wú rén dú chàng xiān fēng zhī gū wēi.
是故海南人文，為國守死，抗節無愧。始焉祥興勤王，而吾人獨倡先鋒之孤危。

zhōng yān yá shān yùn yí, ér wú zhòng fù shǒu hòu diāo zhī hán suì. qióng qióng diào yǐng yú hú tiān, ér shāng bǎi nián zhī wú jūn.
終焉厓山運移，而吾眾復守後凋之寒歲。煢煢弔影於胡天，而傷百年之無君。

qián qián dài mìng yú zhōng tǔ, ér qí qiān zǎi zhī jiā huì. gǔ yǒu shǒu lǐ yì zhī guó, cǐ qí gǔ zhī liú fēng yí ài.
乾乾待命於中土，而俟千載之嘉會。古有守禮義之國，此其古之流風遺愛。

hóng wǔ kāi tiān, zhào xù xià wèi. shǒu yán hǎi nán xí lǐ yì zhī jiào, yǒu huá xià zhī fēng lì shì, tiān zhāng guāng zhāo wǔ wěi ruì.
洪武開天，詔恤下慰。首言海南習禮義之教，有華夏之風礪世，天章光昭五緯瑞。

shì gài xiān tiān shèng rén jiāng yù jiàng shēng, ér tiān bù wéi zhī, rén mín yǐ xiān zhōng qí cǐ cuì yǐ.
是蓋先天聖人將欲降生，而天不違之，人民以先鍾奇此萃矣。

yǐ wù huá yán, shān hǎi wù chǎn, qiān zhuàng wàn tài. nán zhì bǎi huì, gū jǔ cháng liú, yǐ tōng yì pài.
以物華言，山海物產，千狀萬態。難置百喙，姑舉長流，以通異派。

shì gù wù huá suǒ xiān, zé tián měi liǎng shú, ér yǒu sān shú zhī jiā. cán jìn yuán cán, ér yǒu bā cán zhī bèi.
是故物華所先，則田美兩熟，而有三熟之加。蠶禁原蠶，而有八蠶之倍。

zhēn zhū mài lì jì jūn shī, guāng láng miàn yīng jì jī něi. tiān nán xīng yào pǐn ěr, jì tóng shǔ yù jì jī, ér yì yǔ zhōng qiū jié wù.
珍珠麥利濟軍師，桄榔面應濟飢餒。天南星藥品耳，既同薯蕷濟飢，而亦與中秋節物。

yā jiǎo sù cǎo bù ěr, jì jūn gǔ shū zhōu gěi, ér héng chōng sì jì jiā pēi.
鴨腳粟草部耳，既均谷菽賙給，而恆充四季家醅。

huā zhī suì zhī nián yǒu qiū, cǎo zhī yè zhī fēng yǒu jù. mì zhū jiǔ shù zhī shuò guǒ, bù jiǎ rén wéi ér zì chū tiān rán.
花之穗知年有秋，草之葉知風有颶。蜜株酒樹之碩果，不假人為而自出天然。

fèng luǎn lóng rǔ zhī jiā shí, bù yòng qiú yán ér néng lìng rén zuì. jì yǒu sān chāo yuán pǐn zhī qí, fù tóng yī shǒu diān tǔ zhī guì.
鳳卵龍乳之佳實，不用酋鹽而能令人醉。既有三超園品之奇，復同一守甸土之貴。

lín fēng jǐn yú bǎi lǐ, xiàn tiān qiàn ér gēn bù gǎn yí. huán yǔ suī gòu qiān jīn, shǒu tiān dìng ér jié bù gǎn dài.
鄰封僅逾百里，限天塹而根不敢移。寰宇雖購千金，守天定而節不敢貸。

gài céng shòu jiè zhēn zǎi yú qiān zǎi zhī qián, ér yù wèi nán míng qí diān wàn nián zhī dài.
蓋曾受戒真宰於千載之前，而預為南溟奇甸萬年之待。

yòu ruò lǒng shān zhī yīng, lǐng nán suǒ wú yě, ér diān yù yǒu zhī, shì shuí shǐ zhī yǒu zāi, gài wèi qí diān biǎo zhāng xī shì zhī ruì.
又若隴山之鶯，嶺南所無也，而甸域有之，是誰使之有哉，蓋為奇甸表章稀世之瑞。

tōng guó zhī hǔ, lǐng nán suǒ yǒu yě, ér diān yù wú zhī, shì shuí shǐ zhī wú zāi, yì wèi qí diān jìn jué wàn nián zhī hài.
通國之虎，嶺南所有也，而甸域無之，是誰使之無哉，亦為奇甸禁絕萬年之害。

yú ruò jī yǒu líng, fàng tí sān shēng ér zhàn fǒu tài. què yǒu zhǎng, jiù guān wǔ sè ér bié zhāng cǎi.
餘若雞有靈，放啼三聲而占否泰。雀有長，就觀五色而別章采。

shì jiē diān shān zhōng qí tǔ xiù, ér zì rán fā lù zhī yīng huá, mí wù wù kè diāo ér diào xí cǎi huì.
是皆甸山鍾奇吐秀，而自然發露之英華，靡物物刻雕而調習采繪。

gǔ yǒu jiā hé yì míng líng wù zhī shǔ, cǐ qí gǔ zhī yí jī. dà gài wéi yuè jiàng shén, qǐ wéi shēng xián, yì bì yǒu yú gǔ jiā jīng líng yìng, chū wèi zhì shì guāng guì.
古有嘉禾異蓂靈物之屬，此其古之遺蹟。大概維岳降神，豈惟生賢，亦必有逾古嘉精靈應，出為治世光貴。

kuàng jīn xiān tiān shèng rén shì yù jiāng zhì, ér tiān bù wéi zhī, wù huá yì jiē zhōng qí cǐ cuì yǐ.
況今先天聖人嗜欲將至，而天不違之，物華亦皆鍾奇此萃矣。

rén wén wù huá, zhōng qí cǐ cuì. yī chù shèng xīn zhī tiān jī, ér tiān guāng yǔ tài, zì rán míng tiān lài.
人文物華，鍾奇此萃。一觸聖心之天機，而天光宇泰，自然鳴天籟。

yǐn ěr tiān shēng, xíng yú jīn shí yù yīn zhī xuān, suì wèi nán míng rén wù, wàn shì yǒng lài.
隱爾天聲，形於金石玉音之宣，遂為南溟人物，萬世永賴。

yī xī, lóng mǎ fú hé ér xī huà chéng, shén guī chū luò ér yǔ chóu suì. nán míng xiàn qí, ér shèng zǔ huáng dì yù yīn kè pèi.
噫嘻，龍馬浮河而羲畫成，神龜出洛而禹疇遂。南溟獻奇，而聖祖皇帝玉音克配。

xiān shèng hòu shèng, běn tóng yī kuí. yǎng guān gǔ jīn, nán míng yī dì. zhì luàn ān wēi, hé céng zé dài.
先聖后聖，本同一揆。仰觀古今，南溟一地。治亂安危，何曾擇代。

suí táng liǎng kāi mù fǔ, tú fèi bà jùn shí yì, wèi wén jìn dé ér jiā huì.
隋唐兩開幕府，徒費罷郡食邑，未聞進德而嘉會。

shèng shén yī bāo jiāng yù, bù zhǐ jìn dé jiā huì. ér zhì huāng fú yú bāng jī hóu diān zhī ān, nà mín yú ān fù zūn róng zhī nèi.
聖神一褒疆域，不止進德嘉會。而置荒服於邦畿侯甸之安，納民於安富尊榮之內。

shèng ēn zhào bèi jiāng yù, yǒu rú shì zāi. dǐng hú lóng qù tiān wēi wēi, yuán yuán chǔn chǔn, wéi yì wàn shì sī róng āi, shèng zǐ shén sūn zhí chàng bēi.
聖恩罩被疆域，有如是哉。鼎湖龍去天巍巍，元元蠢蠢，惟億萬世思榮哀，聖子神孫執鬯杯。

wú diān wú rén, wèi quǎn wèi mǎ, shì bào ēn dé nán míng wēi. nán míng qí diān, yǒng bào yù yīn, qióng jí yǔ zhòu, ér lì wàn wàn fēi jié huī.
吾甸吾人，為犬為馬，世報恩德南溟隈。南溟奇甸，永抱玉音，窮極宇宙，而歷萬萬飛劫灰。