dì yī chū
第一出
mò shàng bái shuǐ diào gē tóu qiū dēng míng cuì jīn mò, yè àn lǎn yún biān. jīn lái gǔ wǎng, qí jiān gù shì jǐ duō bān. shǎo shén jiā rén cái zǐ, yě yǒu shén xiān yōu guài, suǒ suì bù kān guān. zhèng shì: bù guān fēng huà tǐ, zòng hǎo yě tú rán. lùn chuán qí, lè rén yì, dòng rén nán. zhī yīn jūn zǐ, zhè bān lìng zuò yǎn ér kàn. xiū lùn chā kē dǎ hùn, yě bù xún gōng shù diào, zhǐ kàn zi xiào yǔ qī xián. huá liú fāng dú bù, wàn mǎ gǎn zhēng xiān?
(末上白)【水調歌頭】秋燈明翠巾莫,夜案覽芸編。今來古往,其間故事幾多般。少甚佳人才子,也有神仙幽怪,瑣碎不堪觀。正是:不關風化體,縱好也徒然。論傳奇,樂人易,動人難。知音君子,這般另做眼兒看。休論插科打諢,也不尋宮數調,只看子孝與妻賢。驊騮方獨步,萬馬敢爭先?
qìn yuán chūn zhào nǚ zī róng, cài yōng wén yè, liǎng yuè fū qī. nài cháo tíng huáng bǎng, biàn zhāo xián shì, gāo táng yán mìng, qiáng fù chūn wéi. yī jǔ áo tóu, zài hūn niú shì, lì wǎn míng qiān jìng bù guī. jī huāng suì, shuāng qīn jù sàng, cǐ jì shí kān bēi. kān bēi zhào nǚ zhī chí, jiǎn xià xiāng yún sòng jiù gū. luó qún bāo tǔ, zhù chéng fén mù pí pá xiě yuàn, jìng wǎng jīng jī. xiào yǐ bó jiē, xián zāi niú shì, shū guǎn xiāng féng zuì cǎn qī. zhòng lú mù, yī fū èr fù, jīng biǎo yào mén lǘ.
【沁園春】趙女姿容,蔡邕文業,兩月夫妻。奈朝廷黃榜,遍招賢士,高堂嚴命,強赴春闈。一舉螯頭,再婚牛氏,利綰名牽竟不歸。饑荒歲,雙親俱喪,此際實堪悲。堪悲趙女支持,剪下香雲送舅姑。羅裙包土,築成墳墓;琵琶寫怨,竟往京畿。孝矣伯喈,賢哉牛氏,書館相逢最慘淒。重廬墓,一夫二婦,旌表耀門閭。
dì èr chū
第二出
shēng shàng chàng ruì hè xiān shí zài qīn dēng huǒ, lùn gāo cái jué xué, xiū kuā bān mǎ. fēng yún tài píng rì, zhèng huá liú yù chěng, yú lóng jiāng huà. shěn yín yī hé, zěn lí shuāng qīn xī xià? jìn xīn gān zhǐ, gōng míng fù guì, fù zhī dà yě.
(生上唱)【瑞鶴仙】十載親燈火,論高才絕學,休夸班馬。風雲太平日,正驊騮欲騁,魚龍將化。沈吟一和,怎離雙親膝下?盡心甘旨,功名富貴,付之大也。
bái zhè gū tiān sòng yù cái duō wèi zú chēng, zi yún shí zì
(白)【(鷓鴣天)宋玉才多未足稱,子云識字
làng chuán míng. kuí guāng yǐ tòu sān qiān zhàng, fēng lì xíng kàn jiǔ wàn chéng. jīng shì shǒu, jì shí yīng, yù táng jīn mǎ qǐ nán dēng? yào jiāng lái cǎi huān qīn yì, qiě dài rú guān jǐn zi qíng. cài yōng chén hān liù jí, guàn chuàn bǎi jiā. zì lǐ yuè míng wù, yǐ zhì shī fù cí zhāng, jiē néng qióng qí miào yóu yīn yáng xīng lì yǐ zhì shēng yīn shū shù, mí bù jí qí jīng. bào jīng jì zhī qí cái, dāng wén míng zhī shèng shì. yòu ér xué, zhuàng ér xíng, suī wàng qīng yún zhī wàn lǐ rù zé xiào, chū zé dì, zěn lí bái fà zhī shuāng qīn? dào bù rú jǐn shū shuǐ zhī huān, gān jī yán zhī fēn. zhèng shì: xíng xiào yú jǐ, zé bào yú tiān. gèng xǐ xīn qǔ qī fáng, cái fāng liǎng yuè. què shì chén liú jùn rén, zhào shì wǔ niáng zǐ. yí róng jùn yǎ, yě xiū kuā táo lǐ zhī zī dé xìng yōu xián, jǐn kě jì píng fán zhī tuō. qiě xǐ fū qī hé shùn, fù mǔ kāng níng. zì jiā jì de shī zhōng yún" wèi cǐ chūn jiǔ, yǐ jiè méi shòu." jīn xǐ shuāng qīn jì shòu ér kāng, duì cǐ chūn guāng, jiù huā xià zhuó bēi jiǔ, yǔ shuāng qīn chēng shòu. zuó rì yǐ fēn fù xí fù ān pái, bù miǎn cuī cù tā zé gè. niáng zǐ, ān pái jiǔ, qǐng diē mā chū lái. dàn nèi yìng jiè wài bàn cài gōng shàng chàng
浪傳名。奎光已透三千丈,風力行看九萬程。經世手,濟時英,玉堂金馬豈難登?要將萊彩歡親意,且戴儒冠盡子情。蔡邕沉酣六籍,貫串百家。自禮樂名物,以至詩賦詞章,皆能窮其妙;由陰陽星曆以至聲音書數,靡不極其精。抱經濟之奇才,當文明之盛世。幼而學,壯而行,雖望青雲之萬里;入則孝,出則弟,怎離白髮之雙親?到不如盡菽水之歡,甘齏鹽之分。正是:行孝於己,責報於天。更喜新娶妻房,才方兩月。卻是陳留郡人,趙氏五娘子。儀容俊雅,也休夸桃李之姿;德性幽閒,盡可寄蘋蘩之託。且喜夫妻和順,父母康寧。自家記得詩中雲"為此春酒,以介眉壽。"今喜雙親既壽而康,對此春光,就花下酌杯酒,與雙親稱壽。昨日已分付媳婦安排,不免催促他則個。娘子,安排酒,請爹媽出來。(旦內應介)(外扮蔡公上唱)
bǎo dǐng ér xiǎo mén shēn xiàng lǐ, chūn dào fāng cǎo, rén xián qīng zhòu.
【寶鼎兒】小門深巷裡,春到芳草,人閒清晝。
jìng bàn cài pó shàng chàng rén lǎo qù xīng xīng fēi gù, chūn yòu lái nián nián yī jiù.
(淨扮蔡婆上唱)人老去星星非故,春又來年年依舊。
dàn shàng chàng zuì xǐ de jīn zhāo xīn jiǔ shú, mǎn mù huā kāi shì xiù. hé yuàn suì suì nián nián rén zài, huā xià cháng zhēn chūn jiǔ.
(旦上唱)最喜得今朝新酒熟,滿目花開似繡。(合)願歲歲年年人在,花下常斟春酒。
wài jìng bái hái ér, qǐng diē mā chū lái zuò shèn me? shēng bái gào diē mā: rén shēng bǎi suì, guāng yīn jǐ hé? xìng de diē mā nián mǎn bā xún, hái ér yī zé yǐ xǐ, yī zé yǐ jù: kuàng dāng cǐ chūn guāng jiā jǐng, xián jū wú shì, hái ér yào yǔ diē mā chēng qìng xiē zi. wài jìng bái rú cǐ, yě hǎo. shēng chàng
(外淨白)孩兒,請爹媽出來做甚麼?(生白)告爹媽:人生百歲,光陰幾何?幸得爹媽年滿八旬,孩兒一則以喜,一則以懼:況當此春光佳景,閒居無事,孩兒要與爹媽稱慶歇子。(外淨白)如此,也好。(生唱)
jǐn táng yuè lián mù fēng róu, tíng wéi zhòu yǒng, zhāo lái qiào hán qīng tòu. rén zài gāo táng, yī xǐ yòu hái yī yōu. wéi yuàn qǔ bǎi suì chūn xuān, zhǎng shì tā sān chūn huā liǔ. hé zhuó chūn jiǔ, kàn qǔ huā xià gāo gē, gòng zhù méi shòu. dàn chàng
【錦堂月】簾幕風柔,庭幃晝永,朝來峭寒輕透。人在高堂,一喜又還一憂。惟願取百歲椿萱,長似他三春花柳。(合)酌春酒,看取花下高歌,共祝眉壽。(旦唱)
qián qiāng huàn tóu fú còu, huò pèi luán chóu. shēn cán yàn ěr, chí bēi zì jué jiāo xiū. pà nán zhǔ píng fán, bù kān shì fèng jī zhǒu. wéi yuàn qǔ xié lǎo fū qī, zhǎng shì fèng mù nián gū jiù. hé qián wài chàng
【前腔換頭】輻輳,獲配鸞儔。深慚燕爾,持杯自覺嬌羞。怕難主蘋蘩,不堪侍奉箕帚。惟願取偕老夫妻,長侍奉暮年姑舅。(合前)(外唱)
qián qiāng huàn tóu hái chóu, bái fà méng tóu, hóng yīng mǎn yǎn, xīn jīng qù nián shí hòu. zhǐ kǒng shí guāng, cuī rén qù yě nán liú. wéi yuàn qǔ huáng juàn qīng dēng, jí zǎo huàn jīn zhāng zǐ shòu. hé qián jìng chàng
【前腔換頭】還愁,白髮蒙頭,紅英滿眼,心驚去年時候。只恐時光,催人去也難留。惟願取黃卷青燈,及早換金章紫綬。(合前)(淨唱)
qián qiāng huàn tóu hái yōu, sōng zhú mén yōu, sāng yú mù jǐng, míng nián zhī tā jiàn fǒu ān fǒu? tàn lán yù xiāo tiáo, yī duǒ guì huā nán mào. wéi yuàn qǔ lián lǐ fāng nián, dé zǎo suì sūn zhī róng xiù. hé qián shēng chàng
【前腔換頭】還憂,松竹門幽,桑榆暮景,明年知他健否安否?嘆蘭玉蕭條,一朵桂花難茂。惟願取連理芳年,得早遂孫枝榮秀。(合前)(生唱)
zuì wēng zi huí shǒu, kàn shùn xī wū fēi tù zǒu. dàn chàng xǐ diē mā shuāng quán, xiè tiān xiàng yòu. shēng chàng bù miù, gèng qīng dàn ān xián, lè shì rú jīn shuí gèng yǒu? hé xiāng qìng chù, dàn zhuó jiǔ gāo gē, gòng zhù méi shòu.
【醉翁子】回首,看瞬息烏飛兔走。(旦唱)喜爹媽雙全,謝天相佑。(生唱)不謬,更清淡安閒,樂事如今誰更有?(合)相慶處,但酌酒高歌,共祝眉壽。
wài jìng chàng
(外淨唱)
qián qiāng bēi lòu, lùn zuò rén yào guāng qián yào hòu. quàn wǒ ér qīng yún, wàn lǐ chí zhòu. shēng chàng tīng pōu, zhēn lè zài tián yuán, hé bì dāng jīn gōng yǔ hóu? hé qián shēng dàn chàng
【前腔】卑陋,論做人要光前耀後。勸我兒青雲,萬里馳驟。(生唱)聽剖,真樂在田園,何必當今公與侯?(合前)(生旦唱)
jiǎo jiǎo lìng chūn huā míng cǎi xiù, chūn jiǔ mǎn jīn ōu. dàn yuàn suì suì nián nián rén zhǎng zài, fù mǔ gòng fū qī xiàng quàn chóu. wài jìng chàng
【僥僥令】春花明彩袖,春酒滿金甌。但願歲歲年年人長在,父母共夫妻相勸酬。(外淨唱)
qián qiāng fū qī zhǎng sī shǒu, fù mǔ yuàn cháng jiǔ. zuò duì sòng qīng pái tà qīng shān hǎo, kàn jiāng lǜ hù tián chóu lǜ shuǐ yóu. hé
【前腔】夫妻長廝守,父母願長久。坐對送青排闥青山好,看將綠護田疇綠水浟。(合)
shí èr shí shān qīng shuǐ lǜ hái yī jiù, tàn rén shēng qīng chūn nán yòu, wéi yǒu kuài huó shì liáng móu.
【十二時】山青水綠還依舊,嘆人生青春難又,惟有快活是良謀。
wài bái féng shí duì jiǔ hé gāo gē, jìng xū xìn rén shēng néng jǐ hé?
(外白)逢時對酒合高歌,(淨)須信人生能幾何?
shēng dàn wàn liǎng huáng jīn wèi wèi bǎo, yī jiā ān lè zhí qián duō. bìng xià
(生旦)萬兩黃金未為寶,一家安樂值錢多。(並下)
dì sān chū
第三出
mò shàng bái fēng sòng lú xiāng guī bié yuàn, rì yí huā yǐng shàng xián tíng. zhòu zhǎng rén jìng wú tā shì, wéi yǒu tí yīng sān liǎng shēng. xiǎo rén bú shì bié rén, què shì niú tài shī fǔ lǐ yí gè yuàn zi. ruò lùn wǒ nà tài shī fù guì, zhēn gè: zhǐ yǒu tiān zài shàng, gèng wú shān yǔ qí jǔ tóu hóng rì jìn, huí shǒu bái yún dī. zěn jiàn de nà fù guì? zhī jiàn shì yā zhōng cháo, fù qīng shàng yuàn. bái rì yìng shā dī, qīng shuāng níng huà jǐ. mén wài chē lún liú shuǐ, chéng zhōng jiǎ dì lián shān. qióng lóu chóu yuè shí èr céng, jǐn zhàng cáng chūn wǔ shí lǐ. xiāng sàn qǐ luó, xiě bù jìn yuán lín jǐng zhì yǐng yáo zhū cuì, miáo bù jiù tíng yuàn fēng guāng. hǎo shuǎ zǐ de yóu bì chē qīng jīn dú féi, méi xún chù de liú sū zhàng nuǎn chūn jī bào. huà táng nèi chí shāng quàn jiǔ, zǒu dòng de shì zǐ shòu jīn diāo xiù píng qián pǐn zhú tán sī, bǎi liè de shì hóng zhuāng fěn miàn. dài mào yán zhōng ruò bǎo xiāng, zhēn gè shì zhāo zhāo hán shí liú lí yǐng lǐ shāo yín zhú, guǒ rán shì yè yè yuán xiāo. zhè bān fú dì dòng tiān, kě zhī yǒu xiān shū yù nǚ. xiū yán fù guì niú tài shī, qiě shuō xián dé xiǎo niáng zǐ. kàn tā yí róng jiāo mèi, yí gè méi bāo dàn de jùn liǎn, shì yī piàn měi yù wú xiá tǐ tài yōu xián, bàn diǎn nán gōu yǐn de fāng xīn, shì jǐ cùn qīng bīng chè dǐ. zhū cuì cóng zhōng cháng dà, dào xīn zhe dàn yǎ shū zhuāng qǐ luó zhèn lǐ shēng lái, què yàn tā fán huá qì xiàng. guài tīng shēng gē shēng yùn, wéi tān zhēn zhǐ gōng fū. ài cǐ qīng yōu, zhěng bái rì hé céng lí xiù gé, xiào rén yóu yě, bàng qīng chūn nà kěn chū xiāng guī. kāi biàn hǎi táng huā, yě bù wèn yè lái duō shǎo fēi cán yáng liǔ xù, bìng bù dào chūn qù rú hé. yào zhī tā bàn diǎn zhēn xīn wéi yǒu chuān suǒ chuāng hào yuè néng shǐ tā yī shuāng jiāo yǎn, chú fēi fān cuì zhàng qīng fēng. jué fēi mù sī mǎ de wén jūn, kěn xué xuǎn bó luán de dé yào. gèng xiàn tā zhī shū zhī lǐ, shì yí gè bù qū qiāng de xiù cái ruò lùn tā yǒu dé yǒu xíng, hǎo yí gè dài guān ér de jūn zǐ. duō yìng shì xiāng mén xiāng zhǒng, kě xī bù zuò gè sī ér shǎo shèn me wáng zǐ wáng sūn, zhēng yāo qiú wèi jiā pèi. ya! lǐ huì de me? tā shì yù huáng diàn qián zhǎng shū xiān, yì diǎn chén xīn zhé jiǔ tiān. mò guài lán xiāng xūn tòu gǔ, xiá yī céng rě yù lú yān. hǎo guài me! zhī jiàn lǎo mǔ lǎo hé xī chūn yǎng niáng wǔ jiāng lái zuò shèn me? jìng bàn lǎo mǔ lǎo chǒu bàn xī chūn wǔ shàng chàng
(末上白)風送爐香歸別院,日移花影上閒庭。晝長人靜無他事,惟有啼鶯三兩聲。小人不是別人,卻是牛太師府里一個院子。若論我那太師富貴,真箇:只有天在上,更無山與齊;舉頭紅日近,回首白雲低。怎見得那富貴?只見勢壓中朝,富傾上苑。白日映沙堤,清霜凝畫戟。門外車輪流水,城中甲第連山。瓊樓酬月十二層,錦帳藏春五十里。香散綺羅,寫不盡園林景致;影搖珠翠,描不就庭院風光。好耍子的油壁車輕金犢肥,沒尋處的流蘇帳暖春雞報。畫堂內持觴勸酒,走動的是紫綬金貂;繡屏前品竹彈絲,擺列的是紅妝粉面。玳帽筵中爇寶香,真箇是朝朝寒食;琉璃影里燒銀燭,果然是夜夜元宵。這般福地洞天,可知有仙姝玉女。休言富貴牛太師,且說賢德小娘子。看他儀容嬌媚,一個沒包彈的俊臉,似一片美玉無瑕;體態幽閒,半點難勾引的芳心,似幾寸清冰徹底。珠翠叢中長大,倒欣着淡雅梳妝;綺羅陣里生來,卻厭他繁華氣象。怪聽笙歌聲韻,惟貪針指工夫。愛此清幽,整白日何曾離繡閣,笑人遊冶,傍青春那肯出香閨。開遍海棠花,也不問夜來多少;飛殘楊柳絮,並不道春去如何。要知他半點真心;惟有穿瑣窗皓月;能使他一雙嬌眼,除非翻翠帳輕風。決非慕司馬的文君,肯學選伯鸞的德耀。更羨他知書知禮,是一個不趨蹡的秀才;若論他有德有行,好一個戴冠兒的君子。多應是相門相種,可惜不做個廝兒;少甚麼王子王孫,爭要求為佳配。呀!理會得麼?他是玉皇殿前掌書仙,一點塵心謫九天。莫怪蘭香熏透骨,霞衣曾惹御爐煙。好怪麼!只見老姥姥和惜春養娘舞將來做甚麼?(淨扮老姥姥丑扮惜春舞上唱)
yàn ér wǔ shēn yuàn chóng chóng, zěn bù yuàn kǔ? yào xún gè nán ér, bìng wú mén lù. shén nián néng gōu, hé yī zhàng fū, yī chù lǐ shuāng shuāng yàn ér wǔ?,
【雁兒舞】深院重重,怎不怨苦?要尋個男兒,並無門路。甚年能勾,和一丈夫,一處里雙雙雁兒舞?,
chàng wǔ jiè mò bái lǎo mǔ lǎo bài yī. jìng bái yuàn zi wàn fú.
(唱舞介)(末白)老姥姥拜揖。(淨白)院子萬福。
mò bái xī chūn jiě bài yī. chǒu bái yuàn gōng wàn fú. mò bái wǒ qiě wèn nǐ liǎng gè, měi cháng jiān bù céng nèn dì xì shuǎ, zěn de jīn rì shí fēn kuài huó?
(末白)惜春姐拜揖。(丑白)院公萬福。(末白)我且問你兩個,每常間不曾恁地戲耍,怎的今日十分快活?
chǒu bái yuàn gōng, nǐ bù dé zhī, wǒ chī xiǎo niáng zǐ kǔ, bìng bù xǔ wǒ yī bù hú tà, bìng bú yào shuō nán ér biān xiāng qù. kǔ hāi! nǐ fú yào nán ér, wǒ xū yào tā. yě dào wǒ hé tā xiāng sì, yě bù fàng wǒ xiào yī xiào. jīn rì tiān kě lián jiàn, chī wǒ qiān fāng bǎi jì qù shuō huà tā, zhǐ xiàn wǒ yí gè shí chén, qù huā yuán zhōng shǎng wán yī fān. kǔ hāi! wǒ rú hé de bù kuài huó? jìng bái biàn shì wǒ, yě qiān bù hé wàn bù hé qián shēng bù zhǒng fú dì, bǎ wǒ zhè lǐ zuò yā tou, kǔ rú hé shuō de? zuò yā tou lǎo le, bìng bù céng yǒu yī rì dé méi tóu kāi. jīn rì dé lǎo xiàng gōng chū qù, wǒ qiě lái zhè lǐ yóu shǎng xiē zi.
(丑白)院公,你不得知,我吃小娘子苦,並不許我一步胡踏,並不要說男兒邊廂去。苦咳!你弗要男兒,我須要他。也道我和他相似,也不放我笑一笑。今日天可憐見,吃我千方百計去說化他,只限我一個時辰,去花園中賞玩一番。苦咳!我如何的不快活?(淨白)便是我,也千不合萬不合前生不種福地,把我這裡做丫頭,苦如何說得?做丫頭老了,並不曾有一日得眉頭開。今日得老相公出去,我且來這裡游賞歇子。
mò bái yuán lái nèn dì, kě zhī nǐ kuài huó yě. jìng bái yuàn zi, nǐ fú shì lǎo xiàng gōng, gōng de yòu zhuàng zhe gōng de! wǒ fú shì xiǎo niáng zǐ, cí de yòu zhuàng zhe cí de. mò bái yòu dào shì fèng zhī luán gū. lǎo mǔ lǎo, xī chūn nián jì xiǎo, yě guài tā shāng chūn bù dé. nǐ lǎo lǎo dà dà, yě zhè bān shuō, shèn me yàng zi? jìng bō kǒu xī! lǎo chù shēng, chī nǐ shí qiū jiā wǎn jié, chí huā wǎn fā lǎo zì lǎo, shì jīng zǎo, wài miàn zhòu, lǐ miàn hǎo. nǐ bú jiàn dōng cūn lǐ tài pó? nián qī shí suì, tóu guāng guāng de, yě zhǐ shì yào jià rén. rén wèn tā: nǐ lǎo le, jià shèn de? zhè pó zǐ zuò sì jù shī, zuò dé hǎo.
(末白)原來恁地,可知你快活也。(淨白)院子,你伏事老相公,公的又撞着公的!我伏事小娘子,雌的又撞着雌的。(末白)又道是鳳只鸞孤。老姥姥,惜春年紀小,也怪他傷春不得。你老老大大,也這般說,甚麼樣子?(淨)哱口息!老畜生,吃你識秋茄晚結,遲花晚發;老自老,似京棗,外面皺,裡面好。你不見東村李太婆?年七十歲,頭光光的,也只是要嫁人。人問他:你老了,嫁甚的?這婆子做四句詩,做得好。
mò sì jù shī rú hé shuō? jìng dào shì: rén shēng qī shí gǔ lái xī, bù qù jià rén dài hé shí? xià le tóu jì zuò xīn fù, zhěn tou shàng fàng chū dà léi chuí.
(末)四句詩如何說?(淨)道是:人生七十古來稀,不去嫁人待何時?下了頭髻做新婦,枕頭上放出大擂槌。
mò nǐ yǒu xiē qiàn zūn zhòng. chǒu biàn shì xī cūn yǒu gè zhāng tài pó, nián liù shí jiǔ suì, yí gè gōng gōng jiàn tā shēng de hǎo, zhǐ shì yào qǔ tā. zhè pó zǐ dào: nǐ zuò dé sì jù shī. zuò dé hǎo. mò rú hé shuō? chǒu dào shì: qīng chūn nián shào mò cuō tuó, chuáng gōng shàng zì tǎo chuáng pó, hóng luó zhàng lǐ zuò fū fù, zhěn tou shàng ān zhe liǎng gè dà xī guā. jìng xiū xián shuō, jīn rì néng gōu dé zài cǐ xián xì xiē zi, yě bú shì róng yì. zhèng zhuàng zhe yuàn gōng zài cǐ, zán měi liǎng sān ge zì zuò shuǎ xiē zi. chǒu hái shì zuò shén me shuǎ hǎo? jìng tī qì qiú shuǎ. mò bù hǎo. jìng chǒu zěn dì bù hǎo? mò bái xī jiāng yuè bái dǎ cóng lái chěng shì, guān chǎng zì xiǎo chí míng. rú jīn nián lǎo jiǎo□ qiǎn téng, yuán shè wú xīn chí chěng. kōng shǐ xiù rú hàn shī, mán luó wà shēng chén. wù de shì shào nián zǐ dì qiào mén tíng, bù shì bǎo zhuāng xíng jìng. chǒu dòu bǎi cǎo shuǎ.
(末)你有些欠尊重。(丑)便是西村有個張太婆,年六十九歲,一個公公見他生得好,只是要取他。這婆子道:你做得四句詩。做得好。(末)如何說?(丑)道是:青春年少莫蹉跎,床公尚自討床婆,紅羅帳里做夫婦,枕頭上安着兩個大西瓜。(淨)休閒說,今日能勾得在此閒戲歇子,也不是容易。正撞着院公在此,咱每兩三個自作耍歇子。(丑)還是做什麼耍好?(淨)踢氣球耍。(末)不好。(淨丑)怎地不好?(末白)【西江月】白打從來逞勢,官場自小馳名。如今年老腳□肷疼,圓社無心馳騁。空使繡襦汗濕,謾羅襪生塵。兀的是少年子弟俏門庭,不似寶妝行徑。(丑)鬥百草耍。
mò yě bù hǎo. jìng zěn de bù hǎo? mò bái xī jiāng yuè xiāng jìng lǐ bān cán cǎo sè, diāo lán pàn shé sǔn huā róng. yòu wú qiǎo yì dòng wáng gōng, wǎng fèi le gōng fū hé yòng? jīng qǐ jiāo yīng yǔ yàn, dǎ kāi làng dié kuáng fēng. ruò hái xún dé bìng tóu hóng, zǎo bǎ nǐ fāng xīn yǐn dòng. jìng chǒu dǎ qiū qiān shuǎ.
(末)也不好。(淨)怎的不好?(末白)【西江月】香徑里扳殘草色,雕闌畔折損花容。又無巧藝動王公,枉費了工夫何用?驚起嬌鶯語燕,打開浪蝶狂烽。若還尋得並頭紅,早把你芳心引動。(淨丑)打鞦韆耍。
mò zhè gè què hǎo. jìng chǒu dǎ qiū qiān zěn de biàn zhōng? mò bái nǐ tīng wǒ shuō: xī jiāng yuè yù tǐ qīng liú xiāng hàn, xiù qún dàng yàng míng xiá. xiān xiān yù shǒu bà cǎi shéng ná, zhēn gè kān miáo kān huà. běn shì běi fāng róng xì, yí lái shàng yuàn háo jiā. nǚ niáng liáo luàn gé qiáng huā, hǎo sì bàn xiān xì shuǎ. jìng chǒu nèn dì biàn dǎ qiū qiān. zhǐ shì nà lǐ yǒu qiū qiān jià? mò wǒ zhè huā yuán lǐ nà tǎo qiū qiān jià? yī lái xiàng gōng bù xīn, èr lái niáng zǐ yòu bù hǎo, zòng yǒu yě chāi le. chǒu yuàn gōng, mò nài hé, zán měi sān ge zài zhè lǐ, sī lùn zuò gè qiū qiān jià, yī rén dǎ, liǎng rén tái. zuò jià jiè mò shuí xiān dǎ? jìng chǒu wǒ liǎng rén tái, yuàn gōng, nǐ xiān dǎ. jiè tiē dàn zài xì fáng nèi jiào lǎo mǔ lǎo, jiāng wǒ de liè nǚ zhuàn nà lǐ qù le?
(末)這個卻好。(淨丑)打鞦韆怎的便中?(末白)你聽我說:【西江月】玉體輕流香汗,繡裙蕩漾明霞。纖纖玉手把彩繩拿,真箇堪描堪畫。本是北方戎戲,移來上苑豪家。女娘撩亂隔牆花,好似半仙戲耍。(淨丑)恁地便打鞦韆。只是那裡有鞦韆架?(末)我這花園裡那討鞦韆架?一來相公不忻,二來娘子又不好,縱有也拆了。(丑)院公,沒奈何,咱每三個在這裡,廝論做個鞦韆架,一人打,兩人抬。(做架介)(末)誰先打?(淨丑)我兩人抬,院公,你先打。(介)(貼旦在戲房內叫)老姥姥,將我的《列女傳》那裡去了?
jìng chǒu fàng mò diē jiè mò qǐ bái nǐ liǎng rén piàn dé wǒ hǎo yě! jìng jīn fān dāng wǒ dǎ. mò chǒu lǎo mǔ lǎo dǎ. jìng dǎ jiè tiē dàn yòu jiào jiè xī chūn, jiāng wǒ zhēn xiàn xiāng ér nà lǐ qù le? mò chǒu fàng jìng bù diē jiè mò nǐ jiān dé wǒ suǒ xìng. chǒu jīn fān dāng wǒ dǎ, jí máng zhe.
(淨丑放)(末跌介)(末起白)你兩人騙得我好也!(淨)今番當我打。(末丑)老姥姥打。(淨打介)(貼旦又叫介)惜春,將我針線箱兒那裡去了?(末丑放)(淨不跌介)(末)你奸得我索性。(丑)今番當我打,疾忙着。
chǒu dǎ jiè tiē dàn shàng bái mò xìn zhí zhōng zhí, xū fáng rén bù rén. mò jìng fàng zǒu xià chǒu zuò bù zhī jiè bái yòu shuǎ, bà bà, lái me! lún dāng wǒ dǎ, biàn xī luò rén. tiē dàn chě chǒu ěr chǒu jīng jiè tiē dàn bái jiàn rén! nǐ zhí nèn de wéi rén bù zì zhòng, zhǐ yào xián xī bìng xián hōng. chǒu niáng zǐ, jiāo rén zěn bù qù xián xī? tiē zěn de? chǒu nǐ kàn me, qiū qiān jià shàng wū zì zǒu dòng. tiē jiàn rén! wǒ zhǐ jiào nǐ zài cǐ shǎng wán piàn shí, shuí xǔ nǐ zài cǐ xián hōng? chǒu niáng zǐ, nú jiā míng huàn zuò xī chūn, jiàn zhè chūn qù, zì shāng chūn qǐ lái, rú hé bù mèn? tiē nǐ yǒu shèn shāng chūn?
(丑打介)(貼旦上白)莫信直中直,須防仁不仁。(末淨放走下)(丑做不知介)(白)又耍,罷罷,來麼!輪當我打,便奚落人。(貼旦扯丑耳)(丑驚介)(貼旦白)賤人!你直恁的為人不自重,只要閒嬉並閒哄。(丑)娘子,交人怎不去閒嬉?(貼)怎的?(丑)你看麼,鞦韆架尚兀自走動。(貼)賤人!我只教你在此賞玩片時,誰許你在此閒哄?(丑)娘子,奴家名喚做惜春,見這春去,自傷春起來,如何不悶?(貼)你有甚傷春?
chǒu niáng zǐ, wǒ zǎo chén jiān jiàn shū lá cì hán fēng, chuī sàn le yī lián liǔ xù xiǎng wǔ jiān zhī jiàn zhè líng líng xiǎo yǔ, dǎ huài le mǎn shù lí huā. yī shà shí zhuàn jǐ duì huáng lí, měng kě dì jiào shù shēng dù yǔ. jiàn cǐ chūn qù, rú hé bù mèn?
(丑)娘子,我早晨間見疏剌刺寒風,吹散了一簾柳絮;餉午間只見浙零零小雨,打壞了滿樹梨花。一霎時囀幾對黃鸝,猛可地叫數聲杜宇。見此春去,如何不悶?
tiē chūn guāng zì qù, nǐ yǒu shèn me mèn lái? wǒ hé nǐ qù xí xiē nǚ gōng biàn liǎo. chǒu kǔ hāi! zhè bān tiān qì, shuí bù qù xián xī? niáng zǐ què jiào xī chūn qù xí nǚ gōng, wù de bú shì mèn shā xī chūn me? tiē fù rén jiā shuí xǔ nǐ xián xī? bù xí nǚ gōng, yǒu shèn gòu dàng? nǐ què bù xué bù chū guī mén de.
(貼)春光自去,你有甚麼悶來?我和你去習些女工便了。(丑)苦咳!這般天氣,誰不去閒嬉?娘子卻教惜春去習女工,兀的不是悶殺惜春麼?(貼)婦人家誰許你閒嬉?不習女工,有甚勾當?你卻不學不出閨門的。
chǒu niáng zǐ, nǐ yǒu qiān xiāng luó qǐ, mǎn tóu zhū cuì, shǎo shèn me zi, què zhè bān zì kǔ? tiē jiàn rén! hǎo guài me? zuò shēng huó shì nǐ běn fèn de shì, wèn yǒu hé bù yǒu zuò shèn me? chǒu nèn de, xī chūn cí niáng zǐ qù le, wǒ fú shì bié rén, yǔ tā chuán xiāo dì xī, suí chèn yě de xiē kuài huó. fú shì zhe nǐ, jiàn nán ér yě bù xǔ wǒ tái yǎn. qián rì yàn yáng tiān qì, huā hóng liǔ lǜ, māo ér gǒu ér yě dòng xīn, nǐ yě bù dòng yī dòng rú jīn mù chūn shí hòu, niǎo tí huā luò, shuí bù shāng qíng? nǐ yě bù chóu yī chóu. xī chūn qí shí nán hé niáng zǐ guò huó. tiē jiàn rén! nǐ shì kuáng shì diān? wǒ duì lǎo xiàng gōng shuō, jiào hǎo shēng shī xíng nǐ. chǒu niáng zǐ kě lián jiàn, xī chūn xīn lǐ mèn, zì zhè bān shuō. tiē nǐ kàn me? chàng
(丑)娘子,你有千箱羅綺,滿頭珠翠,少甚么子,卻這般自苦?(貼)賤人!好怪麼?做生活是你本分的事,問有和不有做甚麼?(丑)恁的,惜春辭娘子去了,我伏事別人,與他傳消遞息,隨趁也得些快活。伏事着你,見男兒也不許我抬眼。前日艷陽天氣,花紅柳綠,貓兒狗兒也動心,你也不動一動;如今暮春時候,鳥啼花落,誰不傷情?你也不愁一愁。惜春其實難和娘子過活。(貼)賤人!你是狂是顛?我對老相公說,教好生施行你。(丑)娘子可憐見,惜春心裡悶,自這般說。(貼)你看麼?(唱)
zhù yīng tái jìn lǜ chéng yīn, hóng shì yǔ, chūn shì yǐ wú yǒu.
【祝英台近】綠成陰,紅似雨,春事已無有。
chǒu chàng wén shuō xī jiāo, chē mǎ shàng chí zhòu. tiē chàng zěn rú liǔ xù lián lóng, lí huā tíng yuàn, hé hǎo tiān qì qīng míng shí hòu.
(丑唱)聞說西郊,車馬尚馳驟。(貼唱)怎如柳絮簾櫳,梨花庭院,(合)好天氣清明時候。
chǒu bái yù lóu chūn qīng míng shí jié dān yī shì, zhēng nài zhòu zhǎng rén jìng zhòng mén bì? tiē bái wǒ fāng xīn bù jiě luàn yíng qiān, xiū jiàn yóu sī yǔ fēi xù. chǒu bái xiù chuāng yù dài niān zhēn zhǐ, hū tīng yīng yàn shuāng shuāng yǔ. tiē bái wú qíng hé chǔ guǎn duō qíng? rèn qǔ chūn guāng zì lái qù. chǒu bái niáng zǐ. yǒu shèn fǎ dù jiào xī chūn xiū mèn le? tiē chàng
(丑白)【玉樓春】清明時節單衣試,爭奈晝長人靜重門閉?(貼白)我芳心不解亂縈牽,羞見遊絲與飛絮。(丑白)繡窗欲待拈針指,忽聽鶯燕雙雙語。(貼白)無情何處管多情?任取春光自來去。(丑白)娘子。有甚法度教惜春休悶了?(貼唱)
zhù yīng tái xù bǎ jǐ fēn chūn sān yuè jǐng, fēn fù yǔ dōng liú.
【祝英台序】把幾分春三月景,分付與東流。
chǒu bái niǎo tí huā luò, xū fán nǎo nǐ. tiē chàng tí lǎo dù juān, fēi jǐn hóng yīng, duān bù wéi chūn xián chóu. chǒu bái bù xián chóu, yě qù shǎng wán jié fǒu? tiē chàng xiū xiū, fù rén jiā bù chū guī mén, zěn qù xún huā chuān liǔ?
(丑白)鳥啼花落,須煩惱你。(貼唱)啼老杜鵑,飛盡紅英,端不為春閒愁。(丑白)不閒愁,也去賞玩節否?(貼唱)休休,婦人家不出閨門,怎去尋花穿柳?
chǒu bái bù yóu shǎng, zhǐ pà xiāo shòu le nǐ. tiē chàng bǎ huā mào, shuí kěn yīn chūn xiāo shòu? chǒu chàng
(丑白)不游賞,只怕消瘦了你。(貼唱)把花貌,誰肯因春消瘦?(丑唱)
qián qiāng huàn tóu chūn zhòu, zhī jiàn yàn shuāng fēi, dié yǐn duì, yīng wú shì qiú yǒu. tiē bái nǐ shì rén wù, shuō nà chóng yǐ zuò shèn me? chǒu chàng nà gèng liǔ wài huà lún, huā dǐ diāo ān, dōu shì shào nián xián yóu. tiē bái zhè jiàn rén, nǐ shì fù rén jiā, shuō nà shào nián shì zuò shèn me? chǒu chàng nán shǒu, gū fáng qīng lěng wú rén, yě xún yí gè jiā ǒu. tiē bái ya, jiàn rén! nǐ dào sī liang nán ér. chǒu chàng zhè bān shuō, zhōng shēn xiū pèi luán chóu. tiē chàng
【前腔換頭】春晝,只見燕雙飛,蝶引隊,鶯浯似求友。(貼白)你是人物,說那蟲蟻做甚麼?(丑唱)那更柳外畫輪,花底雕鞍,都是少年閒遊。(貼白)這賤人,你是婦人家,說那少年事做甚麼?(丑唱)難守,孤房清冷無人,也尋一個佳偶。(貼白)呀,賤人!你到思量男兒。(丑唱)這般說,終身休配鸞儔。(貼唱)
qián qiāng huàn tóu zhī fǒu? wǒ wèi hé bù juǎn zhū lián, dú zuò ài qīng yōu? chǒu bái qīng yōu, qīng yōu, zhēng nài rén chóu! tiē chàng qiān hú mèn huái, bǎi zhǒng chūn chóu, nán shàng wǒ de méi tóu. chǒu bái zhǐ pà nǐ bù zhǎng nèn dì. tiē chàng xiū yōu, rèn tā chūn sè nián nián, wǒ de fāng xīn yī jiù.
【前腔換頭】知否?我為何不捲珠簾,獨坐愛清幽?(丑白)清幽,清幽,爭奈人愁!(貼唱)千斛悶懷,百種春愁,難上我的眉頭。(丑白)只怕你不長恁地。(貼唱)休憂,任他春色年年,我的芳心依舊。
chǒu bái zhǐ pà fēng liú nián shào hōng zhe nǐ. tiē chàng zhè wén jūn, kě bù dān gé le xiàng rú qín zòu. chǒu chàng
(丑白)只怕風流年少哄着你。(貼唱)這文君,可不擔閣了相如琴奏。(丑唱)
qián qiāng huàn tóu jīn hòu, fāng xìn nǐ chè dǐ chéng qīng, wǒ hǎo méi lái yóu. tiē bái nǐ zěn de bù shōu shí le xīn xià? chǒu chàng xiǎng xiàng mù yún, fēn fù dōng fēng, qíng dào bù kān huí shǒu. tiē bái nǐ zěn bù xué wǒ? chǒu chàng tīng pōu: nǐ shì ruǐ gōng qióng yuàn shén xiān, bù bǐ chén fán xiāng yòu. tiē bái nèn dì, zì suí wǒ xí xiē nǚ gōng biàn liǎo. chǒu chàng jǐn suí shì, chuāng xià niān zhēn tiāo xiù.
【前腔換頭】今後,方信你徹底澄清,我好沒來由。(貼白)你怎的不收拾了心下?(丑唱)想象暮雲,分付東風,情到不堪回首。(貼白)你怎不學我?(丑唱)聽剖:你是蕊宮瓊苑神仙,不比塵凡相誘。(貼白)恁地,自隨我習些女工便了。(丑唱)謹隨侍,窗下拈針挑繡。
tiē bái xiū tīng zhī shàng zǐ guī tí, chǒu bái mèn zài tíng zhēn bù yǔ shí.
(貼白)休聽枝上子規啼,(丑白)悶在停針不語時。
tiē bái chuāng wài rì guāng tán zhǐ guò, hé xí qián huā yǐng zuò jiān yí. bìng xià
(貼白)窗外日光彈指過,(合)席前花影坐間移。(並下)
dì sì chū
第四出
shēng shàng chàng yī jiǎn méi làng nuǎn táo xiāng yù huà yú, qī bī chūn wéi, zhào fù chūn wéi. jùn zhōng kōng yǒu pì xián shū, xīn liàn qīn wéi, nán shè qīn wéi.
(生上唱)【一剪梅】浪暖桃香欲化魚,期逼春闈,詔赴春闈。郡中空有辟賢書,心戀親闈,難捨親闈。
bái shì jiān hǎo wù bù jiān láo, cǎi yún yì sàn liú lí cuì. cài yōng běn yù gān shǒu qīng pín, lì xíng xiào dào. shéi zhī cháo tíng huáng bǎng zhāo xián, jùn zhōng bǎ zì jiā bǎo shēn shàng sī qù le yī bì xiāng lái pì zhào, zì jiā lì yǐ qīn lǎo wèi cí. zhè lì rén suī zé yǐ qù, zhǐ pà míng rì yòu lái, wǒ zhǐ de lì cí. zhèng shì: rén jué bù rú tiān jué guì, gōng míng zhēng shì xiào míng gāo? shēng chàng
(白)世間好物不堅牢,彩雲易散琉璃脆。蔡邕本欲甘守清貧,力行孝道。誰知朝廷黃榜招賢,郡中把自家保申上司去了;一壁廂來辟召,自家力以親老為辭。這吏人雖則已去,只怕明日又來,我只得力辭。正是:人爵不如天爵貴,功名爭似孝名高?(生唱)
yí chūn lìng suī rán dú, wàn juǎn shū, lùn gōng míng fēi wú yì ér. zhǐ chóu qīn lǎo, mèng hún bú dào chūn wéi lǐ. biàn jiào wǒ zuò dào jiǔ jí sān huái, zěn piē dé xuān huā chūn shù? wǒ zhè, zhōng cháng yì diǎn xiào xīn, duì shuí rén yǔ?
【宜春令】雖然讀,萬卷書,論功名非吾意兒。只愁親老,夢魂不到春闈里。便教我做到九棘三槐,怎撇得萱花椿樹?我這,衷腸一點孝心,對誰人語?
mò bàn zhāng dà gōng shàng chàng
(末扮張大公上唱)
qián qiāng xiāng lín bìng, xiāng yī yǐ, wǎng cháng jiān yǒu shì lái xiāng bào zhī. shēng bái lái de què shì zhāng dà gōng. gōng gōng bài yī. mò jiè yuán bài yī. jiè yuán: chàng shì qī bī yǐ, zǎo bàn xíng zhuāng qián tú qù. shēng bái shuāng qīn lǎo le, bù gǎn qù. mò xiào jiè chàng zi suī niàn qīn lǎo gū wéi, qīn xū wàng hái ér róng guì. jiè yuán, chèn cǐ, qīng chūn bù qù, gèng dài hé rì?
【前腔】相鄰並,相依倚,往常間有事來相報知。(生白)來的卻是張大公。公公拜揖。(末)解元拜揖。解元:(唱)試期逼矣,早辦行裝前途去。(生白)雙親老了,不敢去。(末笑介唱)子雖念親老孤唯,親須望孩兒榮貴。解元,趁此,青春不去,更待何日?
mò bái jiè yuán jì bù kěn qù, gèng dài lǎo yuán wài hé dà niáng zǐ chū lái, kàn rú hé shuō yě zhǐ shì quàn jiè yuán qù fēn xiǎo. dào yóu wèi liǎo, wù de biàn shì lǎo yuán wài lái. wài shàng chàng
(末白)解元既不肯去,更待老員外和大娘子出來,看如何說;也只是勸解元去分曉。道由未了,兀的便是老員外來。(外上唱)
qián qiāng shí guāng duǎn, xuě bìn chuí, shǒu qīng pín bù tú zhe shèn de. yǒu ér cōng huì, dàn dé tā wèi guān wú zú yǐ. wài mò xiāng jiàn jiè wài chàng hái ér, tiān zǐ zhào zhāo qǔ xián liáng, xiù cái měi dōu qiú zhe kē shì. kuài fù chūn wéi, jí jí zhěng zhe xíng lǐ.
【前腔】時光短,雪鬢垂,守清貧不圖着甚的。有兒聰慧,但得他為官吾足矣。(外末相見介)(外唱)孩兒,天子詔招取賢良,秀才每都求着科試。快赴春闈,急急整着行李。
wài bái hái ér, rú jīn huáng bǎng zhāo xián, jùn zhōng jì rán pì zhào nǐ, nǐ rú hé bù qù fù xuǎn? mò bái wù de dà niáng zǐ yě chū lái le. jìng shàng chàng
(外白)孩兒,如今黃榜招賢,郡中既然辟召你,你如何不去赴選?(末白)兀的大娘子也出來了。(淨上唱)
wú xiǎo sì yǎn yòu hūn, ěr yòu lóng, jiā sī kōng yòu kōng. zhǐ yǒu hái ér dù nèi cōng, tā ruò zuò dé guān shí yùn tōng, wǒ liǎng rén bù pà qióng.
【吳小四】眼又昏,耳又聾,家私空又空。只有孩兒肚內聰,他若做得官時運通,我兩人不怕窮。
jìng bái wǒ dào bù hé qǔ xí fù yǔ hái ér, zhǐ de liù shí rì, biàn bǎ wǒ hái ér dōu shòu le ruò gèng guò sān nián, pà bù zuò yí gè kū lóu.
(淨白)我到不合娶媳婦與孩兒,只得六十日,便把我孩兒都瘦了;若更過三年,怕不做一個骷髏。
mò bái zhǐ yào tā bù xié. wài bái hái ér, rú jīn huáng bǎng zhāo xián, shì qī yǐ pò, nǐ zhè bān rén cái, rú hé bù qù fù xuǎn? mò bái lǎo yuán wài hé dà niáng zǐ, bù kě bù zuò chéng xiù cái zǒu yī zāo. shēng bái gào diē diē, hái ér fēi bú yào qù, zhēng nài diē mā nián lǎo, jiā zhōng wú rén shì fèng. jìng bái kǔ me! nǐ yòu méi qī zǐ bā xù, zhǐ yǒu yí gè hái ér. lǎo zéi! nǐ yǎn yòu hūn, ěr yòu lóng, yòu zǒu dòng bù dé, jiào hái ér chū qù, wàn yī yǒu xiē chā chí, jiào wù shuí guǎn lái? nǐ zhēn gè méi fàn chī biàn zhe è sǐ, méi yī chuān biàn zhe dòng sǐ. wài bái nǐ lǐ huì de shèn me? hái ér zuò guān, yě gǎi huàn mén lǘ, rú hé bù jiào tā qù? shēng bái hái ér nán qù. chàng
(末白)只要他不諧。(外白)孩兒,如今黃榜招賢,試期已迫,你這般人才,如何不去赴選?(末白)老員外和大娘子,不可不作成秀才走一遭。(生白)告爹爹,孩兒非不要去,爭奈爹媽年老,家中無人侍奉。(淨白)苦麼!你又沒七子八婿,只有一個孩兒。老賊!你眼又昏,耳又聾,又走動不得,教孩兒出去,萬一有些差池,教兀誰管來?你真箇沒飯吃便着餓死,沒衣穿便着凍死。(外白)你理會得甚麼?孩兒做官,也改換門閭,如何不教他去?(生白)孩兒難去。(唱)
xiù dài r qīn nián lǎo guāng yīn yǒu ér? xíng xiào zhèng shì jīn rì. zhōng bù rán wéi zhe yī lǐng lán páo, què luò hòu le xì cǎi bān yī. sī zhī, cǐ xíng róng guì suī kě nǐ, pà qīn lǎo děng bù dé róng guì. wài chàng chūn wéi lǐ fēn fēn dà rú, nán dào shì méi diē niáng de hái ér fāng qù? mò chàng
【繡帶兒】親年老光陰有兒?行孝正是今日。終不然為着一領藍袍,卻落後了戲彩斑衣。思之,此行榮貴雖可擬,怕親老等不得榮貴。(外唱)春闈里紛紛大儒,難道是沒爹娘的孩兒方去?(末唱)
qián qiāng huàn tóu xiū mí! nán ér hàn líng yún zhì qì, hé bì kǔ nèn yān zhì? kě bù gàn fèi le shí zài qīng dēng, wǎng ái bàn shì huáng cao jī? xū zhī,
【前腔換頭】休迷!男兒漢凌雲志氣,何必苦恁淹滯?可不干費了十載青燈,枉捱半世黃艹齏?須知,
cǐ xíng shì qīn zhì xiū gù jù. xiù cái, nǐ nèi xiē gè yǎng qīn zhī zhì? jìng chàng bǎi nián shì zhǐ yǒu cǐ ér, lǎo zéi! nán dào shì tíng qián sēn sēn dān guì?
此行是親志休故拒。秀才,你那些個養親之志?(淨唱)百年事只有此兒,老賊!難道是庭前森森丹桂?
wài chàng
(外唱)
tài shī yǐn tā yì ér nán tí qǐ, zhè qí jiān jiù lǐ wǒ zì zhī.
【太師引】他意兒難提起,這其間就裡我自知。
mò bái tā wéi shèn me? wài chàng tā liàn zhe bèi wō zhōng ēn ài, shě bù dé lí hǎi jiǎo tiān yá. bái nǐ shì dú shū rén, shuō gè bǐ fǎng yǔ nǐ: chàng tú shān sì rì lí dà yǔ, nǐ zhí nèn dì shě bù dé fēn lí. mò bái gǎn shì rú cǐ. xiù cái, nǐ tān yuān lǚ shǒu zhe fèng wéi, duō wù le péng chéng è jiàn de xiāo xī. jìng chàng
(末白)他為甚麼?(外唱)他戀着被窩中恩愛,捨不得離海角天涯。(白)你是讀書人,說個比仿與你:(唱)塗山四日離大禹,你直恁地捨不得分離。(末白)敢是如此。秀才,你貪鴛侶守着鳳幃,多誤了鵬程鶚薦的消息。(淨唱)
qián qiāng tā yì lǐ zhǐ yào gōng gān zhǐ, yòu hé céng tān huān liàn qī. zì gǔ dào zēng shēn chún xiào, hé céng qù yìng jǔ jí dì? gōng míng fù guì tiān fù yǔ, tiān ruò yǔ bù qiú xū lái zhì. shēng chàng niáng xíng shì wàng diē xíng tīng qǔ. shēng bái hái ér liàn xí fù bù kěn qù ā, chàng tiān xū jiàn hái ér bù xiào de qíng zuì.
【前腔】他意里只要供甘旨,又何曾貪歡戀妻。自古道曾參純孝,何曾去應舉及第?功名富貴天付與,天若與不求須來至。(生唱)娘行是望爹行聽取。(生白)孩兒戀媳婦不肯去呵,(唱)天須鑒孩兒不孝的情罪。
shēng bái gào diē diē: jiào hái ér chū qù, bǎ diē diē mā mā dú zì zài jiā, wàn yī yǒu xiē chā chí, yī lái bié rén dào hái ér bù xiào, piē le diē niáng qù qǔ gōng míng èr lái dào diē niáng suǒ jiàn bù dá, zhǐ yǒu yī zi, jiào tā yuǎn lí yǐ cǐ shàng bù xiāng cóng. wài bái bù cóng wǒ de yán yǔ yě yóu nǐ, dàn shuō rú hé huàn zuò xiào? jìng bái lǎo zéi! nǐ nián qī bā shí suì, yě bù shí zuò xiào. pī má dài suǒ biàn shì xiào. mò shōu jiè shēng bái gào diē diē: fán wéi rén zi zhě, dōng wēn ér xià qīng, hūn dìng ér chén shěng, wèn qí hán yù, sāo qí kē yǎng, chū rù zé fú chí zhī, wèn suǒ yù zé jìng jìn zhī. shì yǐ fù mǔ zài, bù yuǎn yóu chū bù yì fāng, fù bù guò shí. gǔ rén de dà xiào, yě zhī rú cǐ. wài bái hái ér, nǐ shuō de dōu shì xiǎo jié, bù céng shuō nà dà xiào. jìng bái lǎo zéi! nǐ yòu bù sǐ, zhǐ guǎn jiào tā zuò dà xiào. gǎn chū qù fù xuǎn bù dé. mò bái zhè huà yǒu xiē bù xiáng. wài bái hái ér, nǐ tīng wǒ shuō: fū xiào shǐ yú shì qīn, zhōng yú shì jūn, zhōng yú lì shēn. shēn tǐ fà fū, shòu zhī fù mǔ, bù gǎn huǐ shāng, xiào zhī shǐ yě. lì shēn háng dào, yáng míng yú hòu shì, yǐ xiǎn fù mǔ, xiào zhī zhōng yě. shì yǐ jiā pín qīn lǎo, bù wéi lù shì, suǒ yǐ wéi bù xiào. nǐ qù zuò guān shí jié, yě xiǎn de fù mǔ hǎo chù, bú shì dà xiào, què shì shèn me? shēng bái diē diē shuō de zì shì. zhī tā shì qù zuò guān bù zuò guān? ruò hái bù zhōng shí jié, yòu bù néng gōu shì jūn, yòu bù néng gōu shì qīn, kě wèi liǎng dān gé le. mò bái xiù cái, shuō huà cuò le. lǎo hàn cháng tīng dé xiù cái měi shuō dào: yòu ér xué, zhuàng ér xíng huái bǎo mí bāng. wèi zhī bù rén. kǒng xí bù xiá nuǎn, mò tū bù dé qián, yī yǐn fù dǐng zǔ yǐ gàn tāng, bǎi lǐ xī bǎ wǔ yáng zhī pí zì yù, yě zhǐ yào shùn shí háng dào, jì shì ān mín. xiù cái, zhè gè zhèng shì xué chéng wén wǔ yì, hé dāng huò yǔ dì wáng jiā. xiù cái, nǐ zhè bān rén cái, rú hé bù qù zuò guān, jì shì ān mín? jìng bái nǐ dōu yǒu yán yǔ quàn wǒ ér, wǒ yǒu gè gù shì shuō yǔ nǐ tīng: zài xiān dōng cūn yǒu gè lǐ yuán wài hái ér, tā diē diē měi rì zhǐ xián chǎo. zhǐ shì jiào hái ér qù zuò guān. tā chī bù guò diē diē xián chǎo, qù dào cháng ān, nà lǐ wú rén tái jǔ tā, liú luò jiào huà, jiàn píng zhāng zǎi xiàng, jí máng tián dì shàng bài zhe. chéng xiàng kě lián jiàn tā, dào: wǒ yǔ nǐ gè yǎng jì yuàn tóu mù, qù guǎn nǐ diē niáng. zhè gè rén dào: zuò yǎng jì yuàn tóu mù, rú hé qù guǎn dé diē niáng? bǐ jí tā huí lái, diē niáng guǒ zài yǎng jì yuàn lǐ. tā diē wèn tā niáng dào: wǒ jiào hái ér qù de shì? jīn rì wǒ hái ér zuò tóu mù, rén yě bù gǎn qī fù wǒ. nǐ jīn rì qù, qiān wàn qǔ gè yǎng jì yuàn tóu mù, bēi tián yuàn dà shǐ huí lái, yě xiū jiào rén qī fù wǒ. mò bái zhǐ yǒu qǐ gài xiāng, jiào wǒ tīng le bàn rì. wài bái hái ér. nǐ biàn qù. shēng jiè hái ér qù zé bù fáng, diē mā jiào shuí kān guǎn? mò bái xiù cái, zì gǔ dào: qiān qián mǎi lín. bā bǎi mǎi shě. lǎo hàn jì tiǎn zài lín shè, xiù cái dàn fàng xīn qián qù, bù jiǎn yǒu shèn qiàn quē, huò shì dà yuán wài lǎo ān rén yǒu xiē jí bìng, lǎo hàn zì dāng zǎo wǎn yìng chéng. shēng bái rú cǐ, xiè dé gōng gōng! fán shì zhuān tuō gōng gōng zhōu jì. rú cǐ, bēi rén mò nài hé, zhǐ de shōu shí xíng lǐ biàn qù. shēng chàng
(生白)告爹爹:教孩兒出去,把爹爹媽媽獨自在家,萬一有些差池,一來別人道孩兒不孝,撇了爹娘去取功名;二來道爹娘所見不達,只有一子,教他遠離;以此上不相從。(外白)不從我的言語也由你,但說如何喚做孝?(淨白)老賊!你年七八十歲,也不識做孝。披麻帶索便是孝。(末收介)(生白)告爹爹:凡為人子者,冬溫而夏清,昏定而晨省,問其寒燠,搔其疴癢,出入則扶持之,問所欲則敬進之。是以父母在,不遠遊;出不易方,復不過時。古人的大孝,也只如此。(外白)孩兒,你說的都是小節,不曾說那大孝。(淨白)老賊!你又不死,只管教他做大孝。趕出去赴選不得。(末白)這話有些不祥。(外白)孩兒,你聽我說:夫孝始於事親,中於事君,終於立身。身體髮膚,受之父母,不敢毀傷,孝之始也。立身行道,揚名於後世,以顯父母,孝之終也。是以家貧親老,不為祿仕,所以為不孝。你去做官時節,也顯得父母好處,不是大孝,卻是甚麼?(生白)爹爹說得自是。知他是去做官不做官?若還不中時節,又不能勾事君,又不能勾事親,可謂兩耽閣了。(末白)秀才,說話錯了。老漢常聽得秀才每說道:幼而學,壯而行;懷寶迷邦。謂之不仁。孔席不暇暖,墨突不得黔,伊尹負鼎俎以干湯,百里奚把五羊之皮自鬻,也只要順時行道,濟世安民。秀才,這個正是學成文武藝,合當貨與帝王家。秀才,你這般人才,如何不去做官,濟世安民?(淨白)你都有言語勸我兒,我有個故事說與你聽:在先東村有個李員外孩兒,他爹爹每日只閒炒。只是教孩兒去做官。他吃不過爹爹閒炒,去到長安,那裡無人抬舉他,流落教化,見平章宰相,疾忙田地上拜着。丞相可憐見他,道:我與你個養濟院頭目,去管你爹娘。這個人道:做養濟院頭目,如何去管得爹娘?比及他回來,爹娘果在養濟院裡。他爹問他娘道:我教孩兒去的是?今日我孩兒做頭目,人也不敢欺負我。你今日去,千萬取個養濟院頭目,卑田院大使回來,也休教人欺負我。(末白)只有乞丐相,教我聽了半日。(外白)孩兒。你便去。(生介)孩兒去則不妨,爹媽教誰看管?(末白)秀才,自古道:千錢買鄰。八百買舍。老漢既忝在鄰舍,秀才但放心前去,不揀有甚欠缺,或是大員外老安人有些疾病,老漢自當早晚應承。(生白)如此,謝得公公!凡事專托公公周濟。如此,卑人沒奈何,只得收拾行李便去。(生唱)
sān xué shì xiè dé gōng gōng yì shén měi, fán shì zhàng tuō wéi chí. jiǎ ráo yī jǔ dēng kē rì, nán dào shì shuāng qīn wèi lǎo shí. zhǐ kǒng jǐn yī guī gù lǐ, shuāng qīn de pà bú jiàn ér. wài chàng
【三學士】謝得公公意甚美,凡事仗托維持。假饒一舉登科日,難道是雙親未老時。只恐錦衣歸故里,雙親的怕不見兒。(外唱)
qián qiāng xuān shì chūn tíng shuāi lǎo yǐ, zhǐ wàng nǐ huàn le mén lǘ. nǐ xiū dào wú rén gòng fèng. nǐ zuò dé guān ā, sān shēng wǔ dǐng gōng zhāo xī, xū shèng sì chuài shū bìng yǐn shuǐ. nǐ ruò jǐn yī guī gù lǐ, wǒ biàn sǐ ā, yī líng ér zhōng shì xǐ. mò chàng
【前腔】萱室蝽庭衰老矣,指望你換了門閭。你休道無人供奉。你做得官呵,三牲五鼎供朝夕,須勝似啜菽並飲水。你若錦衣歸故里,我便死呵,一靈兒終是喜。(末唱)
qián qiāng tuō zài lín jiā xiāng yǐ yī, zhuān dāng xiào fēng qū qū. xiù cái, nǐ wéi shèn zài shí nián chuāng xià wú rén wèn? zhǐ tú gè yī jǔ chéng míng tiān xià zhī. nǐ ruò bù jǐn yī guī gù lǐ, shéi zhī nǐ dú wàn juǎn shū? jìng chàng
【前腔】托在鄰家相倚依,專當效峰區區。秀才,你為甚在十年窗下無人問?只圖個一舉成名天下知。你若不錦衣歸故里,誰知你讀萬卷書?(淨唱)
qián qiāng yī dàn fēn lí zhǎng shàng zhū, wǒ zhè lǎo jǐng píng shuí? rěn jiāng fù mǔ jī hán sǐ, bó huàn dé hái ér míng lì guī. nǐ zòng rán yī jǐn guī gù lǐ, bǔ bù dé nǐ míng xíng kuī.
【前腔】一旦分離掌上珠,我這老景憑誰?忍將父母饑寒死,博換得孩兒名利歸。你縱然衣錦歸故里,補不得你名行虧。
wài bái hái ér, jí bàn xíng zhuāng fù shì wéi. shēng fù qīn yán mìng zěn shēng wéi? hé yī jǔ shǒu dēng lóng hǔ bǎng, shí nián shēn dào fèng huáng chí. bìng xià
(外白)孩兒,急辦行裝赴試闈。(生)父親嚴命怎生違?(合)一舉首登龍虎榜,十年身到鳳皇池。(並下)
dì wǔ chū
第五出
dàn shàng chàng yè jīn mén chūn mèng duàn, lín jìng lǜ yún liáo luàn. wén dào cái láng yóu shàng yuàn, yòu tiān lí bié tàn. shēng jiē chàng kǔ bèi diē xíng bī qiǎn, mài yǒng cǐ qíng hé xiàn. gǔ ròu yī zhāo chéng chāi sàn, kě lián nán shè pàn.
(旦上唱)【謁金門】春夢斷,臨鏡綠雲撩亂。聞道才郎游上苑,又添離別嘆。(生接唱)苦被爹行逼遣,脈詠此情何限。骨肉一朝成拆散,可憐難捨拚。
dàn bái jiè yuán, yún qíng yǔ yì, suī kě pāo liǎng yuè zhī fū qī xuě bìn shuāng huán, gèng bù niàn bā xún zhī fù mǔ. gōng míng zhī niàn yì qǐ, gān zhǐ zhī xīn dùn wàng, shì hé dào lǐ? shēng bái niáng zǐ, xiū shuō nà huà. xī xià yuǎn lí, qǐ wú juàn liàn zhī yì? nài táng shàng fù mǔ lì miǎn, bù tīng fēn pōu zhī cí, jiào bēi rén rú hé shì de? dàn bái wǒ duō cāi zhe nǐ le: chàng
(旦白)解元,雲情雨意,雖可拋兩月之夫妻;雪鬢霜鬟,更不念八旬之父母。功名之念一起,甘旨之心頓忘,是何道理?(生白)娘子,休說那話。膝下遠離,豈無眷戀之意?奈堂上父母力勉,不聽分剖之辭,教卑人如何是得?(旦白)我多猜着你了:(唱)
tè tè lìng nǐ dú péi sī liang yào zuò zhuàng yuán, wǒ zhǐ pà nǐ xué shū cái duǎn. shēng bái wǒ bù céng cái duǎn. dàn chàng zhǐ shì xiào jīng, qū lǐ, nǐ zǎo wàng le yī bàn. shēng bái wǒ bù céng wàng le. dàn bái nǐ shēn céng wàng le: chàng què bù dào xià qīng yǔ dōng wēn, hūn xū dìng, chén xū shěng, qīn zài yóu zěn yuǎn? shēng chàng
【忒忒令】你讀陪思量要做狀元,我只怕你學疏才短。(生白)我不曾才短。(旦唱)只是孝經,曲禮,你早忘了一半。(生白)我不曾忘了。(旦白)你身曾忘了:(唱)卻不道夏淸與冬溫,昏須定,晨須省,親在游怎遠?(生唱)
qián qiāng wǒ kū āi āi tuī cí le wàn qiān, tā nào chǎo chǎo dǐ sǐ lái xiāng quàn. jiāng wǒ shēn zuì, bù yóu rén fēn biàn. dàn bái zuì nǐ shèn me?
【前腔】我哭哀哀推辭了萬千,他鬧炒炒抵死來相勸。將我深罪,不由人分辨。(旦白)罪你甚麼?
shēng chàng zhī dào wǒ liàn xīn hūn, nì qīn yán, tān qī ài, bù kěn qù fù xuǎn.
(生唱)只道我戀新婚,逆親言,貪妻愛,不肯去赴選。
dàn chàng
(旦唱)
chén zuì dōng fēng nǐ diē xíng jiàn de nǐ hǎo piān, zhǐ yī zi bù liú zài shēn pàn. jiè wǒ hé nǐ qù shuō zán. xiū xiū, tā zhī dào wǒ bù xián, yào jiāng nǐ mí liàn. kǔ! zhè qí jiān zěn bù bēi yuàn? hé wéi diē lèi lián, wèi niáng lèi lián, hé céng wéi zhe fū qī shàng yì qiān? shēng chàng
【沉醉東風】你爹行見得你好偏,只一子不留在身畔。(介)我和你去說咱。休休,他只道我不賢,要將你迷戀。苦!這其間怎不悲怨?(合)為爹淚漣,為娘淚漣,何曾為着夫妻上意牽?(生唱)
qián qiāng zuò hái ér jié xiào zěn quán? zuò diē xíng bù cóng rén jī jiàn. ya! ǎn wéi rén zi, bù dàng nèn dì shuō. yě bú shì yào mái yuān, yǐng zhī xíng dān, wǒ chū qù yǒu shuí lái kān guǎn. hé qián
【前腔】做孩兒節孝怎全?做爹行不從人幾諫。呀!俺為人子,不當恁地說。也不是要埋冤,影只形單,我出去有誰來看管。(合前)
shēng bái niáng zǐ, diē diē mā mā lái, nǐ qiě wèn le yǎn lèi. wài jìng shàng chàng
(生白)娘子,爹爹媽媽來,你且搵了眼淚。(外淨上唱)
là méi huā wǒ hái ér chū qù zài jīn rì zhōng, diē diē mā mā lái xiāng sòng. dàn yuàn dé yú huà lóng, qīng yún dé lù, guì zhī gāo zhé bù chán gōng.
【臘梅花】我孩兒出去在今日中,爹爹媽媽來相送。但願得魚化龍,青雲得路,桂枝高折步蟾宮。
wài bái hái ér, ān pái háng lǐ le wèi? shēng bái ān pái yǐ le.
(外白)孩兒,安排行李了未?(生白)安排已了。
wài bái ān pái jì le, rú hé bù qù? jìng bái tā ruò chū qù, jiā zhōng gèng wú dì èr rén, zhǐ yǒu yí gè xí fù, rú hé bù fēn fù tā jǐ jù?
(外白)安排既了,如何不去?(淨白)他若出去,家中更無第二人,只有一個媳婦,如何不分付他幾句?
shēng bái hái ér méi bié shì, zhǐ děng zhāng dà gōng lái, bǎ diē niáng tuō fù yǔ tā, jiào tā zǎo wǎn yìng chéng, hái ér shù kě fàng xīn qián qù. dàn bái zhāng dà gōng zǎo lái. mò shàng bái zhàng jiàn duì zūn jiǔ, chǐ wèi yóu zǐ yán. suǒ zhì zài gōng míng, lí bié hé zú tàn. xiāng jiàn jiè shēng bái bēi rén rú jīn chū qù, jiā zhōng bìng wú qīn rén. diē diē mā mā, nián lǎo shuāi juàn yí gè xí fù, zhǐ shì nǚ liú zhī bèi, tā lǐ huì de shèn me? fán shì quán lài gōng gōng xiāng yǔ fú chí, zǎo wǎn kān guǎn jiā zhōng yǒu xiē qiàn quē, yì wàng gōng gōng zhōu jì. zuó rì yǐ méng qīn xǔ, jīn rì tè cǐ bài kěn. bēi rén shāo yǒu cùn jìn, zì dāng xiào jié cǎo xián huán zhī bào, jué bù gǎn wàng ēn! mò bái shòu rén zhī tuō, bì dāng zhōng rén zhī shì. kuàng yī yán jì chū, sì mǎ nán zhuī. zuó rì yǐ xǔ xiù cái, qù hòu jué bù xiāng wù.
(生白)孩兒沒別事,只等張大公來,把爹娘託付與他,教他早晚應承,孩兒庶可放心前去。(旦白)張大公早來。(末上白)仗劍對樽酒,恥為遊子顏。所志在功名,離別何足嘆。(相見介)(生白)卑人如今出去,家中並無親人。爹爹媽媽,年老衰倦;一個媳婦,只是女流之輩,他理會得甚麼?凡事全賴公公相與扶持,早晚看管;家中有些欠缺,亦望公公周濟。昨日已蒙親許,今日特此拜懇。卑人稍有寸進,自當效結草銜環之報,決不敢忘恩!(末白)受人之託,必當終人之事。況一言既出,駟馬難追。昨日已許秀才,去後決不相誤。
shēng dàn xiè dé gōng gōng! wài bái hái ér qù. shēng bái hái ér bài cí diē mā biàn qù. bài chàng
(生旦)謝得公公!(外白)孩兒去。(生白)孩兒拜辭爹媽便去。(拜唱)
yuán lín hǎo ér jīn qù, diē mā xiū de yào yì xuán. ér jīn qù jīn nián biàn hái, dàn yuàn dé shuāng qīn kāng jiàn. hé xū yǒu rì bài táng qián, xū yǒu rì bài táng qián. wài chàng
【園林好】兒今去,爹媽休得要意懸。兒今去今年便還,但願得雙親康健。(合)須有日拜堂前,須有日拜堂前。(外唱)
qián qiāng wǒ hái ér bù xū guà qiān, diē zhǐ wàng hái ér guì xiǎn. ruò dé nǐ míng dēng gāo xuǎn, hé xū zǎo bǎ xìn yīn chuán, xū zǎo bǎ xìn yīn chuán.
【前腔】我孩兒不須掛牽,爹只望孩兒貴顯。若得你名登高選,(合)須早把信音傳,須早把信音傳。
jìng chàng
(淨唱)
jiāng ér shuǐ xī xià jiāo ér qù, táng qián lǎo mǔ dān, lín xíng zhǐ de mì féng zhēn xiàn. yǎn bā bā wàng zhe guān shān yuǎn, lěng qīng qīng yǐ dìng mén ér biàn, jiào wǒ rú hé xiāo qiǎn? hé yào jiě chóu fán, xū shì jì gè yīn shū huí zhuǎn.
【江兒水】膝下嬌兒去,堂前老母單,臨行只得密縫針線。眼巴巴望着關山遠,冷清清倚定門兒遍,教我如何消遣?(合)要解愁煩,須是寄個音書迴轉。
dàn chàng
(旦唱)
qián qiāng qiè de zhōng cháng shì, wàn wàn qiān, shuō lái yòu pà tiān yíng bàn. liù shí rì fū qī ēn qíng duàn, bā shí suì fù mǔ rú hé zhǎn? jiào wǒ rú hé bù yuàn? hé qián mò chàng
【前腔】妾的衷腸事,萬萬千,說來又怕添縈絆。六十日夫妻恩情斷,八十歲父母如何展?教我如何不怨?(合前)(末唱)
wǔ gōng yǎng pín qióng lǎo hàn, tuō zài lín jiā, shì tǐ xiāng guān. cǐ xíng xū miǎn qiǎng, bù bì nèn liú lián. nǐ diē niáng zǎo wǎn, zǎo wǎn lǐ wǒ zhuān lái péi bàn. zhàng fū fēi wú lèi, bù sǎ bié lí jiàn. hé gǔ ròu fēn lí, cùn cháng gē duàn. shēng guì jiè chàng
【五供養】貧窮老漢,托在鄰家,事體相關。此行須勉強,不必恁留連。你爹娘早晚,早晚里我專來陪伴。丈夫非無淚,不灑別離間。(合)骨肉分離,寸腸割斷。(生跪介唱)
qián qiāng gōng gōng kě lián, ǎn de diē niáng, wàng nǐ zhōu quán. cǐ shēn hái guì xiǎn, zì dāng xiào xián huán. dàn chàng yǒu hái ér yě wǎng rán, nǐ diē niáng dào jiào bié rén lái kān guǎn. cǐ jì qíng hé xiàn, tōu bǎ lèi zhū dàn. hé qián wài chàng
【前腔】公公可憐,俺的爹娘,望你周全。此身還貴顯,自當效銜環。(旦唱)有孩兒也枉然,你爹娘到教別人來看管。此際情何限,偷把淚珠彈。(合前)(外唱)
yù jiāo zhī bié lí xiū tàn, wǒ xīn xià fēi bù tòng suān. fēi diē kǔ yào qīng chāi sàn, yě zhǐ shì yào tú nǐ róng xiǎn. jìng chàng chán gōng guì zhī xū zǎo bān, běi táng xuān cǎo shí guāng duǎn. hé yòu bù zhī hé rì zài yuán? yòu bù zhī hé rì zài yuán? shēng chàng
【玉交枝】別離休嘆,我心下非不痛酸。非爹苦要輕拆散,也只是要圖你榮顯。(淨唱)蟾宮桂枝須早扳,北堂萱草時光短。(合)又不知何日再圓?又不知何日再圓?(生唱)
qián qiāng shuāng qīn shuāi juàn, nǐ fú chí zhe tā lǎo nián. jī shí quàn tā jiā cān fàn, hán shí pín yǔ yī chuān. dàn chàng zuò xí fù shì jiù gū bù dài nǐ yán, nǐ zuò hái ér lí fù mǔ hé rì fǎn? hé qián wài chàng
【前腔】雙親衰倦,你扶持着他老年。飢時勸他加餐飯,寒時頻與衣穿。(旦唱)做媳婦事舅姑不待你言,你做孩兒離父母何日返?(合前)(外唱)
chuān bō zhào guī xiū wǎn, mò jiào rén níng wàng yǎn. shēng chàng dàn yǒu rì huí dào jiā yuán, pà huí lái shuāng qīn lǎo nián. hé zěn jiào rén xīn fàng kuān? bù yóu rén bù lèi dàn. dàn chàng
【川撥棹】歸休晚,莫教人凝望眼。(生唱)但有日回到家園,怕回來雙親老年。(合)怎教人心放寬?不由人不淚彈。(旦唱)
qián qiāng huàn tóu wǒ de mái yuān zěn jìn yán? wǒ de yī shēn nán shàng nán. shēng chàng niáng zǐ, nǐ nìng kě jiāng wǒ lái mái yuān, mò jiāng wǒ diē niáng lái lěng kàn. hé qián
【前腔換頭】我的埋冤怎盡言?我的一身難上難。(生唱)娘子,你寧可將我來埋冤,莫將我爹娘來冷看。(合前)
shēng bái cǐ xíng miǎn qiǎng fù chūn wéi, wài jìng mò dàn zhuān wàng nǐ míng nián yī jǐn guī. hé shì shàng wàn bān āi kǔ shì, wú guò sǐ bié gòng shēng lí.
(生白)此行勉強赴春闈,(外淨末旦)專望你明年衣錦歸。(合)世上萬般哀苦事,無過死別共生離。
wài jìng mò xiān xià shēng dàn zài chǎng dàn bái xiù cái, nǐ rú hé gē shè biàn qù? shēng bái jiào bēi rén rú hé shì de? dàn chàng
(外淨末先下)(生旦在場)(旦白)秀才,你如何割捨便去?(生白)教卑人如何是得?(旦唱)
wěi fàn ào hèn bié lí qīng, bēi qǐ duàn xián, chóu fēi fèn jìng. zhǐ lǜ gāo táng, pà fēng zhú bù dìng. shēng chàng cháng yǐ duàn yù lí wèi rěn, lèi nán shōu wú yán zì líng. hé kōng liú liàn, tiān yá hǎi jiǎo, zhī zài xū yú qǐng.
【尾犯】懊恨別離輕,悲豈斷弦,愁非分鏡。只慮高堂,怕風燭不定。(生唱)腸已斷欲離未忍,淚難收無言自零。(合)空留戀,天涯海角,只在須臾頃。
dàn chàng
(旦唱)
wěi fàn xù wú xiàn bié lí qíng, liǎng yuè fū qī, yī dàn gū lìng. cǐ qù jīng nián, wàng tiáo tiáo yù jīng. sī shěng, nú bù lǜ shān yáo lù yuǎn, nú bù lǜ qīn hán zhěn lěng nú zhǐ lǜ, gōng pó méi zhǔ yī dàn lěng qīng qīng. shēng chàng
【尾犯序】無限別離情,兩月夫妻,一旦孤另。此去經年,望迢迢玉京。思省,奴不慮山遙路遠,奴不慮衾寒枕冷;奴只慮,公婆沒主一旦冷清清。(生唱)
qián qiāng huàn tóu hé céng, xiǎng zhe nà gōng míng? yù jǐn zi qíng, nán jù qīn mìng. wǒ nián lǎo diē niáng, wàng yī jiā kàn chéng. bì jìng, nǐ xiū yuàn zhāo yǔ mù yún, zhǐ de tì zhe wǒ dōng wēn xià qīng. sī liang qǐ, rú hé jiào wǒ gē shè dé yǎn zhēng zhēng. dàn chàng
【前腔換頭】何曾,想着那功名?欲盡子情,難拒親命。我年老爹娘,望伊家看承。畢竟,你休怨朝雨暮雲,只得替着我冬溫夏淸。思量起,如何教我割捨得眼睜睜。(旦唱)
qián qiāng rú yī cái huàn qīng, kuài zhe guī biān, zǎo bàn huí chéng. shí lǐ hóng lóu, xiū zhòng qǔ pīng tíng. dīng níng, bù niàn wǒ fú róng zhàng lěng, yě sī qīn sāng yú mù jǐng. qīn zhù fù, zhī tā jì fǒu kōng zì yǔ xīng xīng. shēng chàng
【前腔】儒衣才換青,快着歸鞭,早辦回程。十里紅樓,休重娶娉婷。叮嚀,不念我芙蓉帳冷,也思親桑榆暮景。親祝付,知他記否空自語惺惺。(生唱)
qián qiāng kuān xīn xū dài děng, wǒ kěn liàn huā liǔ, gān wèi píng gěng? zhǐ pà wàn lǐ guān shān, nà gèng yīn xìn nán píng. xū tīng, wǒ mò nài hé fēn qíng pò ài, shuí xià de kuī xīn duǎn xíng? hé cóng jīn qù, xiāng sī liǎng chù yí yàng lèi yíng yíng.
【前腔】寬心須待等,我肯戀花柳,甘為萍梗?只怕萬里關山,那更音信難憑。須聽,我沒奈何分情破愛,誰下得虧心短行?(合)從今去,相思兩處一樣淚盈盈。
dàn bái guān rén qù, qiān wàn zǎo zǎo huí chéng. shēng bái bēi rén yǒu fù mǔ zài shàng, qǐ gǎn jiǔ liàn tā xiāng! shēng chàng
(旦白)官人去,千萬早早回程。(生白)卑人有父母在上,豈敢久戀他鄉!(生唱)
zhè gū tiān wàn lǐ guān shān wàn lǐ chóu. dàn chàng yì bān xīn shì yì bān yōu. shēng chàng qīn wéi mù jǐng yīng nán bǎo, kè guǎn fēng guāng zěn jiǔ liú?
【鷓鴣天】萬里關山萬里愁。(旦唱)一般心事一般憂。(生唱)親闈暮景應難保,客館風光怎久留?
shēng xiān xià dàn chàng tā nà lǐ, mán níng móu, zhèng shì mǎ xíng shí bù jiǔ huí tóu. guī jiā zhǐ kǒng shāng qīn yì, gé lèi wāng wāng bù gǎn liú. dàn xià
(生先下)(旦唱)他那裡,謾凝眸,正是馬行十步九回頭。歸家只恐傷親意,閣淚汪汪不敢流。(旦下)
dì liù chū
第六出
mò shàng bái dà dào qīng lóu yù yuàn dōng, yù lán zhū hù bì lián lóng. jīn líng quǎn fèi wú tóng yuè, zhū liè mǎ sī yáng liǔ fēng. xiǎo rén què shì niú tài shī fǔ zhōng yí gè lǎo yuàn zi. zhè jǐ rì lǎo xiàng gōng chū cháo, bù zhī yǒu shèn gòu dàng, jiǔ liú shěng zhōng, wèi zēng huí fǔ. wén zhī fǔ zhōng jǐ gè gū mā hé lǎo mǔ lǎo, xìng de xiàng gōng chū qù, měi rì zài hòu huā yuán xián shuǎ jīn rì xiǎng bì zhī dào xiàng gōng huí lái, dōu bú jiàn le. xiǎo rén miǎn bù dé sǎ sǎo tīng táng, ān pái shū guǎn, děng xiàng gōng huí lái. hǎo guài me! zhī jiàn yí gè pó pó zǒu rù lái zuò shèn me?
(末上白)大道青樓御苑東,玉闌朱戶閉簾櫳。金鈴犬吠梧桐月,朱鬣馬嘶楊柳風。小人卻是牛太師府中一個老院子。這幾日老相公出朝,不知有甚勾當,久留省中,未曾回府。聞知府中幾個姑媽和老姥姥,幸得相公出去,每日在後花園閒耍;今日想必知道相公回來,都不見了。小人免不得灑掃廳堂,安排書館,等相公回來。好怪麼!只見一個婆婆走入來做甚麼?
jìng shàng chàng
(淨上唱)
zì zì shuāng wǒ zuò méi pó shén yāo ráo, tán xiào. shuō kāi shuō hé kǒu rú dāo, bō qiào. hé hūn wèn bǔ ruò dōu hǎo, yǒu chāo. zhǐ pà jiǎ zuò gēng tiě bèi rén gào, chī kǎo.
【字字雙】我做媒婆甚妖嬈,談笑。說開說合口如刀,波俏。合婚問卜若都好,有鈔。只怕假做庚帖被人告,吃拷。
mò bái pó pó, lái zuò shén me? jìng bái yuàn gōng wàn fú! lǎo xí fù tè lái yǔ zhāng zhí gé zuò méi. mò bái wǒ zhè xiǎo niáng zǐ bù bǐ bié de, lǎo xiàng gōng bù qīng xǔ, qiě màn zhe. yòu yǒu yí gè méi pó lái. chǒu shàng chàng
(末白)婆婆,來做什麼?(淨白)院公萬福!老媳婦特來與張直閣做媒。(末白)我這小娘子不比別的,老相公不輕許,且慢着。又有一個媒婆來。(丑上唱)
qián qiāng wǒ zuò méi pó shén jiān xīn, xún chèn. yǒu gè xīn láng yāo qiú qīn, zuì jǐn. wǒ měi zhǐ de biàn máng bēn, tǎo xìn. jiè lù shàng gèng yǒu zǎo xíng rén, xīn mèn.
【前腔】我做媒婆甚艱辛,尋趁。有個新郎要求親,最緊。我每隻得便忙奔,討信。(介)路上更有早行人,心悶。
mò bái pó zǐ, nǐ lái zuò shèn me? chǒu bái lǎo xí fù tè lái yǔ lǐ chéng fèng qiú qīn. mò bái wǒ fāng cái què duì nà pó pó shuō, wǒ zhè méi pà nán zuò. chǒu bái yuán lái zhè pó zǐ yě lái zuò méi. kǔ hāi! wǒ shì zhāng méi pó, jǐ nián zài fǔ qián zhù, jīn rì zhè méi chī nǐ zuò? jìng jiè piān nǐ huì zuò méi? dàn shì mén dàng hù duì de biàn liǎo. zhōng bù rán nǐ zài fǔ qián zhù, dìng yào nǐ zuò méi, nǐ yǔ qǐ ér zuò méi, yě jià tā? mò bái xiū nào! děng xiàng gōng huí lái, zì yǒu qū chǔ. wài bàn niú tài shī shàng chàng
(末白)婆子,你來做甚麼?(丑白)老媳婦特來與李承奉求親。(末白)我方才卻對那婆婆說,我這媒怕難做。(丑白)原來這婆子也來做媒。苦咳!我是張媒婆,幾年在府前住,今日這媒吃你做?(淨介)偏你會做媒?但是門當戶對的便了。終不然你在府前住,定要你做媒,你與乞兒做媒,也嫁他?(末白)休鬧!等相公回來,自有區處。(外扮牛太師上唱)
qí tiān lè fèng huáng chí shàng guī huán pèi, gǔn xiù yù xiāng yóu zài. qǐ jǐ mén qián, píng shā dī shàng, hé shì chē tián mǎ ài? xīng shuāng bìn gǎi, pà yù xuàn wú gōng, chì xì fēi cái. huí shǒu tíng qián, qī liáng dān guì hǎo shāng huái.
【齊天樂】鳳皇池上歸環佩,袞袖御香猶在。棨戟門前,平沙堤上,何事車填馬隘?星霜鬢改,怕玉鉉無功,赤舄非才。回首庭前,淒涼丹桂好傷懷。
mò nuò jìng chǒu bái xiàng gōng wàn fú! wài bái zhè liǎng gè pó zǐ zuò shén me? jìng bái nú jiā shì zhāng shàng shū fǔ lǐ lái qiú qīn. chǒu bái nú jiā shì lǐ shū mì jiā lǐ tè lái zuò méi. wài bái bù jiǎn shén me rén, dàn shì yǒu cái xué, yī bǐ sǎo jǐn qiān zhāng zhǐ de, fāng kě zhòng xuǎn. jìng bái gào xiàng gōng: nú jiā de xīn láng, yī bǐ sǎo jǐn yī qiān wǔ bǎi zhāng zhǐ. chǒu bái zhí pì! wǒ de xīn láng, yī bǐ sǎo jǐn sān wàn sān qiān sān bǎi sān shí dān sān zhāng zhǐ.
(末喏)(淨丑白)相公萬福!(外白)這兩個婆子做什麼?(淨白)奴家是張尚書府里來求親。(丑白)奴家是李樞密家裡特來做媒。(外白)不揀什麼人,但是有才學,一筆掃盡千張紙的,方可中選。(淨白)告相公:奴家的新郎,一筆掃盡一千五百張紙。(丑白)直屁!我的新郎,一筆掃盡三萬三千三百三十單三張紙。
mò shōu jiè xiū de zhè lǐ xián chǎo! wài bái bú yào hú shuō, chú fēi zuò dé tiān xià zhuàng yuán, fāng kě jià tā, ruò shì bié rén, bù xǔ wèn qīn. jìng bái gào xiàng gōng: zhè gè xīn láng gēng tiě, rén suàn tā mìng, dào tā zuò dé tiān xià zhuàng yuán. chǒu bèi hòu qiǎng jiè xiàng gōng, tā de bù zuò zhuàng yuán nú jiā zhè gè gēng tiě, dìng zuò zhuàng yuán. jìng yòu qiǎng xiāng dǎ jiè wài nù zhè liǎng rén dào lái wǒ jiā lǐ wú lǐ! zuǒ yòu, yǔ wǒ sōu kàn, bù jiǎn yǒu shén me gēng tiě hūn shū, dōu yǔ wǒ chě suì. mò sōu chě pò jiè jìng chǒu kū jiè wài bái zuǒ yòu, bǎ tā liǎng gè diào zài tīng qián, gè dǎ shí bā. mò lǐng jūn zhǐ. jiè
(末收介)休得這裡閒炒!(外白)不要胡說,除非做得天下狀元,方可嫁他,若是別人,不許問親。(淨白)告相公:這個新郎庚帖,人算他命,道他做得天下狀元。(丑背後搶介)相公,他的不做狀元;奴家這個庚帖,定做狀元。(淨又搶相打介)(外怒)這兩人到來我家裡無禮!左右,與我搜看,不揀有什麼庚帖婚書,都與我扯碎。(末搜扯破介)(淨丑哭介)(外白)左右,把他兩個吊在廳前,各打十八。(末)領鈞旨。(介)
wài jí bǎ méi pó dǎ lí tīng. mò chú fēi zhuàng yuán fāng kě wèn yīn qīn.
(外)急把媒婆打離廳。(末)除非狀元方可問姻親。
jìng chǒu gàn chī shí bā xià huáng jīng zhàng, hé nèi xiē gè chéng yǔ bù chéng chī bǎi píng? mò jìng chǒu xiān xià wài zài chǎng bái guāng yīn sì jiàn cuī rén lǎo, rì yuè rú suō zǎn shào nián. zì jiā méi le fū rén, zhǐ yǒu yí gè nǚ ér, rú jīn bù jué zhǎng dà chéng rén, yòu wèi zēng wèn qīn. zhǐ shì yī jiàn, wǒ de nǚ hái ér, xìng gé wēn róu, shì shì shí huì, ruò jiào tā jià yí gè gāo liáng zǐ dì, pà huài le tā zhǐ jiào tā jià gè dú shū rén, chéng jiù tā zuò gè xián fù, duō shǎo shì hǎo? zhè jǐ rì zì bù zài jiā, tīng de shǐ huàn měi rì dōu qù hòu huā yuán zhōng xián shuǎ, zhè shì wǒ de nǚ hái ér bù jū shù tā. rú jīn rén lái zuò méi, xiāng jiāng zuò rén xí fù, zěn bù jiào dào tā? hái ér hé xī chūn lǎo mǔ lǎo guò lái.
(淨丑)干吃十八下黃荊杖,(合)那些個成與不成吃百瓶?(末淨丑先下)(外在場白)光陰似箭催人老,日月如梭趲少年。自家沒了夫人,只有一個女兒,如今不覺長大成人,又未曾問親。只是一件,我的女孩兒,性格溫柔,是事實會,若教他嫁一個膏梁子弟,怕壞了他;只教他嫁個讀書人,成就他做個賢婦,多少是好?這幾日自不在家,聽得使喚每日都去後花園中閒耍,這是我的女孩兒不拘束他。如今人來做媒,相將做人媳婦,怎不教道他?孩兒和惜春、老姥姥過來。
tiē shàng chàng
(貼上唱)
huā xīn dòng yōu gé shēn chén, wèn jiā rén: wèi hé lǎn tiān méi dài? zhēn xiàn rì zhǎng, tú shǐ chūn xián, shuí jiě lǚ bàng zhuāng tái? jiàng luó shēn hù qí pā xiǎo, hái bù xǔ fēng shí yīng cāi. jìng chǒu chàng xiào suǒ chuāng, duō shǎo yù rén wú lài!
【花心動】幽閣深沉,問佳人:為何懶添眉黛?針線日長,圖史春閒,誰解屢傍妝檯?絳羅深護奇葩小,還不許蜂識鶯猜。(淨丑唱)笑瑣窗,多少玉人無賴!
tiē bái diē diē wàn fú! wài bái hái ér, fù rén zhī dé, bù chū guī mén, nǐ rú hé bù xǐng dé? wǒ zhè jǐ rì chū cháo qù, jiàn shuō dào jǐ gè shǐ huàn dōu zài hòu huā yuán xián shuǎ, què shì nǐ bù jū shù tā. nǐ rú jīn nián jì zhǎng dà, jīn rì shì wǒ hái ér, tā rì zuò bié rén xí fù, nǐ rú jīn bù qián shù tā, tǎng huò tā zuò chū dǎi shì lái, yě bǎ nǐ míng r wū le. tiē bái xiè dé diē diē jiào dào, hái ér zài lái zì jū shù tā. wài bái lǎo mǔ lǎo, nǐ nián jì dà yǐ, nǐ zuò guǎn jiā pó pó, dào hōng zhe nǚ shǐ měi xián xī, shì hé suǒ wéi? jìng bái bù gàn lǎo mǔ lǎo shì, dōu shì xī chūn. chǒu bái zhè dōu shì nǐ. jiè jìng shì nǐ. jiè wài chàng
(貼白)爹爹萬福!(外白)孩兒,婦人之德,不出閨門,你如何不省得?我這幾日出朝去,見說道幾個使喚都在後花園閒耍,卻是你不拘束他。你如今年紀長大,今日是我孩兒,他日做別人媳婦,你如今不鈐束他,倘或他做出歹事來,也把你名兒污了。(貼白)謝得爹爹教道,孩兒再來自拘束他。(外白)老姥姥,你年紀大矣,你做管家婆婆,到哄着女使每閒嬉,是何所為?(淨白)不干老姥姥事,都是惜春。(丑白)這都是你。(介)(淨)是你。(介)(外唱)
xī nú jiāo hái ér lái, xìng liǎn táo sāi, yòu dāng yǒu sōng yún jié cāo, huì lán jīn huái. guī zhōng yán yǔ, bù chū kǔn yù zhī wài. lǎo mǔ lǎo, bù jiào hái ér yī zhī zuì. xī chūn, zhè fēng qíng jīn xiū zài. hé jì zài lái, dàn bǎ bù chū guī mén de, yǔ yán xiāng jiè. tiē chàng
【惜奴嬌】孩兒來,杏臉桃腮,又當有松筠節操,蕙蘭襟懷。閨中言語,不出閫閾之外。老姥姥,不教孩兒伊之罪。惜春,這風情今休再。(合)記再來,但把不出閨門的,語言相戒。(貼唱)
qián qiāng huàn tóu kān āi, xuān shì xiān cuī. tàn fù yí mǔ xùn, wèi zēng ān jiě. méng diē yán mìng, cóng jīn zěn gǎn bù gǎi! lǎo mǔ lǎo, zǎo wǎn wàng yī jiā jiāng nú huì. xī chūn, gǎi qián fēi xiū wéi bèi. hé qián jìng chàng
【前腔換頭】堪哀,萱室先摧。嘆婦儀姆訓,未曾諳解。蒙爹嚴命,從今怎敢不改!老姥姥,早晚望伊家將奴誨。惜春,改前非休違背。(合前)(淨唱)
hēi má xù tīng měi: fù mǔ xīn, hūn yīn shì yào zǎo xié. quàn xiàng gōng, zǎo bì ér nǚ zhī zhài. wài chàng xiū dāi, rú hé nǚ zǐ qián, jiāng cǐ kǒu luàn kāi. hé jì jīn lái, dàn bǎ bù chū guī mén de, yǔ yán xiāng jiè.
【黑麻序】聽浼:父母心,婚姻事要早諧。勸相公,早畢兒女之債。(外唱)休呆,如何女子前,將此口亂開。(合)記今來,但把不出閨門的,語言相戒。
chǒu chàng
(丑唱)
qián qiāng qīng měi, wǒ shòu jì mò dān fán nǎo, jiào wǒ zěn ái? xì sī zhī, zěn bù jiào rén zhū lèi yíng sāi? tiē chàng kuān dài, wēn yī bìng měi shí, hé xū kǔ guà huái?lt hé qián
【前腔】輕浼,我受寂寞擔煩惱,教我怎捱?細思之,怎不教人珠淚盈腮?(貼唱)寬待,溫衣並美食,何須苦掛懷?<合前)
wài bái fù rén bù kě chū guī mén. tiē bái duō xiè jiā zūn jiào yù ēn.
(外白)婦人不可出閨門。(貼白)多謝家尊教育恩。
hé xiū dào chéng rén bù zì zài, xū zhī zì zài bù chéng rén. bìng xià
(合)休道成人不自在,須知自在不成人。(並下)
dì qī chū
第七出
shēng zhǐ chàng mǎn tíng fāng fēi xù zhān yī, cán huā suí mǎ, qīng hán qīng nuǎn fāng chén. jiāng shān fēng wù, piān dòng bié lí rén. huí shǒu gāo táng jiàn yuǎn, tàn dāng shí ēn ài qīng fēn. shāng qíng chù, shù shēng dù yǔ, kè lèi mǎn yī jīn.
(生止唱)【滿庭芳】飛絮沾衣,殘花隨馬,輕寒輕暖芳辰。江山風物,偏動別離人。回首高堂漸遠,嘆當時恩愛輕分。傷情處,數聲杜宇,客淚滿衣襟。
mò shàng chàng
(末上唱)
qián qiāng huàn tóu qī qī fāng cǎo sè, gù yuán rén wàng, mù duàn wáng sūn. mán qiáo cuì yóu tíng, shuí yǔ wēn cún? jìng chǒu shàng chàng wén dào luò yáng jìn yě, hái yòu gé jǐ gè chéng yīn. hé jiāo chóu mèn, jiě ān gū jiǔ, tóng zuì xìng huā cūn.
【前腔換頭】萋萋芳草色,故園人望,目斷王孫。謾憔悴郵亭,誰與溫存?(淨丑上唱)聞道洛陽近也,還又隔幾個城闉。(合)澆愁悶,解鞍沽酒,同醉杏花村。
shēng bái huàn xī shā qiān lǐ yīng tí lǜ yìng hóng, chǒu bái shuǐ cūn shān guō jiǔ qí fēng, jìng bái xíng rén rú zài huà tú zhōng. mò bái bù nuǎn bù hán tiān qì hǎo, huò lái huò wǎng lǚ rén féng, hé cǐ shí shuí bù tàn xī dōng.
(生白)【浣溪沙】千里鶯啼綠映紅,(丑白)水村山郭酒旗風,(淨白)行人如在畫圖中。(末白)不暖不寒天氣好,或來或往旅人逢,(合)此時誰不嘆西東。
shēng chàng
(生唱)
gān zhōu gē zhōng cháng mèn sǔn, tàn lù tú qiān lǐ, rì rì sī qīn. qīng méi rú dòu, nán jì lǒng tóu yīn xìn. gāo táng yǐ tiān shuāng bìn xuě, ǎn kè lù kōng zhān yī piàn yún. hé tú zhōng wèi, kè lǐ shēn, zhēng rú liú shuǐ zhàn zhài mén? xiū huí shǒu, yù duàn hún, shù shēng tí niǎo bù kān wén. mò chàng
【甘州歌】衷腸悶損,嘆路途千里,日日思親。青梅如豆,難寄隴頭音信。高堂已添雙鬢雪,俺客路空瞻一片雲。(合)途中味,客里身,爭如流水蘸柴門?休回首,欲斷魂,數聲啼鳥不堪聞。(末唱)
qián qiāng fēng guāng zhèng mù chūn, biàn zòng rán láo yì, hé bì chóu mèn? lǜ yīng hóng yǔ, zhēng páo shàng rǎn rě fāng chén. yún tī yuè diàn tú guì xiǎn, shuǐ xiǔ fēng cān mò yàn pín. hé chéng táo làng, yuè jǐn lín, yī shēng léi dòng guò lóng mén. róng guī qù, lǜ shòu xīn, xiū jiào qī sǎo xiào sū qín. jìng chàng
【前腔】風光正暮春,便縱然勞役,何必愁悶?綠英紅雨,征袍上染惹芳塵。雲梯月殿圖貴顯,水宿風餐莫厭貧。(合)乘桃浪,躍錦鱗,一聲雷動過龍門。榮歸去,綠綬新,休教妻嫂笑蘇秦。(淨唱)
qián qiāng shuí jiā jìn shuǐ bīn, jiàn huà qiáo yān liǔ, zhū mén yǐn yǐn. qiū qiān yǐng lǐ, qiáng tóu bàn chū hóng fěn. tā wú qíng xiào yǔ shēng jiàn yǎo, què bù dào nǎo shā duō qíng qiáng wài rén. hé sī xiāng yuǎn, chóu lù pín, kěn rú shí dù yè hóu mén? xíng kàn qǔ, cháo zǐ chén, fèng chí áo jìn tīng sī lún. chǒu chàng
【前腔】誰家近水濱,見畫橋煙柳,朱門隱隱。鞦韆影里,牆頭半出紅粉。他無情笑語聲漸杳,卻不道惱殺多情牆外人。(合)思鄉遠,愁路貧,肯如十度謁侯門?行看取,朝紫宸,鳳池鰲禁聽絲綸。(丑唱)
qián qiāng yáo wàng wù ǎi fēn, xiǎng luò yáng gōng què, xíng xíng jiāng jìn. chéng tú láo juàn, yù dài gòng yǐn fāng zūn. chuí yáng shòu mǎ mò zàn tíng, zhī jiàn nà gǔ shù hūn yā qī jiàn jǐn. hé tiān jiàng míng, rì yǐ xūn, yī shēng cán jiǎo duàn qiáo mén. xún sù chù, xíng bù jǐn, qián cūn dēng huǒ yǐ huáng hūn. hé chàng
【前腔】遙望霧靄紛,想洛陽宮闕,行行將近。程途勞倦,欲待共飲芳樽。垂楊瘦馬莫暫停,只見那古樹昏鴉棲漸盡。(合)天將暝,日已曛,一聲殘角斷樵門。尋宿處,行步緊,前村燈火已黃昏。(合唱)
yú wén xiàng rén jiā, máng tóu bèn, jiě ān gū jiǔ gòng lùn wén, jīn yè yǔ dǎ lí huā shēn bì mén.
【余文】向人家,忙投奔,解鞍沽酒共論文,今夜雨打梨花深閉門。
shēng bái jiāng shān fēng wù zì shāng qíng, hé nán běi dōng xī wèi lì míng. lù shàng yǒu huā bìng yǒu jiǔ, yī chéng fēn zuò liǎng chéng xíng. bìng xià
(生白)江山風物自傷情,(合)南北東西為利名。路上有花並有酒,一程分作兩程行。(並下)
dì bā chū
第八出
dàn shàng chàng pò qí zhèn cuì jiǎn xiáng luán luó huǎng, xiāng xiāo bǎo yā jīn lú. chǔ guǎn yún xián, qín lóu yuè lěng, dòng shì lí rén chóu sī. mù duàn tiān yá yún shān yuǎn, rén zài gāo táng xuě bìn shū, yuán hé shū yě wú?
(旦上唱)【破齊陣】翠減祥鸞羅幌,香銷寶鴨金爐。楚館雲閒,秦樓月冷,動是離人愁思。目斷天涯雲山遠,人在高堂雪鬢疏,緣何書也無?
bái gǔ fēng míng míng xiá zhōng jìng, yíng yíng xiǎo lái zhuāng. yì xī shì jūn zǐ, jī míng xià jūn chuáng. lín jìng lǐ jī zǒng, suí jūn wèn gāo táng. yī dàn yuǎn bié lí, jìng xiá yǎn qīng guāng. liú chén àn qǐ liàn, qīng tái shēng dòng fáng. líng luò jīn chāi diàn, cǎn dàn luó yī shang. shāng zāi qiáo cuì róng, wú fù huì lán fāng. yǒu huái qī yǐ kǔ, yǒu lù zǔ qiě zhǎng. qiè shēn qǐ tàn cǐ, suǒ yōu zài gū zhāng. niàn bǐ yuán náo yuǎn, juàn cǐ sāng yú guāng. yuàn yán jǐn fù dào, yóu zǐ bù kě wàng. wù dàn lǜ qǐ qín, xián jué lìng rén shāng. wù tīng bái tóu yín, āi yīn duàn rén cháng. rén shì duō cuò wù, xiū bǐ shuāng yuān yāng. nú jiā jià yǔ bó jiē, cái fāng liǎng yuè. zhǐ wàng yǔ tā tóng shì shuāng qīn, xié lǎo bǎi nián. shéi zhī gōng gōng yán mìng, qiáng tā fù xuǎn. zì cóng qù hòu, dào jīn bìng wú yí gè xiāo xī. bǎ gōng pó pāo piē zài jiā, jiào nú jiā dú zì yìng chéng. nú jiā yī lái yào chéng zhàng fū zhī xiào, èr lái yào jǐn wèi fù zhī dào, jìn xīn jié lì, zhāo xī fèng yǎng. zhèng shì: tiān yá hǎi jiǎo yǒu qióng shí, zhǐ yǒu cǐ qíng wú jìn chù. chàng
(白)【古風】明明匣中鏡,盈盈曉來妝。憶昔事君子,雞鳴下君床。臨鏡理笄總,隨君問高堂。一旦遠別離,鏡匣掩清光。流塵暗綺練,青苔生洞房。零落金釵鈿,慘澹羅衣裳。傷哉憔悴容,無復蕙蘭芳。有懷淒以苦,有路阻且長。妾身豈嘆此,所憂在姑嫜。念彼猿猱遠,眷此桑榆光。願言盡婦道,遊子不可望。勿彈綠綺琴,弦絕令人傷。勿聽白頭吟,哀音斷人腸。人事多錯迕,羞彼雙鴛鴦。奴家嫁與伯喈,才方兩月。指望與他同侍雙親,偕老百年。誰知公公嚴命,強他赴選。自從去後,到今並無一個消息。把公婆拋撇在家,教奴家獨自應承。奴家一來要成丈夫之孝,二來要盡為婦之道,盡心竭力,朝夕奉養。正是:天涯海角有窮時,只有此情無盡處。(唱)
fēng yún huì sì cháo yuán chūn wéi cuī fù, tóng xīn dài wǎn chū. tàn yáng guān shēng duàn, sòng bié nán pǔ, zǎo yǐ chéng jiān zǔ. mán luó jīn shàng lèi zì, mán luó jīn shàng lèi zì, hé nà qín sè chén mái, jǐn bèi xiū pù. jì mò qióng chuāng, xiāo tiáo zhū hù, kōng bǎ liú nián dù. hāi, mǐng zi lǐ zì xún sī, qiè yì jūn qíng, yī dàn rú zhāo lù. jūn xíng wàn tǎn tú, qiè xīn wàn bān kǔ. jūn hái niàn qiè, tiáo tiáo yuǎn yuǎn yě suǒ huí gù.
【風雲會四朝元】春幃催赴,同心帶綰初。嘆陽關聲斷,送別南浦,早已成間阻。謾羅襟上淚漬,謾羅襟上淚漬,和那琴瑟塵埋,錦被羞鋪。寂寞瓊窗,蕭條朱戶,空把流年度。咍,酩子裡自尋思,妾意君情,一旦如朝露。君行萬坦途,妾心萬般苦。君還念妾,迢迢遠遠也索回顧。
qián qiāng zhū yán fēi gù, lǜ yún lǎn qù shū. nài huà méi rén yuǎn, fù fěn láng qù, jìng luán xiū zì wǔ. bǎ guī qī àn shù, bǎ guī qī àn shù, zhī jiàn yàn yǎo yú chén, fèng zhī luán gū. lǜ biàn tīng zhōu, yòu shēng fāng dù, kōng zì sī qián shì. hāi, rì jìn dì wáng dōu, fāng cǎo xié yáng, jiào wǒ wàng duàn cháng ān lù. jūn shēn qǐ dàng zǐ, qiè fēi dàng zǐ fù. qí jiān jiù lǐ, qiān qiān wàn wàn yǒu shuí kān sù?
【前腔】朱顏非故,綠雲懶去梳。奈畫眉人遠,傅粉郎去,鏡鸞羞自舞。把歸期暗數,把歸期暗數,只見雁杳魚沉,鳳只鸞孤。綠遍汀洲,又生芳杜,空自思前事。咍,日近帝王都,芳草斜陽,教我望斷長安路。君身豈盪子,妾非盪子婦。其間就裡,千千萬萬有誰堪訴?
qián qiāng qīng yí lián bù, táng qián wèn jiù gū. pà shí quē xū jìn, yī zhàn xū bǔ, yào xíng xū yǔ fú. nài xī shān jǐng mù, nài xī shān jǐng mù, jiào wǒ qiàn zhe shuí rén, chuán yǔ wǒ de ér fū. nǐ shēn shàng qīng yún, zhǐ pà qīn guī huáng tǔ, lín bié yě céng duō zhù fù. hāi, nèi xiē ér gè yì zī zī, zhǐ pà shí lǐ hóng lóu, tān zhe rén háo fù. suī rán shì wàng le nú, yě xū suǒ niàn fù mǔ. wú rén shuō yǔ, zhè qī qī lěng lěng zěn shēng gū fù?
【前腔】輕移蓮步,堂前問舅姑。怕食缺須進,衣綻須補,要行須與扶。奈西山景暮,奈西山景暮,教我倩着誰人,傳語我的兒夫。你身上青雲,只怕親歸黃土,臨別也曾多祝付。咍,那些兒個意孜孜,只怕十里紅樓,貪着人豪富。雖然是忘了奴,也須索念父母。無人說與,這淒淒冷冷怎生辜負?
qián qiāng wén chǎng xuǎn shì, fēn fēn dōu shì cái jùn tú. shǎo shèn me jìng fēn luán fèng, dōu yào bǎng dēng lóng hǔ, biàn tā jiāng wǒ wù. yě bù suǒ qì kǔ, yě bù suǒ qì kǔ, jì shòu tuō le píng fán, yǒu shèn tuī cí? suǒ xìng zuò gè xiào fù xián qī, yě de míng shū qīng shǐ, shěng le xiē xián qī chǔ. hāi, ǎn zhè lǐ zì zhī wú, xiū de wū le tā de míng r, zuǒ yòu yǔ tā xiāng huí hù. nǐ yāo jīn yǔ yī zǐ, xū jì de chāi jīng yǔ qún bù. yī chǎng chóu yì xù, duī duī jī jī sòng yù nán fù.
【前腔】文場選士,紛紛都是才俊徒。少甚麼鏡分鸞鳳,都要榜登龍虎,遍他將我誤。也不索氣苦,也不索氣苦,既受託了蘋蘩,有甚推辭?索性做個孝婦賢妻,也得名書青史,省了些閒淒楚。咍,俺這裡自支吾,休得污了他的名兒,左右與他相回護。你腰金與衣紫,須記得釵荊與裙布。一場愁意緒,堆堆積積宋玉難賦。
bái gāo táng huí shǒu rì yǐ xié, yóu zǐ hé shì zài tiān yá? hóng yán shèng rén duō bó mìng, mò yuàn chūn fēng dāng zì jiē. xià
(白)高堂回首日已斜,遊子何事在天涯?紅顏勝人多薄命,莫怨春風當自嗟。(下)
dì jiǔ chū
第九出
mò shàng bái cháo wèi tián shè láng, mù dēng tiān zǐ táng. jiàng xiàng běn wú shén, nán ér dāng zì qiáng. zì jiā bú shì bié rén, què shì hé nán fǔ zhōng shǒu lǐng guān. měi nián zhuàng yuán jí dì, fù qióng lín yàn, yóu jiē sān rì, bù jiǎn ān mǎ jiǔ xí gōng shè, lè rén zhī yīng, dōu shì hé nán fǔ yǐn tí diào bàn shì. jīn nián cài bó jiē zuò zhuàng yuán, jīn rì fù yàn, ǎn fǔ yǐn xiàng gōng bù chū lái, wěi zhe zì jiā tí diào. zuó rì yǐ fēn fù tài pú sì zhǎng ān mǎ zhī hòu, luò yáng xiàn guǎn pái shè de lìng shǐ, míng gǔ sān tòng, dōu yào dào cǐ jù huì, tīng diǎn shì. léi gǔ jiè zhǎng ān mǎ de zhī hòu nà lǐ? chǒu shàng bái yǒu wèn jí duì, wú wèn bù dá. mò bái ān mǎ bèi bàn le wèi zēng? chǒu bái gào láng zhōng: mǎ duō zài. xiān yǒu yī wàn hǎo mǎ. mò bái zěn jiàn de hǎo mǎ? chǒu bái dàn jiàn ěr pī shuāng zhú, zōng sàn wǔ huā. zhǎn kāi fèng yì lóng qí, tái qǐ wū tóu hǔ hàn. xiǎng dǔ dǔ cuì tí xuē yù, diǎn dī dī chì hàn liú zhū. yú mù qīng yíng jiā jìng xuán, ròu zōng lěi wěi lián qián dòng. yī tiào shí wěi shāo yún hàn, zhǐ mò guò xuán shān fǔ kōng tóng yī shà shí zǒu biàn shén zhōu, zhí gǎn shàng liú xīng bēn diàn. jiǔ fāng gāo guǎn jiào tā chēng shǎng, qiān jīn jià yě bù wǎng zhuī qiú. mò bái yǒu shèn yán sè de? chǒu bái bù hàn lùn shèng hǔ cì hé lǐ wū zhě yǎ ér yé qū liáng sū lú zǎo liú lì sè yàn sè tù huáng zhēn bái yù miàn yín zōng xiù bó qīng huā. mò bái yǒu shèn hǎo míng r? chǒu bái fēi lóng chì tù yǎo niǎo huá liú zǐ yàn sù shuāng niè xī yú huī qí lín shān zǐ bái xī jué chén fú yún chì diàn jué qún yì biāo lù lí lóng zǐ lín jū téng shuāng cōng jiǎo xuě cōng níng lù cōng xuán guāng cōng jué bō yú fēi xiá biāo fā diàn chì liú jīn mǎ guā xiáng lín zǐ bēn hóng chì zhào yè bái yī zhàng wū jiǔ huā qiú wàng yún zhuī hū léi bó quán máo guā shī zi huā yù xiāo yáo hóng chì bō zǐ chì bō jīn chì bō qīng hǎi yuè zhī shēng xià, dà yuān yuè□ jiāng lái. mò bái yǒu shèn me hǎo mǎ jiù? chǒu bái fēi lóng xiáng lín jí liáng lóng méi zōu tú jué tí yuān luán liù qún tiān huā fèng yuàn bēn xīng nèi jū zuǒ fēi yòu fēi zuǒ fāng yòu fāng dōng nán nèi xī nán nèi. jǐn yìn sān huā fēi fèng zì, zhōng cáng wàn pǐ hǎo lóng méi.
(末上白)朝為田舍郎,暮登天子堂。將相本無神,男兒當自強。自家不是別人,卻是河南府中首領官。每年狀元及第,赴瓊林宴,遊街三日,不揀鞍馬、酒席供設,樂人祗應,都是河南府尹提調辦事。今年蔡伯喈做狀元,今日赴宴,俺府尹相公不出來,委着自家提調。昨日已分付太僕寺掌鞍馬祗候,洛陽縣管排設的令史,鳴鼓三通,都要到此聚會,聽點視。(擂鼓介)掌鞍馬的祗候那裡?(丑上白)有問即對,無問不答。(末白)鞍馬備辦了未曾?(丑白)告郎中:馬多在。先有一萬好馬。(末白)怎見得好馬?(丑白)但見耳批雙竹,鬃散五花。展開鳳臆龍鬐,抬起烏頭虎頷。響篤篤翠蹄削玉,點滴滴赤汗流珠。隅目青熒夾鏡懸,肉鬃磊磈連錢動。一跳時尾捎雲漢,只驀過玄山甫崆峒;一霎時走遍神州,直趕上流星奔電。九方皋管教他稱賞,千金價也不枉追求。(末白)有甚顏色的?(丑白)布汗、論聖、虎刺、合里、烏赭、啞兒爺、屈良、蘇盧、棗騮、栗色、燕色、兔黃、真白、玉面、銀鬃、秀膊、青花。(末白)有甚好名兒?(丑白)飛龍、赤兔、騕褭、驊騮、紫燕、驌驦、齧膝、逾暉、騏驎、山子、白羲、絕塵、浮雲、赤電、絕群、逸驃、騄驪、龍子、驎駒、騰霜驄、皎雪驄、凝露驄、懸光驄、決波騟、飛霞驃、發電赤、流金馬瓜、翔驎紫、奔紅赤、照夜白、一丈烏、九花虬、望雲騅、忽雷駁、拳毛騧、獅子花、玉逍遙、紅叱撥、紫叱撥、金叱撥、青海月支生下,大宛越□將來。(末白)有甚麼好馬廄?(丑白)飛龍、翔驎、吉良、龍媒、騶駼、駃騠、鵷鸞、六群、天花、鳳苑、奔星、內駒、左飛、右飛、左方、右方、東南內、西南內。盡印三花飛鳳字,中藏萬匹好龍媒。
mò bái zěn de dǎ bàn? chǒu bái jǐn jiān càn làn pī yún, jīn dèng yíng huáng yào rì, xiāng luó pà shēn hù jīn ān, zǐ yóu jiāng qiān dòng yù lēi. mǎ nǎo zhuāng jiù pèi tóu, shān hú zuò chéng ān zǐ. mò bái rú jīn xuǎn jǐ gè zài zhè lǐ? chǒu bái gào láng zhōng: rú jīn wú le. zhǐ yǒu yī wàn pǐ mǎ, yī qiān sān bǎi gè lòu tí, èr qiān qī bǎi gè mǒ yè, sān qiān bā bǎi gè shú qué, èr qiān èr bǎi gè cí yǎn. ān qiáo yòu pò sǔn, zuò zi yòu yī qīng. chōu pèi jìn shì má shéng, biān zi wú fēi jīng zhàng. è lǎo chī quán rán lā dā, yàn chì bǎn piàn piàn diāo líng. ān pèi bìng bù zhōu quán, qiān kòng hé céng wán bèi, qí shí bù zhōng. mò bái xiū hú shuō! ruò hái bù wán bèi shí jié, wǒ duì fǔ yǐn xiàng gōng shuō, hǎo shēng dǎ nǐ.
(末白)怎的打扮?(丑白)錦韉燦爛披雲,金鐙熒煌耀日,香羅帕深護金鞍,紫游韁牽動玉勒。瑪瑙妝就轡頭,珊瑚做成鞍子。(末白)如今選幾個在這裡?(丑白)告郎中:如今無了。只有一萬匹馬,一千三百個漏蹄,二千七百個抹靨,三千八百個熟瘸,二千二百個慈眼。鞍鞽又破損,坐子又欹傾。抽轡儘是麻繩,鞭子無非荊杖。餓老鴟全然拉搭,雁翅板片片雕零。鞍轡並不周全,牽鞚何曾完備,其實不中。(末白)休胡說!若還不完備時節,我對府尹相公說,好生打你。
chǒu bái láng zhōng kě lián jiàn, xiǎo rén yī bì xiāng zì lǐ huì. mò bái mǎ wán bèi shí jié, qiān zài wǔ mén wài xiāng, hòu zhuàng yuán xiè ēn chū lái, qí mǎ yóu jiē.
(丑白)郎中可憐見,小人一壁廂自理會。(末白)馬完備時節,牽在五門外廂,候狀元謝恩出來,騎馬遊街。
chǒu bái bù fáng shì, zhǐ jiào chūn fēng dé yì mǎ tí jí, yī rì kàn jǐn cháng ān huā. chǒu xiān xià mò bái luò yáng xiàn guǎn pái shè de lìng shǐ guò lái. jìng shàng bái tīng shàng yī hū, jiē xià bǎi nuò. mò bái pái shè wán bèi le wèi?
(丑白)不妨事,只教春風得意馬蹄疾,一日看盡長安花。(丑先下)(末白)洛陽縣管排設的令史過來。(淨上白)廳上一呼,階下百喏。(末白)排設完備了未?
jìng bái dōu wán bèi le. dàn jiàn zhū lián gāo juǎn, cuì mù dī chuí. shān hú xí luó bī jīng shén, dài mào yán ān pái qí qiǎo. jīn lú nèi mán téng téng de fén ruì nǎo, yù píng nèi jiāo dī dī de chā qí huā. sì wéi huán rào huà píng shān, mǎn zuò zhòng pù jǐn rù zi. jīn pán xī zhù guāng cuò luò, yǎn yìng yì guǒ zhēn xiū yín hǎi qióng zhōu yǐng dàng yáo, fān dòng pú táo yù yè. sǎ sǎo gàn gān jìng jìng, bìng wú bàn diǎn chén āi ān pái zhěng zhěng qí qí, lìng shì yì bān qì xiàng. zhèng shì: yí jiāng jīn gǔ fán huá jǐng, zhěng diǎn qióng lín fù guì tiān. mò rì nèn de, nǐ qù nà lǐ děng hóu. yī shà shí bù wán bèi, dìng shī xíng nǐ. jìng bái qióng lín shēn chù fēng guāng hǎo, bié shì rén jiān yī dòng tiān. jìng xià mò bái lín jiāng xiān rì yìng gōng huā míng cuì jīn mò, lán páo nèn lǜ xīn cái. wǔ huā mén wài bǎng chū kāi, jīn ān chéng jùn mǎ, chì cì shàng tiān jiē. shí lǐ hóng lóu lián jǐn juǎn, měi rén zhēng kàn míng kuí. huáng qí yǐng lǐ nào hāi hāi, dà jiā qí yǎ jìng, kàn qǔ zhuàng yuán lái.
(淨白)都完備了。但見珠簾高卷,翠幕低垂。珊瑚席邏逼精神,玳瑁筵安排奇巧。金爐內謾騰騰的焚瑞腦,玉瓶內嬌滴滴的插奇花。四圍環繞畫屏山,滿座重鋪錦褥子。金盤犀箸光錯落,掩映異果珍羞;銀海瓊舟影盪搖,番動蒲萄玉液。灑掃乾乾淨淨,並無半點塵埃;安排整整齊齊,另是一般氣象。正是:移將金谷繁華景,整點瓊林富貴天。(末日)恁的,你去那裡等侯。一霎時不完備,定施行你。(淨白)瓊林深處風光好,別是人間一洞天。(淨下)(末白)【臨江仙】日映宮花明翠巾莫,藍袍嫩綠新裁。五花門外榜初開,金鞍乘駿馬,敕賜上天階。十里紅樓簾盡卷,美人爭看名魁。黃旗影里鬧咳咳,大家齊雅靜,看取狀元來。
xià shēng jìng chǒu qí mǎ shàng chàng
(下)(生淨丑騎馬上唱)
sū dì jǐn dāng héng é jiǎn jiù lǜ yún yī, zhé dé chán gōng dì yī zhī. gōng huā xié chā mào yán dī. yī jǔ chéng míng tiān xià zhī.
【窣地錦襠】姮娥剪就綠雲衣,折得蟾宮第一枝。宮花斜插帽檐低。一舉成名天下知。
kū qí pó luò yáng fù guì, huā rú jǐn qǐ. hóng lóu shù lǐ, wú fēi jiāo mèi. chūn fēng dé yì mǎ tí jí, tiān jiē shǎng biàn fāng guī qù.
【哭岐婆】洛陽富貴,花如錦綺。紅樓數里,無非嬌媚。春風得意馬蹄疾,天街賞遍方歸去。
shēng jìng xiān xià chǒu zhuì mǎ jiè jiù wǒ! diē diē nǎi nǎi xí fù hái ér gē ge sǎo sǎo xiōng dì bó bo shū shū, dōu lái jiù wǒ xiē zi. mò zuò péi yàn guān qí mǎ shàng chàng
(生淨先下)(丑墜馬介)救我!爹爹、奶奶、媳婦、孩兒、哥哥、嫂嫂、兄弟、伯伯、叔叔,都來救我歇子。(末作陪宴官騎馬上唱)
shuǐ dǐ yú ér cháo shěng shàng shū, zuó rì méng shèng zhǐ: dào zhuàng yuán jí dì, jiào zán qù péi yàn xí. mǎ tiào guò chǒu shēn shàng chǒu jiào diē huài le rén tāi! mò jiè mǎ bù xíng jiè yuè zhe biān yuè tuì, qiǎn rén xīn xià yí. zhuǎn tóu huí wàng, chǒu jiào jiè jiào wǒ de hái shì shuí?
【水底魚兒】朝省尚書,昨日蒙聖旨:道狀元及第,教咱去陪宴席。(馬跳過丑身上)(丑叫)跌壞了人胎!(末介馬不行介)越着鞭越退,遣人心下疑。轉頭回望,(丑叫介)叫我的還是誰?
mò xià mǎ jiàn jiè chǒu jiào mò bái hàn zi, nǐ shì shuí? chǒu bái wǒ shì zhuì mǎ de zhuàng yuán. mò fú chǒu jiè chǒu bái wèn nǐ shì shuí? mò bái wǒ shì zhōng shū shěng péi yàn guān. nǐ wéi shèn zhuì mǎ? chǒu chàng
(末下馬見介丑叫末白)漢子,你是誰?(丑白)我是墜馬的狀元。(末扶丑介)(丑白)問你是誰?(末白)我是中書省陪宴官。你為甚墜馬?(丑唱)
běi dāo dāo lìng nào chǎo chǎo jiē shì shàng yóu rén luàn, mò bái nǐ mǎ jīng le? chǒu chàng guāi tóu kǒu dǐ sǐ yào huí shēn zhuǎn. mò bái zěn de bù lēi guò? chǒu chàng zhàn jīng jīng zhǐ pà jiāng shéng duàn, mò bái wéi shèn bù dǎ tā?
【北叨叨令】鬧炒炒街市上遊人亂,(末白)你馬驚了?(丑唱)乖頭口抵死要回身轉。(末白)怎的不勒過?(丑唱)戰兢兢只怕韁繩斷,(末白)為甚不打他?
chǒu chàng qiè shū shēng zǎo yǐ shén hún sàn. mò bái bù hài shì me? chǒu chàng shēn yín jiè xiǎn diē zhé le tuǐ yě me gē, xiǎn zhuāng pò le tóu yě me gē, wǒ hǎo sì xiǎo qín zhèng sān tiào jiàn.
(丑唱)怯書生早已神魂散。(末白)不害事麼?(丑唱呻吟介)險跌折了腿也麼哥,險樁破了頭也麼哥,我好似小秦正三跳澗。
mò bái nǐ mǎ nà lǐ qù le. chǒu bái zhī tā nà lǐ qù. shāng rén hū? bù wèn mǎ. mò bái yóu gǔ zì wén zhòu zhòu de. wǒ jiù zhè lǐ rén jiā jiè yí gè yǔ nǐ qí. chǒu bái xiū jìng bàn, ruò jiè mǎ yǔ xiǎo zi qí, gèng zhe sǐ. mò bái zěn dì biàn zhe sǐ? chǒu bái nǐ bù wén kǒng fū zǐ shuō: yǒu mǎ zhě jiè rén chéng zhī, jīn wáng yǐ fū! mò bái yī kǒu hú chái. yuǎn yuǎn wàng jiàn yǒu èr gè rén lái, nǐ zài zhè lǐ děng zhe, pà tā yǒu mǎ, jiù jiè yí gè yǔ nǐ qí. shēng jìng qí mǎ shàng chàng
(末白)你馬那裡去了。(丑白)知他那裡去。傷人乎?不問馬。(末白)猶骨自文驟驟的。我就這裡人家借一個與你騎。(丑白)休靜辦,若借馬與小子騎,更着死。(末白)怎地便着死?(丑白)你不聞孔夫子說:有馬者借人乘之,今亡已夫!(末白)一口胡柴。遠遠望見有二個人來,你在這裡等着,怕他有馬,就借一個與你騎。(生淨騎馬上唱)
sū dì jǐn dāng hé yī xīn rě yù xiāng guī, yǐn lǐng qún xiān xià cuì wēi. xìng yuán wéi yǒu hòu tí shī, cǐ shì nán ér dé zhì shí.
【窣地錦襠】荷衣新惹御香歸,引領群仙下翠微。杏園惟有後題詩,此是男兒得志時。
chǒu jiào bái tóng háng yě hǎo! wǒ diān dé hún shēn dōu fěn kē má suì le, nǐ èr rén zì qù le. jìng bái yuán lái zú xià zhuì mǎ. chǒu bái kě zhī.
(丑叫白)同行也好!我攧得渾身都粉磕麻碎了,你二人自去了。(淨白)原來足下墜馬。(丑白)可知。
mò bái bú shì xiǎo zi xiāng dā jiù shí jié, xiǎn sòng le tā xìng mìng. shēng jìng bái rú cǐ, gèng lài xiàng gōng zhī lì. chǒu bái nǐ èr rén zì qù fù yàn, wǒ qù tài píng fāng xià lǐ láng zhōng jiā lǐ qù biàn lái. shēng jìng mò wèn qù zuò shèn me? chǒu bái wǒ qù yī diān pū shāng sǔn chuāng. shēng jìng mò bái nǐ qiě lái, wǒ cóng rén yǒu mǎ, suǒ yí gè yǔ nǐ qí. chǒu bái xiǎo zi gào tuì, nǐ sān rén zì qù. mò bái zěn dào nǐ shì zhuàng yuán, rú hé bù qù fù yàn? chǒu bái fù yàn yě zì hào, zhǐ shì qí mǎ bù dé. xiū xiū, nǐ sān rén qí mǎ xiān zǒu, wǒ suí zhe nǐ tí hú chuáng lái. mò bái shén mú yàng! chǒu bái què yǒu liǎng shuō: lù shàng rén wèn, nǐ biàn dào shì shǐ huàn de bàn dāng ruò shì yán xí zhī zhōng, què shuō shì dǎ bàn dāng rén. mò bái hǎo qióng duì fù. hé chàng
(末白)不是小子相搭救時節,險送了他性命。(生淨白)如此,更賴相公之力。(丑白)你二人自去赴宴,我去太平坊下李郎中家裡去便來。(生淨末問)去做甚麼?(丑白)我去醫攧撲傷損瘡。(生淨末白)你且來,我從人有馬,索一個與你騎。(丑白)小子告退,你三人自去。(末白)怎道你是狀元,如何不去赴宴?(丑白)赴宴也自好,只是騎馬不得。休休,你三人騎馬先走,我隨着你提胡床來。(末白)甚模樣!(丑白)卻有兩說:路上人問,你便道是使喚的伴當;若是筵席之中,卻說是打伴當人。(末白)好窮對副。(合唱)
kū qí pó yù biān niǎo niǎo, rú lóng jiāo qí. huáng qí yǐng lǐ, shēng gē dǐng fèi. rú jīn duān dì shì nán ér, xíng kàn jǐn yī guī gù lǐ.
【哭岐婆】玉鞭裊裊,如龍驕騎。黃旗影里,笙歌鼎沸。如今端的是男兒,行看錦衣歸故里。
mò bái zhè lǐ biàn shì xìng yuán, qǐng zhòng rén shǎo zhù. chǒu bái mǎ dōu qiān jiāng pì chǔ qù, rén dào sì wèi guān yuán, zhǐ yǒu sān ge mǎ, bù è mú yàng?
(末白)這裡便是杏園,請眾人少駐。(丑白)馬都牽將僻處去,人道四位官員,只有三個馬,不惡模樣?
mò bái jiào shuí qiān? chǒu bái xiǎo zi zì qiān. mò bái zì bù pà xiū. zhū gōng jì rán dào cǐ, nián lì qǐng liú jiā zuò. shēng bái xiǎo zi cuò sī.
(末白)教誰牽?(丑白)小子自牽。(末白)自不怕羞。諸公既然到此,年例請留佳作。(生白)小子措思。
jiè shī yǒu le. jìng chǒu bái qǐng jiào. shēng bái dào shì wǔ bǎi míng zhōng dì yī xiān, huā rú luó qǐ liǔ rú yān. lǜ páo zhà zhe jūn ēn zhòng, huáng bǎng chū kāi yù mò xiān. lǐ yuè sān qiān chuán zǐ jìn, fēng yún jiǔ wàn shàng qīng tiān. shí rén mán yà dēng kē zǎo, wèi xǔ héng é ài shào nián. zhòng bái hǎo shī! jìng bái xiǎo zi yě yǒu yī shǒu shī. shēng mò chǒu bái yuàn wén, yuàn wén. jìng bái dào shì chí rì jiāng shān lì, chūn fēng huā cǎo xiāng. ní róng fēi yàn zi, shā nuǎn shuì yuān yāng.
(介)詩有了。(淨丑白)請教。(生白)道是五百名中第一仙,花如羅綺柳如煙。綠袍乍着君恩重,黃榜初開御墨鮮。禮樂三千傳紫禁,風雲九萬上青天。時人謾訝登科早,未許姮娥愛少年。(眾白)好詩!(淨白)小子也有一首詩。(生末丑白)願聞,願聞。(淨白)道是遲日江山麗,春風花草香。泥融飛燕子,沙暖睡鴛鴦。
shēng mò chǒu bái shǐ bù dé, zhè shì bié rén de. jìng bái wǎng liǎng zéi! wǒ sān chǎng dōu shì bié rén de yě zhōng le, yī shǒu shī shǐ bié rén de dào bù dé?
(生末丑白)使不得,這是別人的。(淨白)魍魎賊!我三場都是別人的也中了,一首詩使別人的到不得?
mò bái yòu dào shì qī bù chéng zhāng. jìng bái nǐ dào wǒ zhēn gè zuò bù dé, yě□□ zuò yī shǒu: dào shì fù xuǎn hé céng rù gòng wéi, cǐ shēn bù nǐ zhe hé yī. sān chǎng jìn shì hún shēn dài, yí gè quán rán fàng pì guī. zì xiào chí bēi làn dāo jiǔ, què chóu bǎ bǐ zěn tí shī? yǒu rén wèn wǒ qiú jiā zuò, zhòng bái rú hé huí tā? jìng bái wèn wǒ xiān shēng biàn dé zhī. mò bái yòu dào shì dāng rén bù ràng yú shī. chǒu bái zūn xiōng zhū wèi zuò lǜ shī, xiǎo zi bú yào shuō lǜ shī, zuò yī piān gǔ fēng zūn xiōng dōu shuō fù xuǎn shì, xiǎo zi bú yào shuō nà shú tào, lìng lì yī tí. zhòng bái hái shì bǎ shèn wéi tí? chǒu bái biàn bǎ xiǎo zi fāng cái zhuì mǎ wèi tí. zhè shì qí shì, bù kě bù rù yǒng. xiǎo zi zuò gǔ fēng. zhòng bái yuàn wén. chǒu bái dào shì jūn bú jiàn qù nián qí mǎ zhāng zhuàng yuán, diē le zuǒ tuǐ bù xiāng lián? yòu bú jiàn qián nián kuà mǎ lǐ shì guān, diē le gǔ tún méi bàn biān? shì shàng sān bān pàn mìng shì, xíng chuán zǒu mǎ dǎ qiū qiān. xiǎo zi jīn nián dà pàn mìng, yě lái suí chèn kuà jīn ān. kuà jīn ān, zāi zěn duǒ? pǒ nài chù shēng wǔ nòng wǒ. dà jiào sān shēng bù kěn xíng, lián cuān liǎng cuān bú shì shuǎ. biàn bǎ jiāng shéng jǐn jǐn ná, zòng yǒu zhǎng biān zěn gǎn dǎ? xū yú zhī jiān diào xià lái, yī sì kuáng fēng chuī piàn wǎ. zuó rì xíng guò shū mì yuàn, sān ge jūn rén lái chàng rě. xiǎo zi huāng máng zǒu jiāng guī, zhòng bái rú hé? chǒu bái méi, pà tā qǐng wǒ jiāo zhàn mǎ. mò bái zhè mèng xiū xué. bǎ jiǔ jiè chàng
(末白)又道是七步成章。(淨白)你道我真箇做不得,也□□做一首:道是赴選何曾入貢闈,此身不擬着荷衣。三場儘是渾身代,一個全然放屁龜。自笑持杯濫叨酒,卻愁把筆怎題詩?有人問我求佳作,(眾白)如何回他?(淨白)問我先生便得知。(末白)又道是當仁不讓於師。(丑白)尊兄諸位做律詩,小子不要說律詩,做一篇古風;尊兄都說赴選事,小子不要說那熟套,另立一題。(眾白)還是把甚為題?(丑白)便把小子方才墜馬為題。這是奇事,不可不入詠。小子做古風。(眾白)願聞。(丑白)道是君不見去年騎馬張狀元,跌了左腿不相連?又不見前年跨馬李試官,跌了骨臀沒半邊?世上三般拚命事,行船走馬打鞦韆。小子今年大拚命,也來隨趁跨金鞍。跨金鞍,災怎躲?叵耐畜生侮弄我。大叫三聲不肯行,連攛兩攛不是耍。便把韁繩緊緊拿,縱有長鞭怎敢打?須臾之間掉下來,一似狂風吹片瓦。昨日行過樞密院,三個軍人來唱喏。小子慌忙走將歸,(眾白)如何?(丑白)沒,怕他請我交戰馬。(末白)這夢休學。(把酒介唱)
wǔ gōng yǎng wén zhāng gāo cháo dǒng, duì dan chi yǐ yīng tiān chǒng.
【五供養】文章高晁董,對丹墀已膺天寵。
hé fù qióng lín xīn yàn, chàn gōng huā huǎn yǐn huáng jīn kòng. jìng chǒu chàng jiǔ zhòng tiān shǎng shēng míng dòng, zǐ ní fēng yǐ chuán dān fèng. hé biàn cuī guī yù jiǎn shì chén liú, tā rì guī lái jīn lián sòng. mò chàng
(合)赴瓊林新宴,顫宮花緩引黃金鞚。(淨丑唱)九重天上聲名動,紫泥封已傳丹鳳。(合)便催歸玉簡侍宸旒,他日歸來金蓮送。(末唱)
shān huā zǐ dài yán kāi chù yóu rén yōng, zhēng kàn wǔ bǎi míng yīng xióng.
【山花子】玳筵開處遊人擁,爭看五百名英雄。
shēng chàng xǐ áo tóu yī zhàn yǒu gōng, hé jūn zòu jié cí fēng. hé tài píng shí chē shū yǐ tóng, gān gē jǐn jí wén jiào chóng, rén jiān cǐ shí yú huà lóng. liú qǔ qióng lín, shèng jǐng wú qióng. jìng chàng
(生唱)喜鰲頭一戰有功,荷君奏捷詞鋒。(合)太平時車書已同,干戈盡戢文教崇,人間此時魚化龍。留取瓊林,勝景無窮。(淨唱)
qián qiāng sān qiān lǐ yuè rú quán yǒng, yī bǐ wàn zhàng cháng hóng. kàn kuí guāng fēi chán zǐ gōng, guāng yáo wàn yù bān zhōng. hé qián zhǔ chàng
【前腔】三千禮樂如泉涌,一筆萬丈長虹。看奎光飛纏紫宮,光搖萬玉班中。(合前)(主唱)
qián qiāng huàn tóu qīng yún lù tōng, yī jǔ néng gāo zhōng, sān qiān shuǐ jī fēi chōng. yòu hé bì fú sāng guà gōng? yě qiáng rú jiàn yǐ zài kōng tóng. hé qián chǒu chàng
【前腔換頭】青雲路通,一舉能高中,三千水擊飛沖。又何必扶桑掛弓?也強如劍倚在崆峒。(合前)(丑唱)
qián qiāng huàn tóu ēn shēn jiǔ zhòng, luò yì bā zhēn sòng, wú fēi cuì fǔ tuó fēng. mò chàng kàn wú huáng dài xián nèn lóng, yě bù wǎng le shí nián chuāng xià bǎ shū lái gōng. hé qián shēng chàng
【前腔換頭】恩深九重,絡繹八珍送,無非翠釜駝峰。(末唱)看吾皇待賢恁隆,也不枉了十年窗下把書來攻。(合前)(生唱)
dà hé fó bǎo zhuàn chén yān xiāng pēn nóng, hé nóng yún luó xiù cóng.
【大和佛】寶篆沉煙香噴濃,(合)濃雲羅繡叢。
chǒu jìng chàng qióng zhōu yín hǎi fān dòng jiǔ lín hóng, yī yǐn jǐn jiào kōng. shēng chàng chuán bēi zì jué xīn xiān tòng, zòng yǒu xiāng láo yù yǐn nán xià wǒ hóu lóng. tā jì mò gāo táng shū shuǐ shuí gòng fèng? ǎn zhè lǐ chuán bēi xuān hōng. hé xiū de yào, duì cǐ huān yú yì chōng chōng. zhòng chàng.
(丑淨唱)瓊舟銀海番動酒鱗紅,一飲盡教空。(生唱)傳杯自覺心先痛,縱有香醪欲飲難下我喉嚨。他寂寞高堂菽水誰供奉?俺這裡傳杯喧鬨。(合)休得要,對此歡娛意沖沖。(眾唱)。
wǔ ní cháng yuàn qǔ qún xián jǐn zhēn zhōng, jǐn zhēn zhōng. guǎn qǔ yún tái huà xíng róng, huà xíng róng. shí qīng wú bào jūn ēn zhòng, wéi yǒu yī fēng shū shàng quàn dōng fēng, gèng zhuàn gè hé qīng dé sòng. qián kūn zhèng, kàn yù zhù qíng tiān yòu hé yòng? hé chàng
【舞霓裳】願取群賢盡貞忠,盡貞忠。管取雲台畫形容,畫形容。時清無報君恩重,惟有一封書上勸東封,更撰個河清德頌。乾坤正,看玉柱擎天又何用?(合唱)
hóng xiù xié měng pàn chén zuì dōng fēng, dōng fēng. qiàn rén fú shàng yù cōng, yù cōng. guī qù lù, wàng huà qiáo dōng. huā yǐng luàn, rì tóng lóng, fèi shēng gē yǐng lǐ shā lóng, shā lóng.
【紅繡鞋】猛拚沉醉東風,東風。倩人扶上玉驄,玉驄。歸去路,望畫橋東。花影亂,日曈曨,沸笙歌影里紗籠,紗籠。
yì bù jìn jīn xiāo tiān shàng fán huá mèng, míng zǎo yáo tīng qīng jìn zhōng, huáng ēn xiè le yuān xíng bào wěi péi shì cóng.
【意不盡】今宵添上繁華夢,明早遙聽清禁鍾,皇恩謝了鵷行豹尾陪侍從。
shēng bái míng chuán jīn diàn huàn qīng páo, jìng chǒu bái jiǔ zuì qióng lín zhì qì háo. mò jūn kàn wàn bān jiē xià pǐn, hé sī liang wéi yǒu dú shū gāo.
(生白)名傳金殿換青袍,(淨丑白)酒醉瓊林志氣豪。(末)君看萬般皆下品,(合)思量惟有讀書高。
bìng xià
(並下)
dì shí chū
第十齣
dàn shàng chàng yì qín é cháng xū qì, zì lián bó mìng xiāng zāo jì. xiāng zāo jì, wǎn nián jiù gū, bó qíng fū xù.
(旦上唱)【憶秦娥】長吁氣,自憐薄命相遭際。相遭際,晚年舅姑,薄情夫婿。
bái qīng píng lè fū qī liǎng yuè, yī dàn chéng fèn bié. méi zhǔ gōng pó gān zhǐ quē, jǐ dù sī liang bēi qiè. jiā pín xiān zì jiān nán, nà gèng bù yù fēng nián. nèn de qiān xīn wàn kǔ, cāng tiān yě bù xiāng lián. nú jiā zì cóng ér fū chū qù, zāo cǐ jī huāng kuàng jiān gōng pó nián lǎo, zhāo bù bǎo xī. jiào nú jiā dú zì, rú hé qū chǔ? pó pó rì yè mái yuān gōng gōng, dāng chū bù hé jiào hái ér chū qù. rú jīn jī huāng, jiào xí fù zěn shēng qū chǔ. gōng gōng yòu bù fú shàn, zhǐ guǎn zài jiā jiān miào. miǎn bù dé děng gōng gōng pó pó chū lái, dài nú jiā zhe xiē chǎn dào lǐ, quàn jiě zé gè. wài shàng chàng
(白)【清平樂】夫妻兩月,一旦成分別。沒主公婆甘旨缺,幾度思量悲切。家貧先自艱難,那更不遇豐年。恁的千辛萬苦,蒼天也不相憐。奴家自從兒夫出去,遭此饑荒;況兼公婆年老,朝不保夕。教奴家獨自,如何區處?婆婆日夜埋冤公公,當初不合教孩兒出去。如今饑荒,教媳婦怎生區處。公公又不伏善,只管在家煎妙。免不得等公公婆婆出來,待奴家着些產道理,勸解則個。(外上唱)
qián qiāng hái ér yī qù wú xiāo xī, shuāng qīn lǎo jǐng nán cún jì.
【前腔】孩兒一去無消息,雙親老景難存濟。
shàng chàng chě wài ěr nán cún jì, bù sī qián rì, qiáng jiào hái ér chū qù.
(上唱扯外耳)難存濟,不思前日,強教孩兒出去。
dàn quàn jiè jìng bái lǎo zéi! dǐ sǐ jiào hái ér chū qù fù xuǎn, jīn rì mò fàn chī, tā biàn zuò dé zhuàng yuán, jì nǐ shén shì? ruò shì hái ér zài jiā lǐ, yě huì qū chǔ bì bǔ, yě bú dào dé nèn dì bèi. lǎo zéi, nǐ sǐ xiū!
(旦勸介)(淨白)老賊!抵死教孩兒出去赴選,今日沒飯吃,他便做得狀元,濟你甚事?若是孩兒在家裡,也會區處裨補,也不到得恁地狽。老賊,你死休!
wài bái wǒ shì shén xiān, zhī dào jīn rì nèn dì jī huāng! shuí jiā bù jī è, shuí shì nǐ zhè bān mái yuān? xiū xiū, wǒ sǐ, wǒ sǐ! jīn rì jī huāng yě shì sǐ, wǒ bèi nǐ mái yuān, chī bù guò yě suǒ sǐ. dàn chě zhù jiè gōng gōng pó pó qiě xī nù, tīng nú jiā yī jù fēn pōu: dāng chū jiào hái ér chū qù shí jié, bù dào jīn rì nèn dì jī huāng, pó pó nán mái yuān gōng gōng. jīn rì pó pó jiàn zhè bān huāng qiàn, hái ér yòu bù zài yǎn qián, xīn xià jiāo zào, gōng gōng yě xiū guài pó pó mái yuān. qǐng zì kuān xīn, nú jiā rú jīn bǎ xiē chāi shū shǒu shì zhī lèi, qù diǎn xiē liáng mǐ, yǐ chōng gōng pó yī shí kǒu shí. nìng kě è sǐ nú jiā, jué bù jiāng gōng pó luò hòu le. jìng bái xí fù, nǐ shuō de hǎo, wǒ zhǐ hèn zhè lǎo zéi: jìng chàng
(外白)我是神仙,知道今日恁地饑荒!誰家不飢餓,誰似你這般埋冤?休休,我死,我死!今日饑荒也是死,我被你埋冤,吃不過也索死。(旦扯住介)公公婆婆且息怒,聽奴家一句分剖:當初教孩兒出去時節,不道今日恁地饑荒,婆婆難埋冤公公。今日婆婆見這般荒歉,孩兒又不在眼前,心下焦燥,公公也休怪婆婆埋冤。請自寬心,奴家如今把些釵梳首飾之類,去典些糧米,以充公婆一時口食。寧可餓死奴家,決不將公婆落後了。(淨白)媳婦,你說得好,我只恨這老賊:(淨唱)
jīn suǒ guà wú tóng qū qū gè hái ér, liǎng kǒu xiāng yī yǐ. méi shì wéi zhe gōng míng, bú yào tā gōng gān zhǐ. jiào tā qù zuò guān, yào gǎi huàn mén lǘ. tā zuò dé guān shí nǐ zuò guǐ, lǎo zéi! nǐ tú tā sān shēng wǔ dǐng gōng zhāo xī, jīn rì lǐ yào yī kǒu zhōu tāng què jiào shuí yǔ nǐ? xiāng lián lěi, wǒ hái ér yīn nǐ zuò bù dé hǎo míng rú. hé kōng zhēng zhe xián fēi xián shì, kōng zhēng zhe xián fēi xián shì, zhǐ luò de shuāng chuí lèi. wài chàng
【金索掛梧桐】區區個孩兒,兩口相依倚。沒事為着功名,不要他供甘旨。教他去做官,要改換門閭。他做得官時你做鬼,老賊!你圖他三牲五鼎供朝夕,今日裡要一口粥湯卻教誰與你?相連累,我孩兒因你做不得好名儒。(合)空爭着閒非閒是,空爭着閒非閒是,只落得雙垂淚。(外唱)
qián qiāng yǎng zǐ jiào dú shū, zhǐ wàng tā shēn róng guì. huáng bǎng zhāo xián, shuí bù qù dēng kē shì? pì rú fàn qǐ rǎn, chà qù zhù chéng chí, tā de qīn niáng mái yuān shuí? hé shēng hé sǐ dōu yóu mìng, shǎo shèn me sūn zi sēn sēn yě rěn jī. xiū guā xù, bì jìng shì zán měi liǎng kǒu shòu gū xī. hé qián dàn chàng
【前腔】養子教讀書,只望他身榮貴。黃榜招賢,誰不去登科試?譬如范杞染,差去築城池,他的親娘埋冤誰?合生合死都由命,少甚麼孫子森森也忍飢。休聒絮,畢竟是咱每兩口受孤恓。(合前)(旦唱)
qián qiāng hái ér suī zàn lí, xū yǒu rì huí jiā lǐ. nú zì yǒu xiē jīn zhū, jiě dāng chōng liáng mǐ. gōng gōng pó pó xiū zhēng me, jiào páng rén dào xí fù měi, yǒu shèn chā chí, zhì shǐ gōng pó zhēng nèn dì. pó pó, tā xīn zhōng ài zǐ zhǐ wàng gōng míng jiù gōng gōng, tā yǎn xià wú ér bì shì mái yuān yǔ. nán táo bì, wù de bú shì cóng tiān jiàng xià zhè zāi wēi? hé qián wài chàng
【前腔】孩兒雖暫離,須有日回家裡。奴自有些金珠,解當充糧米。公公婆婆休爭麼,教旁人道媳婦每,有甚差池,致使公婆爭恁地。婆婆,他心中愛子只望功名就;公公,他眼下無兒必是埋冤語。難逃避,兀的不是從天降下這災危?(合前)(外唱)
liú pō mào wǒ měi bù jiǔ xū qīng qì, tàn dāng chū zú wǒ bú shì. kǔ! bù rú wǒ sǐ le dào wú tā lǜ. hé yí dù sī liang, yí dù yě gān cháng suì. jìng chàng
【劉潑帽】我每不久須傾棄,嘆當初足我不是。苦!不如我死了到無他慮。(合)一度思量,一度也肝腸碎。(淨唱)
qián qiāng yǒu ér què qiǎn tā chū qù, jiào xí fù zěn shēng qū chǔ? xí fù, kě lián wù nǐ fāng nián jì. hé qián dàn chàng
【前腔】有兒卻遣他出去,教媳婦怎生區處?媳婦,可憐誤你芳年紀。(合前)(旦唱)
qián qiāng xí fù biàn shì qīn ér nǚ, láo yì běn fèn dāng wèi. dàn yuàn gōng pó cóng cǐ qù, xiāng hè měi. hé qián
【前腔】媳婦便是親兒女,勞役本分當為。但願公婆從此去,相和美。(合前)
wài bái xíng shuāi lì juàn zěn zhī wú? dàn kǒu shí shēn yī zhǐ wèn nú.
(外白)形衰力倦怎支吾?(旦)口食身衣只問奴。
jìng mò dào shì fēi zhōng rì yǒu, hé guǒ rán bù tīng zì rán wú. bìng xià
(淨)莫道是非終日有,(合)果然不聽自然無。(並下)
dì shí yī chū
第十一出
mò shàng bái piāo miǎo shā chuāng yìng wù yān, shēn chén jīn wū suǒ chán juān. píng zhōng kǒng què rén nán zhōng, mù lǐ hóng sī shuí gǎn qiān. zì jiā shì niú chéng xiàng fǔ zhōng táng hòu guān. zhè jǐ rì tīng dé fǔ zhōng xuān chuán, xiàng gōng yào zhāo nǚ xù. wǒ zhè xiǎo niáng zǐ, bù bǐ bié de xiǎo niáng zǐ, yī lái chéng xiàng zhī nǚ, èr lái tā cái mào jiān quán. bì xū yǒu wén zhāng yǒu guān lù yǒu fú fēn de, fāng kě zuò dé yī xù, rú hé róng yì? bù zhī zhāo dé shèn me rén? zhī zài cǐ děng hóu xiàng gōng chū lái, biàn zhī duān dì. xiàng gōng zǎo lái. wài shàng chàng
(末上白)縹緲紗窗映霧煙,深沉金屋鎖嬋娟。屏中孔雀人難中,幕里紅絲誰敢牽。自家是牛丞相府中堂候官。這幾日聽得府中喧傳,相公要招女婿。我這小娘子,不比別的小娘子,一來丞相之女,二來他才貌兼全。必須有文章、有官祿、有福分的,方可做得一婿,如何容易?不知招得甚麼人?只在此等侯相公出來,便知端的。相公早來。(外上唱)
shì niáng ér huá fà jiàn xīng xīng, lián ài nǚ yù suì yīn méng, chán gōng xiān zǐ cái kān bìng. hóng lóu cǐ rì. hóng sī dài xuǎn, xū jiào hóng yè chuán qíng.
【似娘兒】華發漸星星,憐愛女欲遂姻盟,蟾宮仙子才堪並。紅樓此日。紅絲待選,須教紅葉傳情。
mò nuò wài bái nán zǐ shēng ér yuàn wèi zhī yǒu shì, nǚ zǐ shēng ér yuàn wèi zhī yǒu jiā. lǎo fū rén qīng qì duō nián, zhǐ yǒu yī nǚ, měi mào pīng tíng. zuó rì jiàn guān lǐ, wèn wǒ: nǐ de nǚ hái ér jià le wèi? wǒ huí dào: bù céng. guān lǐ dào: rú jīn cài bó jiē hǎo rén wù, hǎo cái xué, nǐ zhāo zuò le nǚ xù bú shì hǎo? nà shí jié wǒ xiè ēn le, guān lǐ yòu dào: wǒ yǔ nǐ zhǔ méi. wǒ rú jīn yào huàn gè guān méi, jiào tā qù cài bó jiē gēn dǐ shuō qīn, rú hé? mò bái gào chéng xiàng: nán dà dāng hūn, nǚ zhǎng dāng jià. xiǎo niáng zǐ shì yáo tái làng yuàn shén xiān, cài zhuàng yuán shì tiān lù shí qú guì kè hé kuàng yù yīn zhǔ méng, jīn kǒu kěn yǔ shuō hé ruò zuò le bǎi nián fū fù, bù wǎng le yī duì yīn yuán. xiàng gōng, jiā rén cái zǐ shí kān kuā, tiān shén yīn yuán shì bù chà. shì kàn yuè lún hái yǒu yì, dìng zhī xiān guì jìn héng é. wài bái jì rú cǐ, nǐ yǔ wǒ huàn guò fǔ qián zhāng méi pó lái, jiào tā qù shuō qīn. mò lǐng diào zhǐ.
(末喏)(外白)男子生而願為之有室,女子生而願為之有家。老夫人傾棄多年,只有一女,美貌娉婷。昨日見官里,問我:你的女孩兒嫁了未?我回道:不曾。官里道:如今蔡伯喈好人物,好才學,你招做了女婿不是好?那時節我謝恩了,官里又道:我與你主媒。我如今要喚個官媒,教他去蔡伯喈根底說親,如何?(末白)告丞相:男大當婚,女長當嫁。小娘子是瑤台閬苑神仙,蔡狀元是天祿石渠貴客;何況玉音主盟,金口肯與說合;若做了百年夫婦,不枉了一對姻緣。相公,佳人才子實堪夸,天什姻緣事不差。試看月輪還有意,定知仙桂近姮娥。(外白)既如此,你與我喚過府前張媒婆來,教他去說親。(末)領釣旨。
jiào jiè chǒu zuò méi pó tiāo xié chèng děng wù shàng chàng
(叫介)(丑做媒婆挑鞋秤等物上唱)
zuì tài píng zhāng jiā lǐ jiā, dōu lái huàn wǒ. wǒ měi xū shèng bié méi pó, mò bái wéi shèn me? chǒu chàng yǒu dòng shǐ rě duō.
【醉太平】張家李家,都來喚我。我每須勝別媒婆,(末白)為甚麼?(丑唱)有動使惹多。
mò bái pó pó, wǒ qiě wèn nǐ: tiāo zhe nèn duō xié zuò shèn me?
(末白)婆婆,我且問你:挑着恁多鞋做甚麼?
chǒu bái zǒng lǐng gē, nǐ bù zhī jìn rì lái zhái yuàn zhōng xiǎo niáng zǐ yào jià dé jǐn le, méi pó yǔ tā cuān duō chū mén qù, lín xíng zuò duì xié xiè méi pó. jīn nián zhī tā cuān duō le duō shǎo qīn shì, xié dōu chuān bù dié, yǒu shèng de dōu mài le.
(丑白)總領哥,你不知近日來宅院中小娘子要嫁得緊了,媒婆與他攛掇出門去,臨行做對鞋謝媒婆。今年知他攛掇了多少親事,鞋都穿不迭,有剩的都賣了。
mò yǒu shuí mǎi? chǒu zhǐ shì zhái yuàn xiǎo niáng zǐ mǎi qù. mò bái zhái yuàn lǐ xiǎo niáng zǐ, jiǎo dōu xiǎo xiǎo de, mǎi zhè xié zuò shèn me yòng? chǒu wǎng liǎng zéi! tā yào jià dé jǐn le, mǎi lái xiè méi pó, shěng de zuò. mò shōu kē jiè wài zuǒ yòu, méi pó nà lǐ? mò yǒu. yǐn jiàn wài jiè wài bái méi pó, nǐ tiāo zhe nèn duō dōng xī zuò shén me? chǒu bái fù xiàng gōng: zhè gè biàn shì méi pó de zhāo pái. wài bái qiě wèn tā zhè fǔ tóu zuò shén me? mò bái pó zǐ, xiàng gōng wèn nǐ: zhè fǔ tóu zuò hé yòng? chǒu bái máo shī lǐ miàn shuō de hǎo, dào shì xī xīn rú zhī hé? fěi fǔ fú kè. qǔ qī rú zhī hé? fěi méi bù dé. yǐ cǐ bǎ fǔ tóu wèi zhāo pái. mò bái xiū zài lǔ bān miàn qián diào kuài kǒu. wài bái gèng wèn tā wà zuò shén me? mò pó pó, xiàng gōng wèn nǐ wà zuò shén me? chǒu yě shì zhāo pái. rén dōu dào zuò méi de zhí fá.
(末)有誰買?(丑)只是宅院小娘子買去。(末白)宅院裡小娘子,腳都小小的,買這鞋做甚麼用?(丑)魍魎賊!他要嫁得緊了,買來謝媒婆,省得做。(末收科介)(外)左右,媒婆那裡?(末)有。(引見外介)(外白)媒婆,你挑着恁多東西做什麼?(丑白)復相公:這個便是媒婆的招牌。(外白)且問他這斧頭做什麼?(末白)婆子,相公問你:這斧頭做何用?(丑白)毛詩裡面說得好,道是析薪如之何?匪斧弗克。娶妻如之何?匪媒不得。以此把斧頭為招牌。(末白)休在魯班面前掉快口。(外白)更問他襪做什麼?(末)婆婆,相公問你襪做什麼?(丑)也是招牌。人都道做媒的執伐。
wài gèng wèn tā jiāng chèng zuò hé yòng? mò pó pó, xiàng gōng wèn nǐ jiāng chèng zuò hé yòng? chǒu zuì yào jǐn yòng zhè gè, huàn zuò liàng chèng rén. fán zuò méi shí jié, xiān bǎ xīn rén xīn láng chēng guò xiāng sì, fāng yǔ shuō qīn. qù hòu fū qī biàn hé shùn bù xiāng xián. ruò shì qīng chóng tóu le, fū qī zhǐ shì xiāng dǎ mà le. lǎo xí fù qián rì zài zhāng zhái mén qián guò, jiàn yí gè xiǎo niáng zǐ zài nà li kū, lǎo xí fù wèn nà xiǎo niáng zǐ: nǐ wéi shèn kū? tā dào: jià bù dé yí gè hǎo rén. lǎo xí fù shì bǎ chèng lái yǔ tā liǎng gè chēng yī chēng kàn, kě zhī bú shì duì. wài mò rú hé? chǒu xīn láng chēng dé èr shí bā jīn bàn, xīn rén zhǐ chèng dé èr shí sān jīn. mò nǐ. yě bù shí fēn píng děng. wài qiě wèn tā jiāng shéng yào zuò shén me? chǒu zhè shì chì shéng. zuò fū qī xū bǎ shéng xì dìng tā liǎng gè jiǎo, fāng kě zuò dé fū qī. mò rú hé xì? chǒu wǒ yǔ nǐ xì kàn. chǒu xì mò jiǎo fàng zì jiǎo jiāng lái bàn dǎo mò jiè mò jiào jiè chǒu kě zhī bú shì yīn yuán, zì xì bù dé le. wài xiū de xián shuō. nǐ lái, wǒ fèng shèng zhǐ, jiào wǒ nǚ hái ér jià yǔ cài bó jiē zhuàng yuán, wǒ rú jīn jiào nǐ qù cài bó jiē gēn dǐ shuō, nǐ hǎo shēng chéng jiù zhè tóu qīn shì, duō duō shǎng nǐ. chǒu zhè yǒu shèn nán chǔ, yī lái fèng shèng zhǐ èr lái tuō xiàng gōng wēi míng sān lái xiǎo niáng zǐ cái mào jiān quán, shì rén zhī dào cài bó jiē zhuàng yuán yǒu hé bù kě? mò zhè huà què shuō de shì. wài nǐ lái, wǒ shuō yǔ tīng: wài chàng
(外)更問他將秤作何用?(末)婆婆,相公問你將秤作何用?(丑)最要緊用這個,喚做量秤人。凡做媒時節,先把新人新郎稱過相似,方與說親。去後夫妻便和順不相嫌。若是輕重頭了,夫妻只是相打罵了。老媳婦前日在張宅門前過,見一個小娘子在那裡哭,老媳婦問那小娘子:你為甚哭?他道:嫁不得一個好人。老媳婦試把秤來與他兩個稱一稱看,可知不是對。(外末)如何?(丑)新郎稱得二十八斤半,新人只秤得二十三斤。(末)你。也不十分平等。(外)且問他將繩要做什麼?(丑)這是赤繩。做夫妻須把繩系定他兩個腳,方可做得夫妻。(末)如何系?(丑)我與你系看。(丑系末腳放自腳將來絆倒末介)(末叫介)(丑)可知不是姻緣,自系不得了。(外)休得閒說。你來,我奉聖旨,教我女孩兒嫁與蔡伯喈狀元,我如今教你去蔡伯喈根底說,你好生成就這頭親事,多多賞你。(丑)這有甚難處,一來奉聖旨;二來托相公威名;三來小娘子才貌兼全,是人知道;蔡伯喈狀元有何不可?(末)這話卻說得是。(外)你來,我說與聽:(外唱)
suǒ chuāng láng wú jiā yī nǚ pīng tíng, bù céng xǔ yǔ gōng qīng. zuó chéng dì zhǐ, xuǎn tā shū shēng. méi pó, nǐ duì tā shuō: bù xū yòng bái bì huáng jīn wèi pìn. hé ruò shì yīn yuán qián shì yǐ céng dìng, jīn rì lǐ, gòng huān qìng. chǒu chàng
【瑣窗郎】吾家一女娉婷,不曾許與公卿。昨承帝旨,選他書生。媒婆,你對他說:不須用白壁、黃金為聘。(合)若是姻緣前世已曾定,今日裡,共歡慶。(丑唱)
qián qiāng zài dōng jīng jí yǒu míng shēng, lùn méi pó fēi zì chěng. jīn zhāo shì tǐ, guǎn qǔ yuán chéng. pà yǒu yī qīng yī zhòng, quán píng guān chèng. hé qián mò chàng
【前腔】在東京極有名聲,論媒婆非自逞。今朝事體,管取圓成。怕有一輕一重,全憑官秤。(合前)(末唱)
qián qiāng rán suī tā gāo zhàn kuí míng, dé xiāng zhāo duō shǎo róng. róng yī xiù mù, xuǎn zhòng què píng. méi pó, nǐ cǐ qù, tā bì cóng mìng. hé qián
【前腔】然雖他高占魁名,得相招多少榮。榮依繡幕,選中雀屏。媒婆,你此去,他必從命。(合前)
chǒu bái guǎn qǔ mén méi dé jùn cái, wài wèi chuán fāng xìn zhàng liáng méi.
(丑白)管取門楣得俊才,(外)為傳芳信仗良媒。
mò bǎi nián fū fù jīn zhāo hé, hé yī duàn yīn yuán tiān shàng lái.
(末)百年夫婦今朝合,(和)一段姻緣天上來。
dì shí èr chū
第十二出
shēng shàng chàng gāo yáng tái mèng yuǎn qīn wéi, chóu shēn lǚ dǐ, nà gèng yīn xìn liáo jué. qī chǔ qíng huái, pà féng qī chǔ shí jié. zhòng mén bàn yǎn huáng hūn yǔ, nài cùn cháng cǐ jì qiān jié. shǒu hán chuāng, yì diǎn gū dēng, zhào rén míng miè.
(生上唱)【高陽台】夢遠親闈,愁深旅邸,那更音信遼絕。淒楚情懷,怕逢淒楚時節。重門半掩黃昏雨,奈寸腸此際千結。守寒窗,一點孤燈,照人明滅。
qián qiāng huàn tóu dāng shí qīng sàn qīng bié. tàn yù xiāo shēng yǎo, xiǎo lóu míng yuè. yī duàn chóu fán, fān chéng liǎng xià bēi qiè. chén biān wàn diǎn sī qīn lèi, bàn lòu shēng dào xiǎo fāng chè. suǒ chóu méi, yōng lín qīng jìng, dùn tiān huá fà.
【前腔換頭】當時輕散輕別。嘆玉簫聲杳,小樓明月。一段愁煩,番成兩下悲切。忱邊萬點思親淚,伴漏聲到曉方徹。鎖愁眉,慵臨青鏡,頓添華發。
bái mù lán huā áo tóu kě xiàn, xū zhī fù guì fēi wú yuàn. yàn zú nán píng, méi gè yīn shū jì cǐ qíng. tián yuán huāng le, bù zhī sōng jú yóu cún fǒu? guāng jǐng wú duō, zhēng nài chūn xuān lǎo qù hé? zì jiā wèi fù qīn suǒ qiáng, lái cǐ fù xuǎn. shéi zhī dòu liú zài cǐ, jìng rán bù guī? jīn yòu fù bài huáng ēn, chú wèi yì láng. suī zé rèn jū qīng yào, zhēng nài fù mǔ nián lǎo, ān kě jiǔ liú tā xiāng? tiān nà! zhī wǒ de fù mǔ ān fǒu rú hé? zhī wǒ de qī shì rú hé kàn dài wǒ de fù mǔ? dài zì jiā shàng biǎo cí guān, yòu wèi zhī shèng yì rú hé? zhèng shì: hǎo sì hé zhēn tūn què xiàn, cì rén cháng dù xì rén xīn. mò chǒu shàng chàng
(白)【木蘭花】鰲頭可羨,須知富貴非吾願。雁足難憑,沒個音書寄此情。田園荒了,不知松菊猶存否?光景無多,爭奈椿萱老去何?自家為父親所強,來此赴選。誰知逗留在此,竟然不歸?今又復拜皇恩,除為議郎。雖則任居清要,爭奈父母年老,安可久留他鄉?天那!知我的父母安否如何?知我的妻室如何看待我的父母?待自家上表辭官,又未知聖意如何?正是:好似和針吞卻線,刺人腸肚系人心。(末丑上唱)
shèng hú lú tè fèng huáng ēn cì jié qīn, lái cǐ bǎ xìn yīn chuán. ruò shì xiān láng, kěn xié qiǎn quǎn, yī chǎng hǎo shì guǎn qǔ jīn zhāo biàn tuán yuán.
【勝葫蘆】特奉皇恩賜結親,來此把信音傳。若是仙郎,肯諧繾綣,一場好事管取今朝便團圓。
shēng bái zì jiā mén hù chóng chóng bì, chūn sè yuán hé dé rù lái? wèi shěn hé rén dào cǐ? mò chǒu bái fèng tiān zǐ zhī hóng ēn, lǐng niú gōng zhī yán mìng, yù yǔ zhuàng yuán xié yī jiā ǒu. shēng chàng
(生白)自家門戶重重閉,春色緣何得入來?未審何人到此?(末丑白)奉天子之洪恩,領牛公之嚴命,欲與狀元諧一佳偶。(生唱)
gāo yáng tái huàn hǎi chén shēn, jīng chén mí mù, míng jiāng lì suǒ nán tuō. mù duàn jiā xiāng, kōng láo hún mèng fēi yuè. xián guā, xián téng yě màn xiū chán yě, ǎn zì yǒu zhèng tù sī hé nà de qīn guā gé. shì shuí rén, wú duān diào yǐn, mán láo ráo shé. mò chàng
【高陽台】宦海沉身,京塵迷目,名韁利鎖難脫。目斷家鄉,空勞魂夢飛越。閒聒,閒藤野蔓休纏也,俺自有正兔絲和那的親瓜葛。是誰人,無端調引,謾勞饒舌。(末唱)
qián qiāng huàn tóu huá yuè, zǐ gé míng gōng, huáng fēi yuán zǎi, sān huái wèi lǐ pái liè. jīn wū chán juān, yāo ráo nà gèng zhēn jié. chǒu chàng huān yuè, hóng lóu cǐ rì zhāo fèng lǚ, qiǎn qiè měi tè lái zhí fá. wàng jūn jiā, yīn qín shǒu kěn, zǎo xié jié fà. shēng chàng
【前腔換頭】華閱,紫閣名公,黃扉元宰,三槐位里排列。金屋嬋娟,妖嬈那更貞潔。(丑唱)歡悅,紅樓此日招鳳侶,遣妾每特來執伐。望君家,殷勤首肯,早諧結髮。(生唱)
qián qiāng huàn tóu fēi bié, qiān lǐ guān shān yī jiā gǔ ròu, jiào wǒ zěn shēng pāo piē? qī shì qīng chūn, nà gèng qīn bìn chuí xuě. chà dié, xū zhī shào nián rén ài zǐ, mán láo nǐ héng é tí qiè. mǎn jīng dū, háo jiā wú shù, qǐ bì bēi mò? mò chàng
【前腔換頭】非別,千里關山;一家骨肉,教我怎生拋撇?妻室青春,那更親鬢垂雪。差迭,須知少年人愛子,謾勞你姮娥提挈。滿京都,豪家無數,豈必卑末?(末唱)
qián qiāng huàn tóu bù dá, xiāng fǔ xún qīn, hóu mén nà lǐ, nǐ què jù tā bù xiè. xiù mù qí pā, chūn guāng zhèng dāng shí bā. chǒu chàng xiū piē, zhī jūn shì gè zhé guì shǒu, liú cǐ huā dài jūn lái bān zhé. kuàng qīn fèng, dan chi zhào zhǐ, fēi wǒ zì xiāng cuān duō. shēng chàng
【前腔換頭】不達,相府尋親,侯門納禮,你卻拒他不屑。繡幕奇葩,春光正當十八。(丑唱)休撇,知君是個折桂手,留此花待君來扳折。況親奉,丹墀詔旨,非我自相攛掇。(生唱)
qián qiāng huàn tóu xīn rè, zì xiǎo gōng shū, cóng lái zhī lǐ, rěn shǐ xíng kuī míng quē. fù mǔ jù cún, qǔ ér bù gào xū nán shuō. bēi yān, mén méi xiāng fǔ xū yào xuǎn, nài yǎn yí jiā rén, shí nán cún huó. zòng yǒu huā róng yuè mào, zěn rú wǒ zì jiā gǔ xuè. mò chàng
【前腔換頭】心熱,自小攻書,從來知禮,忍使行虧名缺。父母俱存,娶而不告須難說。悲咽,門楣相府須要選,奈扊扅佳人,實難存活。縱有花容月貌,怎如我自家骨血。(末唱)
qián qiāng huàn tóu yū kuò, tā shì yā cháo bān, wēi qīng jīng guó, nǐ què yǔ tā xiāng bié. zhǐ pà tā zhuǎn rì huí tiān, nà shí xū yǒu gè jué liè.
【前腔換頭】迂闊,他勢壓朝班,威傾京國,你卻與他相別。只怕他轉日回天,那時須有個決裂。
chǒu chàng xū shè, jiāng kōng shuǐ hán yú bù shí, xiào mǎn chuán kōng zǎi míng yuè. xià sī lún, bù chóu wú chǔ, xiào yī cūn shā.
(丑唱)虛設,江空水寒魚不食,笑滿船空載明月。下絲綸,不愁無處,笑伊村殺。
shēng bái xiū xián shuō. guǒ rú shì, guǒ méng shèng ēn, wǒ míng rì shàng biǎo cí guān, yī jiù cí hūn biàn liǎo. mò chǒu bái jūn wáng zhào zhǐ bù xiāng cóng.
(生白)休閒說。果如是,果蒙聖恩,我明日上表辭官,一就辭婚便了。(末丑白)君王詔旨不相從。
shēng míng rì fēng shū zòu jiǔ zhòng. hé zhèng shì yǒu yuán qiān lǐ néng xiāng huì, wú yuán duì miàn bù xiāng féng. bìng xià
(生)明日封書奏九重。(合)正是有緣千里能相會,無緣對面不相逢。(並下)
dì shí sān chū
第十三出
wài shàng chàng chū duì zi zhāo xī yíng guà, zhǐ wèi hái ér duō yòng xīn. bù zhī yuè lǎo shì rú hé? wéi shèn bīng rén méi xìn yīn? yóng wàng duō shí, qíng xù zhuǎn shēn.
(外上唱)【出隊子】朝夕縈掛,只為孩兒多用心。不知月老事如何?為甚冰人沒信音?顒望多時,情緒轉深。
bái mù duàn qīng luán zhān bì wù, qíng shēn hóng yè kàn jīn gōu. zì jiā zuó qiǎn yuàn zi hé guān méi qù cài bó jiē chù shuō qīn, zěn de bú jiàn huí lái? bù miǎn yóng qí zé gè. mò chǒu shàng chàng
(白)目斷青鸞瞻碧霧,情深紅葉看金溝。自家昨遣院子和官媒去蔡伯喈處說親,怎的不見回來?不免顒俟則個。(末丑上唱)
qián qiāng xiù cái kān xiào, gù zǔ yáng tuī bù kěn cóng. qǐ shì wǒ wú jiā xù dé chéng lóng? tā yǒu shèn fú yuán néng kuà fèng? liào xiǎng shū shēng, zhǐ shì mìng qióng.
【前腔】秀才堪笑,故阻佯推不肯從。豈是我無佳婿得乘龍?他有甚福緣能跨鳳?料想書生,只是命窮。
wài bái méi pó, nǐ lái le. shì tǐ ruò hé? kěn bù kěn? chǒu bái tā qiān bù kěn, wàn bù kěn, jí bù kěn, yòu bù kěn, dìng bù kěn, yìng bù kěn, dōu bù kěn, zhǐ shì bù kěn, bù kěn. mò bái nǐ zhù xiū. gào xiàng gōng, cài zhuàng yuán dào: yǐ qǔ qī shì, shuāng qīn nián lǎo. qǔ qī bù gào, shí nán cóng mìng. wài nù chàng
(外白)媒婆,你來了。事體若何?肯不肯?(丑白)他千不肯,萬不肯,即不肯,又不肯,定不肯,硬不肯,都不肯,只是不肯,不肯。(末白)你住休。告相公,蔡狀元道:已娶妻室,雙親年老。娶妻不告,實難從命。(外怒唱)
shuāng xī chì tīng yī shuō jiào rén nù qǐ. hàn cháo zhōng wéi wǒ dú guì, wǒ yǒu nǚ, piān wú guì qī qìng jia pǐ pèi! fèng shèng zhǐ, shǐ wǒ měi zhāo zhuàng yuán wèi xù. méi pó, bù zhī tā huí huó, yǒu hé yán yǔ? chǒu chàng
【雙鸂鶒】聽伊說教人怒起。漢朝中惟我獨貴,我有女,偏無貴戚親家匹配!奉聖旨,使我每招狀元為婿。媒婆,不知他回活,有何言語?(丑唱)
qián qiāng huàn tóu méi pó gào xiàng gōng zhī: hèn nà rén zuò guài qiāo qī. dào shǐ dé jí dì, zòng yǒu huā mào xiū tí. mà xiàng gōng, mà xiǎo niáng
【前腔換頭】媒婆告相公知:恨那人作怪蹺蹊。道始得及第,縱有花貌休提。罵相公,罵小娘……
wài bái tā mà xiǎo niáng zuò shèn me? chǒu chàng dào jiǎo zhǎng chǐ èr. mò shōu jiè zhè bān shuō huǎng méi bā bì.
(外白)他罵小娘做甚麼?(丑唱)道腳長尺二。(末收介)這般說謊沒巴臂。
qián qiāng huàn tóu ēn guān qiě tīng zī qǐ: cài zhuàng yuán wén shuō chóu méi. zhōng hé xiào, ēn hé yì. niàn fù mǔ bā shí nián yú, kuàng yǐ qǔ le qī shì, zài hūn zhòng qǔ fēi lǐ. dài zǎo cháo, shàng biǎo wén, yào cí guān jiā qù, qǐng xiàng gōng bié xuǎn yī jiā xù. wài xiào jiè
【前腔換頭】恩官且聽咨啟:蔡狀元聞說愁眉。忠和孝,恩和義。念父母八十年余,況已娶了妻室,再婚重娶非禮。待早朝,上表文,要辭官家去,請相公別選一佳婿。(外笑介)
qián qiāng huàn tóu tā yuán lái yào zòu dan chi, gǎn hé wǒ sī tǐng xiāng chí. hé dú shū bèi, méi dào lǐ, bù sī liang wéi bèi shèng zhǐ. zhǐ jiào tā cí hūn cí guān jù wèi dé.
【前腔換頭】他原來要奏丹墀,敢和我廝挺相持。(合)讀書輩,沒道理,不思量違背聖旨。只教他辭婚辭官俱未得。
wài bái yuàn zi, nǐ hé guān méi zài qù cài bó jiē chù shuō, kàn tā rú hé? wǒ rú jīn qù cháo zhōng zòu guān lǐ, zhǐ jiào bù zhǔn tā shàng biǎo biàn liǎo.
(外白)院子,你和官媒再去蔡伯喈處說,看他如何?我如今去朝中奏官里,只教不准他上表便了。
wài wǎng bǎ fēng shū zòu dì gōng, mò chǒu bù rú jí zǎo biàn xiāng cóng. hé zhǐ jiào zuò jiù jī mí luán fèng qīng sī wǎng, láo lù yuān yāng bì yù lóng. bìng xià
(外)枉把封書奏帝宮,(末丑)不如及早便相從。(合)只教做就羈縻鸞鳳青絲網,勞碌鴛鴦碧玉籠。(並下)
dì shí sì chū
第十四出
tiē shàng chàng tī yín dēng tè guò fèn diē xíng suǒ wéi, dàn suǒ qiáng quán bù gù rén yì. bèi fēi niǎo yìng qiú lái xié bǐ yì, gé qiáng huā qiáng bān lái zuò lián lǐ. yīn yuán, hái shì zěn de? wǒ dài shuō ā, hūn yīn shì nǚ hái ér jiā zěn tí?
(貼上唱)【剔銀燈】忒過分爹行所為,但索強全不顧人議。背飛鳥硬求來諧比翼,隔牆花強扳來做連理。姻緣,還是怎的?我待說呵,婚姻事女孩兒家怎提?
bái yīn yuán yīn yuán, shì fēi ǒu rán. hǎo xiào ǎn diē diē jiāng nú jiā zhāo qǔ zhuàng yuán wèi hūn, zhuàng yuán bù kěn cóng zhe, ǎn zhè lǐ yě suǒ bà. shuí xiǎng diē diē kǔ bù fàng guò, yí dìng yào zhāo zuò nǚ xù. tā jì bù cóng wǒ, zuò fū qī dào dǐ yě bù hé shùn. nú jiā dài jiāng cǐ shì duì diē diē shuō, zhǐ shì cǐ shì bú shì nǚ hái ér měi shuō de huà. ya, hǎo mèn! jiè jìng xū dì shàng tàn jiè
(白)姻緣姻緣,事非偶然。好笑俺爹爹將奴家招取狀元為婚,狀元不肯從着,俺這裡也索罷。誰想爹爹苦不放過,一定要招做女婿。他既不從我,做夫妻到底也不和順。奴家待將此事對爹爹說,只是此事不是女孩兒每說的話。呀,好悶!(介)(淨魆地上探介)
bái cán kuì, jīn rì néng gōu dé xiǎo jiě mèn yě. xiǎo jiě, nǐ xiǎng zhe shèn me?
(白)慚愧,今日能勾得小姐悶也。小姐,你想着甚麼?
tiē bái wǒ bù xiǎng zhe shèn me. jìng bái wéi shèn tuō le xiāng sāi? nǐ mèn zé shèn me? wǒ qiě wèn nǐ, nǐ měi cháng jiān jiàn jiàn bù fán nǎo, bù dòng qíng, wǒ kàn qǐ lái, nǐ dōu shì jiǎ. nǐ jīn rì mò bú shì duì jǐng shāng qíng lái? tiē bái lǎo mǔ lǎo, nǐ shuō nà lǐ huà? wǒ wèi diē diē zuò shì bù tíng dāng, yǐ cǐ shàng mèn. jìng bái rú hé? tiē bái diē diē qián rì piān bù dào jiāng wǒ jià yǔ cài bó jiē zhuàng yuán, hòu lái guān méi qù shuō qīn, qí jiān zhè zhuàng yuán bù kěn cóng mìng. tā jì rán bù kěn, ǎn zhè lǐ yě zhǐ suǒ bà. diē diē rú jīn yòu zài jiào méi pó qù, wǒ bù gǎn duì diē diē shuō cǐ shì. lǎo mǔ lǎo, nǐ yǔ wǒ duì diē diē shuō zhè shì. jìng bái zhè de shì shì nǐ diē diē zhǔ yì, zěn de kěn tīng wǒ shuō? jìng chàng
(貼白)我不想着甚麼。(淨白)為甚託了香腮?你悶則甚麼?我且問你,你每常間件件不煩惱,不動情,我看起來,你都是假。你今日莫不是對景傷情來?(貼白)老姥姥,你說那裡話?我為爹爹做事不停當,以此上悶。(淨白)如何?(貼白)爹爹前日偏不道將我嫁與蔡伯喈狀元,後來官媒去說親,其間這狀元不肯從命。他既然不肯,俺這裡也只索罷。爹爹如今又再教媒婆去,我不敢對爹爹說此事。老姥姥,你與我對爹爹說這事。(淨白)這的事是你爹爹主意,怎的肯聽我說?(淨唱)
guì zhī xiāng shū shēng yú jiàn, tè bù tōng biàn. bù kěn tǎn fù dōng chuáng, mán zì qù āi qiú jīn diàn. xiǎng tā měi jiù lǐ, jiāng rén qīng jiàn. fēi diē hú chán, pà bèi rén chuán: dào nǐ shì xiāng fǔ gōng hóu nǚ, bù néng gōu jià zhuàng yuán.
【桂枝香】書生愚見,忒不通變。不肯坦腹東床,謾自去哀求金殿。想他每就裡,將人輕賤。非爹胡纏,怕被人傳:道你是相府公侯女,不能勾嫁狀元。
tiē chàng
(貼唱)
qián qiāng bǎi nián yīn juàn, xū jiào qíng yuàn. tā nà lǐ dǐ sǐ tuī cí, ǎn zhè lǐ bù suǒ liú liàn. xiǎng tā měi jiù lǐ, yǒu xiē ér qiān bàn. pà ēn duō chéng yuàn. mǎn huáng dōu shǎo shèn me gōng hóu zi, hé xū qù jià zhuàng yuán?
【前腔】百年姻眷,須教情願。他那裡抵死推辭,俺這裡不索留戀。想他每就裡,有些兒牽絆。怕恩多成怨。滿皇都少甚麼公侯子,何須去嫁狀元?
jìng chàng
(淨唱)
dà yà gǔ fēi gàn shì nǐ diē yì jiān, pà chūn huā qiū yuè, wù nǐ fāng nián. kuàng jiān tā cái mào zhēn kān xiàn, yòu shì wǔ bǎi míng zhōng dì yī xiān. gù bǎ héng é, fù yǔ shào nián. tiē chàng
【大迓鼓】非干是你爹意堅,怕春花秋月,誤你芳年。況兼他才貌真堪羨,又是五百名中第一仙。故把姮娥,付與少年。(貼唱)
qián qiāng yīn yuán xū zài tiān, ruò fēi rén yì, dào dǐ mái yuān. liào xiǎng chì shéng bù céng wǎn, duō yīng tā wú yù zhǒng lán tián. xiū qiáng bǎ héng é. fù yǔ shào nián. bìng xià
【前腔】姻緣須在天,若非人意,到底埋冤。料想赤繩不曾綰,多應他無玉種藍田。休強把姮娥。付與少年。(並下)
dì shí wǔ chū
第十五出
wèi bàn xiǎo huáng mén shàng chàng běi diǎn jiàng chún yè sè jiāng lán, chén guāng yù sàn. bǎ zhū lián juǎn, yí bù dan chi, bǎi liè zhe jīn lóng àn. yòu chàng
(未扮小黃門上唱)【北點降唇】夜色將闌,晨光欲散。把珠簾卷,移步丹墀,擺列着金龍案。(又唱)
běi hùn jiāng lóng guān jū gōng yuàn, mán dào shì tiān wēi zhǐ chǐ jìn lóng yán. měi rì jià qīn suí chē jià, zhǐ tīng míng biān. qù chī tóu shàng bài guì, suí zhe nà bào wěi pán xuán. zhāo zhāo sù wèi, zǎo zǎo suí bān. zuò bù dé qīng xiàng dāng cháo yī pǐn guì, dào xiān zuò tā cháo chén dài lòu wǔ gēng hán. xiū jiē tàn, shān sì rì gāo sēng wèi qǐ, suàn lái wù de míng lì bù rú xián.
【北混江龍】官居宮苑,謾道是天威咫尺近龍顏。每日價親隨車駕,只聽鳴鞭。去螭頭上拜跪,隨着那豹尾盤旋。朝朝宿衛,早早隨班。做不得卿相當朝一品貴,到先做他朝臣待漏五更寒。休嗟嘆,山寺日高僧未起,算來兀的名利不如閒。
bái zì jiā shì hàn cháo yí gè xiǎo huáng mén. wǎng lái zǐ jìn, shì fèng dan chi. lǐng bǎi guān zhī zòu zhāng, chuán yī rén zhī mìng lìng. zhèng shì: zhǔ dé wú xiá yīn huàn xí, tiān yán yǒu xǐ jìn chén zhī. rú jīn tiān sè jiàn míng, zhèng shì zǎo cháo shí fēn, guān lǐ shēng diàn, pà yǒu bǎi guān zòu shì, zhǐ de zài cǐ zhī hòu. zěn jiàn de zǎo cháo? dàn jiàn yín hé qīng qiǎn, zhū dòu lán bān. shù shēng jiǎo chuī luò cán xīng, sān tòng gǔ bào chuán qīng shǔ. yín jiàn tóng hú, diǎn diǎn dī dī, shàng yǒu jiǔ mén hán lòu qióng lóu yù yǔ, shēng shēng yǐn wěn, yǐ wén wàn jǐng chén zhōng. tóng tóng méng méng, cāng máng chū rì yìng lóu tái fú fú fēi fēi, cōng qiàn ruì yān fú jìn yuàn. niǎo niǎo wēi wēi, qiān xún yù zhǎng, jǐ diǎn ráng ráng lù wèi xī chéng chéng zhàn zhàn, wàn lǐ xuán qióng, yī piàn tuán tuán yuè chū zhuì. sān chàng tiān jī, yī yī wō wō, gòng chuán zǐ mò gēng lán bǎi zhuàn liú yīng, jiān jiān guān guān, bào dào shàng lín chūn xiǎo. wǔ mén wài lù lù cì cì, chē ér niǎn dé chén fēi liù gōng lǐ ǒu ǒu yā yā, yuè shēng zòu rú dǐng fèi. zhī jiàn nà jiàn zhāng gōng gān quán gōng wèi yāng gōng zhǎng yáng gōng wǔ zhà gōng zhǎng qiū gōng cháng xìn gōng cháng lè gōng chóng chóng dié dié, wàn wàn qiān qiān, jǐn kāi le yù guān jīn suǒ zhāo yáng diàn jīn huá diàn cháng shēng diàn pī xiāng diàn cháng mén diàn qí lín diàn yuān luán diàn tài jí diàn bái hǔ diàn, yǐn yǐn yuē yuē, sān sān liǎng liǎng, dōu juǎn shàng xiù bó zhū lián, bàn kōng zhōng hū tīng dé yī shēng hōng hōng huà huà, rú léi rú tíng, zhèn ěr de míng shāo xiǎng, hé diàn lǐ zhǐ wén de yī zhèn yīn yīn yūn yūn, fēi yān fēi wù, pū bí de yù lú xiāng. piāo piāo miǎo miǎo, hóng yún lǐ zhì wěi shàn zhē zhe zhě huáng páo shēn shēn chén chén, dan chi jiān lóng lín zuò fù zhe tóng zhī gài. zuǒ liè zhe sēn sēn yán yán, qián qián hòu hòu de yǔ lín jūn qí mén jūn kòng hè jūn shén cè jūn, hǔ bēn jūn, huā yíng jiàn pèi xīng chū luò yòu liè zhe jì jì qiāng qiāng, gāo gāo xià xià de jīn wú wèi lóng hǔ wèi gǒng rì wèi qiān niú wèi piào qí wèi, liǔ fú jīng qí lù wèi gàn. jīn jiān yù yù jiān jīn, shǎn shǎn shuò shuò, càn càn làn làn de shén xiān yí cóng zǐ yìng fēi, fēi yìng zǐ, xíng háng liè liè, zhěng zhěng qí qí de wén wǔ guān liáo. chī tóu bì xià, lì zhe yī duì yāo yāo ráo ráo, huā róng yuè mào, xiù luán páo yuān yāng xuē de chūn yǐn zhāo róng bào wěi bān zhōng, bǎi zhe yī duì duān duān zhèng zhèng, tiě dǎn tóng gān, bái xiàng jiǎn xiè zhì guān de jiū dàn yù shǐ. bài de bài, guì de guì, nà yí gè gǎn āi āi zā zā zòng xuān huá? shēng de shēng, xià de xià, nà yí gè bù qīn qīn jìng jìng yī fǎ lǐ? dàn yuàn cháng zhān xiān zhàng, shèng dé rì xīn rì xīn rì rì xīn yǔ qún chén gòng bài tiān yán, shèng shòu wàn suì wàn suì wàn wàn suì. cóng lái bù xìn shū sūn lǐ, jīn rì fāng zhī tiān zǐ zūn. dào yóu wèi liǎo, yí gè zòu shì guān rén zǎo lái. shēng jīn guǒ shàng chàng
(白)自家是漢朝一個小黃門。往來紫禁,侍奉丹墀。領百官之奏章,傳一人之命令。正是:主德無瑕因宦習,天顏有喜近臣知。如今天色漸明,正是早朝時分,官里升殿,怕有百官奏事,只得在此祗候。怎見得早朝?但見銀河清淺,珠斗斕斑。數聲角吹落殘星,三通鼓報傳清曙。銀箭銅壺,點點滴滴,尚有九門寒漏;瓊樓玉宇,聲聲隱穩,已聞萬井晨鐘。曈曈曚曚,蒼茫初日映樓台;拂拂霏霏,蔥蒨瑞煙浮禁苑。裊裊巍巍,千尋玉掌,幾點瀼瀼露未晞;澄澄湛湛,萬里璇穹,一片團團月初墜。三唱天雞,咿咿喔喔,共傳紫陌更闌;百囀流鶯,間間關關,報道上林春曉。五門外碌碌刺刺,車兒碾得塵飛;六宮裡嘔嘔啞啞,樂聲奏如鼎沸。只見那建章宮、甘泉宮、未央宮、長楊宮、五柞宮、長楸宮、長信宮、長樂宮、重重迭迭,萬萬千千,盡開了玉關金鎖;昭陽殿、金華殿、長生殿、披香殿、長門殿、麒麟殿、鵷鸞殿、太極殿、白虎殿,隱隱約約,三三兩兩,都卷上繡箔珠簾,半空中忽聽得一聲轟轟劃劃,如雷如霆,震耳的鳴梢響,合殿裡只聞得一陣氤氤氳氳,非煙非霧,撲鼻的御爐香。縹縹緲緲,紅雲里雉尾扇遮着赭黃袍;深深沉沉,丹墀間龍鱗座復着彤芝蓋。左列着森森嚴嚴,前前後後的羽林軍、旗門軍、控鶴軍、神策軍,虎賁軍,花迎劍佩星初落;右列着濟濟鏘鏘,高高下下的金吾衛、龍虎衛、拱日衛、千牛衛、驃騎衛,柳拂旌旗露未乾。金間玉、玉間金,熌熌爍爍,燦燦爛爛的神仙儀從;紫映緋,緋映紫,行行列列,整整齊齊的文武官僚。螭頭陛下,立着一對妖妖嬈嬈,花容月貌,繡鸞袍鴛鴦靴的春引昭容;豹尾班中,擺着一對端端正正,鐵膽銅肝,白象簡獬豸冠的糾彈御史。拜的拜,跪的跪,那一個敢挨挨拶拶縱喧譁?升的升,下的下,那一個不欽欽敬敬依法禮?但願常瞻仙仗,聖德日新日新日日新;與群臣共拜天顏,聖壽萬歲萬歲萬萬歲。從來不信叔孫禮,今日方知天子尊。道猶未了,一個奏事官人早來。(生巾裹上唱)
diǎn jiàng chún yuè dàn xīng xī, jiàn zhāng gōng lǐ, qiān mén xiǎo. yù lú yān niǎo, yǐn yǐn míng shāo yǎo. hū yì nián shí, wèn qǐn gāo táng zǎo. jī míng le, mèn yíng huái bào, cǐ jì chóu duō shǎo!
【點絳唇】月淡星稀,建章宮裡,千門曉。御爐煙裊,隱隱鳴梢杳。忽憶年時,問寢高堂早。雞鳴了,悶縈懷抱,此際愁多少!
bái bù qǐn tīng jīn yào, yīn fēng xiǎng yù kē. míng cháo yǒu fēng shì, shù wèn yè rú hé? zì jiā zhǐ wèi fù mǔ zài táng, jīn rì shàng biǎo cí guān, jiā qù shì fèng. tiān sè yǐ míng, zhè shì wǔ mén wài xiāng, jìn rù qù zán. jiè
(白)不寢聽金鑰,因風想玉珂。明朝有封事,數問夜如何?自家只為父母在堂,今日上表辭官,家去侍奉。天色已明,這是五門外廂,進入去咱。(介)
chàng
(唱)
shén zhàng ér yáng chén wǔ dǎo, yáng chén wǔ dǎo, yáo zhān tiān biǎo, jiàn lóng lín rì yào. huáng mén bái bù dé shēng diàn. shēng yòu chàng zhǐ chǐ zhòng tóng gāo zhào. mò hé wén zì, zhǐ xū zài cǐ, yī yī fēn pōu. shēng yáo bài zhe zhě huáng páo, yáo bài zhe zhě huáng páo. shēng chàng
【神仗兒】楊塵舞蹈,揚塵舞蹈,遙瞻天表,見龍鱗日耀。(黃門白)不得升殿。(生又唱)咫尺重瞳高照。(末)何文字,只須在此,一一分剖。(生)遙拜著赭黃袍,遙拜著赭黃袍。(生唱)
dī liū zǐ chén yōng de, chén yōng de, hé méng shèng cháo. chén yōng de, chén yōng de, bài hái zǐ gào. niàn yōng fēi xián guān xiǎo, nà jiā xiāng wàn lǐ yáo, shuāng qīn yòu lǎo. gàn dú tiān wēi, wàn qǐ shù ráo.
【滴溜子】臣邕的,臣邕的,荷蒙聖朝。臣邕的,臣邕的,拜還紫誥。念邕非嫌官小,那家鄉萬里遙,雙親又老。干瀆天威,萬乞恕饒。
huáng mén bái wú nǎi huáng mén, zhí zhǎng zhāng zòu. yǒu hé wén biǎo, zài cǐ pī xuān. shēng guì chàng
(黃門白)吾乃黃門,職掌章奏。有何文表,在此披宣。(生跪唱)
rù pò dì yī yì láng chén cài yōng qǐ: jīn rì méng ēn zhǐ, chú chén wèi láng guān zhí, zhòng méng hūn cì niú shì. gàn dú tiān wēi, chén jǐn chéng huáng chéng kǒng, dùn shǒu dùn shǒu: fú niàn wēi chén, chū lái yǒu zhì, sòng shī shū, lì xué gōng gēng xiū yǐ, bù fù tān róng lì. shì fù mǔ, lè tián lǐ, chū xīn yuàn rú cǐ ér yǐ. bù xiǎng zhōu sī, miù qǔ chén yōng chōng shì. dào jīng jī, qǐ liào yú méng, dāo jū shàng dì. yòu chàng
【入破第一】議郎臣蔡邕啟:今日蒙恩旨,除臣為郎官職,重蒙婚賜牛氏。干瀆天威,臣謹誠惶誠恐,頓首頓首:伏念微臣,初來有志,誦詩書,力學躬耕修已,不復貪榮利。事父母,樂田裡,初心愿如此而已。不想州司,謬取臣邕充試。到京畿,豈料愚蒙,叨居上第。(又唱)
pò dì èr chóng méng shèng ēn, hūn yǐ niú gōng nǚ. cǎo máo shū jiàn, rú hé dāng cǐ lóng yù? dàn chén qīn lǎo, yī cóng bié hòu, guāng yīn yòu jǐ. lú shè tián yuán, huāng wú jiǔ yǐ. yòu chàng
【破第二】重蒙聖恩,婚以牛公女。草茅疏賤,如何當此隆遇?但臣親老,一從別後,光陰又幾。廬舍田園,荒蕪久矣。(又唱)
gǔn dì sān nà gēng lǎo qīn, bìn chuí bái, jīn lì jiē qú cuì. xíng zhī yǐng dān, wú dì xiōng, shuí fèng shì? kuàng gé qiān shān wàn shuǐ, shēng sǐ cún wáng, suī yǒu yīn shū nán jì. zuì kě bēi, tā gān zhǐ bù gōng, wǒ shí lù yǒu kuì. yòu chàng
【袞第三】那更老親,鬢垂白,筋力皆癯瘁。形隻影單,無弟兄,誰奉侍?況隔千山萬水,生死存亡,雖有音書難寄。最可悲,他甘旨不供,我食祿有愧。(又唱)
xiē pāi bù gào fù mǔ, zěn xié pǐ ǒu? chén yòu tīng dé, jiā xiāng lǐ, zāo shuǐ hàn, yù huāng jī. duō xiǎng chén qīn, bì zuò gōu qú zhī guǐ, mò kě zhī. zěn bù jiào chén, bēi shāng mì chuí?
【歇拍】不告父母,怎諧匹偶?臣又聽得,家鄉里,遭水旱,遇荒飢。多想臣親,必做溝渠之鬼,末可知。怎不教臣,悲傷汨垂?
huáng mén bái cǐ fēi kū qì zhī chù, bù dé jīng dòng tiān tīng. shēng chàng
(黃門白)此非哭泣之處,不得驚動天聽。(生唱)
zhōng gǔn dì sì chén xiǎng hòu lù. yū zhū zǐ, chū rù chéng míng dì. dú niàn èr qīn, hán wú yī, jī wú shí, sàng gōu qú. yì xī xiān cháo! mǎi chén chū, shǒu kuài jī sī mǎ xiàng rú, chí jié jǐn guī.
【中袞第四】臣享厚祿。紆朱紫,出入承明地。獨念二親,寒無衣,飢無食,喪溝渠。憶昔先朝!買臣出,守會稽;司馬相如,持節錦歸。
shā wěi tā zāo yù shèng shí, jiē dé huí xiāng lǐ. chén hé gù, bié fù mǔ, yuǎn xiāng lǘ, méi yīn shū, cǐ xīn wéi? fú wéi bì xià, tè mǐn wēi chén xià zhī zhì. qiǎn chén guī, dé shì shuāng qīn, lóng ēn zěn bǐ!
【煞尾】他遭遇聖時,皆得回鄉里。臣何故,別父母,遠鄉閭,沒音書,此心違?伏惟陛下,特憫微臣下之志。遣臣歸,得事雙親,隆恩怎比!
chū pò ruò hái niàn chén yǒu wēi néng, xiāng jùn wàng ān zhì. shù shǐ chén, zhōng xīn xiào yì, dé quán měi. chén wú rèn zhān tiān wàng shèng, jī qiè bīng yíng zhī zhì!
【出破】若還念臣有微能,鄉郡望安置。庶使臣,忠心孝意,得全美。臣無任瞻天望聖,激切屏營之至!
huáng mén bái yuán lái rú cǐ, wú dāng yǔ rǔ zhuǎn dá tiān tīng, rǔ zhī zài wǔ mén wài xiāng, cì hóu shèng zhǐ. zhèng shì: yǎn wàng jīng jié qí, ěr tīng hǎo xiāo xī. huáng mén xià shēng chàng
(黃門白)原來如此,吾當與汝轉達天聽,汝只在五門外廂,伺侯聖旨。正是:眼望旌捷旗,耳聽好消息。(黃門下)(生唱)
shén zhàng ér yáng chén wǔ dǎo, yáng chén wǔ dǎo, jiàn xiáng yún piāo miǎo, xiǎng huáng mén yǐ dào. liào yīng zhòng tóng kàn le. duō yìng shì, āi niàn wǒ, sī qíng wū niǎo. yóng wàng duàn jiǔ chóng xiāo, yóng wàng duàn jiǔ chóng xiāo.
【神仗兒】揚塵舞蹈,揚塵舞蹈,見祥雲縹緲,想黃門已到。料應重瞳看了。多應是,哀念我,私情烏鳥。顒望斷九重霄,顒望斷九重霄。
dī liū zǐ tiān yìng niàn, tiān yìng niàn, cài yōng bài dǎo: shuāng qīn de, shuāng qīn de, sǐ shēng wèi bǎo, kě lián ēn shēn nán bào. yī fēng zòu jiǔ zhòng, zhī tā tīng fǒu? huì hé fēn lí, dōu zài zhè zāo.
【滴溜子】天應念,天應念,蔡邕拜禱:雙親的,雙親的,死生未保,可憐恩深難報。一封奏九重,知他聽否?會合分離,都在這遭。
bái zěn de huáng mén bú jiàn huí bào? xiǎng bì shì guān lǐ zhǔn le. tiān na, ruò néng gōu huí xiāng jiàn fù mǔ, hé xiāo zuò guān! huáng mén pěng shèng zhǐ shàng chàng
(白)怎的黃門不見回報?想必是官里准了。天哪,若能勾回鄉見父母,何消做官!(黃門捧聖旨上唱)
qián qiāng jīn rì lǐ, jīn rì lǐ, yì láng jìn biǎo, chuán dá shàng, chuán dá shàng, shèng mù kàn le. dào tài shī zuó rì xiān zòu, bǎ chéng lóng nǚ xù zhāo, duō shǎo shì hǎo! jiàn yǒu yù yīn, lín jiàng tīng pōu.
【前腔】今日裡,今日裡,議郎進表,傳達上,傳達上,聖目看了。道太師昨日先奏,把乘龍女婿招,多少是好!見有玉音,臨降聽剖。
bái shèng zhǐ yǐ dào, guì tīng xuān dú. shēng guì huáng mén bái xiào dào suī tiān, zhōng yú shì jūn: wáng shì duō jiān, qǐ huáng bào fù! zhèn yǐ liáng dé, sì xù pī jī. juàn zī jǐng dòng zhī fēng, wèi suì yōng xī zhī huà. yuán zhāo jùn máo, yǐ fǔ bù dǎi. zī ěr cái xué, yǔn qiè yú qíng. shì yòng zhuó jū yì lùn zhī sī, yǐ qiú shéng jiū zhī yì. ěr dāng kè shǒu nǎi zhí, wù yǒu gù cí. qí suǒ yì yīn shì, kě qū cóng shī xiāng zhī qǐng, yǐ chéng táo yāo zhī huà. qīn yǔ tè mìng, yù rǔ nǎi xīn. xiè ēn. shēng bài qǐ bái huáng mén gē, nǐ yǔ wǒ guān lǐ gēn qián zài zòu zán, wǒ qíng yuàn bù zuò guān. huáng mén bái zhè xiù cái hǎo bù xiǎo shì, shèng zhǐ shuí gǎn bié, zhè lǐ bú shì nào chǎo qù chù. shēng huāng jiè bái wǒ zì qù bài hái shèng zhǐ, rú hé? huáng mén chě jiè zuò shèn me? zhè xiù cái hǎo guài me, nǐ qù bù dé. shēng kū jiè chàng
(白)聖旨已到,跪聽宣讀。(生跪)(黃門白)孝道雖天,終於事君:王事多艱,豈遑報父!朕以涼德,嗣續丕基。眷茲警動之風,未遂雍熙之化。爰招俊髦,以輔不逮。咨爾才學,允愜輿情。是用擢居議論之司,以求繩糾之益。爾當恪守乃職,勿有固辭。其所議姻事,可曲從師相之請,以成桃夭之化。欽予特命,裕汝乃心。謝恩。(生拜起白)黃門哥,你與我官里跟前再奏咱,我情願不做官。(黃門白)這秀才好不曉事,聖旨誰敢別,這裡不是鬧炒去處。(生荒介)(白)我自去拜還聖旨,如何?(黃門扯介)做甚麼?這秀才好怪麼,你去不得。(生哭介)(唱)
zhuó mù ér kǔ! wǒ qīn shuāi lǎo, qī yòu jiāo, wàn lǐ guān shān yīn xìn yǎo. tā nà lǐ jǔ mù qī qī, wǒ zhè lǐ huí shǒu tiáo tiáo. tā nà lǐ wàng dé yǎn chuān ér bú dào, ǎn zhè lǐ kū dé lèi gān qīn nán bǎo. shǎn shā rén me yī fēng dān fèng zhào. huáng mén chàng
【啄木兒】苦!我親衰老,妻幼嬌,萬里關山音信杳。他那裡舉目淒淒,我這裡回首迢迢。他那裡望得眼穿兒不到,俺這裡哭得淚乾親難保。閃殺人麼一封丹鳳詔。(黃門唱)
qián qiāng hé xū lǜ, bù yòng jiāo, rén shì shàng lí duō huān huì shǎo. dà zhàng fū dāng wàn lǐ fēng hóu, kěn shǒu zhe gù yuán kōng lǎo? bì jìng shì jūn shì qīn yì bān dào, rén shēng zěn quán dé zhōng hé xiào? què bú jiàn mǔ sǐ wáng líng guī hàn cháo? shēng chàng
【前腔】何須慮,不用焦,人世上離多歡會少。大丈夫當萬里封侯,肯守着故園空老?畢竟事君事親一般道,人生怎全得忠和孝?卻不見母死王陵歸漢朝?(生唱)
sān duàn zǐ zhè huái zěn pōu? wàng dan chi tiān gāo tīng gāo. zhè kǔ zěn táo? wàng bái yún shān yáo lù yáo. huáng mén chàng nǐ zuò guān yǔ qīn tiān róng yào, gāo táng guǎn qǔ jiā fēng hào, yǔ nǐ gǎi huàn mén lǘ piān bù hǎo? shēng chàng
【三段子】這懷怎剖?望丹墀天高聽高。這苦怎逃?望白雲山遙路遙。(黃門唱)你做官與親添榮耀,高堂管取加封號,與你改換門閭偏不好?(生唱)
guī cháo tiān yuān jiā de, yuān jiā de, kǔ kǔ jiàn zhāo, ǎn xí fù mái yuān zěn le? jī huāng suì, jī huāng suì, pà tā zěn áo? ǎn diē niáng men bù zuò gōu qú zhōng è piǎo? huáng mén chàng pì rú sì fāng zhàn zhēng duō zhēng diào, cóng jūn yuǎn shù shā chǎng cǎo, yě zhǐ wèi guó wàng jiā zěn dàn láo?
【歸朝天】冤家的,冤家的,苦苦見招,俺媳婦埋冤怎了?饑荒歲,饑荒歲,怕他怎熬?俺爹娘們不做溝渠中餓殍?(黃門唱)譬如四方戰爭多徵調,從軍遠戍沙場草,也只為國忘家怎憚勞?
shēng bái jiā xiāng wàn lǐ xìn nán tōng. huáng mén zhēng nài jūn zhǔ bù kěn cóng.
(生白)家鄉萬里信難通。(黃門)爭奈君主不肯從。
hé qíng dào bù kān huí shǒu chù? yī qí fēn fù yǔ dōng fēng.
(合)情到不堪回首處?一齊分付與東風。
dì shí liù chū
第十六出
chǒu bàn lǐ zhèng shàng chàng pǔ xián gē shēn chōng lǐ zhèng shí nán dāng. zá fàn yìng chéng rì yè máng. guān sī diǎn yì cāng, bìng wú xiē zǐ liáng, pàn yí gè tuō fān chī dà bàng.
(丑扮里正上唱)【普賢歌】身充里正實難當。雜泛應承日夜忙。官司點義倉,並無些子糧,拚一個拖番吃大棒。
bái wǒ zuò dōu guān guǎn bǎi xìng, lìng shì yì bān xíng jìng. pò xuē pò lì pò yī shang dǎ bàn xū yào sī chēng. dào zhōu xiàn bǎi bān xià qíng, xià xiāng cūn shí fēn gāo xìng. tǎo guān liáng dà dà zuò gè guān shēng, mài shí yán qīng qīng nòng xiē qiáo chèng. diǎn cuī shǒu fàng fù chà pín. bǎo shàng hù qī ruǎn pà yìng. měng pàn bǎ chí fàng pō, bì jìng shì gè bì jìng. shéi zhī dào tiān bù yóu rén. wàn shì jiē yǐ qián dìng. zhà dé wǔ liǎng shí liǎng, dào shǐ wǔ dìng shí dìng. zhǔ rén jiā bù shí yào kuì sòng, huà mǎo yǒu rén duō yào gù qiàn. tián yuán jǐn dōu diǎn mài, bìng wú cùn tǔ yú shèng. pǒ nài tīng qián zhī hòu, pǒ nài sī fáng diǎn lìng. bǎ wǒ qiān yàng líng chí, bǎ wǒ wàn bān dū bìng. dòng bù dòng diū le pò lì, dǎ dé wǒ huáng zhǒng chéng bìng. jǐ fān yào zì yì tóu hé, bú yào zhè tiáo xìng mìng. jīn fān yòu diǎn yì cāng, bìng wú liáng mǐ zhī yìng. ruò hái bǎ wǒ tuō fān, biàn jiào gāo tái míng jìng. xiǎo rén yě bú shì dōu guān, xiǎo rén yě bú shì lǐ zhèng, xiū de cuò dǎ le píng mín. cāi nǐ shì shuí? wǒ shì bān xì de fù jìng. kǔ! wǎng cháng jiān bǎ yì cāng gǔ bān dé jiā lǐ qù yǎng lǎo pó hái ér le, jīn rì shàng sī gōng diǎn yì cāng, zhī gǔ zhèn jì pín mín, nà lǐ tǎo gǔ? qiě wú qián dí hái. mò nài hé wǒ bǎ lǎo pó mài le, qǔ qián dí gǔ hái yì cāng. lǎo pó. nǐ qiě chū lái. jìng shàng bái lǎo gōng, lǎo gōng, kǔ hāi! diǎn yì cāng nà lǐ tǎo gǔ? yòu zhe chī dǎ. chǒu bái mò nài hé, yī yè fū yào bǎi yè ēn, nǐ zhōng bù rán jiào wǒ chī dǎ? zhè bān huāng nián, yòu gōng shàn bù dé. wǒ rú jīn bǎ nǐ mài jǐ guàn qián, dí gǔ hái yì cāng, jìng bō kǒu xī! nǐ pà chī dǎ, biàn mài lǎo pó. gǔ tún nán de? lǎo pó nán de?
(白)我做都官管百姓,另是一般行徑。破靴破笠破衣裳.打扮須要廝稱。到州縣百般下情,下鄉村十分高興。討官糧大大做個官升,賣食鹽輕輕弄些喬秤。點催首放富差貧。保上戶欺軟怕硬。猛拚把持放潑,畢竟是個畢竟。誰知道天不由人。萬事皆已前定。詐得五兩十兩,到使五錠十錠。主人家不時要饋送,畫卯酉人多要雇倩。田園盡都典賣,並無寸土余剩。叵耐廳前祗候,叵耐司房典令。把我千樣凌持,把我萬般督並。動不動丟了破笠,打得我黃腫成病。幾番要自縊投河,不要這條性命。今番又點義倉,並無糧米支應。若還把我拖番,便叫高抬明鏡。小人也不是都官,小人也不是里正,休得錯打了平民。猜你是誰?我是搬戲的副淨。苦!往常間把義倉谷搬得家裡去養老婆孩兒了,今日上司宮點義倉,支谷賑濟貧民,那裡討谷?且無錢糴還。沒奈何我把老婆賣了,取錢糴谷還義倉。老婆。你且出來。(淨上白)老公,老公,苦咳!點義倉那裡討谷?又着吃打。(丑白)沒奈何,一夜夫要百夜恩,你終不然教我吃打?這般荒年,又供膳不得。我如今把你賣幾貫錢,糴谷還義倉,(淨)哱口息!你怕吃打,便賣老婆。骨臀難得?老婆難得?
chǒu mò nài hé. chě jìng jiào jiè yī jiē liǎng shì, shàng hù guān rén, lǐ zhèng mài lǎo pó, shuí yào mǎi me? jìng wǒ fú mài. tuī chǒu dào jiè zǒu xià
(丑)沒奈何。(扯淨叫介)一街兩市,上戶官人,里正賣老婆,誰要買麼?(淨)我弗賣。(推丑倒介走下)
chǒu qǐ bái hǎo hǎo, tǎo de zhè hǎo lǎo pó. mò nài hé. zhǐ yǒu yí gè hái ér, bǎ lái mài. hái ér chū lái. jìng shàng bái diē diē, nǐ chī dǎ zì chī dǎ. mò yào mài le wǒ. chǒu nǐ lái. wǒ zhè hái ér jí xiào shùn, ā diē yǎng hái ér, rú hé bù ài xī nǐ? shì dào tóu lái, guān sī bī lín, wǎng cháng jiāng yì cāng gǔ jiā lǐ lái chī, zhōng bù rán dōu shì wǒ chī le? nǐ yě yǒu fèn. zǐ sūn, wǒ rú jīn mài le nǐ, qǔ qián dí gǔ hái guān sī. jìng kǔ hāi! pà chī dǎ biàn mài hái ér, gǔ tún nán de? hái ér nán de? chǒu bù yī wǒ shuō? chě jìng jiào jiè yī jiē liǎng shì, shàng hù guān rén, lǐ zhèng mài hái ér, shuí yào mǎi me? jìng tuī chǒu dào jiè zǒu xià chǒu qǐ bái hǎo hǎo, tǎo dé hǎo lǎo pó, yǎng dé hǎo hái ér, zhè shì wǒ píng rì pō pí fàng diāo de bào yìng. wǒ mò nài hé, qù yǔ lǐ shè cháng shāng liáng zhe. zhuǎn wān mò jiǎo, wù de biàn shì lǐ shè cháng jiā lǐ. lǐ shè cháng, lǐ shè cháng. jìng yīng jiè bàn lǐ shè cháng shàng chàng
(丑起白)好好,討得這好老婆。沒奈何。只有一個孩兒,把來賣。孩兒出來。(淨上白)爹爹,你吃打自吃打。莫要賣了我。(丑)你來。我這孩兒極孝順,阿爹養孩兒,如何不愛惜你?事到頭來,官司逼臨,往常將義倉谷家裡來吃,終不然都是我吃了?你也有分。子孫,我如今賣了你,取錢糴谷還官司。(淨)苦咳!怕吃打便賣孩兒,骨臀難得?孩兒難得?(丑)不依我說?(扯淨叫介)一街兩市,上戶官人,里正賣孩兒,誰要買麼?(淨推丑倒介走下)(丑起白)好好,討得好老婆,養得好孩兒,這是我平日潑皮放刁的報應。我沒奈何,去與李社長商量着。轉彎抹角,兀的便是李社長家裡。李社長,李社長。(淨應介扮李社長上唱)
qián qiāng shēn chōng shè cháng guǎn guān cāng, lǎo xiǎo yī jiā dé cāng lǐ yǎng. shì fā jǐn bù fáng, lǐ zhèng xiān chī bàng. zūn xiōng, dǎ le dōu guān, fāng dǎ shè cháng.
【前腔】身充社長管官倉,老小一家得倉里養。事發盡不妨,里正先吃棒。尊兄,打了都官,方打社長。
jìng bái dōu guān kǔ le, shàng sī biàn lái, nǐ dōu bù shāng liáng dí gǔ hái guān sī, nǐ chī dǎ yě. chǒu bái jiào wǒ rú hé shāng liáng? gǔ dōu shì nǐ chī le, nǐ zì zhe shāng liáng. jìng nǐ zài zhè lǐ, wǒ qù xiāng shí jiā zhāng wài láng chù jiè xiē gǔ zi yǐng shè biàn liǎo. chǒu nǐ qù biàn lái, wǒ kāi cāng děng nǐ.
(淨白)都官苦了,上司便來,你都不商量糴谷還官司,你吃打也。(丑白)教我如何商量?谷都是你吃了,你自着商量。(淨)你在這裡,我去相識家張外郎處借些穀子影射便了。(丑)你去便來,我開倉等你。
jìng wǒ qù, zhǐ kǒng shàng shān qín hǔ yì, kāi kǒu gào rén nán. jìng xià
(淨)我去,只恐上山擒虎易,開口告人難。(淨下)
chǒu kāi cāng jiè hǎo yì cāng yě, méi gǔ zài cāng lǐ, bù zhī shè cháng qù jiè yǒu me? wàng jiè miào zāi! miào zāi! shè cháng jiè gǔ lái le. jìng shàng bái qiú rén xū qiú dà zhàng fū, jì rén xū jì jí shí wú. hǎo hǎo, jiè dé liǎng gāng sān shí qī dòu sì shēng bā hé fèng èr bǎi yī shí wǔ lì zài zhè lǐ. nǐ shàng cāng qù, wǒ zài xià sòng shàng yǔ nǐ. jiè chǒu miào zāi! cāng mǎn le. nǐ qù kàn shàng sī guān lái le wèi? wǒ zài zhè lǐ fēng le cāng. jìng wǒ qù. zhèng shì: yǎn wàng jīng jié qí, ěr tīng hǎo xiāo xī. jìng xià chǒu jiè hǎo le, yī cāng gǔ jǐ mǎn le, qiě shěng de chī dǎ. bù zhī xiàng gōng lái zài nà li? miǎn bù dé xiàng qián yíng jiē zé gè. xíng jiè jìng bàn qiáo gū mò yǐn dào shàng chàng
(丑開倉介)好義倉也,沒谷在倉里,不知社長去借有麼?(望介)妙哉!妙哉!社長借谷來了。(淨上白)求人須求大丈夫,濟人須濟急時無。好好,借得兩槓三石七斗四升八合奉二百一十五粒在這裡。你上倉去,我在下送上與你。(介)(丑)妙哉!倉滿了。你去看上司官來了未?我在這裡封了倉。(淨)我去。正是:眼望旌捷旗,耳聽好消息。(淨下)(丑介)好了,一倉谷己滿了,且省得吃打。不知相公來在那裡?免不得向前迎接則個。(行介)(淨扮喬孤末引道上唱)
qián qiāng qīn chéng cháo mìng zhèn jī huāng, yuè mǎ yáng biān lái dào cǐ fāng. lǐ zhèng nà lǐ? jí máng kāi yì cāng, zhī yǔ bǎi xìng liáng. hāi! cóng shí zhī shōu xiū yào huǎng.
【前腔】親承朝命賑饑荒,躍馬揚鞭來到此方。里正那裡?疾忙開義倉,支與百姓糧。咳!從實支收休要謊。
jìng bái lǐ zhèng, jiāng shōu zhī zhàng mù lái kàn. chǒu jiè jìng dú jiè yuán guǎn èr shí jiǔ shí, xīn shōu sān shí liù shí, chú zhī yī shí jiǔ shí, guān zài sì shí liù shí. jìng kāi le cāng. mò chǒu kāi cāng jìng kàn jiè hú shuō! zhè nà de yǒu sì shí liù shí? chǒu yǒu yǒu, xiàng gōng. jìng yǔ tā qǔ le gān jié. mò jiè jìng lǐ zhèng, qù huàn gè gè mín hù, lái cǐ qǐng gǔ.
(淨白)里正,將收支帳目來看。(丑介)(淨讀介)原管二十九石,新收三十六石,除支一十九石,觀在四十六石。(淨)開了倉。(末丑開倉)(淨看介)胡說!這那得有四十六石?(丑)有有,相公。(淨)與他取了甘結。(末介)(淨)里正,去喚各各民戶,來此請谷。
chǒu xiǎo rén qù. yī xīn máng shì jiàn, liǎng jiǎo zǒu rú fēi. chǒu xià jìng nà sī shuō huǎng, zhèi xiē ér gǔ, rú hé yǒu sì shí liù shí? mò yóu tā, guǒ bì bù gōu, qí jiān zhǐ jiào tā péi cháng biàn liǎo. jìng yě shuō de shì.
(丑)小人去。一心忙似箭,兩腳走如飛。(丑下)(淨)那廝說謊,這些兒谷,如何有四十六石?(末)由他,果必不勾,其間只教他賠償便了。(淨)也說得是。
chǒu zuò gài zi shàng chàng
(丑做丐子上唱)
wú zhī jī dù yòu jī, yǎn yòu hūn, jiā sī méi bàn fēn, zi kū ér tí bù kě wén. wén zhī xiàng gōng lái jì mín, qǐng xiē guān liáng qù jiù jiǒng.
【吳織機】肚又飢,眼又昏,家私沒半分,子哭兒啼不可聞。聞知相公來濟民,請些官糧去救窘。
mò bái lǎo de xìng shén? míng shuí? jiā lǐ yǒu jǐ kǒu? chǒu bái lǎo de xìng qiū, míng yǐ jǐ zhù shàng dà cūn yǒu sān qiān qī shí kǒu. jìng hú shuō! chǒu gào xiàng gōng: shàng dà rén, qiū yǐ jǐ, huà sān qiān, qī shí shì.
(末白)老的姓甚?名誰?家裡有幾口?(丑白)老的姓丘,名乙己;住上大村;有三千七十口。(淨)胡說!(丑)告相公:上大人,丘乙己,化三千,七十士。
mò yī kǒu hú chái. jìng nǐ shí yǒu jǐ kǒu? chǒu xiǎo rén fū qī liǎng kǒu, hái ér liǎng kǒu. jìng zhī liáng yǔ tā. mò jiè zhī sì kǒu liáng le. chǒu duō xiè xiàng gōng. zhèng shì: yī rì bù shí xiū, sān rì chī bǎo fàn. chǒu xià
(末)一口胡柴。(淨)你實有幾口?(丑)小人夫妻兩口,孩兒兩口。(淨)支糧與他。(末介)支四口糧了。(丑)多謝相公。正是:一日不識羞,三日吃飽飯。(丑下)
jìng yǔ tā gōu le zhàng, yǐ zhī yī míng qù le. zěn de lǐ zhèng dōu bú jiàn lái?
(淨)與他勾了帳,已支一名去了。怎的里正都不見來?
mò gào xiàng gōng? níng guǎn qiān jūn, mò guǎn yī fū. rě duō bǎi xìng, rú hé huàn dé qí dào? yóu tā xù hòu ér lái biàn liǎo. chǒu huàn bàn shàng chàng
(末)告相公?寧管千軍,莫管一夫。惹多百姓,如何喚得齊到?由他續後而來便了。(丑換扮上唱)
qián qiāng tàn lián cháo, jī zěn rěn? jiā zhōng yǒu bā jiǔ rén. qián rì lǎo pó diǎn le qún, jīn rì huāng máng diǎn bù kūn, qià hǎo guān sī lái jì pín.
【前腔】嘆連朝,飢怎忍?家中有八九人。前日老婆典了裙,今日慌忙典布裩,恰好官司來濟貧。
jìng nǐ wèn tā xìng shén? míng shuí? yǒu jǐ kǒu? mò lǎo de, nǐ xìng shén? míng shuí? yǒu jǐ kǒu? chǒu xiǎo rén xìng dà, míng bǐ qiū sēng.
(淨)你問他姓甚?名誰?有幾口?(末)老的,你姓甚?名誰?有幾口?(丑)小人姓大,名比丘僧。
mò nǐ zhù zài nà li? chǒu xiǎo rén zhù zài zhī shù gěi gū dú yuán, yǒu yī qiān èr bǎi wǔ shí kǒu. jìng mò hú shuō! chǒu gào xiàng gōng: mí tuó jīng zhōng shuō: zhī shù gěi gū dú yuán, yǔ dà bǐ qiū sēng yī qiān èr bǎi wǔ shí rén jù.
(末)你住在那裡?(丑)小人住在祗樹給孤獨園,有一千二百五十口。(淨末)胡說!(丑)告相公:彌陀經中說:祗樹給孤獨園,與大比丘僧一千二百五十人俱。
mò fó kǒu shé xīn. jìng shí yǒu jǐ kǒu? chǒu yǒu liǎng gè xí fù, sān ge hái ér, hé xiǎo rén gòng liù kǒu. jìng zhī liáng yǔ tā. mò liù kǒu liáng zhī le. chǒu xiǎo rén yǒu qī kǒu. mò nǐ shuō liù kǒu, nà de qī kǒu?
(末)佛口蛇心。(淨)實有幾口?(丑)有兩個媳婦,三個孩兒,和小人共六口。(淨)支糧與他。(末)六口糧支了。(丑)小人有七口。(末)你說六口,那得七口?
chǒu lǎo de lǎo pó huái yùn zài dù lǐ, hái ér yě yào chī fàn. mò qiě dǎ nǐ chī tāi qù. chǒu zhèng shì: jīn rì dé jūn tí duō qǐ, miǎn jiào shēn zài wū ní zhōng. chǒu xià dàn shàng chàng
(丑)老的老婆懷孕在肚裡,孩兒也要吃飯。(末)且打你吃胎去。(丑)正是:今日得君提掇起,免教身在污泥中。(丑下)(旦上唱)
dǎo liàn zǐ tàn mìng bó, tàn nián jiān, hán xiū hé lèi xiàng rén qián, zhǐ kǒng gōng pó xuán wàng yǎn.
【搗練子】嘆命薄,嘆年艱,含羞和淚向人前,只恐公婆懸望眼。
bái lù dāng xiǎn chù nán huí bì, shì dào tóu lái bù zì yóu. nú jiā shào zhǎng guī mén, bù shí tú lù. jīn rì jiàn guān sī zhī liáng jì pín. miǎn bù dé qù qǐng xiē zǐ jiù gōng pó zhī mìng. jiàn jìng jiè jìng bái pó niáng, nǐ xìng shén? míng shuí? dàn bái nú jiā xìng zhào, míng wǔ niáng, shì cài bó jiē de qī fáng.
(白)路當險處難迴避,事到頭來不自由。奴家少長閨門,不識途路。今日見官司支糧濟貧。免不得去請些子救公婆之命。(見淨介)(淨白)婆娘,你姓甚?名誰?(旦白)奴家姓趙,名五娘,是蔡伯喈的妻房。
jìng bái nǐ zhàng fū nà lǐ qù le? dàn chàng
(淨白)你丈夫那裡去了?(旦唱)
pǔ tiān lè wǒ ér fū yī xiàng liú dū xià. jìng bái nǐ jiā lǐ yǒu shuí? dàn chàng ǎn zhǐ yǒu nián lǎo de diē hé mā. jìng bái gèng yǒu shuí?
【普天樂】我兒夫一向留都下。(淨白)你家裡有誰?(旦唱)俺只有年老的爹和媽。(淨白)更有誰?
dàn chàng dì hé xiōng gèng méi yí gè. jìng bái shuí shì fèng gōng pó? dàn chàng kàn chéng jìn shì nú jiā. jìng bái hé bù shǐ gè rén lái qǐng gǔ, fù rén zěn shēng lù shàng zǒu? dàn dǎ bēi jiè chàng lì jìn kǔ shuí lián wǒ? xiàng gōng, zěn shuō de bù chū guī mén de qīng píng huà? jìng bái zhī liáng yǔ tā. mò bái liáng méi le. dàn kū jiè chàng kǔ! ruò wú liáng wǒ yě bù gǎn huí jiā, qǐ rěn jiàn gōng pó shòu è. tàn nú jiā mìng bó, zhí nèn cuī cuò.
(旦唱)弟和兄更沒一個。(淨白)誰侍奉公婆?(旦唱)看承儘是奴家。(淨白)何不使個人來請谷,婦人怎生路上走?(旦打悲介唱)歷盡苦誰憐我?相公,怎說得不出閨門的清平話?(淨白)支糧與他。(末白)糧沒了。(旦哭介唱)苦!若無糧我也不敢回家,豈忍見公婆受餓。嘆奴家命薄,直恁摧銼。
jìng bái zuǒ yòu, nǐ qù ná nà lǐ zhèng lái, yào nà sī péi cháng.
(淨白)左右,你去拿那裡正來,要那廝賠償。
mò bái xiǎo rén qù. jiǎ ráo zǒu dào yàn mó tiān, jiǎo xià téng yún xū gǎn shàng.
(末白)小人去。假饒走到焰摩天,腳下騰雲鬚趕上。
mò xià dàn bái wàng xiàng gōng zhǔ zhāng, yǔ nú jiā chū xiē qì lì. jìng bái bù fáng, bù fáng. mò yā chǒu shàng yī sì wèng zhōng zhuō biē, shǒu dào ná lái.
(末下)(旦白)望相公主張,與奴家出些氣力。(淨白)不妨,不妨。(末押丑上)一似瓮中捉鱉,手到拿來。
jìng mà jiè zhè pō pí zéi, nǐ dé liáng nà lǐ qù le? nǐ kuài zhāo fú.
(淨罵介)這潑皮賊,你得糧那裡去了?你快招伏。
chǒu bái xiǎo rén bù zhāo. jìng jiè mò jiè chǒu bái xiǎo rén zhāo le.
(丑白)小人不招。(淨介)(末介)(丑白)小人招了。
jìng dū chǒu dú zhāo zhāo fú rén xìng māo, míng lí xiàn nián sān shí yǒu yú. shēn shàng bié wú jí bìng, zhǐ yǒu bái dài bù chú. jīn yǔ duǎn zhuàng zhāo fú, gài wèi guān liáng qiàn kuī. shuō dào yì cāng qíng bì, zhōng jiān wú shén qiāo qī. dào shú pái mén shōu liǎn, liǎn le gè zì jiāng guī. bìng wú cāng lǐn shèng zhù, nà yǒu zhàng mù shōu zhī? zòng rán yǒu de xiē xiǎo, hú luàn jì zài mín jū. guān sī chāi rén diǎn shì, biàn dí xiē gǔ zhī chí. shàng xià de qián biàn bà, bù wèn cāng lǐn kōng xū. jiǎ ráo qīng guān lián lì, yě chī wǒ yǐng shè piàn shí. dōng jiā jiè dé shí gāng, xī jiā jiè dé wǔ jī. dàn jiàn cāng zhōng yǒu gǔ, qí jiān jiù lǐ zěn zhī? nián nián bǎ dāng cháng shì, fān fān yī sì shuǎ xī. bù dào jīn nián huāng hàn, bù dào jīn nián mín jī. bù yīn fēn biào zhèn jì, rú hé huì xiè tiān jī? jiǎ ráo zǒu dào sān shí sān tiān, lǐ zhèng dōu wú zuì guò. jìng mò wéi shèn de? chǒu zhǐ shì diǎn liáng zhà qián de zuò mǎ zuò lǘ. zhāo fú zhí jié shì shí, fú qǐ xiàng gōng cái zhǐ. jìng bái dǎ nà sī, yào tā péi cháng. mò yā chǒu xià jù fǎ zhāo zhāo lè, qī gōng rì rì yōu.
(淨督丑讀招)招伏人姓貓,名狸;見年三十有餘。身上別無疾病,只有白帶不除。今與短狀招伏,蓋為官糧欠虧。說道義倉情弊,中間無甚蹺蹊。稻熟排門收斂,斂了各自將歸。並無倉廩盛貯,那有帳目收支?縱然有得些小,胡亂寄在民居。官司差人點視,便糴些谷支持。上下得錢便罷,不問倉廩空虛。假饒清官廉吏,也吃我影射片時。東家借得十槓,西家借得五箕。但見倉中有谷,其間就裡怎知?年年把當常事,番番一似耍嬉。不道今年荒旱,不道今年民飢。不因分俵賑濟,如何會泄天機?假饒走到三十三天,里正都無罪過。(淨末)為甚的?(丑)只是點糧詐錢的坐馬坐驢。招伏執結是實,伏乞相公裁旨。(淨白)打那廝,要他賠償。(末押丑下)懼法朝朝樂,欺公日日憂。
jìng dàn jiè mò yā chǒu shàng jiǎ ráo rén xīn shì tiě, zěn táo guān fǎ rú lú?
(淨旦介)(末押丑上)假饒人心似鐵,怎逃官法如爐?
mò chǒu gǔ zài zhè lǐ le. jìng bái jiāng yǔ zhè xiǎo niáng zǐ. dàn xiè xiàng gōng! chǒu jì yú jiè yóu nǐ bàn lù qù, wǒ dàn hǎo dǎi yǔ nǐ duó le.
(末丑)谷在這裡了。(淨白)將與這小娘子。(旦)謝相公!(丑覬覦介)由你半路去,我但好歹與你奪了。
dàn bái xiè dé ēn guān wéi zhǔ wéi. chǒu jiè zhǐ jiào zhōng lù shòu zāi wēi.
(旦白)謝得恩官為主維。(丑介)只教中路受災危。
jìng mò zhèng shì: dāng quán ruò bù xíng fāng biàn, rú rù bǎo shān kōng shǒu huí.
(淨末)正是:當權若不行方便,如入寶山空手回。
bìng xià dàn zài chǎng bái yī zhēn yī zhuó, mò fēi qián dìng. jīn rì nú jiā qù qǐng liáng, shéi zhī dào lǐ zhèng zuò bì, cāng zhōng wú gǔ. ruò bù dé xiàng gōng zhǔ zhāng, jiāo lǐ zhèng péi cháng, nú jiā rú hé de zhè xiē gǔ huí jiā, jiù jì èr qīn zhī è? zhèng shì jī shí dé yī kǒu, qiáng rú bǎo shí dé yī dòu. dàn yù xià chǒu shàng lán zhù bái ēn rén xiāng jiàn, fèn wài yǎn míng. chóu rén xiāng jiàn, fèn wài yǎn zhēng. wǒ yě huì jiàn nǐ. shì lái bú shì nǐ zhǐ guǎn gào bù liǎo, xiàng gōng rú hé jiào wǒ péi nà? zhè gǔ shì wǒ mài lǎo xiǎo mài jiā sī de lái de, nǐ rú hé bǎ qù?
(並下)(旦在場白)一斟一酌,莫非前定。今日奴家去請糧,誰知道里正作弊,倉中無谷。若不得相公主張,交里正賠償,奴家如何得這些谷回家,救濟二親之餓?正是飢時得一口,強如飽時得一斗。(旦欲下)(丑上攔住白)恩人相見,分外眼明。仇人相見,分外眼睜。我也會見你。適來不是你只管告不了,相公如何教我賠納?這谷是我賣老小賣家私得來的,你如何把去?
chǒu duó jiè dàn chàng
(丑奪介)(旦唱)
suǒ nán zhī ér fū qù, jìng bù hái, gōng pó liǎng rén dōu lǎo nián. cóng zuó rì dào rú jīn, bù néng gōu dé cān fàn. nú qǐng liáng, tā zài jiā xuán wàng yǎn. niàn wǒ lǎo gōng pó, zuò fāng biàn. chǒu jiè dàn chàng
【鎖南枝】兒夫去,竟不還,公婆兩人都老年。從昨日到如今,不能勾得餐飯。奴請糧,他在家懸望眼。念我老公婆,做方便。(丑介)(旦唱)
qián qiāng huàn tóu xiāng guān kě lián jiàn, zhè shì gōng pó mìng suǒ guān. ruò shì bì xū jiāng qù, nìng kě tuō le nú yī shang, jiù wèn xiāng guān huàn. chǒu bái bú yào, nǐ shēn shàng hán lěng. dàn chàng níng shǐ nú, shēn shàng hán. zhǐ yào yǔ gōng pó, jiù cán chuǎn. chǒu duó gǔ jiè xià dàn jiè chàng
【前腔換頭】鄉官可憐見,這是公婆命所關。若是必須將去,寧可脫了奴衣裳,就問鄉官換。(丑白)不要,你身上寒冷。(旦唱)寧使奴,身上寒。只要與公婆,救殘喘。(丑奪谷介下)(旦介唱)
qián qiāng nǐ duó jiāng qù, zhēn kě lián, gōng pó wàng nú nú bú jiàn. zòng rán tā bù mán yuàn, dào wǒ zuò xí fù hái hé gān? tā rěn jī, tiān wǒ fū zuì qiān. zěn de jiàn, wǒ fū miàn?
【前腔】你奪將去,真可憐,公婆望奴奴不見。縱然他不埋怨,道我做媳婦還何干?他忍飢,添我夫罪愆。怎得見,我夫面?
bái wǒ zhōng jiǔ shì gè sǐ, zhè lǐ yǒu yī kǒu jǐng, bù rú tóu rù jǐng zhōng sǐ. tóu jiè ya!
(白)我終久是個死,這裡有一口井,不如投入井中死。(投介)呀!
qián qiāng huàn tóu jiāng shēn fù jǐng quán, sī liang zuǒ yòu nán. wǒ zhàng fū dāng nián fēn sǎn, dīng níng zhù fù diē niáng, jiào wǒ yǔ tā xiāng kàn shāo. wǒ sǐ què, tā xíng yǐng dān. fū xù yǔ gōng pó, kě bù liǎng mái yuān? wài shàng chàng
【前腔換頭】將身赴井泉,思量左右難。我丈夫當年分散,叮嚀祝付爹娘,教我與他相看筲。我死卻,他形影單。夫婿與公婆,可不兩埋冤?(外上唱)
qián qiāng xí fù qù, bú jiàn hái, jiào wǒ zài jiā níng wàng yǎn.
【前腔】媳婦去,不見還,教我在家凝望眼。
wài diē jiè dàn fú wài xū dǎ dàn jiè wài chàng nǐ zài zhè lǐ xián xíng, jiào wǒ wàng zhe gān cháng duàn. dàn chàng gōng gōng, nú qǐng liáng, yǔ nǐ chōng wǔ cān. yòu shéi zhī bèi rén piàn.
(外跌介旦扶外虛打旦介)(外唱)你在這裡閒行,教我望着肝腸斷。(旦唱)公公,奴請糧,與你充午餐。又誰知被人騙。
wài bái yuán lái nǐ bèi rén piàn. chàng
(外白)原來你被人騙。(唱)
qián qiāng huàn tóu kǔ! sī liang wǒ mìng guāi jiǎn, bù yóu rén bù zhū lèi lián. liào xiǎng zhōng xū jī sǐ, bù rú zǎo fù huáng quán, miǎn bǎ nǐ xiāng qiān bàn. xí fù, pó nián lǎo, bù jiǔ yán. nǐ xū shì, hǎo kān guǎn. dàn chàng
【前腔換頭】苦!思量我命乖蹇,不由人不珠淚漣。料想終須飢死,不如早赴黃泉,免把你相牽絆。媳婦,婆年老,不久延。你須是,好看管。(旦唱)
qián qiāng gōng gōng, yī hái shēn qì, wǒ kǔ zěn yán! gōng hái sǐ le pó zěn miǎn? liǎng rén yī dàn shēn wáng, jiào wǒ dú zì rú hé zhǎn? suàn lái chī kǔ xīn, qí shí nán guò qiǎn. wǒ tòng shāng bēi, zhǐ de qiáng xiāng quàn. wài chàng
【前腔】公公,伊還身棄,我苦怎言!公還死了婆怎免?兩人一旦身亡,教我獨自如何展?算來吃苦辛,其實難過遣。我痛傷悲,只得強相勸。(外唱)
qián qiāng huàn tóu xí fù, nǐ yī shān jìn jiē diǎn. náng qiè yòu qìng rán. zòng rán mù qián cún huó, dào dǐ rì jiǔ rì shēn, nǐ yǔ wǒ nán xiāng liàn. yī shí quē, yào xíng xiào nán. bù rú huó yuān jiā, zǎo chāi sàn. wài tóu jǐng jiè dàn jiù zhù mò tiāo gǔ shàng chàng
【前腔換頭】媳婦,你衣衫盡皆典。囊篋又罄然。縱然目前存活,到底日久日深,你與我難相戀。衣食缺,要行孝難。不如活冤家,早拆散。(外投井介)(旦救住)(末挑谷上唱)
qián qiāng bù fēng suì, huāng qiàn nián, shēng lí sǐ bié zhēn kě lián. zòng yǒu bā kǒu rén jiā, jī è yīng nán miǎn. zi rěn jī, qī rěn hán. tòng kū shēng, nèn āi yuàn.
【前腔】不豐歲,荒歉年,生離死別真可憐。縱有八口人家,飢餓應難免。子忍飢,妻忍寒。痛哭聲,恁哀怨。
bái xiàng féng jìn shì jī hán kè, ān lè hé céng jiàn yī rén? ya! wù de bú shì cài yuán wài hé xiǎo niáng zǐ zài zhè lǐ? yuán wài, niáng zǐ, nǐ zài zhè lǐ zuò shèn me? dàn bái gào gōng gōng: yī yán nán jìn. nú jiā jīn rì wén zhī gěi sàn yì cāng, qù qǐng xiē liáng gǔ, yǔ gōng pó wèi kǒu shí zhī zī. shuí xiǎng lǐ zhèng zuò bì, cāng zhōng wú gǔ, xiè dé xiàng gōng dū lìng lǐ zhèng péi nà, bǎ fēn fù yǔ nú jiā. lái dào bàn tú, yòu bèi lǐ zhèng duó qù, jiāng nú jiā tuī dǎo. rú jīn gōng gōng jiàn shuō, yào tóu jǐng sǐ, nú jiā zài cǐ quàn jiě gōng gōng. mò yuán lái nèn de. wǒ yǔ nǐ mà nà sī yī hé: cáo! guān sī chà shè nǐ wèi lǐ zhèng, jiāo nǐ guǎn zhe xiāng dōu. yì cāng nǎi fēng nián jù liǎn, yǐ wéi huāng qiàn zhī chǔ. nǐ què yǔ shè cháng tōu dào, zhì lìng zhèn jì bù fū. bǐ jí zhè niáng zǐ dào lái qǐng gǔ, cāng zhōng yǐ zì kōng xū. xiàng gōng dū bìng nǐ péi nà, yú lǐ bù yì yí hū! nǐ diān dǎo bàn tú yǔ tā duó qù, yòu jiāng tā tuī dǎo jiē qú. què bù dào jiù rén yī mìng, shèng zào qī jí fú tú. tā gōng gōng jiàn shuō yào tóu jǐng sǐ, wǒ tǎng ruò lái chí, tā xiǎn sàng gōu qú. nǐ zhè bān bù rén bú yì, mán zì jiā yǒu yíng yú. kōng chī de rén wǔ gǔ, wǎng dài rén de tóu lú. shēn zhuó rén de yī fú, yī sì mǎ niú jīn jū. wǒ lì shǔ nǐ cóng qián guò è, zhēn gè zuì bù róng zhū. dòng bù dòng chěng xiōng xíng è, nǐ nèi xiē gè xù guǎ lián gū! wǒ ruò zǎo lái yī bù, fàng bù guò nǐ zhè hèng sǐ mán lǘ. pàn zhe qī shí nián lǎo mìng, hé nǐ shēng sǐ zài xū yú. jiè xiū xiū, rén zhī de zhī dào wǒ hǎo xīn dǔ shì, bù zhī wǒ de dào wǒ shì lǎo wú jí zhī tú. xiǎo niáng zǐ, nǐ zhàng fū dāng nián chū qù, bǎ diē niáng fēn fù yǔ lǎo fū. jīn rì huāng nián jī suì, kuī shā nǐ dú zì zhī wú. zhōng bù rán wǒ zì bǎo nuǎn, jiào nǐ shòu zhī jī hán qín qú, gǔ yǔ jiù zāi xù lín, jì rén xū jì jí shí wú. wǒ yě qǐng dé xiē liáng zài cǐ, xiǎo niáng zǐ, fēn yī bàn yǔ nǐ jiāng qù, hú luàn jiù jì gōng gū. yǔ jiè dàn bái xiè dé gōng gōng!
(白)相逢儘是饑寒客,安樂何曾見一人?呀!兀的不是蔡員外和小娘子在這裡?員外,娘子,你在這裡做甚麼?(旦白)告公公:一言難盡。奴家今日聞知給散義倉,去請些糧谷,與公婆為口食之資。誰想里正作弊,倉中無谷,謝得相公督令里正賠納,把分付與奴家。來到半途,又被裡正奪去,將奴家推倒。如今公公見說,要投井死,奴家在此勸解公公。(末)原來恁的。我與你罵那廝一和:嘈!官司差設你為里正,交你管着鄉都。義倉乃豐年聚斂,以為荒歉之儲。你卻與社長偷盜,致令賑濟不敷。比及這娘子到來請谷,倉中已自空虛。相公督並你賠納,於理不亦宜乎!你顛倒半途與他奪去,又將他推倒街衢。卻不道救人一命,勝造七級浮屠。他公公見說要投井死,我倘若來遲,他險喪溝渠。你這般不仁不義,謾自家有贏餘。空吃的人五穀,枉帶人的頭顱。身着人的衣服,一似馬牛襟裾。我歷數你從前過惡,真箇罪不容誅。動不動逞凶行惡,你那些個恤寡憐孤!我若早來一步,放不過你這橫死蠻驢。拚着七十年老命,和你生死在須臾。(介)休休,人知的只道我好心賭是,不知我的道我恃老無藉之徒。小娘子,你丈夫當年出去,把爹娘分付與老夫。今日荒年飢歲,虧殺你獨自支吾。終不然我自飽暖,教你受之饑寒勤劬,古語救災恤鄰,濟人須濟急時無。我也請得些糧在此,小娘子,分一半與你將去,胡亂救濟公姑。(與介)(旦白)謝得公公!
dàn chàng
(旦唱)
dòng xiān gē kǔ! wǒ jiā sī méi bàn fēn, kào zhe nú cǐ shēn. zhǐ yào jiù wǒ gōng pó, qǐ cí duō kǔ xīn? hé kōng bǎ zhū lèi wèn, shuí lián jī yǔ pín? zhè kǔ shuō bù jìn. wài chàng
【洞仙歌】苦!我家私沒半分,靠着奴此身。只要救我公婆,豈辭多苦辛?(合)空把珠淚搵,誰憐飢與貧?這苦說不盡。(外唱)
qián qiāng běn wèi quán xià rén, xiè nǐ jiù wǒ yī mìng cún. zhǐ hèn wǒ bù jiǔ shēn guǎng, bào bù dé xí fù ēn. hé qián fū chàng
【前腔】本為泉下人,謝你救我一命存。只恨我不久身廣,報不得媳婦恩。(合前)(夫唱)
qián qiāng jiàn shuō bù kě wén, kuàng wǒ tuō zài lín. zhōng bù rán wǒ xiǎng ān róng, rěn jiàn yī shòu jiǒng? hé qián
【前腔】見說不可聞,況我托在鄰。終不然我享安榮,忍見伊受窘?(合前)
dàn bái mìng bó duō mó chī kǔ xīn. wài bái bù rú shēn sǐ zǎo lí fēn.
(旦白)命薄多磨吃苦辛。(外白)不如身死早離分。
hé wéi yǒu gǎn ēn bìng jī hèn, wàn nián qiān zǎi bù shēng chén. bìng xià
(合)惟有感恩並積恨,萬年千載不生塵。(並下)
dì shí qī chū
第十七出
chǒu zuò méi pó shàng chàng mán pái lìng zhōng rì zǒu qiān zāo, zǒu dé jiǎo wú máo. hé céng jiàn tāng shuǐ miàn? yě bú jiàn bàn qián zāo. dào bù rú zuò qián pó dǐng lǎo, yě de bì yā zhī chī bǎo. qióng suān xiù cái zhí nèn qiáo, lǎo pó yǔ tā zhuāng shén yāo?
(丑做媒婆上唱)【蠻牌令】終日走千遭,走得腳無毛。何曾見湯水面?也不見半錢糟。倒不如做虔婆頂老,也得嗶鴨汁吃飽。窮酸秀才直恁喬,老婆與他妝甚腰?
bái wǒ zuò méi pó lǎo le, bù céng jiàn zhè bān hǎo xiào. pǒ nài yí gè xiù cái, lǎo pó yǔ tā bú yào. bié rén jiàn méi huān xǐ, tā dào hé wǒ xún nào. xiàng gōng bù kěn gān xiū, zhǐ guǎn zài jiā jiāo zào. bǎ méi pó fàng zài zhōng jiān, xuán dé qī diān bā dǎo. zǒu dé xié chuān wà zhàn, shuō de chún gān kǒu zào. xiū xiū, yě bù pà nǐ qīn shì bù chéng, yě bù pà yīn yuán bú dào. bù chī nǐ nán ér bù cóng, bù xìn nǐ fù rén bù hǎo. zhǐ pà hóng luó zhàng lǐ kuài huó, bù jiào méi pó guā zào. hǎo hǎo, zhuàng yuán lái le. shēng shàng chàng
(白)我做媒婆老了,不曾見這般好笑。叵耐一個秀才,老婆與他不要。別人見媒歡喜,他到和我尋鬧。相公不肯干休,只管在家焦燥。把媒婆放在中間,旋得七顛八倒。走得鞋穿襪綻,說得唇乾口燥。休休,也不怕你親事不成,也不怕姻緣不到。不吃你男兒不從,不信你婦人不好。只怕紅羅帳里快活,不叫媒婆聒噪。好好,狀元來了。(生上唱)
jīn jiāo yè hèn duō yuàn duō, ǎn diē niáng zhī tā zěn me? bǎi bù qù gōng míng nài hé? sòng jiāng lái yuān jiā zěn duǒ?
【金蕉葉】恨多怨多,俺爹娘知他怎麼?擺不去功名奈何?送將來冤家怎躲?
xiāng jiàn jiè chǒu bái wàn fú. hè xǐ zhuàng yuán! niú chéng xiàng xuǎn dìng jīn rì bì jié yīn qīn, yán xí ān pái yǐ le, qǐng zhuàng yuán zǎo fù jiā qī. shēng chàng
(相見介)(丑白)萬福。賀喜狀元!牛丞相選定今日畢結姻親,筵席安排已了,請狀元早赴佳期。(生唱)
sān huàn tóu míng jiāng lì suǒ, xiān zì jiāng rén cuī cuò. kuàng luán jū fēng shù, shén rì dé dào jiā? wǒ yě xiū yuàn tā zán, zhè qí jiān, zhǐ shì wǒ, bù hé lái, cháng ān kàn huā. mèn shā wǒ diē niáng yě, zhū lèi zhǎi àn duò.
【三換頭】名韁利鎖,先自將人摧銼。況鸞拘風束,甚日得到家?我也休怨他咱,這其間,只是我,不合來,長安看花。悶殺我爹娘也,珠淚窄暗墮。
hé zhè duàn yīn yuán, zhǐ shì wǒ wú rú zhī nài hé. chǒu chàng
(合)這段姻緣,只是我無如之奈何。(丑唱)
qián qiāng luán tái zhuāng bà, què qiáo chū jià, jiā qī jìn yě. qǐng xiān láng dào ā, míng zhī yíng guà. zhè qí wèn, zhǐ de bǎ, nà xióng xiāng, qiě dōu pàn shě. tā fèng zhe jūn wáng zhào, zěn shēng bié le tā. hé qián
【前腔】鸞台妝罷,鵲橋初駕,佳期近也。請仙郎到呵,明知縈掛。這其問,只得把,那雄廂,且都拚捨。他奉着君王詔,怎生別了他。(合前)
chǒu bái jí zǎo fù jiā qī. shēng bái huān yú chéng yuàn bēi. hé qíng zhī bú shì bàn, shì jí qiě xiāng suí. bìng xià
(丑白)及早赴佳期。(生白)歡娛成怨悲。(合)情知不是伴,事急且相隨。(並下)
dì shí bā chū
第十八出
wài shàng chàng chuán yán yù nǚ zhú yǐng yáo hóng, lián mù ruì yān fú dòng, huà táng zhōng zhū wéi cuì yōng. zhuāng tái duì yuè, xià luán hè shén xiān yí cóng. yù xiāo shēng lǐ, yī shuāng míng fèng.
(外上唱)【傳言玉女】燭影搖紅,簾幕瑞煙浮動,畫堂中珠圍翠擁。妝檯對月,下鸞鶴神仙儀從。玉簫聲里,一雙鳴鳳。
bái zuǒ yòu hé zài? mò shàng bái huà táng shēn chù fēng guāng hǎo, bié shì rén jiān yī dòng tiān. wài bái lái! wǒ jīn rì yǔ xiǎo niáng zǐ bì yīn, yán xí ān pái le wèi? mò bái yǐ ān pái le. wài bái zěn jiàn de? mò bái
(白)左右何在?(末上白)畫堂深處風光好,別是人間一洞天。(外白)來!我今日與小娘子畢姻,筵席安排了未?(末白)已安排了。(外白)怎見得?(末白)
shuǐ diào gē tóu píng kāi jīn kǒng què, rù yǐn xiù fú róng. shòu lú yān niǎo, lián tái jiàng là tǔ chūn hóng. guǎng shè shān hú xí zi, gāo bǎ zhēn zhū lián juǎn, huán liè cuì píng fēng. rén jiān chéng xiàng fǔ, tiān shàng ruǐ zhū gōng. jǐn zhē wéi, huā màn làn, yù líng lóng. fán xián cuì guǎn, huān shēng dǐng fèi huà táng zhōng. cù yōng jīn chāi shí èr, zuò liè sān qiān zhū lǚ? tán xiào jǐn wáng gōng. zhèng shì mén lán duō xǐ qì, nǚ xù jìn chéng lóng. wài bái zhuàng yuán lái le wèi? mò bái yuǎn yuǎn wàng jiàn yī cù rén mǎ nào chǎo, xiǎng shì zhuàng yuán lái le. shēng shàng chàng
【水調歌頭】屏開金孔雀,褥隱繡芙蓉。獸爐煙裊,蓮台絳蠟吐春紅。廣設珊瑚蓆子,高把真珠簾卷,環列翠屏風。人間丞相府,天上蕊珠宮。錦遮圍,花熳爛,玉玲瓏。繁弦脆管,歡聲鼎沸畫堂中。簇擁金釵十二,座列三千珠履?談笑盡王公。正是門闌多喜氣,女婿近乘龍。(外白)狀元來了未?(末白)遠遠望見一簇人馬鬧炒,想是狀元來了。(生上唱)
nǚ guàn zi mǎ tí dǔ sù, chuán hū qí yōng diāo gǔ. wài chàng gōng huā mào cù, tiān xiāng páo rǎn, zhàng fū dé zhì, jiā xù chéng lóng. tiē shàng chàng zhuāng chéng wén huàn cù, yì jiāng jiāo miàn zhòng zhē, xiū é qīng cù. jìng chǒu zhí zhǎng shàn shàng chàng zhè yīn yuán bù sú. hé jīn bǎng tí míng, dòng fáng huā zhú.
【女冠子】馬蹄篤速,傳呼齊擁雕轂。(外唱)宮花帽簇,天香袍染,丈夫得志,佳婿乘龍。(貼上唱)妝成聞喚促,義將嬌面重遮,羞蛾輕蹙。(淨丑執掌扇上唱)這姻緣不俗。(合)金榜題名,洞房花燭。
chǒu bái qǐng xīn rén jiāo bài. shēng tiē jiè shēng chàng
(丑白)請新人交拜。(生貼介)(生唱)
huà méi xù bān guì bù chán gōng, qǐ liào sī luó zài qiáo mù. xǐ shū zhōng jīn rì, yǒu nǚ rú yù. kān guān chù sī mù qiān hóng, qià zhèng shì hé yī chuān lǜ. hé zhè huí hǎo gè fēng liú xù, piān chēng dòng fáng huā zhú. wài chàng
【畫眉序】扳桂步蟾宮,豈料絲蘿在喬木。喜書中今日,有女如玉。堪觀處絲幕牽紅,恰正是荷衣穿綠。(合)這回好個風流婿,偏稱洞房花燭。(外唱)
qián qiāng jūn cái guān tiān lù, wǒ de mén méi shāo xián shū. kàn xiàng huī qīng rùn, yíng rán bīng yù. guāng yǎn yìng kǒng què píng kāi, huā làn màn fú róng yǐn rù. hé qián tiē chàng
【前腔】君才冠天祿,我的門楣稍賢淑。看相輝清潤,瑩然冰玉。光掩映孔雀屏開,花爛熳芙蓉隱褥。(合前)(貼唱)
qián qiāng pín cuī shǎo gāo mù, jīn fèng xié fēi bìn yún chù. yǐ féng tā xiāo shǐ, kuì fēi nòng yù. qīng fēng yǐn pèi xià yáo tái, míng yuè zhuāng chéng jīn wū.
【前腔】頻催少膏沐,金鳳斜飛鬢雲矗。已逢他蕭史,愧非弄玉。清風引佩下瑤台,明月妝成金屋。
hé qián jìng chǒu mò chàng
(合前)(淨醜末唱)
qián qiāng xiāng qún chàn liù fú, shì tiān shàng cháng é jiàng chén sú. xǐ lán tián jīn rì, zhǒng chéng shuāng yù. fēng yuè sài làng yuàn sān qiān, yún yǔ xiào wū shān èr liù. hé qián shēng chàng
【前腔】湘裙顫六幅,似天上嫦娥降塵俗。喜藍田今日,種成雙玉。風月賽閬苑三千,雲雨笑巫山二六。(合前)(生唱)
dī liū zǐ mán shuō dào yīn yuán, guǒ xié fèng bo. xì sī zhī cǐ shì, qǐ wú yì yù? yǒu rén zài gāo táng gū dú. kě xī xīn rén xiào yǔ xuān, bù zhī jiù rén kū. wù de dōng chuáng, nán jiào wǒ tǎn fù. hé chàng
【滴溜子】謾說道姻緣,果諧鳳卜。細思之此事,豈吾意欲?有人在高堂孤獨。可惜新人笑語喧,不知舊人哭。兀的東床,難教我坦腹。(合唱)
bào lǎo cuī cuì méi mán cù, chì shéng yǐ xì fū fù zú, fāng míng yǐ zhù hūn yīn dú. kōng jiē yuàn, wǎng tàn xī, xiū tuī sù. huà táng fù guì rú jīn gǔ, xiū liàn gù xiāng shēng chù lè, shòu ēn shēn chù qīn gǔ ròu. hé chàng
【鮑老催】翠眉謾蹙,赤繩已系夫婦足,芳名已注婚姻牘。空嗟怨,枉嘆息,休推速。畫堂富貴如金谷,休戀故鄉生處樂,受恩深處親骨肉。(合唱)
dī dī jīn jīn ní bǎo zhuàn xiāng fù yù, yín hǎi qióng zhōu fàn líng lù. qīng fēi cuì xiù chéng jiāo wǔ, zhuàn yīng hóu xiē lì qū. gē shēng duàn xù, chí shāng quàn jiǔ rén gòng zhù. rén gòng zhù, bǎi nián fū fù yǒng hé mù. hé chàng
【滴滴金】金猊寶篆香馥郁,銀海瓊舟泛醽醁。輕飛翠袖呈嬌舞,囀鶯喉歇麗曲。歌聲斷續,持觴勸酒人共祝。人共祝,百年夫婦永和睦。(合唱)
bào lǎo cuī yì shēn ài dǔ, wén zhāng fù guì zhū wàn hú, tiān jiào yàn zhì wèi juàn shǔ. shì dié liàn huā, fèng qī wú, luán tíng zhú. nán ér yǒu shū xū qín dú, shū zhōng zì huáng jīn wū, yě zì yǒu qiān zhōng sù. hé chàng
【鮑老催】意深愛篤,文章富貴珠萬斛,天教艷質為眷屬。似蝶戀花,鳳棲梧,鸞停竹。男兒有書須勤讀,書中自黃金屋,也自有千鍾粟。(合唱)
shuāng shēng zi láng duō fú, láng duō fú, kàn zǐ shòu huáng jīn shù. niáng fēn fú, niáng fēn fú, kàn huā gào wén xī zhóu. liǎng yì dǔ, liǎng yì dǔ. qǐ fēi fú, qǐ fēi fú. shì wén yuān cǎi fèng, liǎng liǎng xiāng zhú.
【雙聲子】郎多福,郎多福,看紫綬黃金束。娘分福,娘分福,看花誥紋犀軸。兩意篤,兩意篤。豈非福,豈非福。似文鴛彩鳳,兩兩相逐。
hé bái qǐng fēng míng rì liǎng xiāng yí, nǚ mào láng cái tiān xià qí. zhèng shì dòng fáng huā zhú yè, guǒ rán jīn bǎng guà míng shí. bìng xià
(合白)請風明日兩相宜,女貌郎才天下奇。正是洞房花燭夜,果然金榜掛名時。(並下)
dì shí jiǔ chū
第十九出
dàn shàng chàng bó xìng yě kuàng yuán kōng, rén lí yè bài. mán jìn xīn xíng xiào, lì kū xíng cuì. xìng rán diē mā, cǐ shēn ān tài. xī huáng chù, jiàn tòng kū jī rén mǎn dào, tàn jǔ mù jiāng shuí yǐ lài?
(旦上唱)【薄倖】野曠原空,人離業敗。謾盡心行孝,力枯形瘁。幸然爹媽,此身安泰。恓惶處,見慟哭飢人滿道,嘆舉目將誰倚賴?
bái kuàng yě xiāo shū jué yān huǒ, rì rì huāng yún àn cūn wù. sǐ bié kōng yuán fù qì fū, shēng lí tā chǔ ér qiān mǔ. dǔ cǐ xī huáng shí kě lián, sī liang zì jué cǐ shēn nán. gāo táng fù mǔ lǎo nán bǎo, shàng guó ér láng qù bù hái. lì jìn jì qióng lèi yì jié, yān yān qì jǐn zhī hé rì? kōng yuán huáng tǔ mán chéng duī, shuí bǎ yī bēi yǎn nú gǔ? nú jiā zì cóng zhàng fū qù hòu, lǚ zāo jī huāng, yī shān shǒu shì jìn jiē diǎn mài, jiā jì xiāo rán. zhēng nài gōng pó sǐ shēng nán bǎo, zhāo xī yòu wú kě wèi gān zhǐ zhī fèng, zhǐ de bī luó jǐ kǒu dàn fàn. nú jiā zì bǎ xì mǐ pí kāng bī luó chī, gǒu liú cán chuǎn, yě bù gǎn jiāo gōng gōng pó pó zhī dào, pà tā fán nǎo. nú jiā chī shí, zhǐ de huí bì tā. bī luó fàn jiè gōng gōng pó pó zǎo lái. wài jìng shàng chàng
(白)曠野消疏絕煙火,日日荒雲黯村塢。死別空原婦泣夫,生離他處兒牽母。睹此恓惶實可憐,思量自覺此身難。高堂父母老難保,上國兒郎去不還。力盡計窮淚亦竭,淹淹氣盡知何日?空原黃土謾成堆,誰把一杯掩奴骨?奴家自從丈夫去後,屢遭饑荒,衣衫首飾盡皆典賣,家計蕭然。爭奈公婆死生難保,朝夕又無可為甘旨之奉,只得逼邏幾口淡飯。奴家自把細米皮糠逼邏吃,苟留殘喘,也不敢交公公婆婆知道,怕他煩惱。奴家吃時,只得迴避他。(逼邏飯介)公公婆婆早來。(外淨上唱)
yù jǐng lián hòu rěn è dān jī, wèi zhī hé rì shì le?
【玉井蓮後】忍餓擔飢,未知何日是了?
dàn bái qǐng chī fàn. jiè jìng xián jiè bái rán zé shì jī huāng nián suì, zhǐ wù de jiào wǒ zěn chī? wài bái hú luàn zhè bān shí jié, fēn shén hǎo dǎi?
(旦白)請吃飯。(介)(淨嫌介白)然則是饑荒年歲,只兀的教我怎吃?(外白)胡亂這般時節,分甚好歹?
jìng chàng
(淨唱)
luó gǔ lìng wǒ zhōng cháo de shòu něi, nǐ jiāng lái de fàn zěn chī? jí máng biàn tái, fēi gàn shì wǒ yǒu xiē chán tài. wài chàng nǐ kàn tā yī shān dōu jiě, hǎo chá fàn jiāng shén qù mǎi? pó pó, wù de shì tiān zāi, jiào tā xí fù měi nán bù bǎi. dàn chàng pó pó xī nù qiě xiū zuì, dài nú jiā yī shà shí què dé zài ān pái. hé sī liang dào cǐ, zhū lèi mǎn sāi. kàn kàn zuò guǐ, gōu qú lǐ mái. zòng rán bù sǐ yě nán ái, jiào rén zhǐ hèn cài bó jiē. jìng chàng
【羅鼓令】我終朝的受餒,你將來的飯怎吃?疾忙便抬,非干是我有些饞態。(外唱)你看他衣衫都解,好茶飯將甚去買?婆婆,兀的是天災,教他媳婦每難布擺。(旦唱)婆婆息怒且休罪,待奴家一霎時卻得再安排。(合)思量到此,珠淚滿腮。看看做鬼,溝渠里埋。縱然不死也難捱,教人只恨蔡伯喈。(淨唱)
qián qiāng rú jīn wǒ shì cāi: duō yīng zhǐ nǐ dú kǒu tóng bìng lái? duō yìng shì nǐ mǎi xiē guī cài? wǒ chī fàn tā yuán hé bù zài? zhèi xiē yì zhēn nǎi shì dǎi? wài chàng pó pó, tā hé nǐ shén xiāng ài, bù yīng fǎn miàn zhí nèn de guāi. dàn chàng wǒ qiān xīn wàn kǔ, yǒu shèn qíng huái? kě bù dào wǒ liǎn ér huáng shòu gǔ rú chái. hé qián
【前腔】如今我試猜:多應址你獨口童病來?多應是你買些鮭菜?我吃飯他緣何不在?這些意真乃是歹?(外唱)婆婆,他和你甚相愛,不應反面直恁的乖。(旦唱)我千辛萬苦,有甚情懷?可不道我臉兒黃瘦骨如柴。(合前)
jìng bái tái qù, tái qù. wài xí fù, shōu shí jiāng qù le.
(淨白)抬去,抬去。(外)媳婦,收拾將去了。
dàn shōu jiè dài nú jiā qù mǎi xiē dōng xī, zài ān pái fàn. jìng wài nǐ qù. dàn bái zhèng shì: yǎ zǐ mán cháng huáng bò wèi, nán jiāng kǔ shì xiàng rén yán.
(旦收介)待奴家去買些東西,再安排飯。(淨外)你去。(旦白)正是:啞子謾嘗黃柏味,難將苦事向人言。
dàn xià jìng bái gōng gōng, qīn de dào dǐ zhǐ shì qīn, qīn shēng hái ér bù liú zài jiā, jīn rì zhe zhè xí fù gōng yǎng nǐ ā, qián fān gǔ zì yǒu xiē guī cài zhè jǐ fān zhǐ de xiē dàn fàn, jiào wǒ zěn de ái? gèng guò jǐ rì, hé fàn yě méi yǒu. nǐ kàn tā qián rì zì chī fàn shí jié, bǎi bān duǒ wǒ, gǎn bèi dì lǐ zì mǎi xiē xià fàn shòu yòng fēn xiǎo. wài bái pó pó, xiū cuò mái yuān le rén, wǒ kàn zhè xí fù hǎo shēng shòu, bú shì zhè bān yàng rén. jìng bái nèn de, děng tā zì chī fàn shí jié, wǒ liǎng rén qù tàn yī tàn, fāng zhī duān dì. wài yě shuō de shì.
(旦下)(淨白)公公,親的到底只是親,親生孩兒不留在家,今日着這媳婦供養你呵,前番骨自有些鮭菜;這幾番只得些淡飯,教我怎的捱?更過幾日,和飯也沒有。你看他前日自吃飯時節,百般躲我,敢背地裡自買些下飯受用分曉。(外白)婆婆,休錯埋冤了人,我看這媳婦好生受,不是這般樣人。(淨白)恁的,等他自吃飯時節,我兩人去探一探,方知端的。(外)也說得是。
hé bái hún zhuó bù fēn lián gòng lǐ, shuǐ qǐng fāng jiàn liǎng bān yú. bìng xià
(合白)渾濁不分鰱共鯉,水請方見兩般魚。(並下)
dì èr shí chū
第二十齣
dàn shàng chàng shān pō yáng luàn huāng huāng bù fēng rěn de nián suì, yuǎn tiáo tiáo bù huí lái de fū xù. jí jiān jiān bù nài fán de èr qīn, ruǎn qiè qiè bù jì shì de gū shēn jǐ. yī jǐn diǎn, cùn sī bù guà tǐ. jǐ fān yào mài le nú shēn jǐ, zhēng nài méi zhǔ gōng pó jiào shuí kàn qǔ? hé sī zhī, xū piāo piāo mìng zěn qī? nán ái, shí pī pī zāi gòng wēi.
(旦上唱)【山坡羊】亂荒荒不豐稔的年歲,遠迢迢不回來的夫婿。急煎煎不耐煩的二親,軟怯怯不濟事的孤身己。衣盡典,寸絲不掛體。幾番要賣了奴身己,爭奈沒主公婆教誰看取?(合)思之,虛飄飄命怎期?難捱,實丕丕災共危。
qián qiāng dī liū liū nán qióng jìn de zhū lèi, luàn fēn fēn nán kuān jiě de chóu xù. gǔ yá yá nán fú chí de bìng tǐ, zhàn qīn qīn nán ái guò de shí hé suì. zhè kāng ā, wǒ dài bù chī nǐ, jiào nú zěn rěn jī? wǒ dài chī ā, zěn chī dé? jiè kǔ! sī liang qǐ lái bù rú nú xiān sǐ, tú dé bù zhī tā qīn sǐ shí. hé qián
【前腔】滴溜溜難窮盡的珠淚,亂紛紛難寬解的愁緒。骨崖崖難扶持的病體,戰欽欽難捱過的時和歲。這糠呵,我待不吃你,教奴怎忍飢?我待吃呵,怎吃得?(介)苦!思量起來不如奴先死,圖得不知他親死時。(合前)
bái nú jiā zǎo shàng ān pái xiē fàn yǔ gōng pó, fēi bù yù mǎi xiē guī cài, zhēng nài wú qián kě mǎi. bù xiǎng pó pó dǐ sǐ mái yuān, zhī dào nú jiā bèi dì chī le shèn me. bù zhī nú jiā chī de què shì xì mǐ pí kāng, chī shí bù gǎn jiào tā zhī dào, zhǐ de huí bì. biàn mái yuān shā le, yě bù gǎn fēn shuō. kǔ! zhēn shí zhè kāng zěn de chī dé. chī jiè chàng
(白)奴家早上安排些飯與公婆,非不欲買些鮭菜,爭奈無錢可買。不想婆婆抵死埋冤,只道奴家背地吃了甚麼。不知奴家吃的卻是細米皮糠,吃時不敢教他知道,只得迴避。便埋冤殺了,也不敢分說。苦!真實這糠怎的吃得。(吃介)(唱)
xiào shùn gē ǒu dé wǒ gān cháng tòng, zhū lèi chuí, hóu lóng shàng wū zì láo á zhù. kāng! zāo lóng bèi chōng chǔ, shāi nǐ bǒ yáng nǐ, chī jǐn kòng chí. qiāo shì nú jiā shēn láng bèi, qiān xīn wàn kǔ jiē jīng lì. kǔ rén chī zhe kǔ wèi, liǎng kǔ xiāng féng, kě zhī dào yù tūn bù qù. chī tǔ jiè chàng
【孝順歌】嘔得我肝腸痛,珠淚垂,喉嚨尚兀自牢嗄住。糠!遭礱被舂杵,篩你簸揚你,吃盡控持。悄似奴家身狼狽,千辛萬苦皆經歷。苦人吃着苦味,兩苦相逢,可知道欲吞不去。(吃吐介)(唱)
qián qiāng kāng hé mǐ, běn shì liǎng yǐ yī, shuí rén bǒ yáng nǐ zuò liǎng chù fēi? yī jiàn yǔ yī guì, hǎo sì nú jiā gòng fū xù, zhōng wú jiàn qī. zhàng fū, nǐ biàn shì mǐ me, mǐ zài tā fāng méi xún chù. nú biàn shì kāng me, zěn de bǎ kāng jiù dé rén jī něi? hǎo sì ér fū chū qù, zěn de jiào nú, gōng jǐ dé gōng pó gān zhǐ? bù chī fàng wǎn jiè chàng
【前腔】糠和米,本是兩倚依,誰人簸揚你作兩處飛?一賤與一貴,好似奴家共夫婿,終無見期。丈夫,你便是米麼,米在他方沒尋處。奴便是糠麼,怎的把糠救得人飢餒?好似兒夫出去,怎的教奴,供給得公婆甘旨?(不吃放碗介)(唱)
qián qiāng sī liang wǒ shēng wú yì, sǐ yòu zhí shèn de! bù rú rěn jī wèi yuàn guǐ. gōng pó nián jì lǎo, kào zhe nú jiā xiāng yī yǐ, zhǐ de gǒu huó piàn shí. piàn shí gǒu huó suī róng yì, dào dǐ rì jiǔ yě nán xiāng jù. mán bǎ kāng lái xiāng bǐ, zhè kāng shàng wū zì yǒu rén chī, nú jiā gú tou, zhī tā mái zài hé chǔ?
【前腔】思量我生無益,死又值甚的!不如忍飢為怨鬼。公婆年紀老,靠着奴家相依倚,只得苟活片時。片時苟活雖容易,到底日久也難相聚。謾把糠來相比,這糠尚兀自有人吃,奴家骨頭,知他埋在何處?
wài jìng shàng tàn bái xí nǚ, nǐ zài zhè lǐ shuō shèn me? dàn zhē kāng jiè jìng sōu chū dǎ dàn jiè bái gōng gōng, nǐ kàn me? zhēn gè bèi hòu zì bī luó dōng xī chī, zhè jiàn rén hǎo dǎ! wài bái nǐ bǎ tā chī le, kàn shì shén me wù shì? jìng huāng chī jiè tǔ jiè wài bái xí fù, nǐ bī luó de shì shèn me dōng xī? dàn jiè chàng
(外淨上探白)媳女,你在這裡說甚麼?(旦遮糠介)(淨搜出打旦介)(白)公公,你看麼?真箇背後自逼邏東西吃,這賤人好打!(外白)你把他吃了,看是什麼物事?(淨荒吃介)(吐介)(外白)媳婦,你逼邏的是甚麼東西?(旦介)(唱)
qián qiāng zhè shì gǔ zhōng mó, mǐ shàng pí, jiāng lái bī luó kān liáo jī. wài jìng bái zhè shì kāng, nǐ què zěn de chī dé? dàn chàng cháng wén gǔ xián shū, gǒu zhì shí rén shí, gōng gōng, pó pó, xū qiáng rú cǎo gēn shù pí.
【前腔】這是谷中膜,米上皮,將來逼邏堪療飢。(外淨白)這是糠,你卻怎的吃得?(旦唱)嘗聞古賢書,狗彘食人食,公公,婆婆,須強如草根樹皮。
wài jìng bái zhè de bù á shā le nǐ? dàn chàng jué xuě cān zhān sū qīng yóu jiàn, cān sōng shí bǎi dào zuò de shén xiān lǚ, zòng rán chī xiē hé lǜ? bái gōng gōng, pó pó, bié rén chī bù dé, nú jiā xū shì chī dé. wài jìng bái hú shuō! piān nǐ rú hé chī dé? dàn chàng diē mā xiū yí, nú xū shì nǐ hái ér de zāo kāng qī shì!
(外淨白)這的不嗄殺了你?(旦唱)嚼雪餐氈蘇卿猶健,餐松食柏到做得神仙侶,縱然吃些何慮?(白)公公,婆婆,別人吃不得,奴家須是吃得。(外淨白)胡說!偏你如何吃得?(旦唱)爹媽休疑,奴須是你孩兒的糟糠妻室!
wài jìng kū jiè bái yuán lái cuò mái yuān le rén, wù de bù tòng shā le wǒ!
(外淨哭介白)原來錯埋冤了人,兀的不痛殺了我!
dào jiè dàn jiào jiè chàng
(倒介)(旦叫介唱)
yàn guò shā tā chén chén xiàng mí tú, kōng jiào wǒ ěr biān hū. gōng gōng, pó pó, wǒ bù néng jìn xīn xiāng fèng shì, fān jiào nǐ wèi wǒ guī huáng tǔ. gōng gōng, pó pó, rén dào nǐ sǐ yuán hé gù? gōng gōng, pó pó, nǐ zěn shēng gē shè pāo qì le nú?
【雁過沙】他沉沉向迷途,空教我耳邊呼。公公,婆婆,我不能盡心相奉事,番教你為我歸黃土。公公,婆婆,人道你死緣何故?公公,婆婆,你怎生割捨拋棄了奴?
bái gōng gōng, pó pó. wài xǐng jiè chàng
(白)公公,婆婆。(外醒介唱)
qián qiāng xí fù, nǐ dān jī shì gōng gū. xí fù, nǐ dān jī zěn shēng dù? cuò mái yuān nǐ yě bù kěn cí, wǒ rú jīn shǐ xìn yǒu zāo kāng fù. xí fù, wǒ liào yīng bù jiǔ guī yīn fǔ. xí fù, nǐ xiū biàn wèi wǒ sǐ de bǎ shēng de shòu kǔ. dàn jiào pó pó jiè chàng
【前腔】媳婦,你耽飢事公姑。媳婦,你耽飢怎生度?錯埋冤你也不肯辭,我如今始信有糟糠婦。媳婦,我料應不久歸陰府。媳婦,你休便為我死的把生的受苦。(旦叫婆婆介唱)
qián qiāng pó pó, nǐ hái sǐ jiào nú jiā zěn zhī wú? nǐ ruò sǐ jiào wǒ zěn shēng dù? wǒ qiān xīn wàn kǔ huí hù zhàng fū, rú jīn dào cǐ nán huí hù. wǒ zhǐ chóu mǔ sǐ nàn liú fù, kuàng yī shān jǐn jiě, náng qiè yòu wú. wài jiào jìng jiè chàng
【前腔】婆婆,你還死教奴家怎支吾?你若死教我怎生度?我千辛萬苦回護丈夫,如今到此難回護。我只愁母死難留父,況衣衫盡解,囊篋又無。(外叫淨介唱)
qián qiāng pó pó, wǒ dāng chū bù xún sī, jiào hái ér wǎng huáng dōu. bǎ xí fù shǎn dé kǔ yòu gū, bǎ pó pó sòng rù huáng quán lù, zhǐ yuàn shì wǒ xiāng dān wù. wǒ gú tou wèi zhī mái zài hé chǔ suǒ?
【前腔】婆婆,我當初不尋思,教孩兒往皇都。把媳婦閃得苦又孤,把婆婆送入黃泉路,只怨是我相耽誤。我骨頭未知埋在何處所?
dàn bái pó pó dōu bù xǐng rén shì le, qiě fú rù lǐ miàn qù. zhèng shì: qīng lóng gòng bái hǔ tóng háng, jí xiōng shì quán rán wèi bǎo. bìng xià mò shàng bái fú wú shuāng zhì yóu nán xìn, huò bù dān xíng què shì zhēn. zì jiā wéi shèn shuō zhè liǎng jù? wèi lín jiā cài bó jiē qī fáng, míng huàn zuò zhào shì wǔ niáng zǐ, jià dé bó jiē xiù cái, fāng cái liǎng yuè, zhàng fū biàn chū qù fù xuǎn. zì qù zhī hòu, lián nián jī huāng, jiā lǐ zhǐ yǒu gōng pó liǎng kǒu, nián jì bā shí zhī shàng, gān zhǐ zhī fèng, kuī shā zhè zhào wǔ niáng zǐ, bǎ xiē yī fú shǒu shì zhī lèi jìn jiē diǎn mài, dí xiē liáng mǐ zuò fàn yǔ gōng pó chī, tā què bèi dì lǐ bǎ xiē xì mǐ pí kāng bī luó chōng jī. jī jī, zhè bān huāng nián jī suì, shǎo shén me yǒu sān wǔ gè hái ér de rén jiā, gōng shàn bù dé diē niáng. zhè gè xiǎo niáng zǐ, zhēn gè jīn rén zhōng shǎo yǒu, gǔ rén zhōng nán de. nà gōng pó bù zhī dào, diān dǎo bǎ tā mái yuān jīn lái tīng dé tā gōng pó zhī dào, què yòu tòng xīn dōu hài le bìng. ǎn rú jīn qù tā jiā lǐ tàn qǔ xiāo xī zé gè. kàn jiè zhè gè lái de què shì cài xiǎo niáng zǐ, zěn shēng nèn dì zǒu dé huāng? dàn huāng zǒu shàng jiè bái tiān yǒu bù cè fēng yún, rén yǒu dàn xī huò fú. jiàn mò jiè gōng gōng, wǒ de pó pó sǐ le. mò jiè wǒ què yào lái. dàn bái gōng gōng, wǒ yī shān shǒu shì jǐn xíng diǎn mài, jīn rì pó pó yòu sǐ, jiào wǒ rú hé qū chǔ? gōng gōng kě lián jiàn, xiāng jì zé gè.
(旦白)婆婆都不省人事了,且扶入裡面去。正是:青龍共白虎同行,吉凶事全然未保。(並下)(末上白)福無雙至猶難信,禍不單行卻是真。自家為甚說這兩句?為鄰家蔡伯喈妻房,名喚做趙氏五娘子,嫁得伯喈秀才,方才兩月,丈夫便出去赴選。自去之後,連年饑荒,家裡只有公婆兩口,年紀八十之上,甘旨之奉,虧殺這趙五娘子,把些衣服首飾之類盡皆典賣,糴些糧米做飯與公婆吃,他卻背地裡把些細米皮糠逼邏充飢。唧唧,這般荒年飢歲,少什麼有三五個孩兒的人家,供膳不得爹娘。這個小娘子,真箇今人中少有,古人中難得。那公婆不知道,顛倒把他埋冤;今來聽得他公婆知道,卻又痛心都害了病。俺如今去他家裡探取消息則個。(看介)這個來的卻是蔡小娘子,怎生恁地走得慌?(旦慌走上介白)天有不測風雲,人有旦夕禍福。(見末介)公公,我的婆婆死了。(末介)我卻要來。(旦白)公公,我衣衫首飾盡行典賣,今日婆婆又死,教我如何區處?公公可憐見,相濟則個。
mò bái bù fáng, pó pó yī qīn guān guǒ zhī fèi jiē chū yú wǒ, nǐ dàn jìn xīn chéng zhí gōng gōng biàn liǎo. dàn kū jiè chàng
(末白)不妨,婆婆衣衾棺槨之費皆出於我,你但盡心承值公公便了。(旦哭介唱)
yù bāo dù qiān bān shēng shòu, jiào nú jiā rú hé cuò shǒu? zhōng bù rán bǎ tā hái gǔ, méi guān guǒ sòng zài huāng qiū? hé xiāng kàn dào cǐ, bù yóu rén bù zhū lèi liú, zhèng shì bú shì yuān jiā bù jù tóu. mò chàng
【玉包肚】千般生受,教奴家如何措手?終不然把他骸骨,沒棺槨送在荒丘?(合)相看到此,不由人不珠淚流,正是不是冤家不聚頭。(末唱)
qián qiāng bù xū duō yōu, sòng pó pó shì wǒ shēn xià yǒu. nǐ dàn xiǎo xīn chéng zhí gōng gōng, mò jiào yòu chéng bù jiù. hé qián dàn bái rú cǐ, xiè dé gōng gōng! zhǐ wèi wú qián sòng lǎo niáng. mò bái niáng zǐ fàng xīn, xū zhī cǐ shì yǒu shāng liáng. hé zhèng shì: guī jiā bù gǎn gāo shēng kū, zhǐ kǒng rén wén yě duàn cháng. bìng xià
【前腔】不須多憂,送婆婆是我身下有。你但小心承直公公,莫教又成不救。(合前)(旦白)如此,謝得公公!只為無錢送老娘。(末白)娘子放心,須知此事有商量。(合)正是:歸家不敢高聲哭,只恐人聞也斷腸。(並下)
dì èr shí yī chū
第二十一出
shēng shàng chàng yī zhī huā xián tíng huái yǐng zhuǎn, shēn yuàn hé xiāng mǎn. lián chuí qīng zhòu shuǐ, zěn xiāo qiǎn? shí èr lán gān, wú shì xián píng biàn. kùn lái xiāng diàn zhǎn, mèng dào jiā shān, yòu bèi cuì zhú qiāo fēng jīng duàn.
(生上唱)【一枝花】閒庭槐影轉,深院荷香滿。簾垂清晝水,怎消遣?十二闌杆,無事閒憑遍。困來湘簟展,夢到家山,又被翠竹敲風驚斷。
bái nán xiāng zǐ wàn zhú yǐng yáo jīn, shuǐ diàn lián lóng yìng bì yīn. rén jìng zhòu zhǎng wú wài shì, qǐng yín, bì jiǔ jīn zūn lǎn qù zhēn. yōu hèn kǔ xiāng xún, shéi zhī lí bié jīng nián wú xìn yīn? hán shǔ xiāng cuī rén yì lǎo, guān xīn, què bǎ xián chóu fù yù qín. zuǒ yòu guò lái. mò shàng bái huáng juǎn kàn lái xiāo bái rì, zhū xián dòng chù yǐn qīng fēng. yán zhēng bú dào zhū lián xià, rén zài yáo chí làng yuàn zhōng. qín shū jiàn zài. shēng nǐ yǔ wǒ jiào liǎng gè xué tóng chū lái. mò jiào jiè jìng bǎ shàn chǒu bǎ xiāng lú shàng chàng
(白)【南鄉子】萬竹影搖金,水殿簾櫳映碧陰。人靜晝長無外事,請吟,碧酒金樽懶去斟。幽恨苦相尋,誰知離別經年無信音?寒暑相催人易老,關心,卻把閒愁付玉琴。左右過來。(末上白)黃卷看來消白日,朱弦動處引清風。炎蒸不到珠簾下,人在瑤池閬苑中。琴書見在。(生)你與我叫兩個學童出來。(末叫介)(淨把扇丑把香爐上唱)
jīn qián huā zì xiǎo chéng zhí shū fáng, shū fáng. kuài huó qí shí nán dāng, nán dāng. zhǐ guǎn bǎ shàn yǔ shāo xiāng, hé tíng pàn hǎo chéng liáng, chī bǎo fàn shàng mián chuáng.
【金錢花】自小承值書房,書房。快活其實難當,難當。只管把扇與燒香,荷亭畔好乘涼,吃飽飯上眠床。
jìng chǒu xiào jiè shēng bái yuàn zi, zhè qín shì wǒ zài xiān dé cǐ cái yú cuàn xià, zhuó chéng cǐ qín, gù yuē jiāo wěi. zì cóng lái dào cǐ jiān, jiǔ bù zhěng lǐ. jīn rì dāng cǐ qīng liáng jìng jiè, shì cāo yī qǔ, shū qiǎn qíng huái zé gè. nǐ lái, yí gè xué tóng shān liáng, yí gè xué tóng guǎn zhe wén shū, nǐ guǎn zhe shāo xiāng lái. shāo xiāng de bú yào miè le xiāng jìn, shān liáng de bú yào huài le shàn zi, guǎn wén shū de bú yào diào le wén shū. sān rén hù xiāng jué chá, wéi zhě shī xíng.
(淨丑笑介)(生白)院子,這琴是我在先得此材於爨下,斫成此琴,故曰焦尾。自從來到此間,久不整理。今日當此清涼境界,試操一曲,舒遣情懷則個。你來,一個學童搧涼,一個學童管着文書,你管着燒香來。燒香的不要滅了香燼,搧涼的不要壞了扇子,管文書的不要掉了文書。三人互相覺察,違者施行。
zhòng yīng lǐng tái zhǐ. chǒu shēn shàn miè mò xiāng jìng bái gào xiàng gōng: yuàn zi miè le xiāng jìn. shēng ná nà sī lái bèi qǐ dǎ shí sān. jìng dǎ mò jiè
(眾應)領台旨。(丑伸扇滅末香)(淨白)告相公:院子滅了香燼。(生)拿那廝來背起打十三。(淨打末介)
shēng nà sī bù zhōng, bú yào tā shāo xiāng, jiào tā shān liáng. jiào jìng nǐ shāo xiāng. jìng xiǎo rén shāo xiāng. mò shān liáng shēng fǔ qín chàng
(生)那廝不中,不要他燒香,教他搧涼。(叫淨)你燒香。(淨)小人燒香。(末搧涼)(生撫琴唱)
lǎn huà méi qiáng duì nán xūn zòu yú xián, zhī jiàn zhǐ xià yú yīn bù shì qián, nèi xiē gè liú shuǐ gòng gāo shān? ya! zěn de zhī jiàn mǎn yǎn fēng bō è, shì lí bié dāng nián huái shuǐ xiān.
【懶畫眉】強對南熏奏虞弦,只見指下餘音不似前,那些個流水共高山?呀!怎的只見滿眼風波惡,似離別當年懷水仙。
mò kùn jìng shāo shàn shēng bái zěn shēng bù shān liáng? mò huāng jiè jìng chǒu gào xiàng gōng: yuàn zi huài le shàn. shēng bái bèi qǐ dǎ. jìng chǒu jiè
(末困淨燒扇)(生白)怎生不搧涼?(末慌介)(淨丑)告相公:院子壞了扇。(生白)背起打。(淨丑介)
shēng nà sī bù zhōng, bú yào tā shān liáng, zhǐ jiào zhǎng zhe wén shū. nǐ shān liáng. chǒu lǐng tái zhǐ, xué tóng shān liáng. shēng yòu fǔ qín chàng
(生)那廝不中,不要他搧涼,只教掌着文書。你搧涼。(丑)領台旨,學童搧涼。(生又撫琴唱)
qián qiāng dùn jué yú yīn zhuǎn chóu fán, hái shì bié yàn gū hóng hé duàn yuán, yòu rú bié fèng zhà lí luán. ya! zěn de zhī jiàn shā shēng zài xián zhōng jiàn? gǎn zhǐ shì táng láng lái bǔ chán.
【前腔】頓覺餘音轉愁煩,還似別雁孤鴻和斷猿,又如別鳳乍離鸞。呀!怎的只見殺聲在弦中見?敢只是螳螂來捕蟬。
mò yòu kùn jiè jìng chǒu tōu shū bái gào xiàng gōng: yuàn zi diào le wén shū. shēng zài bèi qǐ dǎ. jiè rú qián shēng jiào chǒu bái nǐ lái ná wén shū, tā yī jiù shāo xiāng. chǒu bǎ shū shēng chàng
(末又困介)(淨丑偷書白)告相公:院子掉了文書。(生)再背起打。(介如前)(生叫丑白)你來拿文書,他依舊燒香。(丑把書)(生唱)
qián qiāng rì nuǎn lán tián yù shēng yān, shì wàng dì chūn xīn tuō dù juān, hǎo yīn yuán hái shì è yīn yuán. zhǐ pà zhī yīn shǎo, zhēng de luán jiāo xù duàn xián?
【前腔】日暖藍田玉生煙,似望帝春心托杜鵑,好姻緣還似惡姻緣。只怕知音少,爭得鸞膠續斷弦?
chǒu kùn mò tōu shū jìng chǒu jiè bái gào xiàng gōng: yuàn zi lái tōu wén shū. shēng zhè sī zhēn gè bù zhōng, nǐ kàn miè le xiāng jìn, huài le shàn.
(丑困)(末偷書)(淨丑介白)告相公:院子來偷文書。(生)這廝真箇不中,你看滅了香燼,壞了扇。
mò gào xiàng gōng: liǎng gè xué tóng sī zhuāng piàn. jìng tā wén shū xiǎn bèi nǐ lái tōu. chǒu kuī wǒ xiān zhǔn bèi yī tiáo dà cū xiàn. shēng fū rén lái, nǐ liǎng gè huí bì. tài jìng chǒu bái zhèng shì: yǒu fú zhī rén rén fú shì, wú fú zhī rén fú shì rén. bìng xià shēng zài chǎng tiē dàn shàng chàng
(末)告相公:兩個學童廝妝騙。(淨)他文書險被你來偷。(丑)虧我先準備一條大粗線。(生)夫人來,你兩個迴避。(太淨丑白)正是:有福之人人伏事,無福之人伏事人。(並下)(生在場)(貼旦上唱)
mǎn jiāng hóng nèn lǜ chí táng. méi yǔ xiē xūn fēng zhà zhuǎn. jiàn qīng xīn huá wěi, yǐ fēi rǔ yàn. diàn zhǎn xiāng bō wán shàn lěng, gē chuán lìng lǚ qióng zhī nuǎn. shì yán yàn bú dào shuǐ tíng zhōng, zhū lián juǎn.
【滿江紅】嫩綠池塘。梅雨歇薰風乍轉。見清新華尾,已飛乳燕。簟展湘波紈扇冷,歌傳令縷瓊卮暖。是炎燕不到水亭中,珠簾卷。
tiē bái xiàng gōng yuán zài zhè lǐ cāo qín. nú jiā jiǔ wén xiàng gōng gāo yú yīn yuè, rú hé lái dào cǐ jiān, sī zhú zhī yīn, yǎo rán jué xiǎng? xiàng gōng jīn rì, shì cāo yī qǔ. shēng dàn shèn me qū hǎo? tiē zhì cháo fēi dào hǎo. shēng dàn tā zuò shèn me? zhè shì wú qī de qū, wǒ shǎo shèn me xí fù? tiē hú shuō! rú hé shǎo shén xí fù? shēng dàn jiè ya! cuò le yě. zhǐ yǒu gè xí fù, dào dàn gè gū luán guǎ hú. tiē wǒ yī duì fū qī zhèng hǎo, shuō shèn me gū guǎ? shēng jiè nǐ nà lǐ zhī tā gū guǎ de? tiē xiàng gōng, duì cǐ xià jǐng, dàn gè fēng rù sōng dào hǎo. shēng zhè gè què hǎo. dàn cuò jiè tiē xiàng gōng, nǐ dàn cuò le. shēng ya! wǒ dàn gè sī guī yǐn chū lái. tiē zěn dì hài fēng me nà! wǒ què zhī dào nǐ huì cāo qín, zhǐ guǎn zhè bān mài nòng zěn dì? shēng bú shì, zhè xián bù zhòng dàn. tiē zhè xián zěn dì bù zhōng?
(貼白)相公原在這裡操琴。奴家久聞相公高於音樂,如何來到此間,絲竹之音,杳然絕響?相公今日,試操一曲。(生)彈甚麼曲好?(貼)雉朝飛到好。(生)彈他做甚麼?這是無妻的曲,我少甚麼媳婦?(貼)胡說!如何少甚媳婦?(生彈介)呀!錯了也。只有個媳婦,到彈個孤鸞寡鵠。(貼)我一對夫妻正好,說甚麼孤寡?(生介)你那裡知他孤寡的?(貼)相公,對此夏景,彈個風入松到好。(生)這個卻好。(彈錯介)(貼)相公,你彈錯了。(生)呀!我彈個思歸引出來。(貼)怎地害風麼那!我卻知道你會操琴,只管這般賣弄怎地?(生)不是,這弦不中彈。(貼)這弦怎地不中?
shēng dāng yuán shì jiù xián, ǎn dàn dé guàn. zhè shì xīn xián, ǎn dàn bù guàn.
(生)當原是舊弦,俺彈得慣。這是新弦,俺彈不慣。
tiē jiù xián zài nà li? shēng jiù xián piē le duō shí. tiē wéi shèn piē le?
(貼)舊弦在那裡?(生)舊弦撇了多時。(貼)為甚撇了?
shēng zhǐ wèi yǒu zhè xīn xián, biàn piē le jiù xián. shēng jiè tiē zěn dì bù bǎ xīn xián piē le? shēng biàn shì xīn xián nán piē. jiè wǒ xīn lǐ zhǐ xiǎng zhe nà jiù xián. tiē nǐ piē yòu piē bù dé, bà bà. shēng chàng
(生)只為有這新弦,便撇了舊弦。(生介)(貼)怎地不把新弦撇了?(生)便是新弦難撇。(介)我心裡只想着那舊弦。(貼)你撇又撇不得,罷罷。(生唱)
guì zhī xiāng wēi xián yǐ duàn, xīn xián bù guàn. jiù xián zài shàng bù néng, wǒ dài piē le xīn xián nán pàn. yī dàn zài gǔ, yòu bèi gōng shāng cuò luàn,
【桂枝香】危弦已斷,新弦不慣。舊弦再上不能,我待撇了新弦難拚。一彈再鼓,又被宮商錯亂,
tiē bái nǐ gǎn xīn biàn le? shēng chàng fēi gàn xīn biàn. zhè bān hǎo liáng tiān, zhèng shì cǐ qū cái kān tīng, yòu bèi fèng chuī zài bié diào jiān. tiē chàng
(貼白)你敢心變了?(生唱)非干心變。這般好涼天,正是此曲才堪聽,又被鳳吹在別調間。(貼唱)
qián qiāng fēi xián yǐ duàn, zhǐ shì nǐ yì yōng xīn lǎn. méi, nǐ jì dào shì guǎ què gū luán, yòu dào shì zhāo jūn gōng yuàn, nà gèng sī guī bié hè, wú fēi chóu tàn. xiàng gōng, nǐ xīn lǐ duō gǎn xiǎng zhe shuí? shēng bù xiǎng shèn me rén. tiē nǐ jì bù rán, wǒ lǐ huì de le, nǐ dào shì chú le zhī yīn tīng, dào wǒ bú shì zhī yīn bù yǔ dàn.
【前腔】非弦已斷,只是你意慵心懶。沒,你既道是寡鵲孤鸞,又道是昭君宮怨,那更思歸別鶴,無非愁嘆。相公,你心裡多敢想着誰?(生)不想甚麼人。(貼)你既不然,我理會得了,你道是除了知音聽,道我不是知音不與彈。
tiē bái xiàng gōng, zhǐ shì nǐ xīn lǐ bù huān xǐ de shàng tou, nǐ wú xīn dàn, hé sì jiào xī chūn hé lǎo mǔ lǎo ān pái jiǔ guò lái, xiāo qiǎn xiē zi?
(貼白)相公,只是你心裡不歡喜的上頭,你無心彈,何似教惜春和老姥姥安排酒過來,消遣歇子?
shēng wǒ lǎn yǐn jiǔ, wǒ dài shuì qù yě. tiē lǎo mǔ lǎo, xī chūn, ān pái jiǔ guò lái. mò jìng chǒu shàng chàng
(生)我懶飲酒,我待睡去也。(貼)老姥姥,惜春,安排酒過來。(末淨丑上唱)
shāo yè xiāng lóu tái dào yǐng rù chí táng, lǜ shù yīn nóng xià zhèng cháng, yī jià tú mí zhī jiàn mǎn yuàn xiāng. tiē mǎn yuàn xiāng, hé nǐ yǐn xiá shāng. bàng wǎn juǎn qǐ lián ér, míng yuè zhèng shàng.
【燒夜香】樓台倒影入池塘,綠樹陰濃夏正長,一架荼靡只見滿院香。(貼)滿院香,和你飲霞觴。傍晚捲起簾兒,明月正上。
tiē bái jiāng jiǔ guò lái. tiē chàng
(貼白)將酒過來。(貼唱)
liáng zhōu xù xīn huáng chí gé, huái yīn tíng yuàn, rì yǒng hóng chén gé duàn. bì lán gān wài, kōng fēi shù yù qǐng quán. zhī jiàn xiāng jī wú shǔ, sù zhì shēng fēng, xiǎo diàn láng gān zhǎn. zhòu zhǎng rén kùn yě, hǎo qīng xián, hū tīng dé qí shēng jīng zhòu mián. hé jīn lǚ chàng, bì tǒng quàn. xiàng bīng shān xuě kǎn kāi huá yàn, qīng shì jiè yǒu jǐ rén jiàn. shēng chàng
【梁州序】新篁池閣,槐陰庭院,日永紅塵隔斷。碧闌干外,空飛漱玉請泉。只見香肌無暑,素質生風,小簟琅玕展。晝長人困也,好清閒,忽聽得棋聲驚晝眠。(合)金縷唱,碧筒勸。向冰山雪檻開華宴,清世界有幾人見。(生唱)
qián qiāng qiáng wēi lián bó, hé huā chí guǎn, yì diǎn fēng lái xiāng mǎn. xiāng lián rì yǒng, xiāng xiāo bǎo zhuàn chén yān. mán yǒu zhěn yī hán wáng, shān dòng qí wán, zěn suì dé huáng xiāng yuàn? lèi xià jiè tiē zuò shèn me? shēng jiè chàng měng rán xīn dì rè, tòu xiāng hàn, wǒ yù xiàng nán chuāng yī zuì mián. hé qián tiē chàng
【前腔】薔薇簾箔,荷花池館,一點風來香滿。香奩日永,香銷寶篆沉煙。謾有枕欹寒王,扇動齊紈,怎遂得黃香願?(淚下介)(貼)做甚麼?(生介唱)猛然心地熱,透香汗,我欲向南窗一醉眠。(合前)(貼唱)
qián qiāng huàn tóu xiàng wǎn lái yǔ guò nán xuān, jiàn chí miàn hóng zhuāng líng luàn. jiàn qīng léi yǐn yǐn, yǔ shōu yún sàn. zhī jiàn hé xiāng shí lǐ, xīn yuè yī gōu, cǐ jǐng jiā wú xiàn. lán tāng chū yù bà, wǎn zhuāng cán, shēn yuàn huáng hūn lǎn qù mián. hé qián shēng chàng
【前腔換頭】向晚來雨過南軒,見池面紅妝零亂。漸輕雷隱隱,雨收雲散。只見荷香十里,新月一鈎,此景佳無限。蘭湯初浴罷,晚妝殘,深院黃昏懶去眠。(合前)(生唱)
qián qiāng huàn tóu liǔ yīn zhōng hū tīng xīn chán, gèng liú yíng fēi lái tíng yuàn. tīng líng gē hé chǔ? huà chuán guī wǎn. zhī jiàn yù shéng dī dù, zhū hù wú shēng, cǐ jǐng yóu kān liàn. qǐ lái xié sù shǒu, bìn yún luàn, yuè zhào shā chuāng rén wèi mián. hé qián jìng chǒu mò hé chàng
【前腔換頭】柳陰中忽聽新蟬,更流螢飛來庭院。聽菱歌何處?畫舡歸晚。只見玉繩低度,朱戶無聲,此景尤堪戀。起來攜素手,鬢雲亂,月照紗窗人未眠。(合前)(淨醜末合唱)
jié jié gāo lián yī xì cǎi yuān, bǎ hé fān, qīng xiāng xiè xià qióng zhū jiàn. xiāng fēng shàn, fāng zhǎo biān, xián tíng pàn. zuò lái bù jué rén qīng jiàn, péng lái làng yuàn hé zú xiàn. hé zhǐ kǒng xī fēng yòu jīng qiū, bù jué àn zhōng liú nián huàn.
【節節高】漣漪戲彩鴛,把荷翻,清香瀉下瓊珠濺。香風扇,芳沼邊,閒亭畔。坐來不覺人清健,蓬萊閬苑何足羨。(合)只恐西風又驚秋,不覺暗中流年換。
qián qiāng qīng xiāo sī shuǎng rán, hǎo liáng tiān, yáo tái yuè xià qīng xū diàn. shén xiān juàn, kāi dài yán, zhòng huān yàn. cóng jiào yù lòu cuī yín jiàn, shuǐ jīng gōng lǐ bǎ shēng gē àn. hé qián hé chàng
【前腔】清宵思爽然,好涼天,瑤台月下清虛殿。神仙眷,開玳筵,重歡宴。從教玉漏催銀箭,水晶宮裡把笙歌按。(合前)(合唱)
yú wén guāng yīn xùn sù rú fēi diàn, hǎo liáng xiāo kě xī jiàn lán, pàn qǔ huān yú gē xiào xuān.
【余文】光陰迅速如飛電,好良宵可惜漸闌,拚取歡娛歌笑喧。
shēng bái qiáo lóu shàng jǐ gǔ? zhòng sān gǔ. tiē xiàng gōng, huān yú xiū wèn yè rú hé, cǐ jǐng liáng xiāo néng jǐ hé? hé yù yǐn jiǔ shí xū yǐn jiǔ, dé gāo gē chù qiě gāo gē.
(生白)譙樓上幾鼓?(眾)三鼓。(貼)相公,歡娛休問夜如何,此景良宵能幾何?(合)遇飲酒時須飲酒,得高歌處且高歌。
dì èr shí èr chū
第二十二出
dàn shàng chàng shuāng tiān xiǎo jiǎo nán ái zěn bì, zāi huò chóng chóng zhì? zuì kǔ pó pó sǐ yǐ, gōng gōng bìng, yòu jiāng wēi.
(旦上唱)【霜天曉角】難捱怎避,災禍重重至?最苦婆婆死矣,公公病,又將危。
bái wū lòu gèng zāo lián yè yǔ, kùn lóng yù zhe xǔ zhēn jūn. nú jiā zì cóng pó pó sǐ hòu, wàn qiān láng bèi, shéi zhī gōng gōng yī bìng, yòu chéng wēi kùn. rú jīn shú dé xiē yào, ān pái jiān le, gèng ān pái yī kǒu zhōu tāng. jiān yào jiè chàng
(白)屋漏更遭連夜雨,困龍遇着許真君。奴家自從婆婆死後,萬千狼狽,誰知公公一病,又成危困。如今贖得些藥,安排煎了,更安排一口粥湯。(煎藥介唱)
fàn hú bīng náng wú bàn diǎn tiāo yào fèi, liáng yī zěn qiú? zòng rán jiù dé mù qián, fàn shí hé chǔ yǒu? liào yīng nán dào hòu. mán shuō dào yǒu bìng yù liáng yī, jī huāng zěn jiù?
【犯胡兵】囊無半點挑藥費,良醫怎求?縱然救得目前,飯食何處有?料應難到後。謾說道有病遇良醫,饑荒怎救?
qián qiāng gōng gōng zhè bìng ā, bǎi chóu wàn kǔ qiān shēng shòu, zhuāng chéng zhè zhèng hòu. biàn zuò zhè yào chī shí ā, zòng rán jiù dé mù qián, zěn miǎn de yōu yǔ chóu? liào yīng bú huì jiǔ. tā zhǐ wèi bú jiàn hái ér me? zhè bìng kě shí, chú fēi shì zi xiào fù xīn kuān, fāng cái kě jiù.
【前腔】公公這病呵,百愁萬苦千生受,妝成這症候。便做這藥吃時呵,縱然救得目前,怎免得憂與愁?料應不會久。他只為不見孩兒麼?這病可時,除非是子孝父心寬,方才可救。
bái yào yǐ shú le, qiě fú gōng gōng chū lái, chī xiē yào kàn hé rú?
(白)藥已熟了,且扶公公出來,吃些藥看何如?
dàn xià fú wài shàng chàng
(旦下扶外上唱)
shuāng tiān xiǎo jiǎo qiǎo rán hún shì fēi, liào yīng bù jiǔ yǐ. zòng rán tái tóu qiáng qǐ, jiè xíng shuāi juàn, zěn zhī chí?
【霜天曉角】悄然魂似飛,料應不久矣。縱然抬頭強起,(介)形衰倦,怎支持?
dàn bái gōng gōng kuān xīn! yào shú le, nǐ chī xiē,□□ shēn jǐ xiē zi. wài jiè wǒ chī bù de zhè yào. dàn jiè chàng
(旦白)公公寬心!藥熟了,你吃些,□□身己歇子。(外介)我吃不得這藥。(旦介唱)
xiāng biàn mǎn lùn lái tāng yào, xū suǒ shì zi cháng fāng jìn yǔ fù mǔ, gōng gōng, mò bú shì wèi wú zi xiān cháng nǐ biàn xún sī kǔ? wài qiáng chī tǔ jiè bái wǒ chī bù dé le. dàn chàng nǐ zhǐ suǒ□□, zěn shè de yī mìng cú?
【香遍滿】論來湯藥,須索是子嘗方進與父母,公公,莫不是為無子先嘗你便尋思苦?(外強吃吐介白)我吃不得了。(旦唱)你只索□□,怎捨得一命殂?
quàn chī yào jiè wài bái xí fù, nǐ chī kāng, què jiào wǒ chī yào, kě bù kuī le nǐ! kū jiè dàn chàng yuán lái nǐ bù chī yào, zhǐ wèi wǒ zāo kāng fù.
(勸吃藥介)(外白)媳婦,你吃糠,卻教我吃藥,可不虧了你!(哭介)(旦唱)原來你不吃藥,只為我糟糠婦。
bái gōng gōng, nǐ chī yào bù ā, zì chī yī kǒu zhōu tāng rú hé?
(白)公公,你吃藥不呵,自吃一口粥湯如何?
wài chī tǔ jiè dàn chàng
(外吃吐介)(旦唱)
qián qiāng tā wàn qiān chóu kǔ, duī jī zhà mèn huái chéng qì gǔ, kě zhī dào nǐ chī le tūn hái tǔ. wài bái xí fù, wǒ gǎn bù jì shì, zhǐ shì sǐ. hái ér yòu bù huí lái, zhǐ kuī le nǐ. dàn gōng gōng qiě kuān xīn.
【前腔】他萬千愁苦,堆積柞悶懷成氣蠱,可知道你吃了吞還吐。(外白)媳婦,我敢不濟事,只是死。孩兒又不回來,只虧了你。(旦)公公且寬心。
bèi kū jiè pà tiān qīn yuàn yì, bèi jiāng zhū lèi zì. gōng gōng, nǐ zài chī yī kǒu zhōu tāng. wài bái xí fù, nǐ chī kāng, què jiào wǒ chī zhōu, zěn chī de xià? dàn chàng kǔ! tā yuán lái bù chī zhōu, yě zhǐ wèi wǒ zāo kāng fù.
(背哭介)怕添親怨憶,背將珠淚漬。公公,你再吃一口粥湯。(外白)媳婦,你吃糠,卻教我吃粥,怎吃得下?(旦唱)苦!他原來不吃粥,也只為我糟糠婦。
wài bái xí fù, wǒ sǐ yě bù fáng, zhǐ tàn hái ér bù zài jiā, kuī le nǐ. lái lái, wǒ yǒu liǎng jù yán yǔ fēn fù yǔ nǐ. dàn rú hé? gōng gōng. wài chàng
(外白)媳婦,我死也不妨,只嘆孩兒不在家,虧了你。來來,我有兩句言語分付與你。(旦)如何?公公。(外唱)
gē ér xí fù, sān nián xiè dé nǐ xiāng fèng shì, zhǐ hèn wǒ dāng chū, jiāng nǐ xiāng dān wù. wǒ yù dài bào nǐ de shēn ēn, dài lái shēng wǒ zuò nǐ de xí fù. yuàn zhǐ yuàn cài bó jiē bù xiào zǐ, kǔ zhǐ kǔ zhào wǔ niáng xīn qín fù.
【哥兒】媳婦,三年謝得你相奉事,只恨我當初,將你相耽誤。我欲待報你的深恩,待來生我做你的媳婦。怨只怨蔡伯喈不孝子,苦只苦趙五娘辛勤婦。
dàn chàng
(旦唱)
qián qiāng huàn tóu xún sī: yī yuàn nǐ sǐ le shuí jì sì èr yuàn nǐ yǒu hái ér, bù dé tā xiāng kàn gù sān yuàn nǐ sān nián, méi yí gè bǎo nuǎn de rì zi. sān zài xiāng kàn gān gòng kǔ, yī zhāo fēn bié nán tóng sǐ. wài chàng
【前腔換頭】尋思:一怨你死了誰祭祀;二怨你有孩兒,不得他相看顧;三怨你三年,沒一個飽暖的日子。三載相看甘共苦,一朝分別難同死。(外唱)
qián qiāng xí fù, wǒ sǐ ā, nǐ jiāng wǒ gú tou xiū mái zài tǔ.
【前腔】媳婦,我死呵,你將我骨頭休埋在土。
dàn bái yuàn gōng gōng bǎi èr shí suì, bù yuàn dé gōng gōng yǒu cǐ. tǎng huò yǒu xiē jí xiōng shì, jiào xí fù xiū yào mái zài tǔ lǐ, què mái fàng nà lǐ yě? wài bái dōu shì wǒ dāng chū wù nǐ bú shì. chàng wǒ gān shòu zhé fá, rèn qǔ shī hái lù. dàn gōng gōng, nǐ xiū zhè bān shuō, bèi rén xiào huà. wài xí fù, nǐ bù lǐ huì de, liú yǔ páng rén, dào bó jiē bù zàng qīn fù. yuàn zhǐ yuàn cài bó jiē bù xiào zǐ, kǔ zhǐ kǔ zhào wǔ niáng xīn qín fù. dàn chàng
(旦白)願公公百二十歲,不願得公公有此。倘或有些吉凶事,教媳婦休要埋在土裡,卻埋放那裡也?(外白)都是我當初誤你不是。(唱)我甘受折罰,任取屍骸露。(旦)公公,你休這般說,被人笑話。(外)媳婦,你不理會得,留與旁人,道伯喈不葬親父。怨只怨蔡伯喈不孝子,苦只苦趙五娘辛勤婦。(旦唱)
qián qiāng huàn tóu sī zhī, gōng gōng, nǐ sǐ ā, gōng pó yǐ dé zuò yī chù suǒ. liào xiǎng nú jiā, bù jiǔ guī yīn fǔ. kǔ! kě xī yī jiā, sān ge yuàn guǐ zài míng tú. sān zài xiāng kàn gān gòng kǔ, yī zhāo fēn bié nán tóng sǐ.
【前腔換頭】思之,公公,你死呵,公婆已得做一處所。料想奴家,不久歸陰府。苦!可惜一家,三個怨鬼在冥途。三載相看甘共苦,一朝分別難同死。
mò shàng bái pín wú dá shì jiāng jīn zèng, bìng yǒu xián rén shuō yào fāng. gōng gōng, zhè liǎng rì bìng tǐ rú hé? wài wǒ bù jì shì le, bì jìng zhǐ shì gè sǐ. zhāng dà gōng, nǐ lái de qià hǎo. wǒ píng nǐ wèi zhèng, xiě xià yí zhǔ yǔ xí fù shōu zhí, wǒ sǐ hòu, jiào tā xiū shǒu xiào, zǎo jià gè rén. qǔ zhǐ bǐ lái. dàn gōng gōng, nǐ xiū xiě. zì gǔ dào: zhōng chén bù shì èr jūn, liè nǚ bù jià èr fū. xiū xiě, gōng gōng. mò xiǎo niáng zǐ, nǐ xiū fán nǎo tā, qiě shùn tā kàn rú hé? wài xiě bù dé jiè chàng
(末上白)貧無達士將金贈,病有閒人說藥方。公公,這兩日病體如何?(外)我不濟事了,畢竟只是個死。張大公,你來得恰好。我憑你為證,寫下遺囑與媳婦收執,我死後,教他休守孝,早嫁個人。取紙筆來。(旦)公公,你休寫。自古道:忠臣不事二君,烈女不嫁二夫。休寫,公公。(末)小娘子,你休煩惱他,且順他看如何?(外寫不得介唱)
luó zhàng lǐ zuò xí fù, nǐ jiān xīn wàn qiān, shì wǒ dān yī wù yī. nǐ bù jià ā, nǐ shēn yī kǒu shí, zěn shēng qū chǔ? xiū xiū, dāng yuán shì wǒ wù le nǐ, jīn rì yòu jiào nǐ jià rén, ruò jià bù dé gè hǎo rén, yuàn wǒ rú hé? zhōng bù rán yòu jiào nǐ, shǒu zhe líng wéi? fàng bǐ jiè yǐ zhī sǐ bié zài xū yú, gèng yǔ shén me shēng rén zuò zhǔ? mò chàng
【羅帳里坐】媳婦,你艱辛萬千,是我耽伊誤伊。你不嫁呵,你身衣口食,怎生區處?休休,當原是我誤了你,今日又教你嫁人,若嫁不得個好人,怨我如何?終不然又教你,守着靈幃?(放筆介)已知死別在須臾,更與什麼生人做主?(末唱)
qián qiāng zhōng jiān jiù lǐ, wǒ nán shuō zěn tí? xiǎo niáng zǐ, ruò bù jià rén, kǒng fēi huó jì ruò bù shǒu xiào, yòu bèi rén dàn yì. hé kě lián jiā pò yú rén lí, zěn bù jiào rén lèi chuí. dàn chàng
【前腔】中間就裡,我難說怎提?小娘子,若不嫁人,恐非活計;若不守孝,又被人淡議。(合)可憐家破與人離,怎不教人淚垂。(旦唱)
qián qiāng gōng gōng yán mìng. fēi nú gǎn wéi. zhǐ pà zài rú bó jiē, què bù wù le wǒ yī shì? gōng gōng, wǒ yī ān yī mǎ, shì wú tā zhì.
【前腔】公公嚴命。非奴敢違。只怕再如伯喈,卻不誤了我一世?公公,我一鞍一馬,誓無他志。
hé qián
(合前)
mò bái yuán wài qiě jiāng xī, qù hòu zì yǒu shāng liáng. wài zhāng dà gōng, píng zhe nǐ liú xià wǒ zhè yī tiáo zhǔ zhàng, pà zhè wǔ nì bù xiào zǐ cài yōng huí lái. bǎ zhè zhǔ zhàng yǔ wǒ dǎ jiāng chū qù! wài xū dào jiè dàn mò fú jiè
(末白)員外且將息,去後自有商量。(外)張大公,憑着你留下我這一條拄杖,怕這忤逆不孝子蔡邕回來。把這拄杖與我打將出去!(外虛倒介)(旦末扶介)
mò bái gōng gōng, bìng lǐ mò shēng chēn, dàn kuān xīn bǎo bìng shēn.
(末白)公公,病里莫生嗔,(旦)寬心保病身。
hé zhèng shì: yào yī bù sǐ bìng, fó huà yǒu yuán rén. bìng xià
(合)正是:藥醫不死病,佛化有緣人。(並下)
dì èr shí sān chū
第二十三出
shēng shàng chàng xǐ qiān yīng zhōng cháo sī xiǎng, dàn hèn zài méi tóu, rén zài xīn shàng. fèng lǚ tiān chóu, yú shū jué jì, kōng láo liǎng chù xiāng wàng. qīng jìng shòu yán xiū zhào, bǎo sè qīng yīn jué xiǎng. guī mèng yǎo, rào píng shān yān shù, nà shi jiā xiāng?
(生上唱)【喜遷鶯】終朝思想,但恨在眉頭,人在心上。鳳侶添愁,魚書絕寄,空勞兩處相望。青鏡瘦顏羞照,寶瑟清音絕響。歸夢杳,繞屏山煙樹,那是家鄉?
bái tà suō xíng yuàn jí chóu duō, gē yōng xiào lǎn, zhǐ yīn tiān gè yuān yāng bàn. tā xiāng yóu zǐ bù néng guī, gāo táng fù mǔ wú rén guǎn. xiāng pǔ yú chén, héng yáng yàn duàn, yīn shū yào jì wú fāng biàn. rén shēng guāng jǐng jǐ duō shí, cuō tuó fù què píng shēng yuàn. shēng zài chàng
(白)【踏莎行】怨極愁多,歌慵笑懶,只因添個鴛鴦伴。他鄉遊子不能歸,高堂父母無人管。湘浦魚沉,衡陽雁斷,音書要寄無方便。人生光景幾多時,蹉跎負卻平生願。(生再唱)
yàn yú jǐn sī liang, nà rì lí gù xiāng. jì lín qí sòng bié duō chóu chàng, xié shǒu gòng nà rén bù sī fàng. jiào tā hǎo kàn chéng, wǒ diē niáng, liào tā měi yīng bú huì yí wàng. wén zhī jī yǔ huāng, zhǐ pà ái bù guò suì yuè nán cún yǎng. ruò wàng bú jiàn xìn yīn què bǎ shuí yǐ zhàng.
【雁漁錦】思量,那日離故鄉。記臨歧送別多惆悵,攜手共那人不廝放。教他好看承,我爹娘,料他每應不會遺忘。聞知飢與荒,只怕捱不過歲月難存養。若望不見信音卻把誰倚仗。
èr fàn yú jiā ào sī liang, yòu dú wén zhāng, lùn shì qīn wèi zi yě xū yào chéng mú yàng. zhēn qíng wèi jiǎng, zěn zhī dào chī jǐn duō mó zhàng? bèi qīn qiáng lái fù xuǎn chǎng, bèi jūn qiáng guān wèi yì láng, bèi hūn qiáng xiào luán huáng. sān bèi qiáng zhōng cháng shuō yǔ shuí xíng? mái yuān nán jìn zhè liǎng xiāng, zhè bì xiāng dào zán shì gè bù chēng dá hài xiū de qiáo xiāng shí, nà bì xiāng dào zán shì gè bù dǔ shì fù xīn de bó xìng láng.
【二犯漁家傲】思量,幼讀文章,論事親為子也須要成模樣。真情未講,怎知道吃盡多磨障?被親強來赴選場,被君強官為議郎,被婚強效鸞凰。三被強衷腸說與誰行?埋冤難禁這兩廂,這壁廂道咱是個不撐達害羞的喬相識,那壁廂道咱是個不睹是負心的薄倖郎。
yàn yú xù bēi shāng, lù xù yuān xíng, zěn rú wū niǎo fǎn bǔ néng zhōng yǎng? mán bǎ jīn zhāng, wǎn zhe zǐ shòu shì wèn bān yī, jīn zài hé fāng? bān yī bà xiǎng, zòng rán guī qù, yòu pà dài má zhí zhàng. zhǐ wèi tā yún tī yuè diàn duō láo rǎng, luò de lèi yǔ shì zhū liǎng bìn shuāng.
【雁漁序】悲傷,鷺序鴛行,怎如烏鳥反哺能終養?謾把金章,綰着紫綬;試問斑衣,今在何方?斑衣罷想,縱然歸去,又怕帶麻執杖。只為他雲梯月殿多勞攘,落得淚雨似珠兩鬢霜。
yú jiā xǐ yàn dēng jǐ huí mèng lǐ, hū wén jī chàng. máng jīng jué cuò hū jiù fù, tóng wèn qǐn táng shàng. dài méng lóng jué lái, yī rán xīn rén fèng qīn hé xiàng chuáng. zěn bù yuàn xiāng chóu yù wú xīn xù? gèng sī xiǎng bèi tā lán dǎng. jiào wǒ, zěn bù bēi shāng? ǎn zhè chǐ huān wú jǐn sù xiào róng zhàng, tā nà lǐ jì mò piān xián gēng lòu zhǎng.
【漁家喜雁燈】幾回夢裡,忽聞雞唱。忙驚覺錯呼舊婦,同問寢堂上。待朦朧覺來,依然新人鳳衾和象床。怎不怨香愁玉無心緒?更思想被他攔擋。教我,怎不悲傷?俺這恥歡蜈僅宿笑蓉帳,他那裡寂寞偏嫌更漏長。
jǐn chán yàn mán yì yàng, bǎ huān yú dōu chéng mèn cháng. shū shuǐ jì qīng liáng, wǒ hé xīn, tān zhe měi jiǔ féi yáng? mèn shā rén huā zhú dòng fáng, chóu shā wǒ guà míng zài jīn bǎng. xū dì lǐ zì sī liang, zhèng shì zài jiā bù gǎn gāo shēng kū, zhǐ kǒng rén wén yě duàn cháng.
【錦纏雁】謾悒怏,把歡娛都成悶腸。菽水既清涼,我何心,貪着美酒肥羊?悶殺人花燭洞房,愁殺我掛名在金榜。魆地里自思量,正是在家不敢高聲哭,只恐人聞也斷腸。
bái yuàn zi guò lái. mò shàng bái yǒu wèn jí duì, wú wèn bù dá. gào xiàng gōng: yǒu hé zhǐ huī? shēng nǐ shì wǒ de qīn de rén, wǒ yǒu yī jiàn shì hé nǐ shāng liáng, nǐ xiū yào zǒu le wǒ de yán yǔ. mò xiàng gōng zhǐ huī, nán nǚ zěn gǎn lòu xiè! shēng zì cóng lí le fù mǔ qī shì, lái cǐ fù xuǎn, běn fēi wǒ yì. suī zé miǎn qiǎng cháo mìng, zàn shòu zhí míng, jiāng wèi sān nián zhī hòu, kě zuò guī jì. shéi zhī yòu bèi niú xiàng gōng zhāo wèi nǚ xù, yī xiàng dòu liú zài cǐ, bù néng guī qù jiàn fù mǔ yī miàn. wǒ yào hé nǐ shāng liáng gè jì cè. mò bù zuān bù xué, bù dào bù zhī. nán nǚ měi jiān cháng jiàn xiàng gōng yōu mèn bù lè, bù zhī zhè gè jiù lǐ. xiàng gōng hé bú duì fū rén shuō zhī? shēng wǒ fū rén suī zé xián huì, zhēng nài lǎo xiàng gōng zhī shì, zhì shǒu kě rè, wǒ dài shuō yǔ fū rén zhī, yī shà shí lǎo xiàng gōng dé zhī, zhī dào wǒ qù yě bù lái, rú hé kěn fàng wǒ qù? bù rú gū qiě yǐn rěn, hé fū rén dōu mán le, zhí dài rèn mǎn, xún gè guī jì.
(白)院子過來。(末上白)有問即對,無問不答。告相公:有何指揮?(生)你是我的親的人,我有一件事和你商量,你休要走了我的言語。(末)相公指揮,男女怎敢漏泄!(生)自從離了父母妻室,來此赴選,本非我意。雖則勉強朝命,暫受職名,將謂三年之後,可作歸計。誰知又被牛相公招為女婿,一向逗遛在此,不能歸去見父母一面。我要和你商量個計策。(末)不鑽不穴,不道不知。男女每間常見相公憂悶不樂,不知這個就裡。相公何不對夫人說知?(生)我夫人雖則賢慧,爭奈老相公之勢,炙手可熱,我待說與夫人知,一霎時老相公得知,只道我去也不來,如何肯放我去?不如姑且隱忍,和夫人都瞞了,直待任滿,尋個歸計。
mò zhè de què shì. lǎo xiàng gōng ruò hái zhī dào, nà lǐ kěn fàng xiàng gōng qù?
(末)這的卻是。老相公若還知道,那裡肯放相公去?
shēng wǒ rú jīn yào jì yī fēng shū jiā zhōng qù, méi gè fāng biàn. wǒ dài shǐ rén qù, yòu pà fū rén zhī dào. nǐ yǔ wǒ chū jiē fāng shàng xún gè biàn dāng rén, dài wǒ jì yī fēng shū jiā qù zé gè. mò nán nǚ zhuān dāng xiǎo xīn tà zhú.
(生)我如今要寄一封書家中去,沒個方便。我待使人去,又怕夫人知道。你與我出街坊上尋個便當人,待我寄一封書家去則個。(末)男女專當小心踏逐。
shēng wǒ zhōng cháo cháng tòng yì. mò bù fáng, xún biàn jì shū chǐ.
(生)我終朝長痛憶。(末)不妨,尋便寄書尺。
hé zhèng shì: yǎn wàng jīng jié qí, ěr tīng hǎo xiāo xī. bìng xià
(合)正是:眼望旌捷旗,耳聽好消息。(並下)
dì èr shí sì chū
第二十四出
dàn shàng chàng jīn lóng cōng jī huāng xiān zì jiǒng. nà kān lián sàng shuāng qīn, shēn dú zì zěn zhī fēn? yī shān dōu diǎn jǐn, shǒu shì bìng méi fēn wén, wú jì cè jiǎn xiāng yún.
(旦上唱)【金瓏璁】饑荒先自窘。那堪連喪雙親,身獨自怎支分?衣衫都典盡,首飾並沒分文,無計策剪香雲。
bái dié liàn huā wàn kǔ qiān xīn nán bǎi bō, lì jìn xīn qióng liǎng lèi kōng liú xiě. qún bù chāi jīng jīn yǐ jié, xuān huā chūn shù lián cuī shé. jīn jiǎn yíng yíng míng sù xuě, kōng zhào wū yún yuǎn yìng chóu méi yuè. yī piàn xiào xīn nán jǐn shuō, yī qí fēn fù qīng sī fā. nú jiā zài xiān pó pó méi le, què shì zhāng dà gōng zhōu jì. rú jīn gōng gōng yòu wáng guò le, wú qián zī sòng, nán zài qù qiú zhāng dà gōng, xún sī qǐ mò nài hé, zhǐ de jiǎn xià qīng sī xì fà, mài jǐ guàn qián wèi sòng zhōng zhī yòng. suī rán zhè tóu fà zhí bù dé nèn duō qián, yě zhǐ bǎ zuò xiē yì ér, yī sì jiào huà yì bān. zhèng shì: bù xìng sàng shuāng qīn, qiú rén bù kě pín. liáo jiāng qīng bìn fà, duàn sòng bái tóu rén. dàn chàng
(白)【蝶戀花】萬苦千辛難擺撥,力盡心窮兩淚空流血。裙布釵荊今已竭,萱花椿樹連摧折。金剪盈盈明素雪,空照烏雲遠映愁眉月。一片孝心難盡說,一齊分付青絲髮。奴家在先婆婆沒了,卻是張大公周濟。如今公公又亡過了,無錢資送,難再去求張大公,尋思起沒奈何,只得剪下青絲細發,賣幾貫錢為送終之用。雖然這頭髮值不得恁多錢,也只把做些意兒,一似教化一般。正是:不幸喪雙親,求人不可頻。聊將青鬢髮,斷送白頭人。(旦唱)
xiāng luó dài yī cóng luán fèng fēn, shuí shū bìn yún? zhuāng tái bù lín shēng àn chén, nà gèng chāi shū shǒu shì diǎn wú cún yě, tóu fà, shì wǒ dān gé nǐ, dù qīng chūn. rú jīn yòu jiǎn nǐ, zī sòng lǎo qīn. jiǎn fà shāng qíng yě, zhǐ yuàn zhe jié fà de bó xìng rén. jiǎn yòu fàng jiè chàng
【香羅帶】一從鸞鳳分,誰梳鬢雲?妝檯不臨生暗塵,那更釵梳首飾典無存也,頭髮,是我耽閣你,度青春。如今又剪你,資送老親。剪髮傷情也,只怨着結髮的薄倖人。(剪又放介)(唱)
qián qiāng sī liang bó xìng rén, gū nú cǐ shēn, yù jiǎn wèi jiǎn jiào wǒ zhū lèi líng. wǒ dāng chū zǎo pī tì rù kōng mén yě, zuò gè ní gū qù, jīn rì miǎn jiān xīn. zhǐ yī jiàn, zhǐ yǒu wǒ de tóu fà nèn de, shǎo shén me jià rén de, zhū wéi cuì cù lán shè xūn. ya! shì zhè bān guāng jǐng, wǒ de shēn sǐ, gǔ zì wú mái chù, shuō shén me tóu fà yú fù rén! jiè
【前腔】思量薄倖人,辜奴此身,欲剪未剪教我珠淚零。我當初早披剃入空門也,做個尼姑去,今日免艱辛。只一件,只有我的頭髮恁的,少什麼嫁人的,珠圍翠簇蘭麝熏。呀!似這般光景,我的身死,骨自無埋處,說什麼頭髮愚婦人!(介)
qián qiāng kān lián yú fù rén, dān shēn yòu pín. wǒ dài bù jiǎn nǐ tóu fà mài ā, kāi kǒu gào rén xiū zěn rěn. wǒ dài jiǎn ā, jīn dāo xià chǔ yìng xīn téng yě. xiū xiū, què jiāng duī yā jì, wǔ luán bìn, yǔ wū niǎo bào dá, bái fà de qīn. jiào rén dào wù bìn yún huán nǚ, duàn sòng tā shuāng huán xuě bìn rén.
【前腔】堪憐愚婦人,單身又貧。我待不剪你頭髮賣呵,開口告人羞怎忍。我待剪呵,金刀下處應心疼也。休休,卻將堆鴉髻,舞鸞鬢,與烏鳥報答,白髮的親。教人道霧鬢雲鬟女,斷送他霜鬟雪鬢人。
jiǎn jiè kū chàng
(剪介)(哭唱)
lín jiāng xiān lián sàng shuāng qīn wú jì cè, zhǐ de jiǎn xià xiāng yún, fēi nú kǔ yào xiào míng chuán. zhèng shì shàng shān qín hǔ yì, kāi kǒu gào rén nán.
【臨江仙】連喪雙親無計策,只得剪下香雲,非奴苦要孝名傳。正是上山擒虎易,開口告人難。
bái tóu fà jì yǐ jiǎn xià, miǎn bù dé jiāng qù jiē shàng huò mài. chuān cháng jiē, mǒ duǎn xiàng, jiào jǐ shēng mài tóu fà zán. jiào jiè chàng
(白)頭髮既已剪下,免不得將去街上貨賣。穿長街,抹短巷,叫幾聲賣頭髮咱。(叫介)(唱)
méi huā táng mài tóu fà, mǎi de xiū lùn jià. niàn wǒ shòu jī huāng, náng qiè wú xiē gè. zhàng fū chū qù, nà gèng lián sàng le gōng pó, mò nài hé, zhǐ de mài tóu fà, zī sòng tā.
【梅花塘】賣頭髮,買的休論價。念我受饑荒,囊篋無些個。丈夫出去,那更連喪了公婆,沒奈何,只得賣頭髮,資送他。
bái zěn de dōu méi rén wèn mǎi? jiè chàng
(白)怎的都沒人問買?(介)(唱)
xiāng liǔ niáng kàn qīng sī xì fà, jiǎn lái kān ài, rú hé mài yě méi rén mǎi? ruò lùn zhè jī huāng sǐ sàng, zěn jiào wǒ nǚ qún chāi, dāng de zhè láng bèi? kuàng wǒ lián cháo shòu něi, wǒ de jiǎo ér zěn tái? qí shí nán ái. dào jiè zài qǐ chàng
【香柳娘】看青絲細發,剪來堪愛,如何賣也沒人買?若論這饑荒死喪,怎教我女裙釵,當得這狼狽?況我連朝受餒,我的腳兒怎抬?其實難捱。(倒介)(再起唱)
qián qiāng wàng qián jiē hòu jiē, bìng wú rén zài. wǒ dài zài jiào ā, yān hóu qì yē, wú rú zhī nài. kǔ! wǒ rú jīn biàn sǐ, bào lù wǒ shī hái, shuí rén yǔ zhē gài? tiān tiān! wǒ dào dǐ yě zhǐ shì gè sǐ. dài wǒ jiāng tóu fà qù mài, mài le bǎ gōng pó zàng mái, nú biàn sǐ hé hài?
【前腔】望前街后街,並無人在。我待再叫呵,咽喉氣噎,無如之奈。苦!我如今便死,暴露我屍骸,誰人與遮蓋?天天!我到底也只是個死。待我將頭髮去賣,賣了把公婆葬埋,奴便死何害?
mò shàng bái cí bēi shèng niàn qiān shēng fú, zào è tú shāo wàn zhù xiāng. ya! wù de bú shì cài xiǎo niáng zǐ? yuán hé dào zài jiē shàng? dàn gōng gōng, jiù wǒ zé gè! mò fú jiè xiǎo niáng zǐ, nǐ shǒu lǐ ná zhe tóu fà zuò shén me?
(末上白)慈悲勝念千聲佛,造惡徒燒萬炷香。呀!兀的不是蔡小娘子?緣何倒在街上?(旦)公公,救我則個!(末扶介)小娘子,你手裡拿着頭髮做什麼?
dàn nú jiā gōng gōng méi le, jiāng zhè tóu fà zī sòng tā. mò kū jiè yuán lái nǐ gōng gōng yě sǐ le, nǐ zěn de bù lái hé wǒ shāng liáng, bǎ zhè tóu fà jiǎn xià zuò shén me? dàn nú jiā duō fān lái dìng hài gōng gōng le, bù gǎn lái xiāng nǎo.
(旦)奴家公公沒了,將這頭髮資送他。(末哭介)原來你公公也死了,你怎的不來和我商量,把這頭髮剪下做什麼?(旦)奴家多番來定害公公了,不敢來相惱。
mò shuō nà lǐ huà! chàng
(末)說那裡話!(唱)
qián qū nǐ ér fū céng fù tuō, wǒ zěn shēng wéi bèi? nǐ wú qián shǐ yòng, wǒ xū dāng dài. jiāo nǐ bǎ tóu fà jiǎn le, yòu diē dǎo zài cháng jiē, dōu yuán shì wǒ zhī zuì. hé tàn yī jiā pò huài, fǒu jí hé shí tài lái? gè chū zhe lèi. dàn chàng
【前曲】你兒夫曾付託,我怎生違背?你無錢使用,我須當代。交你把頭髮剪了,又跌倒在長街,都緣是我之罪。(合)嘆一家破壞,否極何時泰來?各出着淚。(旦唱)
qián qiāng xiè gōng gōng kě lián, bǎ qián xiāng dài, wǒ gōng pó zài dì xià xiāng gǎn dài. zhǐ kǒng nú cǐ shēn, sǐ yě méi rén mái, gōng gōng, shuí hái nǐ ēn zhài? hé qián
【前腔】謝公公可憐,把錢相貸,我公婆在地下相感戴。只恐奴此身,死也沒人埋,公公,誰還你恩債?(合前)
mò bái xiǎo niáng zǐ, nǐ xiān dào jiā, wǒ biàn lìng xiǎo èr sòng xiē bù bó qián mǐ zhī lèi yǔ nǐ. dàn gōng gōng shōu le zhè tóu fà. mò wǒ yào zhè tóu fà zuò shén me?
(末白)小娘子,你先到家,我便令小二送些布帛錢米之類與你。(旦)公公收了這頭髮。(末)我要這頭髮做什麼?
dàn xiè dé gōng gōng jiù qiè shēn! mò nǐ ér fū céng tuō wǒ qīn lín.
(旦)謝得公公救妾身!(末)你兒夫曾托我親鄰。
hé zhèng shì: cóng kōng shēn chū ná yún shǒu, tí qǐ tiān luó dì wǎng rén. bìng xià
(合)正是:從空伸出拿雲手,提起天羅地網人。(並下)
dì èr shí wǔ chū
第二十五出
jìng bàn guǎi ér shàng chàng dǎ qiú chǎng jǐ nián jià, wèi guǎi ér, shì rén dōu lǐ huì de wǒ míng r. zhé mò nǐ shì zěn shēng fǔ qiào de, yě luò zài wǒ quān wéi.
(淨扮拐兒上唱)【打球場】幾年假,為拐兒,是人都理會得我名兒。折莫你是怎生俌俏的,也落在我圈圍。
bái zì jiā tuō kōng xíng jìng, tāo mō shēng yá. jiàn shé qiāng chún, fǔ qiào de yě yǐn jiào tā měng dǒng xū pí tián kǒu, qiān lìn de yě hōng jiāo nǐ zhuāng fēng. xiāng guàn hé céng yǒu dìng jū, xìng míng nà céng yǒu zhēn de. zhuāng chéng quān tào, jiàn le de biàn zì rù lái, zuò jiù jī guān, rù zhe de zěn shēng chū qù? piàn le zhōng kuí shǒu lǐ biān fú, tuō dé dòng bīn piáo lǐ xiān dān. dàn shì lái wú jī, qù wú zōng, duì miàn piàn rén rú cuō nòng zòng shǐ hé nǐ xíng, hé nǐ zuò, dāng chǎng piàn nǐ zěn mái yuān? guǎi ér zhèn lǐ xiān fēng, hōng jú mén zhōng dà jiàng. hé yòng wān qiáng gòng bì, qiáng rú hēi yè tōu ér bù suǒ xié zhàng chí dāo, zhēn gè bái zhòu jié zéi. zhèng shì: dì bù zhǎng wú gēn zhī cǎo, tiān bù shēng wú lù zhī rén. zì jiā zhèng wú mǎi mài, tīng dé suí cháo zuǒ guān cài bó jiē xiàng gōng, jiā zhù zài chén liú, fù mǔ zài táng, jìng wú xiāo xī. zì jiā xiān zài chén liú jùn zǒu dé què shú, rú jīn zhǐ zuò chén liú rén, jiǎ xiě tā fù mǔ jiā shū dì yǔ tā, bì yǒu huí yīn tǎng huò fù dài pán chán huí jiā, yě bú jiàn de. què mì yī xiǎo fù guì, biàn bù rán yě suǒ yǔ wǒ xiē shǎo pán chán huí jiā. zhè lǐ biàn shì cài bó jiē xiàng gōng fǔ, jìn rù qù zán. ya! zěn dì dōu méi yí ge rén? mò shàng bái hóu mén shēn shì hǎi, bù xǔ wài rén qiāo. xiāng jiàn jiè nǐ nà lǐ rén? lái fǔ lǐ yǒu shèn gòu dàng? jìng xiǎo rén cóng chén liú lái, cài bó jiē de lǎo guān rén lǎo ān rén yǒu jiā shū lái. mò xiàng gōng zhèng yào xún fāng mì biàn jì shū jiā qù, nǐ lái de què hǎo, dài wǒ qǐng xiàng gōng chū lái. jiè shēng shàng chàng
(白)自家脫空行徑,掏摸生涯。劍舌槍唇,俌俏的也引教他懵懂;虛脾甜口,慳吝的也哄交你妝風。鄉貫何曾有定居,姓名那曾有真的。妝成圈套,見了的便自入來,做就機關,入着的怎生出去?騙了鍾馗手裡蝙蝠,脫得洞賓瓢里仙丹。但是來無跡,去無蹤,對面騙人如撮弄;縱使和你行,和你坐,當場騙你怎埋冤?拐兒陣里先鋒,哄局門中大將。何用剜牆貢壁,強如黑夜偷兒;不索挾杖持刀,真箇白晝劫賊。正是:地不長無根之草,天不生無祿之人。自家正無買賣,聽得隨朝佐官蔡伯喈相公,家住在陳留,父母在堂,竟無消息。自家先在陳留郡走得卻熟,如今只做陳留人,假寫他父母家書遞與他,必有回音;倘或附帶盤纏回家,也不見得。卻覓一小富貴,便不然也索與我些少盤纏回家。這裡便是蔡伯喈相公府,進入去咱。呀!怎地都沒一個人?(末上白)侯門深似海,不許外人敲。(相見介)你那裡人?來府里有甚勾當?(淨)小人從陳留來,蔡伯喈的老官人老安人有家書來。(末)相公正要尋方覓便寄書家去,你來得卻好,待我請相公出來。(介)(生上唱)
fèng huáng gé xún hóng mì yàn, jì gè yīn shū wú biàn. mán láo huí shǒu wàng jiā shān, hé nà bái yún bú jiàn. lèi hén rú xiàn, xiǎng jìng lǐ gū luán yǐng dān.
【鳳凰閣】尋鴻覓雁,寄個音書無便。謾勞回首望家山,和那白雲不見。淚痕如線,想鏡里孤鸞影單。
shēng bái yuàn zi, tā nà lǐ lái? mò tā shuō zài chén liú lái.
(生白)院子,他那裡來?(末)他說在陳留來。
jìng xiǎo rén shì chén liú jùn lǐ lái de. shēng nǐ dài dé wǒ jiā shū lái?
(淨)小人是陳留郡里來的。(生)你帶得我家書來?
jìng xiǎo rén dài shū lái. shēng jiāng lái kàn. jìng dì shū jiè shēng kàn chàng
(淨)小人帶書來。(生)將來看。(淨遞書介)(生看唱)
yī fēng shū yī cóng nǐ qù lí, wǒ jiā zhōng cháng niàn nǐ. shì me, wǒ yě cháng xiǎng jiā lǐ. gōng míng shì zěn de? xiǎng duō yīng zhé guì zhī. wǒ gōng míng shì chéng le. xìng de diē niáng hé xí fù, gè bǎo ān kāng wú huò wēi. qiě xǐ jiā zhōng ān lè. jiàn jiā shū, kě zhī zhī, jí zǎo huí lái mò gèng chí.
【一封書】一從你去離,我家中常念你。是麼,我也常想家裡。功名事怎的?想多應折桂枝。我功名事成了。幸得爹娘和媳婦,各保安康無禍危。且喜家中安樂。見家書,可知之,及早回來莫更遲。
jiè shēng bái wǒ pà bú yào guī, zhēng nài bù yóu wǒ. yuàn zi, nǐ jiāng zhǐ bǐ guò lái, wǒ xiě yī fēng shū yǔ tā qù yī jiù qǔ xiē jīn zhū guò lái.
(介)(生白)我怕不要歸,爭奈不由我。院子,你將紙筆過來,我寫一封書與他去;一就取些金珠過來。
mò xià qǔ zhǐ bǐ jīn zhū jiàn zài. shēng xiě shū jiè chàng
(末下取)紙筆金珠見在。(生寫書介)(唱)
xià shān hǔ cài yōng bǎi bài, dà rén zūn qián: yī zì lí xī xià, dùn jué shù nián. mù duàn jiā shān, zhèn cháng wàng xuán. yī xiàng nà kān yīn xìn duàn, míng lì shì tàn qiān wǎn, mán kōng láo zhū lèi lián. shàng biǎo cí jīn diàn, yào cí le guān, zhēng nài jūn wáng bú jiàn lián. yòu chàng
【下山虎】蔡邕百拜,大人尊前:一自離膝下,頓覺數年。目斷家山,鎮長望懸。一向那堪音信斷,名利事嘆牽綰,謾空勞珠淚漣。上表辭金殿,要辭了官,爭奈君王不見憐。(又唱)
mán pái lìng hū ěr bài zūn hàn, jí qiè wèi quán quán. xǐ diē niáng hé xí fù, jǐn ān kāng. kuàng ér shēn yān liú zài cǐ, bù néng gōu chéng fèng cí yán. cōng cōng de liáo fù cùn jiān, cǎo cǎo fú qǐ zūn zhào bù xuān.
【蠻牌令】忽爾拜尊翰,極切慰拳拳。喜爹娘和媳婦,盡安康。況兒身淹留在此,不能勾承奉慈顏。匆匆的聊附寸箋,草草伏乞尊照不宣。
shēng bái hàn zi, nǐ lái. zhè yī fēng shū hé jīn zhū, jiāng dào wǒ jiā lǐ. chuán shì ǎn jiā lǐ: ǎn zǎo wǎn huí lái, jiào dōu fàng xīn, bù xū fán nǎo yě. jìng xiǎo rén lǐ huì de. shēng zhèi xiē gè suì yín, yǔ nǐ lù shàng zuò pán chán. jìng xiè xiàng gōng! shēng chàng
(生白)漢子,你來。這一封書和金珠,將到我家裡。傳示俺家裡:俺早晚回來,教都放心,不須煩惱也。(淨)小人理會得。(生)這些個碎銀,與你路上作盤纏。(淨)謝相公!(生唱)
zhù mǎ tīng shū jì xiāng guān, shuō qǐ jiào rén xīn tòng suān. nǐ chuán shì ǎn bā xún diē mā, dào yǔ wǒ liǎng yuè qī fáng, gé shè wàn shuǐ qiān shān. tí hén jiān wài cuì xiāo bān, mèng hún fēi rào yín píng yuǎn, hé bào dào píng ān, xiǎng yī jiā hè xǐ, zhǐ shuō dào tā rì zài xiāng jiàn. mò chàng
【駐馬聽】書寄鄉關,說起教人心痛酸。你傳示俺八旬爹媽,道與我兩月妻房,隔涉萬水千山。啼痕緘外翠綃斑,夢魂飛繞銀屏遠,(合)報道平安,想一家賀喜,只說道他日再相見。(末唱)
qián qiāng yáo yì xiāng guān, yǒu gè rén rén níng wàng yǎn. tā pín kàn fēi yàn, wàng duàn guī zhōu, yǐ biàn wēi lán. jiàn zhè yín gōu fēi dòng cǎi yún jiān, yòu suǒ yù zhù jiè pò cán zhuāng miàn. hé qián jìng chàng
【前腔】遙憶鄉關,有個人人凝望眼。他頻看飛雁,望斷歸舟,倚遍危闌。見這銀鈎飛動彩雲箋,又索玉箸界破殘妝面。(合前)(淨唱)
qián qiāng xī chū yáng guān, què tàn jīn zhāo xíng lù nán. niàn qǔ jīng nián lí bié, dài zhe yī zhǐ yún jiān. bá shè chéng tú, zhǐ pà chái láng fēn rào lù tú jiān, yòu pà yàn hóng bú dào nǐ jiā xiāng pàn. hé qián mò chàng
【前腔】西出陽關,卻嘆今朝行路難。念取經年離別,帶着一紙雲箋。跋涉程途,只怕豺狼紛繞路途間,又怕雁鴻不到你家鄉畔。(合前)(末唱)
qián qiāng mǎn zhǐ yún yān, shuō jǐn lí chóu qiān wàn qiān. xiǎng nà céng lóu shí èr, yǒu gè rén rén, yǐ zhe wēi lán. tā wàng guī qī, shù fēi yàn, zǔ guān shān, jiàn shū rú jiàn jīng nián miàn. hé qián
【前腔】滿紙雲煙,說盡離愁千萬千。想那層樓十二,有個人人,倚着危闌。他望歸期,數飛雁,阻關山,見書如見經年面。(合前)
shēng bái píng yī chéng jì jiā yīn. mò shuō jǐn lí rén yī piàn xīn.
(生白)憑伊城寄佳音。(末)說盡離人一片心。
hé xū zhī xiāng bié jīng duō zài, fāng xìn jiā shū dǐ wàn jīn. bìng xià
(合)須知相別經多載,方信家書抵萬金。(並下)
dì èr shí liù chū
第二十六出
dàn shàng chàng guà zhēn ér sì gù qīng shān jìng qiāo qiāo, sī liang qǐ àn lǐ hún xiāo. huáng tǔ shāng xīn, dān fēng rǎn lèi, mán bǎ gū fén zì zào.
(旦上唱)【掛真兒】四顧青山靜悄悄,思量起暗裡魂消。黃土傷心,丹楓染淚,謾把孤墳自造。
bái pú sà mán bái yáng xiāo sè bēi fēng qǐ, tiān hán rì dàn kōng shān lǐ. hǔ xiào yǔ yuán tí, chóu rén tiān cǎn qī. qióng quán shēn yǎo yǎo, cháng yè hé yóu xiǎo. sǎ lèi qì shuāng qīn, shuāng qīn wén bù wén? nú jiā zì sàng le gōng pó, shuí xiāng fú zhù? dào rú jīn miǎn bù dé zào yī suǒ fén, bǎ gōng pó zàng le. yòu wú qián gù rén, yòu wú rén dé yāng kào, zhǐ de dú zì bān ní yùn tǔ. luó qún bāo tǔ jiè chàng
(白)【菩薩蠻】白楊蕭瑟悲風起,天寒日淡空山里。虎嘯與猿啼,愁人添慘淒。窮泉深杳杳,長夜何由曉。灑淚泣雙親,雙親聞不聞?奴家自喪了公婆,誰相扶助?到如今免不得造一所墳,把公婆葬了。又無錢僱人,又無人得央靠,只得獨自搬泥運土。(羅裙包土介)(唱)
wǔ gēng chuán bǎ tǔ ní dú bào, luó qún guǒ lái nán dǎ áo. kōng shān jìng jì wú rén diào, dàn wǒ qíng zhēn shí qiè, dào cǐ bù dàn láo. kǔ! hé céng jiàn zàng qīn ér bú dào? yòu dào shì sān zā wéi sàng, nèi xiē gè bo qí zhái zhào? sī liang qǐ, shì lǎo qīn hé diān dǎo. gōng gōng, nǐ tú tā zhé guì kàn huā zǎo, bù dào zì bǎ yī shēn, sòng zài bái yáng shuāi cǎo. mán zì kǔ, jiè zhè kǔ píng shuí gào? jiè
【五更傳】把土泥獨抱,羅裙裹來難打熬。空山靜寂無人吊,但我情真實切,到此不憚勞。苦!何曾見葬親兒不到?又道是三匝圍喪,那些個卜其宅兆?思量起,是老親合顛倒。公公,你圖他折桂看花早,不道自把一身,送在白楊衰草。謾自苦,(介)這苦憑誰告?(介)
qián qiāng wǒ zhǐ píng shí zhǎo, rú hé néng gōu fén shàng gāo? jiè zhī jiàn xiān xuè lín lí shī yī ǎo, kǔ! wǒ xíng shuāi lì juàn, sǐ yě zhǐ zhè zāo. xiū xiū! gú tou zàng chù rèn tā liú xiě hǎo, cǐ huàn zuò gǔ xuè zhī qīn, yě jiào rén chēng dào. jiào rén dào: zhào wǔ niáng qīn xíng xiào. kǔ! xīn qióng lì jìn xíng kū gǎo, zhǐ yǒu zhè xiān xuè, dào rú jīn yě chū le. zhè fén chéng hòu, zhǐ pà wǒ de shēn nán bǎo.
【前腔】我只憑十爪,如何能勾墳上高?(介)只見鮮血淋漓濕衣襖,苦!我形衰力倦,死也只這遭。休休!骨頭葬處任他流血好,此喚作骨血之親,也教人稱道。教人道:趙五娘親行孝。苦!心窮力盡形枯槁,只有這鮮血,到如今也出了。這墳成後,只怕我的身難保。
bái ya! shǐ de wǒ lì dōu fá le, miǎn bù dé jiù cǐ xiē zì, shuì yī jiào zé gè. chàng
(白)呀!使得我力都乏了,免不得就此歇自,睡一覺則個。(唱)
bǔ suàn xiān fén tǔ wèi zēng gāo, jīn lì hái xiān juàn. shuì jiè
【卜算先】墳土未曾高,筋力還先倦。(睡介)
wài bàn shān shén shàng chàng
(外扮山神上唱)
fěn dié ér zhào nǚ kān bēi, tiān jiào xiǎo shén xiāng jì.
【粉蝶兒】趙女堪悲,天教小神相濟。
bái shàn zāi! shàn zāi! xiǎo shén nǎi dāng shān tǔ dì. zuó fèng yù dì chì zhǐ: wèi zhào wǔ niáng xíng xiào, tè lìng chà bō yīn bīng, yǔ tā bìng lì zhù zào fén tái, miǎn bù dé jiào chū nán shān bái yuán shǐ zhě hēi hǔ jiàng jūn, jiāo tā xiàng qián zé gè. yuán hǔ èr jiāng hé zài? jí sù guò lái! chǒu bàn yuán jìng bàn hǔ shàng jiè wài wéi, wú fèng shàng dì chì zhǐ: wèi zhào wǔ niáng xíng xiào, jiāo yǔ tā tiān lì, zhù zào fén tái. rǔ děng kě biàn huà rén xíng, yǔ tā shè huà tǔ shí, biàn chéng fén zhǒng. jìng chǒu lǐng shén yīn. wài wéi, bù dé jīng dòng xiào fù!
(白)善哉!善哉!小神乃當山土地。昨奉玉帝敕旨:為趙五娘行孝,特令差撥陰兵,與他併力築造墳台,免不得叫出南山白猿使者、黑虎將軍,交他向前則個。猿虎二將何在?疾速過來!(丑扮猿淨扮虎上介)(外)唯,吾奉上帝敕旨:為趙五娘行孝,交與他添力,築造墳台。汝等可變化人形,與他攝化土石,便成墳冢。(淨丑)領神音。(外)唯,不得驚動孝婦!
jìng chǒu zuò fén jiè gào dà shèng: fén tái yǐ chéng le. wài zhào wǔ niáng, lüè tái qǐ tóu lái, tīng wǒ zhǔ fù! wài chàng
(淨丑做墳介)告大聖:墳台已成了。(外)趙五娘,略抬起頭來,聽我囑付!(外唱)
hǎo jiě jie wǔ niáng tīng fēn fù yǔ: wú tè fèng yù huáng chì zhǐ, lián yī xiào xīn gù qiǎn wǒ lái zhù nǐ. jìng chǒu hé chàng fén chéng yǐ. zàng le èr qīn xún fū xù, gǎi huàn yī zhuāng wǎng dì jī.
【好姐姐】五娘聽分付與:吾特奉玉皇敕旨,憐伊孝心故遣我來助你。(淨丑合唱)墳成矣。葬了二親尋夫婿,改換衣裝往帝畿。
wài bái zhào wǔ niáng, nǐ lǐ huì de? zhèng shì: dà dǐ qián kūn dōu yī zhào, hé miǎn jiào rén zài àn zhōng xíng. wài jìng chǒu bìng xià dàn xǐng lái jiè
(外白)趙五娘,你理會得?正是:大抵乾坤都一照,(合)免教人在暗中行。(外淨丑並下)(旦醒來介)
chàng
(唱)
bǔ suàn hòu mèng lǐ fēn míng yǒu guǐ shén, xiǎng shì tiān lián niàn.
【卜算後】夢裡分明有鬼神,想是天憐念。
bái guài zāi! wǒ shuì jiān huǎng hū zhī zhōng, shì mèng fēi mèng, wén rén yǒu zhù fù zhī yǔ: dào fén chéng le, jiào qù jīng jī xún qǔ zhàng fū. dàn wǒ quán píng dú zì yī shēn, jǐ shí néng gōu dé fén chéng? jiè ya! zěn dì zhè fén tái dōu chéng le? xiè tiān dì, fēn míng shì shén tōng biàn huà. chàng
(白)怪哉!我睡間恍惚之中,似夢非夢,聞人有祝付之語:道墳成了,教去京畿尋取丈夫。但我全憑獨自一身,幾時能勾得墳成?(介)呀!怎地這墳台都成了?謝天地,分明是神通變化。(唱)
wǔ gēng chuán yuàn kǔ zhī duō shǎo? liǎng sān rén zhī dào tóng zuò è piǎo. gōng gōng, pó pó, wǒ dài bù zàng le nǐ, yòu bù liǎo dài zàng le nǐ, qióng quán yī bì wú rì xiǎo, tàn cóng jīn yǒng bié, zài wú yóu xiāng yǐ kào. wǒ sǐ hé nǐ zuò yī chù mái ā, yě de xiāng fú shì. zhǐ chóu wǒ sǐ zài tā tú dào, wǒ de gú tou, hé yóu lái dào? cóng jīn qù, zhè fén ā, zhǐ yuàn dé zhòng gān zào, fú sūn yìn zǐ yě dōu nán liào biàn yīn dé gè sān gōng, yě jì bù dé qīn lǎo. lèi àn dī, bǎ cāng tiān dǎo. mò tóng chǒu dài chú qì shàng chàng
【五更傳】怨苦知多少?兩三人只道同做餓莩。公公,婆婆,我待不葬了你,又不了;待葬了你,窮泉一閉無日曉,嘆從今永別,再無由相倚靠。我死和你做一處埋呵,也得相伏事。只愁我死在他途道,我的骨頭,何由來到?從今去,這墳呵,只願得中乾燥,福孫蔭子也都難料;便蔭得個三公,也濟不得親老。淚暗滴,把蒼天禱。(末同丑帶鋤器上唱)
huá qiāo ér bēi fēng sì qǐ chuī sōng bǎi, shān yún cǎn dàn rì wú sè. yuán tí yǔ hǔ xiào. zěn bù cǎn qī! zǎn bù xíng lái dào qiào bì, dōu yǔ xiào fù tiān zhù lì.
【鏵鍬兒】悲風四起吹松柏,山雲慘澹日無色。猿啼與虎嘯。怎不慘戚!趲步行來到峭壁,都與孝婦添助力。
mò bái zì jiā shì cài yuán wài de lín jiā, zhāng dà gōng de biàn shì. zhǐ wèi tā liǎng gè lǎo de sǐ le, kuī shā tā nà xí fù zhào wǔ niáng zǐ, bǎ luó qún bāo tǔ, zhù zào fén tái. dàn rén jiā lǐ zào yī suǒ fén, bù zháo qiān bǎi gōng zào bù chéng. tā dú zì yí gè nǚ liú, rú hé chéng dé cǐ shì? miǎn bù dé dài jiāng xiǎo èr, yǔ tā tiān zhù lì qì zé gè. ya! hǎo guài me, rú hé fén dōu chéng le. zhī jiàn sōng bǎi sēn sēn rào sì wéi, gū fén xīn tǔ yǎn quán fēi. niáng zǐ. nǐ kōng shān dú zì qì rén wèn, wèi zhù fén tái yǒu ā shuí? dàn mèng lǐ yǒu shén zhēn guài yì, yīn bīng yùn tǔ yǔ bān ní. zhù chéng fén le qīn fēn fù, jiào xún qǔ ér fū wǎng dì jī. chǒu gōng gōng, zì gǔ liú chuán duō yǒu cǐ, bì jìng gǎn gé shàng tiān zhī. cháng chéng kū dào chēng jiāng nǚ, niáng zǐ, tā rì fāng míng yī chù tí.
(末白)自家是蔡員外的鄰家,張大公的便是。只為他兩個老的死了,虧殺他那媳婦趙五娘子,把羅裙包土,築造墳台。但人家裡造一所墳,不着千百工造不成。他獨自一個女流,如何成得此事?免不得帶將小二,與他添助力氣則個。呀!好怪麼,如何墳都成了。只見松柏森森繞四圍,孤墳新土掩泉扉。娘子。你空山獨自氣人問,為築墳台有阿誰?(旦)夢裡有神真怪異,陰兵運土與搬泥。築成墳了親分付,教尋取兒夫往帝畿。(丑)公公,自古流傳多有此,畢竟感格上天知。長城哭倒稱姜女,娘子,他日芳名一處題。
hé zhèng shì: shàn è dào tóu zhōng yǒu bào, zhǐ zhēng lái sù yǔ lái chí. dàn chàng
(合)正是:善惡到頭終有報,只爭來速與來遲。(旦唱)
hǎo jiě jie niàn nú liú xiě mǎn zhǐ, nài dú zì yào fén chéng wú jì, shēn gǎn lǎo tiān àn zhōng xiāng hù chí. hé fén chéng yǐ. zàng le èr qīn xún fū xù, gǎi huàn yī zhuāng wǎng dì jī. mò chàng
【好姐姐】念奴流血滿指,奈獨自要墳成無計,深感老天暗中相護持。(合)墳成矣。葬了二親尋夫婿,改換衣裝往帝畿。(末唱)
qián qiāng wǒ měi fāng jiāng xiǎo èr, dài yù yǔ nǐ tiān zhù lì qì, shéi zhī yǒu shén àn zhōng jiù jì. hé qián chǒu chàng
【前腔】我每方將小二,待欲與你添助力氣,誰知有神暗中救濟。(合前)(丑唱)
qián qiāng nǐ měi zhēn gè jiàn guǐ, zhè sōng bǎi gū fén zài hé chǔ? qià cái xiǎo guǐ shì wǒ zhuāng zuò de. hé qián
【前腔】你每真箇見鬼,這松柏孤墳在何處?恰才小鬼是我妝做的。(合前)
wèi bái niáng zǐ, nǐ xiào xīn gǎn gé dòng yīn bīng, dàn bú shì yīn bīng fén zěn chéng? chǒu wàn shì quàn rén xiū lù lù, hé jǔ tóu sān chǐ yǒu shén míng.
(未白)娘子,你孝心感格動陰兵,(旦)不是陰兵墳怎成?(丑)萬事勸人休碌碌,(合)舉頭三尺有神明。
bìng xià
(並下)
dì èr shí qī chū
第二十七出
tiē wáng chàng niàn nú jiāo chǔ tiān guò yǔ, zhèng bō chéng mù luò, qiū róng guāng jìng. shuí jià yù lún lái hǎi dǐ, niǎn pò liú lí qiān qǐng. huán pèi fēng qīng, shēng gē lù lěng, rén zài qīng xū jìng. jìng chǒu hé chàng zhēn zhū lián juǎn, xiǎo lóu wú xiàn jiā xīng.
(貼亡唱)【念奴嬌】楚天過雨,正波澄木落,秋容光淨。誰駕玉輪來海底,碾破琉璃千頃。環珮風清,笙歌露冷,人在清虛境。(淨丑合唱)真珠簾卷,小樓無限佳興。
bái lín jiāng xiān yù zuò rén jiān qiū wàn qǐng, yín pā diǎn pò liú lí. tiē yáo tái fēng lù lěng xiān yī, tiān xiāng piāo xià chǔ, cǐ jǐng yǒu shéi zhī?
(白)【臨江仙】玉作人間秋萬頃,銀葩點破琉璃。(貼)瑤颱風露冷仙衣,天香飄下處,此景有誰知?
jìng chǒu wèi shěn míng nián míng yè yuè. cǐ shí cǐ jǐng hé rú? tiē zhū lián gāo juǎn zuì qióng zhī, hé zhèng shì mò cí zhōng xī kàn, dòng shì gé nián qī. tiē lǎo mǔ lǎo, xī chūn, jīn yè zhōng qiū, yuè sè chéng jì, nǐ yǔ wǒ qǐng xiàng gōng chū lái, wán shǎng zé gè. chǒu qǐng qǐng, fū rén qǐng xiàng gōng wán yuè. shēng fáng nèi yìng wǒ shuì le, bù lái. jìng nǐ kě zhī dào bù qǐng dé xiàng gōng chū lái, nǐ shèn me liǎn ér le, xiàng gōng jiàn le hǎo? wǒ qù qǐng. jiè shēng shàng chàng
(淨丑)未審明年明夜月。此時此景何如?(貼)珠簾高卷醉瓊卮,(合)正是莫辭終夕看,動是隔年期。(貼)老姥姥,惜春,今夜中秋,月色澄霽,你與我請相公出來,玩賞則個。(丑)請請,夫人請相公玩月。(生房內應)我睡了,不來。(淨)你可知道不請得相公出來,你甚麼臉兒了,相公見了好?我去請。(介)(生上唱)
shēng zhā zǐ féng rén céng jì shū, shū qù shén yì qù. jīn yè hǎo qīng guāng, kě xī rén qiān lǐ.
【生查子】逢人曾寄書,書去神亦去。今夜好清光,可惜人千里。
tiē bái xiàng gōng, jīn yè zhōng qiū, yuè sè kě ài. wǒ qǐng nǐ wán shǎng yī fān, nǐ méi shì, tuī zǔ zuò shén me? shēng yuè yǒu shèn hǎo chù? tiē zěn dì bù hǎo! nǐ kàn: lèi jiāng yuè yù lóu jiàng qì, juǎn xiá xiāo yún làng hán guāng chéng chè. dān guì piāo xiāng qīng sī shuǎng, rén zài yáo tái yín què. shēng yǐng tòu kōng wéi, guāng kuī luó zhàng, lù lěng qióng shēng qiè. guān shān jīn yè, zhào rén jǐ chù lí bié. jìng xū xìn lí hé bēi huān, hái rú yù tù, yǒu yīn qíng yuán quē. biàn zuò rén shēng zhǎng yàn huì, jǐ jiàn bīng lún jiǎo jié? chǒu cǐ yè míng duō, gé shēng qī yuǎn, mò fàng jīn zūn xiē. hé dàn yuàn rén cháng jiǔ, nián nián tóng shǎng míng yuè. tiē chàng
(貼白)相公,今夜中秋,月色可愛。我請你玩賞一番,你沒事,推阻做什麼?(生)月有甚好處?(貼)怎地不好!你看:【酹江月】玉樓絳氣,卷霞綃雲浪寒光澄澈。丹桂飄香清思爽,人在瑤台銀闕。(生)影透空幃,光窺羅帳,露冷蛩聲切。關山今夜,照人幾處離別。(淨)須信離合悲歡,還如玉兔,有陰晴圓缺。便做人生長宴會,幾見冰輪皎潔?(丑)此夜明多,隔生期遠,莫放金樽歇。(合)但願人長久,年年同賞明月。(貼唱)
běn xù cháng kōng wàn lǐ, jiàn chán juān kě ài, quán wú yì diǎn xiān níng. shí èr lán gān, guāng mǎn chǔ, liáng jìn zhū bó yín píng. piān chēng, shēn zài yáo tái, xiào zhēn yù jiǎ, rén shēng jǐ jiàn cǐ jiā jǐng? hé wéi yuàn qǔ, nián nián cǐ yè, rén yuè shuāng qīng. shēng chàng
【本序】長空萬里,見蟬娟可愛,全無一點纖凝。十二欄杆,光滿處,涼浸珠箔銀屏。偏稱,身在瑤台,笑斟玉斝,人生幾見此佳景?(合)惟願取,年年此夜,人月雙清。(生唱)
qián qiāng huàn tóu gū yǐng, nán zhī zhà lěng, jiàn wū què piāo miǎo jīng fēi, qī zhǐ bù dìng. wàn diǎn cāng shān, hé chǔ shì, xiū zhú wú lú sān jìng? zhuī shěng, dān guì liú bān, cháng é xiāng ài, gù rén qiān lǐ mán tóng qíng. hé qián tiē chàng
【前腔換頭】孤影,南枝乍冷,見烏鵲縹緲驚飛,棲止不定。萬點蒼山,何處是,修竹吾廬三徑?追省,丹桂留扳,嫦娥相愛,故人千里謾同情。(合前)(貼唱)
qián qiāng huàn tóu guāng yíng, wǒ yù chuī duàn tiān xiāo, cān luán guī qù, bù zhī fēng lù lěng yáo jīng? huán pèi shī, shì yuè xià guī lái fēi qióng. nà gèng, xiāng bìn yún huán, qīng huī yù bì. guǎng hán xiān zǐ yě kān bìng. hé qián shēng chàng
【前腔換頭】光瑩,我欲吹斷天簫,驂鸞歸去,不知風露冷瑤京?環珮濕,似月下歸來飛瓊。那更,香鬢雲鬟,清輝玉臂。廣寒仙子也堪並。(合前)(生唱)
qián qiāng huàn tóu chóu tīng, chuī dí guān shān, qiāo zhēn mén xiàng, yuè zhōng dōu shì duàn cháng shēng. rén qù yuǎn, jǐ jiàn míng yuè kuī yíng. wéi yīng, biān sài zhēng rén, shēn guī sī fù, guài tā piān xiàng bié lí míng. hé qián jìng chǒu hé chàng
【前腔換頭】愁聽,吹笛關山,敲砧門巷,月中都是斷腸聲。人去遠,幾見明月虧盈。惟應,邊塞征人,深閨思婦,怪他偏向別離明。(合前)(淨丑合唱)
gǔ lún tái qiào hán shēng, yuān wèng wǎ lěng yù hú bīng, lán gān lù shī rén yóu píng, tān kàn yù jìng. kuàng wàn lǐ qīng míng, hào cǎi shí fēn duān zhèng. sān wǔ liáng xiāo, cǐ shí dú shèng. chǒu bǎ qīng guāng dōu fù yǔ jiǔ bēi qīng, cóng jiào mǐng dǐng, pàn yè shēn chén zuì hái xǐng. jiǔ lán qǐ xí, lòu cuī yín jiàn, xiāng xiāo jīn dǐng. dǒu zhuǎn yǔ cān héng, yín hé gěng, lù lú shēng yǐ duàn jīn jǐng.
【古輪台】峭寒生,鴛瓮瓦冷玉壺冰,闌干露濕人猶憑,貪看玉鏡。況萬里清冥,皓彩十分端正。三五良宵,此時獨勝。(丑)把清光都付與酒杯傾,從教酩酊,拚夜深沉醉還醒。酒闌綺席,漏催銀箭,香消金鼎。斗轉與參橫,銀河耿,轆轤聲已斷金井。
jìng chàng
(淨唱)
qián qiāng huàn tóu xián píng, yuè yǒu yuán quē yǔ yīn qíng, rén shì yǒu lí hé bēi huān, cóng lái bù dìng. shēn yuàn xián tíng, chǔ chù qīng guāng xiāng yìng. yě yǒu de yì rén rén, liǎng qíng chàng yǒng yě yǒu dú shǒu cháng mén bàn gū lěng, jūn ēn bù xìng. chǒu yǒu guǎng hán xiān zǐ pīng tíng, gū mián cháng yè, rú hé ái dé, gēng lán jì jìng? cǐ shì guǒ wú píng, dàn yuàn rén zhǎng yǒng, xiǎo lóu kàn yuè gòng tóng dēng. hé
【前腔換頭】閒評,月有圓缺與陰晴,人世有離合悲歡,從來不定。深院閒庭,處處清光相映。也有得意人人,兩情暢詠;也有獨守長門伴孤冷,君恩不幸。(丑)有廣寒仙子娉婷,孤眠長夜,如何捱得,更闌寂靜?此事果無憑,但願人長永,小樓看月共同登。(合)
yú wén shēng āi sù cù zhī míng, tiē ǎn zhè lǐ huān yú wèi tīng.
【余文】聲哀訴促織鳴,(貼)俺這裡歡娛未聽。
shēng què xiào tā jǐ chù hán yī zhī wèi chéng.
(生)卻笑他幾處寒衣織未成。
tiē bái jīn xiāo míng yuè zuì tuán yuán. shēng jǐ chù qī liáng jǐ chù xuān.
(貼白)今宵明月最團圓。(生)幾處淒涼幾處喧。
hé dàn yuàn rén shēng de cháng jiǔ, nián nián qiān lǐ gòng chán juān. bìng xià
(合)但願人生得長久,年年千里共嬋娟。(並下)
dì èr shí bā chū
第二十八出
dàn shàng chàng hú dǎo liàn cí bié qù, dào huāng qiū, zhǐ chóu chū lù shā shēng shòu. huà qǔ zhēn róng liáo jí shǒu, féng rén jiāng cǐ miǎn āi qiú.
(旦上唱)【胡搗練】辭別去,到荒丘,只愁出路煞生受。畫取真容聊藉手,逢人將此免哀求。
bái guǐ shén zhī dào, suī zé nán míng gǎn yìng zhī lǐ, bù kě bù xìn. nú jiā zuó rì, dú zì zài shān zhù fén, zhèng shuì jiān, hū mèng zhōng yǒu shén rén zì chēng dāng shān tǔ dì, dài lǐng yīn bīng, yǔ nú jiā zhù lì què yòu zhù fù, jiào nú jiā gǎi huàn yī zhuāng, qù cháng ān xún qǔ zhàng fū. dài jué lái guǒ jiàn fén tái bìng yǐ wán bèi, fēn míng shì shén dào hù chí. zhèng shì: néng kě xìn qí yǒu, bù kě xìn qí wú. jīn zé èr qīn jì yǐ zàng le, zhǐ de gǎi huàn yī zhuāng, jiāng zhe pí pá zuò xíng tou, yán jiē shàng dàn jǐ zhǐ quàn xíng xiào de qū ér, jiào huà jiāng qù. zhǐ shì yī jiàn, wǒ jǐ nián jiān hé gōng pó sī shǒu, yī dàn piē le qù, rú hé xià de? nú jiā cóng lái bó xiǎo dé xiē dān qīng, hé sì xiǎng xiàng huà qǔ gōng pó liǎng gè zhēn róng, bēi zhe yí lù qù, yě sì xiāng qīn bàng de yì bān. dàn guò xiǎo xiáng jì chén, zhǎn kāi yǔ tā shāo xiē xiāng zhǐ, diàn xiē liáng jiāng shuǐ fàn, yě shì nú jiā xīn sù. jiè miǎn bù dé jiù cǐ miáo mó zhēn róng zé gè. chàng
(白)鬼神之道,雖則難明;感應之理,不可不信。奴家昨日,獨自在山築墳,正睡間,忽夢中有神人自稱當山土地,帶領陰兵,與奴家助力;卻又祝付,教奴家改換衣裝,去長安尋取丈夫。待覺來果見墳台並已完備,分明是神道護持。正是:能可信其有,不可信其無。今則二親既已葬了,只得改換衣裝,將着琵琶做行頭,沿街上彈幾隻勸行孝的曲兒,教化將去。只是一件,我幾年間和公婆廝守,一旦撇了去,如何下得?奴家從來薄曉得些丹青,何似想象畫取公婆兩個真容,背着一路去,也似相親傍的一般。但過小祥忌辰,展開與他燒些香紙,奠些涼漿水飯,也是奴家心素。(介)免不得就此描模真容則個。(唱)
sān xiān qiáo yī cóng tā měi sǐ hòu, yào xiāng féng bù néng gōu. chú fēi mèng lǐ, zàn shí lüè jù shǒu. ruò yào miáo, miáo bù jiù, àn xiǎng xiàng, jiào wǒ wèi xiě xiān lèi liú. xiě, xiě bù dé tā kǔ xīn tóu miáo, miáo bù chū tā jī zhèng hòu huà, huà bù chū tā wàng hái ér de zhēng zhēng liǎng móu. zhǐ huà dé tā fā sōu sōu, hé nà yī shān bì gòu. xiū xiū, ruò huà zuò hǎo róng yán, xū bú shì zhào wǔ niáng de gū jiù.
【三仙橋】一從他每死後,要相逢不能勾。除非夢裡,暫時略聚首。若要描,描不就,暗想象,教我未寫先淚流。寫,寫不得他苦心頭;描,描不出他飢證候;畫,畫不出他望孩兒的睜睜兩眸。只畫得他發颼颼,和那衣衫敝垢。休休,若畫做好容顏,須不是趙五娘的姑舅。
qián qiāng wǒ dài huà nǐ gè páng ér dài hòu, nǐ kě yòu jī huāng xiāo shòu. wǒ dài huà nǐ gè páng ér zhǎn shū, nǐ zì lái zhǎng nèn zhòu. ruò xiě chū lái, zhēn shì chǒu, nà gèng wǒ xīn yōu, yě zuò bù chū tā huān róng xiào kǒu. bú shì wǒ bù huà zhe hǎo de, wǒ cóng jià lái tā jiā, zhī jiàn liǎng yuè shāo yōu yóu, tā qí yú dōu shì chóu. nà liǎng yuè shāo yōu yóu. kě yòu wàng le. zhè sān sì nián jiān, wǒ zhǐ jì de tā xíng shuāi mào xiǔ. zhè huà ā, biàn zuò tā hái ér shōu, yě rèn bù dé shì dāng chū fù mǔ. xiū xiū, zòng rèn bù dé shì cài bó jiē dāng chū diē niáng, xū rèn de shì zhào wǔ niáng jìn rì lái de gū jiù.
【前腔】我待畫你個龐兒帶厚,你可又饑荒消瘦。我待畫你個龐兒展舒,你自來長恁皺。若寫出來,真是丑,那更我心憂,也做不出他歡容笑口。不是我不畫着好的,我從嫁來他家,只見兩月稍優遊,他其餘都是愁。那兩月稍優遊。可又忘了。這三四年間,我只記得他形衰貌朽。這畫呵,便做他孩兒收,也認不得是當初父母。休休,縱認不得是蔡伯喈當初爹娘,須認得是趙五娘近日來的姑舅。
bái zhēn róng yǐ miáo jiù le, zhǐ jiù zhè lǐ shāo xiāng zhǐ, diàn xiē shuǐ fàn, bài cí le èr qīn chū qù. chàng
(白)真容已描就了,只就這裡燒香紙,奠些水飯,拜辭了二親出去。(唱)
qián qiāng gōng gōng, pó pó, fēi shì wǒ xún fū yuǎn yóu, zhǐ pà nǐ gōng pó jué hòu. nú jiàn fū biàn huí, cǐ xíng ān gǎn jiǔ. kǔ! lù tú zhōng, nú zěn zǒu? wàng gōng pó, xiāng bǎo yòu wǒ chū wài zhōu jiè kǔ! tā gǔ ròu zì méi rén yǐ shì, tā rú hé lái xiāng bǎo yòu? zhè fén ā, zhǐ pà nú jiā qù hòu, lěng qīng qīng yǒu shuí lái bài sǎo? zòng shǐ yù chūn qiū, yī mò yín qián zěn yǒu? xiū xiū, shēng shì shòu dòng něi de gōng pó, sǐ zuò gè jué jì sì de gū hún me gū jiù.
【前腔】公公,婆婆,非是我尋夫遠遊,只怕你公婆絕後。奴見夫便回,此行安敢久。苦!路途中,奴怎走?望公婆,相保佑我出外州;(介)苦!他骨肉自沒人倚恃,他如何來相保佑?這墳呵,只怕奴家去後,冷清清有誰來拜掃?縱使遇春秋,一陌銀錢怎有?休休,生是受凍餒的公婆,死做個絕祭祀的孤魂麼姑舅。
bái jì cí le èr qīn, bài le zhēn róng, biàn suǒ qù cí zhāng dà gōng. rú hé de zhāng dà gōng qià hǎo yě lái dào? mò shàng bái shuāi liǔ hán chán bù kě wén, xī fēng bài yè zhèng fēn fēn. cháng ān gǔ dào xiū huí shǒu, xī chū yáng guān wú gù rén.
(白)既辭了二親,拜了真容,便索去辭張大公。如何的張大公恰好也來到?(末上白)衰柳寒蟬不可聞,西風敗葉正紛紛。長安古道休回首,西出陽關無故人。
dàn nú jiā zhèng yào dào zhái shàng lái. mò rú jīn biàn qù nà? dàn nú jiā biàn xíng. mò nǐ huà de shì shén me? dàn nú jiā zì huà zhe gōng pó zhēn róng, yí lù shàng jiàng qù jiè shǒu jiào huà, zǎo wǎn yǔ tā shāo xiāng huà zhǐ. mò kàn jiè
(旦)奴家正要到宅上來。(末)如今便去那?(旦)奴家便行。(末)你畫的是什麼?(旦)奴家自畫着公婆真容,一路上將去藉手教化,早晚與他燒香化紙。(末看介)
zhè gū tiān niáng zǐ, sǐ bié duō yīng mèng lǐ féng, mán láo xiào fù xiě yí zōng. kě lián bù dé tú jiā qìng, gū fù dān qīng qì huà gōng. yī pò sǔn, bìn péng sōng, qiān chóu wàn hèn zài méi fēng. cài láng bù shí nián lái miàn, zhào nǚ kōng miáo bié hòu róng. wǒ tīng dé nǐ yuǎn xíng, yǒu jǐ guàn qián yǔ nǐ tiān zuò pán chán.
【鷓鴣天】娘子,死別多應夢裡逢,謾勞孝婦寫遺蹤。可憐不得圖家慶,辜負丹青泣畫工。衣破損,鬢蓬鬆,千愁萬恨在眉峰。蔡郎不識年來面,趙女空描別後容。我聽得你遠行,有幾貫錢與你添做盤纏。
dàn duō duō de dìng hài gōng gōng le, yòu jiào gōng gōng shēng shòu zuò shén me? zhǐ yī jiàn, nú jiā yòu yǒu bù shí jìn tuì zhī kěn: nú jiā qù hòu, fén suǒ zǎo wǎn, gōng gōng kě lián jiàn, kàn zhè liǎng gè lǎo qīn zài rì de miàn, yǔ wǒ kān guǎn zé gè.
(旦)多多的定害公公了,又教公公生受做什麼?只一件,奴家又有不識進退之懇:奴家去後,墳所早晚,公公可憐見,看這兩個老親在日的面,與我看管則個。
mò zhè gè bù fáng. nǐ qù zì qù, wǒ gèng yǒu jǐ jù yán yǔ zhù fù nǐ: xiǎo niáng zǐ, nǐ shào zhǎng guī fáng, qǐ shí tú lù? nǐ dāng yuán cài láng wèi bié qù shí jié, nǐ qīng chūn jiāo mèi, nǐ rú jīn zāo zhè jī nián huāng suì, mào duǎn shēn bēi. zhèng shì: táo lǐ yī suì suì xiāng sì, rén miàn yī nián nián bù tóng. cài láng dāng chū lín bié zhī shí, kě bù dào lái: ruò yǒu cùn jìn, jí biàn huí lái. rú jīn nián huāng qīn sǐ, yī jìng bù guī, nǐ zhī tā xīn fù shì rú hé? zhèng shì: huà hǔ huà pí nán huà gǔ, zhī rén zhī miàn bù zhī xīn. cài láng yuán shì dú shū rén, yī jǔ chéng míng tiān xià wén. jiǔ liú bù zhī yīn gè shén? nián huāng qīn sǐ bù huí mén. xiǎo niáng zǐ, nǐ qù jīng chéng xū zǐ xì, féng rén xià lǐ wèn xū zhēn. jiàn láng mán shuō qiān bān kǔ, zhǐ bǎ pá pá yǔ jù sù yuán yīn. wèi kě biàn shuō shì tā qī zǐ, wèi kě biàn shuō sǐ shuāng qīn. ruò dé cài láng sī gù jiù, kě lián zhāng lǎo yī qīn lín. wǒ yǐ rú jīn qī shí suì, bǐ nǐ gōng pó shǎo yī xún. nǐ qù shí yóu yǒu zhāng lǎo sòng, nǐ huí lái wèi zhī zhāng lǎo sǐ hé cún. wǒ sòng nǐ qù ā, zhèng shì hé lèi yǎn guān hé lèi yǎn, duàn cháng rén sòng duàn cháng rén. dàn chàng
(末)這個不妨。你去自去,我更有幾句言語祝付你:小娘子,你少長閨房,豈識途路?你當原蔡郎未別去時節,你青春嬌媚,你如今遭這飢年荒歲,貌短身卑。正是:桃李一歲歲相似,人面一年年不同。蔡郎當初臨別之時,可不道來:若有寸進,即便回來。如今年荒親死,一竟不歸,你知他心腹事如何?正是:畫虎畫皮難畫骨,知人知面不知心。蔡郎原是讀書人,一舉成名天下聞。久留不知因個甚?年荒親死不回門。小娘子,你去京城須子細,逢人下禮問虛真。見郎謾說千般苦,只把琶琶語句訴原因。未可便說是他妻子,未可便說死雙親。若得蔡郎思故舊,可憐張老一親鄰。我已如今七十歲,比你公婆少一旬。你去時猶有張老送,你回來未知張老死和存。我送你去呵,正是和淚眼觀和淚眼,斷腸人送斷腸人。(旦唱)
yì duō jiāo tā hún miǎo mò, wǒ shēn méi yǐ zhe. chéng tú wàn lǐ, jiào wǒ huái yè hè. cǐ qù gū fén, wàng gōng gōng kàn zhe. hé jǔ mù xiāo suǒ, mǎn yǎn yíng yíng lèi luò. mò chàng
【憶多嬌】他魂渺漠,我身沒倚着。程途萬里,教我懷夜壑。此去孤墳,望公公看着。(合)舉目消索,滿眼盈盈淚落。(末唱)
qián qiāng chéng wěi tuō, dāng lǐng lüè. gū fén wǒ zì kān shǒu, jué bù shuǎng yuē. zhǐ yuàn nǐ tú zhōng shēn ān lè. hé qián dàn chàng
【前腔】承委託,當領略。孤墳我自看守,決不爽約。只願你途中身安樂。(合前)(旦唱)
dòu hēi má nú shēn xiè gōng gōng, biàn rǔ xǔ nuò. cóng lái de shēn ēn, zěn gǎn wàng què! zhǐ pà tú lù yuǎn, tǐ qiè ruò bìng rǎn gū shēn, lì shuāi juàn jiǎo. hé gū fén jì mò, lù tú zī wèi è. liǎng chù kān bēi, wàn chóu zěn mō? mò chàng
【斗黑麻】奴深謝公公,便辱許諾。從來的深恩,怎敢忘卻!只怕途路遠,體怯弱;病染孤身,力衰倦腳。(合)孤墳寂寞,路途滋味惡。兩處堪悲,萬愁怎摸?(末唱)
qián qiāng yī fū xù duō yìng shì, guì guān xiǎn jué. yī jiā qù, xū dāng shì gè hào wù. zhǐ pà nǐ zhè bān qiáo dǎ bàn, tā zěn zhī jué? yī guì yī pín, pà tā jiāng cuò jiù cuò. hé qián
【前腔】伊夫婿多應是,貴官顯爵。伊家去,須當市個好惡。只怕你這般喬打扮,他怎知覺?一貴一貧,怕他將錯就錯。(合前)
dàn bái wèi xún fū xù bié gū fén. mò zhǐ pà nǐ ér fū bù rèn zhēn.
(旦白)為尋夫婿別孤墳。(末)只怕你兒夫不認真。
hé liú lèi yǎn guān liú lèi yǎn, duàn cháng rén sòng cháng rén. bìng xià
(合)流淚眼觀流淚眼,斷腸人送腸人。(並下)
dì èr shí jiǔ chū
第二十九出
shēng shàng chàng jú huā xīn fēng shū zì yuǎn dào qīn wéi, yòu jiàn guān hé shuò yàn fēi. wú yè mǎn tíng chú, hái rú wǒ mèn huái duī jī.
(生上唱)【菊花新】封書自遠到親闈,又見關河朔雁飛。梧葉滿庭除,還如我悶懷堆積。
bái shēng zhā zǐ fēng shū jì yuǎn rén, jì yú wàn lǐ qīn. shū qù shén yì qù, wù rán kōng yī shēn. zì jiā zuó dé jiā shū, bào dào jiā zhōng píng ān, jí qiè zì xǐ. dāng shí yì fù yī shū huí qù. bù zhī rú hé? cháng huái xiǎng niàn, fān chéng yōu mèn. zhèng shì: suī wú qiān zhàng xiàn, wàn lǐ xì rén xīn. hǎo mèn! jiè zuò tiē shàng xǐ
(白)【生查子】封書寄遠人,寄與萬里親。書去神亦去,兀然空一身。自家昨得家書,報道家中平安,極切自喜。當時亦付一書回去。不知如何?常懷想念,番成憂悶。正是:雖無千丈線,萬里系人心。好悶!(介)(坐)(貼上喜)
yì nán wàng lǜ bìn xiān láng, lǎn niān huā nòng liǔ, quàn jiǔ chí shāng. zhǎng pín zhī yǒu hèn, hé shì kǔ sī liang? shēng chàng xiē jiè shì, nǎo rén cháng.
【意難忘】綠鬢仙郎,懶拈花弄柳,勸酒持觴。長顰知有恨,何事苦思量?(生唱)些介事,惱人腸。
tiē shì shuō yǔ hé fáng? shēng yòu zhǐ pà yī xún xiāo wèn xī, tiān wǒ xī huáng.
(貼)試說與何妨?(生)又只怕伊尋消問息,添我恓惶。
tiē bái gǔ rén yún: pín yǒu wéi pín, xiào yǒu wéi xiào. gǔ zhī jūn zǐ, dāng shí bù jiē, lín lè bù tàn. wú shì ér qī, wèi zhī bù xiáng. xiàng gōng, nǐ zì lái cǐ, bù míng bù àn, rú zuì rú chī, zhèn cháng yōu lǜ, wéi zhe shèn me? nǐ hái shǎo chī de nà hái shǎo chuān de? wǒ dài dào nǐ shǎo chī de ā,
(貼白)古人云:顰有為顰,笑有為笑。古之君子,當食不嗟,臨樂不嘆。無事而戚,謂之不祥。相公,你自來此,不明不暗,如醉如痴,鎮長憂慮,為着甚麼?你還少吃的那還少穿的?我待道你少吃的呵,
chàng
(唱)
hóng nà ǎo nǐ chī de shì zhǔ xīng chún hé nà shāo bào tāi. wǒ dài dào nǐ shǎo chuān de ā, nǐ chuān de shì zǐ luó lán xì de shì bái yù dài. nǐ chū qù ā, wǒ zhī jiàn wǔ huā tóu tà zài nǐ mǎ qián bǎi, sān yán sǎn ér zài nǐ tóu shàng gài. xiàng gōng, nǐ xiū guài wǒ shuō: nǐ běn shì cǎo lú zhōng qióng xiù cái, rú jīn zuò zhe hàn jiā liáng dòng cái. nǐ yǒu shèn me bú shì zhǐ guǎn suǒ le méi tóu yě, jī jī nóng nóng bù fàng huái?
【紅衲襖】你吃的是煮猩唇和那燒豹胎。我待道你少穿的呵,你穿的是紫羅襴系的是白玉帶。你出去呵,我只見五花頭踏在你馬前擺,三檐傘兒在你頭上蓋。相公,你休怪我說:你本是草廬中窮秀才,如今做着漢家梁棟材。你有甚麼不是只管鎖了眉頭也,唧唧噥噥不放懷?
shēng nǐ dào wǒ yǒu chuān de ā, chàng
(生)你道我有穿的呵,(唱)
qián qiāng wǒ chuān zhe zǐ luó lán dào jū shù wǒ bù zì zài, wǒ chuān de shì zào cháo xuē zěn gǎn hú qù chuāi? nǐ dào wǒ yǒu chī de ā, wǒ kǒu lǐ chī jǐ kǒu huāng zhāng zhāng yào bàn shì de máng chá fàn, shǒu lǐ ná zhe gè zhàn qīn qīn pà fàn fǎ de chóu jiǔ bēi. dào bù rú yán zǐ líng dēng diào tái, zěn zuò dé yáng zǐ yún gé shàng zāi? zhǐ guǎn dài lòu suí cháo kě bù wù le qiū yuè chūn huā yě? wǎng gàn lù lù tóu yòu bái. tiē chàng
【前腔】我穿着紫羅襴到拘束我不自在,我穿的是皂朝靴怎敢胡去揣?你道我有吃的呵,我口裡吃幾口荒張張要辦事的忙茶飯,手裡拿着個戰欽欽怕犯法的愁酒杯。到不如嚴子陵登釣台,怎做得楊子云閣上災?只管待漏隨朝可不誤了秋月春花也?枉干碌碌頭又白。(貼唱)
qián qiāng xiàng gōng, mò bú shì zhàng rén xíng xìng qì guāi? shēng bú shì. tiē mò bú shì qiè gēn qián quē guǎn dài? shēng bú shì. tiē mò bú shì huà táng zhōng shǎo le sān qiān kè? shēng bú shì. tiē mò bú shì xiù píng qián shǎo le shí èr chāi? shēng nà lǐ shì? bú shì. jiè tiē yòu bú shì. zhè yì ér jiào rén zěn cāi? zhè yì ér jiào rén zěn jiě? jiè wǒ jīn fān cāi zhe le, gǎn zhǐ shì chǔ guǎn qín lóu yǒu yí gè dé yì qíng rén yě, mèn yān yān bù fàng huái? shēng bú shì. chàng
【前腔】相公,莫不是丈人行性氣乖?(生)不是。(貼)莫不是妾根前缺管待?(生)不是。(貼)莫不是畫堂中少了三千客?(生)不是。(貼)莫不是繡屏前少了十二釵?(生)那裡是?不是。(介)(貼)又不是。這意兒教人怎猜?這意兒教人怎解?(介)我今番猜着了,敢只是楚館秦樓有一個得意情人也,悶懨懨不放懷?(生)不是。(唱)
qián qiāng yǒu gè rén rén zài tiān yī yá, wǒ bù néng gōu jiàn tā, zhǐ luò de liǎn xiāo hóng méi suǒ dài. tiē wǒ dào shén me lái? què yòu shì.
【前腔】有個人人在天一涯,我不能勾見他,只落得臉銷紅眉鎖黛。(貼)我道什麼來?卻又是。
shēng bú shì. wǒ běn shì shāng qiū de sòng yù wú liáo lài, yǒu shèn xīn qíng qù fù zhe xián chǔ tái? tiē yǒu shèn shì, shuō yǔ wǒ me? shēng sān fēn huà ér yě zhǐ nèn huí, yī piàn xīn ér yě zhǐ nèn dì chuāi. tiē yǒu shèn shì, wèn zhe yě bù shuō, rú hé? shēng bà bà. fū rén, nǐ xiū chán dé wǒ wú yán, ruò hái tí qǐ nà chóu ér yě, zhèn pū sù sù zhū lèi mǎn sāi.
(生)不是。我本是傷秋的宋玉無聊賴,有甚心情去訃着閒楚台?(貼)有甚事,說與我麼?(生)三分話兒也只恁回,一片心兒也只恁地揣。(貼)有甚事,問着也不說,如何?(生)罷罷。夫人,你休纏得我無言,若還提起那籌兒也,鎮撲簌簌珠淚滿腮。
tiē bái yóu nǐ, yóu nǐ. dài wǒ bù quàn jiě, nǐ yòu zhǐ guǎn mèn dài wǒ wèn nǐ, nǐ yòu bù yīng. wǒ yě mò nài hé. xiàng gōng, fū qī hé shì kǔ xiāng fáng? mò bǎ xián chóu jī cùn cháng. zhèng shì: gè jiā zì sǎo mén qián xuě, xiū guǎn tā jiā wū shàng shuāng. tiē xià shēng diào chǎng bái nán de wǒ yǔ hé tā yǔ, wèi bì tā xīn shì wǒ xīn. zì jiā qǔ qī liǎng yuè, bié qīn shù nián, zhāo xī xiāng sī, fān chéng yuàn tàn. wǒ zhè xīn qǔ xí fù suī zé xián huì, lěi cì wèn jí, zì jiā yào duì tā shuō, yě kěn jiào wǒ guī qù. zhǐ shì wǒ de yuè zhàng, zhī wǒ yǒu xí fù zài jiā, bì pà wǒ qù bù lái, rú hé kěn fàng wǒ qù? bù rú gū qiě yǐn rěn, gǎi rì qiú yī xiāng jùn chú shòu, nà shí què huí qù jiàn shuāng qīn, duō shǎo shì hǎo. fū rén, fēi shì dī fáng nǐ tài shēn, zhǐ chóu yī fù kǔ xiāng jìn. zhèng shì: fū qī qiě shuō sān fēn huà. tiē shàng jiè wǒ lǐ huì de le, wèi kě quán pāo yī piàn xīn. hǎo hǎo! nǐ mán wǒ yě yóu nǐ, zhǐ shì nǐ diē niáng hé xí fù xū yuàn nǐ. tiē chàng
(貼白)由你,由你。待我不勸解,你又只管悶;待我問你,你又不應。我也沒奈何。相公,夫妻何事苦相防?莫把閒愁積寸腸。正是:各家自掃門前雪,休管他家屋上霜。(貼下)(生吊場白)難得我語和他語,未必他心似我心。自家娶妻兩月,別親數年,朝夕相思,番成怨嘆。我這新娶媳婦雖則賢慧,累次問及,自家要對他說,也肯教我歸去。只是我的岳丈,知我有媳婦在家,必怕我去不來,如何肯放我去?不如姑且隱忍,改日求一鄉郡除授,那時卻回去見雙親,多少是好。夫人,非是隄防你太深,只愁伊父苦相禁。正是:夫妻且說三分話……。(貼上介)我理會得了,未可全拋一片心。好好!你瞞我也由你,只是你爹娘和媳婦須怨你。(貼唱)
jiāng tóu jīn guì guài de nǐ zhōng cháo diān xūn, wǒ zhī dào nǐ yuán hé chóu mèn shēn? jiào zán cāi zhe yǎ mí, wèi nǐ chén yín, nà chóu ér méi chù xún. wǒ hé nǐ gòng zhěn tóng qīn, nǐ mán wǒ zé shèn? nǐ zì piē xià diē niáng xí fù, lǚ huàn guāng yīn, tā nà lǐ xū yuàn zhe nǐ méi xìn yīn. xiào yī jiā duǎn xíng, wú qíng tè shén, dào rú jīn, gǔ zì dào qiě shuō sān fēn huà, bù kěn quán pāo yī piàn xīn. shēng chàng
【江頭金桂】怪得你終朝攧窨,我只道你緣何愁悶深?教咱猜着啞謎,為你沉吟,那籌兒沒處尋。我和你共枕同衾,你瞞我則甚?你自撇下爹娘媳婦,屢換光陰,他那裡須怨着你沒信音。笑伊家短行,無情忒甚,到如今,骨自道且說三分話,不肯全拋一片心。(生唱)
qián qiāng fēi shì wǒ shēng tūn qì yǐn, zhǐ wèi nǐ diē xíng shì bī lín. pà tā zhī wǒ yào guī qù, jiāng nǐ sī jìn, yào shuō yòu jiāng kǒu jìn. wǒ shí mán nǐ bù dé, wǒ dài jiě cháo zān, zài tú xiāng rèn. tā bù dī fáng zhe wǒ, xū qiǎn wǒ dào jiā lín, shuāng shuāng liǎng gè guī zhòu jǐn. kǔ! shuāng qīn lǎo jǐng, cún wáng bù shěn. wǒ qián rì fù nà shū huí jiā qù, zhǐ pà yàn yǎo chén yú. tiē zhēn gè yě méi yī fēng shū huí lái? shēng yòu bú shì fēng huǒ lián sān yuè, zhēn gè jiā shū dǐ wàn jīn.
【前腔】非是我聲吞氣飲,只為你爹行勢逼臨。怕他知我要歸去,將你廝禁,要說又將口噤。我實瞞你不得,我待解朝簪,再圖鄉任。他不隄防着我,須遣我到家林,雙雙兩個歸晝錦。苦!雙親老景,存亡不審。我前日附那書回家去,只怕雁杳沉魚。(貼)真箇也沒一封書回來?(生)又不是烽火連三月,真箇家書抵萬金。
tiē bái yuán lái rú cǐ. wǒ qù duì diē diē shuō dào, wǒ hé nǐ tóng qù biàn liǎo. shēng nǐ xiū shuō, nǐ diē diē rú hé kěn fàng nǐ qù? mò shuō pò le.
(貼白)原來如此。我去對爹爹說道,我和你同去便了。(生)你休說,你爹爹如何肯放你去?莫說破了。
tiē bù fáng. wǒ diē diē shēn wéi tài shī, fēng huà suǒ guān, guān zhān suǒ xì, zhōng bù rán zhí nèn dì wú rén yì? shēng xiū shuō, bù jì shì wǎng le. tiē bù fáng, wǒ zì yǒu dào li, bú dào tā bù cóng. zhèng shì: xuě yǐn lù sī fēi shǐ jiàn, liǔ cáng yīng wǔ yǔ fāng zhī. shēng jiǎ ráo rǎn jiù gàn hóng sè, yě bèi páng rén shuō shì fēi. bìng xià
(貼)不妨。我爹爹身為太師,風化所關,觀瞻所系,終不然直恁地無仁義?(生)休說,不濟事枉了。(貼)不妨,我自有道理,不到他不從。正是:雪隱鷺鷥飛始見,柳藏鸚鵡語方知。(生)假饒染就紺紅色,也被旁人說是非。(並下)
dì sān shí chū
第三十齣
wài shàng chàng xī dì jǐn hǎo guài wú jiā mén xù, zhèn rì bù zhǎn chóu méi. jiào rén xīn xià cháng yíng xì, yě zhǐ wéi zhe mén méi.
(外上唱)【西地錦】好怪吾家門婿,鎮日不展愁眉。教人心下常縈系,也只為着門楣。
bái rù mén xiū wèn róng kū shì, guān zhe róng yán biàn dé zhī. zì jiā zhāo cài bó jiē wèi xù, kě wèi dé rén. zhǐ yī jiàn, zì cóng dào cǐ, méi tóu bù zhǎn, miàn dài yōu róng, wéi zhe shèn me, bì yǒu qí gù. děng ǎn nǚ hái ér chū lái, wèn tā zé gè. tiē shàng chàng
(白)入門休問榮枯事,觀着容顏便得知。自家招蔡伯喈為婿,可為得人。只一件,自從到此,眉頭不展,面帶憂容,為着甚麼,必有其故。等俺女孩兒出來,問他則個。(貼上唱)
qián qiāng zhī dào ér fū hé yì, rú jīn shì lǐ fāng zhī. wàn lǐ jiā shān yào tóng guī qù, bù shěn diē yì hé rú?
【前腔】只道兒夫何意,如今事理方知。萬里家山要同歸去,不審爹意何如?
wài bái hái ér, wú lǎo rù yì guān, zì tàn wú zhī hào shǒu rǔ shēng guāi qín sè, měi wèi rǔ ér ào huái. fū xù hé gù yōu chóu? hái ér bì zhī duān dì. tiē gào diē diē: tā qǔ qī liù shí rì, jí fù kē chǎng bié qīn sān wǔ nián, jìng wú xiāo xī. wēn qīng zhī lǐ jì quē kàng lì zhī qíng hé kān! jīn yù guī gù lǐ, cí zhì zūn jiā zūn ér tóng háng dài gòng shì gāo táng, zhí zǐ dào fù dào yǐ jǐn lǐ. wài wéi, wú nǎi zǐ gé míng gōng, rǔ nǎi xiāng guī yàn zhì. hé bì gù bǐ zāo kāng fù? qǐ kěn shì cǐ tián shè wēng? bǐ jiǔ bié shuāng qīn, hé bù jì yī fēng zhī yīn xìn? rǔ cóng lái jiāo juàn, ān néng shè wàn lǐ zhī chéng tú? xiū huò fū yán, dāng cóng fù mìng. tiē diē diē, céng guān diǎn jí, wèi wén fù dào ér bù bài gū zhāng shì lùn gāng cháng, qǐ yǒu zi zhí ér bù shì fù mǔ? ruò zhòng sī chàng suí zhī yì, dāng tóng jǐn dìng shěng zhī yí. bǐ jīng chāi bù qún, jì yǐ dú fèng qīn wéi zhī gān zhǐ gù jīn píng xiù rù, qǐ kě jiǔ liàn jiān zhái zhī huān yú? diē diē gāo jū xiàng wèi, zuò lǐ cháo gāng. qǐ kě duàn tā rén fù zǐ zhī ēn, jué tā rén fū fù zhī yì? shǐ bó jiē yǒu tān qī zhī ài, bù gù fù mǔ zhī qiān shǐ hái ér zuò wéi fū zhī mìng, bù shì gū zhāng zhī zuì. wàng diē diē róng shù, tè cì jīn lián. wài hú shuō! tā jì yǒu xí fù zài jiā lǐ le, nǐ qù zuò shèn me? tiē chàng
(外白)孩兒,吾老入衣冠,自嘆吾之皓首;汝聲乖琴瑟,每為汝而懊懷。夫婿何故憂愁?孩兒必知端的。(貼)告爹爹:他娶妻六十日,即赴科場;別親三五年,竟無消息。溫清之禮既缺;伉儷之情何堪!今欲歸故里,辭至尊家尊而同行;待共事高堂,執子道婦道以盡禮。(外)唯,吾乃紫閣名公,汝乃香閨艷質。何必顧彼糟糠婦?豈肯事此田舍翁?彼久別雙親,何不寄一封之音信?汝從來嬌眷,安能涉萬里之程途?休惑夫言,當從父命。(貼)爹爹,曾觀典籍,未聞婦道而不拜姑嫜;試論綱常,豈有子職而不事父母?若重思唱隨之義,當同盡定省之儀。彼荊釵布裙,既以獨奉親幃之甘旨;顧金屏繡褥,豈可久戀監宅之歡娛?爹爹高居相位,坐理朝綱。豈可斷他人父子之恩,絕他人夫婦之義?使伯喈有貪妻之愛,不顧父母之愆;使孩兒坐違夫之命,不事姑嫜之罪。望爹爹容恕,特賜矜憐。(外)胡說!他既有媳婦在家裡了,你去做甚麼?(貼唱)
shī zi xù tā xí fù xū yǒu zhī, niàn nú xū shì, tā hái ér de qī. nà céng yǒu xí fù bù shì qīn wéi? wài nǐ qù yǒu shèn me gòu dàng?
【獅子序】他媳婦須有之,念奴須是,他孩兒的妻。那曾有媳婦不事親幃?(外)你去有甚麼勾當?
tiē ruò lùn zuò xí fù de dào lǐ, xū dāng fèng yǐn shí, wèn hán xuān, xiāng fú chí, píng fán zhōng kuì. wài biàn zuò yǒu xǔ duō gòu dàng, jì yǒu xí fù zài jiā lǐ le, tā hái ér bù qù yě bù fáng. tiē diē diē, zhèng shì yǎng ér dài lǎo, jī gǔ fáng jī.
(貼)若論做媳婦的道理,須當奉飲食,問寒暄,相扶持,蘋蘩中饋。(外)便做有許多勾當,既有媳婦在家裡了,他孩兒不去也不妨。(貼)爹爹,正是養兒代老,積穀防饑。
wài jì dào shì yǎng ér dài lǎo, hé sì dāng yuán xiū jiào lái fù jǔ bù hǎo? tiē chàng
(外)既道是養兒代老,何似當原休教來赴舉不好?(貼唱)
tài píng gē tā qiú kē jǔ, zhǐ wàng jǐn yī guī, bù xiǎng dào nǐ liú tā wèi nǚ xù. wài yǒu yuán qiān lǐ néng xiāng huì, xū qiáng tā bù dé,
【太平歌】他求科舉,指望錦衣歸,不想道你留他為女婿。(外)有緣千里能相會,須強他不得,
tiē tā mái yuān dòng fáng huā zhú yè, nèi xiē gè qiān lǐ néng xiāng huì? zhǐ yào bǎo quán jīn bǎng guà míng shí, shì jí qiě xiāng suí. wài bù tīng wǒ shuō yóu tā. cài bó jiē zì mèn, jiāo wǒ rú hé? tiē, chàng
(貼)他埋冤洞房花燭夜,那些個千里能相會?只要保全金榜掛名時,事急且相隨。(外)不聽我說由他。蔡伯喈自悶,交我如何?(貼,唱)
shǎng gōng huā tā zhōng cháo cǎn qī, wǒ rú hé rěn jiàn zhī? wài tā zì shāng bēi, nǐ xū bù céng. tiē ruò lùn wèi fū fù, xū shì gòng huān yú.
【賞宮花】他終朝慘淒,我如何忍見之?(外)他自傷悲,你須不曾。(貼)若論為夫婦,須是共歡娛。
wài bù fáng, tā ruò zài zhè lǐ, jiào tā zuò gè dà guān rén, yě yóu de wǒ.
(外)不妨,他若在這裡,教他做個大官人,也由得我。
tiē diē diē, tā shù zài bù tōng yú yàn xìn, wǎng le shí nián shēn zài fèng huáng chí.
(貼)爹爹,他數載不通魚雁信,枉了十年身在鳳凰池。
wài nǐ tīng zhe zhàng fū de yán yǔ, què bù tīng wǒ shuō, zhè nī zǐ hǎo chī mí. tiē chàng
(外)你聽着丈夫的言語,卻不聽我說,這妮子好痴迷。(貼唱)
jiàng huáng lóng xū zhī, fēi shì nú chī mí, yǐ jià cóng fū. zěn wéi gōng yì? wài nǐ qù bù fáng, zhǐ shì wǒ méi qīn de rén, rú hé fàng nǐ qù de? tiē diē yóu niàn nǚ, zěn jiào tā diē niáng bù niàn hái ér? wài bú shì wǒ bù fàng nǐ qù, jì dào yǒu xí fù zài jiā lǐ, nǐ qù shí jié, zhǐ kǒng pà dān gé le nǐ. tiē xiū tí, zòng bǎ nú dān gé, bǐ dān gé tā de diē niáng hé rú? wài nèn dì, jiào bó jiē zì qù biàn liǎo. tiē diē diē. nèi xiē gè, fū chàng fù suí, jià jī zhú jī fēi? wài hái ér, tā shì pín jiàn zhī jiā, nǐ rú hé fú shì tā jiā? tiē chàng
【降黃龍】須知,非是奴痴迷,已嫁從夫。怎違公議?(外)你去不妨,只是我沒親的人,如何放你去得?(貼)爹猶念女,怎教他爹娘不念孩兒?(外)不是我不放你去,既道有媳婦在家裡,你去時節,只恐怕擔閣了你。(貼)休提,縱把奴擔閣,比擔閣他的爹娘何如?(外)恁地,教伯喈自去便了。(貼)爹爹。那些個,夫唱婦隨,嫁雞逐雞飛?(外)孩兒,他是貧賤之家,你如何伏事他家?(貼唱)
dà shèng lè hūn yīn shì nán lùn gāo dī, lùn gāo dī hé rú xiū jià yǔ. jiǎ rú qīn jiàn hái ér guì, zhōng bù rán biàn pāo qì? wài tā de hái ér piē bù dé, nǐ pà shèn me? tiē nú shì tā qīn shēng ér zi qīn xí fù, nán dào tā shì hé rén wǒ shì shuí? wài nǐ zěn dì zhǐ guǎn bǎ yán yǔ lái chōng zhuàng wǒ?
【大聖樂】婚姻事難論高低,論高低何如休嫁與。假如親賤孩兒貴,終不然便拋棄?(外)他的孩兒撇不得,你怕甚麼?(貼)奴是他親生兒子親媳婦,難道他是何人我是誰?(外)你怎地只管把言語來衝撞我?
tiē diē jū xiàng wèi, zěn shuō zhe shāng fēng bài sú, fēi lǐ de yán yǔ?
(貼)爹居相位,怎說着傷風敗俗,非理的言語?
wài nù bái zhè nī zǐ wú lǐ! dào jiāng yán yǔ lái tǐng zhuàng wǒ. wǒ de yán yǔ bù zhōng tīng. hái ér, fū yán zhōng tīng wǒ yán wéi, liào xiǎng hái ér jiàn shí mí. běn shì jiāng xīn tuō míng yuè, shéi zhī míng yuè zhào gōu qú? wài xiān xià
(外怒白)這妮子無禮!到將言語來挺撞我。我的言語不中聽。孩兒,夫言中聽我言違,料想孩兒見識迷。本是將心托明月,誰知明月照溝渠?(外先下)
tiē bái jiǔ féng zhī jǐ qiān zhōng shǎo, huà bù tóu jī bàn jù duō. wǒ diē hǎo bù gù rén yì, dào shuō dào nú jiā bǎ yán yǔ chōng zhuàng tā. dāng yuán cài bó jiē jiào wǒ xiū shuō de shì, rú jīn hé yán jiàn tā? miǎn bù dé zài cǐ zuò yī huí, xún sī gè dào lǐ, qù huí tā huà zán. tiē jiè shēng shàng chàng
(貼白)酒逢知己千鍾少,話不投機半句多。我爹好不顧仁義,到說道奴家把言語衝撞他。當原蔡伯喈教我休說的是,如今何顏見他?免不得在此坐一回,尋思個道理,去回他話咱。(貼介)(生上唱)
chēng rén xīn piě dāi dǎ duò, zǎo bèi nà rén qiáo pò, yào tóng guī zhī diē kěn me? liào tā měi, bú jiàn xǔ. jiè fū rén, nǐ yuán hé dú zuò? xiǎng nǐ diē diē bù kěn me? yī jiā dào lì chǐ líng yá, zhēng nài nǐ diē xíng bù kě.
【稱人心】撇呆打墮,早被那人瞧破,要同歸知爹肯麼?料他每,不見許。(介)夫人,你緣何獨坐?想你爹爹不肯麼?伊家道俐齒伶牙,爭奈你爹行不可。
tiē chàng
(貼唱)
qián qiāng huàn tóu wǒ diē diē, quán bù pà, rén xiào ā, zhè qí jiān zhǐ shì jiàn chà. huò gēn yá, cóng cǐ qǐ, zāi lái zěn duǒ? tā zhī dào wǒ cóng zhe fū yán, mà wǒ bù tīng qīn huà. shēng chàng
【前腔換頭】我爹爹,全不怕,人笑呵,這其間只是見差。禍根芽,從此起,災來怎躲?他只道我從着夫言,罵我不聽親話。(生唱)
hóng shān ér nǐ bù xìn wǒ jiào yī xiū shuō pò, dào cǐ rú hé? suàn nǐ diē xīn xìng, wǒ qǐ bù liào guò. wǒ wéi shèn hú yǎn hú zhē? zhǐ wéi zhe zhèi xiē. nǐ zhí dài yào dǎ pò le shā guō, shì nǐ zhāo zāi lǎn huò. tiē chàng
【紅衫兒】你不信我教伊休說破,到此如何?算你爹心性,我豈不料過。我為甚胡掩胡遮?只為着這些。你直待要打破了砂鍋,是你招災攬禍。(貼唱)
qián qiāng huàn tóu bù xiǎng dào xiāng yà bǎ, zhè zuò zuò nán jìn jià. wǒ jiàn nǐ měi měi zī jiē yào tiáo hé, shéi zhī dào hǎo shì duō mó? qǐ fēng bō. bǎ nǐ xiàn zài dì wǎng tiān luó, rú hé bù yuàn wǒ? jiè ào hèn zhǐ wèi wǒ yí gè, què dān gé nǐ liǎng xià. shēng chàng
【前腔換頭】不想道相掗把,這做作難禁架。我見你每每咨嗟要調和,誰知道好事多磨?起風波。把你陷在地網天羅,如何不怨我?(介)懊恨只為我一個,卻擔閣你兩下。(生唱)
zuì tài píng cuō tuó, guāng yīn yì xiè. zòng guī lái yǐ wǎn, guī jì wú xiá. míng qiān lì suǒ, bēn zǒu zài hǎi jiǎo tiān yá. zhī me? duō yīng wǒ lǎo sǐ zài jīng huá, xiào qíng shì yī bǐ dōu gōu bà. zhè bān cuī cuò, shāng qíng wàn gǎn, lèi zhū tōu suí. tiē chàng
【醉太平】蹉跎,光陰易謝。縱歸來已晚,歸計無暇。名牽利鎖,奔走在海角天涯。知麼?多應我老死在京華,孝情事一筆都勾罷。這般摧銼,傷情萬感,淚珠偷隨。(貼唱)
qián qiāng fēi zhà, nú gān sǐ yě. zòng nú bù sǐ shí, jūn qù xū bù kě. nú shēn zhí shèn me? zhǐ yīn nú wù nǐ yī jiā. chā é, jiǎ ráo zuò fū fù yě nán hé, wǒ xīn yuàn nǐ xīn yíng guà. nú cǐ shēn pàn shě, chéng yī xiào míng, jiù yī diē mā.
【前腔】非詐,奴甘死也。縱奴不死時,君去須不可。奴身值甚麼?只因奴誤你一家。差訛,假饒做夫婦也難和,我心怨你心縈掛。奴此身拚捨,成伊孝名,救伊爹媽。
tiē bái xiàng gōng, qiè dāng chū miǎn fèng fù mìng, qiǎn shì jūn zǐ. bù xiǎng jūn jiā yǒu chuí bái zhī fù mǔ, nián shào zhī qī fáng. zhì shǐ jūn jiā zhōng cháng bù mǎn, míng xíng yǒu kuī. rú jīn sī zhī: wù jūn zhī fù mǔ zhě, qiè yě wù jūn zhī qī fáng zhě, qiè yě shǐ jūn wèi bù xiào bó xìng rén zhě, yì qiè yě. qiè zhī zuì dà yǐ! zòng tōu shēng yú jīn shì, yì gōng yì suǒ bù róng. xī niè zhèng zǐ yǐ sǐ shī yǐ chéng dì zhī míng, wáng líng mǔ sǐ fú jiàn xià yǐ quán zi zhī jié, qiè qǐ ài yī shēn, wù jūn bǎi xíng. qiè dāng sǐ yú dì xià, yǐ xiè jūn jiā, xiǎo zé kě yǐ jiě jūn zhī yíng guà, dà zé kě yǐ jiù jūn zhī fù mǔ, jìn zé kě yǐ chéng xiào zǐ zhī quán míng, yuǎn zé kě yǐ yí hòu shì zhī gōng yì, qiè sǐ hé hàn yān?
(貼白)相公,妾當初勉奉父命,遣事君子。不想君家有垂白之父母,年少之妻房。致使君家衷腸不滿,名行有虧。如今思之:誤君之父母者,妾也;誤君之妻房者,妾也;使君為不孝薄倖人者,亦妾也。妾之罪大矣!縱偷生於今世,亦公議所不容。昔聶政姊倚死屍以成弟之名,王陵母死伏劍下以全子之節,妾豈愛一身,誤君百行。妾當死於地下,以謝君家,小則可以解君之縈掛,大則可以救君之父母,近則可以成孝子之全名,遠則可以遺後世之公議,妾死何憾焉?
shēng fū rén, nǐ zhī qí yī, bù zhī qí èr. shēn tǐ fà fū, shòu zhī fù mǔ, bù gǎn huǐ shāng qǐ kě xiàn qīn yú bú yì? nà shí jié rén zhī, zhī dào nǐ cóng fū yán ér qì qīn mìng. cǐ shì bù kě. tiē yě shuō de shì. shēng qiě màn zhe, pà nǐ diē diē yě yǒu huí xīn zhuǎn yì shí jié. qiě gèng níng nài, kàn rú hé? tiē tā suī bù cóng wǒ, yě zhǐ suǒ shuō yǔ tā rén, nán dào wǒ bú shì? zhèng shì: dà jiā jié le wú tóng shù, hé zì yǒu páng rén shuō duǎn cháng.
(生)夫人,你知其一,不知其二。身體髮膚,受之父母,不敢毀傷;豈可陷親於不義?那時節人知,只道你從夫言而棄親命。此事不可。(貼)也說得是。(生)且慢着,怕你爹爹也有回心轉意時節。且更寧耐,看如何?(貼)他雖不從我,也只索說與他人,難道我不是?正是:大家截了梧桐樹,(合)自有旁人說短長。
bìng xià
(並下)
dì sān shí yī chū
第三十一出
dàn xíng lù shàng chàng yuè yún gāo lù tú láo juàn, xíng xíng shén shí jìn? wèi dào de luò yáng xiàn, nà pán chán shǐ jìn. huí shǒu gū fén, kōng jiào wǒ wàng gū yǐng. tā nà lǐ shuí qiū cǎi? ǎn zhè lǐ jiāng shuí tóu bèn? zhèng shì xī chū yáng guān wú gù rén, xū xìn dào jiā pín bú shì pín.
(旦行路上唱)【月雲高】路途勞倦,行行甚時近?未到得洛陽縣,那盤纏使盡。回首孤墳,空教我望孤影。他那裡誰秋采?俺這裡將誰投奔?正是西出陽關無故人,須信道家貧不是貧。
bái sū mù zhē qiè shān dēng, chóu shuǐ dù. àn yì shuāng qīn, lèi bǎ luó qún zì. huí shǒu gū fén hé chǔ shì? liǎng xià xiāo tiáo, yí yàng chóu nán sù. yù xiāo róng, lián kùn bù. chóu jì pí pá, dàn bà tiān qī chǔ. wéi yǒu zhēn róng shí yī gù, qiáo cuì xiāng kàn, wú yǔ xī huáng kǔ. nú jiā wèi xún zhàng fū, zài lù tú shàng duō shǎo láng bèi. kuàng dú zì yī shēn, ná zhe yí gè pí pá, bēi zhe liǎng gè zhēn róng, dēng gāo lǚ xiǎn, xiǔ shuǐ cān fēng, qí shí nán ái. zhǐ shì yī jiàn, qù dào luò yáng, xún jiàn zhàng fū, xiāng féng rú gù, yě bù wǎng le zhè zāo xīn kǔ tǎng huò tā gāo chē sì mǎ, qián ā hòu yōng, jiàn nú jiā rú cǐ lán lǚ bù rèn, kě bù dān gé le nú jiā? dàn chàng
(白)【蘇幕遮】怯山登,愁水渡。暗憶雙親,淚把羅裙漬。回首孤墳何處是?兩下蕭條,一樣愁難訴。玉消容,蓮困步。愁寄琵琶,彈罷添淒楚。惟有真容時一顧,憔悴相看,無語恓惶苦。奴家為尋丈夫,在路途上多少狼狽。況獨自一身,拿着一個琵琶,背着兩個真容,登高履險,宿水餐風,其實難捱。只是一件,去到洛陽,尋見丈夫,相逢如故,也不枉了這遭辛苦;倘或他高車駟馬,前呵後擁,見奴家如此藍縷不認,可不擔閣了奴家?(旦唱)
qián qiāng àn jiào sī cǔn, cǐ qù hǎo wú zhǔn. zhǐ pà tā shēn róng guì, bǎ zán bù duì. ruò shì tā bù qiáo, kě bù kōng jiào wǒ shòu jiān xīn? méi, tā wèi bì wàng ēn. wǒ zhè tǎn zì xián píng lùn, tā xū jì yī yè fū qī bǎi yè ēn, zěn zuò dé qū qū mò lù shàng rén?
【前腔】暗叫思忖,此去好無准。只怕他身榮貴,把咱不隊。若是他不瞧,可不空教我受艱辛?沒,他未必忘恩。我這坦自閒評論,他須記一夜夫妻百夜恩,怎做得區區陌路上人?
qián qiāng zhǐ shì yī jiàn, tā zài fǔ táng shēn yǐn, nú shēn zěn shēng jìn? tā zài sì mǎ gāo chē xià, wǒ yòu nán jiāng tā rèn. wǒ yǒu gè dào lǐ, lái dào tā gēn qián, zhǐ tí qǐ tā èr qīn zhēn. yòu pà xiāo shòu páng ér. tā yóu nán shí fēn xìn. tā bú dào dé fēi qīn què shì qīn, wǒ zì xū fáng rén bù rén.
【前腔】只是一件,他在府堂深隱,奴身怎生進?他在駟馬高車下,我又難將他認。我有個道理,來到他根前,只提起他二親真。又怕消瘦龐兒。他尤難十分信。他不到得非親卻是親,我自須防人不仁。
bái gěng yè wú yán duì liǎng zhēn, qiān shān wàn shuǐ hǎo jiān xīn. jiàn shuō luò yáng huā shì jǐn, zhǐ kǒng lái shí bù yù chūn. dàn xià
(白)哽咽無言對兩真,千山萬水好艱辛。見說洛陽花似錦,只恐來時不遇春。(旦下)
dì sān shí èr chū
第三十二出
wài shàng chàng fān xià suàn ér nǚ huà nán tīng, shǐ wǒ xīn yí huò. àn zhōng sī cǔn jué qián fēi, yǒu gè tuán yuán cè.
(外上唱)【番下算】兒女話難聽,使我心疑惑。暗中思忖覺前非,有個團圓策。
bái liáng yào kǔ kǒu lì yú bìng, zhōng yán nì ěr lì yú xíng. zuó rì nǚ hái ér yào hé bó jiē guī qù. tóng shì shuāng qīn, zì jiā bù fàng tā qù. nà hái ér shǎo bu dé jǐ jù yán yǔ quàn jiě zì jiā, zì jiā dēng shí bù shèng jiāo zào. rú jīn xún sī qǐ lái, tā jù jù yǒu lǐ, jié jié kān tīng. zì jiā dài yào fàng tā qù, zhǐ shì yòu zhǎng guī mén, nán shè tú lù kuàng jiān zì jiā nián lǎo wú rén rú hé fàng tā qù? rú jīn yǒu gè dào lǐ, shǐ yí ge rén, duō yǔ tā xiē pán chán, jiào tā qù chén liú, jiāng cài bó jiē diē niáng xí fù dōu qǔ jiāng lái biàn liǎo, duō shǎo shì hǎo? qiě dài jiào chū nǚ xù hái ér chū lái, wèn tā zé gè. hái ér hé nǚ xù guò lái. shēng tiē shàng chàng
(白)良藥苦口利於病,忠言逆耳利於行。昨日女孩兒要和伯喈歸去。同事雙親,自家不放他去。那孩兒少不得幾句言語勸解自家,自家登時不勝焦燥。如今尋思起來,他句句有理,節節堪聽。自家待要放他去,只是幼長閨門,難涉途路;況兼自家年老無人;如何放他去?如今有個道理,使一個人,多與他些盤纏,教他去陳留,將蔡伯喈爹娘媳婦都取將來便了,多少是好?且待叫出女婿孩兒出來,問他則個。孩兒和女婿過來。(生貼上唱)
qián qiāng lèi yǎn dī rú zhū, chóu shì yíng rú zhī. zǎo zhī jīn rì huǐ dāng chū, hé sì xiū míng bái.
【前腔】淚眼滴如珠,愁事縈如織。早知今日悔當初,何似休明白。
wài bái hái ér nǐ lái. yè jiān wǒ zǐ xì xún sī nǐ de yán yǔ, dōu shuō de yǒu dào li. wǒ rú jīn shāng liáng lái, jiào nǐ qù yě nán de yì bān. wǒ rú jīn zì shǐ liǎng gè rén qù, bǎ bó jiē diē niáng xí fù dōu qǔ jiāng guò lái, nǐ liǎng rén xīn xià rú hé? tiē zhè gè, suí diē diē zhǔ zhāng. shēng jì rán rú cǐ, duō xiè yuè zhàng! wài yuàn zi lǐ wàng nà lǐ yǒu? chǒu shàng pín tīng zhǐ huī huáng gé xià, hū wén hū huàn huà táng qián. nuò nuò. wài lái. wǒ rú jīn shǐ nǐ chū qù chén liú zǒu yī zāo. chǒu niáng hāi! chén liú qiě shì yuǎn, wǒ bù qù. wài xiū hú shuō! chǒu qù zuò shèn me? ruò shì yǒu qián mì shí, lǐ wàng biàn qù. wài rú jīn cài bó jiē lǎo yuán wài lǎo ān rén xiǎo niáng zǐ sān rén, zài chén liú jùn lǐ, wǒ rú jīn jiāo nǐ qù qǐng jiāng zhè lǐ lái. chǒu lǐ wàng fú qù. shēng tiē nǐ qù qǐng jiāng lái shí jié, wǒ zhè lǐ zì duō duō shǎng nǐ.
(外白)孩兒你來。夜間我子細尋思你的言語,都說得有道理。我如今商量來,教你去也難的一般。我如今自使兩個人去,把伯喈爹娘媳婦都取將過來,你兩人心下如何?(貼)這個,隨爹爹主張。(生)既然如此,多謝岳丈!(外)院子李旺那裡有?(丑上)頻聽指揮黃閣下,忽聞呼喚畫堂前。喏喏。(外)來。我如今使你出去陳留走一遭。(丑)娘咳!陳留且是遠,我不去。(外)休胡說!(丑)去做甚麼?若是有錢覓時,李旺便去。(外)如今蔡伯喈老員外、老安人、小娘子三人,在陳留郡里,我如今交你去請將這裡來。(丑)李旺弗去。(生貼)你去請將來時節,我這裡自多多賞你。
chǒu niáng zǐ rú jīn shuō dào duō duō shǎng wǒ, qǔ de lái shí, niáng zǐ yòu yào zhēng dà xiǎo,, sī dǎ shí jié, bù shǎng lǐ wàng le. wài lǐ wàng, jí mù biàn yào nǐ qù, bù dé tuī jù. wǒ rú jīn gèng chà jǐ gè hòu shēng, bàn nǐ yī tóng qù. chǒu rú cǐ, què yòu dé. wài zhè yī fēng jiǎn zi, wài yǒu jīn yín qián mǐ yǔ nǐ zuò pán chán, xiū yào luò hòu le. shēng tiē lǐ wàng, nǐ qù xū duō fāng xún wèn ruò shì qǔ de lái shí jié, zài lù tú qiān wàn xiǎo xīn chéng zhí.
(丑)娘子如今說道多多賞我,取得來時,娘子又要爭大小,,廝打時節,不賞李旺了。(外)李旺,即目便要你去,不得推拒。我如今更差幾個後生,伴你一同去。(丑)如此,卻又得。(外)這一封柬子,外有金銀錢米與你作盤纏,休要落後了。(生貼)李旺,你去須多方詢問;若是取得來時節,在路途千萬小心承直。
chǒu bù fáng, wǒ chū lù guàn biàn. wài chàng
(丑)不妨,我出路慣便。(外唱)
sì biān jìng nǐ qù chén liú zǐ xì xún duān dì, zhuān xīn qù xún mì. qǐng guò liǎng sān rén, tú zhōng xū hǎo chéng zhí. hé xiū yōu yuàn yì, jì shū zhǐ chǐ. yǎn wàng jīng jié qí, ěr tīng hǎo xiāo xī. shēng chàng
【四邊靜】你去陳留子細詢端的,專心去尋覓。請過兩三人,途中須好承直。(合)休憂怨憶,寄書咫尺。眼望旌捷旗,耳聽好消息。(生唱)
qián qiāng jī huāng sǎn luàn wú zōng jī, cún wáng xiǎng bù cè. hé yì lù tú jiān, nán jìn zhè láo yì. hé qián tiē chàng
【前腔】饑荒散亂無蹤跡,存亡想不測。何意路途間,難禁這勞役。(合前)(貼唱)
fú mǎ láng lǐ wàng, nǐ xiū shuō xīn hūn zài niú shì zhái. wài hái ér, shuō biàn yòu dài zěn dì? tiē tā xū yuàn wǒ xiāng dān wù guī wèi dé, páng rén wén, bǎ nú zé. hé ruò shì dào jīng guó, xiāng féng chù zuò gè hǎo yán xí. chǒu chàng,
【福馬郎】李旺,你休說新婚在牛氏宅。(外)孩兒,說便又待怎地?(貼)他須怨我相耽誤;歸未得,旁人聞,把奴責。(合)若是到京國,相逢處作個好筵席。(丑唱),
qián qiāng duō yǔ pán chán tiān qì lì, wàn shuǐ qiān shān lù, céng guàn lì. bài jiè cí què ēn guān qù, miǎn yōu yì. hé qián wài bái xiàn yī bàn zǎi wàng huí yīn. shēng tiē lù shàng kàn chéng xū xiǎo xīn. chǒu dàn yuàn yìng shí hái dé jiàn, hé guǒ rán shèng sì yuè yáng jīn. bìng xià
【前腔】多與盤纏添氣力,萬水千山路,曾慣歷。(拜介)辭卻恩官去,免憂憶。(合前)(外白)限伊半載望回音。(生貼)路上看承須小心。(丑)但願應時還得見,(合)果然勝似岳陽金。(並下)
dì sān shí sān chū
第三十三出
mò bàn wǔ jiè shàng bái nián lǎo xīn xián wú wài shì, má yī cǎo zuò yì róng shēn. xiāng féng jǐn dào xiū guān qù, lín xià hé céng jiàn yī rén? zì jiā nǎi shì mí tuó sì zhōng yí gè wǔ jiè. jīn rì zhè sì zhōng jiàn yī jìng tǔ huì, bù jiǎn shén me rén, huò shì jiàn dào shuāng qīn, bǎo ān shēn jǐ de, dōu lái zhè lǐ jù huì. zhēn shì gè hǎo sì yuàn, hǎo dào chǎng. zěn jiàn de? dàn jiàn lán rě zhuāng yán, lián tái zhěng sù. dà diàn cuó é yào jīn bì, huí láng liáo rào huà dān qīng. qiān céng tǎ gāo sǒng qīn yún, bàn kōng zhōng shí wén qīng duó qī bǎo lóu jīng guāng yào rì, liù shí lǐ pín xiǎng hóng zhōng. sōng xià shān mén, hóng chén bú dào zhú biān sēng shè, bái rì nán xiāo. ā luó hàn shèng xiāng wēi yí, bǐ xuě shān sān shí liù wàn yì fú, bǐ qiū sēng jiè xíng qīng jié, shì zhī yuán qiān èr bǎi wǔ shí rén. qiě kàn fān yǐng shí tán gāo, wéi yǒu qí shēng huā yuàn jìng. xiū shuō qīng jìng fǎ jiè, qiě shuō yán sù dào chǎng. zhī jiàn zhū chuáng bǎo gài yǐng piāo piāo, yù qìng jīn zhōng shēng duàn xù. lóng píng chā jiǔ pǐn hóng lián, kāi jìng tǔ chūn qiū bù lǎo fèng là tǔ qiān zhī jiàng ruǐ, zhào fú tiān zhòu yè cháng míng. qí zhěng zhěng de bèi yè tóng fān, pū sù sù de tiān huā luàn zhuì. zhān tán lín lǐ, ruò zhe qīng jìng xiāng dào dé xiāng xiāng jī chú zhōng, xiàn zhè chán yuè shí fǎ xǐ shí. rén rén zài shí zhōu sān dǎo, gè gè jìng wǔ yùn liù gēn. jī fū fǎ gǔ, chuī fū fǎ luó, xiān lè yī shí zòu dòng kāi gān lù mén, rù gān lù chéng, yōu hún jǐn huò chāo shēng. jì yán kǔ měi lín zhōng kè, hǎo xiàng líng shān huì shàng rén. jīn rì sì zhōng jiàn fū huì, pà yǒu guān yuán guì kè, lái cǐ yóu wán, bù miǎn jiāng zhe shū tóu, jiù cǐ chāo tí jǐ guàn qián, tiān zhù zhī fèi. dào yóu wèi liǎo. yuǎn yuǎn wàng jiàn liǎng gè shè rén lái dào. jìng chǒu shàng chàng
(末扮五戒上白)年老心閒無外事,麻衣草座亦容身。相逢盡道休官去,林下何曾見一人?自家乃是彌陀寺中一個五戒。今日這寺中建一淨土會,不揀什麼人,或是薦悼雙親,保安身己的,都來這裡聚會。真是個好寺院,好道場。怎見得?但見蘭若莊嚴,蓮台整肅。大殿嵯峨耀金壁,迴廊繚繞畫丹青。千層塔高聳侵雲,半空中時聞清鐸;七寶樓晶光耀日,六時里頻響洪鐘。松下山門,紅塵不到;竹邊僧舍,白日難消。阿羅漢聖相威儀,比雪山三十六萬億佛,比丘僧戒行清潔,似祗園千二百五十人。且看幡影石壇高,惟有棋聲花院靜。休說清淨法界,且說嚴肅道場。只見珠幢寶蓋影飄飄,玉磬金鐘聲斷續。龍瓶插九品紅蓮,開淨土春秋不老;鳳蠟吐千枝絳蕊,照佛天晝夜常明。齊整整的貝葉同翻,撲簌簌的天花亂墜。旃檀林里,爇着清淨香、道德香;香積廚中,獻這禪悅食、法喜食。人人在十洲三島,個個淨五蘊六根。擊夫法鼓,吹夫法螺,仙樂一時奏動;開甘露門,入甘露城,幽魂盡獲超升。寄言苦每林中客,好向靈山會上人。今日寺中建夫會,怕有官員貴客,來此遊玩,不免將着疏頭,就此抄題幾貫錢,添助支費。道猶未了。遠遠望見兩個舍人來到。(淨丑上唱)
lǚ lǚ jīn hú sī kǒu jīng, liǎng qiáo cái. jiā zhōng wú sù huǒ, yǒu shèn qiǎng pò péi? zì lái zhuāng fēng zǐ, rú jīn nán huǐ. xiàng cóng lín shēn chù qiě pái huái, dōu lái kàn fú huì.
【縷縷金】胡廝口坙,兩喬才。家中無宿火,有甚強迫陪?自來妝風子,如今難悔。向叢林深處且徘徊,都來看佛會。
mò bái guān rén, qǐng zuò chī chá. jìng chǒu bái wǔ jiè, nǐ zhè fú huì zhī fèi duō? mò biàn shì. xiū guài mào dú, jīn rì tiān yǔ zhī xìng, dé yù èr wèi guān rén dào cǐ, miǎn bù dé qiú gào, chāo huà jǐ wén, tiān zhù zhī fèi zé gè. jìng jiāng shū tóu lái kàn. xiōng dì, qián gǔ tǎng lái zhī wù, hé chǔ bù shǐ? nà lǐ bù yòng? chǒu shì. zán měi zhè bān rén, nà yī rì bù shǐ jǐ guàn chāo? jìng wǒ shě wǔ dìng. chǒu wǒ yě shě wǔ dìng. jìng chǒu wǒ liǎng rén dōu bù céng dài dé jiàn qián zài cǐ, nǐ yī shà shí suí wǒ qù qǔ yǔ nǐ.
(末白)官人,請坐吃茶。(淨丑白)五戒,你這佛會支費多?(末)便是。休怪冒瀆,今日天與之幸,得遇二位官人到此,免不得求告,抄化幾文,添助支費則個。(淨)將疏頭來看。兄弟,錢穀儻來之物,何處不使?那裡不用?(丑)是。咱每這般人,那一日不使幾貫鈔?(淨)我舍五錠。(丑)我也舍五錠。(淨丑)我兩人都不曾帶得見錢在此,你一霎時隨我去取與你。
mò xiè dé guān rén! jìng nǐ bú jiàn yuǎn yuǎn yǒu gè pó niáng lái? shēng de hǎo!
(末)謝得官人!(淨)你不見遠遠有個婆娘來?生得好!
chǒu shì. yǒu gè pó niáng lái, bēi zhe yí gè pí pá, dào hé jiě jie sī xiàng.
(丑)是。有個婆娘來,背着一個琵琶,到和姐姐廝象。
mò yòu dào shì yuǎn dǔ fēn míng. dàn shàng chàng
(末)又道是遠睹分明。(旦上唱)
qián qiāng tú lù shàng, shí nán ái. pán chán dōu jǐn le, hǎo láng bèi. shì bǎ sè pá bō, féng rén qǐ gài. jiàn gōng pó hún pò miǎn chén mái, tè lái fù fú huì.
【前腔】途路上,實難捱。盤纏都盡了,好狼狽。試把瑟琶撥,逢人乞丐。薦公婆魂魄免沉埋,特來赴佛會。
bái kě xǐ jǐ dào de luò yáng. jīn rì jiàn shuō mí tuó sì zhōng zuò fú huì, zhǐ de jiù cǐ chāo huà jǐ wén, zhuī jiàn gōng gōng pó pó zé gè. mò niáng zǐ, nǐ xiū bàng qián lái.
(白)可喜己到得洛陽。今日見說彌陀寺中做佛會,只得就此抄化幾文,追薦公公婆婆則個。(末)娘子,你休傍前來。
jìng chǒu nǐ zhè shén me dōng xī? dàn shì nú jiā gōng pó zhēn róng.
(淨丑)你這什麼東西?(旦)是奴家公婆真容。
jìng chǒu nèn dì, niáng zǐ, nǐ cóng nǎ lǐ lái? dàn chàng
(淨丑)恁地,娘子,你從哪裡來?(旦唱)
xiāo jīn zhàng tīng nú sù yǔ: nú shì liáng rén fù, wèi ér fū xiāng dān wù. yī xiàng fù xuǎn jí dì, wèi guī xiāng gù. jī huāng sàng le, sàng le qīn de jiù gū, wǒ zào fén mù. jīn wèi xún fū lái cǐ. jìng chǒu bái nǐ ér fū zài nà li? dàn chàng xún fū wèi zhī, zài hé chǔ suǒ?
【銷金帳】聽奴訴與:奴是良人婦,為兒夫相耽誤。一向赴選及第,未歸鄉故。饑荒喪了,喪了親的舅姑,我造墳墓。今為尋夫來此。(淨丑白)你兒夫在那裡?(旦唱)尋夫未知,在何處所?
jìng bái nǐ bào zhe zhè gè pí pá zuò shén me? dàn nú jiā jiāng cǐ dàn yī liǎng duàn qū ér, chāo tí jǐ wén, jiù cǐ sì zhōng zhuī jiàn gōng pó zé gè.
(淨白)你抱着這個琵琶做什麼?(旦)奴家將此彈一兩段曲兒,抄題幾文,就此寺中追薦公婆則個。
jìng chǒu nǐ huì dàn shèn me qū ér? nǐ céng huì dàn yě sì ér me? dàn bú huì. jìng chǒu nǐ huì dàn bā qiào shǒu me? dàn bú huì. nú jiā zhǐ huì dàn xiē xíng xiào qū ér. mò èr wèi guān rén, zài cǐ shǐ qián, nà lǐ bù yòng? nà lǐ bù shǐ? nǐ jiù zhè lǐ hǎo shēng dàn zhe, hòu shǎng nǐ. dàn bái fán rén yǎng zǐ, huái bào zuì jiān xīn. yù yǔ wèi néng xíng wèi dé, cǐ jì kǔ shuāng qīn.
(淨丑)你會彈甚麼曲兒?你曾會彈也四兒麼?(旦)不會。(淨丑)你會彈八俏手麼?(旦)不會。奴家只會彈些行孝曲兒。(末)二位官人,在此使錢,那裡不用?那裡不使?你就這裡好生彈着,厚賞你。(旦白)凡人養子,懷抱最艱辛。欲語未能行未得,此際苦雙親。
jiè chàng
(介)(唱)
qián qiāng fán rén yǎng zǐ, zuì shì shí yuè huái dān kǔ, gèng sān nián láo yì bào fù. xiū yán tā shòu shī tuī gàn, wàn qiān láo shì. zhēn gè qiān bān ài xī, qiān bān ài hù. ér yǒu xiē bù ān, fù mǔ yōu huáng wú cuò. zhí dài tā kě le, kě le huān xīn shì chū.
【前腔】凡人養子,最是十月懷耽苦,更三年勞役抱負。休言他受濕推干,萬千勞事。真箇千般愛惜,千般愛護。兒有些不安,父母憂惶無措。直待他可了,可了歡忻似初。
jìng chǒu bái dàn dé hǎo! shì hǎo! mò zhēn gè. jìng chǒu qián nà lǐ bù shǐ? nà lǐ bù yòng? yǔ nǐ yī lǐng hǎo ǎo zǐ. jiè dàn ér cán zhǎng, fù mǔ jiàn huān xīn. jiào yǔ jiào xíng bìng jiào lǐ, yī yì wàng chéng rén.
(淨丑白)彈得好!是好!(末)真箇。(淨丑)錢那裡不使?那裡不用?與你一領好襖子。(介)(旦)兒慚長,父母漸歡忻。教語教行並教禮,一意望成人。
chàng
(唱)
qián qiāng ér xíng jǐ bù, fù mǔ huān xiāng gù, jiàn néng yán néng chū lù. zhǐ wàng yǐn shí gēng tāng, zì cháo jí mù. xuán xuán wàng tā, zhī tā jǐ dù? wèi zé liáng shī, yòu pà hái ér yú lǔ. lüè dé tā cháng jùn, kě biàn huān xīn shǎng cì.
【前腔】兒行幾步,父母歡相顧,漸能言能出路。指望飲食羹湯,自朝及暮。懸懸望他,知他幾度?為擇良師,又怕孩兒愚魯。略得他長俊,可便歡忻賞賜。
jìng chǒu bái dàn dé hǎo! mò shì hǎo. jìng chǒu bái qián nà lǐ bù yòng? nà lǐ bù shǐ? zài yǔ nǐ yī lǐng hǎo ǎo zǐ. jiè mò zhè liǎng gè shì fēng zǐ. jìng chǒu nǐ zài dàn. dàn qín jiào dǎo, mù shǐ jí cháo jīng. yuàn dé róng qīn bìng yào zǔ, yī jǔ biàn chéng míng. chàng
(淨丑白)彈得好!(末)是好。(淨丑白)錢那裡不用?那裡不使?再與你一領好襖子。(介)(末)這兩個是風子。(淨丑)你再彈。(旦)勤教導,暮史及朝經。願得榮親並耀祖,一舉便成名。(唱)
qián qiāng zhāo jīng mù shǐ, jiào zǐ qín shī fù, wèi chūn wéi cuī jiào fù. zhǐ wàng tā yào zǔ róng qīn, gǎi huàn mén hù. xuán xuán wàng tā, wàng tā yāo jīn yī zǐ. ér zài chéng tú, yòu pà cān fèng sù lù. qiú shén wèn bǔ, bǎ guī qī àn shù.
【前腔】朝經暮史,教子勤詩賦,為春闈催教赴。指望他耀祖榮親,改換門戶。懸懸望他,望他腰金衣紫。兒在程途,又怕餐鳳宿露。求神問卜,把歸期暗數。
jìng chǒu dàn dé hǎo! dàn dé hǎo! qián nà lǐ bù yòng? nà lǐ bù shǐ? zài bǎ yī lǐng ǎo zǐ yǔ nǐ. mò bái yuán lái lǐ miàn dōu shì pò yī shang. wǒ qiě wèn nǐ: guān rén, nǐ ǎo zǐ dōu tuō le, shēn shàng hán, shèn me yì sī?
(淨丑)彈得好!彈得好!錢那裡不用?那裡不使?再把一領襖子與你。(末白)原來裡面都是破衣裳。我且問你:官人,你襖子都脫了,身上寒,甚麼意思?
jìng chǒu hán yě zì hán, bù kě huài le wǒ jú miàn. zán měi zhè bān rén shǐ chāo guàn, pà shèn me hán? zài chàng. mò qiě kàn tā zhè fān bǎ shén me yǔ tā?
(淨丑)寒也自寒,不可壞了我局面。咱每這般人使鈔慣,怕甚麼寒?再唱。(末)且看他這番把什麼與他?
dàn ér zài lù, xū shì zǎo huí chéng. wǔ nì ér nán hé xiào zǐ, bào yìng shén fēn míng. chàng
(旦)兒在路,須是早回程。五逆兒男和孝子,報應甚分明。(唱)
qián qiāng ér hái niàn fù mǔ, jí zǎo guī xiāng tǔ, niàn cí wū yì néng fǎn bǔ. mò xué wǒ de ér fū, bǎ qīn dān wù. cháng yán yǎng zǐ, yǎng zǐ fāng zhī fù cí. suàn wǔ nì ér nán, hé xiào shùn diē niáng zhī zǐ, ruò wú bào yìng, guǒ shì qián kūn yǒu sī.
【前腔】兒還念父母,及早歸鄉土,念慈烏亦能返哺。莫學我的兒夫,把親耽誤。常言養子,養子方知父慈。算五逆兒男,和孝順爹娘之子,若無報應,果是乾坤有私。
jìng chǒu bái nǐ dàn dé zì hào, chàng dé zì hào, wǒ měi méi shèn me yǔ nǐ le. mò wǒ yě dào. jìng chǒu zuò hán jiè zhè bān dì zǒu jiāng jiā qù, shèn me mú yàng. chǒu wǒ zhǐ lài wǔ jiè qǔ yī shang. jìng chǒu chě mò jiè hǎo hǎo! wǔ jiè zhuāng jú piàn wǒ, bǎ wǒ yī shang dōu bō le. mò nǐ zì bǎ yǔ tā, wǒ nà céng zhuāng jú piàn nǐ? jìng chǒu wǒ jiào dào hǎo, nǐ biàn yě jiào dào hǎo, zhǐ guǎn cuān duō, nǐ bú shì piàn wǒ? mò niáng zǐ. bǎ hái tā qù, yào tā zuò shèn me? dàn jiè hái nǐ. jìng chǒu qián suī shì nà lǐ bù shǐ? nà lǐ bù yòng? hán yòu rěn bù dé. chǒu wǒ qià cái dào nǐ dàn dé hǎo, chàng dé hǎo wǒ rú jīn xún sī qǐ lái, nǐ dàn de yě bù hǎo, chàng de yě bù hǎo. nǐ bù xìn, zài dàn zài chàng kàn. dàn wǒ yě chàng bù dé. jìng kě zhī, bù gǎn chàng le. chǒu zūn xiōng, xiǎo zi bù tān háo fù. mò wǎng le jiào rén tí shū. dàn nǐ yī shang gǎn shì jiè lái? jìng chǒu jiè kě zhī, wǒ jiǎo xià wú gè bù kù. bìng xià dàn zài chǎng bái yī zhēn yī zhuó, mò fēi qián dìng. nú jiā zhǔn nǐ jīn rì chāo tí dé jǐ wén qián, zhuī jiàn gōng pó, shéi zhī zhuàng zhe liǎng gè fēng zǐ, zì lái hāo nǎo rén yī chǎng. yuǎn yuǎn wàng jiàn yī cù rén mǎ, xiǎng bì shì gè guān yuán lái, bù miǎn zài cǐ zhī hóu xiē zi. mò chǒu hè dào shēng qí mǎ shàng chàng
(淨丑白)你彈得自好,唱得自好,我每沒甚麼與你了。(末)我也道。(淨丑作寒介)這般地走將家去,甚麼模樣。(丑)我只賴五戒取衣裳。(淨丑扯末介)好好!五戒妝局騙我,把我衣裳都剝了。(末)你自把與他,我那曾妝局騙你?(淨丑)我叫道好,你便也叫道好,只管攛掇,你不是騙我?(末)娘子。把還他去,要他做甚麼?(旦介)還你。(淨丑)錢雖是那裡不使?那裡不用?寒又忍不得。(丑)我恰才道你彈得好,唱得好;我如今尋思起來,你彈得也不好,唱得也不好。你不信,再彈再唱看。(旦)我也唱不得。(淨)可知,不敢唱了。(丑)尊兄,小子不貪豪富。(末)枉了教人題疏。(旦)你衣裳敢是借來?(淨丑介)可知,我腳下無個布褲。(並下)(旦在場白)一斟一酌,莫非前定。奴家準擬今日抄題得幾文錢,追薦公婆,誰知撞着兩個風子,自來蒿惱人一場。遠遠望見一簇人馬,想必是個官員來,不免在此祗侯歇子。(末丑喝道生騎馬上唱)
lǚ lǚ jīn shí bù lì, mìng hé guāi! shuāng qīn zài tú lù shàng, pà tā zāi. mò chǒu chàng cǐ shì mí tuó sì, lüè tíng chē gài. hé bàn qián xīn kěn dǎo bài lián tái, tè lái fù fú huì.
【縷縷金】時不利,命何乖!雙親在途路上,怕他災。(末丑唱)此是彌陀寺,略停車蓋。(合)辦虔心懇禱拜蓮台,特來赴佛會。
mò chǒu dǎ dàn jiè pó niáng duǒ zhe, xiàng gōng cǎi. dǎ jiè dàn jiè bái zài tā ǎi yán xià, zhēng gǎn bù dī tóu? dàn xiān xià shēng xià mǎ rù sì jiàn zhēn róng bái nà de zhè zhóu huà xiàng? chǒu gǎn shì shì jiān dào gū de? shēng jiào tā lái huán tā qù. chǒu gū gū, huà xiàng hái nǐ. jiè qù yuǎn le, bú jiàn. shēng jì bú jiàn, yǔ tā shōu xià. mò shōu jiè jìng zuò zhǎng lǎo shàng chàng
(末丑打旦介)婆娘躲着,相公采。(打介)(旦介白)在他矮檐下,爭敢不低頭?(旦先下)(生下馬入寺見真容白)那得這軸畫象?(丑)敢是適間道姑的?(生)叫他來還他去。(丑)姑姑,畫象還你。(介)去遠了,不見。(生)既不見,與他收下。(末收介)(淨作長老上唱)
qián qiāng néng chī jiǔ, huì kǒu tóng zhāi. chī dé xūn xūn zuì, biàn qù lǒu xīn jiè. jiǎng jīng hé huí xiàng, quán rán gān gà. nǐ guān rén ruò shì yǒu wén cái, xiū lái kàn fú huì.
【前腔】能吃酒,會口童齋。吃得醺醺醉,便去摟新戒。講經和回向,全然尷尬。你官人若是有文才,休來看佛會。
shēng jìng xiāng jiàn jiè shēng bái fù mǔ lái cǐ, bù zhī lù shàng ān fǒu rú hé? tè lái jiù cǐ bǎo hù, wàng zhǎng lǎo huí xiàng zé gè. jìng yuán lái rú cǐ. qǐng xiàng gōng shàng xiāng tōng qíng yīn. shēng shàng xiāng chàng
(生淨相見介)(生白)父母來此,不知路上安否如何?特來就此保護,望長老回向則個。(淨)原來如此。請相公上香通情音。(生上香唱)
jiāng ér shuǐ rú lái zhèng míng, jiàn zī yōng qǐ: wǒ shuāng qīn zài tú lù bù zhī rú hé de? yǎng wéi pú sà dà cí bēi. hé lóng tiān jiàn zhī, lóng tiān hù chí, hù chí tā zàn shān dù shuǐ. jìng chàng
【江兒水】如來證明,鑒茲邕啟:我雙親在途路不知如何的?仰惟菩薩大慈悲。(合)龍天鑒知,龍天護持,護持他贊山渡水。(淨唱)
qián qiāng rú lái zhèng míng, lǎn zī qíng yīn. cài yōng de fù mǔ chè xiāng bǎo bì. yǎng wéi gōng dé bù sī yì. hé qián mò chàng.
【前腔】如來證明,覽茲情音。蔡邕的父母掣相保庇。仰惟功德不思議。(合前)(末唱)。
qián qiāng wǒ dōng rén jǐn rì, cháng huái yōu lǜ. zhǐ chóu èr qīn zài tú lù lǐ, xiào sī qíng yì zhēn gè gǎn shén zhī. hé qián chǒu chàng
【前腔】我東人盡日,常懷憂慮。只愁二親在途路里,孝思情意真箇感神祗。(合前)(丑唱)
qián qiāng wǒ wén zhī zuò huì, tè lái suí xǐ. mán tou sù shí duō duō yǔ, ruò hái bù yǔ wǒ zì rù zhāi chú. hé qián
【前腔】我聞知做會,特來隨喜。饅頭素食多多與,若還不與我自入齋廚。(合前)
jìng bái yǔ fú yǒu yuán méng chǒng gù. shēng yuàn qīn wú shì bù jiān nán.
(淨白)與佛有緣蒙寵顧。(生)願親無事不艱難。
mò yīn guò zhú yuàn féng sēng huà, chǒu yòu dé fú shēng bàn rì xián. bìng xià
(末)因過竹院逢僧話,(丑)又得浮生半日閒。(並下)
dàn shàng chàng
(旦上唱)
lǚ lǚ jīn yuán lái shì, cài bó jiē. mǎ qián nà hè dào, zhuàng yuán lái. liào xiǎng shuāng qīn xiàng, tā měi liú zài. gǎn tiān jiào. fū fù zài hé xié, dōu yīn zhè fú huì?
【縷縷金】原來是,蔡伯喈。馬前那喝道,狀元來。料想雙親象,他每留在。敢天教。夫婦再和諧,都因這佛會?
bái qià cái zhè gè guān rén, nú jiā xún wèn qǐ lái, yuán lái shì cài bó jiē. hǎo yě! yě huì xiāng jiàn. gōng pó liǎng gè zhēn róng, xiǎng shì tā shōu le fēn xiǎo. nú jiā rú jīn jìng tóu tā jiā lǐ qù, kàn rú hé? dà jiā yīn cǐ xiāng huì, yě bú jiàn de? ya! mò bú shì tiān jiāo xiāng féng shì zhè zāo. zhèng shì: bù yīn yú fù yǐn, zěn de jiàn bō tāo? dàn xià
(白)恰才這個官人,奴家詢問起來,原來是蔡伯喈。好也!也會相見。公婆兩個真容,想是他收了分曉。奴家如今竟投他家裡去,看如何?大家因此相會,也不見得?呀!莫不是天交相逢是這遭。正是:不因漁父引,怎得見波濤?(旦下)
dì sān shí sì chū
第三十四出
tiē shàng chàng shí èr shí xīn shì wú kào tuō, zhè jǐ rì fān chéng bēi yě. fù yì fāng huí, fū chóu shāo kě. wèi bǔ chéng tú lǐ de rú hé, jiào wǒ zěn shēng fàng xià?
(貼上唱)【十二時】心事無靠托,這幾日番成悲也。父意方回,夫愁稍可。未卜程途里的如何,教我怎生放下?
bái bù rú yì shì cháng bā jiǔ, kě yǔ yǔ rén wú èr sān. zì jià cài bó jiē zhī hòu, cǐ rén cháng shì yōu mèn, nú jiā zhuāng jǐn quān tào qù wèn tā bǐ jí wèn jiāng lái, qù duì diē diē shuō, yào hé tā tóng qù, diē diē bù kěn jí zhì diē diē kěn le, jiào rén qù qǔ tā diē niáng xí fù lái, yòu bù zhī lù shàng rú hé, wèi tā dān le duō shǎo fán nǎo. kuàng jiān jiā lǐ jǐ gè hòu shēng de dōu shǐ qù le, suī zé yǒu jǐ gè shǐ huàn de, nà lǐ zhōng shǐ? zěn shēng de yí gè jīng xì de. zǎo wǎn gōng pó dào lái, dé tā shǐ huàn yě hǎo. bù miǎn jiào guò yuàn zi chū lái, wèn tā zé gè. mò shàng bái shū dāng kuài yì dú yì jǐn, kè yǒu kě rén qī bù lái. shì shàng jǐ rén néng chēng yì, guāng yīn hé kuàng kǔ xiāng cuī. nuò! fū rén yǒu shèn shǐ lìng? tiē nǐ yǔ wǒ jiē fāng shàng xún wèn, yǒu jīng xì de fù rén, xún yí gè shǐ huàn zán. mò zhè gè róng yì. yuǎn yuǎn wàng jiàn yí gè fù rén lái, bù zhī shì shén me rén? dàn shàng chàng
(白)不如意事常八九,可與語人無二三。自嫁蔡伯喈之後,此人常是憂悶,奴家妝盡圈套去問他;比及問將來,去對爹爹說,要和他同去,爹爹不肯;及至爹爹肯了,教人去取他爹娘媳婦來,又不知路上如何,為他擔了多少煩惱。況兼家裡幾個後生的都使去了,雖則有幾個使喚的,那裡中使?怎生得一個精細的。早晚公婆到來,得他使喚也好。不免叫過院子出來,問他則個。(末上白)書當快意讀易盡,客有可人期不來。世上幾人能稱意,光陰何況苦相催。喏!夫人有甚使令?(貼)你與我街坊上尋問,有精細的婦人,尋一個使喚咱。(末)這個容易。遠遠望見一個婦人來,不知是什麼人?(旦上唱)
rào chí yóu fèng cān shuǐ wò, shén rì néng ān tuǒ? wèn tiān tiān zěn shēng jié guǒ? tiē jiè chàng shū zhuāng dàn yǎ, kàn fēng cuò kān miáo kān huà. shì hé rén jiào lái wèn zán.
【繞池游】鳳餐水臥,甚日能安妥?問天天怎生結果?(貼介唱)梳妝淡雅,看風措堪描堪畫。是何人教來問咱。
mò wèn dàn bái gū gū, fū rén jiào nǐ bàng qián lái. dàn fū rén wàn fú! tiē gū gū, nǐ zuò shén me? dàn pín dào jiào huà, wàng fū rén gāo tái shǒu zé gè. mò fū rén, zhè gè fù rén piān bù hǎo? bì dìng shì gè jiào huà de, hé sì shōu liú tā. tiē gū gū, nǐ yǒu shèn běn shì? dàn pín dào dà zé qín qí shū huà, xiǎo zé zhēn zhǐ gōng fū, xià zé yǐn shí yáo zhuàn, wú suǒ bù tōng, wú suǒ bù xiǎo. mò fū rén, qiě shōu liú tā biàn liǎo. tiē gū gū, nǐ zài lù lǐ jiào huà, yě shēng shòu yì bān, hé sì zài wǒ fǔ táng lǐ chī xiē ān lè fàn rú hé? dàn jiè pín dào suī méng fū rén shōu lù, zhǐ pà pín dào wú kě chēng fū rén zhī yì. mò yě shuō de shì. tiē gū gū, dāng yuán nǐ cóng xiǎo chū jiā, hái shì yǒu zhàng fū chū jiā? dàn shí bù mán fū rén, nú jiā zhàng fū, jiǔ chū dū xià, jiā nèi lián sàng le gōng pó, dōu shì nú jiā duàn sòng, bǎ jiā sī dōu huài le, shēn wú suǒ yǐ, tè lái xún qǔ zhàng fū. yí lù shàng bǎ pí pá jiào huà jiāng lái, yòu xún bú jiàn zhàng fū. tiē xiǎn xiē cuò le. mò qiě wèn tā zhàng fū shì shén me rén? dàn jiè rú hé hǎo? tiē gū gū, nǐ zhàng fū xìng shén? míng shuí? dàn jiè hǎo jiào fū rén dé zhī: nú jiā zhàng fū xìng cài, míng bó jiē. tiē mò gū gū, nà lǐ zhù lái? dàn zhù zài chén liú xiàn. fū rén yě gǎn rèn de? tiē wǒ nà lǐ rèn de? yuàn zi, tā jì yǒu zhàng fū de rén, nán shōu liú tā, yǔ tā xiē qián mǐ, jiào tā qù xiū. mò gū gū, fū rén yǔ nǐ xiē qián mǐ, jiāo nǐ qù. dàn kǔ yě! wǒ bù hé shuō dào yǒu zhàng fū, rú hé hǎo? jiè nú jiā zhàng fū,□ lù shàng xún wèn lái, yí gè gè dào shì niú chéng xiàng fǔ láng xià zhù, fū rén rú hé bù rèn de? fū rén xiǎng shì xī luò pín dào. tiē wǒ xī luò nǐ zuò shén me? yuàn zi, shì yǒu zhè gè rén me? mò méi zhè gè rén. dàn yí gè gè dào shì niú chéng xiàng fǔ láng xià zhù, ruò bù zài zhè lǐ, dìng shì sǐ le. kǔ! zhàng fū, nǐ ruò sǐ le, jiào wǒ yǐ kào zhe shuí wéi zhǔ. kū jiè tiē kě lián zhè fù rén. xiū xiū, gū gū zhī zài wǒ jiā lǐ, wǒ yī bì xiāng jiào rén yǔ nǐ xún zhàng fū rú hé?
(末問旦白)姑姑,夫人教你傍前來。(旦)夫人萬福!(貼)姑姑,你做什麼?(旦)貧道教化,望夫人高抬手則個。(末)夫人,這個婦人偏不好?必定是個教化的,何似收留它。(貼)姑姑,你有甚本事?(旦)貧道大則琴棋書畫,小則針指工夫,下則飲食肴饌,無所不通,無所不曉。(末)夫人,且收留他便了。(貼)姑姑,你在路里教化,也生受一般,何似在我府堂里吃些安樂飯如何?(旦介)貧道雖蒙夫人收錄,只怕貧道無可稱夫人之意。(末)也說得是。(貼)姑姑,當原你從小出家,還是有丈夫出家?(旦)實不瞞夫人,奴家丈夫,久出都下,家內連喪了公婆,都是奴家斷送,把家私都壞了,身無所倚,特來尋取丈夫。一路上把琵琶教化將來,又尋不見丈夫。(貼)險些錯了。(末)且問他丈夫是什麼人?(旦介)如何好?(貼)姑姑,你丈夫姓甚?名誰?(旦介)好教夫人得知:奴家丈夫姓蔡,名伯喈。(貼末)姑姑,那裡住來?(旦)住在陳留縣。夫人也敢認得?(貼)我那裡認得?院子,他既有丈夫的人,難收留他,與他些錢米,教他去休。(末)姑姑,夫人與你些錢米,交你去。(旦)苦也!我不合說道有丈夫,如何好?(介)奴家丈夫,□路上尋問來,一個個道是牛丞相府廊下住,夫人如何不認得?夫人想是奚落貧道。(貼)我奚落你做什麼?院子,是有這個人麼?(末)沒這個人。(旦)一個個道是牛丞相府廊下住,若不在這裡,定是死了。苦!丈夫,你若死了,教我倚靠着誰為主。(哭介)(貼)可憐這婦人。休休,姑姑只在我家裡,我一壁廂教人與你尋丈夫如何?
mò fū rén yě shuō de shì. dàn xiè dé fū rén! tiē gū gū, nǐ zài wǒ fǔ zhōng, xiū nèn dì dǎ bàn, wǒ yǔ nǐ gǎi huàn yī zhuāng. yuàn zi, nǐ qǔ guò zhuāng lián yī fú chū lái. mò lǐng yì zhǐ. xià mò shàng zhuāng lián yī fú zài cǐ. zhèng shì: bǎo jiàn mài yǔ liè shì, hóng fěn zèng yǔ jiā rén. mò xià
(末)夫人也說得是。(旦)謝得夫人!(貼)姑姑,你在我府中,休恁地打扮,我與你改換衣裝。院子,你取過妝奩衣服出來。(末)領懿旨。(下)(末上)妝奩衣服在此。正是:寶劍賣與烈士,紅粉贈與佳人。(末下)
dàn nú jiā yǒu gōng pó liù nián zhī xiào, yòu tì zhàng fū liù nián zhī fú, rú hé biàn tuō le xiào fú? tiē bù fáng. wǒ lǎo xiàng gōng xū jì huì zhè bān dǎ bàn.
(旦)奴家有公婆六年之孝,又替丈夫六年之服,如何便脫了孝服?(貼)不妨。我老相公須忌諱這般打扮。
dàn kǔ! rú hé shì de? zhào jìng jiè chàng
(旦)苦!如何是得?(照鏡介)(唱)
èr láng shén róng xiāo sǎ, zhào gū luán tàn líng huā pōu pò. tiē nǐ jì bù shū zhuāng, gǎi huàn yī fú me. dàn tí yī jiè chàng kǔ! jì cuì diàn luó rú dāng rì jià, shéi zhī tā qù hòu, chāi jīng qún bù wú xiē? tiē nǐ jì bù shū zhuāng, dài chāi me? dàn tí chāi qǐ jiè chàng kǔ! tā jīn què chāi tóu shuāng fèng duǒ, xiū shā rén xíng gū yǐng guǎ. tiē bù dài chāi, dài xiē huā, bié xiē jí xiōng. dàn shuō shèn me zān huā, niǎn mǔ dān, jiào nú yuàn zhe cháng é.
【二郎神】容消灑,照孤鸞嘆菱花剖破。(貼)你既不梳妝,改換衣服麼。(旦提衣介唱)苦!記翠鈿羅襦當日嫁,誰知他去後,釵荊裙布無些?(貼)你既不梳妝,帶釵麼?(旦提釵起介唱)苦!他金雀釵頭雙鳳軃,羞殺人形孤影寡。(貼)不帶釵,帶些花,別些吉凶。(旦)說甚麼簪花,捻牡丹,教奴怨着嫦娥。
tiē chàng
(貼唱)
qián qiāng huàn tóu jiē ya, xīn yōu mào kǔ, zhēn qíng zěn jiǎ? nǐ wéi zhe gōng pó zhū lèi duò, gū gū, wǒ gōng pó zì yǒu, bù néng gōu chéng fèng bēi chá. gū gū, nǐ bǐ wǒ méi gè gōng pó dé chéng fèng ā, bù wǎng le jiào rén zuò huà bǎ. wǒ qiě wèn yī zán: nǐ gōng pó, wéi shèn de shuāng shuāng mìng yǎn huáng shā?
【前腔換頭】嗟呀,心憂貌苦,真情怎假?你為着公婆珠淚墮,姑姑,我公婆自有,不能勾承奉杯茶。姑姑,你比我沒個公婆得承奉呵,不枉了教人做話靶。我且問伊咱:你公婆,為甚的雙雙命掩黃沙?
dàn chàng
(旦唱)
zhuàn lín yíng huāng nián wàn bān zāo kǎn kě, zhàng fū yòu zài jīng huá. zāo kāng àn chī dān jī è, gōng pó sǐ mài tóu fà qù mái tā. bǎ gū fén zì zào, tǔ ní jìn shì wǒ luó qún bāo guǒ. yě fēi kuā, shǒu zhǐ shāng. xuè hén shàng zài yī luó. tiē chàng
【囀林縈】荒年萬般遭坎坷,丈夫又在京華。糟糠暗吃擔飢餓,公婆死賣頭髮去埋他。把孤墳自造,土泥儘是我羅裙包裹。也非夸,手指傷。血痕尚在衣羅。(貼唱)
qián qiāng chóu rén jiàn shuō chóu zhuǎn duō, shǐ wǒ zhū lèi rú má. wǒ zhàng fū yì jiǔ bié shuāng qīn xià, tā yào cí guān bèi wǒ diē cuō tuó. dàn jiè tā jiā yǒu shuí? tiē tā qī suī yǒu me, pà bù shì nèn zhe chéng diē mā. dàn rú jīn zài nà li? fū rén. tiē zài tiān yá, mán qù qǔ, zhī tā lù shàng rú hé? dàn chàng
【前腔】愁人見說愁轉多,使我珠淚如麻。我丈夫亦久別雙親下,他要辭官被我爹蹉跎。(旦介)他家有誰?(貼)他妻雖有麼,怕不似恁着承爹媽。(旦)如今在那裡?夫人。(貼)在天涯,謾去取,知他路上如何?(旦唱)
zhuó mù lí tīng yán yǔ, jiào wǒ qī chuàng duō, jiè liào xiǎng tā yě yīng fēi shì mái dù. jiè fū rén, tā nà lǐ jì yǒu qī fáng, qǔ jiāng lái pà bù xiāng hè. tiē dàn dé tā shì nǐ néng yà bǎ, wǒ qíng yuàn shì tā jū tā xià. zhǐ chóu zhe, chéng tú shàng xīn kǔ, jiào rén wàng bā bā. dàn chàng
【啄木鸝】聽言語,教我悽愴多,(介)料想他也應非是埋妒。(介)夫人,他那裡既有妻房,取將來怕不相和。(貼)但得他似你能掗把,我情願侍他居他下。只愁着,程途上辛苦,教人望巴巴。(旦唱)
qián qiāng cuò zhōng cuò, é shàng é, zhǐ guǎn lái guǐ mén qián kōng zhān guà. fū rén, ruò yào shí cài bó jiē de qī fáng, tiē tā zài nà li?
【前腔】錯中錯,訛上訛,只管來鬼門前空占卦。夫人,若要識蔡伯喈的妻房,(貼)他在那裡?
dàn nú jiā biàn shì wú chà. tiē jiè chàng nǐ guǒ rán shì tā fēi huǎng zhà, yuán lái nǐ wèi wǒ chī zhé cuò, nǐ wèi wǒ shòu bō chá. jiào nǐ yuàn wǒ, jiào wǒ yuàn diē diē. tiē chàng
(旦)奴家便是無差。(貼介唱)你果然是他非謊詐,原來你為我吃折銼,你為我受波查。教你怨我,教我怨爹爹。(貼唱)
jīn yī gōng zǐ yí yàng zuò hún jiā, wǒ ān rán yī shòu huò, nǐ míng wéi xiào fù wǒ chī páng rén mà. gōng sǐ wèi wǒ, pó sǐ wèi wǒ, qíng yuàn bǎ nǐ xiào yī lái chuān zhe bǎ nóng zhuāng bà. hé shì duō mó, yuān jiā dào cǐ, táo bù de zhè bō chá. dàn chàng
【金衣公子】一樣做渾家,我安然伊受禍,你名為孝婦我吃旁人罵。公死為我,婆死為我,情願把你孝衣來穿着把濃妝罷。(合)事多磨,冤家到此,逃不得這波查。(旦唱)
qián qiāng tā dāng yuán yě mò nài hé, bèi qiáng jiàng lái fù xuǎn kē, cí diē diē bù kěn tīng tā huà. tiē cí guān bù kě, cí hūn bù kě. hé sān bù cóng zuò chéng zāi shè huò tiān lái dà. hé qián
【前腔】他當原也沒奈何,被強將來赴選科,辭爹爹不肯聽他話。(貼)辭官不可,辭婚不可。(合)三不從做成災社禍天來大。(合前)
tiē bái jiě jie, xiū guài wǒ shuō. wǒ jiào nǐ huàn le yī shang yòu bù kěn, nǐ zhè bān lán lǚ, yòu pà bó jiē xiū bù kěn rèn nǐ. jiě jie, bó jiē píng rì hǎo kàn wén zhāng shū shǐ, nǐ hé sì qù shū guǎn zhōng xiě jǐ jù yán yǔ dǎ dòng tā, jiāo tā kàn le, wǒ yǔ nǐ shuō hé zé gè. dàn yě shuō de shì. jiè biàn zuò dé bù hǎo, yě suǒ cóng tā. xiè dé fū rén! fán shì quán kào fū rén.
(貼白)姐姐,休怪我說。我教你換了衣裳又不肯,你這般藍縷,又怕伯喈羞不肯認你。姐姐,伯喈平日好看文章書史,你何似去書館中寫幾句言語打動他,交他看了,我與你說合則個。(旦)也說得是。(介)便做得不好,也索從他。謝得夫人!凡事全靠夫人。
tiē jiě jie, shuō nà lǐ huà! wú xiàn xīn zhōng bù píng shì, yī fān qīng huà yòu chéng kōng. dàn zhèng shì: yī yè fú píng guī dà hǎi, rén shēng hé chǔ bù xiāng féng?
(貼)姐姐,說那裡話!無限心中不平事,一番清話又成空。(旦)正是:一葉浮萍歸大海,人生何處不相逢?
bìng xià
(並下)
dì sān shí wǔ chū
第三十五出
mò shàng bái shào xiǎo xū qín xué, wén zhāng kě lì shēn. mǎn cháo zhū zǐ guì, jìn shì dú shū rén. zì jiā nǎi shì cài xiàng gōng fǔ zhōng yī xiǎo táng hòu guān. wǒ nà xiàng gōng, suī jū fèng gé luán tái, cháng zài yíng chuāng xuě àn. tuì cháo zhī xiá, shǒu bù tíng pī. rú jīn wǎn xià, xiāng jiāng huí fǔ, miǎn bù dé sǎ sǎo shū guǎn, děng hóu xiàng gōng huí lái. zěn jiàn de hǎo shū guǎn? dàn jiàn míng chuāng xiāo sǎ, jìng jǐ duān yán. míng chuāng xiāo sǎ, bì shā nèi yān wù qīng yíng jìng jǐ duān yán, hǔ pí shàng chén āi bù rǎn. fěn bì jiān guà sān sì zhóu gǔ huà, shí chuáng shàng ān yī liǎng zhāng qīng qín. xiāng zhì piǎo náng, shù qǐ kàn hé zhǐ sì wàn juǎn yá qiān xī zhóu, chéng jiāng lái gōu yǒu sān qiān chē. yún yè fēn xiāng zǒu yú dù, fú róng zhuāng fěn yǎng lóng bīn. fèng zhòu mǎ gān hé nà qú yù yǎn, wú fēi qí qiǎo tù háo jūn wěi hé nà xiàng xī guǎn, fèn wài jīng shén. jī jīn huā yù bǎn zhī jiān, liè jǐn wén tóng lǜ zhī gé. zhèng shì xiū kuā dōng bì tú shū fǔ, zhēn gè sài guò xī yuán hàn mò lín. qiě mán zhe, wǒ zuó rì qù fú huì zhōng shí dé yī zhóu huà xiàng, bù zhī shèn me gù shì, xiàng gōng dāng shí jiào liú xià, rú jīn yě guà zài zhè lǐ. wǒ xiàng gōng shí xué duō cái, pà jiě de zhè gù shì, yě bú jiàn de? mò xià dàn shàng chàng
(末上白)少小須勤學,文章可立身。滿朝朱紫貴,儘是讀書人。自家乃是蔡相公府中一小堂候官。我那相公,雖居鳳閣鸞台,常在螢窗雪案。退朝之暇,手不停披。如今晚下,相將回府,免不得灑掃書館,等侯相公回來。怎見得好書館?但見明窗消灑,淨幾端嚴。明窗消灑,碧紗內煙霧輕盈;淨幾端嚴,虎皮上塵埃不染。粉壁間掛三四軸古畫,石床上安一兩張清琴。湘帙縹囊,數起看何止四萬卷;牙籤犀軸,乘將來勾有三千車。芸葉分香走魚蠹,芙蓉妝粉養龍賓。鳳咮馬肝和那鸜鵒眼,無非奇巧;兔毫麇尾和那象犀管,分外精神。積金花玉版之箋,列錦紋銅綠之格。正是休夸東壁圖書府,真箇賽過西垣翰墨林。且謾着,我昨日去佛會中拾得一軸畫象,不知甚麼故事,相公當時教留下,如今也掛在這裡。我相公實學多才,怕解得這故事,也不見得?(末下)(旦上唱)
tiān xià lè yī piàn huā fēi gù yuàn kōng, suí fèng piāo bó dào lián lóng. yù rén guài wèn jīng chūn mèng, zhǐ pà dōng fēng xiū luò hóng.
【天下樂】一片花飛故苑空,隨鳳飄泊到簾櫳。玉人怪問驚春夢,只怕東風羞落紅。
bái yáo xià luò hóng sān sì diǎn, cuò jiào rén hèn wǔ gēng fēng. nú jiā dàng chū zhī dào cài bó jiē tān míng zhú lì, bù kěn huí jiā, yuán lái bèi rén qiǎng liú zài cǐ. zuó rì jiào huà lái dào zhè lǐ, shén gǎn dé niú shì fū rén shōu lù yòu pà zhàng fū jiàn nú jiā lán lǚ, bù kěn sī rèn, jiào nú jiā tí jǐ jù yán yǔ dǎ dòng nà cài bó jiē. nú jiā zhǐ de cóng tā, lái dào zhè shū yuàn zhōng. qiě mán zhe, xiě zài nà li dé hǎo? jiè ya! yuán lái gōng pó zhēn róng yě guà zài cǐ, hé sì jiù zhēn róng bèi miàn tí jǐ jù biàn liǎo. xiě jiè chàng
(白)搖下落紅三四點,錯教人恨五更風。奴家當初只道蔡伯喈貪名逐利,不肯回家,原來被人強留在此。昨日教化來到這裡,甚感得牛氏夫人收錄;又怕丈夫見奴家藍縷,不肯廝認,教奴家題幾句言語打動那蔡伯喈。奴家只得從他,來到這書院中。且謾着,寫在那裡得好?(介)呀!原來公婆真容也掛在此,何似就真容背面題幾句便了。(寫介)(唱)
zuì fú guī wǒ dīng yuán jié fà céng xiāng gòng, nán dào shì wú yuán duì miàn bù xiāng féng? wǒ fèng zhěn jià qīn yě hé tā tóng, dào píng tù háo jiǎn zhǐ jiāng tā gōng. xiū xiū, bì jìng yī qí fēn fù yǔ dōng fēng, bǎ wǎng shì yě rú chūn mèng.
【醉扶歸】我釘緣結髮曾相共,難道是無緣對面不相逢?我鳳枕駕衾也和他同,到憑兔毫繭紙將他功。休休,畢竟一齊分付與東風,把往事也如春夢。
jiè xiě shī kūn shān yǒu liáng bì, yù yù yú fán zī. jiē bǐ yì diǎn xiá, yǎn cǐ lián chéng yú. rén shēng fēi kǒng yán, míng jié xiān bù kuī. zhuō zāi xī hé shǒu, hú bù rú gāo yú? sòng hóng jì yǐ yì, huáng yǔn hé qí yú! fēng mù yǒu yú hèn, lián lǐ wú páng zhī. jì yǔ qīng yún kè, shèn wù guāi tiān yí.
(介)(寫詩)崑山有良壁,鬱郁璵璠姿。嗟彼一點瑕,掩此連城瑜。人生非孔顏,名節鮮不虧。拙哉西河守,胡不如皋魚?宋弘既以義,黃允何其愚!風木有餘恨,連理無旁枝。寄語青雲客,慎勿乖天彝。
dàn yòu chàng.
(旦又唱)。
qián qiāng cǎi bǐ mò rùn luán fēng zhòng, zhǐ wèi wǔ xiāo shēng duàn fèng lóu kōng. zhè niú shì fū rén, yě pà wǒ lán lǚ shàng tou, pà bó jiē bù xiāng rèn, wǒ xū dài xiào lái. hái shì jiào qiè ruò wéi róng? wǒ bù xiě shī dǎ dòng cài bó jiē ā, zhǐ pà wèi nǐ nán yí chǒng. jiè zòng rèn bù de zhè dān qīng pà tā mào bù tóng, tā ruò rèn wǒ hàn mò jiào xīn xiān tòng.
【前腔】彩筆墨潤鸞封重,只為五簫聲斷鳳樓空。這牛氏夫人,也怕我藍縷上頭,怕伯喈不相認,我須帶孝來。還是教妾若為容?我不寫詩打動蔡伯喈呵,只怕為你難移寵。(介)縱認不得這丹青怕他貌不同,他若認我翰墨教心先痛。
bái wèi bǔ ér fū yì, liáo píng yī shǒu shī. zhèng shì de tā xīn kěn rì, shì wǒ yùn tōng shí. dàn xià
(白)未卜兒夫意,聊憑一首詩。正是得他心肯日,是我運通時。(旦下)
dì sān shí liù chū
第三十六出
shēng shàng chàng què qiáo xiān pī xiāng suí yàn, shàng lín yóu shǎng, zuì hòu rén fú mǎ shàng. jīn lián huā jù zhào huí láng, zhèng yuàn yǔ méi shāo yuè shàng.
(生上唱)【鵲橋仙】披香隨宴,上林游賞,醉後人扶馬上。金蓮花炬照迴廊,正院宇梅梢月上。
bái rì yàn xià tóng wéi, píng míng dēng zǐ gé. hé rú zài shū àn, kuài zāi tiān xià lè. zì jiā zǎo cháo cháng lè, yè zhí yán gèng. zhào wèn guǐ shén, huò qián xuān shì zhī xí: guāng chuán tài yǐ, shí fēn tiān lù zhī lí. wéi yǒu dài xīng chōng hēi chū hàn gōng, ān néng dī lù yán zhū diǎn zhōu yì? zhè jǐ rì qiě xǐ cháo wú fán zhèng, guān yǒu yú xián. shù kě liú zhì yú shī shū, cóng shì yú hàn mò. zhèng shì: shì yè yào dāng qióng wàn juǎn, rén shēng xū shì xī fēn yīn. kàn shū jiè zhè shì shèn me shū? shì shàng shū lǐ shì yáo diǎn. dú piē jiè zhè yáo diǎn shuō dào:" shùn fù wán mǔ yín xiàng ào, kè xié yǐ xiào." méi, tā fù mǔ nà bān xiāng dài, shùn yóu zì kè xié yǐ xiào. wǒ fù mǔ kuī le wǒ shén me? dào shǎn le tā, bù néng gōu sī jiàn. kàn shén me shàng shū? qiě kàn chūn qiū dào hǎo. jiè" xiǎo rén yǒu mǔ wèi cháng jūn zhī gēng. qǐng yǐ yí zhī." méi, gǔ rén chī yī kǒu tāng, gǔ zì xún sī zhe niáng. wǒ rú jīn zuò guān rén, xiǎng fù guì, rú hé kě bǎ fù mǔ piē le? ya! wǎng kàn zhè shū, xíng bù dé, jì shén shì? nǐ kàn wén shū lǐ nà yī jù bù shuō zhe xiào yì? dāng yuán ǎn diē niáng zhǐ yào ǎn xué xiē xiào yì, jiào wǒ dú wén shū lái, shéi zhī dào dào bèi wén shū wù? ya! wǒ zěn dì shì nà xiào? chàng
(白)日晏下彤闈,平明登紫閣。何如在書案,快哉天下樂。自家早朝長樂,夜直嚴更。召問鬼神,或前宣室之席:光傳太乙,時分天祿之藜。惟有戴星沖黑出漢宮,安能滴露研朱點周易?這幾日且喜朝無煩政,官有餘閒。庶可留志於詩書,從事於翰墨。正是:事業要當窮萬卷,人生須是惜分陰。(看書介)這是甚麼書?是《尚書》里是《堯典》。(讀撇介)這堯典說道:"舜父頑母嚚象傲,克諧以孝。"沒,他父母那般相待,舜猶自克諧以孝。我父母虧了我什麼?到閃了他,不能勾廝見。看什麼《尚書》?且看《春秋》到好。(介)"小人有母……未嘗君之羹。請以遺之。"沒,古人吃一口湯,骨自尋思着娘。我如今做官人,享富貴,如何可把父母撇了?呀!枉看這書,行不得,濟甚事?你看文書里那一句不說着孝義?當原俺爹娘只要俺學些孝義,教我讀文書來,誰知道到被文書誤?呀!我怎地是那孝?(唱)
jiě sān chéng tàn shuāng qīn bà er zhǐ wàng, jiào ér dú gǔ lǎo wén zhāng. bǐ wǒ huì dú shū de dào bǎ qīn piē yàng, shǎo shèn me bù shí zì de dào de zhōng yǎng. shū, wǒ zhǐ wèi nǐ qí zhōng zì yǒu huáng jīn wū, què jiào wǒ piē què chūn tíng xuān cǎo táng. hái sī xiǎng, xiū xiū, bì jìng shì wén zhāng wù wǒ, wǒ wù diē niáng.
【解三酲】嘆雙親把兒指望,教兒讀古老文章。比我會讀書的到把親撇漾,少甚麼不識字的到得終養。書,我只為你其中自有黃金屋,卻教我撇卻椿庭萱草堂。還思想,休休,畢竟是文章誤我,我誤爹娘。
qián qiāng bǐ shì wǒ zuò le kuī xīn tái guǎn kè, dào bù rú shǒu yì zhōng shēn tián shè láng. bái tóu yín jì de bù céng wàng, lǜ bìn fù hé gù zài tā fāng? shū, wǒ zhǐ wèi nǐ qí zhōng yǒu nǚ yán rú yù, què jiào wǒ piē què zāo kāng qī xià táng. hái sī xiǎng, xiū xiū, bì jìng shì wén zhāng wù wǒ, wǒ wù qī fáng.
【前腔】比似我做了虧心台館客,到不如守義終身田舍郎。白頭吟記得不曾忘,綠鬢婦何故在他方?書,我只為你其中有女顏如玉,卻教我撇卻糟糠妻下堂。還思想,休休,畢竟是文章誤我,我誤妻房。
bái jì bù kàn wén shū, kàn zhè bì jiān shān shuǐ gǔ huà, sàn mèn xiē zi.
(白)既不看文書,看這壁間山水古畫,散悶歇子。
jiè zhè yī zhóu huà xiàng, shì wǒ yè lái zài sì zhōng shāo xiāng, yuàn zi shí dé de, zěn de yě guà zài zhè lǐ? jiè zhè shèn me gù shì? chàng
(介)這一軸畫象,是我夜來在寺中燒香,院子拾得的,怎的也掛在這裡?(介)這甚麼故事?(唱)
tài shī yǐn xì duān xiáng, zhè shì shuí bǐ zhàng? qù zhe tā jiào wǒ xīn ér hǎo gǎn shāng. xì kàn jiè hǎo sì wǒ shuāng qīn mó yáng. méi, wǒ kàn wǒ xí fù huì zhēn zhǐ shēng huó, biàn zuò wǒ de diē niáng ā, zěn chuān zhe pò sǔn yī shang? tā qián rì shū dào, bié hòu róng yán wú yàng, zěn zhè bān qī liáng xíng zhuàng? liàng zhe wǒ yào jì yī fēng shū, bù néng gōu dào, shuí wǎng lái zhí jiāng dào luò yáng? tiān xià shǎo shèn me sī xiàng de, xū zhī zhòng ní hé yáng hǔ yì bān páng.
【太師引】細端詳,這是誰筆仗?覷着他教我心兒好感傷。(細看介)好似我雙親模佯。沒,我看我媳婦會針指生活,便做我的爹娘呵,怎穿着破損衣裳?他前日書道,別後容顏無恙,怎這般淒涼形狀?諒着我要寄一封書,不能勾到,誰往來直將到洛陽?天下少甚麼廝象的,須知仲尼和陽虎一般龐。
qián qiāng wǒ lǐ huì de le: zhè shì jiē fāng, shuí liè xiāng, qì zhuāng jiā xíng shuāi mào huáng. bǐ wǒ diē niáng ā, ruò méi yí gè xí fù xiāng bàng, shǎo bu dé yě zhè bān qī liáng. xīn dòng jiè gǎn shì shén tú fú xiàng? gèng bú shì, què zěn dì wǒ zhèng kàn jiān, měng kě de xiǎo lù ér xīn tóu zhuàng? zhè yě bú shì shén fó yàng zi, gǎn shì dāng yuán huà de bú shì le. dān qīng jiàng shān tā zhǔ zhāng, xū zhī hàn máo yán shòu wù zhèng qiáng.
【前腔】我理會得了:這是街坊,誰劣相,砌莊家形衰貌黃。比我爹娘呵,若沒一個媳婦相傍,少不得也這般淒涼。(心動介)敢是神圖佛象?更不是,卻怎地我正看間,猛可的小鹿兒心頭撞?這也不是神佛樣子,敢是當原畫的不是了。丹青匠山他主張,須知漢毛延壽誤正嬙。
bái qiě mán zhe, ruò shì gè shén fó, bèi miàn bì yǒu biāo tí. jiàn shī jiè ya! zhè shī bú shì tā zài xiān yǒu de, mò jī wū zì bù céng gàn, gǎn shì què cái tí de. cāi jiè shén me rén rù wǒ shū fáng lǐ lái zuò shèn me?
(白)且謾着,若是個神佛,背面必有標題。(見詩介)呀!這詩不是它在先有的,墨跡兀自不曾干,敢是卻才題的。(猜介)什麼人入我書房裡來做甚麼?
shēng jiào jiè tiē shàng chàng
(生叫介)(貼上唱)
yè yóu hú wéi kǒng tā xīn sī wèi dào, jiào tā tí shī jù àn zhōng zhǐ tiāo. hàn mò kāi xīn, dān qīng rù yǎn, qiáng rú bǎ yǔ yán xiāng gào.
【夜遊湖】惟恐他心思未到,教他題詩句暗中指挑。翰墨開心,丹青入眼,強如把語言相告。
shēng nù bái hǎo guài me! tiē yǒu shèn guài? shēng shuí rén rù wǒ shū fáng lǐ lái? tiē méi rén. shēng wǒ zuó rì qù sì lǐ shāo xiāng, shí dé yī zhóu huà ér guà zài zhè lǐ, shén me rén qù bèi hòu tí zhe yī shǒu shī. tiē gǎn shì dāng yuán huà de tí? shēng nà lǐ shì? mò jī bù céng gàn, què xiě lái de.
(生怒白)好怪麼!(貼)有甚怪?(生)誰人入我書房裡來?(貼)沒人。(生)我昨日去寺里燒香,拾得一軸畫兒掛在這裡,什麼人去背後題着一首詩。(貼)敢是當原畫的題?(生)那裡是?墨跡不曾干,卻寫來的。
tiē bèi yún wǒ lǐ huì de le. xiàng gōng, qiě dú yī fān yǔ wǒ tīng zán.
(貼背雲)我理會得了。相公,且讀一番與我聽咱。
shēng zài dú jiè tiē nǐ jiě shuō yǔ wǒ, jiāo wǒ shěng de yě hǎo. shēng shàng miàn yǐn zháo jǐ gè gù shì. tiē gù shì zěn dì shuō? shēng zhè xī hé shǒu de, biàn shì zhàn guó shí wú qǐ, wèi wén hóu jiāo zuò xī hé jùn shǒu, mǔ sǐ bù bēn sāng, zhè gāo yú nǎi shì chūn qiū shí rén, zhǐ wèi zhōu yóu tiān xià, tā fù mǔ sǐ le, hòu lái huí guī, zì wěn ér wáng. tiē gèng yǒu shèn me gù shì? shēng sòng hóng shì guāng wǔ guān lǐ shí jié, yào bǎ hú yáng gōng zhǔ jià yǔ tā, sòng hóng bù kěn, huí guān lǐ dào: pín jiàn zhī jiāo bù kě wàng, zāo kāng zhī qī bù xià táng. huáng yǔn de biàn shì huán dì shí rén, sī tú yuán kuí yào bǎ cóng nǚ jià yǔ huáng yǔn, huáng yǔn xiū le zì de xí fù, qù qǔ nà yuán shì. tiē jiè xiàng gōng, bù bēn sāng hé nà zì wěn de, nà yí gè xiào dào? shēng nà bù bēn sāng de luàn dào. tiē nà bù qì qián qī hé nà xiū le qī qiú qǔ de, nà yí gè zhèng dào? shēng zhè xiū le qī qiú qǔ de luàn dào. tiē nǐ kěn xué nà yí gè? shēng jiè wǒ fù mǔ zhī tā cún wáng rú hé? wǒ xū jué bù xué nà xiū qī qiú qǔ qī de. tiē nǐ suī bù xué nà xiū qī qiú qǔ de, shì nǐ zhè bān fù guì, jiǎ rú yǒu zāo kāng zhī qī, lán lǚ chǒu è, kě bù rǔ miǎo le nǐ, mò bù yě suǒ xiū le.
(生再讀介)(貼)你解說與我,交我省得也好。(生)上面引着幾個故事。(貼)故事怎地說?(生)這西河守的,便是戰國時吳起,魏文侯交做西河郡守,母死不奔喪,這皋魚乃是春秋時人,只為週遊天下,他父母死了,後來回歸,自刎而亡。(貼)更有甚麼故事?(生)宋弘是光武官里時節,要把胡陽公主嫁與他,宋弘不肯,回官里道:貧賤之交不可忘,糟糠之妻不下堂。黃允的便是桓帝時人,司徒袁隗要把從女嫁與黃允,黃允休了自的媳婦,去取那袁氏。(貼介)相公,不奔喪和那自刎的,那一個孝道?(生)那不奔喪的亂道。(貼)那不棄前妻和那休了妻求娶的,那一個正道?(生)這休了妻求娶的亂道。(貼)你肯學那一個?(生介)我父母知他存亡如何?我須決不學那休妻求娶妻的。(貼)你雖不學那休妻求娶的,似你這般富貴,假如有糟糠之妻,藍縷醜惡,可不辱邈了你,莫不也索休了。
shēng zěn dào chǒu è lán lǚ shā, yě zhǐ shì wǒ qī fáng, yì bù kě jué.
(生)怎道醜惡藍縷殺,也只是我妻房,義不可絕。
shēng nù chàng
(生怒唱)
huá qiāo ér nǐ shuō de hǎo xiào, kě jiàn xīn ér zhǎi xiǎo. wǒ jué bù xué nà huáng yǔn de, méi lái yóu yàng què kǔ lǐ, zài xún tián táo. gǔ rén yún: qì qī yǒu qī chū zhī tiáo, tā bù jí bù yín yǔ bù dào, zhōng wú qù tiáo. nǐ dào nà qì qī de, zhòng suǒ qiào nà bù qì qī de, rén suǒ bāo. zòng rán tā chǒu mào, zěn kěn xiāng xiū qù le? tiē chàng
【鏵鍬兒】你說得好笑,可見心兒窄小。我決不學那黃允的,沒來由漾卻苦李,再尋甜桃。古人云:棄妻有七出之條,他不嫉不淫與不盜,終無去條。你道那棄妻的,眾所誚;那不棄妻的,人所褒。縱然他丑貌,怎肯相休去了?(貼唱)
qián qiāng suī rán rú cǐ, yī jiā fù guì, nà gèng qīng chūn nián shào. kàn nǐ zǐ páo zhe tǐ, jīn dài chuí yāo. zuò nǐ de xí fù ā, yīng xū yǒu fēng hào, jīn huā zǐ gào. bì jùn zhuō, xū mèi jiāo. ruò hái tā chǒu mào, xiàng gōng, zěn bù xiāng xiū qù le? shēng chàng
【前腔】雖然如此,伊家富貴,那更青春年少。看你紫袍着體,金帶垂腰。做你的媳婦呵,應須有封號,金花紫誥。必俊倬,須媚嬌。若還他丑貌,相公,怎不相休去了?(生唱)
qián qiāng nǐ yán diān yǔ dǎo, nǎo dé wǒ xīn ér jiāo zào. hē hē, mò bú shì nǐ bǎ zán xī luò, tè gǔ de zhuāng qiáo? yǐn de wǒ lèi hén jiāo, pū sù sù zhè zāo. fū rén, tí shī de shì shuí? tiē nǐ dài zěn dì? shēng tā bǎ wǒ cháo, nán shù ráo. shuō yǔ wǒ zhī dào, zěn kěn gān xiū zhù le?
【前腔】你言顛語倒,惱得我心兒焦燥。呵呵,莫不是你把咱奚落,特骨的妝喬?引得我淚痕交,撲簌簌這遭。夫人,題詩的是誰?(貼)你待怎地?(生)他把我嘲,難恕饒。說與我知道,怎肯干休住了?
tiē chàng
(貼唱)
qián qiāng wǒ xīn zhōng cǔn liào, xiǎng bú shì gè bó qíng fēn xiǎo. guǎn jiào fēn fū fù huì hé, dìng zài jīn zhāo. xiàng gōng, nǐ rèn de tí shī de rén me? shēng wǒ bù rèn de. tiē yī jiā wǎng rán jiāo, gǔ zì wèi qiáo. zhè tí shī de ā, shì yī dà sǎo, shēn xìng zhào. zhèng yào shuō yǔ nǐ zhī dào, zěn kěn gān xiū zhù le? dàn shàng chàng
【前腔】我心中忖料,想不是個薄情分曉。管教分夫婦會合,定在今朝。相公,你認得題詩的人麼?(生)我不認得。(貼)伊家枉然焦,骨自未瞧。這題詩的呵,是伊大嫂,身姓趙。正要說與你知道,怎肯干休住了?(旦上唱)
zhuàn tīng dé nào chǎo, gǎn shì wǒ ér fū kàn shī luó zào. tiē jiě jie chū lái. dàn shì shuí hū jiào jiě jie? liào xiǎng shì fū rén zhào, bì yǒu fèn pōu. tiē jiè chàng shì tā tí shī nǐ hái rèn de fǒu? shēng fū rén, tā què nà lǐ lái? tiē tā cóng chén liú wèi nǐ lái xún tǎo. shēng rèn jiè chàng shì nǐ zěn dì chuān zhe pò ǎo yī shān jìn shì sù gǎo? ya! mò shì wǒ de, shuāng qīn bù bǎo? dàn jiè chàng
【賺】聽得鬧炒,敢是我兒夫看詩羅唣。(貼)姐姐出來。(旦)是誰忽叫姐姐?料想是夫人召,必有分剖。(貼介唱)是他題詩你還認得否?(生)夫人,他卻那裡來?(貼)他從陳留為你來尋討。(生認介唱)是你怎地穿着破襖;衣衫儘是素縞?呀!莫是我的,雙親不保?(旦介唱)
qián qiāng huàn tóu cóng bié hòu, zāo shuǐ hàn, shēng shì shuǐ hàn lái.
【前腔換頭】從別後,遭水旱,(生)是水旱來。
dàn liǎng sān rén zhī dào tóng zuò è piǎo. shēng zhāng dà gōng céng zhōu jì nǐ me?
(旦)兩三人只道同做餓殍。(生)張大公曾周濟你麼?
dàn zhǐ yǒu zhāng gōng kě lián, tàn shuāng qīn bié wú yǐ kào. shēng rú hé?
(旦)只有張公可憐,嘆雙親別無倚靠。(生)如何?
dàn jiè chàng liǎng kǒu xiāng jì sǐ, wǒ jiǎn tóu fa mài qián lái sòng yī bǐ kǎo.
(旦介唱)兩口相繼死,我剪頭髮賣錢來送伊妣考。
shēng jiè céng zàng liǎo bù céng? dàn bǎ fén zì zào, tǔ ní dōu shì wǒ luó qún guǒ bāo. shēng tīng dé nǐ yán yǔ, jiào wǒ tòng shā yē dào.
(生介)曾葬了不曾?(旦)把墳自造,土泥都是我羅裙裹包。(生)聽得你言語,教我痛殺噎倒。
shēng dào jiè dàn tiē jiù xǐng jiè shēng qǐ bài zhēn róng kū jiè chàng
(生倒介)(旦貼救醒介)(生起拜真容哭介)(唱)
shān táo hóng cài yōng bù xiào, bǎ fù mǔ xiāng pāo. diē diē, mā mā, wǒ yǔ bié shí, yě bù nèn dì. zǎo zhī nǐ xíng shuāi mào, zěn liú hàn cháo? niáng zǐ, nǐ wèi wǒ shòu fán nǎo, nǐ wèi wǒ shòu qú láo. xiè nǐ sòng wǒ diē, sòng wǒ niáng, nǐ de ēn nán bào yě! yòu dào yǎng zǐ néng dài lǎo. hé zhè kǔ zhī duō shǎo, cǐ hèn zěn xiāo? tiān jiàng zāi yāng rén zěn táo? dàn chàng
【山桃紅】蔡邕不孝,把父母相拋。爹爹,媽媽,我與別時,也不恁地。早知你形衰耄,怎留漢朝?娘子,你為我受煩惱,你為我受劬勞。謝你送我爹,送我娘,你的恩難報也!又道養子能代老。(合)這苦知多少,此恨怎消?天降災殃人怎逃?(旦唱)
qián qiāng yí róng xiǎng xiàng, shì wǒ qīn miáo. jiào huà bǎ pí pá bō, zěn jìn lù yáo? zhàng fū, shuō shèn me shòu fán nǎo? shuō shèn me shòu qú láo? bù xìn kàn nǐ diē, kàn nǐ niáng, bǐ bié shí shàng wū zì xíng kū gǎo yě. wǒ de yī shēn nán dǎ áo. hé qián tiē chàng
【前腔】儀容想象,是我親描。教化把琵琶撥,怎禁路遙?丈夫,說甚麼受煩惱?說甚麼受劬勞?不信看你爹,看你娘,比別時尚兀自形枯槁也。我的一身難打熬。(合前)(貼唱)
qián qiāng shuō zhe quān tào, bèi wǒ diē xiāng zhāo. bī wèi dōng chuáng xù, zěn xíng xiào dào? jiě jie. nǐ wèi wǒ shòu bō chá, nǐ wèi wǒ lù tú yáo. zhàng fū, shì wǒ wù nǐ diē, wù nǐ niáng, wù nǐ míng wéi bù xiào yě. zuò bù dé qī xián fū huò shǎo. hé qián shēng chàng
【前腔】說着圈套,被我爹相招。逼為東床婿,怎行孝道?姐姐。你為我受波查,你為我路途遙。丈夫,是我誤你爹,誤你娘,誤你名為不孝也。做不得妻賢夫禍少。(合前)(生唱)
qián qiāng lǚ què jīn mào, jiě què yī páo. dàn nǐ jí shàng cí guān biǎo, zhǐ zhè liǎng cháo. tiē zhàng fū, wǒ qǐ gǎn dàn fán nǎo? qǐ gǎn dàn qú láo? guī qù bài nǐ diē, bài nǐ niáng, qīn bǎ fén yíng mén yě. yǔ dì xià wáng hún tiān róng yào. hé qián
【前腔】捋卻巾帽,解卻衣袍。(旦)你急上辭官表,只這兩朝。(貼)丈夫,我豈敢憚煩惱?豈敢憚劬勞?歸去拜你爹,拜你娘,親把墳塋捫也。與地下亡魂添榮耀。(合前)
wěi shēng jǐ nián fēn bié wú yīn hào, nài qiān shān wàn shuǐ tiáo yáo. zhǐ wèi sān bù cóng shēng chū zhè huò miáo.
【尾聲】幾年分別無音耗,奈千山萬水迢遙。只為三不從生出這禍苗。
shēng bái wǒ míng rì hé tā tóng guī qù, bài shǒu nú qīn fén tái, xíng xū xiào dào, nǐ yì xià rú hé? dàn zhǐ pà tā diē diē bù kěn. tiē wǒ diē diē jiàn nǐ zhè bān xíng xiào dào, rú hé bù kěn?
(生白)我明日和他同歸去,拜守奴親墳台,行須孝道,你意下如何?(旦)只怕他爹爹不肯。(貼)我爹爹見你這般行孝道,如何不肯?
shēng zhǐ wèi jūn qīn sān bù cóng, zhì lìng gǔ ròu liǎng chéng kōng. hé jīn xiāo shèng bǎ yín gāng zhào, yóu kǒng xiāng féng shì mèng zhōng. bìng xià
(生)只為君親三不從,致令骨肉兩成空。(合)今宵剩把銀缸照,猶恐相逢是夢中。(並下)
dì sān shí qī chū
第三十七出
mò shàng chàng yú měi rén qīng shān jīn gǔ hé shí le, duàn sòng rén duō shǎo! gū fén shuí yǔ sǎo cāng tái? lín zhǒng yīn fēng chuī sòng zhǐ qián lái.
(末上唱)【虞美人】青山今古何時了,斷送人多少!孤墳誰與掃蒼苔?鄰冢陰風吹送紙錢來。
bái yù lóu chūn míng míng cháng yè bù zhī xiǎo, jì jì kōng shān jǐ dù qiū. quán xià cháng mián rén xǐng wèi, bēi fēng xiāo sè qǐ sōng qiū. lǎo hàn céng méng zhào wǔ niáng zhī suǒ tuō, jiào wǒ yǔ tā kān guǎn zhè fén tái. zhè jǐ rì yǒu xiē pín rǒng, bù jí lái kàn. ya! zěn dì? mò jiè chàng
(白)【玉樓春】冥冥長夜不知曉,寂寂空山幾度秋。泉下長眠人醒未,悲風蕭瑟起松楸。老漢曾蒙趙五娘之所託,教我與他看管這墳台。這幾日有些貧冗,不及來看。呀!怎地?(末介唱)
bù bù jiāo zhī jiàn huáng yè piāo piāo bǎ fén tóu fù. zhú jiè sī gǎn de jiē hú tù. wàng jiè gǎn shì shuí zhuó le mù tou, zěn dì sōng qiū jiàn jiàn shū? huá dǎo jiè tái bǎ zhuān fēng, sǔn bèng zhe ní lù. xiū xiū, bà bà, zhǐ kǒng nǐ nán bǎo bǎi nián fén, jiào píng shuí kàn nǐ sān chǐ tǔ.
【步步嬌】只見黃葉飄飄把墳頭復。(逐介)廝趕的皆狐兔。(望介)敢是誰斫了木頭,怎地松楸漸漸疏?(滑倒介)苔把磚封,筍迸着泥路。休休,罷罷,只恐你難保百年墳,教憑誰看你三尺土。
bái yuǎn yuǎn wàng jiàn yí gè hàn zi lái, bù zhī shèn me rén? chǒu shàng chàng
(白)遠遠望見一個漢子來,不知甚麼人?(丑上唱)
qián qiāng dù shuǐ dēng shān duō láo kǔ, dào de zhè huāng cūn wù. yuǎn guān jiàn yī lǎo fū, shì wèn tā jiā, zhù zài hé chǔ. zǎn bù xiàng qián xíng, què shì yī suǒ huāng fén mù.
【前腔】渡水登山多勞苦,到得這荒村塢。遠觀見一老夫,試問他家,住在何處。趲步向前行,卻是一所荒墳墓。
mò bái gē ge. nǐ nà lǐ lái? chǒu wǒ shì jīng dū lái. mò shuí jiā lǐ? chǒu wǒ shì cài xiàng gōng jiā lǐ rén yě. mò cài xiàng gōng, shì nà lǐ cài xiàng gōng? jiào gē ge lái zhè lǐ, yǒu shèn me gòu dàng? chǒu wǒ shì cài bó jiē xiàng gōng chà wǒ lái zhè lǐ, qǔ lǎo yuán wài lǎo ān rén hé xiǎo niáng zǐ, yī tóng dào luò yáng qù. mò jiè fā nù chàng
(末白)哥哥。你那裡來?(丑)我是京都來。(末)誰家裡?(丑)我是蔡相公家裡人也。(末)蔡相公,是那裡蔡相公?教哥哥來這裡,有甚麼勾當?(丑)我是蔡伯喈相公差我來這裡,取老員外、老安人和小娘子,一同到洛陽去。(末介)(發怒唱)
fēng rù sōng nǐ bù xū tí qǐ cài bó jiē, shuō tā měi gén dǎi!
【風入松】你不須提起蔡伯喈,說他每哏歹!
chǒu tā yǒu shèn dǎi chù? lǎo zi wú lǐ lái. mò tā zhōng zhuàng yuán zuò guān liù qī zài, piē fù mǔ pāo qī bù cǎi. chǒu tā fù mǔ zài nà li? mò jiè chàng zhǐ wù de zhuān tóu tǔ duī, shì tā shuāng qīn de zài cǐ zhōng mái.
(丑)他有甚歹處?老子無禮來。(末)他中狀元做官六七載,撇父母拋妻不採。(丑)他父母在那裡?(末介唱)只兀的磚頭土堆,是他雙親的在此中埋。
chǒu yuán lái lǎo yuán wài lǎo ān rén sǐ le. bù zhī wéi shèn de sǐ le?
(丑)原來老員外、老安人死了。不知為甚的死了?
mò chàng
(末唱)
qián qiāng yī cóng tā bié hòu yù huāng zāi, gèng wú rén yǐ lài.
【前腔】一從他別後遇荒災,更無人倚賴。
chǒu què shì shuí chéng zhí zhè liǎng rén? mò kuī tā xí fù xiāng kàn dài, bǎ yī fú hé chāi shū dōu jiě. chǒu jiě yě xū huì jǐn. mò biàn shì. zhè xiǎo niáng zǐ jiě dé qián lái, dí mǐ zuò fàn yǔ gōng pó chī, tā xū dì chǐ bǎ zāo kāng zì tǐng, gōng pó de dào yí cāi.
(丑)卻是誰承直這兩人?(末)虧他媳婦相看待,把衣服和釵梳都解。(丑)解也須會盡。(末)便是。這小娘子解得錢來,糴米做飯與公婆吃,他魆地恥把糟糠自挺,公婆的倒疑猜。
chǒu gōng pó zhī dào tā bèi dì lǐ chī le hǎo wù shì. mò biàn shì.
(丑)公婆只道他背地裡吃了好物事。(末)便是。
chàng
(唱)
fàn gǔn tā gōng pó de qīn kàn jiàn, shuāng shuāng sǐ, wú qián sòng, jiǎn tóu fa mài mǎi guān cái. chǒu tā nà bān wú qián, rú hé zhù yī suǒ fén tái? mò tā zuǒ kōng shān lǐ, bǎ qún bāo shàng, xuè liú zhǐ, gǎn de shén míng zhù yǔ tā zhù fén tái. chǒu zhè xiǎo niáng zǐ rú jīn zài nà li? mò chàng
【犯袞】他公婆的親看見,雙雙死,無錢送,剪頭髮賣買棺材。(丑)他那般無錢,如何築一所墳台?(末)他左空山里,把裙包上,血流指,感得神明助與他築墳台。(丑)這小娘子如今在那裡?(末唱)
fēng rù sōng tā rú jīn zhí wǎng dì jīng lái. chǒu tā bǎ shèn me zuò pán chán? mò tā dàn zhe pí pá zuò qǐ gài. chǒu kǔ! cài xiàng gōng tè jiào wǒ lái qǔ, lǎo yuán wài lǎo ān rén yòu dōu sǐ le, xiǎo niáng zǐ què yòu qù le, jiāo wǒ kōng zǒu le zhè yī zāo. mò jiào jiè lǎo yuán wài lǎo ān rén, nǐ hái ér zuò guān, jiào rén lái qǔ nǐ. kǔ! jiào tā bù yīng hún hé zài? kōng jiào wǒ zhū lèi yíng sāi. chǒu wǒ rú jīn huí qù, jiào xiàng gōng duō zuò xiē gōng guǒ, zhuī jiàn tā biàn liǎo. mò xiào jiè tā shēng bù néng shì, sǐ bù néng zàng, zàng bù néng jì, zhè sān bù xiào nì tiān zuì dà, kōng dǎ jiào wǎng xiū zhāi.
【風入松】他如今直往帝京來。(丑)他把甚麼做盤纏?(末)他彈着琵琶做乞丐。(丑)苦!蔡相公特教我來取,老員外、老安人又都死了,小娘子卻又去了,交我空走了這一遭。(末叫介)老員外、老安人,你孩兒做官,教人來取你。苦!叫他不應魂何在?空教我珠淚盈腮。(丑)我如今回去,教相公多做些功果,追薦他便了。(末笑介)他生不能事,死不能葬,葬不能祭,這三不孝逆天罪大,空打醮枉修齋。
mò bái nǐ xiàng gōng rú jīn zài nà li? chǒu jiàn jīn zhuì jū zài niú chéng xiàng fǔ lǐ. mò chàng
(末白)你相公如今在那裡?(丑)見今贅居在牛丞相府里。(末唱)
fàn cháo nǐ rú jīn biàn huí, dào zhāng lǎo de dào yǔ cài bó jiē.
【犯朝】你如今便回,道張老的道與蔡伯喈。
chǒu dào shén me? mò dào nǐ bài bié rén diē niáng hǎo měi zāi, qīn diē niáng sǐ bù zhí nǐ yī bài.
(丑)道什麼?(末)道你拜別人爹娘好美哉,親爹娘死不直你一拜。
chǒu gōng gōng, xiū cuò mái yuān le rén. tā yào cí guān, guān lǐ bù cóng cí hūn, niú chéng xiàng bù kěn. rú jīn hǎo shēng yào guī, yòu bù kě dé. mò nèn dì nà ā, chàng
(丑)公公,休錯埋冤了人。他要辭官,官里不從;辭婚,牛丞相不肯。如今好生要歸,又不可得。(末)恁地那呵,(唱)
fēng rù sōng yuán lái tā yě zhǐ shì wú nài, nèn dì hǎo sì guǐ shǐ shén chāi. biàn shì tā dāng yuán zài jiā cí fù xuǎn, tā fù mǔ yě bù cóng tā, zhè shì sān bù cóng bǎ tā sī jìn hài. nèn de ā, sān bù xiào yì fēi qí zuì.
【風入松】原來他也只是無奈,恁地好似鬼使神差。便是他當原在家辭赴選,他父母也不從他,這是三不從把他廝禁害。恁的呵,三不孝亦非其罪。
chǒu gōng gōng, xiǎn xiē cuò wǎng yuān le rén. mò zhè zhǐ shì tā diē niáng fú báo yùn guāi, rén shēng lǐ dōu shì mìng ān pái.
(丑)公公,險些錯枉冤了人。(末)這只是他爹娘福薄運乖,人生里都是命安排。
mò bái zǒng lǐng gē. lǎo hàn bú shì bié rén, zhāng dà gōng de biàn shì. dāng yuán cài bó jiē lín qù zhī shí, bǎ diē niáng fēn fù yǔ wǒ lái. nǐ rú jīn lù shàng jiàn yí gè dào zhuāng de fù rén, ná zhe yí gè pí pá, bēi zhe yí gè zhēn róng de, biàn shì cài bó jiē niáng zǐ, nǐ bǎ pán chán yǔ tā, yí lù shàng chéng zhí tā qù. nǐ chuán shì xiàng gōng, dào zhāng dà gōng dào lái: nǐ de shuāng qīn sǐ le liǎng wú yī, biàn zuò jīn rì huí lái yě shì chí. chǒu yè jìng shuǐ hán yú bù shí, mǎn chuán kōng zǎi yuè míng guī. bìng xià
(末白)總領哥。老漢不是別人,張大公的便是。當原蔡伯喈臨去之時,把爹娘分付與我來。你如今路上見一個道妝的婦人,拿着一個琵琶,背着一個真容的,便是蔡伯喈娘子,你把盤纏與他,一路上承直他去。你傳示相公,道張大公道來:你的雙親死了兩無依,便做今日回來也是遲。(丑)夜靜水寒魚不食,滿舡空載月明歸。(並下)
dì sān shí bā chū
第三十八出
wài shàng chàng fēng rù sōng màn nǚ luó sōng bǎi wàng xiāng yī, kuàng jǐng rù sāng yú. tā chūn tíng xuān shì qí qīng qì, zěn bù xiǎng jiā shān táo lǐ? zhōng què wù kàn píng lǐ, chéng lóng nán zhù mén méi.
(外上唱)【風入松慢】女蘿松柏望相依,況景入桑榆。他椿庭萱室齊傾棄,怎不想家山桃李?中雀誤看屏里,乘龍難駐門楣。
bái zhǐ yīn yī zhāo cuò, shū le yī pào luò. zì jiā dàng chū bù zǐ xì, yī shí dìng yào zhāo cài bó jiē wèi xù. shuí xiǎng dào tā diē niáng dōu sǐ le, rú jīn tā xí fù lái cǐ qǔ tā. jiàn shuō wǒ de nǚ hái ér yě yào hé tā tóng qù, bù zhī shì fǒu? dài ǎn huàn yuàn zi guò lái wèn tā zé gè. mò shàng bái wén xī yù xià yì chén yín, qí jú pín kàn zǐ xì xún. yóu kǒng zhōng jiān chà yī zhāo, jiào rén cuò yòng mǎn píng xīn. nuò! fù xiàng gōng: yǒu hé jūn yīn? wài yuàn zi, shuō dào cài zhuàng yuán de xiǎo niáng zǐ lái, wǒ de xiǎo niáng zǐ yào hé tā tóng qù, hái shì rú hé? mò nán nǚ yě shì rú cǐ shuō, zhè shì pà lǎo mǔ lǎo zhī dào xiáng xì.
(白)只因一着錯,輸了一炮落。自家當初不仔細,一時定要招蔡伯喈為婿。誰想道他爹娘都死了,如今他媳婦來此取他。見說我的女孩兒也要和他同去,不知是否?待俺喚院子過來問他則個。(末上白)紋犀欲下意沉吟,棋局頻看仔細尋。猶恐中間差一着,教人錯用滿枰心。喏!復相公:有何鈞音?(外)院子,說道蔡狀元的小娘子來,我的小娘子要和他同去,還是如何?(末)男女也是如此說,這事怕老姥姥知道詳細。
wài lǎo mǔ lǎo guò lái. jìng shàng chàng
(外)老姥姥過來。(淨上唱)
guāng guāng zhà nǚ xù yào tóng guī, yuè zhàng yì hé rú? hū jiào nú jiā yuán hé de? xiǎng bì yǔ tā zuò qū chǔ.
【光光乍】女婿要同歸,岳丈意何如?忽叫奴家緣何的?想必與他作區處。
wài bái lǎo mǔ lǎo lái. wǒ de xiǎo niáng zǐ yào hé cài zhuàng yuán tóng qù, hái shì rú hé? jìng guǒ rán rú cǐ yào qù. tā jiā lǐ diē niáng dōu sǐ le, dōu shì yí gè xí fù zhī chí, jīn rì zhǐ shì jiào xiǎo niáng zǐ qù fén shàng bài jì, yǒu hé bù kě? wài bù zhōng, wǒ de nǚ hái ér, rú hé yǔ bié rén dài xiào?
(外白)老姥姥來。我的小娘子要和蔡狀元同去,還是如何?(淨)果然如此要去。他家裡爹娘都死了,都是一個媳婦支持,今日只是教小娘子去墳上拜祭,有何不可?(外)不中,我的女孩兒,如何與別人帶孝?
jìng chàng
(淨唱)
nǚ guàn zi xí fù shì jiù gū hé tǐ lì, zěn bù jiào nǚ hái ér tóng qù? dāng chū shì xiàng gōng xiāng liú zhù, jīn rì lǐ yuàn zhe shuí? wài wǒ bù jiào nǚ hái ér tóng qù, yòu dài zěn dì? jìng shì xū jìn lǐ, zěn xié wēi shì? xiū dào cháo zhōng tài shī wēi rú huǒ, gèng yǒu lù shàng xíng rén kǒu shì bēi. hé xiǎng qǐ, cǐ shì fèi rén qū chǔ. mò chàng
【女冠子】媳婦事舅姑合體例,怎不教女孩兒同去?當初是相公相留住,今日裡怨着誰?(外)我不教女孩兒同去,又待怎地?(淨)事須近理,怎挾威勢?休道朝中太師威如火,更有路上行人口似碑。(合)想起,此事費人區處。(末唱)
qián qiāng wǒ xiàng gōng zhǐ lǜ duō jiāo nǚ, pà bá shè wàn shān qiān shuǐ. xiàng gōng, nǚ shēng xiàng wài cóng lái yǔ, kuàng jì yǐ zuò rén qī. fū chàng fù suí, bù xū yí lǜ. xiàng gōng, zhè shì lán tián zhòng yù jié qīn wù, jīn rì lǐ dào hǎi, chén chuán bǔ lòu chí. hé qián wài chàng
【前腔】我相公只慮多嬌女,怕跋涉萬山千水。相公,女生向外從來語,況既已做人妻。夫唱婦隨,不須疑慮。相公,這是藍田種玉結親誤,今日裡到海,沉船補漏遲。(合前)(外唱)
qián qiāng dāng chū shì wǒ bù zǐ xì, shéi zhī dào shì chéng chā chí? niàn shēn guī yòu nǚ duō jiāo mèi, zěn bá shè wàn yú lǐ? wǒ dí qīn yǒu shuí, zěn shēng fēn lí? xiū xiū, bù jiào ài nǚ niǔ fán nǎo, yě bèi páng rén dào shì fēi.
【前腔】當初是我不仔細,誰知道事成差池?念深閨幼女多嬌媚,怎跋涉萬餘里?我嫡親有誰,怎生分離?休休,不教愛女扭煩惱,也被旁人道是非。
hé qián
(合前)
wài bái lǎo mǔ lǎo, yóu tā qù, wǒ guǎn shèn me xián shì fēi? jìng dōu lái le. shēng dàn tiē shàng chàng
(外白)老姥姥,由他去,我管甚麼閒是非?(淨)都來了。(生旦貼上唱)
wǔ gōng yǎng zhōng cháo chuí lèi, wèi shuāng qīn jiào wǒ xīn téng. tiē fén tóu xū gòng shǒu, zhǐ de lí chén jīng. shēng shāng liáng gè jì cè, yóu kǒng nǐ diē xīn bù kěn. hé ruò shì tā bù cóng, zhǐ shuō dào jūn wáng yǒu mìng.
【五供養】終朝垂淚,為雙親教我心疼。(貼)墳頭須共守,只得離宸京。(生)商量個計策,猶恐你爹心不肯。(合)若是他不從,只說道君王有命。
xiāng jiàn jiè wài bái zhè biàn shì cài bó jiē de xí fù? dàn nú jiā biàn shì. wài mò jìng xián zāi! xián zāi! tiē bái hái ér yǒu yī shì bài fù diē diē: gǔ rén yún, qǔ qī suǒ yǐ yǎng qīn, shì wèi fèng shì jiù gū zhě. kǒng fū zǐ yún, shēng shì zhī yǐ lǐ sǐ zàng zhī yǐ lǐ, jì zhī yǐ lǐ. zhè jiě jie zhī wèi cài shì fù, shēng néng jié lì fèng shì gōng gū, sǐ néng gòu zī sòng zhī lǐ, zàng néng jǐn fēng shù zhī láo. hái ér zhī wèi cài shì fù, shēng bù néng gōng gān yīn, sǐ bù néng jǐn pǐ yǒng, zàng bù néng shì zhūn xī, hé yǐ wéi rén? dé zuì yú jiù gū, yǒu kuì yú jiě jie duō yǐ. jīn tè qǐng yú diē diē zhī qián, yuàn jū yú jiě jie zhī xià. wài xián zāi! wǒ nǚ. wèi jìng yě shuō de shì. dàn zěn dào rén yǒu guì jiàn, bù kě gài lùn? niáng zǐ shì xiāng guī xiù gé zhī míng shū, nú jiā shì jīng chāi bù qún zhī jiàn qiè kuàng chéng jūn mìng ér chéng hūn, nán ràng qiè shēn ér jū yòu. wài nǐ lái. nǐ jīn rì jì wú fù mǔ, yòu wú gōng gū, nǐ biàn shì wǒ hái ér yì bān kuàng nǐ hūn xiān guī yú cài shì, nián yòu cháng yú wǒ ér bù bì duō cí. shēng nǐ liǎng gè zhǐ zuò zǐ mèi xiāng hū biàn liǎo. zhòng zhè gè shuō de jí shì. shēng nǚ xù jīn rì bài cí yuè zhàng, lǐng èr qī tóng guī gù lǐ, gòng xíng xiào dào. dài fú mǎn zhī hòu, dōu dé zài lái. wài hái ér, qí shí bù shě de nǐ qù, jīn rì nǐ diē niáng jì rú cǐ le, wǒ yě nán liú nǐ.
(相見介)(外白)這便是蔡伯喈的媳婦?(旦)奴家便是。(外末淨)賢哉!賢哉!(貼白)孩兒有一事拜復爹爹:古人云,娶妻所以養親,是謂奉事舅姑者。孔夫子云,生事之以禮;死葬之以禮,祭之以禮。這姐姐之為蔡氏婦,生能竭力奉事公姑,死能購資送之禮,葬能盡封樹之勞。孩兒之為蔡氏婦,生不能供甘音,死不能盡擗踴,葬不能事窀穸,何以為人?得罪於舅姑,有愧於姐姐多矣。今特請於爹爹之前,願居於姐姐之下。(外)賢哉!我女。(未淨)也說得是。(旦)怎道人有貴賤,不可概論?娘子是香閨繡閣之名姝,奴家是荊釵布裙之賤妾;況承君命而成婚,難讓妾身而居右。(外)你來。你今日既無父母,又無公姑,你便是我孩兒一般;況你婚先歸於蔡氏,年又長於我兒;不必多辭。(生)你兩個只做姊妹相呼便了。(眾)這個說得極是。(生)女婿今日拜辭岳丈,領二妻同歸故里,共行孝道。待服滿之後,都得再來。(外)孩兒,其實不捨得你去,今日你爹娘既如此了,我也難留你。
tiē diē diē, hái ér zàn bié cí yán, shí chū wú nài. diē diē shàn bǎo zūn tǐ, bù bì guà qiān. hái ér cǐ qù, xiǎng shì sān nián zhī qī. wài kū jiè hái ér, nǐ rú jīn qù bài jiù gū de fén tái. tiē diē diē qiě fàng xīn. wài xiū xiū, nǚ hái ér zhōng shēn shì wài xiàng, wù de bù tòng shā wǒ! zhòng xiàng gōng fàng xīn.
(貼)爹爹,孩兒暫別慈顏,實出無奈。爹爹善保尊體,不必掛牽。孩兒此去,想是三年之期。(外哭介)孩兒,你如今去拜舅姑的墳台。(貼)爹爹且放心。(外)休休,女孩兒終身是外向,兀的不痛殺我!(眾)相公放心。
shēng bài cí chàng
(生拜辭唱)
cuī pāi niàn bó jiē wèi shuāng qīn mìng qīng, zāo bù xiào nì tiān zuì míng, jīn cí le hàn tíng. gǎn yuè zhàng shēn ēn, fēi gǎn wàng qíng. yù dài bù guī, yòu fù tā wáng líng. hé cí bié qù tóng dào fén yíng, xīn qī qī lèi yíng yíng.
【催拍】念伯喈為雙親命傾,遭不孝逆天罪名,今辭了漢廷。感岳丈深恩,非敢忘情。欲待不歸,又負他亡靈。(合)辭別去同到墳塋,心戚戚淚盈盈。
dàn chàng
(旦唱)
qián qiāng niàn nú jiā lí xiāng bèi jǐng, xiè xiàng gōng jiào hái ér gòng xíng. fēi dú gù lǐ róng, wǒ yīn shì gōng pó, sǐ yě mù míng. wǒ zì kàn dài nǐ hái ér, bù xū kě níng. hé qián wài chàng
【前腔】念奴家離鄉背井,謝相公教孩兒共行。非獨故里榮,我陰世公婆,死也目瞑。我自看待你孩兒,不須可嚀。(合前)(外唱)
qián qiāng cí bié qù nǐ de jí xiōng wèi píng, zài lái shí wǒ de cún wáng wèi míng. bó jiē, wú jīn yǐ lǎo jǐng. bì jìng nǐ méi diē niáng, wǒ méi qīn shēng. ruò niàn gǔ ròu yī jiā, xū zǎo bàn huí chéng. hé qián tiē chàng
【前腔】辭別去你的吉凶未憑,再來時我的存亡未明。伯喈,吾今已老景。畢竟你沒爹娘,我沒親生。若念骨肉一家,須早辦回程。(合前)(貼唱)
qián qiāng qù zhe diē yán shuāi bìn xīng, tòng diǎn diǎn jiào bié lèi àn líng. diē diē, wǒ zuǒ nán yòu nán: wù le gōng pó, bèi rén jī píng piē le qīn diē, yòu méi rén kàn chéng. hé qián shēng chàng
【前腔】覷着爹顏衰鬢星,痛點點教別淚暗零。爹爹,我左難右難:誤了公婆,被人譏評;撇了親爹,又沒人看承。(合前)(生唱)
yī zuǒ zhào kuān xīn děng, hé xū kǔ qiān yíng? wài bǎ yīn shū xiě, dàn pín pín jì yóu tíng. tiē lǎo mǔ lǎo, diē nián lǎo, wǒ qù ā, yī jiā xū hǎo kàn chéng. hé chéng tú lǐ, zhǐ yuàn bǎo ān níng. sǐ bié quán wú zhǔn, shēng lí yòu nán dìng. jīn qù yě, hé rì dào jīng chéng?
【一撮棹】寬心等,何須苦牽縈?(外)把音書寫,但頻頻寄郵亭。(貼)老姥姥,爹年老,我去呵,伊家須好看承。(合)程途里,只願保安寧。死別全無准,生離又難定。今去也,何日到京城?
wài bái hái ér, nǐ sān rén qù, tú zhōng xū dāng bǎo zhòng. shēng dàn tiē xiè dé diē diē! hé chàng
(外白)孩兒,你三人去,途中須當保重。(生旦貼)謝得爹爹!(合唱)
kū xiāng sī zuì kǔ shēng lí nán pàn shě, zhī tā bié zài huì hé shí yě? bìng xià
【哭相思】最苦生離難拚捨,知他別再會何時也?(並下)
dì sān shí jiǔ chū
第三十九出
chǒu bàn lǐ wàng shàng chàng liǔ chuān yú xīn máng shì jiàn zǒu rú fēi, lì jìn jiān xīn yǒu shéi zhī? yè jìng shuǐ hán yú bù shí, mǎn chuán kōng zǎi yuè míng guī. guī lái hòu dào tíng chú, wèi zhī xiàng gōng zài hé chǔ?
(丑扮李旺上唱)【柳穿魚】心忙似箭走如飛,歷盡艱辛有誰知?夜靜水寒魚不食,滿船空載月明歸。歸來後到庭除,未知相公在何處?
bái lǐ wàng méng lǎo xiàng gōng shǐ jiāng chén liú qù, xún qǔ zhè cài xiàng gōng de lǎo yuán wài lǎo ān rén xiǎo niáng zǐ. yuán lái liǎng gè lǎo de dōu sǐ le, zhè xiǎo niáng zǐ zǒu jiāng lái le, jiào xiǎo rén kōng zǒu yī zāo. qiě màn zhe, wèi duì lǎo xiàng gōng shuō, zhǐ qù yǔ cài xiàng gōng shuō. jiè zěn de fáng mén dōu bì le? ya! gǎn shì cài xiàng gōng chū cháo qù le, xiǎo niáng zǐ yào yōu jìng, zì bì le mén.
(白)李旺蒙老相公使將陳留去,尋取這蔡相公的老員外、老安人、小娘子。原來兩個老的都死了,這小娘子走將來了,教小人空走一遭。且慢着,未對老相公說,只去與蔡相公說。(介)怎的房門都閉了?呀!敢是蔡相公出朝去了,小娘子要幽靜,自閉了門。
chǒu jiào jiè kāi mén. zěn dì dōu méi rén yīng, jìng qiāo qiāo de? lǎo xiàng gōng yě chū nà lǐ qù? zěn de dōu bú jiàn rén ā? wài shàng chàng
(丑叫介)開門。怎地都沒人應,靜悄悄的?老相公也出那裡去?怎的都不見人呵?(外上唱)
wán xiān dēng mén wài yǒu rén shēng, shì shuí lái xuān huá nào chǎo?
【玩仙燈】門外有人聲,是誰來喧譁鬧炒?
wài bái ya! lǐ wàng, nǐ guī lái le. chǒu gào xiàng gōng xiǎo rén guī lái le. wài wǒ xiǎo niáng zǐ hé cài xiàng gōng dōu qù le, chǒu nà lǐ qù? wài jiā lǐ qù le. chǒu cài xiàng gōng de xí fù céng dào zhè lǐ me?
(外白)呀!李旺,你歸來了。(丑)告相公;小人歸來了。(外)我小娘子和蔡相公都去了,(丑)那裡去?(外)家裡去了。(丑)蔡相公的媳婦曾到這裡麼?
wài wǒ jiàn le. shì tā diē niáng sǐ le me? chǒu zěn de bú shì? chǒu chàng
(外)我見了。是他爹娘死了麼?(丑)怎的不是?(丑唱)
fēng tiē ér dào de chén liú, féng yí gè gù lǎo, zài tā měi diē niáng fén shàng bài sǎo. tā diē niáng ā, guǒ rán jī huāng dōu sǐ le tā xí fù, yě lái dào wǎng jiào rén zǒu zhè zāo. wài chàng
【風帖兒】到得陳留,逢一個故老,在他每爹娘墳上拜掃。他爹娘呵,果然饑荒都死了;他媳婦,也來到;枉教人走這遭。(外唱)
qián qiāng wǒ rú jīn qù, cháo tíng shàng biǎo, shuō cài shì yī mén xiào dào. guǎn qǔ wú zào jiàng dān zhào, jiā fēng hào, bǎ tā zhào. wǒ zì qù chén liú zǒu yī zāo.
【前腔】我如今去,朝廷上表,說蔡氏一門孝道。管取吾皂降丹詔,加封號,把他召。我自去陳留走一遭。
chǒu bái gào xiàng gōng: zhè gè zhào shì, qí shí nán de. wài biàn shì, yī jiā dōu nán de cài bó jiē bù wàng qí qīn, zhào shì wǔ niáng xiào yú jiù gū, wǒ de xiǎo niáng zǐ néng chéng rén zhè měi, rú hé bù jīng biǎo? zhèng shì: guǎn qǔ yī fēng tiān zǐ zhào, biǎo chū sì měi xiào xián míng. bìng xià
(丑白)告相公:這個趙氏,其實難得。(外)便是,一家都難得;蔡伯喈不忘其親,趙氏五娘孝於舅姑,我的小娘子能成人這美,如何不旌表?正是:管取一封天子詔,表出四每孝賢名。(並下)
dì sì shí chū
第四十齣
shēng shàng chàng méi huā yǐn shāng xīn mǎn mù gù rén shū, kàn jiāo xū jǐn huāng wú. dàn tiē shàng chàng wéi yǒu qīng shān, tiān dé gè fén mù. hé tòng kū wú yóu cháng yè xiǎo, wèn quán xià yǒu rén hái tīng dé wú?
(生上唱)【梅花引】傷心滿目故人疏,看郊墟盡荒蕪。(旦貼上唱)惟有青山,添得個墳墓。(合)慟哭無由長夜曉,問泉下有人還聽得無?
shēng bái yù lóu chūn tā xiāng wàn diǎn sī qīn lèi, bù néng dī xiàng jiā shān lǐ. rú jīn yǒu lèi dī jiā shān, shān lǐ shuāng qīn jiàn wú jì. tiē huāng huāng shuāi cǎo lián hán yān, cāng tái huáng yè fēi píng fán. yù tīng jī shēng lái wèn qǐn, hū jīng yǐ mèng xiān guī quán. dàn rén shēng zì gǔ shuí wú sǐ? jiē jūn cǐ hèn píng shuí yǔ? hé kě lián shuāi dié bài fén yíng, bù zuò jǐn yī guī gù lǐ. shēng jiāo diàn chàng
(生白)【玉樓春】他鄉萬點思親淚,不能滴向家山里。如今有淚滴家山,山里雙親見無計。(貼)荒荒衰草連寒煙,蒼苔黃葉飛蘋蘩。欲聽雞聲來問寢,忽驚蟻夢先歸泉。(旦)人生自古誰無死?嗟君此恨憑誰語?(合)可憐衰絰拜墳塋,不作錦衣歸故里。(生澆奠唱)
yù yàn zǐ hái ér xiāng wù, wèi gōng míng xiāng wù le fù mǔ. dōu shì hái ér bù dé guī xiāng gù, zěn biàn guī dào huáng tǔ? diē diē, mā mā, qián kūn qǐ róng bù xiào zǐ? míng kuī xíng quē bù rú sǐ, ya! zhǐ chóu wǒ sǐ quē jì sì. hé duì zhēn róng xíng āi mào kū, xiǎng líng hún bēi yì tòng kǔ. tiē chàng
【玉雁子】孩兒相誤,為功名相誤了父母。都是孩兒不得歸鄉故,怎便歸到黃土?爹爹,媽媽,乾坤豈容不孝子?名虧行缺不如死,呀!只愁我死缺祭祀。(合)對真容形哀貌枯,想靈魂悲憶痛苦。(貼唱)
qián qiāng bù xiào de xí fù, hèn dāng chū dān gé wǒ fū. chī rén xiào tán shēng hé bǔ? wǒ dài sǐ ā, yòu xiū jiàn gōng gū. gōng gōng, pó pó, wǒ shēng qián wèi néng xiāng fèng shì, hé rú shì nǐ xiàng huáng quán lù? zhǐ yī jiàn, wǒ sǐ ā, jiā zhōng lǎo fù, jiào shuí kàn gù? hé qián dàn chàng
【前腔】不孝的媳婦,恨當初擔閣我夫。吃人笑談生何補?我待死呵,又羞見公姑。公公,婆婆,我生前未能相奉事,何如事你向黃泉路?只一件,我死呵,家中老父,教誰看顧?(合前)(旦唱)
qián qiāng jīn lái lú mù, wàng shuāng qīn xiāng yǔ bǎo fú. dàn jiè qīn hái yǒu líng xīn shòu cǐ, wàng shù wǒ ér fū. ya! kōng láo sǐ hòu méi jì sì, hé rú zài rì gōng hóu sù? zhī tā xiǎng me? zhī tā jū hé suǒ? hé qián
【前腔】今來廬墓,望雙親相與保扶。(旦介)親還有靈歆受此,望恕我兒夫。呀!空勞死後沒祭祀,何如在日供喉嗉?知他享麼?知他居何所?(合前)
mò jiè shàng chàng
(末介上唱)
qián qiāng lóu tái yín pù, biàn qīng shān yóu rú huà tú. qián kūn shì nǐ shuāi sù, tiān gè gǎo dài fēi wǔ. nǐ pǐ yǒng tòng kū zhí nèn kǔ, nà kān xuě piàn tiān qī chǔ. xiū nèn dì kū, qiě nì lái shùn shòu me. yì qíng jiù lǐ tōng jīn gǔ. hé qián
【前腔】樓台銀鋪,遍青山猶如畫圖。乾坤似你衰素,添個縞帶飛舞。你擗踴痛哭直恁苦,那堪雪片添淒楚。休恁地哭,且逆來順受麼。抑情就理通今古。(合前)
shēng bái zhāng dà gōng lái le. jiè duō duō xiè dé gōng gōng zhōu jì! bēi rén zhèng yù bài sǎo le, hé jiàn lèi dōu lái bài xiè gōng gōng. mò bái qǐ gǎn shòu cǐ! dōng liú shì shuǐ jǐ shí hái, pò jìng nán xiū wǎng zài kàn. dàn yào bǎ gū shēn chéng zhòng sì, xiū jiāng tòng kū sòng cán nián. tiē yún héng jùn lǐng jiā hé zài? xuě yōng shēn lín mǎ bù qián. shēng zhī shì yuǎn lái yīng yǒu yì, hǎo shōu wú gǔ cǐ fén biān. mò xiàng gōng xiū rèn me. lǎo hàn wú kě xiāng wèi láo, jiàn tiān dào shā hán, zhǐ yǒu yī bēi dàn jiǔ, qǐng xiàng gōng qiě yǐn yī bēi. shēng chàng
(生白)張大公來了。(介)多多謝得公公周濟!卑人正欲拜掃了,和賤累都來拜謝公公。(末白)豈敢受此!東流逝水幾時還,破鏡難修枉再看。(旦)要把孤身承重祀,休將慟哭送殘年。(貼)雲橫峻岭家何在?雪擁深林馬不前。(生)知是遠來應有意,好收吾骨此墳邊。(末)相公休恁麼。老漢無可相慰勞,見天道煞寒,只有一杯淡酒,請相公且飲一杯。(生唱)
yù shān gōng gōng gōng zūn cì, niàn tiān hán tè lái wèn wú. gōng gōng, wǒ shuāng qīn shòu sān zài jī hán, wǒ zěn bù jīn yī rì qī chǔ? mò qǐng qǐng.
【玉山供】公公尊賜,念天寒特來問吾。公公,我雙親受三載饑寒,我怎不禁一日淒楚?(末)請請。
shēng xīn zhōng xiǎng mù, mán yǒu zhè xiāng láo nán dù. hé gǎn cǐ ēn qíng hòu, zhè jiǔ nán cí, niàn qǔ tà xuě yě lái gū. tiē chàng
(生)心中想慕,謾有這香醪難度。(合)感此恩情厚,這酒難辭,念取踏雪也來沽。(貼唱)
qián qiāng láo gōng zūn bù, niàn tiān hán tè lái wèn nú. mò fū rén, qǐng qǐng. tiē gōng gōng, zhè lǐ shì zhǒng shàng fén jiān, bǐ bù dé nuǎn gé hóng lú. zhè bān tiān qì ā, shuí rén jiāng hù? jiāng hù wǒ jiā zhōng qīn fù.
【前腔】勞公尊步,念天寒特來問奴。(末)夫人,請請。(貼)公公,這裡是冢上墳間,比不得暖閣紅爐。這般天氣呵,誰人將護?將護我家中親父。
hé qián dàn chàng
(合前)(旦唱)
qián qiāng chāi jīng qún bù, xiè dé gōng gōng zhū bān yīng fù. tàn nú shēn wèi dé bào shēn ēn, rú jīn zài méng xiāng gù. fēi nú dú gǎn dé, wǒ diē niáng yě xián ēn zài yīn fǔ. hé qián mò chàng
【前腔】釵荊裙布,謝得公公諸般應副。嘆奴身未得報深恩,如今再蒙相顧。非奴獨感德,我爹娘也銜恩在陰府。(合前)(末唱)
qián qiāng rén shēng rú zhāo lù, lùn shēng sǐ róng kū yǒu dìng shù. xiàng gōng, xiū zhǐ guǎn tòng kū diē niáng, yě xū yào jì chéng zōng zǔ. kuàng yāo jīn bèi zǐ, bù wǎng le guāng róng mén hù. hé qián
【前腔】人生如朝露,論生死榮枯有定數。相公,休只管慟哭爹娘,也須要繼承宗祖。況腰金背紫,不枉了光榮門戶。(合前)
shēng dàn tiē bái shén láo gōng gōng, què dāng hòu xiè. duō xiè shēn ēn zěn gǎn wéi. mò xiàng gōng, kāi huái kuān jiě miǎn shāng bēi. hé xiū dào shì qíng kàn lěng nuǎn, guǒ rán rén miàn zhú gāo dī. bìng xià
(生旦貼白)甚勞公公,卻當厚謝。多謝深恩怎敢違。(末)相公,開懷寬解免傷悲。(合)休道世情看冷暖,果然人面逐高低。(並下)
dì sì shí yī chū
第四十一出
wài shàng chàng liú gǔn chéng yì qí, chéng yì qí, chén liú qù kāi zhǐ. jìng chǒu shàng chàng lüè qǐng xíng xuān, dào cǐ shǎo zhù. wài wéi, cǐ jiān shì hé chǔ? zhù cǐ hái zěn dì? jìng chǒu cǐ jiān zhàn lǐ, dài jiāng ān mǎ lái huàn qǔ.
(外上唱)【劉袞】乘驛騎,乘驛騎,陳留去開旨。(淨丑上唱)略請行軒,到此少住。(外)唯,此間是何處?住此還怎地?(淨丑)此間站里,待將鞍馬來換取。
wài bái zhè shì zhàn lǐ, huàn le mǎ zhě. jìng chǒu jiè bái zhàn guān nà lǐ? mò zuò zhàn guān shàng chàng
(外白)這是站里,換了馬者。(淨丑介白)站官那裡?(末作站官上唱)
qián qiāng wén zhī dào, wén zhī dào, xiàng gōng hū lái zhì. nuò! bù jí yíng jiē, wàn qǐ zuì shù. wài bù suǒ yào jiǎng lǐ, jí máng yǔ fēn lì.
【前腔】聞知道,聞知道,相公忽來至。喏!不及迎接,萬乞罪恕。(外)不索要講禮,疾忙與分例。
mò tóng qù biàn yǔ, bù gǎn jī wéi.
(末)同去便與,不敢稽違。
mò bái zǒng lǐng gē, bù gǎn bài wèn: zhè xiàng gōng hái shì qù nà lǐ gòu dàng? jìng chǒu nǐ bù lǐ huì de, zhè shì tài shī niú chéng xiàng. mò rú jīn nà lǐ qù? jìng jiāng zhe zhào shū, qù chén liú jīng biǎo xiào zǐ mén lǘ. wài zhàn chì, nǐ jí máng yǔ fēn lì ān mǎ zhě. mò lǐng jūn zhǐ. jìng wù cì chì, ǎn lù shàng yào chī dé xiē jiè fēn lì, ǎn nà lǐ chī dé gōu, xū suǒ duō tǎo xiē gè. chǒu yǒu dào li. dài xiǎo rén qǔ le, zǒng lǐng tōu jiāng qù, zhī dào bù céng yǔ biàn liǎo. mò yǔ jiè jiǔ sì píng, ròu sān jīn, mǐ liǎng dòu.
(末白)總領哥,不敢拜問:這相公還是去那裡勾當?(淨丑)你不理會得,這是太師牛丞相。(末)如今那裡去?(淨)將着詔書,去陳留旌表孝子門閭。(外)站赤,你疾忙與分例鞍馬者。(末)領鈞旨。(淨)兀刺赤,俺路上要吃得些介分例,俺那裡吃得勾,須索多討些個。(丑)有道理。待小人取了,總領偷將去,只道不曾與便了。(末與介)酒四瓶,肉三斤,米兩斗。
chǒu shōu jìng tōu jiè chǒu gào xiàng gōng: zhàn guān bù yǔ fēn lì. wài huàn nà sī lái. jìng tuō mò guì gào jiè chǒu zhǐ jìng què shì nǐ ná jiāng qù le.
(丑收淨偷介)(丑)告相公:站官不與分例。(外)喚那廝來。(淨拖末跪告介)(丑指淨)卻是你拿將去了。
wài zhàn chì, dà tǐ lì yǔ zán fēn lì, nǐ zhǔ shèn me yì bù yǔ? nǐ bù pà nà! mò xiǎo rén qǔ lái. jìng nà lǐ yǒu? mò wù cì chì jiāng qù le. chǒu xiǎo rén bù zhī. wài dǎ zhè mán lǘ! jìng dǎ mò jiè mò xiǎo rén yǔ. wài jiān nà sī qù. mò zài zhī yǔ chǒu shōu jiè jìng wù cì chì, hái yǒu shèn me lái jiāng qù? chǒu zhǐ shuō dào bù yǔ, bō le yī shang, lǚ le tóu jīn biàn dǎ. tōu fēn lì jiè hǎo! bù yǔ fēn lì, ǎn bō le yī shang, lǚ le tóu jīn. mò gào xiàng gōng: qióng zhàn guān chī bō le yī fú.
(外)站赤,大體例與咱分例,你主甚麼意不與?你不怕那!(末)小人取來。(淨)那裡有?(末)兀刺赤將去了。(丑)小人不知。(外)打這蠻驢!(淨打末介)(末)小人與。(外)監那廝去。(末再支與丑收介)(淨)兀刺赤,還有甚麼來將去?(丑)只說道不與,剝了衣裳,捋了頭巾便打。(偷分例介)好!不與分例,俺剝了衣裳,捋了頭巾。(末)告相公:窮站官吃剝了衣服。
wài zhè pō zhī hòu zhǐ wèi kǒu fù. chǒu dà chéng xiàng bù guǎn shì fēi, jìng pò tóu jīn qiě jiāng lái guǒ ròu. bìng xià.
(外)這潑祗候只為口腹。(丑)大丞相不管是非,(淨)破頭巾且將來裹肉。(並下)。
dì sì shí èr chū
第四十二出
shēng dàn tiē shàng chàng xiāo yáo lè jì mò shuí lián wǒ, kōng duì gū fén jiāng lèi duò. hé guāng yīn niān zhǐ guò sān chūn, yōu hún miǎo miǎo, yè fǔ chén chén, shuí yǔ zhāo hún?
(生旦貼上唱)【逍遙樂】寂寞誰憐我,空對孤墳將淚墮。(合)光陰拈指過三春,幽魂渺渺,夜府沉沉,誰與招魂?
shēng bái fū rén, nǐ jiàn me? liǎng mù lián zhī shuí shǒu zāi? tiē xiāng xún bái tù zǒu fén tái. dàn wú qíng dòng zhí chéng xiáng ruì, fǒu jí yīng xū huì tài lái. mò shàng bái yī fēng dān zhào cóng tiān xià, hū tīng chuán wén dòng jiāo yě. shuō dào jīng biǎo mén lǘ, wèi bǔ hé rén yě? ya! zěn de? zhī jiàn fén páng bái tù zhēn xī chà, lián lǐ mù fēn zhī liǎng kuà. jī jī, bì jìng xiào dào gǎn jiāng lái, cǐ shì rú hé jiǎ? xiàng gōng, hè xǐ zán! shēng dàn tiē hè shén xǐ? gōng gōng.
(生白)夫人,你見麼?兩木連枝誰手栽?(貼)相馴白兔走墳台。(旦)無情動植呈祥瑞,否極應須會泰來。(末上白)一封丹詔從天下,忽聽傳聞動郊野。說道旌表門閭,未卜何人也?呀!怎的?只見墳旁白兔真稀詫,連理木分枝兩跨。唧唧,畢竟孝道感將來,此事如何假?相公,賀喜咱!(生旦貼)賀甚喜?公公。
mò wài xiāng chuán yǒu zhào shū, jīng biǎo xiào zǐ mén lǘ, fǔ zhōng yǐ jiē le, xiǎng bì wèi xiàng gōng ér lái fēn xiǎo. shēng rén zhī xiào zhě yì duō, bēi rén hé zú chēng xiào? jiǎ rú zhōu gōng zēng zǐ zhī xiào, yì shì rén zǐ fèn nèi dāng wèi zhī shì, hé zú jīng biǎo? dàn tiē gǎn bú shì? mò fū rén, nǐ shuō zhe nà lǐ huà? gǔ rén yún: xiào dì zhī zhì, tōng yú shén míng, guāng yú sì hǎi, wú suǒ bù tōng. jiàn gǔ mù shēng lián lǐ zhī zhī, bái tù yǒu xún rǎo zhī xìng. xiáng ruì rú cǐ, jí qìng bì lái. mò chàng
(末)外廂傳有詔書,旌表孝子門閭,府中已接了,想必為相公而來分曉。(生)人之孝者亦多,卑人何足稱孝?假如周公、曾子之孝,亦是人子分內當為之事,何足旌表?(旦貼)敢不是?(末)夫人,你說着那裡話?古人云:孝弟之至,通於神明,光於四海,無所不通。見古木生連理之枝,白兔有馴擾之性。祥瑞如此,吉慶必來。(末唱)
liù me lìng lián zhī yì mù, jiàn zhè fén tái, tù zǒu rú xún. qín chóng cǎo mù shàng huái rén, zhè yī fēng zhào, bì yīn jūn. hé liào tiān yě huì xiāng lián mǐn, liào tiān yě huì xiāng lián mǐn. shēng chàng
【六么令】連枝異木,見這墳台,兔走如馴。禽蟲草木尚懷仁,這一封詔,必因君。(合)料天也會相憐憫,料天也會相憐憫。(生唱)
qián qiāng huáng ēn ruò niàn chén, wǒ yě bù tú, lù jí wú shēn. zhǐ chóu ēn bú dào shuāng qīn, kōng gū fù, zhè gū fén. hé qián dàn chàng
【前腔】皇恩若念臣,我也不圖,祿及吾身。只愁恩不到雙親,空孤負,這孤墳。(合前)(旦唱)
qián qiāng zhī tā jiǎ hé zhēn? xiè dé gōng gōng, bào shuō yīn qín. gōng gōng, kōng jiào nǐ wèi wǒ shòu jiān xīn, jīn rì yǒu shuí, jīng biǎo nǐ mén tíng.
【前腔】知他假和真?謝得公公,報說殷勤。公公,空教你為我受艱辛,今日有誰,旌表你門庭。
hé qián tiē chàng
(合前)(貼唱)
qián qiāng lái de shì shèn rén? mèn zhōng wú yóu, yī shēng xún wèn.
【前腔】來的是甚人?悶中無由,一聲詢問。
shēng mèn zhōng wèn shèn me? tiē wú yóu xún wèn wǒ jiā zūn, zhī tā ān yǔ fǒu, sǐ hé cún? hé qián chǒu bàn xiàn guān shàng chàng
(生)悶中問甚麼?(貼)無由詢問我家尊,知他安與否,死和存?(合前)(丑扮縣官上唱)
qián qiāng chì shū yǐ lái jìn, nào dé jiē fāng shàng, rén luàn fēn fēn. wǒ měi tīng dé biàn máng bēn, bàn xiāng àn, jiē huáng ēn. hé qián
【前腔】敕書已來近,鬧得街坊上,人亂紛紛。我每聽得便忙奔,辦香案,接皇恩。(合前)
shēng bái hé fāng zǎi xiàng, zhí dào cǐ jiān? chǒu hǎo jiào zú xià de zhī: jīn rì niú chéng xiàng qīn zì jī qíng zhào shū, dào cǐ kāi dú. dào jīng biǎo zú xià mén lǘ, jiā guān jìn zhí èr wèi fū rén, jiē yǒu fēng hào shǎng cì. xiǎo guān tè lái pū shè, qǐng xiàng gōng fū rén gǎi huàn jí fú. shēng dàn tiē bù kě. chǒu xiān wáng zhì lǐ, xián zhě fǔ ér jiù zhī, bù xián zhě qí ér jí zhī. jīn zú xià fú zhì yǐ guò, yǒu hé bù kě? shēng dàn tiē yě shuō de shì. hé bái bú shì yī fān hán chè gǔ, zhēng de méi huā pū bí xiāng? shēng yuǎn yuǎn wàng jiàn yī cù rén mǎ lái le, xiǎng bì zhào shū dào yě, bù miǎn yíng jiē zé gè. wài jìng shàng chàng
(生白)何方宰相,直到此間?(丑)好教足下得知:今日牛丞相親自齎擎詔書,到此開讀。道旌表足下門閭,加官進職;二位夫人,皆有封號賞賜。小官特來鋪設,請相公夫人改換吉服。(生旦貼)不可。(丑)先王制禮,賢者俯而就之,不賢者跂而及之。今足下服制已過,有何不可?(生旦貼)也說得是。(合白)不是一番寒徹骨,爭得梅花撲鼻香?(生)遠遠望見一簇人馬來了,想必詔書到也,不免迎接則個。(外淨上唱)
qián qiāng fēng shuāng mǎn bìn, yù lēi diāo ān, zǒu biàn hóng chén. jīn rì dào cǐ xǐ xīn xīn, zhòng xiāng jiàn, jiě chóu mèn. hé qián
【前腔】風霜滿鬢,玉勒雕鞍,走遍紅塵。今日到此喜忻忻,重相見,解愁悶。(合前)
wài bái zhè shì nà lǐ? chǒu zhè shì cài jiā zhuāng, qǐng xiàng gōng xià mǎ.
(外白)這是那裡?(丑)這是蔡家莊,請相公下馬。
wài xià mǎ jiè jìng jiè shēng dàn tiē huàn yī shàng chàng
(外下馬介)(淨介)(生旦貼換衣上唱)
qián qiāng xīn huāng bù jǐn, xiǎng zhe huáng ēn, yǐ dào hán mén. pī páo bǐng hù gèng chuí shēn, guān hé pèi, yī fān xīn. hé qián
【前腔】心荒步緊,想着皇恩,已到寒門。披袍秉笏更垂紳,冠和帔,一番新。(合前)
wài bái guì tīng xuān dú: zhèn wéi fēng sú wèi jiào huà zhī jī, xiào yì zhě fēng sú zhī běn. qù shèng yú yuǎn, chún fēng rì lí. yí lún yōu yì, zhèn shén mǐn yān. qí yǒu kè jìn xiào yì, quàn lì fēng huà zhě, kě bù jiǎng quàn, yǐ miǎn sì fāng? yì láng cài yōng, dǔ yú xiào xíng. fù guì bù zú yǐ jiě yōu, gān zhǐ cháng guān yú xiǎng niàn. suī wéi sù zhì, jìng suì jiā míng. tuì guān qì zhí, jué shēng yóu zhe. qí qī zhào shì, dú fèng jiù gū. fú láo jìn cuì, kè zhōng yǎng shēng sòng sǐ zhī qíng, yǔn bèi zhēn jié wéi róu zhī dé. zāo kāng zhī guī, jīn yǐ jiàn zhī. niú shì shàn jiàn qí qīn, yì xiāng fū zǐ. wǎng huái jí dù zhī xīn, shí yǒu xùn ràng zhī měi. yuē xiào yuē yì, kě jiàn jiān quán. sī sān rén zhě, zhèn shí jiā zhī. shǐ sì hǎi yì zhào, jiē néng yí xíng sī rén, qǔ fǎ jiāng lái. fēng yí sú yì, jiào měi huà xíng, táng yú sān dài, chéng kě zhuī pèi. shì yòng chǒng cì, yǐ zhāng xiào yì. cài yōng shòu zhōng láng jiàng, qī zhào shì fēng chén liú jùn fū rén, niú shì fēng hé nán jùn fū rén, xiàn rì xià dào jīng fù cài cóng jiǎn zèng shí liù xūn, mǔ qín shì zèng qín guó fū rén. yú xì! fēng mù zhī qíng hé shēn, yǔn wèi jiào huà zhī běn shuāng lù zhī sī jì jí, xuān zhān yǔ lù zhī ēn. fú cǐ xiū jiā, wèi rǔ dào niàn. xiè ēn! bài xìng jiè shēng bài wài jiè hé méng bāo biǎo, hé yǐ kè dāng!
(外白)跪聽宣讀:朕惟風俗為教化之基,孝義者風俗之本。去聖逾遠,淳風日漓。彝倫攸斁,朕甚憫焉。其有克盡孝義,勸勵風化者,可不獎勸,以勉四方?議郎蔡邕,篤於孝行。富貴不足以解憂,甘旨常關於想念。雖違素志,竟遂佳名。退官棄職,厥聲尤著。其妻趙氏,獨奉舅姑。服勞盡瘁,克終養生送死之情,允備貞潔韋柔之德。糟糠之歸,今已見之。牛氏善諫其親,義相夫子。罔懷嫉妒之心,實有遜讓之美。曰孝曰義,可諫兼全。斯三人者,朕實嘉之。使四海億兆,皆能儀刑斯人,取法將來。風移俗易,教美化行,唐虞三代,誠可追配。是用寵賜,以彰孝義。蔡邕授中郎將,妻趙氏封陳留郡夫人,牛氏封河南郡夫人,限日下到京;父蔡從簡贈十六勛,母秦氏贈秦國夫人。於戲!風木之情何深,允為教化之本;霜露之思既極,宣沾雨露之恩。服此休嘉,慰汝悼念。謝恩!(拜興介)(生拜外介)荷蒙褒表,何以克當!
wài shuō nà lǐ huà? tiē zì bié zūn yán, qiě xǐ wú yàng. wài hái ér, qiě xǐ zì bǎo ān kāng, zài dé xiāng jiàn. zhǐ jìng jiè zhè shì chà lái de guān.
(外)說那裡話?(貼)自別尊顏,且喜無恙。(外)孩兒,且喜自保安康,再得相見。(指淨介)這是差來的官。
shēng jiàn jiè zhòng méng jūn qí, tè jiàng hán mén. wài zhǐ mò jiè zhè shì shuí?
(生見介)重蒙軍騎,特降寒門。(外指末介)這是誰?
shēng shì zhāng dà gōng, duō xiè dé cǐ rén. wài xiāng jiàn jiè dà gōng, wǒ nǚ xù de diē niáng, duō méng fú chí, wèi kè bào ēn. bó jiē, wǒ yǒu jīn zi yī dìng, liáo wèi bào dá zhè gōng gōng qī dé zhī wàn yī. shēng rú cǐ, gǎn méng!
(生)是張大公,多謝得此人。(外相見介)大公,我女婿的爹娘,多蒙扶持,未克報恩。伯喈,我有金子一錠,聊為報答這公公七德之萬一。(生)如此,感蒙!
mò dà rén, jiù zāi xù lín, gǔ zhī dào yě, hé láo zūn cì? shēng qiě zì shōu xià, bēi rén zì xiào quǎn mǎ zhī bào. mò shuō nà lǐ huà? shōu jīn jiè wài chàng
(末)大人,救災恤鄰,古之道也,何勞尊賜?(生)且自收下,卑人自效犬馬之報。(末)說那裡話?(收金介)(外唱)
yī fēng shū wǒ qīn fèng dì zhǐ, shè chéng tú qiān wàn lǐ. niàn qīn qīn de yì měi, tàn zhè hái ér bìng nǚ xù. hái ér, shù zài jiān xīn suī zì kǔ, yī dàn róng huá rén zěn zhī? hé yào mén lǘ, jìn guān zhí, xiào yì míng chuán tiān xià zhī. shēng chàng
【一封書】我親奉帝旨,涉程途千萬里。念親親的意美,探這孩兒並女婿。孩兒,數載艱辛雖自苦,一旦榮華人怎知?(合)耀門閭,進官職,孝義名傳天下知。(生唱)
qián qiāng ér bù xiào yǒu shèn dé? méng yuè fù tè zhǔ wéi. ya! hé rú miǎn sàng qīn, yòu hé xū míng xiǎn guì? kě xī èr qīn jī hán sǐ, bó huàn dé hái ér míng lì guī. hé qián dàn chàng
【前腔】兒不孝有甚德?蒙岳父特主維。呀!何如免喪親,又何須名顯貴?可惜二親饑寒死,博換得孩兒名利歸。(合前)(旦唱)
qián qiāng bǎ zhēn róng zài huà qǔ, rú jīn rì fēng zèng yī. bǎ zhè méi tóu fàng zhǎn shū, zhǐ chóu shòu róng nán zuò féi. qǐ tè nú xīn zhī gǎn dé, liào tā yě xián ēn quán shì lǐ. hé qián tiē chàng
【前腔】把真容再畫取,如今日封贈伊。把這眉頭放展舒,只愁瘦容難做肥。豈特奴心知感德,料他也銜恩泉世里。(合前)(貼唱)
qián qiāng cóng bié hòu tòng āi qī, kuàng jiā zhōng yīn xìn xī. wèi gōng gū duō yuàn yì, wèi diē xíng yòu zhǎng chuí lèi. běn jiàn gōng gū wú kuì sè, yòu dé yǔ diē xíng xiāng yǐ yī. hé qián mò jìng chǒu chàng
【前腔】從別後痛哀戚,況家中音信稀。為公姑多怨憶,為爹行又長垂淚。本見公姑無愧色,又得與爹行相倚依。(合前)(末淨丑唱)
yǒng tuán yuán míng chuán sì hǎi rén zěn bǐ? qǐ dú shì yào mén lǘ? rén shēng pà bù quán xiào yì, shèng míng shì qǐ xiāng qì. zhè lóng ēn měi yù, cóng jiào guǎn lǐng hé suǒ kuì, wàn gǔ qīng biān jì. rú jīn biàn qù, xiāng suí dào jīng jī. bài xiè jūn ēn le, guī tíng yǔ, yī jiā hè xǐ. gòng shè huá yán huì, sì jǐng cháng huān jù.
【永團圓】名傳四海人怎比?豈獨是耀門閭?人生怕不全孝義,聖明世豈相棄。這隆恩美譽,從教管領何所愧,萬古青編記。如今便去,相隨到京畿。拜謝君恩了,歸庭宇,一家賀喜。共設華筵會,四景常歡聚。
wěi shēng xiǎn wén míng kāi shèng zhì,□ shuō xiào nán bìng yì nǚ. yù zhú tiáo hé, shèng zhǔ chuí yī.
【尾聲】顯文明開盛治,□說孝男並義女。玉燭調和,聖主垂衣。
shēng zì jū mù shì yǐ sān nián. dàn jīn rì dān shū xià jiǔ tiān.
(生)自居墓室已三年。(旦)今日丹書下九天。
mò yào shí míng gāo bìng jué guì, jìng xū zhī zi xiào yǔ qī xián.
(末)要識名高並爵貴,(淨)須知子孝與妻賢。
第一出
(末上白)【水調歌頭】秋燈明翠巾莫,夜案覽芸編。今來古往,其間故事幾多般。少甚佳人才子,也有神仙幽怪,瑣碎不堪觀。正是:不關風化體,縱好也徒然。論傳奇,樂人易,動人難。知音君子,這般另做眼兒看。休論插科打諢,也不尋宮數調,只看子孝與妻賢。驊騮方獨步,萬馬敢爭先?
【沁園春】趙女姿容,蔡邕文業,兩月夫妻。奈朝廷黃榜,遍招賢士,高堂嚴命,強赴春闈。一舉螯頭,再婚牛氏,利綰名牽竟不歸。饑荒歲,雙親俱喪,此際實堪悲。堪悲趙女支持,剪下香雲送舅姑。羅裙包土,築成墳墓;琵琶寫怨,竟往京畿。孝矣伯喈,賢哉牛氏,書館相逢最慘淒。重廬墓,一夫二婦,旌表耀門閭。
第二出
(生上唱)【瑞鶴仙】十載親燈火,論高才絕學,休夸班馬。風雲太平日,正驊騮欲騁,魚龍將化。沈吟一和,怎離雙親膝下?盡心甘旨,功名富貴,付之大也。
(白)【(鷓鴣天)宋玉才多未足稱,子云識字
浪傳名。奎光已透三千丈,風力行看九萬程。經世手,濟時英,玉堂金馬豈難登?要將萊彩歡親意,且戴儒冠盡子情。蔡邕沉酣六籍,貫串百家。自禮樂名物,以至詩賦詞章,皆能窮其妙;由陰陽星曆以至聲音書數,靡不極其精。抱經濟之奇才,當文明之盛世。幼而學,壯而行,雖望青雲之萬里;入則孝,出則弟,怎離白髮之雙親?到不如盡菽水之歡,甘齏鹽之分。正是:行孝於己,責報於天。更喜新娶妻房,才方兩月。卻是陳留郡人,趙氏五娘子。儀容俊雅,也休夸桃李之姿;德性幽閒,盡可寄蘋蘩之託。且喜夫妻和順,父母康寧。自家記得詩中雲"為此春酒,以介眉壽。"今喜雙親既壽而康,對此春光,就花下酌杯酒,與雙親稱壽。昨日已分付媳婦安排,不免催促他則個。娘子,安排酒,請爹媽出來。(旦內應介)(外扮蔡公上唱)
【寶鼎兒】小門深巷裡,春到芳草,人閒清晝。
(淨扮蔡婆上唱)人老去星星非故,春又來年年依舊。
(旦上唱)最喜得今朝新酒熟,滿目花開似繡。(合)願歲歲年年人在,花下常斟春酒。
(外淨白)孩兒,請爹媽出來做甚麼?(生白)告爹媽:人生百歲,光陰幾何?幸得爹媽年滿八旬,孩兒一則以喜,一則以懼:況當此春光佳景,閒居無事,孩兒要與爹媽稱慶歇子。(外淨白)如此,也好。(生唱)
【錦堂月】簾幕風柔,庭幃晝永,朝來峭寒輕透。人在高堂,一喜又還一憂。惟願取百歲椿萱,長似他三春花柳。(合)酌春酒,看取花下高歌,共祝眉壽。(旦唱)
【前腔換頭】輻輳,獲配鸞儔。深慚燕爾,持杯自覺嬌羞。怕難主蘋蘩,不堪侍奉箕帚。惟願取偕老夫妻,長侍奉暮年姑舅。(合前)(外唱)
【前腔換頭】還愁,白髮蒙頭,紅英滿眼,心驚去年時候。只恐時光,催人去也難留。惟願取黃卷青燈,及早換金章紫綬。(合前)(淨唱)
【前腔換頭】還憂,松竹門幽,桑榆暮景,明年知他健否安否?嘆蘭玉蕭條,一朵桂花難茂。惟願取連理芳年,得早遂孫枝榮秀。(合前)(生唱)
【醉翁子】回首,看瞬息烏飛兔走。(旦唱)喜爹媽雙全,謝天相佑。(生唱)不謬,更清淡安閒,樂事如今誰更有?(合)相慶處,但酌酒高歌,共祝眉壽。
(外淨唱)
【前腔】卑陋,論做人要光前耀後。勸我兒青雲,萬里馳驟。(生唱)聽剖,真樂在田園,何必當今公與侯?(合前)(生旦唱)
【僥僥令】春花明彩袖,春酒滿金甌。但願歲歲年年人長在,父母共夫妻相勸酬。(外淨唱)
【前腔】夫妻長廝守,父母願長久。坐對送青排闥青山好,看將綠護田疇綠水浟。(合)
【十二時】山青水綠還依舊,嘆人生青春難又,惟有快活是良謀。
(外白)逢時對酒合高歌,(淨)須信人生能幾何?
(生旦)萬兩黃金未為寶,一家安樂值錢多。(並下)
第三出
(末上白)風送爐香歸別院,日移花影上閒庭。晝長人靜無他事,惟有啼鶯三兩聲。小人不是別人,卻是牛太師府里一個院子。若論我那太師富貴,真箇:只有天在上,更無山與齊;舉頭紅日近,回首白雲低。怎見得那富貴?只見勢壓中朝,富傾上苑。白日映沙堤,清霜凝畫戟。門外車輪流水,城中甲第連山。瓊樓酬月十二層,錦帳藏春五十里。香散綺羅,寫不盡園林景致;影搖珠翠,描不就庭院風光。好耍子的油壁車輕金犢肥,沒尋處的流蘇帳暖春雞報。畫堂內持觴勸酒,走動的是紫綬金貂;繡屏前品竹彈絲,擺列的是紅妝粉面。玳帽筵中爇寶香,真箇是朝朝寒食;琉璃影里燒銀燭,果然是夜夜元宵。這般福地洞天,可知有仙姝玉女。休言富貴牛太師,且說賢德小娘子。看他儀容嬌媚,一個沒包彈的俊臉,似一片美玉無瑕;體態幽閒,半點難勾引的芳心,似幾寸清冰徹底。珠翠叢中長大,倒欣着淡雅梳妝;綺羅陣里生來,卻厭他繁華氣象。怪聽笙歌聲韻,惟貪針指工夫。愛此清幽,整白日何曾離繡閣,笑人遊冶,傍青春那肯出香閨。開遍海棠花,也不問夜來多少;飛殘楊柳絮,並不道春去如何。要知他半點真心;惟有穿瑣窗皓月;能使他一雙嬌眼,除非翻翠帳輕風。決非慕司馬的文君,肯學選伯鸞的德耀。更羨他知書知禮,是一個不趨蹡的秀才;若論他有德有行,好一個戴冠兒的君子。多應是相門相種,可惜不做個廝兒;少甚麼王子王孫,爭要求為佳配。呀!理會得麼?他是玉皇殿前掌書仙,一點塵心謫九天。莫怪蘭香熏透骨,霞衣曾惹御爐煙。好怪麼!只見老姥姥和惜春養娘舞將來做甚麼?(淨扮老姥姥丑扮惜春舞上唱)
【雁兒舞】深院重重,怎不怨苦?要尋個男兒,並無門路。甚年能勾,和一丈夫,一處里雙雙雁兒舞?,
(唱舞介)(末白)老姥姥拜揖。(淨白)院子萬福。
(末白)惜春姐拜揖。(丑白)院公萬福。(末白)我且問你兩個,每常間不曾恁地戲耍,怎的今日十分快活?
(丑白)院公,你不得知,我吃小娘子苦,並不許我一步胡踏,並不要說男兒邊廂去。苦咳!你弗要男兒,我須要他。也道我和他相似,也不放我笑一笑。今日天可憐見,吃我千方百計去說化他,只限我一個時辰,去花園中賞玩一番。苦咳!我如何的不快活?(淨白)便是我,也千不合萬不合前生不種福地,把我這裡做丫頭,苦如何說得?做丫頭老了,並不曾有一日得眉頭開。今日得老相公出去,我且來這裡游賞歇子。
(末白)原來恁地,可知你快活也。(淨白)院子,你伏事老相公,公的又撞着公的!我伏事小娘子,雌的又撞着雌的。(末白)又道是鳳只鸞孤。老姥姥,惜春年紀小,也怪他傷春不得。你老老大大,也這般說,甚麼樣子?(淨)哱口息!老畜生,吃你識秋茄晚結,遲花晚發;老自老,似京棗,外面皺,裡面好。你不見東村李太婆?年七十歲,頭光光的,也只是要嫁人。人問他:你老了,嫁甚的?這婆子做四句詩,做得好。
(末)四句詩如何說?(淨)道是:人生七十古來稀,不去嫁人待何時?下了頭髻做新婦,枕頭上放出大擂槌。
(末)你有些欠尊重。(丑)便是西村有個張太婆,年六十九歲,一個公公見他生得好,只是要取他。這婆子道:你做得四句詩。做得好。(末)如何說?(丑)道是:青春年少莫蹉跎,床公尚自討床婆,紅羅帳里做夫婦,枕頭上安着兩個大西瓜。(淨)休閒說,今日能勾得在此閒戲歇子,也不是容易。正撞着院公在此,咱每兩三個自作耍歇子。(丑)還是做什麼耍好?(淨)踢氣球耍。(末)不好。(淨丑)怎地不好?(末白)【西江月】白打從來逞勢,官場自小馳名。如今年老腳□肷疼,圓社無心馳騁。空使繡襦汗濕,謾羅襪生塵。兀的是少年子弟俏門庭,不似寶妝行徑。(丑)鬥百草耍。
(末)也不好。(淨)怎的不好?(末白)【西江月】香徑里扳殘草色,雕闌畔折損花容。又無巧藝動王公,枉費了工夫何用?驚起嬌鶯語燕,打開浪蝶狂烽。若還尋得並頭紅,早把你芳心引動。(淨丑)打鞦韆耍。
(末)這個卻好。(淨丑)打鞦韆怎的便中?(末白)你聽我說:【西江月】玉體輕流香汗,繡裙蕩漾明霞。纖纖玉手把彩繩拿,真箇堪描堪畫。本是北方戎戲,移來上苑豪家。女娘撩亂隔牆花,好似半仙戲耍。(淨丑)恁地便打鞦韆。只是那裡有鞦韆架?(末)我這花園裡那討鞦韆架?一來相公不忻,二來娘子又不好,縱有也拆了。(丑)院公,沒奈何,咱每三個在這裡,廝論做個鞦韆架,一人打,兩人抬。(做架介)(末)誰先打?(淨丑)我兩人抬,院公,你先打。(介)(貼旦在戲房內叫)老姥姥,將我的《列女傳》那裡去了?
(淨丑放)(末跌介)(末起白)你兩人騙得我好也!(淨)今番當我打。(末丑)老姥姥打。(淨打介)(貼旦又叫介)惜春,將我針線箱兒那裡去了?(末丑放)(淨不跌介)(末)你奸得我索性。(丑)今番當我打,疾忙着。
(丑打介)(貼旦上白)莫信直中直,須防仁不仁。(末淨放走下)(丑做不知介)(白)又耍,罷罷,來麼!輪當我打,便奚落人。(貼旦扯丑耳)(丑驚介)(貼旦白)賤人!你直恁的為人不自重,只要閒嬉並閒哄。(丑)娘子,交人怎不去閒嬉?(貼)怎的?(丑)你看麼,鞦韆架尚兀自走動。(貼)賤人!我只教你在此賞玩片時,誰許你在此閒哄?(丑)娘子,奴家名喚做惜春,見這春去,自傷春起來,如何不悶?(貼)你有甚傷春?
(丑)娘子,我早晨間見疏剌刺寒風,吹散了一簾柳絮;餉午間只見浙零零小雨,打壞了滿樹梨花。一霎時囀幾對黃鸝,猛可地叫數聲杜宇。見此春去,如何不悶?
(貼)春光自去,你有甚麼悶來?我和你去習些女工便了。(丑)苦咳!這般天氣,誰不去閒嬉?娘子卻教惜春去習女工,兀的不是悶殺惜春麼?(貼)婦人家誰許你閒嬉?不習女工,有甚勾當?你卻不學不出閨門的。
(丑)娘子,你有千箱羅綺,滿頭珠翠,少甚么子,卻這般自苦?(貼)賤人!好怪麼?做生活是你本分的事,問有和不有做甚麼?(丑)恁的,惜春辭娘子去了,我伏事別人,與他傳消遞息,隨趁也得些快活。伏事着你,見男兒也不許我抬眼。前日艷陽天氣,花紅柳綠,貓兒狗兒也動心,你也不動一動;如今暮春時候,鳥啼花落,誰不傷情?你也不愁一愁。惜春其實難和娘子過活。(貼)賤人!你是狂是顛?我對老相公說,教好生施行你。(丑)娘子可憐見,惜春心裡悶,自這般說。(貼)你看麼?(唱)
【祝英台近】綠成陰,紅似雨,春事已無有。
(丑唱)聞說西郊,車馬尚馳驟。(貼唱)怎如柳絮簾櫳,梨花庭院,(合)好天氣清明時候。
(丑白)【玉樓春】清明時節單衣試,爭奈晝長人靜重門閉?(貼白)我芳心不解亂縈牽,羞見遊絲與飛絮。(丑白)繡窗欲待拈針指,忽聽鶯燕雙雙語。(貼白)無情何處管多情?任取春光自來去。(丑白)娘子。有甚法度教惜春休悶了?(貼唱)
【祝英台序】把幾分春三月景,分付與東流。
(丑白)鳥啼花落,須煩惱你。(貼唱)啼老杜鵑,飛盡紅英,端不為春閒愁。(丑白)不閒愁,也去賞玩節否?(貼唱)休休,婦人家不出閨門,怎去尋花穿柳?
(丑白)不游賞,只怕消瘦了你。(貼唱)把花貌,誰肯因春消瘦?(丑唱)
【前腔換頭】春晝,只見燕雙飛,蝶引隊,鶯浯似求友。(貼白)你是人物,說那蟲蟻做甚麼?(丑唱)那更柳外畫輪,花底雕鞍,都是少年閒遊。(貼白)這賤人,你是婦人家,說那少年事做甚麼?(丑唱)難守,孤房清冷無人,也尋一個佳偶。(貼白)呀,賤人!你到思量男兒。(丑唱)這般說,終身休配鸞儔。(貼唱)
【前腔換頭】知否?我為何不捲珠簾,獨坐愛清幽?(丑白)清幽,清幽,爭奈人愁!(貼唱)千斛悶懷,百種春愁,難上我的眉頭。(丑白)只怕你不長恁地。(貼唱)休憂,任他春色年年,我的芳心依舊。
(丑白)只怕風流年少哄着你。(貼唱)這文君,可不擔閣了相如琴奏。(丑唱)
【前腔換頭】今後,方信你徹底澄清,我好沒來由。(貼白)你怎的不收拾了心下?(丑唱)想象暮雲,分付東風,情到不堪回首。(貼白)你怎不學我?(丑唱)聽剖:你是蕊宮瓊苑神仙,不比塵凡相誘。(貼白)恁地,自隨我習些女工便了。(丑唱)謹隨侍,窗下拈針挑繡。
(貼白)休聽枝上子規啼,(丑白)悶在停針不語時。
(貼白)窗外日光彈指過,(合)席前花影坐間移。(並下)
第四出
(生上唱)【一剪梅】浪暖桃香欲化魚,期逼春闈,詔赴春闈。郡中空有辟賢書,心戀親闈,難捨親闈。
(白)世間好物不堅牢,彩雲易散琉璃脆。蔡邕本欲甘守清貧,力行孝道。誰知朝廷黃榜招賢,郡中把自家保申上司去了;一壁廂來辟召,自家力以親老為辭。這吏人雖則已去,只怕明日又來,我只得力辭。正是:人爵不如天爵貴,功名爭似孝名高?(生唱)
【宜春令】雖然讀,萬卷書,論功名非吾意兒。只愁親老,夢魂不到春闈里。便教我做到九棘三槐,怎撇得萱花椿樹?我這,衷腸一點孝心,對誰人語?
(末扮張大公上唱)
【前腔】相鄰並,相依倚,往常間有事來相報知。(生白)來的卻是張大公。公公拜揖。(末)解元拜揖。解元:(唱)試期逼矣,早辦行裝前途去。(生白)雙親老了,不敢去。(末笑介唱)子雖念親老孤唯,親須望孩兒榮貴。解元,趁此,青春不去,更待何日?
(末白)解元既不肯去,更待老員外和大娘子出來,看如何說;也只是勸解元去分曉。道由未了,兀的便是老員外來。(外上唱)
【前腔】時光短,雪鬢垂,守清貧不圖着甚的。有兒聰慧,但得他為官吾足矣。(外末相見介)(外唱)孩兒,天子詔招取賢良,秀才每都求着科試。快赴春闈,急急整着行李。
(外白)孩兒,如今黃榜招賢,郡中既然辟召你,你如何不去赴選?(末白)兀的大娘子也出來了。(淨上唱)
【吳小四】眼又昏,耳又聾,家私空又空。只有孩兒肚內聰,他若做得官時運通,我兩人不怕窮。
(淨白)我到不合娶媳婦與孩兒,只得六十日,便把我孩兒都瘦了;若更過三年,怕不做一個骷髏。
(末白)只要他不諧。(外白)孩兒,如今黃榜招賢,試期已迫,你這般人才,如何不去赴選?(末白)老員外和大娘子,不可不作成秀才走一遭。(生白)告爹爹,孩兒非不要去,爭奈爹媽年老,家中無人侍奉。(淨白)苦麼!你又沒七子八婿,只有一個孩兒。老賊!你眼又昏,耳又聾,又走動不得,教孩兒出去,萬一有些差池,教兀誰管來?你真箇沒飯吃便着餓死,沒衣穿便着凍死。(外白)你理會得甚麼?孩兒做官,也改換門閭,如何不教他去?(生白)孩兒難去。(唱)
【繡帶兒】親年老光陰有兒?行孝正是今日。終不然為着一領藍袍,卻落後了戲彩斑衣。思之,此行榮貴雖可擬,怕親老等不得榮貴。(外唱)春闈里紛紛大儒,難道是沒爹娘的孩兒方去?(末唱)
【前腔換頭】休迷!男兒漢凌雲志氣,何必苦恁淹滯?可不干費了十載青燈,枉捱半世黃艹齏?須知,
此行是親志休故拒。秀才,你那些個養親之志?(淨唱)百年事只有此兒,老賊!難道是庭前森森丹桂?
(外唱)
【太師引】他意兒難提起,這其間就裡我自知。
(末白)他為甚麼?(外唱)他戀着被窩中恩愛,捨不得離海角天涯。(白)你是讀書人,說個比仿與你:(唱)塗山四日離大禹,你直恁地捨不得分離。(末白)敢是如此。秀才,你貪鴛侶守着鳳幃,多誤了鵬程鶚薦的消息。(淨唱)
【前腔】他意里只要供甘旨,又何曾貪歡戀妻。自古道曾參純孝,何曾去應舉及第?功名富貴天付與,天若與不求須來至。(生唱)娘行是望爹行聽取。(生白)孩兒戀媳婦不肯去呵,(唱)天須鑒孩兒不孝的情罪。
(生白)告爹爹:教孩兒出去,把爹爹媽媽獨自在家,萬一有些差池,一來別人道孩兒不孝,撇了爹娘去取功名;二來道爹娘所見不達,只有一子,教他遠離;以此上不相從。(外白)不從我的言語也由你,但說如何喚做孝?(淨白)老賊!你年七八十歲,也不識做孝。披麻帶索便是孝。(末收介)(生白)告爹爹:凡為人子者,冬溫而夏清,昏定而晨省,問其寒燠,搔其疴癢,出入則扶持之,問所欲則敬進之。是以父母在,不遠遊;出不易方,復不過時。古人的大孝,也只如此。(外白)孩兒,你說的都是小節,不曾說那大孝。(淨白)老賊!你又不死,只管教他做大孝。趕出去赴選不得。(末白)這話有些不祥。(外白)孩兒,你聽我說:夫孝始於事親,中於事君,終於立身。身體髮膚,受之父母,不敢毀傷,孝之始也。立身行道,揚名於後世,以顯父母,孝之終也。是以家貧親老,不為祿仕,所以為不孝。你去做官時節,也顯得父母好處,不是大孝,卻是甚麼?(生白)爹爹說得自是。知他是去做官不做官?若還不中時節,又不能勾事君,又不能勾事親,可謂兩耽閣了。(末白)秀才,說話錯了。老漢常聽得秀才每說道:幼而學,壯而行;懷寶迷邦。謂之不仁。孔席不暇暖,墨突不得黔,伊尹負鼎俎以干湯,百里奚把五羊之皮自鬻,也只要順時行道,濟世安民。秀才,這個正是學成文武藝,合當貨與帝王家。秀才,你這般人才,如何不去做官,濟世安民?(淨白)你都有言語勸我兒,我有個故事說與你聽:在先東村有個李員外孩兒,他爹爹每日只閒炒。只是教孩兒去做官。他吃不過爹爹閒炒,去到長安,那裡無人抬舉他,流落教化,見平章宰相,疾忙田地上拜着。丞相可憐見他,道:我與你個養濟院頭目,去管你爹娘。這個人道:做養濟院頭目,如何去管得爹娘?比及他回來,爹娘果在養濟院裡。他爹問他娘道:我教孩兒去的是?今日我孩兒做頭目,人也不敢欺負我。你今日去,千萬取個養濟院頭目,卑田院大使回來,也休教人欺負我。(末白)只有乞丐相,教我聽了半日。(外白)孩兒。你便去。(生介)孩兒去則不妨,爹媽教誰看管?(末白)秀才,自古道:千錢買鄰。八百買舍。老漢既忝在鄰舍,秀才但放心前去,不揀有甚欠缺,或是大員外老安人有些疾病,老漢自當早晚應承。(生白)如此,謝得公公!凡事專托公公周濟。如此,卑人沒奈何,只得收拾行李便去。(生唱)
【三學士】謝得公公意甚美,凡事仗托維持。假饒一舉登科日,難道是雙親未老時。只恐錦衣歸故里,雙親的怕不見兒。(外唱)
【前腔】萱室蝽庭衰老矣,指望你換了門閭。你休道無人供奉。你做得官呵,三牲五鼎供朝夕,須勝似啜菽並飲水。你若錦衣歸故里,我便死呵,一靈兒終是喜。(末唱)
【前腔】托在鄰家相倚依,專當效峰區區。秀才,你為甚在十年窗下無人問?只圖個一舉成名天下知。你若不錦衣歸故里,誰知你讀萬卷書?(淨唱)
【前腔】一旦分離掌上珠,我這老景憑誰?忍將父母饑寒死,博換得孩兒名利歸。你縱然衣錦歸故里,補不得你名行虧。
(外白)孩兒,急辦行裝赴試闈。(生)父親嚴命怎生違?(合)一舉首登龍虎榜,十年身到鳳皇池。(並下)
第五出
(旦上唱)【謁金門】春夢斷,臨鏡綠雲撩亂。聞道才郎游上苑,又添離別嘆。(生接唱)苦被爹行逼遣,脈詠此情何限。骨肉一朝成拆散,可憐難捨拚。
(旦白)解元,雲情雨意,雖可拋兩月之夫妻;雪鬢霜鬟,更不念八旬之父母。功名之念一起,甘旨之心頓忘,是何道理?(生白)娘子,休說那話。膝下遠離,豈無眷戀之意?奈堂上父母力勉,不聽分剖之辭,教卑人如何是得?(旦白)我多猜着你了:(唱)
【忒忒令】你讀陪思量要做狀元,我只怕你學疏才短。(生白)我不曾才短。(旦唱)只是孝經,曲禮,你早忘了一半。(生白)我不曾忘了。(旦白)你身曾忘了:(唱)卻不道夏淸與冬溫,昏須定,晨須省,親在游怎遠?(生唱)
【前腔】我哭哀哀推辭了萬千,他鬧炒炒抵死來相勸。將我深罪,不由人分辨。(旦白)罪你甚麼?
(生唱)只道我戀新婚,逆親言,貪妻愛,不肯去赴選。
(旦唱)
【沉醉東風】你爹行見得你好偏,只一子不留在身畔。(介)我和你去說咱。休休,他只道我不賢,要將你迷戀。苦!這其間怎不悲怨?(合)為爹淚漣,為娘淚漣,何曾為着夫妻上意牽?(生唱)
【前腔】做孩兒節孝怎全?做爹行不從人幾諫。呀!俺為人子,不當恁地說。也不是要埋冤,影只形單,我出去有誰來看管。(合前)
(生白)娘子,爹爹媽媽來,你且搵了眼淚。(外淨上唱)
【臘梅花】我孩兒出去在今日中,爹爹媽媽來相送。但願得魚化龍,青雲得路,桂枝高折步蟾宮。
(外白)孩兒,安排行李了未?(生白)安排已了。
(外白)安排既了,如何不去?(淨白)他若出去,家中更無第二人,只有一個媳婦,如何不分付他幾句?
(生白)孩兒沒別事,只等張大公來,把爹娘託付與他,教他早晚應承,孩兒庶可放心前去。(旦白)張大公早來。(末上白)仗劍對樽酒,恥為遊子顏。所志在功名,離別何足嘆。(相見介)(生白)卑人如今出去,家中並無親人。爹爹媽媽,年老衰倦;一個媳婦,只是女流之輩,他理會得甚麼?凡事全賴公公相與扶持,早晚看管;家中有些欠缺,亦望公公周濟。昨日已蒙親許,今日特此拜懇。卑人稍有寸進,自當效結草銜環之報,決不敢忘恩!(末白)受人之託,必當終人之事。況一言既出,駟馬難追。昨日已許秀才,去後決不相誤。
(生旦)謝得公公!(外白)孩兒去。(生白)孩兒拜辭爹媽便去。(拜唱)
【園林好】兒今去,爹媽休得要意懸。兒今去今年便還,但願得雙親康健。(合)須有日拜堂前,須有日拜堂前。(外唱)
【前腔】我孩兒不須掛牽,爹只望孩兒貴顯。若得你名登高選,(合)須早把信音傳,須早把信音傳。
(淨唱)
【江兒水】膝下嬌兒去,堂前老母單,臨行只得密縫針線。眼巴巴望着關山遠,冷清清倚定門兒遍,教我如何消遣?(合)要解愁煩,須是寄個音書迴轉。
(旦唱)
【前腔】妾的衷腸事,萬萬千,說來又怕添縈絆。六十日夫妻恩情斷,八十歲父母如何展?教我如何不怨?(合前)(末唱)
【五供養】貧窮老漢,托在鄰家,事體相關。此行須勉強,不必恁留連。你爹娘早晚,早晚里我專來陪伴。丈夫非無淚,不灑別離間。(合)骨肉分離,寸腸割斷。(生跪介唱)
【前腔】公公可憐,俺的爹娘,望你周全。此身還貴顯,自當效銜環。(旦唱)有孩兒也枉然,你爹娘到教別人來看管。此際情何限,偷把淚珠彈。(合前)(外唱)
【玉交枝】別離休嘆,我心下非不痛酸。非爹苦要輕拆散,也只是要圖你榮顯。(淨唱)蟾宮桂枝須早扳,北堂萱草時光短。(合)又不知何日再圓?又不知何日再圓?(生唱)
【前腔】雙親衰倦,你扶持着他老年。飢時勸他加餐飯,寒時頻與衣穿。(旦唱)做媳婦事舅姑不待你言,你做孩兒離父母何日返?(合前)(外唱)
【川撥棹】歸休晚,莫教人凝望眼。(生唱)但有日回到家園,怕回來雙親老年。(合)怎教人心放寬?不由人不淚彈。(旦唱)
【前腔換頭】我的埋冤怎盡言?我的一身難上難。(生唱)娘子,你寧可將我來埋冤,莫將我爹娘來冷看。(合前)
(生白)此行勉強赴春闈,(外淨末旦)專望你明年衣錦歸。(合)世上萬般哀苦事,無過死別共生離。
(外淨末先下)(生旦在場)(旦白)秀才,你如何割捨便去?(生白)教卑人如何是得?(旦唱)
【尾犯】懊恨別離輕,悲豈斷弦,愁非分鏡。只慮高堂,怕風燭不定。(生唱)腸已斷欲離未忍,淚難收無言自零。(合)空留戀,天涯海角,只在須臾頃。
(旦唱)
【尾犯序】無限別離情,兩月夫妻,一旦孤另。此去經年,望迢迢玉京。思省,奴不慮山遙路遠,奴不慮衾寒枕冷;奴只慮,公婆沒主一旦冷清清。(生唱)
【前腔換頭】何曾,想着那功名?欲盡子情,難拒親命。我年老爹娘,望伊家看承。畢竟,你休怨朝雨暮雲,只得替着我冬溫夏淸。思量起,如何教我割捨得眼睜睜。(旦唱)
【前腔】儒衣才換青,快着歸鞭,早辦回程。十里紅樓,休重娶娉婷。叮嚀,不念我芙蓉帳冷,也思親桑榆暮景。親祝付,知他記否空自語惺惺。(生唱)
【前腔】寬心須待等,我肯戀花柳,甘為萍梗?只怕萬里關山,那更音信難憑。須聽,我沒奈何分情破愛,誰下得虧心短行?(合)從今去,相思兩處一樣淚盈盈。
(旦白)官人去,千萬早早回程。(生白)卑人有父母在上,豈敢久戀他鄉!(生唱)
【鷓鴣天】萬里關山萬里愁。(旦唱)一般心事一般憂。(生唱)親闈暮景應難保,客館風光怎久留?
(生先下)(旦唱)他那裡,謾凝眸,正是馬行十步九回頭。歸家只恐傷親意,閣淚汪汪不敢流。(旦下)
第六出
(末上白)大道青樓御苑東,玉闌朱戶閉簾櫳。金鈴犬吠梧桐月,朱鬣馬嘶楊柳風。小人卻是牛太師府中一個老院子。這幾日老相公出朝,不知有甚勾當,久留省中,未曾回府。聞知府中幾個姑媽和老姥姥,幸得相公出去,每日在後花園閒耍;今日想必知道相公回來,都不見了。小人免不得灑掃廳堂,安排書館,等相公回來。好怪麼!只見一個婆婆走入來做甚麼?
(淨上唱)
【字字雙】我做媒婆甚妖嬈,談笑。說開說合口如刀,波俏。合婚問卜若都好,有鈔。只怕假做庚帖被人告,吃拷。
(末白)婆婆,來做什麼?(淨白)院公萬福!老媳婦特來與張直閣做媒。(末白)我這小娘子不比別的,老相公不輕許,且慢着。又有一個媒婆來。(丑上唱)
【前腔】我做媒婆甚艱辛,尋趁。有個新郎要求親,最緊。我每隻得便忙奔,討信。(介)路上更有早行人,心悶。
(末白)婆子,你來做甚麼?(丑白)老媳婦特來與李承奉求親。(末白)我方才卻對那婆婆說,我這媒怕難做。(丑白)原來這婆子也來做媒。苦咳!我是張媒婆,幾年在府前住,今日這媒吃你做?(淨介)偏你會做媒?但是門當戶對的便了。終不然你在府前住,定要你做媒,你與乞兒做媒,也嫁他?(末白)休鬧!等相公回來,自有區處。(外扮牛太師上唱)
【齊天樂】鳳皇池上歸環佩,袞袖御香猶在。棨戟門前,平沙堤上,何事車填馬隘?星霜鬢改,怕玉鉉無功,赤舄非才。回首庭前,淒涼丹桂好傷懷。
(末喏)(淨丑白)相公萬福!(外白)這兩個婆子做什麼?(淨白)奴家是張尚書府里來求親。(丑白)奴家是李樞密家裡特來做媒。(外白)不揀什麼人,但是有才學,一筆掃盡千張紙的,方可中選。(淨白)告相公:奴家的新郎,一筆掃盡一千五百張紙。(丑白)直屁!我的新郎,一筆掃盡三萬三千三百三十單三張紙。
(末收介)休得這裡閒炒!(外白)不要胡說,除非做得天下狀元,方可嫁他,若是別人,不許問親。(淨白)告相公:這個新郎庚帖,人算他命,道他做得天下狀元。(丑背後搶介)相公,他的不做狀元;奴家這個庚帖,定做狀元。(淨又搶相打介)(外怒)這兩人到來我家裡無禮!左右,與我搜看,不揀有什麼庚帖婚書,都與我扯碎。(末搜扯破介)(淨丑哭介)(外白)左右,把他兩個吊在廳前,各打十八。(末)領鈞旨。(介)
(外)急把媒婆打離廳。(末)除非狀元方可問姻親。
(淨丑)干吃十八下黃荊杖,(合)那些個成與不成吃百瓶?(末淨丑先下)(外在場白)光陰似箭催人老,日月如梭趲少年。自家沒了夫人,只有一個女兒,如今不覺長大成人,又未曾問親。只是一件,我的女孩兒,性格溫柔,是事實會,若教他嫁一個膏梁子弟,怕壞了他;只教他嫁個讀書人,成就他做個賢婦,多少是好?這幾日自不在家,聽得使喚每日都去後花園中閒耍,這是我的女孩兒不拘束他。如今人來做媒,相將做人媳婦,怎不教道他?孩兒和惜春、老姥姥過來。
(貼上唱)
【花心動】幽閣深沉,問佳人:為何懶添眉黛?針線日長,圖史春閒,誰解屢傍妝檯?絳羅深護奇葩小,還不許蜂識鶯猜。(淨丑唱)笑瑣窗,多少玉人無賴!
(貼白)爹爹萬福!(外白)孩兒,婦人之德,不出閨門,你如何不省得?我這幾日出朝去,見說道幾個使喚都在後花園閒耍,卻是你不拘束他。你如今年紀長大,今日是我孩兒,他日做別人媳婦,你如今不鈐束他,倘或他做出歹事來,也把你名兒污了。(貼白)謝得爹爹教道,孩兒再來自拘束他。(外白)老姥姥,你年紀大矣,你做管家婆婆,到哄着女使每閒嬉,是何所為?(淨白)不干老姥姥事,都是惜春。(丑白)這都是你。(介)(淨)是你。(介)(外唱)
【惜奴嬌】孩兒來,杏臉桃腮,又當有松筠節操,蕙蘭襟懷。閨中言語,不出閫閾之外。老姥姥,不教孩兒伊之罪。惜春,這風情今休再。(合)記再來,但把不出閨門的,語言相戒。(貼唱)
【前腔換頭】堪哀,萱室先摧。嘆婦儀姆訓,未曾諳解。蒙爹嚴命,從今怎敢不改!老姥姥,早晚望伊家將奴誨。惜春,改前非休違背。(合前)(淨唱)
【黑麻序】聽浼:父母心,婚姻事要早諧。勸相公,早畢兒女之債。(外唱)休呆,如何女子前,將此口亂開。(合)記今來,但把不出閨門的,語言相戒。
(丑唱)
【前腔】輕浼,我受寂寞擔煩惱,教我怎捱?細思之,怎不教人珠淚盈腮?(貼唱)寬待,溫衣並美食,何須苦掛懷?<合前)
(外白)婦人不可出閨門。(貼白)多謝家尊教育恩。
(合)休道成人不自在,須知自在不成人。(並下)
第七出
(生止唱)【滿庭芳】飛絮沾衣,殘花隨馬,輕寒輕暖芳辰。江山風物,偏動別離人。回首高堂漸遠,嘆當時恩愛輕分。傷情處,數聲杜宇,客淚滿衣襟。
(末上唱)
【前腔換頭】萋萋芳草色,故園人望,目斷王孫。謾憔悴郵亭,誰與溫存?(淨丑上唱)聞道洛陽近也,還又隔幾個城闉。(合)澆愁悶,解鞍沽酒,同醉杏花村。
(生白)【浣溪沙】千里鶯啼綠映紅,(丑白)水村山郭酒旗風,(淨白)行人如在畫圖中。(末白)不暖不寒天氣好,或來或往旅人逢,(合)此時誰不嘆西東。
(生唱)
【甘州歌】衷腸悶損,嘆路途千里,日日思親。青梅如豆,難寄隴頭音信。高堂已添雙鬢雪,俺客路空瞻一片雲。(合)途中味,客里身,爭如流水蘸柴門?休回首,欲斷魂,數聲啼鳥不堪聞。(末唱)
【前腔】風光正暮春,便縱然勞役,何必愁悶?綠英紅雨,征袍上染惹芳塵。雲梯月殿圖貴顯,水宿風餐莫厭貧。(合)乘桃浪,躍錦鱗,一聲雷動過龍門。榮歸去,綠綬新,休教妻嫂笑蘇秦。(淨唱)
【前腔】誰家近水濱,見畫橋煙柳,朱門隱隱。鞦韆影里,牆頭半出紅粉。他無情笑語聲漸杳,卻不道惱殺多情牆外人。(合)思鄉遠,愁路貧,肯如十度謁侯門?行看取,朝紫宸,鳳池鰲禁聽絲綸。(丑唱)
【前腔】遙望霧靄紛,想洛陽宮闕,行行將近。程途勞倦,欲待共飲芳樽。垂楊瘦馬莫暫停,只見那古樹昏鴉棲漸盡。(合)天將暝,日已曛,一聲殘角斷樵門。尋宿處,行步緊,前村燈火已黃昏。(合唱)
【余文】向人家,忙投奔,解鞍沽酒共論文,今夜雨打梨花深閉門。
(生白)江山風物自傷情,(合)南北東西為利名。路上有花並有酒,一程分作兩程行。(並下)
第八出
(旦上唱)【破齊陣】翠減祥鸞羅幌,香銷寶鴨金爐。楚館雲閒,秦樓月冷,動是離人愁思。目斷天涯雲山遠,人在高堂雪鬢疏,緣何書也無?
(白)【古風】明明匣中鏡,盈盈曉來妝。憶昔事君子,雞鳴下君床。臨鏡理笄總,隨君問高堂。一旦遠別離,鏡匣掩清光。流塵暗綺練,青苔生洞房。零落金釵鈿,慘澹羅衣裳。傷哉憔悴容,無復蕙蘭芳。有懷淒以苦,有路阻且長。妾身豈嘆此,所憂在姑嫜。念彼猿猱遠,眷此桑榆光。願言盡婦道,遊子不可望。勿彈綠綺琴,弦絕令人傷。勿聽白頭吟,哀音斷人腸。人事多錯迕,羞彼雙鴛鴦。奴家嫁與伯喈,才方兩月。指望與他同侍雙親,偕老百年。誰知公公嚴命,強他赴選。自從去後,到今並無一個消息。把公婆拋撇在家,教奴家獨自應承。奴家一來要成丈夫之孝,二來要盡為婦之道,盡心竭力,朝夕奉養。正是:天涯海角有窮時,只有此情無盡處。(唱)
【風雲會四朝元】春幃催赴,同心帶綰初。嘆陽關聲斷,送別南浦,早已成間阻。謾羅襟上淚漬,謾羅襟上淚漬,和那琴瑟塵埋,錦被羞鋪。寂寞瓊窗,蕭條朱戶,空把流年度。咍,酩子裡自尋思,妾意君情,一旦如朝露。君行萬坦途,妾心萬般苦。君還念妾,迢迢遠遠也索回顧。
【前腔】朱顏非故,綠雲懶去梳。奈畫眉人遠,傅粉郎去,鏡鸞羞自舞。把歸期暗數,把歸期暗數,只見雁杳魚沉,鳳只鸞孤。綠遍汀洲,又生芳杜,空自思前事。咍,日近帝王都,芳草斜陽,教我望斷長安路。君身豈盪子,妾非盪子婦。其間就裡,千千萬萬有誰堪訴?
【前腔】輕移蓮步,堂前問舅姑。怕食缺須進,衣綻須補,要行須與扶。奈西山景暮,奈西山景暮,教我倩着誰人,傳語我的兒夫。你身上青雲,只怕親歸黃土,臨別也曾多祝付。咍,那些兒個意孜孜,只怕十里紅樓,貪着人豪富。雖然是忘了奴,也須索念父母。無人說與,這淒淒冷冷怎生辜負?
【前腔】文場選士,紛紛都是才俊徒。少甚麼鏡分鸞鳳,都要榜登龍虎,遍他將我誤。也不索氣苦,也不索氣苦,既受託了蘋蘩,有甚推辭?索性做個孝婦賢妻,也得名書青史,省了些閒淒楚。咍,俺這裡自支吾,休得污了他的名兒,左右與他相回護。你腰金與衣紫,須記得釵荊與裙布。一場愁意緒,堆堆積積宋玉難賦。
(白)高堂回首日已斜,遊子何事在天涯?紅顏勝人多薄命,莫怨春風當自嗟。(下)
第九出
(末上白)朝為田舍郎,暮登天子堂。將相本無神,男兒當自強。自家不是別人,卻是河南府中首領官。每年狀元及第,赴瓊林宴,遊街三日,不揀鞍馬、酒席供設,樂人祗應,都是河南府尹提調辦事。今年蔡伯喈做狀元,今日赴宴,俺府尹相公不出來,委着自家提調。昨日已分付太僕寺掌鞍馬祗候,洛陽縣管排設的令史,鳴鼓三通,都要到此聚會,聽點視。(擂鼓介)掌鞍馬的祗候那裡?(丑上白)有問即對,無問不答。(末白)鞍馬備辦了未曾?(丑白)告郎中:馬多在。先有一萬好馬。(末白)怎見得好馬?(丑白)但見耳批雙竹,鬃散五花。展開鳳臆龍鬐,抬起烏頭虎頷。響篤篤翠蹄削玉,點滴滴赤汗流珠。隅目青熒夾鏡懸,肉鬃磊磈連錢動。一跳時尾捎雲漢,只驀過玄山甫崆峒;一霎時走遍神州,直趕上流星奔電。九方皋管教他稱賞,千金價也不枉追求。(末白)有甚顏色的?(丑白)布汗、論聖、虎刺、合里、烏赭、啞兒爺、屈良、蘇盧、棗騮、栗色、燕色、兔黃、真白、玉面、銀鬃、秀膊、青花。(末白)有甚好名兒?(丑白)飛龍、赤兔、騕褭、驊騮、紫燕、驌驦、齧膝、逾暉、騏驎、山子、白羲、絕塵、浮雲、赤電、絕群、逸驃、騄驪、龍子、驎駒、騰霜驄、皎雪驄、凝露驄、懸光驄、決波騟、飛霞驃、發電赤、流金馬瓜、翔驎紫、奔紅赤、照夜白、一丈烏、九花虬、望雲騅、忽雷駁、拳毛騧、獅子花、玉逍遙、紅叱撥、紫叱撥、金叱撥、青海月支生下,大宛越□將來。(末白)有甚麼好馬廄?(丑白)飛龍、翔驎、吉良、龍媒、騶駼、駃騠、鵷鸞、六群、天花、鳳苑、奔星、內駒、左飛、右飛、左方、右方、東南內、西南內。盡印三花飛鳳字,中藏萬匹好龍媒。
(末白)怎的打扮?(丑白)錦韉燦爛披雲,金鐙熒煌耀日,香羅帕深護金鞍,紫游韁牽動玉勒。瑪瑙妝就轡頭,珊瑚做成鞍子。(末白)如今選幾個在這裡?(丑白)告郎中:如今無了。只有一萬匹馬,一千三百個漏蹄,二千七百個抹靨,三千八百個熟瘸,二千二百個慈眼。鞍鞽又破損,坐子又欹傾。抽轡儘是麻繩,鞭子無非荊杖。餓老鴟全然拉搭,雁翅板片片雕零。鞍轡並不周全,牽鞚何曾完備,其實不中。(末白)休胡說!若還不完備時節,我對府尹相公說,好生打你。
(丑白)郎中可憐見,小人一壁廂自理會。(末白)馬完備時節,牽在五門外廂,候狀元謝恩出來,騎馬遊街。
(丑白)不妨事,只教春風得意馬蹄疾,一日看盡長安花。(丑先下)(末白)洛陽縣管排設的令史過來。(淨上白)廳上一呼,階下百喏。(末白)排設完備了未?
(淨白)都完備了。但見珠簾高卷,翠幕低垂。珊瑚席邏逼精神,玳瑁筵安排奇巧。金爐內謾騰騰的焚瑞腦,玉瓶內嬌滴滴的插奇花。四圍環繞畫屏山,滿座重鋪錦褥子。金盤犀箸光錯落,掩映異果珍羞;銀海瓊舟影盪搖,番動蒲萄玉液。灑掃乾乾淨淨,並無半點塵埃;安排整整齊齊,另是一般氣象。正是:移將金谷繁華景,整點瓊林富貴天。(末日)恁的,你去那裡等侯。一霎時不完備,定施行你。(淨白)瓊林深處風光好,別是人間一洞天。(淨下)(末白)【臨江仙】日映宮花明翠巾莫,藍袍嫩綠新裁。五花門外榜初開,金鞍乘駿馬,敕賜上天階。十里紅樓簾盡卷,美人爭看名魁。黃旗影里鬧咳咳,大家齊雅靜,看取狀元來。
(下)(生淨丑騎馬上唱)
【窣地錦襠】姮娥剪就綠雲衣,折得蟾宮第一枝。宮花斜插帽檐低。一舉成名天下知。
【哭岐婆】洛陽富貴,花如錦綺。紅樓數里,無非嬌媚。春風得意馬蹄疾,天街賞遍方歸去。
(生淨先下)(丑墜馬介)救我!爹爹、奶奶、媳婦、孩兒、哥哥、嫂嫂、兄弟、伯伯、叔叔,都來救我歇子。(末作陪宴官騎馬上唱)
【水底魚兒】朝省尚書,昨日蒙聖旨:道狀元及第,教咱去陪宴席。(馬跳過丑身上)(丑叫)跌壞了人胎!(末介馬不行介)越着鞭越退,遣人心下疑。轉頭回望,(丑叫介)叫我的還是誰?
(末下馬見介丑叫末白)漢子,你是誰?(丑白)我是墜馬的狀元。(末扶丑介)(丑白)問你是誰?(末白)我是中書省陪宴官。你為甚墜馬?(丑唱)
【北叨叨令】鬧炒炒街市上遊人亂,(末白)你馬驚了?(丑唱)乖頭口抵死要回身轉。(末白)怎的不勒過?(丑唱)戰兢兢只怕韁繩斷,(末白)為甚不打他?
(丑唱)怯書生早已神魂散。(末白)不害事麼?(丑唱呻吟介)險跌折了腿也麼哥,險樁破了頭也麼哥,我好似小秦正三跳澗。
(末白)你馬那裡去了。(丑白)知他那裡去。傷人乎?不問馬。(末白)猶骨自文驟驟的。我就這裡人家借一個與你騎。(丑白)休靜辦,若借馬與小子騎,更着死。(末白)怎地便着死?(丑白)你不聞孔夫子說:有馬者借人乘之,今亡已夫!(末白)一口胡柴。遠遠望見有二個人來,你在這裡等着,怕他有馬,就借一個與你騎。(生淨騎馬上唱)
【窣地錦襠】荷衣新惹御香歸,引領群仙下翠微。杏園惟有後題詩,此是男兒得志時。
(丑叫白)同行也好!我攧得渾身都粉磕麻碎了,你二人自去了。(淨白)原來足下墜馬。(丑白)可知。
(末白)不是小子相搭救時節,險送了他性命。(生淨白)如此,更賴相公之力。(丑白)你二人自去赴宴,我去太平坊下李郎中家裡去便來。(生淨末問)去做甚麼?(丑白)我去醫攧撲傷損瘡。(生淨末白)你且來,我從人有馬,索一個與你騎。(丑白)小子告退,你三人自去。(末白)怎道你是狀元,如何不去赴宴?(丑白)赴宴也自好,只是騎馬不得。休休,你三人騎馬先走,我隨着你提胡床來。(末白)甚模樣!(丑白)卻有兩說:路上人問,你便道是使喚的伴當;若是筵席之中,卻說是打伴當人。(末白)好窮對副。(合唱)
【哭岐婆】玉鞭裊裊,如龍驕騎。黃旗影里,笙歌鼎沸。如今端的是男兒,行看錦衣歸故里。
(末白)這裡便是杏園,請眾人少駐。(丑白)馬都牽將僻處去,人道四位官員,只有三個馬,不惡模樣?
(末白)教誰牽?(丑白)小子自牽。(末白)自不怕羞。諸公既然到此,年例請留佳作。(生白)小子措思。
(介)詩有了。(淨丑白)請教。(生白)道是五百名中第一仙,花如羅綺柳如煙。綠袍乍着君恩重,黃榜初開御墨鮮。禮樂三千傳紫禁,風雲九萬上青天。時人謾訝登科早,未許姮娥愛少年。(眾白)好詩!(淨白)小子也有一首詩。(生末丑白)願聞,願聞。(淨白)道是遲日江山麗,春風花草香。泥融飛燕子,沙暖睡鴛鴦。
(生末丑白)使不得,這是別人的。(淨白)魍魎賊!我三場都是別人的也中了,一首詩使別人的到不得?
(末白)又道是七步成章。(淨白)你道我真箇做不得,也□□做一首:道是赴選何曾入貢闈,此身不擬着荷衣。三場儘是渾身代,一個全然放屁龜。自笑持杯濫叨酒,卻愁把筆怎題詩?有人問我求佳作,(眾白)如何回他?(淨白)問我先生便得知。(末白)又道是當仁不讓於師。(丑白)尊兄諸位做律詩,小子不要說律詩,做一篇古風;尊兄都說赴選事,小子不要說那熟套,另立一題。(眾白)還是把甚為題?(丑白)便把小子方才墜馬為題。這是奇事,不可不入詠。小子做古風。(眾白)願聞。(丑白)道是君不見去年騎馬張狀元,跌了左腿不相連?又不見前年跨馬李試官,跌了骨臀沒半邊?世上三般拚命事,行船走馬打鞦韆。小子今年大拚命,也來隨趁跨金鞍。跨金鞍,災怎躲?叵耐畜生侮弄我。大叫三聲不肯行,連攛兩攛不是耍。便把韁繩緊緊拿,縱有長鞭怎敢打?須臾之間掉下來,一似狂風吹片瓦。昨日行過樞密院,三個軍人來唱喏。小子慌忙走將歸,(眾白)如何?(丑白)沒,怕他請我交戰馬。(末白)這夢休學。(把酒介唱)
【五供養】文章高晁董,對丹墀已膺天寵。
(合)赴瓊林新宴,顫宮花緩引黃金鞚。(淨丑唱)九重天上聲名動,紫泥封已傳丹鳳。(合)便催歸玉簡侍宸旒,他日歸來金蓮送。(末唱)
【山花子】玳筵開處遊人擁,爭看五百名英雄。
(生唱)喜鰲頭一戰有功,荷君奏捷詞鋒。(合)太平時車書已同,干戈盡戢文教崇,人間此時魚化龍。留取瓊林,勝景無窮。(淨唱)
【前腔】三千禮樂如泉涌,一筆萬丈長虹。看奎光飛纏紫宮,光搖萬玉班中。(合前)(主唱)
【前腔換頭】青雲路通,一舉能高中,三千水擊飛沖。又何必扶桑掛弓?也強如劍倚在崆峒。(合前)(丑唱)
【前腔換頭】恩深九重,絡繹八珍送,無非翠釜駝峰。(末唱)看吾皇待賢恁隆,也不枉了十年窗下把書來攻。(合前)(生唱)
【大和佛】寶篆沉煙香噴濃,(合)濃雲羅繡叢。
(丑淨唱)瓊舟銀海番動酒鱗紅,一飲盡教空。(生唱)傳杯自覺心先痛,縱有香醪欲飲難下我喉嚨。他寂寞高堂菽水誰供奉?俺這裡傳杯喧鬨。(合)休得要,對此歡娛意沖沖。(眾唱)。
【舞霓裳】願取群賢盡貞忠,盡貞忠。管取雲台畫形容,畫形容。時清無報君恩重,惟有一封書上勸東封,更撰個河清德頌。乾坤正,看玉柱擎天又何用?(合唱)
【紅繡鞋】猛拚沉醉東風,東風。倩人扶上玉驄,玉驄。歸去路,望畫橋東。花影亂,日曈曨,沸笙歌影里紗籠,紗籠。
【意不盡】今宵添上繁華夢,明早遙聽清禁鍾,皇恩謝了鵷行豹尾陪侍從。
(生白)名傳金殿換青袍,(淨丑白)酒醉瓊林志氣豪。(末)君看萬般皆下品,(合)思量惟有讀書高。
(並下)
第十齣
(旦上唱)【憶秦娥】長吁氣,自憐薄命相遭際。相遭際,晚年舅姑,薄情夫婿。
(白)【清平樂】夫妻兩月,一旦成分別。沒主公婆甘旨缺,幾度思量悲切。家貧先自艱難,那更不遇豐年。恁的千辛萬苦,蒼天也不相憐。奴家自從兒夫出去,遭此饑荒;況兼公婆年老,朝不保夕。教奴家獨自,如何區處?婆婆日夜埋冤公公,當初不合教孩兒出去。如今饑荒,教媳婦怎生區處。公公又不伏善,只管在家煎妙。免不得等公公婆婆出來,待奴家着些產道理,勸解則個。(外上唱)
【前腔】孩兒一去無消息,雙親老景難存濟。
(上唱扯外耳)難存濟,不思前日,強教孩兒出去。
(旦勸介)(淨白)老賊!抵死教孩兒出去赴選,今日沒飯吃,他便做得狀元,濟你甚事?若是孩兒在家裡,也會區處裨補,也不到得恁地狽。老賊,你死休!
(外白)我是神仙,知道今日恁地饑荒!誰家不飢餓,誰似你這般埋冤?休休,我死,我死!今日饑荒也是死,我被你埋冤,吃不過也索死。(旦扯住介)公公婆婆且息怒,聽奴家一句分剖:當初教孩兒出去時節,不道今日恁地饑荒,婆婆難埋冤公公。今日婆婆見這般荒歉,孩兒又不在眼前,心下焦燥,公公也休怪婆婆埋冤。請自寬心,奴家如今把些釵梳首飾之類,去典些糧米,以充公婆一時口食。寧可餓死奴家,決不將公婆落後了。(淨白)媳婦,你說得好,我只恨這老賊:(淨唱)
【金索掛梧桐】區區個孩兒,兩口相依倚。沒事為着功名,不要他供甘旨。教他去做官,要改換門閭。他做得官時你做鬼,老賊!你圖他三牲五鼎供朝夕,今日裡要一口粥湯卻教誰與你?相連累,我孩兒因你做不得好名儒。(合)空爭着閒非閒是,空爭着閒非閒是,只落得雙垂淚。(外唱)
【前腔】養子教讀書,只望他身榮貴。黃榜招賢,誰不去登科試?譬如范杞染,差去築城池,他的親娘埋冤誰?合生合死都由命,少甚麼孫子森森也忍飢。休聒絮,畢竟是咱每兩口受孤恓。(合前)(旦唱)
【前腔】孩兒雖暫離,須有日回家裡。奴自有些金珠,解當充糧米。公公婆婆休爭麼,教旁人道媳婦每,有甚差池,致使公婆爭恁地。婆婆,他心中愛子只望功名就;公公,他眼下無兒必是埋冤語。難逃避,兀的不是從天降下這災危?(合前)(外唱)
【劉潑帽】我每不久須傾棄,嘆當初足我不是。苦!不如我死了到無他慮。(合)一度思量,一度也肝腸碎。(淨唱)
【前腔】有兒卻遣他出去,教媳婦怎生區處?媳婦,可憐誤你芳年紀。(合前)(旦唱)
【前腔】媳婦便是親兒女,勞役本分當為。但願公婆從此去,相和美。(合前)
(外白)形衰力倦怎支吾?(旦)口食身衣只問奴。
(淨)莫道是非終日有,(合)果然不聽自然無。(並下)
第十一出
(末上白)縹緲紗窗映霧煙,深沉金屋鎖嬋娟。屏中孔雀人難中,幕里紅絲誰敢牽。自家是牛丞相府中堂候官。這幾日聽得府中喧傳,相公要招女婿。我這小娘子,不比別的小娘子,一來丞相之女,二來他才貌兼全。必須有文章、有官祿、有福分的,方可做得一婿,如何容易?不知招得甚麼人?只在此等侯相公出來,便知端的。相公早來。(外上唱)
【似娘兒】華發漸星星,憐愛女欲遂姻盟,蟾宮仙子才堪並。紅樓此日。紅絲待選,須教紅葉傳情。
(末喏)(外白)男子生而願為之有室,女子生而願為之有家。老夫人傾棄多年,只有一女,美貌娉婷。昨日見官里,問我:你的女孩兒嫁了未?我回道:不曾。官里道:如今蔡伯喈好人物,好才學,你招做了女婿不是好?那時節我謝恩了,官里又道:我與你主媒。我如今要喚個官媒,教他去蔡伯喈根底說親,如何?(末白)告丞相:男大當婚,女長當嫁。小娘子是瑤台閬苑神仙,蔡狀元是天祿石渠貴客;何況玉音主盟,金口肯與說合;若做了百年夫婦,不枉了一對姻緣。相公,佳人才子實堪夸,天什姻緣事不差。試看月輪還有意,定知仙桂近姮娥。(外白)既如此,你與我喚過府前張媒婆來,教他去說親。(末)領釣旨。
(叫介)(丑做媒婆挑鞋秤等物上唱)
【醉太平】張家李家,都來喚我。我每須勝別媒婆,(末白)為甚麼?(丑唱)有動使惹多。
(末白)婆婆,我且問你:挑着恁多鞋做甚麼?
(丑白)總領哥,你不知近日來宅院中小娘子要嫁得緊了,媒婆與他攛掇出門去,臨行做對鞋謝媒婆。今年知他攛掇了多少親事,鞋都穿不迭,有剩的都賣了。
(末)有誰買?(丑)只是宅院小娘子買去。(末白)宅院裡小娘子,腳都小小的,買這鞋做甚麼用?(丑)魍魎賊!他要嫁得緊了,買來謝媒婆,省得做。(末收科介)(外)左右,媒婆那裡?(末)有。(引見外介)(外白)媒婆,你挑着恁多東西做什麼?(丑白)復相公:這個便是媒婆的招牌。(外白)且問他這斧頭做什麼?(末白)婆子,相公問你:這斧頭做何用?(丑白)毛詩裡面說得好,道是析薪如之何?匪斧弗克。娶妻如之何?匪媒不得。以此把斧頭為招牌。(末白)休在魯班面前掉快口。(外白)更問他襪做什麼?(末)婆婆,相公問你襪做什麼?(丑)也是招牌。人都道做媒的執伐。
(外)更問他將秤作何用?(末)婆婆,相公問你將秤作何用?(丑)最要緊用這個,喚做量秤人。凡做媒時節,先把新人新郎稱過相似,方與說親。去後夫妻便和順不相嫌。若是輕重頭了,夫妻只是相打罵了。老媳婦前日在張宅門前過,見一個小娘子在那裡哭,老媳婦問那小娘子:你為甚哭?他道:嫁不得一個好人。老媳婦試把秤來與他兩個稱一稱看,可知不是對。(外末)如何?(丑)新郎稱得二十八斤半,新人只秤得二十三斤。(末)你。也不十分平等。(外)且問他將繩要做什麼?(丑)這是赤繩。做夫妻須把繩系定他兩個腳,方可做得夫妻。(末)如何系?(丑)我與你系看。(丑系末腳放自腳將來絆倒末介)(末叫介)(丑)可知不是姻緣,自系不得了。(外)休得閒說。你來,我奉聖旨,教我女孩兒嫁與蔡伯喈狀元,我如今教你去蔡伯喈根底說,你好生成就這頭親事,多多賞你。(丑)這有甚難處,一來奉聖旨;二來托相公威名;三來小娘子才貌兼全,是人知道;蔡伯喈狀元有何不可?(末)這話卻說得是。(外)你來,我說與聽:(外唱)
【瑣窗郎】吾家一女娉婷,不曾許與公卿。昨承帝旨,選他書生。媒婆,你對他說:不須用白壁、黃金為聘。(合)若是姻緣前世已曾定,今日裡,共歡慶。(丑唱)
【前腔】在東京極有名聲,論媒婆非自逞。今朝事體,管取圓成。怕有一輕一重,全憑官秤。(合前)(末唱)
【前腔】然雖他高占魁名,得相招多少榮。榮依繡幕,選中雀屏。媒婆,你此去,他必從命。(合前)
(丑白)管取門楣得俊才,(外)為傳芳信仗良媒。
(末)百年夫婦今朝合,(和)一段姻緣天上來。
第十二出
(生上唱)【高陽台】夢遠親闈,愁深旅邸,那更音信遼絕。淒楚情懷,怕逢淒楚時節。重門半掩黃昏雨,奈寸腸此際千結。守寒窗,一點孤燈,照人明滅。
【前腔換頭】當時輕散輕別。嘆玉簫聲杳,小樓明月。一段愁煩,番成兩下悲切。忱邊萬點思親淚,伴漏聲到曉方徹。鎖愁眉,慵臨青鏡,頓添華發。
(白)【木蘭花】鰲頭可羨,須知富貴非吾願。雁足難憑,沒個音書寄此情。田園荒了,不知松菊猶存否?光景無多,爭奈椿萱老去何?自家為父親所強,來此赴選。誰知逗留在此,竟然不歸?今又復拜皇恩,除為議郎。雖則任居清要,爭奈父母年老,安可久留他鄉?天那!知我的父母安否如何?知我的妻室如何看待我的父母?待自家上表辭官,又未知聖意如何?正是:好似和針吞卻線,刺人腸肚系人心。(末丑上唱)
【勝葫蘆】特奉皇恩賜結親,來此把信音傳。若是仙郎,肯諧繾綣,一場好事管取今朝便團圓。
(生白)自家門戶重重閉,春色緣何得入來?未審何人到此?(末丑白)奉天子之洪恩,領牛公之嚴命,欲與狀元諧一佳偶。(生唱)
【高陽台】宦海沉身,京塵迷目,名韁利鎖難脫。目斷家鄉,空勞魂夢飛越。閒聒,閒藤野蔓休纏也,俺自有正兔絲和那的親瓜葛。是誰人,無端調引,謾勞饒舌。(末唱)
【前腔換頭】華閱,紫閣名公,黃扉元宰,三槐位里排列。金屋嬋娟,妖嬈那更貞潔。(丑唱)歡悅,紅樓此日招鳳侶,遣妾每特來執伐。望君家,殷勤首肯,早諧結髮。(生唱)
【前腔換頭】非別,千里關山;一家骨肉,教我怎生拋撇?妻室青春,那更親鬢垂雪。差迭,須知少年人愛子,謾勞你姮娥提挈。滿京都,豪家無數,豈必卑末?(末唱)
【前腔換頭】不達,相府尋親,侯門納禮,你卻拒他不屑。繡幕奇葩,春光正當十八。(丑唱)休撇,知君是個折桂手,留此花待君來扳折。況親奉,丹墀詔旨,非我自相攛掇。(生唱)
【前腔換頭】心熱,自小攻書,從來知禮,忍使行虧名缺。父母俱存,娶而不告須難說。悲咽,門楣相府須要選,奈扊扅佳人,實難存活。縱有花容月貌,怎如我自家骨血。(末唱)
【前腔換頭】迂闊,他勢壓朝班,威傾京國,你卻與他相別。只怕他轉日回天,那時須有個決裂。
(丑唱)虛設,江空水寒魚不食,笑滿船空載明月。下絲綸,不愁無處,笑伊村殺。
(生白)休閒說。果如是,果蒙聖恩,我明日上表辭官,一就辭婚便了。(末丑白)君王詔旨不相從。
(生)明日封書奏九重。(合)正是有緣千里能相會,無緣對面不相逢。(並下)
第十三出
(外上唱)【出隊子】朝夕縈掛,只為孩兒多用心。不知月老事如何?為甚冰人沒信音?顒望多時,情緒轉深。
(白)目斷青鸞瞻碧霧,情深紅葉看金溝。自家昨遣院子和官媒去蔡伯喈處說親,怎的不見回來?不免顒俟則個。(末丑上唱)
【前腔】秀才堪笑,故阻佯推不肯從。豈是我無佳婿得乘龍?他有甚福緣能跨鳳?料想書生,只是命窮。
(外白)媒婆,你來了。事體若何?肯不肯?(丑白)他千不肯,萬不肯,即不肯,又不肯,定不肯,硬不肯,都不肯,只是不肯,不肯。(末白)你住休。告相公,蔡狀元道:已娶妻室,雙親年老。娶妻不告,實難從命。(外怒唱)
【雙鸂鶒】聽伊說教人怒起。漢朝中惟我獨貴,我有女,偏無貴戚親家匹配!奉聖旨,使我每招狀元為婿。媒婆,不知他回活,有何言語?(丑唱)
【前腔換頭】媒婆告相公知:恨那人作怪蹺蹊。道始得及第,縱有花貌休提。罵相公,罵小娘……
(外白)他罵小娘做甚麼?(丑唱)道腳長尺二。(末收介)這般說謊沒巴臂。
【前腔換頭】恩官且聽咨啟:蔡狀元聞說愁眉。忠和孝,恩和義。念父母八十年余,況已娶了妻室,再婚重娶非禮。待早朝,上表文,要辭官家去,請相公別選一佳婿。(外笑介)
【前腔換頭】他原來要奏丹墀,敢和我廝挺相持。(合)讀書輩,沒道理,不思量違背聖旨。只教他辭婚辭官俱未得。
(外白)院子,你和官媒再去蔡伯喈處說,看他如何?我如今去朝中奏官里,只教不准他上表便了。
(外)枉把封書奏帝宮,(末丑)不如及早便相從。(合)只教做就羈縻鸞鳳青絲網,勞碌鴛鴦碧玉籠。(並下)
第十四出
(貼上唱)【剔銀燈】忒過分爹行所為,但索強全不顧人議。背飛鳥硬求來諧比翼,隔牆花強扳來做連理。姻緣,還是怎的?我待說呵,婚姻事女孩兒家怎提?
(白)姻緣姻緣,事非偶然。好笑俺爹爹將奴家招取狀元為婚,狀元不肯從着,俺這裡也索罷。誰想爹爹苦不放過,一定要招做女婿。他既不從我,做夫妻到底也不和順。奴家待將此事對爹爹說,只是此事不是女孩兒每說的話。呀,好悶!(介)(淨魆地上探介)
(白)慚愧,今日能勾得小姐悶也。小姐,你想着甚麼?
(貼白)我不想着甚麼。(淨白)為甚託了香腮?你悶則甚麼?我且問你,你每常間件件不煩惱,不動情,我看起來,你都是假。你今日莫不是對景傷情來?(貼白)老姥姥,你說那裡話?我為爹爹做事不停當,以此上悶。(淨白)如何?(貼白)爹爹前日偏不道將我嫁與蔡伯喈狀元,後來官媒去說親,其間這狀元不肯從命。他既然不肯,俺這裡也只索罷。爹爹如今又再教媒婆去,我不敢對爹爹說此事。老姥姥,你與我對爹爹說這事。(淨白)這的事是你爹爹主意,怎的肯聽我說?(淨唱)
【桂枝香】書生愚見,忒不通變。不肯坦腹東床,謾自去哀求金殿。想他每就裡,將人輕賤。非爹胡纏,怕被人傳:道你是相府公侯女,不能勾嫁狀元。
(貼唱)
【前腔】百年姻眷,須教情願。他那裡抵死推辭,俺這裡不索留戀。想他每就裡,有些兒牽絆。怕恩多成怨。滿皇都少甚麼公侯子,何須去嫁狀元?
(淨唱)
【大迓鼓】非干是你爹意堅,怕春花秋月,誤你芳年。況兼他才貌真堪羨,又是五百名中第一仙。故把姮娥,付與少年。(貼唱)
【前腔】姻緣須在天,若非人意,到底埋冤。料想赤繩不曾綰,多應他無玉種藍田。休強把姮娥。付與少年。(並下)
第十五出
(未扮小黃門上唱)【北點降唇】夜色將闌,晨光欲散。把珠簾卷,移步丹墀,擺列着金龍案。(又唱)
【北混江龍】官居宮苑,謾道是天威咫尺近龍顏。每日價親隨車駕,只聽鳴鞭。去螭頭上拜跪,隨着那豹尾盤旋。朝朝宿衛,早早隨班。做不得卿相當朝一品貴,到先做他朝臣待漏五更寒。休嗟嘆,山寺日高僧未起,算來兀的名利不如閒。
(白)自家是漢朝一個小黃門。往來紫禁,侍奉丹墀。領百官之奏章,傳一人之命令。正是:主德無瑕因宦習,天顏有喜近臣知。如今天色漸明,正是早朝時分,官里升殿,怕有百官奏事,只得在此祗候。怎見得早朝?但見銀河清淺,珠斗斕斑。數聲角吹落殘星,三通鼓報傳清曙。銀箭銅壺,點點滴滴,尚有九門寒漏;瓊樓玉宇,聲聲隱穩,已聞萬井晨鐘。曈曈曚曚,蒼茫初日映樓台;拂拂霏霏,蔥蒨瑞煙浮禁苑。裊裊巍巍,千尋玉掌,幾點瀼瀼露未晞;澄澄湛湛,萬里璇穹,一片團團月初墜。三唱天雞,咿咿喔喔,共傳紫陌更闌;百囀流鶯,間間關關,報道上林春曉。
燕子社前春雨歇,碧堤芳草連天末。柳回青眼欲窺人,間關黃鳥初調舌。
綠窗紅袖開嬋娟,誰家高樓入雲端。十二闌干憑欲遍,樓前盪子馳金鞍。
少年何必生遠圖,金張高貴無時無。郎君解作凌雲賦,妾效文君當酒壚。
只今功名論月俸,彎弓射策俱無用。十年回首別京華,莫遣春閨生遠夢。
《丙戌清明後一日京城小雨夾雪甘棠詩社邀游玉淵潭賞櫻花相約步海藏樓韻》
淡白輕紅綻滿柯,霓裳十萬舞嬌娥。始知日下尋仙境,不必梅根倩睡魔。
廿載蹉跎真倦矣,滿園燦爛奈愁何。東風老盡少年發,回首家山愧大坡。
賈生傅長沙,投書吊汨羅。觀其賦《鵩鳥》,未免悲轗軻。
少年盛鋒銳,一跌遂消磨。憂思鑠精氣,莫反魯陽戈。
柳下昔三黜,直道原無頗。厄窮而不憫,乃稱聖之和。
絳灌豈讒佞,蒙此蔽賢呵。空抱《治安策》,實辜聖明多。
悔不從園綺,采芝商山阿。
記相識,相識黃鶴樓。當時椎齒青衿子,平揖方伯古諸侯。
書司曹佐斂手愁,公也置幾頭拄頭。飲我酒,庭幽幽,千秋如火燒紅榴。
東眺晴川西鵡洲,少年桃達躁如猴。枕肱疊膝百自由,攲杯畫箸恣嘈休。
爾時山翁問余言,乘興遂作洪山游。中間離合苦不定,長別已經十春秋。
去年三弟山東來,道公貌腴骨力遒。百八串珠不離手,言談清簡風颼颼。
未幾傳公病,又傳已小瘳。昨者度門從淮返故里,親見白旐黃腸出濟州,使我淚眼如江流。
三日欲語不得語,枯咽喉。海內學道幾人在,轉眼輒為天所收。
去年哭潘去華,又哭我先伯脩。河枯岳折星辰死,鳳凰不鳴鳴鵂鶹。
天公於世豈相讎,或者精光透泄不宜久,高賢大才理當歸一丘。
嗚呼既知歸一丘,何為銀章緋袍白頭戀著不得休。