gū zǐ liú jūn shì yóu zhī lùn yuē: rén gāng shǐ yú fū fù, pàn hé nǐ hū èr yí. shì gù dà hūn zhī lǐ, gǔ rén suǒ zhòng, jiāng hé èr xìng zhī hǎo, yǐ chéng zǔ zōng zhī jī. zhǔ rén bài yíng yú mén, tīng mìng yú miào, xuán xūn zhì bì, qīn yù shòu suī, xù yǒu sān nián zhī sàng, zhì mìng nǚ shì, nǚ shì xǔ nuò ér bù gǎn gǎi. dà sàng jì méi, qǐng mìng yú xù, xù yǒu cí yān, rán hòu nǎi jià. suǒ yǐ chóng jìng ràng yě. qǐ yǒu xiān sòng hòu xù zhī wèi hū?
姑子劉君士由之論曰:「人綱始於夫婦,判合擬乎二儀。是故大婚之禮,古人所重,將合二姓之好,以承祖宗之基。主人拜迎於門,聽命於廟,玄纁贄幣,親御授綏,婿有三年之喪,致命女氏,女氏許諾而不敢改。大喪既沒,請命於婿,婿有辭焉,然後乃嫁。所以崇敬讓也。豈有先訟後婿之謂乎?
ér mò shì qīng màn, shāng huà bài sú, jǔ bù xiū yì, xǔ ér fú yǔ, sòng xì huì rǔ, fán sāi guān cáo. jīn kě shǐ zhū zhēng hūn zhě, wèi jí tóng láo, jiē tīng yì jué, ér bèi hái jiǔ lǐ, guī qí bì bó. qí cháng yǐ zài lí zhě, yī bèi bì pīng. qí sān jué zhě, zài bèi bì pīng. rú cǐ, lí zhě bù shēng sòng xīn, tān lìn zhě wú lì zhòng shòu, nǎi wáng zhì yào shù, bù yì zhī yǒng fǎ yě.
而末世輕慢,傷化敗俗,舉不修義,許而弗與,訟鬩穢辱,煩塞官曹。今可使諸爭婚者,未及同牢,皆聽義絕,而倍還酒禮,歸其幣帛。其嘗已再離者,一倍裨娉。其三絕者,再倍裨娉。如此,離者不生訟心,貪吝者無利重受,乃王治要術,不易之永法也。」
bào piáo zi dá yuē: liú jūn mǐn dé ràng zhī líng tì, jí mín zhēng zhī sǔn huà, suī sù wǒ sòng, shì jiā bù zú, yòng hé zhī guì, jiāng suì lún xū. chuàng dǎng yán yǐ shí shì yí, jiàn jiā móu yǐ zhěng liú dùn, fēn huā zhī sú, jiāng yǐ cǐ ér yì, wú chǐ zhī fēng, jiāng yóu cǐ ér yí. mí lún qíng wěi, gù nán jiān yǐ. chéng jīng guó zhī yǒng fǎ, zhì yì zhī dǔ lùn yě.
抱朴子答曰:「劉君憫德讓之凌替,疾民爭之損化,雖速我訟,室家不足,用和之貴,將遂淪胥。創讜言以拾世遺,建嘉謀以拯流遁,紛嘩之俗,將以此而易,無恥之風,將由此而移。彌綸情偽,固難間矣。誠經國之永法,至益之篤論也。
hóng yǐ bù mǐn, bù shí zhì lǐ, zào cì chéng wèn, qiè yǒu yí yān. fū hūn gòu zhī jié, yì wú bī pò, bǐ zé jiǎn zé ér qiú, cǐ zé kě yì nǎi xǔ, qīng nuò hòu huǐ, zuì zài nǚ shì, shí yán qì xìn, yǔ duó rèn qíng, yán fáng jùn zhì, wèi zhī néng mǐ. jīn wěi zì zhī, wéi zé bì pīng bèi pín zhě suǒ dàn yě, fēng yú cái zhě, zé shì qí yuàn yǐ. hòu suǒ xǔ zhě, huò néng fù zhí, zhù qí bì pīng, bì suǒ gān xīn. rán zé xiān jiā gǒng mò, bù dé yǒu yán, yuán qíng lùn zhī, néng wú yuàn tàn hū?
洪以不敏,不識至理,造次承問,竊有疑焉。夫婚媾之結,義無逼迫,彼則簡擇而求,此則可意乃許,輕諾後悔,罪在女氏,食言棄信,與奪任情,嚴防峻制,未之能弭。今猥恣之,唯責裨娉倍貧者所憚也,豐於財者,則適其願矣。後所許者,或能富殖,助其裨娉,必所甘心。然則先家拱默,不得有言,原情論之,能無怨嘆乎?
fū bù fú zhī rén, shì sǐ yóu guī, xuè rèn zhī huò, yú shì jiāng qǐ. jīn gǒu xī qí cí sòng zhī xiǎo chǒu, ér gòu qí nán rěn zhī dà hèn, suǒ wèi ài qí jiù lǎn zhī fán, wàng qí diāo yǔn zhī kù yě. fū mǎi wù yú shì zhě, huò jiā jià ér duó zhī, zé xiān rěn ér bù fèn rán yǐ, kuàng hū jiàn duó dài gào zhī qī zāi! cǐ fǎ suì yòng zhě, jiāng shǐ jié hūn zhě, suī nà jìng qīn yíng, yóu bào yǒu jiàn duó zhī lǜ. hé zhě? liú jūn zhī lùn, yǐ tóng láo wèi duàn, gù yě.
夫不伏之人,視死猶歸,血刃之禍,於是將起。今苟惜其辭訟之小丑,而構其難忍之大恨,所謂愛其僦覽之煩,忘其凋殞之酷也。夫買物於市者,或加價而奪之,則鮮忍而不忿然矣,況乎見奪待告之妻哉!此法遂用者,將使結婚者,雖納敬親迎,猶抱有見奪之慮。何者?劉君之論,以同牢為斷,固也。
ěr zé nǚ shì suī shòu bì jī nián, héng xié zài yì zhī wēi, shì kě shù duó, bì duò yú zé xù, xù xiǎo bù dé yì, biàn dé gǎi huǐ, jié chóu dài huò, mò cǐ zhī shén yǐ. nǎng rén huà fǎ, lǜ guān zhōng shǐ, dù jiàn fáng méng, sī zhī liáng jīng, ér bù guān zì duó zhī lù, duàn yǐ bào bǎn zhī zhì zhě, dài yǒu jué hū?
爾則女氏雖受幣積年,恆挾在意之威,恃可數奪,必惰於擇婿,婿小不得意,便得改悔,結讎帶禍,莫此之甚矣。曩人畫法,慮關終始,杜漸防萌,思之良精,而不關恣奪之路,斷以報板之制者,殆有決乎?
tǎng lìng nǚ yǒu guó sè, qīng chéng jué lún, ér zhí háo yòu quán chén zhī tú, mù wán yě róng, xīn wàng lǐ dù, zī lèi qiān jīn, qíng wú suǒ lìn. shí bèi hái pīng, yóu suǒ bù dàn, kuàng dàn yī hū? huá shì bù nán yú shā kǒng fù ér qǔ qí qī, chǔ rén wèi zi yíng fù, yǐ qí měi ér zì nà zhī. yǐ cǐ lùn zhī, qǐ xī qīng jié jū chǎn yǐ zhù nǚ shì hái qián jiā zhī zhí zāi! xiǎo rén qīng báo, yá zì chéng yuàn, yòu xǐ wěi shuāi zhú shèng, tà lěng qū rè, cǐ fǎ zhī xíng, zé bì duō duó pín jiàn ér yǔ fù guì zhě yǐ. bù shěn wú jūn, hé fāng yǐ fáng bì hū!
儻令女有國色,傾城絕倫,而值豪右權臣之徒,目玩冶容,心忘禮度,資累千金,情無所吝。十倍還娉,猶所不憚,況但一乎?華氏不難於殺孔父而取其妻,楚人為子迎婦,以其美而自納之。以此論之,豈惜傾竭居產以助女氏還前家之直哉!小人輕薄,睚眥成怨,又喜委衰逐盛,蹋冷趨熱,此法之行,則必多奪貧賤而與富貴者矣。不審吾君,何方以防弊乎!
huò yuē: kě shǐ nǚ shì shòu pīng wú fēng yuē, jiē yǐ jí rì bào bǎn, hòu jiē shǐ shí rén shǔ xìng míng yú bié bǎn, bì shí rén yǐ shàng, bì bèi yuǎn xíng jí sǐ wáng. yòu lìng nǚ zhī fù xiōng ruò bó shū, dá xù jiā shū, bì shǒu shū yī zhǐ, ruò yǒu biàn huǐ ér zhèng jù míng zhě, nǚ shì fù mǔ xiōng dì, jiē jiā xíng zuì. rú cǐ, shù yú wú sòng zhě hū!
或曰:可使女氏受娉無豐約,皆以即日報板,後皆使時人署姓名於別板,必十人已上,必備遠行及死亡。又令女之父兄若伯叔,答婿家書,必手書一紙,若有變悔而證據明者,女氏父母兄弟,皆加刑罪。如此,庶於無訟者乎!