jìn jì kè chǔ yú yān, shǐ xì zhì gào qìng yú zhōu. wèi jiāng shì, wáng shū jiǎn gōng yǐn zhī jiǔ, jiāo chóu hǎo huò jiē hòu, yǐn jiǔ yàn yǔ xiāng shuō yě. míng rì, wáng shū zǐ yù zhū cháo.
晉既克楚於鄢,使郤至告慶於周。未將事,王叔簡公飲之酒,交酬好貨皆厚,飲酒宴語相說也。明日,王叔子譽諸朝。
xì zhì jiàn shào huán gōng, yǔ zhī yǔ. shào gōng yǐ gào dān xiāng gōng yuē: wáng shū zǐ yù wēn jì, yǐ wèi bì xiāng jìn guó, xiāng jìn guó bì dà dé zhū hóu, quàn èr sān jūn zǐ bì xiān dǎo yān, kě yǐ shù. jīn fū zǐ jiàn wǒ, yǐ jìn guó zhī kè yě, wèi jǐ shí móu zhī, yuē: wēi wǒ, jìn bù zhàn yǐ! chǔ yǒu wǔ bài, jìn bù zhī chéng, wǒ zé qiáng zhī. bèi sòng zhī méng, yī yě dé báo ér yǐ dì lù zhū hóu, èr yě qì zhuàng zhī liáng ér yòng yòu ruò, sān yě jiàn lì qīng shì ér bù yòng qí yán, sì yě yí zhèng cóng zhī, sān chén ér bù zhěng, wǔ yě. zuì bù yóu jìn, jìn dé qí mín, sì jūn zhī shuài, lǚ lì fāng gāng, zú wǔ zhì zhěng, zhū hóu yǔ zhī. shì yǒu wǔ shèng yě: yǒu cí, yī yě, dé mín, èr yě jūn shuài qiáng yù, sān yě háng liè zhì zhěng, sì yě zhū hóu jí mù, wǔ yě. yǒu yī shèng yóu zú yòng yě, yǒu wǔ shèng yǐ fá wǔ bài, ér bì zhī zhě, fēi rén yě. bù kě yǐ bù zhàn. luán fàn bù yù, wǒ zé qiáng zhī. zhàn ér shèng, shì wú lì yě. qiě fú zhàn yě wēi móu, wú yǒu sān fá yǒng ér yǒu lǐ, fǎn zhī yǐ rén. wú sān zhú chǔ jūn zhī zú, yǒng yě jiàn qí jūn bì xià ér qū, lǐ yě néng huò zhèng bó ér shè zhī, rén yě. ruò shì ér zhī jìn guó zhī zhèng, chǔ yuè bì cháo.
郤至見邵桓公,與之語。邵公以告單襄公曰:「王叔子譽溫季,以為必相晉國,相晉國必大得諸侯,勸二三君子必先導焉,可以樹。今夫子見我,以晉國之克也,為己實謀之,曰:『微我,晉不戰矣!楚有五敗,晉不知乘,我則強之。背宋之盟,一也;德薄而以地賂諸侯,二也;棄壯之良而用幼弱,三也;建立卿士而不用其言,四也;夷、鄭從之,三陳而不整,五也。罪不由晉,晉得其民,四軍之帥,旅力方剛,卒伍治整,諸侯與之。是有五勝也:有辭,一也,得民,二也;軍帥強御,三也;行列治整,四也;諸侯輯睦,五也。有一勝猶足用也,有五勝以伐五敗,而避之者,非人也。不可以不戰。欒、范不欲,我則強之。戰而勝,是吾力也。且夫戰也微謀,吾有三伐;勇而有禮,反之以仁。吾三逐楚軍之卒,勇也;見其君必下而趨,禮也;能獲鄭伯而赦之,仁也。若是而知晉國之政,楚、越必朝。』
wú yuē: zi zé xián yǐ. yì jìn guó zhī jǔ yě, bù shī qí cì, wú jù zhèng zhī wèi jí zi yě. wèi wǒ yuē: fū hé cì zhī yǒu? xī xiān dài fū xún bó zì xià jūn zhī zuǒ yǐ zhèng, zhào xuān zi wèi yǒu jūn xíng ér yǐ zhèng, jīn luán bó zì xià jūn wǎng. shì sān zi yě, wú yòu guò yú sì zhī wú bù jí. ruò zuǒ xīn jūn ér shēng wèi zhèng, bù yì kě hū? jiāng bì qiú zhī. shì qí yán yě, jūn yǐ wèi xī ruò?
「吾曰:『子則賢矣。抑晉國之舉也,不失其次,吾懼政之未及子也。』謂我曰:『夫何次之有?昔先大夫荀伯自下軍之佐以政,趙宣子未有軍行而以政,今欒伯自下軍往。是三子也,吾又過於四之無不及。若佐新軍而升為政,不亦可乎?將必求之。』是其言也,君以為奚若?」
xiāng gōng yuē: rén yǒu yán yuē bīng zài qí jǐng, qí xì zhì zhī wèi hū! jūn zǐ bù zì chēng yě, fēi yǐ ràng yě, è qí gài rén yě. fū rén xìng, líng shàng zhě yě, bù kě gài yě. qiú gài rén, qí yì xià zī shén, gù shèng rén guì ràng. qiě yàn yuē: shòu è qí wǎng, mín è qí shàng. shū yuē: mín kě jìn yě, ér bù kě shàng yě. shī yuē: kǎi tì jūn zǐ, qiú fú bù huí. zài lǐ, dí bì sān ràng, shì zé shèng rén zhī mín zhī bù kě jiā yě. gù wáng tiān xià zhě bì xiān zhū mín, rán hòu bì yān, zé néng zhǎng lì. jīn xì zhì zài qī rén zhī xià ér yù shàng zhī, shì qiú gài qī rén yě, qí yì yǒu qī yuàn. yuàn zài xiǎo chǒu, yóu bù kě kān, ér kuàng zài chǐ qīng hū? qí hé yǐ dài zhī?
襄公曰:「人有言曰『兵在其頸』,其郤至之謂乎!君子不自稱也,非以讓也,惡其蓋人也。夫人性,陵上者也,不可蓋也。求蓋人,其抑下滋甚,故聖人貴讓。且諺曰:『獸惡其網,民惡其上。』《書》曰:『民可近也,而不可上也。』《詩》曰:『愷悌君子,求福不回。』在禮,敵必三讓,是則聖人知民之不可加也。故王天下者必先諸民,然後庇焉,則能長利。今郤至在七人之下而欲上之,是求蓋七人也,其亦有七怨。怨在小丑,猶不可堪,而況在侈卿乎?其何以待之?
jìn zhī kè yě, tiān yǒu è yú chǔ yě, gù jǐng zhī yǐ jìn. ér xì zhì tiāo tiān zhī gōng yǐ wèi yǐ lì, bù yì nán hū? tiāo tiān bù xiáng, chéng rén bù yì, bù xiáng zé tiān qì zhī, bù yì zé mín pàn zhī. qiě xì zhì hé sān fá zhī yǒu? fū rén lǐ yǒng, jiē mín zhī wèi yě. yǐ yì sǐ yòng wèi zhī yǒng, fèng yì shùn zé wèi zhī lǐ, chù yì fēng gōng wèi zhī rén. jiān rén wèi tiāo, jiān lǐ wèi xiū, jiān yǒng wèi zéi. fū zhàn, jǐn dí wèi shàng, shǒu hé tóng shùn yì wèi shàng. gù zhì róng yǐ guǒ yì, zhì cháo yǐ xù chéng. pàn zhàn ér shàn shě zhèng jūn, zéi yě qì yì xíng róng, xiū yě pàn guó jí chóu, tiāo yě. yǒu sān jiān yǐ qiú tì qí shàng, yuǎn yú dé zhèng yǐ. yǐ wú guān zhī, bīng zài qí jǐng, bù kě jiǔ yě, suī wú wáng shū wèi néng wéi nán. zài tài shì yuē: mín zhī suǒ yù, tiān bì cóng zhī. wáng shū yù xì zhì, néng wù cóng hū?
「晉之克也,天有惡於楚也,故儆之以晉。而郤至佻天之功以為已力,不亦難乎?佻天不祥,乘人不義,不祥則天棄之,不義則民叛之。且郤至何三伐之有?夫仁、禮、勇,皆民之為也。以義死用謂之勇,奉義順則謂之禮,畜義豐功謂之仁。奸仁為佻,奸禮為羞,奸勇為賊。夫戰,盡敵為上,守和同順義為上。故制戎以果毅,制朝以序成。叛戰而擅舍鄭君,賊也;棄毅行容,羞也;叛國即仇,佻也。有三奸以求替其上,遠於得政矣。以吾觀之,兵在其頸,不可久也,雖吾王叔未能違難。在《太誓》曰:『民之所欲,天必從之。』王叔欲郤至,能勿從乎?」
xì zhì guī, míng nián sǐ nán. jí bó yú zhī yù, wáng shū chén shēng bēn jìn.
郤至歸,明年死難。及伯輿之獄,王叔陳生奔晉。