strong fén wū cháo cáo cāo lǚ shī móu bēn jīng zhōu liú bèi zài bì nán strong
焚烏巢曹操屢施謀 奔荊州劉備再避難
què shuō sūn cè lǎn jìng zhào xíng, suì zhì yūn dào, jiū jìng wèi zhe hé shì? yuán lái jìng zhōng xiàn chū yú jí, lìng cè shēng jīng, suǒ yǐ dǎo dì, jí jīng zuǒ yòu yú zhì chuáng shàng, jié lì shī jiù, fāng dé fù sū. zì zhī bù néng zài qǐ, nǎi zhào zhǎng shǐ zhāng zhāo děng rù zhǔ dào: zhōng guó fāng luàn, bù néng jù píng, wǒ dé jù yǒu wú yuè, dì kòng sān jiāng, wú sōng jiāng, qián táng jiāng, pǔ yáng jiāng. gēn běn jì lì, běn sī yǔ qīng děng gòng tú dà yè, bù yì tiān bù yǒng nián, wú kě wǎn huí, qīng děng kě shàn fǔ wǒ dì, jìng guān chéng bài. shuō zhì cǐ, gù jiàn dì quán zài cè, biàn jiāng yìn shòu qǔ jiāo, qiě yǔ quán dào: jué jī zhàn zhèn, yǔ tiān xià zhēng héng, qīng bù rú wǒ jǔ xián rèn néng, gè shǐ jǐn xīn, ān bǎo jiāng dōng, wǒ bù rú qīng. qīng yí niàn fù xiōng chuàng yè jiān nán, wú zì yí wù. quán tì qì bài shòu, cè yòu yǔ mǔ wú shì, qī qiáo shì děng jué bié, míng mù jìng shì, nián zhǐ èr shí liù suì. nán wèi dà qiáo.
卻說孫策攬鏡照形,遂致暈倒,究竟為着何事?原來鏡中現出于吉,令策生驚,所以倒地,及經左右舁置床上,竭力施救,方得復甦。自知不能再起,乃召長史張昭等入囑道:「中國方亂,不能遽平,我得據有吳越,地控三江,吳淞江,錢塘江,浦陽江。根本既立,本思與卿等共圖大業,不意天不永年,無可挽回,卿等可善輔我弟,靜觀成敗。」說至此,顧見弟權在側,便將印綬取交,且語權道:「決機戰陣,與天下爭衡,卿不如我;舉賢任能,各使盡心,安保江東,我不如卿。卿宜念父兄創業艱難,毋自貽誤。」權涕泣拜受,策又與母吳氏,妻喬氏等訣別,瞑目竟逝,年止二十六歲。難為大喬。
quán jiàn cè yǐ mò, kū dǎo chuáng qián, zhāng zhāo cóng páng quàn zhǐ dào: zhè shí fēi yī kū suǒ néng liǎo shì, yīng miǎn chéng xiān zhì wèi shì. nǎi shǐ quán yì fú, fú tā shàng mǎ, shǐ chū xún jūn qiě lǜ liáo shǔ shàng biǎo cháo tíng, xià chì nèi wài wén wǔ bǎi guān, zhào jiù gōng zhí, zhōu yú zài bā qiū wén fù, xīng yè bēn sàng, chí rù wú huì, quán lìng yǔ zhāng zhāo gòng zhǎng guó shì, yī miàn liào lǐ sàng zàng, cuò zhì rú yí. shí quán nián fāng guān, gè shǔ dì wèi jǐn fú cóng, xìng kuī zhāng zhāo zhōu yú, xī xīn fǔ bì, zhāo xián qiú zhì, shǐ dé fù ān, tài fū rén wú shì, yì míng dá shì jī, zài nèi chóu huà, zhū zhèng bì lǐ.
權見策已歿,哭倒床前,張昭從旁勸止道:「這時非一哭所能了事,應勉承先志為是。」乃使權易服,扶他上馬,使出巡軍;且率僚屬上表朝廷,下飭內外文武百官,照舊供職,周瑜在巴丘聞訃,星夜奔喪,馳入吳會,權令與張昭共掌國事,一面料理喪葬,措置如儀。時權年方冠,各屬地未盡服從,幸虧張昭周瑜,悉心輔弼,招賢求治,始得復安,太夫人吳氏,亦明達事機,在內籌劃,諸政畢理。
jì ér xǔ dōu qiǎn huí zhāng hóng, lìng wèi huì jī dōng bù dū wèi, qiě jī fèng zhào shū, shòu quán wèi tǎo lǔ jiāng jūn, lǐng huì jī tài shǒu. hóng qián wèi sūn cè suǒ qiǎn, rù gòng fāng wù, cáo cāo liú tā wèi shì yù shǐ, chà bù duō yǒu liǎng sān nián. zhì yuán cáo xiāng zhēng, cè yù xí xǔ, pō yǒu fēng shēng chuán rù dōu zhōng, zì cāo yǐ xià, jù yǒu jiè xīn dú guō jiā liào cè qīng tiāo wú bèi, bì wèi pǐ fū suǒ zhì, wèi zú shēn yōu, guǒ rán bù chū suǒ liào, cè jí yǔn mìng. cāo dé cè xiōng hào, biàn yù chéng sàng dōng lüè. shì yù shǐ zhāng hóng, wèi chéng sàng fēi yì, tǎng huò bù kè, fǎn zhì qì hǎo chéng chóu, bù rú jī mí wèi shì. míng wèi cáo shì, shí zhù sūn quán. cāo nǎi biǎo quán wèi tǎo lǔ jiāng jūn, jí shǐ hóng dōng hái fǔ quán, quàn quán nèi fù, hóng yīn cǐ fèng zhào guī wú, quán mǔ wú tài fū rén, yīn quán shàng nián shào, wěi hóng yǔ zhāng zhāo gòng shì, hóng suí shí xiàn tì, zhī wú bù yán.
既而許都遣回張紘,令為會稽東部都尉,且齎奉詔書,授權為討虜將軍,領會稽太守。紘前為孫策所遣,入貢方物,曹操留他為侍御史,差不多有兩三年。至袁曹相爭,策欲襲許,頗有風聲傳入都中,自操以下,俱有戒心;獨郭嘉料策輕佻無備,必為匹夫所制,未足深憂,果然不出所料,策即殞命。操得策凶耗,便欲乘喪東略。侍御史張紘,謂乘喪非義,倘或不克,反致棄好成仇,不如羈縻為是。名為曹氏,實助孫權。操乃表權為討虜將軍,即使紘東還輔權,勸權內附,紘因此奉詔歸吳,權母吳太夫人,因權尚年少,委紘與張昭共事,紘隨時獻替,知無不言。
zhōu yú fù jiàn rù lǔ sù, shuō tā cái zú kuāng shí, quán jí yǐn wèi bīn zuǒ. yòu yǒu láng yá rén zhū gé jǐn, biǎo zì zi yú, bì luàn jiāng dōng, mǐn dá yǒu shí, quán yì wén míng yán rù, dài ruò shàng bīn, sì jí lìng wèi zhǎng shǐ, zhuǎn zhōng sī mǎ. tā rú rǔ nán rén lǚ méng, shàn zhǎng jūn shì, lìng wèi bié bù sī mǎ, jiào liàn shén qín. huì jī rén luò tǒng, sù fú wù wàng, lìng wèi gōng cáo, xíng qí dū wèi shì. tǒng cháng quàn quán zūn xián jiē shì, qín qiú mín yǐn. xià cài rén zhōu tài, shòu chūn rén jiǎng qīn, yú yáo rén dǒng xí, lú jiāng rén chén wǔ, jiē suí cè yǒu nián, zhuǎn zhàn lì gōng. tài zì yòu píng, céng suí quán jū shǒu xuān chéng, tū yù shān zéi wéi gōng, quán jǐ wèi suǒ hài, kuī dé tài yì quán chū wéi, shēn zhōng shù shí chuàng, sǐ lǐ táo shēng, yīn cǐ quán yǐ ruò xīn lǚ, dài yù jiào yōu. shàng yǒu wú rén lù jī, nián liù suì wǎng yè yuán shù, shù chū jú wèi xiǎng, jī huái cáng sān méi, zhì bài bié shí, jú jìng duò dì. shù xiào yǔ dào: lù láng lái cǐ zuò kè, nǎi huái jú yǐn qù me? jī guì xiè dào: yù guī yí lǎo mǔ. shù nǎi tàn wèi qí ér. zhì sūn cè zài wú, yǔ zhāng zhāo zhāng hóng děng gòng tán wǔ zhì, jī nián shào mò zuò, qǐ shēn yáo dá dào: guǎn zhòng xiāng qí huán gōng, jiǔ hé zhū hóu, bù yòng bīng chē, kǒng zǐ yì wèi yuǎn rén bù fú, xū xiū wén dé, jīn wén zhū gōng tú shàng wǔ lì, jī suī tóng méng, wèi gǎn zàn tóng, hái qǐng zhū gōng sān sī! míng lùn bù kān. shuō dé zhāng zhāo děng jù wèi dòng róng, cè yì lìng yǎn xiāng kàn, hòu lái jī bó lǎn qún shū, jiān tōng lì shù, shì quán wèi zòu cáo yuàn, yǐ zhōng zhí wén. cǐ wài yī bān jiù jiāng, rú chéng pǔ hán dāng huáng gài tài shǐ cí děng, bìng lù lì fǔ quán, jiāng dōng jī yè, dé cóng cǐ jiàn gù le. zǒng xù yī duàn, jiàn dé sūn quán shǒu yè, quán lài dé rén zhī lì.
周瑜復薦入魯肅,說他才足匡時,權即引為賓佐。又有琅琊人諸葛瑾,表字子瑜,避亂江東,敏達有識,權亦聞名延入,待若上賓,嗣即令為長史,轉中司馬。他如汝南人呂蒙,擅長軍事,令為別部司馬,教練甚勤。會稽人駱統,素孚物望,令為功曹,行騎都尉事。統嘗勸權尊賢接士,勤求民隱。下蔡人周泰,壽春人蔣欽,餘姚人董襲,廬江人陳武,皆隨策有年,轉戰立功。泰字幼平,曾隨權居守宣城,突遇山賊圍攻,權幾為所害,虧得泰翼權出圍,身中數十創,死裡逃生,因此權倚若心膂,待遇較優。尚有吳人陸績,年六歲往謁袁術,術出橘為餉,績懷藏三枚,至拜別時,橘竟墮地。術笑語道:「陸郎來此作客,乃懷橘引去麼?」績跪謝道:「欲歸遺老母。」術乃嘆為奇兒。至孫策在吳,與張昭張紘等共談武治,績年少末坐,起身遙答道:「管仲相齊桓公,九合諸侯,不用兵車,孔子亦謂遠人不服,須修文德,今聞諸公徒尚武力,績雖童蒙,未敢贊同,還請諸公三思!」名論不刊。說得張昭等俱為動容,策亦另眼相看,後來績博覽群書,兼通曆數,事權為奏曹掾,以忠直聞。此外一班舊將,如程普韓當黃蓋太史慈等,並戮力輔權,江東基業,得從此漸固了。總敘一段,見得孫權守業,全賴得人之力。
qiě shuō cáo cāo jì biǎo fēng sūn quán, jī mí dōng fāng, nǎi fù chū lín guān dù, yǔ yuán shào jué zhàn. shào tún bīng yáng wǔ, tàn dé cāo zài chū dū shī, yě yù yǐn jūn qián jìn. jǔ shòu jìn jiàn dào: wǒ jūn suī zhòng, yǒng měng bù ruò bǐ jūn bǐ jūn suī jīng, liáng chǔ bù ruò wǒ jūn bǐ jūn lì zhàn, wǒ jūn lì shǒu. zuì hǎo shì jiān chí bù dòng, dài zhì bǐ jūn liáng jǐn, bù zhàn yì kuì, hái pà bù néng zhì shèng me? shào nù chì dào: rǔ zěn de lǚ jǔ shì xīn, kàn wǒ qián qù pò cāo, zài lái wèn rǔ! shuō zhe, biàn huī jūn dà chū, jìn bī guān dù, zé dì lì yíng, mián gèn zhì shù shí lǐ. cāo yì fēn yíng dǐ yù, fā bīng tiāo zhàn. shào jūn ruì qì fāng shèng, bìng lì shā chū, wú rén kě dāng, cáo jūn zhāo jià bú zhù, qiě zhàn qiě tuì, hái sàng shī le hǎo duō rén mǎ, cāo qīn lǜ jīng bīng yuán yīng, fāng dé zhàn tuì shào jūn, shōu jūn huí yíng. guò le liǎng rì, zhěng jūn zài chū, yòu fù shī lì, nǎi hái yíng jìng shǒu, xú chān dí biàn. shào què zhì cāo yíng wài miàn, sì zhú tǔ shān, shàng shè gāo lǔ, lìng gōng nǔ shǒu dēng lóu shè jiàn, fēi rù cāo yíng, cāo bīng dà jīng, huāng máng yòng dùn bì shēn, shàng yǒu shù rén zhōng jiàn bì mìng. cāo jiàn jūn xīn huāng luàn, máng jí móu shì shāng yì, xiǎng chū yī zhǒng yù dí qì xiè, lián yè zhì zào, jiào zuò fā shí chē, chē zhōng chǔ shí, bān jī fā dòng, néng jī kōng zhì shù zhàng yǐ shàng, chē jì zào chéng, biàn xiàng zhe tǔ shān, chōng jī shǎng qù, shí shì jī shè, huǐ huài lóu lǔ, shào jūn wú chù cáng duǒ, duō bèi dǎ dé tóu pò xuè liú, yīn hài hū wèi pī lì chē. cǐ jí hòu shì yòng pào zhī làn shāng. sì shì shào jūn bù gǎn dēng gāo fàng jiàn, cāo yíng shǎo ān. shào yòu lìng jūn shì yè záo dì dào, yù tōng cāo yíng, cāo mìng zài yíng nèi sì miàn jué qiàn, huán shuǐ zì gù, shào yì jì wú suǒ shī. liǎng xià lǐ chí zhì yuè yú, cāo jūn jiàn pí, liáng yòu bù jì, gè jiāng shì duō yǒu guī zhì, lèi dé cāo yì chóu chú mò jué, zì sī shì zhōng xún yù, liú shǒu dōu zhōng, bù rú pài rén wǎng xún, lìng jué jìn tuì, nǎi shǐ rén jī shū zhì yù. shù rì jí dé yù fù shū, cāo jí máng zhǎn lǎn, shū zhōng lüè yún:
且說曹操既表封孫權,羈縻東方,乃復出臨官渡,與袁紹決戰。紹屯兵陽武,探得操再出督師,也欲引軍前進。沮授進諫道:「我軍雖眾,勇猛不若彼軍;彼軍雖精,糧儲不若我軍;彼軍利戰,我軍利守。最好是堅持不動,待至彼軍糧盡,不戰亦潰,還怕不能制勝麼?」紹怒叱道:「汝怎得屢沮士心,看我前去破操,再來問汝!」說着,便麾軍大出,進逼官渡,擇地立營,綿亘至數十里。操亦分營抵禦,發兵挑戰。紹軍銳氣方盛,並力殺出,無人可當,曹軍招架不住,且戰且退,還喪失了好多人馬,操親率精兵援應,方得戰退紹軍,收軍回營。過了兩日,整軍再出,又復失利,乃還營靜守,徐覘敵變。紹卻至操營外面,四築土山,上設高櫓,令弓弩手登樓射箭,飛入操營,操兵大驚,慌忙用盾蔽身,尚有數人中箭畢命。操見軍心慌亂,忙集謀士商議,想出一種禦敵器械,連夜製造,叫作發石車,車中儲石,扳機發動,能擊空至數丈以上,車既造成,便向着土山,衝擊上去,石勢激射,毀壞樓櫓,紹軍無處藏躲,多被打得頭破血流,因駭呼為霹靂車。此即後世用炮之濫觴。嗣是紹軍不敢登高放箭,操營少安。紹又令軍士夜鑿地道,欲通操營,操命在營內四面掘塹,環水自固,紹亦計無所施。兩下里持至月余,操軍漸疲,糧又不繼,各將士多有歸志,累得操亦躊躇莫決,自思侍中荀彧,留守都中,不如派人往詢,令決進退,乃使人齎書致彧。數日即得彧復書,操急忙展覽,書中略云:
shào xī zhòng jù guān dù, yù yǔ gōng jué shèng fù, gōng yǐ zhì ruò dāng zhì qiáng, ruò bù néng zhì, bì wèi suǒ chéng, shì tiān xià zhī dà jī yě. qiě shào bù yī zhī xióng ěr! néng jù rén ér bù néng yòng, yǐ gōng zhī shén wǔ míng zhé, ér fǔ yǐ dà shùn, hé xiàng ér bù jì, jīn gǔ shí suī shǎo, wèi ruò chǔ hàn zài xíng yáng chéng gāo jiān yě. shì shí liú xiàng bù kěn xiān tuì zhě, yǐ wèi xiān tuì zé shì qū yě. gōng yǐ shí fēn jū yī zhī zhòng, huà dì ér shǒu zhī, è qí hóu ér bù dé jìn, yǐ bàn nián yǐ, qíng jiàn shì jié, bì jiāng yǒu biàn, cǐ yòng qí zhī shí, bù kě shī yě, wéi míng gōng tú zhī!
紹悉眾聚官渡,欲與公決勝負,公以至弱當至強,若不能制,必為所乘,是天下之大機也。且紹布衣之雄耳!能聚人而不能用,以公之神武明哲,而輔以大順,何向而不濟,今穀食雖少,未若楚漢在滎陽成皋間也。是時劉項不肯先退者,以為先退則勢屈也。公以十分居一之眾,劃地而守之,扼其喉而不得進,已半年矣,情見勢竭,必將有變,此用奇之時,不可失也,惟明公圖之!
cāo yuè shū hòu, jué jì bù tuì, dàn lìng zhēn qí sì tàn dí zōng.
操閱書後,決計不退,但令偵騎四探敵蹤。
hū yóu xú huǎng bù jiāng shǐ huàn, ná zhù shào dié yī rén, wèn míng dí qíng, dé zhī shào qiǎn jiāng hán měng, zhì jì zhōu yùn liáng, jí rì kě zhì, yīn bào zhī xú huǎng. huǎng zhuǎn bái cáo cāo, xún yōu zài páng jìn yì dào: shào jiāng hán měng, shì yǒng qīng dí, ruò shǐ liáng jiāng rào dào wǎng jī, dìng kě dé shèng. cāo wèn hé rén kě shǐ? yōu jí jǔ xú huǎng. huǎng yì zì yuàn xiào lì, biàn lǜ shǐ huàn děng wǎng jié hán měng. měng yā liáng chē shù qiān shèng, jiāng dào guān dù, shì bèi xú huǎng jié zhù, liǎng xià sī shā, dào yě shì gè dí shǒu, bù fáng shǐ huàn qián zhì měng hòu, fàng qǐ yī bǎ huǒ lái, fén huǐ liáng chē, suì zhì měng xīn huāng yì luàn, pāi mǎ fǎn bēn. huǎng qū jūn shā shàng, yǔ shǐ huàn hé shāo zī zhòng, shù qiān liàng liáng chē, tǒng huà jié huī, nǎi yǐn bīng huí bào, dé cāo jiǎng xù, zì bù bì shuō dú hán měng shèng le yī shuāng kōng shǒu, huí jiàn yuán shào, shào jí yù zhǎn měng, jīng zhòng guān yī zài quàn jiě, cái dé miǎn sǐ.
忽由徐晃部將史渙,拿住紹諜一人,問明敵情,得知紹遣將韓猛,至冀州運糧,即日可至,因報知徐晃。晃轉白曹操,荀攸在旁進議道:「紹將韓猛,恃勇輕敵,若使良將繞道往擊,定可得勝。」操問何人可使?攸即舉徐晃。晃亦自願效力,便率史渙等往截韓猛。猛押糧車數千乘,將到官渡,適被徐晃截住,兩下廝殺,倒也是個敵手,不防史渙潛至猛後,放起一把火來,焚毀糧車,遂致猛心慌意亂,拍馬返奔。晃驅軍殺上,與史渙合燒輜重,數千輛糧車,統化劫灰,乃引兵回報,得操獎敘,自不必說;獨韓猛剩了一雙空手,回見袁紹,紹即欲斬猛,經眾官一再勸解,才得免死。
shào fù qiǎn bīng yùn liáng, tè xuǎn dà jiāng chún yú qióng, dài lǐng wàn qí, zhù zā wū cháo, bǎo hù yùn bīng lái wǎng. yě suàn chéng qián bì hòu, kě xī réng qiǎn zuì hàn. qióng lǐng mìng zì qù. jǔ shòu fù rù bái dào: qióng chū tún wū cháo, shàng xì gū jūn, wèi zú shēn shì, kě lìng qiǎn piān jiāng jiǎng qí, zuò wèi zhī duì, xún yì wū cháo, jì kě fáng cāo, yòu kě yuán qióng, shù bù zhì wù. shào yáo shǒu bù dá, shòu chàng chàng qū chū. yòu yóu móu shì xǔ yōu rù jiàn dào: cāo bīng běn lái bù duō, jīn xī zhòng jù wǒ, xǔ dōu bì xū, ruò qiǎn jūn xí xǔ, xìng de gōng kè, kě fèng dì tǎo cāo, cāo bì chéng qín, jiù lìng wèi xià, yì hǎo shǐ cāo shǒu wěi bèn mìng, pò cāo yě bù nán le! què shì miào jì. shào réng rán bù cóng. yōu shàng yù yǒu yán, hū yóu tǒng jūn shěn pèi qū rù, bào chēng yōu jiā shǔ fàn fǎ, yīng jū xì lùn zuì, shào suì nù mù gù yōu dào: rǔ bù néng zhèng jiā, hái gǎn xiàng wǒ ráo kǒu me? shuō dé yōu qiě cán qiě fèn, fèn rán chū zhàng, zì sī yǔ cāo yǒu jiù, jìng bēn cāo yíng. cāo wén yōu lái bēn, xiǎn zú chū yíng, fǔ zhǎng xiào yǔ dào: zi yuǎn kěn lái, shì wú bù jì le! zi yuǎn jí yōu biǎo zì, cāo yán yōu rù zuò, yīn qín wèn jì. yōu xiān shuō dào: wǒ céng quàn shào qīng bīng xí xǔ, shǒu wěi jiā gōng. cāo bù dài shuō bì, biàn jīng gù dào: zi yuǎn nài hé shī cǐ dú jì? yōu jiē rù dào: gōng bù bì jīng huáng, yuán shào wú zhī, wèi kěn tīng wǒ, fǎn jiāng wǒ jiā shǔ shōu xì, suǒ yǐ bèi shào lái bēn. cāo xǐ dá dào: shào bù néng yòng jūn, zěn de bù bài? yōu fù fǎn jié dào: gōng jīn shàng yǒu jǐ hé liáng xiǎng? cāo dá yán kě zhī yī nián, yōu lěng xiào dào: zhè pà wèi bì? cāo yòu yán zú zhī bàn nián, yōu fú xiù jù qǐ, xiàng cāo zuò sè dào: gōng bù yù pò yuán shì me? nài hé xiāng qī! yōu dāng gào cí. cāo máng jiāng yōu wǎn zhù, dī shēng yǔ yǔ dào: jūn zhōng bù biàn míng yán, shí gào zi yuǎn, jūn liáng zhǐ yǒu yī yuè le! yōu yòu xiào dào: wǒ liào gōng liáng shí chuí jǐn le! nèi wú liáng cǎo, wài wú jiù yuán, wēi jí zài mù qián le! cāo zhòu méi dào: zi yuǎn jì bù qì jiù jiāo, huì rán kěn lái, yīng dāng wèi wǒ shè fǎ. yōu nǎi shuō dào: shào yǒu zī zhòng wàn yú, tún jī wū cháo, pài chún yú qióng bǎ shǒu, qióng shì jiǔ wú bèi, gōng kě yòng qīng qí yǎn xí, fén bǐ jī jù, bù chū sān rì, shào jūn zì luàn, shàng yǒu bù bài me? cāo wén yán dà xǐ, yōu dài xǔ yōu.
紹復遣兵運糧,特選大將淳于瓊,帶領萬騎,駐紮烏巢,保護運兵來往。也算懲前毖後,可惜仍遣醉漢。瓊領命自去。沮授復入白道:「瓊出屯烏巢,尚系孤軍,未足深恃,可另遣偏將蔣奇,作為支隊,巡弋烏巢,既可防操,又可援瓊,庶不致誤。」紹搖首不答,授悵悵趨出。又由謀士許攸入諫道:「操兵本來不多,今悉眾拒我,許都必虛,若遣軍襲許,幸得攻克,可奉帝討操,操必成擒,就令未下,亦好使操首尾奔命,破操也不難了!」確是妙計。紹仍然不從。攸尚欲有言,忽由統軍審配趨入,報稱攸家屬犯法,應拘系論罪,紹遂怒目顧攸道:「汝不能正家,還敢向我饒口麼?」說得攸且慚且憤,奮然出帳,自思與操有舊,徑奔操營。操聞攸來奔,跣足出迎,撫掌笑語道:「子遠肯來,事無不濟了!」子遠即攸表字,操延攸入座,殷勤問計。攸先說道:「我曾勸紹輕兵襲許,首尾夾攻。」操不待說畢,便驚顧道:「子遠奈何施此毒計?」攸接入道:「公不必驚惶,袁紹無知,未肯聽我,反將我家屬收系,所以背紹來奔。」操喜答道:「紹不能用君,怎得不敗?」攸復反詰道:「公今尚有幾何糧餉?」操答言可支一年,攸冷笑道:「這怕未必?」操又言足支半年,攸拂袖遽起,向操作色道:「公不欲破袁氏麼?奈何相欺!攸當告辭。」操忙將攸挽住,低聲與語道:「軍中不便明言,實告子遠,軍糧只有一月了!」攸又笑道:「我料公糧食垂盡了!內無糧草,外無救援,危急在目前了!」操皺眉道:「子遠既不棄舊交,惠然肯來,應當為我設法。」攸乃說道:「紹有輜重萬餘,屯積烏巢,派淳于瓊把守,瓊嗜酒無備,公可用輕騎掩襲,焚彼積聚,不出三日,紹軍自亂,尚有不敗麼?」操聞言大喜,優待許攸。
cāo jí xuǎn mǎ bù bīng wǔ qiān rén, mì zhì yuán jūn qí zhì, chéng yè zhì wū cháo jié liáng liú cáo hóng xún yōu shǒu yíng, shǐ xǔ yōu tóng zhù yíng zhōng zì jǐ pī jiǎ shàng mǎ, dài tóng xǔ chǔ xú huǎng děng yī bān měng jiāng, jí wǔ qiān rén mǎ, zhì huáng hūn hòu qǐ xíng, rén fù xīn, mǎ xián méi, dǎ zhe yuán jūn qí hào, cóng jiān dào jí zǒu, zhí zhǐ wū cháo. wū cháo jù shào yíng yuē sì shí lǐ, chún yú qióng suī fèng lìng bǎ shǒu, dàn shì yǒu dà yíng wèi bì, zì wèi wú yú. qiě kù shì bēi zhōng wù, hē dé mǐng dǐng dà zuì, gāo zhěn wò zhe, sì gēng jiāng jǐn, dǒu wén zhài wài yǒu bì bō shēng, fāng cái jīng xǐng, qǐ shì quán yíng, yǐ shì huǒ guāng sì shè, rú tóng bái zhòu. huāng máng zhào bīng yíng dí, bīng shì jiē jiǎo máng shǒu luàn, háo wú jì lǜ, rú hé dí dé zhù cáo jūn? cáo jūn sì miàn shā rù, dǎo pò qióng yíng. qióng shàng yǒu sān fēn zuì yì, qì lì bù jiā, miǎn qiáng shàng mǎ chū zhàn, dōu tóu pèng jiàn xǔ chǔ, jiē zhù sī shā, yuē yǒu liù qī huí hé, shǒu bì yī sōng, biàn bèi xǔ chǔ pī luò mǎ xià, bù zhòng yì dòu sǐ qiān rén, yú jiē kuì sàn. cāo lìng jiāng shì fén huǐ jī gǔ, liè yàn xióng xióng, guāng chè bǎi lǐ, shào yíng zhōng yì dé qiáo zhe, biàn yǒu xún bīng rù bào, shào kǒng wū cháo yǒu shī, jí yù qiǎn jiāng wǎng yuán. guō tú xiàn yì dào: cāo jūn ruò gōng wū cháo, zhài nèi bì kōng, wǒ hé wù wǎng jié bǐ zhài lī? shào xǐ shuō dào: cǐ jì shén miào. jiù shǐ cāo néng pò qióng, wǒ yǐ bá bǐ dà zhài, bǐ yì qióng wú suǒ guī. suì mìng bù jiāng zhāng hé gāo lǎn, wǎng xí cāo yíng. hé jìn shuō dào: cāo shàn yòng bīng, yíng nèi bì rán yù bèi, bù rú xiān wǎng jiù qióng, ruò qióng bèi yī pò, liáng bèi fén jié, wǒ děng jù shù shǒu chéng qín le. shào dá shuō dào: wǒ zì yǒu qū chù, rǔ děng jǐn guǎn wǎng xí cāo yíng, wǒ dāng qiǎn jiǎng qí wǎng yuán wū cháo biàn liǎo. hé nǎi yǔ gāo lǎn tóng háng, cái zhì cāo yíng wài miàn, yī shēng hào pào, zuǒ yǒu cáo hóng, yòu yǒu xún yōu, gè yǐn bīng liǎng lù shā lái, hé yǔ lǎn fēn tóu dǐ dí, shàng shì bù néng zhī chí, zhǐ hǎo bài huí. guō tú wén xìn, zì kuì shī jì, suì jìn bái yuán shào dào: hé děng yǐ bài wèi xǐ, bù kěn xiào lì, xiàn yǐ bào chēng tuì huí. shào dùn shí dà nù, lì pài yíng biàn zhào huí èr rén, cóng zhòng zhì zuì. yíng biàn chí gào hé lǎn, hé lǎn jù kǒng shòu zhū, suǒ xìng fǎn bēn cāo yíng, zì qǐng tóu xiáng. cáo hóng zhèng shōu bīng huí yíng, wén dé hé lǎn lái jiàng, yí bù gǎn shòu. xún yōu dào: hé děng zhàn bài jù zhū, gù lái qǐ xiáng, shàng yǒu hé yí? hóng nǎi kāi yíng nà rù, zhuān dài cāo zì lái fā luò. cāo shàng zài wū cháo, fén liáng wèi jǐn, zhèng zhí jiǎng qí yǐn bīng qū zhì, cāo jūn jiàn yuán bīng dào lái, máng qǐng fēn bīng yíng dí. cāo dà hè dào: zéi zhì bèi hòu, huí zhàn wèi chí! jí jiǎng qí jìn gōng, nǎi huī bīng fǎn dòu, xǔ chǔ xú huǎng, shuāng mǎ tū chū, jiā jī jiǎng qí. jiǎng qí cuò shǒu bù jí, lì bèi shā sǐ, zhòng yòu hài bēn cāo yě bù zhuī gǎn, dàn kàn zī zhòng fén jǐn, fāng lìng jiāng shào bīng shī hái, gè gē yī bí, niú mǎ gè gē chún shé, yǐn jūn zì guī.
操即選馬步兵五千人,密制袁軍旗幟,乘夜至烏巢劫糧;留曹洪荀攸守營,使許攸同住營中;自己披甲上馬,帶同許褚徐晃等一班猛將,及五千人馬,至黃昏後起行,人負薪,馬銜枚,打着袁軍旗號,從間道急走,直指烏巢。烏巢距紹營約四十里,淳于瓊雖奉令把守,但恃有大營為蔽,自謂無虞。且酷嗜杯中物,喝得酩酊大醉,高枕臥着,四更將盡,陡聞寨外有嗶剝聲,方才驚醒,起視全營,已是火光四射,如同白晝。慌忙召兵迎敵,兵士皆腳忙手亂,毫無紀律,如何敵得住曹軍?曹軍四面殺入,搗破瓊營。瓊尚有三分醉意,氣力不加,勉強上馬出戰,兜頭碰見許褚,接住廝殺,約有六七回合,手臂一松,便被許褚劈落馬下,部眾亦斗死千人,余皆潰散。操令將士焚毀積穀,烈焰熊熊,光徹百里,紹營中亦得瞧着,便有巡兵入報,紹恐烏巢有失,急欲遣將往援。郭圖獻議道:「操軍若攻烏巢,寨內必空,我何勿往劫彼寨哩?」紹喜說道:「此計甚妙。就使操能破瓊,我已拔彼大寨,彼亦窮無所歸。」遂命部將張郃高覽,往襲操營。郃進說道:「操善用兵,營內必然預備,不如先往救瓊,若瓊被一破,糧被焚劫,我等俱束手成擒了。」紹答說道:「我自有區處,汝等儘管往襲操營,我當遣蔣奇往援烏巢便了。」郃乃與高覽同行,才至操營外面,一聲號炮,左有曹洪,右有荀攸,各引兵兩路殺來,郃與覽分頭抵敵,尚是不能支持,只好敗回。郭圖聞信,自愧失計,遂進白袁紹道:「郃等以敗為喜,不肯效力,現已報稱退回。」紹頓時大怒,立派營弁召回二人,從重治罪。營弁馳告郃覽,郃覽俱恐受誅,索性返奔操營,自請投降。曹洪正收兵回營,聞得郃覽來降,疑不敢受。荀攸道:「郃等戰敗懼誅,故來乞降,尚有何疑?」洪乃開營納入,專待操自來發落。操尚在烏巢,焚糧未盡,正值蔣奇引兵趨至,操軍見援兵到來,忙請分兵迎敵。操大喝道:「賊至背後,回戰未遲!」及蔣奇進攻,乃麾兵返斗,許褚徐晃,雙馬突出,夾擊蔣奇。蔣奇措手不及,立被殺死,眾又駭奔;操也不追趕,但看輜重焚盡,方令將紹兵屍骸,各割一鼻,牛馬各割唇舌,引軍自歸。
dào le yíng zhōng, yóu cáo hóng yǐn jiàn zhāng hé gāo lǎn. cāo hǎo yán fǔ wèi, liú jū huī xià bìng shǐ rén jiāng rén bí shòu shé, qǔ shì shào jūn. yuán lái wèi cǐ! shào jūn xiōng jù, zì xiāng jīng rǎo, cāo yòu sì bù yáo yán, wèi jiāng qū bīng gōng yè, jué shào guī lù, shào jūn yí wèi shí shì, fēn fēn kuì guī, lián shào yì jīng huáng shī cuò, yǔ zhǎng zi tán wēi fú kuà mǎ, dān qí dù hé, cāo jiē dé zhēn bào, dū bīng zhuī qù, yǐ bù jí qín shào fù zǐ. dàn jié zhù cán bīng shù wàn, hū lìng guī jiàng, cán bīng wú lù kě zǒu, wú nài jiàng cāo. cāo jiàn wèi chū zhēn chéng, xī shù kēng bì. cán nüè de hěn! yòu qín dé shào jiān jūn jǔ shòu, cāo yǔ shòu běn xì xiāng shí, lìng zuǒ yòu tì tā shì fù, shòu dà hū dào: wǒ fēi jiàng jiāng, jì yǐ shòu qín, qíng yuàn yī sǐ! cāo wèi yǔ dào: běn chū wú móu, bù zhī yòng jūn, jīn sàng luàn wèi dìng, fāng dāng yǔ jūn gòng tú dà shì, xìng wú zhí mí! shòu kàng shēng dào: shū fù mǔ dì, xuán mìng yuán shì, ruò méng gōng huì, sù sǐ wèi fú! cāo yòu shuō dào: wǒ ruò zǎo néng dé jūn, tiān xià yǐ píng dìng le! yīn hòu lǐ xiāng dài, shǐ liú zhàng xià. shòu zài yíng zhōng dào mǎ, réng yù bēn hái, bèi cāo jiāng chá chū pò zhàn, dāng jí bái cāo. cāo jiàn shòu zhōng bù wèi yòng, fāng mìng chù zhǎn, réng wèi lǐ zàng. shì lóng luò shì xīn chù. cāo chí rù shào yíng, jiàn yǒu wén shū yī shù, duō xì dōu rén jiāo tōng xìn zhá, jí lìng yī lǜ fén qù, qiě yǔ dà zhòng dào: dāng shào qiáng shèng shí, wǒ shàng bù néng zì bǎo, hé kuàng zhòng rén? yòu shōu de cái wù děng jiàn, jǐn shǎng jiāng shì, zhòng jiē huān yuè wéi cāo yíng nèi liáng shí yǐ jǐn, shào yíng zhōng yì wú liáng kě yīn, nǎi yí jūn zhì ān mín jiù shí, xiū yǎng pí bīng, zài tú jìn qǔ.
到了營中,由曹洪引見張郃高覽。操好言撫慰,留居麾下;並使人將人鼻獸舌,取示紹軍。原來為此!紹軍洶懼,自相驚擾,操又四布謠言,謂將驅兵攻鄴,絕紹歸路,紹軍疑為實事,紛紛潰歸,連紹亦驚惶失措,與長子譚微服跨馬,單騎渡河,操接得偵報,督兵追去,已不及擒紹父子。但截住殘兵數萬,呼令歸降,殘兵無路可走,無奈降操。操見未出真誠,悉數坑斃。殘虐得很!又擒得紹監軍沮授,操與授本系相識,令左右替他釋縛,授大呼道:「我非降將,既已受擒,情願一死!」操慰語道:「本初無謀,不知用君,今喪亂未定,方當與君共圖大事,幸毋執迷!」授抗聲道:「叔父母弟,懸命袁氏,若蒙公惠,速死為福!」操又說道:「我若早能得君,天下已平定了!」因厚禮相待,使留帳下。授在營中盜馬,仍欲奔還,被操將察出破綻,當即白操。操見授終不為用,方命處斬,仍為禮葬。是籠絡士心處。操馳入紹營,見有文書一束,多系都人交通信札,即令一律焚去,且語大眾道:「當紹強盛時,我尚不能自保,何況眾人?」又收得財物等件,盡賞將士,眾皆歡躍;惟操營內糧食已盡,紹營中亦無糧可因,乃移軍至安民就食,休養疲兵,再圖進取。
nà yuán shào dù hé bēn guī, shén sè jǔ sàng, zǒu rù lí yáng běi àn tún yíng, shù jiāng jiǎng yì qú chū zhàng yíng jiē, shào wò shǒu yǔ yǔ dào: bīng bài zhì cǐ, jīn rì dāng yǐ shǒu lǐng fù qīng! yì qú lì wèi quàn jiě, bìng bì zhàng jū shào, shǐ de chuán xuān hào lìng, zhāo yù kuì zú, bīng shì shāo shāo qū jí, xún mì fù zǐ xiōng dì, duō bàn sàn wáng. qú qiě qì qiě yǔ dào: xiàng ruò cóng tián bié jià yán, dāng bù zhì cǐ! zhè yǔ wèi yuán shào suǒ wén, shào yì zì huǐ, gù yǔ hù jūn páng jì dào: wǒ qián rì bù tīng tián fēng, zhì yǒu cǐ bài, wǒ jīn guī qù, xiū jiàn cǐ rén. páng jì jí jìn chán dào: fēng zài yù zhōng, wén zhǔ gōng bài hái, fǔ shǒu dà xiào, zì wèi bù chū suǒ liào. shào dà nù dào: shù rú jìng gǎn xiào wǒ me? suì qiǎn lì shā fēng. fēng jī yù yǐ jiǔ, yóu yù lì rù bào shào jūn bài zhuàng, fēng tài xī dào: wǒ jīn sǐ le! yù lì jīng yà dào: zhǔ gōng bài huí, bì zì huǐ qián shì, shì jūn chū yù, dà jiā zhòng yòng. fēng yáo shǒu dào: jūn ruò dé shèng, zhǔ gōng xīn xǐ, huò jiāng shè wǒ, jīn zhàn bài zì cán, wǒ yǒu hé wàng? shuō zhe, guǒ yǒu shào shǐ dào lái, chuán mìng shā fēng, fēng yīn jí zì jǐng. rén zhī yún wáng, bāng guó tiǎn cuì. shì shí jì zhōu chéng yì, xiāng shuài shēng èr, shào shōu jí sàn zú, fēn dào sì lüè, shāo dé píng dìng.
那袁紹渡河奔歸,神色沮喪,走入黎陽北岸屯營,戍將蔣義渠出帳迎接,紹握手與語道:「兵敗至此,今日當以首領付卿!」義渠力為勸解,並避帳居紹,使得傳宣號令,招諭潰卒,兵士稍稍趨集,尋覓父子兄弟,多半散亡。渠且泣且語道:「向若從田別駕言,當不至此!」這語為袁紹所聞,紹亦自悔,顧語護軍逄紀道:「我前日不聽田豐,致有此敗,我今歸去,羞見此人。」逄紀即進讒道:「豐在獄中,聞主公敗還,撫手大笑,自謂不出所料。」紹大怒道:「豎儒竟敢笑我麼?」遂遣吏殺豐。豐羈獄已久,由獄吏入報紹軍敗狀,豐太息道:「我今死了!」獄吏驚訝道:「主公敗回,必自悔前事,釋君出獄,大加重用。」豐搖首道:「軍若得勝,主公心喜,或將赦我,今戰敗自慚,我有何望?」說着,果有紹使到來,傳命殺豐,豐因即自剄。人之雲亡,邦國殄瘁。是時冀州城邑,相率生貳,紹收集散卒,分道四略,稍得平定。
dú liú bèi nán běi qū chí, liǎng cì tóu shào, fù liǎng cì lí shào, dào chū yè chéng, dé yǔ zhào yún xiāng yù, kuò bié yǒu nián, zhòng fù jù shǒu, dāng rán xǐ rú suǒ wàng. zài zhì rǔ nán zhāo xún liú pì, tú zhōng shǐ huì jiàn guān yǔ, yòu shì yī fān bēi xǐ jiāo bìng. zài yóu yǔ shù jí gān mí èr fū rén, yǔ zhāng fēi tóng zhù gǔ chéng. nǎi jí yì gǔ chéng xiāng jiàn, fū fù tuán yuán, dì xiōng huān jù. zài jiā mí zhú sūn gān děng qīn cóng bì jí, fǎng fú chóng guāng rì yuè, zài zào jiā xiāng. hǎo róng yì guò le jǐ xiāo, bèi yīn gǔ chéng xiá xiǎo, bù kān jiǔ zhù, jué jì qiè jiā yǐn lǚ, xié wǎng rǔ nán, sì mì liú cí, bù jiàn xià luò wéi liú pì yú dǎng gōng dōu, què zhàn zhù rǔ nán, yíng bèi rù chéng. wèi jǐ dé yuán shào bài xìn, bèi yǔ guān zhāng èr rén dào: wǒ jiàn shào wài kuān nèi jì, dǎng yǔ fēn qí, yǐ liào fēi cáo cāo dí shǒu, qián cì dào le rǔ nán, yǐ yù yǔ shào tuō lí, shì zhí cáo jūn dào lái, bù dé yǐ zài wǎng yī shào sì jiàn shào bù tīng liáng móu, bài wáng zài ěr, wǒ suǒ yǐ zài yǔ shào yán, jiào tā nán lián liú biǎo, chéng jī qǐ shǐ, fù dé nán lái. shào bù bì lǜ, suǒ lǜ wéi cāo, zhǐ kǒng cǐ dì yì wèi néng ān jū lī! jiè bèi kǒu zhōng, xù lí shào shǐ mò. zhèng zài chóu chú wèi dìng, biàn yǒu zhēn qí rù bào dào: cáo cāo bù jiāng cài yáng, lǐng bīng rù jìng, xiǎng shì lái gōng cǐ chéng. zhāng fēi yuè qǐ dào: wǒ yuàn qù qǔ cài yáng shǒu jí! guān yǔ zhào yún yì yuàn tóng wǎng, bèi yǔn tā chū dí, sān yuán hǔ jiāng, lián biāo bìng chū, bú dào bàn rì, biàn qǔ de cài yáng tóu lú, xīn rán huí chéng. bèi yòu xǐ yòu jīng dào: wǒ zhǎn cài yáng, cāo bì zì zhì, bǐ fāng shèng yuán shào, fēng bù kě dāng, bù rú jìng tóu liú biǎo wèi shì. zhāng fēi dào: cāo guǒ dào lái, hé fáng zài zhàn! nán dào cāo néng bì shèng me? guān yǔ què shuō: pín nián yī rén, zhōng fēi liǎo jú, qiě dài cāo guǒ qīn zhì, zài zuò jì jiào. bèi nǎi liú jū rǔ nán, shǐ rén zhuān tàn cáo jūn jǔ dòng. guò le shù xún, guǒ yǒu jí bào chuán zhì, nǎi shì cáo cāo qīn dū dà jūn, shā bēn qián lái, bèi máng lìng shù zhuāng qǐ xíng, zhāng fēi hái yào chū zhàn, jīng bèi zǔ zhǐ, cōng cōng dài lǐng jiā xiǎo, jí guān zhāng zhào děng jiāng lì, chí chū nán mén, zhí dǐ jīng zhōu. rǔ nán chéng nèi, zhǐ shèng le gōng dōu yī rén, yì zhī bù néng jù cāo, cāng huáng bì qù. zhì cáo cāo dào le chéng xià, yǐ shì xū ruò wú rén, yóu tā jìn chéng, cāo zǒng suàn jìn zhǐ qīn lüè, chū bǎng ān mín, dāng jí shùn dào hái xǔ, yǔ xún yù shāng yì dào: wǒ běn xiǎng dù hé miè shào, piān bèi liú bèi jù zhù rǔ nán, fǔ wǒ bèi hòu, bù dé bù yí jūn wǎng tǎo. jīn wén bèi wǎng bēn liú biǎo, wǒ yì yù chéng shì nán xià, gōng qǔ jīng zhōu, jūn yì yǐ wèi hé rú? yù dá dào: yuán shào xīn bài, bù zhòng lí xīn, bù chéng cǐ shí lüè dìng hé běi, nǎi yù yí jūn jiāng hàn, tǎng shào shōu hé yú jìn, chéng xū chū xí gōng hòu, gōng jiāng rú hé duì dài ne? cāo nǎi bà yì, jiù zài xǔ dōu guò nián. zhì jiàn ān qī nián zhēng yuè, fù jìn jūn guān dù, guī tú hé běi.
獨劉備南北驅馳,兩次投紹,復兩次離紹,道出鄴城,得與趙雲相遇,闊別有年,重複聚首,當然喜如所望。再至汝南招尋劉辟,途中始會見關羽,又是一番悲喜交並。再由羽述及甘糜二夫人,與張飛同住古城。乃亟詣古城相見,夫婦團圓,弟兄歡聚。再加糜竺孫乾等親從畢集,仿佛重光日月,再造家鄉。好容易過了幾宵,備因古城狹小,不堪久住,決計挈家引侶,偕往汝南,四覓劉辭,不見下落;惟劉辟餘黨龔都,卻占住汝南,迎備入城。未幾得袁紹敗信,備語關張二人道:「我見紹外寬內忌,黨與紛岐,已料非曹操敵手,前次到了汝南,已欲與紹脫離,適值曹軍到來,不得已再往依紹;嗣見紹不聽良謀,敗亡在邇,我所以再與紹言,叫他南連劉表,乘機乞使,復得南來。紹不必慮,所慮惟操,只恐此地亦未能安居哩!」借備口中,敘離紹始末。正在躊躇未定,便有偵騎入報道:「曹操部將蔡陽,領兵入境,想是來攻此城。」張飛躍起道:「我願去取蔡陽首級!」關羽趙雲亦願同往,備允他出敵,三員虎將,連鑣並出,不到半日,便取得蔡陽頭顱,欣然回城。備又喜又驚道:「我斬蔡陽,操必自至,彼方勝袁紹,鋒不可當,不如徑投劉表為是。」張飛道:「操果到來,何妨再戰!難道操能必勝麼?」關羽卻說:「頻年依人,終非了局,且待操果親至,再作計較。」備乃留居汝南,使人專探曹軍舉動。過了數旬,果有急報傳至,乃是曹操親督大軍,殺奔前來,備忙令束裝起行,張飛還要出戰,經備阻止,匆匆帶領家小,及關張趙等將吏,馳出南門,直抵荊州。汝南城內,只剩了龔都一人,亦知不能拒操,倉皇避去。至曹操到了城下,已是虛若無人,由他進城,操總算禁止侵掠,出榜安民,當即順道還許,與荀彧商議道:「我本想渡河滅紹,偏被劉備據住汝南,拊我背後,不得不移軍往討。今聞備往奔劉表,我意欲乘勢南下,攻取荊州,君意以為何如?」彧答道:「袁紹新敗,部眾離心,不乘此時略定河北,乃欲移軍江漢,倘紹收合餘燼,乘虛出襲公後,公將如何對待呢?」操乃罷議,就在許都過年。至建安七年正月,復進軍官渡,規圖河北。
yuán shào yǐ hái jì zhōu, cán fèn chéng jí, tù xiě bù zhǐ, dùn shí huáng jí le yī gè jì qī, jiè zhe shì jí wèi míng, rì yè jìn yán, quàn lì shǎo zǐ, lèi dé shào yì zēng chóu mèn, bìng shì rì zēng. yuán lái shào yǒu sān zi, zhǎng míng tán, cì míng xī, yòu míng shàng, shàng wèi jì qī liú shì suǒ chū, miàn mù qīng yáng, wèi shào suǒ ài. liú shì zǎo qǐng lì shàng wèi sì, shào yīn shě zhǎng lì yòu, kǒng zāo wù yì, tè shǐ tán chū jì xiōng hòu, chū wèi qīng zhōu cì shǐ dāng shí jǔ shòu děng yǐ yǒu yì yán, shào què xiàng zhòng jiě shì dào: wǒ yù lìng zhū zi gè zhèn yī zhōu, shì yàn cái néng, fāng hǎo zé lì hòu sì. nǎi yòu shǐ cì zǐ xī wèi yōu zhōu cì shǐ dú liú shàng bù qiǎn, hái yǒu bīng zhōu cì shǐ yī quē, pài wài shēng gāo gàn fù rèn. zhì guān dù yī yì, shào jiāng tán xī děng jǐn xíng diào jí, bù xìng wèi cāo suǒ suàn, bài huí hé běi, mìng tán xī děng huí zhèn běn zhōu qiě lìng hé shàng gè shù yíng, jiān bì wù zhàn. cán nián jiāng jǐn, hū bìng ǒu xuè, jiāo qī ài zi, tì qì chuáng qián, yǐ shì chóu shàng zēng chóu, mèn zhōng jiā mèn. shuí liào cáo cāo yòu jìn jūn guān dù, dǎo pò cāng tíng, jí dé shào xiān xuè zhí pēn, hūn dǎo chuáng shàng qī zǐ děng huāng máng hū huàn, suī dé sū xǐng piàn shí, dàn yǐ shí qì chuǎn shēng sī, bù néng xiáng zhǔ, shǎo qǐng jiān liǎng yǎn yī fān, wū hū guī yīn! kuáng fèi yī shēng xīn xuè. shào qī liú shì, jí zhào rù shěn pèi páng jì, tuō chēng yí mìng, lì shàng wèi sì. pèi yǔ jì jiē yǔ tán yǒu xì, qíng yuàn shì shàng, jí fèng shàng zhǔ sàng, bān yù sì zhōu. shào yǒu chǒng qiè wǔ rén, bìng lái jǔ āi, liú shì bù jīn dòng nǎo, zhǐ huī wèi shì, bǎ wǔ qiè yī bìng shā hài qiě lìng kūn fà huǐ miàn, zhǐ shī chì mà dào: rǔ děng shēng qián xiàn mèi jiāng jūn, shì sè yāo chǒng, jīn zài wǒ zhǎng wò, jiào rǔ sǐ qiě wú yán, miǎn de zài qù mài qiào le! rú cǐ dù hàn, ān néng yǒu hòu. yuán tán wén sàng bēn zhì, bù dé wèi sì, hěn shì yàng yàng. shàng shǐ tán wèi chē qí jiāng jūn, chū tún lí yáng, bìng lìng páng jì jiān jūn, tán yīn lí yáng wèi jù cāo yào chōng, qǐng shàng bō tiān zhòng bīng, shàng dàn gěi shù qiān rén mǎ, bìng chuán yǔ páng jì, cuī tán sù xíng, suì zhì tán rěn wú kě rěn, suǒ xìng shā sǐ páng jì, zì wǎng lí yáng qù le. xiǎo zi yǒu shī tàn dào:
袁紹已還冀州,慚憤成疾,吐血不止,頓時惶急了一個繼妻,借着侍疾為名,日夜進言,勸立少子,累得紹益增愁悶,病勢日增。原來紹有三子,長名譚,次名熙,幼名尚,尚為繼妻劉氏所出,面目清揚,為紹所愛。劉氏早請立尚為嗣,紹因舍長立幼,恐遭物議,特使譚出繼兄後,出為青州刺史;當時沮授等已有異言,紹卻向眾解釋道:「我欲令諸子各鎮一州,試驗才能,方好擇立後嗣。」乃又使次子熙為幽州刺史;獨留尚不遣,還有并州刺史一缺,派外甥高幹赴任。至官渡一役,紹將譚熙等盡行調集,不幸為操所算,敗回河北,命譚熙等回鎮本州;且令河上各戍營,堅壁勿戰。殘年將盡,忽病嘔血,嬌妻愛子,涕泣床前,已是愁上增愁,悶中加悶。誰料曹操又進軍官渡,搗破倉亭,急得紹鮮血直噴,昏倒床上;妻子等慌忙呼喚,雖得甦醒片時,但已時氣喘聲嘶,不能詳囑,少頃間兩眼一翻,嗚呼歸陰!狂費一生心血。紹妻劉氏,亟召入審配逄紀,托稱遺命,立尚為嗣。配與紀皆與譚有隙,情願事尚,即奉尚主喪,頒諭四州。紹有寵妾五人,並來舉哀,劉氏不禁動惱,指揮衛士,把五妾一併殺害;且令髡髮毀面,指屍叱罵道:「汝等生前獻媚將軍,恃色邀寵,今在我掌握,教汝死且無顏,免得再去賣俏了!」如此妒悍,安能有後。袁譚聞喪奔至,不得為嗣,很是怏怏。尚使譚為車騎將軍,出屯黎陽,並令逄紀監軍,譚因黎陽為拒操要衝,請尚撥添重兵,尚但給數千人馬,並傳語逄紀,催譚速行,遂致譚忍無可忍,索性殺死逄紀,自往黎陽去了。小子有詩嘆道:
xiōng dì rú hé jìng xì qiáng? wài bīng wèi rù nèi xiān shāng,
兄弟如何竟鬩牆?外兵未入內先傷,
zhuī yuán huò biàn fēi wú zì, nǎi fù yí móu tài bù zāng!
追原禍變非無自,乃父貽謀太不臧!
tán zhì lí yáng, zhèng zhí cāo jūn jìn gōng, jiū jìng tán néng fǒu dí cāo? dài zhì xià huí zài biǎo.
譚至黎陽,正值操軍進攻,究竟譚能否敵操?待至下回再表。
cáo cāo chù chù néng yòng jiàn, yuán shào chù chù shì bì jiàn, jí cǐ yǐ jiàn yuán cáo zhī xìng wáng, bù dài zhàn ér shǐ jué ěr! kuàng liáng xiǎng wèi xíng jūn zhī gēn běn, jūn ruò wú liáng, bài kě lì dài. yuán shào yī shī zhī hán měng, zài shī zhī yú chún yú qióng, yòng rén bù míng, xián fǒu dào zhì, shì shàng néng yǔ cāo zhēng shèng hū? liú bèi néng zhī shào zhī bì bài, qí zhì shí yuǎn chū shào shàng cāo yì mù bèi wèi yīng xióng, gù shào bài ér bù jí zhuī, fǎn yú shì gū lì ruò zhī liú bèi, què zhèng zhòng shì zhī, cù zhī yú rǔ nán zhī jiān, shǐ bèi bù dé xī jiān. cāo zhī jiǒng bèi, yì shén yǐ zāi! bǐ yuán shào jì zì wù qí shēn, fù yí wù qí zi, shēn sǐ yǐ hòu, liǎng zi xiāng zhēng, zú zhì fù zuò, yǐ zuò kuà yōu jì zhī yuán běn chū, fǎn bù ruò bēn zǒu nán běi zhī liú xuán dé, shàn bài xià wáng, zú néng chuàng yè chuí jī, yǔ cáo shì kàng héng zhōng gǔ yě! cái yǔ bù cái zhī pàn, gù rú shì yú?
曹操處處能用諫,袁紹處處是愎諫,即此已見袁曹之興亡,不待戰而始決耳!況糧餉為行軍之根本,軍若無糧,敗可立待。袁紹一失之韓猛,再失之於淳于瓊,用人不明,賢否倒置,是尚能與操爭勝乎?劉備能知紹之必敗,其智識遠出紹上;操亦目備為英雄,故紹敗而不急追,反於勢孤力弱之劉備,卻鄭重視之,蹙之於汝南之間,使備不得息肩。操之窘備,亦甚矣哉!彼袁紹既自誤其身,復遺誤其子,身死以後,兩子相爭,卒致覆祚,以坐跨幽冀之袁本初,反不若奔走南北之劉玄德,善敗下亡,卒能創業垂基,與曹氏抗衡終古也!才與不才之判,固如是歟?