strong shī jì chéng mǎ chāo bēn nán bī xǔ gōng fú hòu lí yāng strong
失冀城馬超奔難 逼許宮伏後罹殃
què shuō liú bèi yòng páng tǒng zhōng jì, yáng yù dōng guī, jí qiǎn rén zhì bái shuǐ guān, bào gào yáng huái gāo pèi èr jiāng yáng gāo bā bù dé liú bèi dōng guī, qīn chū sòng xíng, tū bèi bèi jūn qín zhù, shuō tā jū xīn bù liáng, lì mìng zhǎn shǒu, suì zhàn jù bái shuǐ guān, jìn bá fú chéng. shì shí fǎ zhèng cái dào, shǐ zhī bèi xì zhà yán dōng guī, dāng jí rù hè. bèi liú zhù fǎ zhèng, tàn tīng chéng dū xiāo xī, dé xī zhāng sōng bèi zhū, guān ài bù tōng, yì zhōu cóng shì zhèng dù, xiàng zhāng xiàn jì, jiào tā jiān bì qīng yě, gù lěi wù zhàn, miǎn bù dé xīn xià dān yōu. yīn jí zhuǎn wèn fǎ zhèng, zhèng wèi jiě dào: liú zhāng wú móu, zhōng bù néng yòng cǐ jì, qǐng jiāng jūn fàng xīn. guǒ rán zhāng bù cóng dù yán, dàn qiǎn bù jiāng liú guī lěng bāo zhāng rèn dèng xián děng, yǐn bīng jù bèi, lèi zhàn jiē bài, tuì bǎo mián zhú. bèi zhì jiǔ dà huì, yàn jí jiāng shì, yǐn zhì bàn hān, gù yǔ páng tǒng dào: jīn rì yàn huì, bù kě wèi bù lè le! tǒng zhí dá dào: fá rén jiā guó, fǎn yǐ wèi lè, rén zhǔ yòng xīn, bù yí rú cǐ. bèi yǐ jiǔ yì xūn xūn, tīng dé tǒng yán, hěn jué nì ěr, biàn zuò sè dào: wǔ wáng fá zhòu, qián gē hòu wǔ, nán dào bù suàn wèi rén zhǔ me? qīng yán shū bù hé lǐ, kě sù tuì qù! tǒng dà xiào ér chū bèi yì yīn zuì rù qǐn, yī shuì jìng xī. yì dàn fāng qǐ, zì jué qián yán wèi wàng, shēn jiā hòu huǐ, suì yán tǒng rù tīng, xiàng tā xiè guò tǒng què bù dá xiè, tán xiào zì ruò. bèi fù shuō dào: zuó rì yán lùn, wǒ wèi zuì shī. tǒng fāng dá dào: jūn chén jù shī, hé bì zhuī yì? shàn yú fēn bàng. bèi nǎi kāi yán dà xiào, huān xù rú héng. jì ér liú zhāng fù qiǎn wú yì lǐ yán fèi guān zhū jiāng, chū yù bèi jūn, xiān hòu bài cuò, fǎn jiē jiàng bèi, bèi jūn yì qiáng fēn qiǎn zhū jiāng lüè dìng shǔ dì. lěng bāo dèng xián zhàn sǐ, zhāng rèn liú guī, tuì zhì luò chéng, zhāng zi xún fèng le fù mìng, zhì luò zhù shǒu. rèn sù yǒu dǎn lì, lǚ chū chōng wéi, suī lǚ bèi jī tuì, qì bù shǎo shuāi bèi yǔ páng tǒng shāng dìng jì cè, yòu rèn chū chéng, yǐn guò yàn qiáo, bǎ qiáo chāi duàn, qián hòu jiā gōng, hài de rèn jìn tuì wú lù, wèi bèi suǒ qín. bèi quàn rèn tóu xiáng, rèn kàng shēng dào: zhōng chén qǐ kěn fù shì èr zhǔ? sù sǐ wèi xìng. bèi shǐ lìng tuī chū zhǎn shǒu, shōu shī lǐ zàng rèn sǐ yàn qiáo, zài páng tǒng wèi sǐ zhī qián, shǐ kě fù àn luó shì yǎn yì zhǐ wèi rèn zhī shòu qín chū zì zhū gé, qiě yàn qiáo shàng jiā yī jīn zì, bù zhī hé jù. qiě mìng zhū jūn sì miàn zhú lěi, bìng lì wéi chéng. liú xún liú guī, bù gǎn zài chū, dàn cóng yán fáng shǒu, jī jiǔ wèi xiè, chéng zhōng suǒ xū liáng shí, yòu yóu liú zhāng yuán yuán jiē jì, gù xiāng chí yú nián, shàng dé shǒu zhù. bèi zhèng zài jiāo jí, hū jiē dào jiā méng guān lái shū, nǎi shì shǒu jiāng huò jùn, bào chēng zhāng lǔ yòu jiàng, yǐ jīng chì tuì xiàn yóu zhāng jiāng fú jìn xiàng cún děng lái gōng, zhèng yóu jùn shè fǎ dǐ yù děng yǔ. yuán lái bèi zì jiā méng guān hái xí yì zhōu, liú zhōng láng jiāng huò jùn shǒu guān, bù bīng bù guò qiān rén, zhāng lǔ qiǎn jiāng yáng bó zhāo jùn, jùn nù chì dào: wǒ tóu kě dé, chéng bù kě dé! bó nǎi tuì chū. sì yóu liú zhāng qiǎn bīng wàn yú rén, cóng làng shuǐ shàng gōng, tǒng jiāng jiù shì fú jìn xiàng cún, kuī dé jùn zhàn shǒu yǒu fāng, shàng dé yǐ shǎo zhì zhòng. wéi bèi dé le cǐ xìn, yuè jué jiā yōu, jì bù biàn fēn bīng yuán jùn, yòu kǒng bā dōng yǒu jǐng, jié duàn hòu lù bù dé yǐ zhì shū jīng zhōu, qǐng zhū gé liàng pài bīng xiāng zhù. dú páng tǒng jí yù yāo gōng, qīn chū dū jūn, měng gōng luò chéng, chéng shàng shǐ rú yǔ xià, jìng jiāng tǒng shè zhòng yào hài, huí yíng bì mìng. luò fèng pō zhū shuō, yì shǔ wú jī.
卻說劉備用龐統中計,佯欲東歸,即遣人至白水關,報告楊懷高沛二將;楊高巴不得劉備東歸,親出送行,突被備軍擒住,說他居心不良,立命斬首,遂占據白水關,進拔涪城。是時法正才到,始知備系詐言東歸,當即入賀。備留住法正,探聽成都消息,得悉張松被誅,關隘不通,益州從事鄭度,向璋獻計,教他堅壁清野,固壘勿戰,免不得心下擔憂。因即轉問法正,正慰解道:「劉璋無謀,終不能用此計,請將軍放心。」果然璋不從度言,但遣部將劉璝冷苞張任鄧賢等,引兵拒備,累戰皆敗,退保綿竹。備置酒大會,宴集將士,飲至半酣,顧語龐統道:「今日宴會,不可謂不樂了!」統直答道:「伐人家國,反以為樂,仁主用心,不宜如此。」備已酒意醺醺,聽得統言,很覺逆耳,便作色道:「武王伐紂,前歌后舞,難道不算為仁主麼?卿言殊不合理,可速退去!」統大笑而出;備亦因醉入寢,一睡竟夕。翌旦方起,自覺前言未忘,深加後悔,遂延統入廳,向他謝過;統卻不答謝,談笑自若。備復說道:「昨日言論,我為最失。」統方答道:「君臣俱失,何必追憶?」善於分謗。備乃開顏大笑,歡敘如恆。既而劉璋復遣吳懿李嚴費觀諸將,出御備軍,先後敗挫,反皆降備,備軍益強;分遣諸將略定蜀地。冷苞鄧賢戰死,張任劉璝,退至雒城,璋子循奉了父命,至雒助守。任素有膽力,屢出沖圍,雖屢被擊退,氣不少衰;備與龐統商定計策,誘任出城,引過雁橋,把橋拆斷,前後夾攻,害得任進退無路,為備所擒。備勸任投降,任抗聲道:「忠臣豈肯復事二主?速死為幸。」備始令推出斬首,收屍禮葬;任死雁橋,在龐統未死之前,史可復按;羅氏《演義》指為任之受擒出自諸葛,且雁橋上加一「金」字,不知何據。且命諸軍四面築壘,並力圍城。劉循劉璝,不敢再出,但從嚴防守,積久未懈,城中所需糧食,又由劉璋源源接濟,故相持逾年,尚得守住。備正在焦急,忽接到葭萌關來書,乃是守將霍峻,報稱張魯誘降,已經叱退;現由璋將扶禁向存等來攻,正由峻設法抵禦等語。原來備自葭萌關還襲益州,留中郎將霍峻守關,部兵不過千人,張魯遣將楊帛招峻,峻怒叱道:「我頭可得,城不可得!」帛乃退出。嗣由劉璋遣兵萬餘人,從閬水上攻,統將就是扶禁向存,虧得峻戰守有方,尚得以少制眾。惟備得了此信,越覺加憂,既不便分兵援峻,又恐巴東有警,截斷後路;不得已致書荊州,請諸葛亮派兵相助。獨龐統急欲邀功,親出督軍,猛攻雒城,城上矢如雨下,竟將統射中要害,回營畢命。落鳳坡諸說,亦屬無稽。
bèi shī qù páng tǒng, rú duàn yòu bì, fēi shǐ yāo qǐng zhū gé jūn shī, rù shǔ cān móu. zhū gé liàng yǐ qiǎn zhāng fēi xī xíng, zhì cǐ wén páng tǒng yòu mò, bù dé bù qīn shēn rù shǔ nǎi jiāng jīng zhōu quán quán, jǐn wěi guān yǔ, zì lǜ zhào yún děng, sù jiāng xī jìn. shí zhāng fēi yǐ zhì bā jùn, wèi tài shǒu yán yán suǒ è, bù dé qián wǎng. fēi yòng yòu dí jì, qín zhù yán yán, chēn mù hē chì dào: dà jūn dào cǐ, rǔ hé gù bù jiàng, fǎn gǎn jù zhàn? yán yì kàng yǔ dào: rǔ děng bù dào, qīn fàn wǒ zhōu, wǒ zhōu zhǐ yǒu duàn tóu jiāng jūn, méi yǒu jiàng jiāng jūn! fēi wén yán yù nù, gù lìng zuǒ yòu dào: kuài bǎ zhè lǎo pǐ fū, kǎn xià tóu lái! yán shén sè bù biàn, xiàng fēi xiào yǔ dào: yào kǎn biàn kǎn, shèng nù hé wèi? shuō dé fēi yě wèi xīn ruǎn, jìng xià zuò shì yán, yán zhū shàng zuò, yōu lǐ xiāng dài yán gǎn fēi hòu yù, nǎi xǔ tóu chéng. mǎng zhāng fēi yě yǒu qí móu. fēi suì lìng yán wèi qián dǎo, chàng xíng wú zǔ, zhí dǐ luò chéng, yǔ bèi huì shī. zhū gé liàng yì lìng zhào yún xiān qū, cóng wài shuǐ jīng guò jiāng yáng jiān wèi, suǒ zhì jiē jiàng, yě de zhì luò chéng xiāng huì. luò chéng gù shǒu nián yú, yǐ jīng lì fá, zěn jìn dé bèi jūn dà zhì? bù yóu de huāng luàn qǐ lái. liú xún kāi chéng yè dùn, liú guī wèi luàn jūn suǒ shā, luò chéng suì wèi bèi yǒu le. bèi zhèng sī jìn gōng chéng dū, yǒu rén bào zhī zhāng lǔ yuán shǔ, tè qiǎn xiāo jiāng mǎ chāo, lǐng bīng xī lái. chāo sù yǒu yǒng míng, wèi bèi suǒ zhī, dāng jí yǔ shāng zhū gé liàng, liàng xiào dá dào: jiāng jūn wù yōu, dàn qiǎn yī biàn shì wǎng shuō, biàn kě zhāo xiáng. nǎi liú yì jiǎn xuǎn, dé le yī gè jiàn níng rén lǐ huī, qián wèi jùn zhōng dū yóu, fāng lái tóu bèi, yǎ shàn kǒu cái, suì qiǎn lìng qián wǎng. jiū jìng mǎ chāo rú hé tóu yī zhāng lǔ, yòu rú hé zhù lǔ yuán shǔ, shuō lái yòu shì huà zhǎng, bù dé bù cóng jiǎn bǔ xù.
備失去龐統,如斷右臂,飛使邀請諸葛軍師,入蜀參謀。諸葛亮已遣張飛西行,至此聞龐統又歿,不得不親身入蜀;乃將荊州全權,盡委關羽,自率趙雲等,泝江西進。時張飛已至巴郡,為太守嚴顏所遏,不得前往。飛用誘敵計,擒住嚴顏,瞋目呵叱道:「大軍到此,汝何故不降,反敢拒戰?」顏亦抗語道:「汝等不道,侵犯我州,我州只有斷頭將軍,沒有降將軍!」飛聞言愈怒,顧令左右道:「快把這老匹夫,砍下頭來!」顏神色不變,向飛笑語道:「要砍便砍,盛怒何為?」說得飛也為心軟,竟下座釋顏,延諸上座,優禮相待;顏感飛厚遇,乃許投誠。莽張飛也有奇謀。飛遂令顏為前導,暢行無阻,直抵雒城,與備會師。諸葛亮亦令趙雲先驅,從外水經過江陽犍為,所至皆降,也得至雒城相會。雒城固守年余,已經力乏,怎禁得備軍大至?不由的慌亂起來。劉循開城夜遁,劉璝為亂軍所殺,雒城遂為備有了。備正思進攻成都,有人報知張魯援蜀,特遣驍將馬超,領兵西來。超素有勇名,為備所知,當即與商諸葛亮,亮笑答道:「將軍勿憂,但遣一辯士往說,便可招降。」乃留意簡選,得了一個建寧人李恢,前為郡中督郵,方來投備,雅善口才,遂遣令前往。究竟馬超如何投依張魯,又如何助魯援蜀,說來又是話長,不得不從簡補敘。
chāo zì wèi cáo cāo suǒ bài, xī bēn liáng zhōu, guǒ rú yáng fù suǒ liào, lüè duó lǒng shàng zhū jùn, huí yīng qián wén. yòu fù jìn gōng jì zhōu cì shǐ wéi kāng, máng qiǎn bié jià yán wēn, gào jí zhǎng ān. bù liào wēn chū shuǐ guān, bèi chāo qín zhǎn, jí dé wéi kāng méi fǎ, zhǐ hǎo qǐng jiàng. yáng fù kū jiàn bù cóng, jìng kāi mén yíng chāo, chāo què jiāng wéi kāng shā sǐ, dú yòng yáng fù wèi cān jūn, zì chēng zhēng xī jiāng jūn, lǐng bīng zhōu mù, dū liáng zhōu jūn shì. zhǎng ān tún jiāng xià hóu yuān, wén xìn chí jiù, fǎn wèi chāo suǒ shā bài, zhǐ hǎo tuì hái. huì fù yù qī sàng, qǐ jiǎ guī zàng, lù guò lì chéng, dé jiàn fǔ yí jiāng jūn jiāng xù, xù yǔ fù wèi zhōng biǎo dì xiōng, dāng rán yán rù. fù miàn yǒu qī róng, xù hái dào tā shì dào wáng xīn qiè, bù biàn duō wèn. jí jìn yè xù mǔ, suǒ xìng lèi xià bù zhǐ, xù rěn bú zhù jié wèn dào: qī mò bù fáng xù qǔ, hé bì guò āi? fù yáo shǒu dào: hé cóng wèi cǐ? xù fù wèn hé yīn, fù qī rán dào: shǒu chéng bù néng wán, zhǔ wáng bù néng sǐ, hèn wú miàn mù zài jiàn zūn qīn dàn fù wú quán wú yǒng, bù néng lì tǎo chāo zéi, dú guài xiōng yōng bīng lì chéng, rěn xīn zuò shì, jiù yì nán cí, chūn qiū shū zhào dùn shì jūn, biàn shì cǐ yì. xù kǎi tàn dào: wǒ fēi bù yù tǎo chāo, shí kǒng chāo yǒng hàn guò rén, jí qiè nán tú. fù yòu shuō dào: chāo qiáng bào wú yì, fēi zhēn nán chú. xù mǔ yì jiē kǒu dào: rǔ bù zǎo tú, shàng dài hé shí? jí rú wéi shǐ jūn yù nán, yì qǐ jǐn yóu yì shān fù zé? fù zì yì shān. rǔ yì yǔ yǒu guò shī ne! rén shuí bù sǐ? sǐ dé yǒu míng, nài hé bù wèi? rǔ ruò lǜ wǒ nián lǎo, wǒ yǐ jiāng shēng sǐ zhì zhū dù wài, wú láo rǔ yōu. xù mǔ yì yī nǚ zhàng fū, kě xī jiàn lǐ wèi míng. xù nǎi yǔ xiào wèi zhào áng yǐn fèng děng, hé móu tǎo chāo. yòu yóu fù zhì shū jì chéng, qián jié jūn lì liáng kuān zhào qú, shǐ wèi nèi yīng, ān pái yǐ dìng. wéi zhào áng yǒu zi míng dān, zài chāo huī xià, áng yǐn wèi jǐ yōu, guī yǔ qī shì, qī lì shēng dào: wèi jūn fù xuě chǐ, yǔn shǒu yì shǔ wú fáng? hé kuàng yī zi ne! yòu yī qí fù rén, dàn jiū bù zhī shuí wèi jūn fù. áng yì nǎi jué, suì jù zhù qí shān, yǔ jiāng xù yáng fù, tóng shēng tǎo chāo. xù fù liǎng rén, jìn bīng lì chéng, chāo tīng zhào qú guǐ yì, qīn chū jù zhàn, liú qú yǔ liáng kuān shǒu chéng. jí yǔ xù fù jiāo fēng, bù néng dé lì, yǐn bīng tuì guī nǎ zhī chéng mén jǐn bì, lián hū bù yīng, dàn zhì chū tóu lú shù méi, chāo bù qiáo yóu kě, qiáo le yī biàn, xiǎn xiē ér zhuì luò mǎ xià. kàn guān! zhè shì hé gù? yuán lái shì jiāo qī ài zi de shǒu jí. yǒu yǒng wú móu, rú hé bǎo jiā? dāng xià yuè bēi yuè nù, hèn bù bǎ chéng chí tà pò kě nài jiāng xù yáng fù jí zhào áng děng, liǎng miàn shā dào, zhǐ hǎo huí tóu jiù zǒu. zhào áng zi dān, yóu chāo dài zhe, jiù jiāng tā yī dāo liǎng duàn. fù qiāo qiāo de yǎn xí lì chéng, jìng dé chōng rù, sōu huò jiāng xù lǎo mǔ, yòng dāo gē jǐng, bī lìng zhào xù huí lái, xù mǔ dà mà dào: rǔ nǎi bèi fù nì zǐ, shā jūn è zéi, wèi tiān dì suǒ bù róng! shàng gǎn héng xíng rén shì me? shuō dào mò jù, tóu yǐ luò dì.
超自為曹操所敗,西奔涼州,果如楊阜所料,略奪隴上諸郡,回應前文。又復進攻冀州;刺史韋康,忙遣別駕閻溫,告急長安。不料溫出水關,被超擒斬,急得韋康沒法,只好請降。楊阜哭諫不從,竟開門迎超,超卻將韋康殺死,獨用楊阜為參軍,自稱征西將軍,領并州牧,督涼州軍事。長安屯將夏侯淵,聞信馳救,反為超所殺敗,只好退還。會阜遇妻喪,乞假歸葬,路過歷城,得見撫夷將軍姜敘,敘與阜為中表弟兄,當然延入。阜面有戚容,敘還道他是悼亡心切,不便多問。及進謁敘母,索性淚下不止,敘忍不住詰問道:「妻歿不妨續娶,何必過哀?」阜搖首道:「何從為此?」敘復問何因,阜悽然道:「守城不能完,主亡不能死,恨無面目再見尊親;但阜無權無勇,不能力討超賊,獨怪兄擁兵歷城,忍心坐視,咎亦難辭,《春秋》書趙盾弒君,便是此意。」敘慨嘆道:「我非不欲討超,實恐超勇悍過人,急切難圖。」阜又說道:「超強暴無義,非真難除。」敘母亦接口道:「汝不早圖,尚待何時?即如韋使君遇難,亦豈盡由義山負責?阜字義山。汝亦與有過失呢!人誰不死?死得有名,奈何不為?汝若慮我年老,我已將生死置諸度外,毋勞汝憂。」敘母亦一女丈夫,可惜見理未明。敘乃與校尉趙昂尹奉等,合謀討超。又由阜致書冀城,潛結軍吏梁寬趙衢,使為內應,安排已定。惟趙昂有子名丹,在超麾下,昂引為己憂,歸語妻室,妻厲聲道:「為君父雪恥,隕首亦屬無妨?何況一子呢!」又一奇婦人,但究不知誰為君父。昂意乃決,遂據住祁山,與姜敘楊阜,同聲討超。敘阜兩人,進兵歷城,超聽趙衢詭議,親出拒戰,留衢與梁寬守城。及與敘阜交鋒,不能得利,引兵退歸;哪知城門緊閉,連呼不應,但擲出頭顱數枚,超不瞧猶可,瞧了一遍,險些兒墜落馬下。看官!這是何故?原來是嬌妻愛子的首級。有勇無謀,如何保家?當下越悲越怒,恨不把城池踏破;可奈姜敘楊阜及趙昂等,兩面殺到,只好回頭就走。趙昂子丹,由超帶着,就將他一刀兩段。復悄悄的掩襲歷城,竟得沖入,搜獲姜敘老母,用刀擱頸,逼令召敘回來,敘母大罵道:「汝乃背父逆子,殺君惡賊,為天地所不容!尚敢橫行人世麼?」說到末句,頭已落地。
yáng fù wén lì chéng shī shǒu, máng yǐn bīng hái yuán, yǔ chāo jiāo zhàn chéng xià, pàn sǐ lì dòu, shēn zhōng wǔ chuàng, shàng bù kěn tuì. sì yóu jiāng xù zhào áng děng, yī qí shā dào, fāng jiāng chāo zhòng shā bài chāo nǎi nán zǒu hàn zhōng, tóu yī zhāng lǔ. lǔ lìng chāo wèi dōu jiǎng jì jiǔ, qiě yīn chāo qī zǐ bèi qiāng, yù bǎ ài nǚ jià wèi jì shì. huò wèi chāo bù zhī ài qīn, zěn néng ài rén? lǔ nǎi bà yì. chāo cóng lǔ qǐ shī, wǎng wéi qí shān. jiāng xù děng yòu xiàng xià hóu yuān gào jí, yuān shǐ piān jiāng zhāng hé, lǜ wǔ qiān jūn xiān xíng, zì dū wàn rén jì jìn, jī zǒu chāo jūn fù yí bīng zhǎng lí, dà pò hán suì cán zhòng, rán hòu hái shī. chāo bài huí hàn zhōng, lǔ yǐ wèi chāo wú néng wèi, lǐ mào jìn shuāi. lǔ jiāng yáng bó děng, gèng yù hài chāo, chāo dāng rán fèn yì. shì liú zhāng shī qù luò chéng, jí bù xiá zé, fǎn shǐ rén xiàng lǔ qiú jiù. lǔ yǔ zhāng běn xì shì chóu, zěn kěn fù jí? piān mǎ chāo yù chéng cǐ tú gōng, yuàn qù qǔ shǔ. lǔ lè dé qiǎn chāo yī xíng, yáng zhù liú zhāng, yīn tú liú zhāng. chāo yǒu bù jiāng èr rén, yī xì cóng dì mǎ dài, yī xì nán ān rén páng dé, bìng jiē yǒng gǎn. dé shì yù jí, bù néng cóng jūn, liú jū hàn zhōng yǎng kē. chāo zhǐ xié dài xī jìn, yóu lǔ bō bīng shù qiān, gěi lìng tóng háng. dào le wǔ dū, zhèng zhí lǐ huī fèng liú bèi mìng, qián lái zhāo xiáng. huī běn lái shàn biàn, zài jiā chāo qǐ dé cǐ chà, yuán wèi bì huò qǐ jiàn, yī jīng huī qiǎo yán shuō hé, zì rán yǔ yǔ tóu jī, dāng xià suí huī tóng jìn, zhí zhǐ chéng dū. liú bèi yǐ zì luò chéng jìn fā, xiān zhì chéng dū chéng xià, jì dé mǎ chāo lái jiàng xiāo xī, biàn xīn rán shuō dào: wǒ dìng kě dé yì zhōu le! nǎi qián fēn bīng shù qiān, shǐ huì chāo jūn, zhǔ lìng tún zhù chéng běi, jiāo bī liú zhāng. zhāng hái dào mǎ chāo lái yuán, dēng chéng fǔ wèn, nǎ zhī chāo yáng biān yǎng zhǐ, kǒu kǒu shēng shēng, jiào zhāng chū jiàng liú yù zhōu, xià dé zhāng miàn sè rú tǔ, jǐ hū diē dǎo. jīng zuǒ yòu fú zhāng xià chéng, zhāng zhǎng tàn dào: bù tīng zhōng yán, huǐ wú jí le! yōng zhǔ wǎng wǎng rú cǐ. huì yóu liú bèi qiǎn cóng shì jiǎn yōng, rù quàn zhāng jiàng. zhāng chéng zhōng shàng yǒu bīng shì sān wàn rén, gǔ bó zú zhī yī nián, lì mín duō yù sǐ zhàn. zhāng liú tì dào: wǒ fù zǐ zài zhōu èr shí yú nián, bìng wú ēn dé jiā jí bǎi xìng, bǎi xìng wèi zhāng gōng zhàn shù nián, yǐ hài de gāo xuè tú yě, zhāng hé rěn zài lìng sǐ dòu, shǐ wú jié yí? bù rú chū jiàng wèi mín bà le. shuō dé qún xià dū wèi liú lèi, zhāng wú kě nài hé, zhǐ de yǔ jiǎn yōng bìng yú chū chéng, jìng yì bèi yíng. bèi kāi mén yíng zhāng, miàn jiā fǔ wèi, fù xié zhāng rù chéng ān mín, suǒ yǒu zhāng sī chǔ cái wù, yī bìng jiǎn hái, lìng pèi zhèn wēi jiāng jūn yìn shòu, xǐ jū gōng ān. yī miàn dà kāi yán yàn, biàn xiǎng shì zú, qǔ kù zhōng jīn yín, fēn shǎng jiāng lì, duō guǎ yǒu chà. bèi zì lǐng yì zhōu mù, jìn zhū gé liàng wèi jūn shī jiāng jūn, huáng zhōng wèi tǎo lǔ jiāng jūn, wèi yán wèi yá mén jiāng jūn, mí zhú wèi ān hàn jiāng jūn, jiǎn yōng wèi zhāo dé jiāng jūn, sūn gān wèi bǐng zhōng jiāng jūn, yī jí wèi zuǒ jiāng jūn cóng shì zhōng láng, mǎ chāo wèi píng xī jiāng jūn, fǎ zhèng wèi shǔ jùn tài shǒu, jiān yáng wǔ jiāng jūn jiù yì zhōu tài shǒu dǒng hé, dé zhǎng jūn zhōng láng jiāng, bìng shǔ zuǒ jiāng jūn fǔ shì, jiù guǎng hàn zhǎng huáng quán dé wèi piān jiāng jūn shàng yǒu yán yán wú yì fèi guān lǐ yán qín mì xǔ jìng fèi shī mèng dá péng lí děng yī bān jiàng guān, yuē shù shí rén, bìng jiē lù yòng. dú líng líng rén liú bā, sù fù cái míng, céng yóu bèi jù shū zhāo zhì, bā bù bèi cóng, fǎn zì jiāo zhǐ rù shǔ, bēn yī liú zhāng jí zhāng yíng bèi, bā yī zài jiàn zǔ, nǐ bèi wèi hǔ, zhōng bù jiàn tīng, nǎi bì mén chēng jí. bèi gōng chéng dū, jí xià lìng jūn zhōng, wèi yǒu rén hài bā, zhū jí sān zú. gù chéng dū jì xià, dé bā shén xǐ, lìng wèi zuǒ jiāng jūn xī cáo yuàn, bā wú nài shòu mìng. zhāng jiāng fú jìn xiàng cún, qián cháng wéi gōng jiā méng guān, yú nián bù kè, zhì chéng dū wéi wēi, liǎng jiāng dāng rán chè hái, bèi shǒu jiāng huò jùn, zhuī jī yī zhèn, xiàng cún shòu shǒu, fú jìn dùn qù. bèi yīn huò jùn yǒu gōng, shòu jùn wèi zǐ tóng tài shǒu, quán shǔ xī píng. wéi liú zhāng jiā juàn, yǐ jù suí zhāng dōng xǐ, zhǐ yǒu zhāng guǎ sǎo wú shì, wèi liú mào qī, jí wú yì mèi, yī xiōng jū zhù, réng zài chéng dū. wú shì shǎo shí, yǒu xiàng shì wèi dāng dà guì, zhāng fù liú yān, yīn qǔ wèi zi fù. piān piān jié lí wèi jǐ, jìng sàng suǒ tiān, xiàng shì suǒ yán, sì hū wèi yàn. xiǎng yóu xiàng shì wèi biàn xiáng shuō, liú cǐ quē xiàn. dào le bèi jù yì zhōu, dú shǎo nèi zhù, sūn fū rén yǐ jīng hái wú, bèi hèn tā jī tóng zhuān shàn, qiě yǔ sūn fū rén suī wèi fū fù, fǎng fú yī guī zhōng dí guó, suí shí jiā fáng, gù yóu tā dà guī, bù yuàn zài yà. yú shì zuǒ yòu cóng lì, jìng jiāng yì mèi wú shì, xiàng bèi guān shuō. bèi shǐ rén chān shì, huá yán wèi lǎo, fēng yùn yóu cún, què yě yǒu xiē hé yì dàn zì sī yǔ mào tóng zú, wèi miǎn hán xián, hé bì dìng nà lí fù? bù dàn tóng zōng yǒu xián! nǎi gèng wèn fǎ zhèng. zhèng dá shuō dào: jìn wén qiě nà huái yíng, bǐ zhū jiāng jūn, xiāng qù hé rú? jiāng jūn jǐn kě cóng quán ne. kǒng shì féng jūn zhī è. bèi nǎi jué nà wú shì, chóng zhěng luán fèng, lǐng lüè wēn róu zī wèi. zhè qiě bù bì xù tán.
楊阜聞歷城失守,忙引兵還援,與超交戰城下,拚死力斗,身中五創,尚不肯退。嗣由姜敘趙昂等,一齊殺到,方將超眾殺敗;超乃南走漢中,投依張魯。魯令超為都講祭酒,且因超妻子被戕,欲把愛女嫁為繼室。或謂超不知愛親,怎能愛人?魯乃罷議。超從魯乞師,往圍祁山。姜敘等又向夏侯淵告急,淵使偏將張郃,率五千軍先行,自督萬人繼進,擊走超軍;復移兵長離,大破韓遂殘眾,然後還師。超敗回漢中,魯以為超無能為,禮貌濅衰。魯將楊伯等,更欲害超,超當然憤悒。適劉璋失去雒城,急不暇擇,反使人向魯求救。魯與璋本系世仇,怎肯赴急?偏馬超欲乘此圖功,願去取蜀。魯樂得遣超一行,陽助劉璋,陰圖劉璋。超有部將二人,一系從弟馬岱,一系南安人龐德,並皆勇敢。德適遇疾,不能從軍,留居漢中養疴。超只偕岱西進,由魯撥兵數千,給令同行。到了武都,正值李恢奉劉備命,前來招降。恢本來善辯,再加超乞得此差,原為避禍起見,一經恢巧言說合,自然語語投機,當下隨恢同進,直指成都。劉備已自雒城進發,先至成都城下,既得馬超來降消息,便欣然說道:「我定可得益州了!」乃潛分兵數千,使會超軍,囑令屯駐城北,交逼劉璋。璋還道馬超來援,登城俯問,哪知超揚鞭仰指,口口聲聲,叫璋出降劉豫州,嚇得璋面色如土,幾乎跌倒。經左右扶璋下城,璋長嘆道:「不聽忠言,悔無及了!」庸主往往如此。會由劉備遣從事簡雍,入勸璋降。璋城中尚有兵士三萬人,谷帛足支一年,吏民多欲死戰。璋流涕道:「我父子在州二十餘年,並無恩德加及百姓,百姓為璋攻戰數年,已害得膏血塗野,璋何忍再令死斗,使無孑遺?不如出降為民罷了。」說得群下都為流淚,璋無可奈何,只得與簡雍並輿出城,徑詣備營。備開門迎璋,面加撫慰,復偕璋入城安民,所有璋私儲財物,一併檢還,令佩振威將軍印綬,徙居公安。一面大開筵宴,遍饗士卒,取庫中金銀,分賞將吏,多寡有差。備自領益州牧,進諸葛亮為軍師將軍,黃忠為討虜將軍,魏延為牙門將軍,糜竺為安漢將軍,簡雍為昭德將軍,孫乾為秉忠將軍,伊籍為左將軍從事中郎,馬超為平西將軍,法正為蜀郡太守,兼揚武將軍;舊益州太守董和,得掌軍中郎將,並署左將軍府事,舊廣漢長黃權得為偏將軍;尚有嚴顏吳懿費觀李嚴秦宓許靖費詩孟達彭褵等一班降官,約數十人,並皆錄用。獨零陵人劉巴,夙負才名,曾由備具書招致,巴不背從,反自交趾入蜀,奔依劉璋;及璋迎備,巴一再諫阻,擬備為虎,終不見聽,乃閉門稱疾。備攻成都,即下令軍中,謂有人害巴,誅及三族。故成都既下,得巴甚喜,令為左將軍西曹掾,巴無奈受命。璋將扶禁向存,前嘗圍攻葭萌關,逾年不克,至成都圍危,兩將當然撤還,被守將霍峻,追擊一陣,向存授首,扶禁遁去。備因霍峻有功,授峻為梓潼太守,全蜀悉平。惟劉璋家眷,已俱隨璋東徙,只有璋寡嫂吳氏,為劉瑁妻,即吳懿妹,依兄居住,仍在成都。吳氏少時,有相士謂當大貴,璋父劉焉,因娶為子婦。偏偏結褵未幾,竟喪所天,相士所言,似乎未驗。想由相士未便詳說,留此缺陷。到了備據益州,獨少內助,孫夫人已經還吳,備恨她跡同專擅,且與孫夫人雖為夫婦,仿佛一閨中敵國,隨時加防,故由她大歸,不願再迓。於是左右從吏,竟將懿妹吳氏,向備關說。備使人覘視,華顏未老,丰韻猶存,卻也有些合意;但自思與瑁同族,未免含嫌,何必定納嫠婦?不但同宗有嫌!乃更問法正。正答說道:「晉文且納懷嬴,比諸將軍,相去何如?將軍盡可從權呢。」恐是逢君之惡。備乃決納吳氏,重整鸞鳳,領略溫柔滋味。這且不必絮談。
qiě shuō fǎ zhèng dé zhǎng zhòng rèn, wài tǒng dōu jī, nèi cān wéi wò, wú dé bù chóu, wú yuàn bù bào, cháng shàn shā chóu rén shù míng. huò qǐng zhū gé liàng zhuǎn dá liú bèi, yù jiā yì zhì, liàng dú bó shuō dào: zhǔ gōng zài gōng ān shí, běi wèi cáo cāo, dōng dàn sūn quán, nèi fù wèi sūn fū rén suǒ zhì, rì yè bù ān, xìng de fǎ xiào zhí rù wèi yǔ yì, dǎo yǐn xī xiáng, jīn zhǔ gōng yǐ dé gāo fēi, nán dào xiào zhí dú yīng xià jiàng me? dàn kǒu zhōng suī yǒu cǐ lùn, xīn xià yě bù wú wēi xián, suì gǎi dìng zhì shǔ tiáo lì, gài cóng yán jùn. fǎ zhèng yǔ liàng dào: xī gāo zǔ rù guān, yuē fǎ sān zhāng, gōng chū zhì yì zhōu, yì yīng huǎn xíng chí jìn, jiè wèi mín wàng, nài hé fǎn cóng yán jùn ne? zhèng yào nǐ zhī fǎ shǒu zhèng! liàng zhèng sè dào: jūn dàn zhī yī bù zhī èr, qín shàng kē fǎ, gāo zǔ bù dé bù cóng kuān jīn liú zhāng àn ruò, dé zhèng bù jǔ, wēi xíng bù sù, shǔ tǔ rén shì, wú fǎ yǐ jiǔ, wǒ jīn yǐ fǎ lǜ mín, fǎ xíng rán hòu zhī ēn, yǐ jué xiàn lì, jué jiā rán hòu zhī róng, ēn róng bìng jì, shàng xià yǒu jié, fāng kě wǎn huí sù bì, fǒu zé kǒng fù dǎo gù zhé le. fǎ zhèng yě wèi pèi fú, jiàn zì liǎn jí, bù gǎn fàn jìn. lì mín yì gè shǒu fǎ guī, bǐ nà qián shí de shàng pí xià wán, yǐ hǎo dé xǔ duō, zhè jiù jiào zuò luàn guó yòng zhòng diǎn ne. qiě shuō cáo cāo gōng wú bù kè, chè bīng hái yè, xiū xī le yī liǎng nián, dàn shí cháng shì yì zuǒ yòu, biǎo yáng gōng dé yǒu zhào lìng cāo jiàn lǚ shàng diàn, rù cháo bù qū, zàn bài bù míng. jì ér zhǎng shǐ dǒng zhāo, fù wèi cāo yí jìn jué guó gōng, jiā jiǔ xī lǐ. shì zhōng xún yù, dú xiàng zhāo bó shuō dào: cáo gōng běn zhàng yì xìng shī, kuāng cháo níng guó, qǐ tú wèi ān fù zūn róng qǐ jiàn? jūn zǐ dāng ài rén yǐ dé, bù yí chǎn yú ruò cǐ. zhāo huái cán ér tuì piān bèi cáo cāo wén zhī, àn shēng fèn hèn. huì zhí yù yǒu xiǎo yàng, qǐ jiǎ shù rì, cāo jìng jiè kuì shí wèi míng, shǐ rén chí sòng yī hé jí yù jiē shì, nǎi xì yī gè kōng qì, bìng méi yǒu shèn me zhēn xiū, suì zhǎng tàn shù shēng, fú dú zì jǐn. sǐ dé chí le. yù zi yùn fù gào cáo cāo, cāo yáng wèi jǔ āi, yǔ shì yuē jìng, lìng yùn xí jué wèi hóu. yuè nián jiàn ān shí bā nián. yóu yù shǐ dài fū xī lǜ, jī fèng cè shū, mìng cāo wèi wèi gōng, jiān jiā jiǔ xī. cè wén yǒu yún:
且說法正得掌重任,外統都畿,內參帷幄,無德不酬,無怨不報,常擅殺仇人數名。或請諸葛亮轉達劉備,預加抑制,亮獨駁說道:「主公在公安時,北畏曹操,東憚孫權,內復為孫夫人所制,日夜不安,幸得法孝直入為羽翼,導引西翔,今主公已得高飛,難道孝直獨應下降麼?」但口中雖有此論,心下也不無微嫌,遂改訂治蜀條例,概從嚴峻。法正語亮道:「昔高祖入關,約法三章,公初至益州,亦應緩刑弛禁,借慰民望,奈何反從嚴峻呢?」正要你知法守正!亮正色道:「君但知一不知二,秦尚苛法,高祖不得不從寬;今劉璋暗弱,德政不舉,威刑不肅,蜀土人士,無法已久,我今以法率民,法行然後知恩,以爵限吏,爵加然後知榮,恩榮並濟,上下有節,方可挽回宿弊,否則恐復蹈故轍了。」法正也為佩服,漸自斂戢,不敢犯禁。吏民亦各守法規,比那前時的上疲下玩,已好得許多,這就叫作亂國用重典呢。且說曹操攻吳不克,撤兵還鄴,休息了一兩年,但時常示意左右,表揚功德;有詔令操劍履上殿,入朝不趨,贊拜不名。既而長史董昭,復謂操宜進爵國公,加九錫禮。侍中荀彧,獨向昭駁說道:「曹公本仗義興師,匡朝寧國,豈徒為安富尊榮起見?君子當愛人以德,不宜諂諛若此。」昭懷慚而退;偏被曹操聞知,暗生忿恨。會值彧有小恙,乞假數日,操竟借饋食為名,使人持送一盒;及彧揭視,乃係一個空器,並沒有甚麼珍饈,遂長嘆數聲,服毒自盡。死得遲了。彧子惲訃告曹操,操佯為舉哀,予諡曰敬,令惲襲爵為侯。越年建安十八年。由御史大夫郗慮,齎奉冊書,命操為魏公,兼加九錫。策文有云:
zhèn yǐ bù dé, shǎo zāo mǐn xiōng, yuè zài xī tǔ, qiān yú táng wèi, dāng cǐ zhī shí, ruò zhuì liú rán xìng tiān yòu jué zhōng, dàn yù chéng xiàng, bǎo yòu wǒ huáng jiā, hóng jì yú jiān nán, zhèn shí lài zhī. jīn jiāng shòu jūn diǎn lǐ, qí jìng tīng zhèn mìng, xī zhě dǒng zhuō bù dào, náo luàn wáng gāng, lài jūn shǒu qǐ róng háng, dé píng dà duì hòu jí huáng jīn, fǎn yì tiān cháng, qīn wǒ sān zhōu, yán jí píng mín, jūn yòu jiǎn zhī, yǐ níng dōng xià, cǐ zé jūn zhī gōng yě. hán xiān yáng fèng, zhuān yòng wēi mìng, jūn zé zhì tǎo, kè chù qí nán, suì qiān xǔ dōu, zào wǒ jīng jī, shè guān zhào sì, bù shī jiù wù, cǐ yòu jūn zhī gōng yě. yuán shù jiàn nì, sì yú huái nán, shè dàn jūn líng, yòng pī xiǎn móu, qí yáng zhī yì, qiáo ruí shòu shǒu, jī wēi nán mài, shù yǐ yǔn kuì, cǐ yòu jūn zhī gōng yě. huí gē dōng zhēng, lǚ bù jiù lù, chéng yuán jiāng fǎn, zhāng yáng cú bì, suī gù fú zuì, zhāng xiù jī fú, cǐ yòu jūn zhī gōng yě. yuán shào nì luàn tiān cháng, móu wēi shè jì, píng shì qí zhòng, chéng bīng nèi wǔ, jūn fèn qí wǔ nù, yùn qí shén cè, zhì qū guān dù, dà jiān chǒu lèi, bǐ wǒ guó jiā, zhěng yú wēi zhuì, cǐ yòu jūn zhī gōng yě. jì shī hóng hé, tà dìng sì zhōu, yuán tán gāo gàn, xián xiāo qí yán, hǎi dào bēn jī, hēi shān shùn guǐ, cǐ yòu jūn zhī gōng yě. wū huán sān zhǒng, chóng luàn èr shì, yuán shàng yīn zhī, bī jù zhài běi, shù mǎ xuán chē, yī zhēng ér miè, cǐ yòu jūn zhī gōng yě. liú biǎo bèi dàn, bù gōng gòng zhí, chéng shī shǒu lù, wēi fēng xiān shì, bǎi chéng bā jùn, jiāo bì qū xī, cǐ yòu jūn zhī gōng yě. mǎ chāo chéng yí, tóng è xiāng jì, bīn jù hé tóng, qiú chěng suǒ yù, tiǎn zhī wèi nán, xiàn guó wàn jì, suì dìng biān jìng, fǔ hé róng dí, cǐ yòu jūn zhī gōng yě. xiān bēi dīng líng, zhòng yì ér zhì, dān yú bái wū, qǐng lì lǜ zhí, cǐ yòu jūn zhī gōng yě. jūn yǒu dìng tiān xià zhī gōng, zhòng zhī yǐ míng dé, bān xù fēng sú, páng shī qín jiào, xù shèn xíng yù, lì wú huái tè dūn chóng dì zú, biǎo jì jué shì, jiù dé qián gōng, wǎng bù xián zhì. suī yī yǐn gé yú huáng tiān, zhōu gōng guāng yú sì hǎi, fāng zhī miè rú yě. wǒ wèi ā mán xiū sǐ. zhèn yǐ miǎo miǎo zhī shēn, tuō yú zhào mín zhī shàng, yǒng sī jué jiān, ruò shè yuān shuǐ fēi jūn yōu jì, zhèn wú rèn yān! jīn yǐ jì zhōu zhī hé dōng hé nèi wèi jùn zhào guó zhōng shān cháng shān jù lù ān píng gān líng píng yuán fán shí jùn, fēng jūn wèi wèi gōng, xī jūn xuán tǔ, jū yǐ bái máo, qí wèi chéng xiàng lǐng jì zhōu mù rú gù, yòu jiā jūn jiǔ xī. qí jìng tīng zhèn mìng, jiǎn xù ěr zhòng, shí liàng shù gōng. yòng zhōng ěr xiǎn dé, duì yáng wǒ gāo zǔ zhī xiū mìng.
朕以不德,少遭愍凶,越在西土,遷於唐衛,當此之時,若綴旒然;幸天誘厥衷,誕育丞相,保又我皇家,弘濟於艱難,朕實賴之。今將授君典禮,其敬聽朕命,昔者董卓不道,撓亂王綱,賴君首啟戎行,得平大憝;後及黃巾,反易天常,侵我三州,延及平民,君又剪之,以寧東夏,此則君之功也。韓暹楊奉,專用威命,君則致討,克黜其難,遂遷許都,造我京畿,設官兆祀,不失舊物,此又君之功也。袁術僭逆,肆於淮南,懾憚君靈,用丕顯謀,蘄陽之役,橋蕤授首,積威南邁,術以隕潰,此又君之功也。回戈東征,呂布就戮,乘轅將返,張楊殂斃,眭固伏罪,張繡稽服,此又君之功也。袁紹逆亂天常,謀危社稷,憑恃其眾,乘兵內侮,君奮其武怒,運其神策,致屈官渡,大殲醜類,俾我國家,拯於危墜,此又君之功也。濟師洪河,拓定四州,袁譚高幹,咸梟其言,海盜奔跡,黑山順軌,此又君之功也。烏桓三種,崇亂二世,袁尚因之,逼據寨北,束馬懸車,一征而滅,此又君之功也。劉表背誕,不供貢職,呈師首路,威風先逝,百城八郡,交臂屈膝,此又君之功也。馬超成宜,同惡相濟,濱據河潼,求逞所欲,殄之渭南,獻馘萬計,遂定邊境,撫和戎狄,此又君之功也。鮮卑丁零,重譯而至,單于白屋,請吏率職,此又君之功也。君有定天下之功,重之以明德,班敘風俗,旁施勤教,恤慎刑獄,吏無懷慝;敦崇帝族,表繼絕世,舊德前功,罔不咸秩。雖伊尹格於皇天,周公光於四海,方之蔑如也。我為阿瞞羞死。朕以眇眇之身,托於兆民之上,永思厥艱,若涉淵水;非君攸濟,朕無任焉!今以冀州之河東河內魏郡趙國中山常山鉅鹿安平甘陵平原凡十郡,封君為魏公,錫君玄土,苴以白茅,其為丞相領冀州牧如故,又加君九錫。其敬聽朕命,簡恤爾眾,時亮庶功。用終爾顯德,對揚我高祖之休命。
dāng shí jiǔ xī diǎn lǐ, yī shì chē mǎ, dà hé róng hé gè yī. èr shì yī fú, yǎn miǎn zhī fú, chì xì fù yān. sān shì lè xuán, wáng zhě zhī lè. sì shì zhū hù, hù yòng zhū sè. wǔ shì nà bì, suǒ yǐ dēng jiē. liù shì hǔ bì, sān bǎi rén. qī shì chàng yuè, bā shì gōng shǐ, jiǔ shì jù chàng guī zàn. cāo jì dé cǐ yì shù, yīng sī rú hé bào dá, nǎ zhī tā yù guì yù héng, yù róng yù è, bù dàn jiàn zōng miào, lì shè jì, zhì shàng shū shì zhōng, liù qīng jiàn nǐ huáng jiā shèn qiě yī zhāo guó mǔ, yě bèi cáo cāo hài sǐ, lián èr zi yě sòng rù huáng quán, shuō lái yóu lìng rén fà zhǐ. xiān shì dǒng guì rén yù hài, fú huáng hòu nèi bù zì ān, cháng yǔ fù fú wán shǒu shū, shù cāo zuì è, qǐ wán sì xì mì tú. wán suī cháng shòu zhí fǔ guó jiāng jūn, què shì xìng gān tián tuì, bù yuàn yǔ cáo cāo zhēng quán, suǒ yǐ jiē dé hòu shū, shǐ zhōng wèi fā. zhì cāo wèi wèi gōng, fú wán yǐ mò guò sān sì nián le. cāo yǒu sān nǚ, zhǎng míng xiàn, cì míng jié, yòu cì míng huá, zhǎng cì jù nà rù huáng gōng, wéi jì nǚ shàng yòu, zài guī dài nián, nǐ jí jī shí, xù xíng sòng rù. mǎng zhǐ xiàn rù yī nǚ, cāo què nà rù sān nǚ, zǒng suàn zhōng xīn. xiàn dì bìng fēng wèi guì rén. fǔ yuè qī nián, bù yì fú hòu zhì fù shū xìn, jìng bèi fú jiā yuàn pū, tōu xiàn cáo cāo, cāo bù jīn dà nù, lì rù gōng zhōng, xié pò xiàn dì, fèi qù fú hòu. xiàn dì chóu chú wèi rěn, cāo bù dài xǔ kě, biàn shǐ shàng shū lìng huá xīn, dài cǎo zhào shū, bī dì gài yìn. shū zhōng yǒu yún:
當時九錫典禮,一是車馬,大輅戎輅各一。二是衣服,兗冕之服,赤舄副焉。三是樂懸,王者之樂。四是朱戶,戶用朱色。五是納陛,所以登階。六是虎賁,三百人。七是鬯鉞,八是弓矢,九是秬鬯圭瓚。操既得此異數,應思如何報答,哪知他愈貴愈橫,愈榮愈惡,不但建宗廟,立社稷,置尚書侍中,六卿僭擬皇家;甚且一朝國母,也被曹操害死,連二子也送入黃泉,說來尤令人髮指。先是董貴人遇害,伏皇后內不自安,嘗與父伏完手書,數操罪惡,乞完伺隙密圖。完雖嘗授職輔國將軍,卻是性甘恬退,不願與曹操爭權,所以接得後書,始終未發。至操為魏公,伏完已歿過三四年了。操有三女,長名憲,次名節,又次名華,長次俱納入皇宮,惟季女尚幼,在閨待年,擬及笄時,續行送入。莽只獻入一女,操卻納入三女,總算忠心。獻帝並封為貴人。甫越期年,不意伏後致父書信,竟被伏家怨仆,偷獻曹操,操不禁大怒,立入宮中,脅迫獻帝,廢去伏後。獻帝躊躇未忍,操不待許可,便使尚書令華歆,代草詔書,逼帝蓋印。書中有云:
huáng hòu fú hòu míng shòu. dé yóu bēi jiàn, dēng xiǎn zūn jí, zì chù jiāo fáng, èr jì yú zī, jì wú rèn sì huī yīn zhī měi, wén wáng mǔ tài rèn, wǔ wáng mǔ tài sì. yòu fá jǐn shēn yǎng jǐ zhī fú, ér yīn huái dù hài, bāo cáng huò xīn, fú kě yǐ chéng tiān mìng, fèng zǔ zōng jīn shǐ yù shǐ dài fū xī lǜ, chí jié cè zhào, qí shàng huáng hòu xǐ shòu, tuì bì zhōng gōng, qiān yú tā guǎn. wū hū shāng zāi! shòu zì qǔ zhī, wèi zhì yú lǐ, wèi xìng duō yān!
皇后伏後名壽。得由卑賤,登顯尊極,自處椒房,二紀於茲,既無任姒徽音之美,文王母太任,武王母太姒。又乏謹身養己之福,而陰懷妒害,包藏禍心,弗可以承天命,奉祖宗;今使御史大夫郗慮,持節策詔,其上皇后璽綬,退避中宮,遷於他館。嗚呼傷哉!壽自取之,未致於理,為幸多焉!
zhào zhì zhōng gōng, fú huáng hòu jīng chū yì wài, bù gǎn bù jiāng hòu xǐ jiǎo chū, zhèng xiǎng chū xǐ bié guǎn, hū wén wài miàn rén shēng cáo zá, hǎo sì lái bǔ dà dào yì bān, xià dé fú hòu sān jiǎo liǎng bù, jí zhì fù bì jiān duǒ bì. shuí zhī zhù cāo wèi nüè de huá xīn, yǐn bīng rù gōng, sì mì bù jiàn, jìng yóu xīn pò bì dé hòu, huī bīng dòng shǒu, bīng shì shàng yǒu nán sè, xīn jìng qīn jiū hòu fā, tuō zhì wài diàn. shì zhí xiàn dì yǔ xī lǜ zuò tán, jiàn hòu pī fà xiǎn zú, zhuàng shén qī cǎn, bù jīn lèi xià. fú hòu qì yǔ dào: jìng bù néng fù xiāng huó me? xiàn dì wū yàn dào: wǒ yì bù zhī mìng zài hé shí! yòu gù yǔ xī lǜ dào: xī gōng! tiān xià guǒ yǒu shì shì me? nà huá xīn bù yóu fēn shuō, jìng qiān fú hòu rù bào shì zhōng, yǔ hòu suǒ shēng èr huáng zǐ, yī tǐ zhèn sǐ. xiǎo zi xù zhì cǐ chù, suí shū yī jué jù dào:
詔至中宮,伏皇后驚出意外,不敢不將後璽繳出,正想出徙別館,忽聞外面人聲嘈雜,好似來捕大盜一般,嚇得伏後三腳兩步,急至複壁間躲避。誰知助操為虐的華歆,引兵入宮,四覓不見,竟由歆破壁得後,麾兵動手,兵士尚有難色,歆竟親揪後發,拖至外殿。適值獻帝與郗慮坐談,見後披髮跣足,狀甚悽慘,不禁淚下。伏後泣語道:「竟不能復相活麼?」獻帝嗚咽道:「我亦不知命在何時!」又顧語郗慮道:「郗公!天下果有是事麼?」那華歆不由分說,竟牽伏後入暴室中,與後所生二皇子,一體鴆死。小子敘至此處,隨書一絕句道:
zhū jiān wú lì fǎn zhāo zāi, jīn guó pàn shēng jù kě āi
誅奸無力反招災,巾幗拚生劇可哀;
qián yǒu dǒng fēi hòu fú hòu, hún xī kě xiàng xǔ gōng lái!
前有董妃後伏後,魂兮可向許宮來!
fú hòu yǐ sǐ, fú shì jiā zú, pián lù zhì bǎi yú rén, huá xīn fāng xiàng cāo fù mìng.
伏後已死,伏氏家族,駢戮至百餘人,華歆方向操復命。
yù zhī xīn wèi hé děng rén wù, dài zhì xià huí biǎo míng.
欲知歆為何等人物,待至下回表明。
mǎ chāo duō yǒng wú móu, zú zhì shàng hài fù mǔ, xià jí qī nú shè fēi tóu rù liú bèi, zé qí shēn shàng bù néng bǎo, huáng wèn yǔ cáo cāo wèi dí hū? jiāng xù mǔ jí zhào áng qī, míng wèi quàn zhōng, shí zé zhī qí yī bù zhī qí èr, réng bù guò wèi fù rén nǚ zǐ zhī jiàn, wú zú qǔ yān. liú bèi zhī qǔ chéng dū, shì gù nán yǐ, ér qíng jiū wèi ān zhì nà liú mào qī wèi jì shì, yóu zú yí jī hòu shì, cāo yǐ bào wǒ yǐ rén zhī shuō, dài yì wèi miǎn qī rén yú? ruò cāo zhī suǒ wèi, àn wú tiān rì, guì fēi kě shā, huáng hòu kě shì, qí yǔ cuàn nì xiāng qù, néng yǒu jǐ hé? jiǎ lìng lǎo ér bù sǐ, fǒu zhī qí fán yáng shòu chán, gù bù dài cáo pī yě!
馬超多勇無謀,卒致上害父母,下及妻孥;設非投入劉備,則其身尚不能保,遑問與曹操為敵乎?姜敘母及趙昂妻,名為勸忠,實則知其一不知其二,仍不過為婦人女子之見,無足取焉。劉備之取成都,勢固難已,而情究未安;至納劉瑁妻為繼室,尤足貽譏後世,「操以暴我以仁」之說,殆亦未免欺人歟?若操之所為,黯無天日,貴妃可殺,皇后可弒,其與篡逆相去,能有幾何?假令老而不死,否知其繁陽受禪,固不待曹丕也!