strong xíng jiǔ lìng shū jù fēi shuāng shēng biàn gǔ wén zì yīn é dié yùn strong
行酒令书句飞双声 辩古文字音讹叠韵
huà shuō zhòng cái nǚ guī xí yǐn jiǔ, tán qǐ suǒ hé shàng guān zhāo yí zhī shī, mǒu shǒu zuò de jīng, mǒu jù zuò de miào, yì lùn fēn tán. lán zhī dào:" zhū wèi jiě jie qiě mò tán shī, mèi zǐ yǒu yī yán fèng chén: jīn rì fèng qū guò lái, suī shì biàn fàn, bì xū jìn huān chàng yǐn, cái jué yǒu qù. bài kěn zhū wèi jiě jie xíng yī jiǔ lìng, huò jiāng zuó rì wèi wán zhī lìng jiē zhe wán wán, jiè cǐ jì kě duō yǐn jǐ bēi, bǐ cǐ yě bù zhì lěng dàn." shǐ yōu tàn dào:" zuó rì zhī lìng, yòu gōng yòu pǔ, yòu bù fèi xīn, shì zuì miào de. wú rú fāng cái qǐ lìng, jiù shēng chū hé yùn chà tóu. jīn rì nìng kě xián tán, duàn bù kě yòu jiē qián lìng, shè huò zài yǒu chà tóu, qǐ bù gēng jué sǎo xìng?" āi cuì fāng dào:" jiǔ lìng suī duō, dàn yào bǎi rén quán néng xíng dào, yòu bù tài cù, yòu bù guò fán, hé néng rú cǐ còu qiǎo? jù mèi zǐ yú jiàn, yǔ qí miǎn qiǎng xíng nà sú lìng, dào bù rú jiù jiè píng lùn shī jù, shuō shuō xián huà, wèi cháng bù néng xià jiǔ."
话说众才女归席饮酒,谈起所和上官昭仪之诗,某首做的精,某句做的妙,议论纷坛。兰芝道:“诸位姐姐且莫谈诗,妹子有一言奉陈:今日奉屈过来,虽是便饭,必须尽欢畅饮,才觉有趣。拜恳诸位姐姐行一酒令,或将昨日未完之令接著顽顽,借此既可多饮几杯,彼此也不致冷淡。”史幽探道:“昨日之令,又公又普,又不费心,是最妙的。无如方才起令,就生出和韵岔头。今日宁可闲谈,断不可又接前令,设或再有岔头,岂不更觉扫兴?”哀萃芳道:“酒令虽多,但要百人全能行到,又不太促,又不过繁,何能如此凑巧?据妹子愚见,与其勉强行那俗令,倒不如就借评论诗句,说说闲话,未尝不能下酒。”
zǐ zhī dào:" mèi zǐ jīn rì dāo zài zhǔ rén zhī liè, yì yù pāo zhuān yǐn yù, chū gè jiǔ lìng. rú dà jiā wù yào qīng tán, yě bù gǎn miǎn qiǎng." shī lán yán dào:" zhǔ rén jì yǒu xiàn chéng zhī lìng, wú yǒu bù zūn de. shì hé jiǔ lìng? qǐng dào qí xiáng."
紫芝道:“妹子今日叨在主人之列,意欲抛砖引玉,出个酒令。如大家务要清谈,也不敢勉强。”师兰言道:“主人既有现成之令,无有不遵的。是何酒令?请道其详。”
zǐ zhī fēn fù yā huán bǎ qiān tǒng sòng jiāo lán yán dào:" cǐ tǒng zhī nèi, gòng yá qiān yī bǎi zhī, jiù cóng jiě jie chè qǐ, suí biàn āi cì chè qù, dài suǒ shèng wèi wěi yī qiān gěi wǒ, yǐ miǎn cāi yí. chè guò, mèi zǐ zì yǒu dào li." lán yán diǎn tóu. dà jiā chè bì, kàn le bìng wú yī zì zhī jiàn ruò huā ná zhe yá qiān, zhǐ guǎn xì kàn. zǐ zhī gé xí jiào dào:" ruò huā jiě jie kě kàn míng bái le? qǐng xuān lìng bà." zhòng rén tīng le, dōu bù jiě hé yì. chūn huī dào:" ruò huā jiě jie hé bù niàn gěi wǒ men tīng tīng ne?"
紫芝分付丫环把签桶送交兰言道:“此桶之内,共牙签一百枝,就从姐姐掣起,随便挨次掣去,待所剩未尾一签给我,以免猜疑。掣过,妹子自有道理。”兰言点头。大家掣毕,看了并无一字;只见若花拿著牙签,只管细看。紫芝隔席叫道:“若花姐姐可看明白了?请宣令罢。”众人听了,都不解何意。春辉道:“若花姐姐何不念给我们听听呢?”
ruò huā dào:" tā zhè qiān shàng xiě de shì:' fèng qiú jiě jie chū yī jiǔ lìng, dì xí wú lùn bīn zhǔ, gè yǐn liǎng bēi.' páng biān yòu zhuì jǐ gè xiǎo zì, xiě zhe:' cǐ qiān tǎng wǒ zì jǐ chè le, jí qiú zì jǐ chū lìng, suǒ wèi qiú rén bù rú qiú jǐ, pǔ xí yě yǐn shuāng bēi.' ruò zhào cǐ qiān kàn lái, zhè lìng zì rán yào wǒ chū le, qǐ fēi shì gè nán tí me." guī chén dào:" jīn rì zhè qiān suǒ tóu de rén, yí dìng gāi yǒu hǎo lìng, yǐ bǔ zuó rì lái jǐn zhī xìng. jiě jie zhǐ guǎn màn màn xì xiǎng, wǒ men qiě yǐn liǎng bēi, zài hòu chū lìng."
若花道:“他这签上写的是:‘奉求姐姐出一酒令,帝席无论宾主,各饮两杯。’旁边又赘几个小字,写著:‘此签倘我自己掣了,即求自己出令,所谓求人不如求己,普席也饮双杯。’若照此签看来,这令自然要我出了,岂非是个难题么。”闺臣道:“今日这签所投得人,一定该有好令,以补昨日来尽之兴。姐姐只管慢慢细想,我们且饮两杯,再候出令。”
dà jiā yǐn bì, ruò huā dào:" wǒ suī xiǎng chū' shuāng shēng dié yùn' yī lìng, dàn kǒng guò yú lěng dàn, bì xū dà jiā gōng tóng zhēn zhuó, kě xíng zé xíng, rú bù kě xíng, róng mèi zǐ lìng xiǎng bié lìng." chūn huī dào:" wén de shí xià wén rén mò shì zuì shàng shuāng shēng dié yùn zhī xì, yǐ liǎng zì tóng guī yī mǔ, wèi zhī shuāng shēng, rú' yān yún'' yóu yún' zhī lèi liǎng zì tóng guī yī yùn, wèi zhī dié yùn, rú' dōng fēng'' róng fēng' zhī lèi. jiě jie kě shì cǐ yì? dàn zěn yàng xíng fǎ? hái yào xuān míng cái hǎo." ruò huā dào:" cǐ lìng bìng wú shēn wēi ào miào, zhǐ xiāo yá qiān sì wǔ shí zhī, měi zhī xiě shàng tiān wén dì lǐ niǎo shòu chóng yú guǒ mù huā huì zhī lèi, páng biān jù zhù liǎng gè xiǎo zì, huò shuāng shēng, huò dié yùn. jiǎ rú chè dé tiān wén shuāng shēng, jiù zài tiān wén nèi shuō yī shuāng shēng jiā xì tiān wén dié yùn, jiù zài tiān wén nèi shuō yī dié yùn. shuō guò zhī hòu, yě zhào zuó rì zài shuō yī jù jīng shǐ zǐ jí zhī lèi, jí yòng běn zì fēi shāng: huò fēi shàng yī zì, huò fēi xià yī zì, xī tīng qí biàn. yǐ zì zhī luò chù, yǐn jiǔ jiē lìng āi cì lún zhuàn, tōng xí dōu kě xíng dào. bù zhī kě hé zhū wèi zhī yì?" zhòng rén dào:" cǐ lìng qián rén cóng wèi xíng guò, bù dàn xīn qí, bìng qiě yòu gōng yòu pǔ, háo wú piān kū, jiù shì cǐ lìng shén hǎo." ruò huā dào:" jì rú cǐ, jiù jiāng gāng cái suǒ yòng yá qiān xiě yī lìng qiān, měi rén gè chè yī zhī, chè zhe lìng qiān zhī jiā, yǐn huái lìng jiǔ, jiù cóng běn rén qǐ lìng."
大家饮毕,若花道:“我虽想出‘双声、叠韵’一令,但恐过于冷淡,必须大家公同斟酌,可行则行,如不可行,容妹子另想别令。”春辉道:“闻得时下文人墨士最尚双声、叠韵之戏,以两字同归一母,谓之双声,如‘烟云’、‘游云’之类;两字同归一韵,谓之叠韵,如‘东风’、‘融风’之类。姐姐可是此意?但怎样行法?还要宣明才好。”若花道:“此令并无深微奥妙,只消牙签四五十枝,每枝写上天文、地理、鸟兽、虫鱼、果木、花卉之类,旁边俱注两个小字,或双声,或叠韵。假如掣得天文双声,就在天文内说一双声;加系天文叠韵,就在天文内说一叠韵。说过之后,也照昨日再说一句经史子集之类,即用本字飞觞:或飞上一字,或飞下一字,悉听其便。以字之落处,饮酒接令;挨次轮转,通席都可行到。不知可合诸位之意?”众人道:“此令前人从未行过,不但新奇,并且又公又普,毫无偏枯,就是此令甚好。”若花道:“既如此,就将刚才所用牙签写一令签,每人各掣一枝,掣著令签之家,饮怀令酒,就从本人起令。”
zǐ zhī bǎ lìng qiān xiě le, āi cì chè qù, què bèi guó ruì zhēng chè zhe. ruò huā xiě le míng mù, fàng rù tǒng nèi, dào:" cǐ qiān gòng èr shí yú mén, měi mén liǎng zhī. zhè shì mèi zǐ chuàng shǐ, qí zhōng shè yǒu bù tuǒ, huò zēng huò jiǎn, lín shí zài wèi zhēn zhuó."
紫芝把令签写了,挨次掣去,却被国瑞徵掣著。若花写了名目,放入桶内,道:“此签共二十余门,每门两枝。这是妹子创始,其中设有不妥,或增或减,临时再为斟酌。”
lán zhī shuō:" cǐ lìng gù miào, dàn nèi zhōng zěn yàng kě yǐ duō xiāo jǐ bēi, hái qiú jiě jie shè fǎ dài wéi shēng fà shēng fà, cái jué rè nào." ruò huā dào:" jí rú cǐ, wǒ jiù tiān gè xiāo jiǔ zhī fǎ, cǐ hòu fán liú shāng suǒ fēi zhī jù, yě yào yí gè shuāng shēng huò yí gè dié yùn, cuò zhě fá yī bēi lìng shuō. rú yǒu liǎng gè shuāng shēng huò liǎng gè dié yùn, yǎng huò shuāng shēng ér jiān dié yùn, jiē lìng zhī jiā, huò shuō yī xiào huà. huò xíng yī jiǔ lìng, huò chàng yī xiǎo qǔ, jūn wú bù kě, pǔ xí gè yǐn yī bēi. rú zài duō zhě, pǔ xí shuāng bēi. zhì yú suǒ fēi zhī shū yǐ jí gǔ rén míng, jù yòng suí cháo yǐ qián wù yòng běn cháo zhě, fá yī bēi. qí shū míng yī qiè réng shì běn rén zì bào, shěng de lín shí yòu fèi bān tán. chè qiān zhī hòu, xuān guò tí mù, jí jiāng yuán qiān jiāo gěi xià jiā guī tǒng, yǐ dù qǔ qiǎo zhī bì, yā huán jiē le, sòng jiāo jiē lìng zhī jiā. rú jiāng yuán tí jì cuò, fá yī bēi lìng shuō. bù zhǔn páng rén lù yì, wéi zhě fá shí jù gōng. fán jiē lìng zhī jiā, jù jià yī chóu, yǐ biàn lún zhuàn yì yú qū bié. suǒ yǒu jiǔ zhī fēn shù, zuó rì yǐ yǒu jiù lì, wú xū zài pàn. dàn zuó rì bìng wú jiān lìng, jīn rì mèi zǐ yì yù tiān liǎng wèi jiān lìng rén shù jì duō, bìng yòu lí de diào yuǎn, bì xū zài tiān liǎng wèi jiān jiǔ, shù bù zhì cuò wù." zhòng rén dào:" rú cǐ gèng miào. jiù qǐng jiě jie yù xiān pài dìng, fāng wú tuī wěi." ruò huā dào:" jí chéng dà jiā jiàn wěi, mèi zǐ dǒu dǎn, jiù fán chūn huī tí huā èr wèi jiě jie jiān lìng, bǎo yún lán zhī èr wèi jiě jie jiān jiǔ. dōu qǐng gè yǐn lìng jiǔ yī bēi, mèi zǐ yě fèng péi yī bēi."
兰芝说:“此令固妙,但内中怎样可以多销几杯,还求姐姐设法代为生发生发,才觉热闹。”若花道:“即如此,我就添个销酒之法,此后凡流觞所飞之句,也要一个双声或一个叠韵,错者罚一杯另说。如有两个双声或两个叠韵,仰或双声而兼叠韵,接令之家,或说一笑话。或行一酒令,或唱一小曲,均无不可,普席各饮一杯。如再多者,普席双杯。至于所飞之书以及古人名,俱用隋朝以前;误用本朝者,罚一杯。其书名一切仍是本人自报,省得临时又费扳谈。掣签之后,宣过题目,即将原签交给下家归桶,以杜取巧之弊,丫环接了,送交接令之家。如将原题记错,罚一杯另说。不准旁人露意,违者罚十巨觥。凡接令之家,俱架一筹,以便轮转易于区别。所有酒之分数,昨日已有旧例,无须再判。但昨日并无监令,今日妹子意欲添两位监令;人数既多,并又离的窎远,必须再添两位监酒,庶不致错误。”众人道:“如此更妙。就请姐姐预先派定,方无推诿。”若花道:“即承大家见委,妹子斗胆,就烦春辉、题花二位姐姐监令,宝云、兰芝二位姐姐监酒。都请各饮令酒一杯,妹子也奉陪一杯。”
guó ruì zhēng bǎ jiǔ yǐn le, jiē guò qiān tǒng, yáo le liǎng yáo. dào:" mèi zǐ yǒu jiàn le." chè le yī jiàn, gāo shēng niàn dào:" huā huì shuāng shēng." yù zhī dào:" zuó rì tí huā jiě jie qǐ lìng, shì' jǔ xīn xīn rán yǒu xǐ sè', àn yù zhòng rén huān yuè zhī yì jīn rì jiě jie zú hé yòng yì ne?" ruì zhēng dào:" wǒ xiǎng wǔ fú shòu wèi xiān, rèn píng zěn yàng jí lì, zǒng mò ruò duō shòu zuì miào, xiān bǎ zhè gè zuò le kāi chǎng, zì rán wú wǎng bù lì le. shì cái xiǎng le' cháng chūn' èr zì, yì yù fēi yī jù liè zǐ, bù zhī kě hǎo. shuō lái qǐng jiào:
国瑞徵把酒饮了,接过签筒,摇了两摇。道:“妹子有僭了。”掣了一鉴,高声念道:“花卉双声。”玉芝道:“昨日题花姐姐起令,是‘举欣欣然有喜色’,暗寓众人欢悦之意;今日姐姐足何用意呢?”瑞徵道:“我想五福寿为先,任凭怎样吉例,总莫若多寿最妙,先把这个做了开场,自然无往不利了。适才想了‘长春’二字,意欲飞一句《列子》,不知可好。说来请教:
cháng chūn liè zǐ jīng zhī nán yǒu míng líng zhě, yǐ wǔ bǎi suì wèi chūn.
长春《列子》荆之南有蓂灵者,以五百岁为春。
' míng líng' dié yùn, jìng ruì kàn jiě jie yī bēi."
‘蓂灵’叠韵,敬瑞看姐姐一杯。”
liǔ ruì chūn chè le yī qiān, shì gǔ rén míng dié yùn. zǐ zhī dào:" zhè shì jīn rì lìng zhōng dì yí gè gǔ rén bì xū chū lèi bá cuì, yǔ zhòng bù tóng, cái jué yǒu qù." ruì chūn dào:" jiě jie yào chū lèi bá cuì de, wǒ xiǎng zì gǔ dì wáng míng huì, nà shi bù gǎn luàn yòng zhì yú dà shèng dà xián míng huì, yě bù gǎn xíng zhī jiǔ lìng. chú cǐ zhī wài, nà gè chū lèi bá cuì ne?" chūn huī dào:" wǒ yě chī gè lìng bēi: jīn rì wǒ men suǒ shuō yī bǎi gè, bì xū qián hòu jiē lián bù duàn, jiù rú yī xiàn chuān chéng, fāng jué jǐn còu. jí rú ruì zhēng jiě jie cái shuō le' cháng chūn' èr zì, ruì chūn jiě jie suǒ shuō gǔ rén míng yào yǔ shàng wén' cháng chūn' èr zì huò chéng shuāng shēng, huò chéng dié yùn, fāng zhǔn lìng guī xià shǒu, xià miàn jiē lìng zhī jiā, yě zhào qián lì jǐn chéng shàng wén, cuò zhě fá yī bēi." zhòng rén dōu dào" shén hǎo". ruì zhēng dào:" wǒ kàn nǐ men chū zhè xǔ duō huā yàng, zhǐ pà bǎ lìng xíng wán, hái yào duō duō chī xiē tiān wáng bǔ xīn dān lī. hǎo zài wǒ yǐ xiǎng le yí gè gǔ rén, shì zuì néng xiào mǔ de, sú yǔ shuō de' bǎi xíng xiào wèi xiān', dà yuē yě kě zuò de lìng zhōng dì yī wèi lǐng xiù. dài mèi zǐ shuō lái qiú jiào:
柳瑞春掣了一签,是古人名叠韵。紫芝道:“这是今日令中第一个古人、必须出类拔萃,与众不同,才觉有趣。”瑞春道:“姐姐要出类拔萃的,我想自古帝王名讳,那是不敢乱用;至于大圣大贤名讳,也不敢行之酒令。除此之外,那个出类拔萃呢?”春辉道:“我也吃个令杯:今日我们所说一百个,必须前后接连不断,就如一线穿成,方觉紧凑。即如瑞徵姐姐才说了‘长春’二字,瑞春姐姐所说古人名要与上文‘长春’二字或成双声,或成叠韵,方准令归下手,下面接令之家,也照前例紧承上文,错者罚一杯。”众人都道“甚好”。瑞徵道:“我看你们出这许多花样,只怕把令行完,还要多多吃些天王补心丹哩。好在我已想了一个古人,是最能孝母的,俗语说的‘百行孝为先’,大约也可做得令中第一位领袖。待妹子说来求教:
wáng xiáng zhāng hé jiān jí bèi zhì jiā xiáng.
王祥《张河间集》备致嘉祥。
' bèi zhì' dié yùn, jìng xiáng míng jiě jie yī bēi." shī lán yán tīng le diǎn tóu dào:" rén shēng zài shì, zuì yào jǐn de mò guò' zhōng xiào jié yì' sì zì, jīn ruì chūn jiě jie yú yóu xì zhī zhōng, què qǐng chū yī wèi xiào zǐ, wèi lìng zhōng dì yī wèi lǐng xiù, lìng rén sù rán qǐ jìng. kuàng tā dāng rì wèi xú zhōu bié jià shí, mín jiān gē sòng, dōu chēng tā' wēn rú yù, lěng rú bīng', hòu lái de liè míng huàn. rú cǐ zhī rén, wǒ men dōu gāi gōng gōng jìng jìng lì yǐn yī bēi, cái bù shī wéi qīn yǎng zhī yì." zhòng rén dào:
‘备致’叠韵,敬祥蓂姐姐一杯。”师兰言听了点头道:“人生在世,最要紧的莫过‘忠孝节义’四字,今瑞春姐姐于游戏之中,却请出一位孝子,为令中第一位领袖,令人肃然起敬。况他当日为徐州别驾时,民间歌颂,都称他‘温如玉,冷如冰’,后来得列名宦。如此之人,我们都该恭恭敬敬立饮一杯,才不失为钦仰之意。”众人道:
" cǐ huà jí shì." yú shì dōu lì yǐn yī bēi.
“此话极是。”于是都立饮一杯。
lǚ xiáng míng chè le yī qiān, réng shì gǔ rén míng dié yùn, zǐ zhī dào:" jiě jie zhè gè gǔ rén bì xū yǔ dì yī wèi xiàng pèi cái hǎo lī." xiáng míng dào:" dāng rì wéi biāo yán:' qiú zhōng chén bì yú xiào zǐ zhī mén.' shàng shǒu jì yǒu xiào zǐ, cǐ shí bì xū qǐng chū yī wèi zhōng chén, fāng jué lián guàn. dàn yào' qī yáng' zhī yùn shǐ yǔ shàng wén xiāng lián, hé néng rú cǐ zhī qiǎo." yǐn bì lìng bēi dào:" yǒu le:
吕祥蓂掣了一签,仍是古人名叠韵,紫芝道:“姐姐这个古人必须与第一位相配才好哩。”祥蓂道:“当日韦彪言:‘求忠臣必于孝子之门。’上首既有孝子,此时必须请出一位忠臣,方觉连贯。但要‘七阳’之韵始与上文相连,何能如此之巧。”饮毕令杯道:“有了:
zhāng liáng qū yuán jiǔ gē jí rì xī chén liáng.
张良屈原《九哥》吉日兮辰良。
' jí rì' dié yùn, jìng liáng zhēn jiě jie yī bēi." lán zhī dào:" àn shǐ jì: zhāng liáng wǔ shì xiàng hán jí hán wáng, tā yù wèi hán bào chóu, céng yǐ tiě chuí jī shǐ huáng yú bó làng shā zhōng, wù zhōng fù chē. qí chóu suī wèi néng bào, dàn rú cǐ gū zhōng, yě kě yǔ wáng yàng kǔ xiào xiāng pǐ. zhū wèi jiě jie sì hū yě gāi yǐn yī bēi le." lán yán dào:" zhāng liáng yú hán guó yǐ wáng zhī kàn, yóu qiě dān xīn gěng gěng, zhì zài bào chóu, bǐ shí suī wèi yù hài, dàn tā yī piàn bù wàng jūn ēn zhī xīn, yě jiù shì fèn bù gù shēn. rú cǐ zhōng liáng, zì yīng yě zhào qián lì wéi shì." yú shì dōu lì yǐn yī bēi.
‘吉日’叠韵,敬良箴姐姐一杯。”兰芝道:“按《史记》:张良五世相韩;及韩亡,他欲为韩报仇,曾以铁椎击始皇于博浪沙中,误中副车。其仇虽未能报,但如此孤忠,也可与王样苦孝相匹。诸位姐姐似乎也该饮一杯了。”兰言道:“张良于韩国已亡之看,犹且丹心耿耿,志在报仇,彼时虽未遇害,但他一片不忘君恩之心,也就是奋不顾身。如此忠良,自应也照前例为是。”于是都立饮一杯。
sòng liáng zhēn chè le yī qiān, shì liè nǚ míng shuāng shēng. xiǎo chūn dào:" zhè shì diǎn dào wǒ men zhòng rén běn tí le, huò hǎo huò chǒu, quán zhàng jiě jie fēi de zhè jù, bù kě nòng chū yī qún yè chā cái hǎo lī." liáng zhēn dào:" mèi mei rú chī yī bēi, wǒ jiù fēi gè jué hǎo jù zi." xiǎo chūn bǎ jiǔ yǐn le. liáng zhēn dào:
宋良箴掣了一签,是列女名双声。小春道:“这是点到我们众人本题了,或好或丑,全仗姐姐飞的这句,不可弄出一群夜叉才好哩。”良箴道:“妹妹如吃一杯,我就飞个绝好句子。”小春把酒饮了。良箴道:
" jī jiāng bào cān jūn jí dōng dōu miào jī, nán guó lì rén.
“姬姜《鲍参军集》东都妙姬,南国丽人。
' dōng dōu' shuāng shēng, jìng lì huī jiě jie yī bēi." xiǎo chūn dào:" qǐng jiào lìng guān: zhū rú' dōng dōu miào jī, nán guó lì rén' zhī lèi, hái shì fēi yī jù hǎo ne, liǎng jù hǎo ne?" ruò huā dào:" ruò àn zhèng lǐ, zì yīng fēi yī jù wéi shì.
‘东都’双声,敬丽辉姐姐一杯。”小春道:“请教令官:诸如‘东都妙姬,南国丽人’之类,还是飞一句好呢,两句好呢?”若花道:“若按正理,自应飞一句为是。
dàn yǎn qián cháng jiàn zhī shū zé kě, ruò fēi cháng jiàn zhī shū, bì xū duō zhuì yī jù, cái néng míng bái. yǔ qí lìng rén shí kè qǐng jiào shàng xià wén, hé bù suí jǔ duō dài jǐ zì, qǐ bù xǐng le xǔ duō chún shé."
但眼前常见之书则可,若非常见之书,必须多赘一句,才能明白。与其令人时刻请教上下文,何不随咀多带几字,岂不省了许多唇舌。”
lán zhī dào:" qǐng jiào jiě jie: jí rú shàng shǒu yòng guò zhī shū, xià shǒu kě zhǔn zài yòng?" ruò huā dào:" zhǔ rén zhī yì ruò hé?" lán zhī dào:" jù mèi zǐ yú jiàn: fán shàng jiā yòng guò zhī shū, yī gài bù zhǔn zài yòng, wù yòng de fá liǎng bēi lìng fēi.
兰芝道:“请教姐姐:即如上手用过之书,下手可准再用?”若花道:“主人之意若何?”兰芝道:“据妹子愚见:凡上家用过之书,一概不准再用,误用的罚两杯另飞。
kuàng huā mù niǎo shòu chóng yú děng lèi, wéi shī jīng ěr yǎ fāng yán shì míng zuì duō, ruò dōu yòng cǐ shū, bù dàn háo wú qù wèi, bìng qiě zhè jǐ bù shū jù zi zuì duǎn, dà yuē zhì duō bù guò sì wǔ zì, hé néng yǒu liǎng gè shuāng shēng dié yùn. jiě jie tì wǒ suǒ dìng xiāo jiǔ zhī fǎ, qǐ fēi yǒu míng wú shí me?" huā zài fāng dào:" ruò jù zhǔ rén suǒ yán, wǒ men bǎi rén zì rán yào bǎi bù shū le. bù mán jiě jie shuō: mèi zǐ fù zhōng chú le shí jǐ bù jīng shū bìng shǐ jì hàn shū jí jǐ bù yǎn miàn qián zǐ shū, hái yǒu jǐ bù wén jí, gòng zǒng còu qǐ lái, bù mǎn sān shí zhǒng. nǐ yào yī bǎi bù, qǐ fēi kǔ rén suǒ nán me?" mǐn lán sūn dào:" mèi zǐ fù zhōng lián èr shí zhǒng hái bù zú." bì quán zhēn dào:" mèi zǐ bù dàn bìng wèi dú guò bǎi bù, ruò rèn zhēn kàn guò bǎi bù, wǒ yě dǔ gè shì. dàn shū duō guǎ bù děng, rú zuǒ zhuàn lǐ jì měi bù yǒu yī èr shí wàn yán zhī duō rú jīn lián duō dài shǎo, měi bù zhǐ suàn lèi rú máo shī yī bù, yī nián rú néng dú dé wǔ bù máo shī, yě suàn jí děng cōng míng. ruò xì xì hé suàn, zhè yī bǎi bù shū yě xū èr shí nián fāng néng dú wán. mèi zǐ jīn nián shí liù suì, jí shǐ guò le sān cháo jiù qù dú shū, hái dé zài dú sì nián, dà yuē guò le èr shí suì jiù hǎo fèng péi xíng cǐ jiǔ lìng le." lán zhī dào:
况花木、鸟兽、虫鱼等类,惟《诗经》、《尔雅》、《方言》、《释名》最多,若都用此书,不但毫无趣味,并且这几部书句子最短,大约至多不过四五字,何能有两个双声叠韵。姐姐替我所定销酒之法,岂非有名无实么?”花再芳道:“若据主人所言,我们百人自然要百部书了。不瞒姐姐说:妹子腹中除了十几部经书并《史记》、《汉书》及几部眼面前子书,还有几部文集,共总凑起来,不满三十种。你要一百部,岂非苦人所难么?”闵兰荪道:“妹子腹中连二十种还不足。”毕全贞道:“妹子不但并未读过百部,若认真看过百部,我也赌个誓。但书多寡不等,如《左传》、《礼记》每部有一二十万言之多;如今连多带少,每部只算类如《毛诗》一部,一年如能读得五部《毛诗》,也算极等聪明。若细细核算,这一百部书也须二十年方能读完。妹子今年十六岁,即使过了三朝就去读书,还得再读四年,大约过了二十岁就好奉陪行此酒令了。”兰芝道:
" mèi zǐ kǒng dà jiā dōu fēi yí yàng shū wèi miǎn wú qù, wàng fā cǐ lùn, qǔ qí duō fēi jǐ zhǒng shū, jì kě duō xiāo jǐ bēi jiǔ, yòu jué hǎo kàn. jīn sān wèi jiě jie jì bù qíng yuàn, hé gǎn miǎn qiǎng."
“妹子恐大家都飞一样书未免无趣,妄发此论,取其多飞几种书,既可多销几杯酒,又觉好看。今三位姐姐既不情愿,何敢勉强。”
zǐ zhī dào:" nǐ men sān wèi kě xiǎo de zhè gè cái nǚ de' cái' zì zěn jiǎng? ruò yī bǎi rén lián bǎi bù shū yě còu bù qǐ lái, nà hái chēng dé shèn me cái nǚ! cǐ shí ruò bù dìng le guī lì, shè huò suǒ fēi dōu zài shí shù zhǒng shū shàng, rì hòu chuán yáng chū qù, qǐ bú shì gè xiào huà me! kuàng qiě gè rén suǒ dú zhī shū bù tóng, bié rén yòu yān néng bǎ nǐ suǒ dú zhī shū qià qià dōu fēi qù ne?"
紫芝道:“你们三位可晓得这个才女的‘才’字怎讲?若一百人连百部书也凑不起来,那还称得甚么才女!此时若不定了规例,设或所飞都在十数种书上,日后传扬出去,岂不是个笑话么!况且各人所读之书不同,别人又焉能把你所读之书恰恰都飞去呢?”
zài fāng dào:" jiě jie bù zhī: cǐ zhōng yǒu wǔ jiàn nán chǔ." zǐ zhī dào:" wèi hé yǒu wǔ jiàn nán chǔ?" zài fāng dào:
再芳道:“姐姐不知:此中有五件难处。”紫芝道:“为何有五件难处?”再芳道:
" jí rú suǒ bào huā niǎo děng míng, yào tā shēng chéng shuāng shēng dié yùn, zhè shì dì yī nán, bù bì shuō le. bìng qiě suǒ fēi zhī jù, yòu yào cóng nà huā niǎo děng míng zhī nèi fēi chū yī zì, qǐ fēi dì èr nán me? ér suǒ bào huā niǎo děng míng, yòu yào jǐn chéng shàng wén, huò guī yī mǔ, huò zài yī yùn, qǐ fēi dì sān nán me? zhèi xiē suī nán, hái kě miǎn qiǎng fū yǎn, jiù zhǐ zuì nán zhāo jià de, suǒ fēi jù nèi yào yǒu shuāng shēng dié yùn. nǐ xiǎng, gǔ rén shū shàng nà lǐ néng xiàng shī jīng qiǎo qiǎo dōu yǒu' yǎo tiǎo zhǎn zhuǎn cēn cī yōu yóu' zhī lèi? jù nèi zhe wú cǐ děng zì miàn, suí nǐ xiǎng chū yī wàn jù yě bù zhōng yòng. zài yào jiā shang bǎi bù shū, qǐ bù nán ér yòu nán me?" lán yán dào:" mèi zǐ yǒu gè tiáo tíng zhī fǎ: cǐ lìng zhǔ rén jì yǐ dìng le, yǐ hòu rú yǒu wù yòng qián shū de, wài fá liǎng bēi, jí suàn jiāo juàn, xiǎo bì lìng fēi, hé rú?" zhòng rén dào:" rú cǐ shén miào."
“即如所报花鸟等名,要他生成双声叠韵,这是第一难,不必说了。并且所飞之句,又要从那花鸟等名之内飞出一字,岂非第二难么?而所报花鸟等名,又要紧承上文,或归一母,或在一韵,岂非第三难么?这些虽难,还可勉强敷衍,就只最难招架的,所飞句内要有双声叠韵。你想,古人书上那里能象《诗经》巧巧都有‘窈窕、辗转、参差、优游’之类?句内着无此等字面,随你想出一万句也不中用。再要加上百部书,岂不难而又难么?”兰言道:“妹子有个调停之法:此令主人既已定了,以后如有误用前书的,外罚两杯,即算交卷,小必另飞,何如?”众人道:“如此甚妙。”
xiǎo chūn dào:" jì rú cǐ, bì xū yī yī dēng jì cái néng liǎo rán. zhè gè chāi shǐ jiào shuí bàn ne?" zǐ zhī dào:" bǎo yún jiě jie de yā huán yù ér, xiě de yě hǎo, jì xìng yě hǎo, jiào tā xiě bà." lán zhī bǎ qián miàn jǐ jù xiě le, jiāo gěi yù ér, jiù zài xí páng chá jī shè le bǐ yàn. xiǎo chūn dào:" nǐ xìng shèn me? jīn nián shí jǐ suì?" yù ér dào:" wǒ xìng wáng, shí sān suì le." xiǎo chūn dào:" bǎo yún jiě jie tì yā huán qǐ míng zì yě zhè yàng jiǎn shěng." bǎo yún dào:" wèi hé jiǎn shěng?"
小春道:“既如此,必须一一登记才能了然。这个差使教谁办呢?”紫芝道:“宝云姐姐的丫环玉儿,写的也好,记性也好,教他写罢。”兰芝把前面几句写了,交给玉儿,就在席旁茶几设了笔砚。小春道:“你姓甚么?今年十几岁?”玉儿道:“我姓王,十三岁了。”小春道:“宝云姐姐替丫环起名字也这样俭省。”宝云道:“为何俭省?”
xiǎo chūn dào:" nǐ bǎ tā de xìng shàng zhǐ tiān le xiǎo xiǎo yì diǎn jiù suàn míng zì, hái bù xǐng me?"
小春道:“你把他的姓上只添了小小一点就算名字,还不省么?”
lì huī dào:" wǒ cái chè le niǎo míng shuāng shēng jiāo juàn le:
丽辉道:“我才掣了鸟名双声交卷了:
yuān yāng shī kuàng qín jīng yuān yāng yuán niǎo ài qí lèi.
鸳鸯师旷《禽经》鸳鸯元鸟爱其类。
běn tí shuāng shēng, jìng fāng zhī jiě jie yī bēi."
本题双声,敬芳芝姐姐一杯。”
mèng fāng zhī chè le tiān wén dié yùn. ruò huā dào:" zhè gè tí mù shén kuān. jù wǒ yú jiàn: bù dàn' tiān tián cháng chén' zhèi xiē xīng míng bù kě yòng, jiù shì' dōng fēng yè yuè' nèi xiē fú fàn de yě dōu bì le, cái bù guò fàn." zǐ zhī dào:
孟芳芝掣了天文叠韵。若花道:“这个题目甚宽。据我愚见:不但‘天田、常陈’这些星名不可用,就是‘东风、夜月’那些浮泛的也都避了,才不过泛。”紫芝道:
" jiě jie cǐ huà shèn shì. ruò yòng fú fàn de, mò jiǎng bié de, dān fēng yuè liǎng mén, jiù yào xiě yī dà piān le." fāng zhī yǐn le lìng bēi dào:
“姐姐此话甚是。若用浮泛的,莫讲别的,单风月两门,就要写一大篇了。”芳芝饮了令杯道:
" yuè kū huái nán zǐ shì yǐ yuè xū ér yú nǎo jiǎn.
“月窟《淮南子》是以月虚而鱼脑减。
' shì yǐ' dié yùn,' shì yuè' shuāng shēng, jìng yù yīng jiě jie yī bēi, pǔ xí gè yǐn yī bēi." ruò huā dào:" cǐ lìng lún dào zhǔ rén, pǔ xí zì rán yào fā lì shì le."
‘是以’叠韵,‘似月’双声,敬玉英姐姐一杯,普席各饮一杯。”若花道:“此令轮到主人,普席自然要发利市了。”
dǒng qīng diàn dào:" cǐ jù rú guǒ shuō de bù cuò, bù dàn wǒ men dōu yǒu jiǔ, bìng qiě yù yīng jiě jie hái yào shuō xiào huà. dàn xì xì tuī qiú:' shì' xì qù shēng,' yǐ' jì shang shēng. zhǐ bó fāng zhī jiě jie shuō cuò, yào fá yī bēi lī." chūn huī xiào dào:" duō shí wèi jiàn mèi mei shuō huà, cǐ kè cái kāi kǒu jiù yǒu jiǔ chī, dào yě yǒu qù. nǐ shuō' shì yǐ' èr zì shǎng qù bù fēn, gù rán jiǎng de bù chà wú rú shěn yuē yùn shū' shì' zì guī zài' sì zhǐ', qià qià shì gè dié yùn. ruò yǐ jīn shí yǔ yán ér lùn, sì hū shǎng qù bù fēn ruò zhào qián rén yùn shū, fāng zhī jiě jie dào xiàng shuō de bù cuò. zhǐ hǎo fèng qū mèi mei yǐn le fá jiǔ, zài kàn yùn shū." qīng diàn dào:" mèi zǐ rú guǒ cuò fá, zì rán gāi chī fá jiǔ. dàn zhè' shì' zì yào dú chéng' shǐ' zì, jiāng lái dōu bù jiào' shì fēi', zhǐ hǎo jiào zuò' shǐ fēi' le. ān yǒu cǐ lǐ!" zǐ zhī dào:" wǒ quàn dà jiā xíng lìng bà, mò shuō méng huà le." qīng diàn dào:" zhè gè' méng' zì yòu shì hé yì?" zǐ zhī dào:" gǔ rén dú mèng wèi méng, wǒ quàn nǐ men mò shuō méng huà, jiù shì qiāo de wèi a! xiǎo chūn dào:" fán shuō huà quán yào zhí jié liǎo dàng, shuāng shuāng kuài kuài, zhū wèi jiě jie suǒ shuō zhī huà, zhǐ tú jiǎng jiū gǔ yīn, zǒng shì zhuǎn wān mó lù, lìng rén máng rán fèi jiě, hé fáng shuāng shuāng kuài kuài de shuō lī." jǐn yún xiào dào:" xiǎo chūn jiě jie bǎ' shuǎng shuǎng kuài kuài' dú zuò' shuāng shuāng kuài kuài', bǎ' zhuǎn wān mó jiǎo' dú chéng' zhuǎn wān mó lù', mǎn kǒu dōu shì gǔ yīn, tā hái shuō rén jiǎng jiū gǔ yīn. jù wǒ yú jiàn: dà jiā shuō de shǐ gǔ yīn yě bà, bù shǐ gǔ yīn yě bà, qiě bǎ' shǐ' zì chá míng zài jiǎng." wǎn rú dào:" zhè shì xī fāng lǎo xiān shēng dào le." qīng diàn dào:" jí zhī jǐn yún jiě jie suǒ shuō' shǐ gǔ yīn yě bà, bù biàn gǔ yīn yě bà', tā bǎ' shì' zì hū rán gǎi zuò' shǐ' zì, qǐng jiào zhū wèi jiě jie: ruò fēi yù xiān jiǎng lùn' shì' zì, shuí yòu dǒng tā zhè huà ne?" chūn huī dào:" cǐ shí shuō yě wú yòng, shǎo kè bǎ shū kàn guò, zì rán míng bái." shuō huà jiān, bǎo yún yǐ xiàng yā huán bǎ shěn yuē sì shēng lèi pǔ qǔ lái.
董青钿道:“此句如果说的不错,不但我们都有酒,并且玉英姐姐还要说笑话。但细细推求:‘是’系去声,‘以’系上声。只伯芳芝姐姐说错,要罚一杯哩。”春辉笑道:“多时未见妹妹说话,此刻才开口就有酒吃,倒也有趣。你说‘是以’二字上去不分,固然讲的不差;无如沈约韵书‘是’字归在‘四纸’,恰恰是个叠韵。若以今时语言而论,似乎上去不分;若照前人韵书,芳芝姐姐倒象说的不错。只好奉屈妹妹饮了罚酒,再看韵书。”青钿道:“妹子如果错罚,自然该吃罚酒。但这‘是’字要读成‘使’字,将来都不叫‘是非’,只好叫作‘使非’了。安有此理!”紫芝道:“我劝大家行令罢,莫说濛话了。”青钿道:“这个‘濛’字又是何意?”紫芝道:“古人读梦为濛,我劝你们莫说濛话,就适悄得位啊!小春道:“凡说话全要直截了当,霜霜快快,诸位姐姐所说之话,只图讲究古音,总是转弯磨禄,令人茫然费解,何妨霜霜快快的说哩。”锦云笑道:“小春姐姐把‘爽爽快快’读做‘霜霜快快’,把‘转弯磨角’读成‘转弯磨禄’,满口都是古音,他还说人讲究古音。据我愚见:大家说的使古音也罢,不使古音也罢,且把‘使’字查明再讲。”婉如道:“这是西方老先生到了。”青钿道:“即知锦云姐姐所说‘使古音也罢,不便古音也罢’,他把‘是’字忽然改做‘使’字,请教诸位姐姐:若非预先讲论‘是’字,谁又懂他这话呢?”春辉道:“此时说也无用,少刻把书看过,自然明白。”说话间,宝云已向丫环把沈约《四声类谱》取来。
qīng diàn zhǎn kāi xì xì kàn guò, zhǐ de miǎn qiǎng yǐn le fá jiǔ dào:" zhǐ gù tì yù yīng jiě jie zhēng lùn, nǎ zhī dào fá yī bēi. zhǐ shuō xiào huà bà, bú yào dài lèi wǒ le!" xiǎo chūn dào:" zhè shì jīn rì lìng zhōng dì yí gè xiào huà, jiù rú xì zhōng de' jiā guān' yí yàng. yù fán jiě jie xiān bǎ jiā guān tiào le, wǒ men hǎo yī chū yī chū màn màn de chàng." qián yù yīng dào:" shì yīn' jiā guān' èr zì, wǒ dǎo xiǎng qǐ yí gè xiào huà.
青钿展开细细看过,只得勉强饮了罚酒道:“只顾替玉英姐姐争论,那知倒罚一杯。只说笑话罢,不要带累我了!”小春道:“这是今日令中第一个笑话,就如戏中的‘加官’一样。玉樊姐姐先把加官跳了,我们好一出一出慢慢的唱。”钱玉英道:“适因‘加官’二字,我倒想起一个笑话。
wèi zhī rú hé, xià huí fēn jiě.
未知如何,下回分解。