strong sòng xiǎo guān tuán yuán pò zhān lì strong
宋小官團圓破氈笠
bú shì yīn yuán mò qiáng qiú, yīn yuán qián dìng bù xū yōu.
不是姻緣莫強求,姻緣前定不須憂。
rèn cóng bō làng fān tiān qǐ, zì yǒu zhōng liú wěn dù zhōu.
任從波浪翻天起,自有中流穩渡舟。
huà shuō zhèng dé nián wèn, sū zhōu fǔ kūn shān xiàn dà jiē, yǒu yī jū mín, xìng sòng míng dūn, yuán shì huàn jiā zhī hòu. hún jiā lú shì, fū qī èr kǒu, bù zuò shēng lǐ, kào zhe zǔ yí tián dì, jiàn chéng shōu xiē zū kè lì huà. nián guò sì shí, bìng bù céng shēng de yī nán bàn nǚ. sòng dūn yī rì duì hún jiā shuō: zì gǔ dào: yǎng ér dài lǎo, jī gǔ fáng jī. nǐ wǒ nián guò sì xún, shàng wú zǐ sì. guāng yīn shì jiàn, zhǎ yǎn tóu bái. bǎi nián zhī shì, kào zhe hé rén? shuō bà, bù jué lèi xià. lú shì dào: sòng mén jī zǔ shàn liáng, wèi zēng zuò è zào yè kuàng nǐ yì shì dān chuán, lǎo tiān jué bù jué nǐ zǔ zōng zhī sì. zhāo yú yě yǒu zǎo wǎn, ruò shì bù gāi zhāo shí, biàn shì yǎng dé zhǎng chéng, bàn lù shàng yě pāo piē le, láo ér wú gōng, zài tiān xǔ duō bēi qì. sòng dūn diǎn tóu dào shì.
話說正德年問,蘇州府崑山縣大街,有一居民,姓宋名敦,原是宦家之後。渾家盧氏,夫妻二口,不做生理,靠着祖遺田地,見成收些租課力話。年過四十,並不曾生得一男半女。宋敦一日對渾家說:「自古道:『養兒待老,積穀防饑。』你我年過四旬,尚無子嗣。光陰似箭,眨眼頭白。百年之事,靠着何人?」說罷,不覺淚下。盧氏道:「『宋門積祖善良,未曾作惡造業;況你義是單傳,老天決不絕你祖宗之嗣。招於也有早晚,若是不該招時,便是養得長成,半路上也拋撇了,勞而無功,在添許多悲泣。」宋敦點頭道是。
lì cái shì lèi wèi gān, zhǐ tīng dé zuò qǐ zhōng yǒu rén ké sòu, jiào huàn dào: yù fēng zài jiā me? yuán lái sū zhōu fēng sú, bù lùn dà jiā xiǎo jiā, dōu yǒu gè wài hào, bǐ cǐ xiāng chēng: yù fēng jiù shì sòng dūn de wài hào, sòng dūn cè ěr ér tīng, jiào huàn dì èr jù, biàn rèn dé shēng yīn. shì liú shùn quán. nà liú shùn quán shuāng míng yǒu cái, jī zǔ jià yī zhī dà chuán, lǎn zài kè huò, wǎng gè shěng jiāo xiè. chèn dé hǎo xiē shuǐ jiǎo yín liǎng, yī gè shí quán de jiā yè, tuán tuán dōu zuò zài chuán shàng. jiù shì zhè zhī chuán běn, yě zhí jǐ bǎi jīn, hún shēn shì xiāng tuǒ mù dǎ zào de. jiāng nán yī shuǐ zhī dì, duō yǒu zhè xíng shēng lǐ. nà liú yǒu cái shì sòng dūn zuì qì zhī yǒu, tīng dé shì tā shēng yīn, lián máng qū chū zuò qǐ. bǐ cǐ bù xū zuō yī, gǒng shǒu xiàng jiàn, fēn zuò kàn chá, zì bù bì shuō. sòng dūn dào: shùn quán jīn rì rú hé dé xiá? liú yǒu cái dào: tè lái yǔ yù fēng jiè jiàn dōng xī. sòng dūn xiào dào: zhǔ zhōu quē shén me dōng xī, dào yǔ hán jiā xiāng jiè? liú yǒu cái dào: bié de dōng xī bù lái gàn líng. zhǐ zhè zuò, shì zhái shàng yǒu yú de, gù cǐ gǎn lái qǐ kǒu. sòng dūn dào: guǒ shì hán jiā suǒ yǒu, jué bù xiāng lìn. liú yǒu cái bù huāng bù máng, shuō chū zhè jiàn dōng xī lái. zhèng shì:
力才拭淚未乾,只聽得坐啟中有人咳嗽,叫喚道:「玉峰在家麼?」原來蘇州風俗,不論大家小家,都有個外號,彼此相稱:玉峰就是宋敦的外號,宋敦側耳而聽,叫喚第二句,便認得聲音。是劉順泉。那劉順泉雙名有才,積祖駕一隻大船,攬載客貨,往各省交卸。趁得好些水腳銀兩,一個十全的家業,團團都做在船上。就是這隻船本,也值幾百金,渾身是香橢木打造的。江南一水之地,多有這行生理。那劉有才是宋敦最契之友,聽得是他聲音,連忙趨出坐啟。彼此不須作揖,拱手相見,分坐看茶,自不必說。宋敦道:「順泉今日如何得暇?劉有才道:「特來與玉峰借件東西。宋敦笑道:主舟缺什麼東西,到與寒家相借?」劉有才道:「別的東西不來干凌。只這作,是宅上有餘的,故此敢來啟口。」宋敦道:「果是寒家所有,決不相吝。」劉有才不慌不忙,說出這件東西來。正是:
bèi hòu bìng fēi qíng zhào, dāng qián bú shì kùn xiōng. é huáng xì bù mì zhēn fèng, jìng shǒu jiāng lái gòng fèng. hái yuàn céng zhuāng míng chāo, qí shén bìng chèn wēi róng. míng shān gǔ shā jǐ xiāng cóng, rǎn xià lú xiāng fú dòng.
背後並非擎詔,當前不是困胸。鵝黃細布密針縫,淨手將來供奉。還願曾裝冥鈔,祈神並襯威容。名山古剎幾相從,染下爐香浮動。
lái lái sòng dūn fū qī èr kǒu, kùn nán yú dé zi, gè chù shāo xiāng qí sì, zuò chéng huáng bù fú huáng bù dài zhuāng guǒ fú mǎ chūn qián zhī lèi. shāo guò xiāng hòu, xuán guà yú jiā zhōng fó táng zhī nèi, shèn shì zhì chéng. liú yǒu cái zhǎng yú sòng dūn wǔ nián, sì shí liù suì le, ā mā xú shì yì wú zǐ xī. wén dé huī zhōu yǒu yán shāng qiú sì, xīn jiàn chén zhōu niáng niáng miào yú sū zhōu yán mén zhī wài, xiāng huǒ shén shèng, qí dǎo bù jué. liú yǒu cái qià hǎo yǒu gè fāng biàn, yào jià chuán wǎng fēng qiáo jiē kè, yì yù jìn yī zhù xiāng, què bù céng zuò dé bù fú bù dài, tè tè yǔ sòng jiā gào jiè. qí shí shuō chū yuán gù, sòng dūn chén ēn bù yǔ. liú yǒu cái dào: yù fēng mò fēi yǒu lìn jiè zhī xīn me, ruò wū huài shí, yī gè jiù péi liǎng gè. sòng dūn dào: qǐ yǒu cǐ lǐ! zhǐ shì yī jiàn, jì rán niáng niáng miào líng xiǎn, xiǎo zi yì yù fù zhōu yī wǎng. zhǐ bù zhī jǐ shí qù? liú yǒu cái dào: jí kè biàn xíng. sòng dūn dào: bù fú bù dài, zhuō jīng lìng yǒu yī fù, gòng shì liǎng fù, jǐn kě fēn yòng. liú yǒu cái dào: rú cǐ shén hǎo. sòng dūn rù nèi, yǔ hún jiā shuō zhī yù wǎng jùn chéng shāo xiāng zhī shì. liú shì yě huān xǐ. sòng dūn yú fó táng guà bì shàng qǔ xià liǎng fù bù fú bù dài, liú xià yī fù zì yòng, jiāng yī fù jiè yǔ liú yǒu cái. liú yǒu cái dào: xiǎo zi xiān wǎng zhōu zhōng cì hou, yù fēng kě kuài lái. chuán zài běi mén dà bǎn qiáo xià, bù xián dài màn shí, chī xiē jiàn chéng sù fàn, bù xiāo dài mǐ. sòng dūn yīng yǔn. dāng xià máng máng de bàn xià xiē xiāng zhú zhǐ mǎ hàn zhāng dìng duàn, dǎ dié bāo guǒ, chuān le yī jiàn xīn lián jiù de jié bái hú chóu dào páo, gǎn chū běi mén xià chuán. chèn zhe shùn fēng, bù gōu bàn rì, qī shí lǐ zhī chéng, děng xián dào le. zhōu pō fēng qiáo, dāng wǎn wú huà. yǒu shī wèi zhèng:
來來宋敦夫妻二口,困難於得子,各處燒香祈嗣,做成黃布袱、黃布袋裝裹佛馬椿錢之類。燒過香後,懸掛於家中佛堂之內,甚是志誠。劉有才長於宋敦五年,四十六歲了,阿媽徐氏亦無子息。聞得徽州有鹽商求嗣,新建陳州娘娘廟於蘇州閻門之外,香火甚盛,祈禱不絕。劉有才恰好有個方便,要駕船往楓橋接客,意欲進一住香,卻不曾做得布袱布袋,特特與宋家告借。其時說出緣故,宋敦沉恩不語。劉有才道:「玉峰莫非有吝借之心麼,若污壞時,一個就賠兩個。」宋敦道:「豈有此理!只是一件,既然娘娘廟靈顯,小子亦欲附舟一往。只不知幾時去?」劉有才道:「即刻便行。」宋敦道:「布袱布袋,拙荊另有一副,共是兩副,盡可分用。」劉有才道:「如此甚好。」宋敦入內,與渾家說知欲往郡城燒香之事。劉氏也歡喜。宋敦於佛堂掛壁上取下兩副布袱布袋,留下一副自用,將一副借與劉有才。劉有才道:「小子先往舟中伺候,玉峰可快來。船在北門大坂橋下,不嫌怠慢時,吃些見成素飯,不消帶米。」宋敦應允。當下忙忙的辦下些香燭紙馬汗張定段,打疊包裹,穿了一件新聯就的潔白湖綢道袍,趕出北門下船。趁着順風,不勾半日,七十里之程,等閒到了。舟泊楓橋,當晚無話。有詩為證:
yuè luò wū tí shuāng mǎn tiān, jiāng fēng yú huǒ duì chóu mián.
月落烏啼霜滿天,江楓漁火對愁眠。
gū sū chéng wài hán shān sì, yè bàn zhōng shēng dào kè chuán.
姑蘇城外寒山寺,夜半鐘聲到客船。
cì rì qǐ gè hēi zǎo, zài chuán zhōng xǐ guàn bà, chī le xiē suǒ shí, jìng le kǒu shǒu, yī duì ér huáng bù fú tuó le míng cái, huáng bù dài ān chā zhǐ mǎ wén shū, guà yú xiàng shàng, bù dào chén zhōu niáng niáng miào qián, gāng gāng tiān xiǎo. miào mén suī kāi, diàn mén hái guān zhe. èr rén zài liǎng láng yóu rào, guān kàn le yī biàn, guǒ rán zào dé qí zhěng. zhèng zài zàn tàn, ya de yī shēng, diàn mén kāi le, jiù yǒu miào zhù chū lái yíng jiē jìn diàn. qí shí xiāng kè wèi dào, zhú jià shàng xū, miào zhù fàng xià liú lí dēng lái qǔ huǒ diǎn zhú, tǎo wén shū tì tā tōng chén dǎo gào. èr rén fén xiāng lǐ bài yǐ bì, gè jiāng jǐ shí wén qián, chóu xiè le miào zhù, huà zhǐ chū mén. liú yǒu cái zài yào yāo sòng dūn dào chuán, sòng dūn bù kěn. dāng xià liú yǒu cái jiāng bù fú bù dài jiāo hái sòng dūn, gè gè chēng xiè ér bié. liú yǒu cái zì wǎng fēng qiáo jiē kè qù le.
次日起個黑早,在船中洗盥罷,吃了些索食,淨了口手,一對兒黃布袱馱了冥財,黃布袋安插紙馬文疏,掛於項上,步到陳州娘娘廟前,剛剛天曉。廟門雖開,殿門還關着。二人在兩廊游繞,觀看了一遍,果然造得齊整。正在讚嘆,「呀」的一聲,殿門開了,就有廟祝出來迎接進殿。其時香客未到,燭架尚虛,廟祝放下琉璃燈來取火點燭,討文疏替他通陳禱告。二人焚香禮拜已畢,各將幾十文錢,酬謝了廟祝,化紙出門。劉有才再要邀宋敦到船,宋敦不肯。當下劉有才將布袱布袋交還宋敦,各各稱謝而別。劉有才自往楓橋接客去了。
sòng dūn kàn dà sè shàng zǎo, yào wǎng lóu mén chèn chuán huí jiā. gāng yù yí bù, tīng dé qiáng xià shēn yín zhī shēng. jìn qián kàn shí, què shì ǎi ǎi yī gè lú xí péng, dā zài miào yuán zhī cè, zhōng jiān wò zhe gè yǒu bìng de lǎo hé shàng, yān yān yù sǐ, hū zhī bù yīng, wèn zhī bù dá. sòng dūn xīn zhōng bù rěn, tíng móu ér kàn. bàng biān yī rén zǒu lái shuō dào: kè rén, nǐ zhǐ guǎn kàn tā zé shén? yào biàn zuò gè hǎo shì le qù. sòng dūn dào: rú hé zuò gè hǎo shì? nà rén dào: cǐ sēng shì shǎn xī lái de, qī shí bā suì le, tā shuō yī shēng bù céng kāi hūn, měi rì zhǐ sòng jīn gāng jīng. sān nián qián zài cǐ mù huà jiàn ān, méi yǒu shī zhǔ. dā zhè gè lú xí péng ér zhù xià, sòng jīng bù chuò. zhè lǐ yǒu gè sù fàn diàn, měi rì zhǐ shàng wǔ yī cān, guò wǔ jiù bù yòng le. yě yǒu rén kě lián tā, shī tā xiē qián mǐ, tā jiù bǎ lái hái le diàn shàng de fàn qián, bù liú yī wén. jìn rì dé le zhè bìng, yǒu bàn gè yuè bù yòng fàn shí le. liǎng rì qián hái kāi kǒu shuō dé huà, wǒ men jiān tā, rú cǐ shòu kǔ, hé bù zǎo qù bà? tā shuō: yīn yuán wèi dào, hái děng liǎng rì. jīn zǎo lián huà yě shuō bù chū le, zǎo wǎn dài sǐ. kè rén ruò kě lián tā shí, mǎi yī kǒu báo báo guān cái, fén huà le tā, biàn shì zuò hǎo shì. tā shuō yīn yuán wèi dào, huò zhě zhè yīn yuán jiù zài kè rén shēn shàng. sòng dūn xiǎng dào: wǒ jīn rì wèi qiú sì ér lái, zuò yī jiàn hǎo shì huí qù, yě de shén tiān zhī dào. biàn wèn dào: cǐ chù yǒu guān cái diàn me? nà rén dào: chū xiàng chén sān láng jiā jiù shì. sòng dūn dào: fán zú xià tóng wǎng yī kàn.
宋敦看大色尚早,要往婁門趁船回家。剛欲移步,聽得牆下呻吟之聲。近前看時,卻是矮矮一個蘆席棚,搭在廟垣之側,中間臥着個有病的老和尚,懨懨欲死,呼之不應,問之不答。宋敦心中不忍,停眸而看。傍邊一人走來說道:「客人,你只管看他則甚?要便做個好事了去。」宋敦道:「如何做個好事?」那人道:「此僧是陝西來的,七十八歲了,他說一生不曾開葷,每日只誦《金剛經》。三年前在此募化建庵,沒有施主。搭這個蘆席棚兒住下,誦經不輟。這裡有個素飯店,每日只上午一餐,過午就不用了。也有人可憐他,施他些錢米,他就把來還了店上的飯錢,不留一文。近日得了這病,有半個月不用飯食了。兩日前還開口說得話,我們間他,『如此受苦,何不早去罷?他說:『因緣未到,還等兩日。』今早連話也說不出了,早晚待死。客人若可憐他時,買一口薄薄棺材,焚化了他,便是做好事。他說『因緣未到』,或者這因緣就在客人身上。」宋敦想道:「我今日為求嗣而來,做一件好事回去,也得神天知道。」便問道:「此處有棺材店麼?」那人道:「出巷陳三郎家就是。宋敦道:「煩足下同往一看。」
nà rén yǐn lù dào chén jiā lái. chén sān láng zhèng zài diàn zhōng zhī fēn xiè jiàng jù mù. nà rén dào: sān láng, wǒ yǐn gè zhǔ gù zuò chéng nǐ. sān láng dào: kè rén ruò yào kàn shòu bǎn, xiǎo diàn yǒu zhēn zhèng zī yuán jiā liào shuāng pīn de zài lǐ miàn ruò yào jiàn chéng de, jiù diàn zhōng dàn píng jiǎn zé. sòng dūn dào: yào jiàn chéng de. chén sān láng zhǐ zhe yī fù dào: zhè shì tóu hào, zú jià sān liǎng. sòng dūn wèi jí hái jià, nà rén dào: zhè gè kè guān shì mǎi lái shě yǔ nà lú xí péng nèi lǎo hé shàng zuò hǎo shì de, nǐ yě yǒu yī bàn gōng dé, mò yào tǎo xū jià. chén sān láng dào: jì shì zuò hǎo shì de, wǒ yě bù gǎn yào duō, zhào běn qián yī liǎng liù qián bà, fēn háo shǎo bu dé le. sòng dūn dào: zhè jià qián yě shì gōng dào le. xiǎng qǐ hàn zhōng jiǎo shàng dài dé yī kuài yín zi, yuē yǒu wǔ liù qián zhòng, shāo xiāng shèng xià, bù shàng yī bǎi tóng qián, zǒng còu yǔ tā, hái bù gōu yī bàn. wǒ yǒu chù le, liú shùn quán de chuán zài fēng qiáo bù yuǎn. biàn duì chén sān láng dào: jià qián yī le nǐ, zhǐ shì hái yào dào yī gè péng yǒu chù xī bàn, shǎo qǐng biàn lái. chén sān láng dào bà le, shuō dào: rèn cóng róng biàn. nà rén qí rán bù lè dào: kè rén jì fā le gè hǎo xīn, què yòu zuò tuō shēn zhī jì. nǐ shēn biān méi yǒu yín zi, lái kàn zé shén?
那人引路到陳家來。陳三郎正在店中支分懈匠鋸木。那人道:「三郎,我引個主顧作成你。」三郎道:「客人若要看壽板,小店有真正姿源加料雙姘的在裡面;若要見成的,就店中但憑揀擇。」宋敦道:「要見成的。」陳三郎指着一副道:「這是頭號,足價三兩。」宋敦未及還價,那人道:「這個客官是買來舍與那蘆席棚內老和尚做好事的,你也有一半功德,莫要討虛價。」陳三郎道:「既是做好事的,我也不敢要多,照本錢一兩六錢罷,分毫少不得了。」宋敦道:「這價錢也是公道了。」想起汗中角上帶得一塊銀子,約有五六錢重,燒香剩下,不上一百銅錢,總湊與他,還不勾一半。「我有處了,劉順泉的船在楓橋不遠。」便對陳三郎道:「價錢依了你,只是還要到一個朋友處惜辦,少頃便來。」陳三郎到罷了,說道:「任從容便。」那人臍然不樂道:「客人既發了個好心,卻又做脫身之計。你身邊沒有銀子,來看則甚?」
shuō yóu lái le, zhǐ jiàn jiē shàng rén fēn fēn ér guò, duō yǒu shuō zhè lǎo hé shàng, kě lián bàn yuè qián hái tīng dé tā niàn jīng zhī shēng, jīn zǎo wū hū le. zhèng shì:
說猶來了,只見街上人紛紛而過,多有說這老和尚,可憐半月前還聽得他念經之聲,今早嗚呼了。正是:
sān cùn qì zài qiān bān yòng, yī dàn wú cháng wàn shì xiū.
三寸氣在千般用,一旦無常萬事休。
nà rén dào: kè rén bù tīng dé shuō me? nà lǎo hé shàng yǐ sǐ le, tā zài dì fǔ zhēng yǎn děng nǐ duàn sòng lī! sòng dūn kǒu suī bù yǔ, xīn xià fù xiǎng dào: wǒ jì shì kàn dìng le zhè jù guān mù, tǎng huò wǎng fēng qiáo qù, liú shùn quán bù zài chuán shàng, zhōng bù rán dāi zuò děng tā huí lái. kuàng qiě cháng yán dé jià yī bù zé zhǔ, tǎng bié yǒu gè zhǔ gù, tiān xiē jià qián, zhè fù guān mù mǎi qù le, wǒ jiù shī xìn yú cǐ zēng le. bà, bà! biàn qǔ chū yín zi, gāng gāng yī kuài, tǎo děng lái yī chēng, jiào shēng cán kuì. yuán lái shì kuài yuán bǎo, kàn shí xiàng shǎo, chēng shí biàn duō, dào yǒu qī qián duō chóng, xiān jiào chén sān láng shōu le. jiāng shēn shàng chuān de nà yī jiàn xīn lián jiù de jié bái hú chóu dào páo tuō xià, dào: zhè yī jiàn yī fú, jià zài yī liǎng zhī wài, tǎng xián bù zhí, quán shí xiāng dǐ, dài xiǎo zi qǔ shú ruò yòng dé shí, biàn qǐ shōu suàn. chén sān láng dào: xiǎo diàn dà dǎn le, mò guài jì jiào. jiāng yín zi yī fú shōu guò le. sòng dūn yòu zài shě shàng bá xià yī gēn yín céng, yuē yǒu èr qián zhī zhòng, jiāo yǔ nà rén dào: zhè zhī juàn, xiāng fán huàn xiē tóng qián, yǐ wèi bìn liàn zá yòng. dāng xià diàn zhōng kàn de rén dōu dào: nán dé zhè wèi hǎo shì de kè guān, tā dān dāng le dà shì qù. qí yú xiǎo shì, wǒ men dì fāng shàng yě gāi còu chū xiē qián chāo xiāng zhù. zhòng rén dōu còu qián qù le.
那人道:「客人不聽得說麼?那老和尚已死了,他在地府睜眼等你斷送哩!」宋敦口雖不語,心下復想道:「我既是看定了這具棺木,倘或往楓橋去,劉順泉不在船上,終不然呆坐等他回來。況且常言得『價一不擇主,倘別有個主顧,添些價錢,這副棺木買去了,我就失信於此憎了。罷,罷!」便取出銀子,剛剛一塊,討等來一稱,叫聲慚愧。原來是塊元寶,看時像少,稱時便多,到有七錢多重,先教陳三郎收了。將身上穿的那一件新聯就的潔白湖綢道袍脫下,道:「這一件衣服,價在一兩之外,倘嫌不值,權時相抵,待小子取贖;若用得時,便乞收算。」陳三郎道:「小店大膽了,莫怪計較。」將銀子衣服收過了。宋敦又在舍上拔下一根銀曾,約有二錢之重,交與那人道:「這枝眷,相煩換些銅錢,以為殯殮雜用。」當下店中看的人都道:「難得這位好事的客官,他擔當了大事去。其餘小事,我們地方上也該湊出些錢鈔相助。」眾人都湊錢去了。
sòng dūn yòu fù shēn dào lú xí biān, kàn nà lǎo sēng, guǒ rán huà qù, bù jué shuāng yǎn chuí lèi, fēn míng rú qīn qī yì bān, xīn xià hǎo shēng suān chǔ, zhèng bù zhī shén me yuán gù. bù rěn zài kàn, hán lèi ér xíng. dào lóu mén shí, háng chuán yǐ kāi, nǎi zì huàn yī zhī xiǎo chuán, dāng rì huí jiā. hún jiā jiàn zhàng fū hēi yè huí lái, shēn shàng bù chuān dào páo, miàn yòu dài yōu cǎn zhī sè, zhī dào yǔ rén zhēng jìng, máng máng de lái wèn. sòng dūn yáo shǒu dào: huà zhǎng lī! yī jìng zǒu dào fó táng zhōng, jiāng liǎng fù bù fú bù dài guà qǐ, zài fú qián kē le gè tóu, jìn fáng zuò xià, tǎo chá chī le, fāng cái kāi tán, jiāng lǎo hé shàng zhī shì bèi xì shuō zhī. hún jiā dào: zhèng gāi rú cǐ. yě bù xiù guài. sòng dūn jiàn hún jiā xián huì, dào yě huí chóu zuò xǐ.
宋敦又復身到蘆席邊,看那老僧,果然化去,不覺雙眼垂淚,分明如親戚一般,心下好生酸楚,正不知什麼緣故。不忍再看,含淚而行。到婁門時,航船已開,乃自喚一隻小船,當日回家。渾家見丈夫黑夜回來,身上不穿道袍,面又帶憂慘之色,只道與人爭競,忙忙的來問。宋敦搖首道:「話長哩!」一徑走到佛堂中,將兩副布袱布袋掛起,在佛前磕了個頭,進房坐下,討茶吃了,方才開談,將老和尚之事備細說知。渾家道:「正該如此。也不嗅怪。宋敦見渾家賢慧,到也回愁作喜。
shì yè fū qī èr kǒu shuì dào wǔ gēng, sòng dūn mèng jiàn nà lǎo hé shàng dēng mén bài xiè dào: huán yuè mìng hé wú zi, shòu shù yì zhǐ yú cǐ yǐ. yīn tán yuè xīn tián cí shàn, shàng dì mìng yán shòu bàn jì. lǎo sēng yǔ tán yuè yòu yǒu yī duàn yīn yuán, yuàn tóu zhái shàng wèi ér, yǐ bào gài guān zhī dé. lú shì yě mèng jiàn yī gè jīn shēn luó hàn zǒu jìn fáng lǐ, mèng zhōng jiào hǎn qǐ lái, lián zhàng fū yě jīng xǐng le. gè yán qí mèng, shì xìn shì yí, jiē tàn bù yǐ. zhèng shì:
是夜夫妻二口睡到五更,宋敦夢見那老和尚登門拜謝道:「桓越命合無子,壽數亦止於此矣。因檀越心田慈善,上帝命延壽半紀。老僧與檀越又有一段因緣,願投宅上為兒,以報蓋棺之德。」盧氏也夢見一個金身羅漢走進房裡,夢中叫喊起來,連丈夫也驚醒了。各言其夢,似信似疑,嗟嘆不已。正是:
zhǒng guā hái dé guā, zhǒng dòu hái dé dòu.
種瓜還得瓜,種豆還得豆。
quàn rén xíng hǎo xīn, zì zuò hái zì shòu.
勸人行好心,自作還自受。
cóng cǐ lú shì huái yùn, shí yuè mǎn zú, shēng xià yī gè hái ér. yīn mèng jiàn jīn shēn luó hàn, xiǎo míng jīn láng, guān míng jiù jiào sòng jīn. fū qī huān xǐ, zì bù bì shuō. cǐ shí liú yǒu cái yě shēng yī nǚ, xiǎo míng yí chūn. gè gè zhǎng chéng, yǒu rén yì duō liǎng jiā duì qīn. liú yǒu cái dào yě xīn zhōng qíng yuàn. sòng dūn què xián tā chuán hù chū shēn, bú shì míng mén jiù zú. kǒu suī bù yǔ, xīn zhōng yǒu bù yǔn zhī yì. nà sòng jīn fāng nián liù suì, sòng dūn yī bìng bù qǐ, wū hū āi zāi le. zì gǔ dào: jiā zhōng bǎi shì xìng, quán kào zhǔ rén mìng. shí gè fù rén, dí bù dé yī gè nán zǐ. zì cóng sòng dūn gù hòu, lú shì zhǎng jiā, lián zāo huāng qiàn, yòu lǐ zhōng qī tā gū guǎ, kē pài hù yì. lú shì chēng chí bù dìng, zhǐ de jiāng tián fáng jiàn cì mài le, lìn wū ér jū. chū shí, hái shì zhà qióng, yǐ hòu zuò chī! shān bēng, bù shàng shí nián, nòng zuò zhēn qióng le, lú shì yì dé bìng ér wáng.
從此盧氏懷孕,十月滿足,生下一個孩兒。因夢見金身羅漢,小名金郎,官名就叫宋金。夫妻歡喜,自不必說。此時劉有才也生一女,小名宜春。各各長成,有人抑掇兩家對親。劉有才到也心中情願。宋敦卻嫌他船戶出身,不是名門舊族。口雖不語,心中有不允之意。那宋金方年六歲,宋敦一病不起,嗚呼哀哉了。自古道:「家中百事興,全靠主人命。十個婦人,敵不得一個男子。自從宋敦故後,盧氏掌家,連遭荒歉,又里中欺他孤寡,科派戶役。盧氏撐持不定,只得將田房漸次賣了,賃屋而居。初時,還是詐窮,以後坐吃!山崩,不上十年,弄做真窮了,盧氏亦得病而亡。
duàn sòng le bì, sòng jīn zhǐ shèng dé yī shuāng chì shǒu, bèi fáng zhǔ gǎn zhú chū wū, wú chù tóu bèn. qiě xǐ cóng yòu xué dé yī jiàn běn shì, huì xiě huì suàn. ǒu rán běn chù yī gè fàn jǔ rén xuǎn le zhè jiāng chú zhōu fǔ jiāng shān xiàn zhī xiàn, zhèng yào xún gè xiě suàn de rén. yǒu rén jiāng sòng jīn shuō le, fàn gōng jiù jiào rén yǐn lái. jiàn tā nián jì yòu xiǎo, yòu shēng de qí zhěng, xīn zhōng shén xǐ. kòu qí suǒ zhǎng, guǒ rán shū tōng zhēn cǎo, suàn shàn guī chú. dāng rì jiù liú yú shū fáng zhī zhōng, qǔ yī tào xīn yī yǔ tā huàn guò, tóng zhuō ér shí, hǎo shēng yōu dài. zé le jí rì, fàn zhī xiàn yǔ sòng jīn xià le guān chuán, tóng wǎng rèn suǒ. zhèng shì:
斷送了畢,宋金只剩得一雙赤手,被房主趕逐出屋,無處投奔。且喜從幼學得一件本事,會寫會算。偶然本處一個范舉人選了浙江櫥州府江山縣知縣,正要尋個寫算的人。有人將宋金說了,范公就教人引來。見他年紀幼小,又生得齊整,心中甚喜。叩其所長,果然書通真草,算善歸除。當日就留於書房之中,取一套新衣與他換過,同桌而食,好生優待。擇了吉日,范知縣與宋金下了官船,同往任所。正是:
dōng dōng huà gǔ cuī zhēng diào, xí xí hé fēng dàng jǐn fān.
冬冬畫鼓催征掉,習習和風盪錦帆。
què shuō sòng jīn suī rán pín jiàn, zhōng shì jiù jiā zǐ dì chū shēn. jīn rì zuò fàn gōng mén guǎn, qǐ kěn bēi wū gǒu jiàn, yǔ tóng pú bèi hé guāng tóng chén, shòu qí xì wǔ. nèi xiē guǎn jiā men qī tā nián yòu, jiàn tā zuò zuò, yù yǒu bù rán zhī yì. zì kūn shān qǐ chéng, dōu shì shuǐ lù, dào háng zhōu biàn qǐ hàn le. zhòng rén diào niǔ jiā zhǔ dào: sòng jīn xiǎo sī jiā, zài cǐ xiě suàn fú shi lǎo yé, hái gāi xiǎo xīn qiān xùn, tā quán bù zhī lǐ. lǎo yé yōu dài tā tè guò fēn le, yǔ tā tóng zuò tóng shí. zhōu zhōng hái kě hùn zhàng, dào lù lù zhōng huǒ xiē sù, lǎo yé yě yào cún gè tǐ miàn. xiǎo rén men shāng yì, bù rú jiào tā xiě yī zhǐ kào shēn wén shū, fāng cái tuǒ tiē. dào yá mén shí, tā yě bù gǎn fàng sì wèi fēi. fàn jǔ rén shì mián huā zuò de ěr duǒ, jiù yī le zhòng rén yán yǔ, huàn sòng jīn dào cāng, yào tā xiě kào shēn wén shū, sòng jīn rú hé kěn xiě? bī lēi le duō shí, fàn gōng fā nù, hē jiào bō qù yī fú, hē chū chuán qù. zhòng cāng tóu tuō tuō zhuài zhuāi, bō de qián qián jìng jìng, yī lǐng dān bù shān, gǎn zài àn shàng. qì dé sòng jīn bàn shǎng kāi kǒu bù dé. zhǐ jiàn jiào mǎ fēn fēn cì hou fàn zhī xiàn qǐ lù. sòng jīn qín zhe shuāng lèi, zhǐ de huí bì kāi qù. shēn biān bìng wú cái wù, shòu è bù guò, shǎo bu dé xué nà liǎng gè gǔ rén:
卻說宋金雖然貧賤,終是舊家子弟出身。今日做范公門館,豈肯卑污苟賤,與童僕輩和光同塵,受其戲侮。那些管家們欺他年幼,見他做作,愈有不然之意。自崑山起程,都是水路,到杭州便起旱了。眾人掉扭家主道:「宋金小廝家,在此寫算服事老爺,還該小心謙遜,他全不知禮。老爺優待他忒過分了,與他同坐同食。舟中還可混帳,到陸路中火歇宿,老爺也要存個體面。小人們商議,不如教他寫一紙靠身文書,方才妥帖。到衙門時,他也不敢放肆為非。」范舉人是棉花做的耳朵,就依了眾人言語,喚宋金到艙,要他寫靠身文書,宋金如何肯寫?逼勒了多時,范公發怒,喝教剝去衣服,喝出船去。眾蒼頭拖拖拽拽,剝的乾乾淨淨,一領單布衫,趕在岸上。氣得宋金半晌開口不得。只見轎馬紛紛伺候范知縣起陸。宋金噙着雙淚,只得迴避開去。身邊並無財物,受餓不過,少不得學那兩個古人:
wǔ xiāng chuī xiāo zi wú mén, hán wáng jì shí yú piào mǔ.
伍相吹蕭子吳門,韓王寄食於漂母。
rì jiān jiē fāng qǐ shí, yè jiān gǔ miào qī shēn. hái yǒu yī jiàn, sòng jīn zhōng shì jiù jiā zǐ dì chū shēn, rèn nǐ shí fēn luò bó, hái cún sān fēn gǔ qì, bù kěn suí nà jiào jiē gài hù yī liú, nú yán bì xī, méi lián méi chǐ, tǎo dé lái biàn chī le, tǎo bù lái rěn è, yǒu yī dùn méi yī dùn. guò le jǐ shí, jiàn jiàn miàn huáng jī shòu, quán wú xī rì fēng shén. zhèng shì:
日間街坊乞食,夜間古廟棲身。還有一件,宋金終是舊家子弟出身,任你十分落泊,還存三分骨氣,不肯隨那叫街丐戶一流,奴言婢膝,沒廉沒恥,討得來便吃了,討不來忍餓,有一頓沒一頓。過了幾時,漸漸面黃肌瘦,全無昔日丰神。正是:
hǎo huā zāo yǔ hóng jù tuì, fāng cǎo jīng shuāng lǜ jǐn diào.
好花遭雨紅俱褪,芳草經霜綠盡調。
shí zhí mù qiū tiān qì, jīn fēng cuī lěng, hū jiàng xià yī chǎng dà yǔ. sòng jīn shí quē yī dān, zài běi xīn guān guān wáng miào zhōng dān jī shòu dòng, chū tóu bù dé. zhè yǔ zì chén pái zhí xià zhì wǔ pái fāng zhǐ. sòng jīn jiāng yāo dài shōu jǐn. nà bù chū miào mén lái. wèi jí shù bù, pī miàn yù zhe yī rén. sòng jīn zhēng yǎn yī kàn, zhèng shì fù qīn sòng dūn de zuì qì zhī yǒu, jiào zuò liú yǒu cái, hào shùn quán de. sòng jīn wú miàn mù jiàn jiāng dōng fù lǎo, bù gǎn xiāng rèn, zhǐ de chuí yǎn dī tóu ér zǒu. nà liú yǒu cái zǎo yǐ kàn jiàn, cóng bèi hòu yī shǒu wǎn zhù, jiào dào: nǐ bú shì sòng xiǎo guān me? wèi hé rú cǐ mó yàng? sòng jīn liǎng lèi jiāo liú, chā shǒu gào dào: xiǎo zhí yī shān bù qí, bù gǎn wèi lǐ le, chéng lǎo shū chuí wèn. rú cǐ rú cǐ, zhè bān zhè bān, jiāng fàn zhī xiàn wú lǐ zhī shì, gào sù le yī biàn. liú wēng dào: cè yǐn zhī xīn, rén jiē yǒu zhī. nǐ kěn zài wǒ chuán shàng xiàng bāng, guǎn jiào nǐ bǎo nuǎn guò rì. sòng jīn biàn xià guì dào: ruò dé lǎo shū shōu liú, biàn shì chóng shēng fù mǔ.
時值暮秋天氣,金風催冷,忽降下一場大雨。宋金食缺衣單,在北新關關王廟中擔飢受凍,出頭不得。這雨自辰牌直下至午牌方止。宋金將腰帶收緊。那步出廟門來。未及數步,劈面遇着一人。宋金睜眼一看,正是父親宋敦的最契之友,叫做劉有才,號順泉的。宋金無面目「見江東父老」,不敢相認,只得垂眼低頭而走。那劉有才早已看見,從背後一手挽住,叫道:「你不是宋小官麼?為何如此模樣?」宋金兩淚交流,叉手告道:「小侄衣衫不齊,不敢為禮了,承老叔垂問。」如此如此,這般這般,將范知縣無禮之事,告訴了一遍。劉翁道:「惻隱之心,人皆有之。你肯在我船上相幫,管教你飽暖過日。」宋金便下跪道:「若得老叔收留,便是重生父母。」
dāng xià liú wēng yǐn zháo sòng jīn dào yú hé xià. liú wēng xiān shàng chuán, duì liú kōu shuō zhī qí shì. liú jī dào: cǐ nǎi liǎng dé qí biàn, yǒu hé bù měi. liú wēng jiù zài chuán tóu shàng zhāo sòng xiǎo guān shàng chuán, yú zì shēn shàng tuō xià jiù bù dào páo, jiào tā chuān le. yǐn tā dào hòu shāo, jiàn le mā mā xú shì, nǚ ér yí chūn zài bàng, yě xiāng jiàn le. sòng jīn zǒu chū chuán tóu. liú wēng dào: bǎ fàn yǔ sòng xiǎo guān chī. liú ōu dào: fàn biàn yǒu, zhǐ shì lěng de. yí chūn dào: yǒu rè chá zài guō nèi. yí chūn biàn jiāng wǎ guàn yú yǎo le yī guàn gǔn rè de chá. liú ōu biàn zài chú guì nèi qǔ le xiē lào cài, hé nà lěng fàn, fù yǔ sòng jīn dào: sòng xiǎo guān, chuán shàng mǎi mài, bǐ bù dé jiā lǐ, hú luàn yòng xiē bà! sòng jīn jiē dé zài shǒu. yòu jiàn xì yǔ fēn fēn ér xià, liú wēng jiào nǚ ér: hòu shāo yǒu jiù zhān lì, qǔ xià lái yǔ sòng xiǎo guān dài. yí chūn qǔ jiù zhān lì kàn shí, yī biān yǐ zì zhàn kāi. yí chūn shǒu kuài, jiù pán shě shàng bá xià zhēn xiàn jiāng zhàn chù fèng le, diū zài chuán péng zhī shàng, jiào dào: ná zhān lì qù dài sòng jīn dài le pò zhān lì, chī le chá táo lěng fàn. liú wēng jiào tā shōu shí chuán shàng jiā huǒ, sǎo mǒ chuán zhī, zì wǎng àn shàng jiē kè, zhì wǎn fāng huí, yī yè wú huà.
當下劉翁引着宋金到於河下。劉翁先上船,對劉摳說知其事。劉姬道:「此乃兩得其便,有何不美。」劉翁就在船頭上招宋小官上船,於自身上脫下舊布道袍,教他穿了。引他到後艄,見了媽媽徐氏,女兒宜春在傍,也相見了。宋金走出船頭。劉翁道:「把飯與宋小官吃。劉漚道:「飯便有,只是冷的。」宜春道:「有熱茶在鍋內。」宜春便將瓦罐於舀了一罐滾熱的茶。劉漚便在廚櫃內取了些酪菜,和那冷飯,付與宋金道:「宋小官,船上買賣,比不得家裡,胡亂用些罷!」宋金接得在手。又見細雨紛紛而下,劉翁叫女兒:「後艄有舊氈笠,取下來與宋小官戴。」宜春取舊氈笠看時,一邊已自綻開。宜春手快,就盤舍上拔下針線將綻處縫了,丟在船篷之上,叫道:「拿氈笠去戴/宋金戴了破氈笠,吃了茶淘冷飯。劉翁教他收拾船上家火,掃抹船隻,自往岸上接客,至晚方回,一夜無話。
cì rì, liú wēng qǐ shēn, jiàn sòng jīn zài chuán tóu shàng xián zuò, xīn zhōng àn xiǎng: chū lái zhī rén, mò guàn le tā. biàn biǎn hè dào: gè ér láng chī wǒ jiā fàn, chuān wǒ jiā yī, xián shí cuō xiē shéng, dǎ xiē suǒ, yě yǒu yòng chù, rú hé kōng zuò?,, sòng jīn lián máng dá yīng dào: dàn píng qū shǐ, bù gǎn yǒu wéi. liú wēng biàn qǔ yī róng má pí, fù yǔ sòng jīn, jiào tā dǎ suǒ zǐ. zhèng shì:
次日,劉翁起身,見宋金在船頭上閒坐,心中暗想:「初來之人,莫慣了他。」便貶喝道:「個兒郎吃我家飯,穿我家衣,閒時搓些繩,打些索,也有用處,如何空坐?,,宋金連忙答應道:「但憑驅使,不敢有違。」劉翁便取一榮麻皮,付與宋金,教他打索子。正是:
zài tā ǎi zāo xià, zěn gǎn bù dī tóu.
在他矮糟下,怎敢不低頭。
sòng jīn zì cǐ zhāo xī xiǎo xīn, xīn qín zuò huó, bìng bù tōu lǎn, jiān zhī xiě suàn jīng tōng, fán kè huò zài chuán, dōu shì tā jì zhàng, chū rù fēn háo bù shuǎng. bié chuán shàng jiāo yì, yě duō yǒu yāng tā qù ná suàn pán, dēng zhàng báo. kè rén wú bù jìng ér ài zhī, dōu kuā dào hǎo gè sòng xiǎo guān, shào nián lián lì. liú wēng liú qū jiàn tā xiǎo xīn de yòng, lìng yǎn xiāng dài, hǎo yī hǎo shí de guǎn gù tā. zài kè rén miàn qián, rèn wèi biǎo zhí. sòng jīn yì zì yǐ wèi dé suǒ, xīn ān tǐ shì, mào rì fēng yú. fán chuán hù zhōng wú bù xīn xiàn.
宋金自此朝夕小心,辛勤做活,並不偷懶,兼之寫算精通,凡客貨在船,都是他記帳,出入分毫不爽。別船上交易,也多有央他去拿算盤,登帳薄。客人無不敬而愛之,都夸道好個宋小官,少年憐俐。劉翁劉嶇見他小心得用,另眼相待,好衣好食的管顧他。在客人面前,認為表侄。宋金亦自以為得所,心安體適,貌日豐腴。凡船戶中無不欣羨。
guāng yīn shì jiàn, bù jué èr nián yǒu yú. liú wēng yī rì àn xiǎng: zì jiā nián jì jiàn lǎo, zhǐ yǒu yī nǚ, yāo qiú gè xián xù yǐ kào zhōng shēn, shì sòng xiǎo guān yì bān, dào yě shí quán zhī měi. dàn bù zhī mā mā xīn xià rú hé? shì yè yǔ mā mā yǐn jiǔ bàn pèi, nǚ ér yí chūn zài bàng, liú wēng zhǐ zhe nǚ ér duì mā mā dào: yí chūn nián jì zhǎng chéng, wèi yǒu zhōng shēn zhī tuō, nài hé? liú jī dào: zhè shì nǐ wǒ kào lǎo de yī zhuāng dà shì, nǐ rú hé bù shàng jǐn? liú wēng dào: wǒ yě rì cháng zài niàn, zhǐ shì nán dé gè shí fēn rú yì de, xiàng wǒ chuán shàng sòng xiǎo guān nèn bān běn shì rén cái, qiān zhōng xuǎn yī, yě jiù bù néng gōu le. liú qū dào: hé bù jiù xǔ le sòng xiǎo guān? liú wēng jiǎ yì dào: mā mā shuō nà lǐ huà! tā wú jiā wú yǐ, kào zhe wǒ chuán shàng chī fàn. shǒu wú fēn wén, zěn hǎo bǎ nǚ ér xǔ tā liú shū dào: sòng xiǎo guān shì huàn jiā zhī hòu, kuàng xì gù rén zhī zǐ, dāng chū tā lǎo zi cún shí, yě céng yǒu rén yì guò qīn lái, nǐ rú hé wàng le? jīn rì suī rán luò báo, kàn tā yī biǎo rén cái, yòu huì xiě, yòu huì suàn, zhāo dé zhè bān nǚ xù, xū bù rǔ le mén miàn. wǒ liǎng kǒu ér lǎo lái yě de suǒ kào. liú wēng dào: mā mā, nǐ zhǔ yì yǐ dìng fǒu? liú shū dào: yǒu shén me bù dìng! liú wēng dào: rú cǐ shén hǎo.
光陰似箭,不覺二年有餘。劉翁一日暗想:「自家年紀漸老,止有一女,要求個賢婿以靠終身,似宋小官一般,到也十全之美。但不知媽媽心下如何?」是夜與媽媽飲酒半配,女兒宜春在傍,劉翁指着女兒對媽媽道:「宜春年紀長成,未有終身之託,奈何?劉姬道:「這是你我靠老的一樁大事,你如何不上緊?」劉翁道:「我也日常在念,只是難得個十分如意的,像我船上宋小官恁般本事人才,千中選一,也就不能勾了。」劉嶇道:「何不就許了宋小官?」劉翁假意道:「媽媽說那裡話!他無家無倚,靠着我船上吃飯。手無分文,怎好把女兒許他/劉樞道:「宋小官是宦家之後,況系故人之子,當初他老子存時,也曾有人議過親來,你如何忘了?今日雖然落薄,看他一表人材,又會寫,又會算,招得這般女婿,須不辱了門面。我兩口兒老來也得所靠。劉翁道:「媽媽,你主意已定否?」劉樞道:「有什麼不定!」劉翁道:「如此甚好。」
yuán lái liú yǒu cái píng xī shì gè pà pó de, jiǔ yǐ kàn shàng le sòng jīn, zhǐ chóu mā mā bù kěn. jīn jiàn mā mā kǎi rán, shí fēn huān xǐ. dāng xià biàn huàn sòng jīn, duì zhe mā mā miàn xǔ le tā zhè tóu qīn shì. sòng jīn chū shí yě qiān xùn bù dāng, jiàn liú wēng fū fù yī tuán měi yì, bú yào tā fèi yī fēn qián chāo, zhǐ suǒ shùn cóng. liú wēng wǎng yīn yáng shēng jiā xuǎn zé zhōu táng jí rì, huí fù le mā mā, jiāng chuán jià huí kūn shān. xiān yǔ sòng xiǎo guān shàng tóu, zuò yī tào chóu juàn yī fú yǔ tā chuān le, hún shēn xīn yī xīn mào xīn xié xīn wà, zhuāng bàn dé sòng jīn yī fā biāo zhì.
原來劉有才平昔是個怕婆的,久已看上了宋金,只愁媽媽不肯。今見媽媽慨然,十分歡喜。當下便喚宋金,對着媽媽面許了他這頭親事。宋金初時也謙遜不當,見劉翁夫婦一團美意,不要他費一分錢鈔,只索順從。劉翁往陰陽生家選擇周堂吉日,回復了媽媽,將船駕回崑山。先與宋小官上頭,做一套綢絹衣服與他穿了,渾身新衣、新帽、新鞋、新襪,妝扮得宋金一發標緻。
suī wú zi jiàn cái, shèng shì pān ān mào shí fēn.
雖無子建才,勝似潘安貌十分。
liú qū yě tì nǚ ér bèi bàn xiē yī shì zhī lèi. jí rì yǐ dào, qǐng xià liǎng jiā qīn qī, dà shè xǐ yán, jiāng lái jīn zhuì rù chuán shàng wèi xù. cì rì, zhū qīn zuò hè, yī lián chī le sān rì xǐ jiǔ. sòng jīn chéng qīn zhī hòu, fū qī ēn ài, zì bù bì shuō. cóng cǐ chuán shàng shēng lǐ, rì xìng yī rì.
劉嶇也替女兒備辦些衣飾之類。吉日已到,請下兩家親戚,大設喜筵,將來金贅入船上為婿。次日,諸親作賀,一連吃了三日喜酒。宋金成親之後,夫妻恩愛,自不必說。從此船上生理,日興一日。
guāng yīn shì jiàn, bù jué guò le yī nián líng liǎng gè yuè. yí chūn huái yùn rì mǎn, chǎn xià yī nǚ. fū qī ài xī rú jīn, lún liú huái bào. qī suì fāng guò, cǐ nǚ hài le dòu chuāng, yī yào bù xiào, shí èr cháo shēn sǐ. sòng jīn tòng niàn ài nǚ, kū qì guò āi, qī qíng suǒ shāng, suì dé le gè zhěn jìng zhī jí. cháo liáng mù rè, yǐn shí jiàn jiǎn, kàn kàn gǔ lù ròu xiāo, xíng chí zǒu màn. liú wēng liú shū chū shí hái zhǐ wàng tā bìng hǎo, tì tā yíng yī wèn bo. yán zhì yī nián zhī wài, bìng shì yǒu jiā wú jiǎn. sān fēn rén, qī fēn guǐ, xiě yě xiě bù dòng, suàn yě suàn bù dòng, dào zuò le yǎn zhōng zhī dīng, bā bù dé tā sǐ le gān jìng, què yòu bù sǐ. liǎng gè lǎo rén jiā ào huǐ bù dié, hù xiāng bào yuàn qǐ lái: dāng chū zhǐ zhǐ wàng bàn zǐ kào lǎo, rú jīn kàn zhè huò sè, bù sǐ bù huó, fēn míng yī tiáo làn sǐ shé chán zài shēn shàng, bǎi tuō bù xià, bǎ gè huā zhī bān nǚ ér, wù le zhōng shēn, zěn shēng shì le? wèi jīn zhī jì, rú hé shēng gè jì jiào, sòng kāi le nà yuān jiā, děng nǚ ér lìng zhāo gè jiā xù, fāng cái chēng xīn. liǎng kǒu ér shāng liáng le duō shí, dìng xià gè jì cè, lián nǚ ér dōu mán guò le. zhǐ shuō yǒu kè huò zài yú jiāng běi, yí chuán wǎng zài. xíng zhì chí zhōu wǔ xī dì fāng, dào yī gè huāng pì de suǒ zài, dàn jiàn gū shān jì jì, yuǎn shuǐ tāo tāo, yě àn huāng yá, jué wú rén jī. shì rì xiǎo xiǎo nì fēng, liú gōng gù yì bǎ duò shǐ wāi, chuán biàn xiàng shā àn shàng gé zhù, què jiào sòng jīn xià shuǐ tuī zhōu. sòng jīn shǒu chí jiǎo màn, liú gōng jiù mà dào: jiè bìng guǐ! méi lì qì shǐ chuán shí, àn shàng yě chái yě kǎn xiē lái shāo shāo, shěng de qián mǎi.. sòng jīn zì jué huáng kuì, qǔ le suì dāo, zhēng zhā dào àn shàng kǎn chái qù le. liú gōng chéng qí wèi huí, bǎ duò yòng lì chēng dòng, bō zhuǎn chuán tóu, guà qǐ mǎn fēng fān, shùn liú ér xià.
光陰似箭,不覺過了一年零兩個月。宜春懷孕日滿,產下一女。夫妻愛惜如金,輪流懷抱。期歲方過,此女害了痘瘡,醫藥不效,十二朝身死。宋金痛念愛女,哭泣過哀,七情所傷,遂得了個疹痙之疾。朝涼暮熱,飲食漸減,看看骨露肉消,行遲走慢。劉翁、劉樞初時還指望他病好,替他迎醫問卜。延至一年之外,病勢有加無減。三分人,七分鬼,寫也寫不動,算也算不動,到做了眼中之釘,巴不得他死了乾淨,卻又不死。兩個老人家懊悔不迭,互相抱怨起來:「當初只指望半子靠老,如今看這貨色,不死不活,分明一條爛死蛇纏在身上,擺脫不下,把個花枝般女兒,誤了終身,怎生是了?為今之計,如何生個計較,送開了那冤家,等女兒另招個佳婿,方才稱心。」兩口兒商量了多時,定下個計策,連女兒都瞞過了。只說有客貨在於江北,移船往載。行至池州五溪地方,到一個荒僻的所在,但見孤山寂寂,遠水滔滔,野岸荒崖,絕無人跡。是日小小逆風,劉公故意把舵使歪,船便向沙岸上閣住,卻教宋金下水推舟。宋金手遲腳慢,劉公就罵道:「疥病鬼!沒力氣使船時,岸上野柴也砍些來燒燒,省得錢買。。宋金自覺惶愧,取了碎刀,掙扎到岸上砍柴去了。劉公乘其未回,把舵用力撐動,撥轉船頭,掛起滿風帆,順流而下。
bù chóu gǔ ròu zāo diān pèi, qiě xǐ yuān jiā lí yǎn jīng.
不愁骨肉遭顛沛,且喜冤家離眼睛。
qiě shuō sòng jīn shàng àn dǎ chái, xíng dào mào lín shēn chù, shù mù suī duō, nà yǒu qì lì qù kǎn fá? zhǐ de shí xiē ér cán chái, gē xiē bài jí, chōu qǔ kū téng, shù zuò liǎng dà kǔn, què yòu méi yǒu qì lì bèi fù dé qù. xīn shēng yī zhī, zài qǔ yī tiáo kū téng, jiāng liǎng kǔn yě chái chuān zuò yī kǔn, lòu chū zhǎng zhǎng de téng tóu, yòng shǒu wǎn zhī ér xíng, rú mù tóng qiān niú zhī shì. xíng le yī shí, xiǎng qǐ wàng le zhà dāo zài dì, yòu fù zì zhuǎn qù, qǔ le zuó dāo, yě chā rù chái kǔn zhī nèi, huǎn huǎn de tuō xià àn lái. dào yú pō zhōu zhī chù, yǐ bù jiàn le chuán, dàn jiàn jiāng yān shā dǎo, yī wàng wú jì. sòng jīn yán jiāng ér shàng, qiě xíng qiě kàn, bìng wú zōng yǐng. kàn kàn hóng rì xī chén, qíng zhī wèi zhàng rén suǒ qì. shàng tiān wú lù, rù dì wú mén, bù jué tòng qiè yú xīn, fàng shēng dà kū kū dé qì yān hóu yú, mèn jué yú dì, bàn shǎng fāng sū. hū jiàn àn shàng yī lǎo sēng, zhèng bù zhī cóng hé ér lái, jiāng zhǔ zhàng zhuō dì, jiān dào: tán yuè bàn lǚ hé zài? cǐ fēi zhù zú zhī dì yě! sòng jīn máng qǐ shēn zuò lǐ, kǒu chēng xìng míng: bèi zhàng rén liú wēng tuō zhuàn, rú jīn gū kǔ wú guī, qiú lǎo shī fù tí zhì, jiù qǔ wēi mìng. lǎo zēng dào: pín sēng máo ān bù yuǎn, qiě tóng wǎng zàn zhù yī xiāo, lái rì zài zuò dào lǐ. sòng jīn gǎn xiè bù yǐ, suí zhe lǎo zēng ér xíng.
且說宋金上岸打柴,行到茂林深處,樹木雖多,那有氣力去砍伐?只得拾些兒殘柴,割些敗棘,抽取枯藤,束做兩大捆,卻又沒有氣力背負得去。心生一汁,再取一條枯藤,將兩捆野柴穿做一捆,露出長長的藤頭,用手挽之而行,如牧童牽牛之勢。行了一時,想起忘了詐刀在地,又復自轉去,取了昨刀,也插入柴捆之內,緩緩的拖下岸來。到於泊舟之處,已不見了船,但見江煙沙島,一望無際。宋金沿江而上,且行且看,並無蹤影。看看紅日西沉,情知為丈人所棄。上天無路,入地無門,不覺痛切於心,放聲大哭)哭得氣咽喉於,悶絕於地,半晌方蘇。忽見岸上一老僧,正不知從何而來,將拄杖卓地,間道:「檀越伴侶何在?此非駐足之地也!」宋金忙起身作禮,口稱姓名:「被丈人劉翁脫賺,如今孤苦無歸,求老師父提摯,救取微命。」老憎道:「貧僧茅庵不遠,且同往暫住一宵,來日再做道理。」宋金感謝不已,隨着老憎而行。
yuē mò lǐ xǔ, guǒ jiàn máo ān yī suǒ. lǎo sēng qiāo shí qǔ huǒ, zhǔ xiē zhōu tāng, bǎ yǔ sòng jīn chī le, fāng cái wèn dào: lìng yuè yǔ tán yuè yǒu hé chóu xì? yuàn wén qí xiáng. sòng jīn jiāng rù zhuì chuán shàng jí dé bìng zhī yóu, bèi xì gào sù le yī biàn. lǎo sēng dào: lǎo tán yuè huái hèn lìng yuè hū? sòng jīn dào: dāng chū qiú qǐ zhī shí, méng bǐ shōu yǎng hūn pèi jīn rì bìng wēi jiàn qì, nǎi xiǎo shēng mìng bó suǒ zhì, qǐ gǎn huái hèn tā rén! lǎo sēng dào: tīng zi suǒ yán, zhēn zhōng hòu zhī shì yě. zūn yàng nǎi qī qíng suǒ shāng, fēi yào ěr kě zhì. wéi qīng xīn diào shè kě yǐ yù zhī. píng rì jiān céng fèng fó fǎ sòng jīng fǒu? sòng jīn dào: bù céng. lǎo sēng yú xiù zhōng qǔ chū yī juàn xiāng zèng, dào: cǐ nǎi jīn gāng bō rě jīng, wǒ fó xīn yìn. pín sēng jīn jiào shòu shàn yuè, ruò rì sòng yī biàn, kě yǐ xī zhū wàng niàn, què bìng yán nián, yǒu wú qióng lì yì. sòng jīn yuán shì chén zhōu niáng niáng miào qián lǎo hé shàng zhuǎn shì lái de, qián shēng zhuān sòng cǐ jīng. jīn rì kǒu chuán xīn shòu, yī biàn biàn néng shú sòng, cǐ nǎi shì qián yīn bù duàn. sòng jīn hé lǎo zēng dǎ zuò, bì yǎn sòng jīng, jiāng cì tiān míng, bù jué shuì qù. jí zhì xǐng lái, shēn zuò huāng cǎo pō jiān, bìng bù jiàn lǎo sēng jí máo ān zài nà lǐ, jīn gāng jīng què zài huái zhōng, kāi juǎn néng sòng. sòng jīn xīn xià hǎo shēng chà yì, suì qǔ chí shuǐ jìng kǒu, jiāng jīng láng sòng yī biàn, jué wàn lǜ xiāo shì, bìng tǐ dùn rán jiàn wàng. fāng zhī shèng sēng xiǎn huà xiāng jiù, yì shì sù yīn suǒ zhì yě. sòng jīn xiàng kōng kòu tóu, gǎn jī lóng tiān bǎo yòu. rán suī rú cǐ, cǐ shēn rú dà hǎi fú píng, méi yǒu zhuó luò, xìn bù xíng qù, zǎo jué fù zhōng jī něi. wàng jiàn qián shān lín mù zhī nèi, yǐn yǐn shì yǒu rén jiā, bù miǎn zài wēn jiù gǎo, xiàng qián qǐ shí. zhǐ yīn zhè yī fān, yǒu fèn jiào: sòng xiǎo guān xiōng zhōng huà jí, nán guò fú lái. zhèng shì:
約莫里許,果見茅庵一所。老僧敲石取火,煮些粥湯,把與宋金吃了,方才問道:「令岳與檀越有何讎隙?願聞其祥。」宋金將入贅船上及得病之由,備細告訴了一遍。老僧道:「老檀越懷恨令岳乎?」宋金道:「當初求乞之時,蒙彼收養婚配;今日病危見棄,乃小生命薄所致,豈敢懷恨他人!」老僧道:「聽子所言,真忠厚之士也。尊恙乃七情所傷,非藥餌可治。惟清心調攝可以愈之。平日間曾奉佛法誦經否?」宋金道:「不曾。」老僧於袖中取出一卷相贈,道:「此乃《金剛般若經》,我佛心印。貧僧今教授擅越,若日誦一遍,可以息諸妄念,卻病延年,有無窮利益。」宋金原是陳州娘娘廟前老和尚轉世來的,前生專誦此經。今日口傳心受,一遍便能熟誦,此乃是前因不斷。宋金和老憎打坐,閉眼誦經,將次天明,不覺睡去。及至醒來,身坐荒草坡間,並不見老僧及茅庵在那裡,《金剛經》卻在懷中,開卷能誦。宋金心下好生詫異,遂取池水淨口,將經郎誦一遍,覺萬慮消釋,病體頓然鍵旺。方知聖僧顯化相救,亦是夙因所致也。宋金向空叩頭,感激龍天保佑。然雖如此,此身如大海浮萍,沒有着落,信步行去,早覺腹中飢餒。望見前山林木之內,隱隱似有人家,不免再溫舊稿,向前乞食。只因這一番,有分教:宋小官凶中化吉,難過福來。正是:
lù féng jǐn chù hái kāi jìng, shuǐ dào qióng shí zài fā yuán.
路逢盡處還開徑,水到窮時再發源。
sòng jīn zǒu dào qián shān yī kàn, bìng wú rén yān, dàn jiàn qiāng dāo gē hàn, biàn chā lín jiān. sòng jīn xīn yí bù jué, fàng dǎn qián qù. jiàn yī suǒ bài luò tǔ dì miào, miào zhōng yǒu dà xiāng bā zhī, fēng suǒ shén gù, shàng yòng sōng máo zhē gài. sòng jīn àn xiǎng: cǐ bì dà dào suǒ cáng, bù zhì qiāng dāo, nǎi huò rén zhī jì. lái lì suī zé bù míng, qǔ zhī wú ài. xīn shēng yī jì, nǎi zhé qǔ sōng zhī chā dì, jì qí lù jìng, yī bù bù zǒu chū lín lái, zhí zhì jiāng àn. yě shì sòng jīn shí hēng yùn tài, qià hǎo yǒu yī zhī dà chuán, yīn nì làng chōng huài le duò, tíng bó yú àn xià xiū duò. sòng jīn jiǎ zuò huāng zhāng zhī zhuàng, xiàng chuán shàng rén shuō dào: wǒ shǎn xī qián jīn yě. suí wú shū fù zǒu hú guǎng wèi shāng, dào jīng yú cǐ, wèi qiáng zéi suǒ jié. shū fù bèi shā, wǒ zhǐ shuō shì gēn suí de xiǎo láng, jiǔ bìng qǐ āi, zàn róng cán chuǎn. zéi nǎi qiǎn huǒ nèi yī rén, yǔ wǒ tóng zhù tǔ dì miào zhōng, kān shǒu huò wù. tā yòu wǎng bié chù xíng dòng qù le. tiān xìng tóng huǒ zhī rén, zuó yè bèi dú shé yǎo sǐ, wǒ dé tuō shēn zài cǐ. xìng fāng biàn zài wǒ qù. zhōu rén wén yán, bù shèn xìn. sòng jīn yòu dào: jiàn yǒu bā jù xiāng zài miào nèi, jiē wǒ jiā cái wù. miào qù cǐ bù yuǎn, duō yāng jǐ wèi shàng àn, tái guī zhōu zhōng. yuàn yǐ yī xiāng wèi xiè, bì xū sù wǎng, wàn yī zéi tú huí zhuǎn, bù wéi wú jí gàn shì, qiě yǒu huò huàn.
宋金走到前山一看,並無人煙,但見槍刀戈翰,遍插林間。宋金心疑不決,放膽前去。見一所敗落土地廟,廟中有大箱八隻,封鎖甚固,上用松茅遮蓋。宋金暗想:「此必大盜所藏,布置槍刀,乃惑人之計。來歷雖則不明,取之無礙。」心生一計,乃折取松枝插地,記其路徑,一步步走出林來,直至江岸。也是宋金時亨運泰,恰好有一隻大船,因逆浪沖壞了舵,停泊於岸下修舵。宋金假作慌張之狀,向船上人說道:「我陝西錢金也。隨吾叔父走湖廣為商,道經於此,為強賊所劫。叔父被殺,我只說是跟隨的小郎,久病乞哀,暫容殘喘。賊乃遣伙內一人,與我同住土地廟中,看守貨物。他又往別處行動去了。天幸同夥之人,昨夜被毒蛇咬死,我得脫身在此。幸方便載我去。」舟人聞言,不甚信。宋金又道:「見有八巨箱在廟內,皆我家財物。廟去此不遠,多央幾位上岸,抬歸舟中。願以一箱為謝,必須速往,萬一賊徒迴轉,不惟無及幹事,且有禍患。」
zhòng rén dōu shì qiān lǐ qiú cái de, wén shuō yǒu bā xiāng huò wù, yī gè gè xīn rán yuàn wǎng. dāng shí jù qǐ shí liù chóu hòu shēng, zhǔn bèi bā fù shéng suǒ gàng bàng, suí sòng jīn wǎng tǔ dì miào lái. guǒ jiàn jù xiāng bā zhī, qí xiāng shén zhòng. měi èr rén tái yī yī xiāng, qià hǎo bā gàng. sòng jīn jiāng lín zi nèi qiāng dāo shōu qǐ cáng yú shēn cǎo zhī nèi, bā gè xiāng zǐ dōu xià le chuán, duò yǐ xiū hǎo le. zhōu rén jiān sòng jīn dào: lǎo kè jīn yù hé wǎng? sòng jīn dào: wǒ qiě wǎng nán jīng shěng qīn. zhōu rén dào: wǒ de chuán zhèng yào wǎng guā zhōu, què xǐ yòu shì shùn biàn. dāng xià kāi chuán, yuē xíng wǔ shí yú lǐ, fāng xiē. zhòng rén fèng chéng shǎn xī kè yǒu qián, dào còu chū yín zi, mǎi jiǔ mǎi ròu, yǔ tā yā jīng chēng hè. cì rì xī fēng dà qǐ, guà qǐ fān lái, bù jǐ rì, dào le guā zhōu tíng bó. nà guā zhōu dào nán jīng zhǐ gé shí zhǔ lǐ jiāng miàn, sòng jīn lìng huàn le yī zhī dù chuán, jiāng xiāng lóng zhǐ jiǎn zhòng de tái xià qī gè, bǎ yī gè xiāng zi sòng yǔ zhōu zhōng zhòng rén yǐ jiàn qí yán. zhòng rén zì qù kāi xiāng fēn yòng, bù zài huà xià.
眾人都是千里求財的,聞說有八箱貨物,一個個欣然願往。當時聚起十六籌後生,準備八副繩索槓棒,隨宋金往土地廟來。果見巨箱八隻,其箱甚重。每二人抬一一箱,恰好八槓。宋金將林子內槍刀收起藏於深草之內,八個箱子都下了船,舵已修好了。舟人間宋金道:「老客今欲何往?」宋金道:「我且往南京省親。」舟人道:「我的船正要往瓜州,卻喜又是順便。」當下開船,約行五十餘里,方歇。眾人奉承陝西客有錢,到湊出銀子,買酒買肉,與他壓驚稱賀。次日西風大起,掛起帆來,不幾日,到了瓜州停泊。那瓜州到南京只隔十囑里江面,宋金另喚了一隻渡船,將箱籠只揀重的抬下七個,把一個箱子送與舟中眾人以踐其言。眾人自去開箱分用,不在話下。
sòng jīn dù dào lóng jiāng guān kǒu, xún le diàn zhǔ rén jiā zhù xià, huàn tiě jiàng duì le shi yào, dǎ kāi xiāng kàn shí, qí zhōng chōng a, dōu shì jīn yù zhēn bǎo zhī lèi, yuán lái zhè huǒ qiáng dào jī zhī yǒu nián, bú shì qǔ zhī yī jiā, huò zhī yī shí de. sòng jīn xiān bǎ yī xiāng suǒ xù, béng zhī yú shì, yǐ dé shù qiān jīn. kǒng zhǔ rén shēng yí, qiān yù yú chéng nèi, mǎi jiā nú fú shì, shēn chuān luó jī, shí yòng gāo liáng. yú liù xiāng, zhǐ jiǎn jīng huá zhī wù liú xià, qí tā dōu biàn mài, bù xià shù wàn jīn. jiù yú nán jīng yí fēng mén nèi mǎi xià yī suǒ dà zhái, gǎi zào tīng táng yuán tíng, zhì bàn rì yòng jiā huǒ, jí qí huá zhěng. mén qián kāi zhāng diǎn pù, yòu zhì mǎi tián zhuāng shù chù, jiā chōng shù shí fáng, chū sè guǎn shì zhě shí rén, yòu xù měi tóng sì rén, suí shēn dá yīng. mǎn jīng chéng dōu chēng tā wèi qián yuán wài, chū chéng yú mǎ, rù yōng jīn zī. jiù zhàn dào: jū yí qì, yǎng yí tǐ. sòng jīn jīn rì cái fā shēn fā, jī fū chōng yuè, róng cǎi guāng zé, jué wú xiàng lái kū jí zhī róng, hán suān zhī qì. zhèng shì:
宋金渡到龍江關口,尋了店主人家住下,喚鐵匠對了匙鑰,打開箱看時,其中充啊,都是金玉珍寶之類,原來這伙強盜積之有年,不是取之一家,獲之一時的。宋金先把一箱所蓄,甭之於市,已得數千金。恐主人生疑,遷寓於城內,買家奴伏侍,身穿羅績,食用膏粱。餘六箱,只揀精華之物留下,其他都變賣,不下數萬金。就於南京儀風門內買下一所大宅,改造廳堂園亭,制辦日用家火,極其華整。門前開張典鋪,又置買田莊數處,家憧數十房,出色管事者十人,又蓄美童四人,隨身答應。滿京城都稱他為錢員外,出乘輿馬,入擁金資。臼占道:「居移氣,養移體。」宋金今日財發身發,肌膚充悅,容採光澤,絕無向來枯瘠之容,寒酸之氣。正是:
rén féng yùn zhì jīng shén shuǎng, yuè dào qiū lái guāng cǎi xīn.
人逢運至精神爽,月到秋來光彩新。
huà fēn liǎng tóu. qiě shuō liú yǒu cái nà rì hōng le nǚ xù shàng àn, bō zhuǎn chuán tóu, shùn fēng ér xià, shùn xī zhī jiān, yǐ xíng bǎi lǐ. lǎo fū fù liǎng kǒu àn àn huān xǐ. yí chūn nǚ ér yóu rán bù zhī, zhī dào zhàng dà hái zài chuán shàng, jiān hǎo le tāng yào, jiào tā chī shí, lián hū bù yīng. hái dào shuì zháo zài chuán tóu, zì yào qù huàn tā. què bèi mǔ qīn pī shǒu duó guò yào zā, xiàng jiāng zhōng yī pō, mà dào: jiè bìng guǐ zài nà lǐ? nǐ hái yào xiǎng tā! yí chūn dào: zhēn gè zài nà lǐ? mǔ qīn dào: nǐ diē jiàn tā bìng hài de bù hǎo, kǒng zhān rǎn tā rén, fāng cái hōng tā shàng àn dǎ chái, chěng zì zhuǎn chuán lái le. yí chūn yī bǎ chě zhù mǔ qīn, kū tiān kū dì jiào dào: hái wǒ sòng láng lái! liú gōng tīng dé shāo nèi tí kū, zǒu lái quàn dào: wǒ ér, tīng wǒ yī yán, fù dào jiā jià rén bù zháo, yī shì zhī kǔ. nà hài jiè de sǐ zài zǎo wǎn, zuǒ yòu yào chāi sàn de, bú shì nǐ yīn yuán le, dào bù rú zǎo xiē kāi jiāo gān jìng, miǎn zhì dān wù nǐ qīng chūn. dài zuò diē de lìng jiǎn gè hǎo láng jūn, wán nǐ zhōng shēn, xiū xiǎng tā bà! yí chūn dào: diē zuò de shì shén me shì! dōu shì bù rén bù yì, shāng tiān lǐ de gōu dāng. sòng láng zhè tóu qīn shì, yuán shì èr qīn zhǔ zhāng, jì zuò le fū qī, tóng shēng tóng sǐ, qǐ kě fān huǐ? jiù shì tā bìng shì bì sǐ, yì dāng dài qí shàn zhōng, hé rěn qì zhī yú wú rén zhī dì? sòng láng jīn rì wèi nú ér sǐ, nú jué bù dú shēng! diē ruò kě lián jiàn hái ér, kuài zhuǎn chuán shàng shuǐ, xún qǔ sòng láng huí lái, miǎn bèi bàng rén jī bàng. liú gōng dào: nà hài yáng de bù jiàn le chuán, dìng rán zhuǎn wǎng bié chù cūn fāng qǐ shí qù le, xún zhī hé yì? kuàng qiě xià shuǐ shùn fēng, xiāng qù yǐ bǎi lǐ zhī yáo, yī dòng bù rú yī jìng, quàn nǐ xī le xīn bà! yí chūn jiàn fù qīn bù yǔn, fàng shēng dà kū, zǒu chū chuán xián, jiù yào tiào shuǐ. xǐ de liú mā shǒu kuài, yī bǎ tuō zhù. yí chūn yǐ sǐ zì shì, āi kū bù yǐ.
話分兩頭。且說劉有才那日哄了女婿上岸,撥轉船頭,順風而下,瞬息之間,已行百里。老夫婦兩口暗暗歡喜。宜春女兒猶然不知,只道丈大還在船上,煎好了湯藥,叫他吃時,連呼不應。還道睡着在船頭,自要去喚他。卻被母親劈手奪過藥匝,向江中一潑,罵道:「疥病鬼在那裡?你還要想他!」宜春道:「真箇在那裡?」母親道:「你爹見他病害得不好,恐沾染他人,方才哄他上岸打柴,逞自轉船來了。」宜春一把扯住母親,哭天哭地叫道:「還我宋郎來!」劉公聽得艄內啼哭,走來勸道:「我兒,聽我一言,婦道家嫁人不着,一世之苦。那害疥的死在早晚,左右要拆散的,不是你因緣了,到不如早些開交乾淨,免致擔誤你青春。待做爹的另揀個好郎君,完你終身,休想他罷!」宜春道:「爹做的是什麼事!都是不仁不義,傷天理的勾當。宋郎這頭親事,原是二親主張,既做了夫妻,同生同死,豈可翻悔?就是他病勢必死,亦當待其善終,何忍棄之於無人之地?宋郎今日為奴而死,奴決不獨生!爹若可憐見孩兒,快轉船上水,尋取宋郎回來,免被傍人譏謗。」劉公道:「那害瘍的不見了船,定然轉往別處村坊乞食去了,尋之何益?況且下水順風,相去已百里之遙,一動不如一靜,勸你息了心罷!」宜春見父親不允,放聲大哭,走出船舷,就要跳水。喜得劉媽手快,一把拖住。宜春以死自誓,哀哭不已。
liǎng gè lǎo rén jiā bù dào nǚ ér zhí xìng rú cǐ, wú kě nài hé, zhǔn zhǔn de kān shǒu le yī yè. cì zǎo zhǐ de yī shùn tā, kāi chuán shàng shuǐ. fēng shuǐ jù nì, nòng le yī rì, bù gōu yī bàn zhī lù. zhè yī yè tí tí kū kū yòu bù dé ān wěn. dì sān rì shēn pái shí fēn, fāng dào de xiān qián gé chuán zhī chù. yí chūn qīn zì shàng àn xún qǔ zhàng fū, zhǐ jiàn shā tān shàng luàn chái èr kǔn, zuó dāo yī bǎ, rèn dé shì chuán shàng de dāo, yǎn jiàn dé zhè kǔn chái, shì sòng láng tuó lái de. wù zài rén wáng, yù jiā téng tòng, bù kěn xīn sǐ, dìng yào wǎng qián xún mì. fù qīn zhǐ suǒ gēn suí tóng qù. zǒu le duō shí, dàn jiàn shù hēi shān shēn, yīn wú rén jī. liú gōng quàn tā huí chuán, yòu tí kū le yī yè. dì sì rì hēi zǎo, zài jiào fù qīn yī tóng shàng àn xún mì, dōu shì kuàng yě zhī dì, gèng wú yǐng xiǎng. zhǐ de kū xià chuán lái, xiǎng dào: rú cǐ huāng jiāo, jiào zhàng fū hé chù qǐ shí? kuàng jiǔ bìng zhī rén, xíng zǒu bù dòng, tā bǎ chái dāo pāo qì shā yá, yí dìng shì fù shuǐ zì jǐn le. kū le yī chǎng, wàng zhe jiāng xīn yòu tiào, zǎo bèi liú gōng lán zhù. yí chūn dào: diē mā yǎng dé nú de shēn, yǎng bù dé nú de xīn. hái ér zuǒ yòu shì yào sǐ de, bù rú fàng nú zǎo sǐ, yǐ jiàn sòng láng zhī miàn.
兩個老人家不道女兒執性如此,無可奈何,准準的看守了一夜。次早只得依順他,開船上水。風水俱逆,弄了一日,不勾一半之路。這一夜啼啼哭哭又不得安穩。第三日申牌時分,方到得先前閣船之處。宜春親自上岸尋取丈夫,只見沙灘上亂柴二捆,昨刀一把,認得是船上的刀,眼見得這捆柴,是宋郎馱來的。物在人亡,愈加疼痛,不肯心死,定要往前尋覓。父親只索跟隨同去。走了多時,但見樹黑山深,音無人跡。劉公勸他回船,又啼哭了一夜。第四日黑早,再教父親一同上岸尋覓,都是曠野之地,更無影響。只得哭下船來,想道:「如此荒郊,教丈夫何處乞食?況久病之人,行走不動,他把柴刀拋棄沙崖,一定是赴水自盡了。」哭了一場,望着江心又跳,早被劉公攔住。宜春道:「爹媽養得奴的身,養不得奴的心。孩兒左右是要死的,不如放奴早死,以見宋郎之面。」
liǎng gè lǎo rén jiā jiàn nǚ ér shí fēn tòng kǔ, shén bù guò yì, jiào dào: wǒ ér, shì nǐ diē mā bú shì le, yī shí shī yú jì jiào, yú chū zhè shì, chà zhī zài qián, ào huǐ yě méi yòng le. nǐ kě lián wǒ nián lǎo zhī rén, zhǐ shēng de nǐ yī rén. nǐ ruò sǐ shí, wǒ liǎng kǒu ér xìng mìng yě dōu nán bǎo. yuàn wǒ ér shù le diē mā zhī zuì, kuān xīn dù rì, dài zuò diē de xiě yī zhāo yú, yú yán jiāng shì zhèn gè chù zhān tiē. tǎng ruò sòng láng bù sǐ, jiàn wǒ zhāo tiē, dìng kě xiāng féng. ruò guò le sān gè yuè wú xìn, píng nǐ zuò hǎo shì, zhuī jiàn zhàng fū. zuò diē de tì nǐ yòng qián, bìng bù lìn xī. yí chūn fāng cái shōu lèi xiè dào: ruò dé rú cǐ, hái ér sǐ yě míng mù. liú gōng jí shí xiě gè xún xù de zhāo tiē, zhān yú yán jiāng shì zhèn qiáng bì chù yǎn zhī chù. guò le sān gè yuè, jué wú yīn hào. yí chūn dào wǒ zhàng fū guǒ rán sǐ le. jí máng zhì bèi tóu shū má yī, chuān zhe yī shēn zhòng xiào, shè le líng wèi jì diàn, qǐng jiǔ gè hé shàng, zuò le sān zhòu yè gōng dé. zì jiāng shòu ěr bù shī, wèi wáng fū qí fú. liú wēng liú ōu ài nǚ zhī xīn wú suǒ bù zhì, bìng bù gǎn yī xiē wéi ǎo, nào le shù rì fāng xiū. wū zì cháo kū wǔ gēng, yè kū huáng hūn. lín chuán wén zhī, wú bù gǎn tàn. yǒu yī bān xiāng shú de kè rén, wén zhī cǐ shì, wú bù kě xī sòng xiǎo guān, kě lián liú xiǎo niáng zhě. yí chūn zhěng zhěng de kū le bàn nián liù gè yuè fāng cái zhù shēng. liú wēng duì ā mā dào: nǚ ér zhè jǐ rì bù kū, xīn xià jiàn jiàn lěng le, hǎo quàn tā jià rén zhōng bù rán wǒ liǎng gè lǎo rén jiā shǒu zhe gè gū rú nǚ ér, huǎn jí hé kào? liú shū dào: ā lǎo jiàn dé shì. zhǐ pà nǚ ér bù kěn, xū shì huǎn huǎn de wēi tā.
兩個老人家見女兒十分痛苦,甚不過意,叫道:「我兒,是你爹媽不是了,一時失於計較,於出這事,差之在前,懊悔也沒用了。你可憐我年老之人,止生得你一人。你若死時,我兩口兒性命也都難保。願我兒恕了爹媽之罪,寬心度日,待做爹的寫一招於,於沿江市鎮各處粘貼。倘若宋郎不死,見我招帖,定可相逢。若過了三個月無信,憑你做好事,追薦丈夫。做爹的替你用錢,並不吝惜。」宜春方才收淚謝道:「若得如此,孩兒死也瞑目。」劉公即時寫個尋婿的招帖,粘於沿江市鎮牆壁觸眼之處。過了三個月,絕無音耗。宜春道/我丈夫果然死了。」即忙製備頭梳麻衣,穿着一身重孝,設了靈位祭奠,請九個和尚,做了三晝夜功德。自將售洱布施,為亡夫祈福。劉翁、劉漚愛女之心無所不至,並不敢一些違拗,鬧了數日方休。兀自朝哭五更,夜哭黃昏。鄰船聞之,無不感嘆。有一班相熟的客人,聞知此事,無不可惜宋小官,可憐劉小娘者。宜春整整的哭了半年六個月方才住聲。劉翁對阿媽道:「女兒這幾日不哭,心下漸漸冷了,好勸他嫁人;終不然我兩個老人家守着個孤蠕女兒,緩急何靠?」劉樞道:「阿老見得是。只怕女兒不肯,須是緩緩的偎他。」
yòu guò le yuè yú, qí shí shí èr yuè èr shí sì rì, liú wēng huí chuán dào kūn shān guò nián, zài qīn qī jiā chī zuì le jiǔ, chéng qí jiǔ xìng lái quàn nǚ ér dào: xīn chūn jiāng jìn, chú le xiào bà! yí chūn dào: zhàng fū shì zhōng shēn zhī xiào, zěn yàng chú dé? liú wēng zhēng zhuó yǎn dào: shén me zhōng shēn zhī xiào! zuò diē de xǔ nǐ dài shí biàn dài, bù xǔ nǐ dài shí, jiù bù róng nǐ dài. liú jī jiàn lǎo ér kǒu zhòng, biàn lái shōu kē dào: zài děng nǚ ér dài guò le cán suì, chú yè zuò wǎn gēng fàn qǐ le líng, chú xiào bà! yí chūn jiàn diē mā huà bù tóu jī, biàn tí kū qǐ lái dào: nǐ liǎng kǒu ér hé jì hài le wǒ zhàng fū, yòu bù róng wǒ dài xiào, wú fēi yào wǒ gǎi jià tā rén. wǒ qǐ kěn shī jié yǐ fù sòng láng? níng kě dài xiào ér sǐ, jué bù chú xiào ér shēng. liú wēng yòu dài fā zuò, bèi pó zǐ mà le jǐ jù, pī jǐng de tuī xiàng chuán cāng shuì le. yí chūn yī xiān yòu kū le yī yè.
又過了月余,其時十二月二十四日,劉翁回船到崑山過年,在親戚家吃醉了酒,乘其酒興來勸女兒道:「新春將近,除了孝罷!」宜春道:「丈夫是終身之孝,怎樣除得?」劉翁睜着眼道:什麼終身之孝!做爹的許你帶時便帶,不許你帶時,就不容你帶。」劉姬見老兒口重,便來收科道:「再等女兒帶過了殘歲,「除夜做碗羹飯起了靈,除孝罷!」宜春見爹媽話不投機,便啼哭起來道:「你兩口兒合計害了我丈夫,又不容我帶孝,無非要我改嫁他人。我豈肯失節以負宋郎?寧可帶孝而死,決不除孝而生。劉翁又待發作,被婆子罵了幾句,劈頸的推向船艙睡了。宜春依先又哭了一夜。
dào yuè jǐn sān shí rì chú yè, yí chūn jì diàn le zhàng fū, kū le yī huì. pó zǐ quàn zhù le, sān kǒu ér tóng chī yè fàn. diē mā jiàn nǚ ér hūn jiǔ bù wén, xīn zhōng bù lè, biàn dào: wǒ ér! nǐ xiào shì bù kěn chú le, lüè chī diǎn hūn xīng, hé fáng dé? shào nián rén bú yào nòng ruò le yuán qì. yí chūn dào: wèi sǐ zhī rén, gǒu yán cán chuǎn, lián zhè wǎn sù fàn yě shì duō chī de, hái chī shén hūn cài? liú shū dào: jì bù yòng hūn, chī bēi sù jiǔ ér, yě hǎo jiě mèn. yí chūn dào: yī dī hé céng dào jiǔ quán. xiǎng zhe sǐ zhě, wǒ hé rěn xià yàn! shuō bà, yòu āi āi de kū jiāng qǐ lái, lián sù fàn yě bù chī jiù qù shuì le. liú wēng fū fù liào dào nǚ ér zhì bù kě duó, cóng cǐ zài bù qiáng tā. hòu rén yǒu shī zàn yí chūn zhī jié. shī yuē:
到月盡三十日除夜,宜春祭奠了丈夫,哭了一會。婆子勸住了,三口兒同吃夜飯。爹媽見女兒葷酒不聞,心中不樂,便道:「我兒!你孝是不肯除了,略吃點葷腥,何妨得?少年人不要弄弱了元氣。」宜春道:「未死之人,苟延殘喘,連這碗素飯也是多吃的,還吃甚葷菜?」劉樞道:「既不用葷,吃杯素酒兒,也好解悶。宜春道:「『一滴何曾到九泉。』想着死者,我何忍下咽!說罷,又哀哀的哭將起來,連素飯也不吃就去睡了。劉翁夫婦料道女兒志不可奪,從此再不強他。後人有詩讚宜春之節。詩曰:
guī zhōng jié liè gǔ jīn chuán, chuán nǚ hé cáo yuè jiǎn biān?
閨中節烈古今傳,船女何曹閱簡編?
shì sǐ bù yí jīn shí zhì, bǎi zhōu duān bù kuì qián xián.
誓死不移金石志,《柏舟》端不愧前賢。
huà fēn liǎng tóu. zài shuō sòng jīn zhù zài nán jīng yī nián líng bā gè yuè, bǎ jiā yè zhēng dé shí quán le, què jiào guǎn jiā kān shǒu mén qiáng, zì jǐ dài le sān qiān liǎng yín zi, lǐng zi sì gè jiā rén, liǎng gè měi tóng, gù le yī zhī háng chuán, chěng zhì kūn shān lái fǎng liú wēng liú qū. lín shè rén jiā shuō dào: sān rì qián wǎng yí zhēn qù le. sòng jīn jiāng yín liǎng fàn le bù pǐ, zhuǎn zhì yí zhēn, xià gè yǒu míng de zhǔ jiā, shàng huò le bì.
話分兩頭。再說宋金住在南京一年零八個月,把家業掙得十全了,卻教管家看守門牆,自己帶了三千兩銀子,領子四個家人,兩個美童,顧了一隻航船,逞至崑山來訪劉翁、劉嶇。鄰舍人家說道:「三日前往儀真去了。」宋金將銀兩販了布匹,轉至儀真,下個有名的主家,上貨了畢。
cì rì, qù hé kǒu xún zhe le liú jiā chuán zhī, yáo jiàn hún jiā zài chuán shāo má yī sù zhuāng, zhī qí shǒu jié wèi jià, shāng gǎn bù yǐ. huí dào xià chù, xiàng zhǔ rén wáng gōng shuō dào: hé xià yǒu yī zhōu fù, dài xiào ér shén měi. wǒ yǐ fǎng dé shì kūn shān liú shùn quán zhī chuán, cǐ fù jí qí nǚ yě. wú sàng ǒu yǐ jiāng èr nián, yù qiú cǐ nǚ wèi jì shì. suì yú xiù zhōng qǔ chū bái jīn shí liǎng, fèng yǔ wáng gōng dào: cǐ báo yì quán wèi jiǔ zī, fán lǎo wēng zhí fá. chéng shì zhī rì, gèng dāng hòu xiè. ruò jiān cái lǐ, suī qiān jīn wú yì bù lìn. wáng gōng jiē yín huān xǐ, jìng wǎng chuán shàng yāo liú wēng dào yī jiǔ guǎn, shèng shè xiāng kuǎn, tuī liú wēng yú shàng zuò. liú wēng dà jīng dào: lǎo hàn cāo zhōu zhī rén, hé láo rú cǐ hòu dài? bì yǒu yuán gù. wáng gōng dào: qiě chī sān bēi, fāng gǎn qǐ chǐ. liú wēng xīn zhōng yù yí dào: ruò bù shuō míng, bì bù gǎn zuò. wáng gōng dào, xiǎo diàn yǒu gè shǎn xī qián yuán wài, wàn guàn jiā cái. sàng ǒu jiāng èr zài, mù lìng ài xiǎo niáng zǐ měi mào, yù qiú wèi jì shì, yuàn chū pìn lǐ qiān jīn. tè yāng xiǎo yú zuò fá, wàng wù jiàn jù. liú wēng dào: zhōu nǚ dé pèi fù shì, qǐ fēi zhì yuàn. dàn wú ér shǒu jié shén jiān, yán jí zài hūn, biàn yù xún sǐ. cǐ shì bù gǎn fèng mìng, shèng yì yì bù gǎn lǐng. biàn yù qǐ shēn. wáng gōng yī shǒu chě zhù dào: cǐ shè yì chū qián yuán wài zhī yì, tuō xiǎo zi zuò gè zhǔ rén. jì yǐ fèi le, bù kě xū zhī, shì yuán bù xié, wú hài yě. liú wēng zhǐ de zuò le. yǐn jiǔ zhōng jiān, wáng gōng yòu shuō qǐ:. yuán wài xiāng qiú, chū yú zhì chéng, wàng lǎo wēng huí zhōu, cóng róng shāng yì. liú wēng bèi nǚ ér jǐ biàn tóu shuǐ hǔ huài le, zhǐ shì yáo tóu, lüè bù tǒng kǒu jiǔ sàn gè bié.
次日,去河口尋着了劉家船隻,遙見渾家在船艄麻衣素妝,知其守節未嫁,傷感不已。回到下處,向主人王公說道:「河下有一舟婦,帶孝而甚美。我已仿得是崑山劉順泉之船,此婦即其女也。吾喪偶已將二年,欲求此女為繼室。」遂於袖中取出白金十兩,奉與王公道:「此薄意權為酒資,煩老翁執伐。成事之日,更當厚謝。若間財禮,雖千金吾亦不吝。」王公接銀歡喜,徑往船上邀劉翁到一酒館,盛設相款,推劉翁於上坐。劉翁大驚道:「老漢操舟之人,何勞如此厚待?必有緣故。」王公道:「且吃三杯,方敢啟齒。」劉翁心中愈疑道:「若不說明,必不敢坐。」王公道,「小店有個陝西錢員外,萬貫家財。喪偶將二載,慕令愛小娘子美貌,欲求為繼室,願出聘禮千金。特央小於作伐,望勿見拒。」劉翁道:「舟女得配富室,豈非至願。但吾兒守節甚堅,言及再婚,便欲尋死。此事不敢奉命,盛意亦不敢領。」便欲起身。王公一手扯住道:「此設亦出錢員外之意,托小子做個主人。既已費了,不可虛之,事員不諧,無害也。」劉翁只得坐了。飲酒中間,王公又說起:。『員外相求,出於至誠,望老翁回舟,從容商議。」劉翁被女兒幾遍投水唬壞了,只是搖頭,略不統口酒散各別。
wáng gōng huí jiā, jiāng liú wēng zhī yǔ, shù yǔ yuán wài. sòng jīn fāng zhī hún jiā shǒu zhì zhī jiān. nǎi duì wáng gōng shuō dào: yīn shì bù chéng yě bà le, wǒ yào gù tā de chuán zài huò wǎng shàng jiāng chū tuō, nán dào yě bù yǔn? wáng gōng dào: tiān xià chuán zài tiān xià kè. bù xiāo shuō, zì rán cóng mìng. wáng gōng jí shí yǔ liú wēng shuō le gù chuán zhī shì, liú wēng guǒ rán yī yǔn. sòng jīn nǎi fēn fù jiā tóng, xiān bǎ pù chén xíng lǐ fā xià chuán lái, huò qiě liú àn shàng, míng rì fā yě wèi chí. sòng jīn jǐn yī diāo mào, liǎng gè měi tóng, gè chuān lǜ róng zhí shēn, shǒu zhí xūn lú rú yì gēn suí. liú wēng fū fù rèn zuò shǎn xī qián yuán wài, bù fù xiāng shí. dào dǐ fū fù zhī jiān, yǔ tā rén bù tóng, yí chūn zài shāo wěi kuī shì, suī bù gǎn biàn xìn shì zhàng fū, àn àn de jīng guài dào: yǒu qī bā fēn sī xiàng. zhǐ jiàn nà qián yuán wài cái shàng dé chuán, biàn xiàng chuán shāo shuō dào: wǒ fù zhōng jī le, yào fàn chī ruò shì lěng de, bǎ xiē rè chá táo lái bà. yí chūn yǐ zì xīn yí. nà qián yuán wài yòu biǎn hē tóng pú dào: gè ér láng chī wǒ jiā fàn, chuān wǒ jiā yī, xián shí cuō xiē shéng, dǎ xiē suǒ, yě yǒu yòng chù, bù kě kōng zuò! zhè jǐ jù fēn míng shì sòng xiǎo guān chū shàng chuán shí liú wēng fēn fù de huà. yí chūn tīng dé, yù jiā yí xīn.
王公回家,將劉翁之語,述與員外。宋金方知渾家守志之堅。乃對王公說道:「姻事不成也罷了,我要雇他的船載貨往上江出脫,難道也不允?」王公道:「天下船載天下客。不消說,自然從命。」王公即時與劉翁說了顧船之事,劉翁果然依允。宋金乃分付家童,先把鋪陳行李發下船來,貨且留岸上,明日發也未遲。宋金錦衣貂帽,兩個美童,各穿綠絨直身,手執熏爐如意跟隨。劉翁夫婦認做陝西錢員外,不復相識。到底夫婦之間,與他人不同,宜春在艄尾窺視,雖不敢便信是丈夫,暗暗的驚怪道:有七八分廝像。只見那錢員外才上得船,便向船艄說道:「我腹中飢了,要飯吃;若是冷的,把些熱茶淘來罷。」宜春已自心疑。那錢員外又貶喝童僕道:「個兒郎吃我家飯,穿我家衣,閒時搓些繩,打些索,也有用處,不可空坐!」這幾句分明是宋小官初上船時劉翁分付的話。宜春聽得,愈加疑心。
shǎo qǐng, liú wēng qīn zì pěng chá fèng qián yuán wài. yuán wài dào: nǐ chuán shāo shàng yǒu yī pò zhān lì, jiè wǒ yòng zhī. liú wēng yú chǔn, quán bù xǐng shì, jìng yǔ nǚ ér tǎo nà pò zhān lì. yí chūn qǔ zhān lì fù yǔ fù qīn, kǒu zhōng wēi yín sì jù:
少頃,劉翁親自捧茶奉錢員外。員外道:「你船艄上有一破氈笠,借我用之。」劉翁愚蠢,全不省事,徑與女兒討那破氈笠。宜春取氈笠付與父親,口中微吟四句:
zhān lì suī rán pò, jīng nú shǒu zì fèng.
氈笠雖然破,經奴手自縫。
yīn sī dài lì zhě, wú fù jiù shí róng.
因思戴笠者,無復舊時容。
qián yuán wài tīng shāo hòu yín shī, hēi hēi huì yì, jiē lì zài hu, yì yín sì jù:
錢員外聽艄後吟詩,嘿嘿會意,接笠在乎,亦吟四句:
xiān fán yǐ huàn gǔ, gù xiāng rén bù shí.
仙凡已換骨,故鄉人不識。
suī zé jǐn yī hái, nán wàng jiù zhān lì.
雖則錦衣還,難忘舊氈笠。
shì yè yí chūn duì wēng jī dào: cāng zhōng qián yuán wài, yí jí sòng láng yě. bù rán hé yǐ zhī wú chuán yǒu pò zhān lì, qiě miàn páng xiāng xiào, yǔ yán kě yí, kě xì kòu zhī. liú wēng dà xiào dào: chī nǚ yú! nà sòng jiā jiè bìng guǐ, cǐ shí gǔ ròu jù xiāo yǐ. jiù shǐ dāng nián wèi sǐ, yì bù guò qǐ shí tā xiāng, ān néng zhì cǐ fù shèng hū? liú qū dào: nǐ dāng chū guài diē niáng quàn nǐ chú xiào gǎi jià, dòng bù dòng tiào shuǐ qiú sǐ. jīn jiàn kè rén fù guì, biàn yào rèn tā shì zhàng fū, tǎng nǐ rèn tā bù rèn, qǐ bù kě xiū? yí chūn mǎn miàn xiū cán, bù gǎn kāi kǒu. liú wēng biàn zhāo ā mā dào bèi chù dào: ā mā nǐ xiū rú cǐ shuō. yīn yuán zhī shì, mò fēi tiān shù. qián rì wáng diàn zhǔ qǐng wǒ dào jiǔ guǎn zhōng yǐn jiǔ, shuō shǎn xī qián yuán wài yuàn chū yú jīn pìn lǐ, qiú wǒ nǚ ér wèi jì shì. wǒ yīn nǚ ér zhí xìng, bù céng tǒng kǒu. jīn rì nán dé nǚ ér zì jiā xīn huó, hé bù jiāng jī jiù jī, bǎ tā xǔ pèi qián yuán wài, luò de nǐ wǒ xià bàn shì shòu yòng. liú jī dào: ā lǎo jiàn dé shì. nà qián yuán wài lái gù wǒ jiā chuán zhī, huò zhě qí zhōng yǒu yì, ā lǎo míng jiù kě ràng tàn zhī. liú wēng dào: wǒ zì yǒu dào li.
是夜宜春對翁姬道:「艙中錢員外,疑即宋郎也。不然何以知吾船有破氈笠,且面龐相肖,語言可疑,可細叩之。」劉翁大笑道:「痴女於!那宋家疥病鬼,此時骨肉俱消矣。就使當年未死,亦不過乞食他鄉,安能致此富盛乎?」劉嶇道:「你當初怪爹娘勸你除孝改嫁,動不動跳水求死。今見客人富貴,便要認他是丈夫,倘你認他不認,豈不可羞?」宜春滿面羞慚,不敢開口。劉翁便招阿媽到背處道:「阿媽你休如此說。姻緣之事,莫非天數。前日王店主請我到酒館中飲酒,說陝西錢員外願出於金聘禮,求我女兒為繼室。我因女兒執性,不曾統口。今日難得女兒自家心活,何不將機就機,把他許配錢員外,落得你我下半世受用。」劉姬道:「阿老見得是。那錢員外來顧我家船隻,或者其中有意,阿老明臼可讓探之。」劉翁道:「我自有道理。」
cì zǎo, qián yuán wài qǐ shēn, shū xǐ yǐ bì, shǒu chí pò zhān lì yú chuán tóu shàng fān fù bǎ wán. liú wēng qǐ kǒu ér wèn dào: yuán wài, kàn zhè pò zhān lì zé shén? yuán wài dào: wǒ ài nà fèng bǔ chù, zhè xíng zhēn xiàn, bì chū zì miào shǒu. liú wēng dào: cǐ nǎi xiǎo nǚ suǒ fèng, yǒu hé miào chù? qián rì wáng diàn zhǔ chuán yuán wài zhī mìng, céng yǒu yī yán, wèi zhī zhēn fǒu? qián yuán wài gù yì wèn dào: suǒ chuán hé yán? liú wēng dào: tā shuō yuán wài sàng le rú rén, jǐ jiāng èr zài, wèi zēng jì qǔ, yù de xiǎo nǚ wèi hūn. yuán wài dào: lǎo wēng yuàn yě bù yuàn? liú wēng dào: lǎo hàn qiú zhī bù dé. dàn hèn xiǎo nǚ shǒu jié shén jiān, shì bù zài jià, suǒ yǐ bù gǎn qīng nuò. yuán wài dào: lìng xù wèi hé ér sǐ? liú wēng dào: xiǎo xù bù xìng de le gè pǐ cuì zhī jí, qí nián yīn shàng àn dǎ chái wèi hái, lǎo hàn bù zhī, cuò kāi le chuán, yǐ hòu céng chū zhāo tiē xún fǎng le sān gè yuè, bìng yóu dòng jìng, duō shì tóu jiāng ér sǐ le. yuán wài dào: lìng xù bù sǐ, tā yù le gè yì rén, bìng dōu hǎo le, fǎn huò dà cái zhì fù. lǎo wēng ruò yào huì lìng xù shí, kě gū lìng ài chū lái.
次早,錢員外起身,梳洗已畢,手持破氈笠於船頭上翻復把玩。劉翁啟口而問道:「員外,看這破氈笠則甚?」員外道:「我愛那縫補處,這行針線,必出自妙手。劉翁道:「此乃小女所縫,有何妙處?前日王店主傳員外之命,曾有一言,未知真否?」錢員外故意問道:「所傳何言?劉翁道:「他說員外喪了孺人,己將二載,未曾繼娶,欲得小女為婚。」員外道:「老翁願也不願?」劉翁道:「老漢求之不得。但恨小女守節甚堅,誓不再嫁,所以不敢輕諾。員外道:「令婿為何而死?」劉翁道:小婿不幸得了個痞瘁之疾,其年因上岸打柴未還,老漢不知,錯開了船,以後曾出招帖尋訪了三個月,並尤動靜,多是投江而死了。」員外道:「令婿不死,他遇了個異人,病都好了,反獲大財致富。老翁若要會令婿時,可沽令愛出來。」
cǐ shí yí chūn cè ěr ér tīng, yī wén cǐ yán, biàn kū jiāng qǐ lái, mà dào: báo xìng qián láng! wǒ wèi nǐ dài le sān nián zhòng xiào, shòu le yú xīn wàn kǔ, jīn rì hái bù shuō shí huà, dài zěn me? sòng jīn yě duò lèi dào: wǒ qī, kuài lái xiāng jiàn! fū qī èr rén bào tóu dà kū. liú wēng dào: ā mā, yǎn jiàn dé bú shì shén me qián yuán wài le, wǒ yǔ nǐ xū suǒ qù xiè zuì. liú wēng liú shū zǒu jìn cāng lái, shī lǐ bù dié. sòng jīn dào: zhàng rén zhàng mǔ, bù xū gōng jìng. zhǐ shì xiǎo xù tā rì yǒu bìng tòng shí, mò zài tuō zhuàn! liǎng gè lǎo rén jiā xiū cán mǎn miàn. yí chūn biàn chú le xiào fú, jiāng líng wèi pāo xiàng shuǐ zhōng. jīn sòng biàn huàn gēn suí de tóng pú lái yǔ zhǔ mǔ kē tóu. wēng jī shā jī zhì jiǔ, guǎn dài nǚ xù, yòu dāng jiē fēng, yòu shì qìng hè yán xí. ān xí yǐ bì, liú wēng xù qǐ nǚ ér zì lái bù chī hūn jiǔ zhī yì, sòng jīn cǎn rán xià lèi, qīn zì yǔ hún jiā bǎ zhǎn, quàn tā kāi hūn. suí duì wēng qū dào: jù nǐ men shè xīn tuō zhuàn, yù jué wú mìng, ēn duàn yì jué, bù gāi xiāng rèn le. jīn rì miǎn qiáng chī nǐ zhè bēi jiǔ, dōu kàn nǐ nǚ ér zhī miàn. yí chūn dào: bù yīn zhè fān tuō zhuàn, nǐ hé yóu fā jī? kuàng diē mā rì qián yě yǒu hǎo chù, jīn hòu dàn jì ēn, mò jì yuàn. ér sòng jīn dào: jǐn yī xián qī zūn mìng. wǒ yǐ lì jiā yú nán jīng, tián yuán fù zú. nǐ lǎo rén jiā kě qì le jià zhōu zhī yè, suí wǒ dào bǐ, tóng xiǎng ān lè, qǐ bù měi zāi! wēng qū zài sān chēng xiè, shì yè wú huà, cì rì, wáng diàn zhǔ wén zhī bǐ shì, dēng chuán bài hè, yòu chī le yī rì jiǔ.
此時宜春側耳而聽,一聞此言,便哭將起來,罵道:「薄悻錢郎!我為你帶了三年重孝,受了於辛萬苦,今日還不說實話,待怎麼?」宋金也墮淚道:「我妻,快來相見!」夫妻二人抱頭大哭。劉翁道:「阿媽,眼見得不是什麼錢員外了,我與你須索去謝罪。」劉翁、劉樞走進艙來,施禮不迭。宋金道:「丈人丈母,不須恭敬。只是小婿他日有病痛時,莫再脫賺!」兩個老人家羞慚滿面。宜春便除了孝服,將靈位拋向水中。金宋便喚跟隨的童僕來與主母磕頭。翁姬殺雞置酒,管待女婿,又當接風,又是慶賀筵席。安席已畢,劉翁敘起女兒自來不吃葷酒之意,宋金慘然下淚,親自與渾家把盞,勸他開葷。隨對翁嶇道:「據你們設心脫賺,欲絕吾命,恩斷義絕,不該相認了。今日勉強吃你這杯酒,都看你女兒之面。」宜春道:「不因這番脫賺,你何由發跡?況爹媽日前也有好處,今後但記恩,莫記怨。兒宋金道:「謹依賢妻尊命。我已立家於南京,田園富足。你老人家可棄了駕舟之業,隨我到彼,同享安樂,豈不美哉!」翁嶇再三稱謝,是夜無話,次日,王店主聞知比事,登船拜賀,又吃了一日酒。
sòng jīn liú jiā tóng sān rén yú wáng diàn zhǔ jiā fā bù qǔ zhàng, zì jǐ kāi chuán xiān wǎng nán jīng dà zhái zi. zhù le sān rì, tóng hún jiā dào kūn shān gù xiāng sǎo mù, zhuī jiàn wáng qīn. zōng zú qīn dǎng gè yǒu hòu zèng. cǐ shí fàn zhī xiàn yǐ bà guān zài jiā, wén zhī sòng xiǎo guān fā jī hái xiāng, kǒng pà jiē fāng zhuàng jiàn méi qù, duǒ xiàng xiāng lǐ, yǒu yuè yú bù gǎn rù chéng. sòng jīn wán le gù xiāng zhī shì, chóng huí nán jīng, mǐn jiā huān xǐ, ān xiǎng fù guì, bù zài huà xià.
宋金留家童三人於王店主家發布取帳,自己開船先往南京大宅子。住了三日,同渾家到崑山故鄉掃墓,追薦亡親。宗族親黨各有厚贈。此時范知縣已罷官在家,聞知宋小官發跡還鄉,恐怕街坊撞見沒趣,躲向鄉里,有月余不敢入城。宋金完了故鄉之事,重回南京,閩家歡喜,安享富貴,不在話下。
zài shuō yí chūn jiàn sòng jīn měi zǎo bì jìn fó táng zhōng bài fó sòng jīng, wèn qí yuán gù. sòng jīn jiāng lǎo sēng suǒ chuán jīn gāng jīng què bìng yán nián zhī shì, shuō le yī biàn. yí chūn yì qǐ xìn xīn, yào zhàng dà jiào huì le, fū qī tóng sòng, dào lǎo bù shuāi. hòu xiǎng shòu gè jiǔ shí yú, wú jí ér zhōng. zi sūn wèi nán jīng shì fù zhī jiā, yì yǒu fā kē dì zhě. hòu rén píng yún:
再說宜春見宋金每早必進佛堂中拜佛誦經,問其緣故。宋金將老僧所傳《金剛經》卻病延年之事,說了一遍。宜春亦起信心,要丈大教會了,夫妻同誦,到老不衰。後享壽各九十餘,無疾而終。子孫為南京世富之家,亦有發科第者。後人評云:
liú lǎo ér wèi shàn bù zhōng, sòng xiǎo guān yīn huò dé fú.
劉老兒為善不終,宋小官因禍得福。
jīn gāng jīng xiāo chú zāi nán, pò zhān lì tuán yuán gǔ ròu.
《金剛經》消除災難,破氈笠團圓骨肉。