strong jié dīng líng zài xīng yàn zuò suǒ yè chéng shēn biǎo qín tíng strong
结丁零再兴燕祚 索邺城申表秦庭
què shuō xiè shí bān shī, hái zhì jiàn kāng, xiào wǔ dì àn gōng jiā shǎng, jìn xiè shí wèi shàng shū lìng, xiè xuán wèi qián jiāng jūn, xiè ān wèi tài bǎo, tā jiāng yì gè cóng yōu xù. wéi xuán gù cí bù shòu, yǒu zhào jiā jiǎng, cì qián bǎi wàn, cǎi jǐn qiān duàn. bìng fēng zhāng tiān xī wèi sàn qí cháng shì, jiān xī píng gōng, zhū xù wèi láng yá nèi shǐ, xíng shè jìng nèi, zhōng wài jiě yán. sì yóu xiè ān shàng shū, qǐng chéng fú jiān sàng bài, jīng lüè huái běi, nǎi fù mìng qián fēng dū du xiè xuán, lǜ tóng guàn jūn jiāng jūn huán shí qián, zài qū wō yǐng, wǎng dìng yǎn qīng jì gè zhōu. zhè sān zhōu jù wèi qín yǒu, shǒu lì dāng rán bào dá cháng ān, wú rú tiān xià shì, bù kān yī bài. wèi le féi shuǐ zhàn shì, qín bīng dà cuò, suì zhì tǔ bēng wǎ jiě, luàn duān sì qǐ, lèi dé qín wáng jiān bù huáng fǔ jìn, nǎ lǐ hái néng gù jí yuǎn fāng! xiǎo zi qiě xiān jiāng fú qín luàn shì, yī cì xù lái.
却说谢石班师,还至建康,孝武帝按功加赏,进谢石为尚书令,谢玄为前将军,谢安为太保,他将亦各从优叙。惟玄固辞不受,有诏嘉奖,赐钱百万,彩锦千段。并封张天锡为散骑常侍,兼西平公,朱序为琅琊内史,行赦境内,中外解严。嗣由谢安上疏,请乘苻坚丧败,经略淮北,乃复命前锋都督谢玄,率同冠军将军桓石虔,再趋涡颍,往定兖青冀各州。这三州俱为秦有,守吏当然报达长安,无如天下事,不堪一败。为了淝水战事,秦兵大挫,遂致土崩瓦解,乱端四起,累得秦王坚不遑抚近,哪里还能顾及远方!小子且先将苻秦乱事,依次叙来。
lǒng xī yǒu qǐ fú shì, xì chū xiān bēi, cóng qián yǒu yī bù qiú gē gàn, xióng hàn guò rén, dé tǒng fù jìn bù luò, hào qǐ fú kè hán, chuán zhì yòu lín, bù zhòng jìn shèng, jù zhù gāo píng chuān. yòu lín sì chuán zhì sī fán, fù qiān jū dù jiān shān, wèi qín jiāng wáng tǒng suǒ pò, yīn xiàng qín qǐng xiáng. qín wáng jiān cì hào nán chán yú, zhēng jū cháng ān, xún qiǎn lìng xī tǎo pàn hú, liú zhèn yǒng shì chuān, shén yǒu wēi huì. sī fán sǐ hòu, zi guó rén sì, jiān zhēng wèi qián jiāng jūn, shǐ cóng dà jūn qīn jìn, dàn liú guó rén shū fù bù tuí jū yǒng shì chuān. jí féi shuǐ bài hái, bù tuí shǒu xiān pàn qín, jiān shǐ guó rén wǎng fǔ. bù tuí yíng guó rén rù zhài, yuàn tuī guó rén wéi zhǔ, bèi qín dú lì, guó rén nǎi zhì jiǔ gāo huì, rǎng mèi dà yán dào:" fú shì yīn shí zhào luàn xìn, wàng qiè míng hào, qióng bīng dú wǔ, kuà jiàn bā zhōu, jiāng yǔ jì níng, yīng gāi xiū dé xíng rén, yǔ mín xiū xī, bǐ nǎi guǎng wù xū wēi, zhuān móu yuǎn lüè, sāo dòng cāng shēng, pí bì zhōng guó, tiān nù rén yuàn, zhì yǒu cǐ bài, zì lái wù qióng bì kuī, huò yíng bì fù, tiān dào rú cǐ, fú shì zěn néng wéi tiān? kàn lái shì zhōng yào fù wáng le. wǒ dāng yǔ zhū jūn jù shǒu yī fāng, miǎn chéng bà yè lī." dà zhòng qí shēng yīng mìng, nǎi zhào jí zhū bù, zì zhāng yī zhì, yù yǒu wèi kěn guī fù de hú rén, jí yòng bīng lì xié fú, yǒu zhòng shí yú wàn. wèi xī qín lì guó jī chǔ.
陇西有乞伏氏,系出鲜卑,从前有一部酋纥干,雄悍过人,得统附近部落,号乞伏可汗,传至祐邻,部众濅盛,据住高平川。祐邻四传至司繁,复迁居度坚山,为秦将王统所破,因向秦请降。秦王坚赐号南单于,征居长安,寻遣令西讨叛胡,留镇勇士川,甚有威惠。司繁死后,子国仁嗣,坚征为前将军,使从大军侵晋,但留国仁叔父步颓居勇士川。及淝水败还,步颓首先叛秦,坚使国仁往抚。步颓迎国仁入寨,愿推国仁为主,背秦独立,国仁乃置酒高会,攘袂大言道:“苻氏因石赵乱衅,妄窃名号,穷兵黩武,跨僭八州,疆宇既宁,应该修德行仁,与民休息,彼乃广骛虚威,专谋远略,骚动苍生,疲敝中国,天怒人怨,致有此败,自来物穷必亏,祸盈必覆,天道如此,苻氏怎能违天?看来是终要覆亡了。我当与诸君据守一方,勉成霸业哩。”大众齐声应命,乃召集诸部,自张一帜,遇有未肯归附的胡人,即用兵力胁服,有众十余万。为西秦立国基础。
qín wáng jiān zhèng nǐ jiā tǎo, nǎ zhī tóng shān xī bēng, luò zhōng dōng yīng, dīng líng dí bīn yòu qǐ bīng wèi luàn, móu gōng luò yáng. dīng líng xì xī fān zhǒng luò, shì jū kāng jū, zhǎn zhuǎn xǐ rù hé luò, fú shǔ fú qín qín mìng dí bīn wèi wèi jūn cóng shì zhōng láng, zhì shì yīn qín bài cuò, suì yǒu èr xīn. zài jiā yàn zú mù róng fèng, yàn chén wáng téng, liáo xī duàn yán děng, gè lǜ bù qǔ yī bīn, bīn lè de yōng zhòng zì zhǔ, xīng bīng tú luò.
秦王坚正拟加讨,哪知铜山西崩,洛钟东应,丁零翟斌又起兵为乱,谋攻洛阳。丁零系西番种落,世居康居,辗转徙入河洛,服属苻秦;秦命翟斌为卫军从事中郎,至是因秦败挫,遂有贰心。再加燕族慕容凤,燕臣王腾,辽西段延等,各率部曲依斌,斌乐得拥众自主,兴兵图洛。
yù zhōu mù píng yuán gōng fú huī, fēi shū bào jiān, jiān jí qiǎn shǐ zhì yè, zhǔ shǐ jì zhōu mù cháng lè gōng pī, chuán yù mù róng chuí, lìng lǜ bù bīng tǎo bīn. chuí zì lí cháng ān hòu, xíng zhì ān yáng, jí qiǎn cān jūn tián shān, fèng jiān qǐ pī, zuò wèn hòu zhuàng. pī yě kǒng chuí yǒu yì tú, mì móu xí jī, shì láng jiāng rǎng jìn jiàn dào:" chuí wèi lù fǎn xíng, míng gōng shàn jiā zhū shā, shì wèi hé chén zǐ dà yì, bù rú yǐ lǐ jiē dài, yán jiā guǎn shù, mì biǎo qíng zhuàng, dài chì hòu xíng." pī nǎi yī yì, nǎi chū jiāo yíng chuí, guǎn zhū yè xī. kě qiǎo cháng ān shǐ zhì, lìng zhuǎn chì chuí tǎo dīng líng, pī nǎi zhào chuí yǔ yǔ dào:" dí bīn xiōng dì, yīn wáng shī xiǎo shī, biàn gǎn sì nì. jīn dé cháng ān lái chì, yù fán guàn jūn yī xíng. guàn jūn yīng lüè gài shì, dìng néng miè zéi." chuí dá dào:" xià guān nǎi dà qín yīng quǎn, gǎn bù wéi mìng shì tīng!" chuí yì zì bǐ wèi yīng, jiāng chéng cǐ yáng qù le. pī nǎi hòu gěi jīn bó, chuí jiē bù shòu, wéi qǐng cì hái jiù tián yuán, pī dāng rán yīng yǔn. dú bō gěi léi bīng èr qiān, guī chuí tǒng lǐng, yòu qiǎn bù jiàng fú fēi lóng, shuài lǐng dī qí qiān rén, zuò wéi chuí fù. lín xíng shí mì zhǔ fēi lóng dào:" qīng xì wáng shì fèi fǔ, guān zhì suī bēi, yì tóng tǒng shuài, cǐ qù yòng bīng zhì shèng, fáng wēi dù èr, yī wěi zhū qīng, yuàn qīng wú hū!" fēi lóng shòu mìng, suì xié chuí tóng háng. zhèn jiāng shí yuè, chí rù bái pī dào:" wáng shī xīn bài, rén xīn wèi dìng, dīng líng yī chàng, xún rì jiān jí dé zhòng shù qiān, gōng nài hé fù qiǎn chuí chū fā, chuí xì gù yàn sù jiàng, cháng sī guī fù, jīn fù bì bǐ bīng jiǎ, zhè zhēn sì wèi hǔ tiān yì le." pī shuō dào:" chuí zài yè zhōng, hǎo sì fú hǔ qǐn jiāo, cháng kǒng wéi huàn, jīn qiǎn lìng wài chū, kě shū nèi yōu. qiě dí bīn xiōng bèi, bì bù kěn wèi chuí xià, shǐ tā liǎng hǔ xiāng dòu, wǒ dé chéng bǐ bì, yòng bīng zhì fú, zhè jiù shì biàn zhuāng zi de yí cè lī." piān piān bù cóng rǔ liào nài hé?
豫州牧平原公苻晖,飞书报坚,坚亟遣使至邺,嘱使冀州牧长乐公丕,传谕慕容垂,令率部兵讨斌。垂自离长安后,行至安阳,即遣参军田山,奉笺启丕,作问候状。丕也恐垂有异图,密谋袭击,侍郎姜壤进谏道:“垂未露反形,明公擅加诛杀,似未合臣子大义,不如以礼接待,严加管束,密表情状,待敕后行。”丕乃依议,乃出郊迎垂,馆诸邺西。可巧长安使至,令转饬垂讨丁零,丕乃召垂与语道:“翟斌兄弟,因王师小失,便敢肆逆。今得长安来敕,欲烦冠军一行。冠军英略盖世,定能灭贼。”垂答道:“下官乃大秦鹰犬,敢不唯命是听!”垂亦自比为鹰,将乘此扬去了。丕乃厚给金帛,垂皆不受,惟请赐还旧田园,丕当然应允。独拨给羸兵二千,归垂统领,又遣部将苻飞龙,率领氐骑千人,作为垂副。临行时密嘱飞龙道:“卿系王室肺腑,官秩虽卑,义同统帅,此去用兵制胜,防微杜贰,一委诸卿,愿卿毋忽!”飞龙受命,遂偕垂同行。镇将石越,驰入白丕道:“王师新败,人心未定,丁零一倡,旬日间即得众数千,公奈何复遣垂出发,垂系故燕宿将,常思规复,今复畀彼兵甲,这真似为虎添翼了。”丕说道:“垂在邺中,好似伏虎寝蛟,常恐为患,今遣令外出,可纾内忧。且翟斌凶悖,必不肯为垂下,使他两虎相斗,我得乘彼敝,用兵制伏,这就是卞庄子的遗策哩。”偏偏不从汝料奈何?
zhèng yì lùn jiān, yǒu yī wài lì rù bǐng dào:" mù róng chuí sī yè yàn miào, shàn qiāng tíng lì, qiě jiāng tíng huǐ qù le." pī shàng wèi dá yán, shí yuè zài páng wèn lì dào:" chuí yǐ qù fǒu?" wài lì dào:" yǐ chū chéng le." yuè fù gù pī dào:" chuí gǎn qīng wǔ fāng zhèn, shā lì shāo tíng, fǎn xíng yǐ lù, wàng diàn xià sù chú cǐ rén!" pī shuō dào:" chuí céng xiàng wǒ qián miàn qǐng, yù rù chéng bài yè gù miào, wǒ shàng wèi xǔ, jīn gǎn shāo tíng shā lì, jiù gù nán cí, dàn huái nán yī yì, wáng shī bài nǜ, chuí dú shì wèi shèng yú, cǐ gōng yì bù kě jù wàng ne." yuè yīng shēng dào:" chuí wèi yàn chén, shì yàn shàng qiě bù zhōng, zěn kěn jìn zhōng shì wǒ? shī jīn bù qǔ, bì wèi hòu huàn!" pī zhōng bù xìn. yuè chū gào liáo zuǒ dào:" cháng lè gōng fù zǐ, hǎo wèi xiǎo rén, bù gù dà jì, zhōng dāng wéi rén suǒ qín ne!" chuí qiè jiā shǔ chū xíng, zhǐ liú mù róng nóng mù róng kǎi mù róng shào zài yè, shǐ pī wù yí. jí dá tāng chí, shì yǒu sī dǎng cóng yè lái bào, shù jí pī yǔ fēi lóng mì yǔ, chuí bù jīn nù qǐ, biàn xuān gào bù shǔ dào:" wǒ shì fú shì, bù wéi bù zhōng, bǐ nǎi zhuān tú wǒ fù zǐ, wǒ qǐ kě shù shǒu jiù bì ma?" nǎi tuō yán bīng guǎ, zàn tíng hé nèi mù bīng, yuē yuè xún rì, dé zhòng bā qiān. qín yù zhōu mù fú huī, cù shǐ jìn bīng, chuí yǔ fēi lóng dào:" jīn jù kòu bù yuǎn, dāng zhòu zhǐ yè xíng, chū bǐ bù yì, fāng kě zhì shèng." fēi lóng yì yǐ wéi rán, shéi zhī zhōng le chuí de guǐ jì. chuí shǎo zǐ lín, qián céng gào jié nǎi fù, wèi chuí suǒ jí. jiàn liù shí yī huí. yàn wèi qín miè, lín yǔ mǔ réng rán guī chuí. chuí shā sǐ lín mǔ, shàng bù rěn shā lín, wéi cháng zhì wài shě, hǎn dé shì jiàn. cǐ cì wǎng lái hé luò, lín dé suí cóng jūn zhōng, wèi chuí huà cè, móu shā fēi lóng. fēi lóng bù néng xiòng pò, hái dào zhòu zhǐ yè xíng, què shì hǎo jì. shí dāng suì mù, hán yè wú guāng, chuí qiǎn shì zǐ bǎo lǜ bīng jū qián, jì zǐ lóng lè bīng jū hòu, lìng fēi lóng yuē shù dī qí, wǔ rén wéi wǔ, jū zhōng jí zǒu, xíng zhì yè bàn, yī shēng gǔ hào, bǎo yǔ lóng qián hòu hé bīng, wéi shā fēi lóng. fēi lóng guǎ bù dí zhòng, yòu yīn hūn yè, bù biàn nán běi, tú luò de yī dāo liǎng duàn, lián dī bīng dōu shā dé jīng guāng, bù liú yī rén. wèi miǎn cán rěn. chuí zì shì yǐ lín wèi néng, chǒng ài rú chū. yī miàn shǐ tián shān fù yè, qián gào mù róng nóng děng, lìng qǐ bīng xiāng yìng. mù róng shào yīn xiān chū pú chí, dào pī jùn mǎ shù bǎi pǐ, shǒu hòu nóng kǎi. dào le chú xī, nóng kǎi wēi fú chū yè, yǔ shào xiāng huì, tóng bēn wǎng liè rén qù le. yì chén wèi jìn tài yuán jiǔ nián yuán dàn, qín cháng lè gōng pī, dà yàn bīn kè, shǐ rén wǎng yāo mù róng nóng, bú jiàn xià luò. cái zhī nóng děng yǐ jīng dùn qù. zài lìng zuǒ yòu sì chū zhēn chá, biàn qiú zhì sān rì yǒu yú, fāng wén tā yǐ wǎng liè rén, zhuī huǐ wú jí, tú huàn nài hé!
正议论间,有一外吏入禀道:“慕容垂私谒燕庙,擅戕亭吏,且将亭毁去了。”丕尚未答言,石越在旁问吏道:“垂已去否?”外吏道:“已出城了。”越复顾丕道:“垂敢轻侮方镇,杀吏烧亭,反形已露,望殿下速除此人!”丕说道:“垂曾向我前面请,欲入城拜谒故庙,我尚未许,今敢烧亭杀吏,咎固难辞,但淮南一役,王师败衄,垂独侍卫乘舆,此功亦不可遽忘呢。”越应声道:“垂为燕臣,事燕尚且不忠,怎肯尽忠事我?失今不取,必为后患!”丕终不信。越出告僚佐道:“长乐公父子,好为小仁,不顾大计,终当为人所擒呢!”垂挈家属出行,只留慕容农慕容楷慕容绍在邺,使丕勿疑。及达汤池,适有私党从邺来报,述及丕与飞龙密语,垂不禁怒起,便宣告部属道:“我事苻氏,不为不忠,彼乃专图我父子,我岂可束手就毙吗?”乃托言兵寡,暂停河内募兵,约阅旬日,得众八千。秦豫州牧苻晖,促使进兵,垂语飞龙道:“今距寇不远,当昼止夜行,出彼不意,方可制胜。”飞龙亦以为然,谁知中了垂的诡计。垂少子麟,前曾告讦乃父,为垂所嫉。见六十一回。燕为秦灭,麟与母仍然归垂。垂杀死麟母,尚不忍杀麟,惟尝置外舍,罕得侍见。此次往来河洛,麟得随从军中,为垂画策,谋杀飞龙。飞龙不能诇破,还道昼止夜行,却是好计。时当岁暮,寒夜无光,垂遣世子宝率兵居前,季子隆勒兵居后,令飞龙约束氐骑,五人为伍,居中急走,行至夜半,一声鼓号,宝与隆前后合兵,围杀飞龙。飞龙寡不敌众,又因昏夜,不辨南北,徒落得一刀两段,连氐兵都杀得精光,不留一人。未免残忍。垂自是以麟为能,宠爱如初。一面使田山赴邺,潜告慕容农等,令起兵相应。慕容绍因先出蒲池,盗丕骏马数百匹,守候农楷。到了除夕,农楷微服出邺,与绍相会,同奔往列人去了。翌晨为晋太元九年元旦,秦长乐公丕,大宴宾客,使人往邀慕容农,不见下落。才知农等已经遁去。再令左右四出侦察,遍求至三日有余,方闻他已往列人,追悔无及,徒唤奈何!
nà qín fú huī dài chuí bù zhì, zhǐ hǎo lìng xí tā jiāng máo dāng, wǎng jiǎo dí bīn. bīn yǔ mù róng fèng děng shāng yì duì dí fāng fǎ, fèng fèn rán dào:" fèng jīn jiāng wèi xiān wáng xuě chǐ, yuàn dài jiāng jūn zhǎn cǐ dī nú!" shuō bì, jí pī jiǎ shàng mǎ, dāng xiān chū zhài. dīng líng bù zhòng, suí fèng chí chū, jìn qì zhí dá, suǒ xiàng wú qián, qín bīng xiāng shuài pī mǐ. fèng chuǎng rù qín zhèn, tū zhì máo dāng miàn qián, shǒu qǐ dāo luò, jìng jiāng máo dāng kǎn dào, zài jiā yī dāo, jié guǒ xìng mìng. dāng cāng cù bèi shā, lián hún líng ér dōu mò míng qí miào, zhǐ mó mó hu hū de zǒu yì wǎng sǐ chéng.
那秦苻晖待垂不至,只好另檄他将毛当,往剿翟斌。斌与慕容凤等商议对敌方法,凤奋然道:“凤今将为先王雪耻,愿代将军斩此氐奴!”说毕,即披甲上马,当先出寨。丁零部众,随凤驰出,劲气直达,所向无前,秦兵相率披靡。凤闯入秦阵,突至毛当面前,手起刀落,竟将毛当砍倒,再加一刀,结果性命。当仓猝被杀,连魂灵儿都莫名其妙,只模模糊糊的走诣枉死城。
qín bīng dà kuì, fèng chéng shèng gōng rù líng yún tái shù, huò dé jiǎ zhàng mǎ pǐ, bù jì qí shù. huì wén mù róng chuí jì hé fén qiáo, yǒu zhòng sān wàn, jiāng dǐ luò yáng, fèng nǎi quàn dí bīn yíng chuí, tuī wèi méng zhǔ. bīn cóng fèng yì, qiǎn shǐ bái chuí, chuí shàng lǜ yǒu zhà, nǎi jù jué bīn shǐ dào:" wǒ lái jiù yù zhōu, bù lái fù jūn, jūn jì yù jiàn dà shì, chéng bài huò fú, yóu jūn zì zé, wǒ bù yuàn yù wén!" bīn shǐ nǎi qù, jí chuí dǐ luò yáng, fú huī bì mén bù nà, qiě zé tā shàn shā fēi lóng. chuí zhèng zài páng huáng, shì dí bīn yòu qiǎn zhǎng shǐ guō tōng, lái shēn qián yì. chuí shàng yǒu yí sè, tōng jìn yán dào:" jiāng jūn lǚ jù hé yì, mò fēi yīn dí bīn xiōng dì, shān yě yì lèi, wú shén yuǎn lüè, suǒ yǐ bù yuàn yǔ móu, dú bù sī jiāng jūn jīn rì, yǔ bīn hé bīng, kě jì dà yè, fǒu zé jiāng jūn jìn wèi qín zǔ, tuì wèi bīn è, kǒng fǎn zhì jìn tuì liǎng nán le!" chuí nǎi yǔn yì, qiǎn tōng fǎn bào dí bīn. bīn lǜ zhòng lái yǔ chuí huì, yīn quàn chuí jí chēng zūn hào, chuí qiān yán dào:" xīn xīng hóu zhǐ mù róng wěi, jiàn qián. nǎi shì wǒ zhǔ, dāng yíng guī fǎn zhèng, wǒ zěn hǎo bèi zhǔ zì zūn ne!" kǒng fēi yóu zhōng zhī yán. suì xiàng zhòng xuān móu dào:" luò yáng sì miàn shòu dí, běi zǔ dà hé, ruò yù kòng yù yān zhào, shí fēi yì shì, jì bù rú běi qǔ yè dōu, jiào dé xíng biàn." zhòng qí shēng chēng shàn, chuí yīn fù dōng hái. gù fú yú wáng yú wèi, zhèng wèi xíng yáng tài shǒu, yāo tóng chāng lí xiān bēi wèi jū děng, yíng chuí rù xíng yáng, chuí yòu dé wàn yú rén. qún xià zài qǐng shàng zūn hào, chuí nǎi yī jìn zhōng zōng gù shì, chēng dà jiàng jūn dà dū dū yàn wáng, chéng zhì xíng shì, hào wèi tǒng fǔ, qún xià chēng chén, wén biǎo zòu bào, fēng bài guān jué, jiē rú wáng zhì. mìng dì dé wèi chē qí dà jiàng jūn, fēng fàn yáng wáng, xiōng zi kǎi wèi zhēng xī dà jiàng jūn, fēng tài yuán wáng, dí bīn wèi jiàn yì dà jiàng jūn, fēng hé nán wáng, yú wèi wéi zhēng dōng jiāng jūn, fēng fú yú wáng, wèi jū wèi yīng yáng jiāng jūn, mù róng fèng wèi jiàn cè jiāng jūn. bù shǔ yǐ dìng, jí cóng shí mén zhù qǐ fú qiáo, dù hé xiàng yè.
秦兵大溃,凤乘胜攻入凌云台戍,获得甲仗马匹,不计其数。会闻慕容垂济河焚桥,有众三万,将抵洛阳,凤乃劝翟斌迎垂,推为盟主。斌从凤议,遣使白垂,垂尚虑有诈,乃拒绝斌使道:“我来救豫州,不来赴君,君既欲建大事,成败祸福,由君自择,我不愿与闻!”斌使乃去,及垂抵洛阳,苻晖闭门不纳,且责他擅杀飞龙。垂正在徬徨,适翟斌又遣长史郭通,来申前议。垂尚有疑色,通进言道:“将军屡拒和议,莫非因翟斌兄弟,山野异类,无甚远略,所以不愿与谋,独不思将军今日,与斌合兵,可济大业,否则将军进为秦阻,退为斌扼,恐反致进退两难了!”垂乃允议,遣通返报翟斌。斌率众来与垂会,因劝垂即称尊号,垂谦言道:“新兴侯指慕容暐,见前。乃是我主,当迎归反正,我怎好背主自尊呢!”恐非由衷之言。遂向众宣谋道:“洛阳四面受敌,北阻大河,若欲控驭燕赵,实非易事,计不如北取邺都,较得形便。”众齐声称善,垂因复东还。故扶余王余蔚,正为荥阳太守,邀同昌黎鲜卑卫驹等,迎垂入荥阳,垂又得万余人。群下再请上尊号,垂乃依晋中宗故事,称大将军大都督燕王,承制行事,号为统府,群下称臣,文表奏报,封拜官爵,皆如王制。命弟德为车骑大将军,封范阳王,兄子楷为征西大将军,封太原王,翟斌为建义大将军,封河南王,余蔚为征东将军,封扶余王,卫驹为鹰扬将军,慕容凤为建策将军。部署已定,即从石门筑起浮桥,渡河向邺。
mù róng nóng bēn liè rén shí, jiè sù wū huán rén lǔ lì jiā, lì zhì zhuàn xiǎng nóng, nóng dàn xiào bù shí. lì rù nèi yǔ qī dào:" mù róng láng nǎi shì guì rén, jīn dào wǒ jiā, zì hèn pín wēi, bù néng bèi jù shèng zhuàn, wèi zhī nài hé?" qī dá dào:" láng yǒu xióng cái dà zhì, jīn wú gù dào cǐ, qǐ tú wèi yǐn shí qǐ jiàn? qiè liào tā bì yǒu yǐn tú, jūn yí jí chū yǔ yì, bù bì duō yí." cǐ fù pō yǒu tè shí. lì yīn fù chū jiàn, nóng yǔ lì dào:" wǒ yù zài cǐ mù bīng, ruì tú xīng fù, qīng kě cóng wǒ fǒu?" lì biàn dā yìng dào:" sǐ shēng wéi mìng!" jǐn zūn kǔn jiào! nóng dà xǐ jìn shí, zuì bǎo jìn huān. sì yòu wǎng yuē wū huán bù háo zhāng xiāng. xiāng yì yuàn wèi xiào sǐ, yú shì nóng qū jū mín wèi shì zú, zhǎn mù wèi bīng, liè shang wèi qí, bìng shǐ zhào qiū shuō xià tú gè dōng yí wū huán děng zhòng, yuē tóng jǔ shì. yuǎn jìn qū jí, zhòng zhì shù wàn. nóng hào lìng zhěng sù, suí cái shǔ zhí, shàng xià tiě rán, bīng mín gòng yuè.
慕容农奔列人时,借宿乌桓人鲁利家,利置馔饷农,农但笑不食。利入内语妻道:“慕容郎乃是贵人,今到我家,自恨贫微,不能备具盛馔,为之奈何?”妻答道:“郎有雄才大志,今无故到此,岂徒为饮食起见?妾料他必有隐图,君宜亟出与议,不必多疑。”此妇颇有特识。利因复出见,农语利道:“我欲在此募兵,锐图兴复,卿可从我否?”利便答应道:“死生唯命!”谨遵阃教!农大喜进食,醉饱尽欢。嗣又往约乌桓部豪张骧。骧亦愿为效死,于是农驱居民为士卒,斩木为兵,裂裳为旗,并使赵秋说下屠各东夷乌桓等众,约同举事。远近趋集,众至数万。农号令整肃,随才署职,上下帖然,兵民共悦。
cháng lè gōng pī, shǐ bù jiàng shí yuè, lǜ zhe bù qí wàn rén, wǎng jī nóng jūn. nóng zhòng qǐng zhì liè rén chéng yǐ biàn zhàn shǒu, nóng xiào dào:" jīn jiū zhòng qǐ yì, wéi dí shì qiú, ruò dé zhàn shèng, dāng yǐ shān hé wèi chéng chí, qū qū liè rén, hé zú zhěng zhì ne!" xuán wén yuè jūn jiāng zhì, biàn mìng zhào qiū jí cān jūn qí wú téng jī yuè qián fēng, zhǎn fú shù bǎi rén, dé shèng huí yíng. cān jūn zhào qiān bái nóng dào:" yuè jiǎ zhàng suī jīng, rén xīn wēi hài, róng yì pò miè, qǐng jí jī wù yán!" nóng dá dào:" bǐ jiǎ zài wài, wǒ jiǎ zài xīn, ruò yǔ bǐ zhòu zhàn, wǒ jūn jiàn tā wài mào, wèi miǎn qiè jù, bù rú dài mù chū jī, kě bǎo bì shèng!" suì lìng jūn shì yán zhuāng dài mìng, wú dé wàng dòng. huì jiàn yuè lì zhà zì gù, fù xiào yǔ zhū jiàng dào:" yuè bīng jīng shì zhòng, bù zhī chéng ruì lái gōng, fǎn lì zhà wèi fáng, wǒ zhī tā wú néng wéi ne!" yīng wèi suǒ xiào. dài zhì rì mù, nǎi míng luó dòng zhòng, chū zhèn chéng xī, yá jiāng liú mù, qǐng xiān gōng yuè zhà, nóng jí shǐ wèi xiān fēng, lìng lǜ zhuàng shì shù bǎi, qián wǎng bá zhà, zì lǜ dà zhòng jì jìn. liú mù fèn yǒng zhí qián, huǐ zhà zhí rù, qín bīng dǐ dǎng bú zhù, xiàng hòu tuì què. shí yuè sù hào xiāo yǒng, bù kěn jù tuì, biàn chí qiāng yuè mǎ, lái yǔ liú mù jué dòu. yuè guāng yǐn yuē, huǒ jù mó hu, bǐ cǐ yī lái yī wǎng, zhàn le shù shí huí hé, bù fēn shèng fù. piān mù róng nóng huī zhòng rù zhà, hǎn shēng zhèn dì, dāo guāng shǎn chù, xuè ròu héng fēi, qín bīng duō bàn hài sàn, yuè yì wú xīn liàn zhàn, xiù huàng yī qiāng, huí mǎ biàn zǒu. mù yǎn míng shǒu kuài, jiù cóng yuè bèi hòu zhí cì yī dāo, yuè bù jí gù bì, dà jiào yī shēng, zhuàng luò mǎ xià, mù jí xià mǎ gē le yuè shǒu, fù shàng mǎ zhuī shā qín bīng, xuè liú shù lǐ, fāng cái shōu jūn huí chéng. yuè yǔ máo dāng, jiē qín xiāo jiàng, qín wáng jiān tè shǐ bāng zhù èr zi, zhèn shǒu jì yù, jí xiāng jì bài wáng, qín rén duó qì. xù máo shí èr rén zhàn mò, bǐ fǎ bù tóng.
长乐公丕,使部将石越,率着步骑万人,往击农军。农众请治列人城以便战守,农笑道:“今纠众起义,惟敌是求,若得战胜,当以山河为城池,区区列人,何足整治呢!”旋闻越军将至,便命赵秋及参军綦毋滕击越前锋,斩俘数百人,得胜回营。参军赵谦白农道:“越甲仗虽精,人心危骇,容易破灭,请急击勿延!”农答道:“彼甲在外,我甲在心,若与彼昼战,我军见他外貌,未免怯惧,不如待暮出击,可保必胜!”遂令军士严装待命,毋得妄动。会见越立栅自固,复笑语诸将道:“越兵精士众,不知乘锐来攻,反立栅为防,我知他无能为呢!”应为所笑。待至日暮,乃鸣锣动众,出阵城西,牙将刘木,请先攻越栅,农即使为先锋,令率壮士数百,前往拔栅,自率大众继进。刘木奋勇直前,毁栅直入,秦兵抵挡不住,向后退却。石越素号骁勇,不肯遽退,便持枪跃马,来与刘木决斗。月光隐约,火具模糊,彼此一来一往,战了数十回合,不分胜负。偏慕容农麾众入栅,喊声震地,刀光闪处,血肉横飞,秦兵多半骇散,越亦无心恋战,虚晃一枪,回马便走。木眼明手快,就从越背后直刺一刀,越不及顾避,大叫一声,撞落马下,木即下马割了越首,复上马追杀秦兵,血流数里,方才收军回城。越与毛当,皆秦骁将,秦王坚特使帮助二子,镇守冀豫,及相继败亡,秦人夺气。叙毛石二人战殁,笔法不同。
mù róng nóng jí shǐ liú mù, hán sòng yuè shǒu, chí bào chuí jūn, zì yǐn bīng suí hòu fù yè. chuí zhì yè xià, xiān jiē liú mù jié bào, jì yǔ nóng děng xiāng huì. nóng běn yóu dà zhòng tuī dài, quán chēng piào qí dà jiàng jūn, dū du hé běi zhū jūn shì. chuí jí lìng shí shòu guān jiē, lì shì zǐ bǎo wèi tài zǐ, gǎi qín jiàn yuán èr shí nián wèi yàn yuán nián, shǐ jiā chēng wéi hòu yān. yì shí liù guó zhōng zhī yī. fú sè cháo yí, gài rú jiù zhāng, dà fēng zōng shì gōng chén, jì wáng gōng hóu bó zǐ nán bǎi yú rén.
慕容农即使刘木,函送越首,驰报垂军,自引兵随后赴邺。垂至邺下,先接刘木捷报,继与农等相会。农本由大众推戴,权称骠骑大将军,都督河北诸军事。垂即令实授官阶,立世子宝为太子,改秦建元二十年为燕元年,史家称为后燕。亦十六国中之一。服色朝仪,概如旧章,大封宗室功臣,计王公侯伯子男百余人。
qín cháng lè gōng pī, shǐ shǔ lì jiāng ràng zhì chuí yíng, zé tā fù dé. chuí dá dào:" gū shòu qín wáng hòu ēn, wèi cháng bēi fù, gù yù bǎo quán cháng lè gōng, shǐ tā lǜ zhòng wǎng fù cháng ān, rán hòu xiū wǒ jiù yè, yǔ qín yǒng wèi lín hǎo, ruò cháng lè gōng zhí mí bù wù, wèi kěn jǔ yè chéng guī huán, gū zhǐ kě xī zhòng yǔ zhēng, yī jīng jué liè, kǒng cháng lè gōng pǐ mǎ qiú shēng, yě bù kě dé le." ràng lì shēng dào:" jiāng jūn bù róng běn guó, bèn mìng wǒ cháo, qǐ shàng dé yǒu gù yàn chǐ tǔ me? zhǔ shàng yǔ jiāng jūn fēng shū lèi bié, yī jiàn qīng xīn, qīn rú zōng zú, chǒng yú xūn jiù, cóng lái jūn chén jì yù, yǒu rú cǐ lóng hòu me? jīn yīn wáng shī xiǎo bài, suì yǒu yì tú, cháng lè gōng nǎi zhǔ shàng yuán zǐ, shòu mìng zhèn yè, qǐ kěn dī shǒu xià xīn, biàn jiāng quán yè xiāng ràng, jiāng jūn yù liè guàn huǐ miǎn, zì kě qióng jí bīng shì, hé láo duō yán! bù guò jiāng jūn nián chuí qī shí, pàn dào zhì bài, xuán shǒu bái qí, gāo shì zhōng chén, fǎn wèi nì guǐ, shí wèi miǎn lìng rén kě xī lī!" chuí tīng le ràng yán, dào yě wú yán kě bó. wéi zuǒ yòu dōu hèn ràng bù xùn, jù qǐng shā ràng, chuí yáo shǒu dào:" bǐ cǐ gè wèi qí zhǔ, ràng yǒu hé zuì?" réng yī lǐ qiǎn guī. yīn jí huī zhòng gōng yè, qiě qiǎn shǐ shàng biǎo cháng ān, yuàn sòng bù rù guān, qǐ hái yè chéng. biǎo wén yǒu yún:
秦长乐公丕,使属吏姜让至垂营,责他负德。垂答道:“孤受秦王厚恩,未尝背负,故欲保全长乐公,使他率众往赴长安,然后修我旧业,与秦永为邻好,若长乐公执迷不悟,未肯举邺城归还,孤只可悉众与争,一经决裂,恐长乐公匹马求生,也不可得了。”让厉声道:“将军不容本国,奔命我朝,岂尚得有故燕尺土么?主上与将军风殊类别,一见倾心,亲如宗族,宠逾勋旧,从来君臣际遇,有如此隆厚么?今因王师小败,遂有异图,长乐公乃主上元子,受命镇邺,岂肯低首下心,便将全邺相让,将军欲裂冠毁冕,自可穷极兵势,何劳多言!不过将军年垂七十,叛道致败,悬首白旗,高世忠臣,反为逆鬼,实未免令人可惜哩!”垂听了让言,倒也无言可驳。惟左右都恨让不逊,俱请杀让,垂摇首道:“彼此各为其主,让有何罪?”仍依礼遣归。因即麾众攻邺,且遣使上表长安,愿送不入关,乞还邺城。表文有云:
chén cái fēi gǔ rén, zhì huò qǐ xiāo qiáng, shēn yīng shí nán, guī mìng shèng cháo. bì xià ēn shēn zhōu hàn, wěi dāo wēi gù zhī yù, wèi wèi liè jiāng, jué tiǎn tōng hóu, shì zài lù lì shū chéng, cháng jù bù jí. qù xià huán chōng sòng sǐ, yī chū yún xiāo, huí tǎo yún chéng, fú guó wàn jì, sī chéng bì xià shén suàn zhī qí, yì yì yú chén wàng sǐ zhī xiào, fāng jiāng yìn mǎ guì zhōu, xuán qí mǐn huì, bù tú tiān zhù luàn dé, dà jià bān shī, bì xià dān mǎ bēn chén, chén fèng wèi fěi èr, qǐ wéi bì xià shèng míng, jiàn chén dān xīn, huáng tiān hòu tǔ, shí yì zhī zhī. chén fèng zhào běi xún, shòu zhì cháng lè, pī wài shī zhòng xīn, nèi duō cāi jì, lìng chén yě cì wài tíng, bù tīng yè miào. dīng líng nì shù, kòu bī yù zhōu, pī pò chén dān fù, xiàn yǐ shī chéng, wéi gěi bì zú èr qiān, jǐn wú bīng zhàng, fù lìng fēi lóng qián wèi cì kè. jí zhì luò yáng, píng yuán gōng huī, fù bù xìn nà. chén qiè wéi jìn wú huái yīn gōng gāo zhī lǜ, tuì wú lǐ guǎng shī lì zhī qiān, dàn jù qīng yíng, jiāo luàn hēi bái, diān dǎo shì fēi. dīng líng yí xià, yǐ chén zhōng ér jiàn yí, nǎi tuī chén wèi méng zhǔ, chén shòu tuō shàn shǐ, bù suí lìng zhōng, qì wàng xī jīng, huī tì jí mài. jūn cì shí mén, suǒ zài yún fù, suī zhōu wǔ zhī huì yú mèng jīn, hàn zǔ zhī jí yú gāi xià, bù qī zhī zhòng, shí yǒu shèn yān. yǔ tài zì háo. chén yù lìng cháng lè gōng jǐn zhòng xī hái, yǐ lǐ fā qiǎn, ér pī gù shǒu pǐ fū zhī zhì, bù dá biàn tōng zhī lǐ. chén xī nóng, shōu jí gù yíng, yǐ bèi bù yú, ér shí yuè qīng yè chéng zhī zhòng, qīng xiāng yǎn xí, bīng zhèn wèi jiāo, yuè yǐ yǔn shǒu. chén jì dān chē xuán zhěn, guī zhě rú yún, sī shí tiān fú, fēi chén zhī lì. qiě yè xì chén guó jiù dū, yīng jí huì jí, rán hòu xī xiàng shòu mìng, yǒng shǒu dōng fān, shàng chéng bì xià yù chén zhī yì, xià quán yú chén gǎn bào zhī chéng. jīn jìn bīng zhì yè, bìng yù pī yǐ tiān shí rén shì, ér pī bù chá jī yùn, dù mén zì shòu, shí chū tiǎo zhàn. bīng rèn xiāng jiāo, héng kǒng bīng shǐ wù zhōng, yǐ shāng bì xià tiān xìng zhī niàn. chén zhī cǐ chéng, wèi jiǎn tiān tīng, zhé è bīng zhǐ ruì, bù gǎn qióng gōng. fū yùn yǒu tuī yí, lái qù cháng shì, wéi bì xià jiàn zhī!
臣才非古人,致祸起萧墙,身婴时难,归命圣朝。陛下恩深周汉,猥叨微顾之遇,位为列将,爵忝通侯,誓在戮力输诚,尝惧不及。去夏桓冲送死,一出云消,回讨郧城,俘馘万计,斯诚陛下神算之奇,抑亦愚臣忘死之效,方将饮马桂州,悬旗闽会,不图天助乱德,大驾班师,陛下单马奔臣,臣奉卫匪贰,岂惟陛下圣明,鉴臣丹心,皇天后土,实亦知之。臣奉诏北巡,受制长乐,丕外失众心,内多猜忌,令臣野次外庭,不听谒庙。丁零逆竖,寇逼豫州,丕迫臣单赴,限以师程,惟给敝卒二千,尽无兵仗,复令飞龙潜为刺客。及至洛阳,平原公晖,复不信纳。臣窃维进无淮阴功高之虑,退无李广失利之愆,但惧青蝇,交乱黑白,颠倒是非。丁零夷夏,以臣忠而见疑,乃推臣为盟主,臣受托善始,不遂令终,泣望西京,挥涕即迈。军次石门,所在云赴,虽周武之会于孟津,汉祖之集于垓下,不期之众,实有甚焉。语太自豪。臣欲令长乐公尽众西还,以礼发遣,而丕固守匹夫之志,不达变通之理。臣息农,收集故营,以备不虞,而石越倾邺城之众,轻相掩袭,兵阵未交,越已陨首。臣既单车悬轸,归者如云,斯实天符,非臣之力。且邺系臣国旧都,应即惠及,然后西向受命,永守东藩,上成陛下遇臣之意,下全愚臣感报之诚。今进兵至邺,并喻丕以天时人事,而丕不察机运,杜门自守,时出挑战。兵刃相交,恒恐兵矢误中,以伤陛下天性之念。臣之此诚,未简天听,辄遏兵止锐,不敢穷攻。夫运有推移,来去常事,惟陛下鉴之!
qín wáng jiān dé biǎo, dāng rán fèn hèn, yě yǒu yī shū bào chuí dào:
秦王坚得表,当然愤恨,也有一书报垂道:
zhèn yǐ bù dé, tiǎn chéng líng mìng, jūn lín wàn bāng, èr shí yú nián yǐ. xiá fāng yōu yì, mò bù lái tíng, wéi dōng nán yī yú, gǎn wéi wáng mìng. zhèn yuán fèn liù shī, gōng xíng tiān fá, ér xuán jī bù diào, wáng shī bài jī, lài qīng zhōng chéng zhī zhì, fǔ yì zhèn gōng, shè jì zhī bù yǔn, qīng zhī lì yě. zhōng xīn cáng zhī, hé rì wàng zhī! fāng nǐ rèn qīng yǐ yuán xiāng, jué qīng yǐ jùn hóu, shù hóng jì jiān nán, jìng chóu xūn liè, hé yì bó yí hū huǐ bīng cāo, liǔ huì shū wèi yín fū, lǎn biǎo wǎn rán, yǒu cán cháo shì. qīng jì bù róng yú běn guó, pǐ mǎ ér tóu mìng, zhèn zé chǒng qīng yǐ jiāng wèi, lǐ qīng yǐ shàng bīn, rèn tóng jiù chén, jué qí xūn fǔ, shà xuè duàn jīn, pī xīn xiāng fù, wèi qīng shí shèn huái yīn, bǎo zhī xié lǎo, qǐ yì chù shuǐ fù zhōu, yǎng shòu fǎn hài, huǐ zhī shì qí, jiāng hé suǒ jí! dàn yán hài zhòng, kuā nǐ fēi cháng, zhōu wǔ zhī shì, qǐ qīng yōng rén suǒ kě bìng lùn zāi! shī lóng zhī niǎo, fēi luó suǒ jī tuō wǎng zhī jīng, qǐ gǔ suǒ zhì, qiào lù rèn huái, hé fán wén yě. niàn qīng chuí lǎo, lǎo ér wèi zéi, shēng wèi pàn chén, sǐ wèi nì guǐ, zhū zhāng yōu xiǎn, bù dú cún wáng, zhōng yuán shì nǚ, hé tòng rú zhī! zhèn zhī lì yùn xìng sàng, qǐ fù yóu qīng, dàn cháng lè píng yuán, yǐ wèi lì zhī nián, yù qīng yú liǎng dū, lǜ qí jīng lüè, wèi chēng zhèn xīn, suǒ hèn zhě cǐ yān ér yǐ, yú fù hé yán!
朕以不德,忝承灵命,君临万邦,二十余年矣。遐方幽裔,莫不来庭,惟东南一隅,敢违王命。朕爰奋六师,恭行天罚,而玄机不吊,王师败绩,赖卿忠诚之至,辅翼朕躬,社稷之不陨,卿之力也。中心藏之,何日忘之!方拟任卿以元相,爵卿以郡侯,庶弘济艰难,敬酬勋烈,何意伯夷忽毁冰操,柳惠倏为淫夫,览表惋然,有惭朝士。卿既不容于本国,匹马而投命,朕则宠卿以将位,礼卿以上宾,任同旧臣,爵齐勋辅,歃血断金,披心相付,谓卿食椹怀音,保之偕老,岂意畜水覆舟,养兽反害,悔之噬脐,将何所及!诞言骇众,夸拟非常,周武之事,岂卿庸人所可并论哉!失笼之鸟,非罗所羁;脱网之鲸,岂罟所制,翘陆任怀,何烦闻也。念卿垂老,老而为贼,生为叛臣,死为逆鬼,侏张幽显,布毒存亡,中原士女,何痛如之!朕之历运兴丧,岂复由卿,但长乐平原,以未立之年,遇卿于两都,虑其经略,未称朕心,所恨者此焉而已,余复何言!
chuí lǎn shū bù gù, dàn dū bīng wéi zhù yè chéng, gōng rù wài fú. qín fú pī tuì shǒu zhōng chéng, yǔ chuí xiāng chí, jīng xún wèi xià. chuí qiǎn lǎo ruò zhì wèi jùn féi xiāng, zhù zào xīn xīng chéng, zhì shǒu zī zhòng, fù lìng dì fàn yáng wáng dé, jí cóng zǐ tài yuán wáng kǎi děng, gōng jù fāng tóu guǎn táo, zhì shù ér hái. zì shì guān dōng liù zhōu jùn xiàn, yī cì jiàng yàn. qín běi dì zhǎng shǐ mù róng hóng, xì qián yān zhǔ mù róng wěi dì, wén chuí yǐ qǐ bīng huī fù, suì wáng bēn guān dōng, shōu jí xiān bēi yí zhòng, de shù qiān rén, hái tún huá yīn, zì chēng dū du shǎn xī zhū jūn shì, dà jiàng jūn, yōng zhōu mù, jì běi wáng. qín wáng jiān jí mìng jù lù gōng ruì wèi dà jiàng jūn, dū du zhōng wài zhū jūn shì, bìng shòu zuǒ jiāng jūn dòu chōng wèi zhǎng shǐ, lóng xiāng jiāng jūn yáo cháng wèi sī mǎ, bō bīng wǔ wàn, shǐ wǎng tǎo hóng. bīng duì fāng fā, hū bào píng yáng tài shǒu mù róng chōng, yì qǐ bīng hé dōng, gōng qín pú bǎn, chōng xì hóng dì, cóng qián qín miè yàn shí, chōng nián shàng zhǐ shí yǒu èr suì, yǔ nǎi zǐ qīng hé gōng zhǔ tóng wèi qín fú, chōng rù yē tíng. qīng hé gōng zhǔ, nián fāng èr qī, jù yǒu jué sè, zhèng shì fēn hán dòu gǎo, yàn ruò fú qú, jiān zěn kěn fàng guò, bī lìng shì qǐn. wáng guó nǚ ér, bù néng zì zhǔ, zhǐ hǎo yóu tā bǎi bù, chōng zuò wán wù. chōng yì miàn ruò guān yù, yǔ nǎi zǐ bù xiāng shàng xià, jiān yòu shì ruò luán tóng, chén xī yǔ gòng, pū shuò cí xióng, mí lí mò biàn. dāng shí cháng ān yǒu gē yáo yún:" yī cí fù yī xióng, shuāng fēi rù zǐ gōng." wáng měng zài rì, jí yán qiè jiàn, jiān bù dé yǐ qiǎn chōng chū gōng. qí chōng shāo zhǎng, biàn lìng wèi píng yáng tài shǒu, nǎ zhī tā dé le chǐ fú, yě chéng shì fā nàn, jìng yǔ xiōng qǐ bīng xiǎng yìng, xiǎo zi yǒu shī yǒng dào:
垂览书不顾,但督兵围住邺城,攻入外郛。秦苻丕退守中城,与垂相持,经旬未下。垂遣老弱至魏郡肥乡,筑造新兴城,置守辎重,复令弟范阳王德,及从子太原王楷等,攻据枋头馆陶,置戍而还。自是关东六州郡县,依次降燕。秦北地长史慕容泓,系前燕主慕容暐弟,闻垂已起兵恢复,遂亡奔关东,收集鲜卑遗众,得数千人,还屯华阴,自称都督陕西诸军事,大将军,雍州牧,济北王。秦王坚急命钜鹿公睿为大将军,都督中外诸军事,并授左将军窦冲为长史,龙骧将军姚苌为司马,拨兵五万,使往讨泓。兵队方发,忽报平阳太守慕容冲,亦起兵河东,攻秦蒲坂,冲系泓弟,从前秦灭燕时,冲年尚只十有二岁,与乃姊清河公主同为秦俘,充入掖廷。清河公主,年方二七,具有绝色,正是芬含豆暠,艳若芙蕖,坚怎肯放过,逼令侍寝。亡国女儿,不能自主,只好由他摆布,充做玩物。冲亦面若冠玉,与乃姊不相上下,坚又视若娈童,晨夕与共,扑朔雌雄,迷离莫辨。当时长安有歌谣云:“一雌复一雄,双飞入紫宫。”王猛在日,极言切谏,坚不得已遣冲出宫。俟冲稍长,便令为平阳太守,哪知他得了尺符,也乘势发难,竟与兄起兵响应,小子有诗咏道:
dào dǐ nán róng shèng nǚ róng, lóng yáng jué qǐ yì chēng xióng.
到底男戎胜女戎,龙阳崛起亦称雄。
kě zhī yī xùn yóu lái jiù, wù pí wán tóng zhǎng luàn fēng.
可知伊训由来旧,误毗顽童长乱风。
chōng fù pàn qín, qín wáng jiān bù dé bù fáng, yòu zhǐ hǎo diào bīng wǎng yù. yù zhī hé rén wéi jiāng, qiě dài xià huí zài biǎo.
冲复叛秦,秦王坚不得不防,又只好调兵往御。欲知何人为将,且待下回再表。
--------
qín wáng jiān fù zǐ zhī zòng chuí, tóng yī shī cè. chuí kě qǔ jiān ér bù qǔ, zhì fù yè yǐ hòu, shā lì shāo tíng, shǐ lù yì móu. sì qiě jiè zhēng tǎo zhī míng, xí shā fú fēi lóng, lián hé dí bīn, gōng rán pàn qín, zì hào yàn wáng. hé qí shě yì ér jiù nán, xiān shùn ér hòu nì yě, tuī chuí zhī yì, yǐ wéi yīng xióng jǔ shì, bù pò rén xiǎn, zòng jiān suǒ yǐ bào sī ēn, lián bīn suǒ yǐ fù jiù yè, jìn wén gōng tuì bì sān shè, zú bài chǔ yú chéng pú, hòu shì bù jī qí fù dé, chuí yì yóu shì ěr. qiě guān qí shàng biǎo qín tíng, yóu yǐ chén dào zì chǔ, suī fǎng zhī zhōu wǔ hàn gāo, bù wú guò kuā, rán qí bù yù yǐ pàn rén zì chǔ, yǐ zài yán biǎo. jiān zhī bào shū zé chuí, yǒu huǐ hèn yǔ. bù zhī jiān zhī zhì wáng, jiù yóu zì qǔ, wéi zhòng kòu jìn, yī bài tú dì, jí wú mù róng shì zhī fā nàn, ér yáo cháng děng sì xì ér dòng, níng bù zú yǐ luàn qín! qín gù wú jiǔ ān zhī lǐ yě, yú mù róng chuí hū hé yóu?
秦王坚父子之纵垂,同一失策。垂可取坚而不取,至赴邺以后,杀吏烧亭,始露异谋。嗣且借征讨之名,袭杀苻飞龙,联合翟斌,公然叛秦,自号燕王。何其舍易而就难,先顺而后逆也,推垂之意,以为英雄举事,不迫人险,纵坚所以报私恩,联斌所以复旧业,晋文公退避三舍,卒败楚于城濮,后世不讥其负德,垂亦犹是耳。且观其上表秦庭,犹以臣道自处,虽仿之周武汉高,不无过夸,然其不欲以叛人自处,已在言表。坚之报书责垂,有悔恨语。不知坚之致亡,咎由自取,违众寇晋,一败涂地,即无慕容氏之发难,而姚苌等伺隙而动,宁不足以乱秦!秦固无久安之理也,于慕容垂乎何尤?