strong zhuó huán wēn yí dū jīng liáng jiàng lǐ shì dàng píng bā shǔ strong
擢桓温移督荆梁 降李势荡平巴蜀
què shuō kāng dì qǐn jí, rì shèn yī rì, nèi wài zhū chén, miǎn bù dé yǒu xiē huáng jí. zuì jǐn yào de dì yī zhāo, shì chǔ sì wèi dìng, jiāng lái kāng dì bù qǐ, yīng yóu hé rén chéng tǒng? dà zhòng suì kāi jǐn jí huì yì, yī miàn qiě yáo wèn èr yǔ. yǔ bīng yǔ yì, réng yù tuī lì zhǎng jūn, nǐ lì kuài jī wáng yù wèi sì. jiàn sì shí qī huí. wéi hé chōng zài nèi jiàn yì, yuàn lì kāng dì zhǎng zǐ dān wèi tài zǐ, lǐng sī tú cài mó děng yì jiē zàn chéng. cǐ shí liǎng yǔ zài wài, biān cháng mò jí, nèi shì tǒng yóu hé chōng zuò zhǔ, yī jīng yì dìng, biàn jí cè dìng dōng gōng. liǎng yǔ yì wú kě nài hé, zhǐ yǒu àn hèn hé chōng bà le. huǐ bù gāi chū wài tú gōng. wèi jǐ, kāng dì gào bēng, nián jǐn èr shí yǒu èr, zài wèi zhǐ yuè liǎng nián, hé chōng děng fèng tài zǐ dān jí wèi, shì wèi mù dì. dān fǔ jí èr líng, zhèn rì lǐ xū rén bǎo bào, zěn néng qīn lǎn wàn jǐ? dāng xià yóu hé chōng cài mó, xiǎng chū yī cè, zūn kāng dì hòu chǔ shì wèi huáng tài hòu, jí qǐng tài hòu lín cháo shè zhèng, dāng xià tuī cài mó lǐng xián, shàng zòu tài hòu dào:
却说康帝寝疾,日甚一日,内外诸臣,免不得有些惶急。最紧要的第一着,是储嗣未定,将来康帝不起,应由何人承统?大众遂开紧急会议,一面且遥问二庾。庾冰庾翼,仍欲推立长君,拟立会稽王昱为嗣。见四十七回。惟何充在内建议,愿立康帝长子聃为太子,领司徒蔡谟等亦皆赞成。此时两庾在外,鞭长莫及,内事统由何充作主,一经议定,便即册定东宫。两庾亦无可奈何,只有暗恨何充罢了。悔不该出外图功。未几,康帝告崩,年仅二十有二,在位只阅两年,何充等奉太子聃即位,是为穆帝。聃甫及二龄,镇日里需人保抱,怎能亲揽万几?当下由何充蔡谟,想出一策,尊康帝后褚氏为皇太后,即请太后临朝摄政,当下推蔡谟领衔,上奏太后道:
sì huáng dàn zhé qí yí, jì chéng tiān tǒng, shuài tǔ zhái xīn, zhào shù méng lài, bì jìn zhǐ zī kūn dào, xùn lóng wén mǔ, xī tú shān guāng xià, jiǎn dí xī yīn, shí yóu xuān zhé yǐ lóng xiū zuò. fú wéi bì xià dé móu èr guī, shū měi guān jū, lín cháo shè zhèng, yǐ níng tiān xià. jīn shè jì wēi jí, zhào shù xuán mìng, chén děng zhāng huáng, yī rì wàn jǐ, shì yùn zhī qī, tiān lù suǒ zhōng, fēi fù chōng xū gāo ràng zhī rì. hàn hé xī shùn liè, bìng yì lín cháo, jìn míng mù zhǐ míng dì hòu yǔ shì. gù shì, yǐ wéi xiān zhì. chén děng bù shèng bēi bù, jǐn fú dì shàng qǐng, qǐ bì xià shàng shùn zǔ zōng, xià niàn chén lì, tuī gōng hóng dào, yǐ xié tiān rén, zé wàn bāng xié qìng, qún lí gēng shēng, tiān xià xìng shèn! chén děng xìng shèn!
嗣皇诞哲岐嶷,继承天统,率土宅心,兆庶蒙赖,陛(禁止)兹坤道,训隆文母,昔涂山光夏,简狄熙殷,实由宣哲以隆休祚。伏惟陛下德侔二妫,淑美关雎,临朝摄政,以宁天下。今社稷危急,兆庶悬命,臣等章惶,一日万几,事运之期,天禄所锺,非复冲虚高让之日。汉和熹顺烈,并亦临朝,近明穆指明帝后庾氏。故事,以为先制。臣等不胜悲怖,谨伏地上请,乞陛下上顺祖宗,下念臣吏,推公弘道,以协天人,则万邦协庆,群黎更生,天下幸甚!臣等幸甚!
chǔ tài hòu lǎn zòu hòu, yì xià le yī dào zhào zhǐ, wú fēi shuō shì" sì zhǔ yòu chōng, yí lài qún gōng tóng xīn jiā fǔ, jīn jì zhòng móu qiān tóng, kěn qiè shàng cí, dāng miǎn cóng suǒ qǐng, zàn zūn xiān hòu gù shì" yún yún. yú shì suì lín cháo chēng zhì. hé chōng xī tài hòu zhǐ, dú biǎo jiàn hòu fù chǔ póu, yí zǒng cháo zhèng. tài hòu nǎi mìng póu wèi shì zhōng, jiān wèi jiāng jūn, lù shàng shū shì. piān póu yǐ jìn qī bì xián, gù cí nèi zhí, jiān qǐng wài diào, nǎi gǎi shòu póu dū du xú yǎn qīng sān zhōu, bìng yáng zhōu èr jùn jūn shì, jiān xú yǎn èr zhōu cì shǐ, réng guān wèi jiāng jūn, chū zhèn jīng kǒu, lìng zhēng jiāng zhōu cì shǐ yǔ bīng rù cháo. bīng shì yǒu jí, bù biàn jiù zhēng, yǐ ér bìng dǔ, lín zhōng shí, yǔ zhǎng shǐ jiāng bīn dào:" wǒ jiāng sǐ le, bào guó chū xīn, bù néng zhōng zhǎn, qǐ fēi tiān mìng? wǒ sǐ yǐ hòu, liàn yòng cháng fú, wú dé wàng yòng guān wù ne!" yán qì ér shì. bīng qīng lián zì shǐ, lín cái bù gǒu, mò hòu wú juàn wèi qīn, yòu shì wú qiè yìng, jiā wú sī jī, shí rén chuán wéi měi tán. yī jié zhī zhǎng, yì bì bèi lù. fù wén cháo tíng, zhuī zèng shì zhōng sī kōng, yǔ shì zhōng chéng. yǔ yì dé bào, liú zi fāng zhī shù xiāng yáng, zì hái xià kǒu, jiān xiá bīng suǒ yí bù bīng. yǒu zhào lìng yì réng dū jiāng zhōu, bìng lǐng yù zhōu cì shǐ. yì biǎo cí yù zhōu, yòu qǐng yí zhèn lè xiāng, tíng yì bù xǔ. yì nǎi shàn xiū jūn qì, dà xiū jī gǔ, miǎn tú hòu jǔ. dàn shàng qiǎn yì zhōu cì shǐ zhōu fǔ xī yáng tài shǒu cáo jù, qīn rù shǔ jìng, yǔ shǔ jiāng lǐ huán jiē zhàn, dé pò shǔ bīng, duó de zī zhòng shēng chù, suí jí hái shī.
褚太后览奏后,亦下了一道诏旨,无非说是“嗣主幼冲,宜赖群公同心夹辅,今既众谋佥同,恳切上词,当勉从所请,暂遵先后故事”云云。于是遂临朝称制。何充希太后旨,独表荐后父褚裒,宜总朝政。太后乃命裒为侍中,兼卫将军,录尚书事。偏裒以近戚避嫌,固辞内职,坚请外调,乃改授裒都督徐兖青三州,并扬州二郡军事,兼徐兖二州刺史,仍官卫将军,出镇京口,另征江州刺史庾冰入朝。冰适有疾,不便就征,已而病笃,临终时,语长史江虨道:“我将死了,报国初心,不能终展,岂非天命?我死以后,殓用常服,毋得妄用官物呢!”言讫而逝。冰清廉自矢,临财不苟,殁后无绢为衾,又室无妾媵,家无私积,时人传为美谈。一节之长,亦必备录。讣闻朝廷,追赠侍中司空,予谥忠成。庾翼得报,留子方之戍襄阳,自还夏口,兼辖冰所遗部兵。有诏令翼仍督江州,并领豫州刺史。翼表辞豫州,又请移镇乐乡,廷议不许。翼乃缮修军器,大修积谷,勉图后举。但尚遣益州刺史周抚、西阳太守曹据,侵入蜀境,与蜀将李桓接战,得破蜀兵,夺得辎重牲畜,随即还师。
yuè nián yuán dàn, jìn tíng gǎi yuán yǒng hé, huáng tài hòu yù tài jí diàn, xuán shè bái shā wéi, bào dì lín xuān, bān zhào dà shè. jìn wǔ líng wáng xī wèi zhèn jūn dà jiàng jūn, kāi fǔ yí tóng sān sī, zhèn jūn jiāng jūn gù zhòng, wèi shàng shū yòu pú yè, qiě fù zhào chǔ póu rù fǔ. lì bù shàng shū liú xiá, jí zhǎng shǐ wáng hú zhī, xiàng póu jìn yán dào:" kuài jī wáng lìng dé yǎ wàng, kě zuò zhōu gōng, lǐ yí shòu yǐ dà zhèng, gōng hé fú tuī dé ràng měi, bì zhòng jiù qīng ne?" póu nǎi cí bù jiù zhēng, jí biǎo chēng kuài jī wáng yù, kě dāng dà rèn. yǒu zhào lìng yù wèi fǔ jūn dà jiàng jūn, lù shàng shū liù tiáo shì. lì bù diàn zhōng wǔ bīng tián cáo dù zhī wǔ mín hào wèi liù tiáo. yù qīng xū guǎ yù, hǎo wèi xuán cí, cháng yǐn liú tán wáng méng hán bó wèi tán kè, xī chāo wèi fǔ jūn yuàn, xiè wàn wèi cóng shì zhōng láng, qīng tán yí sú, zhì cǐ fù shèng, zhè yě shì sī mǎ jiā de qì yùn le.
越年元旦,晋廷改元永和,皇太后御太极殿,悬设白纱帷,抱帝临轩,颁诏大赦。进武陵王晞为镇军大将军,开府仪同三司,镇军将军顾众,为尚书右仆射,且复召褚裒入辅。吏部尚书刘遐,及长史王胡之,向裒进言道:“会稽王令德雅望,可作周公,理宜授以大政,公何弗推德让美,避重就轻呢?”裒乃辞不就征,即表称会稽王昱,可当大任。有诏令昱为抚军大将军,录尚书六条事。吏部殿中五兵田曹度支五民号为六条。昱清虚寡欲,好为玄辞,尝引刘惔王濛韩伯为谈客,郗超为抚军掾,谢万为从事中郎,清谈遗俗,至此复盛,这也是司马家的气运了。
huì yóu jiāng zhōu dū du yǔ yì shàng biǎo, bào chēng huàn bìng shén jù, tè jiàn cì zǐ yuán zhī wèi jīng zhōu cì shǐ, wěi yǐ hòu rèn. cháo zhǐ shàng wèi dá fù, jiē lián shì fù zhuàng shàng wén, nǎi zhuī zèng yì wèi chē qí jiāng jūn, yǔ shì yuē sù. dāng shí tíng chén huì yì, wèi:" zhū yǔ shì zài xī fān, rén xīn xiàng fù, bù rú cóng yì suǒ qǐng, jí lìng yuán zhī jì rèn." dú hé chōng bó chì dào:" jīng chǔ wèi wǒ guó xī mén, hù kǒu bǎi wàn, běi kòng qiáng hú, xī lín jìn shǔ, nán dào kě yòng yī bái miàn shào nián, dāng cǐ zhòng rèn me? wǒ kàn xiàn zài mù shǒu, zhǐ yǒu xú zhōu cì shǐ huán wēn, cái lüè guò rén, zú shǒu xī fān, wài cǐ kǒng jiē wèi jí ne." kuài jī wáng yù, yì yǐ wéi rán. dú dān yáng yǐn liú yù, sī bái yù dào:" wēn yuán yǒu dà cái, kě xī xīn shù wèi chún, cǐ rén dé zhì, shì wèi guó yōu. jīng zhōu dì kòng shàng yóu, sù hào xíng shèng, zěn kě lìng tā wǎng zhèn, niàng chéng hòu huàn? wèi dài wáng jì, bù rú zì qǐng chū shǒu. tán suī bù mǐn, cū jù zhì shí, ruò yǐ jūn sī mǎ jiàn wěi, xiào láo huī xià, liàng yì bù zhì fèn shì ne." yán rén suǒ wèi yán, bù wéi wú zhì. yù wèi xìn tán yán, jìng qiǎn shǐ chuán zhào, mìng wēn dài yì, dū du jīng liáng zhū zhōu jūn shì.
会由江州都督庾翼上表,报称患病甚剧,特荐次子爰之为荆州刺史,委以后任。朝旨尚未答复,接连是讣状上闻,乃追赠翼为车骑将军,予谥曰肃。当时廷臣会议,谓:“诸庾世在西藩,人心向附,不如从翼所请,即令爰之继任。”独何充驳斥道:“荆楚为我国西门,户口百万,北控强胡,西邻劲蜀,难道可用一白面少年,当此重任么?我看现在牧守,只有徐州刺史桓温,才略过人,足守西藩,外此恐皆未及呢。”会稽王昱,亦以为然。独丹阳尹刘昱,私白昱道:“温原有大才,可惜心术未纯,此人得志,适为国忧。荆州地控上游,夙号形胜,怎可令他往镇,酿成后患?为大王计,不如自请出守。惔虽不敏,粗具智识,若以军司马见委,效劳麾下,谅亦不至偾事呢。”言人所未言,不为无智。昱未信惔言,竟遣使传诏,命温代翼,都督荆梁诸州军事。
tán zì zhēn zhǎng, shì jū pèi guó, zǔ hóng, céng wèi guāng lù xūn, biǎo zì zhōng gǔ. hóng xiōng cuì, zì chún gǔ, guān zhì shì zhōng. hóng dì huáng, zì zhòng gǔ, guān zhì lì bù shàng shū. xiōng dì bìng yǒu shí míng, dōu rén cháng wèi luò zhōng yǎ yǎ, wéi yǒu sān gǔ. tán fù dān yì cháng wèi jìn líng tài shǒu, zhōng nián qù shì, jiā wú yí cái. tán yǔ mǔ rèn shì, yù jū jīng kǒu, zhī lǚ wèi yè, rén mò néng shí. dú wáng dǎo liú yì yán lǎn, tuī wèi qīng cái. hòu lái rù dēng shì jí, yīn wàng què qǐ, dé shàng míng dì nǚ lú líng gōng zhǔ. kuài jī wáng yù, dài rú shàng bīn, měi yī liè zuò, yǔ zhé jīng rén, wú gǎn yǔ biàn. jiù shì huán wēn, yì fú tā wěi lùn. wēn cháng wèn tán dào:" jìn rì kuài jī wáng tán xuán, yǒu jìn jìng fǒu?" tán dá dào:" dà yǒu jìn jìng, bù guò wèi liè shàng chéng, zhǐ hǎo pái zài dì sān liú lī." wēn jīng wèn dào:" dì yī liú dāng shǔ hé rén?" tán dá dào:" dāng zài wǒ bèi." wēn yī xiào ér sàn. xiǎo zi qián shí xù jí huán wēn, dàn yún wéi xuān chéng nèi shǐ huán yí zi, jiù zhōng shàng yǒu xǔ duō gù shì, shàng wèi xiáng zài, yīng gāi cuō yào shēn míng. wēn shēng wèi jí qī, wèi gù jiāng jūn wēn jiào suǒ jiàn, biàn wèi wēn yǒu qí gǔ, yòu shì wēn shǐ tí, shēng shén hóng zhuàng, jiào jí tàn wèi yīng wù. yí yīn yīng ér wèi jiào suǒ shǎng, suì qǔ míng wéi wēn, biǎo zì yuán zǐ. jiào xiào yǔ dào:" yí xìng wéi míng, cǐ hòu wǒ jiāng yì xìng ne." jí yí wèi sū jùn bù jiàng hán huǎng suǒ hài, jīng lìng jiāng bō, yì céng zhù huǎng. huán yí xùn nàn, jiàn qián wén. wēn nián fāng shí wǔ, zhěn gē qì xuè, shì fù fù chóu. bō yǐ fǎn zhèng, suí shí jiè bèi, wú xì kě chéng. yuè sān nián, bō bìng sǐ fā sāng, wēn yáng wèi diào kè, xié rèn zhǒng mén, tū rù sàng cì, zhuó sǐ bō zi biāo děng sān rén, suí jí zì shǒu. cháo tíng jiā wēn xiào yì, bù fù lùn zuì, wēn yǐ cǐ dé míng. jí wēn nián yú guān, zī mào shén wěi, miàn yǒu qī xīng. liú tán cháng yǔ rén dào:" wēn yǎn rú zǐ shí léng, xū zuò wèi máo zhé, shì sūn zhòng móu sī mǎ xuān wáng de liú yà ne." yǔ yǒu fēn cun, yǔ duì kuài jī wáng yù yǔ xiāng fú.
惔字真长,世居沛国,祖宏,曾为光禄勋,表字终嘏。宏兄粹,字纯嘏,官至侍中。宏弟潢,字仲嘏,官至吏部尚书。兄弟并有时名,都人尝谓洛中雅雅,唯有三嘏。惔父耽亦尝为晋陵太守,中年去世,家无遗财。惔与母任氏,寓居京口,织履为业,人莫能识。独王导留意延揽,推为清才。后来入登仕籍,音望鹊起,得尚明帝女庐陵公主。会稽王昱,待如上宾,每一列座,语辄惊人,无敢与辩。就是桓温,亦服他伟论。温尝问惔道:“近日会稽王谈玄,有进境否?”惔答道:“大有进境,不过未列上乘,只好排在第三流哩。”温惊问道:“第一流当属何人?”惔答道:“当在我辈。”温一笑而散。小子前时叙及桓温,但云为宣城内史桓彝子,就中尚有许多故事,尚未详载,应该撮要申明。温生未及期,为故将军温峤所见,便谓温有奇骨,又试温使啼,声甚洪壮,峤极叹为英物。彝因婴儿为峤所赏,遂取名为温,表字元子。峤笑语道:“移姓为名,此后我将易姓呢。”及彝为苏峻部将韩晃所害,泾令江播,亦曾助晃。桓彝殉难,见前文。温年方十五,枕戈泣血,誓复父仇。播已反正,随时戒备,无隙可乘。越三年,播病死发丧,温佯为吊客,挟刃踵门,突入丧次,斫死播子彪等三人,随即自首。朝廷嘉温孝义,不复论罪,温以此得名。及温年逾冠,姿貌甚伟,面有七星。刘惔尝语人道:“温眼如紫石棱,须作猬毛磔,是孙仲谋司马宣王的流亚呢。”语有分寸,与对会稽王昱语相符。
jì ér wēn dé shàng gōng zhǔ, jiàn qián. lèi rèn zhì jīng liáng dū du, tā běn shì gè háo shuǎng bù jī pì nì yī qiè de rén wù. jì dé pán jù shàng yóu, shǒu wò zhòng bīng, dāng rán xiǎng zuò xiē shì yè, xiǎn xiē wēi fēng. dào le yǒng hé èr nián, hé chōng yòu fù bìng mò, jìn tíng yǔ shì wén mù, tè jìn qián guó zǐ jì jiǔ gù hé wèi shàng shū lìng, qián sī tú zhǎng shǐ yīn hào wèi yáng zhōu cì shǐ. zhè liǎng rén wéi chǔ póu suǒ jiàn. hé yǐ xiào zhù míng, zhèng zhí yǒu yú, gàn jì bù zú. hào fù míng xiàn, cháng wèi yù zhāng tài shǒu, jiù shì bù kěn jì shū zhì zhū liú shuǐ de yīn hóng qiáo, xiàn zì hóng qiáo. hào sù shàng fēng liú, tán tǔ bù sú, qián wèi yǔ liàng cān jūn, dé liàng xìn rèn. liàng mò hòu, píng jū mù cè, lǚ zhēng bù qǐ. shí rén mù wèi guǎn gé, wáng méng xiè shàng, qiě xiāng xié quàn jià, bù dé yāo yǔn, guī tú hù yǔ dào:" shēn yuán bù qǐ, rú cāng shēng hé?" shēn yuán jí hào xiǎo zì. hào yuè bù kěn chū, yuè fù lìng míng. dú yǔ yì wèi:" sāng luàn shí dài, cǐ bèi zhǐ yīng shù zhū gāo gé, qí tiān xià tài píng, zài yì rèn shǐ." sì yì wèi jiāng jīng dū du, nǐ pì jié wèi sī mǎ, zhì shū yǔ hào, yǒu" wú wèi wáng yí fǔ, jí wáng yǎn, jiàn qián. dāng chū tú jì shì" děng yǔ, hào dāng rán bù jiù. huán wēn yì cháng qīng hào, wèi shǎo shí cháng yǔ hào yóu xì, gòng qí zhú mǎ, wǒ jiāng zhú mǎ qì qù, hào zhé qǔ guī, kě jiàn hào chū wǒ xià. zhì shì mìng hào wèi yáng zhōu cì shǐ, hào shàng gù cí. kuài jī wáng yù, yí shū quàn miǎn, zhì yǒu" zú xià qù jiù, guān xì xīng fèi" èr yǔ, yú shì hào nǎi shòu mìng jiù zhí. hé bì bǎi zhè bān jià zi? huán wēn yǐn jiā bǐ bó, měi tàn cháo tíng yòng rén shī yí, wéi yīn qíng jí jiàn gōng, shàng wú xiá gù jí nèi shì, dàn yǔ liáo zuǒ děng yì fá hú shǔ, zhǔn bèi chū shī. jiāng xià xiāng yuán qiáo bái wēn dào:" hú shǔ èr kòu, jù wèi wǒ huàn, dàn shǔ suī xiǎn gù, bǐ hú wéi ruò, zài jiā lǐ shì wú dào, chén mín bù fù, ruò yòng jīng zú wàn rén, qīng jī jí jìn, zhí qū shǔ jìng, dài bǐ jǐng jué, wǒ yǐ dé rù jù xiǎn yào, jiù shǐ lǐ shì jūn chén, chū lái dǐ yù, yě kě yī zhàn chéng qín le." wēn dà xǐ dào:" chéng rú qīng yán." jiàng zuǒ děng shàng duō yì yì, wèi:" wǒ jūn rù shǔ, zhào bì chéng xū xí wǒ, bù kě bù fáng." yuán qiáo yòu shēn bó dào:" jié zhào jiǔ jù hé shuò, nèi hòng bù yǐ, shì yì jìn shuāi. qiě wén wǒ wàn lǐ chū zhēng, zǒng dào wǒ yǒu nèi bèi, wèi gǎn qīng jǔ, jiù shǐ yú hé nán lái, yán jiāng zhū jūn, yì zú zì shǒu, kě wú tā yōu. wéi shǔ tǔ fù shí, hào chēng tiān fǔ, cóng qián zhū gě wǔ hòu shì shǔ wèi gù, kàng héng zhōng xià, jīn jí bù néng wéi hài, jiū jìng tā jù zhù shàng yóu, yì wèi kòu dào, wǒ ruò chéng jī xí qǔ, dé shǔ cái, fǔ shǔ zhòng, qǐ fēi guó jiā de dà lì me?" wēn fèn qǐ dào:" wǒ zhì jué le, qīng kě wèi wǒ xiān qū, wǒ wèi qīng hòu yīng, miè shǔ jiù zài cǐ jǔ le." qiáo yīng shēng dào:" yuàn xiào wēi láo." wēn suì lìng qiáo lǜ shuǐ jūn èr qiān rén, chōng zuò qián fēng, zì yǔ yì zhōu cì shǐ zhōu fǔ, nán jùn tài shǒu qiáo wáng wú jì děng, lǐng jūn jì jìn, jí rì bài biǎo rù dōu, bù dài fù bào, biàn jí qǐ xíng. jìn tíng jiē dào wēn biǎo, lǜ wēn bīng shǎo wú jì, zhòu rù xiǎn dì, kǒng nán chéng gōng. dú dān yáng yǐn liú tán, liào wēn bì kè, huò wèn tán rú hé xiān zhī? tán xiào dào:" wēn sù hǎo bó, jīn rì fá shǔ, yǔ bó xiāng sì, ruò zì zhī bù shèng, rú hé kěn xíng? dàn kǒng wēn jì shèng shǔ, wèi miǎn zhuān zì, dǎo shì cháo tíng de yǐn yōu le." shǐ zhōng shì kàn tòu wēn zhì. zhè qiě bù bì xù xù.
既而温得尚公主,见前。累任至荆梁都督,他本是个豪爽不羁、睥睨一切的人物。既得蟠踞上游,手握重兵,当然想做些事业,显些威风。到了永和二年,何充又复病殁,晋廷予谥文穆,特进前国子祭酒顾和为尚书令,前司徒长史殷浩为扬州刺史。这两人为褚裒所荐。和以孝著名,正直有余,干济不足。浩父名羡,尝为豫章太守,就是不肯寄书、掷诸流水的殷洪乔,羡字洪乔。浩素尚风流,谈吐不俗,前为庾亮参军,得亮信任。亮殁后,屏居墓侧,屡征不起。时人目为管葛,王濛谢尚,且相偕劝驾,不得邀允,归途互语道:“深源不起,如苍生何?”深源即浩小字。浩越不肯出,越负令名。独庾翼谓:“丧乱时代,此辈只应束诸高阁,俟天下太平,再议任使。”嗣翼为江荆都督,拟辟洁为司马,致书与浩,有“毋为王夷甫,即王衍,见前。当出图济世”等语,浩当然不就。桓温亦尝轻浩,谓少时尝与浩游戏,共骑竹马,我将竹马弃去,浩辄取归,可见浩出我下。至是命浩为扬州刺史,浩尚固辞。会稽王昱,贻书劝勉,至有“足下去就,关系兴废”二语,于是浩乃授命就职。何必摆这般架子?桓温隐加鄙薄,每叹朝廷用人失宜,惟因情急建功,尚无暇顾及内事,但与僚佐等议伐胡蜀,准备出师。江夏相袁乔白温道:“胡蜀二寇,俱为我患,但蜀虽险固,比胡为弱,再加李势无道,臣民不附,若用精卒万人,轻赍疾进,直趋蜀境,待彼警觉,我已得入据险要,就使李氏君臣,出来抵御,也可一战成擒了。”温大喜道:“诚如卿言。”将佐等尚多异议,谓:“我军入蜀,赵必乘虚袭我,不可不防。”袁乔又申驳道:“羯赵久据河朔,内讧不已,势亦濅衰。且闻我万里出征,总道我有内备,未敢轻举,就使逾河南来,沿江诸军,亦足自守,可无他忧。惟蜀土富实,号称天府,从前诸葛武侯恃蜀为固,抗衡中夏,今即不能为害,究竟他据住上游,易为寇盗,我若乘机袭取,得蜀财,抚蜀众,岂非国家的大利么?”温奋起道:“我志决了,卿可为我先驱,我为卿后应,灭蜀就在此举了。”乔应声道:“愿效微劳。”温遂令乔率水军二千人,充作前锋,自与益州刺史周抚,南郡太守谯王无忌等,领军继进,即日拜表入都,不待复报,便即启行。晋廷接到温表,虑温兵少无继,骤入险地,恐难成功。独丹阳尹刘惔,料温必克,或问惔如何先知?惔笑道:“温素好博,今日伐蜀,与博相似,若自知不胜,如何肯行?但恐温既胜蜀,未免专恣,倒是朝廷的隐忧了。”始终是看透温志。这且不必絮叙。
qiě shuō shǔ yǐ chēng hàn, hàn zhǔ lǐ shì, jiù shì lǐ shòu de tài zǐ. jiàn sì shí liù huí. shòu cuàn wèi hòu, cháng yù yǔ zhào lián héng tú jìn, jīng gōng zhuàng zài sān jiàn zǔ, fāng cái zhōng zhǐ. zhuàng quàn shòu xiàng jìn chēng fān, shòu zhōng bù cóng, yīn cǐ zhuàng cí jí guī lǐ, zhōng shēn bù fù rù chéng dū. shòu chū shàng kuān jiǎn, xuán yóu shǐ chén wǎng fǎn yè zhōng, lǚ shù shí hǔ wēi qiáng, gōng diàn měi lì, xíng jìn kē yán, shòu bù jīn shēng mù, nǎi gǎi cóng chǐ tài, yě jū rán dà xiū gōng shì, guǎng záo bēi chí, mù gōng xìng yì, duō duō yì shàn. chén xià ǒu yǒu jiàn yì, jí zhǐ wèi fěi bàng, zhì zhū jí xíng. zuǒ pú yè cài xìng, rù gōng jí jiàn, jìng bèi chì chū chǔ zhǎn. yòu pú yè lǐ yí, yě yīn zhí yán wǔ zhǐ, wū yǐ tā zuì, xià yù lùn sǐ. bìng bǎ lǐ xióng zhū zǐ, yī lǜ pián lù. hǎo róng yì guò le wǔ nián, hū dé le yī zhǒng zhòng bìng, zhèn rì lǐ kuáng yán zhān yǔ, nào gè bù xiū, bú shì shuō lǐ yí suǒ mìng, jiù shì shuō cài xìng shēn yuān, xuān zào le hǎo jǐ tiān, zhōng luò de yī mìng ma hū, fú wéi shàng xiǎng. tài zǐ shì sì chēng hàn dì, gǎi yuán tài hé, zūn dí mǔ yán shì wèi huáng tài hòu, shēng mǔ lǐ shì wèi tài hòu. yán shì wú zi, shì wèi shòu qiè lǐ shì suǒ chū. lǐ fù míng fèng, qián wèi lǐ xiāng suǒ shā, fèng nǚ mò rù yè tíng, shēn cháng mào měi, zī tài dòng rén, shòu suì nà wèi qiè yìng, shēng zǐ míng shì. shā rén fù ér nà qí nǚ, guài bù dé shēng wáng guó ér. shì yì nǎo mǎn cháng féi, yāo dài shí sì wéi, yóu shàn fù yǎng, shǔ rén chēng wéi qí zī. suǒ qǔ qī shì, yě shì xìng lǐ, fù zuò zi shù. jí wèi hòu, cè wèi huáng hòu. lǐ hòu yě lián shēng shù nǚ, bù dé yī nán.
且说蜀已称汉,汉主李势,就是李寿的太子。见四十六回。寿篡位后,尝欲与赵连横图晋,经龚壮再三谏阻,方才中止。壮劝寿向晋称藩,寿终不从,因此壮辞疾归里,终身不复入成都。寿初尚宽俭,旋由使臣往返邺中,屡述石虎威强,宫殿美丽,刑禁苛严,寿不禁生慕,乃改从侈汰,也居然大修宫室,广凿陂池,募工兴役,多多益善。臣下偶有谏议,即指为诽谤,置诸极刑。左仆射蔡兴,入宫极谏,竟被叱出处斩。右仆射李嶷,也因直言忤旨,诬以他罪,下狱论死。并把李雄诸子,一律骈戮。好容易过了五年,忽得了一种重病,镇日里狂言谵语,闹个不休,不是说李嶷索命,就是说蔡兴伸冤,喧噪了好几天,终落得一命吗呼,伏惟尚飨。太子势嗣称汉帝,改元太和,尊嫡母阎氏为皇太后,生母李氏为太后。阎氏无子,势为寿妾李氏所出。李父名凤,前为李骧所杀,凤女没入掖庭,身长貌美,姿态动人,寿遂纳为妾媵,生子名势。杀人父而纳其女,怪不得生亡国儿。势亦脑满肠肥,腰带十四围,犹善附仰,蜀人称为奇姿。所娶妻室,也是姓李,父作子述。即位后,册为皇后。李后也连生数女,不得一男。
shì dì hàn wáng guǎng, qiú wèi tài dì, shì bù kěn yǔn. jiù chén mǎ dāng jiě sī míng, xiāng xié rù jiàn dào:" bì xià xiōng dì bù duō, ruò fù jiā fèi chù, kǒng yì gū wēi, bù rú cóng hàn wáng yì, kě gù guó jī." shì mò rán bù dá. liǎng rén yòu fù lì qǐng, rě dòng shì nù, jiāng tā men chì chū. sì fù yí mǎ dāng děng yǔ guǎng yǒu móu, jìng shǐ xiàng guó dǒng jiǎo, shōu zhū mǎ dāng jiě sī míng, yí jí sān zú. sī míng sù yǒu zhì móu, kàng zhí gǎn jiàn, lín xíng cháng tàn dào:" guó jiā bù wáng, lài yǒu wǒ děng shù rén, jīn wǒ děng wú zuì zāo zhū, guó wáng bù yuǎn le." shuō zhe, shēn shǒu jiù xíng, háo wú jù tài. mǎ dāng yì sù dé mín xīn, jí liǎng rén sǐ hòu, shì zú wú bù dòng āi. shì qiě lìng tài bǎo lǐ yì, xí zhí hàn wáng guǎng, biǎn guǎng wéi lín qióng hóu. guǎng fú dú zì jìn, yì dé shòu mìng wèi zhèn dōng dà jiàng jūn, zhèn shǒu jìn shòu. yuè nián, yì jìng móu fǎn, gōng xiàn bā dōng, shǔ rén xiāng shuài cóng yì, jù zhì shù wàn, suì jìn pò chéng dū. shì dēng chéng jù zhàn, yì dān qí tū mén, shǒu bīng qù yì bù fáng, àn fàng lěng jiàn, dé zhòng yì nǎo, dǎo bì mǎ xià, pàn zhòng hài sàn. shì yǐn bīng tú chāo yì jiā, dú jiàn yì nǚ yǒu sè, dài tā sǐ zuì, dài huí gōng zhōng. shì xī jí lìng tā shì qǐn, yī yè huān yú, qū jǐn ēn ài, jí dàn jí fēng nǚ wèi fēi, bìng dà shè jìng nèi, gǎi yuán jiā níng. zì shì rì yì yín zòng, yú cái hào sè, měi lìng nèi shì fǎng qiú měi fù, bù wèn tā yǒu fū wú fū, dàn jiào miàn mào sháo xiù, jǐn lìng qiáng qǔ rù gōng, gāi fū huò shāo zhēng zhí, dāng jí shā sǐ. hòu tíng fù nǚ, duō zhì qiān bǎi, shì suì rì yè xuān yín, bù wèn guó shì, zuò cǐ zhòng pàn qīn lí, yí liáo sì qǐ. qún xià jiàn zhēng, wú yī tīng cóng, fǎn qiě héng qǐ yí lù, yuān qì yíng qú. gōng rén zhāng shì, yāo yín shàn mèi, dà dé shì chǒng. yī xī, hū huà dà bān lǐ shé, zhǎng yuē zhàng yú, yóu shì zhú chū gōng mén, cuàn rù yuàn zhōng. dào le yè bàn, shé fù rù gōng, wò shì chuáng xià, shì yì jīng jù, hū lìng wǔ shì, jiāng shé shā sǐ. zhāng shì xiǎng shì shé yāo, gù zhōng huà wéi shé, dàn fù rén xīn xìng, duō bàn shì shé xiē, huàn yǐng hé zú shēn guài? hái yǒu yí gè zhèng měi rén, yě shì shì suǒ chǒng ài, hū rán huà wéi cí hǔ, shì shí gōng rén. gōng rén dà huá, gè chí xiè qū zhú, hǔ jìng zì bì. cǐ wài guài yì, bù kě shèng jǔ. shì shàng bù shǎo gǎi, yī rán huāng yín.
势弟汉王广,求为太弟,势不肯允。旧臣马当解思明,相偕入谏道:“陛下兄弟不多,若复加废黜,恐益孤危,不如从汉王议,可固国基。”势默然不答。两人又复力请,惹动势怒,将他们叱出。嗣复疑马当等与广有谋,竟使相国董皎,收诛马当解思明,夷及三族。思明素有智谋,抗直敢谏,临刑长叹道:“国家不亡,赖有我等数人,今我等无罪遭诛,国亡不远了。”说着,伸首就刑,毫无惧态。马当亦素得民心,及两人死后,士卒无不动哀。势且令太保李奕,袭执汉王广,贬广为临邛侯。广服毒自尽,奕得受命为镇东大将军,镇守晋寿。越年,奕竟谋反,攻陷巴东,蜀人相率从奕,聚至数万,遂进迫成都。势登城拒战,奕单骑突门,守兵觑奕不防,暗放冷箭,得中奕脑,倒毙马下,叛众骇散。势引兵屠抄奕家,独见奕女有色,贷她死罪,带回宫中。是夕即令她侍寝,一夜欢娱,曲尽恩爱,诘旦即封女为妃,并大赦境内,改元嘉宁。自是日益淫纵,渔财好色,每令内侍访求美妇,不问她有夫无夫,但教面貌韶秀,尽令强取入宫,该夫或稍争执,当即杀死。后庭妇女,多至千百,势遂日夜宣淫,不问国事,坐此众叛亲离,夷獠四起。群下谏诤,无一听从,反且横起夷戮,冤气盈衢。宫人张氏,妖淫善媚,大得势宠。一夕,忽化大斑理蛇,长约丈余,由势逐出宫门,窜入苑中。到了夜半,蛇复入宫,卧势床下,势益惊俱,呼令武士,将蛇杀死。张氏想是蛇妖,故终化为蛇,但妇人心性,多半是蛇蝎,幻影何足深怪?还有一个郑美人,也是势所宠爱,忽然化为雌虎,噬食宫人。宫人大哗,各持械驱逐,虎竟自毙。此外怪异,不可胜举。势尚不少改,依然荒淫。
mò dé biān shù jí bào, jìn huán wēn yǐn jūn rù jìng, qián fēng yǐ dào qīng yī jiāng, shì nǎi chū diào jiàng shì, qiǎn shū fù yòu wèi jiāng jūn lǐ fú, cóng dì zhèn nán jiāng jūn lǐ quán, yǔ qián jiāng jūn zǎn jiān děng, dài lǐng shù qiān rén, zì shān yáng qū wǎng hé shuǐ, dǔ jié jìn jūn. zhū jiàng wèi yí shè fú jiāng nán, yǐ yì dài láo, zǎn jiān bù cóng, yǐn bīng dù jiāng, jìng xiàng qián wéi jìn fā. nà shí jìn jūn yǐ jìn cì péng mó, yǔ hàn bīng xiāng jù bù yuǎn. huán wēn nǐ fēn zuò liǎng jūn, yì dào bìng jìn, yuán qiáo dào:" jīn xuán jūn shēn rù, bù huáng fǎn gù, shì ruò dé jì, dà gōng kě chéng, fǒu zé jiāng wú yí lèi. wèi wǒ jūn jì, wéi yǒu tóng xīn bìng lì, yī zhàn yáng wēi, ruò fēn zuò liǎng lù, fǎn zhì jūn xīn bù yī, yī huò piān bài, dà shì qù le. gù bù rú hé jūn jí jìn, qì qù fǔ zèng, dàn jī sān rì gān liáng, shì wú hái zhì, fāng dé jiàng shì sǐ lì, zhàn shèng kě yù jué le." wēn yī qiáo yì, liú cān jūn sūn shèng zhōu chǔ, zài péng mó shǒu zhù zī zhòng, zì lǜ bù bīng, jìng qū chéng dū. shǔ jiāng lǐ fú, jìn gōng péng mó, bèi sūn shèng yī gǔ jī tuì. huán wēn jìn yù lǐ quán, sān zhàn sān jié, shǔ bīng jǐn bài hái chéng dū. zǎn jiān dào le qián wéi, fāng zhī yǔ wēn yì dào, jí máng fǎn dù shā tóu jīn, hái jiù chéng dū, xíng zhì shí lǐ mò, dàn jiàn jìn chē yǐ pái hǎo zhèn shì, jīng qí jiǎ zhàng, shèn shì jīng yán, bù yóu de hún chí pò sàn, xiāng shuài cuàn qù.
蓦得边戍急报,晋桓温引军入境,前锋已到青衣江,势乃出调将士,遣叔父右卫将军李福,从弟镇南将军李权,与前将军昝坚等,带领数千人,自山阳趋往合水,堵截晋军。诸将谓宜设伏江南,以逸待劳,昝坚不从,引兵渡江,竟向犍为进发。那时晋军已进次彭模,与汉兵相距不远。桓温拟分作两军,异道并进,袁乔道:“今悬军深入,不遑返顾,事若得济,大功可成,否则将无遗类。为我军计,惟有同心并力,一战扬威,若分作两路,反致军心不壹,一或偏败,大事去了。故不如合军亟进,弃去釜甑,但赍三日干粮,示无还志,方得将士死力,战胜可豫决了。”温依乔议,留参军孙盛周楚,在彭模守住辎重,自率步兵,径趋成都。蜀将李福,进攻彭模,被孙盛一鼓击退。桓温进遇李权,三战三捷,蜀兵尽败还成都。昝坚到了犍为,方知与温异道,急忙返渡沙头津,还救成都,行至十里陌,但见晋车已排好阵势,旌旗甲仗,甚是精严,不由的魂驰魄散,相率窜去。
shì wén gè jūn jù kuì, bù dé yǐ nǎi xī zhòng chū zhàn, dào le zé qiáo, zhèng yǔ wēn jūn xiāng yù, liǎng xià jiāo zhàn, shǔ bīng què yě lì hài, yíng tóu tòng jī. jìn cān jūn gōng hù zhèn wáng, wēn wèi kěn jù què, shàng zì huī jūn qián bó, bù fáng qián miàn tū lái yī jiàn, xiǎn xiē ér shè zhòng nǎo qián, kuī de wēn yǎn míng shǒu kuài, zòng pèi yī yuè, nà jiàn xiàng mǎ tóu là xià, dé miǎn shòu shāng. wēn zāo cǐ yī xià, yě jué dǎn hán, biàn lè mǎ bù jìn. dà zhòng jù bù gǎn xiàng qián, jí yù tuì huán, lìng gǔ lì jī gǔ tuì bīng. piān gǔ lì wù zuò jìn gǔ, yòu péng péng bó bó de léi jiāng qǐ lái, yuán qiáo bá jiàn dāng xiān, dū zhòng lì zhàn. yú shì rén rén pàn sǐ, zhēng tū dí zhèn. shì bù néng dǐ yù, bài huí chéng dū, gè jūn jiē kuì. wēn suì jìn báo chéng dū chéng, sì miàn zòng huǒ, fén huǐ chéng mén, shǒu bīng dà hài, yī rì shù jīng. hàn zhōng shū jiān wáng gǔ, sàn qí cháng shì cháng qú, quàn shì chū jiàng. shì zhuǎn wèn shì zhōng féng fú, fú dá dào:" dōng hàn shí wú hàn zhēng shǔ, jǐn zhū gōng sūn shì, jīn jìn xià shū bù shè, ruò zhū lǐ chū jiàng, kǒng yì wèi bì néng bǎo quán ne." shì nǎi yè kāi chéng mén, yǔ zǎn jiān děng tū wéi chū zǒu, bēn zhì jiā méng chéng. táo yì wú yì. wēn dé rù chéng dū, nǐ jí qiǎn bīng zhuī shì, kě qiǎo shì qiǎn sàn qí cháng shì wáng yòu, lái sòng jiàng shū, yóu wēn zhǎn kāi, zhī jiàn zhǐ shàng xiě zhe dào:
势闻各军俱溃,不得已乃悉众出战,到了笮桥,正与温军相遇,两下交战,蜀兵却也利害,迎头痛击。晋参军龚护阵亡,温未肯遽却,尚自麾军前搏,不防前面突来一箭,险些儿射中脑前,亏得温眼明手快,纵辔一跃,那箭向马头落下,得免受伤。温遭此一吓,也觉胆寒,便勒马不进。大众俱不敢向前,即欲退还,令鼓吏击鼓退兵。偏鼓吏误作进鼓,又蓬蓬勃勃的擂将起来,袁乔拔剑当先,督众力战。于是人人拚死,争突敌阵。势不能抵御,败回成都,各军皆溃。温遂进薄成都城,四面纵火,焚毁城门,守兵大骇,一日数惊。汉中书监王嘏,散骑常侍常璩,劝势出降。势转问侍中冯孚,孚答道:“东汉时吴汉征蜀,尽诛公孙氏,今晋下书不赦,若诸李出降,恐亦未必能保全呢。”势乃夜开城门,与昝坚等突围出走,奔至葭萌城。逃亦无益。温得入成都,拟即遣兵追势,可巧势遣散骑常侍王幼,来送降书,由温展开,只见纸上写着道:
wěi jiā níng èr nián, lüè yáng lǐ shì, kòu tóu sǐ zuì, fú wéi dà jiàng jūn jié xià: xiān rén bō liú, shì xiǎn yīn xìn, qiè yǒu shuāng shǔ, shì yǐ àn ruò, fù tǒng mò chǔ, tōu ān rěn rǎn, wèi néng gǎi tú. wěi fán zhū xuān, jiàn mào xiǎn zǔ, jiàng shì kuáng yú, gān fàn tiān wēi, yǎng cán fǔ kuì, jīng hún fēi sàn, gān shòu fǔ zhì, yǐ xìn jūn gǔ. fú wéi dà jìn, tiān wǎng huī hóng, zé jí sì hǎi, ēn guò yáng rì, bī pò cāng cù, zì tóu cǎo yě. jí rì dào bái shuǐ chéng, jǐn qiǎn sī shǔ sàn qí cháng shì wáng yòu, fèng jiān yǐ wén, bìng chì zhōu jùn tóu gē shì zhàng, qióng chí zhī yú, dài mìng lòu kè, zhū qǐ jīn jiàn! wēn jì dé jiàng shū, biàn lìng wáng yòu hái bào, zhǔn tā tóu chéng, bù jiā zuì zé. yòu fèng lìng qù hòu, guǒ jiàn lǐ shì miàn fù yú chèn, qū zhì jūn mén. hái yǒu lǐ fú lǐ quán děng shí yú rén, yě suí tóng qián lái. wēn kāi yíng nà xiáng, lìng shì rù jiàn, dāng jí shì fù fén chèn, yǐ lǐ xiāng dài. suí jiāng lǐ shì děng sòng wǎng jiàn kāng, suǒ yǒu hàn sī kōng qiáo xiàn zhī děng, réng yòng wèi cān zuǒ, jǔ xián jīng shàn, shǔ rén dà yuè. wéi hàn shàng shū pú yè wáng shì, zhèn dōng jiāng jūn dèng dìng, píng nán jiāng jūn wáng rùn, jiāng jūn kuí wén děng, fù jiū zhòng jù wēn. wēn yǔ yuán qiáo zhōu fǔ děng, fēn tóu pū miè, zhèn zhǎn wáng shì wáng rùn, wéi dèng dìng kuí wén dùn qù. wēn liú chéng dū sān shí rì, zhèn lǚ hái jiāng líng, liú gài zhōu cì shǐ zhōu fǔ, zhèn shǒu péng mó. jì ér dèng dìng kuí wén, fù rù jù chéng dū, yíng lì gù guó shī fàn cháng shēng zi fàn bēn wèi dì, niē zào yāo yán, shān dòng shǔ jìng. shǔ rén duō bàn qū fù, yě chāng jué le yī liǎng nián. sì jīng yì zhōu cì shǐ zhōu fǔ, yǐn bīng wǎng jiǎo, wéi gōng duō rì, fāng dé pò rù chéng dū, qín zhǎn fàn bēn děng rén, shǔ tǔ fù píng. lǐ shì dào le jiàn kāng, shòu fēng wèi guī yì hóu. zǒng jì lǐ shì jù shǔ, zì tè wèi shǐ, zhì shì bèi miè, gòng dé liù shì, fán sì shí liù nián. shì jū jiàn kāng shí èr nián nǎi sǐ, xiǎo zi yǒu shī tàn dào:
伪嘉宁二年,略阳李势,叩头死罪,伏维大将军节下:先人播流,恃险因衅,窃有双蜀,势以闇弱,复统末储,偷安荏苒,未能改图。猥烦朱轩,践冒险阻,将士狂愚,干犯天威,仰惭俯愧,精魂飞散,甘受斧鑕,以衅军鼓。伏惟大晋,天网恢宏,泽及四海,恩过阳日,逼迫仓卒,自投草野。即日到白水城,谨遣私署散骑常侍王幼,奉笺以闻,并敕州郡投戈释仗,穷池之鱼,待命漏刻,诸乞矜鉴!温既得降书,便令王幼还报,准他投诚,不加罪责。幼奉令去后,果见李势面缚舆榇,趋至军门。还有李福李权等十余人,也随同前来。温开营纳降,令势入见,当即释缚焚榇,以礼相待。随将李势等送往建康,所有汉司空谯献之等,仍用为参佐,举贤旌善,蜀人大悦。惟汉尚书仆射王誓,镇东将军邓定,平南将军王润,将军隗文等,复纠众拒温。温与袁乔周抚等,分头扑灭,阵斩王誓王润,惟邓定隗文遁去。温留成都三十日,振旅还江陵,留盖州刺史周抚,镇守彭模。既而邓定隗文,复入据成都,迎立故国师范长生子范贲为帝,捏造妖言,煽动蜀境。蜀人多半趋附,也猖獗了一两年。嗣经益州刺史周抚,引兵往剿,围攻多日,方得破入成都,擒斩范贲等人,蜀土复平。李势到了建康,受封为归义侯。总计李氏据蜀,自特为始,至势被灭,共得六世,凡四十六年。势居建康十二年乃死,小子有诗叹道:
zé qiáo yī bài shǔ zhōng xiū, miàn fù yíng jiàng yě zú xiū.
笮桥一败蜀中休,面缚迎降也足羞。
shì wèn shí nián tiān zǐ guì, hé rú bǎi shì zuò zhū hóu?
试问十年天子贵,何如百世作诸侯?
wēn jì píng shǔ, jìn tíng lùn gōng xíng shǎng, nǐ fēng wēn wèi yù zhāng jùn gōng. hū yǒu yī rén chū lái jiàn zǔ, yù zhī tā xìng shèn míng shuí, róng dài xià huí zài biǎo.
温既平蜀,晋廷论功行赏,拟封温为豫章郡公。忽有一人出来谏阻,欲知他姓甚名谁,容待下回再表。
--------
běn huí xù huán wēn zhī fā jī, yǐ jí huán wēn zhī jiàn gōng, dāng qí shí tóu jiǎo bù fán, yīng cái zhuō luò, gù yǎn rán yī zhōng chén zǐ yě. shā jiāng biāo ér bào fù chóu, wú cán xiào yì, qīng yīn hào ér jiā bǐ bó, bù kuì líng míng. zhì yǐn bīng fá shǔ, yī gǔ dàng píng, jǔ sì shí liù nián zhī shǔ tǔ, zhòng hái jìn shì, cǐ gù yǔ bīng yǔ yì zhī suǒ bù néng dǎi, hé chōng sī mǎ yù zhī suǒ wèi jí liào yě. jiǎ lìng gōng gāo bù fá, quán jié zhōng shēn, jí qǐ zǔ tì táo kǎn ér wèn zhī, yì qiě zì tàn fú rú. nǎi zhōng wài fāng chēng wéi yīng qì, ér liú tán dú liào qí bù chén, tiān wèi zuò jìn, tán bù xìng duō yán ér zhōng. gài gǔ lái zhī jiān xióng chū qǐ, rú cáo cāo sī mǎ yì bèi, wèi yǒu bù xiān zì lì gōng, ér jì chéng zhuān zì zhě, wēn yì yóu shì yě, ér tán zhī suǒ jiàn yuǎn yǐ.
本回叙桓温之发迹,以及桓温之建功,当其时头角不凡,英才卓荦,固俨然一忠臣子也。杀江彪而报父仇,无惭孝义,轻殷浩而加鄙薄,不愧灵明。至引兵伐蜀,一鼓荡平,举四十六年之蜀土,重还晋室,此固庾冰庾翼之所不能逮,何充司马昱之所未及料也。假令功高不伐,全节终身,即起祖逖陶侃而问之,亦且自叹弗如。乃中外方称为英器,而刘惔独料其不臣,天未祚晋,惔不幸多言而中。盖古来之奸雄初起,如曹操司马懿辈,未有不先自立功,而继成专恣者,温亦犹是也,而惔之所见远矣。