strong bèi gù mìng xiāo zi huǐ shì lǐn mèng zhào hú shǒu guī qiū strong
背顾命鸮子毁室 凛梦兆狐首归邱
què shuō chéng xiá chū yù xú guāng, biàn yǔ guāng xù tán, shù jí jìn jiàn bù cóng qíng xíng. guāng dá dào:" zhōng shān wáng duì wǒ liǎng rén, shí cháng qiè chǐ, bù dàn yǔ guó yǒu hài, qiě bì lěi jí jiā huò, wǒ děng zǒng dāng yù xiān shè fǎ, bǎo guó ān jiā, zěn kě zuò dài wēi huò lī?" xiá zhòu méi dào:" jūn yǒu shèn me liáng cè?" guāng xiǎng le duō shí, fāng dá shuō dào:" zhōng shān shǒu yōng qiáng bīng, wēi shì shén shèng, wǒ děng wú quán wú yǒng, rú hé dǐ zhì? kàn lái zhǐ hǎo zài sān jìn jiàn, de néng gǎn wù zhǔ xīn, fāng dé zhuǎn huò wéi fú ne." dàn kào cǐ cè, hé néng zhì hǔ? xiá yáo shǒu dào:" zhǐ kǒng zhǔ shàng wèi bì kěn cóng." guāng shuō dào:" dài wǒ zài qù yī shì bà." shuō bì nǎi sàn. guò le shù rì, guāng rù nèi bái shì, jiàn lēi miàn yǒu chóu róng, biàn chéng jiàn fěng lēi dào:" bì xià kuò píng bā zhōu, jià yù hǎi nèi, wèi hé shén sè wèi yí? dāng yǒu yǐn huàn." lēi chàng rán dào:" jīn wú shǔ wèi píng, shū guǐ bù yī, sī mǎ jiā ér, wèi jué dān yáng, hòu shì jiāng yí wǒ wèi yīng fú lù, nán wéi zhēn zhǔ, wǒ yī xiǎng zhe, biàn bù jué yǒu yōu sè le." guāng yīng shēng dào:" chén yǐ wéi bì xià yōu jí xīn fù, nǎ zhī bì xià tú yōu jí sì zhī, sì zhī shàng bù zú yōu, fù xīn nǎi shì dà huàn ne. cóng qián wèi chéng hàn zuò, wèi zhēng shuò dì wáng, liú bèi suī shào xīng bā shǔ, zǒng bù néng wèi hàn shàng wèi wáng, wú cháng kuà jù jiāng dōng, yǔ wèi wú sǔn. jīn bì xià bāo kuò èr dōu, píng dàng bā zhōu, shì yǔ wèi wáng xiāng fú, bǐ sī mǎ jiā pì jū jiāng zuǒ, wú yì liú bèi. lǐ shì jù shǔ, shàng xùn sūn quán, dì wáng dà tǒng, bù shǔ bì xià, jiāng shǔ hé rén? zhè bù guò shì sì zhī de wēi huàn, wú yōng shēn yōu. wéi zhōng shān wáng tuō bì xià wēi líng, suǒ xiàng wú dí, zhōng wài gòng mù wèi yīng wǔ, yǒu lèi bì xià, kě xī tā cán bào duō jiān, jiàn lì wàng yì, jī tóng guǎn cài, qíng yì yī huò, qiě fù zǐ bìng jù quán wèi, shì qīng wáng shì, chén jiàn tā shàng wèi mǎn yì, yīn xù yì tú. jìn zài dōng gōng shì yàn, ào màn bù gōng, qīng shì tài zǐ, bì xià xiǎng yì chá jué, bù guò qū shì kuān róng, chén kǒng bì xià chuán jí tài zǐ, zōng shè bì shēng jīng jí, zhè cái shì fù xīn zhòng bìng, zú wèi dà huàn, nài hé bì xià gù xiǎo wàng dà ne?" lēi mò rán bù dá. guāng dāng rán shuō bù xià qù, mò nài hé qū huí sī dì.
却说程遐出遇徐光,便与光叙谈,述及进谏不从情形。光答道:“中山王对我两人,时常切齿,不但与国有害,且必累及家祸,我等总当预先设法,保国安家,怎可坐待危祸哩?”遐皱眉道:“君有甚么良策?”光想了多时,方答说道:“中山手拥强兵,威势甚盛,我等无拳无勇,如何抵制?看来只好再三进谏,得能感悟主心,方得转祸为福呢。”但靠此策,何能制虎?遐摇首道:“只恐主上未必肯从。”光说道:“待我再去一试罢。”说毕乃散。过了数日,光入内白事,见勒面有愁容,便乘间讽勒道:“陛下廓平八州,驾驭海内,为何神色未怡?当有隐患。”勒怅然道:“今吴蜀未平,书轨不一,司马家儿,未绝丹阳,后世将疑我未应符箓,难为真主,我一想着,便不觉有忧色了。”光应声道:“臣以为陛下忧及心腹,哪知陛下徒忧及四肢,四肢尚不足忧,腹心乃是大患呢。从前魏承汉祚,为正朔帝王,刘备虽绍兴巴蜀,总不能谓汉尚未亡,吴尝跨据江东,与魏无损。今陛下包括二都,平荡八州,适与魏王相符,彼司马家僻居江左,无异刘备。李氏据蜀,尚逊孙权,帝王大统,不属陛下,将属何人?这不过是四肢的微患,无庸深忧。惟中山王托陛下威灵,所向无敌,中外共目为英武,有类陛下,可惜他残暴多奸,见利忘义,迹同管蔡,情异伊霍,且父子并据权位,势倾王室,臣见他尚未满意,阴蓄异图。近在东宫侍宴,傲慢不恭,轻视太子,陛下想亦察觉,不过曲示宽容,臣恐陛下传及太子,宗社必生荆棘,这才是腹心重病,足为大患,奈何陛下顾小忘大呢?”勒默然不答。光当然说不下去,没奈何趋回私第。
yǐ ér ān dìng fǔ jiān, bào chēng shé shǔ xiāng dòu, yuè sù shé sǐ, lín jīng yì bào chēng mǎ hū shēng jué, cháng ān chéng nèi, yòu bào chēng yòu niǎo yǒu guài shēng, lēi bù yǐ wéi yì, xī xún fēng shuǐ gōng, tú cì gǎn mào fēng hán, jìng zhì chéng jí, biàn jí hái dōu. nà bìng shì rì jiā shěn zhòng, yīn zhào tài zǐ hóng, zhōng cháng shì yán zhèn, yǔ zhōng shān wáng hǔ, bìng shì jìn zhōng. hǔ lì jí rù gōng, jiǎo tuō lēi mìng, zǔ zhù hóng zhèn, bù zhǔn rù shì, jiù shì wáng gōng dà chén děng wèn jí, yě yī gài jù jué. nèi wài gé duàn, bù tōng yīn wèn, lián lēi bìng shì de zēng jiǎn, dōu wú rén zhī xiǎo. hǔ yòu zhào hái qín wáng hóng jí péng chéng wáng kān, kě qiǎo lēi bìng shǎo quán, qǐ chuáng sàn bù, hū jiàn hóng jìn lái qǐng ān, biàn xiàng hǔ jīng wèn dào:" qín wáng hé gù lái cǐ? wǒ shǐ wáng děng chū chù fān zhèn, zhèng wèi jīn rì de yù bèi, jiū jìng shì hé rén zhào rù, hái shì bù zhào zì lái ne? rú huò yǒu rén jiǎo zhì zhào wáng, biàn dāng chǔ zhǎn." hǔ huāng máng dá yǔ dào:" qín wáng xiǎng niàn bì xià, zàn shí guī xǐng, jīn jí qiǎn lìng hái zhèn biàn liǎo." hóng wén hǔ yán, cái zhī shì yóu hǔ shàn zhào, zhǐ yīn hǔ shì lì bī rén, wèi gǎn yǔ biàn, bù dé yǐ hán rěn ér tuì, dài le shù rì, bìng wú qiǎn hái mìng lìng, yòu zhǐ hǎo liú zhù dū xià. lēi wèn hǔ céng fǒu qiǎn hóng? hǔ zhà yán fèng yù jí qiǎn, suǒ yǐ lēi bù fù zài yán.
已而安定府间,报称蛇鼠相斗,越宿蛇死,临泾亦报称马忽生角,长安城内,又报称(又鸟)有怪声,勒不以为意,西巡沣水宫,途次感冒风寒,竟致成疾,便即还都。那病势日加沈重,因召太子弘,中常侍严震,与中山王虎,并侍禁中。虎立即入宫,矫托勒命,阻住弘震,不准入侍,就是王公大臣等问疾,也一概拒绝。内外隔断,不通音问,连勒病势的增减,都无人知晓。虎又召还秦王宏及彭城王堪,可巧勒病少痊,起床散步,忽见宏进来请安,便向虎惊问道:“秦王何故来此?我使王等出处藩镇,正为今日的预备,究竟是何人召入,还是不召自来呢?如或有人矫制召王,便当处斩。”虎慌忙答语道:“秦王想念陛下,暂时归省,今即遣令还镇便了。”宏闻虎言,才知是由虎擅召,只因虎势力逼人,未敢与辩,不得已含忍而退,待了数日,并无遣还命令,又只好留住都下。勒问虎曾否遣宏?虎诈言奉谕即遣,所以勒不复再言。
shì shí yíng huò rù mǎo, xīng yǔn yè zhōng, yòu yǒu chì hēi huáng yún, mián gèn rú mù, shēng rú léi zhèn, zhuì dì hòu qì rè rú huǒ, chén qǐ lián tiān. lēi shì fān wáng, wèi bì guǒ yìng tiān xiàng, qiě jù xīn xué jiā yán, tiān xiàng yú rén shì wú guān, wéi shǐ jiā luó liè zāi xiàng, gù lüè shù yī èr. lēi bìng shì fù jù, shì nán zài qǐ, nǎi yí lìng sān rì jí zàng, gài cóng jiǎn pǔ. mù shǒu děng bù bì bēn sāng, réng lìng zhào cháng zhèn shǒu. nèi wài bǎi liáo, jì zàng chú fú, wú jìn hūn jià jì sì, yǐn jiǔ shí ròu. yòu fù shēn zhǔ shù yǔ dào:" dà yá wén ruò, kǒng wèi néng shào chéng wǒ zhì, zhōng shān yǐ xià, yí gè sī suǒ diǎn, wù wéi zhèn mìng. dà yá yǔ bīn yí hǎo zì wéi chí, sī mǎ shì jí rǔ děng yīn jiàn, wù xū hù xiāng hè hǎo, wù dǎo bǐ zhé. zhōng shān wáng yì dāng sān sī zhōu huò, miǎn lì kuāng fǔ, wǒ sǐ fāng dé míng mù le." kǒng bù néng rú rǔ suǒ yuàn. yán qì jí shì, nián zhèng liù shí, jiàn wèi shí wǔ nián. hǔ zhǔ chí lēi sàng, guān liàn jì bì, jí yú guān yè yì shān gǔ, rén bù néng cè. zhè shì hé yì? xiǎng yì rú wèi wǔ yí zhǒng, kǒng bèi rén fā jué, huò jí yóu lēi sī zhǔ shí hǔ, yì wèi kě zhī. bié shǐ dà chén zǐ dì liù shí rén, wèi wǎn gē láng, yǐn jǐn yī pǐ, bèi jù wén wù yí wèi, xū zàng chéng wài, hào gāo píng líng, zūn wèi gāo zǔ míng huáng dì. dāng xià jié chū tài zǐ hóng, shǐ tā shēng diàn, xié lìng shǒu shū, shōu bǔ chéng xiá xú guāng xià yù, bìng zhào qí wáng suì rù gōng sù wèi, jiān zhì tài zǐ. wén wǔ bǎi guān, tǒng jiē hài sàn. hóng yì dà jù, qíng yuàn ràng wèi yǔ hǔ. hǔ lěng xiào dào:" jūn hōng, shì zǐ dāng lì, zhè shì gǔ jīn tōng yì, chén zěn gǎn bèi yuè lǐ fǎ?" hóng liào hǔ bù huái hào yì, fù qì chén:" cái lì yōng ruò, bù kān zhòng jì, hái shì ràng wèi wéi shì." hǔ biàn sè dào:" rú guǒ bù kān zhòng rèn, tiān xià zì yǒu gōng lùn, yě bù néng sī xiāng shòu shòu ne." qǐ yì xiǎng lěi lěi luò luò me? suì bī hóng dēng wèi, gǎi yuán yán xī. wén wǔ bǎi guān, gè jìn wèi yī děng, wéi jiāng chéng xiá xú guāng qiān zhǎn shì cáo. hǔ zì wèi chéng xiàng, wèi wáng dà chán yú, jiā jiǔ xī lǐ, jù wèi jùn děng shí sān yì, zǒng shè bǎi kuí. hǔ qī zhèng shì wèi wèi wáng hòu, zhǎng zǐ suì wèi wáng tài zǐ, jiā guān shì zhōng dà jiàng jūn, dū du zhōng wài zhū jūn, bìng lù shàng shū shì, cì zǐ xuān wèi chē qí dà jiàng jūn, lǐng jì zhōu cì shǐ, fēng hé jiān wáng, sān zi tāo, wèi qián fēng jiāng jūn, sī lì xiào wèi, fēng lè ān wáng, sì zǐ zūn wèi qí wáng, wǔ zǐ jiàn wèi dài wáng, liù zǐ bāo wéi lè píng wáng, xǐ tài yuán wáng bīn wèi zhāng wǔ wáng, suǒ yǒu hǔ jiù shí liáo shǔ, xī shǔ tái shěng yào zhí, gǎi chēng tài zǐ gōng wèi chóng xùn gōng, lēi hòu liú shì yǐ xià, jù qiān jū chóng xùn gōng zhōng. fán gù gōng shì nǚ, jù yǒu zī sè, jí chē mǎ zhēn bǎo fú shì wán hǎo děng lèi, jǐn bèi zǎi rù chéng xiàng fǔ shǔ. lìng zhèn jūn jiāng jūn kuí ān wèi zuǒ pú yè, shàng shū guō yīn wèi yòu pú yè. ān yǔ yīn jūn hǔ dǎng yǔ, suǒ yǒu jǔ cuò, jù bǐng hǔ hòu xíng. hǔ suī wèi cuàn wèi, jiǎn zhí yǔ jūn zhǔ wú èr.
是时荧惑入昴,星陨邺中,又有赤黑黄云,绵亘如幕,声如雷震,坠地后气热如火,尘起连天。勒是番王,未必果应天象,且据新学家言,天象与人事无关,惟史家罗列灾象,故略述一二。勒病势复剧,势难再起,乃遗令三日即葬,概从俭朴。牧守等不必奔丧,仍令照常镇守。内外百寮,既葬除服,毋禁婚嫁祭祀,饮酒食肉。又复申嘱数语道:“大雅文弱,恐未能绍承我志,中山以下,宜各司所典,勿违朕命。大雅与斌宜好自维持,司马氏即汝等殷鉴,务须互相和好,勿蹈彼辙。中山王亦当三思周霍,勉力匡辅,我死方得瞑目了。”恐不能如汝所愿。言讫即逝,年正六十,僭位十五年。虎主持勒丧,棺殓既毕,即舁棺夜瘗山谷,人不能测。这是何意?想亦如魏武疑冢,恐被人发掘,或即由勒私嘱石虎,亦未可知。别使大臣子弟六十人,为挽歌郎,引锦一匹,备具文物仪卫,虚葬城外,号高平陵,尊为高祖明皇帝。当下劫出太子弘,使他升殿,胁令手书,收捕程遐徐光下狱,并召齐王邃入宫宿卫,监制太子。文武百官,统皆骇散。弘亦大惧,情愿让位与虎。虎冷笑道:“君薨,世子当立,这是古今通义,臣怎敢背越礼法?”弘料虎不怀好意,复泣陈:“才力庸弱,不堪重寄,还是让位为是。”虎变色道:“如果不堪重任,天下自有公论,也不能私相授受呢。”岂亦想磊磊落落么?遂逼弘登位,改元延熙。文武百官,各进位一等,惟将程遐徐光牵斩市曹。虎自为丞相,魏王大单于,加九锡礼,据魏郡等十三邑,总摄百揆。虎妻郑氏为魏王后,长子邃为王太子,加官侍中大将军,都督中外诸军,并录尚书事,次子宣为车骑大将军,领冀州刺史,封河间王,三子韬,为前锋将军,司隶校尉,封乐安王,四子遵为齐王,五子鉴为代王,六子苞为乐平王,徙太原王斌为章武王,所有虎旧时僚属,悉署台省要职,改称太子宫为崇训宫,勒后刘氏以下,俱迁居崇训宫中。凡故宫侍女,具有姿色,及车马珍宝服饰玩好等类,尽被载入丞相府署。令镇军将军夔安为左仆射,尚书郭殷为右仆射。安与殷均虎党羽,所有举措,俱禀虎后行。虎虽未篡位,简直与君主无二。
lēi hòu liú shì, bù kān xié pò, mì zhào péng chéng wáng shí kān rù jiàn, liú tì yǔ yǔ dào:" huáng zuò kǒng jiāng fù miè le. wáng yǔ xiān dì, yì tóng fù zǐ, yīng gāi gù quán yī mài, wú zhì líng yí." kān xī xū dào:" xiān dì jiù chén, jūn yǐ bèi chì, gōng tíng liáo shǔ, tǒng shì zhōng shān xīn fù, wú kě yǔ móu. chén wéi yǒu chū bēn yǎn zhōu, jù zhù lǐn qiū, xié nán yáng wáng wèi méng zhǔ, lè zǐ huī wèi nán yáng wáng, jiàn qián huí. xuān tài hòu zhào, hào zhào zhū zhèn mù shǒu, lìng gè qǐ yì bīng, rù tǎo jié nì, fāng néng jì shì." liú shì dào:" shì yǐ wàn jí, biàn yīng sù fā, wú shǐ rì jiǔ biàn shēng." kān yīng mìng ér chū, wēi fú qīng qí, wǎng xí yǎn zhōu. bù liào yǎn zhōu yǒu bèi, wèi néng yǎn rù, bù xià bù guò bǎi yú qí, rú hé chí jiǔ? zhǐ hǎo nán bēn qiáo chéng. shí hǔ dé zhī xiāo xī, jí qiǎn bù jiàng guō tài děng zhuī jī, xíng zhì chéng fù, yǔ kān xiāng zhí. kān bīng dān lì guǎ, bèi tài wéi zhù, yī zhèn luàn jiàn, bǎ kān shè dào, huó zhuō le qù. hǔ jiàn le shí kān, nù chōng niú dòu, jí mìng zuǒ yòu qǔ chū dǐng huò, jiāng tā zhì sǐ, fù zhào shí huī hái dōu. sì tàn dé liú shì yǔ móu, jìng dài bīng rù chóng xùn gōng, bī lìng zì shā, bié zūn hóng mǔ chéng shì wèi huáng tài hòu.
勒后刘氏,不堪胁迫,密召彭城王石堪入见,流涕与语道:“皇祚恐将覆灭了。王与先帝,义同父子,应该顾全一脉,毋致凌夷。”堪唏嘘道:“先帝旧臣,均已被斥,宫廷僚属,统是中山心腹,无可与谋。臣惟有出奔兖州,据住廪邱,挟南阳王为盟主,勒子恢为南阳王,见前回。宣太后诏,号召诸镇牧守,令各起义兵,入讨桀逆,方能济事。”刘氏道:“事已万急,便应速发,毋使日久变生。”堪应命而出,微服轻骑,往袭兖州。不料兖州有备,未能掩入,部下不过百余骑,如何持久?只好南奔谯城。石虎得知消息,亟遣部将郭太等追击,行至城父,与堪相值。堪兵单力寡,被太围住,一阵乱箭,把堪射倒,活捉了去。虎见了石堪,怒冲牛斗,即命左右取出鼎镬,将他炙死,复召石恢还都。嗣探得刘氏与谋,竟带兵入崇训宫,逼令自杀,别尊弘母程氏为皇太后。
guān zhōng zhèn jiāng shí shēng, luò yáng zhèn jiāng shí lǎng, wén hǔ gǎn shā tài hòu, hěn shì bù píng, suì lián bīng tǎo hǔ. hǔ liú zi suì jū xiāng guó, zì lǜ bù qí qī wàn rén, bèi dào gōng jīn yōng chéng, lǎng bù yì hǔ bīng zhòu zhì, cāng cù shǒu yù, piān shǒu bīng gè wú dòu zhì, xiāng shuài hài zǒu, chéng jí bèi xiàn, lǎng bèi qín zhù. hǔ mìng xiān yuè lǎng zú, jì kǎn lǎng shǒu, rán hòu yí bīng zhuǎn gōng cháng ān, yòng jiāng jūn shí tǐng wèi qián fēng dà dū dū, yǐn bīng jí jìn. shí shēng qiǎn bù jiàng guō quán, yǔ xiān bēi shè guī bù luò, gòng èr wàn rén wéi qián qū, zì tǒng dà jūn wèi hòu yīng. quán děng dào le tóng guān, zhèng zhí shí tǐng lǐng bīng qián lái, liǎng xià zhēng fēng, xiān bēi bīng xiāo hàn yì cháng, héng chōng zhí zhuàng, lì jiāng tǐng zhèn dǎo pò. tǐng jìng zhàn sǐ, zhòng duō fù mò. hǔ yì tuì zǒu miǎn chí, àn zhōng chāi rén jī zhuó zhòng lù, mǎi zhǔ xiān bēi, lìng tā fǎn gōng shí shēng. xiān bēi tān lù wàng xìn, bèi le guō quán, huán jī shēng jūn. shēng cù bù jí fáng, dān qí bēn cháng ān, yòu kǒng hǔ bīng zhuī zhì, qián táo zhì yòu niǎo tóu shān. qián cǐ jù wèi xiāo jiàng, hé cǐ shí tǒng jiē méi yòng? guō quán shàng yǒu yú zhòng sān qiān, tuì bǎo wèi ruì, hǔ lìng pí jiàng shí guǎng, yǔ quán xiāng chí, zì lǜ qīng qí rù guān, jìng zhì cháng ān chéng xià. cháng ān shǒu jiāng jiǎng yīng, dǎo hái píng chéng dǐ jù, hǎo róng yì guò le shí duō rì, wèi hǔ suǒ pò, jiǎng yīng zhèn wáng. zài fēn bīng sì mì shí shēng, qiě xuán shǎng gòu mù. shēng bù xià yòu tān hòu shǎng, zhǎn shēng chū jiàng. guō quán gū jūn zài wài, dāng rán bù néng zhī chí, jí táo wǎng lǒng yòu. hǔ yòu qiǎn jiàng jūn má qiū jìn tǎo dī qiú lüè yáng gōng pú hóng, jiàn qián wén. hóng lǜ bù luò èr wàn hù jiàng hǔ, hǔ shòu hóng wèi lóng xiāng jiāng jūn, shǐ jū fāng tóu. qiāng shuài yáo yì zhòng, yì lǜ zhòng yíng jiē hǔ jūn, hǔ yòu bài yì zhòng wèi fèn wǔ jiàng jūn, jiān xī qiāng dà dū dū, lìng xǐ jū qīng hé shè tóu, nǎi yǐn bīng dōng hái xiāng guó, bān lìng dà shè, qiě fěng hóng mìng jiàn wèi tái, yī rú wèi wǔ fǔ hàn gù shì. xún wén guō quán jù zhù shàng guī, xiàng jìn tóu chéng, jìn shòu quán wèi zhèn xī jiāng jūn, lǐng qín zhōu cì shǐ. shí guǎng jìn gōng shī lì, nǎi zài qiǎn jiàng jūn guō áo, jí zhāng wǔ wáng bīn děng, lǜ bù qí sì wàn rén gōng quán, xíng cì huá yīn, nà shàng guī rén wén fēng huáng hài, jìng jiāng quán cì sǐ, hán shǒu yíng jiàng.
关中镇将石生,洛阳镇将石朗,闻虎敢杀太后,很是不平,遂连兵讨虎。虎留子邃居襄国,自率步骑七万人,倍道攻金墉城,朗不意虎兵骤至,仓猝守御,偏守兵各无斗志,相率骇走,城即被陷,朗被擒住。虎命先刖朗足,继砍朗首,然后移兵转攻长安,用将军石挺为前锋大都督,引兵急进。石生遣部将郭权,与鲜卑涉璝部落,共二万人为前驱,自统大军为后应。权等到了潼关,正值石挺领兵前来,两下争锋,鲜卑兵骁悍异常,横冲直撞,立将挺阵捣破。挺竟战死,众多覆没。虎亦退走渑池,暗中差人赍着重赂,买嘱鲜卑,令他反攻石生。鲜卑贪赂忘信,背了郭权,还击生军。生猝不及防,单骑奔长安,又恐虎兵追至,潜逃至(又鸟)头山。前此俱为骁将,何此时统皆没用?郭权尚有余众三千,退保渭汭,虎令裨将石广,与权相持,自率轻骑入关,竟至长安城下。长安守将蒋英,倒还凭城抵拒,好容易过了十多日,为虎所破,蒋英阵亡。再分兵四觅石生,且悬赏购募。生部下又贪厚赏,斩生出降。郭权孤军在外,当然不能支持,即逃往陇右。虎又遣将军麻秋进讨氐酋略阳公蒲洪,见前文。洪率部落二万户降虎,虎授洪为龙骧将军,使居枋头。羌帅姚弋仲,亦率众迎接虎军,虎又拜弋仲为奋武将军,兼西羌大都督,令徙居清河滠头,乃引兵东还襄国,颁令大赦,且讽弘命建魏台,一如魏武辅汉故事。寻闻郭权据住上邽,向晋投诚,晋授权为镇西将军,领秦州刺史。石广进攻失利,乃再遣将军郭敖,及章武王斌等,率步骑四万人攻权,行次华阴,那上邽人闻风惶骇,竟将权刺死,函首迎降。
hǔ yīn luàn dǎng xī píng, chóu chú mǎn zhì, biàn yù cuàn yí zhào zuò. shì qín wáng yǐn yǒu wéi yán, jí jiāng tā jū rù bié shì, yōu jìn qǐ lái. hóng gèng dà jù, qīn wǎng wèi gōng, fèng xǐ yǔ hǔ. fù rú lóng ér ér rú tún, nài hé? hǔ yáo shǒu dào:" dì wáng dà yè, dāng yóu tiān xià rén gōng lùn, zěn de lǚ lái rǎo wǒ?" suì què xǐ bù shòu. hóng liú tì hái gōng, rù bái tài hòu chéng shì dào:" xiān dì zhǒng guǒ bù dé zài yí le." ràng wèi qiú shēng, hái zuò bú dào, zhēn zhèng kǔ jí. wèi jǐ, jí yóu shàng shū shěng chū míng, xiàng hǔ shàng shū, qǐng yī táng yú shàn ràng gù shì. hǔ bó rán dào:" hóng xìng yú yīn, jū sāng wú lǐ, bù néng jūn lín tiān xià, zhí kě fèi qù, shuō shèn me shàn ràng ne?" dǎo hái shuǎng kuài, miǎn de xǔ duō zuò zuò. biàn lìng yòu pú yè guō yīn chí jié rù gōng, fèi hóng wèi hǎi yáng wáng, pò lìng xǐ jū. hóng xú bù jiù chē, gù yǔ zuǒ yòu dào:" yú mèi bù kān chéng tǒng, zì cán qún hòu. dàn yě yóu tiān mìng yǐ qù, zhì zāo cǐ huò, shàng fù hé yán?" zuǒ yòu tǒng jiē liú tì, gōng rén yì tòng kū shī shēng, yú shì qún chén jù yì wèi tái quàn jìn. hǔ xià shū dào:" wáng shì duō nàn, hǎi yáng zì qì, sì hǎi rèn zhòng, miǎn cóng tuī dài. dàn zhèn wén dào hé qián kūn, fāng kě chēng huáng, dé xié shén rén, fāng kě chēng dì. huáng dì zūn hào, zhèn bù gǎn dāng, jīn zàn chēng wéi jū shè zhào tiān wáng, liáo fù zhòng wàng." jì zì chēng zhèn, yòu bù yuàn chēng huáng dì, cǐ cì wèi miǎn jìn yū. qún chén bù hǎo wéi yì, hǔ jí hào jū shè zhào tiān wáng, shēng diàn shì cháo, gǎi yuán jiàn wǔ, lì zi suì wèi tài zǐ, jìn kuí ān wèi tài wèi, guō yīn wèi sī kōng, hán xī wèi shàng shū zuǒ pú yè, wèi gài féng mò zhāng chóng cáo xiǎn wèi shàng shū, shēn zhōng wèi shì zhōng, wáng bō wèi zhōng shū lìng, cǐ wài wén wǔ bǎi guān, jù jìn zhì yǒu chà. dāng xià fàng chū dú shǒu, mìng jiāng gù zhǔ hóng jí tài hòu chéng shì, bìng qín wáng hóng nán yáng wáng huī děng, yī gǔ nǎo r suǒ jìn chóng xùn gōng, pài bīng jiān shǒu. àn zhōng què zhǔ shǐ dǎng yǔ, chéng yè tū rù, fán zì chéng tài hòu yǐ xià, xī shǔ bèi qiāng. hóng zài wèi cái dé yú nián, zhǐ èr shí èr suì ér zhōng.
虎因乱党悉平,踌躇满志,便欲篡移赵祚。适秦王隐有违言,即将他拘入别室,幽禁起来。弘更大惧,亲往魏宫,奉玺与虎。父如龙而儿如豚,奈何?虎摇首道:“帝王大业,当由天下人公论,怎得屡来扰我?”遂却玺不受。弘流涕还宫,入白太后程氏道:“先帝种果不得再遗了。”让位求生,还做不到,真正苦极。未几,即由尚书省出名,向虎上书,请依唐虞禅让故事。虎勃然道:“弘性愚愔,居丧无礼,不能君临天下,直可废去,说甚么禅让呢?”倒还爽快,免得许多做作。便令右仆射郭殷持节入宫,废弘为海阳王,迫令徙居。弘徐步就车,顾语左右道:“愚昧不堪承统,自惭群后。但也由天命已去,致遭此祸,尚复何言?”左右统皆流涕,宫人亦恸哭失声,于是群臣俱诣魏台劝进。虎下书道:“王室多难,海阳自弃,四海任重,勉从推戴。但朕闻道合乾坤,方可称皇,德协神人,方可称帝。皇帝尊号,朕不敢当,今暂称为居摄赵天王,聊副众望。”既自称朕,又不愿称皇帝,此次未免近迂。群臣不好违议,虎即号居摄赵天王,升殿视朝,改元建武,立子邃为太子,进夔安为太尉,郭殷为司空,韩晞为尚书左仆射,魏概冯莫张崇曹显为尚书,申锺为侍中,王波为中书令,此外文武百官,俱进秩有差。当下放出毒手,命将故主弘及太后程氏,并秦王宏南阳王恢等,一古脑儿锁禁崇训宫,派兵监守。暗中却嘱使党羽,乘夜突入,凡自程太后以下,悉数被戕。弘在位才得逾年,只二十二岁而终。
shì shí gè jùn zhèn jiāng, jù fèng biǎo hè hǔ. dú xī qiāng dà dū dū yáo yì zhòng, chēng jí bù hè. hǔ yí tā yǒu yì zhì, lǚ cì fā shǐ chí zhào. yì zhòng shǐ zhì, zhèng sè yǔ hǔ dào:" yì zhòng cháng wèi dài wáng mìng shì yīng xióng, nài hé bǎ bì shòu tuō, nǎi jù xíng cuàn duó ne?" hǔ dá dào:" wǒ qǐ lè wèi cǐ móu, dàn hǎi yáng nián shào, kǒng bù néng le jiā shì, suǒ yǐ dài wéi zhǔ zhì, qīng yì tài bù liàng wǒ lī." yì zhòng tīng bù rù ěr, fèn yī qū chū. hǔ jiàn yì zhòng chéng shí, yě bù jiā zuì. shí shì zì kuì. wéi yīn chèn wén zhōng yún:" tiān zǐ dāng cóng dōng běi lái." nǎi tè bèi fǎ jià, dōng wǎng xìn dōu, zài xiàng běi fāng huán xún yī zhōu, rán hòu hái dōu, zhè suàn shì zì jǐ yīng chèn de yì sī. quán shì chī xiǎng.
是时各郡镇将,俱奉表贺虎。独西羌大都督姚弋仲,称疾不贺。虎疑他有异志,屡次发使驰召。弋仲始至,正色语虎道:“弋仲尝谓大王命世英雄,奈何把臂受托,乃遽行篡夺呢?”虎答道:“我岂乐为此谋,但海阳年少,恐不能了家事,所以代为主治,卿亦太不谅我哩。”弋仲听不入耳,奋衣趋出。虎见弋仲诚实,也不加罪。实是自愧。惟因谶文中云:“天子当从东北来。”乃特备法驾,东往信都,再向北方环巡一周,然后还都,这算是自己应谶的意思。全是痴想。
xú zhōu cóng shì zhū zòng, bù fú zhào zhèng, shā bì cì shǐ guō xiáng, jǔ chéng jiàng jìn. hǔ qiǎn jiàng jūn wáng lǎng jī zòng, zòng bēn huái nán. hǔ lǜ zhòng nán xià, xíng jìn lì yáng, dàn yù zhāng huáng shēng wēi, dòng hè jìn tíng, shí wú shēn rù yòng bīng de yì sī. lì yáng tài shǒu yuán dān, xià dé xīn dǎn jù liè, fēi shǐ bào dá jiàn kāng, hùn chēng shí hǔ rù kòu. jiāng nán yǐ yǒu hǎo jǐ nián bù wén bīng gé, zhòu dé cǐ xìn, dōu shì cuò è shī cuò, xiāng gù páng huáng, zài jiā tài wèi jīng zhōu mù táo kǎn, yǐ jīng bìng wáng, cháo tíng shī qù yī zuò cháng chéng, gèng jué de shǒu biān fá cái, bù hán ér lì. xiǎo zi xù dào cǐ chù, yòu bù dé bù jiāng kǎn sǐ qíng xíng, lüè wéi biǎo míng. kǎn zì kè fù xiāng yáng hòu, jiàn qián huí. jìn tíng yīn gōng jiā shǎng, bài kǎn wèi dà sī mǎ dà jiàng jūn, jiàn lǚ shàng diàn, rù cháo bù qū, zàn bài bù míng. kǎn shàng biǎo gù cí, bù kěn shòu shǎng. xiāng chuán kǎn shǎo shí wǎng yú léi zé, wǎng dé yī zhī bù suō, qǔ huí jiā zhōng, xuán guà bì shàng. é ér tiān dà léi yǔ, suō huà wéi lóng, pò bì fēi qù, kǎn shì wéi xiáng zhēng, yǒu zhì zì fù. xún fù zài yè jiān dé le yī mèng, nǎi shì shēn shēng bā yì, fèn fēi shàng tiān, dé dēng tiān mén bā zhòng, wéi yī zhòng bù dé chuǎng rù. nèi yǒu hūn rén, xié zhàng chū jī, chù shēn zhuì dì, zhì zhé zuǒ yì, tòng jí ér wù. cì rì zuǒ yè shàng tòng, shù sù nǎi yù. yòu cháng yì cè suǒ, jiàn yī rén zhū yī jiè zé, liǎn bǎn qián yè dào:" jūn yǒu zhǎng zhě fēng, gù tè lái bào, jūn jiāng lái dāng de gōng fēng, wèi zhì bā zhōu dū du." yán qì bú jiàn. sì fù yǒu xiàng shì shī guī, wò shì kǎn shǒu, suí jí zhǐ shì dào:" jūn zuǒ shǒu zhōng zhǐ yǒu zhí wén, lǐ dāng fēng gōng. ruò xiàng shàng guàn chè, biàn guì bù kě yán le." kǎn wén guī yán, jiù yòng zhēn chuō zhōng zhǐ shàng wén, yù shǐ wén lù shàng dá. hū yǒu zhǐ xuè piào rù bì shàng, liú wèi gōng zì, zài yòng zhǐ kāi zhǐ zhōng è xuè, yě xiàn chū yí gè gōng zì, yù shì yù míng. jí dū du bā zhōu, shòu fēng cháng shā gōng, zì sī qián shì jù yàn, bù gǎn zài yǒu tā wàng, qiě měi niàn jí shé yì mèng zhào, gèng kǒng yíng mǎn zhì huò, lǚ yǔ liáo zuǒ yán jí, jiāng shàng shū qǐ xiū. liáo zuǒ zài sān kǔ liú, fāng cái zhōng zhǐ. zhì chéng dì xián hé qī nián, kǎn yǐ qī shí liù suì, yī bìng chuí wēi, jí shàng biǎo cí zhí, lüè yún:
徐州从事朱纵,不服赵政,杀毙刺史郭祥,举城降晋。虎遣将军王朗击纵,纵奔淮南。虎率众南下,行近历阳,但欲张皇声威,恫吓晋廷,实无深入用兵的意思。历阳太守袁耽,吓得心胆俱裂,飞使报达建康,混称石虎入寇。江南已有好几年不闻兵革,骤得此信,都是错愕失措,相顾彷徨,再加太尉荆州牧陶侃,已经病亡,朝廷失去一座长城,更觉得守边乏材,不寒而栗。小子叙到此处,又不得不将侃死情形,略为表明。侃自克复襄阳后,见前回。晋廷因功加赏,拜侃为大司马大将军,剑履上殿,入朝不趋,赞拜不名。侃上表固辞,不肯受赏。相传侃少时往渔雷泽,网得一织布梭,取回家中,悬挂壁上。俄而天大雷雨,梭化为龙,破壁飞去,侃视为祥征,有志自负。寻复在夜间得了一梦,乃是身生八翼,奋飞上天,得登天门八重,惟一重不得闯入。内有阍人,携杖出击,触身坠地,致折左翼,痛极而寤。次日左腋尚痛,数宿乃愈。又尝诣厕所,见一人朱衣介帻,敛版前谒道:“君有长者风,故特来报,君将来当得公封,位至八州都督。”言讫不见。嗣复有相士师圭,握视侃手,随即指示道:“君左手中指有直纹,理当封公。若向上贯彻,便贵不可言了。”侃闻圭言,就用针戳中指上纹,欲使纹路上达。忽有指血漂入壁上,流为公字,再用纸揩指中恶血,也现出一个公字,愈拭愈明。及都督八州,受封长沙公,自思前事俱验,不敢再有他望,且每念及折翼梦兆,更恐盈满致祸,屡与僚佐言及,将上书乞休。僚佐再三苦留,方才中止。至成帝咸和七年,侃已七十六岁,一病垂危,即上表辞职,略云:
chén shào zhǎng gū hán, shǐ yuàn yǒu xiàn, guò méng shèng cháo lì shì shū ēn, bì xià ruì jiàn, chǒng líng mí tài, yǒu shǐ bì zhōng, zì gǔ ér rán. chén nián chuí bā shí, wèi jí rén chén, qǐ shǒu qǐ zú, dāng fù hé hèn, dàn yǐ bì xià chūn qiū shàng fù, yú kòu bù zhū, shān líng wèi fǎn, suǒ yǐ fèn kài jiān huái, bù néng yǐ yǐ. chén suī bù zhī mìng, nián shí yǐ mài, guó ēn shū tè, cì fēng cháng shā, yǔn yuè zhī rì, dāng guī gǔ gù tǔ. chén fù mǔ jiù zàng, shàng zài xún yáng, nǐ yǐ lái qiū fèng yíng zhūn xī, dài zàng shì qì, nǎi gào lǎo xià fān. bù tú suǒ huàn, suì ěr mián dǔ, fú zhěn gǎn jié, qíng bù zì shèng. chén jiān zhě yóu wèi quǎn mǎ zhī chǐ, shàng kě xiǎo yán, yù wèi bì xià xī píng lǐ xióng, běi tūn shí hǔ, shì yǐ qiǎn guàn qiū ào yú bā dōng, shòu huán xuān yú xiāng yáng, liáng tú wèi xù, yú cǐ zhǎng guāi. cǐ fāng zhī rèn, nèi wài zhī yào, yuàn bì xià sù xuǎn chén dài, shǐ bì děi liáng cái, fèng xuān wáng yóu. zūn chéng chén zhì, zé chén sǐ zhī rì, yóu shēng zhī nián. bì xià suī shèng zī tiān zòng, yīng qí rì xīn, fāng shì zhī yīn, dāng lài qún jùn. sī tú dǎo jiàn shí jīng yuǎn, guāng fǔ sān shì, sī kōng jiàn jiǎn sù zhēn zhèng, nèi wài wéi yǔn, píng xī jiāng jūn liàng yǎ liàng xiáng míng, qì yòng zhōu shí, jí bì xià zhī zhōu zhào yě. xiàn tì chóu zī, fū róng zhèng dào, dì píng tiān chéng, sì hǎi xìng lài. jǐn qiǎn zuǒ zhǎng shǐ yīn xiàn, fèng sòng suǒ jiǎ jié huī chuáng qū gài, shì zhōng diāo chán tài wèi zhāng, jīng jiāng zhōu cì shǐ yìn chuán xù jǐ, yǎng liàn tiān ēn, bēi suān gǎn jié. yǐ hòu shì fù yòu sī mǎ wáng qiān qī, jiā dū hù tǒng lǐng wén wǔ zhí xián, bǐ chén dé guī sǐ shǒu qiū, suī zài quán rǎng, yì bài cì wú qióng yǐ. jǐn dài sǐ shàng wén!
臣少长孤寒,始愿有限,过蒙圣朝历世殊恩,陛下睿鉴,宠灵弥泰,有始必终,自古而然。臣年垂八十,位极人臣,启手启足,当复何恨,但以陛下春秋尚富,余寇不诛,山陵未反,所以愤忾兼怀,不能已已。臣虽不知命,年时已迈,国恩殊特,赐封长沙,陨越之日,当归骨故土。臣父母旧葬,尚在寻阳,拟以来秋奉迎窀穸,待葬事讫,乃告老下藩。不图所患,遂尔绵笃,伏枕感结,情不自胜。臣间者犹谓犬马之齿,尚可小延,欲为陛下西平李雄,北吞石虎,是以遣毌丘奥于巴东,授桓宣于襄阳,良图未叙,于此长乖。此方之任,内外之要,愿陛下速选臣代,使必得良才,奉宣王猷。遵成臣志,则臣死之日,犹生之年。陛下虽圣姿天纵,英奇日新,方事之殷,当赖群俊。司徒导鉴识经远,光辅三世,司空鉴简素贞正,内外惟允,平西将军亮雅量详明,器用周时,即陛下之周召也。献替畴咨,敷融政道,地平天成,四海幸赖。谨遣左长史殷羡,奉送所假节麾幢曲盖,侍中貂蝉太尉章,荆江州刺史印传卹戟,仰恋天恩,悲酸感结。以后事付右司马王愆期,加督护统领文武职衔,俾臣得归死首邱,虽在泉壤,亦拜赐无穷矣。谨待死上闻!
biǎo wén yǐ fā, jí jiāng jūn zī qì zhàng, niú mǎ zhōu chē, zhào bù yí jiāo. cāng kù zì jiā guǎn yào, fù yǔ wáng qiān qī zhǎng guǎn, zì jǐ yī wú suǒ sī, nǎi lì jí dēng yú, chū fǔ zì qù. qiān qī děng sòng zhì jiāng kǒu, sǎ lèi gào bié. kǎn gù yǔ dào:" lǎo zi pó suō, pái huái wèi qù zhī yì. zhèng wèi jūn bèi, jīn kǒng dāng zhǎng bié le." shuō bà, xià yú dēng zhōu, xíng zhì fán xī, yuè sù biàn shì. fù wén jìn tíng, jí yǒu zhào bān fā dào:
表文已发,即将军谘器仗,牛马舟车,照簿移交。仓库自加管钥,付与王愆期掌管,自己一无所私,乃力疾登舆,出府自去。愆期等送至江口,洒泪告别。侃顾语道:“老子婆娑,徘徊未去之意。正为君辈,今恐当长别了。”说罢,下舆登舟,行至樊溪,越宿便逝。讣闻晋廷,即有诏颁发道:
gù shǐ chí jié shì zhōng tài wèi, dū du jīng jiāng yōng liáng jiāo guǎng yì níng bā zhōu zhū jūn shì, jīng jiāng èr zhōu cì shǐ cháng shā jùn gōng, jīng dé yùn zhé, móu yóu hóng yuǎn, zuò fān yú wài, bā zhōu sù qīng, qín wáng yú nèi, huáng jiā yǐ níng. nǎi zhě huán wén zhī xūn, bó jiù shì píng, fāng lài dà yóu. bǐ píng yǔ yī rén, qián jìn wèi dà sī mǎ, lǐ zhì cè mìng, wèi jí jiā chóng, hào tiān bù diào, yǎn hū hōng cú. zhèn yòng zhèn dào yú jué xīn, jīn tè zhuī zèng dà sī mǎ, yǔ shì yuē huán, sì yǐ tài láo, hún ér yǒu líng, jiā zī chǒng róng.
故使持节侍中太尉,都督荆江雍梁交广益宁八州诸军事,荆江二州刺史长沙郡公,经德蕴哲,谋猷弘远,作藩于外,八州肃清,勤王于内,皇家以宁。乃者桓文之勋,伯舅是凭,方赖大猷。俾屏予一人,前进位大司马,礼秩册命,未及加崇,昊天不吊,奄忽薨殂。朕用震悼于厥心,今特追赠大司马,予谥曰桓,祀以太牢,魂而有灵,嘉兹宠荣。
zǒng jì kǎn zài jūn zhōng sì shí yī nián, xióng yì yǒu quán, lín jī shàn duàn, shì wú dà xiǎo, mò bù míng chá, yīn cǐ bīng mín bù gǎn xiāng qī. zì nán líng zhì bái dì chéng, dào bù shí yí. shàng shū méi táo, cháng yǔ yǒu rén shū yún:" táo gōng jī shén míng jiàn shì wèi wǔ, zhōng shùn qín láo shì kǒng míng, fēi lù kàng zhū rén suǒ néng jí." tài cháng qīng xiè póu zǐ ān, yì wèi:" táo gōng yòng fǎ, cháng dé fǎ wài yì." kě jiàn de táo kǎn cái míng, shí wèi dōng jìn zhū chén de qiáo chǔ, bù guò sū jùn luàn shí, shāo cún jiè dì, bù lí sú jiàn, wèi miǎn yǒu xiē quē hàn lī. píng lùn gōng yǔn. jìn tíng yǐ kǎn jì shòu zhōng, tè tiáo píng xī jiāng jūn yù zhōu cì shǐ yǔ liàng, dài zhèn wǔ chāng. liàng míng bù fù shí, yòu pì yīn hào wèi jì shì cān jūn, zhuān tán lǎo yì, tú shàng fēng liú, zěn néng yǔ táo kǎn shí xiāng bǐ? yī wén shí hǔ nán lái, zhèng shì zì gù bù xiá. jìn tíng xuǎn bù chū jiāng cái, zhǐ hǎo réng qǐng chū zhè wèi nián gāo wàng zhòng de wáng mào hóng, dǐ yù jié kòu, dāng xià jiā guān dà sī mǎ, jiǎ huáng yuè, dū du zhēng tǎo zhū jūn shì. chéng dì shí yǐ shí yǒu sì suì, yě guān bīng guǎng mò mén, fēn qiǎn zhū jiàng, mìng jiāng jūn liú shì jiù lì yáng, zhào yìn tún cí hú, lù yǒng shù niú zhǔ, wáng yǔn zhī shù wú hú. sī kōng xī jiàn, yì shǐ guǎng líng xiāng chén guāng lǜ zhòng wèi jīng shī zhōng wài jiè yán, fēi cháng jǐn jí. xiǎo zi yǒu shī tàn dào:
总计侃在军中四十一年,雄毅有权,临机善断,事无大小,莫不明察,因此兵民不敢相欺。自南陵至白帝城,道不拾遗。尚书梅陶,尝与友人书云:“陶公机神明鉴似魏武,忠顺勤劳似孔明,非陆抗诸人所能及。”太常卿谢裒子安,亦谓:“陶公用法,常得法外意。”可见得陶侃才名,实为东晋诸臣的翘楚,不过苏峻乱时,稍存芥蒂,不离俗见,未免有些阙憾哩。评论公允。晋廷以侃既寿终,特调平西将军豫州刺史庾亮,代镇武昌。亮名不副实,又辟殷浩为记室参军,专谈《老》《易》,徒尚风流,怎能与陶侃时相比?一闻石虎南来,正是自顾不暇。晋廷选不出将才,只好仍请出这位年高望重的王茂弘,抵御羯寇,当下加官大司马,假黄钺,都督征讨诸军事。成帝时已十有四岁,也观兵广漠门,分遣诸将,命将军刘仕救历阳,赵胤屯慈湖,路永戍牛渚,王允之戍芜湖。司空郗鉴,亦使广陵相陈光率众卫京师中外戒严,非常紧急。小子有诗叹道:
dào dǐ jiāng nán mù qì shēn, yī wén kòu zhì biàn jīng xīn.
到底江南暮气深,一闻寇至便惊心。
fēn fēn qiǎn jiàng tú zī rǎo, hǔ zǐ huái ān bù ěr qīn.
纷纷遣将徒滋扰,虎子怀安不尔侵。
yù zhī hòu lái yǒu wú zhàn shì, qiě dài xià huí zài biǎo.
欲知后来有无战事,且待下回再表。
--------
shí lè zhī yǒu cóng zǐ hǔ, yóu liú yuān zhī yǒu zú zi yào. yào zhù yuān ér jiàn hàn zuò, hǔ zuǒ lēi ér chéng zhào yè, dāng shí zhī wéi zhǔ lì gōng, qíng gù xiàng tóng. jué hòu yào dé sì cōng, hǔ dé jì hóng, jī yì xiāng lèi. dàn yào zhī dé guó, qǔ zhū jìn zhǔn zhī shǒu, shàng yǒu zhōng xīng zhī míng, hǔ zé zhí jué lè zǐ ér yǒu zhī, qí zuì dà, qí è jí, yào shàng bù ruò shì yě. fū liú shì zhī wáng, zhǔ zhī zhě lēi, fǔ zhī zhě hǔ, ér lēi zhī qī nú, yì zhōng wèi hǔ suǒ cán miè, yǎng hǔ shì rén, jí hái ér zì shì, hé bào yìng ruò shì zhī sù yé? ruò dōng jìn jiāng cái, zú yǐ wèi zhào zhě, wéi zǔ tì táo kǎn èr rén, ér kǎn zhī gōng wèi yóu dà, shǐ chēng qí dū du bā zhōu, jù shàng liú, wò qiáng bīng, qián yǒu kuī yú zhī zhì, měi sī shé yì zhī xiáng ér zhǐ, shì shuō wèi zú jǐn xìn. kǎn shēng píng bìng wú nì jī, dì dāng sū jùn zhī luàn, bù jù rù yuán, bì dài wēn jiào zhī dūn cù ér shǐ fā, shí rén nǎi yí qí yǒu èr ěr. rán yuán shì le fán, yóu wèi qí wū, shì zé kǎn gù dōng jìn zhī míng chén yú. běn huí yòu yú kǎn zhī mò shì, tè jiā xiáng xù, zhèng shàn shàn cóng cháng zhī yí yì yě.
石勒之有从子虎,犹刘渊之有族子曜。曜助渊而建汉祚,虎佐勒而成赵业,当时之为主立功,情固相同。厥后曜得嗣聪,虎得继弘,迹亦相类。但曜之得国,取诸靳准之手,尚有中兴之名,虎则直攫勒子而有之,其罪大,其恶极,曜尚不若是也。夫刘氏之亡,主之者勒,辅之者虎,而勒之妻孥,亦终为虎所残灭,养虎噬人,即还而自噬,何报应若是之速耶?若东晋将才,足以畏赵者,惟祖逖陶侃二人,而侃之功为尤大,史称其都督八州,据上流,握强兵,潜有窥窬之志,每思折翼之祥而止,是说未足尽信。侃生平并无逆迹,第当苏峻之乱,不遽入援,必待温峤之敦促而始发,时人乃疑其有贰耳。然袁氏了凡,犹谓其诬,是则侃固东晋之名臣欤。本回又于侃之没世,特加详叙,正善善从长之遗意也。