strong rán shé strong
蚺蛇
rán shé, néng shí zhāng lù, rén jiàn zhāng lù jīng yì, bì zhī qí wèi shé, xiāng yǔ fù zhī, huán ér ōu gē, hū zhī yuē xǐ jià fǎn, wèi zǐ yě. shé wén gē jí fǔ shǒu, rén jìng cǎi yě huā zhì shé shǒu, shé yù fú, nǎi tóu yǐ mù zhū, shé jiù zhěn yān. rén jué kǎn zhěn cè, shé bù gù yě. kǎn chéng, yǐ lì rèn yī huī, duò shǒu yú kǎn, jí yā yǐ tǔ, rén nǎi sì sàn. shí qǐng, shé shēn téng zhì, yī fāng cǎo mù wèi cuī. jì sǐ, zé bō qí pí yǐ mán gǔ, qǔ qí dǎn yǐ hé yào, bǎo qí ròu ér qì qí gāo. gài gāo néng wěi rén yáng dào yě. rén wèi dà fēng yóu jí chēng rán shé gāo, fēi shì. fū shé zhī sǐ, kě wèi yú yǐ, rán tiān dì zhī jiān, wù lǐ yǒu suǒ bù kě xiǎo zhě. yǐ shé zhī dà, ér gān shòu zhì, chéng yú, rán tè qí wèi jiàn shuǐ ěr, bǐ yī jiàn shuǐ, bì yāo jiǎo qí xíng, bù shòu zhì fú, qǐ ér tūn rén. suī bù yù shuǐ, yǒu xiǎo ér zài cè, yì hū tūn zhī. shì qí sǐ yě, dài yǒu jī jiān zhě cún, fēi shé zhī yú yě.
蚺蛇,能食獐鹿,人見獐鹿驚逸,必知其為蛇,相與赴之,環而謳歌,呼之曰徙架反,謂姊也。蛇聞歌即俯首,人競采野花置蛇首,蛇愈伏,乃投以木株,蛇就枕焉。人掘坎枕側,蛇不顧也。坎成,以利刃一揮,墮首於坎,急壓以土,人乃四散。食頃,蛇身騰擲,一方草木為摧。既死,則剝其皮以鞔鼓,取其膽以和藥,飽其肉而棄其膏。蓋膏能痿人陽道也。人謂大風油即稱蚺蛇膏,非是。夫蛇之死,可謂愚矣,然天地之間,物理有所不可曉者。以蛇之大,而甘受制,誠愚,然特其未見水耳,彼一見水,必夭矯其形,不受制伏,起而吞人。雖不遇水,有小兒在側,亦忽吞之。是其死也,殆有機緘者存,非蛇之愚也。
strong liù mù guī strong
六目龜
wén qīn qī dòng, yǒu liù mù guī, xīn rán yì zhī, yīn rén qiú dé, nǎi zhēn mù zhī shàng, yǒu sì wěi mù ěr. suǒ wèi wěi mù, jí tóu shàng jīn huáng huā wén, yuán zhǎng zhōng hēi, shì mù yě. rán wěi mù yǔ zhēn mù pái bǐ, duān zhèng bù piān, wú yī bù rán, yì zú ài yǐ. cháng guī yǎng zhī bù sǐ, shì guī xún rì jí sǐ, shì dài bù yǐ guī yǎng guī ér rán yú!
聞欽七峒,有六目龜,欣然異之,因人求得,乃真目之上,有四偽目耳。所謂偽目,即頭上金黃花紋,圓長中黑,似目也。然偽目與真目排比,端正不偏,無一不然,亦足愛矣。常龜養之不死,是龜旬日即死,是殆不以龜養龜而然歟!
strong bì dài mào strong
鼊玳瑁
qīn hǎi yǒu jiè shǔ yuē bì, dà rú chē lún, pí lǐ yǒu báo gǔ shí sān piàn rú dài mào. jīn rén yòng yǐ wèi bì dāo tǒng zǐ zhě shì yě. dài mào bèi jiǎ yì shí sān piàn, zì rán chéng bān wén. shì yán biān xuè chéng bān, sī yán wàng yǐ.
欽海有介屬曰鼊,大如車輪,皮里有薄骨十三片如玳瑁。今人用以為篦刀筒子者是也。玳瑁背甲亦十三片,自然成斑紋。世言鞭血成斑,斯言妄矣。
strong shàn strong
蟺
qīn zhōu hǎi bīn yǒu xué chù shuǐ zú yuē shàn, zhuàng rú lóng ér wú jiǎo, zhǎng wǔ chǐ xǔ. dàn rén dé zhī, zhí ér shòu zhū shì. yǒu guǎn jiè xún jiǎn liú áng zhě, jiàn ér shì zhī. jiāng pēng, tóng liáo niàn qí xíng zhī shì shén wù yě, qǐng zòng zhī jiāng. fāng qí wèi dé shuǐ, zé lèi sǐ yǐ. yī de shuǐ zé fèn xùn cù tà, yāo jiǎo miè méi, bō tóu wèi qǐ, é rán ér shì. bǐ me me qí xíng, ér yóu ruò shì, kuàng zhēn lóng zāi!
欽州海濱有穴處水族曰蟺,狀如龍而無角,長五尺許。蜑人得之,縶而售諸市。有管界巡檢劉昂者,見而市之。將烹,同僚念其形之似神物也,請縱之江。方其未得水,則類死矣。一得水則奮迅蹴踏,夭矯滅沒,波頭為起,俄然而逝。彼麼麼其形,而猶若是,況真龍哉!
strong xún huáng strong
鱘鰉
chūn shuǐ fā shēng, xún huáng dà yú, zì nán hǎi rén jiāng, zhì xún xiàng zhī jìng, lóng mén zhī xià, huò wèi yú wǎng suǒ de. yú dōng guī, jiāng zhì pān yú, yǒu dàn jí zhuō jiù zhōu, zhí èr xún huáng qiú shòu, dà zhě zhǎng liù chǐ, xiǎo zhě sì chǐ, xiū bí chǐ sāi, rì yǐn yú yí, shēn wú xì lín, shàng gè yǒu fēng rèn, yǔ fán yú bù tóng. cè rán niàn yuē: shén lóng zhī zhì, nǎi shòu zhì yú rén rú cǐ zāi! wèn: suǒ xū jǐ hé? yuē: sì bǎi. jì shì ér zòng yān. shǐ zé jǔ shǒu chū shuǐ, shǎo yān yáng qí diào wěi, fù jǔ shǒu shì gù, yōu rán ér shì yǐ.
春水發生,鱘鰉大魚,自南海人江,至潯、象之境,龍門之下,或為漁網所得。余東歸,將至番禺,有蜑急桌就舟,縶二鱘鰉求售,大者長六尺,小者四尺,修鼻侈腮,日隱於頤,身無細鱗,上各有鋒刃,與凡魚不同。惻然念曰:「神龍之稚,乃受制於人如此哉!」問:「所需幾何?」曰:「四百。」既市而縱焉。始則舉首出水,少焉揚鬐掉尾,復舉首似顧,悠然而逝矣。
strong jiā yú strong
嘉魚
cāng wú dà jiāng zhī nán shān yuē huǒ shān, xià yǒu bǐng xué, jiā yú chū yān, suǒ wèi nán yǒu jiā yú, shī rén chuán zhī yě. jiā yú xíng rú dà shí yú, shēn fù duō gāo, qí tǔ rén jiān shí zhī shén měi. qí jiān yě, tú zhì yú yú gàn fǔ, shǎo yān, gāo róng, zì rán jiān áo, bù bié yòng yóu, wèi zhī zì guǒ.
蒼梧大江之南山曰火山,下有丙穴,嘉魚出焉,所謂「南有嘉魚」,詩人傳之也。嘉魚形如大鰣魚,身腹多膏,其土人煎食之甚美。其煎也,徒置魚於干釜,少焉,膏溶,自然煎熬,不別用油,謂之自裹。
strong hé yú strong
河魚
zuǒ shì hé yú fù jí yǔ, qì wú dìng shuō. yú shì gǔ xiàn, cháng shí shì yú, chú zhě yuē: cǐ yú bìng dù, bù kān shí. pōu shì zhī, mǎn fù huáng shuǐ yě. hòu fàn zhōu jiàn yī yú sǐ yú zhōu cè, zhōu rén yuē: cǐ yú bìng dù sǐ yǐ. wèn: hé wèi bìng dù? yuē: fán wù jiē yǒu jí, yú zài shuǐ, wú tā jí, wéi bìng dù nǎi sǐ. yīn wù shēn shū shí hé yú zhī shuō.
『左氏』「河魚腹疾」語,迄無定說。余仕古縣,常食市魚,廚者曰:「此魚病肚,不堪食。」剖視之,滿腹黃水也。後泛舟見一魚死於舟側,舟人曰:「此魚病肚死矣。」問:「何謂病肚?」曰:「凡物皆有疾,魚在水,無他疾,唯病肚乃死。」因悟申叔時河魚之說。
strong zhú yú xiā yú strong
竹魚鰕魚
zhú yú chū lí shuǐ, zhuàng shì qīng yú, wèi rú guì yú. xiā yú yì chū lí shuǐ, ròu bái ér fēng, wèi shì xiā ér sōng měi. dà dǐ nán zhōng yú pǐn, rú lǐ zéi zhě shén duō, ér xiā zhú èr yú wèi zhēn.
竹魚出灕水,狀似青魚,味如鱖魚。鰕魚亦出灕水,肉白而豐,味似鰕而松美。大抵南中魚品,如鯉鰂者甚多,而鰕、竹二魚為珍。
strong guǐ jiá dié strong
鬼蛺蝶
guǐ jiá dié, dà rú shàn, sì chì, gòng jìng liù qī cùn, hè zhì jiān zá sè, huǎng rán. xià liǎng chì yǒu cuì diǎn, yóu guāng cǎi. hǎo fēi lì zhī shàng.
鬼蛺蝶,大如扇,四翅,共徑六七寸,褐質間雜色,晃然。下兩翅有翠點,尤光彩。好飛荔枝上。
strong hēi jiá dié strong
黑蛺蝶
hēi jiá dié, dà rú shàn, jú dù suǒ huà. chì mò hēi ér yǒu cuì cǎi yī xíng, tè wèi xiān míng, běi rén huò míng yuán wǔ chán.
黑蛺蝶,大如扇,橘蠹所化。翅墨黑而有翠彩一行,特為鮮明,北人或名元武蟬。
strong tiān xiā strong
天蝦
nán fāng yǒu fēi chóng, yǒu chì rú fēi é, qí wěi rú xī shuài, sè bái, shēn zhǎng shì xiǎo xiā rán. xià qiū zhī jiān, wǎn fēi bì tiān, duò shuǐ, rén yǐ zhǎng zhú gān héng jiāng miàn, shǐ fēng yuē zhī, rú píng zhī jù. zǎo nǎi zhuō zhōu bó qǔ, lǚ féi ròu, hé yǐ wèi zhǎ, wèi pō měi. rán cǐ yè duò shuǐ, cì zǎo jí qǔ nǎi kě yòng, shāo chí yī xī, yǐ tuō ér huà yǐ.
南方有飛蟲,有翅如飛蛾,其尾如蟋蟀,色白,身長似小鰕然。夏秋之間,晚飛蔽天,墮水,人以長竹竿橫江面,使風約之,如萍之聚。早乃桌舟搏取,縷肥肉,合以為鮓,味頗美。然此夜墮水,次早即取乃可用,稍遲一夕,已脫而化矣。
yú zài qīn, yī xī yàn zuò, jiàn yǒu shì xī yì ér chà dà zhě, shēn huáng jí hēi, tóu yǒu hēi máo, bào shū lí zhī miǎo, zhāng é sì gù, sǒng shēn rú jiāng yuè yě. shì yǒu shì zǐ xiāng fǎng, yīn qǐng wèn zhī. dá rì: cǐ míng shí èr shí, qí shēn zhī sè, yī rì zhī nèi, zhú shí yǒu yì. kǒu cháng hán dú, qí rén guò, zé shè qí yǐng, rén bì bìng. yú yuē: fēi suǒ wèi zhě yú? shēng yuē: rán, shū chuán suǒ zài, jí shì wù yě. wèi jǐ, yú rǎn zhàng jǐ dài.
余在欽,一夕燕坐,見有似蜥蜴而差大者,身黃脊黑,頭有黑毛,抱疏籬之杪,張額四顧,聳身如將躍也。適有士子相訪,因請問之。答日:「此名十二時,其身之色,一日之內,逐時有異。口嘗含毒,俟人過,則射其影,人必病。」余曰:「非所謂者歟?」生曰:「然,書傳所載,即是物也。」未幾,余染瘴幾殆。