zhōu lǐ:" fán lè, huán zhōng wèi gōng, huáng zhōng wèi jiǎo, tài cù wèi zhēng, gū xǐ wèi yǔ. ruò lè liù biàn, zé tiān shén jiē jiàng, kě dé ér lǐ yǐ. hán zhōng wèi gōng, tài cù wèi jiǎo, gū xǐ wèi zhēng, nán lǚ wèi yǔ. ruò lè bā biàn, jí dì qí jiē chū, kě dé ér lǐ yǐ. huáng zhōng wèi gōng, dà lǚ wèi jiǎo, tài cù wèi zhēng, yīng zhōng wèi yǔ. ruò lè jiǔ biàn, zé rén guǐ kě dé ér lǐ yǐ." fán shēng zhī gāo xià, liè wéi wǔ děng, yǐ gōng shāng jiǎo zhēng yǔ míng zhī. wèi zhī zhǔ zhě yuē gōng, cì èr yuē shāng, cì sān yuē jiǎo, cì sì yuē zhēng, cì wǔ yuē yǔ, cǐ wèi zhī xù míng kě yì, xù bù kě yì. huán zhōng wèi gōng, zé huáng zhōng nǎi dì wǔ yǔ shēng yě, jīn zé wèi zhī jiǎo, suī wèi zhī jiǎo, míng zé yì yǐ, qí shí dì wǔ zhī shēng, ān néng biàn zāi? qiáng wèi zhī jiǎo ér yǐ. xiān wáng wéi lè zhī yì, gài bù rú shì yě. shì zhī lè yì hū jiāo miào zhī lè zhě, rú huán zhōng wèi gōng, zé lín zhōng jiǎo shēng yě. lè yǒu yòng lín zhōng zhě, zé biàn ér yòng huáng zhōng, cǐ sì tiān shén zhī yīn yún ěr, fēi wèi néng yì yǔ yǐ wéi jiǎo yě. hán zhōng wèi gōng, zé tài cù zhēng shēng yě. lè yǒu yòng tài cù zhě, zé biàn ér yòng gū xǐ, cǐ qiú dì qí zhī yīn yún ěr, fēi wèi néng yì yǔ yǐ wéi zhēng yě. huáng zhōng wèi gōng, zé nán lǚ yǔ shēng yě. lè yǒu yòng nán lǚ zhě, zé biàn ér yòng yīng zhōng, cǐ qiú rén guǐ zhī yīn yún ěr, fēi wèi néng biàn jūn wài yīn shēng yǐ wéi yǔ yě. yīng zhōng huáng zhōng, gōng zhī biàn zhēng. wén wǔ zhī chū, bù yòng èr biàn shēng, suǒ yǐ zài jūn wài. guǐ shén zhī qíng, dāng yǐ lèi qiú zhī. zhū xián yuè xí, tài gēng míng jiǔ, suǒ yǐ jiāo yú míng mò zhě, yì hū yǎng dào, cǐ suǒ yǐ biàn qí lǜ yě.
《周礼》：“凡乐，圜钟为宫，黄钟为角，太蔟为徵，姑洗为羽。若乐六变，则天神皆降，可得而礼矣。函钟为宫，太蔟为角，姑洗为徵，南吕为羽。若乐八变，即地祇皆出，可得而礼矣。黄钟为宫，大吕为角，太蔟为徵，应钟为羽。若乐九变，则人鬼可得而礼矣。”凡声之高下，列为五等，以宫、商、角、徵、羽名之。为之主者曰宫，次二曰商，次三曰角，次四曰徵，次五曰羽，此谓之序；名可易，序不可易。圜钟为宫，则黄钟乃第五羽声也，今则谓之角，虽谓之角，名则易矣，其实第五之声，安能变哉？强谓之角而已。先王为乐之意，盖不如是也。世之乐异乎郊庙之乐者，如圜钟为宫，则林钟角声也。乐有用林钟者，则变而用黄钟，此祀天神之音云耳，非谓能易羽以为角也。函钟为宫，则太蔟徵声也。乐有用太蔟者，则变而用姑洗，此求地祇之音云耳，非谓能易羽以为徵也。黄钟为宫，则南吕羽声也。乐有用南吕者，则变而用应钟，此求人鬼之音云耳，非谓能变均外音声以为羽也。应钟、黄钟，宫之变徵。文、武之出，不用二变声，所以在均外。鬼神之情，当以类求之。朱弦越席，太羹明酒，所以交于冥莫者，异乎养道，此所以变其律也。

shēng zhī bù yòng shāng, xiān rú yǐ wèi è shā shēng yě. huáng zhōng zhī tài cù, hán zhōng zhī nán lǚ, jiē shāng yě, shì shā shēng wèi cháng bù yòng yě, suǒ yǐ bù yòng shāng zhě, shāng, zhōng shēng yě. gōng shēng zhēng zhēng shēng shāng, shāng shēng yǔ, yǔ shēng jué. gù shāng wèi zhōng shēng. jiàng xìng shàng xià zhī shén, xū qí zhōng shēng rén shēng yě. yí hū rén shēng, suǒ yǐ zhì yī yú guǐ shén yě. zōng miào zhī lè, gōng wèi zhī xiān, qí cì jiǎo, yòu cì zhēng, yòu cì yǔ. gōng jiǎo zhēng yǔ xiāng cì zhě, rén lè zhī xù yě, gù yǐ zhī qiú rén guǐ. shì lè zhī xù gōng shāng jiǎo zhēng yǔ, cǐ dàn wú shāng ěr, qí yú xī yòng, cǐ rén lè zhī xù yě. hé yǐ zhī gōng wèi xiān qí cì jiǎo yòu cì zhēng yòu cì yǔ? yǐ lǜ lǚ cì xù zhī zhī yě. huáng zhōng zuì zhǎng, dà lǚ cì zhǎng, tài cù yòu cì, yīng zhōng zuì duǎn, cǐ qí xù yě. yuán qiū fāng zé zhī lè, jiē yǐ jiǎo wèi xiān, qí cì zhēng, yòu cì gōng, yòu cì yǔ. shǐ yú jiǎo mù, mù shēng huǒ, huǒ shēng tǔ, tǔ shēng shuǐ. yuè jīn, bù yòng shāng yě. mù huǒ tǔ shuǐ xiàng cì zhě, tiān dì zhī xù, gù yǐ zhī lǐ tiān dì, wǔ xíng zhī xù: mù shēng huǒ, huǒ shēng tǔ, tǔ shēng jīn, jīn shēng shuǐ. cǐ dàn bù yòng jīn ěr, qí yú xī yòng. cǐ xù, tiān dì zhī xù yě. hé yǐ zhī qí jiǎo wèi xiān qí cì zhēng yòu cì gōng yòu cì yǔ? yǐ lǜ lǚ cì xù zhī yě. huáng zhōng zuì zhǎng, tài cù cì zhǎng, huán zhōng yòu cì, gū xǐ yòu cì, hán zhōng yòu cì, nán lǚ zuì duǎn, cǐ qí xù yě. cǐ sì yīn zhī xù yě.
声之不用商，先儒以谓恶杀声也。黄钟之太蔟，函钟之南吕，皆商也，是杀声未尝不用也，所以不用商者，商，中声也。宫生徵、徵生商，商生羽，羽生角。故商为中声。降兴上下之神，虚其中声人声也。遗乎人声，所以致一于鬼神也。宗庙之乐，宫为之先，其次角，又次徵，又次羽。宫、角、徵、羽相次者，人乐之叙也，故以之求人鬼。世乐之叙宫、商、角、徵、羽，此但无商耳，其余悉用，此人乐之叙也。何以知宫为先、其次角、又次徵、又次羽？以律吕次叙知之也。黄钟最长，大吕次长，太蔟又次，应钟最短，此其叙也。圆丘方泽之乐，皆以角为先，其次徵，又次宫，又次羽。始于角木，木生火，火生土，土生水。越金，不用商也。木、火、土、水相次者，天地之叙，故以之礼天地，五行之叙：木生火，火生土，土生金，金生水。此但不用金耳，其余悉用。此叙，天地之叙也。何以知其角为先、其次徵、又次宫、又次羽？以律吕次叙之也。黄钟最长，太蔟次长，圜钟又次，姑洗又次，函钟又次，南吕最短，此其叙也。此四音之叙也。

tiān zhī qì shǐ yú zi, gù xiān yǐ huáng zhōng tiān zhī gōng bì yú sān yuè, gù zhōng zhī yǐ gū xǐ. dì zhī gōng jiàn yú zhēng yuè, gù xiān zhī yǐ tài cù bì yú bā yuè, gù zhōng zhī yǐ nán lǚ. yōu yīn zhī qì, zhōng yú běi fāng, rén zhī suǒ zhōng guī, guǐ zhī suǒ cáng yě, gù xiān zhī yǐ huáng zhōng, zhōng zhī yǐ yīng zhōng. cǐ sān lè zhī shǐ zhōng yě. jiǎo zhě, wù shēng zhī shǐ yě. zhēng zhě, wù zhī chéng. yǔ zhě, wù zhī zhōng. tiān zhī qì shǐ yú shí yī yuè, zhì yú zhēng yuè, wàn wù méng dòng, dì gōng jiàn chù, zé tiān gōng zhī chéng yě, gù dì yǐ tài cù wèi jiǎo, tiān yǐ tài cù wèi zhēng. sān yuè wàn wù xī dá, tiān gōng bì chù, zé dì gōng zhī chéng yě, gù tiān yǐ gū xǐ wèi yǔ, dì yǐ gū xǐ wèi zhēng. bā yuè shēng wù jǐn chéng, dì zhī gōng zhōng yān, gù nán lǚ yǐ wéi yǔ. yuán qiū lè suī yǐ huán zhōng wèi gōng, ér yuē" nǎi zòu huáng zhōng, yǐ sì tiān shén" fāng zé lè suī yǐ hán zhōng wèi gōng, ér yuē" nǎi zòu tài cù, yǐ jì dì qí". gài yuán qiū zhī lè, shǐ yú huáng zhōng fāng zé zhī lè, shǐ yú tài cù yě. tiān dì zhī lè, zhǐ shì shì lè huáng zhōng yī jūn ěr. yǐ cǐ huáng zhōng yī jūn, fēn wéi tiān dì èr lè. huáng zhōng zhī jūn. huáng zhōng wèi gōng, tài cù wèi shāng, gū xǐ wèi jiǎo. lín zhōng wèi fāng zé lè ér yǐ. wéi huán zhōng yī lǜ, bù zài jūn nèi. tiān gōng bì yú sān yuè, zé gōng shēng zì hé zài zhēng zhī hòu yǔ zhī qián, zhèng dāng yòng jiā zhōng yě. èr lè hé yǐ zhuān yòng huáng zhōng yī jūn? gài huáng zhōng zhèng jūn yě, lè zhī quán tǐ, fēi shí yī jūn zhī lèi yě. gù hàn zhì:" zì huáng zhōng wèi gōng, zé jiē yǐ zhèng shēng yīng, wú yǒu hū wēi. tā lǜ suī dāng qí yuè wèi gōng, zé hé yīng zhī lǜ yǒu kòng jī hū wēi, bù dé qí zhèng. qí jūn qǐ shí yī yuè, zhōng yú bā yuè, tǒng yī suì zhī shì yě. tā jūn zé gè zhǔ yī yuè ér yǐ." gǔ lè yǒu xià zhēng diào, shěn xiū wén sòng shū yuē:" xià zhēng diào fǎ: lín zhōng wèi gōng, nán lǚ wèi shāng. lín zhōng běn zhèng shēng huáng zhōng zhī zhēng biàn, wèi zhī xià zhēng diào." mǎ róng cháng dí fù yuē:" fǎn shāng xià zhēng, měi gè yì shàn." wèi nán lǚ běn huáng zhōng zhī yǔ, biàn wéi xià zhēng zhī shāng, jiē yǐ huáng zhōng wéi zhǔ ér yǐ. cǐ tiān dì xiāng yǔ zhī xù yě. rén guǐ shǐ yú zhèng běi, chéng yú dōng běi, zhōng yú xī běi, cuì yú yōu yīn zhī dì yě. shǐ yú shí yī yuè, ér chéng yú zhēng yuè zhě, yōu yīn zhī pò, shāo chū yú dōng fāng yě. quán chù yōu yīn, zé bù yú rén jiē shāo chū yú dōng fāng, gù rén guǐ kě dé ér lǐ yě zhōng zé fù guī yú yōu yīn, fù qí cháng yě. wéi yǔ shēng dú yuǎn yú tā jūn zhě. shì lè shǐ yú shí yī yuè, zhōng yú bā yuè zhě, tiān dì suì shì zhī yī zhōng yě. guǐ dào wú qióng, fēi ruò suì shì zhī yǒu zú, gù jǐn shí èr lǜ rán hòu zhōng, shì xiān zhuī yuǎn zhī dào, hòu zhī zhì yě, cǐ miào lè zhī shǐ zhōng yě. rén guǐ jǐn shí èr lǜ wèi yì, zé shǐ yú huáng zhōng, zhōng yú yīng zhōng, yǐ gōng shāng jiǎo zhēng yǔ wèi xù, zé shǐ yú gōng shēng, zì dāng yǐ huáng zhōng wèi gōng yě. tiān shén shǐ yú huáng zhōng, zhōng yú gū xǐ, yǐ mù huǒ tǔ jīn shuǐ wèi xù, zé gōng shēng dāng zài tài cù zhēng zhī hòu, gū xǐ yǔ zhī qián, zé zì dāng yǐ huán zhōng wèi gōng yě. dì qí shǐ yú tài cù, zhōng yú nán lǚ, yǐ mù huǒ tǔ jīn shuǐ wèi xù, zé gōng shēng dāng zài gū xǐ zhēng zhī hòu, nán lǚ yǔ zhī qián, zhōng jiān wéi hán zhōng dāng jūn, zì dāng yǐ hán zhōng wèi gōng yě. tiān shén yòng huán zhōng zhī hòu, gū xǐ zhī qián, wéi yǒu yī lǜ zì rán hé yòng yě. bù yuē jiā zhōng, ér yuē huán zhōng zhě, yǐ tiān tǐ yán zhī yě. bù yuē lín zhōng, yuē hán zhōng zhě, yǐ dì dào yán zhī yě. huáng zhōng wú yì míng, rén dào yě. cǐ sān lǜ wèi gōng, cì xù dìng lǐ, fēi kě yǐ yì záo yě.
天之气始于子，故先以黄钟；天之功毕于三月，故终之以姑洗。地之功见于正月，故先之以太蔟；毕于八月，故终之以南吕。幽阴之气，钟于北方，人之所终归，鬼之所藏也，故先之以黄钟，终之以应钟。此三乐之始终也。角者，物生之始也。徵者，物之成。羽者，物之终。天之气始于十一月，至于正月，万物萌动，地功见处，则天功之成也，故地以太蔟为角，天以太蔟为徵。三月万物悉达，天功毕处，则地功之成也，故天以姑洗为羽，地以姑洗为徵。八月生物尽成，地之功终焉，故南吕以为羽。圆丘乐虽以圜钟为宫，而曰“乃奏黄钟，以祀天神”；方泽乐虽以函钟为宫，而曰“乃奏太蔟，以祭地祇”。盖圆丘之乐，始于黄钟；方泽之乐，始于太蔟也。天地之乐，止是世乐黄钟一均耳。以此黄钟一均，分为天地二乐。黄钟之均。黄钟为宫，太蔟为商，姑洗为角。林钟为方泽乐而已。唯圜钟一律，不在均内。天功毕于三月，则宫声自合在徵之后、羽之前，正当用夹钟也。二乐何以专用黄钟一均？盖黄钟正均也，乐之全体，非十一均之类也。故《汉志》：“自黄钟为宫，则皆以正声应，无有忽微。他律虽当其月为宫，则和应之律有空积忽微，不得其正。其均起十一月，终于八月，统一歳之事也。他均则各主一月而已。”古乐有下徵调，沈休文《宋书》曰：“下徵调法：林钟为宫，南吕为商。林钟本正声黄钟之徵变，谓之下徵调。”马融《长笛赋》曰：“反商下徵，每各异善。”谓南吕本黄钟之羽，变为下徵之商，皆以黄钟为主而已。此天地相与之叙也。人鬼始于正北，成于东北，终于西北，萃于幽阴之地也。始于十一月，而成于正月者，幽阴之魄，稍出于东方也。全处幽阴，则不与人接；稍出于东方，故人鬼可得而礼也；终则復归于幽阴，復其常也。唯羽声独远于他均者。世乐始于十一月，终于八月者，天地歳事之一终也。鬼道无穷，非若歳事之有卒，故尽十二律然后终，事先追远之道，厚之至也，此庙乐之始终也。人鬼尽十二律为义，则始于黄钟，终于应钟，以宫、商、角、徵、羽为叙，则始于宫声，自当以黄钟为宫也。天神始于黄钟，终于姑洗，以木、火、土、金、水为叙，则宫声当在太蔟徵之后，姑洗羽之前，则自当以圜钟为宫也。地祇始于太蔟，终于南吕，以木、火、土、金、水为叙，则宫声当在姑洗徵之后，南吕羽之前，中间唯函钟当均，自当以函钟为宫也。天神用圜钟之后，姑洗之前，唯有一律自然合用也。不曰夹钟，而曰圜钟者，以天体言之也。不曰林钟，曰函钟者，以地道言之也。黄钟无异名，人道也。此三律为宫，次叙定理，非可以意凿也。

huán zhōng liù biàn, hán zhōng bā biàn, huáng zhōng jiǔ biàn, tóng huì yú mǎo, mǎo zhě, hūn míng zhī jiāo, suǒ yǐ jiāo shàng xià tōng yōu míng hé rén shén, gù tiān shén dì qí rén guǐ kě dé ér lǐ yě. zì chén yǐ wǎng cháng zài zhòu, zì yín yǐ lái cháng zài yè, gù mǎo wèi hūn míng zhī jiāo, dāng qí zhōng jiān, zhòu yè jiā zhī, gù wèi zhī jiā zhōng. huáng zhōng yī biàn wéi lín zhōng, zài biàn wéi tài cù, sān biàn nán lǚ, sì biàn gū xǐ, wǔ biàn yīng zhōng, liù biàn ruí bīn, qī biàn dà lǚ, bā biàn yí zé, jiǔ biàn jiā zhōng. hán zhōng yī biàn wéi tài cù, zài biàn wéi nán lǚ, sān biàn gū xǐ, sì biàn yīng zhōng, wǔ biàn ruí bīn, liù biàn tài lǚ, qī biàn yí zé, bā biàn jiā zhōng yě. huán zhōng yī biàn wéi wú shè, zài biàn wéi zhōng lǚ, sān biàn wéi huáng zhōng qīng gōng, sì biàn hé zhì lín zhōng, lín zhōng wú qīng gōng, zhì tài cù qīng guān wèi sì biàn wǔ biàn hé zhì nán lǚ, nán lǚ wú qīng gōng, zhí zhì dà lǚ qīng gōng wèi wǔ biàn liù biàn hé zhì yí zé, yí zé wú qīng gōng, zhí zhì jiā zhōng qīng gōng wèi liù biàn yě. shí èr lǜ, huáng zhōng dà lǚ tài cù jiā zhōng sì lǜ yǒu qīng gōng, zǒng wèi zhī shí liù lǜ. zì gū xǐ zhì yīng zhōng bā lǜ, jiē wú qīng gōng, dàn chù wèi ér yǐ. cǐ jiē tiān lǐ bù kě yì zhě. gǔ rén yǐ wéi nán zhī, gài bù shēn suǒ zhī. tīng qí shēng, qiú qí yì, kǎo qí xù, wú háo fà kě yí, cǐ suǒ wèi tiān lǐ yě. yī zhě rén guǐ, yǐ gōng shāng jiǎo zhēng yǔ wèi xù zhě èr zhě tiān shén, sān zhě dì qí, bǐ yǐ mù huǒ tǔ jīn shuǐ wèi xù zhě sì zhě yǐ huáng zhōng yī jūn fēn wéi tiān dì èr lè zhě wǔ zhě liù biàn bā biàn jiǔ biàn jiē huì yú jiā zhōng zhě.
圜钟六变，函钟八变，黄钟九变，同会于卯，卯者，昏明之交，所以交上下、通幽明、合人神，故天神、地祇、人鬼可得而礼也。自辰以往常在昼，自寅以来常在夜，故卯为昏明之交，当其中间，昼夜夹之，故谓之夹钟。黄钟一变为林钟，再变为太蔟，三变南吕，四变姑洗，五变应钟，六变蕤宾，七变大吕，八变夷则，九变夹钟。函钟一变为太蔟，再变为南吕，三变姑洗，四变应钟，五变蕤宾，六变太吕，七变夷则，八变夹钟也。圜钟一变为无射，再变为中吕，三变为黄钟清宫，四变合至林钟，林钟无清宫，至太蔟清官为四变；五变合至南吕，南吕无清宫，直至大吕清宫为五变；六变合至夷则，夷则无清宫，直至夹钟清宫为六变也。十二律，黄钟、大吕、太蔟、夹钟四律有清宫，总谓之十六律。自姑洗至应钟八律，皆无清宫，但处位而已。此皆天理不可易者。古人以为难知，盖不深索之。听其声，求其义，考其序，无毫发可移，此所谓天理也。一者人鬼，以宫、商、角、徵、羽为序者；二者天神，三者地祇，比以木、火、土、金、水为序者；四者以黄钟一均分为天地二乐者；五者六变、八变、九变皆会于夹钟者。

liù lǚ: sān yuē zhōng, sān yuē lǚ. jiā zhōng lín zhōng yīng zhōng. tài lǚ zhōng lǚ nán lǚ. zhōng yǔ lǚ cháng xiāng jiàn, cháng xiāng duì, liù lǚ zhī jiān, fù zì yǒu yīn yáng yě. nà yīn zhī fǎ: shēn zi chén sì yǒu chǒu wèi yáng jì, yín wǔ xū hài mǎo wèi wèi yīn jì. hài mǎo wèi, yuē jiā zhōng lín zhōng yīng zhōng, yáng zhōng zhī yīn yě. huáng zhōng zhě, yáng zhī suǒ zhōng yě jiā zhōng lín zhōng yīng zhōng, yīn zhī suǒ zhōng yě. gù jiē wèi zhī zhōng. sì yǒu chǒu, tài lǚ zhōng lǚ nán lǚ, yīn zhōng zhī yáng yě. lǚ, zhù yě, néng shí chū ér zhù yáng yě, gù jiē wèi zhī lǚ.
六吕：三曰钟，三曰吕。夹钟、林钟、应钟。太吕、中吕、南吕。钟与吕常相间，常相对，六吕之间，復自有阴阳也。纳音之法：申、子、辰、巳、酉、丑为阳纪，寅、午、戌、亥、卯、未为阴纪。亥、卯、未，曰夹钟、林钟、应钟，阳中之阴也。黄钟者，阳之所钟也；夹钟、林钟、应钟，阴之所钟也。故皆谓之钟。巳、酉、丑，太吕、中吕、南吕，阴中之阳也。吕，助也，能时出而助阳也，故皆谓之吕。

hàn zhì yán shù yuē:" tài jí yuán qì, hán sān wèi yī. jí, zhōng yě yuán, shǐ yě. xíng yú shí èr chén, shǐ dòng yú zi. cān zhī yú chǒu, dé sān. yòu cān zhī yú yín, dé jiǔ. yòu cān zhī yú mǎo, dé èr shí qī." lì shí èr chén," dé shí qī wàn qī qiān yī bǎi sì shí qī. cǐ yīn yáng hé dé, qì zhōng yú zi, huà shēng wàn wù zhě yě." shū bù zhī cǐ nǎi qiú lǜ lǚ cháng duǎn tǐ suàn lì chéng fǎ ěr, bié yǒu hé yì? wèi shǐ zhě dàn jiàn qí shù hào bó, mò cè suǒ yòng, nǎi yuē" cǐ yīn yáng hé dé, huà shēng wàn wù zhě yě." cháng yǒu rén yú tǔ zhōng de yī xiǔ bì dǎo bó chǔ, bù shí, chí guī yǐ shì lín lǐ. dà xiǎo jù guān, mò bù guài è, bù zhī hé wù. hòu yǒu yī shū shēng guò, jiàn zhī yuē:" cǐ líng wù yě. wú wén fáng fēng shì shēn cháng sān zhàng, gǔ jié zhuān chē. cǐ fáng fēng shì jìng gǔ yě." xiāng rén jiē xǐ, zhù miào jì zhī, wèi zhī" jìng miào". bān gù cǐ lùn, yì jìn hū" jìng miào" yě.
《汉志》言数曰：“太极元气，函三为一。极，中也；元，始也。行于十二辰，始动于子。参之于丑，得三。又参之于寅，得九。又参之于卯，得二十七。”历十二辰，“得十七万七千一百四十七。此阴阳合德，气钟于子，化生万物者也。”殊不知此乃求律吕长短体算立成法耳，别有何义？为史者但见其数浩博，莫测所用，乃曰“此阴阳合德，化生万物者也。”尝有人于土中得一朽弊捣帛杵，不识，持归以示邻里。大小聚观，莫不怪愕，不知何物。后有一书生过，见之曰：“此灵物也。吾闻防风氏身长三丈，骨节专车。此防风氏胫骨也。”乡人皆喜，筑庙祭之，谓之“胫庙”。班固此论，亦近乎“胫庙”也。

wú wén jié gǔ lù xù jié gǔ zhī shēng yún:" tòu kōng suì yuǎn, jí yì zhòng lè." táng jié gǔ qū, jīn wéi yǒu bīn zhōu yī fù lǎo néng zhī, yǒu dà hé chán dī dī quán zhī qū. yú zài fū yán shí, shàng wén qí shēng. jīng yuán chéng shòu gōng shì yáng yuán sūn yīn zòu shì huí, yǒu zhǐ lìng zhào cǐ rén fù quē. yuán sūn zhì bīn, ér qí rén yǐ sǐ, jié gǔ yí yīn suì jué. jīn lè bù zhōng suǒ yǒu, dàn míng cún ér yǐ," tòu kōng suì yuǎn" liǎo wú yú jī. táng míng dì yǔ lǐ guī nián lùn jié gǔ yún:" zhàng zhī bì zhě sì guì." yòng lì rú cǐ, qí wèi yì kě zhī yě.
吾闻《羯鼓录》序羯鼓之声云：“透空碎远，极异众乐。”唐羯鼓曲，今唯有邠州一父老能之，有《大合蝉》、《滴滴泉》之曲。余在鄜延时，尚闻其声。泾、原承受公事杨元孙因奏事回，有旨令召此人赴阙。元孙至邠，而其人已死，羯鼓遗音遂绝。今乐部中所有，但名存而已，“透空碎远”了无余迹。唐明帝与李龟年论羯鼓云：“杖之弊者四柜。”用力如此，其为艺可知也。

táng zhī zhàng gǔ, běn wèi zhī" liǎng zhàng gǔ", liǎng tóu jiē yòng zhàng. jīn zhī zhàng gǔ, yī tóu yǐ shǒu fǔ zhī, zé táng zhī" hàn zhèn dì èr gǔ" yě, míng dì sòng kāi fǔ jiē shàn cǐ gǔ. qí qū duō dú zòu, rú gǔ dí qū shì yě. jīn shí zhàng gǔ, cháng shí zhǐ shì dǎ pāi, xiān yǒu zhuān mén dú zòu zhī miào. gǔ diǎn xī jiē sàn wáng, qǐng nián wáng shī nán zhēng, dé huáng dì yán yī qǔ yú jiāo zhǐ, nǎi zhàng gǔ qū yě." yán" huò zuò" yán". táng qū yǒu tū jué yán ā què yán. shī jiān wú shī yún:" diān kuáng chǔ kè gē chéng xuě, mèi lài wú niáng xiào shì yán." gài dāng shí yǔ yě. jīn zhàng gǔ pǔ zhōng yǒu yán zhàng shēng.
唐之杖鼓，本谓之“两杖鼓”，两头皆用杖。今之杖鼓，一头以手拊之，则唐之“汉震第二鼓”也，明帝、宋开府皆善此鼓。其曲多独奏，如鼓笛曲是也。今时杖鼓，常时只是打拍，鲜有专门独奏之妙。古典悉皆散亡，顷年王师南征，得《黄帝炎》一曲于交趾，乃杖鼓曲也。“炎”或作“盐”。唐曲有《突厥盐》、《阿鹊盐》。施肩吾诗云：“颠狂楚客歌成雪，媚赖吴娘笑是盐。”盖当时语也。今杖鼓谱中有炎杖声。

biān bīng měi dé shèng huí, zé lián duì kàng shēng kǎi gē, nǎi gǔ zhī yí yīn yě. kǎi gē cí shén duō, jiē shì jǐng bǐ lǐ zhī yǔ. yú zài fū yán shí, zhì shù shí qū, lìng shì zú gē zhī, jīn cū jì de shù piān. qí yī:" xiān qǔ shān xī shí èr zhōu, bié fèn zǐ jiāng dǎ yá tóu. huí kàn qín sāi dī rú mǎ, jiàn jiàn huáng hé zhí běi liú." qí èr:" tiān wēi juǎn dì guò huáng hé, wàn lǐ qiāng rén jǐn hàn gē. mò yàn héng shān dào liú shuǐ, cóng jiào xī qù zuò ēn bō." qí sān:" mǎ yǐ hú qín suí hàn chē, qū shēng yóu zì yuàn chán yú. wān gōng mò shè yún zhōng yàn, guī yàn rú jīn bù jì shū." qí sì:" qí duì hún rú jǐn xiù duī, yín zhuāng bèi wéi dǎ huí huí. xiān jiào jìng sǎo ān xī lù, dài xiàng hé yuán yìn mǎ lái." qí wǔ:" líng wǔ xī liáng bù yòng wéi, fān jiā zǒng dài nà wáng shī. chéng zhōng bàn shì guān xī zhǒng, yóu yǒu dāng shí yà chī gēn wù fǎn. ér."
边兵每得胜回，则连队抗声凯歌，乃古之遗音也。凯歌词甚多，皆市井鄙俚之语。余在鄜延时，制数十曲，令士卒歌之，今粗记得数篇。其一：“先取山西十二州，别分子将打衙头。回看秦塞低如马，渐见黄河直北流。”其二：“天威卷地过黄河，万里羌人尽汉歌。莫堰横山倒流水，从教西去作恩波。”其三：“马尾胡琴随汉车，曲声犹自怨单于。弯弓莫射云中雁，归雁如今不记书。”其四：“旗队浑如锦绣堆，银装背嵬打回回。先教净扫安西路，待向河源饮马来。”其五：“灵武西凉不用围，蕃家总待纳王师。城中半是关西种，犹有当时轧吃根勿反。儿。”

zhè zhī jiù qū, biàn shù jí duō, rú jié gǔ lù suǒ wèi hún tuō jiě zhī lèi, jīn wú fù cǐ biàn. kòu lái gōng hǎo zhè zhī wǔ, huì kè bì wǔ zhè zhī, měi wǔ bì jǐn rì, shí wèi zhī" zhè zhī diān". jīn fèng xiáng yǒu yī lǎo ní, yóu shì lái gōng shí zhè zhī jì, yún" dāng shí zhè zhī, shàng yǒu shù shí biàn. jīn rì suǒ wǔ zhè zhī, bǐ dāng shí shí bù dé èr sān." lǎo ní shàng néng gē qí qū, hào shì zhě wǎng wǎng chuán zhī. gǔ zhī shàn gē zhě yǒu yǔ, wèi" dāng shǐ shēng zhōng wú zì, zì zhōng yǒu shēng." fán qū, zhǐ shì yī shēng qīng zhuó gāo xià rú yíng lǚ ěr, zì zé yǒu hóu chún chǐ shé děng yīn bù tóng. dāng shǐ zì zì jǔ běn jiē qīng yuán, xī róng rù shēng zhōng, lìng zhuǎn huàn chù wú lěi kuài, cǐ wèi" shēng zhōng wú zì", gǔ rén wèi zhī" rú guàn zhū", jīn wèi zhī" shàn guò dù" shì yě. rú gōng shēng zì ér qū hé yòng shāng shēng, zé néng zhuǎn gōng wèi shāng gē zhī, cǐ" zì zhōng yǒu shēng" yě, shàn gē zhě wèi zhī" nèi lǐ shēng". bù shàn gē zhě, shēng wú yì yáng, wèi zhī" niàn qū" shēng wú hán yùn, wèi zhī" jiào qū."
《柘枝》旧曲，遍数极多，如《羯鼓录》所谓《浑脱解》之类，今无復此遍。寇莱公好《柘枝舞》，会客必舞《柘枝》，每舞必尽日，时谓之“柘枝颠”。今凤翔有一老尼，犹是莱公时柘枝妓，云“当时《柘枝》，尚有数十遍。今日所舞《柘枝》，比当时十不得二三。”老尼尚能歌其曲，好事者往往传之。古之善歌者有语，谓“当使声中无字，字中有声。”凡曲，止是一声清浊高下如萦缕耳，字则有喉、唇、齿、舌等音不同。当使字字举本皆轻圆，悉融入声中，令转换处无磊块，此谓“声中无字”，古人谓之“如贯珠”，今谓之“善过度”是也。如宫声字而曲合用商声，则能转宫为商歌之，此“字中有声”也，善歌者谓之“内里声”。不善歌者，声无抑扬，谓之“念曲”；声无含韫，谓之“叫曲。”

gǔ shī jiē yǒng zhī, rán hòu yǐ shēng yī yǒng yǐ chéng qū, wèi zhī" xié lǜ". qí zhì ān hé, zé yǐ ān hé zhī shēng yǒng zhī qí zhì yuàn sī, zé yǐ yuàn sī zhī shēng yǒng zhī. gù zhì shì zhī yīn ān yǐ lè, zé shī yǔ zhì shēng yǔ qū, mò bù ān qiě lè luàn shì zhī yīn yuàn yǐ nù, zé shī yǔ zhì shēng yǔ qū, mò bù yuàn qiě nù. cǐ suǒ yǐ shěn yīn ér zhī zhèng yě. shī zhī wài yòu yǒu hé shēng, zé suǒ wèi" qū" yě. gǔ yuè fǔ jiē yǒu shēng yǒu cí, lián shǔ shū zhī. rú yuē hè hè hè hé hé hé zhī lèi, jiē hé shēng yě. jīn guǎn xián zhī zhōng chán shēng, yì qí yí fǎ yě. táng rén nǎi yǐ cí tián rù qǔ zhōng, bù fù yòng hé shēng. cǐ gé suī yún zì wáng yá shǐ, rán zhēn yuán yuán hé zhī jiān, wèi zhī zhě yǐ duō, yì yǒu zài yá zhī qián zhě. yòu xiǎo qǔ yǒu" xián yáng gū jiǔ bǎo chāi kōng" zhī jù, yún shì lǐ bái suǒ zhì, rán lǐ bái jí zhōng yǒu qīng píng lè cí sì shǒu, dú qiàn shì shī ér huā jiān jí suǒ zài" xián yáng gū jiǔ bǎo chāi kōng", nǎi yún shì zhāng mì suǒ wéi. mò zhī shú shì yě. jīn shēng cí xiāng cóng, wéi lǐ xiàng jiān gē yáo jí yáng guān dǎo liàn zhī lèi, shāo lèi jiù sú. rán táng rén tián qū, duō yǒng qí qū míng, suǒ yǐ āi yuè yǔ shēng shàng xiāng xié huì. jīn rén zé bù fù zhī yǒu shēng yǐ, āi shēng ér gē lè cí, yuè shēng ér gē yuàn cí. gù yǔ suī qiè ér bù néng gǎn dòng rén qíng, yóu shēng yǔ yì bù xiāng xié gù yě.
古诗皆咏之，然后以声依咏以成曲，谓之“协律”。其志安和，则以安和之声咏之；其志怨思，则以怨思之声咏之。故治世之音安以乐，则诗与志、声与曲，莫不安且乐；乱世之音怨以怒，则诗与志、声与曲，莫不怨且怒。此所以审音而知政也。诗之外又有和声，则所谓“曲”也。古乐府皆有声有词，连属书之。如曰贺贺贺、何何何之类，皆和声也。今管弦之中缠声，亦其遗法也。唐人乃以词填入曲中，不复用和声。此格虽云自王涯始，然贞元、元和之间，为之者已多，亦有在涯之前者。又小曲有“咸阳沽酒宝钗空”之句，云是李白所制，然李白集中有《清平乐》词四首，独欠是诗；而《花间集》所载“咸阳沽酒宝钗空”，乃云是张泌所为。莫知孰是也。今声词相从，唯里巷间歌谣及《阳关》《捣练》之类，稍类旧俗。然唐人填曲，多咏其曲名，所以哀乐与声尚相谐会。今人则不复知有声矣，哀声而歌乐词，乐声而歌怨词。故语虽切而不能感动人情，由声与意不相谐故也。

táng dú yì zhì yún:" táng chéng suí luàn, lè jù sàn wáng, dú wú zhēng yīn. lǐ sì zhēn mì qiú dé zhī. wén nǔ yíng zhōng zhēn shēng, qiú dé sàng chē yī duó, rù zhèn zhī yú dōng nán yú, guǒ yǒu yīng zhě. jué zhī, dé shí yī duàn, cái wèi sì jù, yǐ bǔ lè jù zhī quē." cǐ wàng yě. shēng zài duǎn cháng hòu bó zhī jiān, gù kǎo gōng jì:" qìng shì wèi qìng, yǐ shàng zé mó qí páng, yǐ xià zé mó qí duān." mó qí háo mò, zé shēng suí ér biàn, qǐ yǒu bó zhēn cái zuó wèi qìng, ér shàng cún gù shēng zāi. jiān gǔ lè gōng shāng wú dìng shēng, suí lǜ mìng zhī, dié wèi gōng zhēng. sì zhēn bì cháng wèi xīn qìng, hào shì zhě suì fù yì wèi zhī shuō. jì yún:" cái wèi sì jù", zé shì bù dú bǔ zhēng shēng yě.
唐《独异志》云：“唐承隋乱，乐簴散亡，独无徵音。李嗣真密求得之。闻弩营中砧声，求得丧车一铎，入振之于东南隅，果有应者。掘之，得石一段，裁为四具，以补乐簴之阙。”此妄也。声在短长厚薄之间，故《考工记》：“磬氏为磬，已上则磨其旁，已下则磨其端。”磨其毫末，则声随而变，岂有帛砧裁琢为磬，而尚存故声哉。兼古乐宫、商无定声，随律命之，迭为宫、徵。嗣真必尝为新磬，好事者遂附益为之说。既云：“裁为四具”，则是不独补徵声也。

guó shǐ zuǎn yì yún:" rùn zhōu céng dé wáng qìng shí èr yǐ xiàn, zhāng lǜ gèng kòu qí yī, yuē:' jìn mǒu suì suǒ zào yě. shì suì rùn yuè, zào qìng zhě fǎ yuè shù, dāng yǒu shí sān, yí yú huáng zhōng dōng jiǔ chǐ jué, bì děi yān.' cóng zhī, guǒ rú qí yán." cǐ wàng yě. fǎ yuè lǜ wèi qìng, dāng yī jié qì, rùn yuè zì zài qí jiān, rùn yuè wú zhōng qì, qǐ dàng yuè lǜ? cǐ měng rán zhě wèi zhī yě. kòu qí yī, ān zhī qí shì jìn mǒu nián suǒ zào? jì lún xiàn zài dì zhōng, qǐ xiá fù àn fāng yú chǐ cùn mái zhī? cǐ qī dàn zhī shén yě!
《国史纂异》云：“润州曾得王磬十二以献，张率更叩其一，曰：‘晋某歳所造也。是歳闰月，造磬者法月数，当有十三，宜于黄钟东九尺掘，必得焉。’从之，果如其言。”此妄也。法月律为磬，当依节气，闰月自在其间，闰月无中气，岂当月律？此懵然者为之也。扣其一，安知其是晋某年所造？既沦陷在地中，岂暇復按方隅尺寸埋之？此欺诞之甚也！

ní cháng yǔ yī qū. liú yǔ xī shī yún:" sān xiāng mò shàng wàng xiān shān, guī zuò ní cháng yǔ yī qū." yòu wáng jiàn shī yún:" tīng fēng tīng shuǐ zuò ní cháng." bái lè tiān shī zhù yún:" kāi yuán zhōng, xī liáng fǔ jié dù shǐ yáng jìng shù zào." zhèng yú jīn yáng mén shī zhù yún:" yè fǎ shàn cháng yǐn shàng rù yuè gōng, wén xiān lè. jí shàng guī, dàn jì qí bàn, suì yú dí zhōng xiě zhī. huì xī liáng fǔ dū du yáng jìng shù jìn pó luó mén qū, yǔ qí shēng diào xiāng fú, suì yǐ yuè zhōng suǒ wén wèi sàn xù, yòng jìng shù suǒ jìn wèi qí qiāng, ér míng ní cháng yǔ yī qū." zhū shuō gè bù tóng. jīn pú zhōng xiāo yáo lóu méi shàng yǒu táng rén héng shū, lèi fàn zì, xiāng chuán shì ní cháng pǔ, zì xùn bù tōng, mò zhī shì fēi. huò wèi jīn yàn bù yǒu xiàn xiān yīn qū, nǎi qí yí shēng. rán ní cháng běn wèi zhī dào diào fǎ qǔ, jīn xiàn xiān yīn nǎi xiǎo shí diào ěr. wèi zhī shú shì.
《霓裳羽衣曲》。刘禹锡诗云：“三乡陌上望仙山，归作《霓裳羽衣曲》。”又王建诗云：“听风听水作《霓裳》。”白乐天诗注云：“开元中，西凉府节度使杨敬述造。”郑嵎《津阳门诗》注云：“叶法善尝引上入月宫，闻仙乐。及上归，但记其半，遂于笛中写之。会西凉府都督杨敬述进《婆罗门曲》，与其声调相符，遂以月中所闻为散序，用敬术所进为其腔，而名《霓裳羽衣曲》。”诸说各不同。今蒲中逍遥楼楣上有唐人横书，类梵字，相传是《霓裳谱》，字训不通，莫知是非。或谓今燕部有《献仙音曲》，乃其遗声。然《霓裳》本谓之道调法曲，今《献仙音》乃小石调耳。未知孰是。

yú shū yuē:" jiá jī míng qiú, bó fǔ qín sè yǐ yǒng, zǔ kǎo lái gé." míng qiú fēi kě yǐ jiá jī, hé zhī zhì, yǒng zhī bù zú, yǒu shí ér zhì yú jiá qiě jī qín sè fēi kě yǐ bó fǔ, hé zhī zhì, yǒng zhī bù zú, yǒu shí ér zhì yú bó qiě fǔ. suǒ wèi shǒu zhī wǔ zhī zú zhī dǎo zhī, ér bù zì zhī qí rán, hé zhī zhì, zé yí zǔ kǎo zhī lái gé yě. hé zhī shēng yú xīn, qí kě jiàn zhě rú cǐ. hòu zhī wéi lè zhě, wén bèi ér shí bù zú. yuè shī zhī zhì, zhǔ yú zhōng jié zòu xié shēng lǜ ér yǐ. gǔ zhī yuè shī, jiē néng tōng tiān xià zhī zhì, gù qí āi yuè chéng yú xīn, rán hòu yí yú shēng, zé bì yǒu xíng róng yǐ biǎo zhī. gù lè yǒu zhì, shēng yǒu róng, qí suǒ yǐ gǎn rén shēn zhě, bù dú chū yú qì ér yǐ.
《虞书》曰：“戛击鸣球，搏拊琴瑟以咏，祖考来格。”鸣球非可以戛击，和之至，咏之不足，有时而至于戛且击；琴瑟非可以搏拊，和之至，咏之不足，有时而至于搏且拊。所谓手之、舞之、足之、蹈之，而不自知其然，和之至，则宜祖考之来格也。和之生于心，其可见者如此。后之为乐者，文备而实不足。乐师之志，主于中节奏、谐声律而已。古之乐师，皆能通天下之志，故其哀乐成于心，然后宜于声，则必有形容以表之。故乐有志，声有容，其所以感人深者，不独出于器而已。

xīn wǔ dài shǐ shū táng zhāo zōng xìng huá zhōu, dēng qí yún lóu, xī běi gù wàng jīng shī, zuò pú sà mán cí sān zhāng, qí zú zhāng yuē:" yě yān shēng bì shù, mò shàng xíng rén qù. ān dé yǒu yīng xióng, yíng guī dà nèi zhōng?" jīn cǐ cí mò běn yóu zài shǎn zhōu yī fó sì zhōng, zhǐ zhá shén cǎo cǎo. yú qǐng nián guò shǎn, céng yī jiàn zhī, hòu rén tí bá duō yíng jù zhóu yǐ.
《新五代史》书唐昭宗幸华州，登齐云楼，西北顾望京师，作《菩萨蛮》辞三章，其卒章曰：“野烟生碧树，陌上行人去。安得有英雄，迎归大内中？”今此辞墨本犹在陕州一佛寺中，纸札甚草草。余顷年过陕，曾一见之，后人题跋多盈巨轴矣。

shì chēng shàn gē zhě jiē yuē" yǐng rén", yǐng zhōu zhì jīn yǒu bái xuě lóu. cǐ nǎi yīn sòng yù wèn yuē:" kè yǒu gē yú yǐng zhōng zhě, qí shǐ yuē xià lǐ bā rén, cì wèi yáng ā xiè lù, yòu wèi yáng chūn bái xuě, yǐn shāng kè yǔ, zá yǐ liú zhēng." suì wèi yǐng rén shàn gē, shū bù kǎo qí yì. qí yuē" kè yǒu gē yú yǐng zhōng zhě", zé gē zhě fēi yǐng rén yě. qí yuē" xià lǐ bā rén, guó zhōng shǔ ér hé zhě shù qiān rén yáng ā xiè lù, hé zhě shù bǎi rén yáng chūn bái xuě, hé zhě bù guò shù shí rén yǐn shāng kè yǔ, zá yǐ liú zhēng, zé hé zhě bù guò shù rén ér yǐ." yǐ chǔ zhī gù dū, rén wù wěi shèng, ér hé zhě zhǐ yú shù rén, zé wèi bù zhī gē shén yǐ. gù yù yǐ cǐ zì kuàng, yáng chūn bái xuě jiē yǐng rén suǒ bù néng yě. yǐ qí suǒ bù néng zhě míng qí sú, qǐ fēi dà wù yě? xiāng yáng qí jiù chuán suī yún:" chǔ yǒu shàn gē zhě, gē yáng líng bái lù cháo rì yú lì, hé zhī zhě bù guò shù rén." fù wú yáng chūn bái xuě zhī míng. yòu jīn yǐng zhōu, běn wèi zhī běi yǐng, yì fēi gǔ zhī chǔ dōu. huò yuē:" chǔ dōu zài jīn yí chéng jiè zhōng, yǒu gù xū shàng zài." yì bù rán yě. cǐ yān yě, fēi yǐng yě. jù zuǒ zhuàn:" chǔ chéng wáng shǐ yíng yí shēn wèi shāng gōng, yán hàn sù jiāng, jiāng rù yǐng, wáng zài zhǔ gōng xià jiàn zhī." yán hàn zhì yú xià kǒu, rán hòu sù jiāng, zé yǐng dāng zài jiāng shàng, bù zài hàn shàng yě. yòu zài zhǔ gōng xià jiàn zhī, zé zhǔ gōng gài zài yǐng yě. chǔ shǐ dōu dān yáng, zài jīn zhī jiāng, wén wáng qiān yǐng, zhāo wáng qiān dū, jiē zài jīn jiāng líng jìng zhōng. dù yù zhù zuǒ zhuàn yún:" chǔ guó, jīn nán jùn jiāng líng xiàn běi jì nán chéng yě." xiè líng yùn yè zhōng jí shī yún:" nán dēng wǎn yǐng chéng." jīn jiāng líng běi shí èr lǐ yǒu jì nán chéng, jí gǔ zhī yǐng dū yě, yòu wèi zhī nán yǐng.
世称善歌者皆曰“郢人”，郢州至今有白雪楼。此乃因宋玉问曰：“客有歌于郢中者，其始曰《下里巴人》，次为《阳阿薤露》，又为《阳春白雪》，引商刻羽，杂以流徵。”遂谓郢人善歌，殊不考其义。其曰“客有歌于郢中者”，则歌者非郢人也。其曰“《下里巴人》，国中属而和者数千人；《阳阿薤露》，和者数百人；《阳春白雪》，和者不过数十人；引商刻羽，杂以流徵，则和者不过数人而已。”以楚之故都，人物猥盛，而和者止于数人，则为不知歌甚矣。故玉以此自况，《阳春白雪》皆郢人所不能也。以其所不能者明其俗，岂非大误也？《襄阳耆旧传》虽云：“楚有善歌者，歌《阳菱白露》、《朝日鱼丽》，和之者不过数人。”復无《阳春白雪》之名。又今郢州，本谓之北郢，亦非古之楚都。或曰：“楚都在今宜城界中，有故墟尚在。”亦不然也。此鄢也，非郢也。据《左传》：“楚成王使籯宜申为商公，沿汉泝江，将入郢，王在渚宫下见之。”沿汉至于夏口，然后泝江，则郢当在江上，不在汉上也。又在渚宫下见之，则渚宫盖在郢也。楚始都丹阳，在今枝江，文王迁郢，昭王迁都，皆在今江陵境中。杜预注《左传》云：“楚国，今南郡江陵县北纪南城也。”谢灵运《邺中集》诗云：“南登宛郢城。”今江陵北十二里有纪南城，即古之郢都也，又谓之南郢。

jīn tài cháng zhōng bó, jiē yú yǒng běn wèi niǔ, wèi zhī xuán chóng, cè chuí zhī. huáng yòu zhōng, háng zhōu xī hú cè, fā dì dé yī gǔ zhōng, biǎn ér duǎn, qí méi zhǎng jǐ bàn cùn, dà lüè zhì dù rú fú shì suǒ zài, wéi yǒng nǎi zhōng kōng, yǒng bàn yǐ shàng chà xiǎo, suǒ wèi héng zhě. yǔ xì kǎo qí zhì, yì shì yǒu yì. yǒng suǒ yǐ zhōng kōng zhě, yí zhōng mí zì qí zhōng chuí xià, dāng héng yǒng zhī jiān, yǐ héng kuò guà zhī, héng kuò yí suǒ wèi xuán chóng yě. jīn kǎo qí míng, zhú tóng zhī tóng, wén cóng zhú cóng yǒng, zé yǒng jǐn hū kōng yǒng bàn yǐ shàng wēi xiǎo zhě, suǒ yǐ ài héng kuò, yǐ qí héng kuò suǒ zài yě, zé yǒu héng zhī yì yě. qí héng kuò zhī xíng, shì chóng ér kě xuán, yí suǒ wèi xuán chóng. yǐ jīn zhī zhōng bó xiào zhī, cǐ héng yǒng zhōng kōng, zé yóu xiǎo yú yǒng zhě, nǎi yù ài héng kuò, shì yǒu suǒ yīn. bǐ héng yǒng jù shí, zé héng xiǎo yú yǒng, shì wú suǒ yīn. yòu yǐ qí kuò zhī héng yú qí zhōng yě, zé yí yǒu héng yì. shí yǒng zhí shàng zhí zhī, ér wèi zhī héng zhě hé yì? yòu héng kuò yǐ qí kě xuán ér yǒu chóng xíng, huò kě wèi zhī xuán chóng jīn zhōng zé shí qí niǔ bù dòng, hé yuán dé" xuán" míng? ruò yǐ cè chuí zhī, qí zhōng kě yǐ diào dàng xuán zhuǎn, zé zhōng cháng bù dìng, jī zhě ān néng cháng dāng qí suì? cǐ jiē kě yí, wèi zhī shú shì. qí zhōng jīn shàng zài qián táng, yǔ qún cóng jiā cáng zhī.
今太常钟镈，皆于甬本为纽，谓之旋虫，侧垂之。皇祐中，杭州西湖侧，发地得一古钟，匾而短，其枚长几半寸，大略制度如《凫氏》所载，唯甬乃中空，甬半以上差小，所谓衡者。予细考其制，亦似有义。甬所以中空者，疑钟縻自其中垂下，当衡甬之间，以横括挂之，横括疑所谓旋虫也。今考其名，竹筩之筩，文从竹、从甬，则甬仅乎空；甬半以上微小者，所以碍横括，以其横括所在也，则有横之义也。其横括之形，似虫而可旋，疑所谓旋虫。以今之钟、镈校之，此衡甬中空，则犹小于甬者，乃欲碍横括，似有所因。彼衡、甬俱实，则衡小于甬，似无所因。又以其括之横于其中也，则宜有衡义。实甬直上植之，而谓之衡者何义？又横括以其可旋而有虫形，或可谓之旋虫；今钟则实其纽不动，何缘得“旋”名？若以侧垂之，其钟可以掉荡旋转，则钟常不定，击者安能常当其燧？此皆可疑，未知孰是。其钟今尚在钱塘，予群从家藏之。

hǎi zhōu shì rén lǐ shèn yán, cháng mèng zhì yī chù shuǐ diàn zhōng, guān gōng nǚ xì qiú. shān yáng cài shéng wèi zhī chuán, xù qí shì shén xiáng. yǒu pāo qiú qū shí yú què, cí jiē qīng lì. jīn dú jì liǎng què:" shì yàn huáng hūn wǎn wèi xiū, yù jiē yè sè yuè rú liú. zhāo lái zì jué chéng ēn zuì, xiào qiàn páng rén rèn xiù qiú."" kān hèn suí jiā jǐ dì wáng, wǔ yīn róu jǐn xiù yuān yāng. rú jīn zhòng dào pāo qiú chù, bú shì jīn lú jiù rì xiāng."
海州士人李慎言，尝梦至一处水殿中，观宫女戏球。山阳蔡绳为之传，叙其事甚详。有《抛球曲》十余阕，词皆清丽。今独记两阕：“侍燕黄昏晚未休，玉阶夜色月如流。朝来自觉承恩醉，笑倩旁人认绣球。”“堪恨隋家几帝王，舞裀揉尽绣鸳鸯。如今重到抛球处，不是金炉旧日香。”

qín suī yòng tóng, rán xū duō nián mù xìng dōu jǐn, shēng shǐ fā yuè. yǔ céng jiàn táng chū lù shì qín, mù jiē kū xiǔ, dài bù shèng zhǐ, ér qí shēng yù qīng. yòu cháng jiàn yuè rén táo dào zhēn chù yī zhāng yuè qín, chuán yún gǔ zhǒng zhōng bài guān shā mù yě, shēng jí jìng tǐng. wú sēng zhì hé yǒu yī qín, sè sè wēi bì, wén shí wèi zhěn, zhì dù yīn yùn jiē zhēn miào. fù yǒu lǐ yáng bīng zhuàn shù shí zì, qí lüè yún:" nán míng dǎo shàng dé yī mù, jiā jiā tuó luó, wén rú yín xiè, qí jiān rú shí, mìng gōng zhuó wèi cǐ qín." zhuàn wén shén gǔ jìn. qín cái yù qīng sōng cuì huá, wèi zhī sì shàn. mù jiān rú shí, kě yǐ zhì qín, yì suǒ wèi yù yě. tóu huāng lù yún:" qióng guǎn duō wū mán qù tuó, jiē qí mù." yí" jiā tuó luó" jí" qù tuó" yě.
琴虽用桐，然须多年木性都尽，声始发越。予曾见唐初路氏琴，木皆枯朽，殆不胜指，而其声愈清。又常见越人陶道真畜一张越琴，传云古冢中败棺杉木也，声极劲挺。吴僧智和有一琴，瑟瑟微碧，纹石为轸，制度音韵皆臻妙。腹有李阳冰篆数十字，其略云：“南溟岛上得一木，加伽陀罗，纹如银屑，其坚如石，命工斲为此琴。”篆文甚古劲。琴材欲轻、松、脆、滑，谓之四善。木坚如石，可以制琴，亦所未谕也。《投荒录》云：“琼管多乌樠、呿陀，皆奇木。”疑“伽陀罗”即“呿陀”也。