wǔ xíng
五行
mù chuán yuē: dōng fāng. yì jīng, dì shàng zhī mù wèi guān. gù mù yú rén, wēi yí róng mào yě. mù zhě, chūn shēng qì zhī shǐ, nóng zhī běn yě. wú duó nóng shí, shǐ mín suì bù guò sān rì, xíng shén yī zhī shuì, wú tān yù zhī móu, zé mù qì cóng. rú rén jūn shī wēi yí, nì mù xíng, tián liè chí chěng, bù fǎn gōng shì, yǐn shí shěn miǎn, bù gù lǐ zhì, chū rù wú dù, duō fā yáo yì, yǐ duó mín shí, zuò wèi jiān zhà, yǐ duó mín cái, zé mù shī qí xìng yǐ. gài yǐ gōng jiàng zhī wèi lún shǐ zhě duō shāng bài, gù yuē mù bù qū zhí.
《木傳》曰:「東方。《易經》,地上之木為《觀》。故木於人,威儀容貌也。木者,春生氣之始,農之本也。無奪農時,使民歲不過三日,行什一之稅,無貪慾之謀,則木氣從。如人君失威儀,逆木行,田獵馳騁,不反宮室,飲食沈湎,不顧禮制,出入無度,多發繇役,以奪民時,作為奸詐,以奪民財,則木失其性矣。蓋以工匠之為輪矢者多傷敗,故曰木不曲直。」
sòng tài yù yuán nián, jīng shī zhī yuán sì zào jiá shù kū sǐ. shēng míng mò, hū gēng shēng huā yè. jīng fáng yì chuán yuē: shù kū dōng shēng, bù chū èr nián, guó sàng, jūn zǐ wáng. qí zhàn tóng. sòng shì chán wèi.
宋泰豫元年,京師祗垣寺皂莢樹枯死。升明末,忽更生花葉。《京房易傳》曰:「樹枯冬生,不出二年,國喪,君子亡。」其占同。宋氏禪位。
jiàn yuán yuán nián, zhū jué xíng huá biǎo zhù shēng zhī yè.
建元元年,朱爵行華表柱生枝葉。
jiàn yuán chū, lǐ zǐ shēng máo.
建元初,李子生毛。
èr nián, wǔ líng yuán tóu dū wèi zhì yǒu sāng shù, fāng dōng shēng yè. jīng fáng yì chuán yuē: mù dōng shēng huā, tiān xià yǒu sàng. qí zhàn tóng. hòu èr nián, gōng chē yàn jià.
二年,武陵沅頭都尉治有桑樹,方冬生葉。《京房易傳》曰:「木冬生花,天下有喪。」其占同。後二年,宮車晏駕。
sì nián, bā zhōu chéng xī gǔ lóu jiǎo bǎi zhù shù bǎi nián, hū shēng huā.
四年,巴州城西古樓腳柏柱數百年,忽生花。
yǒng míng liù nián, shí zǐ gǎng bǎi mù zhǎng èr chǐ sì cùn, guǎng sì cùn bàn, huà wèi shí. shí chē jià shù yóu xìng, yīng běn chuán mù shī qí xìng yě.
永明六年,石子崗柏木長二尺四寸,廣四寸半,化為石。時車駕數游幸,應本傳「木失其性」也。
yǒng míng zhōng, dà xíng yī bó wú gù zì chén, cáo zhōng wú shuǐ.
永明中,大行一舶無故自沉,艚中無水。
lóng chāng yuán nián, lú líng wáng zǐ qīng zhāi wū liáng zhù jì wú gù chū xuè.
隆昌元年,廬陵王子卿齋屋樑柱際無故出血。
jiàn wǔ chū, shǐ ān wáng yáo guāng zhì miào, jié dōng ān sì wū yǐ zhí miào yuán, jié liáng, shuǐ chū rú lèi.
建武初,始安王遙光治廟,截東安寺屋以直廟垣,截梁,水出如淚。
mào chuán yuē: shī wēi yí zhī zhì, dài màn jiāo zì, wèi zhī kuáng, zé bù sù yǐ. xià bù jìng, zé shàng wú wēi. tiān xià jì bù jìng, yòu sì qí jiāo zì, sì zhī zé bù cóng. fū bù jìng qí jūn, bù cóng qí zhèng, zé yīn qì shèng, gù yuē jué fá cháng yǔ.
《貌傳》曰:「失威儀之制,怠慢驕恣,謂之狂,則不肅矣。下不敬,則上無威。天下既不敬,又肆其驕恣,肆之則不從。夫不敬其君,不從其政,則陰氣勝,故曰厥罰常雨。」
yǒng míng bā nián sì yuè, jǐ sì qǐ yīn yǔ, zhòu huò zàn qíng, yè shí jiàn xīng yuè, lián yǔ jī lín, zhì shí qī rì nǎi zhǐ.
永明八年四月,己巳起陰雨,晝或暫晴,夜時見星月,連雨積霖,至十七日乃止。
shí yī nián sì yuè xīn sì shuò, qù sān yuè wù yín qǐ, ér qí jiān zàn shí qíng, cóng sì yuè yī rì yòu yīn yǔ, zhòu huò jiàn rì, yè zhà jiàn yuè, huí fù yīn yǔ, zhì qī yuè nǎi zhǐ.
十一年四月辛巳朔,去三月戊寅起,而其間暫時晴,從四月一日又陰雨,晝或見日,夜乍見月,回復陰雨,至七月乃止。
yǒng tài yuán nián shí èr yuè èr shí jiǔ rì yǔ, zhì yǒng yuán yuán nián wǔ yuè èr shí yī rì nǎi qíng. jīng fáng yì yuē: dōng yǔ, tiān xià jī. chūn yǔ, yǒu xiǎo bīng. shí lǔ kòu yōng zhōu, yú yīng běn chuán.
永泰元年十二月二十九日雨,至永元元年五月二十一日乃晴。京房《易》曰:「冬雨,天下飢。春雨,有小兵。」時虜寇雍州,余應本傳。
chuán yuē: dà yǔ xuě, yóu shù zhēng zhī cháng yǔ yě, rán yǒu shèn yān. yǔ, yīn. dà yǔ xuě zhě, yīn zhī chù jī shén yě. yī yuē yǔ dà shuǐ tóng xiàng, yuē gōng wèi xuě ěr.
《傳》曰:「大雨雪,猶庶征之常雨也,然有甚焉。雨,陰。大雨雪者,陰之畜積甚也。一曰與大水同象,曰攻為雪耳。」
jiàn yuán èr nián rùn yuè jǐ chǒu, yǔ xuě.
建元二年閏月己丑,雨雪。
sān nián shí yī yuè, yǔ xuě, huò yīn huò huì, bā shí yú rì, zhì sì nián èr yuè nǎi zhǐ.
三年十一月,雨雪,或陰或晦,八十餘日,至四年二月乃止。
chuán yuē: léi yú tiān dì wèi zhǎng zi, yǐ qí shǒu zhǎng wàn wù, yǔ zhī chū rù. gù léi chū wàn wù chū, léi rù wàn wù rù. fū léi zhě, rén jūn zhī xiàng, rù zé chú hài, chū zé xìng lì. léi zhī wēi qì yǐ zhēng yuè chū, qí yǒu shēng zhě yǐ èr yuè chū, yǐ bā yuè rù, qí yú wēi zhě yǐ jiǔ yuè rù. dōng sān yuè léi wú chū zhě ruò shì yáng bù bì yīn, zé chū shè wēi nán ér hài wàn wù yě.
《傳》曰:「雷於天地為長子,以其首長萬物,與之出入。故雷出萬物出,雷入萬物入。夫雷者,人君之象,入則除害,出則興利。雷之微氣以正月出,其有聲者以二月出,以八月入,其餘微者以九月入。冬三月雷無出者;若是陽不閉陰,則出涉危難而害萬物也。」
jiàn yuán yuán nián shí yuè rén wǔ, yè diàn guāng, yīn léi míng.
建元元年十月壬午,夜電光,因雷鳴。
shí yī yuè gēng xū, diàn guāng, yǒu qǐng léi míng, jiǔ ér zhǐ.
十一月庚戌,電光,有頃雷鳴,久而止。
yǒng míng wǔ nián zhēng yuè wù shēn, yè xī běi léi shēng.
永明五年正月戊申,夜西北雷聲。
liù nián shí yuè jiǎ shēn, yè yīn xì yǔ, shǐ wén léi míng yú xī běi shàng.
六年十月甲申,夜陰細雨,始聞雷鳴於西北上。
qī nián zhēng yuè jiǎ zǐ, yè yīn, léi míng xī nán kūn gōng, lóng lóng yī shēng ér zhǐ.
七年正月甲子,夜陰,雷鳴西南坤宮,隆隆一聲而止。
bā nián zhēng yuè gēng xū, yè léi qǐ kǎn gōng shuǐ mén, qí yīn lóng lóng, yī shēng ér zhǐ.
八年正月庚戌,夜雷起坎宮水門,其音隆隆,一聲而止。
jiǔ nián èr yuè bǐng zǐ, xī běi yǒu diàn guāng, yīn wén léi shēng lóng lóng, réng xù shí shēng ér zhǐ.
九年二月丙子,西北有電光,因聞雷聲隆隆,仍續十聲而止。
shí nián èr yuè gēng xū, yè nán fāng yǒu diàn guāng, yīn wén léi shēng lóng lóng xiāng xù, dīng hài zhǐ.
十年二月庚戌,夜南方有電光,因聞雷聲隆隆相續,丁亥止。
shí yuè gēng zǐ, diàn léi qǐ xī běi.
十月庚子,電雷起西北。
shí yī yuè dīng chǒu, xī nán yǒu guāng, yīn wén léi shēng yǐn yǐn, zài shēng ér zhǐ. xī nán kūn gōng. shí èr yuè jiǎ shēn, yīn yǔ, yǒu diàn guāng, yīn wén xī nán jí xī běi shàng léi míng, pín xù sān shēng. bǐng shēn, yè wén xī běi shàng léi pín xù èr shēng. xīn hài, léi yǔ.
十一月丁丑,西南有光,因聞雷聲隱隱,再聲而止。西南坤宮。十二月甲申,陰雨,有電光,因聞西南及西北上雷鳴,頻續三聲。丙申,夜聞西北上雷頻續二聲。辛亥,雷雨。
chuán yuē: yǔ báo, jūn chén zhī xiàng yě. yáng zhī qì zhuān wèi báo, yīn zhī qì zhuān wèi sǎn. yáng zhuān ér yīn xié zhī, yīn shèng ér yáng báo zhī. báo zhě, yīn báo yáng zhī xiàng yě. sǎn zhě, yáng xié yīn zhī fú yě. chūn qiū bù shū sǎn zhě, yóu yuè shí yě.
《傳》曰:「雨雹,君臣之象也。陽之氣專為雹,陰之氣專為霰。陽專而陰脅之,陰盛而陽薄之。雹者,陰薄陽之象也。霰者,陽脅陰之符也。《春秋》不書霰者,猶月蝕也。」
jiàn yuán sì nián wǔ yuè wù wǔ shuò, báo.
建元四年五月戊午朔,雹。
yǒng míng yuán nián jiǔ yuè yǐ chǒu, báo luò dà rú suàn zǐ, xū yú nǎi zhǐ.
永明元年九月乙丑,雹落大如蒜子,須臾乃止。
shí yī nián sì yuè xīn hài, báo luò dà rú suàn zǐ, xū yú miè.
十一年四月辛亥,雹落大如蒜子,須臾滅。
mào chuán yòu yuē: shàng shī jié ér kuáng, xià dài màn ér bù jìng, shàng xià shī dào, qīng fǎ qīn zhì, bù gù jūn shàng, yīn yǐ jiàn jī. mào qì huǐ, gù yǒu jī huò. yī yuē shuǐ suì jī duō sǐ jí wèi guài, yì shì yě. shàng xià bù xiāng xìn, dà chén jiān guǐ, mín wèi kòu dào, gù yuē jué jí è. yī yuē mín duō bèi xíng, huò xíng mào chǒu è, fēng sú kuáng màn, biàn jié yì dù, zé wèi qīng piāo qí guài zhī fú, gù yuē shí zé yǒu fú yāo.
《貌傳》又曰:「上失節而狂,下怠慢而不敬,上下失道,輕法侵制,不顧君上,因以荐饑。貌氣毀,故有雞禍。」「一曰水歲雞多死及為怪,亦是也。上下不相信,大臣奸宄,民為寇盜,故曰厥極惡。」「一曰民多被刑,或形貌醜惡,風俗狂慢,變節易度,則為輕剽奇怪之服,故曰時則有服妖。」
yǒng míng zhōng, gōng nèi fú yòng shè liè jǐn wén, wèi qí shè bīng gē zhī xiàng. zhì jiàn wǔ chū, lǔ dà wèi kòu.
永明中,宮內服用射獵錦文,為騎射兵戈之象。至建武初,虜大為寇。
yǒng míng zhōng, xiāo chén kāi bó fēng mào hòu qún zhī zhì, wèi pò hòu mào. shì zǔ bēng hòu, chén jiàn fèi lì, zhū miè zhū wáng.
永明中,蕭諶開博風帽後裙之制,為破後帽。世祖崩後,諶建廢立,誅滅諸王。
yǒng míng mò, mín jiān zhì yǐ quàn mào. jí hǎi líng fèi, míng dì zhī lì, quàn jìn zhī shì, yǐ lì kě dài yě.
永明末,民間制倚勸帽。及海陵廢,明帝之立,勸進之事,倚立可待也。
jiàn wǔ zhōng, mào qún fù dǐng dōng hūn shí, yǐ wèi qún yīng zài xià, ér jīn zài shàng, bù xiáng, duàn zhī. qún xià fǎn shàng zhī xiàng yě.
建武中,帽裙覆頂;東昏時,以為裙應在下,而今在上,不詳,斷之。群下反上之象也。
yǒng yuán zhōng, dōng hūn hóu zì zào yóu yàn zhī fú, zhuì yǐ huā cǎi jǐn xiù, nán dé xiáng yě. qún xiǎo yòu zào sì zhǒng mào, mào yīn shì wèi míng: yī yuē shān què guī lín zhě, shī yún què cháo, fū rén zhī dé, dōng hūn chǒng bì yín luàn, gù què guī qí lín sǒu èr yuē tù zi dù kēng, tiān yì yán tiān xià jiāng yǒu zhú tù zhī shì yě sān yuē fǎn fù huáng lí lóu, huáng kǒu xiǎo niǎo yě, fǎn fù, miàn fù zhī yīng yě sì yuē fèng huáng dù sān qiáo, fèng huáng zhě jiā ruì, sān qiáo, liáng wáng zhái chù yě.
永元中,東昏侯自造游宴之服,綴以花采錦繡,難得詳也。群小又造四種帽,帽因勢為名:一曰山鵲歸林者,《詩》雲「《鵲巢》,夫人之德」,東昏寵嬖淫亂,故鵲歸其林藪;二曰兔子度坑,天意言天下將有逐兔之事也;三曰反縛黃離嘍,黃口小鳥也,反縛,面縛之應也;四曰鳳皇度三橋,鳳皇者嘉瑞,三橋,梁王宅處也。
mào chuán yòu yuē: wēi luàn duān jiàn, zé tiān dì zhī yì shēng. mù zhě qīng, gù yuē qīng shěng, wèi è xiáng. fán mào shāng zhě, jīn lì mù, mù lì jīn, héng qì xiāng tōng.
《貌傳》又曰:「危亂端見,則天地之異生。木者青,故曰青眚,為惡祥。凡貌傷者,金沴木,木沴金,衡氣相通。」
yán xìng yuán nián, hǎi líng wáng chū lì, wén huì tài zǐ zhǒng shàng yǒu wù rú rén, zhǎng shù zhàng, qīng sè, zhí shàng tiān, yǒu shēng rú léi.
延興元年,海陵王初立,文惠太子冢上有物如人,長數丈,青色,直上天,有聲如雷。
huǒ, nán fāng, yáng guāng huī, chū yán yuè wèi míng zhě yě. rén jūn xiàng míng ér zhì, gài qǔ qí xiàng. yǐ zhī rén wèi fēn, chán nìng jì yuǎn, qún xián zài wèi, zé wèi míng ér huǒ qì cóng yǐ. rén jūn yí huò, qì fǎ lǜ, bù zhū chán xié, zé chán kǒu xíng, nèi jiān gǔ ròu, wài shū zhōng chén, zhì shā shì zǐ, zhú gōng chén, yǐ qiè wèi qī, zé huǒ shī qí xìng, shàng zāi zōng miào, xià zāi fǔ xiè, nèi běn cháo, wài què guān, suī xìng shī zhòng, bù néng jiù yě.
火,南方,揚光輝,出炎龠為明者也。人君向明而治,蓋取其象。以知人為分,讒佞既遠,群賢在位,則為明而火氣從矣。人君疑惑,棄法律,不誅讒邪,則讒口行,內間骨肉,外疏忠臣,至殺世子,逐功臣,以妾為妻,則火失其性,上災宗廟,下災府榭,內本朝,外闕觀,雖興師眾,不能救也。
yǒng míng sān nián zhēng yuè, jiǎ yè xī běi yǒu yě huǒ, guāng shàng shēng jīng. xī běi yǒu sì, dōng běi yǒu yī, bìng zhǎng qī bā chǐ, huáng chì sè.
永明三年正月,甲夜西北有野火,光上生精。西北有四,東北有一,並長七八尺,黃赤色。
sān yuè gēng wǔ, bǐng yè běi miàn yǒu yě huǒ, guāng shàng shēng jīng, zhǎng liù chǐ wù yè yòu yǒu yī méi, zhǎng wǔ chǐ, bìng huáng chì sè.
三月庚午,丙夜北面有野火,光上生精,長六尺;戊夜又有一枚,長五尺,並黃赤色。
sì nián zhēng yuè dīng hài, yè yǒu huǒ jīng sān chù.
四年正月丁亥,夜有火精三處。
rùn yuè dīng sì, yè yǒu huǒ jīng sì suǒ.
閏月丁巳,夜有火精四所。
shí èr yuè xīn yǒu, yè dōng nán yǒu yě huǒ jīng èr méi.
十二月辛酉,夜東南有野火精二枚。
wǔ nián shí èr yuè bǐng yín, yè xī běi yǒu yě huǒ, huǒ shàng shēng jīng, yī méi, zhǎng sān chǐ, huáng bái sè.
五年十二月丙寅,夜西北有野火,火上生精,一枚,長三尺,黃白色。
liù nián shí yī yuè wù shēn, yè xī nán jí běi sān miàn yǒu yě huǒ, huǒ shēng jīng, jiǔ méi, bìng zhǎng èr chǐ, huáng chì sè.
六年十一月戊申,夜西南及北三面有野火,火生精,九枚,並長二尺,黃赤色。
jiǔ nián èr yuè bǐng yín, jiǎ yè běi miàn yǒu yě huǒ, huǒ shàng shēng jīng, èr méi, xī běi yòu yī méi, bìng zhǎng sān chǐ, xū yú xiāo.
九年二月丙寅,甲夜北面有野火,火上生精,二枚,西北又一枚,並長三尺,須臾消。
yǒng yuán èr nián bā yuè, gōng nèi huǒ, shāo xī zhāi péng yí diàn jí zhāo yáng xiǎn yáng děng diàn, běi zhì huá lín qiáng, xī jí mì gé běi, wū sān qiān yú jiān. jīng fáng yì chuán yuē: jūn bù sī dào, jué yāo huǒ shāo gōng. mì gé yǔ chūn qiū xuān xiè huǒ tóng, tiān yì ruò yuē, jì wú jì gāng, hé yòng diǎn wén wèi yě!
永元二年八月,宮內火,燒西齋芃儀殿及昭陽、顯陽等殿,北至華林牆,西及秘閣北,屋三千餘間。《京房易傳》曰:「君不思道,厥妖火燒宮。」秘閣與《春秋》宣榭火同,天意若曰,既無紀綱,何用典文為也!
èr nián dōng, jīng shī mín jiān xiāng jīng yún dāng xíng huǒ zāi, nán àn rén jiā wǎng wǎng yú lí jiān dé bù huǒ chán zhě, yún gōng jiā yǐ cǐ ráng zhī.
二年冬,京師民間相驚雲當行火災,南岸人家往往於籬間得布火纏者,雲公家以此禳之。
sān nián zhēng yuè, yù zhāng jùn tiān huǒ shāo sān qiān yú jiā. jīng fáng yì zhàn yuē: tiān huǒ xià shāo mín wū, shì wèi luàn zhì shā bīng zuò. shì nián, tái jūn yǔ yì shī piān zhòng xiāng gōng yú nán jiāng zhū jùn.
三年正月,豫章郡天火燒三千餘家。京房《易》占曰:「天火下燒民屋,是謂亂治殺兵作。」是年,台軍與義師偏眾相攻於南江諸郡。
sān nián èr yuè, gān hé diàn xī xiāng huǒ, shāo wū sān shí jiān. shì shí xī zhāi jì huǒ, dì xǐ jū dōng zhāi, gāo zōng suǒ zhù diàn yě. yǔ shāo gōng zhàn tóng.
三年二月,乾和殿西廂火,燒屋三十間。是時西齋既火,帝徙居東齋,高宗所住殿也。與燒宮占同。
chuán yòu yuē: fàn shàng zhě bù zhū, zé cǎo fàn shuāng ér bù sǐ. huò shā bù yǐ shí, shì zài shā shēng shī bǐng, gù yuē cǎo yāo yě. yī yuē: cǎo yāo zhě, shī zhòng zhī xiàng yě.
《傳》又曰:「犯上者不誅,則草犯霜而不死。或殺不以時,事在殺生失柄,故曰草妖也。」一曰:「草妖者,失眾之象也。」
yǒng yuán zhōng, yù dāo huáng wén jì jiā zhāi qián zhǒng chāng pú, hū shēng huā, guāng yǐng zhào bì, chéng wǔ cǎi, qí ér jiàn zhī, yú rén bù jiàn yě. shǎo shí, wén jì bèi shā.
永元中,御刀黃文濟家齋前種昌蒲,忽生花,光影照壁,成五采,其兒見之,餘人不見也。少時,文濟被殺。
liú xīn shì chuán yǒu yǔ chóng zhī niè, wèi jī huò yě. bān gù àn yì jī shǔ xùn, jīn yǐ yǔ chóng zhī niè lèi shì yě, yī xīn shuō fù shì chuán yún.
劉歆《視傳》有羽蟲之孽,謂雞禍也。班固案《易》雞屬《巽》,今以羽蟲之孽類是也,依歆說附《視傳》雲。
jiàn wǔ èr nián, yǒu dà niǎo jí jiàn ān, xíng rú shuǐ dú zi. qí nián, jùn dà shuǐ.
建武二年,有大鳥集建安,形如水犢子。其年,郡大水。
sān nián, dà niǎo jí dōng yáng jùn, tài shǒu shěn yuē biǎo yún: niǎo shēn bèi wǔ cǎi, chì sè jū duō. àn lè wěi yè tú zhēng yún: jiāo míng niǎo zhì chì, zhì zé shuǐ zhī gǎn yě.
三年,大鳥集東陽郡,太守沈約表云:「鳥身備五采,赤色居多。」案《樂緯葉圖征》云:「焦明鳥質赤,至則水之感也。」
yǒng míng èr nián sì yuè, wū cháo nèi diàn dōng chī wěi.
永明二年四月,烏巢內殿東鴟尾。
sān nián, dà niǎo jí huì jī shàng yú. qí nián, xiàn dà shuǐ.
三年,大鳥集會稽上虞。其年,縣大水。
chuán yuē: wéi shuǐ lì huǒ. yòu yuē: chì shěng chì xiáng.
《傳》曰:「維水沴火。」又曰:「赤眚赤祥。」
jiàn wǔ sì nián, wáng yàn zǐ dé yuán suǒ jū wéi píng, wú gù yǒu xuè sǎ zhī, shǎo rì ér sàn. yàn xún bèi zhū.
建武四年,王晏子德元所居帷屏,無故有血灑之,少日而散。晏尋被誅。
sī xīn chuán yuē: xīn zhě, tǔ zhī xiàng yě. sī xīn bù ruì, qí guò zài mào luàn shī jì. fēng yú yáng zé wèi jūn, yú yīn zé wèi dà chén zhī xiàng, zhuān zì ér qì shèng, gù fá cháng fēng. xīn wèi wǔ shì zhǔ, yóu tǔ wèi wǔ xíng zhǔ yě. yī yuē: yīn yáng xiāng báo, piān qì yáng duō wèi fēng, qí shén yě cháng fēng. yīn qì duō zhě, yīn ér bù yǔ, qí shén yě cháng yīn. yī yuē: fēng xiāo qǐ ér zhòu huì, yǐ yīng cháng yīn tóng xiàng yě.
《思心傳》曰:「心者,土之象也。思心不睿,其過在瞀亂失紀。風於陽則為君,於陰則為大臣之象,專恣而氣盛,故罰常風。心為五事主,猶土為五行主也。」一曰:「陰陽相薄,偏氣陽多為風,其甚也常風。陰氣多者,陰而不雨,其甚也常陰。」一曰:「風宵起而晝晦,以應常陰同象也。」
jiàn yuán yuán nián shí yī yuè gēng xū, fēng yè bào qǐ, yún léi hé míng, cóng xū hài shàng lái.
建元元年十一月庚戌,風夜暴起,雲雷合冥,從戌亥上來。
sì nián shí yī yuè jiǎ yín, yǒu shí fēng qǐ xiǎo jué, zhì èr gēng xuě luò, fēng zhuǎn làng jīn.
四年十一月甲寅,酉時風起小駃,至二更雪落,風轉浪津。
yǒng míng sì nián èr yuè bǐng yín, sì shí fēng xùn jí.
永明四年二月丙寅,巳時風迅急。
shí yī yuè jǐ chǒu, xū shí fēng xùn jí, cóng xī běi xū hài shàng lái.
十一月己丑,戌時風迅急,從西北戌亥上來。
wǔ nián wǔ yuè yǐ yǒu, zi shí fēng xùn jí, cóng xī běi xū hài shàng lái.
五年五月乙酉,子時風迅急,從西北戌亥上來。
qī nián zhēng yuè dīng mǎo, yáng zhēng yīn zéi zhī rì, shí jiā zi, fēng qǐ xùn jí, cóng běi fāng zǐ chǒu shàng lái, bào jí làng jīn, yín shí zhǐ.
七年正月丁卯,陽徵陰賊之日,時加子,風起迅急,從北方子丑上來,暴疾浪津,寅時止。
bā nián liù yuè yǐ yǒu, shí jiā zi, fēng qǐ xùn jí, bào jí làng jīn, fà wū zhé mù, chén shā, cóng xī nán wèi shàng lái, yīn léi yǔ, xū yú, fēng wēi yǔ zhǐ.
八年六月乙酉,時加子,風起迅急,暴疾浪津,髮屋折木,塵沙,從西南未上來,因雷雨,須臾,風微雨止。
jiǔ nián qī yuè jiǎ yín, yáng yǔ lián zhēn zhī rì, shí jiā hài, fēng qǐ xùn jí, cóng dōng fāng lái, bào jí péng bó làng jīn, zhì yǐ mǎo yīn zéi shí jiàn wēi, míng yǔ dòng yǔ.
九年七月甲寅,陽羽廉貞之日,時加亥,風起迅急,從東方來,暴疾彭勃浪津,至乙卯陰賊時漸微,名羽動羽。
jiǔ yuè yǐ chǒu, shí jiā wèi, léi, zhòu yǔ, fēng qǐ xùn jí, bào jí làng jīn, cóng xī běi xū shàng lái.
九月乙丑,時加未,雷,驟雨,風起迅急,暴疾浪津,從西北戌上來。
shí yuè rén chén, yáng yǔ jiān xié zhī rì, shí jiā chǒu, fēng qǐ cóng běi fāng zǐ chǒu shàng lái, bào jí làng jīn, xùn jí, chén āi, wǔ rì yín shí jiàn wēi, míng yǔ dòng gōng.
十月壬辰,陽羽奸邪之日,時加丑,風起從北方子丑上來,暴疾浪津,迅急,塵埃,五日寅時漸微,名羽動宮。
shí nián zhēng yuè xīn sì, yáng shāng kuān dà zhī rì, shí jiā yín, fēng cóng xī běi shàng lái, bào jí làng jīn, xùn jí, yáng shā zhé mù, yǒu shí zhǐ.
十年正月辛巳,陽商寬大之日,時加寅,風從西北上來,暴疾浪津,迅急,揚沙折木,酉時止。
èr yuè jiǎ chén, yáng zhēng jiān xié zhī rì, shí jiā chén, fēng qǐ xùn jí, cóng xī běi hài shàng lái, bào jí péng bó làng jīn, zhì yǒu shí zhǐ.
二月甲辰,陽徵奸邪之日,時加辰,風起迅急,從西北亥上來,暴疾彭勃浪津,至酉時止。
sān yuè dīng yǒu, yáng zhēng lián zhēn zhī rì, shí jiā wèi, fēng cóng běi fāng zǐ chǒu shàng lái, xùn jí, bào jí làng jīn, xū shí zhǐ.
三月丁酉,陽徵廉貞之日,時加未,風從北方子丑上來,迅急,暴疾浪津,戌時止。
qī yuè gēng shēn, yīn jiǎo tān láng zhī rì, shí jiā wǔ, fēng cóng dōng běi chǒu shàng lái, xùn jí làng jīn, zhì xīn yǒu sì shí jiàn wēi.
七月庚申,陰角貪狼之日,時加午,風從東北丑上來,迅急浪津,至辛酉巳時漸微。
shí yī nián èr yuè gēng yín, yáng jiǎo lián zhēn zhī rì, shí jiā hài, fēng cóng xī běi hài shàng lái, xùn jí làng jīn, chǒu shí jiàn wēi, wèi jiǎo dòng jiǎo.
十一年二月庚寅,陽角廉貞之日,時加亥,風從西北亥上來,迅疾浪津,丑時漸微,為角動角。
qī yuè jiǎ yín, yáng yǔ lián zhēn zhī rì, shí jiā sì, fēng cóng dōng běi yín shàng lái, xùn jí làng jīn, fà wū zhé mù, wù yè jiàn wēi, wèi yǔ dòng zhēng. jǐ sì, yáng jiǎo kuān dà zhī rì, shí jiā wèi, fēng cóng xū shàng lái, bào jí, liáng jiǔ zhǐ, wèi jiǎo dòng shāng jí gōng.
七月甲寅,陽羽廉貞之日,時加巳,風從東北寅上來,迅疾浪津,髮屋折木,戊夜漸微,為羽動徵。己巳,陽角寬大之日,時加未,風從戌上來,暴疾,良久止,為角動商及宮。
fán shí wú zhuān zì, yí shì yīn yáng xiāng báo.
凡時無專恣,疑是陰陽相薄。
jiàn wǔ yuán nián sān yuè yǐ yǒu, wèi shí fēng qǐ, làng jīn bào jí, cóng běi fāng shàng lái, yīng běn chuán mào luàn.
建武元年三月乙酉,未時風起,浪津暴急,從北方上來,應本傳瞀亂。
jiàn wǔ èr nián sān nián sì nián, měi qiū qī yuè bā yuè, zhé dà fēng, sān wú yóu shén, fà wū zhé mù, shā rén. jīng fáng zhàn: yù lì bào, fēng hài rén. shí dì yán kè.
建武二年、三年、四年,每秋七月、八月,輒大風,三吳尤甚,髮屋折木,殺人。京房占:「獄吏暴,風害人。」時帝嚴刻。
yǒng yuán yuán nián qī yuè shí èr rì, dà fēng, jīng shī shí wéi shù jí guān fǔ jū mín wū jiē bá dào, yīng běn chuán.
永元元年七月十二日,大風,京師十圍樹及官府居民屋皆拔倒,應本傳。
chuán yòu yuē: shān zhī yú dì, jūn zhī xiàng yě. shān bēng zhě, jūn quán sǔn, jīng líng yì chù, shì jiāng biàn yě. líng zhuǎn wèi zé, guì jiāng wèi jiàn yě.
《傳》又曰:「山之於地,君之象也。山崩者,君權損,京陵易處,世將變也。陵轉為澤,貴將為賤也。」
jiàn yuán èr nián xià, lú líng shí yáng xiàn zhǎng xī shuǐ chōng jī shān lù bēng, zhǎng liù qī zhàng, xià de zhù qiān yú kǒu, jiē shí wéi, zhǎng zhě yī zhàng, duǎn zhě bā jiǔ chǐ, tóu tí yǒu gǔ wén zì, bù kě shí. jiāng yān yǐ wèn wáng jiǎn, jiǎn yún: jiāng dōng bù xián lì shū, cǐ qín hàn shí zhù yě. hòu nián gōng chē yàn jià, shì biàn zhī xiàng yě.
建元二年夏,廬陵石陽縣長溪水衝激山麓崩,長六七丈,下得柱千餘口,皆十圍,長者一丈,短者八九尺,頭題有古文字,不可識。江淹以問王儉,儉云:「江東不閒隸書,此秦漢時柱也。」後年宮車晏駕,世變之象也。
yǒng míng èr nián qiū, shǐ xìng qǔ jiāng xiàn shān bēng, yōng dǐ xī shuǐ chéng bēi. jīng fáng zhàn: shān bēng, rén zhǔ è zhī.
永明二年秋,始興曲江縣山崩,壅底溪水成陂。京房占:「山崩,人主惡之。」
chuán yòu yuē: léi diàn suǒ jī, gài suǒ gǎn yě. jiē sī xīn yǒu yóu zhī suǒ zhì yě.
《傳》又曰:「雷電所擊,蓋所感也。皆思心有尤之所致也。」
jiàn yuán èr nián rùn liù yuè bǐng xū, wù yè zhèn diàn.
建元二年閏六月丙戌,戊夜震電。
sì nián wǔ yuè wǔ rì, léi báo àn dōu, léi zhèn yú lè yóu ān chāng diàn, diàn huǒ fén dàng jǐn.
四年五月五日,雷雹暗都,雷震於樂游安昌殿,電火焚盪盡。
yǒng míng bā nián sì yuè liù rì, léi zhèn huì jī shān yīn héng shān bǎo lín sì, shā shàng sì pò, diàn huǒ shāo tǎ, xià fú miàn chuāng hù bù yì yě.
永明八年四月六日,雷震會稽山陰恆山保林寺,剎上四破,電火燒塔,下佛面窗戶不異也。
yǒng míng zhōng, léi zhèn dōng gōng nán mén, wú suǒ shāng huǐ, shā shí guān yī rén.
永明中,雷震東宮南門,無所傷毀,殺食官一人。
shí yī nián sān yuè, zhèn yú dōng zhāi, dòng bēng. zuǒ yòu mì yù zhì shàn, jìng líng wáng zǐ liáng yuē: cǐ qǐ kě zhì! liú zhī zhì wú guò, qiě jīng tiān zhī ài wǒ yě. míng nián, zi liáng hōng.
十一年三月,震於東齋,棟崩。左右密欲治繕,竟陵王子良曰:「此豈可治!留之志吾過,且旌天之愛我也。」明年,子良薨。
chuán yòu yuē: tǔ qì luàn zhě, mù jīn shuǐ huǒ luàn zhī.
《傳》又曰:「土氣亂者,木金水火亂之。」
jiàn wǔ èr nián èr yuè dīng sì, dì zhèn.
建武二年二月丁巳,地震。
yǒng yuán yuán nián qī yuè, dì rì yè shí bā zhèn.
永元元年七月,地日夜十八震。
jiǔ yuè shí jiǔ rì, dì wǔ zhèn.
九月十九日,地五震。
jīn zhě, xī fāng, wàn wù jì chéng, shā qì zhī shǐ yě. qí yú wáng shì, bīng róng zhàn fá zhī dào yě. wáng zhě xìng shī dòng zhòng, jiàn lì qí gǔ, zhàng máo bǎ yuè, yǐ zhū cán zéi, zhǐ bào luàn, shā fá yīng yì, zé jīn qì cóng. gōng yě zhù huà, gé xíng chéng qì yě. rén jūn lè qīn líng, hǎo gōng zhàn, tān chéng yì, qīng bǎi xìng zhī mìng, rén mín bù ān, nèi wài sāo dòng, zé jīn shī qí xìng. gài yě zhù bù huà, bīng zhì gù jiān, gù yuē jīn bù cóng gé, yòu yuē wéi mù lì jīn.
金者,西方,萬物既成,殺氣之始也。其於王事,兵戎戰伐之道也。王者興師動眾,建立旗鼓,仗旄把鉞,以誅殘賊,止暴亂,殺伐應義,則金氣從。工冶鑄化,革形成器也。人君樂侵陵,好攻戰,貪城邑,輕百姓之命,人民不安,內外騷動,則金失其性。蓋冶鑄不化,冰滯固堅,故曰金不從革,又曰維木沴金。
jiàn wǔ sì nián, míng dì chū jiù gōng sòng yù zhāng wáng dì èr nǚ suī ān zhǔ jiàng pín, hái shàng niǎn, niǎn shàng jīn chì wú gù zì zhé luò dì.
建武四年,明帝出舊宮送豫章王第二女綏安主降嬪,還上輦,輦上金翅無故自折落地。
yán chuán yuē: yán yì zhī dào, xī fāng yuē duì, wèi kǒu. rén jūn guò chà wú dù, xíng fǎ bù yī, liǎn cóng qí zhòng, huò yǒu shī lǚ, kàng yáng zhī jié, ruò dòng zhòng láo mín, shì yán bù cóng. rén jūn jì shī zhòng, zhèng lìng bù cóng, gū yáng chí zhì, xià wèi jūn zhī zhòng xíng, yáng qì shèng zé hàn xiàng zhì, gù yuē jué fá cháng yáng yě.
《言傳》曰:「言《易》之道,西方曰《兌》,為口。人君過差無度,刑法不一,斂從其重,或有師旅,炕陽之節,若動眾勞民,是言不從。人君既失眾,政令不從,孤陽持治,下畏君之重刑,陽氣勝則旱象至,故曰厥罰常陽也。」
jiàn yuán sān nián, dà hàn, shí yǒu lǔ kòu.
建元三年,大旱,時有虜寇。
yǒng mín sān nián, dà hàn, míng nián, táng yǔ zhī qǐ.
永民三年,大旱,明年,唐宇之起。
jiàn wǔ èr nián, dà hàn, shí lǔ kòu fāng shèng, jiē dòng zhòng zhī yīng yě.
建武二年,大旱,時虜寇方盛,皆動眾之應也。
yán chuán yuē: xià jì bēi kǔ jūn shàng zhī xíng, yòu wèi yán xíng ér bù gǎn zhèng yán, zé bì xiān fā yú gē yáo. gē yáo, kǒu shì yě. kǒu qì nì zé è yán, huò yǒu guài yáo yān.
《言傳》曰:「下既悲苦君上之行,又畏嚴刑而不敢正言,則必先發於歌謠。歌謠,口事也。口氣逆則惡言,或有怪謠焉。」
sòng tài shǐ jì shī péng chéng, jiāng nán shǐ chuán zhǒng xiāo lí, xiān shí suǒ wú, bǎi xìng zhēng yù zhǒng zhí. shí zhě yuē: dāng yǒu xìng xiāo ér lái zhě. shí yú nián, qí shòu chán.
宋泰始既失彭城,江南始傳種消梨,先時所無,百姓爭欲種植。識者曰:「當有姓蕭而來者。」十餘年,齊受禪。
yuán huī zhōng, tóng yáo yuē: xiāng yáng bái tóng tí, láng shā jīng zhōu ér. hòu shěn yōu zhī fǎn, yōng zhōu cì shǐ zhāng jìng ér xí jiāng líng, shā shěn yōu zhī zǐ yuán yǎn děng.
元徽中,童謠曰:「襄陽白銅蹄,郎殺荊州兒。」後沈攸之反,雍州刺史張敬兒襲江陵,殺沈攸之子元琰等。
yǒng míng yuán nián yuán rì, yǒu xiǎo rén fā bái hǔ zūn, jì zuì, yǔ bǐ zhá, bù zhī suǒ dào, zhí yún yì gāo dì. chì yuán qí zuì.
永明元年元日,有小人發白虎樽,既醉,與筆札,不知所道,直雲「憶高帝」。敕原其罪。
shì zǔ qǐ qīng xī jiù gōng, shí rén fǎn zhī yuē: jiù gōng zhě, qióng jiù yě. jí shàng bēng hòu, gōng rén chū jū zhī.
世祖起青溪舊宮,時人反之曰:「舊宮者,窮廄也。」及上崩後,宮人出居之。
yǒng míng chū, bǎi xìng gē yuē: bái mǎ xiàng chéng tí, yù de chéng biān cǎo. hòu jù jiān yún táo láng lái. bái zhě jīn sè, mǎ zhě bīng shì. sān nián, yāo zéi táng yǔ zhī qǐ, yán táng lái láo yě.
永明初,百姓歌曰:「白馬向城啼,欲得城邊草。」後句間雲「陶郎來」。白者金色,馬者兵事。三年,妖賊唐宇之起,言唐來勞也。
shì zǔ qǐ chán líng sì chū chéng, bǎi xìng zòng guān. huò yuē: chán zhě shòu yě, líng fēi měi míng, suǒ shòu bì bù dé qí rén. hòu tài sūn lì, jiàn fèi yě.
世祖起禪靈寺初成,百姓縱觀。或曰:「禪者授也,靈非美名,所授必不得其人。」後太孫立,見廢也。
yǒng míng zhōng, gōng nèi zuò qǐ yù shí zhī wài, jiē wèi kè shí. shì zǔ yǐ kè fēi jiā rén míng, gǎi hū wèi bié shí, shí rén yǐ wèi fēn bié zhī xiàng. shǎo shí, shàng yàn jià.
永明中,宮內坐起御食之外,皆為客食。世祖以客非家人名,改呼為別食,時人以為分別之象。少時,上晏駕。
wén huì tài zǐ zài dōng gōng, zuò liǎng tóu xiān xiān shī, hòu jù yún lěi lěi luò luò yù shān bēng, zì cǐ zhǎng wáng zǎi xiàng xiāng jì hōng cú, èr gōng yàn jià.
文惠太子在東宮,作「兩頭纖纖」詩,後句雲「磊磊落落玉山崩」,自此長王宰相相繼薨徂,二宮晏駕。
wén huì tài zǐ zuò qī yán shī, hòu jù zhé yún chóu hé dì. hòu guǒ yǒu hé dì chán wèi.
文惠太子作七言詩,後句輒雲「愁和諦」。後果有和帝禪位。
yǒng míng zhōng, lǔ zhōng tóng yáo yún: hēi shuǐ liú běi, chì huǒ rù qí. xún ér jīng shī rén jiā hū shēng huǒ, chì yú cháng huǒ, rè xiǎo wēi, guì jiàn zhēng qǔ yǐ zhì bìng. fǎ yǐ cǐ huǒ jiǔ táo bǎn qī zhù, qī rì jiē chà. chì jìn zhī, bù néng duàn. jīng shī yǒu bìng yǐng zhě, yǐ huǒ jiǔ shù rì ér chà. lín rén xiào yuē: bìng ǒu zì chà, qǐ huǒ néng wèi. cǐ rén biàn jué yí jiān yǎng, míng rì yǐng hái rú gù. hòu liáng yǐ huǒ dé xìng.
永明中,虜中童謠云:「黑水流北,赤火入齊。」尋而京師人家忽生火,赤於常火,熱小微,貴賤爭取以治病。法以此火灸桃板七炷,七日皆差。敕禁之,不能斷。京師有病癭者,以火灸數日而差。鄰人笑曰:「病偶自差,豈火能為。」此人便覺頤間癢,明日癭還如故。後梁以火德興。
wén huì tài zǐ qǐ dōng tián, shí rén fǎn yún: hòu bì yǒu diān tóng. guǒ yóu tài sūn shī wèi.
文惠太子起東田,時人反云:「後必有癲童。」果由太孫失位。
qí sòng yǐ lái, mín jiān yǔ yún: rǎo rǎng jiàn wǔ shàng. míng dì chū, zhū hài fān qī, jīng shī wēi hài.
齊宋以來,民間語云:「擾攘建武上。」明帝初,誅害蕃戚,京師危駭。
yǒng yuán yuán nián, tóng yáo yuē: yáng yáng qiān lǐ liú, liú shà dōng chéng tóu. wū mǎ wū pí kù, sān gēng xiāng gào sù. jiǎo bǒ bù dé qǐ, wù shā lǎo mǔ zi. qiān lǐ liú zhě, jiāng shí yě. dōng chéng, yáo guāng yě. yáo guāng yè jǔ shì, yuán lì shēng zhě wū pí kù zhě wǎng bēn zhī. bǒ jiǎo, yì yáo guāng. lǎo mǔ zi, xiào zì zhī xiàng, xú xiào sì yě.
永元元年,童謠曰:「洋洋千里流,流翣東城頭。烏馬烏皮袴,三更相告訴。腳跛不得起,誤殺老姥子。」千里流者,江祏也。東城,遙光也。遙光夜舉事,垣歷生者烏皮袴褶往奔之。跛腳,亦遙光。老姥子,孝字之象,徐孝嗣也。
yǒng yuán zhōng, tóng yáo yún: yě zhū suī hè hè, mǎ zi kōng lǘ qú. bù zhī lóng yǔ hǔ, yǐn shí jiāng nán xū. qī jiǔ liù shí sān, guǎng mò rén wú yú. wū jí chuán shě tóu, jīn rǔ dé kuān xiū. dàn kàn sān bā hòu, cuī shé jǐng yáng lóu. shí zhě jiě yún chén xiǎn dá shǔ zhū, cuī huì jǐng shǔ mǎ, fēi yě. dōng hūn hóu shǔ zhū, mǎ zi wèi xiáng, liáng wáng shǔ lóng, xiāo yǐng zhòu shǔ hǔ. cuī huì jǐng gōng tái, dùn guǎng mò mén sǐ, shí nián liù shí sān. wū jí chuán shě, jí suǒ wèi zhān wū yuán zhǐ, yú shuí zhī wū. sān bā èr shí sì, qǐ jiàn yuán yuán nián, zhì zhōng xìng èr nián, èr shí sì nián yě. cuī shé jǐng yáng lóu, yì gāo tái qīng zhī yì yě. yán tiān xià jiāng qù, nǎi dé xiū xī yě.
永元中,童謠云:「野豬雖嗃嗃,馬子空閭渠。不知龍與虎,飲食江南墟。七九六十三,廣莫人無餘。烏集傳舍頭,今汝得寬休。但看三八後,摧折景陽樓。」識者解雲「陳顯達屬豬,崔慧景屬馬」,非也。東昏侯屬豬,馬子未詳,梁王屬龍,蕭穎胄屬虎。崔慧景攻台,頓廣莫門死,時年六十三。烏集傳舍,即所謂「瞻烏爰止,於誰之屋」。三八二十四,起建元元年,至中興二年,二十四年也。摧折景陽樓,亦高台傾之意也。言天下將去,乃得休息也。
qí sòng zhī jì, mín jiān yǔ yún hé qǐ, yán yǐ hé yán ér wèi biàn qǐ yě. hòu hé dì lì.
齊、宋之際,民間語云「和起」,言以和顏而為變起也。後和帝立。
cuī huì jǐng wéi tái chéng, yǒu yī wǔ sè fān, fēi xiáng zài yún zhōng, bàn rì nǎi bù jiàn, zhòng jiē jīng guài, xiāng wèi yuē: fān zhě, shì xún dāng fān fù yě. shù rì ér huì jǐng bài.
崔慧景圍台城,有一五色幡,飛翔在雲中,半日乃不見,眾皆驚怪,相謂曰:「幡者,事尋當翻覆也。」數日而慧景敗。
yán chuán yuē: yán qì shāng zé mín duō kǒu shé, gù yǒu kǒu shé zhī ē. jīn zhě bái, gù yǒu rì shěng, ruò yǒu bái wèi è xiáng.
《言傳》曰:「言氣傷則民多口舌,故有口舌之痾。金者白,故有日眚,若有白為惡祥。」
sòng shēng míng èr nián, biāo fēng qǐ jiàn kāng xiàn nán táng lǐ, chuī bó yī pǐ rù yún, fēng zhǐ, xià yù lù. jì sēng zhēn qǐ tài zǔ dāng sòng shì chán zhě, qí yǒu pǐ fū jū zhī.
宋升明二年,飆風起建康縣南塘里,吹帛一匹入雲,風止,下御路。紀僧真啟太祖當宋氏禪者,其有匹夫居之。
shuǐ, běi fāng, dōng cáng wàn wù, qì zhì yīn yě, zōng miào jì sì zhī xiàng. sǐ zhě jīng shén fàng yuè bù fǎn, gù wèi zhī miào yǐ shōu qí sàn, wèi zhī mào yǐ shōu qí hún shén, ér xiào zǐ dé jǐn lǐ yān. jìng zhī zhì, zé shén xīn zhī, cǐ zé zhì yīn zhī qì cóng, zé shuǐ qì cóng gōu dú suí ér liú qù, bù wèi mín hài yǐ. rén jūn bù dǎo sì, jiǎn zōng miào, fèi jì sì, nì tiān shí, zé wù shuǐ bào chū, chuān shuǐ nì yì, rǎng yì yì xiāng, chén nì mín rén, gù yuē shuǐ bù rùn xià.
水,北方,冬藏萬物,氣至陰也,宗廟祭祀之象。死者精神放越不反,故為之廟以收其散,為之貌以收其魂神,而孝子得盡禮焉。敬之至,則神歆之,此則至陰之氣從,則水氣從溝瀆隨而流去,不為民害矣。人君不禱祀,簡宗廟,廢祭祀,逆天時,則霧水暴出,川水逆溢,壤邑軼鄉,沉溺民人,故曰水不潤下。
jiàn yuán èr nián, wú wú xìng yì xìng sān jùn dà shuǐ.
建元二年,吳、吳興、義興三郡大水。
èr nián xià, dān yáng wú èr jùn dà shuǐ.
二年夏,丹陽、吳二郡大水。
sì nián, dà shuǐ.
四年,大水。
yǒng míng wǔ nián xià, wú xìng yì xìng shuǐ yǔ shāng jià.
永明五年夏,吳興、義興水雨傷稼。
liù nián, wú xìng yì xìng èr jùn dà shuǐ.
六年,吳興、義興二郡大水。
jiàn wǔ èr nián dōng, wú jìn líng èr jùn shuǐ yǔ shāng jià.
建武二年冬,吳、晉陵二郡水雨傷稼。
yǒng yuán yuán nián qī yuè, tāo rù shí tóu, piào shā yuán huái jū mín. yīng běn chuán.
永元元年七月,濤入石頭,漂殺緣淮居民。應本傳。
jīng zhōu chéng nèi yǒu shā chí, cháng lòu shuǐ. xiāo yǐng zhòu wèi zhǎng shǐ, shuǐ nǎi bù lòu, jí yǐng zhòu wáng, nǎi fù jié.
荊州城內有沙池,常漏水。蕭穎胄為長史,水乃不漏,及穎胄亡,乃復竭。
chuán yuē: jí yīn qì dòng, gù yǒu yú niè. yú niè zhě, cháng hán fá zhī fú yě.
《傳》曰:「極陰氣動,故有魚孽。魚孽者,常寒罰之符也。」
yǒng míng jiǔ nián, yán guān xiàn shí pǔ yǒu hǎi yú chéng cháo lái, shuǐ tuì bù dé qù, zhǎng sān shí yú zhàng, hēi sè wú lín, wèi sǐ, yǒu shēng rú niú. tǔ rén hū wèi hǎi yàn, qǔ qí ròu shí zhī.
永明九年,鹽官縣石浦有海魚乘潮來,水退不得去,長三十餘丈,黑色無鱗,未死,有聲如牛。土人呼為海燕,取其肉食之。
yǒng yuán yuán nián sì yuè, yǒu dà yú shí èr tóu rù huì jī shàng yú jiāng, dà zhě jìn èr shí yú zhàng, xiǎo zhě shí yú zhàng, yī rù shān yīn chēng pú, yī rù yǒng xìng jiāng, jiē yē àn cè, bǎi xìng qǔ shí zhī.
永元元年四月,有大魚十二頭入會稽上虞江,大者近二十餘丈,小者十餘丈,一入山陰稱蒲,一入永興江,皆暍岸側,百姓取食之。
tīng chuán yuē: bù cōng zhī xiàng jiàn, zé yāo shēng yú ěr, yǐ lèi xiāng dòng, gù yuē yǒu gǔ yāo yě. yī yuē, shēng shǔ gǔ yāo.
《聽傳》曰:「不聰之象見,則妖生於耳,以類相動,故曰有鼓妖也。」一曰,聲屬鼓妖。
yǒng míng yuán nián shí yī yuè guǐ mǎo yè, tiān dōng běi yǒu shēng, zhì wù yè.
永明元年十一月癸卯夜,天東北有聲,至戊夜。
chuán yuē: huáng zhī bù jí, shì wèi bù jiàn, qí jiù zài méng luàn shī tīng, gù jué jiù méng. sī xīn zhī jiù yì wù. tiān zhě, zhèng wàn wù zhī shǐ, wáng zhě, zhèng wàn shì zhī shǐ, shī zhōng zé hài tiān qì, lèi xiāng dòng yě. tiān zhě zhuǎn yú xià ér yùn yú shàng, yún zhě qǐ yú shān ér mí yú tiān, tiān qì dòng zé qí xiàng yīng, gù jué fá cháng yīn. wáng zhě shī zhōng, chén xià shèng qiáng, ér bì jūn míng, zé yún yīn yì zhòng duō ér bì tiān guāng yě.
《傳》曰:「皇之不極,是謂不建,其咎在霿亂失聽,故厥咎霿。思心之咎亦霧。天者,正萬物之始,王者,正萬事之始,失中則害天氣,類相動也。天者轉於下而運於上,雲者起於山而彌於天,天氣動則其象應,故厥罰常陰。王者失中,臣下盛強,而蔽君明,則雲陰亦眾多而蔽天光也。
jiàn yuán sì nián shí yuè bǐng wǔ, rì rù hòu tǔ wù bó bó rú huǒ yān.
建元四年十月丙午,日入后土霧勃勃如火煙。
yǒng míng èr nián shí yī yuè jǐ hài, sì miàn tǔ wù rù rén yǎn bí, zhì xīn chǒu zhǐ.
永明二年十一月己亥,四面土霧入人眼鼻,至辛丑止。
èr nián shí yī yuè bǐng zǐ, rì chū hòu jí rì rù hòu, sì miàn tǔ wù bó bó rú huǒ yān.
二年十一月丙子,日出後及日入後,四面土霧勃勃如火煙。
liù nián shí yī yuè gēng xū, bǐng yè tǔ wù jìng tiān, hūn sāi nóng hòu, zhì liù rì wèi shí xiǎo kāi, dào jiǎ yè hòu réng nóng mì, bó bó rú huǒ yān, xīn cǎn, rù rén yǎn bí.
六年十一月庚戌,丙夜土霧竟天,昏塞濃厚,至六日未時小開,到甲夜後仍濃密,勃勃如火煙,辛慘,入人眼鼻。
bā nián shí yuè rén shēn, yè tǔ wù jìng tiān, nóng hòu bó bó rú huǒ yān, qì rù rén yǎn bí, zhì jiǔ rì chén shí kāi chú.
八年十月壬申,夜土霧竟天,濃厚勃勃如火煙,氣入人眼鼻,至九日辰時開除。
jiǔ nián shí yuè bǐng chén, zhòu yè héng hūn wù bó bó rú huǒ yān, qí qì xīn cǎn, rù rén yǎn bí, jiān rì sè chì huáng, zhì sì rì jiǎ yè kāi chú.
九年十月丙辰,晝夜恆昏霧勃勃如火煙,其氣辛慘,入人眼鼻,兼日色赤黃,至四日甲夜開除。
shí nián zhēng yuè xīn yǒu, yǒu chū sì miàn tǔ wù bó bó rú huǒ yān, qí qì xīn cǎn, rù rén yǎn bí.
十年正月辛酉,酉初四面土霧勃勃如火煙,其氣辛慘,入人眼鼻。
chuán yuē: yì yuē gān wèi mǎ. nì tiān qì, mǎ duō sǐ, gù yuē yǒu mǎ huò. yī yuē, mǎ zhě, bīng xiàng yě. jiāng yǒu kòu róng zhī shì, gù mǎ wèi guài.
《傳》曰:「《易》曰『乾為馬』。逆天氣,馬多死,故曰有馬禍。」一曰,馬者,兵象也。將有寇戎之事,故馬為怪。
jiàn wǔ sì nián, wáng yàn chū zhì cǎo shì, mǎ jīng zǒu, gǔ bù cóng chē ér guī, shí yú rì, yàn zhū.
建武四年,王晏出至草市,馬驚走,鼓步從車而歸,十餘日,晏誅。
jiàn wǔ zhōng, nán àn yǒu yī lán mǎ, zǒu zhú lù shàng nǚ zǐ, nǚ zǐ jiǒng jí, zǒu rù rén jiā chuáng xià bì zhī, mǎ zhōng bù zhì, fā chuáng shí nǚ zǐ gǔ jiǎo jiān ròu dōu jǐn. jìn sī yǐ wén, chì shā cǐ mǎ, shì hòu pín yǒu kòu zéi.
建武中,南岸有一蘭馬,走逐路上女子,女子窘急,走入人家床下避之,馬終不置,發床食女子股腳間肉都盡。禁司以聞,敕殺此馬,是後頻有寇賊。
jīng fáng yì chuán yuē: shēng zǐ èr xiōng yǐ shàng, mín móu qí zhǔ. sān shǒu yǐ shàng, chén móu qí zhǔ. èr kǒu yǐ shàng, guó jiàn jīng yǐ bīng. sān ěr yǐ shàng, shì wèi duō tīng, guó shì wú dìng. èr bí yǐ shàng, guó zhǔ jiǔ bìng. sān zú sān bì yǐ shàng, tiān xià yǒu bīng. qí lèi shén duō, gài yǐ xiàng zhàn zhī.
京房《易傳》曰:「生子二胸以上,民謀其主。三手以上,臣謀其主。二口已上,國見驚以兵。三耳已上,是謂多聽,國事無定。二鼻以上,國主久病。三足三臂已上,天下有兵。」其類甚多,蓋以象占之。
yǒng míng wǔ nián, wú xìng dōng qiān mín wú xiū zhī jiā nǚ rén shuāng shēng èr ér, xiōng yǐ xià qí yǐ shàng hé.
永明五年,吳興東遷民吳休之家女人雙生二兒,胸以下齊以上合。
jīng fáng yì chuán yuē: yě shòu rù yì, qí yì dà xū. yòu yuē: yě shòu wú gù rù yì cháo tíng mén jí gōng fǔ zhōng zhě, yì nì qiě xū.
京房《易傳》曰:「野獸入邑,其邑大虛。」又曰:「野獸無故入邑朝廷門及宮府中者,邑逆且虛。」
yǒng míng zhōng, nán hǎi wáng zǐ hǎn wèi nán yǎn zhōu cì shǐ, yǒu zhāng rù guǎng líng chéng, tóu jǐng ér sǐ, yòu yǒu xiàng zhì guǎng líng, shì hòu cì shǐ ān wáng zǐ jìng yú zhèn bèi hài.
永明中,南海王子罕為南兗州刺史,有獐入廣陵城,投井而死,又有象至廣陵,是後刺史安王子敬於鎮被害。
jiàn wǔ sì nián chūn, dāng jiāo zhì yuán qiū, sù shè yǐ bì, yè hǔ jué shāng rén.
建武四年春,當郊治圜丘,宿設已畢,夜虎攫傷人。
jiàn wǔ zhōng, yǒu lù rù jǐng huáng qǐn miào, jiē wèi shàng bēng jí chán dài yě. fán wú zhàn zhě, jiē wèi bù yīng běn chuán.
建武中,有鹿入景皇寢廟,皆為上崩及禪代也。凡無占者,皆為不應本傳。
zàn yuē: mù guài kuí wǎng, huǒ wèi shuǐ fēi. tǔ chǎn zài wù, jīn zuò míng wēi. xíng shēng yì jī, yǐng xiǎng tóng guī. jiē yóu xiàng yīng, mò bù lèi tuī.
贊曰:木怪夔魍,火為水妃。土產載物,金作明威。形聲異跡,影響同歸。皆由象應,莫不類推。