bǎi guān
百官
jiàn guān shè zhí, xìng zì yán hào, fāng hū lóng zhōu zhī cè, biǎo hū shèng hàn zhī shū. cún gǎi huí yán, bèi yú lì dài, xiān xián wǎng xué, yǐ zhī diāo zhuàn zhě zhòng yǐ. ruò fú hú guǎng jiù yí, shì wéi jiǎn cuō yīng shào guān diǎn, dài wú yí hèn. wáng lǎng zòu yì, shǔ bà guó zhī chū jī chén jiǎo zēng cáo, yóu jūn shì ér bǔ què. jīn zé yǒu wèi shì guān yí yú huàn zhōng wài guān yě. shān tāo yǐ yì biàn rén, bù wéi wéi wéi xún xù yù qù shì fán, wéi lùn bìng shěng. dìng zhì chéng wén, běn zhī jìn lìng, hòu dài chéng yè, àn wèi qián zhǔn. zhào yù guān pǐn, qū bié jiē zī, wèi zōng xuǎn bù gěng gài, qīn míng jiē cì xiáng xī, yú tōng liú yín yīn xún shì zhī zuò, jiǎo jiù zēng xīn, jīn gǔ xiāng xiào. qí shòu sòng chán, shì zūn cháng diǎn, jì yǒu sī cún, wú suǒ piān fèi. qí yú sàn zài shǐ zhù, duō yǐ quán shí, lǎn zhě yì zhī, bù chóng shù yě. zhū tái fǔ láng lìng shǐ zhí lì yǐ xià, jù jiàn zhǎng shuǐ xiào wèi wáng guī zhī zhí yí.
建官設職,興自炎昊,方乎隆周之冊,表乎盛漢之書。存改回沿,備於歷代,先賢往學,以之雕篆者眾矣。若夫胡廣《舊儀》,事惟簡撮;應劭《官典》,殆無遺恨。王朗奏議,屬霸國之初基;陳矯增曹,由軍事而補闕。今則有《魏氏官儀》、魚豢《中外官》也。山濤以意辯人,不囗囗囗;荀勖欲去事煩,唯論並省。定製成文,本之《晉令》,後代承業,案為前准。肇域官品,區別階資,蔚宗選簿梗概,欽明階次詳悉,虞通、劉寅因荀氏之作,矯舊增新,今古相校。齊受宋禪,事遵常典,既有司存,無所偏廢。其餘散在史注,多已筌拾,覽者易知,不重述也。諸台府郎令史職吏以下,具見長水校尉王圭之《職儀》。
xiāng guó
相國
xiāo cáo yǐ lái, wèi rén chén jí wèi. sòng xiào jiàn yòng nán qiào wáng yì xuān. zhì qí bù yòng rén, yǐ wèi zèng, bù liè guān.
蕭、曹以來,為人臣極位。宋孝建用南譙王義宣。至齊不用人,以為贈,不列官。
tài zǎi.
太宰。
sòng dà míng yòng jiāng xià wáng yì gōng, yǐ hòu wú rén. qí yǐ wèi zèng.
宋大明用江夏王義恭,以後無人。齊以為贈。
tài fù.
太傅。
tài shī tài bǎo tài fù, zhōu jiù guān. hàn mò, dǒng zhuō wèi tài shī. jìn huì dì chū, wèi guàn wèi tài bǎo. zì hòu wú tài shī, ér tài bǎo wèi zèng. qí wéi zhì tài fù.
太師、太保、太傅,周舊官。漢末,董卓為太師。晉惠帝初,衛瓘為太保。自後無太師,而太保為贈。齊唯置太傅。
dà sī mǎ.
大司馬。
dà jiāng jūn.
大將軍。
sòng yuán jiā yòng péng chéng wáng yì kāng, hòu wú rén. qí yǐ wèi zèng.
宋元嘉用彭城王義康,後無人。齊以為贈。
tài wèi.
太尉。
sī tú.
司徒。
sī kōng.
司空。
sān gōng, jiù wèi tōng guān. sī tú fǔ lǐng tiān xià zhōu jùn míng shù hù kǒu bù jí, suī wú, cháng zhì zuǒ yòu zhǎng shǐ zuǒ xī cáo yuàn shǔ zhǔ bù jì jiǔ lìng shǐ yǐ xià. jìn shì wáng dǎo wèi sī tú, yòu zhǎng shǐ gàn bǎo zhuàn lì guān fǔ zhí yí yǐ jù.
三公,舊為通官。司徒府領天下州郡名數戶口簿籍,雖無,常置左右長史、左西曹掾屬、主簿、祭酒、令史以下。晉世王導為司徒,右長史干寶撰立官府《職儀》已具。
tè jìn.
特進。
wèi cóng gōng.
位從公。
zhū kāi fǔ yí tóng sān sī.
諸開府儀同三司。
biāo qí jiāng jūn.
驃騎將軍。
chē qí jiāng jūn.
車騎將軍。
wèi jiāng jūn.
衛將軍。
zhèn jūn jiāng jūn.
鎮軍將軍。
zhōng jūn jiāng jūn.
中軍將軍。
fǔ jūn jiāng jūn.
撫軍將軍。
sì zhēng jiāng jūn. dōng xī nán běi.
四征將軍。東、西、南、北。
sì zhèn jiāng jūn.
四鎮將軍。
fán zhū jiāng jūn jiā dà zì, wèi cóng gōng. kāi fǔ yí tóng rú gōng. fán gōng dū fǔ zhì zuǒ: zhǎng shǐ sī mǎ gè yī rén, zī yì cān jūn èr rén. zhū cáo yǒu lù shì, jì shì, hù cáo, cāng cáo, zhōng zhí bīng, wài bīng, qí bīng, zhǎng liú zéi cáo, xíng yù zéi cáo, chéng jú, fǎ cáo, tián cáo, shuǐ cáo, kǎi cáo, chē cáo, shì cáo, jí cáo, yòu hù, shí bā cáo. chéng jú cáo yǐ shàng shǔ zhèng cān jūn, fǎ cáo yǐ xià shǔ xíng cān jūn, gè yī rén. qí xíng cān jūn wú shǔ zhě, wèi zhǎng jiān yuán. qí fǔ zuǒ shǐ zé cóng shì zhōng láng èr rén, cāng cáo yuàn hù cáo shǔ dōng xī gé jì jiǔ gè yī rén, zhǔ bù shè rén yù shǔ èr rén. jiā chóng zhě, zé zuǒ yòu zhǎng shǐ sì rén, zhōng láng yuàn shǔ bìng zēng shù. qí wèi jí kāi fǔ, zé zhì fǔ yì yǒu zuǒ shǐ, qí shù yǒu jiǎn. xiǎo fǔ wú zhǎng liú, zhì jìn fáng cān jūn.
凡諸將軍加「大」字,位從公。開府儀同如公。凡公督府置佐:長史、司馬各一人,諮議參軍二人。諸曹有錄事,記室,戶曹,倉曹,中直兵,外兵,騎兵,長流賊曹,刑獄賊曹,城局,法曹,田曹,水曹,鎧曹,車曹,士曹,集曹,右戶,十八曹。城局曹以上署正參軍,法曹以下署行參軍,各一人。其行參軍無署者,為長兼員。其府佐史則從事中郎二人,倉曹掾、戶曹屬、東西閣祭酒各一人,主簿舍人御屬二人。加崇者,則左右長史四人,中郎掾屬並增數。其未及開府,則置府亦有佐史,其數有減。小府無長流,置禁防參軍。
sì ān jiāng jūn.
四安將軍。
sì píng jiāng jūn.
四平將軍。
zuǒ yòu qián hòu jiāng jūn.
左、右、前、後將軍。
zhēng lǔ jiāng jūn.
征虜將軍。
sì zhōng láng jiāng.
四中郎將。
jìn shì xún xiàn wáng hú zhī bìng jū cǐ guān. sòng qí yǐ lái, wéi chù zhū wáng, sù zú wú wèi zhě.
晉世荀羨、王胡之並居此官。宋、齊以來,唯處諸王,素族無為者。
guān jūn jiāng jūn.
冠軍將軍。
fǔ guó jiāng jūn.
輔國將軍。
níng shuò jiāng jūn.
寧朔將軍。
níng yuǎn jiāng jūn.
寧遠將軍。
lóng xiāng jiāng jūn.
龍驤將軍。
fán zhū xiǎo hào, yì yǒu zhì fǔ zhě.
凡諸小號,亦有置府者。
tài cháng.
太常。
fǔ zhì chéng yī rén, wǔ guān gōng cáo zhǔ bù, jiǔ fǔ jiǔ shǐ jiē rán. lǐng guān rú zuǒ:
府置丞一人,五官、功曹、主簿,九府九史皆然。領官如左:
bó shì, wèi zhī tài xué bó shì
博士,謂之太學博士;
guó zi jì jiǔ yī rén, bó shì èr rén, zhù jiào shí rén
國子祭酒一人,博士二人,助教十人;
jiàn yuán sì nián, yǒu sī zòu zhì guó xué, jì jiǔ zhǔn zhū cáo shàng shū, bó shì zhǔn zhōng shū láng, zhù jiào zhǔn nán tái yù shǐ. xuǎn jīng xué wèi xiān. ruò qí rén nán bèi, gěi shì zhōng yǐ hái míng jīng zhě, yǐ běn wèi lǐng. qí xià diǎn xué èr rén, sān pǐn, zhǔn tài cháng zhǔ bù hù cáo yí cáo gè èr rén, wǔ pǐn bái bù zhì lǐ lì bā rén, liù pǐn bǎo xué yī èr rén wēi yí èr rén. qí xià, guó huì fèi xué, yǒu sī zòu shěng zhù jiào yǐ xià. yǒng míng sān nián, lì xué, shàng shū lìng wáng jiǎn lǐng jì jiǔ. bā nián, guó zi bó shì hé yìn dān wèi jì jiǔ, yí suǒ fú, lù chéng děng jiē bù néng jù, suì yǐ xuán fú lín shì. yuè yú rì, bó yì dìng, nǎi fú zhū yī.
建元四年,有司奏置國學,祭酒准諸曹尚書,博士准中書郎,助教准南台御史。選經學為先。若其人難備,給事中以還明經者,以本位領。其下典學二人,三品,准太常主簿;戶曹、儀曹各二人,五品;白簿治禮吏八人,六品;保學醫二人;威儀二人。其夏,國諱廢學,有司奏省助教以下。永明三年,立學,尚書令王儉領祭酒。八年,國子博士何胤單為祭酒,疑所服,陸澄等皆不能據,遂以玄服臨試。月余日,博議定,乃服朱衣。
zǒng míng guān jì jiǔ yī rén
總明觀祭酒一人;
yòu tài shǐ liù nián, yǐ guó xué fèi, chū zhì zǒng míng guān, xuán rú wén shǐ sì kē, kē zhì xué shì gè shí rén, zhèng lìng shǐ yī rén, shū lìng shǐ èr rén, gàn yī rén, mén lì yī rén, diǎn guān lì èr rén. jiàn yuán zhōng, zhǎng zhì wǔ lǐ. yǒng míng sān nián, guó xué jiàn, shěng.
右泰始六年,以國學廢,初置總明觀,玄、儒、文、史四科,科置學士各十人,正令史一人,書令史二人,干一人,門吏一人,典觀吏二人。建元中,掌治五禮。永明三年,國學建,省。
tài miào lìng yī rén, chéng yī rén
太廟令一人,丞一人;
míng táng lìng yī rén, chéng yī rén
明堂令一人,丞一人;
tài zhù lìng yī rén, chéng yī rén
太祝令一人,丞一人;
tài shǐ lìng yī rén, chéng yī rén
太史令一人,丞一人;
lǐn xī lìng yī rén, chéng yī rén
廩犧令一人,丞一人;
zhì lìng chéng yǐ xià jiē yǒu zhí lì.
置令丞以下皆有職吏。
tài lè lìng yī rén, chéng yī rén
太樂令一人,丞一人;
zhū líng lìng
諸陵令;
yǒng míng mò zhì, yòng èr pǐn sān pǐn xūn. zhì zhǔ bù hù cáo gè yī rén, liù pǐn bǎo jǔ.
永明末置,用二品三品勛。置主簿、戶曹各一人,六品保舉。
guāng lù xūn.
光祿勛。
fǔ zhì chéng yī rén. lǐng guān rú zuǒ:
府置丞一人。領官如左:
zuǒ yòu guāng lù dài fū
左右光祿大夫;
wèi cóng gōng, kāi fǔ zhì zuǒ shǐ rú gōng.
位從公,開府置佐史如公。
guāng lù dài fū
光祿大夫;
jiē yín zhāng qīng shòu, zhào jiā jīn zhāng zǐ shòu zhě, wèi jīn zǐ guāng lù dài fū. lè ān rèn xiá wèi guāng lù, jiù wáng yàn qǐ yī piàn jīn, yàn nǎi qǐ zhuǎn wèi jīn zǐ, bù xíng.
皆銀章青綬,詔加金章紫綬者,為金紫光祿大夫。樂安任遐為光祿,就王晏乞一片金,晏乃啟轉為金紫,不行。
tài zhōng dài fū
太中大夫;
zhōng sàn dài fū.
中散大夫。
zhū dài fū guān, jiē chù jiù chǐ lǎo nián, zhòng zhě jiā qīn xìn èr shí rén.
諸大夫官,皆處舊齒老年,重者加親信二十人。
wèi wèi.
衛尉。
fǔ zhì chéng yī rén. zhǎng gōng chéng guǎn yuè. zhāng héng xī jīng fù yuē wèi wèi bā tún, jǐng yè xún zhòu. gōng chéng zhū què dí lóu shàng běn shī gǔ, chí yè zhě yǐ yīng gèng chàng, tài zǔ yǐ gǔ duō jīng mián, gǎi yǐ tiě qìng yún.
府置丞一人。掌宮城管籥。張衡《西京賦》曰「衛尉八屯,警夜巡晝」。宮城諸卻敵樓上本施鼓,持夜者以應更唱,太祖以鼓多驚眠,改以鐵磬雲。
tíng wèi.
廷尉。
fǔ zhì chéng yī rén, zhèng yī rén, jiān yī rén, píng yī rén, lǜ bó shì yī rén.
府置丞一人,正一人,監一人,評一人,律博士一人。
dà sī nóng.
大司農。
fǔ zhì chéng yī rén. lǐng guān rú zuǒ:
府置丞一人。領官如左:
tài cāng lìng yī rén, chéng yī rén
太倉令一人,丞一人;
dǎo guān lìng yī rén, chéng yī rén
導官令一人,丞一人;
jí tián lìng yī rén, chéng yī rén.
籍田令一人,丞一人。
shào fǔ.
少府。
fǔ zhì chéng yī rén. lǐng guān rú zuǒ:
府置丞一人。領官如左:
zuǒ yòu shàng fāng lìng gè yī rén, chéng yī rén
左右尚方令各一人,丞一人;
duàn shǔ chéng yī rén yǒng míng sān nián shěng, sì nián fù zhì.
鍛署丞一人;永明三年省,四年復置。
yù fǔ lìng yī rén, chéng yī rén
御府令一人,丞一人;
dōng yě lìng yī rén, chéng yī rén
東冶令一人,丞一人;
nán yě lìng yī rén, chéng yī rén
南冶令一人,丞一人;
píng zhǔn lìng yī rén, chéng yī rén.
平準令一人,丞一人。
shàng lín lìng yī rén, chéng yī rén. yì shǔ shàng shū diàn zhōng cáo.
上林令一人,丞一人。亦屬尚書殿中曹。
jiāng zuò dà jiàng.
將作大匠。
tài pú.
太僕。
dà hóng lú.
大鴻臚。
sān qīng bù cháng zhì. jiāng zuò zhǎng gōng miào tǔ mù. tài pú zhǎng jiāo lǐ zhí pèi. hóng lú zhǎng dǎo hù zàn bài. yǒu shì quán zhì jiān guān, bì nǎi shěng.
三卿不常置。將作掌宮廟土木。太僕掌郊禮執轡。鴻臚掌導護贊拜。有事權置兼官,畢乃省。
chéng huáng lìng yī rén:
乘黃令一人:
zhǎng wǔ hé ān chē, dà xíng xiōng qì wēn liáng chē
掌五輅安車,大行兇器轀輬車;
kè guǎn lìng:
客館令:
zhǎng sì fāng bīn kè.
掌四方賓客。
xuān dé wèi wèi shào fǔ tài pú.
宣德衛尉、少府、太僕。
yù lín wáng lì, wén ān tài hòu jí zūn hào, yǐ gōng míng zhì zhī.
鬱林王立,文安太后即尊號,以宮名置之。
dà zhǎng qiū.
大長秋。
yù lín lì huáng hòu zhì.
鬱林立皇后置。
lù shàng shū.
錄尚書。
shàng shū lìng.
尚書令。
zǒng lǐng shàng shū tái èr shí cáo, wèi nèi tái zhǔ. xíng yù zhū wáng yǐ xià, jiē jìn zhù. zuǒ yòu pú shè fēn dào. wú lìng, zuǒ pú shè wèi tái zhǔ, yǔ lìng tóng.
總領尚書台二十曹,為內台主。行遇諸王以下,皆禁駐。左右僕射分道。無令,左僕射為台主,與令同。
zuǒ pú shè:
左僕射:
lǐng diàn zhōng zhǔ kè èr cáo shì, zhū cáo jiāo miào yuán líng chē jià xíng xìng cháo yí tái nèi fēi wéi wén guān jǔ bǔ mǎn xù jí jiǎ shì, qí zhū jí qìng ruì yīng zhòng hè zāi yì zéi fā zhòng biàn lín xuān chóng bài gǎi hào gé zhì lì guān quán xuǎn, fán zhū chú shǔ gōng lùn fēng jué biǎn chù bā yì yí yàn tōng guān àn, zé zuǒ pú shè zhǔ, yòu pú shè cì jīng, wéi shì huáng àn, zuǒ pú shè yòu pú shè shǔ zhū fú jiàn zì, jīng dōu chéng jìng, yòu pú shè héng huà chéng mù, zuǒ pú shè huà, lìng huà. yòu guān què, zé yǐ cì bìng huà. ruò wú zuǒ yòu, zé zhí zhì pú shè zài qí zhōng jiān, zǒng zuǒ yòu shì.
領殿中主客二曹事,諸曹郊廟、園陵、車駕行幸、朝儀、台內非違、文官舉補滿敘疾假事,其諸吉慶瑞應眾賀、災異賊發眾變、臨軒崇拜、改號格制、蒞官銓選,凡諸除署、功論、封爵、貶黜、八議、疑讞、通關案,則左僕射主,右僕射次經,維是黃案,左僕射右僕射署朱符見字,經都丞竟,右僕射橫畫成目,左僕射畫,令畫。右官闕,則以次並畫。若無左右,則直置僕射在其中間,總左右事。
lì bù shàng shū:
吏部尚書:
lǐng lì bù shān dìng sān gōng bǐ bù sì cáo.
領吏部、刪定、三公、比部四曹。
dù zhī shàng shū:
度支尚書:
lǐng dù zhī jīn bù cāng bù qǐ bù sì cáo.
領度支、金部、倉部、起部四曹。
zuǒ mín shàng shū:
左民尚書:
lǐng zuǒ mín jià bù èr cáo.
領左民、駕部二曹。
dōu guān shàng shū:
都官尚書:
lǐng dōu guān shuǐ bù kù bù gōng lùn sì cáo.
領都官、水部、庫部、功論四曹。
wǔ bīng shàng shū:
五兵尚書:
lǐng zhōng bīng wài bīng èr cáo.
領中兵、外兵二曹。
cí bù shàng shū:
祠部尚書:
yòu pú shè tōng zhí, bù jù zhì.
右僕射通職,不俱置。
qǐ bù shàng shū:
起部尚書:
xìng lì gōng miào quán zhì shì bì shěng.
興立宮廟權置;事畢省。
zuǒ chéng yī rén:
左丞一人:
zhǎng zōng miào jiāo cí jí qìng ruì yīng zāi yì lì zuò gé zhì zhū àn dàn xuǎn yòng chú zhì lì bǔ mǎn chú qiǎn zhù zhí.
掌宗廟郊祠、吉慶瑞應、災異、立作格制、諸案彈、選用除置、吏補滿除遣注職。
yòu chéng yī rén:
右丞一人:
zhǎng bīng shì bǎi gōng bǔ yì sǐ pàn kǎo dài nián lǎo jí bìng jiě qiǎn qí nèi wài zhū kù cáng gǔ bó xíng zuì chuàng yè zhèng sòng tián dì chuán chéng bǐng jū bīng gōng sǐ pàn kǎo tī tǎo bǔ chà fēn bǎi yì bīng qì zhū yíng shǔ rén lǐng zhōu jùn zū bù mín hù yí xǐ zhōu jùn xiàn bìng tiē chéng yì mín hù gē shǔ cì shǐ èr qiān dàn lìng zhǎng chéng wèi bèi shōu jí miǎn zèng wén wǔ zhū fàn xuē guān shì. bái àn, yòu chéng shàng shǔ, zuǒ chéng cì shǔ. huáng àn, zuǒ chéng shàng shǔ, yòu chéng cì shǔ. zhū lì gé zhì jí xiáng yàn dà shì zōng miào cháo tíng yí tǐ, zuǒ chéng shàng shǔ, yòu chéng cì shǔ. zì lìng pū yǐ xià wǔ shàng shū bā zuò èr shí cáo, gè zhì láng zhōng lìng shǐ yǐ xià, yòu zhì dōu lìng shǐ fēn lǐng zhī. pú shè zhǎng cháo guǐ, shàng shū zhǎng yàn zòu, dōu chéng rèn suì, zài dàn wéi zhū cáo yuán cháng jí wài xiáng yàn shì. yīng xū mìng yì xiāng zhí zhě, jiē láng xiān lì yì, yīng zòu huáng àn jí guān shì, yǐ lì yì guān wèi yì zhǔ. fán cí sù yǒu màn mìng zhě, cáo yuán zī rú jiù. ruò mìng yǒu zī, zé yǐ lì yì zhě wèi yì zhǔ.
掌兵士百工補役死叛考代年老疾病解遣、其內外諸庫藏谷帛、刑罪創業諍訟、田地船乘、稟拘兵工死叛、考剔討補、差分百役、兵器諸營署人領、州郡租布、民戶移徙、州郡縣並帖、城邑民戶割屬、刺史二千石令長丞尉被收及免贈、文武諸犯削官事。白案,右丞上署,左丞次署。黃案,左丞上署,右丞次署。諸立格制及詳讞大事宗廟朝廷儀體,左丞上署,右丞次署。自令仆以下五尚書八座二十曹,各置郎中令史以下,又置都令史分領之。僕射掌朝軌,尚書掌讞奏,都丞任碎,在彈違諸曹緣常及外詳讞事。應須命議相值者,皆郎先立意,應奏黃案及關事,以立意官為議主。凡辭訴有漫命者,曹緣咨如舊。若命有咨,則以立意者為議主。
wǔ kù lìng yī rén
武庫令一人;
shǔ kù bù.
屬庫部。
chē fǔ lìng yī rén, chéng yī rén
車府令一人,丞一人;
shǔ jià bù.
屬駕部。
gōng chē lìng yī rén
公車令一人;
dà guān lìng yī rén, chéng yī rén
大官令一人,丞一人;
dà yī lìng yī rén, chéng yī rén
大醫令一人,丞一人;
nèi wài diàn zhōng jiān gè yī rén
內外殿中監各一人;
nèi wài huá liú jiù chéng gè yī rén
內外驊騮廄丞各一人;
cái guān jiāng jūn yī rén, sī mǎ yī rén
材官將軍一人,司馬一人;
shǔ qǐ bù, yì shǔ lǐng jūn.
屬起部,亦屬領軍。
shì zhōng jì jiǔ. gāo gōng zhě chēng zhī.
侍中祭酒。高功者稱之。
shì zhōng.
侍中。
hàn shì wèi qīn jìn zhī zhí. wèi jìn xuǎn yòng, shāo zēng huá zhòng, ér dà yì bù yì. sòng wén dì yuán jiā zhōng, wáng huá wáng tán shǒu yīn jǐng rén děng, bìng wèi shì zhōng, qíng zài qīn mì, yǔ dì jiē xī gòng yǔ, diāo fú dì shǒu, bá diāo zhì àn shàng, yǔ bì fù shǒu chā zhī. xiào wǔ shí, shì zhōng hé yǎn nán jiāo péi chéng, luán hé guò bái mén què, yǎn jiāng fú, dì nǎi jiē zhī yuē: zhèn nǎi péi qīng. qí shì cháo huì, duō yǐ měi zī róng zhě jiān guān. yǒng yuán sān nián, dōng hūn nán jiāo, bù yù qīn cháo shì, yǐ zhǔ xǐ péi chéng, qián dài wèi cháng yǒu yě. shì zhōng hū wèi mén xià. yì zhì lìng shǐ. lǐng guān rú zuǒ:
漢世為親近之職。魏、晉選用,稍增華重,而大意不異。宋文帝元嘉中,王華、王曇首、殷景仁等,並為侍中,情在親密,與帝接膝共語,貂拂帝手,拔貂置案上,語畢復手插之。孝武時,侍中何偃南郊陪乘,鑾輅過白門闕,偃將匐,帝乃接之曰:「朕乃陪卿。」齊世朝會,多以美姿容者兼官。永元三年,東昏南郊,不欲親朝士,以主璽陪乘,前代未嘗有也。侍中呼為門下。亦置令史。領官如左:
gěi shì huáng mén shì láng:
給事黃門侍郎:
yì guǎn zhī zhào lìng, shì hū wèi xiǎo mén xià
亦管知詔令,世呼為小門下;
sàn qí cháng shì, tōng zhí sàn qí cháng shì, yuán wài sàn qí cháng shì:
散騎常侍,通直散騎常侍,員外散騎常侍:
jiù yǔ shì zhōng tōng guān, qí tōng zhí yuán wài, yòng shuāi lǎo rén shì, gù qí guān jiàn tì. sòng dà míng suī huá xuǎn bǐ shì zhōng, ér rén qíng jiǔ xí, zhōng bù jiàn zhòng, xún fù rú chū.
舊與侍中通官,其通直員外,用衰老人士,故其官漸替。宋大明雖華選比侍中,而人情久習,終不見重,尋復如初。
sàn qí shì láng, tōng zhí sàn qí shì láng, yuán wài sàn qí shì láng
散騎侍郎,通直散騎侍郎,員外散騎侍郎;
gěi shì zhōng
給事中;
fèng cháo qǐng
奉朝請;
fù mǎ dū wèi
駙馬都尉;
jí shū shěng zhí, zhì zhèng shū lìng shǐ. cháo sàn yòng yì guān zhī yú, rén shù wěi jī. yǒng míng zhōng, fèng cháo qǐng zhì liù bǎi yú rén.
集書省職,置正書、令史。朝散用衣冠之餘,人數猥積。永明中,奉朝請至六百餘人。
zhōng shū jiān yī rén, lìng yī rén, shì láng sì rén, tōng shì shè rén wú yuán.
中書監一人,令一人,侍郎四人,通事舍人無員。
zhōng shū shěng zhí, zhì zhǔ shū lìng shǐ zhèng shū yǐ xià.
中書省職,置主書、令史、正書以下。
mì shū jiān yī rén, chéng yī rén. láng. zhù zuò zuǒ láng.
秘書監一人,丞一人。郎。著作佐郎。
jìn mì shū gé yǒu lìng shǐ, zhǎng zhòng shū, jiàn jìn lìng. lìng yì zhì lìng shǐ zhèng shū jí dì zǐ, jiē diǎn jiào shū huà.
晉秘書閣有令史,掌眾書,見《晉令》。令亦置令史、正書及弟子,皆典教書畫。
yù shǐ zhōng chéng yī rén.
御史中丞一人。
jìn jiāng zuǒ zhōng chéng sī lì fēn dū bǎi liáo, fù xián suǒ yún xíng mǎ nèi wài shì yě. jīn zhōng chéng zé zhí wú bù chá, zhuān dào ér xíng, zōu fú jìn ā, jiā yǐ shēng sè, wǔ jiāng xiāng féng, zhé zhì qīn fàn, ruò yǒu lǔ bù, zhì xiāng qū jī. sòng xiào jiàn èr nián zhì, zhōng chéng yǔ shàng shū lìng fēn dào, suī chéng láng xià cháo xiāng zhí, yì dé duàn zhī, yú nèi wài zhòng guān, jiē shòu tíng zhù.
晉江左中丞司隸分督百僚,傅咸所云「行馬內外」是也。今中丞則職無不察,專道而行,騶輻禁呵,加以聲色,武將相逢,輒致侵犯,若有鹵簿,至相驅擊。宋孝建二年制,中丞與尚書令分道,雖丞郎下朝相值,亦得斷之,餘內外眾官,皆受停駐。
zhì shū shì yù shǐ èr rén
治書侍御史二人;
shì yù shǐ shí rén.
侍御史十人。
lán tái zhì zhū cáo nèi wài dū lìng yǐ xià.
蘭台置諸曹內外督令以下。
yè zhě pú shè yī rén.
謁者僕射一人。
yè zhě shí rén.
謁者十人。
yè zhě tái, zhǎng cháo jìn bīn xiǎng.
謁者台,掌朝覲賓饗。
lǐng jūn jiāng jūn zhōng lǐng jūn.
領軍將軍、中領軍。
hù jūn jiāng jūn zhōng hù jūn.
護軍將軍、中護軍。
fán wèi zhōng, xiǎo qīng, tóng yī guān yě. zhū wèi jiāng jūn guān, jiē jìng lǐng hù. zhū wáng wèi jiāng jūn, dào xiāng féng, zé lǐng hù ràng dào. zhì zhǎng shǐ sī mǎ wǔ guān gōng cáo zhǔ bù.
凡為中,小輕,同一官也。諸為將軍官,皆敬領、護。諸王為將軍,道相逢,則領、護讓道。置長史、司馬、五官、功曹、主簿。
zuǒ yòu èr wèi jiāng jūn.
左右二衛將軍。
xiāo qí jiāng jūn.
驍騎將軍。
yóu jī jiāng jūn.
游擊將軍。
jìn shì yǐ lái, wèi lǐng hù zhì xiāo yóu wèi liù jūn. èr wèi zhì sī mǎ cì guān gōng cáo zhǔ bù yǐ xià.
晉世以來,謂領、護至驍、游為六軍。二衛置司馬、次官、功曹、主簿以下。
zuǒ yòu èr zhōng láng jiāng.
左右二中郎將。
qián jūn jiāng jūn, hòu jūn jiāng jūn, zuǒ jūn jiāng jūn, yòu jūn jiāng jūn, hào sì jūn.
前軍將軍,後軍將軍,左軍將軍,右軍將軍,號四軍。
tún qí, bù bīng, shè shēng, yuè qí, zhǎng shuǐ: wǔ xiào wèi.
屯騎,步兵,射聲,越騎,長水:五校尉。
hǔ bì zhōng láng jiāng.
虎賁中郎將。
rǒng cóng pú shè.
冗從僕射。
yǔ lín jiān.
羽林監。
jī shè jiāng jūn.
積射將軍。
qiáng nǔ jiāng jūn.
強弩將軍。
diàn zhōng jiāng jūn, yuán wài diàn zhōng jiāng jūn.
殿中將軍,員外殿中將軍。
diàn zhōng sī mǎ dū.
殿中司馬督。
wǔ wèi jiāng jūn.
武衛將軍。
wǔ qí cháng shì.
武騎常侍。
zì èr wèi sì jūn wǔ xiào yǐ xià, wèi zhī xī shěng, ér sàn qí wèi dōng shěng.
自二衛、四軍、五校已下,謂之「西省」,而散騎為「東省」。
dān yáng yǐn.
丹陽尹。
wèi cì jiǔ qīng xià.
位次九卿下。
tài zǐ tài fù.
太子太傅。
shǎo fù:
少傅:
fǔ zhì chéng gōng cáo wǔ guān zhǔ bù
府置丞、功曹、五官、主簿;
tài zǐ zhān shì
太子詹事;
fǔ zhì chéng yī rén yǐ xià
府置丞一人以下;
tài zǐ lǜ gèng lìng
太子率更令;
tài zǐ jiā lìng:
太子家令:
zhì chéng
置丞;
tài zǐ pū
太子仆;
tài zǐ mén dài fū
太子門大夫;
tài zǐ zhōng shù zǐ
太子中庶子;
tài zǐ zhōng shè rén
太子中舍人;
tài zǐ xǐ mǎ
太子洗馬;
tài zǐ shè rén
太子舍人;
tài zǐ zuǒ yòu wèi lǜ gè yī
太子左右衛率各一;
tài zǐ yì jūn bù bīng tún qí sān xiào wèi
太子翊軍步兵屯騎三校尉;
tài zǐ lǚ bì zhōng láng jiāng yī rén
太子旅賁中郎將一人;
tài zǐ zuǒ yòu jī nǔ jiāng jūn
太子左右積弩將軍;
tài zǐ diàn zhōng jiāng jūn yuán wài diàn zhōng jiāng jūn
太子殿中將軍、員外殿中將軍;
tài zǐ cāng guān lìng
太子倉官令;
tài zǐ cháng cóng hǔ bì dū.
太子常從虎賁督。
yòu dōng gōng zhí liáo.
右東宮職僚。
zhōu mù cì shǐ.
州牧、刺史。
wèi jìn shì zhōu mù lóng zhòng, cì shǐ rèn zhòng zhě wèi shǐ chí jié dū du, qīng zhě wèi chí jié dū. qǐ hàn shùn dì shí, yù shǐ zhōng chéng féng shè tǎo jiǔ jiāng zéi, dū yáng xú èr zhōu jūn shì, ér hé xú sòng zhì yún qǐ wèi wǔ qiǎn zhū zhōu jiāng dū jūn, wáng guī zhī zhí yí yún qǐ guāng wǔ, bìng fēi yě. jìn tài kāng zhōng, dū du zhī jūn shì, cì shǐ zhì mín, gè yòng rén. huì dì mò, nǎi bìng rèn, fēi yào zhōu zé dān wèi cì shǐ. zhōu cháo zhì bié jià zhì zhōng yì cáo wén xué jì jiǔ zhū cáo bù cóng shì shǐ.
魏、晉世州牧隆重,刺史任重者為使持節都督,輕者為持節督。起漢順帝時,御史中丞馮赦討九江賊,督揚、徐二州軍事,而何、徐《宋志》雲起魏武遣諸州將督軍,王珪之《職儀》雲起光武,並非也。晉太康中,都督知軍事,刺史治民,各用人。惠帝末,乃並任,非要州則單為刺史。州朝置別駕、治中、議曹、文學祭酒、諸曹部從事史。
hù nán mán xiào wèi.
護南蠻校尉。
fǔ zhì zuǒ shǐ. lì jīng zhōu. jìn sòng mò shěng. jiàn yuán yuán nián fù zhì, sān nián shěng. yán xìng yuán nián zhì, jiàn wǔ shěng.
府置佐史。隸荊州。晉、宋末省。建元元年復置,三年省。延興元年置,建武省。
hù sān bā xiào wèi.
護三巴校尉。
sòng zhì. jiàn yuán èr nián gǎi wèi cì shǐ.
宋置。建元二年改為刺史。
níng mán xiào wèi.
寧蠻校尉。
fǔ yì zhì zuǒ shǐ, lì yōng zhōu.
府亦置佐史,隸雍州。
píng mán xiào wèi.
平蠻校尉。
yǒng míng sān nián zhì, lì yì zhōu.
永明三年置,隸益州。
zhèn mán xiào wèi.
鎮蠻校尉。
lì níng zhōu.
隸寧州。
hù xī róng xiào wèi.
護西戎校尉。
hù qiāng xiào wèi.
護羌校尉。
yòu sì xiào wèi, yì zhì sì yí.
右四校尉,亦置四夷。
píng yuè zhōng láng jiāng.
平越中郎將。
fǔ zhì zuǒ shǐ, lì guǎng zhōu.
府置佐史,隸廣州。
jùn tài shǒu nèi shǐ.
郡太守、內史。
xiàn lìng xiāng.
縣令、相。
jùn xiàn wèi guó zhě, wèi nèi shǐ xiāng.
郡縣為國者,為內史、相。
zhèn mán hù jūn.
鎮蠻護軍。
ān yuǎn hù jūn.
安遠護軍。
jìn shì zá hào, duō wèi jùn lǐng zhī.
晉世雜號,多為郡領之。
zhū wáng shī yǒu wén xué gè yī rén.
諸王師、友、文學各一人。
guó guān láng zhōng lìng zhōng wèi dà nóng wèi sān qīng, zuǒ yòu cháng shì shì láng, shàng jūn zhōng jūn xià jūn sān jūn, diǎn shū diǎn cí xué guān diǎn wèi sì lìng, shí guān jiù mù zhǎng yè zhě yǐ xià. gōng hóu zhì láng zhōng lìng yī qīng.
國官郎中令、中尉、大農為三卿,左右常侍、侍郎,上軍、中軍、下軍三軍,典書、典祠、學官、典衛四令,食官、廄牧長、謁者以下。公侯置郎中令一卿。
zàn yuē: bǎi sī fēn zhì, wéi huáng mìng zhí. yún shī niǎo jì, gè yǒu qí shì.
贊曰:百司分置,惟皇命職。雲師鳥紀,各有其式。