strong shèng zǔ běn jì yī strong
圣祖本纪一
shèng zǔ hé tiān hóng yùn wén wǔ ruì zhé gōng jiǎn kuān yù xiào jìng chéng xìn gōng dé dà chéng rén huáng dì, huì xuán yè, shì zǔ dì sān zi yě. mǔ xiào kāng zhāng huáng hòu tóng jiā shì, shùn zhì shí yī nián sān yuè wù shēn dàn shàng yú jǐng rén gōng. tiān biǎo yīng jùn, yuè lì shēng hóng. liù líng, xié xiōng dì wèn ān. shì zǔ wèn suǒ yù. huáng èr zi fú quán yán:" yuán wèi xián wáng." dì yán:" yuán xiào fǎ fù huáng." shì zǔ yì yān.
圣祖合天弘运文武睿哲恭俭宽裕孝敬诚信功德大成仁皇帝,讳玄烨,世祖第三子也。母孝康章皇后佟佳氏,顺治十一年三月戊申诞上於景仁宫。天表英俊,岳立声洪。六龄,偕兄弟问安。世祖问所欲。皇二子福全言:“原为贤王。”帝言:“原效法父皇。”世祖异焉。
shùn zhì shí bā nián zhēng yuè bǐng chén, shì zǔ bēng, dì jí wèi, nián bā suì, gǎi yuán kāng xī. yí zhào suǒ ní sū kè sà hā è bì lóng áo bài sì dà chén fǔ zhèng.
顺治十八年正月丙辰,世祖崩,帝即位,年八岁,改元康熙。遗诏索尼、苏克萨哈、遏必隆、鳌拜四大臣辅政。
èr yuè guǐ wèi, shàng shì fú. yǐ wèi, zhū yǒu zuì nèi jiān wú liáng fǔ, bà nèi guān. bǐng shēn, yǐ sì jiǎn qīn wáng jì dù zi dé sāi xí jué.
二月癸未,上释服。乙未,诛有罪内监吴良辅,罢内官。丙申,以嗣简亲王济度子德塞袭爵。
sān yuè bǐng yín, zhào yuē:" guó jiā fǎ dù, dài yǒu bù tóng. tài zǔ tài zōng chuàng zhì dìng fǎ, chuí yù hòu kūn. jīn huò mǎn hàn cēn cī, huò qián hòu gēng yì. qí xiáng kǎo chéng xiàn, lēi wèi diǎn zhāng, jí yì yǐ wén."
三月丙寅,诏曰:“国家法度,代有不同。太祖、太宗创制定法,垂裕后昆。今或满、汉参差,或前后更易。其详考成宪,勒为典章,集议以闻。”
sì yuè, yǔ xùn zàng shì wèi fù dá lǐ jì zàng. jiǎ shēn, mìng hú guǎng zǒng dū zhù jīng zhōu. yǐ yǒu, mìng jiāng jūn xiàn guó ān tǒng dìng nán bù jūn zhèn guǎng xī. bǐng xū, yǐ lā hǎ dá wèi gōng bù shàng shū. guǐ mǎo, ān nán guó wáng lí wéi qí qiǎn shǐ rù gòng. bǐng wǔ, dà xué shì hóng chéng chóu qǐ xiū, yǔn zhī, yǔ sān děng qīng chē dū wèi shì zhí. wù shēn, cì mǎ shì jùn děng sān bǎi bā shí sān rén jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà.
四月,予殉葬侍卫傅达理祭葬。甲申,命湖广总督驻荆州。乙酉,命将军线国安统定南部军镇广西。丙戌,以拉哈达为工部尚书。癸卯,安南国王黎维祺遣使入贡。丙午,大学士洪承畴乞休,允之,予三等轻车都尉世职。戊申,赐马世俊等三百八十三人进士及第出身有差。
wǔ yuè, bà gè shěng xún àn guān. jǐ sì, yǐ gāo jǐng wèi gōng bù shàng shū, liú liáng zuǒ wèi jiāng ān tí dū. yǐ hài, ān nán pàn chén mò jìng yào lái guī, fēng guī huà jiāng jūn.
五月,罢各省巡按官。己巳,以高景为工部尚书,刘良佐为江安提督。乙亥,安南叛臣莫敬耀来归,封归化将军。
liù yuè jǐ mǎo, jiāng sū xún fǔ zhū guó zhì shū yán sū shěng bū fù shēn jīn yī wàn sān qiān wǔ bǎi shí qī rén, xià bù chì chù yǒu chà. xīn sì, hēi lóng jiāng fēi yá kā bù shí tún lái guī. gēng yín, yǐ sì xìn jùn wáng duó ní zi è zā xí jué. guǐ sì, dà xué shì fù yǐ jiàn qǐ xiū, yǔn zhī. dīng yǒu, bà nèi gé, fù nèi sān yuàn. wù xū, wú sān guì jìn xún xiàng wǔ, què zhī. zhào tíng zhí shěng jìn xiàn.
六月己卯,江苏巡抚朱国治疏言苏省逋赋绅衿一万三千五百十七人,下部斥黜有差。辛巳,黑龙江飞牙喀部十屯来归。庚寅,以嗣信郡王铎尼子鄂紥袭爵。癸巳,大学士傅以渐乞休,允之。丁酉,罢内阁,复内三院。戊戌,吴三桂进驯象五,却之。诏停直省进献。
rùn qī yuè gēng chén, yǐ chē kè wèi lì bù shàng shū, ā sī hā wèi hù bù shàng shū. jiǎ wǔ, yǐ fù wéi lín wèi gōng bù shàng shū. rén yín, yǔ sū sōng tí dū liáng huà fèng nán jué.
闰七月庚辰,以车克为吏部尚书,阿思哈为户部尚书。甲午,以傅维鳞为工部尚书。壬寅,予苏松提督梁化凤男爵。
bā yuè jiǎ yín, dá lài lǎ má qǐng tōng shì, xǔ zhī.
八月甲寅,达赖喇麻请通市,许之。
jiǔ yuè dīng wèi, yǐ biàn sān yuán wèi yún nán zǒng dū, lǐ qī fèng wèi guǎng dōng zǒng dū, láng tíng zuǒ wèi jiāng nán zǒng dū, liáng huà fèng wèi jiāng nán tí dū.
九月丁未,以卞三元为云南总督,李栖凤为广东总督,郎廷佐为江南总督,梁化凤为江南提督。
shí yuè jǐ yǒu, yǐ lín qǐ lóng wèi cáo yùn zǒng dū. zhū xiáng jiàng zhèng zhī lóng jí qí zi shì ēn shì yīn. xīn yǒu, cái shùn tiān xún fǔ. shān dōng mín yú qī zuò luàn, dǎi wèn xún fǔ xǔ wén xiù, zǒng bīng lǐ yǒng shèng fàn chéng zōng, mìng jìng dōng jiāng jūn jì shì hā tǎo píng zhī.
十月己酉,以林起龙为漕运总督。诛降将郑芝龙及其子世恩、世荫。辛酉,裁顺天巡抚。山东民于七作乱,逮问巡抚许文秀,总兵李永盛、范承宗,命靖东将军济世哈讨平之。
shí yī yuè bǐng zǐ shuò, shàng qīn sì tiān yú yuán qiū. jǐ hài, shì zǔ zhāng huáng dì shēng fù tài miào. jiǎ chén, hú nán xún àn yù shǐ wǔ shào xīn zuò zāng qì shì.
十一月丙子朔,上亲祀天於圜丘。己亥,世祖章皇帝升祔太庙。甲辰,湖南巡按御史仵劭昕坐赃弃市。
shí èr yuè bǐng wǔ, píng xī wáng wú sān guì dìng xī jiāng jūn ài xīng ā huì bào dà jūn rù miǎn, miǎn rén zhí míng yǒng lì dì zhū yóu láng yǐ xiàn. míng jiāng bái wén xuǎn jiàng. bān shī. dīng mǎo, zōng rén fǔ jìn yù dié.
十二月丙午,平西王吴三桂、定西将军爱星阿会报大军入缅,缅人执明永历帝朱由榔以献。明将白文选降。班师。丁卯,宗人府进玉牒。
shì suì miǎn zhí lì jiāng nán hé nán zhè jiāng hú guǎng shǎn xī gè zhōu xiàn bèi zāi é fù yǒu chà. cháo xiǎn qiǎn shǐ jìn xiāng rù gòng.
是岁免直隶、江南、河南、浙江、湖广、陕西各州县被灾额赋有差。朝鲜遣使进香入贡。
kāng xī yuán nián rén yín chūn zhēng yuè yǐ hài shuò. yǐ yǒu, xiǎng tài miào. gēng yín, lù dà xué shì fàn wén chéng děng zuǒ mìng gōng, guān qí zi chéng mó děng jù nèi yuàn xué shì.
康熙元年壬寅春正月乙亥朔。乙酉,享太庙。庚寅,录大学士范文程等佐命功,官其子承谟等俱内院学士。
èr yuè rén zǐ, tài huáng tài hòu wàn shòu jié, shàng lǜ qún chén cháo hè.
二月壬子,太皇太后万寿节,上率群臣朝贺。
sān yuè, yǐ diān nán píng, gào miào jì líng, shè tiān xià. xīn mǎo, wàn shòu jié. jǐ hài, qiǎn guān ān jí zhè jiāng fú jiàn guǎng dōng xīn fù guān mín.
三月,以滇南平,告庙祭陵,赦天下。辛卯,万寿节。己亥,遣官安辑浙江、福建、广东新附官民。
xià sì yuè bǐng chén, shàng tài zǔ tài zōng zūn shì.
夏四月丙辰,上太祖、太宗尊谥。
wǔ yuè wù yín, xià zhì, shàng qīn jì dì yú fāng zé.
五月戊寅,夏至,上亲祭地於方泽。
liù yuè dīng wèi, mìng lǐ bù kǎo dìng guì jiàn děng wēi.
六月丁未,命礼部考定贵贱等威。
qiū qī yuè rén shēn shuò, yǐ chē kè wèi dà xué shì, níng gǔ lǐ wèi hù bù shàng shū, zhāng jié wèi zhè jiāng tí dū, shī láng wèi fú jiàn tí dū.
秋七月壬申朔,以车克为大学士,宁古礼为户部尚书,张杰为浙江提督,施琅为福建提督。
bā yuè xīn chǒu shuò, dà xué shì jīn zhī jùn bà.
八月辛丑朔,大学士金之俊罢。
jiǔ yuè, cái yán suí xún fǔ.
九月,裁延绥巡抚。
dōng shí yuè rén yín, yǐ chéng kè gǒng wèi dà xué shì. guǐ mǎo, zūn huáng tài hòu wèi tài huáng tài hòu. zūn huáng hòu wèi rén xiàn huáng tài hòu, mǔ hòu wèi cí hé huáng tài hòu.
冬十月壬寅,以成克巩为大学士。癸卯,尊皇太后为太皇太后。尊皇后为仁宪皇太后,母后为慈和皇太后。
shí yī yuè xīn sì, dōng zhì, sì tiān yú yuán qiū, miǎn cháo hè.
十一月辛巳,冬至,祀天於圜丘,免朝贺。
shí èr yuè xīn yǒu, mìng wú sān guì zǒng guǎn yún nán guì zhōu liǎng shěng.
十二月辛酉,命吴三桂总管云南、贵州两省。
shì suì, tiān xià hù dīng yī qiān jiǔ bǎi yī shí sān wàn qī qiān liù bǎi wǔ shí èr, zhēng yín èr qiān wǔ bǎi qī shí èr wàn sì qiān yī bǎi èr shí sì liǎng líng. yán kè yín èr bǎi qī shí èr wàn yī qiān èr bǎi yī shí èr liǎng líng. zhù qián èr wàn jiǔ qiān wàn yǒu qí. miǎn zhí lì jiāng nán gè zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiǎn rù gòng.
是岁,天下户丁一千九百一十三万七千六百五十二,徵银二千五百七十二万四千一百二十四两零。盐课银二百七十二万一千二百一十二两零。铸钱二万九千万有奇。免直隶、江南各州县灾赋有差。朝鲜入贡。
èr nián guǐ mǎo chūn zhēng yuè jǐ hài, guǎng dōng zǒng dū lú chóng jùn qǐng fēng mín chuán jì shī, chì zhī.
二年癸卯春正月己亥,广东总督卢崇峻请封民船济师,斥之。
èr yuè gēng xū, cí hé huáng tài hòu tóng jiā shì bēng.
二月庚戌,慈和皇太后佟佳氏崩。
sān yuè, hé lán guó qiǎn shǐ rù gòng, qǐng zhù shī tǎo tái wān, yōu lài zhī.
三月,荷兰国遣使入贡,请助师讨台湾,优赉之。
wǔ yuè bǐng zǐ, yǐ sūn tíng quán wèi dà xué shì. yǐ yǒu, yún nán kāi jú zhù qián. bǐng xū, zhào tiān xià qián liáng tǒng guī hù bù, bù sì yìng yòng, jù xiàng hù bù guān lǐng, zhe wèi lìng. wù zǐ, yǐ wèi yì jiè wèi lì bù shàng shū. jiǎ wǔ, gōng shàng dà xíng cí hé huáng tài hòu zūn shì yuē xiào kāng cí hé zhuāng yì gōng huì chóng tiān yù shèng huáng hòu.
五月丙子,以孙廷铨为大学士。乙酉,云南开局铸钱。丙戌,诏天下钱粮统归户部,部寺应用,俱向户部关领,著为令。戊子,以魏裔介为吏部尚书。甲午,恭上大行慈和皇太后尊谥曰孝康慈和庄懿恭惠崇天育圣皇后。
liù yuè, zàng shì zǔ zhāng huáng dì yú xiào líng, xiào kāng huáng hòu duān jìng huáng hòu fù yān. wù shēn, yǐ gōng dǐng zī wèi zuǒ dōu yù shǐ. yǐ mǎo, gù míng jiāng lǐ dìng guó zǐ sì xìng lái jiàng. yǐ chǒu, yǐ hā ěr kù wèi zhè jiāng tí dū.
六月,葬世祖章皇帝於孝陵,孝康皇后、端敬皇后祔焉。戊申,以龚鼎孳为左都御史。乙卯,故明将李定国子嗣兴来降。乙丑,以哈尔库为浙江提督。
bā yuè guǐ mǎo, zhào xiāng huì shì tíng zhì yì, gǎi yòng cè lùn, fù bā qí fān yì xiāng shì. jiǎ yín, mìng mù lǐ mǎ wèi jìng xī jiāng jūn, tú hǎi wèi dìng xī jiāng jūn, lǜ jìn lǚ huì sì chuān hú guǎng shǎn xī zǒng dū tǎo yún yáng bū zéi lǐ lái hēng hǎo yáo qí děng.
八月癸卯,诏乡、会试停制义,改用策论,复八旗翻译乡试。甲寅,命穆里玛为靖西将军,图海为定西将军,率禁旅会四川、湖广、陕西总督讨郧阳逋贼李来亨、郝摇旗等。
dōng shí yuè rén yín, gěng jì mào shī láng huì hé lán shī chuán jiǎo hǎi kòu, kè xià mén, qǔ wú yǔ jīn mén èr dǎo, zhèng jǐn dùn yú tái wān.
冬十月壬寅,耿继茂、施琅会荷兰师船剿海寇,克厦门,取浯屿、金门二岛,郑锦遁於台湾。
shí yī yuè, zhào miǎn zhū guó gòng shǐ tǔ wù shuì. yǐ yǒu, dōng zhì, sì tiān yú yuán qiū.
十一月,诏免诸国贡使土物税。乙酉,冬至,祀天於圜丘。
shí èr yuè rén xū, xiá jì tài miào.
十二月壬戌,祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī hé nán shǎn xī zhè jiāng hú guǎng sì chuān yún nán guì zhōu děng shěng èr bǎi qī shí yú zhōu xiàn zāi fù. cháo xiǎn rù gòng jìn xiāng.
是岁,免直隶、江南、江西、河南、陕西、浙江、湖广、四川、云南、贵州等省二百七十馀州县灾赋。朝鲜入贡进香。
sān nián jiǎ chén chūn zhēng yuè, cì cháo zhèng wài fān yín bì ān mǎ.
三年甲辰春正月,赐朝正外藩银币鞍马。
èr yuè rén yín, xún yán yù shǐ zhāng jí wǔ qǐng zēng zhǎng lú yán yǐn. chì zhī.
二月壬寅,巡盐御史张吉午请增长芦盐引。斥之。
sān yuè bǐng zǐ, gěng jì mào děng bá tóng shān. bǐng xū, cì yán wǒ sī děng yī bǎi jiǔ shí jiǔ rén jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà.
三月丙子,耿继茂等拔铜山。丙戌,赐严我斯等一百九十九人进士及第出身有差。
xià sì yuè jǐ hài, fǔ chén děng wū zòu nèi dà chén fēi yáng gǔ zi shì wèi wō hè shàn qí yù mǎ, fēi yáng gǔ yuàn wàng, bìng qì shì, jí qí jiā, áo bài yǐ yǔ qí dì mù lǐ mǎ. qiǎn shàng shū kā lán tú fù kē ěr qìn sì shí qī qí lì méng. wù shēn, cái yún yáng fǔ zhì.
夏四月己亥,辅臣等诬奏内大臣飞扬古子侍卫倭赫擅骑御马,飞扬古怨望,并弃市,籍其家,鳌拜以予其弟穆里玛。遣尚书喀兰图赴科尔沁四十七旗莅盟。戊申,裁郧阳抚治。
wǔ yuè jiǎ zǐ, zhào zhōu xiàn sī pài lèi mín, shàng guān róng yǐn zhě bìng zuì zhī.
五月甲子,诏州县私派累民,上官容隐者并罪之。
liù yuè gēng shēn, zhào miǎn shùn zhì shí wǔ nián yǐ qián bū fù.
六月庚申,诏免顺治十五年以前逋赋。
rùn liù yuè yǐ yǒu, yǐ wáng hóng zuò wèi xíng bù shàng shū. bǐng xū, yǐ hàn jūn jīng guān guī rù hàn quē shēng zhuǎn.
闰六月乙酉,以王弘祚为刑部尚书。丙戌,以汉军京官归入汉缺升转。
qiū qī yuè dīng wèi, yǐ shī láng wèi jìng hǎi jiāng jūn, zhēng tái wān.
秋七月丁未,以施琅为靖海将军,征台湾。
bā yuè jiǎ xū, zhè jiāng zǒng dū zhào tíng chén shū bào qín huò míng chén zhāng huáng yán. jǐ mǎo, mù lǐ mǎ tú hǎi shū bào jìn jiǎo yún yáng máo lù shān lǐ lái hēng hǎo yáo qí, jù zì fén, zéi píng.
八月甲戌,浙江总督赵廷臣疏报擒获明臣张煌言。己卯,穆里玛、图海疏报进剿郧阳茅麓山李来亨、郝摇旗,俱自焚,贼平。
jiǔ yuè guǐ chǒu, fā cāng sù zhèn gěi bā qí zhuāng tián. yǐ mǎo, yǐ chá kè dàn wèi lǐng shì wèi nèi dà chén.
九月癸丑,发仓粟赈给八旗庄田。乙卯,以查克旦为领侍卫内大臣。
shí yī yuè rén chén, dōng zhì, sì tiān yú yuán qiū. dīng wèi, yǐ wèi yì jiè wèi dà xué shì, dù lì dé wèi lì bù shàng shū, wáng hóng zuò wèi hù bù shàng shū, gōng dǐng zī wèi xíng bù shàng shū.
十一月壬辰,冬至,祀天於圜丘。丁未,以魏裔介为大学士,杜立德为吏部尚书,王弘祚为户部尚书,龚鼎孳为刑部尚书。
shí èr yuè wù wǔ shuò, rì yǒu shí zhī. bǐng xū, xiá jì tài miào. shì yuè, huì xīng jiàn zhāng sù jǐng sù wèi sù kuí sù, jīn xīng jiàn, jǐ shì zhōng yáng yōng jiàn qǐng xiū shěng.
十二月戊午朔,日有食之。丙戌,祫祭太庙。是月,彗星见张宿、井宿、胃宿、奎宿,金星见,给事中杨雍建请修省。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī shān dōng shǎn xī zhè jiāng fú jiàn hú guǎng guì zhōu děng shěng yī bǎi èr shí yī zhōu xiàn bèi zāi é fù yǒu chà. cháo xiǎn rù gòng.
是岁,免直隶、江南、江西、山东、陕西、浙江、福建、湖广、贵州等省一百二十一州县被灾额赋有差。朝鲜入贡。
sì nián yǐ sì chūn zhēng yuè rén chén, yǐ hǎo wéi nè wèi zuǒ dōu yù shǐ. jǐ hài, tíng què guān yì é jiǎng xù. xīn chǒu, fēng chéng zé qīn wáng shuò shǎi zǐ bó wēng guǒ nuò wèi huì jùn wáng. zhì shì dà xué shì hóng chéng chóu zú, yǔ jì zàng, shì wén xiāng.
四年乙巳春正月壬辰,以郝惟讷为左都御史。己亥,停榷关溢额奖叙。辛丑,封承泽亲王硕色子博翁果诺为惠郡王。致仕大学士洪承畴卒,予祭葬,谥文襄。
èr yuè yǐ chǒu, tài huáng tài hòu shèng shòu, miǎn cháo hè. jǐ sì, wú sān guì shū bào jiǎo píng shuǐ xī wū sā tǔ sī, qín qí qiú ān kūn ān zhòng shèng. bǐng xū, yǐ xīng biàn zhào chén gōng shàng yán quē shī. yù shǐ dǒng wén jì shū yán dà chén gēng yì xiān huáng dì zhì dù, fēi shì, yí yī qiè fù jiù.
二月乙丑,太皇太后圣寿,免朝贺。己巳,吴三桂疏报剿平水西乌撒土司,擒其酋安坤、安重圣。丙戌,以星变诏臣工上言阙失。御史董文骥疏言大臣更易先皇帝制度,非是,宜一切复旧。
sān yuè wù zǐ, jīng shī dì zhèn yǒu shēng. xīn mǎo, jīn xīng zhòu jiàn. yǐ xīng biàn dì zhèn sì shè, miǎn bū fù. shān xī hàn, yǒu sī bù yǐ wén, xià lì bù yì zuì, miǎn qí jī bū jí běn nián é fù. rén chén, zhào jìn zhōu xiàn yù zhēng gé nián shuì liáng. bǐng shēn, zhào yuē:" jùn xiàn zāi huāng, yǒu sī zòu qǐng juān fù, ér xiǎo mín xiān qī yǐ wán, shì zé bù xià dǎi yě. zì jīn bèi zāi zhě, yù huǎn zhēng é fù shí zhī sān." jiǎ chén, wàn shòu jié, miǎn cháo hè. bǐng wǔ, xiū lì dài dì wáng miào. tài cháng sì shǎo qīng qián tīng qǐng jiǎn lǎo chéng qí dé bó tōng jīng shǐ zhě shù rén, chū rù shì cóng, yǐ bèi gù wèn.
三月戊子,京师地震有声。辛卯,金星昼见。以星变地震肆赦,免逋赋。山西旱,有司不以闻,下吏部议罪,免其积逋及本年额赋。壬辰,诏禁州县预徵隔年税粮。丙申,诏曰:“郡县灾荒,有司奏请蠲赋,而小民先期已完,是泽不下逮也。自今被灾者,预缓徵额赋十之三。”甲辰,万寿节,免朝贺。丙午,修历代帝王庙。太常寺少卿钱綎请简老成耆德博通经史者数人,出入侍从,以备顾问。
xià sì yuè bǐng yín, zhào fán zāi shāng miǎn fù zhě bìng miǎn dīng yáo. wù chén, zhào qīng èr dū fǔ yuán quē, réng tíng tuī.
夏四月丙寅,诏凡灾伤免赋者并免丁徭。戊辰,诏卿贰督抚员缺,仍廷推。
wǔ yuè dīng wèi, zhì zhí lì zǒng dū, jiān xiá shān dōng hé nán. cái guì zhōu zǒng dū guī yún nán, guǎng xī zǒng dū guī guǎng dōng, jiāng xī zǒng dū guī jiāng nán, shān xī zǒng dū guī shǎn xī, fèng yáng níng xià nán gàn xún fǔ xī cái zhī.
五月丁未,置直隶总督,兼辖山东、河南。裁贵州总督归云南,广西总督归广东,江西总督归江南,山西总督归陕西,凤阳、宁夏、南赣巡抚悉裁之。
liù yuè yǐ chǒu, zhào fù zǐ xiōng dì tóng yì, gěi fù yī nián.
六月乙丑,诏父子兄弟同役,给复一年。
qiū qī yuè jǐ yǒu, lì bù yǐ shān xī zhēng liáng rú é, qǐng yì xù. zhào yuē:" nǎng yǐ tài yuán zhū chù hàn zāi jī jǐn, dū fǔ bù yǐ wén, yì zuì. huì shè dé yuán. qǐ kě réng yǐ cuī kē bào zuì. wéi wèi bèi zāi zhī dì fāng guān, réng yǔ jì lù."
秋七月己酉,吏部以山西徵粮如额,请议叙。诏曰:“曩以太原诸处旱灾饥馑,督抚不以闻,议罪。会赦得原。岂可仍以催科报最。惟未被灾之地方官,仍予纪录。”
bā yuè gēng wǔ, zhào zāng guān yù shè miǎn zuì zhě, bù xǔ fù zhí.
八月庚午,诏赃官遇赦免罪者,不许复职。
jiǔ yuè xīn mǎo, cè hè shě lǐ shì wèi huáng hòu, fǔ chén suǒ ní zhī sūn nǚ yě. shàng tài huáng tài hòu huáng tài hòu zūn hào, jiā ēn zhōng wài.
九月辛卯,册赫舍里氏为皇后,辅臣索尼之孙女也。上太皇太后、皇太后尊号,加恩中外。
dōng shí yuè guǐ hài, shàng xìng nán yuàn xiào shè xíng wéi. jiǎ xū, hái gōng.
冬十月癸亥,上幸南苑校射行围。甲戌,还宫。
shí yī yuè dīng yǒu, sì tiān yú yuán qiū.
十一月丁酉,祀天於圜丘。
shí èr yuè gēng chén, xiá jì tài miào.
十二月庚辰,祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī shān dōng hé nán zhè jiāng guǎng dōng guì zhōu děng shěng yī bǎi èr shí yī zhōu xiàn wèi zāi fù yǒu chà. cháo xiǎn liú qiú xiān luó rù gòng. suǒ lún fēi yá kā rén lái guī.
是岁,免直隶、江南、江西、山东、河南、浙江、广东、贵州等省一百二十一州县卫灾赋有差。朝鲜、琉球、暹罗入贡。索伦、飞牙喀人来归。
wǔ nián bǐng wǔ chūn zhēng yuè gēng yín, yǐ guǎng dōng hàn, fā cāng gǔ qī wàn dàn zhèn zhī. yǐ chéng zé qīn wáng shuò shǎi zǐ ēn kè bù sì jué.
五年丙午春正月庚寅,以广东旱,发仓穀七万石赈之。以承泽亲王硕色子恩克布嗣爵。
èr yuè rén zǐ shuò, zhì píng yuǎn dà dìng qián xī sān fǔ. dīng sì, yǐ shí èr yuè zhōng qì bù yīng, zhào qiú míng lì fǎ zhě. yǐ chǒu, zhào zì jīn hàn jūn guān dīng yōu, zhǔn jiě rèn chí sān nián sàng.
二月壬子朔,置平远、大定、黔西三府。丁巳,以十二月中气不应,诏求明历法者。乙丑,诏自今汉军官丁忧,准解任持三年丧。
sān yuè, yǐ hú bài wèi zhí lì zǒng dū.
三月,以胡拜为直隶总督。
wǔ yuè bǐng wǔ, yǐ sūn yán líng wèi guǎng xī jiāng jūn, jiē tǒng dìng nán bù jūn zhù guì lín.
五月丙午,以孙延龄为广西将军,接统定南部军驻桂林。
liù yuè gēng xū shuò, rì yǒu shí zhī. guǐ yǒu, fù wéi lín bìng miǎn, yǐ hǎo wéi nè wèi gōng bù shàng shū. xīn wèi, zhào chóng wén mén fán huò wù chū jīng zhě chí qí shuì.
六月庚戌朔,日有食之。癸酉,傅维麟病免,以郝惟讷为工部尚书。辛未,诏崇文门凡货物出京者弛其税。
qiū qī yuè gēng chén shuò, yǐ zhū zhī bì wèi zuǒ dōu yù shǐ. xīn sì, liú qiú lái gòng, bìng bǔ jìn piào shī qián gòng. shàng jiā qí gōng shùn, mìng hái zhī, zì jīn fēi qí guó chǎn wù yǐ gòng.
秋七月庚辰朔,以朱之弼为左都御史。辛巳,琉球来贡,并补进漂失前贡。上嘉其恭顺,命还之,自今非其国产勿以贡。
bā yuè jǐ yǒu, jǐ shì zhōng zhāng wéi chì shū qǐng qīn zhèng.
八月己酉,给事中张维赤疏请亲政。
jiǔ yuè dīng hài, shàng xíng wéi nán yuàn. guǐ mǎo, hái gōng. lǐ bù shàng shū shā chéng miǎn. yǐ liáng qīng biāo wèi lǐ bù shàng shū, gōng dǐng zī wèi bīng bù shàng shū, hǎo wéi nè wèi xíng bù shàng shū, zhū zhī bì wèi gōng bù shàng shū.
九月丁亥,上行围南苑。癸卯,还宫。礼部尚书沙澄免。以梁清标为礼部尚书,龚鼎孳为兵部尚书,郝惟讷为刑部尚书,朱之弼为工部尚书。
dōng shí yuè, zhào qǐ fàn chéng mó wèi mì shū yuàn xué shì.
冬十月,诏起范承谟为秘书院学士。
shí yī yuè bǐng shēn, fǔ chén áo bài yǐ gǎi bō quān dì, wū zòu dà xué shì guǎn hù bù shàng shū sū nà hǎi zhí lì zǒng dū zhū chāng zuò xún fǔ wáng dēng lián děng zuì, dǎi xià yù. sì dà chén zhī fǔ zhèng yě, jiē yǐ xūn jiù. suǒ ní nián lǎo, è bì lóng àn ruò, sū kè sà hā wàng qiǎn, xīn fēi áo bài suǒ wéi ér bù néng zhēng. áo bài hèng bào, yòu sù jiàng duō zhàn gōng, xù míng zài mò, ér yù shì zhuān hèng, lǚ xìng dà yù, suī tóng liè yì cè mù yān.
十一月丙申,辅臣鳌拜以改拨圈地,诬奏大学士管户部尚书苏纳海、直隶总督朱昌祚、巡抚王登联等罪,逮下狱。四大臣之辅政也,皆以勋旧。索尼年老,遏必隆闇弱,苏克萨哈望浅,心非鳌拜所为而不能争。鳌拜横暴,又宿将多战功,叙名在末,而遇事专横,屡兴大狱,虽同列亦侧目焉。
shí èr yuè bǐng yín, áo bài jiǎo zhǐ shā sū nà hǎi zhū chāng zuò wáng dēng lián. jiǎ xū, xiá jì tài miào.
十二月丙寅,鳌拜矫旨杀苏纳海、朱昌祚、王登联。甲戌,祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī hé nán shǎn xī zhè jiāng hú guǎng děng shěng bā shí liù zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiǎn liú qiú rù gòng.
是岁,免直隶、江南、江西、河南、陕西、浙江、湖广等省八十六州县灾赋有差。朝鲜、琉球入贡。
liù nián dīng wèi chūn zhēng yuè jǐ chǒu, fēng shì zǔ dì èr zi fú quán wèi yù qīn wáng. dīng yǒu, shàng xìng nán yuàn xíng wéi. yǐ míng ān dá lǐ wèi lǐ bù shàng shū.
六年丁未春正月己丑,封世祖第二子福全为裕亲王。丁酉,上幸南苑行围。以明安达礼为礼部尚书。
èr yuè guǐ hài, jìn fēng gù qīn wáng ní kān zi bèi lè lán bù wèi jùn wáng. dīng mǎo, yǐ zōng shì gōng bān bù ěr shàn wèi dà xué shì. qǐ tú hǎi fù wèi dà xué shì. xī gù zǒng dū lǐ lǜ tài yī děng nán jué.
二月癸亥,晋封故亲王尼堪子贝勒兰布为郡王。丁卯,以宗室公班布尔善为大学士。起图海复为大学士。锡故总督李率泰一等男爵。
sān yuè jǐ hài, cì móu tóng děng yī bǎi wǔ shí rén jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà.
三月己亥,赐缪彤等一百五十人进士及第出身有差。
xià sì yuè jiǎ xū, jiā suǒ ní yī děng gōng. jiǎ zǐ, jiāng nán mín rén shěn tiān fǔ zhuàn nì shī wū gào rén, zhū zhī. bèi wū zhě jiē bù lùn. yù shǐ tián liù shàn yán jiān mín gào jié, yú nán rén bù yuē" tōng hǎi", zé yuē" nì shū", běi rén bù yuē" yú qī dǎng", zé yuē" táo rén", qǐng jū wū fǎn zuò. cóng zhī.
夏四月甲戌,加索尼一等公。甲子,江南民人沈天甫撰逆诗诬告人,诛之。被诬者皆不论。御史田六善言奸民告讦,於南人不曰“通海”,则曰“逆书”,北人不曰“于七党”,则曰“逃人”,请鞫诬反坐。从之。
wǔ yuè xīn yǒu, wú sān guì shū cí zǒng lǐ yún nán guì zhōu liǎng shěng shì. cóng zhī.
五月辛酉,吴三桂疏辞总理云南、贵州两省事。从之。
liù yuè jǐ hài, jìn cǎi bàn nán mù guān yì shēng shì lèi mín.
六月己亥,禁采办楠木官役生事累民。
qiū qī yuè jǐ yǒu, shàng qīn zhèng, yù tài hé diàn shòu hè, jiā ēn zhōng wài, zuì fēi shū sǐ, xián shè chú zhī. shì rì, shǐ yù gān qīng mén tīng zhèng. jiǎ yín, mìng wǔ zhí guān yī tǐ yǐn jiàn. jǐ wèi, fǔ chén áo bài shàn shā fǔ chén sū kè sà hā jí qí zi xìng. guǐ hài, cì fǔ chén è bì lóng áo bài jiā yī děng gōng.
秋七月己酉,上亲政,御太和殿受贺,加恩中外,罪非殊死,咸赦除之。是日,始御乾清门听政。甲寅,命武职官一体引见。己未,辅臣鳌拜擅杀辅臣苏克萨哈及其子姓。癸亥,赐辅臣遏必隆、鳌拜加一等公。
jiǔ yuè bǐng wǔ, mìng xiū shì zǔ shí lù.
九月丙午,命修世祖实录。
dōng shí yuè jǐ mǎo, shèng jīng dì zhèn yǒu shēng.
冬十月己卯,盛京地震有声。
shí yī yuè dīng wèi, dōng zhì, sì tiān yú yuán qiū. fèng shì zǔ zhāng huáng dì pèi xiǎng. dīng sì, jiā shang tài huáng tài hòu huáng tài hòu huī hào.
十一月丁未,冬至,祀天於圜丘。奉世祖章皇帝配飨。丁巳,加上太皇太后、皇太后徽号。
shí èr yuè bǐng xū, yǐ sāi bái lǐ wèi guǎng dōng shuǐ shī tí dū. wù zǐ, yǐ mǎ ěr sài wèi hù bù zēng shè shàng shū. wù xū, xiá jì tài miào.
十二月丙戌,以塞白理为广东水师提督。戊子,以马尔赛为户部增设尚书。戊戌,祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī shān dōng shān xī shǎn xī gān sù zhè jiāng fú jiàn hú guǎng děng shěng yī bǎi liù shí zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiǎn hé lán rù gòng.
是岁,免直隶、江南、江西、山东、山西、陕西、甘肃、浙江、福建、湖广等省一百六十州县灾赋有差。朝鲜、荷兰入贡。
qī nián wù shēn chūn zhēng yuè wù shēn, yǐ mò luò wèi shān xī shǎn xī zǒng dū, liú zhào qí wèi sì chuān zǒng dū. wù wǔ, jiā áo bài è bì lóng tài shī.
七年戊申春正月戊申,以莫洛为山西陕西总督,刘兆麒为四川总督。戊午,加鳌拜、遏必隆太师。
èr yuè xīn mǎo, shàng xìng nán yuàn.
二月辛卯,上幸南苑。
sān yuè dīng wèi, zhào bù yuàn guān cái néng zhuō yuè, shēng zhuǎn wú jū cháng diào.
三月丁未,诏部院官才能卓越,升转毋拘常调。
xià sì yuè gēng chén, zhè jiāng jiā shàn mín yù zhī zhāng yǒu zuì qiǎn shù, qí zi bāo guǎng kòu hūn qǐng dài. shàng bìng yòu zhī.
夏四月庚辰,浙江嘉善民郁之章有罪遣戍,其子褒、广叩阍请代。上并宥之。
wǔ yuè rén zǐ, yǐ xīng biàn dì zhèn, xià zhào xiū shěng, yù jiè chén gōng.
五月壬子,以星变地震,下诏修省,谕戒臣工。
liù yuè guǐ yǒu, jīn xīng zhòu jiàn. dīng hài, píng nán wáng shàng kě xǐ qiǎn zi zhī xìn rù shì.
六月癸酉,金星昼见。丁亥,平南王尚可喜遣子之信入侍。
qiū qī yuè wù wǔ, qián cáo yùn zǒng dū wú wéi huá qǐng zhēng shì zhèn jiān jià qián, zhōu tián zhāo mín chū qián diàn zhǒng. shàng è qí yán lì, xià xíng bù yì zuì. gēng shēn, yǐ kuā dài wèi mǎn zhōu dū tǒng.
秋七月戊午,前漕运总督吴维华请徵市镇间架钱,洲田招民出钱佃种。上恶其言利,下刑部议罪。庚申,以夸岱为满洲都统。
bā yuè rén shēn, hù bù shàng shū wáng hóng zuò zuò shī chá shū lì wěi yìn dào tǎng miǎn.
八月壬申,户部尚书王弘祚坐失察书吏伪印盗帑免。
jiǔ yuè gēng zǐ, yǐ wú mǎ hù wèi fèng tiān jiàng jūn, é chǔ wèi jiāng níng jiāng jūn, wǎ ěr kā wèi xī ān jiāng jūn. rén yín, shàng jiàng xún biān, shì dú xué shì xióng cì lǚ jǐ shì zhōng zhào zhī fú shū jiàn. shàng wéi zhǐ xíng, réng lìng yù shì zhí chén.
九月庚子,以吴玛护为奉天将军,额楚为江宁将军,瓦尔喀为西安将军。壬寅,上将巡边,侍读学士熊赐履、给事中赵之符疏谏。上为止行,仍令遇事直陈。
dōng shí yuè, dìng bā qí wǔ zhí rén yuán jū sāng bǎi rì, shì gǎo rèn shì, réng chí fú sān nián. gēng wǔ, shàng xìng nán yuàn.
冬十月,定八旗武职人员居丧百日,释缟任事,仍持服三年。庚午,上幸南苑。
shí yī yuè guǐ chǒu, dōng zhì, sì tiān yú yuán qiū.
十一月癸丑,冬至,祀天於圜丘。
shí èr yuè guǐ yǒu, yǐ má lēi jí wèi jiāng nán zǒng dū, gān wén kūn wèi yún nán guì zhōu zǒng dū, fàn chéng mó wèi zhè jiāng xún fǔ. guǐ sì, xiá jì tài miào.
十二月癸酉,以麻勒吉为江南总督,甘文焜为云南贵州总督,范承谟为浙江巡抚。癸巳,祫祭太庙。
shì suì, miǎn fèng tiān zhí lì jiāng nán shān dōng hé nán zhè jiāng shǎn xī gān sù děng shěng èr bǎi shí liù zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiǎn ān nán xiān luó rù gòng.
是岁,免奉天、直隶、江南、山东、河南、浙江、陕西、甘肃等省二百十六州县灾赋有差。朝鲜、安南、暹罗入贡。
bā nián jǐ yǒu chūn zhēng yuè wù shēn, xiū qián qīng gōng, shàng yí yù wǔ yīng diàn.
八年己酉春正月戊申,修乾清宫,上移御武英殿。
èr yuè gēng wǔ, mìng xíng nán huái rén tuī suàn lì fǎ. gēng wǔ, shàng xún jìn jī.
二月庚午,命行南怀仁推算历法。庚午,上巡近畿。
sān yuè xīn chǒu, yǐ zhí lì fèi fān tián dì yǔ mín.
三月辛丑,以直隶废藩田地予民。
xià sì yuè guǐ yǒu, wèi zhōu zuò miǎn, yǐ dù lì dé wèi dà xué shì. dīng chǒu, shàng xìng tài xué, shì diàn xiān shī kǒng zǐ, jiǎng zhōu yì shàng shū. dīng sì, jǐ shì zhōng liú rú hàn qǐng jǔ xíng jīng yán. shàng jiā nà zhī.
夏四月癸酉,卫周祚免,以杜立德为大学士。丁丑,上幸太学,释奠先师孔子,讲周易、尚书。丁巳,给事中刘如汉请举行经筵。上嘉纳之。
wǔ yuè yǐ wèi, yǐ huáng jī wèi lì bù shàng shū, hǎo wéi nè wèi hù bù shàng shū, gōng dǐng zī wèi lǐ bù shàng shū, qǐ wáng hóng zuò wèi bīng bù shàng shū. wù shēn, zhào dǎi fǔ chén áo bài jiāo tíng jū. shàng jiǔ xī áo bài zhuān hèng luàn zhèng, tè lǜ qí duō lì nán zhì, nǎi xuǎn shì wèi bài táng ā nián shào yǒu lì zhě wèi pū jī zhī xì. shì rì, áo bài rù jiàn, jí lìng shì wèi děng póu ér zhí zhī. yú shì yǒu shàn pū yíng zhī zhì, yǐ jìn chén lǐng zhī. gēng shēn, wáng dà chén yì áo bài yù shàng, liè chén dà zuì sān shí, qǐng zú zhū. zhào yuē:" áo bài yú bèi wú zhī, chéng hé yí zú. tè niàn xiào lì nián jiǔ, dié lì zhàn gōng, dài qí sǐ, jí mò jū jìn." qí dì mù lǐ mǎ sāi běn dé, cóng zǐ nè mò, qí dǎng dà xué shì bān bù ěr shàn, shàng shū ā sī hā gá chǔ hā jì shì, shì láng tài bì tú, xué shì wú gé sāi jiē zhū sǐ. yú zuò qiǎn chù. qí dì bā hā sù wèi chún jǐn, zhuō bù tài yǒu jūn gōng, miǎn cóng zuò. sì jìng jǐn qīn wáng lán bù jiàng zhèn guó gōng. chǐ è bì lóng tài shī yī děng gōng.
五月乙未,以黄机为吏部尚书,郝惟讷为户部尚书,龚鼎孳为礼部尚书,起王弘祚为兵部尚书。戊申,诏逮辅臣鳌拜交廷鞫。上久悉鳌拜专横乱政,特虑其多力难制,乃选侍卫、拜唐阿年少有力者为扑击之戏。是日,鳌拜入见,即令侍卫等掊而絷之。於是有善扑营之制,以近臣领之。庚申,王大臣议鳌拜狱上,列陈大罪三十,请族诛。诏曰:“鳌拜愚悖无知,诚合夷族。特念效力年久,迭立战功,贷其死,籍没拘禁。”其弟穆里玛、塞本得,从子讷莫,其党大学士班布尔善,尚书阿思哈、噶褚哈、济世,侍郎泰璧图,学士吴格塞皆诛死。馀坐谴黜。其弟巴哈宿卫淳谨,卓布泰有军功,免从坐。嗣敬谨亲王兰布降镇国公。褫遏必隆太师、一等公。
liù yuè dīng mǎo, zhào yuē:" zhèn sù yè qiú zhì, niàn qiè mín yī. ěr nián shuǐ hàn pín réng, dào zéi wèi xī, jiān yǐ tān lì juān xuē, mín lì yì dǎi zhàn, zhèn shén mǐn yān. bù yuàn kē dào zhū chén, qí yǐ mín jiān jí kǔ, zuò hé bì yì, gè shū suǒ jiàn yǐ wén." wù chén, chì gǎi zào guān xiàng tái yí qì. rén shēn, zhào fù fǔ chén sū kè sà hā guān jí shì zhí, qí cóng zǐ bái ěr tú lì gōng biān jiǎo, bèi wǎng yóu kù, fù qí shì zhí, jūn lìng qí zi chéng xí. wù yín, zhào mǎn bīng yǒu guī zhàn mín jiān fáng dì zhě, yǒng xíng jìn zhǐ, réng hái zhū mín. yǐ mǐ sī hàn wèi hù bù shàng shū. wù zǐ, zhào zōng rén yǒu zuì, jù jué shǔ jí, xīn yǒu bù rěn. zì shùn zhì shí bā nián yǐ lái, zōng rén xuē jí zhě, zōng rén fǔ xiáng chá yǐ wén.
六月丁卯,诏曰:“朕夙夜求治,念切民依。迩年水旱频仍,盗贼未息,兼以贪吏朘削,民力益〈歹占〉,朕甚悯焉。部院科道诸臣,其以民间疾苦,作何裨益,各抒所见以闻。”戊辰,敕改造观象台仪器。壬申,诏复辅臣苏克萨哈官及世职,其从子白尔图立功边徼,被枉尤酷,复其世职,均令其子承袭。戊寅,诏满兵有规占民间房地者,永行禁止,仍还诸民。以米思翰为户部尚书。戊子,诏宗人有罪,遽绝属籍,心有不忍。自顺治十八年以来,宗人削籍者,宗人府详察以闻。
qiū qī yuè rén chén shuò, cái zhí lì shān dōng hé nán zǒng dū. rén yín, zhào fù dà xué shì sū nà hǎi zǒng dū zhū chāng zuò xún fǔ wáng dēng lián yuán guān, bìng yǔ shì.
秋七月壬辰朔,裁直隶山东河南总督。壬寅,诏复大学士苏纳海、总督朱昌祚、巡抚王登联原官,并予谥。
bā yuè jiǎ shēn, yǐ suǒ é tú wèi dà xué shì, míng zhū wèi zuǒ dōu yù shǐ.
八月甲申,以索额图为大学士,明珠为左都御史。
jiǔ yuè jiǎ wǔ, jīng shī dì zhèn yǒu shēng. dīng wèi, yǐ lēi bèi wèi mǎn zhōu dū tǒng, sāi bái lǐ wèi zhè jiāng tí dū, bì lì kè tú wèi méng gǔ dū tǒng.
九月甲午,京师地震有声。丁未,以勒贝为满洲都统,塞白理为浙江提督,毕力克图为蒙古都统。
dōng shí yuè jiǎ zǐ, shàng xìng nán yuàn, zhào xíng zài wù dé jiè yòng mín wù. lú gōu qiáo chéng, shàng wéi wén lēi zhī shí.
冬十月甲子,上幸南苑,诏行在勿得借用民物。卢沟桥成,上为文勒之石。
shí yī yuè jǐ hài, xiān shì shān xī shǎn xī zǒng dū mò luò shǎn xī xún fǔ bái qīng é jūn zuò áo bài dǎng bà. zhì shì, xī ān bǎi xìng kòu hūn chēng qí qīng lián, qǐ hái rèn. zhào tè xǔ zhī. rén zǐ, tài hé diàn qián qīng gōng chéng, shàng yù tài hé diàn shòu hè, rù jū qián qīng gōng.
十一月己亥,先是山西陕西总督莫洛、陕西巡抚白清额均坐鳌拜党罢。至是,西安百姓叩阍称其清廉,乞还任。诏特许之。壬子,太和殿、乾清宫成,上御太和殿受贺,入居乾清宫。
shí èr yuè jǐ mǎo, xiǎn qīn wáng fú shòu hōng. dīng hài, xiá jì tài miào.
十二月己卯,显亲王福寿薨。丁亥,祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán hé nán shān xī shǎn xī hú guǎng děng shěng sì shí wǔ zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiǎn liú qiú rù gòng.
是岁,免直隶、江南、河南、山西、陕西、湖广等省四十五州县灾赋有差。朝鲜、琉球入贡。
jiǔ nián gēng xū chūn zhēng yuè bǐng shēn, yǔ sòng rú chéng hào chéng yí hòu yì wǔ jīng bó shì. dīng yǒu, xiǎng tài miào. xīn chǒu, qí gǔ yú shàng dì, fèng tài zǔ gāo huáng dì tài zōng wén huáng dì shì zǔ zhāng huáng dì pèi xiǎng. qǐ è bì lóng gōng jué, sù wèi nèi tíng. jǐ yǒu, zhào míng fān tián fù shì mín tián shū nà. rén zǐ, shàng xìng nán yuàn.
九年庚戌春正月丙申,予宋儒程颢、程颐后裔五经博士。丁酉,飨太庙。辛丑,祈穀於上帝,奉太祖高皇帝、太宗文皇帝、世祖章皇帝配飨。起遏必隆公爵,宿卫内廷。己酉,诏明藩田赋视民田输纳。壬子,上幸南苑。
èr yuè guǐ yǒu, yǐ jīn guāng zǔ wèi guǎng dōng guǎng xī zǒng dū, mǎ xióng zhèn wèi guǎng xī xún fǔ. guǐ wèi, zhào shàng yáng bǎo níng gǔ tǎ liú xǐ rén fàn, zhí shí yuè zhì zhēng yuè jù tíng fā.
二月癸酉,以金光祖为广东广西总督,马雄镇为广西巡抚。癸未,诏尚阳堡、宁古塔流徙人犯,值十月至正月俱停发。
sān yuè xīn yǒu, cì cài qǐ zǔn děng èr bǎi jiǔ shí èr rén jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà.
三月辛酉,赐蔡启僔等二百九十二人进士及第出身有差。
xià sì yuè jǐ chǒu, yǐ cài yù róng wèi sì chuān hú guǎng zǒng dū. jǐ hài, shàng xìng nán yuàn.
夏四月己丑,以蔡毓荣为四川湖广总督。己亥,上幸南苑。
wǔ yuè bǐng chén shuò, jiā shang xiào kāng zhāng huáng hòu zūn shì, shēng fù tài miào, bān fā ēn zhào, fǎng yǐn yì, cì gāo nián, shè shū sǐ yǐ xià. bǐng zǐ, zuǎn xiū huì diǎn.
五月丙辰朔,加上孝康章皇后尊谥,升祔太庙,颁发恩诏,访隐逸,赐高年,赦殊死以下。丙子,纂修会典。
liù yuè bǐng xū shuò, yǐ xí bo chén wèi méng gǔ dū tǒng. dīng yǒu, yǐ gù xiǎn qīn wáng fú shòu zi dān zhēn xí jué. jǐ yǒu, mìng dà xué shì huì xíng bù lù qiú.
六月丙戌朔,以席卜臣为蒙古都统。丁酉,以故显亲王福寿子丹臻袭爵。己酉,命大学士会刑部录囚。
qiū qī yuè dīng sì, yǐ wáng fǔ chén wèi shǎn xī tí dū. dīng sì, fèng sì xiào kāng zhāng huáng hòu yú fèng xiān diàn.
秋七月丁巳,以王辅臣为陕西提督。丁巳,奉祀孝康章皇后於奉先殿。
bā yuè wù zǐ, jì shè jì tán. zhào dū chá yuàn jiū chá péi sì wáng dà chén bān xíng bù sù zhě. yǐ wèi, fù nèi gé, fù hàn lín yuàn. dīng yǒu, shàng fèng tài huáng tài hòu huáng tài hòu yǒu shì yú xiào líng. rén zǐ, chē jià hái gōng.
八月戊子,祭社稷坛。诏都察院纠察陪祀王大臣班行不肃者。乙未,复内阁,复翰林院。丁酉,上奉太皇太后、皇太后有事於孝陵。壬子,车驾还宫。
jiǔ yuè gēng shēn, yǐ jiǎn qīn wáng jì dù zi lǎ bù xí jué.
九月庚申,以简亲王济度子喇布袭爵。
dōng shí yuè gēng sì, bān shèng yù shí liù tiáo. jiǎ wǔ, gǎi nèi sān yuàn, fù zhōng hé diàn bǎo hé diàn wén huá diàn dà xué shì. dīng yǒu, yù lǐ bù jǔ jīng yán.
冬十月庚巳,颁圣谕十六条。甲午,改内三院,复中和殿、保和殿、文华殿大学士。丁酉,谕礼部举经筵。
shí yī yuè guǐ yǒu, yǐ ài yuán zhēng wèi zuǒ dōu yù shǐ. rén wǔ, yǐ zhōng hé diàn dà xué shì wèi yì jiè jiān lǐ bù shàng shū.
十一月癸酉,以艾元徵为左都御史。壬午,以中和殿大学士魏裔介兼礼部尚书。
shí èr yuè guǐ mǎo, yǐ mò luò wèi xíng bù shàng shū. xīn hài, xiá jì tài miào.
十二月癸卯,以莫洛为刑部尚书。辛亥,祫祭太庙。
shì suì, miǎn hé nán hú guǎng jiāng nán fú jiàn guǎng dōng yún nán děng shěng èr bǎi wǔ shí sān zhōu xiàn wèi zāi fù yǒu chà. cháo xiǎn rù gòng.
是岁,免河南、湖广、江南、福建、广东、云南等省二百五十三州县卫灾赋有差。朝鲜入贡。
shí nián xīn hài chūn zhēng yuè dīng mǎo, méng gǔ sū ní tè bù sì zǐ bù dà xuě jī hán, qiǎn guān zhèn zhī. guǐ yǒu, fēng shì zǔ dì wǔ zǐ cháng níng wèi gōng qīn wáng. gēng chén, dà xué shì wèi yì jiè bà. yǐ cáo shēn jí wèi guì zhōu xún fǔ.
十年辛亥春正月丁卯,蒙古苏尼特部、四子部大雪饥寒,遣官赈之。癸酉,封世祖第五子常宁为恭亲王。庚辰,大学士魏裔介罢。以曹申吉为贵州巡抚。
èr yuè dīng yǒu, yǐ féng pǔ wèi dà xué shì, yǐ liáng qīng biāo wèi xíng bù shàng shū. yǐ sì, zhào zōng rén jué luó nián qī shí yǐ shàng zhào bān děng sì rén rù jiàn, cì cháo fú yín bì. wù shēn, mìng biān zuǎn xiào jīng yǎn yì. gēng xū, yǐ ní yǎ hàn wèi mǎn zhōu dū tǒng.
二月丁酉,以冯溥为大学士,以梁清标为刑部尚书。乙巳,召宗人觉罗年七十以上赵班等四人入见,赐朝服银币。戊申,命编纂孝经衍义。庚戌,以尼雅翰为满洲都统。
sān yuè rén zǐ shuò, gào jiè nián yòu zhū wáng dú shū xí qí shè, wù shì guì zòng zì. guǐ chǒu, zhì rì jiǎng guān. gēng wǔ, yǐ wú yǔ fēng mái, xià zhào xiū shěng.
三月壬子朔,诰诫年幼诸王读书习骑射,勿恃贵纵恣。癸丑,置日讲官。庚午,以无雨风霾,下诏修省。
xià sì yuè yǐ yǒu, mìng zuǎn xiū tài zǔ tài zōng shèng xùn. zhào zōng rén xián sàn jí yòu gū zhě, liàng yǔ yǎng shàn, zhe wèi lìng. bǐng xū, zhào qīng lǐ shù yù, jiǎn jīn yí yī děng. xīn mǎo, shǐ kāi rì jiǎng. rén chén, shàng yì tiān tán dǎo yǔ. jiǎ wǔ, yǔ.
夏四月乙酉,命纂修太祖、太宗圣训。诏宗人閒散及幼孤者,量予养赡,著为令。丙戌,诏清理庶狱,减矜疑一等。辛卯,始开日讲。壬辰,上诣天坛祷雨。甲午,雨。
wǔ yuè gēng shēn, lǐ fān yuàn shàng shū kā lán tú qǐ xiū, jiā tài zǐ tài bǎo, yǐ nèi dà chén fèng cháo qǐng. guǐ yǒu, shàng xìng nán yuàn.
五月庚申,理藩院尚书喀兰图乞休,加太子太保,以内大臣奉朝请。癸酉,上幸南苑。
liù yuè dīng hài, yǐ jìn fǔ wèi ān huī xún fǔ. jiǎ wǔ, jīn xīng zhòu jiàn. shì yuè, jìng nán wáng gěng jì mào zú, zǐ jīng zhōng xí fēng, réng zhèn fú jiàn.
六月丁亥,以靳辅为安徽巡抚。甲午,金星昼见。是月,靖南王耿继茂卒,子精忠袭封,仍镇福建。
bā yuè jǐ mǎo shuò, rì yǒu shí zhī. dīng wèi, shàng yù jīng yán. wù shēn, yǐ wáng zhī dǐng wèi jiāng nán tí dū.
八月己卯朔,日有食之。丁未,上御经筵。戊申,以王之鼎为江南提督。
jiǔ yuè gēng xū, shàng yǐ huán yǔ yī tǒng, gào chéng yú èr líng. xīn hài, shàng fèng tài huáng tài hòu huáng tài hòu qǐ luán. méng gǔ kē ěr qìn kā lā qìn tǔ mò tè áo hàn zhū bù wáng bèi lè gōng cháo xíng zài. dīng mǎo, yè fú líng zhāo líng. wù chén, jì fú líng, xíng gào chéng lǐ. gēng wǔ, jì zhāo líng, xíng gào chéng lǐ. xīn wèi, shàng xìng shèng jīng, yù qīng níng gōng, cì bǎi guān yàn, bā shí yǐ shàng zhào qián cì jiǔ. dà lài fèng tiān níng gǔ tǎ jiǎ shì jí yú shāng fèi lǎo bìng zhě bái jīn, mín jiān gāo nián yì rú zhī. qū shè sǐ zuì jiǎn yī děng, jūn liú yǐ xià shì zhī. shān hǎi guān wài bì lù suǒ jīng, wù chū jīn nián míng nián zū fù. qiǎn guān jì zhū wáng zhū dà chén mù. rén shēn, shàng zì shèng jīng dōng xún.
九月庚戌,上以寰宇一统,告成於二陵。辛亥,上奉太皇太后、皇太后启銮。蒙古科尔沁、喀喇沁、土默特、敖汉诸部王、贝勒、公朝行在。丁卯,谒福陵、昭陵。戊辰,祭福陵,行告成礼。庚午,祭昭陵,行告成礼。辛未,上幸盛京,御清宁宫,赐百官宴,八十以上召前赐酒。大赉奉天、宁古塔甲士及於伤废老病者白金,民间高年亦如之。曲赦死罪减一等,军流以下释之。山海关外跸路所经,勿出今年明年租赋。遣官祭诸王诸大臣墓。壬申,上自盛京东巡。
dōng shí yuè xīn sì, zhù bì ài xīn. zhào níng gǔ tǎ jiāng jūn bā hǎi, yù yǐ xīn fù wǎ ěr kā hǔ ěr hā yí shàn fǔ zhī. jǐ chǒu, shàng huí bì shèng jīng, zài cì lǎo rén jīn. xīn mǎo, yè fú líng zhāo líng. mìng wén wǔ guān jiào shè. mìng lái zhāo wài fān jiào shè. rén chén, shàng fèng tài huáng tài hòu huáng tài hòu huí luán.
冬十月辛巳,驻跸爱新。召宁古塔将军巴海,谕以新附瓦尔喀、虎尔哈宜善抚之。己丑,上回跸盛京,再赐老人金。辛卯,谒福陵、昭陵。命文武官较射。命来朝外藩较射。壬辰,上奉太皇太后、皇太后回銮。
shí yī yuè gēng xū, hái jīng. rén shēn, yǐ míng zhū wèi bīng bù shàng shū.
十一月庚戌,还京。壬申,以明珠为兵部尚书。
shí èr yuè bǐng wǔ, xiá jì tài miào.
十二月丙午,祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī zhè jiāng shān dōng hé nán shǎn xī hú guǎng děng shěng sān bǎi èr zhōu xiàn wèi zāi fù bū fù yǒu chà. cháo xiǎn liú qiú rù gòng.
是岁,免直隶、江南、江西、浙江、山东、河南、陕西、湖广等省三百二州县卫灾赋逋赋有差。朝鲜、琉球入贡。
shí yī nián rén zǐ chūn zhēng yuè xīn wèi, shàng fèng tài huáng tài hòu xìng chì chéng tāng quán, guò bā dá lǐng, qīn fú cí niǎn, bù xíng xià shān.
十一年壬子春正月辛未,上奉太皇太后幸赤城汤泉,过八达岭,亲扶慈辇,步行下山。
èr yuè wù yín, fèng tài huáng tài hòu zhì tāng quán. xīn mǎo, shàng huí jīng. bǐng shēn, qīn gēng jí tián. dīng yǒu, cháo rì yú dōng jiāo. wù xū, shàng yì chì chéng.
二月戊寅,奉太皇太后至汤泉。辛卯,上回京。丙申,亲耕耤田。丁酉,朝日於东郊。戊戌,上诣赤城。
sān yuè wù chén, shàng fèng tài huáng tài hòu hái gōng.
三月戊辰,上奉太皇太后还宫。
xià sì yuè yǐ sì, mìng shì wèi wú dān xué shì guō tíng zuò xún shì hé gōng.
夏四月乙巳,命侍卫吴丹、学士郭廷祚巡视河工。
wǔ yuè yǐ chǒu, shì zǔ shí lù chéng. bǐng yín, shàng chū dé shèng mén guān mài.
五月乙丑,世祖实录成。丙寅,上出德胜门观麦。
liù yuè gēng yín, mìng gēng dìng fù yì quán shū.
六月庚寅,命更定赋役全书。
qiū qī yuè jǐ yǒu, lùn zhēng miǎn diàn yún nán guì zhōu gōng, yǔ hé jiàn zhōng děng yī bǎi èr shí qī rén shì zhí. bǐng chén, shàng guān hé. yù shǐ mèng xióng fēi shū yán sūn kě wàng qióng cù lái guī, làn yīng wáng fēng. jí yī shēn sǐ, yǐ xí èr cì. jīn sūn zhēng chún sǐ, yí lìng jiàng xí. zhào jiàng xí mù yì gōng.
秋七月己酉,论征缅甸、云南、贵州功,予何建忠等一百二十七人世职。丙辰,上观禾。御史孟雄飞疏言孙可望穷蹙来归,滥膺王封。及伊身死,已袭二次。今孙徵淳死,宜令降袭。诏降袭慕义公。
rùn qī yuè, fù fēng shàng shàn wèi bèi lè. dīng hài, zhào zhì yù wù yòng yán xíng qīng bì rén mìng, wéi zhě zuì zhī.
闰七月,复封尚善为贝勒。丁亥,诏治狱勿用严刑轻毙人命,违者罪之。
bā yuè rén zǐ, shàng xìng nán yuàn xíng wéi. guǐ chǒu, zhào yuē:" dì wáng zhì zhì, zài wéi chí fēng huà, biàn bié děng wēi. bǐ lái guān yuán fú yòng shē tiě, jìng xiāng xiào yóu. qí yì jìn zhī." gēng shēn, shàng yù jīng yán. rén xū, shàng fèng tài huáng tài hòu xìng zūn huà tāng quán. jiǎ zǐ, yuè jì zhōu guān bīng jiào shè. dīng mǎo, shàng yè xiào líng.
八月壬子,上幸南苑行围。癸丑,诏曰:“帝王致治,在维持风化,辨别等威。比来官员服用奢僣,竞相效尤。其议禁之。”庚申,上御经筵。壬戌,上奉太皇太后幸遵化汤泉。甲子,阅蓟州官兵较射。丁卯,上谒孝陵。
jiǔ yuè dīng chǒu, yuè zūn huà bīng sān tún yíng bīng.
九月丁丑,阅遵化兵、三屯营兵。
dōng shí yuè jiǎ chén, shàng fèng tài huáng tài hòu hái gōng. rén zǐ, mìng fàn chéng mó wèi fú jiàn zǒng dū.
冬十月甲辰,上奉太皇太后还宫。壬子,命范承谟为福建总督。
shí yī yuè xīn chǒu, shàng xìng nán yuàn, jiàn háng gōng.
十一月辛丑,上幸南苑,建行宫。
shí èr yuè dīng wèi, yù qīn wáng fú quán zhuāng qīn wáng bó guǒ duó huì jùn wáng bó wēng guǒ nuò wēn jùn wáng mèng é shū cí yì zhèng. yǔn zhī. wù wǔ, shàng zhào jiǎng guān yù yuē:" yǒu rén qǐng lìng yán guān fēng wén yán shì. zhèn sī qiè zhòng shì lǐ zhī yán, huàn qí bù duō. ruò jiè duān shēng shì, qīng xiàn rǎo luàn, shēn zú hài zhèng. yǔ mín xiū xī, dào zài bù rǎo. xū hào yuán qì, zé mín shēng cù yǐ." jǐ wèi, kāng qīn wáng jié shū ān qīn wáng yuè lè shū cí yì zhèng. bù xǔ. gēng wǔ, xiá jì tài miào.
十二月丁未,裕亲王福全、庄亲王博果铎、惠郡王博翁果诺、温郡王孟峨疏辞议政。允之。戊午,上召讲官谕曰:“有人请令言官风闻言事。朕思切中事理之言,患其不多。若借端生事,倾陷扰乱,深足害政。与民休息,道在不扰。虚耗元气,则民生蹙矣。”己未,康亲王杰书、安亲王岳乐疏辞议政。不许。庚午,祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán zhè jiāng shān dōng shān xī hé nán hú guǎng děng shěng yī bǎi sì shí yī zhōu xiàn wèi zāi fù yǒu chà. cháo xiǎn rù gòng.
是岁,免直隶、江南、浙江、山东、山西、河南、湖广等省一百四十一州县卫灾赋有差。朝鲜入贡。
shí èr nián guǐ chǒu chūn zhēng yuè gēng yín, shàng xìng nán yuàn, dà yuè.
十二年癸丑春正月庚寅,上幸南苑,大阅。
èr yuè xīn hài, yǐ wú zhèng zhì wèi zuǒ dōu yù shǐ. rén zǐ, shàng yù jīng yán, mìng jiǎng guān rì zhí. wù chén, cì bā qí guān xué fān yì dà xué yǎn yì.
二月辛亥,以吴正治为左都御史。壬子,上御经筵,命讲官日直。戊辰,赐八旗官学翻译大学衍义。
sān yuè dīng chǒu, shàng shì mài. rén wǔ, píng nán wáng shàng kě xǐ qǐng lǎo, xǔ zhī qǐng yǐ qí zi zhī xìn sì fēng zhèn yuè, bù xǔ, lìng qí chè fān hái zhù liáo dōng. guǐ sì, cì hán tǎn děng yī bǎi liù shí liù rén jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà.
三月丁丑,上视麦。壬午,平南王尚可喜请老,许之;请以其子之信嗣封镇粤,不许,令其撤藩还驻辽东。癸巳,赐韩菼等一百六十六人进士及第出身有差。
xià sì yuè dīng sì, qiǎn guān fēng xiān luó guó wáng.
夏四月丁巳,遣官封暹罗国王。
wǔ yuè rén shēn, xué shì fù dá lǐ děng qǐng yǐ xià zhì chuò jiǎng. shàng yuē:" xué wèn zhī dào, yí wú jiàn duàn. qí wù chuò."
五月壬申,学士傅达礼等请以夏至辍讲。上曰:“学问之道,宜无间断。其勿辍。”
liù yuè rén yín, qǐ zhāng cháo zhēn wèi hú guǎng xún fǔ, lǐ zhī fāng wèi zhè jiāng zǒng dū. dīng wèi, shàng yù yíng tái, zhào qún chén guān hé cì yàn. yǐ mǎo, jìn bā qí yǐ nú pú xùn zàng.
六月壬寅,起张朝珍为湖广巡抚,李之芳为浙江总督。丁未,上御瀛台,召群臣观荷赐宴。乙卯,禁八旗以奴仆殉葬。
qiū qī yuè gēng wǔ, píng xī wáng wú sān guì shū qǐng chè fān. xǔ zhī. bǐng zǐ, sì jìng nán wáng gěng jīng zhōng shū qǐng chè fān. xǔ zhī. rén wǔ, mìng chóng xiū tài zōng shí lù.
秋七月庚午,平西王吴三桂疏请撤藩。许之。丙子,嗣靖南王耿精忠疏请撤藩。许之。壬午,命重修太宗实录。
bā yuè dīng wèi, shì hàn kē dào guān yú bǎo hé diàn, bù chèn zhí zhě bà. rén zǐ, qiǎn shì láng zhé ěr kěn xué shì fù dá lǐ wǎng yún nán, shàng shū liáng qīng biāo wǎng guǎng dōng, shì láng chén yī bǐng wǎng fú jiàn, jīng lǐ chè fān. dīng sì, yù lǐ bù:" jì sì dà diǎn, bì yí wén xiáng bèi, nǎi kě zhāo gé. qí jī gǔ diǎn lǐ zhuó yì yǐ wén."
八月丁未,试汉科道官於保和殿,不称职者罢。壬子,遣侍郎折尔肯、学士傅达礼往云南,尚书梁清标往广东,侍郎陈一炳往福建,经理撤藩。丁巳,谕礼部:“祭祀大典,必仪文详备,乃可昭格。其稽古典礼酌议以闻。”
jiǔ yuè wù chén, lǐ bù shàng shū gōng dǐng zī qǐ xiū. yǔn zhī. yǐ hài, jīng shī dì zhèn, zhào xiū shěng.
九月戊辰,礼部尚书龚鼎孳乞休。允之。乙亥,京师地震,诏修省。
dōng shí yuè rén yín, yǐ wáng zhī dǐng wèi jīng kǒu jiāng jūn. jǐ yǒu, shàng xìng nán yuàn xíng wéi.
冬十月壬寅,以王之鼎为京口将军。己酉,上幸南苑行围。
shí yī yuè dīng mǎo, gù míng zōng shì zhū yì cóng yǐ xù fā lùn sǐ. dé zhǐ miǎn sǐ rù qí, gěi yǔ qī shì fáng dì. gēng wǔ, zhào mín jiān kěn huāng tián mǔ, yǐ shí nián qǐ kē.
十一月丁卯,故明宗室朱议潀以蓄发论死。得旨免死入旗,给与妻室房地。庚午,诏民间垦荒田亩,以十年起科。
shí èr yuè rén zǐ, yǐ yáo wén rán wèi zuǒ dōu yù shǐ. wú sān guì fǎn, shā yún nán xún fǔ zhū guó zhì, guì zhōu tí dū lǐ běn shēn xún fǔ cáo shēn jí jù jiàng zéi, zǒng dū gān wén kūn sǐ zhī. bǐng chén, fǎn wèn zhì, mìng qián fēng tǒng lǐng shuò dài lǜ jìn lǚ shǒu jīng zhōu. dīng sì, zhào liáng qīng biāo chén yī bǐng hái, tíng chè èr fān. mìng jiā sūn yán líng fǔ mán jiāng jūn, xiàn guó ān wèi dū tǒng, zhèn guǎng xī. mìng xī ān jiāng jūn wǎ ěr kā jìn shǒu sì chuān. jīng shī mín yáng qǐ lóng wěi chēng zhū sān tài zǐ, tú qǐ shì. shì fā jué, qǐ lóng yì qù. bǔ zhū qí dǎng. zhào jiān mín zuò luàn yǐ píng, wù zhū lián, mín wù jīng bì. jǐ wèi, mìng shùn chéng jùn wáng lēi ěr jǐn wèi níng nán jìng kòu dà jiàng jūn, tǎo wú sān guì. zhí sān guì zǐ é fù wú yīng xióng xià zhī yù. gēng shēn, mìng fù dū tǒng mǎ hǎ dá shuài shī zhù yǎn zhōu, kuò ěr kūn zhù tài yuán, bèi diào qiǎn. xīn yǒu, mìng zhí shěng xún fǔ réng guǎn jūn wù. rén xū, zhào xuē wú sān guì jué, xuān shì zhōng wài. mìng dū tǒng hè yè wèi ān xī jiāng jūn, huì wǎ ěr kā shǒu hàn zhōng. yǐ wō nèi wèi fèng tiān jiàng jūn. wú sān guì xiàn chén zhōu. jiǎ zǐ, xiá jì tài miào.
十二月壬子,以姚文然为左都御史。吴三桂反,杀云南巡抚朱国治,贵州提督李本深、巡抚曹申吉俱降贼,总督甘文焜死之。丙辰,反问至,命前锋统领硕岱率禁旅守荆州。丁巳,召梁清标、陈一炳还,停撤二藩。命加孙延龄抚蛮将军,线国安为都统,镇广西。命西安将军瓦尔喀进守四川。京师民杨起隆伪称朱三太子,图起事。事发觉,起隆逸去。捕诛其党。诏奸民作乱已平,勿株连,民勿惊避。己未,命顺承郡王勒尔锦为宁南靖寇大将军,讨吴三桂。执三桂子额驸吴应熊下之狱。庚申,命副都统马哈达帅师驻兖州,扩尔坤驻太原,备调遣。辛酉,命直省巡抚仍管军务。壬戌,诏削吴三桂爵,宣示中外。命都统赫业为安西将军,会瓦尔喀守汉中。以倭内为奉天将军。吴三桂陷辰州。甲子,祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì shān dōng ān huī zhè jiāng hú guǎng děng shěng èr shí liù zhōu xiàn wèi zāi fù yǒu chà. cháo xiǎn ān nán rù gòng.
是岁,免直隶、山东、安徽、浙江、湖广等省二十六州县卫灾赋有差。朝鲜、安南入贡。
shí sān nián jiǎ yín chūn zhēng yuè yǐ hài, lēi ěr jǐn shī xíng. gēng chén, wú sān guì xiàn yuán zhōu. dīng hài, piān yuán xún fǔ lú zhèn qì cháng shā dùn. jǐ chǒu, yǐ tí dū tóng guó yáo shǒu yún yáng. zǒng bīng wú zhī mào yǐ sì chuān pàn, xún fǔ luó sēn tí dū zhèng jiāo lín jiàng zhī. mìng zǒng bīng xú zhì dōu hái shǒu yí líng. gēng yín, fēng shì zǔ dì qī zǐ lóng xǐ wèi chún qīn wáng. yǐ xí bo chén wèi zhèn xī jiāng jūn, shǒu xī ān.
十三年甲寅春正月乙亥,勒尔锦师行。庚辰,吴三桂陷沅州。丁亥,偏沅巡抚卢震弃长沙遁。己丑,以提督佟国瑶守郧阳。总兵吴之茂以四川叛,巡抚罗森、提督郑蛟麟降之。命总兵徐治都还守夷陵。庚寅,封世祖第七子隆禧为纯亲王。以席卜臣为镇西将军,守西安。
èr yuè yǐ wèi shuò, tài huáng tài hòu bān nèi tǎng kào jūn. dīng yǒu, qīn tiān jiàn xīn zào yí xiàng chéng. rén yín, zéi fàn lǐ zhōu, shǒu zú yǐ chéng pàn, tí dū sāng é tuì jīng zhōu, xiàn cháng dé. mìng zhèn nán jiāng jūn ní yǎ hàn lǜ shī shǒu wǔ chāng. guǐ chǒu, shàng yù jīng yán. yǐ zhào lài wèi guì zhōu tí dū. jiǎ yín, wú sān guì xiàn cháng shā, fù jiāng huáng zhèng qīng pàn yīng zhī, páng xiàn héng zhōu. mìng dū tǒng jué luó zhū mǎn shǒu yuè zhōu, wèi zhì, yuè zhōu shī. xīn yǒu, mìng xíng bù shàng shū mò luò jiā dà xué shì xián, jīng lüè shǎn xī. sūn yán líng yǐ guǎng xī pàn, shā dū tǒng wáng yǒng nián, zhí xún fǔ mǎ xióng zhèn yōu zhī.
二月乙未朔,太皇太后颁内帑犒军。丁酉,钦天监新造仪象成。壬寅,贼犯澧州,守卒以城叛,提督桑峨退荆州,陷常德。命镇南将军尼雅翰率师守武昌。癸丑,上御经筵。以赵赖为贵州提督。甲寅,吴三桂陷长沙,副将黄正卿叛应之,旁陷衡州。命都统觉罗朱满守岳州,未至,岳州失。辛酉,命刑部尚书莫洛加大学士衔,经略陕西。孙延龄以广西叛,杀都统王永年,执巡抚马雄镇幽之。
sān yuè yǐ chǒu, mìng zhěng chì yì zhàn, měi sì bǎi lǐ zhì yī bǐ tiē shì, jiē dì jūn bào, tàn fā táng bào. mìng zuǒ dōu yù shǐ duō nuò děng jūn qián dū xiǎng. wù chén, wú sān guì jiāng fàn yí líng, lēi ěr jǐn qiǎn bīng jī bài zhī. gēng wǔ, yǐ é fù huá shàn wèi ān nán jiāng jūn, zhèn jīng kǒu. gēng chén, gěng jīng zhōng fǎn, zhí fú jiàn zǒng dū fàn chéng mó yōu zhī, xún fǔ liú bǐng zhèng jiàng zéi. guǐ wèi, yún yáng fù jiāng hóng fú pàn, tí dū tóng guó yáo jī bài zhī. rén chén, xiāng yáng zǒng bīng yáng lái jiā yǐ gǔ chéng pàn. mìng xī ěr gēn wèi dìng nán jiāng jūn, shàng shū hā ěr hā qí fù zhī. mìng shū shù sāng è gēn tè xí bù lǜ shī fù jiāng xī. jiǎ wǔ, xī ān jiāng jūn wǎ ěr kā kè yáng píng guān.
三月乙丑,命整饬驿站,每四百里置一笔帖式,接递军报,探发塘报。命左都御史多诺等军前督饷。戊辰,吴三桂将犯夷陵,勒尔锦遣兵击败之。庚午,以额驸华善为安南将军,镇京口。庚辰,耿精忠反,执福建总督范承谟幽之,巡抚刘秉政降贼。癸未,郧阳副将洪福叛,提督佟国瑶击败之。壬辰,襄阳总兵杨来嘉以穀城叛。命希尔根为定南将军,尚书哈尔哈齐副之。命舒恕、桑遏、根特、席布率师赴江西。甲午,西安将军瓦尔喀克阳平关。
xià sì yuè guǐ mǎo, diào xī ān fù dū tǒng dé yè lì shǒu xiāng yáng. dīng wèi, wú sān guì zǐ yīng xióng sūn shì lín fú zhū. chū, sān guì cāng cù qǐ bīng, ér míng yì bù yáng, zhōng huǐ. zhì lǐ zhōu, pō qián què. zhì shì, fāng shí wén bào, jīng yuē:" shàng shào nián nǎi néng shì yé? shì jué yǐ!" tuī shí ér qǐ. zhào xuē sūn yán líng zhí. yǐ ā mì dá wèi yáng wēi jiāng jūn, zhù jiāng níng, lài tǎ wèi píng nán jiāng jūn, fù háng zhōu. jiǎ yín, cháo zhōu zǒng bīng liú jìn zhōng yǐ chéng pàn. wù wǔ, yǐ gēn tè wèi píng kòu jiāng jūn, fù guǎng xī tǎo sūn yán líng. hé běi zǒng bīng cài lù móu pàn, mìng ā mì dá xí zhū zhī. xīn yǒu, zhào xuē gěng jīng zhōng jué. guǐ hài, zhào yǐ fēn diào jìn lǚ qiǎn jiàng fēn fáng qíng xíng jì shì píng nán wáng shàng kě xǐ.
夏四月癸卯,调西安副都统德业立守襄阳。丁未,吴三桂子应熊、孙世霖伏诛。初,三桂仓卒起兵,而名义不扬,中悔。至澧州,颇前却。至是,方食闻报,惊曰:“上少年乃能是耶?事决矣!”推食而起。诏削孙延龄职。以阿密达为扬威将军,驻江宁,赖塔为平南将军,赴杭州。甲寅,潮州总兵刘进忠以城叛。戊午,以根特为平寇将军,赴广西讨孙延龄。河北总兵蔡禄谋叛,命阿密达袭诛之。辛酉,诏削耿精忠爵。癸亥,诏以分调禁旅遣将分防情形寄示平南王尚可喜。
wǔ yuè bǐng yín, huáng zǐ yìn réng shēng, huáng hòu hè shě lǐ shì bēng. wù yín, ān xī jiāng jūn hè yè děng bài wú zhī mào yú zhā gé bǎo, fù cháo tiān guān. rén wǔ, zhè jiāng píng yáng bīng biàn, zhí zǒng bīng cài cháo zuǒ, yīng gěng jīng zhōng jiāng céng yǎng xìng, wéi ruì ān. mìng lài tǎ jìn bīng tǎo zhī. rén chén, fù dū tǒng dé yè lì bài hóng fú yú wǔ dāng.
五月丙寅,皇子胤礽生,皇后赫舍里氏崩。戊寅,安西将军赫业等败吴之茂於劄阁堡,复朝天关。壬午,浙江平阳兵变,执总兵蔡朝佐,应耿精忠将曾养性,围瑞安。命赖塔进兵讨之。壬辰,副都统德业立败洪福於武当。
liù yuè bǐng wǔ, mìng bèi lè shàng shàn wèi ān yuǎn jìng kòu dà jiàng jūn, lǜ shī fù yuè zhōu, bèi zǐ zhǔn dá fù jīng zhōu. gēng xū, zǒng bīng zǔ hóng xūn yǐ wēn zhōu pàn. jīn huá fù jiāng móu dà yín bài gěng jīng zhōng jiāng yú cháng shān. rén zǐ, mìng jiāng jūn lǎ hǎ dá shǒu háng zhōu. yǐ mǎo, mìng kāng qīn wáng jié shū wèi fèng mìng dà jiàng jūn fù zhè jiāng, bèi lè dòng è wèi dìng xī dà jiàng jūn fù sì chuān. zhè jiāng wēn zhōu huáng yán tài píng zhū yíng xiāng jì pàn. mìng lǎ hǎ dá shǒu tái níng.
六月丙午,命贝勒尚善为安远靖寇大将军,率师赴岳州,贝子准达赴荆州。庚戌,总兵祖弘勋以温州叛。金华副将牟大寅败耿精忠将於常山。壬子,命将军喇哈达守杭州。乙卯,命康亲王杰书为奉命大将军赴浙江,贝勒洞鄂为定西大将军赴四川。浙江温州、黄岩、太平诸营相继叛。命喇哈达守台、宁。
qī yuè xīn wèi, yǐ láng tíng zuǒ wèi fú jiàn zǒng dū, duàn yìng jǔ wèi tí dū. guǐ yǒu, lài tǎ bài gěng jīng zhōng jiāng yú jīn huá. shì shí jīng zhōng qiǎn qí dà jiàng mǎ jiǔ yù céng yǎng xìng fàn zhè jiāng, bái xiǎn zhōng fàn jiāng xī, suǒ zhì tǔ fěi fēng yīng, jiāng xī yóu shén. nán ruì zǒng bīng yáng fù yīng zéi, dǒng wèi guó zhū zhī. dīng hài, bèi lè chá ní dà zhàn zéi jiāng wú yīng qí yú yuè zhōu qī lǐ shān, bài zhī.
七月辛未,以郎廷佐为福建总督,段应举为提督。癸酉,赖塔败耿精忠将於金华。是时精忠遣其大将马九玉、曾养性犯浙江,白显忠犯江西,所至土匪蜂应,江西尤甚。南瑞总兵杨富应贼,董卫国诛之。丁亥,贝勒察尼大战贼将吴应麒於岳州七里山,败之。
bā yuè rén yín, píng kòu jiāng jūn gēn tè zú yú jūn, yǐ hā ěr hā qí dài zhī. hǎi chéng gōng huáng wú zú, zi fāng dù xí jué, shǒu zhāng zhōu. yǐ sì, jīn guāng zǔ bào sūn yán líng xiàn wú zhōu, dū bīng fù zhī. bǐng wǔ, shàng xìng nán yuàn.
八月壬寅,平寇将军根特卒於军,以哈尔哈齐代之。海澄公黄梧卒,子芳度袭爵,守漳州。乙巳,金光祖报孙延龄陷梧州,督兵复之。丙午,上幸南苑。
jiǔ yuè rén xū, shàng yù jīng yán, mìng měi rì jìn jiǎng rú cháng. gěng jīng zhōng jiāng yǐ tǔ kòu xiàn qīng xī huī zhōu, jiāng níng jiāng jūn é chǔ tǒng lǐng bā ěr kān jī zǒu zhī, lián zhàn rù jiāng xī, fù lè píng děng xiàn. mìng shuò tǎ děng zhù ān qìng. xīn wèi, má chéng tǔ kòu zōu jūn shēng děng zuò luàn, zhī fǔ yú chéng lóng tǎo píng zhī. mìng jiǎn qīn wáng lǎ bù wèi yáng wēi dà jiàng jūn, lǜ shī fù jiāng xī, shì wèi kūn wèi zhèn wǔ jiàng jūn fù zhī. guǎng xī tí dū mǎ xióng pàn, mìng ān qīn wáng yuè lè wèi dìng yuǎn píng kòu dà jiàng jūn, lǜ shī fù guǎng dōng, zōng shì wǎ shān jué luó huà tè fù zhī.
九月壬戌,上御经筵,命每日进讲如常。耿精忠将以土寇陷清谿、徽州,江宁将军额楚、统领巴尔堪击走之,连战入江西,复乐平等县。命硕塔等驻安庆。辛未,麻城土寇邹君升等作乱,知府于成龙讨平之。命简亲王喇布为扬威大将军,率师赴江西,侍卫坤为振武将军副之。广西提督马雄叛,命安亲王岳乐为定远平寇大将军,率师赴广东,宗室瓦山、觉罗画特副之。
dōng shí yuè rén chén, lǎ bù shī xíng. bǐng shēn, yuè yuè shī xíng. rén yín, shàng fèng tài huáng tài hòu xìng nán yuàn. xīn hài, hái gōng.
冬十月壬辰,喇布师行。丙申,岳乐师行。壬寅,上奉太皇太后幸南苑。辛亥,还宫。
shí yī yuè gēng shēn shuò, mò luò bào wú zhī mào bīng rù cháo tiān guān, xiǎng lù zhōng zǔ, dòng è tuì shǒu xī ān. mìng yí xī ān jūn shǒu hàn zhōng, hé nán jūn shǒu xī ān.
十一月庚申朔,莫洛报吴之茂兵入朝天关,饟路中阻,洞鄂退守西安。命移西安军守汉中,河南军守西安。
shí èr yuè gēng yín shuò, jié shū dà bài céng yǎng xìng yú qú zhōu, yòu bài zhī yú tái zhōu. wáng fǔ chén pàn, jīng lüè mò luò sǐ zhī. shàng yì qīn zhēng. wáng dà chén yǐ jīng shī gēn běn zhòng dì, tài huáng tài hòu nián gāo, lì jiàn nǎi zhǐ. zhēng shèng jīng bīng méng gǔ bīng fēn yì jūn qián. dīng wèi, mìng shàng kě xǐ jié zhì guǎng dōng jūn shì. wù wǔ, xiá jì tài miào.
十二月庚寅朔,杰书大败曾养性於衢州,又败之於台州。王辅臣叛,经略莫洛死之。上议亲征。王大臣以京师根本重地,太皇太后年高,力谏乃止。徵盛京兵、蒙古兵分诣军前。丁未,命尚可喜节制广东军事。戊午,祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán shān dōng hé nán shǎn xī děng shěng qī shí bā zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiǎn liú qiú rù gòng.
是岁,免直隶、江南、山东、河南、陕西等省七十八州县灾赋有差。朝鲜、琉球入贡。
shí sì nián yǐ mǎo chūn zhēng yuè xīn yǒu, shàng kě xǐ bào zéi fàn lián zhōu, guān bīng jī bài zhī. wù chén, jìn fēng shàng kě xǐ píng nán qīn wáng, mìng qí zi zhī xiào pèi dà jiàng jūn yìn tǎo zéi.
十四年乙卯春正月辛酉,尚可喜报贼犯连州,官兵击败之。戊辰,晋封尚可喜平南亲王,命其子之孝佩大将军印讨贼。
èr yuè guǐ sì, xià zhào qiè zé bèi lè dòng è tuì suō shī jī, chì lìng sù dìng píng liáng qín zhōu yǐ tōng zhàn dào. yǐ sì, kāng qīn wáng jié shū qiǎn bīng fù chù zhōu, jìn fù xiān jū. wáng fǔ chén xiàn lán zhōu. xī níng zǒng bīng wáng jìn bǎo dà zhàn yú xīn chéng, wéi lán zhōu. dòng è fù lǒng zhōu guān shān guān.
二月癸巳,下诏切责贝勒洞鄂退缩失机,饬令速定平凉、秦州以通栈道。乙巳,康亲王杰书遣兵复处州,进复仙居。王辅臣陷兰州。西宁总兵王进宝大战於新城,围兰州。洞鄂复陇州关山关。
sān yuè jǐ wèi shuò, pàn jiāng yáng lái jiā fàn nán zhāng, zǒng bīng liú chéng lóng jī zǒu zhī. wù chén, ráo zhōu zéi fàn qí mén, xún jiǎn zhāng xíng jiàn bèi zhí bù qū, sǐ zhī. dīng chǒu, mìng zhāng yǒng wèi jìng nì jiāng jūn, huì zǒng bīng sūn sī kè děng tǎo wáng fǔ chén. zéi xiàn dìng biān chéng, mìng tí dū chén fú zhù níng xià tǎo zéi. dīng hài, méng gǔ bù ěr ní fǎn, mìng xìn jùn wáng è zā wèi fǔ yuǎn dà jiàng jūn, dà xué shì tú hǎi wèi fù jiāng jūn, tǎo píng zhī. wù zǐ, yǐ xióng cì lǚ wèi dà xué shì.
三月己未朔,叛将杨来嘉犯南漳,总兵刘成龙击走之。戊辰,饶州贼犯祁门,巡检张行健被执不屈,死之。丁丑,命张勇为靖逆将军,会总兵孙思克等讨王辅臣。贼陷定边城,命提督陈福驻宁夏讨贼。丁亥,蒙古布尔尼反,命信郡王鄂紥为抚远大将军,大学士图海为副将军,讨平之。戊子,以熊赐履为大学士。
xià sì yuè jǐ chǒu, yǐ lēi dé hóng wèi hù bù shàng shū. shǔ hù jūn tǒng lǐng láng sù děng jiǎo gěng kòu yú wǔ guì zhài, zhǎn jí èr wàn, fù yú gàn. yǐ wèi, fēng zhāng yǒng jìng nì hóu, wáng jìn bǎo yī děng nán. wù xū, yǐ zuǒ dū du xǔ zhēn zhèn fǔ zhōu jiàn chāng guǎng xìn. wù shēn, wáng fǔ chén qiǎn bīng yuán qín zhōu, guān bīng yíng jī bài zhī. xīn hài, shàng yù:" shì chén jìn jiǎng, zhèn nǎi fù jiǎng, hù xiāng tǎo lùn, shù yǒu fā míng." guǐ chǒu, wáng jìn bǎo fù lín táo, sūn sī kè fù jìng yuǎn. wù wǔ, shào xīng zhī fǔ xǔ hóng xūn zhāo fǔ jiàng zhòng wǔ wàn rén.
夏四月己丑,以勒德洪为户部尚书。署护军统领郎肃等剿耿寇於五桂寨,斩级二万,复馀干。乙未,封张勇靖逆侯,王进宝一等男。戊戌,以左都督许贞镇抚州、建昌、广信。戊申,王辅臣遣兵援秦州,官兵迎击败之。辛亥,上谕:“侍臣进讲,朕乃覆讲,互相讨论,庶有发明。”癸丑,王进宝复临洮,孙思克复靖远。戊午,绍兴知府许弘勋招抚降众五万人。
wǔ yuè gēng wǔ, chá hā ěr zuǒ yì sì qí lái guī. gēng chén, mìng bì lì kè tú yuán yú lín. wáng fǔ chén bīng xiàn yán ān suí dé. jiǎ shēn, zhāng yǒng fù táo hé èr zhōu.
五月庚午,察哈尔左翼四旗来归。庚辰,命毕力克图援榆林。王辅臣兵陷延安、绥德。甲申,张勇复洮、河二州。
rùn wǔ yuè guǐ sì, shàng xìng yù quán shān guān hé. yáng lái jiā hóng fú xiàn gǔ chéng. zhǎn shǒu chéng bù lì zhī fù jiāng mǎ láng ā yǐ xùn, xuē zǒng bīng jīn shì xū zhí, suí jūn xiào lì. rén zǐ, é chǔ fù guǎng xìn. lè píng tǔ kòu fù xiàn ráo zhōu, jiāng jūn xī ěr gēn jī zhī, fù ráo zhōu.
闰五月癸巳,上幸玉泉山观禾。杨来嘉、洪福陷穀城。斩守城不力之副将马郎阿以徇,削总兵金世需职,随军效力。壬子,额楚复广信。乐平土寇复陷饶州,将军希尔根击之,复饶州。
liù yuè, bì lì kè tú fù wú bǎo, fù suí dé. dīng chǒu, mìng jiāng jūn shū shù yuán guǎng dōng. jǐ mǎo, mìng zhèn wǔ jiàng jūn fú ní lēi kāi zhàn dào yuán hàn zhōng. gēng chén, shàng xìng nán yuàn xíng wéi. rén wǔ, zhāng yǒng gōng gǒng chāng. jiāng xī guān jūn gōng shí xiá, shī lì, fù dū tǒng yǎ lài zhàn sǐ. jiǎ shēn, kè lán zhōu. bì lì kè tú fù yán ān. yǐ jūn xìng tíng shǎn xī hú guǎng xiāng shì.
六月,毕力克图复吴堡,复绥德。丁丑,命将军舒恕援广东。己卯,命振武将军佛尼勒开栈道援汉中。庚辰,上幸南苑行围。壬午,张勇攻巩昌。江西官军攻石峡,失利,副都统雅赖战死。甲申,克兰州。毕力克图复延安。以军兴停陕西、湖广乡试。
qī yuè yǐ sì, chén fú jiǎo dìng biān, zhǎn zéi jiāng zhū lóng. gēng xū, jiāng xī guān bīng fù fú liáng lè píng yí huáng chóng rén lè ān zhū xiàn.
七月乙巳,陈福剿定边,斩贼将朱龙。庚戌,江西官兵复浮梁、乐平、宜黄、崇仁、乐安诸县。
bā yuè wù wǔ, shàng xìng nán yuàn xíng wéi. dòng è bì lì kè tú ā mì dá huì gōng wáng fǔ chén, zhǎn zéi jiāng hǎo tiān xiáng. fù lǎ tǎ fù huáng yán. rén shēn, shàng fèng tài huáng tài hòu xìng tāng quán. jiǎ shēn, shàng hái jīng, yù jīng yán.
八月戊午,上幸南苑行围。洞鄂、毕力克图、阿密达会攻王辅臣,斩贼将郝天祥。傅喇塔复黄岩。壬申,上奉太皇太后幸汤泉。甲申,上还京,御经筵。
jiǔ yuè, shàng cì chāng píng, yì míng líng, zhì diàn cháng líng, qiǎn guān fēn diàn zhū líng. bǐng shēn, shàng fèng tài huáng tài hòu hái gōng. xīn chǒu, zhào měi suì zhēng yuè tíng xíng, zhe wèi lìng.
九月,上次昌平,诣明陵,致奠长陵,遣官分奠诸陵。丙申,上奉太皇太后还宫。辛丑,诏每岁正月停刑,著为令。
dōng shí yuè guǐ hài, kāng qīn wáng bīng fù tài píng yuè qīng zhū xiàn. bǐng yín, shàng yè xiào líng. wù chén, jì xiào líng. yǐ hài, hái gōng. chén fú jí wáng fǔ chén zhàn yú gù yuán, bù lì, fù jiāng tài bì tú zhàn méi. lùn píng bù ěr ní gōng, fēng shǎng yǒu chà, jí zhù shùn méng gǔ wáng bèi lè shā jīn yǐ cì gè jìn jué, fá zhù nì nài màn děng bù.
冬十月癸亥,康亲王兵复太平、乐清诸县。丙寅,上谒孝陵。戊辰,祭孝陵。乙亥,还宫。陈福及王辅臣战於固原,不利,副将太必图战没。论平布尔尼功,封赏有差,及助顺蒙古王贝勒沙津以次各晋爵,罚助逆奈曼等部。
shí yī yuè guǐ sì, bèi lè chá ní fù xīng shān. dīng yǒu, fù shè zhān shì fǔ guān. rén yín, pàn jiāng mǎ xióng jiū wú sān guì bīng fàn gāo zhōu, lián xiàn lián zhōu. mìng jiǎn qīn wáng lǎ bù zì jiāng xī yuán guǎng dōng. shì yuè, zhèng jǐn gōng xiàn zhāng zhōu, hǎi chéng gōng huáng fāng dù sǐ zhī, qiāng qí jiā.
十一月癸巳,贝勒察尼复兴山。丁酉,复设詹事府官。壬寅,叛将马雄纠吴三桂兵犯高州,连陷廉州。命简亲王喇布自江西援广东。是月,郑锦攻陷漳州,海澄公黄芳度死之,戕其家。
shí èr yuè bǐng yín, lì huáng zǐ yìn réng wèi huáng tài zǐ, bān zhào zhōng wài, jiā ēn sì shè. yǐ hài, yǐ lēi ěr jǐn shī jiǔ wú gōng, duó qí cān zàn bā ěr bù yǐ xià zhí. níng xià bīng biàn, tí dū chén fú sǐ zhī. rén wǔ, xiá jì tài miào.
十二月丙寅,立皇子胤礽为皇太子,颁诏中外,加恩肆赦。乙亥,以勒尔锦师久无功,夺其参赞巴尔布以下职。宁夏兵变,提督陈福死之。壬午,祫祭太庙。
shì suì, miǎn hú guǎng hé nán qī fǔ wǔ zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiǎn rù gòng.
是岁,免湖广、河南七府五州县灾赋有差。朝鲜入贡。
shí wǔ nián bǐng chén chūn zhēng yuè dīng hài, yǐ wáng jìn bǎo wèi shǎn xī tí dū, zhù qín zhōu. jiǎ wǔ, yǐ jiàn chǔ gōng shàng tài huáng tài hòu huáng tài hòu huī hào. yǐ wèi, shēng níng xià zǒng bīng guān wèi tí dū, yǐ zhào liáng dòng wèi zhī. xīn chǒu, shàng xìng nán yuàn xíng wéi.
十五年丙辰春正月丁亥,以王进宝为陕西提督,驻秦州。甲午,以建储恭上太皇太后、皇太后徽号。乙未,升宁夏总兵官为提督,以赵良栋为之。辛丑,上幸南苑行围。
èr yuè dīng sì, zhào jūn zhōng kè chéng jìn shā lüě. rén xū, mìng dà xué shì tú hǎi wèi fǔ yuǎn dà jiàng jūn, tǒng xiá quán qín, zì bèi lè dòng è yǐ xià xián shòu jié zhì. guǐ yǒu, shàng rú gǒng huá chéng, yù hù cóng wù jiàn chūn tián. yǐ hài, wú sān guì jiāng gāo dà jié xiàn jí ān. wù yín, ān qīn wáng yuè lè jī sān guì jiāng yú píng xiāng, bài zhī, fù píng xiāng. xīn sì, shàng yù jīng yán. zèng sǐ shì fù jiāng zhāng guó yàn tài zǐ tài bǎo, yǔ shì zhí.
二月丁巳,诏军中克城禁杀掠。壬戌,命大学士图海为抚远大将军,统辖全秦,自贝勒洞鄂以下咸受节制。癸酉,上如巩华城,谕扈从勿践春田。乙亥,吴三桂将高大杰陷吉安。戊寅,安亲王岳乐击三桂将於萍乡,败之,复萍乡。辛巳,上御经筵。赠死事副将张国彦太子太保,予世职。
sān yuè guǐ wèi, zèng hǎi chéng gōng huáng fāng dù jùn wáng. bǐng xū, wáng jìn bǎo fú ní lēi dà bài wú zhī mào yú běi shān. gēng yín, fù lǎ tǎ wéi wēn zhōu, céng yǎng xìng zǔ hóng xūn xī zhòng lái fàn, fù dū tǒng jì ěr tā bù jī zǒu zhī. xīn mǎo, yuè zhōu shuǐ shī kè jūn shān. gēng zǐ, lēi ěr jǐn dù jiāng yǔ sān guì zhī zhòng zhàn, dié bài zhī. yǐ sì, cì péng dìng qiú děng èr bǎi jiǔ rén jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà. jǐ yǒu, lēi ěr jǐn yǔ sān guì zhī zhòng zhàn yú tài píng jiē, bù lì, tuì shǒu jīng zhōu. rén zǐ, yí zhào lài tí dū jiāng xī.
三月癸未,赠海澄公黄芳度郡王。丙戌,王进宝、佛尼勒大败吴之茂於北山。庚寅,傅喇塔围温州,曾养性、祖弘勋悉众来犯,副都统纪尔他布击走之。辛卯,岳州水师克君山。庚子,勒尔锦渡江与三桂之众战,迭败之。乙巳,赐彭定求等二百九人进士及第出身有差。己酉,勒尔锦与三桂之众战於太平街,不利,退守荆州。壬子,移赵赖提督江西。
xià sì yuè xīn chǒu, mǎ xióng zǔ zé qīng jiū diān zéi fàn guǎng dōng. shàng kě xǐ lǎo bìng bù néng jūn, lǚ shū gào jí, yuán bīng bù shí zhì. zhì shì, zéi bī guǎng zhōu, shàng zhī xìn jié qí fù yǐ jiàng zéi. zǒng dū jīn guāng zǔ, xún fǔ tóng yǎng jù chén hóng míng, tí dū yán zì míng jù cóng jiàng. fú jiàn xún fǔ yáng xī zǒng bīng bài yīn dá duó mén chū. shū shù mǎng yī tú tuì zhì jiāng xī. shàng wén guǎng dōng biàn zuò, mìng yí bīng yì jiāng xī.
夏四月辛丑,马雄、祖泽清纠滇贼犯广东。尚可喜老病不能军,屡疏告急,援兵不时至。至是,贼逼广州,尚之信劫其父以降贼。总督金光祖,巡抚佟养钜、陈洪明,提督严自明俱从降。福建巡抚杨熙、总兵拜音达夺门出。舒恕、莽依图退至江西。上闻广东变作,命移兵益江西。
wǔ yuè rén wǔ shuò, rì yǒu shí zhī. yǐ yǒu, fù shè yún yáng fǔ zhì, yǐ yáng mào xūn rèn zhī. bǐng xū, è luó sī chá hàn hàn shǐ rén lái gòng. jǐ hài, fǔ yuǎn dà jiàng jūn tú hǎi bài wáng fǔ chén yú píng liáng.
五月壬午朔,日有食之。乙酉,复设郧阳抚治,以杨茂勋任之。丙戌,鄂罗斯察汉汗使人来贡。己亥,抚远大将军图海败王辅臣於平凉。
liù yuè rén zǐ shuò, wáng fǔ chén jiàng, tú hǎi yǐ wén. zhào fù qí guān, shòu jìng kòu jiāng jūn, lì gōng zì xiào, zhū jiàng biàn jiē yuán zhī. jǐ mǎo, gěng jì shàn qì jiàn chāng dùn. shàng yù jié shū yuē:" gěng jīng zhōng zì chè qí bīng, xiǎn wèi hǎi kòu suǒ bī. qí chéng jī sù jìn."
六月壬子朔,王辅臣降,图海以闻。诏复其官,授靖寇将军,立功自效,诸将弁皆原之。己卯,耿继善弃建昌遁。上谕杰书曰:“耿精忠自撤其兵,显为海寇所逼。其乘机速进。”
qī yuè xīn sì shuò, cì è luó sī shǐ chén ān mǎ fú wù. dà xué shì xióng cì lǚ miǎn. yǐ mù tiān yán wèi jiāng sū xún fǔ. gēng zǐ, yǐ yáo wén rán wèi xíng bù shàng shū, láng tíng xiāng wèi fú jiàn zǒng dū. zhèn wǔ jiàng jūn fú ní lēi huì zhāng yǒng wáng jìn bǎo jī wú zhī mào yú qín zhōu, dà bài zhī, zéi zhòng xiāo dùn.
七月辛巳朔,赐鄂罗斯使臣鞍马服物。大学士熊赐履免。以慕天颜为江苏巡抚。庚子,以姚文然为刑部尚书,郎廷相为福建总督。振武将军佛尼勒会张勇、王进宝击吴之茂於秦州,大败之,贼众宵遁。
bā yuè jiǎ yín, mù zhàn fù lǐ xiàn. rén xū, shàng fèng tài huáng tài hòu xìng tāng quán. yǐ hài, lài tǎ jī mǎ jiǔ yù yú qú zhōu, fù jiāng shān, jiǔ yù qì jūn dùn.
八月甲寅,穆占复礼县。壬戌,上奉太皇太后幸汤泉。乙亥,赖塔击马九玉於衢州,复江山,九玉弃军遁。
jiǔ yuè gēng chén shuò, lài tǎ jìn jī mǎ jiǔ yù, pò zhī, fù cháng shān. jìn gōng xiān xiá guān, zéi jiāng jīn yīng hǔ yíng jiàng, fù pǔ chéng, lián xià jiàn níng. guǐ wèi, zhāng yǒng fù jiē zhōu. yǐ wèi, gěng jīng zhōng qiāng qián zǒng dū fàn chéng mó. shān xī xún fǔ dá ěr bù yǒu zuì miǎn. bǐng wǔ, mìng mù zhàn wèi zhēng nán jiāng jūn, yí jūn hú guǎng.
九月庚辰朔,赖塔进击马九玉,破之,复常山。进攻仙霞关,贼将金应虎迎降,复浦城,连下建宁。癸未,张勇复阶州。乙未,耿精忠戕前总督范承谟。山西巡抚达尔布有罪免。丙午,命穆占为征南将军,移军湖广。
dōng shí yuè xīn yǒu, shàng fèng tài huáng tài hòu hái gōng. yǐ chǒu, kāng qīn wáng jié shū shī cì yán píng, zéi jiāng gěng jì měi yǐ chéng jiàng. gěng jīng zhōng qiǎn zi xiǎn zuò xiàn wěi yìn qǐ xiáng, jié shū rù fú zhōu, shū wén. shàng mìng fù qí jué, cóng zhēng hǎi kòu zì xiào. qí jiāng céng yǎng xìng pàn jiāng zǔ hóng xūn jù jiàng. zhè jiāng guān bīng fù wēn chù èr fǔ. chè yǎn zhōu tún bīng. guǐ yǒu, mìng jiǎng guān jìn jiǎng tōng jiàn.
冬十月辛酉,上奉太皇太后还宫。乙丑,康亲王杰书师次延平,贼将耿继美以城降。耿精忠遣子显祚献伪印乞降,杰书入福州,疏闻。上命复其爵,从征海寇自效。其将曾养性、叛将祖弘勋俱降。浙江官兵复温、处二府。撤兖州屯兵。癸酉,命讲官进讲通鉴。
shí yī yuè bǐng xū, hǎi kòu fàn fú zhōu, dū tǒng lǎ hǎ dá jī bài zhī. bǐng shēn, guān bīng wéi cháng shā. níng hǎi jiāng jūn bèi zǐ fù lā tǎ zú yú jūn.
十一月丙戌,海寇犯福州,都统喇哈达击败之。丙申,官兵围长沙。宁海将军贝子傅拉塔卒於军。
shí èr yuè rén zǐ, qiǎn gěng zhāo zhōng wèi zhèn píng jiāng jūn, zhù fú zhōu, fēn tǒng jìng nán fān jūn. pàn jiāng yán zì míng fàn nán kāng, shū shù jī zǒu zhī. dīng sì, shàng zhī xìn shǐ rén yì jiǎn qīn wáng jūn qián qǐ xiáng, qiě qǐ shī, shū wén. xǔ zhī. wú sān guì jiāng wú shì cóng shā sūn yán líng, jù guì lín. gēng shēn, hǎi chéng gōng huáng fāng shì zì zéi zhōng tuō guī. shàng jiā zhī, jiā tài zǐ tài bǎo, yǔ qí dì huáng lán bìng fù kāng qīn wáng dà jūn tǎo zéi. jiàn wēi jiāng jūn wú dān fù shān yáng. xīn wèi, bān shǎng zhū jūn jūn shì jīn bó. bǐng zǐ, xiá jì tài miào. gěng jì shàn qì shào wǔ, hǎi kòu jù zhī. fù dū tǒng mù hè lín jī zhī, zéi jiāng péng shì xūn yǐ chéng jiàng.
十二月壬子,遣耿昭忠为镇平将军,驻福州,分统靖南藩军。叛将严自明犯南康,舒恕击走之。丁巳,尚之信使人诣简亲王军前乞降,且乞师,疏闻。许之。吴三桂将吴世琮杀孙延龄,踞桂林。庚申,海澄公黄芳世自贼中脱归。上嘉之,加太子太保,与其弟黄蓝并赴康亲王大军讨贼。建威将军吴丹复山阳。辛未,颁赏诸军军士金帛。丙子,祫祭太庙。耿继善弃邵武,海寇据之。副都统穆赫林击之,贼将彭世勋以城降。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī shǎn xī gè shěng sān shí sì zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiǎn rù gòng.
是岁,免直隶、江南、江西、陕西各省三十四州县灾赋有差。朝鲜入贡。
shí liù nián dīng sì chūn zhēng yuè bǐng shēn, jiāng jūn é chǔ gōng jí ān shī lì, mìng shì láng bān dí chí kān jūn zhuàng.
十六年丁巳春正月丙申,将军额楚攻吉安失利,命侍郎班迪驰勘军状。
èr yuè jǐ wèi, shàng xìng nán yuàn xíng wéi. jiǎ zǐ, dà yuè yú nán yuàn. miǎn fú jiàn jīn nián zū fù, zhāo jí liú wáng. bǐng yín, yǐ è nèi wèi tǎo nì jiāng jūn, fù yuè zhōu. dīng mǎo, kāng qīn wáng jié shū bài zhèng jǐn yú xìng quán, zéi qì zhāng zhōu dùn, fù hǎi chéng. qiǎn láng zhōng sè dù láo jūn yuè zhōu, chá jūn zhuàng. xīn wèi, yǐ jìn fǔ wèi hé dào zǒng dū. guǐ yǒu, lùn huā mǎ chí jiǎo kòu gōng, méng gǔ è ěr duō sī bèi lè suǒ nuò mù děng jìn jué yǒu chà. yǐ hài, shàng yù jīng yán. shì yuè jiāng xī guān jūn fù ruì jīn yán shān.
二月己未,上幸南苑行围。甲子,大阅於南苑。免福建今年租赋,招集流亡。丙寅,以鄂内为讨逆将军,赴岳州。丁卯,康亲王杰书败郑锦於兴、泉,贼弃漳州遁,复海澄。遣郎中色度劳军岳州,察军状。辛未,以靳辅为河道总督。癸酉,论花马池剿寇功,蒙古鄂尔多斯贝勒索诺木等晋爵有差。乙亥,上御经筵。是月江西官军复瑞金、铅山。
sān yuè jiǎ shēn, yǐ mǎng yī tú wèi zhèn nán jiāng jūn, dū bīng guǎng dōng. jǐ chǒu, yù lǐ bù:" dì wáng kè jǐn tiān jiè, fán yǒu chuí xiàng, jiē guān zhì lǐ. shè lì zhuān guān, jǐn sī zhàn hòu. jīn xīng chén líng fàn, shuāng lù fēi shí, qīn tiān jiàn bù yǐ shí gào, yǒu gū zhí zhǎng. qí chá yì yǐ wén." gēng yín, mìng hàn lín zhǎng yú cí fù shū fǎ zhě, yǐ suǒ yè jìn chéng. yǐ wèi, yuán rèn zǒng bīng liú jìn zhōng miáo zhī xiù yì kāng qīn wáng jūn jiàng, mìng suí dà jūn jiǎo zéi. guǐ wèi, zhào:" jūn xìng yǐ lái, wén wǔ guān shēn xùn fēng jiāng, kè quán zhōng jié, qí yǒu lǚ chèn bù néng guī, qī zǐ bù dé yǎng zhě, shēn kān zhěn cè. suǒ zài jiāng lì chá míng, tuǒ wèi zī sòng, yǐ zhāo bāo zhōng zhì yì." jiǎ chén, hán yù xīng jiàn, qìng yún jiàn. yǐ sì, wú sān guì jù bīng shǒu cháng shā. mìng lēi ěr jǐn jìn lín jiāng, tú hǎi shǒu hàn zhōng, lǎ bù zhèn jí ān, mǎng yī tú jìn sháo zhōu, é chǔ zhù yuán zhōu, shū shù fáng gàn zhōu.
三月甲申,以莽依图为镇南将军,督兵广东。己丑,谕礼部:“帝王克谨天戒,凡有垂象,皆关治理。设立专官,谨司占候。今星辰凌犯,霜露非时,钦天监不以实告,有辜职掌。其察议以闻。”庚寅,命翰林长於词赋书法者,以所业进呈。乙未,原任总兵刘进忠、苗之秀诣康亲王军降,命随大军剿贼。癸未,诏:“军兴以来,文武官身殉封疆,克全忠节,其有旅榇不能归,妻子不得养者,深堪轸恻。所在疆吏察明,妥为资送,以昭褒忠至意。”甲辰,含誉星见,庆云见。乙巳,吴三桂聚兵守长沙。命勒尔锦进临江,图海守汉中,喇布镇吉安,莽依图进韶州,额楚驻袁州,舒恕防赣州。
xià sì yuè jǐ wèi, kāng qīn wáng jié shū shū yán chù zhōu fǔ qìng yuán xiàn mín rén wú chén rèn děng bù kěn cóng zéi, jié zhài zì gù, shǒu yì shā zéi, shí wèi kě jiā. yǐ jiāo zhè jiāng dū fǔ, xiào lì zhě lù yòng, guī nóng zhě jiǎng shǎng, qí zhèn wáng zhá wěi shǒu bèi wú shòu nán děng bìng qǐng ēn xù. cóng zhī. xīn yǒu, shàng xìng bà zhōu xíng wéi. yǐ yī sāng ā wèi gōng bù shàng shū, sòng dé yí wèi zuǒ dōu yù shǐ. dīng mǎo, tí dū zhào lài bài tǔ kòu yú tài hé, qín zéi mù xiāo yuán. wù chén, yǔ sǐ shì wēn chù dào chén dān chì děng guān yīn. xīn wèi, shàng zhì dà dé jǐng fú sòng, shū píng, shàng tài huáng tài hòu. yǐ hài, mǎng yī tú shī zhì nán ān, yán zì míng yǐ chéng jiàng, suì kè nán xióng, rù sháo zhōu.
夏四月己未,康亲王杰书疏言处州府庆元县民人吴臣任等不肯从贼,结寨自固,守义杀贼,实为可嘉。已交浙江督抚,效力者录用,归农者奖赏,其阵亡札委守备吴受南等并请恩恤。从之。辛酉,上幸霸州行围。以伊桑阿为工部尚书,宋德宜为左都御史。丁卯,提督赵赖败土寇於泰和,擒贼目萧元。戊辰,予死事温处道陈丹赤等官荫。辛未,上制大德景福颂,书屏,上太皇太后。乙亥,莽依图师至南安,严自明以城降,遂克南雄,入韶州。
wǔ yuè jǐ mǎo, shàng zhī xìn jiàng, mìng fù qí jué, suí dà jūn tǎo zéi. tè zhuó zhé shù zhī fǔ fù hóng liè wèi guǎng xī xún fǔ. xiān shì, hóng liè yǐ shǒu wú sān guì fǎn zhuàng zhé wú zhōu. jí bīng qǐ, hóng liè shàng shū chén fāng lüè, gù yǒu shì mìng. xuán jiā shòu fǔ mán miè kòu jiāng jūn, yǔ mǎng yī tú guī qǔ guǎng xī. jiǎ wǔ, é lǔ tè gá ěr dān gōng bài kā ěr kā chē chén hàn, lái xiàn jūn shí, què zhī.
五月己卯,尚之信降,命复其爵,随大军讨贼。特擢谪戍知府傅弘烈为广西巡抚。先是,弘烈以首吴三桂反状谪梧州。及兵起,弘烈上书陈方略,故有是命。旋加授抚蛮灭寇将军,与莽依图规取广西。甲午,额鲁特噶尔丹攻败喀尔喀车臣汗,来献军实,却之。
liù yuè dīng sì, zǔ zé qīng yǐ gāo zhōu jiàng.
六月丁巳,祖泽清以高州降。
qiū qī yuè gēng zǐ, zhèng jǐn jiāng liú guó xuān zì huì zhōu fàn dōng guǎn, shàng zhī xìn dà bài zhī, zéi jiāng chén liǎn yǐ huì zhōu jiàng. jiǎ chén, shàng yù biàn diàn, zhào dà xué shì děng cì zuò, lùn jīng shǐ, yīn jí qián dài péng dǎng zhī bì, yù jiā jǐng jiè. yǐ míng zhū jué luó lè dé hóng wèi dà xué shì.
秋七月庚子,郑锦将刘国轩自惠州犯东莞,尚之信大败之,贼将陈琏以惠州降。甲辰,上御便殿,召大学士等赐坐,论经史,因及前代朋党之弊,谕加警戒。以明珠、觉罗勒德洪为大学士。
bā yuè dīng wèi, míng zōng rén zhū tǒng chāng qǐ bīng xiàn guì xī lú xī. jǐ wèi, shàng yù jīng yán. bǐng yín, cè lì guì fēi niǔ hù lù shì wèi huáng hòu, tóng jiā shì wèi guì fēi. wù chén, fù hóng liè děng fù wú zhōu.
八月丁未,明宗人朱统锠起兵陷贵溪、泸溪。己未,上御经筵。丙寅,册立贵妃钮祜禄氏为皇后,佟佳氏为贵妃。戊辰,傅弘烈等复梧州。
jiǔ yuè bǐng zǐ, mìng zōng shì gōng wēn qí tí dū zhōu bo shì fù hú guǎng xié jiǎo. guǐ wèi, mìng é fù huá shàn lǜ shī yì jiǎn qīn wáng jūn, kē ěr kē dài jiē zhù jiāng níng. dīng hài, shàng fā jīng shī, yè xiào líng, xún jìn biān. bǐng shēn, cì kā lā hé tún. gēng zǐ, cì dá xī kā bù qín áng ā, jìn biān méng gǔ áo hàn bù zhá mù sū děng cháo xíng zài, dí tuó mǎ, cì jīn bì. wú sān guì jiāng hú guó zhù mǎ bǎo kòu sháo zhōu, jiāng jūn mǎng yī tú é chǔ jiā jī pò zhī, zéi dùn, zhuī zhī guò lè chāng, fù rén huà.
九月丙子,命宗室公温齐、提督周卜世赴湖广协剿。癸未,命额驸华善率师益简亲王军,科尔科代接驻江宁。丁亥,上发京师,谒孝陵,巡近边。丙申,次喀拉河屯。庚子,次达希喀布秦昂阿,近边蒙古敖汉部札穆苏等朝行在,敌驼马,赐金币。吴三桂将胡国柱、马宝寇韶州,将军莽依图、额楚夹击破之,贼遁,追之过乐昌,复仁化。
dōng shí yuè jiǎ chén, shàng cì tāng quán. guǐ chǒu, hái gōng. fù hóng liè bài wú shì cóng yú zhāo píng, fù xún zhōu. fú jiàn àn chá shǐ wú xīng zuò bài zhū tǒng chāng yú guāng zé, qí dǎng zhí tǒng chāng jiàng. guǐ hài, shǐ shè nán shū fáng, mìng shì jiǎng xué shì zhāng yīng zhōng shū gāo shì qí rù zhí.
冬十月甲辰,上次汤泉。癸丑,还宫。傅弘烈败吴世琮於昭平,复浔州。福建按察使吴兴祚败朱统锠於光泽,其党执统锠降。癸亥,始设南书房,命侍讲学士张英、中书高士奇入直。
shí yī yuè jǐ mǎo, wú sān guì jiāng hán dà rèn xiàn wàn ān, hù jūn tǒng lǐng hā kè shān jī bài zhī. gēng zǐ, fēng cháng bái shān shén, qiǎn guān wàng jì. shì yuè, guān bīng fù chá líng yōu xiàn.
十一月己卯,吴三桂将韩大任陷万安,护军统领哈克山击败之。庚子,封长白山神,遣官望祭。是月,官兵复茶陵、攸县。
shí èr yuè yǐ sì, hǎi kòu fàn quán zhōu, tí dū duàn yìng jǔ děng yù zhī. xīn hài, hǎi kòu fàn qīn zhōu, yóu jī liú shì guì jī bài zhī. mìng cān zàn lēi bèi jiāng jūn é chǔ jìn qǔ chēn yǒng. jǐ sì, yǐ féng sū wèi xíng bù shì láng. xīn yǒu, jīn xīng zhòu jiàn. xīn wèi, xiá jì tài miào.
十二月乙巳,海寇犯泉州,提督段应举等御之。辛亥,海寇犯钦州,游击刘士贵击败之。命参赞勒贝、将军额楚进取郴、永。己巳,以冯甦为刑部侍郎。辛酉,金星昼见。辛未,祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī shǎn xī hú guǎng děng shěng qī shí zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiǎn rù gòng.
是岁,免直隶、江南、江西、陕西、湖广等省七十州县灾赋有差。朝鲜入贡。
shí qī nián wù wǔ chūn zhēng yuè jǐ chǒu, fù dū tǒng hā dāng zǒng bīng xǔ zhēn jī hán dà rèn yú níng dū, dà rèn dùn zhī tīng zhōu, yì kāng qīn wáng jūn qián jiàng, mìng zhí sòng jīng shī. rén chén, yǐ guō sì hǎi wèi zuǒ dōu yù shǐ. yǐ wèi, zhào yuē:" yī dài zhī xìng, bì yǒu bó xué hóng rú zhèn qǐ wén yùn, chǎn fā jīng shǐ, yǐ bèi gù wèn. zhèn wàn jǐ yú xiá, sī dé bó tōng zhī shì, yòng zī diǎn xué. qí yǒu xué xíng jiān yōu wén cí zhuō yuè zhī shì, wù lùn yǐ shì wèi shì, zhōng wài chén gōng gè jǔ suǒ zhī, zhèn jiāng qīn shì yān." yú shì dà xué shì lǐ wèi děng jiàn cáo róng děng qī shí yī rén, mìng fù jīng qí jí qǐng zhǐ.
十七年戊午春正月己丑,副都统哈当、总兵许贞击韩大任於宁都,大任遁之汀州,诣康亲王军前降,命执送京师。壬辰,以郭四海为左都御史。乙未,诏曰:“一代之兴,必有博学鸿儒振起文运,阐发经史,以备顾问。朕万几馀暇,思得博通之士,用资典学。其有学行兼优、文词卓越之士,勿论已仕未仕,中外臣工各举所知,朕将亲试焉。”於是大学士李霨等荐曹溶等七十一人,命赴京齐集请旨。
èr yuè jiǎ chén, fù hóng liè shū yán wú sān guì bīng fàn guǎng xī, zhào é chǔ lēi bèi shǒu wú zhōu. jǐ wèi, shàng yù jīng yán, zhì sì shū jiǎng shū yì xù. dīng mǎo, huáng hòu niǔ hù lù shì bēng, shì yuē xiào zhāo huáng hòu. xīn wèi, mǎng yī tú jí wú shì cóng zhàn yú píng lè, shī lì, tuì shǒu wú zhōu. mìng shàng zhī xìn jí dū tǒng mǎ jiǔ yù huì shī shǒu wú zhōu.
二月甲辰,傅弘烈疏言吴三桂兵犯广西,诏额楚、勒贝守梧州。己未,上御经筵,制四书讲疏义序。丁卯,皇后钮祜禄氏崩,谥曰孝昭皇后。辛未,莽依图及吴世琮战於平乐,失利,退守梧州。命尚之信及都统马九玉会师守梧州。
sān yuè bǐng zǐ, hú guǎng guān bīng jī yáng lái jiā hóng fú, bài zhī, fù fáng xiàn. dīng chǒu, hǎi kòu fàn shí mén, huáng fāng shì jī bài zhī. guǐ sì, zǔ zé qīng fù pàn yīng wú sān guì.
三月丙子,湖广官兵击杨来嘉、洪福,败之,复房县。丁丑,海寇犯石门,黄芳世击败之。癸巳,祖泽清复叛应吴三桂。
rùn sān yuè guǐ mǎo, shàng xún jìn jī. yǐ chǒu, mìng nèi dà chén kā dài shàng shū mǎ lǎ wǎng kē ěr qìn sì shí jiǔ qí lì méng. dīng mǎo, wú sān guì jiāng lín xìng zhū yì ān qīn wáng jūn qián jiàng, zhào fēng jiàn yì hóu, suí jūn jiǎo zéi. dǎi wèn fù dū tǒng gān dù hǎi ā jìn tài, yǐ zài jiāng xī jiǎo zéi shī jī yě.
闰三月癸卯,上巡近畿。乙丑,命内大臣喀代、尚书马喇往科尔沁四十九旗莅盟。丁卯,吴三桂将林兴珠诣安亲王军前降,诏封建义侯,随军剿贼。逮问副都统甘度海、阿进泰,以在江西剿贼失机也。
xià sì yuè gēng wǔ, hǎi kòu cài yín xiàn píng hé, jìn bī cháo zhōu. jiǎ xū, zǔ zé qīng fàn diàn bái, shàng zhī xìn é chǔ jī zhī, zé qīng dùn. gēng yín, qìng yáng tǔ zéi yuán běn xiù zuò luàn, guān bīng jī zhǎn zhī.
夏四月庚午,海寇蔡寅陷平和,进逼潮州。甲戌,祖泽清犯电白,尚之信、额楚击之,泽清遁。庚寅,庆阳土贼袁本秀作乱,官兵击斩之。
wǔ yuè gēng zǐ shuò, hǎi chéng gōng huáng fāng shì zú yú jūn, mìng qí dì fāng tài xí jué. wù shēn, fú jiàn zǒng dū láng tíng xiāng xún fǔ yáng xī tí dū duàn yìng jǔ jù miǎn, yǐ yáo qǐ shèng wèi fú jiàn zǒng dū, wú xīng zuò wèi fú jiàn xún fǔ, yáng jié wèi fú jiàn shuǐ lù tí dū. jiǎ yín, shàng xìng xī jiāo guān hé. é lǔ tè bù jì nóng wèi gá ěr dān suǒ bī, rù biān, zhāng yǒng zhú chū zhī.
五月庚子朔,海澄公黄芳世卒於军,命其弟芳泰袭爵。戊申,福建总督郎廷相、巡抚杨熙、提督段应举俱免,以姚启圣为福建总督,吴兴祚为福建巡抚,杨捷为福建水陆提督。甲寅,上幸西郊观禾。额鲁特部济农为噶尔丹所逼,入边,张勇逐出之。
liù yuè rén shēn, shàng shàn qiǎn lín xìng zhū bài sān guì zhōu shī yú jūn shān. dīng hài, shàng yǐ shèng xià kàng hàn, bù dǎo yú tiān tán. shì rì, dà yǔ. rén chén, wú sān guì jiāng fàn yǒng xīng, dū tǒng bó yí lǐ bù tǒng lǐng hā kè shān yǔ zhàn, bài mò. hǎi kòu fàn lián zhōu, zǒng bīng bān shào míng děng jī zǒu zhī. wú sān guì bīng fàn chēn zhōu, fù dū tǒng shuò dài yǔ zhàn, bù lì, bēn yǒng xīng. dīng yǒu, zhào yuē:" jūn xìng yǐ lái, jiàng shì pī jiān zhí ruì, shèng shǔ qí hán, bèi jí láo kǔ, zhèn shén mǐn yān. qí lìng bīng bù chá jūn zhōng yǒu fù zhài zé zhě, guān wèi cháng zhī, zhàn mò jí bèi chuàng zhě xù qí jiā."
六月壬申,尚善遣林兴珠败三桂舟师於君山。丁亥,上以盛夏亢旱,步祷於天坛。是日,大雨。壬辰,吴三桂将犯永兴,都统伯宜理布、统领哈克山与战,败殁。海寇犯廉州,总兵班绍明等击走之。吴三桂兵犯郴州,副都统硕岱与战,不利,奔永兴。丁酉,诏曰:“军兴以来,将士披坚执锐,盛暑祁寒,备极劳苦,朕甚悯焉。其令兵部察军中有负债责者,官为偿之,战殁及被创者恤其家。”
qiū qī yuè, zhèng jǐn xiàn hǎi chéng, qián fēng tǒng lǐng xī fú fù dū tǒng mù hè lín tí dū duàn yìng jǔ sǐ zhī. jiǎ chén, zhèng jǐn fàn quán zhōu. jiǎ yín, yǐ ān zhū hù wèi fèng tiān jiàng jūn. rén xū, yǐ wèi xiàng shū wèi zuǒ dōu yù shǐ. bǐng yín, zhào hàn lín yuàn xué shì chén tíng jìng shì dú xué shì yè fāng ǎi rù zhí nán shū fáng. shì yuè, wú sān guì tiě hào yú héng zhōu.
秋七月,郑锦陷海澄,前锋统领希佛、副都统穆赫林、提督段应举死之。甲辰,郑锦犯泉州。甲寅,以安珠护为奉天将军。壬戌,以魏象枢为左都御史。丙寅,召翰林院学士陈廷敬、侍读学士叶方蔼入直南书房。是月,吴三桂僣号於衡州。
bā yuè jǐ mǎo, ān yuǎn jìng kòu dà jiàng jūn bèi lè shàng shàn zú yú jūn, mìng bèi lè chá ní dài zhī. gēng wǔ, xī yáng guó wáng ā fēng sù shǐ chén rù gòng. guǐ wèi, shàng yù jīng yán, yǐ yù zhì shī jí cì chén tíng jìng děng. yǐ wèi, wú sān guì sǐ, yǒng xīng wéi jiě. bān xíng kāng xī yǒng nián lì. bǐng shēn, zhào yuē:" nì zéi chàng luàn, yǎng fú tiān zhū. guà wù zhī tú, yí cóng kuān diǎn. qí yǒu huǐ wù lái guī zhě, xián yǔ wù zhì."
八月己卯,安远靖寇大将军、贝勒尚善卒於军,命贝勒察尼代之。庚午,西洋国王阿丰肃使臣入贡。癸未,上御经筵,以御制诗集赐陈廷敬等。乙未,吴三桂死,永兴围解。颁行康熙永年历。丙申,诏曰:“逆贼倡乱,仰服天诛。絓误之徒,宜从宽典。其有悔悟来归者,咸与勿治。”
jiǔ yuè, shàng fèng tài huáng tài hòu xìng tāng quán, jìn yè xiào líng. yáo qǐ shèng lā hǎ dá dà bài hǎi kòu yú wú gōng shān, liú guó xuān dùn, quán zhōu wéi jiě.
九月,上奉太皇太后幸汤泉,晋谒孝陵。姚启圣、拉哈达大败海寇於蜈蚣山,刘国轩遁,泉州围解。
dōng shí yuè guǐ wèi, shàng xún jìn biān, cì luán hé, yuè sān tún yíng bīng. jǐ chǒu, jiāng jūn è nèi bài wú yīng qí yú shí kǒu. dīng yǒu, huáng sì zǐ yìn zhēn shēng, shì wèi shì zōng, mǔ yuē wú yǎ shì.
冬十月癸未,上巡近边,次滦河,阅三屯营兵。己丑,将军鄂内败吴应麒於石口。丁酉,皇四子胤禛生,是为世宗,母曰吴雅氏。
shí yī yuè jǐ hài, lā hǎ dá shū yán hǎi zéi duàn jiāng dōng qiáo, bīng yuán quán zhōu nán jìn. zài jí shì dú xué shì lǐ guāng dì wèi dà jūn xiāng dǎo, xiū tōng xiǎn lù, jiē jì jūn xū, qǐng yì xù. dé zhǐ:" lǐ guāng dì qián dāng biàn luàn zhī chū, mì shū jī yí. zī yòu yíng jiē dà bīng, bèi bàn liáng mǐ, shēn wèi kě jiā. jí shēng shòu xué shì." xīn yǒu, shàng fèng tài huáng tài hòu hái gōng. guǐ hài, mìng fú jiàn lù lù tí dū yáng jié jiā zhāo wǔ jiàng jūn, wáng zhī dǐng wèi fú jiàn shuǐ shī tí dū.
十一月己亥,拉哈达疏言海贼断江东桥,兵援泉州难进。在籍侍读学士李光地为大军乡导,修通险路,接济军需,请议叙。得旨:“李光地前当变乱之初,密疏机宜。兹又迎接大兵,备办粮米,深为可嘉。即升授学士。”辛酉,上奉太皇太后还宫。癸亥,命福建陆路提督杨捷加昭武将军,王之鼎为福建水师提督。
shí èr yuè dīng hài, é chǔ fù hóng liè jí wú shì cóng zhàn yú téng xiàn, bù lì, tuì shǒu wú zhōu. yǐ wèi, xiá jì tài miào.
十二月丁亥,额楚、傅弘烈及吴世琮战於藤县,不利,退守梧州。乙未,祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī hú guǎng děng shěng qī shí zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiǎn xī yáng rù gòng.
是岁,免直隶、江南、江西、湖广等省七十州县灾赋有差。朝鲜、西洋入贡。
shí bā nián jǐ wèi chūn zhēng yuè wù shēn, qiǎn guān fēn zhèn shān dōng hé nán. jiǎ yín, bèi lè chá ní dū shuǐ shī wéi yuè zhōu, zéi jiāng wú yīng qí dùn, fù yuè zhōu. shàng yù wǔ mén xuān jié. shè suí zhēng zǒng bīng guān yǐ chù xiáng jiàng, xuán cái zhī. rén xū, liú guó xuān fàn cháng lè, zǒng dū yáo qǐ shèng xié jì ěr tā bù wú xīng zuò jī bài zhī. jiǎ zǐ, yuè lè fù cháng shā.
十八年己未春正月戊申,遣官分赈山东、河南。甲寅,贝勒察尼督水师围岳州,贼将吴应麒遁,复岳州。上御午门宣捷。设随征总兵官以处降将,旋裁之。壬戌,刘国轩犯长乐,总督姚启圣偕纪尔他布、吴兴祚击败之。甲子,岳乐复长沙。
èr yuè bǐng yín, fù hóng liè zhàn wú shì cóng yú wú zhōu, zéi dùn. jǐ sì, zhào shù jiāng xī jiān mín cóng nì zhī zuì, réng miǎn qí bū fù. jiǎ xū, shùn chéng jùn wáng lēi ěr jǐn dū bīng guò jiāng, fēn fù sōng zī zhī jiāng yí dū lǐ zhōu, pàn jiāng hóng fú yǐ zhōu shī jiàng. wù yín, jiǎn qīn wáng lǎ bù qiǎn qián fēng tǒng lǐng xī fú fù héng zhōu, zéi jiāng wú guó guì xià guó xiāng dùn. gēng chén, zhào jūn qián wáng dà chén yì jìn qǔ yún guì shì yí. yǐ zhōu yǒu dé wèi yún guì zǒng dū, sāng é wèi yún nán tí dū, zhào lài wèi guì zhōu tí dū, bìng suí wáng shī jìn tǎo. yǐ yáng yōng jiàn wèi guì zhōu xún fǔ. guǐ wèi, yǐ kuā zā wèi méng gǔ dū tǒng.
二月丙寅,傅弘烈战吴世琮於梧州,贼遁。己巳,诏数江西奸民从逆之罪,仍免其逋赋。甲戌,顺承郡王勒尔锦督兵过江,分复松滋、枝江、宜都、澧州,叛将洪福以舟师降。戊寅,简亲王喇布遣前锋统领希佛复衡州,贼将吴国贵、夏国相遁。庚辰,诏军前王大臣议进取云、贵事宜。以周有德为云贵总督,桑峨为云南提督,赵赖为贵州提督,并随王师进讨。以杨雍建为贵州巡抚。癸未,以夸紥为蒙古都统。
sān yuè bǐng shēn shuò, yù shì bó xué hóng cí yú bǎo hé diàn, shòu péng sūn yù děng wǔ shí rén shì dú shì jiǎng biān xiū jiǎn tǎo děng guān. xiū míng shǐ, yǐ xué shì xú yuán wén yè fāng ǎi shù zǐ zhāng yù shū wèi zǒng cái. dīng yǒu, shàng xìng bǎo dìng xiàn xíng wéi. jiǎ chén, yǐ xú zhì dōu wèi hú guǎng tí dū. jiāng jūn mù zhàn jī wú guó guì yú yǒng zhōu, bài zhī, fù yǒng zhōu dào zhōu yǒng míng. jǐ yǒu, shàng hái gōng. wù wǔ, cì guī yǔn sù děng bǎi wǔ shí yī rén jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà. gēng shēn, yuè zhōu zhèn mò zhū jiàng sàng zhì, qiǎn shì wèi yíng diàn. fú jiàn zhèn méi jiàng shì sàng zhì yì rú zhī.
三月丙申朔,御试博学鸿词於保和殿,授彭孙遹等五十人侍读、侍讲、编修、检讨等官。修明史,以学士徐元文、叶方蔼、庶子张玉书为总裁。丁酉,上幸保定县行围。甲辰,以徐治都为湖广提督。将军穆占击吴国贵於永州,败之,复永州、道州、永明。己酉,上还宫。戊午,赐归允肃等百五十一人进士及第出身有差。庚申,岳州阵殁诸将丧至,遣侍卫迎奠。福建阵没将士丧至亦如之。
xià sì yuè bǐng yín, yǐ yáng mào xūn wèi sì chuān zǒng dū, zhù yún yáng. wù chén, yǐ wàn zhèng sè wèi fú jiàn shuǐ shī tí dū. jǐ mǎo, hàn shén, shàng bù dǎo yú tiān tán. shì rì, dà yǔ. mǎng yī tú jī wú shì cóng yú xún zhōu, bài zǒu zhī. rén yín, shàng chū fù chéng mén guān hé.
夏四月丙寅,以杨茂勋为四川总督,驻郧阳。戊辰,以万正色为福建水师提督。己卯,旱甚,上步祷於天坛。是日,大雨。莽依图击吴世琮於浔州,败走之。壬寅,上出阜成门观禾。
wǔ yuè gēng xū, liú guó xuān fàn jiāng dōng qiáo, lài tǎ dà zhàn bài zhī.
五月庚戌,刘国轩犯江东桥,赖塔大战败之。
liù yuè xīn wèi, zhào yuē:" shèng zhì zhī shì, yú yī yú sān. gài cāng lǐn zú ér lǐ jiào xìng, shuǐ hàn nǎi kě wú yú. bǐ wén xiǎo mín bù zhī jī xù, yī féng qiàn suì, lǜ zhì liú yí. fū xìng jiǎn huà mín, shí shí yòng lǐ, wéi liáng yǒu sī shì lài. dū fǔ děng qí xuǎn lì jiào mín, yòng fù zhèn yì." jǐ mǎo, yǐ xī fú wèi méng gǔ dū tǒng.
六月辛未,诏曰:“盛治之世,馀一馀三。盖仓廪足而礼教兴,水旱乃可无虞。比闻小民不知积蓄,一逢歉岁,率致流移。夫兴俭化民,食时用礼,惟良有司是赖。督抚等其选吏教民,用副朕意。”己卯,以希佛为蒙古都统。
qiū qī yuè jiǎ wǔ, jìn fǔ shū bào huái yáng bà gōng chéng, hé chū tián dì, zhāo mín zhǒng zhī. dīng wèi, shàng shì chún qīn wáng lóng xǐ jí. lóng xǐ hōng. yǐ mǎo, é chǔ bài wú shì cóng yú nán níng, shì cóng dùn. gēng shēn, jīng shī dì zhèn, zhào fā nèi tǎng shí wàn zhèn xù, bèi zhèn lú shè guān xiū zhī. rén xū, zhào tíng chén yù yuē:" zhèn gōng bù dé, zhèng zhì wèi xié, zhì zī dì zhèn shì jǐng. sǒng xī mí níng, qín qiú zhì zāi zhī yóu. qǐ mù mín zhī guān kē qǔ yǐ xíng mèi yú? dà chén huò péng dǎng bǐ zhōu yǐn yòng sī rén yú? lǐng bīng guān fén lüè wù jìn yú? juān zū gěi fù bù yǐ shí yú? wèn xíng guān tīng sòng huò wǎng píng mín yú? wáng gōng dà chén wèi néng shù qí xià zhì qīn xiǎo mín yú? yǒu yī yú cǐ, jiē zú zhì zāi. wéi zài dà fǎ ér xiǎo lián, zhèng píng ér sòng lǐ, shù jī yǎng gé qióng cāng, mǐ xiāo lì lì. yòng shì zhāo bù zhèn xīn, yuán yǔ zhōng wài dà xiǎo chén gōng gòng miǎn zhī."
秋七月甲午,靳辅疏报淮扬壩工成,涸出田地,招民种之。丁未,上视纯亲王隆禧疾。隆禧薨。乙卯,额楚败吴世琮於南宁,世琮遁。庚申,京师地震,诏发内帑十万赈恤,被震庐舍官修之。壬戌,召廷臣谕曰:“朕躬不德,政治未协,致兹地震示警。悚息靡宁,勤求致灾之由。岂牧民之官苛取以行媚欤?大臣或朋党比周引用私人欤?领兵官焚掠勿禁欤?蠲租给复不以实欤?问刑官听讼或枉平民欤?王公大臣未能束其下致侵小民欤?有一於此,皆足致灾。惟在大法而小廉,政平而讼理,庶几仰格穹苍,弭消沴戾。用是昭布朕心,原与中外大小臣工共勉之。”
bā yuè guǐ hài shuò, jiāng jūn mù zhàn fù xīn níng. jiǎ zǐ, fù hóng liè fù liǔ chéng róng xiàn. gēng chén, tí dū zhào guó zuò jiāng jūn lín xìng zhū dà pò wú guó guì yú wǔ gāng, guó guì sǐ, fù wǔ gāng zhōu.
八月癸亥朔,将军穆占复新宁。甲子,傅弘烈复柳城、融县。庚辰,提督赵国祚、将军林兴珠大破吴国贵於武冈,国贵死,复武冈州。
jiǔ yuè gēng xū, yǐ dì zhèn dǎo yú tiān tán. xīn hài, mìng jiǎn qīn wáng lǎ bù shǒu guì lín. jiǎ yín, jīn guāng zǔ zhí pàn zhèn zǔ zé qīng sòng jīng, jí qí zi liáng pián zhé zhū zhī.
九月庚戌,以地震祷於天坛。辛亥,命简亲王喇布守桂林。甲寅,金光祖执叛镇祖泽清送京,及其子良楩磔诛之。
dōng shí yuè xīn wèi, zhào jiāng jūn zhāng yǒng wáng jìn bǎo, tí dū zhào liáng dòng sūn sī kè qǔ sì chuān. wáng jìn bǎo zhào liáng dòng xíng. guǐ wèi, wáng jìn bǎo kè wǔ guān, fù fèng xiàn. zhào liáng dòng fù liǎng dāng.
冬十月辛未,诏将军张勇、王进宝,提督赵良栋、孙思克取四川。王进宝、赵良栋行。癸未,王进宝克武关,复凤县。赵良栋复两当。
shí yī yuè wù xū, wáng jìn bǎo jī pàn jiāng wáng píng fān, dùn zhī guǎng yuán, fù hàn zhōng. gēng zǐ, zhào liáng dòng fù lüè yáng, jìn kè yáng píng guān. dīng yǒu, yǐ xǔ zhēn wèi jiāng xī tí dū.
十一月戊戌,王进宝击叛将王屏藩,遁之广元,复汉中。庚子,赵良栋复略阳,进克阳平关。丁酉,以许贞为江西提督。
shí èr yuè rén xū, yǐ cài yù róng wèi suí yuǎn jiāng jūn, jìn dìng yún guì. jiāng jūn fú ní lēi wú dān kè liáng hé guān, zéi jiāng hán jìn qīng dùn, fù xīng ān píng lì zǐ yáng shí quán hàn yīn xún yáng bái hé jí yún yáng zhī zhú shān zhú xī. dīng mǎo, shàng xìng nán yuàn. xīn wèi, zhào ān qīn wáng yuè lè lǜ lín xìng zhū bān shī. rén wǔ, shòu zhào liáng dòng yǒng lüè jiāng jūn. yǐ chǒu, xiá jì tài miào.
十二月壬戌,以蔡毓荣为绥远将军,进定云、贵。将军佛尼勒、吴丹克梁河关,贼将韩晋卿遁,复兴安、平利、紫阳、石泉、汉阴、洵阳、白河及郧阳之竹山、竹溪。丁卯,上幸南苑。辛未,诏安亲王岳乐率林兴珠班师。壬午,授赵良栋勇略将军。乙丑,祫祭太庙。
shì suì, miǎn shùn tiān jiāng nán shān dōng shān xī hé nán zhè jiāng hú guǎng děng shěng èr bǎi liù shí yī zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiǎn liú qiú ān nán rù gòng.
是岁,免顺天、江南、山东、山西、河南、浙江、湖广等省二百六十一州县灾赋有差。朝鲜、琉球、安南入贡。
shí jiǔ nián gēng shēn chūn zhēng yuè jiǎ wǔ, zhào liáng dòng fù lóng ān fǔ, jìn zhì mián zhú, wěi xún fǔ zhāng wén děng yíng jiàng, suì rù chéng dū. zhào yǐ liáng dòng wèi yún guì zǒng dū. wáng jìn bǎo kè cháo tiān guān, fù guǎng yuán, wáng píng fān yì sǐ, shēng qín wú zhī mào. rén zǐ, shàng xìng gǒng huá chéng, qiǎn nèi dà chén cì diàn zhāo xūn gōng tú lài mù.
十九年庚申春正月甲午,赵良栋复龙安府,进至绵竹,伪巡抚张文等迎降,遂入成都。诏以良栋为云贵总督。王进宝克朝天关,复广元,王屏藩缢死,生擒吴之茂。壬子,上幸巩华城,遣内大臣赐奠昭勋公图赖墓。
èr yuè xīn yǒu shuò, zhào wú dān huì zhào liáng dòng jìn qǔ yún nán, wáng jìn bǎo zhèn sì chuān, lēi ěr jǐn qǔ chóng qìng, xú zhì dōu shǒu jīng zhōu. yǐ chǒu, fú ní lēi shōu shùn qìng fǔ, tóng chuān zhōng jiāng nán bù péng xiàn guǎng ān xī chōng zhū xiàn xī xià. dīng mǎo, zhào mǎng yī tú dū mǎ jiǔ yù jīn guāng zǔ gāo chéng yīn jìn bīng yún nán. jǐ sì, shàng xìng nán yuàn. bǐng zǐ, dà yuè. yǐ yú chéng lóng wèi zhí lì xún fǔ. xú zhì dōu dà bài pàn jiāng yáng lái jiā, fù wū shān, jìn qǔ kuí zhōu. yáng mào xūn fù dà chāng dà níng. guǐ wèi, wàn zhèng sè bài hǎi kòu yú hǎi tán.
二月辛酉朔,诏吴丹会赵良栋进取云南,王进宝镇四川,勒尔锦取重庆,徐治都守荆州。乙丑,佛尼勒收顺庆府,潼川、中江、南部、蓬县、广安、西充诸县悉下。丁卯,诏莽依图督马九玉、金光祖、高承荫进兵云南。己巳,上幸南苑。丙子,大阅。以于成龙为直隶巡抚。徐治都大败叛将杨来嘉,复巫山,进取夔州。杨茂勋复大昌、大宁。癸未,万正色败海寇於海坛。
sān yuè xīn mǎo, wú dān fù chóng qìng, dá zhōu fèng xiāng zhū zhōu xiàn xī dìng. yáng lái jiā jiàng, sòng jīng. yǐ wèi, yǐ yī pì wèi yún nán xún fǔ. dīng yǒu, ān qīn wáng yuè yuè shī xuán, shàng láo yú lú gōu qiáo. xīn chǒu, mǎ chéng yīn yòu zhí fù hóng liè. xiān shì, mǎ xióng jù liǔ zhōu, sǐ, qí zi chéng yīn yǐ liǔ zhōu jiàng. zhì shì, fù pàn, zhí hóng liè sòng guì yáng, bù qū, sǐ zhī. píng nán jiāng jūn lài tǎ fù tóng shān, mìng shǒu cháo zhōu bèi chéng yīn. wàn zhèng sè jī hǎi kòu yú píng hǎi ào, kè zhī, jìn kè méi zhōu nán rì chóng wǔ zhū ào. zhū tiān guì jiàng. lā hǎ dá jī liú guó xuān, bài zhī, dùn xià mén. wěi jiāng sū kān yíng jiàng, jìn píng yù zhōu shí mǎ hǎi chéng mǎ zhōu děng shí jiǔ zhài, fù xié wú xīng zuò qǔ jīn mén. jǐ yǒu, chá ní xià chén lóng guān, cài yù róng fù tóng rén.
三月辛卯,吴丹复重庆,达州、奉乡诸州县悉定。杨来嘉降,送京。乙未,以伊辟为云南巡抚。丁酉,安亲王岳乐师旋,上劳於芦沟桥。辛丑,马承荫诱执傅弘烈。先是,马雄踞柳州,死,其子承荫以柳州降。至是,复叛,执弘烈送贵阳,不屈,死之。平南将军赖塔复铜山,命守潮州备承荫。万正色击海寇於平海岙,克之,进克湄州、南日、崇武诸岙。朱天贵降。拉哈达击刘国轩,败之,遁厦门。伪将苏堪迎降,进平玉洲、石马、海澄、马州等十九寨,复偕吴兴祚取金门。己酉,察尼下辰龙关,蔡毓荣复铜仁。
xià sì yuè gēng shēn shuò, yǐ lài tǎ wèi mǎn zhōu dū tǒng. guǐ hài, mù zhàn dǒng wèi guó bài wú yīng qí, fù yuán zhōu jìng zhōu, jìn fù lí píng. dīng mǎo, shàng yǐ xué shì zhāng yīng děng gòng fèng nèi tíng, rì bèi gù wèn, xià bù yōu xù, gāo shì qí dù nè jūn shòu hàn lín guān. jǐ sì, mìng nán shū fáng hàn lín měi rì wǎn jiǎng tōng jiàn. bǐng zǐ, shàng qí yǔ tiān tán, yì rì, yǔ. jǐ mǎo, bān xíng shàng shū jiǎng yì. wáng jìn bǎo yǐ bìng huí gù yuán, yǐ qí zi zǒng bīng yòng yǔ tǒng jūn zhù bǎo níng. gēng chén, zōng rén fǔ jìn yù dié.
夏四月庚申朔,以赖塔为满洲都统。癸亥,穆占、董卫国败吴应麒,复沅州、靖州,进复黎平。丁卯,上以学士张英等供奉内廷,日备顾问,下部优叙,高士奇、杜讷均授翰林官。己巳,命南书房翰林每日晚讲通鉴。丙子,上祈雨天坛,翌日,雨。己卯,颁行尚书讲义。王进宝以病回固原,以其子总兵用予统军驻保宁。庚辰,宗人府进玉牒。
wǔ yuè rén chén, mìng gān sù xún fǔ zhì lán zhōu. yǐ sì, mǎng yī tú huì jūn tǎo mǎ chéng yīn, fù jiàng, mìng zhí sòng jīng shī. jǐ yǒu, shān hǎi guān shè guān shōu shuì.
五月壬辰,命甘肃巡抚治兰州。乙巳,莽依图会军讨马承荫,复降,命执送京师。己酉,山海关设关收税。
liù yuè jiǎ zǐ, cài yù róng fù sī nán. dīng chǒu, mìng wǔ chéng zhōu chǎng zài zhǎn sān yuè, qiǎn tài yī guān sān shí yuán fēn zhì jī mín jí yì. rén wǔ, fù dū tǒng mǎ ěr hā qí yíng zǒng mǎ shùn dé yǐ zòng bīng shā rén lùn zuì.
六月甲子,蔡毓荣复思南。丁丑,命五城粥厂再展三月,遣太医官三十员分治饥民疾疫。壬午,副都统马尔哈齐、营总马顺德以纵兵杀人论罪。
qiū qī yuè jiǎ wǔ, tíng juān nà guān kǎo xuǎn kē dào. bāo xù fú jiàn zǒng dū fàn chéng mó guǎng xī xún fǔ mǎ xióng zhèn, zèng guān yǔ shì yīn. yǐ sì, yǐ zhé ěr kěn wèi zuǒ dōu yù shǐ. jǐ yǒu, jiě shùn chéng jùn wáng lēi ěr jǐn dà jiàng jūn, chè hái jīng.
秋七月甲午,停捐纳官考选科道。褒恤福建总督范承谟、广西巡抚马雄镇,赠官予谥荫。乙巳,以折尔肯为左都御史。己酉,解顺承郡王勒尔锦大将军,撤还京。
bā yuè wù chén, shàng yù jīng yán. jǐ sì, mìng lài tǎ yí zhù guǎng zhōu, yǐ bó jì jūn yì zhī. wù yín, dà xué shì suǒ é tú miǎn. rén wǔ, jiāng jūn mǎng yī tú zú yú jūn, yǐ lēi bèi dài zhī. jiǎ shēn, shàng zhī xìn yǐ shǔ rén wáng guó guāng jié gào qí zuì, shàn shā zhī, zhào cì zhī xìn sǐ. qí dì zhī jié, qí dǎng lǐ tiān zhí, jiē fú zhū, jiā kǒu hù hái jīng shī.
八月戊辰,上御经筵。己巳,命赖塔移驻广州,以博济军益之。戊寅,大学士索额图免。壬午,将军莽依图卒於军,以勒贝代之。甲申,尚之信以属人王国光讦告其罪,擅杀之,诏赐之信死。其弟之节,其党李天植,皆伏诛,家口护还京师。
rùn bā yuè yǐ wèi, mìng gè jiàng shuài shàn fǔ lǜ qí jūn shì. rén zǐ, yǐ wáng yǒng yù wéi guǎng dōng jiāng jūn.
闰八月乙未,命各将帅善抚绿旗军士。壬子,以王永誉为广东将军。
jiǔ yuè guǐ hài, wú shì fán shǐ qí jiāng xià guó zhù mǎ bǎo qián kòu sì chuān, tán hóng fù pàn yīng zhī, lián xiàn lú zhōu yǒng níng, kuí zhōu tǔ fěi yīng zhī. mìng jiāng jūn wú dān gá ěr hàn, tí dū fàn dá lǐ xú zhì dōu fēn dào tǎo zhī. yǐ chǒu, yǐ lài tǎ wèi píng nán dà jiàng jūn, lǜ shī jìn yún nán. wù yín, wú dān fù lú zhōu.
九月癸亥,吴世璠使其将夏国柱、马宝潜寇四川,谭弘复叛应之,连陷泸州、永宁,夔州土匪应之。命将军吴丹、噶尔汉,提督范达理、徐治都分道讨之。乙丑,以赖塔为平南大将军,率师进云南。戊寅,吴丹复泸州。
dōng shí yuè, rén huái shī shǒu, bà wú dān, yǐ è kè jì hā lǐng qí jūn. wù xū, yǐ ā mì dá wèi méng gǔ dū tǒng. gá ěr hàn fù wū shān. rén yín, dà jiàng jūn kāng qīn wáng jié shū shī xuán, shàng jiāo láo zhī. wù shēn, zhāng tài mù zhàn bài wú shì fán yú zhèn yuǎn. gá ěr hàn jī tán hóng yú tiě kāi xiá, bài zhī. shì yuè, wáng dà chén yì shàng shī xíng wán wù zhī wáng bèi lè dà chén zuì. dé zhǐ, lēi ěr jǐn gé qù wáng jué, jí mò B4 jìn. shàng shàn chá ní jūn gé qù bèi lè. lán bù gé qù zhèn guó gōng. zhū mǎn gé qù dū tǒng, lì jiǎo. yú gè chǐ guān duó shì zhí biān zé jí mò yǒu chà.
冬十月,仁怀失守,罢吴丹,以鄂克济哈领其军。戊戌,以阿密达为蒙古都统。噶尔汉复巫山。壬寅,大将军康亲王杰书师旋,上郊劳之。戊申,彰泰、穆占败吴世璠於镇远。噶尔汉击谭弘於铁开峡,败之。是月,王大臣议上师行玩误之王贝勒大臣罪。得旨,勒尔锦革去王爵,籍没B4禁。尚善、察尼均革去贝勒。兰布革去镇国公。朱满革去都统,立绞。馀各褫官、夺世职、鞭责、籍没有差。
shí yī yuè bǐng chén shuò, dōng zhì, sì tiān yú yuán qiū. huì xīng jiàn, zhào qiú zhí yán. jiǎ zǐ, bèi zǐ zhāng tài jìn fù píng yuè, suì rù guì yáng. nì qú wú shì fán jí wú yīng qí děng yè dùn. ān shùn shí qiān dū yún sān fǔ jiē xià. gēng wǔ, yǐ dá hā lǐ wèi méng gǔ dū tǒng. bǐng zǐ, chuān běi zǒng bīng gāo mèng bài péng shí hēng yú nán xī qiáo, fù yíng shān, jìn wéi líng jiù zhài, zhǎn wěi jiāng wèi qīng wǔ. jiǎ shēn, tí dū zhōu bo shì fù sī nán.
十一月丙辰朔,冬至,祀天於圜丘。彗星见,诏求直言。甲子,贝子彰泰进复平越,遂入贵阳。逆渠吴世璠及吴应麒等夜遁。安顺、石阡、都匀三府皆下。庚午,以达哈里为蒙古都统。丙子,川北总兵高孟败彭时亨於南溪桥,复营山,进围灵鹫寨,斩伪将魏卿武。甲申,提督周卜世复思南。
shí èr yuè rén chén, yǐ xú yuán wén wèi zuǒ dōu yù shǐ. jiǎ wǔ, gāo mèng fù qú xiàn. yǐ wèi, tí dū sāng é dà bài wú shì fán yú yǒng níng, zhuī zhì tiě suǒ qiáo, zéi fén qiáo dùn. tǔ guān lóng tiān yòu shā qǐ lóng zào pán jiāng fú qiáo jì dà jūn. rén yín, gāo mèng fù guǎng ān zhōu. gēng xū, yǐ hǎo yù wèi guǎng xī xún fǔ. guǐ chǒu, xiá jì tài miào.
十二月壬辰,以徐元文为左都御史。甲午,高孟复渠县。乙未,提督桑峨大败吴世璠於永宁,追至铁索桥,贼焚桥遁。土官龙天祐、沙起龙造盘江浮桥济大军。壬寅,高孟复广安州。庚戌,以郝浴为广西巡抚。癸丑,祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán shān dōng shān xī shǎn xī jiāng xī fú jiàn hú guǎng děng shěng yī bǎi bā shí liù zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiǎn liú qiú rù gòng.
是岁,免直隶、江南、山东、山西、陕西、江西、福建、湖广等省一百八十六州县灾赋有差。朝鲜、琉球入贡。
èr shí nián xīn yǒu chūn zhēng yuè rén shēn, pàn jiāng lǐ běn shēn jiàng, xiè sòng jīng shī. guǐ yǒu, zǒng bīng gāo mèng fù dá zhōu. jiǎ xū, jiāng jūn gá ěr hàn fù yún yáng, tán hóng sǐ, jìn fù zhōng zhōu wàn xiàn kāi xiàn. yǐ hài, mìng shì láng wēn dài zhì tōng zhōu yùn hé. bǐng zǐ, jiāng jūn mù zhàn tí dū zhào lài jī xià guó xiāng děng, zǒu zhī, fù píng yuǎn. xīn sì, zēng zhì jiǎng guān. zhào fǎ sī shèn xíng. shì yuè, zhèng jǐn sǐ, qí zi kè shuǎng jì lǐng suǒ bù.
二十年辛酉春正月壬申,叛将李本深降,械送京师。癸酉,总兵高孟复达州。甲戌,将军噶尔汉复云阳,谭弘死,进复忠州、万县、开县。乙亥,命侍郎温代治通州运河。丙子,将军穆占、提督赵赖击夏国相等,走之,复平远。辛巳,增置讲官。诏法司慎刑。是月,郑锦死,其子克塽继领所部。
èr yuè jǐ chǒu, bèi zǐ zhāng tài shī zhì ān nán wèi, jī zéi jiāng xiàn yù yú jiāng xī pō. zéi liè xiàng zhèn jù zhàn. guān bīng fēn sān duì fèn jī, dà pò zhī. zéi dùn, gōng tú dá hàn tài zhuī jī, fù bài zhī, fù pǔ ān zhōu xīn xīng suǒ. rén chén, fù dū tǒng mǎng yì lù bài zéi zhāng zú fǎ děng yú sān shān. jiǎ wǔ, zhào fán sān fān wǎng shì wèi mín hài zhě xī chú zhī. juān fèng tiān yán yǐn. dà jiàng jūn lài tǎ shī zhì guǎng xī, dà pò zéi yú huáng cǎo bà, fù ān lóng, rù qǔ jìng. gāo mèng fù dōng xiāng, bài péng shí hēng yú yuè chéng zhài. wù xū, zēng qīn tiān jiàn mǎn jiān fù yī yuán. dū tǒng xī fú mǎ jī shuò tǎ fù mǎ lóng zhōu yáng lín chéng, rù sōng míng zhōu, zéi dùn. mù zhàn fù qián xī dà dìng, zhǎn qí wěi jiāng zhāng wéi jiān. yǐ sì, bèi zǐ zhāng tài dà jiàng jūn lài tǎ jiāng jūn cài yù róng xiān hòu rù diān. zéi jiāng hú guó bǐng liú qǐ lóng yíng jù, guān jūn fēn jī bài zhī, zhǎn guó bǐng qǐ lóng. xīn hài, yè xiào líng.
二月己丑,贝子彰泰师至安南卫,击贼将线緎於江西坡。贼列象阵拒战。官兵分三队奋击,大破之。贼遁,公图、达汉泰追击,复败之,复普安州、新兴所。壬辰,副都统莽奕禄败贼张足法等於三山。甲午,诏凡三藩往事为民害者悉除之。蠲奉天盐引。大将军赖塔师至广西,大破贼於黄草壩,复安笼,入曲靖。高孟复东乡,败彭时亨於月城寨。戊戌,增钦天监满监副一员。都统希福、马缉、硕塔复马龙州、杨林城,入嵩明州,贼遁。穆占复黔西、大定,斩其伪将张维坚。乙巳,贝子彰泰、大将军赖塔、将军蔡毓荣先后入滇。贼将胡国柄、刘起龙迎拒,官军分击败之,斩国柄、起龙。辛亥,谒孝陵。
sān yuè jiǎ chén, xuān wēi jiāng jūn è kè jì hā yǐ shī yuán jiàn chāng zì hé. zhào yǐ jué luó jì hā lǐ dài zhī. xīn yǒu, zàng rén xiào huáng hòu xiào zhāo huáng hòu yú chāng ruì shān líng. zhào xíng zài pī yuè zhāng zòu, lìng dà xué shì shěn jiào. rén xū, hú guó zhù fàn jiàn chāng, jiāng jūn fú ní lēi jī zǒu zhī, fù mǎ hú. guǐ hài, mǎ bǎo qì zūn yì, fàn lú xù. zhào fú ní lēi zhào liáng dòng jí jī diān zéi, wù lìng huí yuán. bǐng yín, zèng xù fú jiàn sǐ shì yùn shǐ gāo tiān jué zhī fǔ zhāng ruì wǔ děng guān yīn. wù chén, tǔ guān lù dào qīng yǐ yǒng níng jiàng. guǐ yǒu, shàng fèng tài huáng tài hòu xìng zūn huà tāng quán.
三月甲辰,宣威将军鄂克济哈以失援建昌自劾。诏以觉罗纪哈里代之。辛酉,葬仁孝皇后、孝昭皇后於昌瑞山陵。诏行在批阅章奏,令大学士审校。壬戌,胡国柱犯建昌,将军佛尼勒击走之,复马湖。癸亥,马宝弃遵义,犯泸、叙。诏佛尼勒、赵良栋急击滇贼,勿令回援。丙寅,赠恤福建死事运使高天爵、知府张瑞午等官荫。戊辰,土官陆道清以永宁降。癸酉,上奉太皇太后幸遵化汤泉。
xià sì yuè jiǎ chén shuò, wáng yòng yǔ fù nà xī jiāng ān rén huái hé jiāng. jǐ yǒu, bèi zǐ zhāng tài qiǎn shǐ zhāo fǔ zhū lù, wǔ dìng dà lǐ lín ān yǒng shùn yáo ān jiē jiàng. rén zǐ, shàng fèng tài huáng tài hòu hái gōng.
夏四月甲辰朔,王用予复纳谿、江安、仁怀、合江。己酉,贝子彰泰遣使招抚诸路,武定、大理、临安、永顺、姚安皆降。壬子,上奉太皇太后还宫。
wǔ yuè guǐ chǒu shuò, tí dū zhōu bo shì qǔ zūn yì, jiàng wěi guān jīn shì jùn děng, fù zhēn ān zhōu rén huái tóng zǐ suí yáng děng xiàn. jǐ wèi, qiǎn guān chá yuè méng gǔ sū ní tè děng qí bèi hàn zāi zhuàng. yǐ chǒu, zhào xíng qǔ zhōu xiàn céng xiàn zéi zhōng zhě wù xuǎn kē dào. xīn sì, dà jiàng jūn bèi zǐ zhāng tài bào dǐ yún nán shěng chéng, wěi jiāng lǐ fā měi yǐ hè qìng lì jiāng èr fǔ jiàng.
五月癸丑朔,提督周卜世取遵义,降伪官金仕俊等,复真安州、仁怀、桐梓、绥阳等县。己未,遣官察阅蒙古苏尼特等旗被旱灾状。乙丑,诏行取州县曾陷贼中者勿选科道。辛巳,大将军贝子彰泰报抵云南省城,伪将李发美以鹤庆、丽江二府降。
liù yuè wù zǐ, chú shān xī shǎn xī fáng hào yín.
六月戊子,除山西、陕西房号银。
qiū qī yuè dīng sì, yǐ lǐ bù shàng shū guō sì hǎi jiān guǎn xíng bù. gēng shēn, zhào sì chuān mín tián wèi biàn bīng suǒ zhàn zhě chá hái zhī. xīn yǒu, dū tǒng xī fú tí dū sāng é jī mǎ bǎo yú wū mù shān, dà bài zhī. mǎ bǎo jiàng, xiè sòng jīng shī zhū zhī. yǐ chǒu, zhào liáng dòng qiǎn zǒng bīng lǐ fāng shù jī bài hú guó zhù, fù jiàn chāng, rù yún nán. wù chén, zhào tú hǎi lǜ wáng fǔ chén hái jīng. rén shēn, cì yàn yíng tái, yuán wài láng yǐ shàng jiē yǔ yān, cì sī cǎi bì. jǐ mǎo, yǐ shī láng wèi fú jiàn shuǐ shī tí dū, guī qǔ tái wān, gǎi wàn zhèng sè lù lù tí dū.
秋七月丁巳,以礼部尚书郭四海兼管刑部。庚申,诏四川民田为弁兵所占者察还之。辛酉,都统希福、提督桑峨击马宝於乌木山,大败之。马宝降,械送京师诛之。乙丑,赵良栋遣总兵李芳述击败胡国柱,复建昌,入云南。戊辰,诏图海率王辅臣还京。壬申,赐宴瀛台,员外郎以上皆与焉,赐纟采币。己卯,以施琅为福建水师提督,规取台湾,改万正色陆路提督。
bā yuè xīn sì shuò, rì yǒu shí zhī. yǐ sì, shàng yù jīng yán.
八月辛巳朔,日有食之。乙巳,上御经筵。
jiǔ yuè xīn hài, shàng xún xìng jī diān. gù píng nán wáng shàng kě xǐ sàng zhì tōng zhōu, cì yín bā qiān liǎng, qiǎn guān diàn chá guǒ. wù wǔ, shàng cì xióng xiàn, zhào jiàn zhī zhōu wú jiàn, wèn hún hé shuǐ jué jū mín bèi zāi zhuàng. bǐng yín, shàng hái jīng. zhào tíng běn nián qiū jué. rén shēn, fù yùn dīng gōng yín.
九月辛亥,上巡幸畿甸。故平南王尚可喜丧至通州,赐银八千两,遣官奠茶果。戊午,上次雄县,召见知州吴鉴,问浑河水决居民被灾状。丙寅,上还京。诏停本年秋决。壬申,复运丁工银。
dōng shí yuè guǐ wèi, piān yuán xún fǔ hán shì qí bài zéi jiāng huáng míng yú gǔ zhōu. jiǎ shēn, é lǔ tè gá ěr dān rù gòng. yǐ yǒu, dà xué shì tú hǎi shī xuán, shàng jiā láo zhī. rén chén, zhào chè píng nán jìng nán liǎng fān biàn bīng hái jīng. guǐ mǎo, zhào miǎn tǔ lǔ fān gòng quǎn mǎ.
冬十月癸未,偏沅巡抚韩世琦败贼将黄明於古州。甲申,额鲁特噶尔丹入贡。乙酉,大学士图海师旋,上嘉劳之。壬辰,诏撤平南、靖南两藩弁兵还京。癸卯,诏免吐鲁番贡犬马。
shí yī yuè xīn hài, zhào cóng zéi zhū rén, chú xiǎn kàng wáng shī wài, yú jù xuē guān fàng hái. yǐ nuò mài wèi hàn jūn dū tǒng. guǐ hài, dìng yuǎn píng kòu dà jiàng jūn bèi zǐ zhāng tài píng nán dà jiàng jūn dū tǒng lài tǎ yǒng lüè jiāng jūn zǒng dū zhào liáng dòng suí yuǎn jiāng jūn zǒng dū cài yù róng shū bào wáng shī yú shí yuè èr shí bā rì rù yún nán chéng, wú shì fán zì shā, chuán shǒu, wú sān guì xī hái, shì zhōng wài, zhū wěi xiāng fāng guāng chēn, yú dǎng jiàng, yún nán píng. shì rì, yǐ zhāo gào xiào líng, chē jià cì jì zhōu. dīng mǎo, jì xiào líng. xīn wèi, zhào bèi zǐ zhāng tài jiāng jūn zhào liáng dòng hái jīng. yǐ hài, shàng liè yú nán shān, fā shǐ yì sān hǔ. jǐ mǎo, huí luán.
十一月辛亥,诏从贼诸人,除显抗王师外,馀俱削官放还。以诺迈为汉军都统。癸亥,定远平寇大将军贝子彰泰、平南大将军都统赖塔、勇略将军总督赵良栋、绥远将军总督蔡毓荣疏报王师於十月二十八日入云南城,吴世璠自杀,传首,吴三桂析骸,示中外,诛伪相方光琛,馀党降,云南平。是日,以昭告孝陵,车驾次蓟州。丁卯,祭孝陵。辛未,召贝子彰泰、将军赵良栋还京。乙亥,上猎於南山,发矢殪三虎。己卯,回銮。
shí èr yuè wù zǐ, shè mǎn zhōu jiāng jūn zhù jīng zhōu, hàn jūn jiāng jūn zhù hàn zhōng. guǐ sì, qún chén qǐng shàng zūn hào. chì yuē:" zì nì zéi chàng luàn, yǒu mín xiǎng yìng, shī lǚ pí yú zhēng diào, lǘ yán bì yú zhuǎn shū. jiā yǐ shuǐ hàn pín réng, zāi yì dié jiàn. cǐ jiē zhèn gōng bù dé suǒ zhì. lài zōng shè zhī líng, xuē píng shù niè. fāng dāng dēng jìn xián liáng, yǔ mín xiū xī, ér nǎi chǐ rán zì zú, wèi wú wèi zhī rùn sè, néng wù nǜ hū! qí wù xíng." bǔ guǎng xī xiāng shì. wù xū, dà xué shì tú hǎi zú. jǐ hài, shàng yù tài hé mén shòu hè, xuān jié zhōng wài. guǐ mǎo, jiā shang tài huáng tài hòu huáng tài hòu huī hào, bān fā ēn zhào, cì zōng shì, lài wài fān, yǔ fēng zèng, guǎng jiě é, jǔ yǐn yì, jīng jié xiào, xù gū dú, zuì fēi cháng shè bù yuán zhě xī shè chú zhī. yǐ yú chéng lóng wèi jiāng nán jiāng xī zǒng dū, wú xīng zuò wèi guǎng dōng guǎng xī zǒng dū. dīng wèi, xiá jì tài miào.
十二月戊子,设满洲将军驻荆州,汉军将军驻汉中。癸巳,群臣请上尊号。敕曰:“自逆贼倡乱,莠民响应,师旅疲於征调,闾阎敝於转输。加以水旱频仍,灾异叠见。此皆朕躬不德所致。赖宗社之灵,削平庶孽。方当登进贤良,与民休息,而乃侈然自足,为无谓之润色,能勿恧乎!其勿行。”补广西乡试。戊戌,大学士图海卒。己亥,上御太和门受贺,宣捷中外。癸卯,加上太皇太后、皇太后徽号,颁发恩诏,赐宗室,赉外藩,予封赠,广解额,举隐逸,旌节孝,恤孤独,罪非常赦不原者悉赦除之。以于成龙为江南江西总督,吴兴祚为广东广西总督。丁未,祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī shān dōng shān xī zhè jiāng fú jiàn děng shěng qī shí wǔ zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. dīng hù yī qiān qī bǎi èr shí sān wàn, zhēng yín èr qiān èr bǎi yī shí bā wàn sān qiān qī bǎi liù shí liǎng yǒu qí. yán chá kè yín èr bǎi sān shí jiǔ wàn jiǔ qiān sì bǎi liù shí bā liǎng. zhù qián èr wàn sān qiān yī bǎi sān shí jiǔ wàn. cháo xiǎn è lǔ tè rù gòng.
是岁,免直隶、江南、江西、山东、山西、浙江、福建等省七十五州县灾赋有差。丁户一千七百二十三万,徵银二千二百一十八万三千七百六十两有奇。盐、茶课银二百三十九万九千四百六十八两。铸钱二万三千一百三十九万。朝鲜、厄鲁特入贡。