cái néng dà xiǎo, qí zhǔn bù tóng. liàng lì ér shòu, suǒ rèn nǎi jì. huò yuē: rén cái yǒu néng dà ér bù néng xiǎo, yóu hán niú zhī dǐng bù kě yǐ pēng jī yú yǐ wèi cǐ fēi míng yě. fū néng zhī wèi yán, yǐ dìng zhī chēng qǐ yǒu néng dà ér bù néng xiǎo hū? fán suǒ wèi néng dà ér bù néng xiǎo, qí yǔ chū yú xìng yǒu kuān jí xìng yǒu kuān jí, gù yí yǒu dà xiǎo. kuān hóng zhī rén, yí wèi jùn guó, shǐ xià de shī qí gōng, ér zǒng chéng qí shì jí xiǎo zhī rén, yí lǐ bǎi lǐ, shǐ shì bàn yú jǐ. rán zé jùn zhī yǔ xiàn, yì tǐ zhī dà xiǎo zhě yě yǐ shí lǐ kuān jí lùn biàn zhī, zé dāng yán dà xiǎo yì yí, bù dāng yán néng dà bù néng xiǎo yě. ruò fú jī zhī yǔ niú, yì yì tǐ zhī xiǎo dà yě, gù dǐng yì yí yǒu dà xiǎo ruò yǐ pēng dú, zé qǐ bù néng pēng jī hū? gù néng zhì dà jùn, zé yì néng zhì xiǎo jùn yǐ. tuī cǐ lùn zhī, rén cái gè yǒu suǒ yí, fēi dú dà xiǎo zhī wèi yě.
材能大小，其准不同。量力而授，所任乃濟。或曰：人材有能大而不能小，猶函牛之鼎不可以烹雞；愚以為此非名也。夫能之為言，已定之稱；豈有能大而不能小乎？凡所謂能大而不能小，其語出於性有寬急；性有寬急，故宜有大小。寬弘之人，宜為郡國，使下得施其功，而總成其事；急小之人，宜理百里，使事辦於己。然則郡之與縣，異體之大小者也；以實理寬急論辨之，則當言大小異宜，不當言能大不能小也。若夫雞之與牛，亦異體之小大也，故鼎亦宜有大小；若以烹犢，則豈不能烹雞乎？故能治大郡，則亦能治小郡矣。推此論之，人材各有所宜，非獨大小之謂也。

fū rén cái bù tóng, néng gè yǒu yì: yǒu zì rèn zhī néng, yǒu lì fǎ shǐ rén zhī néng, yǒu xiāo xī biàn hù zhī néng, yǐ dé jiào shī rén zhī néng, yǒu xíng shì shǐ rén qiǎn ràng zhī néng, yǒu sī chá tǒu zhāi zhī néng, yǒu quán qí zhī néng, yǒu wēi měng zhī néng.
夫人材不同，能各有異：有自任之能，有立法使人之能，有消息辨護之能，以德教師人之能，有行事使人譴讓之能，有司察紏摘之能，有權奇之能，有威猛之能。

fū néng chū yú cái, cái bù tóng liàng cái néng jì shū, rèn zhèng yì yì. shì gù:
夫能出於材，材不同量；材能既殊，任政亦異。是故：

zì rèn zhī néng, qīng jié zhī cái yě, gù zài cháo yě, zé zhǒng zǎi zhī rèn wèi guó, zé jiǎo zhí zhī zhèng.
自任之能，清節之材也，故在朝也，則冢宰之任；為國，則矯直之政。

lì fǎ zhī néng, zhì jiā zhī cái yě, gù zài cháo yě, zé sī kòu zhī rèn wèi guó, zé gōng zhèng zhī zhèng.
立法之能，治家之材也，故在朝也，則司寇之任；為國，則公正之政。

jì cè zhī néng, shù jiā zhī cái yě, gù zài cháo yě, zé sān gū zhī rèn wèi guó, zé biàn huà zhī zhèng.
計策之能，術家之材也，故在朝也，則三孤之任；為國，則變化之政。

rén shì zhī néng, zhì yì zhī cái yě, gù zài cháo yě, zé zhǒng zǎi zhī zuǒ wèi guó, zé xié hé zhī zhèng.
人事之能，智意之材也，故在朝也，則冢宰之佐；為國，則諧合之政。

xíng shì zhī néng, qiǎn ràng zhī cái yě, gù zài cháo yě, zé sī kòu zhī zuǒ wèi guó, zé dū zé zhī zhèng.
行事之能，譴讓之材也，故在朝也，則司寇之佐；為國，則督責之政。

quán qí zhī néng, jì liǎ zhī cái yě, gù zài cháo yě, zé sī kōng zhī rèn wèi guó, zé yì shì zhī zhèng.
權奇之能，伎倆之材也，故在朝也，則司空之任；為國，則藝事之政。

sī chá zhī néng, zāng pǐ zhī cái yě, gù zài cháo yě, zé shī shì zhī zuǒ wèi guó, zé kè xuē zhī zhèng.
司察之能，臧否之材也，故在朝也，則師氏之佐；為國，則刻削之政。

wēi měng zhī néng, háo jié zhī cái yě, gù zài cháo yě, zé jiāng shuài zhī rèn wèi guó, zé yán lì zhī zhèng.
威猛之能，豪傑之材也，故在朝也，則將帥之任；為國，則嚴厲之政。

fán piān cái zhī rén, jiē yī wèi zhī měi gù zhǎng yú bàn yī guān, ér duǎn yú wèi yī guó. hé zhě? fū yī guān zhī rèn, yǐ yī wèi xié wǔ wèi yī guó zhī zhèng, yǐ wú wèi hé wǔ wèi. yòu guó yǒu sú huà, mín yǒu jù yì ér rén cái bù tóng, gù zhèng yǒu de shī. shì yǐ:
凡偏材之人，皆一味之美；故長於辦一官，而短於為一國。何者？夫一官之任，以一味協五味；一國之政，以無味和五味。又國有俗化，民有劇易；而人材不同，故政有得失。是以：

wáng huà zhī zhèng, yí yú tǒng dà, yǐ zhī zhì xiǎo zé yū.
王化之政，宜於統大，以之治小則迂。

biàn hù zhī zhèng, yí yú zhì fán, yǐ zhī zhì yì zé wú yì.
辨護之政，宜於治煩，以之治易則無易。

cè shù zhī zhèng, yí yú zhì nán, yǐ zhī zhì píng zé wú qí.
策術之政，宜於治難，以之治平則無奇。

jiǎo kàng zhī zhèng, yí yú zhì chǐ, yǐ zhī zhì bì zé cán.
矯抗之政，宜於治侈，以之治弊則殘。

xié hé zhī zhèng, yí yú zhì xīn, yǐ zhī zhì jiù zé xū.
諧和之政，宜於治新，以之治舊則虛。

gōng kè zhī zhèng, yí yú tǒu jiān, yǐ zhī zhì biān zé shī zhòng.
公刻之政，宜於紏奸，以之治邊則失眾。

wēi měng zhī zhèng, yí yú tǎo luàn, yǐ zhī zhì shàn zé bào.
威猛之政，宜於討亂，以之治善則暴。

jì liǎ zhī zhèng, yí yú zhì fù, yǐ zhī zhì pín zé láo ér xià kùn.
伎倆之政，宜於治富，以之治貧則勞而下困。

gù liàng néng shòu guān, bù kě bù shěn yě.
故量能授官，不可不審也。

fán cǐ zhī néng, jiē piān cái zhī rén yě. gù huò néng yán ér bù néng xíng, huò néng xíng ér bù néng yán zhì yú guó tǐ zhī rén, néng yán néng xíng, gù wèi zhòng cái zhī juàn yě. rén jūn zhī néng yì yú cǐ: gù chén yǐ zì rèn wèi néng, jūn yǐ yòng rén wèi néng chén yǐ néng yán wèi néng, jūn yǐ néng tīng wèi néng chén yǐ néng xíng wèi néng, jūn yǐ néng shǎng fá wèi néng suǒ néng bù tóng, gù néng jūn zhòng cái yě.
凡此之能，皆偏材之人也。故或能言而不能行，或能行而不能言；至於國體之人，能言能行，故為眾材之雋也。人君之能異於此：故臣以自任為能，君以用人為能；臣以能言為能，君以能聽為能；臣以能行為能，君以能賞罰為能；所能不同，故能君眾材也。