jìng kāng zhōng zhì wǔ shí.
靖康中帙五十。
qǐ jìng kāng èr nián zhēng yuè shí liù rì bǐng wǔ, jǐn qí rì.
起靖康二年正月十六日丙午,盡其日。
shí liù rì bǐng wǔ jià zài qīng chéng jìn shì duàn guāng yuǎn zhì shū yú jīn rén qǐ huí chē jià.
十六日丙午駕在青城進士段光遠致書於金人乞回車駕。
dà sòng jìn shì duàn guāng yuǎn jǐn zhāi mù cái shū xiàn yú dà jīn yuán shuài jūn qián pū cháng dú zuǒ shì chūn qiū chuán yǒu yuē: qīn rén shàn lín guó zhī bǎo yě. yòu cháng dú lǐ jì pìn yì yǒu yuē: qīng cái zhòng lǐ zé mín zuò xùn yǐ. dú zhì yú sī wèi cháng bù sān fù sī yán yǎn juàn zhǎng tàn qiè wèi fēi xián rén zhī chóu shuí néng rú cǐ yǎng ér sī zhī zài xī tài zǔ huáng dì yīng tiān míng mìng yǐ yī xùn shòu chán yǎn yǒu shén qì wèi tiān xià jūn chuàng yè chuí tǒng chóng xī lěi qià chuí èr bǎi nián dōng jiàn xī bèi nán qià běi chàng bó hǎi nèi wài xī wèi jùn xiàn shū fāng jué yù jiē wèi lín guó pìn wèn jiāo tōng luò yì dào lù qí wén yì zhòng lǐ lóng ēn dé shēn hòu fāng zhī tā guó wéi dà jīn huáng dì wèi rán bǐ nián yǐ lái běn cháo bù xìng jiān chén yòng shì huàn guān náo quán bù zhī chén shàn bì xié ér gé qí fēi xīn wǎng yǒu xiàn kě tì fǒu ér yǐn zhī dāng dào qī jūn wǎng shàng dù guó hài mín mí suǒ bù zhì jiān chén kě zhū shì mín kě diào shì yī zhì cǐ zé diào mín wèn zuì zhī shī yǒu bù dé yǐ ér jǔ yě. gōng wéi dà jīn huáng dì jǔ wèn zuì zhī shī shī hào shēng zhī dé niàn jīn shèng zhī yǒu dào mǐn sī mín zhī wú gū zōng shè zài ān shēng líng fù quán shēn hòu zhī dé. ruò hǎi hán ér chūn yù shēng chéng zhī cì. ruò tiān fù ér dì zài liǎng guó yǒng hé wàn mín yuè fú fū rú shì zé qīn rén shàn lín hé yǐ jiā yú cǐ zāi! xiān shí wǎng jià luán yú wèi mín qǐng mìng zhòng méng jīn nuò yǔ guó tōng hé cháng wèi fà fū yì suǒ bù xī kuàng yú jīn bó qǐ fù cí zāi! xiāo gàn jiāo láo bù huáng qǐn shí guān lì gēn kuò jí yú xīng huǒ jié tǎng zàng zhī suǒ jī qìng pín xià zhī suǒ yǒu gān xīn xiàn nà mò huò gǎn wéi suī kuàng dàng zhī ēn nán yǐ lùn bào ér yǒu xiàn zhī cái kǒng, huò bù fū jiǔ liú shèng jià tòng qiè mín xīn sù yè fěi xiè ér shì jūn zhī lǐ fèi yú cháo hào qì hū tiān ér tòng jūn zhī mín mǎn yú dào yǎng wàng ēn zī zài chuí zhěn niàn jì shèng jià zhī zǎo hái wèi xià mín zhī tòng qiè fū rú shì zé qīng cái zhòng lǐ hé yǐ jiā yú cǐ zāi! fú niàn guāng yuǎn cǎo máo hán shì mù yù gāo zé hán yǎng shèng yá yīn shòu qí cì yú zī yǒu nián cái shū mìng bó bào dé wú jiē jīn zī shèng jià méng chén yú wài pū suī zhì yú yī wū qì tì jí shǒu tòng xīn shén yú shù mín shàng xìng yǎng lài yuán shuài zài shēng zhī ēn. ruò tiān dì zhī wú bù fù zài yú rén wú suǒ bù róng pū shì yǐ gǎn shēn zhōng yì jī qiè zhī chéng gàn mào wēi yán yǎng qī chuí tīng fǔ cì jīn lián wú rèn āi kěn bù xuān.
大宋進士段光遠謹齋沐裁書獻於大金元帥軍前仆嘗讀左氏春秋傳有曰:親仁善鄰國之寶也。又嘗讀禮記聘義有曰:輕財重禮則民作遜矣。讀至於斯未嘗不三復斯言掩卷長嘆竊謂非賢人之儔誰能如此仰而思之在昔太祖皇帝膺天明命以揖遜受禪奄有神器為天下君創業垂統重熙累洽垂二百年東漸西被南洽北暢薄海內外悉為郡縣殊方絕域皆為鄰國聘問交通絡繹道路其聞義重禮隆恩德深厚方之他國惟大金皇帝為然比年以來本朝不幸奸臣用事宦官撓權不知陳善閉邪而格其非心罔有獻可替否而引之當道欺君罔上蠹國害民靡所不至奸臣可誅士民可吊事一至此則弔民問罪之師有不得已而舉也。恭惟大金皇帝舉問罪之師施好生之德念今聖之有道憫斯民之無辜宗社再安生靈復全深厚之德。若海涵而春育生成之賜。若天覆而地載兩國永和萬民悅服夫如是則親仁善鄰曷以加於此哉!先時枉駕鑾輿為民請命重蒙金諾與國通和常謂髮膚亦所不惜況於金帛豈復辭哉!宵旰焦勞不遑寢食官吏根括急於星火竭帑藏之所積罄貧下之所有甘心獻納莫或敢違雖曠盪之恩難以論報而有限之財恐,或不敷久留聖駕痛切民心夙夜匪懈而事君之禮廢於朝號泣呼天而痛君之民滿於道仰望恩茲再垂軫念冀聖駕之早還慰下民之痛切夫如是則輕財重禮曷以加於此哉!伏念光遠草茅寒士沐浴膏澤涵養聖涯陰受其賜於茲有年才疏命薄報德無階今茲聖駕蒙塵於外仆雖至愚噫嗚泣涕疾首痛心甚於庶民尚幸仰賴元帥再生之恩。若天地之無不覆載於人無所不容仆是以敢申忠義激切之誠干冒威嚴仰期垂聽俯賜矜憐無任哀懇不宣。
jīn rén bī liú shòu guān sǐ zhī.
金人逼劉受官死之。
liú zǐ yǔ yán fù sǐ jié yuē: wáng kǎo zì xuān fǔ shǐ bèi zhào shí yī yuè shí wǔ rì dào què shí liù rì yǐn duì shí sì bào jīn rén dù hé jí yǒu zhǐ chú tí jǔ jīng chéng sì bì shǒu yù jì ér jīn rén liǎng lù bīng báo chéng xià shèng chén gōng jù wèi bì qǔ jì wáng kǎo biàn lì jīng chéng zhī chéng dà nán shǒu bīng nuò bù.
劉子羽言父死節曰:亡考自宣撫使被召十一月十五日到闕十六日引對時巳報金人渡河即有旨除提舉京城四壁守御繼而金人兩路兵薄城下盛陳攻具為必取計亡考遍歷京城知城大難守兵懦不。
kě shì sì fāng wèi yǒu yuán shī lì yú shàng qián zòu shì shì wēi jí xū yú lǔ gǎi zuò jīn rén wèi gōng chéng qián qiǎn shǐ yì hé yī miàn chú kāng wáng wèi bīng mǎ yuán shuài xí tiān xià rù yuán shàng shēn yǐ wèi rán shí yī yuè shí bā rì niè chāng chū shǐ chú wáng kǎo dōu dà jīng chéng sì bì shǒu yù shǐ jì ér táng kè gōng cí hé bài xiāng lì zhǔ zhàn yì yǐ wáng kǎo jī yán bù kě qīng zhàn jiàng zhǐ wèi wáng kǎo wù guó yáo mín luò zhí gèng jiàng wǔ guān gōng cí rùn shí yī yuè èr shí wǔ rì hé chū bīng bìng qiǎn guō jīng lǐng bīng zì chén zhōu mén chū zhàn shī lì lǔ gǎi zuò jīn rén chéng shèng suì xiàn nán bì èr shí bā rì zhào wáng kǎo zhì nèi dōng mén xuān yù wáng kǎo wèi bù cóng qīng yán nǎi yǒu jīn rì hé wù zhèn èr shí jiǔ rì cóng jià chū dōu zhì nán xūn mén shí èr yuè chū èr rì jià zì nán jiāo wài guī chū sān rì yǒu kuài háng jiā qīn shì guān lái xuān wáng kǎo zhì nèi dōng mén yún: sì yǒu zhǐ chà wǎng jūn qián chōng gē dì guān chū wǔ rì zǎo chū mén hòu zhī lǔ gǎi zuò jīn rén yǐ wáng kǎo zhī zhēn dìng fǔ yǒu shēng lái qǔ dào jūn qián zài shòu shèng yuàn ān xià chà pú shè hán zhèng guǎn bàn yún: guó xiāng jiǔ zhī zī zhèng míng jīn yù rèn yòng wáng kǎo dàn lì cí zhēng yuè shí sān rì hán zhèng qǔ wáng kǎo qù xiāng jiàn yún: zhǔ shàng zài chū jiāo jūn zhōng sì yì fèi miè zōng shè bié lì yì xìng bìng qǔ tài shàng huáng guó xiāng sì shuō yǔ zī zhèng yǔ zhèng wèi dài jiān shuō wáng kǎo yǐ lì yì xìng zhī hòu bīng lián huò jié bù. ruò cǐ qù qǔ fù guì wáng kǎo guī hū shǐ chén chén guàn děng shuō zhǔ shàng sì chū lǔ gǎi zuò dí yù miè wǒ zōng shè huì xìng nǎi yù yòng wǒ wǒ dāng zì tú shǒu xiě yī zhá zi fù chén guàn yuē: dà jīn bù yǐ yǔ wèi yǒu zuì ér yǐ yǔ wèi kě yòng fū zhēn nǚ bù shì liǎng fū zhōng chén bù shì liǎng jūn kuàng zhǔ yōu chén rǔ zhǔ rǔ chén sǐ yǐ shùn wèi zhèng qiè fù zhī dào suǒ wèi dà zhàng fū fù guì bù néng yín wēi wǔ bù néng jiè yǔ jīn rì suǒ yǐ yǒu sǐ ér sì lìng chí guī zhēng yuè shí liù rì mù yù gēng yī yǐ yī tāo zì yì dí rén zá lèi shān cǐ èr zì xiāng yǔ tàn qì yuē: liú xiàng gōng zhōng chén yú zhài zhōng xún qīn suí shǐ chén chén guàn děng gòng bìn shòu shèng yuàn xī nán shān gāng réng biàn yú bì zhù jiān dà tí liú zī zhèng bìn mǒu chù sān yuè èr shí jiǔ rì chén guàn zì jūn qián táo guī sì yuè chū sì rì jīn rén běi guī chū liù rì jù guān qīn gù jiāng wáng qīn yǔ yǐ bīng fáng hù chū chéng dà liàn xià tiān shī zì zài qiǎn tǔ fán qī shí rì yán sè rú shēng dāng rì fú hù rù chéng hú lǔ fàn jī xuán zhì rù fú zhī huò quǎn yáng wú lǐ gǎn shēng yāo zhǔ zhī móu hǎi yǔ zhèn jīng shén míng bēi fèn niàn wèi guó shǒu jiāng zhī lì wú hé gē wèi shàng zhī qín jǔ shǒu yù tiān guī mìng kòu fú liù lóng fǎn zhèng yuàn quē shì lǚ zhī yí jiǔ miào zài ān yì jiè líng zhǎng zhī zhǐ jiù xiào yún: hú lǔ yǐ xià yún yún yǐ xià zhì zhī zhǐ yī duàn bù zhī hé wén wù jiē yú cǐ.
可恃四方未有援師力於上前奏事勢危急須於虜(改作金)人未攻城前遣使議和一面除康王為兵馬元帥檄天下入援上深以為然十一月十八日聶昌出使除亡考都大京城四壁守御使繼而唐恪宮祠何拜相力主戰議以亡考機言不可輕戰降旨謂亡考誤國搖民落職更降五官宮祠閏十一月二十五日何出兵並遣郭京領兵自陳州門出戰失利虜(改作金)人乘勝遂陷南壁二十八日召亡考至內東門宣諭亡考謂不從卿言乃有今日何誤朕二十九日從駕出都至南薰門十二月初二日駕自南郊外歸初三日有快行家親事官來宣亡考至內東門云:巳有旨差往軍前充割地官初五日早出門後知虜(改作金)人以亡考知真定府有聲來取到軍前在壽聖院安下差僕射韓政館伴云:國相久知資政名今欲任用亡考但力辭正月十三日韓政取亡考去相見云:主上再出郊軍中巳議廢滅宗社別立異姓並取太上皇國相巳說與資政與政為代兼說亡考以立異姓之後兵連禍結不。若此去取富貴亡考歸呼使臣陳瓘等說主上巳出虜(改作敵)欲滅我宗社會性乃欲用我我當自圖手寫一札子付陳瓘曰:大金不以予為有罪而以予為可用夫貞女不侍兩夫忠臣不事兩君況主憂臣辱主辱臣死以順為正妾婦之道所謂大丈夫富貴不能淫威武不能屆予今日所以有死而巳令持歸正月十六日沐浴更衣以衣絛自縊敵人雜類(刪此二字)相與嘆泣曰:劉相公忠臣於寨中尋親隨使臣陳瓘等共殯壽聖院西南山岡仍遍於壁柱間大題劉資政殯某處三月二十九日陳瓘自軍前逃歸四月初四日金人北歸初六日具棺衾故將王欽宇以兵防護出城大殮(下添屍字)在淺土凡七十日顏色如生當日扶護入城胡虜犯畿旋致入郛之禍犬羊無禮敢生邀主之謀海宇震驚神明悲憤念為國守疆之力無荷戈衛上之勤舉首籲天歸命叩佛六龍返正願(缺)視履之宜九廟再安益介靈長之祉(舊校云:胡虜以下云云以下至之祉一段不知何文誤接於此)。
jìng kāng xiǎo lù yuē: gōng huì jīn rén jì bài shì yuē yōng shī ér nán gōng shuài zhēn dìng shèng shè bèi yǐ dài zhī zéi gǎi zuò dí zhī ér bù gōng jì yì hé běi guī gōng jiàn cè qǐng sù yuán tài yuán. qiě wèi tài yuán shèng fù zhī běn yě. suì mìng gōng wèi zhì zhì shǐ jì ér qiān xuān fǔ fù shǐ zhù jūn liáo zhōu yǔ zhū lù yuán bīng jī jiǎo ér jìn jiǔ yuè tài yuán shī shǒu zhū tún zhī bīng jiē wàng fēng kuì ér gōng zhī yī jūn dú quán, yú shì tiān zǐ mìng gōng guī yuán hé shuò shī zhì xìn dé fǔ.
靖康小錄曰:公諱金人既敗誓約擁師而南公帥真定盛設備以待之賊(改作敵)知而不攻暨議和北歸公建策請速援太原。且謂太原勝負之本也。遂命公為制置使既而遷宣撫副使駐軍遼州與諸路援兵犄角而進九月太原失守諸屯之兵皆望風潰而公之一軍獨全,於是天子命公歸援河朔師至信德府。
ér zhēn dìng sì xiàn yǒu zhào yí jūn dà míng zéi gǎi zuò dí jì jì hé fù qǔ gōng rù jìn mìng gōng wèi tí jǔ jīng chéng sì bì shǒu yù gōng rì yè qīn lín zhòng bù gǎn xiè zéi gǎi zuò dí yǐ fù ér qián lì gōng dōng bì gōng qīn chéng chéng yǐ sǐ jù zéi gǎi zuò dí rùn shí yī yuè yǐ yán zhāng bà shǒu yù shòu yǐ gōng cí wèi jǐ fù mìng zhuān lǐng běi bì shǒu yù èr shí wǔ rì zéi gǎi zuò dí zì nán bì dēng chéng èr shí liù rì zéi gǎi zuò dí xún chéng ér běi gōng qīn chí qiāng dū zhòng lì zhàn zhì xī zhū jūn shāo shāo dùn qù gōng suì bēn qū jìn zhōng yǐ wèi chéng yú lǔ gǎi zuò dí jì wěi hé. qiě suǒ gōng chū lǔ gǎi zuò dí yǎ zhī gōng zhēn dìng zhī zhèng shí lǔ gǎi zuò dí zhī shū mì shǐ hán zhèng nián gāo zhān hǎn gǎi zuò ní kān yù yǐ gōng dài zhī gōng lì cí yān suì guǎn gōng yú shòu shèng yuàn lǚ yù yòng gōng ér gōng yǐ bìng gào zhōng bù kěn shòu lǔ gǎi zuò dí yì wèi zhī pò yě. shàng méng chén zéi zhōng gǎi zuò jīn yíng zhēng yuè shí liù rì lǔ gǎi zuò dí yīn qiǎn hán zhèng shuō gōng yuē: dì bù fù guī yǐ. gōng yí shòu mìng shàng hé wàng hū! gōng wěi xiè jì shǎo huǎn zhī zì shū jiā xìn qí lüè yuē: zhōng chén bù shì èr jūn zhēn nǚ bù shì èr fū cǐ wú jīn rì suǒ yǐ yǒu sǐ yě. fù duò xíng shǐ chén chén guàn liú jiè shǐ chéng jiān rù chéng fù gōng zhī zǐ zǐ yǔ yīn hé hù zì jīng ér sǐ lǔ qiú gǎi zuò jīn rén dà nù shī zhī yú tú yuē: shì bù cóng dà guó zhī mìng zhě jiǔ zhī shì shāo huǎn guàn bèi yè qiè gōng shī yì zhī yú shū pǔ yīn xiāng yǔ táo rù chéng zhōng hú mǎ gǎi zuò jīn rén jì qù zhī hòu gōng zǐ zǐ yǔ tóng guàn děng chū chéng guān liàn shí jǐ bǎi rì ér gōng róng mào bù huài jīn shàng dēng jí zèng gōng tè jìn zī zhèng diàn dà xué shì wū hū tān shēng ér è sǐ xǐ fù guì ér xiū pín jiàn rén rén bù yì zhī qíng yě. shěn shì sì diān fù mò néng fú chí shì dài fū jiē yù quán yī jiè zhī mìng qí dào xíng nì shī shēn lǜ qiǎo huà wú suǒ bù zhì ér kuàng lǔ gǎi zuò dí qīn qí míng yù chǒng yì zhī ér nǎi gān xīn yú sǐ hū! jié yì zhī zhe wú kuì gǔ rén qí kě wú shù yě. shī yuē: yǒu hè liú gōng xīn zài wáng shì qì tūn xiá lǔ gǎi zuò dí guó zhōng guàn bái rì jiǔ dǐng jì lún sì míng dàng míng gōng rú shān yuè wàn rèn yì yì fù guì mò yòu wēi wǔ mò qū zhàng jié yān sǐ wú kuì wěi zhì.
而真定巳陷有詔移軍大名賊(改作敵)既濟河復取公入覲命公為提舉京城四壁守御公日夜親臨眾不敢懈賊(改作敵)蟻附而前力攻東壁公親乘城以死拒賊(改作敵)閏十一月以言章罷守御授以宮祠未幾復命專領北壁守御二十五日賊(改作敵)自南壁登城二十六日賊(改作敵)循城而北公親持槍督眾力戰至夕諸軍稍稍遁去公遂奔趨禁中以衛乘輿虜(改作敵)既偽和。且索公出虜(改作敵)雅知公真定之政時虜(改作敵)之樞密使韓政年高粘罕(改作尼堪)欲以公代之公力辭焉遂館公於壽聖院屢欲用公而公以病告終不肯受虜(改作敵)亦未之迫也。上蒙塵賊中(改作金營)正月十六日虜(改作敵)因遣韓政說公曰:帝不復歸矣。公宜受命尚何望乎!公偽謝覬少緩之自書家信其略曰:忠臣不事二君貞女不事二夫此吾今日所以有死也。付墮行使臣陳瓘劉玠使乘間入城付公之子子羽因闔戶自經而死虜酋(改作金人)大怒屍之於塗曰:是不從大國之命者久之事稍緩瓘輩夜竊公屍瘞之於蔬圃因相與逃入城中胡馬(改作金人)既去之後公子子羽同瓘等出城棺殮時幾百日而公容貌不壞今上登極贈公特進資政殿大學士嗚呼貪生而惡死喜富貴而羞貧賤人人不易之情也。矧世巳顛覆莫能扶持士大夫皆欲全一介之命其倒行逆施深慮巧畫無所不至而況虜(改作敵)欽其名欲寵異之而乃甘心於死乎!節義之著無愧古人其可無述也。《詩》曰:有赫劉公心在王室氣吞黠虜(改作敵國)忠貫白日九鼎既淪四溟盪溟公如山嶽萬仞屹屹富貴莫誘威武莫屈仗節崦死無愧委質。
zhōng xìng xìng shì lù yuē: liú hé jiàn zhōu rén yě. yuán yòu jiǔ nián dēng jìn shì dì xuān hé chū zhī yuè zhōu fāng là fǎn wèi gōng chéng hé jí lì bèi yù zhàn pò zhī jìng kāng zhōng tài yuán fǔ sì xiàn nǎi zhuó hé zī zhèng diàn dà xué shì hé dōng xuān fǔ fù shǐ zhāng jùn miáo fù jiē lì huī xià hé yǔ dà jīn zhàn hé dōng bài jī liú jùn fù jūn xìn dé fǔ ér zǒu jīng shī jiàng bā guān luò zhí bà zhī jí dà jīn gōng jīng chéng shàng dēng chéng jiàn hù lóng hé tián dié sì jǐn lǐ zhuó ān fú shǒu yù bù jǐn xīn bà zhī fù yǐ hé yǔ tián hào wèi tí jǔ guān jí chéng xiàn shì zì yì ér sǐ nián liù shí zèng shì zhōng xiǎn zhòng āi qí zhōng.
中興姓氏錄曰:劉合建州人也。元祐九年登進士第宣和初知越州方臘反未攻城合極力備御戰破之靖康中太原府巳陷乃擢合資政殿大學士河東宣撫副使張俊苗傅皆隸麾下合與大金戰河東敗績留俊傅軍信德府而走京師降八官落職罷之及大金攻京城上登城見護龍河填疊巳盡李擢安扶守御不盡心罷之復以合與田灝為提舉官及城陷事自縊而死年六十贈諡忠顯眾哀其忠。
yǔ wén xū zhōng zhuàn sòng gù zī zhèng diàn xué shì yín qīng guāng lù dài fū zèng tè jìn zī zhèng dà xué shì kāi fǔ yí tóng sān sī shì zhōng xiǎn liú gōng shén dào bēi yuē: sòng xìng bǎi qī shí zài zǔ zōng yǐ rén hòu zhōng shù lián chǐ dài shì dài fū zì yī mìng yǐ shàng wú fù qián shì zhī lù rǔ yì yǒu zhì wèi tōng xiǎn zhōng shēn ān róng lǜ wèi zi sūn shù shì zhī lì gù yí rén rén zì zhòng zhī suǒ bào běn.
宇文虛中撰宋故資政殿學士銀青光祿大夫贈特進資政大學士開府儀同三司諡忠顯劉公神道碑曰:宋興百七十載祖宗以仁厚忠恕廉恥待士大夫自一命以上無復前世之戮辱亦有致位通顯終身安榮率為子孫數世之利固宜人人自重知所報本。
yī dàn huò shēng lín xìn jīng shī shī shǒu gōng qīng láng lì jiāo shǒu wěi tíng gǎi zuò dí yíng wǎng wǎng wèi zhī lǐng xiù ěr mù zhì kuáng pò jūn fù gào bǔ zōng shì zhì zhī qióng lú zhī xià shān cǐ liù zì tiān dì qī cǎn shén rén fèn qì dú èr rén yǐ sǐ jié wén rǎng biàn gù zhī jì yì zhě bù gǎn chāng yán qí zhōng lǔ gǎi zuò dí rén shàng gāo liú gōng zhī jié zhì wèi xiǎo liàn yì fù jiē shì qí chù píng xī wú shì shí gōng pín shǐ yú wài wèi cháng péi míng yù zhī jiān yī rù cháo yán zhě suí ér jī zhī zhì zài wéi chéng zhōng shàng bù wèi shí suǒ róng yī rì sǐ nán yì rán zài tā rén zhī qián nǎi zhī zhōng yì zhī shì gù zì yǒu shǒu fāng nán zhī xìng liú gōng wèi zhēn dìng ān fǔ shǐ lǜ jūn mín gù shǒu jīn rén gōng chéng bù xià zé fēn bīng zhuì zhī yǐn dà jūn ér nán shàng chū jí wèi yǔ xí zhào tiān xià bīng wèi jí nǎi qū sì juān jīn bì wèi chéng xià zhī méng xǔ gē dì yǐ hé lǔ shān cǐ zì jǐn tuì shī xún rì zhī jiān yuán bīng dà jí yòng shì zhě chéng shì mín zhī fèn zòu qiǎn shù dà shuài fēn zǒng ér běi qī yú běi shè yàn sū xī jiě tài yuán zhī wéi qí yán fèn lì míng jué. ruò kě yǐ lòu kè zhì shèng dú liú gōng yōu zhī lǚ yán jí zhàn nù dí wèi fēi shì lǔ qiú gǎi zuò jīn rén yǐ shǔ dù xíng huì shān xī zhī shī yú yún: zhōng suǒ liú bīng jiē fēn jiù xù mù chān zhě yǐ bīng sàn jiāng guī gào yú cháo dà chén zé ràng qiǎn shǐ dū zhàn xiàng bèi xiāng wàng dà jiāng zhǒng shī zhōng gǎn fèn qì xià shuài zhòng yǐ chū yù dí sǐ zhī ér cháo tíng suǒ qiǎn bié jiāng yáo gǔ jiě qián zhé kě qiú xiāng jì bēn bài zhōng wài zhèn kǒng shàng zhī gōng kě yòng nǎi yǐ wèi xuān fǔ shǐ shǐ jí sǎn bīng è xíng míng jì tài yuán zú xiàn zhēn dìng yì wèi lǔ gǎi zuò dí suǒ jù shì yì jí nǎi yì zhào gōng fù què jiǔ zhī lǔ gǎi zuò dí hé liǎng lù dà jūn jiē zhì jīng chéng xià gōng. yòu shēn qián yì yǐ wèi chéng dà nán shǒu bīng cuì nán zhàn wéi yǒu qiǎn shǐ kuǎn shī huǎn qí gōng chéng zhī móu kāi yuán shuài fǔ yǐ jié zhì tiān xià bīng shǐ zhī rù yuán zǎi xiàng zhé gōng yú yù tà qián yuē: dà dǐ chén liáo zì běi lái jiē zhāng dà lǔ gǎi zuò dí shì yǐ zhàn wèi fēi jīn yì rán kuǎn shī fēi cè wéi yǒu zhàn ěr gōng yuē: jīn rì shì shì sì zhì cǐ nǎi qiǎn shǐ kuǎn shī gù wèi fēi cè rán bù chū yú cǐ yǐ yán yǐn rì yuè dài yuán bīng zhī zhì kǒng wú tā jì. ruò bì yù zhàn zé shì yǒu qián jiàn fēi chén suǒ gǎn yǔ zhī yě. zǎi xiàng nù yǐ gōng wèi jǔ guó yáo mín jí chù zhī jí chéng xiàn zhào gōng rù jiàn shàng xuě shān cǐ zì qì zhí gōng shǒu yuē: bù yòng qīng yán zhì cǐ lǔ gǎi zuò jīn rén zhī gōng míng qǐng shàng shū zhào zhào zhì jūn qián zǎi xiàng yóu shào gōng wèi gē dì shǐ gōng zhì lǔ gǎi zuò dí jūn zhōng yú yuè nǎi shǐ guǎn bàn hán zhèng yù yǐ yòng gōng zhī yì yīn yán nán cháo sì zé lì tā xìng zì shì bīng lián huò jié zú wèi píng dìng yí yǔ jiā shǔ běi qù yǐ bǎo fù guì gōng kǎi rán yuē: yǒu shì zāi! guī ér mù yù yì fú qǔ fú zhǐ shū yuē: jīn rén bù yǐ wǒ wèi yǒu zuì ér yǐ wǒ wèi kě yòng dàn zhēn nǚ bù shì èr fū zhōng chén bù shì liǎng jūn kuàng zhǔ yōu chén wēi zhǔ rǔ chén sǐ yǐ shùn wèi zhèng zhě qiè fù zhī dào suǒ wèi dà zhàng fū zhě fù guì bù néng yín wēi wǔ bù néng qū cǐ zi suǒ yǐ yǒu sǐ yě. shū bì yǐn bēi jiǔ yǐ yī tāo zì yì ér zú míng hū gǔ yǔ yǒu zhī móu rén zhī bāng guó wēi zé wáng zhī gōng zhī.
一旦禍生鄰釁京師失守公卿郎吏交首偽庭(改作敵營)往往為之領袖耳目至誑迫君父告捕宗室致之穹廬之下(刪此六字)天地悽慘神人憤泣獨二人以死節聞攘變故之際議者不敢昌言其忠虜(改作敵)人尚高劉公之節至為小殮瘞覆揭示其處平昔無事時公頻使於外未嘗陪鳴玉之間一入朝言者隨而擊之至在圍城中尚不為時所容一日死難毅然在他人之前乃知忠義之士固自有守方難之興劉公為真定安撫使率軍民固守金人攻城不下則分兵綴之引大軍而南上初即位羽檄召天下兵未集乃屈巳捐金幣為城下之盟許割地以和虜(刪此字)僅退師旬日之間援兵大集用事者乘士民之憤奏遣數大帥分總而北期於北懾燕蘇西解太原之圍其言憤厲明決。若可以漏刻制勝獨劉公憂之屢言亟戰怒敵為非是虜酋(改作金人)以暑度陘會山西之師於云:中所留兵皆分就畜牧覘者以兵散將歸告於朝大臣責讓遣使督戰項背相望大將种師中感憤泣下帥眾以出遇敵死之而朝廷所遣別將姚古解潛折可求相繼奔敗中外震恐上知公可用乃以為宣撫使使集散兵扼邢洺既太原卒陷真定亦為虜(改作敵)所據事益急乃驛召公赴闕久之虜(改作敵)合兩路大軍皆至京城下公。又申前議以為城大難守兵脆難戰惟有遣使款師緩其攻城之謀開元帥府以節制天下兵使之入援宰相折公於御榻前曰:大抵臣僚自北來皆張大虜(改作敵)勢以戰為非今亦然款師非策惟有戰耳公曰:今日事勢巳至此乃遣使款師固為非策然不出於此以延引日月待援兵之至恐無他計。若必欲戰則事有前鑒非臣所敢與知也。宰相怒以公為沮國搖民即黜之及城陷召公入見上雪(刪此字)泣執公手曰:不用卿言至此虜(改作金)人知公名請上書詔召至軍前宰相猶紹公為割地使公至虜(改作敵)軍中逾月乃使館伴韓政諭以用公之意因言南朝巳擇立他姓自是兵連禍結卒未平定宜與家屬北去以保富貴公慨然曰:有是哉!歸而沐浴易服取幅紙《書》曰:金人不以我為有罪而以我為可用但貞女不事二夫忠臣不事兩君況主憂臣危主辱臣死以順為正者妾婦之道所謂大丈夫者富貴不能淫威武不能屈此子所以有死也。書畢引杯酒以衣絛自縊而卒鳴呼古語有之謀人之邦國危則亡之公之。
shǐ yì yù yǐ jì kuǎn dí ér yǐ qīng zhàn jī nù wèi jiè zhuān móu zhě yǔ gōng xiāng wéi zú yǐ zhì huò zhuān móu zhě bù néng jí sǐ ér gōng nǎi xiān sǐ cǐ yóu wèi zhōng chén yì shì zhī suǒ nán yě. chū jīn rén qǐ zì hǎi shàng lǚ bài qì dān liáo dōng rén bì luàn yǒu fú hǎi zhī dēng lái zhě huò yán yīn yē lǜ shì zhī shuāi kě yǐ fù qǔ yàn jì tài shàng huáng niàn xìn shì zhī zhòng zhào dà chén jí yì jiē wěi wěi liǎng kě wéi zhèng jū zhōng dèng xún wǔ yǐ wèi bù rán shí xiāng nǎi yù yīn cǐ gù wèi yǔ tóng guàn xiāng biǎo lǐ suì qiǎn shǐ chí guàn shū cóng hǎi dào chān qí xū shí shǐ yǔ lǔ gǎi zuò jīn xié lái yuē wǒ jǔ bīng yǐ jiā gōng qì dān tài shàng zhòng qí shì yī wéi wèi jué huì jìn chén yǒu kuī jì xiàng wèi zhě chéng jiān jìn cè. qiě yǐ yán dòng cháo tíng yuē: bǐ yuē wǒ yǐ jiā gōng wǒ. ruò bù cóng bǐ xīn fǎn hàn qǐ yì shí bīng duān huǐ zhī wú jí suì fù shǐ tōng guó shū xǔ yǐ rú yuē yīn yǐ yàn dì wèi qǐng jí xuān hé rén yín biān chén zòu qì dān zhǔ yán xǐ bài yú bái shuǐ qí shū fù chún jiàn lì yàn rén lái qǐng shī shī dào kě bù zhàn ér xià guàn zì jiāng zhè guī jù zòu yǐn bīng ér chū tài shàng yǐ gōng cān qí jūn móu gōng zì yuè zhōu chéng chuán zhì yíng mào jiān ér zhǒng shī dào zhī jūn sì kuì yú bái gōu guàn yōu jù bù zhī suǒ chū gōng zhì xióng zhōu nǎi zì qǐng yì jūn qián jiù shī dào yì guī ér yǔ guàn yuē: yàn rén gù shǒu wèi kě qīng jìn. qiě zǔ zōng yǒu shì yí. qiě bān shī huì cài yōu lái chū suǒ de tài shàng qīn zhá yuē: zǔ zōng xìn shì zhǐ tiān shì rì. yòu yuē: yàn rén shuō zé qǔ zhī bù shuō zé wù qǔ zhī guàn yǐ gōng yán qì hé suì hé zòu gāo yáng shuài hóu yì zhī xióng zhōu hé shēn wū wàng wù guó nǎi fēn tún yǐ guī wèi jǐ yē lǜ chún sǐ wú sì qí fēi shè zhèng yì zhě yǐ chéng xì wèi yì guàn yōu fù yù jìn bīng zhōng shǐ zì jīng shī lái chū yù zhá dū zhàn. qiě yù jiāng zuǒ liáo shǔ yuē: cháo tíng yǔ jīn rén yuē jiā gōng qì dān jiǔ yǐ. wǒ. ruò bà bīng bǐ jiāng miè liáo yǔ wǒ wèi lín dé wú zé yán hū!. ruò shǐ yì shí shēng xìn shuí rèn qí zé gōng yuē: yǔ yí dí gǎi zuò jīn rén gòng shì fēi jì yě. guàn nù yuē: cǐ chū shàng yì gōng yǐ wèi fēi jì hé yě. gōng yuē: zì gǔ yǔ yí dí gòng shì xiān wú hòu huàn shān zì gǔ zhì cǐ shí yī zì shì bù chéng zé ēn wēi jù fèi sì lín jiě tǐ shì chéng zé dí rén shì gōng bì yǒu yāo suǒ táng yǐ huí hé pò ān lù shān nà wǔ zhào luàn bǎi nián bù sì kuàng jīn rén qì yàn fēi huí hé zhī bǐ hū! fán zhēng yì yú xún wèi néng duó huì guō yào shī yǐ zhuō zhōu jiàng wǒ shī suì chū liú yán qìng wèi dà jiāng shí dāng zhóu dà chén nǎi xī nián kuī jì xiàng wèi zhě yù jǔ xuān fǔ sī nǎi zì jīng guī qiǎn shǐ hòu xǔ suì bì qiú yàn dì yú jīn rén yù yǐ bù zhàn ér de dì zì yǐ wèi gōng réng qiǎn rén mì jiè yán qìng yǐ mǔ qīng jìn shí yǒu zhǐ xiān xià zhuō yì gōng dāng sān xǐng gù huǎn qí shì fán jūn qián zòu qǐng lǜ duō qiǎn què, yú shì dà jūn rì xíng shí lǐ zhù zhuō zhōu liáng xiāng xiàn yú yuè bù qián jiāng shì bào lù kùn dài ruì qì xiāo zǔ sì ér zú kuì bù néng zài jǔ jīn rén zì jū yōng rù yàn yǐ yàn guī wǒ suì zēng bì jù yì wàn jīn rén shǐ yì jiāo ào shān cǐ èr zì xià shì zhōng guó yǐ. zì chū shī qǔ yān shān yǐ zhì jìng kāng chéng shǒu gōng jiē cān yù yì móu měi yǔ yòng shì zhě xiāng lì nǎi jì zhī yǐ sǐ yǐ míng jūn chén zhī yì yǔ fū wēi rén zhī guó bài rén zhī shī ér.
始議欲以計款敵而以輕戰激怒為戒顓謀者與公相違卒以致禍顓謀者不能即死而公乃先死此尤為忠臣義士之所難也。初金人起自海上屢敗契丹遼東人避亂有浮海之登萊者或言因耶律氏之衰可以復取燕薊太上皇念信誓之重詔大臣集議皆唯唯兩可唯鄭居中鄧洵武以為不然時相乃欲因此固位與童貫相表里遂遣使持貫書從海道覘其虛實使與虜(改作金)偕來約我舉兵以夾攻契丹太上重其事依違未決會近臣有窺覬相位者乘間進策。且以言動朝廷曰:彼約我以夾攻我。若不從彼心反憾起異時兵端悔之無及遂復使通國書許以如約因以燕地為請及宣和壬寅邊臣奏契丹主延禧敗於白水其叔父淳僭立燕人來請師師到可不戰而下貫自江浙歸遽奏引兵而出太上以公參其軍謀公自越州乘傳至瀛鄚間而种師道之軍巳潰於白溝貫憂懼不知所出公至雄州乃自請詣軍前就師道議歸而語貫曰:燕人固守未可輕進。且祖宗有誓宜。且班師會蔡攸來出所得太上親札曰:祖宗信誓指天誓日。又曰:燕人說則取之不說則勿取之貫以公言契合遂劾奏高陽帥侯益知雄州和詵誣妄誤國乃分屯以歸未幾耶律淳死無嗣其妃攝政議者以乘隙為易貫攸復欲進兵中使自京師來出御札督戰。且喻將佐寮屬曰:朝廷與金人約夾攻契丹久矣。我。若罷兵彼將滅遼與我為鄰得無責言乎!。若使異時生釁誰任其責公曰:與夷狄(改作金人)共事非計也。貫怒曰:此出上意公以為非計何也。公曰:自古與夷狄共事鮮無後患(刪自古至此十一字)事不成則恩威俱廢四鄰解體事成則敵人恃功必有邀索唐以回紇破安祿山納侮召亂百年不巳況金人氣焰非回紇之比乎!凡爭議逾旬未能奪會郭藥師以涿州降我師遂出劉延慶為大將時當軸大臣乃昔年窺覬相位者欲沮宣撫司乃自京歸遣使厚許歲幣求燕地於金人慾以不戰而得地自以為功仍遣人密戒延慶以母輕進時有旨先下涿易功當三省故緩其事凡軍前奏請率多譴卻,於是大軍日行十里駐涿州良鄉縣逾月不前將士暴露困怠銳氣銷阻巳而卒潰不能再舉金人自居庸入燕以燕歸我歲增幣鉅億萬金人始益驕傲(刪此二字)下視中國矣。自出師取燕山以至靖康城守公皆參預議謀每與用事者相戾乃繼之以死以明君臣之義與夫危人之國敗人之師而。
shā shēn yǐ xiè zhī zhě gù yǒu jiān yǐ. jiē hū! qián rì tíng yì zhī chén bù dù bǐ sì zhī shì bù liàng kě fǒu zhī yí yǐn dào tīng tú shuō xiǎo mín xuān huá zhī yán yǐ duàn tiān xià ān wēi dà jì jì xiāng yǔ bài guó yǐ. zé. yòu guī guò jūn fù miè qì chén zǐ zhī lǐ gǒu kě féng yíng lǔ gǎi zuò dí yì qiú róng yú wěi cháo èr zì gǎi zuò dí zhě wú suǒ bù zhì yě. gù shàng běi shòu suǒ liú zhào zhá lǎn zhī zhě wú bù tòng jué dǎi shèng dé sì xìng zōng shè huò níng wù guó cóng wěi zhě jiē xìng de shēng cún ér gōng nǎi xiān sǐ bù huò fù jiàn tiān rì wū hū tiān rén zhī jì shàn è zhī bào qí guǒ fēi yé bù rán zé xìng ér shēng yǔ bù xìng ér sǐ gù zì yǒu shù ér bù kě zhì jié yé fū tiān yǐ gāo míng quán jié bì zhōng yì zhī rén bù dài liú shēn ér hòu xiǎn zé gōng suǒ yǐ juān qí suǒ qīng zhé qǔ qí suǒ zhòng gài suǒ wèi qiú rén ér dé rén zhě shì, qǐ kě yǐ xìng bù xìng wèi yán zāi! gōng guī zàng jiàn zhōu zhī chóng ān qí zi yǐ xū zhōng yǔ gōng qì jiù mù jiàn móu yì běn mò nǎi yǐ biǎo mù zhī wén jiàn wěi yīn wèi lùn zhe dà jié shì xì tiān xià zhī suǒ yǐ ān wēi zhě jiē shì dào zuǒ. qiě yǐ biàn míng qǔ yàn zhī shī bù zài shàng huáng réng xì zhī yǐ cí yǐ gài jǔ gōng píng shēng zhī shì shì qū qū zhī sù yuàn yě. qí cí yuē: liú hào zhe xìng shǐ jiā xián qín jiàn gōng liù shì nǎi qiān ōu mǐn zēng zǔ wén guǎng gān yú yǐn lún zǔ fù tài sù yǐ rú xué zhèn zhuān shòu lǔ shǐ qí tú qiān rén huáng kǎo mín xiān yì yǎn sī wén suì yáo ēn jǔ cè yú jìn shēn xī yǐ gōng guì ēn fēng jiàn zhēn cháo yì zhèng jǔ bì yú yōu zhūn yīng yīng jué pèi yí qí lèi yīn xián níng gǎn yì zhì wèi xiǎo jūn gōng shēng ér yì yòu dān jīng shǐ lái shì yǒu sī cè míng shàng dì zhòng qìng zài táng fǔ gōng yǐ xǐ bǎn yú cóng yǎng shí qí gān zhǐ fēng chéng yī wèi huó bǐ è mín lìng yú lǒng chéng diào fā wéi jūn wáng shī dù lǒng yǐ gōng cóng jūn zhòu liè cháo jí shēng chēng ǎi wén shí fāng kāi biān zhuǎn xiǎng shì jí gōng zǒng píng huò suì dēng wàn yì chì xiàn yú róng yǐ yì bīng shí gōng wú qì cái mín wú jìn lì dì yòng xī zhǐ zhōng mì yù zhí huán xiá zhī bǎo biān jì yǎng gěi gù jí fú cún lì yuán yān sāi mìng gōng zǒng lǐng zhì zhì zhī zhí kān huǐ zhī yú shì jùn shì jī qì yú yǒu chéng cái qī suì yuè mì diàn lùn zhe jí yīng wèi shǒu huò yáo cái xuǎn, huò yǐ gōng shòu bā qiān zhì cǐ bāo xùn měi hòu suì zǒng zhuǎn yùn shǐ yú guān yòu fū yán móu shuài yǐ gōng shǒu zhī bīng nǜ huáng zhōng shēng yáo xī chuí gōng liè jiāng zú chéng xū chū qí yú yuè zú jiě zhèn wǔ zhī wéi yǐn rú zhǎng chéng míng dòng qiāng chuí xià rén kuǎn biān zì zhuàng qí zuì yuàn fù zhāng wén jīn cǐ dòng huǐ qiān yuē: bǐ qiāng fǎn fù wèi gǎi yí yì áo bīng wù shì qí dài gōng yuē: bù rán bǐ lèi zhàn bài yǐ wǒ quán shèng shàng lǜ hòu hài xiāng bǐ xiǎo bāng níng wú chéng ài suì yǐ pián yí liè yán yú cháo dì yǒu ēn yán shì cǐ tiān jiāo dōng jì lín fēng xī yú lín táo wèi qí jià sè gèng xiū shù yáo zì gōng yī yán zhí bǐ sǒu áo xī qīng cì duì yòng jīng jué láo gōng yàn chéng biān dōng yuè pōu fú yuè nǎi zé guó hú shuǐ shì zhū xià liú guàn gài xì lǔ gāo yú shuí bǐ hé cǐ lì qí suì zū fàn dòu gēng yù kùn bù zhòng shū jí zài shuǐ héng hǎo yòng shì gǎi zuò shì xū shú gǎn fú dū yǐ sù xíng shū gōng wèi kuì rán shū rù yǐ shí dāng mián yī kǎi tàn hèn bù sù zhī jǐn juān suǒ fù huó cǐ bèi léi tóng xī huí xué.
殺身以謝之者固有間矣。嗟乎!前日廷議之臣不度彼巳之勢不量可否之宜引道聽塗說小民喧譁之言以斷天下安危大計既相與敗國矣。則。又歸過君父滅棄臣子之禮苟可逢迎虜(改作敵)意求容於偽朝(二字改作敵)者無所不至也。故上北狩所留詔札覽之者無不慟絕逮盛德嗣興宗社禍甯誤國從偽者皆幸得生存而公乃先死不獲復見天日嗚呼天人之際善惡之報其果非耶不然則幸而生與不幸而死固自有數而不可致詰耶夫天以高名全節畀忠義之人不待留身而後顯則公所以捐其所輕輒取其所重蓋所謂求仁而得仁者是,豈可以幸不幸為言哉!公歸葬建州之崇安其子以虛中與公契舊目見謀議本末乃以表墓之文見諉因為論著大節事系天下之所以安危者揭示道左。且以辨明取燕之失不在上皇仍系之以詞以概舉公平生之事是區區之夙願也。其詞曰:劉號著姓始家咸秦建公六世乃遷甌閩曾祖文廣甘於隱淪祖父太素以儒學振顓授魯史其徒千人皇考民先益衍斯文遂繇恩舉廁於縉紳悉以公貴恩封荐臻朝議正舉賁於幽窀英英厥配宜其累姻咸甯感義秩為小君公生而異幼耽經史來試有司策名上第重慶在堂撫公以喜板輿從養時其甘旨豐城一尉活彼餓民令於隴城調發惟均王師度隴以公從軍驟列朝籍聲稱藹聞時方開邊轉餉是急公總平貨歲登萬億斥羨於戎以易兵食公無棄財民無靳力帝用錫祉中密寓直郇瑕之寶邊計仰給故籍弗存利源湮塞命公總領制置之職刊毀之餘是捃是緝迄於有成才期歲月秘殿論著集英為首或繇材選,或以功授八遷至此褒訓每厚遂總轉運使於關右鄜延謀帥以公守之兵衄湟中聲搖西陲公列將卒乘虛出奇逾月卒解震武之圍隱如長城名動羌陲夏人款邊自狀其罪願附章聞矜此恫悔僉曰:彼羌反覆未改宜益鏖兵勿恃其紿公曰:不然彼累戰敗以我全盛尚慮後害相彼小邦甯無懲艾遂以便宜列言於朝帝有恩言貰此天驕東暨麟豐西逾臨洮蔚其稼穡更休戍繇自公一言縶彼嗾獒西清次對用旌厥勞公厭乘邊東越剖符越乃澤國湖水是瀦下流灌溉舄鹵膏腴誰俾涸此利其歲租飯豆羹芋困不重輸籍在水衡好用事(改作是)須孰敢弗督以速刑書公為喟然疏入以時當{宀一}慨嘆恨不夙知盡捐所賦活此憊羸桐溪回穴。
yǒu dào qiè fā jì róu yú háng qī zhōu fú liè guān lì cáo bēn guān jūn qì duó huò qǐng gōng bì gōng gù ér yán wèi shàng jùn shǒu qí kě qì juān nǎi zhì lì nǎi lì gē lì xù mù shōu yě shén wǔ bǐ lián kòu gǎi zuò dí lái kàn chéng gōng qīn bèi jiān huī bīng chū dòu kōng quán zhēng xiān yī zhàn ér shèng jiān tǐ yíng chuān wēn tái jì míng lài gōng yǐ quán yuè mín dé gōng jiāo xū shì chán fàn shí bì zhù yuàn gōng yǒng nián dì wén mín qíng yáo yù jí jí yǔ yǒu zhōng chén gōng yìng jiǎo rì chāo shēng mì diàn mìng shū hè yì bǎo dài míng mǎ zhōng cháo sān xī gōng fāng yīng zhào biān lì qǐng shī mìng gōng biàn dào wǎng zàn shū jī mù zhōng kàng yì rén wèi gōng wēi cháng shān qǐng shuài wèi zhì ér yí fén yáng xiá lǔ gǎi zuò zhī qú yǐ zhòng lái guī gōng wèi shàng cè bù kě wǎn jī hé yǐ hòu lǐn mí zhī jīng shī zhāng shàng bào wén hòu huàn zhōng yí dì niàn jiǔ qín bǐ róng gù xiāng, yuán zì jiàn ān yì huī fú táng shì chǒng qí xíng jìn zhí yán kāng guò jiā shàng zhǒng sān zǔ yíng huáng lǐ mín xǐ lái niú jiǔ xiāng wàng nǎi huī xī jīn chǔ wèi yì zhuāng yàn jí gōng sī shí qí fèng cháng gōng qǐng guò dōu jiàn cí liú lián zào qǐng tái shěng gù lì zé rán huò zhě zhōng gōng yǐ féng guì quán wèi yú zhōng sī yǒu suǒ zhāi yán guò lǐng cí gōng céng wèi yú nián zhuó shǒu jīng zhǔ fù qiú jiàn ān jǐn hái gù zhí yǐ róng shǐ zhān dào qǐ hé shuò zài shuài cháng shān gōng zhī lái sī qún dào fāng chì dān qí rù jìng chān zhě mù è yí qí shǒu chái hóng shì fú yún zǐ bù kān zhū qiú chéng fèn ér qǐ liè bǐ huáng chí gōng yǐ róng lì bǐ hái qí zhí guī ān tián lǐ hóng gǎn chéng yán shǐ sǐ wú èr bù chì lì shì zhí zào róng lěi kāi yù huò fú bù shī chī chuí dì yòng jiā zhī zài xī ěr shè huáng huáng mìng fú zhòng niàn càn lì fù yǐ míng jū xiù jiān yáo pèi jiàng hú gǎi zuò rén diào mǎ míng shān cǐ zì yù kàng lǔ cǐ zì gǎi zuò běi bù zhào bǐ nèi jùn xī kōng mù yǔ gōng yǐ pián yí gé zhào fú yǔ yǒu jiān gēn zhū kuī cì lǐn yǔ zá yǐ kāng hé zhuàng zāi! què shǔ lián chē zhī yīn shì qí gǎn wù gōng mìng hé zhì qù gào yù jù yíng jiù zhòng zhì zú cuàn tā suǒ jí qí jiā zī yǐ xiǎng jìn lǚ bīng qián zhào yì zhōng guì rén zǐ qǔ lù yú jūn yǐ miǎn zhàn shì gōng dé qí shí chì xià xiè xì guì rén fèn hèn qì sù chén yǐ shàng lǜ yì fá dǎi zhì tíng wèi zì shì jiān zāng wàng fēng pī mǐ wéi shí dí rén yīn cǐ zào xìn guǎn shū àn shì zhuān bīng yǐ chěng shàng yù shòu dì kāi yún: zhōng jùn gōng liè qí shí féng bǐ zhī yùn wén yí wèi fù dí jūn yā jìng jǐng bǐ qú qiú gǎi zuò kuí xié wǒ pàn shī qū mǎ nán mù fēng jí dōu jī dì yòng qū sì yào méng nǎi guī qiú qǔ jīn bó suǒ guò wú yí dà chén chí zhào pò gōng yǐ wēi jì jié fǔ kù. yòu qǔ wǒ sī gōng bù wèi yīng què zhī yǒu cí lǔ gǎi zuò dí fèn wèi xiè huán chéng yù gōng fù bǐ quǎn yáng gǎi zuò shì qí jìn qiáng wǔ yú tī héng gōng mìng jué zhāng kuì qí kuáng fēng jiǔ nǎi yì qù quán cǐ wēi yōng jìn zhí zī zhèng chǒng wò mí fēng lǔ gǎi zuò dí zhī zài lái gōng hù zhū jiāng bài wáng zhī yú shī jiān qì sàng gōng yǐ zhōng yì jī yú bēi zhuàng shǒu zhí dà huī shì wú suǒ xiàng yǒu zhào lái jìn bì yú zhòng wéi xiàn yì bù hé fán yán chéng zhī gōng chì wèi jiǔ qì zhì diàn wēi gōng zhī huà móu wú fēi xiān jì. yòu yǐ sǐ míng jūn chén zhī yì suī gǔ liè shì shì gōng yǒu kuì tiān zǐ zhèn dào bāo xù xiāng jì hái bì jiù zhì zèng dà xué shì yì míng zhōng xiǎn wéi yǐ jié huì gōng qǔ lǐ shì jìn fēng kāng lè.
有盜竊發既蹂餘杭七州幅裂官吏曹奔官軍氣奪或請公避公顧而言為上郡守其可棄捐乃治勵乃礪戈勵畜牧收野什伍比聯寇(改作敵)來瞰城公親被堅揮兵出斗空拳爭先一戰而勝肩體盈川溫台暨明賴公以全越民德公郊墟市廛飯食必祝願公永年帝聞民情謠譽籍籍予有忠臣功映皎日超升秘殿命書赫奕寶帶名馬終朝三錫公方應召邊吏請師命公便道往贊樞機幕中抗議人為公危常山請帥未至而移汾陽黠虜(改作之渠)以眾來歸公謂上策不可挽羈曷以厚廩縻之京師章上報聞後患終遺帝念久勤俾榮故鄉,爰自建安易麾福唐式寵其行進職延康過家上冢三組熒煌里民喜來牛酒相望乃揮錫金儲為義莊燕及功緦時其奉嘗公頃過都見辭留連造請台省故例則然或者中公以逢貴權謂於中司有所摘言過領祠宮曾未逾年擢守荊渚復求建安盡還故職以榮使旃盜起河朔再帥常山公之來斯群盜方熾單騎入境覘者〈目咢〉眙其首柴宏世服耘耔不堪誅求乘憤而起洌彼潢池公以榮利俾還其植歸安田裡宏感誠言矢死無二不飭吏士直造戎壘開諭禍福不施笞箠帝用嘉之載錫爾社煌煌命服重念粲麗副以名駒繡韉瑤轡降胡(改作人)調馬名(刪此字)欲抗虜(此字改作北部)詔俾內郡悉空牧圉公以便宜格詔弗與有奸根株窺伺廩庾雜以糠核壯哉!雀鼠廉車之姻視其敢誤公命劾治趣告獄具營救眾至卒竄他所籍其家資以餉禁旅兵鈐趙繹中貴人子取賂於軍以免戰士公得其實叱下械繫貴人憤恨泣訴宸扆上慮佚罰逮治廷尉自是奸贓望風披靡惟時敵人因此造釁管樞暗事專兵以逞尚欲受地開云:中郡公列其實逢彼之慍文移未復敵軍壓境憬彼渠酋(改作魁)挾我叛師驅馬南牧蜂集都畿帝用屈巳要盟乃歸求取金帛所過無遺大臣持詔迫公以威既竭府庫。又取我私公不為應卻之有辭虜(改作敵)憤未泄環城欲攻負彼犬羊(改作恃其勁強)舞於梯衡公命蹶張潰其狂鋒久乃逸去全此危墉進職資政寵渥彌豐虜(改作敵)之再來公護諸將敗亡之餘師殲氣喪公以忠義激於悲壯手執大麾視吾所向有詔來覲閉於重圍獻議不合煩言乘之公斥未久迄至阽危公之畫謀無非先計。又以死明君臣之義雖古烈士視公有愧天子震悼褒卹相繼還畀舊秩贈大學士易名忠顯惟以節惠公娶李氏進封康樂。
jì shì yuē: zhōng mǐn yú fù xué ān kāng míng jùn chéng qí ēn wò gōng zǐ sān rén yí xùn qīng zhōng zhǎng yuē: zǐ yǔ chuò yǒu fù fēng rù fèng cháo qǐng zhí yàn yǐ cóng jìn zhí yún gé yì yǐ shì gōng zǐ yì zǐ bā pǐn shì chū jiāng mìng dōng zhè dì yǐ zhào chú guǎn jì mù fǔ cóng gōng pì shū yǒu nǚ chū shì yuē: zhù kě jiǔ tōng jí yú cháo zài liè zhī yòu èr sūn gǒng wěi bìng xiù gōng shì sān jì lǚ jīng jiāo yòu bǐ ēn zhì shēng fù zhī hòu gù yú cháng yán shàng yí èr yòu gōng shēng dīng wèi zhì píng èr sì dài qí juān qū suì quē sān zì gǒng chén zhī lù xīn qiān jiē qǐ jiē zhào míng shī gào lái yì.
繼室曰:中敏於婦學安康名郡承其恩渥公子三人詒訓清忠長曰:子羽綽有父風入奉朝請執雁以從進直芸閣亦以似公子翼子八品仕初將命東浙帝以詔除管記幕府從公辟書有女出適曰:祝可久通籍於朝在列之右二孫珙瑋並秀公仕三紀屢經郊宥彼恩秩升父之後故於常延尚遺二幼公生丁未治平二禩迨其捐軀歲(缺三字)拱辰之麓新阡揭起揭兆銘詩告來裔。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn qī shí wǔ jiào kān jì.
※卷七十五校勘記。
àn bīng bù xià tuō cǐ sì zì yīng zài zōng shè zài ān zhī shàng shēng líng fù quán fù yīng zuò huò hào qì mín tiān mín wù zuò hū gòng dǎi zàn shòu shèng yuàn xī nán gāng shān dài wù zuò bìn xià tóng gāng shān wù zuò shān gāng shèn zhì kuáng pò jūn fù tuō shén zì zòu qiǎn shù dà shuài fēn zǒng xī běi xī wù zuò ér jì ér tài yuán zú xiàn tuō ér zì
按兵不下(脫此四字應在宗社再安之上)生靈復全(復應作獲)號泣旻天(旻誤作呼)共〈歹贊〉壽聖院西南岡山(紿誤作殯下同岡山誤作山岡)甚至誑迫君父(脫甚字)奏遣數大帥分總西北(西誤作而)既而太原卒陷(脫而字)
zǎi xiàng yóu dài gōng wèi gē dì shǐ dài wù zuò shào shǐ hái yǔ lǔ xié lái tuō hái zì bǐ bì xù hàn fǎn qǐ yì shí bīng duān wù zuò bǐ xīn fǎn hàn qǐ yì shí bīng duān shì qí zhī wú zhī wú wù zuò gǎn xin wú suì què sān zì gǒng chén zhī lù yīng zuò suì gǒng chén sì chóng ān zhī lù.
宰相猶紿公為割地使(紿誤作紹)使還與虜偕來(脫還字)彼必蓄憾反起異時兵端(誤作彼心反憾起異時兵端)視其枝梧(枝梧誤作敢忄吳)歲(闕三字)拱辰之麓(應作歲拱辰巳崇安之麓)。