yán xìng xià zhì shí wǔ.
炎興下帙十五。
qǐ jiàn yán èr nián zhēng yuè shí èr rì dīng yǒu, jǐn èr yuè shí jiǔ rì jiǎ xū.
起建炎二年正月十二日丁酉,盡二月十九日甲戌。
shí èr rì dīng yǒu jīn rén shān cǐ zì yín shù gǎi zuò ní chǔ hè xiàn fáng zhōu.
十二日丁酉金人(刪此字)銀術(改作尼楚赫)陷房州。
shí sān rì wù xū jīn rén shān cǐ zì lóu sù gǎi zuò luó suǒ xiàn zhǎng ān ān fǔ shǐ táng zhòng zhàn zú zǒng guǎn yáng zōng mǐn yùn shǐ sāng jǐng xún tōng pàn céng wèi tí xíng guō zhōng xiào jiē bèi hài jiù xiào yún: tóng sǐ zhě bā rén tí jǔ jūn mǎ chéng dí zhǔ guǎn jī yí wén zì wáng shàng jí qí zi jiàn zhōng.
十三日戊戌金人(刪此字)婁宿(改作羅索)陷長安安撫使唐重戰卒總管楊宗閔運使桑景詢通判曾謂提刑郭忠孝皆被害(舊校云:同死者八人提舉軍馬程迪主管機宜文字王尚及其子建中)。
xiū zhuàn liú cén zhì zhòng mù yuē: jìng kāng yuán nián dōng jīn rén pò jīng shī míng nián èr shèng běi shòu jīn shàng jí wèi yú nán jīng nián hào jiàn yán shì shí cháo tíng sì shī hé dōng jīn rén zhòng bīng tún yú hé shàng shǎn xī dà zhèn jīng gào jí zhī shǐ rì zhì xíng zài suǒ ér yǒng xìng yī dào sì bìng biān yǐ. cén shì shǐ lǔ gǎi zuò dí zì fén jìn dù hé jīn yóu guān zhōng yǐ guī fāng rù cháo zǎi xiàng chuán shàng zhǐ yú zhèng shì táng fǎng kě yǐ wèi yǒng xìng shuài zhě yú cén cén yuē: shǎn xī shì yí sù zhòng kuàng duō shì zhī chū yǒng xìng zhī shuài qí cái yóu nán yǒu tiān zhāng gé dài zhì táng zhòng jīn shǒu tóng zhōu zhòng yǔ zéi gǎi zuò dí duì hé shǒu bèi bǎi chū mín bù jiā liǎn ér shí zì zú bīng bù jiā mù ér shì zì zhì lǔ gǎi zuò dí xiàn pú jiàng jiāng jí tóng tóng rén dù bù néng shǒu zhòng kāi mén zòng zhī shǐ chū zì yǔ cán bīng shù bǎi rén shǒu chéng shì yǐ bì sǐ lǔ gǎi zuò dí zhī yǒu bèi nǎi yǐn qù bāng rén dé zhī. qiě lì cí yān zhòng píng shēng zhī zhì zài xǔ guó měi yī jí shí shì zhé xū.
修撰劉岑志重墓曰:靖康元年冬金人破京師明年二聖北狩今上即位於南京年號建炎是時朝廷巳失河東金人重兵屯於河上陝西大震驚告急之使日至行在所而永興一道巳並邊矣。岑適使虜(改作敵)自汾晉渡河津由關中以歸方入朝宰相傳上旨於政事堂訪可以為永興帥者於岑岑曰:陝西事宜素重況多事之初永興之帥其材尤難有天章閣待制唐重今守同州重與賊(改作敵)對河守備百出民不加斂而食自足兵不加募而士自至虜(改作敵)陷蒲絳將及同同人度不能守重開門縱之使出自與殘兵數百人守城示以必死虜(改作敵)知有備乃引去邦人德之。且立祠焉重平生之志在許國每一及時事輒噓。
xī kāng kǎi qì xià zhān jīn jiàn zhě jiē gǎn dòng gài qí zhōng yì zú yǐ fú rén cái zhì zú yǐ yīng dí yù shǒu yōng dōu mò rú zhòng kě jí rì chú tiān zhāng gé zhí xué shì yǒng xìng jūn lù jīng lüè ān fǔ sī jiān zhī yǒng xìng jūn qián shuài fàn zhì xū xiān cù wǔ lù bīng xiàng dōng qín wáng liú lián shǎn zhōu bù jìn gōng zì tóng zhōu yí shū zé zhī yuē: jīn rén fàn gǎi zuò wéi jīng shī bàn nián wáng shì cún wáng wèi kě zhī chén zǐ yōu guó yí rú hé zāi!. qiě jīng shī yǐ qín bīng wèi yá zhǎo sì fāng yǐ jīng shī wèi gēn běn jīn yōng qín bīng zuò shì bù qián shì zhǎo yá bù zú shì ér gēn běn yáo yǐ. qí yán lèi qiān bǎi jiē tòng qiè dú zhě gǎn jī ér zhì xū bù néng yòng yě. dǎi wén jīng shī shī shǒu gōng tòng kū lì xuè xí zhū dào shǐ qín wáng. qiě miǎn wèi xiào sǐ jǐn chén jié huì yǒng xìng lìng xià kǎi rán jiù guó yǐ qín wáng zì rèn rì tiáo guān zhōng lì bìng. qiě lǜ zhǎng ān fù lǎo zǐ dì biǎo yán guān shǎn shān hé xíng shì yíng qǐng zhǔ shàng rù dōu guān zhōng wèi xiān qí cì zé jiàn fān zhèn fēng zōng zi shǐ shǒu wǒ tǔ dì huǎn jí wú wèi zéi gǎi zuò dí yǒu. yòu yù tōng xià guó zhī hǎo jì qīng táng zhī hòu jī jiǎo yǐ huǎn lǔ gǎi zuò dí shì zhì yú yòng zhōng zhí zhèng xíng shǎng jiē zhōng xìng jí wù suǒ dāng xiān zhě shàng jiā qí zhōng jìn lóng tú gé zhí xué shì shí lǔ gǎi zuò dí zài hé zhōng kuī guān nèi shén jí ér suǒ bù ruì bīng cháo zì jié zhì bàn nián zhī jiān suǒ tán bù zhī jǐ qiān bǎi yán jiē bù bào shí èr yuè lǔ gǎi zuò dí yǐn bīng dù hé bá tóng zhōu míng nián zhēng yuè sān rì jí yǒng xìng chéng zhōng bīng bù mǎn qiān rén yīng chéng gù shǒu fán shí rì yuán bīng jìng bù zhì ér dà jiāng fù liàng yǐ bù bīng jiàng chéng suì pò gōng shàng yú bǎi bīng yǔ jiē zhàn chéng zhōng zhòng kuì zhōng shǐ yǐ sǐ nián sì shí liù bù qǔ zhōng yǒu gǎn dé zhě qiú jiù guān yú sēng shè jué dì liǎn shí zhī hòu zhǎng ān píng chéng dū cáo zhào kāi yǔ gōng sù yǒu shàn lìng rén qǔ qí sàng yǐ guī jì zhì zǐ dì yù yì guān chèn jiàn kè qí xìng míng yuè rì yú cè jù zài yú què chū zéi gǎi zuò dí jiāng zhì gōng zì dù gū chéng jué bù néng zhī gào zhuǎn yùn shǐ lǐ táng rú yuē: zhòng píng shēng zhōng yì bù gǎn cí nán shǐ yì yíng chē jià rù guān jū jiàn líng zhī shì shù kě yǐ lín dōng fāng jīn chē jià nán xìng yǐ. guān shǎn. yòu wú zhòng bīng suī jié jǐn zhì lì hé suǒ shī qí zhì qiǎo yī sǐ bào shàng bù zú xī táng rú yǐ qí shū wén é ér sǐ jié bào shàng wén ér āi zhī zèng zī zhèng diàn xué shì guān qí jiā wǔ rén fāng cháo tíng zhī fǎng yōng shuài yě. cén jì yǐ gōng jiàn ér. yòu jiàn tí jǔ cháng píng zhèng xiāng shǒu tóng zhōu yǒng xìng tōng pàn céng wèi wèi shǎn xī zhuǎn yùn pàn guān cháo tíng jù yòng zhī hòu lǔ gǎi zuò dí dù hé zhèng xiāng sǐ yú tóng gōng yǔ céng wèi sǐ yú yōng wū hū sān rén zhě kě wèi bù fù cháo tíng yǐ. gōng zì yuán rèn méi shān rén wèi ér shí sì bù fán zǔ mǔ sòng shì cháng lìng dú péi dù wǔ hòu miào bēi yī lǎn bù zài dú shí èr fù chén píng shī yǐ yǒu dà zhì yòng jiàn zhě gǎi fèng yì láng zhī huái ān jūn jīn táng xiàn xǔ guāng níng rù cháo jiàn yú zǎi xiàng dé bì yōng lù shì shí biān chén duō xī gōng xìng shǎng yǐ qī cháo tíng zhì yú yòu jī mí mán shǐ gòng bù máo zhī dì jiàn lì zhōu xiàn zhāng guān zhì lì yǐ kùn zhōng guó qí hài shén dà gōng jù yán zhī cháo suì zhào duì chú lǐ bù yuán wài láng dīng mǔ yōu fù chú lì bù qiān yòu sī yuán wài láng qǐ jū shè rén shí xuān hé qī nián.
欷慷慨泣下沾襟見者皆感動蓋其忠義足以服人才智足以應敵欲守雍都莫如重可即日除天章閣直學士永興軍路經略安撫司兼知永興軍前帥范致虛先促五路兵向東勤王留連陝州不進公自同州移書責之曰:金人犯(改作圍)京師半年王室存亡未可知臣子憂國宜如何哉!。且京師以秦兵為牙爪四方以京師為根本今擁秦兵坐視不前是爪牙不足恃而根本搖矣。其言累千百皆痛切讀者感激而致虛不能用也。逮聞京師失守公慟哭瀝血檄諸道使勤王。且勉為效死盡臣節會永興令下慨然就國以勤王自任日條關中利病。且率長安父《老子》弟表言關陝山河形勢迎請主上入都關中為先其次則建藩鎮封宗子使守我土地緩急無為賊(改作敵)有。又欲通夏國之好繼青唐之後犄角以緩虜(改作敵)勢至於用忠直正刑賞皆中興急務所當先者上嘉其忠進龍圖閣直學士時虜(改作敵)在河中窺關內甚急而所部銳兵朝自節制半年之間所談不知幾千百言皆不報十二月虜(改作敵)引兵渡河拔同州明年正月三日及永興城中兵不滿千人嬰城固守凡十日援兵竟不至而大將傅亮以部兵降城遂破公尚餘百兵與接戰城中眾潰中矢以死年四十六部曲中有感德者求舊棺於僧舍掘地斂識之後長安平成都漕趙開與公素友善令人取其喪以歸既至子弟欲易棺櫬見刻其姓名月日於側具在於(闕)初賊(改作敵)將至公自度孤城決不能支告轉運使李唐儒曰:重平生忠義不敢辭難始意迎車駕入關居建瓴之勢庶可以臨東方今車駕南幸矣。關陝。又無重兵雖竭盡智力何所施其智巧一死報上不足惜唐儒以其書聞俄而死節報上聞而哀之贈資政殿學士官其家五人方朝廷之訪雍帥也。岑既以公薦而。又薦提舉常平鄭驤守同州永興通判曾謂為陝西轉運判官朝廷俱用之後虜(改作敵)渡河鄭驤死於同公與曾謂死於雍嗚呼三人者可謂不負朝廷矣。公字元任眉山人為兒時巳不凡祖母宋氏嘗令讀裴度武侯廟碑一覽不再讀十二賦陳平詩已有大志用薦者改奉議郎知懷安軍金堂縣許光凝入朝薦於宰相得辟雍錄是時邊臣多希功幸賞以欺朝廷至於誘羈縻蠻使貢不毛之地建立州縣張官置吏以困中國其害甚大公遽言之朝遂召對除禮部員外郎丁母憂復除吏部遷右司員外郎起居舍人時宣和七年。
yě. shí èr yuè jīn rén kòu biān gǎi zuò bīng rù gōng yān shān ān fǔ shǐ cài jìng fāng gào jí ér guō yào shī pàn kòu gǎi zuò dí sì xiàn biān zì hé shuò yǐ nán jiē kǒng gōng jiàn yán jīn rì zhī huò qǐ yú kāi biān kāi biān zhī móu shǐ yú tóng guàn jīn rén bīng fēng shén ruì bù kě dāng yí zhū guàn yǐ xiè biān rén shù kě yǐ huǎn shī zǎi xiàng bù néng jué móu yí gěi shì zhōng lǐ yè chū shǐ wèi jí ér zéi gǎi zuò dí yǐ yā jìng dū yì yǐ jiè yán yǐ. tài shàng huáng nèi chán yuān shèng jí wèi míng nián zhēng yuè gǎi jìng kāng fāng wéi chéng zhōng gōng rì yǒu suǒ fū chén jiē qiè zhòng shí bìng chú jiàn yì dài fū shí yì jiǎng hé qīn zhēng èr cè jiē wèi dìng gōng shàng shū yù zǎi zhí tíng biàn zhī yáo píng zhòng jì bài zéi gǎi zuò dí yù chì suǒ jīn bó shén jí zhōng shū shì láng wáng xiào dí dà shū jiē bǎng xià lìng mín yǒu cáng jīn bó zhě rén dé gào zhī gōng yuē: shěn rú cǐ zé zi dé yǐ gào fù dì dé yǐ gào xiōng nú bì dé yǐ gào zhǔ chū zhèng rú cǐ jiāng hé yǐ huà tiān xià zāi! yǔ tóng liè yù shǐ dié shū lùn bù kě jù bà cǐ lìng jīn rén tuì shī qiān zhōng shū shè rén fán shǎng fá chù zhì zhī bù dāng zhě zhí bù xià dāng lù dà bù lè zhī yǔ sūn dí lǐ zhuàn lǐ huì shī jì yǐ lùn shì bù hé jiē bèi chù gōng dé mì gé xiū zhuàn zhī tóng zhōu yuán nián chú tiān zhāng gé dài zhì qǐng zhī suì shǒu yǒng xìng gōng shēng bā shǔ qǐ bù yī cái guān zhōng dōu shēng wàng yǐ jí jí shǒu biān. yòu néng sǐ shì qí míng gù zú yǐ chuán bù xiǔ rán gōng zhī sǐ shí zì cén fā zhī kuàng qí dà jié zhāo zhāo rú cǐ kè zhī fēng bēi zhì zhī mù dào shǐ jiàn zhī zhě yuē: cǐ wú sòng zhōng chén táng gōng zhī mù qí shuí yuē: bù kě.
也。十二月金人寇邊(改作兵入攻)燕山安撫使蔡靖方告急而郭藥師叛寇(改作敵)巳陷邊自河朔以南皆恐公建言今日之禍起於開邊開邊之謀始於童貫金人兵鋒甚銳不可當宜誅貫以謝邊人庶可以緩師宰相不能決謀遺給事中李鄴出使未及而賊(改作敵)已壓境都邑已戒嚴矣。太上皇內禪淵聖即位明年正月改靖康方圍城中公日有所敷陳皆切中時病除諫議大夫時議講和親征二策皆未定公上疏欲宰執廷辨之姚平仲既敗賊(改作敵)愈熾索金帛甚急中書侍郎王孝迪大書揭榜下令民有藏金帛者人得告之公曰:審如此則子得以告父弟得以告兄奴婢得以告主初政如此將何以化天下哉!與同列御史迭疏論不可遽罷此令金人退師遷中書舍人凡賞罰黜陟之不當者執不下當路大不樂之與孫覿李撰李會師驥以論事不合皆被黜公得秘閣修撰知同州元年除天章閣待制頃之遂守永興公生巴蜀起布衣才官中都聲望已藉藉守邊。又能死事其名固足以傳不朽然公之死實自岑發之況其大節昭昭如此刻之豐碑置之墓道使見之者曰:此吾宋忠臣唐公之墓其誰曰:不可。
yí shǐ yuē: táng zhòng rú shēng bù zhī bīng shuài guān zhōng yī dǎo fàn zhì xū fù zhé huì yán bīng jī wéi xǐ rén yán lǔ gǎi zuò dí bīng yuǎn qù guān zhōng bì wú yú jīng zhào fǔ lù bīng mǎ fù zǒng guǎn yáng zōng mǐn yǔ zhòng móu yuē: jīn hé dōng zhū zhōu jiē fēi wǒ yǒu jù cǐ cái yī shuǐ ér běn lù bīng ruò yí jí shàn chéng zàn wèi shǒu yù jì yǐ dài wài yuán shě cǐ wú cè zhòng yǐ qín mín jiāo bù yù rǎo zhī ér zhǐ jí jīn rén fàn gǎi zuò bīng báo jìng lüè wú cuò zhì chéng xiàn zhòng zì yì sǐ zōng mǐn xiān lìng qī liú shì xié jiā rén rù shǔ suì miǎn yú nán wéi zōng mǐn sǐ yú qí zhí jiù xiào yún: zōng mǐn fù zǐ jù xùn guó nán mù bēi nǎi liú yī zhǐ suǒ zhuàn jiàn rú xī jí dāng lù zhī yǐ bǔ shì biān zhī què zhuǎn yùn fù shǐ sāng jǐng xún céng wèi tí xíng guō zhōng xiào jiē sǐ jǐng xún jiè zhí yǒu shǒu shàng qì jié zhī rén yě. chū tóng guàn yòng shì shí zhōu xiàn guān jiē yíng jiān bǎng yú wàng chén ér bài wéi jǐng xún bù bài yì zhě duō zhī yǐ qí fā zhāi jiān lì bù shòu gàn qǐng shí rén hào wèi sàng mén shén sàng zì jiè xìng sāng shì yán zhī yě. zhōng xiào shì yī chuān chéng yí chuán qí yì yǔ zhōng yōng xué jīn rù fàn gǎi zuò bīng báo zhǎng ān huò quàn yún: jiān sī chū xún kě yǐ miǎn huò guō zhōng xiào bù dá suì bèi hài.
遺史曰:唐重儒生不知兵帥關中一蹈范致虛覆轍諱言兵機唯喜人言虜(改作敵)兵遠去關中必無虞京兆府路兵馬副總管楊宗閔與重謀曰:今河東諸州皆非我有距此才一水而本路兵弱宜急繕城暫為守御計以待外援舍此無策重以秦民驕不欲擾之而止及金人犯(改作兵薄)境略無措置城陷重自縊死宗閔先令妻劉氏攜家人入蜀遂免於難唯宗閔死於其職(舊校云:宗閔父子俱徇國難墓碑乃劉一止所撰見茹溪集當錄之以補是編之闕)轉運副使桑景詢曾謂提刑郭忠孝皆死景詢介直有守尚氣節之人也。初童貫用事時州縣官皆迎肩膀輿望塵而拜唯景詢不拜議者多之以其發摘奸吏不受干請時人號為喪門神喪字借姓桑氏言之也。忠孝事伊川程頤傳其易與中庸學金入犯(改作兵薄)長安或勸云:監司出巡可以免禍郭忠孝不答遂被害。
nèi shì shào chéng zhāng shàng shū yán huáng qián shàn wāng bó yàn bì wù guó sòng chéng zhāng jí zhōu biān guǎn.
內侍邵成章上書言黃潛善汪伯彥必誤國送成章吉州編管。
chē jià zài yáng zhōu jīn rén gōng hé běi shǎn xī jīng xī qún dào qǐ jīng dōng zǎi zhí huáng qián shàn wāng bó yàn jiē bì nì bù zòu jí zhāng yù gōng zhēn zhōu qù xíng zài liù shí lǐ shàng yì bù wén nèi shì shào chéng zhāng shàng shū tiáo jù qián shàn bó yàn zhī zuì. qiě yuē: bì wù guó jí shēn qián shàn bó yàn shǐ wén zhī shàng nù sòng.
車駕在揚州金人攻河北陝西京西群盜起京東宰執黃潛善汪伯彥皆蔽匿不奏及張遇攻真州去行在六十里上亦不聞內侍邵成章上疏條具潛善伯彥之罪。且曰:必誤國及申潛善伯彥使聞之上怒送。
chéng zhāng jí zhōu biān guǎn.
成章吉州編管。
yù yíng shǐ sī zuǒ jūn tǒng zhì hán shì zhōng lǐng bīng tún yú hé nán fǔ.
御營使司左軍統制韓世忠領兵屯於河南府。
hán shì zhōng chū wèi wáng yuān jūn tǒng zhì tún yú yīng tiān fǔ shàng jí wèi wèi yù yíng shǐ sī zuǒ jūn tǒng zhì cóng chē jià zhì yáng zhōu zhì shì mìng shì zhōng lǐng zhāng yù chén sī gōng děng bīng yī wàn yú hé yáng fǔ. yòu mìng zhī cāng zhōu liú xī mì jié hé shuò zhī rén zì qīng zhōu jué hé jìn bīng mìng dōng jīng liú shǒu zōng zé zǒng dà zhòng zì huá zhōu ér běi qī jí yú zhōng shān fǔ é wèi huáng qián shàn wāng bó yàn jiàn yì cóng zhōng zhǐ zhī.
韓世忠初為王淵軍統制屯於應天府上即位為御營使司左軍統制從車駕至揚州至是命世忠領張遇陳思恭等兵一萬於河陽府。又命知滄州劉錫密結河朔之人自青州絕河進兵命東京留守宗澤總大眾自滑州而北期集於中山府俄為黃潛善汪伯彥建議從中止之。
dí xìng dí jìn jí jīn rén zhàn yú yī chuān zào fán lǐng bài zhī. yòu zhàn yú lǘ dào yàn. yòu bài zhī.
翟興翟進及金人戰於伊川皂礬嶺敗之。又戰於驢道堰。又敗之。
dí xìng yǔ dì jìn yù jīn rén yú yī chuān zhī jī fán lǐng xìng pī jiǎ xiān dēng jiāng shì qí jìn jiē zhàn zhōng rì qín qí qiú gǎi zuò jiāng xià tài wèi zhě hòu xún rì. yòu yù jīn rén yú yī chuān zhī lǘ dào yàn lì zhàn qín qiú shǒu gǎi zuò qí jiāng fù tài wèi zhě zì shì jīn rén wén dà dí xiǎo dí zhī míng yǐ..
翟興與弟進遇金人於伊川之齎礬嶺興披甲先登將士齊進接戰終日擒其酋(改作將)夏太尉者後旬日。又遇金人於伊川之驢道堰力戰擒酋首(改作其將)傅太尉者自是金人聞大翟小翟之名矣。。
èr shí èr rì dīng wèi zhào zhāo xiáng dào zéi.
二十二日丁未詔招降盜賊。
zhào yuē: zhèn wéi zǔ zōng rén fù tiān xià shēng yù xiū xī chuí èr bǎi nián jiā yǒu jī jù rén zhī lǐ jiào zūn jūn qīn shàng ān yè lè shēng chē shū suǒ tōng yān huǒ wàn lǐ xiàng zì jiān chén wù guó biān xì jì kāi róng huò gǎi zuò fēng dí jí yú lí yuán hú chén gǎi zuò fēn jìn àn yú jīng què bīng yǐ shāng cán ér kuì sàn mín yīn qīn yì ér liú wáng suì jiǎ qín wáng zhī míng gōng wèi jù kòu zhī huàn sì zhèn sì wèi zhèn mǐn yú zī zāo shí jiān nán shè dào guǎ mèi yín wèi gōng jiǎn bù gǎn dài huāng kuān dà gōng píng shù hóng gòng jì yuè rì shàng qiǎn qún tīng wèi fú gōng piāo jié lüè kòu luàn zī qǐ zhòng jīn zhōu xiàn zhī mín mò bǎo tián lú zhī ān shēng líng hé gū tiān yì wèi huǐ jīn zhèn zhù bì huái diān yín fèng miào shè yǐ lái qiǎn shǐ jīn rén lǚ zhì fù xiōng zhī qǐng niàn yù fù sù qīng biàn què qiān gù dū ér qún dào wěi duō shī yú fú jìng gāo zhěn jié yú dà hé zhī wài xíng shì xuē yú lěi nián zhī jiān xìng yán jí zī tòng fèn liáng qiè zī ěr yǒu zhòng gòng tú xìng bāng xián yǒu xiāng dǎng lín lǐ zhī qíng qǐ wú fù mǔ qī zǐ zhī niàn fán jīn rì duó rǎng zòng bào zhī zhòng jiē yì shí huí xīn zhōng yì zhī rén bái rì zhào lín míng ěr qiān shàn zhī yì huáng tiān fù chóu jiān yǔ zhǐ shā zhī chéng yī yīng dào zéi huí xīn yì lǜ sàn guī tián lǐ huò shī yè bù néng zì hái zhě lìng suǒ zài guān sī tiáo jù yǐ wén zhèn dāng qū chù qí rì qián fàn zuì yī qiè bù wèn.
詔曰:朕惟祖宗仁覆天下生育休息垂二百年家有積聚人知禮教尊君親上安業樂生車書所通煙火萬里項自奸臣誤國邊隙既開戎禍(改作鋒鏑)及於黎元胡塵(改作氛祲)暗於京闕兵以傷殘而潰散民因侵軼而流亡遂假勤王之名公為聚寇之患肆朕嗣位震憫於茲遭時艱難涉道寡昧寅畏恭儉不敢怠荒寬大公平庶宏共濟閱日尚淺群聽未孚攻剽劫掠寇亂滋起重矜州縣之民莫保田廬之安生靈何辜天意未悔今朕駐蹕淮甸寅奉廟社以來遣使金人屢致父兄之請念欲復泝清汴卻遷故都而群盜猥多師虞弗靖膏畛截於大河之外形勢削於累年之間興言及茲痛憤良切咨爾有眾共圖興邦咸有鄉黨鄰里之情豈無父母妻子之念凡今日奪攘縱暴之眾皆異時回心忠義之人白日照臨明爾遷善之意皇天覆幬監予止殺之誠一應盜賊回心易慮散歸田裡或失業不能自還者令所在官司條具以聞朕當區處其日前犯罪一切不問。
dīng jìn yǐ qí zhòng yì jīng chéng liú shǒu sī qǐng jiàng.
丁進以其眾詣京城留守司請降。
dīng jìn zì tuì shòu chūn fǔ rǎo yú jīng dōng jīng xī zhì shì qǐng jiàng yú liú shǒu sī jìn shòu chūn fǔ jūn bīng yě. táo zǒu yù luàn fù guī xiāng lǐ jiù sū cūn tuán jié jù rén zuò guò chū zì shí bǎi zhì qiān wàn zhì yǒu shù wàn jiē miàn lá liù diǎn huò bā diǎn huò lá rù huǒ jìn zì hào dīng yī jiàn wéi shòu chūn fǔ ān fǔ shǐ kāng yǔn yù tuì zhī zhì shì qǐng jiàng.
丁進自退壽春府擾於京東京西至是請降於留守司進壽春府軍兵也。逃走遇亂復歸鄉里就蘇村團結聚人作過初自十百至千萬至有數萬皆面剌六點或八點或剌入火進自號丁一箭圍壽春府安撫使康允御退之至是請降。
èr shí qī rì rén zǐ jīn rén shān cǐ zì yín shù gǎi zuò ní chǔ hè fén dèng zhōu.
二十七日壬子金人(刪此字)銀術(改作尼楚赫)焚鄧州。
yín shù gǎi zuò ní chǔ hè xiàn dèng zhōu gēn kuò bǎi sè jì yì rén jí jīn yín wù bó.
銀術(改作尼楚赫)陷鄧州根括百色技藝人及金銀物帛。
jì jǐn shì rì yě. jīn rén yù yǔ jì jū shàng hù xiàn jīn yín yǐ xiè bù sǐ, yú shì jì jū shàng hù jiē jī jīn yín xī xiàng chū chéng yín shù gǎi zuò ní chǔ hè dài wáng shǐ yù zhī yuē: yù liú bīng shí wàn tún yú dèng zhōu hé yǐ yīng fù liáng cǎo zhòng duì yǐ dèng zhōu shǎo liáng duō shuǐ fēi tún bīng zhī dì. yòu yuē: jì sì tóu bài jiē dà jīn zhī mín yǐ. dà jīn. ruò huí jūn hóng jīn zhī lèi fàn chéng shǐ shuí wèi zhǔ zhòng bù gǎn duì yín shù gǎi zuò ní chǔ hè dài wáng chuán lìng jié chéng běi qiān jǐn guò hé bǐ guān yuán yī jiù zhù shòu chāi qiǎn sēng dào yī jiù guī sì guān bǎi xìng rèn biàn jū zhù nóng jiā gěi tián zhǒng zuò jì jū shàng hù guī chéng zhōng chuán cǐ yǔ mǎn chéng zhōng jiē kū é jiàn sì biān yǐ zòng huǒ mín bù kě guī nǎi chū chéng shù lǐ jiān rù yī mù zhài mén jí dī xiǎo yǒu bǎn wū yì dī jǐn róng lì wàng chéng zhōng huǒ yǐ gèn tiān yǐ. zì shì bù dé shí zhě liǎng rì yǒu sàn shī gǔ ròu zhě xǔ yú zhū zhài xún rèn yǒu shī yī èr shí kǒu zhě yī liǎng rì jiān xún mì jiē zú suī jié chéng rén jǐn láng bèi chū chéng rán shǎo yǒu sǐ zhě.
既儘是日也。金人諭與寄居上戶獻金銀以謝不死,於是寄居上戶皆齎金銀犀象出城銀術(改作尼楚赫)大王使諭之曰:欲留兵十萬屯於鄧州何以應付糧草眾對以鄧州少糧多水非屯兵之地。又曰:既巳投拜皆大金之民矣。大金。若回軍紅巾之類犯城使誰為主眾不敢對銀術(改作尼楚赫)大王傳令竭城北遷盡過(河比)官員依舊注授差遣僧道依舊歸寺觀百姓任便居住農家給田種作寄居上戶歸城中傳此語滿城中皆哭俄見四邊已縱火民不可歸乃出城數裡間入一木寨門極低小有板屋亦低僅容立望城中火已亘天矣。自是不得食者兩日有散失骨肉者許於諸寨尋認有失一二十口者一兩日間尋覓皆足雖竭城人盡狼狽出城然少有死者。
èr shí bā rì guǐ chǒu tài xué shēng wèi yòu shàng shū lùn liè huáng qián shàn wāng bó yàn wù jūn shí zuì.
二十八日癸丑太學生魏佑上書論列黃潛善汪伯彥誤君十罪。
jīn rén shān cǐ zì lóu sù bèi jǐn gǎi zuò luó suǒ bèi lēi xiàn fèng xiáng fǔ.
金人(刪此字)婁宿孛堇(改作羅索貝勒)陷鳳翔府。
èr yuè èr rì dīng yǐ jīn rén shān cǐ zì yín shù gǎi zuò ní chǔ hè qiān dèng zhōu shì mín běi qù.
二月二日丁已金人(刪此字)銀術(改作尼楚赫)遷鄧州士民北去。
jié yào yuē: yín shù gǎi zuò ní chǔ hè zhī zhòng kòu gǎi zuò qīn hàn shàng lǔ gǎi zuò qiān dèng rǔ jūn fáng děng zhōu mín yǐ guī yín shù gǎi zuò ní chǔ hè yǐ fén dèng zhōu nǎi gěi jì jū guān shàng hù chē jí niú gè yǒu chà qiān zhī běi qù jì jū guān shàng hù měi guò zhōu xiàn rén gěi mǐ sān shēng pín mín xià hù tú zhōng sǐ zhě bù kě jì dào xī jīng yǐ wú jǐ yǐ..
節要曰:銀術(改作尼楚赫)之眾寇(改作侵)漢上虜(改作遷)鄧汝均房等州民以歸銀術(改作尼楚赫)已焚鄧州乃給寄居官上戶車及牛各有差遷之北去寄居官上戶每過州縣人給米三升貧民下戶途中死者不可計到西京已無幾矣。。
sān rì wù wǔ jīn rén shān cǐ zì yín shù gǎi zuò ní chǔ hè xiàn táng zhōu.
三日戊午金人(刪此字)銀術(改作尼楚赫)陷唐州。
yín shù gǎi zuò ní chǔ hè yǐ dīng yǐ kòu gǎi zuò gōng táng zhōu wù wǔ dēng chéng yǐ wèi zòng fén lüè chéng shì yī kōng.
銀術(改作尼楚赫)以丁已寇(改作攻)唐州戊午登城已未縱焚掠城市一空。
shí bā rì guǐ yǒu yín shù gǎi zuò ní chǔ hè xiàn cài zhōu zhī rǔ yáng xiàn chéng guō zàn sǐ zhī.
十八日癸酉銀術(改作尼楚赫)陷蔡州知汝陽縣丞郭瓚死之。
yín shù gǎi zuò ní chǔ hè fàn gǎi zuò gōng cài zhōu zhī jūn zhōu shì yán xiào zhōng xiān qiǎn jiā shǔ zài xī píng xiàn xī líng tǔ háo dí chōng jiā xiào zhōng jù jūn mín shǒu chéng jīn rén gōng jī shù rì chéng xiàn yú dōng nán yú jū rén zì dōng bēn zhě jiē dá yú sān miàn bēn zhě jiē sǐ zhī rǔ yáng xiàn chéng guō zàn cháo fú ér mà jīn rén bèi zhí yóu mà bù jué kǒu bù tuō cháo fú ér sǐ jīn rén dà sì piāo lüè fén lú shě xiào zhōng bèi zhí jīn rén jiàn qí mào lòu ér zhū rú bù yǐ wèi zhī zhōu suì lìng hé dān xiào zhōng bēn zǒu dé tuō nǎi wǎng xī líng xiào zhōng zì zī qīn kāi fēng rén cōng huì jùn shuǎng jīng tōng yī fāng cháng zhe xìn xiào fāng yì lùn shén jīng zhì xíng yú shì chū wèi zhī zhōu jiē bǎng cí zhuàng bù xiàn zì shù měi zhuàng bù xiàn jǐ shì xiào zhōng yī lǎn jǐn dé qí lǐ ér néng àn jì qí rén xìng míng xiāng lǐ yǐ zhì sù qián wù zhě yì néng jì qí shù mù jīn rén tuì liú shǒu sī chà zhāng wǔ jīng quán zhī zhōu zhōu suī cán pò ér shí xiàn yóu shèng mín hù cí sòng pō fán zhāng wǔ.
銀術(改作尼楚赫)犯(改作攻)蔡州知軍州事閻孝忠先遣家屬在西平縣西陵土豪翟沖家孝忠聚軍民守城金人攻擊數日城陷於東南隅居人自東奔者皆達餘三面奔者皆死知汝陽縣丞郭瓚朝服而罵金人被執猶罵不絕口不脫朝服而死金人大肆剽掠焚廬舍孝忠被執金人見其貌陋而侏儒不以為知州遂令荷擔孝忠奔走得脫乃往西陵孝忠字資欽開封人聰惠俊爽精通醫方嘗著信效方議論甚精緻行於世初為知州揭榜詞狀不限字數每狀不限幾事孝忠一覽盡得其理而能暗記其人姓名鄉里以至訴錢物者亦能記其數目金人退留守司差張武經權知州州雖殘破而十縣猶盛民戶詞訟頗繁張武。
jīng bù néng biàn shí xiào zhōng sì yǒu zhāo tíng zhǐ huī fàng zuì mín hù sī xiào zhōng zhì mín yǒu fǎ jīng jiān sī chén zhuàng qǐ qiú xiào zhōng yī jiù quán zhī zhōu jiān sī cóng zhī xiào zhōng suì quán zhōu shì.
經不能辨時孝忠巳有朝廷指揮放罪民戶思孝忠治民有法經監司陳狀乞求孝忠依舊權知州監司從之孝忠遂權州事。
shí jiǔ rì jiǎ xū jīn rén shān cǐ zì yín shù gǎi zuò ní chǔ hè kòu gǎi zuò bīng zhì chén zhōu jūn luàn shā zhī jūn shì xiàng zi bāo jīn rén xiàn chén zhōu jiù xiào yún: sòng shǐ zhōng yì chuán xiàng zi sháo zhī huái níng fǔ jiàn yán èr nián jīn rén fàn zhī chéng xiàn yǔ qí dì xīn zhī táng zhōu zi bāo děng hé mén yù hài.
十九日甲戌金人(刪此字)銀術(改作尼楚赫)寇(改作兵至)陳州軍亂殺知軍事向子褒金人陷陳州(舊校云:宋史忠義傳向子韶知淮甯府建炎二年金人犯之城陷與其弟新知唐州子褒等闔門遇害)。
chū bào jīn rén fàn gǎi zuò bīng zhì chén zhōu zhī zhōu xiàng zi bāo yù gù shǒu shí yǒu chū shù dōng jūn sì qiān rén. yòu yǒu běn zhōu jūn bīng zǐ bāo yǐ zhī dì sān jiāng yuè jǐng shòu zhě yù qì chéng lǜ jūn bīng chū bēn wǎng yáng zhōu zi bāo bù cóng jīn rén jì dào jǐng shòu yǐ jiāng bīng yíng zhàn bù shèng jūn luàn shā zi bāo qí jiā shǔ huò sàn huò wáng é ér chéng xiàn jīn rén shāo ruò jié lüè ér qù liú shǒu sī chà wèi shì xiàn féng zhǎng níng quán zhōu shì.
初報金人犯(改作兵至)陳州知州向子褒欲固守時有出戍東軍四千人。又有本州軍兵子褒倚之第三將岳景綬者欲棄城率軍兵出奔往揚州子褒不從金人既到景綬以將兵迎戰不勝軍亂殺子褒其家屬或散或亡俄而城陷金人燒爇劫掠而去留守司差尉氏縣馮長甯權州事。
dōng jīng liú shǒu zōng zé zòu duì lùn zhēng yuè dīng wèi zhào shū qǐ chē jià huí jīng shī.
東京留守宗澤奏對論正月丁未詔書乞車駕回京師。
zhēng yuè dīng wèi zhào shū èr yuè rén shēn dào dōng jīng zōng zé bài zhào bì dú zhī yǒu yuē: suì jiǎ qín wáng zhī míng gōng wèi jù kòu zhī huàn zé yuē: shǐ zhōng yì zhī rén wén zhī jiě tǐ yǐ. nǎi jù zòu yuē: chén wén rén zhǔ zhōng tiān xià ér lì dìng sì hǎi zhī mín gōng wéi wǒ sòng tài zǔ huáng dì zhào zào qū xià yǐ jīn jīng shī wèi tiān xià zhōng gù chuàng yè chuí tǒng yǐ yí wàn shì tài zōng zhēn zōng rén zōng yīng zōng shén zōng zhé miào yì shì shèng rén chuán yǐ xiāng shòu yǐ jīng shī wèi gēn běn zhī dì suǒ yǐ gāo gǒng mù qīng zuò shì tiān mín zhī fù bì yú tiān xià zhī zhōng yě. wéi diàn zhěn yú jīng zé zì xī zì dōng zì nán zì běi mò gǎn bù lái xiǎng mò gǎn bù lái wáng ǒu yuán wán xí tài píng zhī jiǔ wén wǔ tián xī niǔ yú jiāo yín jīn kuā wàng zhàn shǒu bèi suì zhì zéi lǔ gǎi zuò qiáng lín sì nüè cán pò zhōu xiàn wéi bì jīng chéng jié yíng èr shèng hòu fēi qīn wáng yǔ zhū huáng zú méng chén běi qù qiáo yù shā mò cǐ zhōng chén yì shì suǒ yǐ sù yè tì qì jì zhī yǐ xuè zì bì xià jí wèi yīng tiān sì hǎi wàn fāng xīn xīn gǔ wǔ chuí tiáo tái bèi shān nóng yě sǒu xián yǐ shǒu jiā é yǎng miàn kòu tiān yuē: tiān xià yǒu zhēn zhǔ yǐ. wàn shì yǒng lài shí tiān zuò míng dé wèi wú jiāng zhī xiū sì fāng tiē rán. ruò yuǎn. ruò jìn bìng wú dào zéi jì bì xià piān tīng jiān xié yǔ zéi lǔ gǎi zuò jīn rén wèi dì zhě zhī yǔ yí bì huái diān zé zhū chù xiōng è qiáng dào shí rú wèi máo cì qǐ rú fēng hòng jù zòng huǒ shā lüè suǒ zài kuáng dào wǎng yǒu quān jù yǐ wèi tiān zǐ yuǎn wú suǒ yī guī jù zhì shì ěr chén yú èr yuè shí bā rì zhī shòu cháo tíng jiàng dào huáng bǎng zhào chì yún: suì jiǎ qín wáng zhī míng gōng wèi jù kòu zhī huàn rú shì qín wáng zhī rén jiē jiě tǐ yǐ. chén qiè wèi zì zéi shān cǐ zì wéi bì jīng chéng gǎi zuò jīng chéng yuán bì tiān xià zhōng yì zhī shì fèn mèn tòng qiè gǎn lì zhēng fèn gù zì guǎng zhī dōng xī hú zhī nán běi fú jiàn jiāng huái tī shān háng hǎi yuè shù qiān lǐ zhēng xiān qín wáng dàn dāng shí dà chén wú yuǎn shí jiàn wú dà móu lüè dī huí qū zhé píng xìn dàn wàng bù néng fǔ ér yòng zhī suì zhì èr shèng běi shòu zhū qīn gǔ ròu jiē wèi jié tè qiān lián dào lù dāng shí dà chén bù chū yī yǔ shǐ qín wáng dà bīng qián wǎng chì yuán fán qín wáng rén lì zāo chì zhú wèi cháng yǒu suǒ kào shè wèi cháng yǒu suǒ bāng.
正月丁未詔書二月壬申到東京宗澤拜詔畢讀之有曰:遂假勤王之名公為聚寇之患澤曰:使忠義之人聞之解體矣。乃具奏曰:臣聞人主中天下而立定四海之民恭惟我宋太祖皇帝肇造區夏以今京師為天下中故創業垂統以貽萬世太宗真宗仁宗英宗神宗哲廟奕世聖人傳以相授以京師為根本之地所以高拱穆清坐視天民之阜必於天下之中也。惟奠枕於京則自西自東自南自北莫敢不來享莫敢不來王偶緣玩習太平之久文武恬嬉狃於驕淫矜誇忘戰守備遂至賊虜(改作強鄰)肆虐殘破州縣圍閉京城劫迎二聖后妃親王與諸皇族蒙塵北去僑寓沙漠此忠臣義士所以夙夜涕泣繼之以血自陛下即位應天四海萬方忻忻鼓舞垂髫駘背山農野叟咸以手加額仰面叩天曰:天下有真主矣。萬世永賴實天祚明德為無疆之休四方帖然。若遠。若近並無盜賊暨陛下偏聽奸邪與賊虜(改作金人)為地者之語移蹕淮甸則諸處兇惡強盜時如蝟毛刺起如蜂鬨聚縱火殺掠所在狂盜罔有悛懼以為天子遠無所依歸遽至是爾臣於二月十八日祗受朝廷降到黃榜詔敕云:遂假勤王之名公為聚寇之患如是勤王之人皆解體矣。臣竊謂自賊(刪此字)圍閉京城(改作京城園閉)天下忠義之士憤懣痛切感勵爭奮故自廣之東西湖之南北福建江淮梯山航海越數千里爭先勤王但當時大臣無遠識見無大謀略低回曲折憑信誕妄不能撫而用之遂至二聖北狩諸親骨肉皆為劫特牽連道路當時大臣不出一語使勤王大兵前往敕援凡勤王人例遭斥逐未嘗有所犒設未嘗有所邦。
zhù jī huāng liú lí kùn è dào lù ruò zhě tián mǎn gōu hè qiáng zhě biàn wèi dào zéi fēi qín wáng zhī zuì jiē gěng nán zhòng bèi gǔ chàng yì sāi wèi zhī ěr bǐ lái jiān xié zhī rén fāng ěr héng sì zéi lǔ gǎi zuò jīn rén zì rán dé shì qiáng liáng è shǎo wú yuán cán miè qiè wéi guó jiā shèng zǔ shén sūn jì jì xiāng shòu zhàn ēn shèng dé shèn lù gān xīn lún jiā gǔ suǐ jīn hé dōng hé xī bù suí shùn fān zéi suī qiáng wèi tì tóu biàn fà shān fān zéi zhì cǐ jiǔ zì gǎi zuò běi cháo ér zì bǎo shān zhài zhě bù zhī jǐ qiān wàn rén zhū chù jié yì zhàng fū bù gǎn gù ài shēn ér zì qíng miàn zhēng xiān jiù jià zhě. yòu bù zhī jǐ shù wàn rén jīn bì xià yǐ qín wáng zhě wèi dào zéi zé bǎo shān zhài yǔ zì qíng miàn zhě, qǐ néng zì gù xié cǐ zhào yī chū zé zì jīn hòu shuí wèi qín wáng zhě yī dé tiān xià yǒu dào dé qí mín yě. dé qí mín yǒu dào dé qí xīn yě. dé qí xīn yǒu dào suǒ yù yǔ jù suǒ è wù shī ěr yě. guǒ bì xià huí luán jiǔ zhòng zhān bài zōng miào bǐ sì fāng wàn lǐ zhī yǒu zhāo tíng bù shī zǔ zōng jiù wù cǐ rén xīn zhī suǒ yù yě. yuàn bì xià yǔ zhī jù zhī yǐ wèi ān rén xīn bì xià. ruò zhù bì huái diān bǐ rén yóng yóng zhī wàng huáng huáng zhī qíng wèi yǒu suǒ wèi ān cǐ rén xīn zhī suǒ bù yù yě. yuàn bì xià wù zǔ è zhī yǐ shī rén xīn chén yǎng xiáng zhào zhōng yǔ qǐ bì xià yì jiē cí chén shī zhí bù néng fū yì zhī guò chén yuàn bì xià chù dài yán zhī chén bié jiàng sì zhī zhào xǔ hái què zhī qī dà wèi yuán yuán jī qiè zhī yì bì xià hái jīng dēng lóu cì shè zé tiān xià zhī rén jǐn jiē qiān shàn yuǎn è bù fàn yú yǒu sī yǐ. qǐ fù gèng yǒu wèi dào zhě wáng shì zài zào dà sòng zhōng xìng zài cǐ yī jǔ yuàn bì xià ruì duàn ér lì xíng zhī chén quǎn mǎ zhī chǐ qī shí kuáng wàng zhī yán yuàn bì xià chá zhī. ruò yǐ chén yán shàng fú bì xià zhī yì zhū zhī shè zhī wéi zài bì xià chén wú rèn jī qiè zhī zhì.
助饑荒流離困戹道路弱者填滿溝壑強者變為盜賊非勤王之罪皆耿南仲輩鼓倡抑塞為之爾比來奸邪之人方爾橫肆賊虜(改作金人)自然得勢強梁惡少無緣殘滅竊惟國家聖祖神孫繼繼相授湛恩盛德滲漉肝心淪浹骨髓今河東河西不隨順番賊雖強為剃頭辮髮(刪番賊至此九字改作北朝)而自保山寨者不知幾千萬人諸處節義丈夫不敢顧愛身而自黥面爭先救駕者。又不知幾數萬人今陛下以勤王者為盜賊則保山寨與自黥面者,豈能自顧邪此詔一出則自今後誰為勤王者噫得天下有道得其民也。得其民有道得其心也。得其心有道所欲與聚所惡勿施爾也。果陛下迴鑾九重瞻拜宗廟俾四方萬里知有朝廷不失祖宗舊物此人心之所欲也。願陛下與之聚之以慰安人心陛下。若駐蹕淮甸俾人顒顒之望惶惶之情未有所慰安此人心之所不欲也。願陛下勿阻遏之以失人心臣仰詳詔中語豈陛下意皆詞臣失職不能敷繹之過臣願陛下黜代言之臣別降巳之詔許還闕之期大慰元元激切之意陛下還京登樓賜赦則天下之人盡皆遷善遠惡不犯於有司矣。豈復更有為盜者王室再造大宋中興在此一舉願陛下睿斷而力行之臣犬馬之齒七十狂妄之言願陛下察之。若以臣言上拂陛下之意誅之赦之惟在陛下臣無任激切之至。
jì dé hán qīng kòu xī jīng dí xìng bài zhī qín jì dé hán qīng dùn zǒu.
冀德韓清寇西京翟興敗之擒冀德韓清遁走。
dé qīng chéng jīn rén rù kòu gǎi zuò zhī zhì xiào jù bù chěng chū méi yú rǔ luò zhī jiān yǒu zhòng wàn rén tún jù yú liú shān sì jí ài hāo píng dí xìng xián tàn dé shí yǐ qīng bīng qū jiān dào zhí dǐ liú shān sì yī jī ér kuì shēng qín jì dé shā lù dài jǐn hòu shù rì pò ài hāo píng hán qīng tuō shēn dùn zǒu dé zéi wù shān jī jǐn gěi huī xià huò fù nǚ shù bǎi rén xī zòng hái qí jiā.
德清乘金人入寇(改作之至)嘯聚不逞出沒於汝洛之間有眾萬人屯聚於留山寺及艾蒿坪翟興閒探得實以輕兵趨間道直抵留山寺一擊而潰生擒冀德殺戮殆盡後數日破艾蒿坪韓清脫身遁走得賊物山積盡給麾下獲婦女數百人悉縱還其家。
mǎ kuò dé xìn wáng tuī fèng wèi shǒu chàng yì jǔ bīng jiù xiào yún: xìn wáng zhēn.
馬擴得信王推奉為首倡義舉兵(舊校云:信王榛)。
chū wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù gěi tián yǔ mǎ lìng gēng zhǒng shàn yǎng yě. jiǔ zhī mǎ yuē: gēng tián bù jí dé shí yuàn wèi jiǔ sì yǐ zì huó wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù cóng zhī mǎ yù yīn cǐ qīn jié wǎng lái zhī rén fù yǔ shān zhài tōng yán máo wèn yīn hán shí rì wěi suí dà xìng sòng sàng xié qīn de shí sān rén fù bēn yì wǔ mǎ shān zhài jiù xiào yún: wǔ mǎ shān shǔ zhēn dìng zhū zhài wén zhī xǐ yuè fù tuī mǎ wèi shǒu shì shí chuán wén xìn wáng zài jīn rén zhài zhōng yǐn yú mín jiān zì chēng xìng liáng wèi rén diǎn chá mǎ yī xī lǜ qí bīng jié jīn rén zhài duó yíng yǐ guī suì tuī fèng xìn wáng wèi shǒu shí liǎng hé zhōng yì wén fēng xiǎng yīng shòu qí bǎng zhě yuē shù shí wàn rén.
初斡離不(改作斡里雅布)給田與馬令耕種贍養也。久之馬曰:耕田不即得食願為酒肆以自活斡離不(改作斡里雅布)從之馬欲因此親結往來之人復與山寨通訁毛問因寒食日偽隨大姓送喪攜親的十三人復奔詣五馬山寨(舊校云:五馬山屬真定)諸寨聞之喜躍復推馬為首是時傳聞信王在金人寨中隱於民間自稱姓梁為人點茶馬一夕率其兵劫金人寨奪迎以歸遂推奉信王為首時兩河忠義聞風響應受旗榜者約數十萬人。
tán yǎn jù dèng zhōu.
譚兗據鄧州。
jīn rén jù dèng zhōu shí yǒu lù xún jiǎn zhě zài yǔ shān. yòu yǒu lóng dé fǔ zǎn.
金人據鄧州時有陸巡檢者在羽山。又有隆德府攢。
zi tán yǎn zài huī duī shān yǎn zhě lóng dé fǔ lì lóng dé fǔ xiàn yǎn tuō shēn bēn cuàn ér xiāng rén zhī bēn cuàn zhě tuī yǎn wèi shǒu jiān guān zhì xī jīng suì jù huī duī shān jīn rén fén dèng zhōu qiān mín rén ér qù yě. lù xún jiǎn xiān rù dèng zhōu yǎn wén zhī lǜ zhòng shā lù xún jiǎn ér zì jù dèng zhōu yǐ shōu fù bào cháo tíng shòu yǎn yǐ guān bǐ zhī dèng zhōu.
子譚兗在灰堆山兗者隆德府吏隆德府陷兗脫身奔竄而鄉人之奔竄者推兗為首間關至西京遂據灰堆山金人焚鄧州遷民人而去也。陸巡檢先入鄧州兗聞之率眾殺陸巡檢而自據鄧州以收復報朝廷授兗以官俾知鄧州。
lǐ yàn xiān kè shǎn zhōu.
李彥仙克陝州。
jīn rén jì yǐ dù hé xiàn tóng zhōu xì qiáo wèi guī lù xī xiàn huá shǎn qí yōng lǒng qín shǎn yòu dà rǎo fū yán lù jīng lüè sī chū bīng gōng tóng zhōu shōu fù zhū xiàn fén dà qìng guān xí zhào hé nán hé běi háo jié gòng qǐ yì bīng bìng lì jī zéi gǎi zuò dí yuǎn jìn xiǎng yīng xún rì jiān yǐ gōng zhuàng zì dá xìng míng mèng dí zhǒng qián zhāng miǎn zhāng jiàn bái bǎo lǐ jìn lǐ yàn xiān děng bīng gè yǐ wàn shù. yòu shèng jié jūn zú zhāng zōng zì chēng guān chá shǐ yì qǐ bīng yú nán shān xià yàn xiān zhě gǒng zhōu rén shì kāi xiàn pù yàn xiān yǒu dà zhì ér bù jū wén jiǎn wèi nán cáo sī cóng jūn qín wáng zhì shǎn huá jiān bīng kuì sàn yàn xiān jù zhòng dòng wàn rén lǚ yǔ jīn rén zhàn yàn xiān suī wú měng yǒng zhī cái rán yǒu zhì xìn ér néng móu jí wén shǎn zhōu kōng xū lǜ zhòng xí qǔ ér jù zhī yàn xiān jiē yǐ xìn yì zhì bù yíng háo fà zhī sī yǔ qí xià tóng gān kǔ gù dé jūn mín zhī xīn jiē jǐn qí sǐ lì, yú shì zhū zhōu rén duō wǎng yī zhī.
金人既已渡河陷同州系橋為歸路西陷華陝岐雍隴秦陝右大擾鄜延路經略司出兵攻同州收復諸縣焚大慶關檄召河南河北豪傑共起義兵併力擊賊(改作敵)遠近響應旬日間以供狀自達姓名孟迪種潛張勉張漸白保李進李彥仙等兵各以萬數。又勝捷軍卒張宗自稱觀察使亦起兵於南山下彥仙者鞏州人世開線鋪彥仙有大志而不拘文檢為南曹司從軍勤王至陝華間兵潰散彥仙聚眾動萬人屢與金人戰彥仙雖無猛勇之才然有智信而能謀及聞陝州空虛率眾襲取而據之彥仙皆以信義治不營毫髮之私與其下同甘苦故得軍民之心皆盡其死力,於是諸州人多往依之。
shào xìng guī yú lǐ yàn xiān.
邵興歸於李彥仙。
shào xìng chū jù jì shén shān wén yàn xiān sì dé shǎn zhōu nǎi yǐ qí zhòng fù zhī yuàn tīng jié zhì yàn xiān pì xìng wèi tǒng lǐng hé běi zhōng yì jūn mǎ lǜ bīng dù hé shōu píng lù xiàn jiè sān mén jí jīn huí shān zhāng diàn sì zhèn. yòu pì xìng jiā tǒng zhì.
邵興初據稷神山聞彥先巳得陝州乃以其眾附之願聽節制彥仙辟興為統領河北忠義軍馬率兵渡河收平陸縣界三門集津洄山張店四鎮。又辟興加統制。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn yī bǎi shí wǔ jiào kān jì.
※卷一百十五校勘記。
yǐ bù bīng jiàng zéi chéng suì pò tuō zéi zì yǐ shū yǔ zhuǎn yùn shǐ lǐ táng rú tuō yǐ shū èr zì yǔ wù zuò gào
以部兵降賊城遂破(脫賊字)以書與轉運使李唐儒(脫以書二字與誤作告)
é ér yǐ sǐ jié bào tuō yǐ zì zhì yú yǐn yòu jī mí mán shǐ gòng bù máo zhī dì tuō yǐn zì sòng chéng zhāng jí zhōu biān guǎn zhū shǐ lì xīn chǒu rì jǐn guò hé běi tuō hé zì shā zhī jūn shì xiàng zi sháo zi sháo wù zuò zi bāo xià tóng dì sān jiāng yuè jǐng shòu zhě dì sān yī zuò zi sháo wàng zhàn shǒu zhī bèi tuō zhī zì yǎng miàn kòu tiān kòu yīng zuò xiè rú fēng zhé jù tuō zhé zì suǒ zài chāng jué chāng jué wù zuò kuáng dào wú yuán cán miè cán yīng zuò tiǎn bù gǎn gù ài qí shēn tuō qí zì yòu bù zhī jǐ wàn shù rén wàn shù wù zuò shù wàn bié jiàng zuì sì zhī zhào tuō zuì zì gěi tián yǔ mǎ kuò tuō kuò zì cháo tíng shòu yǎn yǐ guān tuō cháo tíng èr zì yǐ zhuàng gōng zì dá xìng míng zhě tuō zhě zì.
俄而以死節報(脫以字)至於引誘羈縻蠻使貢不毛之地(脫引字)送成章吉州編管(朱史隸辛丑日)盡過河北(脫河字)殺知軍事向子韶(子韶誤作子褒下同)第三將岳景綬者(第三一作子韶)忘戰守之備(脫之字)仰面叩天(叩應作謝)如蜂蟄聚(脫蟄字)所在猖獗(猖獗誤作狂盜)無緣殘滅(殘應作殄)不敢顧愛其身(脫其字)又不知幾萬數人(萬數誤作數萬)別降罪巳之詔(脫罪字)給田與馬擴(脫擴字)朝廷授兗以官(脫朝廷二字)以狀供自達姓名者(脫者字)。