strong lín tóng shān qín qióng jiù jià chéng fú sì táng gōng shēng ér strong
臨潼山秦瓊救駕 承福寺唐公生兒
nà shū bǎo jiàn fán hǔ qù le, jiù xíng dào lín tóng shān shàng, jiàn diàn yǔ xiāo tiáo, rén yān lěng luò. xià mǎ jìn miào, bài le shén shèng, zhàn qǐ lái, jiàn shén xiàng wēi yí, shí fēn qīn yǎng. xián wán zhī jì, bù jué kùn juàn, jiù zài shén qián dǎ shuì piàn shí, bù biǎo.
那叔寶見樊虎去了,就行到臨潼山上,見殿宇蕭條,人煙冷落。下馬進廟,拜了神聖,站起來,見神像威儀,十分欽仰。閒玩之際,不覺睏倦,就在神前打睡片時,不表。
qiě shuō lǐ yuān cí cháo qǐ chéng, lái dào lín tóng shān zhí shù gǎng dì fāng, rì fāng zhèng wǔ, lǐ dào zōng hé lǐ jiàn chéng háng dào lín zhōng, hū tīng lín zhōng nà hǎn yī shēng, bēn chū wú shù qiáng rén lái, dōu yòng hēi méi tú miàn, zhǎng qiāng kuò fǔ, lán zhù qù lù, gāo shēng jiào dào: kuài liú xià mǎi lù qián lái! jiàn chéng chī le yī jīng, huí mǎ pǎo wǎng yuán lù. hái shì lǐ dào zōng dǎn dà, hè dào: nǐ zhè bān gāi sǐ de nán nǚ, qǐ bù zhī zá jiā shì lǒng xī lǐ fǔ, gǎn lái zǔ jié dào lù! shuō bà, bá chū yāo dāo biàn kǎn, nèi xiē jiā dīng dōu bá duǎn dāo xiāng zhù. nà jiàn chéng zhòu mǎ pǎo huí, duì táng gōng dào: bù hǎo le! qián miàn jǐn shì qiáng rén, wéi zhù shū fù yào qián mǎi lù. táng gōng dào: zěn me niǎn gǔ zhī xià, jiù yǒu dào zéi? yī miàn jiào jiā jiāng qǔ guò fāng tiān huà jǐ, yòu lìng jiàn chéng hù zhe jiā juàn, què yào shàng qián. bù liào hòu miàn yòu yǒu qiáng rén shì lái, táng gōng bù gǎn shàng qián, xiān zì bǎo hù jiā juàn yào jǐn, nà zéi rén yī qí bī jìn, táng gōng dà hǒu yī shēng, bǎi kāi huà jǐ, tóng jiā jiāng zuǒ chōng yòu tū, zhòng zéi suī yǒu zhe shāng, sǐ bù kěn chí. nà jìn wáng yǔ yǔ wén fù zǐ, shǎn zài lín zhōng, jiàn táng gōng wēi wǔ, bīng dīng bù gǎn jìn shēn, jìn wáng jiù yòng qīng shā méng miàn, shǒu tí dà dāo, chōng shā guò lái. yǔ wén fù zǐ suí hòu jiā gōng, bǎ lǐ yuān tuán tuán wéi zhù, shí fēn wēi jí, zhè huà màn shuō.
且說李淵辭朝起程,來到臨潼山植樹崗地方,日方正午,李道宗和李建成行到林中,忽聽林中吶喊一聲,奔出無數強人來,都用黑煤塗面,長槍闊斧,攔住去路,高聲叫道:「快留下買路錢來!」建成吃了一驚,回馬跑往原路。還是李道宗膽大,喝道:「你這般該死的男女,豈不知咱家是隴西李府,敢來阻截道路!」說罷,拔出腰刀便砍,那些家丁都拔短刀相助。那建成驟馬跑回,對唐公道:「不好了!前面儘是強人,圍住叔父要錢買路。」唐公道:「怎麼輦轂之下,就有盜賊?」一面叫家將取過方天畫戟,又令建成護着家眷,卻要上前。不料後面又有強人示來,唐公不敢上前,先自保護家眷要緊,那賊人一齊逼近,唐公大吼一聲,擺開畫戟,同家將左衝右突,眾賊雖有着傷,死不肯遲。那晉王與宇文父子,閃在林中,見唐公威武,兵丁不敢近身,晉王就用青紗蒙面,手提大刀,衝殺過來。宇文父子隨後夾攻,把李淵團團圍住,十分危急,這話慢說。
qiě shuō shū bǎo zài wǔ yuán miào zhōng zhèng yào shuì qù, hū tīng miào wài yǒu rén mǎ hǎn shā zhī shēng, hǎo shēng jīng yì. tā zì jǐ píng shí chéng zuò de huáng biāo mǎ zài yī xiāng sī míng bù yǐ, shì yǒu bēn chí zhī shì. shū bǎo shàng mǎ, bēn zhì bàn shān, shān xià yān chén sì qǐ, hǎn shā lián tiān, shū bǎo lēi mǎ yī wàng, bèi jiàn wú shù qiáng rén, wéi zhù le yì qǐ guān bīng, zài nà biān sī shā. shū bǎo yī jiàn, bǎ mǎ yī zòng, jiè nà shān shì chōng xià lái, lì shēng gāo jiào dào: xiǎng mǎ bú yào chěng qiáng, wàng hài guān yuán! zhǐ zhè shēng, qià sì xùn léi yì bān, zhòng qiáng rén chī le yī jīng. huí tóu yī kàn, zhǐ jiàn shì yī gè rén, nà lǐ fàng zài xīn shàng? jí dào shū bǎo lái zhì gāi xīn, fāng yǒu sān wǔ gè lái dǐ dí, shū bǎo shǒu qǐ jiān luò, yī lián dǎ sǐ shí shù rén. nà táng gōng zhèng zài wēi jí, tīng dé yī shēng hē xiǎng, yǒu shù rén luò mǎ, jiàn yī yuán zhuàng shì, zhuàng wéi ér rù, tóu dài fàn yáng qú lì, shēn chuān zào sè jiàn yī, wài zhào dàn huáng mǎ guà, jiǎo dēng hǔ pí xuē, zuò zhe huáng biāo mǎ, shǒu tí jīn zhuāng jiān, zuǒ chōng yòu tū, rú nòng fēng měng hǔ, zuì jiǔ kuáng láng. zhàn bù duō shí, shū bǎo shùn shǒu yī jiān, zhào jìn wáng dǐng shàng dǎ lái, jìn wáng yǎn kuài, bǎ shēn yī shǎn, nà jiān shāo dǎ zhòng tā de jiān shàng, jìn wáng fù tòng, dà jiào yī shēng, bài xià zhèn qù, yǔ wén huà jí jiàn jìn wáng zhe shāng, máng lēi huí mǎ, bǎo jìn wáng táo zǒu. zhòng rén jiàn jìn wáng shòu shāng, yě jù wú xīn liàn zhàn, bèi shū bǎo yí lù dǎ lái, sì sàn táo sàn.
且說叔寶在伍員廟中正要睡去,忽聽廟外有人馬喊殺之聲,好生驚異。他自己平時乘坐的黃驃馬在一廂嘶鳴不已,似有奔馳之勢。叔寶上馬,奔至半山,山下煙塵四起,喊殺連天,叔寶勒馬一望,貝見無數強人,圍住了一起官兵,在那邊廝殺。叔寶一見,把馬一縱,借那山勢衝下來,厲聲高叫道:「響馬不要逞強,妄害官員!」只這聲,恰似迅雷一般,眾強人吃了一驚。回頭一看,只見是一個人,那裡放在心上?及到叔寶來至垓心,方有三五個來抵敵,叔寶手起鐧落,一連打死十數人。那唐公正在危急,聽得一聲喝響,有數人落馬,見一員壯士,撞圍而入,頭戴范陽氍笠,身穿皂色箭衣,外罩淡黃馬褂,腳登虎皮靴,坐着黃驃馬,手提金裝鐧,左衝右突,如弄風猛虎,醉酒狂狼。戰不多時,叔寶順手一鐧,照晉王頂上打來,晉王眼快,把身一閃,那鐧梢打中他的肩上,晉王負痛,大叫一聲,敗下陣去,宇文化及見晉王着傷,忙勒回馬,保晉王逃走。眾人見晉王受傷,也俱無心戀戰,被叔寶一路打來,四散逃散。
shū bǎo ná zhù yī rén wèn dào: nǐ děng hé chù máo zéi, gǎn zài cǐ dì xíng jié? nà rén huāng le dào: yé yé ráo mìng! zhǐ yīn dōng guān tài zǐ yǔ táng gōng bù mù, gù bàn zuò qiáng rén, yù xíng shā hài. fāng cái lǎo yé dǎ shāng de, jiù shì dōng gōng tài zǐ. qiú yé yé ráo mìng. shū bǎo tīng le, xià chū yī shēn lěng hàn, biàn hè dào: zhè sī hú yán, ráo nǐ gǒu mìng, qù ba! nà rén bào tóu shǔ shěn ér qù. shū bǎo zì sī tài zǐ yǔ táng gōng bù mù, wǒ zài shì fēi cóng lǐ, guǎn tā zěn de, ruò zài chí yán, bì rán yǒu huò. suì fàng kāi zuò qí, xiàng qián pǎo qù.
叔寶拿住一人問道:「你等何處毛賊,敢在此地行劫?」那人慌了道:「爺爺饒命!只因東官太子與唐公不睦,故扮作強人,欲行殺害。方才老爺打傷的,就是東宮太子。求爺爺饒命。」叔寶聽了,嚇出一身冷汗,便喝道:「這廝胡言,饒你狗命,去吧!」那人抱頭鼠審而去。叔寶自思太子與唐公不睦,我在是非叢里,管他怎的,若再遲延,必然有禍。遂放開坐騎,向前跑去。
nà táng gōng tuō lí hǔ kǒu, jiàn zhuàng shì yī mǎ pǎo qù, máng duì dào zōng dào: nǐ kuài bǎo hù jiā xiǎo, dài wǒ gǎn qù xiè tā. suì jí jí gǎn qù, dà jiào dào: zhuàng shì, qǐng zhù, shòu wǒ lǐ yuān yī lǐ. shū bǎo zhǐ shì pǎo. lǐ yuān gǎn le shí yú lǐ, shū bǎo jiàn táng gōng bù shě. zhǐ de huí tóu dào: lǐ yé xiū zhuī, xiǎo rén xìng qín míng qióng. bǎ shǒu yáo shàng liǎng yáo, jiāng mǎ yī jiā, rú fēi qù le. táng gōng zài yù zhuī gǎn, nài mǎ shì zhàn fá de, bù néng qián jìn. zhǐ tīng dé fēng sòng luán líng xiǎng chù, tā shuō yī gè qióng zì yòu jiàn tā bǎ shǒu yī yáo, cuò rèn wèi wǔ, jiù bǎ tā láo láo jì zài xīn shàng.
那唐公脫離虎口,見壯士一馬跑去,忙對道宗道:「你快保護家小,待我趕去謝他。」遂急急趕去,大叫道:「壯士,請住,受我李淵一禮。」叔寶只是跑。李淵趕了十餘里,叔寶見唐公不舍。只得回頭道:「李爺休追,小人姓秦名瓊。」把手搖上兩搖,將馬一夾,如飛去了。唐公再欲追趕,奈馬是戰乏的,不能前進。只聽得風送鸞鈴響處,他說一個瓊字;又見他把手一搖,錯認為「五」,就把它牢牢記在心上。
zhèng yào huí mǎ. hū jiàn chén tóu qǐ chù, yī mǎ fēi lái. táng gōng dào: bù hǎo! zhè sī men yòu lái le! jí máng chě mǎn diāo gōng, sōu de zhào miàn yī jiàn shè qù, zǎo jiàn nà rén shuāng jiǎo téng kōng, fān shēn luò mǎ. yòu jiàn chén tóu qǐ wài, lái de nǎi shì zì jiā jiā jiāng. táng gōng duì dào zōng dào: xìng kuī le zhuàng shì, jiù wǒ yī jiā xìng mìng, cǐ ēn bù kě wàng le! yán qì, yòu jiàn jǐ gè dà hàn, yǔ zhǒng zhuāng jià de nóng fū, gǎn dào mǎ qián tí kū dào: bù zhī xiǎo rén jiā zhǔ, hé shì chù fàn lǎo yé, bèi lǎo yé shè sǐ? táng gōng dào: wǒ bìng wèi shè sǐ nǐ jiā zhǔ. zhòng rén dào: shì hóu xià bá chū jiàn lái, xiàn yǒu lǎo yé míng hào. táng gōng xiǎng dào: ya! shì le! fāng cái yǔ yī bān qiáng dào sī shā fāng sàn, qià yù nǐ zhǔ rén fēi mǎ ér lái, wǒ dào shì xiǎng mǎ yú dǎng, wù shāng nǐ jiā zhǔ rén. nǐ zhǔ rén xìng shén míng shuí? wǒ yǔ nǐ bái yín bǎi liǎng, mǎi guān shōu liàn huí jí, dài wǒ qián miàn qù, duō zuò gōng dé, chāo dù tā biàn liǎo. jiā rén dào: ǎn zhǔ rén nǎi lù zhōu dān dào biàn shì, èr xián zhuāng rén, jīn wǎng zhǎng ān fàn duàn huí lái, bèi nǐ shè sǐ, shuí yào nǐ de yín zi? ǎn hái yǒu èr zhǔ rén dān èr yuán wài, míng tōng, hào xióng xìn, tā zì huì xiàng nǐ tǎo mìng de. táng gōng dào: sǐ zhě bù néng fù shēng, jiào wǒ yě wú kě nài hé. zhòng rén bù lǐ, zì qù mǎi guān shōu liàn, dǎ diǎn huí xiāng, bù biǎo.
正要回馬。忽見塵頭起處,一馬飛來。唐公道:「不好!這廝們又來了!」急忙扯滿雕弓,颼的照面一箭射去,早見那人雙腳騰空,翻身落馬。又見塵頭起外,來的乃是自家家將。唐公對道宗道:「幸虧了壯士,救我一家性命,此恩不可忘了!」言訖,又見幾個大漢,與種莊稼的農夫,趕到馬前啼哭道:「不知小人家主,何事觸犯老爺,被老爺射死?」唐公道:「我並未射死你家主。」眾人道:「適喉下拔出箭來,現有老爺名號。」唐公想道:「呀!是了!方才與一班強盜廝殺方散,恰遇你主人飛馬而來,我道是響馬餘黨,誤傷你家主人。你主人姓甚名誰?我與你白銀百兩,買棺收殮回籍,待我前面去,多做功德,超度他便了。」家人道:「俺主人乃潞州單道便是,二賢莊人,今往長安販緞回來,被你射死,誰要你的銀子?俺還有二主人單二員外,名通,號雄信,他自會向你討命的。」唐公道:「死者不能復生,教我也無可奈何。」眾人不理,自去買棺收殮,打點回鄉,不表。
táng gōng xíng zhì chē niǎn xià, wèn shuō: fū rén shòu jīng le! zéi jīn tuì qù, hǎo gǎn lù yǐ! suì yī qí qǐ xíng. fū rén yīn shòu jīng rěn, hū rán fù tòng, dài yào ān dùn, yòu méi gè yì dì. páng biān yǒu zuò dà sì, míng yuē chéng fú sì, zhǐ de chāi rén dào sì zhōng shuō, yào zàn jiè ān xiē. běn sì zhù chí fǎ míng wǔ kōng, máng hū jí zhòng sēng, yíng jiē jìn diàn. táng gōng lǐng jiā juàn zài fù jìn hòu fáng zàn zhù, jiào jiā jiāng xún shào, yǐ fáng bù yú. zì jǐ dài jiàn guān shū. dào sān gēng shí hòu, hū yǒu shì ér lái bào: fū rén fēn miǎn shì zǐ le. lǐ yuān dà xǐ. zhè dàn shēng de shì zǐ jiù shì hòu lái quàn fù jǔ bīng, kāi jī lì yè, shén wén shèng wǔ dà táng tài zōng huáng dì. dào tiān míng shí, cān bài rú lái, zhòng sēng kòu hè. táng gōng dào: jì jū fēn miǎn, wū huì rú lái dào chǎng, zuì guī xià guān, hé xǐ kě hè? zěn nài fū rén yǐ jīng fēn miǎn, bù shèng lù tú xīn kǔ, yù yào zài jiè shàng shā, kuān zhù jǐ shí, rú hé? wǔ kōng dào: guì rén jiàng shì, gǔ shā shēng guāng, hé gǎn bù liú! táng gōng chēng xiè.
唐公行至車輦下,問說:「夫人受驚了!賊今退去,好趕路矣!」遂一齊起行。夫人因受驚忍,忽然腹痛,待要安頓,又沒個驛遞。旁邊有座大寺,名曰承福寺,只得差人到寺中說,要暫借安歇。本寺住持法名五空,忙呼集眾僧,迎接進殿。唐公領家眷在附近後房暫住,叫家將巡哨,以防不虞。自己帶劍觀書。到三更時候,忽有侍兒來報:「夫人分娩世子了。」李淵大喜。這誕生的世子就是後來勸父舉兵,開基立業,神文聖武大唐太宗皇帝。到天明時,參拜如來,眾僧叩賀。唐公道:「寄居分娩,污穢如來道場,罪歸下官,何喜可賀?怎奈夫人已經分娩,不勝路途辛苦,欲要再借上剎,寬住幾時,如何?」五空道:「貴人降世,古剎生光,何敢不留!」唐公稱謝。
yī rì, táng gōng zài sì zhōng xián wán, jiàn píng shàng yǒu lián yī duì, shàng xiě dào: bǎo tǎ líng yún, yī rì jiāng shān, wú biān qīng jìng jīn dēng dài yuè, shí fāng shì jiè, hé děng yōu xián! cè biān xiě fén yáng chái shào tí. táng gōng jiàn cí yì shēn ào, bǐ fǎ xióng jìn, biàn wèn wǔ kōng dào: zhè chái shào shì shèn rén? wǔ kōng dào: zhè shì fén yáng xiàn chái yé gōng zǐ, xiàng zài sì nèi dú shū, ǒu tí cǐ lián. táng gōng dào: rú jīn kě zài cǐ jiān me? wǔ kōng dào: jiù zài sì zuǒ shū zhāi lǐ. táng gōng dào: nǐ kě lǐng wǒ qù kàn.
一日,唐公在寺中閒玩,見屏上有聯一對,上寫道:「寶塔凌雲,一日江山,無邊清淨;金燈代月,十方世界,何等悠閒!」側邊寫「汾陽柴紹題」。唐公見詞義深奧,筆法雄勁,便問五空道:「這柴紹是甚人?」五空道:「這是汾陽縣柴爺公子,向在寺內讀書,偶題此聯。」唐公道:「如今可在此間麼?」五空道:「就在寺左書齋里。」唐公道:「你可領我去看。」
wǔ kōng jiù yǐn táng gōng xiàng chái shào shū fáng ér lái. zhǐ jiàn yí lù cāng sōng yǎn yìng, cuì zhú cān tiān. dào le mén shǒu, wǔ kōng xiàng qián kòu mén. jiàn yī shū tóng qǐ fēi, wèn shì hé rén. wǔ kōng dào: shì tài yuán táng gōng, tè lái xiāng fǎng. chái shào tīng dé, jí máng yíng jiē, qǐng rù shū zhāi. chái shào xià bài dào: jiǔ wéi nián bó, bù zhī jià lín, yǒu shī yuǎn yíng. táng gōng fú qǐ xù zuò, bǐ cǐ xián tán. táng gōng kàn chái shào shuāng méi rù bìn, fèng yǎn cháo tiān, yǔ yán hóng liàng, qì yǔ xuān áng, xīn nèi huān xǐ. táng gōng xún zhī wèi yǒu qī shì, biàn duì chái shào dào: lǎo fū yǒu yī xiǎo nǚ, nián yǐ jí jī, shàng wèi shòu pìn. yì yù tuō zhù chí wèi méi, yǐ pèi xián qì, bù zhī xián qì yì xià rú hé? chái shào dào: xiǎo zhí hán wēi, méng nián bó bù qì, gǎn bù rú mìng? táng gōng dà xǐ, huí zhì fāng zhàng, duì fū rén shuō zhī, jí lìng wǔ kōng wèi méi, zé rì xíng pìn. zài sì bàn yuè yǒu yú, dòu fū rén shēn tǐ yǐ jiàn, zhe wǔ kōng tōng zhī chái shào, shōu shí qǐ xíng. chái shào jiāng yī yīng shì tǐ, tuō le jiā rén, zì suí táng gōng wǎng tài yuán jiù qīn qù le. àn xià bù biǎo.
五空就引唐公向柴紹書房而來。只見一路蒼松掩映,翠竹參天。到了門首,五空向前叩門。見一書童啟扉,問是何人。五空道:「是太原唐公,特來相訪。」柴紹聽得,即忙迎接,請入書齋。柴紹下拜道:「久違年伯,不知駕臨,有失遠迎。」唐公扶起敘坐,彼此閒談。唐公看柴紹雙眉入鬢,鳳眼朝天,語言洪亮,氣宇軒昂,心內歡喜。唐公詢知未有妻室,便對柴紹道:「老夫有一小女,年已及笄,尚未受聘。意欲托住持為媒,以配賢契,不知賢契意下如何?」柴紹道:「小侄寒微,蒙年伯不棄,敢不如命?」唐公大喜,回至方丈,對夫人說知,即令五空為媒,擇日行聘。在寺半月有餘,竇夫人身體已健,着五空通知柴紹,收拾起行。柴紹將一應事體,託了家人,自隨唐公往太原就親去了。按下不表。
qiě shuō shū bǎo dān qí pǎo dào guān kǒu, fāng cái zhù biān, jiàn fán hǔ zài diàn, jiù bǎ zhè shì shuō le yī biàn. dào cì rì zǎo fàn hòu, cōng cōng fēn le xíng lǐ, gè dài fàn rén fēn lù qù le, zhè shū bǎo bù zhǐ yī rì, dào le lù zhōu, zhù zài wáng xiǎo èr diàn zhōng. jiù bǎ fàn rén dài dào yá mén, tóu guò le wén, shǎo shí fā chū lái, kàn jìn zǐ bǎ rén fàn shōu jiān, huí pī hòu cài tài yé wǎng tài yuán hè táng gōng huí lái cái fā, shū bǎo zhǐ de dào diàn zhōng nài xīn děng hòu.
且說叔寶單騎跑到關口,方才住鞭,見樊虎在店,就把這事說了一遍。到次日早飯後,匆匆分了行李,各帶犯人分路去了,這叔寶不止一日,到了潞州,住在王小二店中。就把犯人帶到衙門,投過了文,少時發出來,看禁子把人犯收監,回批候蔡太爺往太原賀唐公回來才發,叔寶只得到店中耐心等候。
bù xiǎng shū bǎo liàng dà, yī rì sān cān, yào chī dòu mǐ. wáng xiǎo èr xiē xiǎo běn qián, lián rù dài mǎ, zhǐ èr shí yú tiān, dōu bèi chī wán le. xiǎo èr jiù xiàng shū bǎo shuō dào: qín yé, xiǎo rén yǒu jù huà duì yé shuō, yóu kǒng jiàn guài, bù gǎn qǐ kǒu. shū bǎo dào: ǎn yǔ nǐ bīn zhǔ zhī jiān, yǒu huà biàn shuō, zěn me jiàn guài? xiǎo èr dào: zhǐ yīn xiǎo diàn lián yuè méi yǒu shēng yì, běn qián duǎn shǎo, cài shū bù fū. wǒ de yì sī, yào wèn qín yé yù zhī jǐ liǎng yín zi, bù zhī kě shǐ de me? shū bǎo dào: zhè shì zhèng lǐ, wǒ jiù qǔ chū yǔ nǐ. jiù zǒu rù fáng qù, zài xiāng lǐ mō yī mō, chī le yī jīng. nǐ dào shū bǎo rú hé chī jīng? què yǒu gè yuán gù: yīn zài guān kǒu yǔ fán hǔ fēn háng lǐ shí, jí cù le xiē, yǒu yī zōng yín zi, shì zhōu lǐ fā chū zuò pán fèi de, kù lì yīn fán hǔ yǔ shū bǎo jiāo hòu, gù yī zǒng duì yǔ fán hǔ. zhè zōng yín zi, dōu zài fán hǔ shēn biān: jí zhì cōng cōng fēn bié, xíng lǐ wén shū, jiàn jiàn fēn kāi, zhǐ yǒu yín zi bù céng fēn de. xīn nèi chóu chú, xiǎng qǐ mǔ qīn yào mǎi lù chóu zuò shòu yī, shí liǎng yín zi, qiě xǐ hái zài xiāng nèi, jiù qǔ chū lái yǔ xiǎo èr dào: zhè shí liǎng yín zi, jiāo yǔ nǐ xiě le shōu zhàng. xiǎo èr shōu le.
不想叔寶量大,一日三餐,要吃斗米。王小二些小本錢,連入帶馬,只二十餘天,都被吃完了。小二就向叔寶說道:「秦爺,小人有句話對爺說,猶恐見怪,不敢啟口。」叔寶道:「俺與你賓主之間,有話便說,怎麼見怪?」小二道:「只因小店連月沒有生意,本錢短少,菜蔬不敷。我的意思,要問秦爺預支幾兩銀子,不知可使得麼?」叔寶道:「這是正理,我就取出與你。」就走入房去,在箱裡摸一摸,吃了一驚。你道叔寶如何吃驚?卻有個緣故:因在關口與樊虎分行李時,急促了些,有一宗銀子,是州里發出做盤費的,庫吏因樊虎與叔寶交厚,故一總兌與樊虎。這宗銀子,都在樊虎身邊:及至匆匆分別,行李文書,件件分開,只有銀子不曾分得。心內躊躇,想起母親要買潞綢做壽衣,十兩銀子,且喜還在箱內,就取出來與小二道:「這十兩銀子,交與你寫了收帳。」小二收了。
yòu guò shù rì, cài cì shǐ dào le mǎ tóu, yá yì chū guō yíng jiē, cì shǐ yīn yí lù xīn kǔ, chéng nuǎn jiào jìn chéng. shū bǎo yīn pán chán duǎn shǎo, xīn nèi jiāo zào, àn xiǎng tā yī jìn yá mén, shì tǐ máng luàn, nán dé bǐng jiàn le, bù rú zài cǐ lù shàng bǐng yóu wèi shì, zhǐ de dāng jiē guì xià hǎn dào: xiǎo de shì shān dōng jì nán fǔ de jiè chāi, cì hou tài yé huí pī. cài cì shǐ zài jiào nèi, bàn mián bàn xǐng, nà lǐ yǒu dá yīng? cóng yì hè dào: tài yé nán dào méi yǒu yá mén? què zài zhè lǐ lǐng huí pī? hái bù qǐ qù! yán qì, jiào fū yī fā zǒu dé kuài le.
又過數日,蔡刺史到了碼頭,衙役出郭迎接,刺史因一路辛苦,乘暖轎進城。叔寶因盤纏短少,心內焦躁,暗想他一進衙門,事體忙亂,難得稟見了,不如在此路上稟由為是,只得當街跪下喊道:「小的是山東濟南府的解差,伺候太爺回批。」蔡刺史在轎內,半眠半醒,那裡有答應?從役喝道:「太爺難道沒有衙門?卻在這裡領回批?還不起去!」言訖,轎夫一發走得快了。
shū bǎo qǐ lái, yòu xiǎng wǒ zài cǐ yī rì, duō yī rì pán fèi, tā ruò jǐ rì bù zuò táng, zěn me liǎo de! jiù gǎn shàng qián yào zài bǐng, bù xiǎng xìng jí lì dà, yòng shǒu zài jiào gàng shàng yī bǎ, jiāng jiào zi tuō le yī cè, sì gè jiào fū, liǎng gè fú jiào de, dōu yī shǎn chēng zhī bú zhù. xìng xǐ tài yé zhèng shuì zài jiào lǐ, ruò shì zuò zhe, qǐ bù diē jiāng chū lái? cì shǐ dà nù dào: zhè děng wú lǐ, jiào zào lì chě xià qù dǎ! shū bǎo zì zhī lǐ qū, bèi zào lì àn fān le, zhòng dǎ èr shí.
叔寶起來,又想我在此一日,多一日盤費,他若幾日不坐堂,怎麼了得!就趕上前要再稟,不想性急力大,用手在轎槓上一把,將轎子拖了一側,四個轎夫,兩個扶轎的,都一閃撐支不住。幸喜太爺正睡在轎里,若是坐着,豈不跌將出來?刺史大怒道:「這等無禮,叫皂隸扯下去打!」叔寶自知禮屈,被皂隸按翻了,重打二十。
shū bǎo bèi zé, huí dào diàn zhōng, āi guò yī yè, dào tiān míng, fù tòng jiā fǔ zhōng lǐng wén. nà cài zhī fǔ shèn shì xián néng, cì rì shēng táng, bǎ zhū shì pàn duàn jí míng. shū bǎo hòu gōng shì wán le, fāng cái guì xià bǐng dào: xiǎo de shì jì nán fǔ liú yé chāi rén, cì hou lǎo yé pī wén huí qù. shū bǎo jīn rì zěn me shuō chū liú yé, yīn cì shǐ yǔ liú yé shì gè tóng nián hǎo yǒu, shì yào wàng tā zhōu quán de yì sī. guǒ rán nà cài cì shǐ huí chēn zuò xǐ dào: nǐ jiù shì jì nán liú yé de chāi rén me? zuó rì lǔ mǎng dé jǐn, gù cǐ zé nǐ jǐ bǎn. suì huàn jīng chéng qǔ pī guò lái qiān yā, jiào kù lì qǔ yín sān liǎng, fù yǔ shū bǎo dào: běn fǔ yǔ nǐ lǎo yé shì tóng nián, niàn nǐ qiān lǐ lù chéng, zhè xiē xiǎo shǎng nǐ wèi lù fèi. shū bǎo kòu tóu xiè le, jiē zhe pī wén yín liǎng, chū fǔ huí diàn.
叔寶被責,回到店中,挨過一夜,到天明,負痛夾府中領文。那蔡知府甚是賢能,次日升堂,把諸事判斷極明。叔寶候公事完了,方才跪下稟道:「小的是濟南府劉爺差人,伺候老爺批文回去。」叔寶今日怎麼說出劉爺,因刺史與劉爺是個同年好友,是要望他周全的意思。果然那蔡刺史回嗔作喜道:「你就是濟南劉爺的差人麼?昨日魯莽得緊,故此責你幾板。」遂喚經承取批過來籤押,叫庫吏取銀三兩,付與叔寶道:「本府與你老爺是同年,念你千里路程,這些小賞你為路費。」叔寶叩頭謝了,接着批文銀兩,出府回店。
xiǎo èr kàn jiàn shū bǎo lǐng pī wén huí lái, mǎn liǎn duī xiào dào: qín yé pī wén jì rán lǐng lái, rú jīn kě bǎ zhàng suàn suàn hé rú? shū bǎo dào: ná zhàng lái. xiǎo èr dào: qín yé shì bā yuè shí liù dào de, rú jīn shì jiǔ yuè shí bā, gòng sān shí èr tiān, qián hòu liǎng rì bù suàn, gòng sān shí rì. měi rì què shì liù qián suàn de, gāi shí bā liǎng yín, qián shōu guò yín shí liǎng, shàng qiàn bā liǎng. shū zhǔ dào: zhè sān liǎng shì tài yé shǎng de, yě yǔ nǐ ba! xiǎo èr dào: zài shōu sān liǎng, hái qiàn wǔ liǎng, qǐ qín yé fù zú. shū bǎo dào: xiǎo èr gē qiě mò máng, wǒ hái wèi qù, yīn wǒ yǒu gè péng yǒu, dào zé zhōu tóu wén, pán chán yín liǎng, dōu zài tā shēn biān, děng tā lái huì wǒ, cái yǒu yín zi hái nǐ. xiǎo èr tīng le zhè huà, shí shí biàn liǎn, àn xiǎng: tā ruò bǎ mǎ qí zǒu le, jiào wǒ nà lǐ qù tǎo zhè yín zi? mò ruò bǎ tā de pī wén liú zhù, dǎo shì wěn dāng. jiù xiàng shū bǎo xiào dào: qín yé jì bù qǐ shēn huí qù, zhè pī wén shì yào jǐn de, kě ná dào lǐ miàn, jiāo zhuō jīng shōu cáng, nǐ yě hǎo fàng xīn pán huán.
小二看見叔寶領批文回來,滿臉堆笑道:「秦爺批文既然領來,如今可把帳算算何如?」叔寶道:「拿帳來。」小二道:「秦爺是八月十六到的,如今是九月十八,共三十二天,前後兩日不算,共三十日。每日卻是六錢算的,該十八兩銀,前收過銀十兩,尚欠八兩。」叔主道:「這三兩是太爺賞的,也與你吧!」小二道:「再收三兩,還欠五兩,乞秦爺付足。」叔寶道:「小二哥且莫忙,我還未去,因我有個朋友,到澤州投文,盤纏銀兩,都在他身邊,等他來會我,才有銀子還你。」小二聽了這話,實時變臉,暗想:「他若把馬騎走了,叫我那裡去討這銀子?莫若把他的批文留住,倒是穩當。」就向叔寶笑道:「秦爺既不起身回去,這批文是要緊的,可拿到裡面,交拙荊收藏,你也好放心盤桓。」
shū bǎo bù zhī shì jì, jiù jiāng pī wén dì yǔ wáng xiǎo èr shōu le. zì cǐ rì rì qù dào guān táng dà lù, pàn wàng fán hǔ dào lái. wàng le xǔ jiǔ, bù jiàn fán hǔ de yǐng zi. yòu bèi wáng xiǎo èr lěng yán lěng yǔ, shòu le yān zā zhī qì. suǒ jiào chá fàn, bú shì sù de, jiù shì lěng de. yī rì wǎn shàng huí lái, jiàn fáng zhōng yǐ diǎn dēng le, xiàng qián yī kàn, jiàn lǐ miàn cāi sān hē wǔ, zhì sè yǐn jiǔ. wáng xiǎo èr pǎo chū lái dào: qín yé bú shì wǒ yǒu xīn dé zuì. yīn jīn rì lái le yī huǒ kè rén, shì fàn zhū bǎo gǔ dǒng de, jiàn qín yé fáng hǎo yào zhù, nǐ fáng mén yòu bù suǒ, bèi tā men jìng bǎ pù gài bān chū lái, shuō sān wǔ rì jiù qù de, wǒ yě pà shī luò xíng lǐ, gù bān dào hòu miàn yī jiān xiǎo fáng nèi, qín yé quán sù shù yè, dài tā men qù le, yī jiù yí jìn. shū bǎo cǐ shí rén pín zhì duǎn, biàn shuō dào: xiǎo èr gē, wū suí zhǔ biàn, zěn me shuō chū zhè děng huà lái! xiǎo èr jiù zhǎng dēng yǐn shū bǎo zhuǎn wān mò jiǎo, dào hòu miàn yī jiān pò wū lǐ, dì shàng pù zhe yī duī cǎo, nà pù gài diū zài cǎo shàng, sì miàn fēng lái, dēng jiàn yě méi chù guà. shū bǎo jiàn le, mèn mèn bù lè. xiǎo èr dài shàng mén, jiù zǒu le chū qù, shū bǎo bǎ jīn jiān yòng zhǐ yī dàn, zuò gē dào:
叔寶不知是計,就將批文遞與王小二收了。自此日日去到官塘大路,盼望樊虎到來。望了許久,不見樊虎的影子。又被王小二冷言冷語,受了腌臢之氣。所叫茶飯,不是宿的,就是冷的。一日晚上回來,見房中已點燈了,向前一看,見裡面猜三喝五,擲色飲酒。王小二跑出來道:「秦爺不是我有心得罪。因今日來了一夥客人,是販珠寶古董的,見秦爺房好要住,你房門又不鎖,被他們竟把鋪蓋搬出來,說三五日就去的,我也怕失落行李,故搬到後面一間小房內,秦爺權宿數夜,待他們去了,依舊移進。」叔寶此時人貧志短,便說道:「小二哥,屋隨主便,怎麼說出這等話來!」小二就掌燈引叔寶轉彎抹角,到後面一間破屋裡,地上鋪着一堆草,那鋪蓋丟在草上,四面風來,燈見也沒處掛。叔寶見了,悶悶不樂。小二帶上門,就走了出去,叔寶把金鐧用指一彈,作歌道:
lǚ shè huāng liáng fēng yòu yǔ, yīng xióng shǒu kùn wú zhī jǐ
旅舍荒涼風又雨,英雄守困無知己;
píng shēng dàn jiá yǒu shuí zhī? jǐn zài yī xiāng zhǎng tàn lǐ!
平生彈鋏有誰知?盡在一鄉長嘆里!
zhèng yín zhī jiān, hū wén jiǎo bù dào mén kǒu, jiāng mén dā niǔ fǎn kòu le. shū bǎo dào: nǐ zhè xiǎo rén, wǒ qín qióng lái qīng qù bái, yān kěn zuò cǐ wú chǐ zhī shì? kuàng yǒu pī wén ān mǎ zài nǐ jiā, nán dào zǒu liǎo bù chéng? wài biān dào: qín yé qiē wù gāo shēng, qiè nǎi wáng xiǎo èr zhī qī liǔ shì. shū bǎo dào: nǐ sù yǒu xián míng, jīn yè lái cǐ hé gān? liǔ shì dào: wǒ nà zhuō fū, shì gè xiǎo rén, chū yán wú zhuàng, wàng qín yé hǎi hán xiē ér. wǒ zhàng fū shuì le, cún dé wǎn fàn zài cǐ, hái yǒu shù bǎi wén qián, sòng qín yé mǎi xiē diǎn xīn chī, wǎn jiān zǎo xiē huí yù. shū bǎo wén yán, bù jué là xià jǐ diǎn lèi lái, dào: xián rén, nǐ jiù hǎo sì huái yīn de piào mǔ, hèn wǒ tā rì bù néng rú sān qí wáng bào dá qiān jīn ěr! ruò dé jiǎo xìng, zì dāng hòu bào. liǔ shì dào: wǒ bù gǎn bǐ piào mǔ, qǐ gǎn wàng bào? shuō bà, bǎ mén niǔ kāi, jiāng fàn lán fàng zài dì shàng, jìng zì qù le.
正吟之間,忽聞腳步到門口,將門搭鈕反扣了。叔寶道:「你這小人,我秦瓊來清去白,焉肯做此無恥之事?況有批文鞍馬在你家,難道走了不成?」外邊道:「秦爺切勿高聲,妾乃王小二之妻柳氏。」叔寶道:「你素有賢名,今夜來此何干?」柳氏道:「我那拙夫,是個小人,出言無狀,望秦爺海涵些兒。我丈夫睡了,存得晚飯在此,還有數百文錢,送秦爺買些點心吃,晚間早些回寓。」叔寶聞言,不覺落下幾點淚來,道:「賢人,你就好似淮陰的漂母,恨我他日不能如三齊王報答千金耳!若得僥倖,自當厚報。」柳氏道:「我不敢比漂母,豈敢望報?」說罷,把門鈕開,將飯籃放在地上,竟自去了。
shū bǎo jiāng fàn bān jìn, jiàn qīng bù tiáo chuān zhe sān bǎi wén qián, lán zhōng yòu yǒu yī wǎn ròu gēng. shū bǎo zhǐ de chī le, shuì dào tiān sè wèi míng, yòu zǒu dào dà lù, pàn wàng fán hǔ. wèi zhī hòu lái rú hé, qiě tīng xià huí fēn jiě.
叔寶將飯搬進,見青布條穿着三百文錢,籃中又有一碗肉羹。叔寶只得吃了,睡到天色未明,又走到大路,盼望樊虎。未知後來如何,且聽下回分解。