wài guó bā
◎外國八
tǔ bō gǔ sī luō dǒng zhān a lǐ gǔ xiā zhēng zhào sī zhōng
○吐蕃(唃廝囉 董氈 阿里骨 瞎征 趙思忠)
tǔ bō běn hàn xī qiāng zhī dì, qí zhǒng luò mò zhī suǒ chū. huò yún nán liáng tū fà lì lù gū zhī hòu, qí zi sūn yǐ tū fà wèi guó hào, yǔ é gù wèi zhī tǔ bō. táng zhēn guān hòu, cháng lái cháo gòng. zhì dé hòu, yīn ān shǐ zhī luàn, suì xiàn hé xī lǒng yòu zhī dì. dà zhōng sān nián, qí guó zǎi xiàng lùn kǒng rè yǐ qín yuán ān lè jí shí mén děng qī guān lái guī. sì nián, yòu kè chéng wéi fú sān zhōu. wǔ nián, qí guó shā zhōu cì shǐ zhāng yì cháo yǐ guā shā yī sù shí yī zhōu zhī dì lái xiàn. táng mò, guā shā zhī dì fù wèi suǒ gé. rán ér qí guó yì zì shuāi ruò, zú zhǒng fēn sǎn, dà zhě shù qiān jiā, xiǎo zhě bǎi shí jiā, wú fù tǒng yī yǐ. zì yí wèi jīng yuán huán qìng jí zhèn róng qín zhōu jì yú líng xià jiē yǒu zhī, gè yǒu shǒu lǐng, nèi shǔ zhě wèi zhī shú hù, yú wèi zhī shēng hù. liáng zhōu suī wèi suǒ gé, rán qí dì zì zhì mù shǒu, huò qǐng mìng yú zhōng cháo.
吐蕃本漢西羌之地,其種落莫知所出。或雲南涼禿髮利鹿孤之後,其子孫以禿髮為國號,語訛故謂之吐蕃。唐貞觀後,常來朝貢。至德後,因安、史之亂,遂陷河西、隴右之地。大中三年,其國宰相論恐熱以秦、原、安樂及石門等七關來歸。四年,又克成、維、扶三州。五年,其國沙州刺史張義潮以瓜、沙、伊、肅十一州之地來獻。唐末,瓜、沙之地復為所隔。然而其國亦自衰弱,族種分散,大者數千家,小者百十家,無復統一矣。自儀、渭、涇、原、環、慶及鎮戎、秦州暨於靈、夏皆有之,各有首領,內屬者謂之熟戶,余謂之生戶。涼州雖為所隔,然其地自置牧守,或請命於中朝。
tiān chéng zhōng, quán zhī xī liáng fǔ liú hòu sūn chāo qiǎn dà jiāng tuò bá chéng huì lái gòng, míng zōng zhào jiàn, chéng huì yún:" liáng zhōu dōng jù líng wǔ qiān lǐ, xī běi zhì gān zhōu wǔ bǎi lǐ. jiù yǒu yùn rén èr qiān wǔ bǎi wèi shù bīng, jí huáng cháo zhī luàn, suì wèi zǔ jué. chāo jí chéng zhōng hàn hù bǎi yú, jiē shù bīng zhī zǐ sūn yě. qí chéng jīn fāng fú shù lǐ, zhōng yǒu xiàn lìng pàn guān dōu yā yá dōu zhī bīng mǎ shǐ, yī fú yán yǔ lüè rú hàn rén." jí shòu chāo liáng zhōu cì shǐ, chōng hé xī jūn jié dù liú hòu. gān yòu chū, chāo zú, zhōu rén tuī qí tǔ rén zhé bū jiā shī quán zhī liú hòu, qiǎn shǐ lái gòng, jí yǐ jiā shī dài chāo wèi liú hòu.
天成中,權知西涼府留後孫超遣大將拓拔承誨來貢,明宗召見,承誨云:"涼州東距靈武千里,西北至甘州五百里。舊有鄆人二千五百為戍兵,及黃巢之亂,遂為阻絕。超及城中漢戶百餘,皆戍兵之子孫也。其城今方幅數里,中有縣令、判官、都押衙、都知、兵馬使,衣服言語略如漢人。"即授超涼州刺史,充河西軍節度留後。乾祐初,超卒,州人推其土人折逋嘉施權知留後,遣使來貢,即以嘉施代超為留後。
liáng zhōu guō wài shù shí lǐ, shàng yǒu hàn mín xiàn méi zhě gēng zuò, yú jiē tǔ bō. qí zhōu shuài shāo shī mín qíng, zé zhòng jiē xiào jù. chéng nèi yǒu qī jí mù fú tú, qí shuài jí dēng zhī, dài qí zhòng yuē:" ěr ruò pò wǒ, wǒ jí zì fén yú cǐ yǐ." zhòng xī fú tú, nǎi méng ér shě zhī. zhōu guǎng shùn sān nián, shǐ yǐ shēn shuài hòu wèi hé xī jié dù. shuài hòu chū zhì liáng zhōu, zòu qǐng shòu tǔ bō shǒu lǐng zhé bū zhī děng guān, bìng cóng zhī. xiǎn dé zhōng, shī hòu wèi qí suǒ pò, shàn hái cháo, zuò biǎn. liáng zhōu yì bù fù mìng shuài.
涼州郭外數十里,尚有漢民陷沒者耕作,余皆吐蕃。其州帥稍失民情,則眾皆嘯聚。城內有七級木浮圖,其帥急登之,紿其眾曰:"爾若迫我,我即自焚於此矣。"眾惜浮圖,乃盟而舍之。周廣順三年,始以申帥厚為河西節度。帥厚初至涼州,奏請授吐蕃首領折逋支等官,並從之。顯德中,師厚為其所迫,擅還朝,坐貶。涼州亦不復命帥。
jiàn lóng èr nián, líng wǔ wǔ bù yǐ tuó tuó liáng mǎ zhì gòng, lái lí děng bā zú qiú zhǎng yuè wéi děng hù sòng rù jiè, chì shū jiǎng yù. qín zhōu shǒu lǐng shàng bō yú shāng shā cǎi zào wù zú, zhī zhōu gāo fáng bǔ xì qí dǎng sì shí qī rén, yǐ zhuàng wén. shàng nǎi yǐ wú tíng zuò wèi xióng wǔ jūn jié dù dài fáng ān jí zhī, lìng tíng zuò jī chì shū cì shàng bō yú děng yuē:" cháo tíng zhì zhì biān fáng, fǔ níng bù luò, wù lìng ān jí, qǐ yǒu qīn yú? nǎng zhě qín zhōu shè zhì sān zhài, zhǐ yǐ cǎi qǔ cái mù, gōng yì jīng shī, suī zài fān hàn zhī jiāo, bù fáng mù fàng zhī lì. rǔ děng zhàn jù mù zhí, shāng shā jūn rén. jìn dé gāo fáng zòu rǔ děng jiàn yǐ jū zhí, tīng hòu jìn zhǐ. zhèn yǐ rǔ děng jiǔ shū zhōng shùn, bì huǐ qián fēi, tè shì huái róu, gè cóng kuān yòu. yǐ lìng wú tíng zuò wǎng shēn ān fǔ jí hái jiù dì. suǒ yí gòng tǐ ēn zhǐ, gè guī běn zú." réng yǐ jǐn páo yín dài cì zhī, shàng bō yú děng gǎn yuè. shì nián qiū, nǎi xiàn fú qiāng dì.
建隆二年,靈武五部以橐駝良馬致貢,來離等八族酋長越嵬等護送入界,敕書獎諭。秦州首領尚波於傷殺采造務卒,知州高防捕系其黨四十七人,以狀聞。上乃以吳廷祚為雄武軍節度代防安輯之,令廷祚齎敕書賜尚波於等曰:"朝廷制置邊防,撫寧部落,務令安集,豈有侵漁?曩者秦州設置三砦,止以採取材木,供億京師,雖在蕃漢之交,不妨牧放之利。汝等占據木植,傷殺軍人。近得高防奏汝等見已拘執,聽候進止。朕以汝等久輸忠順,必悔前非,特示懷柔,各從寬宥。已令吳廷祚往伸安撫及還舊地。所宜共體恩旨,各歸本族。"仍以錦袍銀帶賜之,尚波於等感悅。是年秋,乃獻伏羌地。
qián dé sì nián, zhī xī liáng fǔ zhé bū gé zhī shàng yán:" yǒu huí gú èr bǎi yú rén hàn sēng liù shí yú rén zì shuò fāng lù lái, wèi bù luò jié lüè. sēng yún yù wǎng tiān zhú qǔ jīng, bìng sòng dá gān zhōu qì." zhào bāo dá zhī. wǔ nián, shǒu lǐng lǘ bū gē dū tíng dū nán gē yě má lǐ liù rén lái gòng mǎ. kāi bǎo liù nián, liáng zhōu lìng bù zòu guān sēng lìn zhān shēng bū shèng lā juān èr rén qiú tōng dào yú jīng zhōu yǐ shēn cháo gòng, zhào jīng zhōu lìng yá jiāng zhì liáng zhōu wèi fǔ zhī. bā nián, qín zhōu dà shí xiǎo shí zú kòu tǔ mén, lüè jū mín, zhī zhōu zhāng bǐng jī zǒu zhī.
乾德四年,知西涼府折逋葛支上言:"有回鶻二百餘人、漢僧六十餘人自朔方路來,為部落劫略。僧雲欲往天竺取經,並送達甘州訖。"詔褒答之。五年,首領閭逋哥、督廷、督南、割野、麻里六人來貢馬。開寶六年,涼州令步奏官僧吝氈聲、逋勝拉蠲二人求通道於涇州以申朝貢,詔涇州令牙將至涼州慰撫之。八年,秦州大石、小石族寇土門,略居民,知州張炳擊走之。
tài píng xìng guó èr nián, qín zhōu ān jiā zú kòu zhǎng shān, xún jiǎn shǐ wéi tāo jī zǒu zhī. sān nián, qín zhōu zhū zú shù lái kòu lüè sān yáng guǎng hé ráng gōng mén děng zhài, jiān jūn xún jiǎn shǐ zhōu chéng jìn rèn dé míng gěng rén ēn děng huì bīng jī bài zhī, zhǎn shǒu shù shí jí, yāo zhǎn bù yòng mìng zú jiǔ rén yú jìng shàng. tài zōng nǎi zhào yuē:" qín zhōu nèi shǔ sān zú děng qǐng mù huá fēng, yù qiú nèi fù, bǐ zhī ān jí, xián suì dǐ níng. jìn wén chéng fān yù zhī zī, rěn kòu rǎng zhī zhì, gǎn wàng dà huì, lái náo biān jiāng. qǐ zhèn xìn zhī wèi fú, ér lì fǔ zhī bù zhì? bìng juān xìn jiù, tè shì wēi huái. jīn hòu huò gèng piāo qíng, lì jí bǔ zhì, zhì zhī yú fǎ, bù xū yǐ wén." shì nián, yòu kòu bā láng zhài, xún jiǎn liú chóng ràng jī bài zhī, xiāo qí shuài wáng ní zhū shǒu yǐ xùn. sān yuè, xiǎo yù zú kòu qìng zhōu, zhī zhōu mù róng dé fēng jī zǒu zhī. bā nián, zhū zhǒng yǐ mǎ lái xiàn, tài zōng zhào qí qiú zhǎng duì yú chóng zhèng diàn, hòu jiā wèi fǔ, cì yǐ shù bó, yīn wèi zǎi xiàng yuē:" tǔ bō yán yǔ bù tōng, yī fú yì zhì, zhèn cháng yǐ qín shòu chù zhī. zì táng shì yǐ lái, pō wèi biān huàn. yǐ guó jiā bīng lì xióng shèng, liáo jǔ piān shī, biàn kě qū zhú shù qiān lǐ wài. dàn niàn qí zhǒng lèi fān xī, ān tǔ zhòng qiān, tǎng yīn rǎng chú, bì zhì shā lù, suǒ yǐ zhì yú dù wài, cún ér wù lùn yě." jiǔ nián qiū, qín zhōu yán fān bù yǐ yáng mǎ lái xiàn, gè yǐ yàn kào, yù yòng chá juàn dá qí zhí. zhào cóng zhī.
太平興國二年,秦州安家族寇長山,巡檢使韋韜擊走之。三年,秦州諸族數來寇略三陽、{廣禾}穰、弓門等砦,監軍巡檢使周承瑨、任德明、耿仁恩等會兵擊敗之,斬首數十級,腰斬不用命卒九人於境上。太宗乃詔曰:"秦州內屬三族等頃慕華風,聿求內附,俾之安輯,咸遂底寧。近聞乘蕃育之資,稔寇攘之志,敢忘大惠,來撓邊疆。豈朕信之未孚,而吏撫之不至?並蠲釁咎,特示威懷。今後或更剽剠,吏即捕治,置之於法,不須以聞。"是年,又寇八狼砦,巡檢劉崇讓擊敗之,梟其帥王泥豬首以徇。三月,小遇族寇慶州,知州慕容德豐擊走之。八年,諸種以馬來獻,太宗召其酋長對於崇政殿,厚加慰撫,賜以束帛,因謂宰相曰:"吐蕃言語不通,衣服異制,朕常以禽獸畜之。自唐室以來,頗為邊患。以國家兵力雄盛,聊舉偏師,便可驅逐數千里外。但念其種類蕃息,安土重遷,倘因攘除,必致殺戮,所以置於度外,存而勿論也。"九年秋,秦州言蕃部以羊馬來獻,各已宴犒,欲用茶絹答其直。詔從之。
chún huà yuán nián, qín zhōu dà xiǎo mǎ jiā zú xiàn dì nèi fù. èr nián, quán zhī xī liáng zhōu zuǒ xiāng yā fān luò fù shǐ zhé bū ā yù dān lái gòng. xiān shì, diàn zhí dīng wéi qīng wǎng liáng zhōu shì mǎ, wéi qīng zhì ér jìng dà fēng rěn, yīn wèi qí suǒ liú. líng zhōu mìng fān luò jūn shǐ cuī rén yù wǎng yíng wéi qīng. yòu tǔ bō mài mǎ hái guò líng zhōu, wèi dǎng xiàng suǒ lüè, biǎo sù qí shì, yīn qǐng liú wéi qīng zhì lái nián tóng rù cháo. zhào dá zhī. sì nián, ā yù dān sǐ, yǐ qí dì yù lóng bō wèi bǎo shùn láng jiāng dài qí rèn. wǔ nián, zhé píng zú dà shǒu lǐng hù yuǎn zhōu jūn zhù dū yán bā lǜ liù gǔ zhū zú mǎ qiān yú pǐ lái gòng. jì cí, fù wō dēng wén gǔ, yán yí zhōu bā zú shǒu lǐng bū bō zhī děng qīn duó dì tǔ. shàng jiàng chì shū gào yù zhī. zhī qín zhōu wēn zhòng shū shàng yán, měi suì fá mù, duō wèi fān zú rǎng duó, jīn yǐ qū qí bù luò yú wèi běi. tài zōng lǜ shēng biān huàn, nǎi yǐ zhī fèng xiáng xuē wéi jí duì yì qí rèn, yǔ jiàn wéi jí chuán. shì nián chūn, zhī xī liáng fǔ zuǒ xiāng yā fān luò fù shǐ zhé bū yù lóng bō zhèn wǔ jūn dōu luó zú dà shǒu lǐng bìng lái gòng mǎ.
淳化元年,秦州大、小馬家族獻地內附。二年,權知西涼州、左廂押蕃落副使折逋阿喻丹來貢。先是,殿直丁惟清往涼州市馬,惟清至而境大豐稔,因為其所留。靈州命蕃落軍使崔仁遇往迎惟清。又吐蕃賣馬還過靈州,為党項所略,表訴其事,因請留惟清至來年同入朝。詔答之。四年,阿喻丹死,以其弟喻龍波為保順郎將代其任。五年,折平族大首領、護遠州軍鑄督延巴率六穀諸族馬千餘匹來貢。既辭,復撾登聞鼓,言儀州八族首領逋波鵄等侵奪地土。上降敕書告諭之。知秦州溫仲舒上言,每歲伐木,多為蕃族攘奪,今已驅其部落於渭北。太宗慮生邊患,乃以知鳳翔薛惟吉對易其任,語見《惟吉傳》。是年春,知西涼府左廂押蕃落副使折逋喻龍波、振武軍都羅族大首領並來貢馬。
zhì dào yuán nián, liáng zhōu fān bù dāng zūn yǐ liáng mǎ lái gòng, yǐn duì wèi fǔ, jiā cì dāng zūn hǔ pí yī, huān hū zhì xiè. èr nián sì yuè, zhé píng zú shǒu lǐng wò sàn shàng yán, bù luò wèi lǐ jì qiān suǒ qīn, yuàn huì bīng líng zhōu yǐ bèi tǎo jī, cì bì yǐ dá zhī. qī yuè, xī liáng fǔ yā fān luò fù shǐ zhé bū yù lóng bō shàng yán, fān bù pín wèi jì qiān qīn lüè, nǎi yǔ tǔ bō dōu bù shǔ méi xiá zhuāi yú huì liù gǔ fān zhòng lái cháo, qiě xiàn míng mǎ. shàng hòu cì zhī. shì suì, liáng zhōu fù lái qǐng shuài, zhào yǐ dīng wéi qīng zhī zhōu shì, cì yǐ pái yìn.
至道元年,涼州蕃部當尊以良馬來貢,引對慰撫,加賜當尊虎皮一,歡呼致謝。二年四月,折平族首領握散上言,部落為李繼遷所侵,願會兵靈州以備討擊,賜幣以答之。七月,西涼府押蕃落副使折逋喻龍波上言,蕃部頻為繼遷侵略,乃與吐蕃都部署沒暇拽於會六穀蕃眾來朝,且獻名馬。上厚賜之。是歲,涼州復來請帥,詔以丁惟清知州事,賜以牌印。
xián píng yuán nián shí yī yuè, hé xī jūn zuǒ xiāng fù shǐ guī dé jiāng jūn zhé bū yóu lóng bō lái cháo. yóu lóng bō sì shì shòu cháo mìng wèi qiú, suī gòng fāng wù, wèi cháng zì xíng, jīn shǐ zhì, xiàn mǎ èr qiān yú pǐ. hé xī jūn jí gǔ liáng zhōu, dōng zhì gù yuán zhōu qiān wǔ bǎi lǐ, nán zhì xuě shān tǔ gǔ hún lán zhōu jiè sān bǎi wǔ shí lǐ, xī zhì gān zhōu tóng chéng jiè liù bǎi lǐ, běi zhì bù luò sān bǎi lǐ. zhōu huí píng chuān èr qiān lǐ. jiù lǐng gū zāng shén wū fān hé chāng sōng jiā lín wǔ xiàn, hù èr wàn wǔ qiān liù bǎi jiǔ shí sān, kǒu shí èr wàn bā qiān yī bǎi jiǔ shí sān. jīn yǒu hàn mín sān bǎi hù. chéng zhōu huí shí wǔ lǐ, rú fèng xíng, xiāng chuán lǐ guǐ jiù zhì yě. jiē lóng bō zì shù yún. zhào yǐ lóng bō wèi ān yuǎn dà jiāng jūn.
咸平元年十一月,河西軍左廂副使、歸德將軍折逋游龍缽來朝。游龍缽四世受朝命為酋,雖貢方物,未嘗自行,今始至,獻馬二千餘匹。河西軍即古涼州,東至故原州千五百里,南至雪山、吐谷渾、蘭州界三百五十里,西至甘州同城界六百里,北至部落三百里。周回平川二千里。舊領姑臧、神烏、蕃禾、昌松、嘉麟五縣,戶二萬五千六百九十三,口十二萬八千一百九十三。今有漢民三百戶。城周回十五里,如鳳形,相傳李軌舊治也。皆龍缽自述雲。詔以龍缽為安遠大將軍。
èr nián, yǐ yí zhōu yán méng bā bù dōu shǒu lǐng kě gē lǐng huà zhōu cì shǐ, shǒu lǐng tòu bū děng wèi huái huà láng jiāng. sì nián, zhī zhèn róng jūn lǐ jì hé yán, xī liáng fǔ liù gǔ dōu shǒu lǐng pān luó zhī yuàn lù lì tǎo jì qiān, qǐng shòu yǐ cì shǐ, réng gěi lǐn lù. jīng lüè shǐ zhāng qí xián yòu qǐng fēng liù gǔ wáng jiān zhāo tǎo shǐ. shàng yǐ wèn zǎi xiàng, jiē yuē:" luó zhī yǐ wèi qiú shuài, shòu cì shǐ tài qīng wèi lǐng jié zhì, jiā wáng jué fēi shùn zhāo tǎo shǐ hào bù kě jiǎ wài yí." nǎi yǐ wèi yán zhōu fáng yù shǐ jiān líng zhōu xī miàn dōu xún jiǎn shǐ. shí xī liáng shǐ lái, qiě yán liù gǔ fēn zuǒ yòu xiāng, zuǒ xiāng fù shǐ zhé bū yóu lóng bō shí cān luó zhī róng shì. cháo tíng fāng wù suī huái, yòu yǐ lóng bō lǐng yòu zhōu cì shǐ, liù zú shǒu lǐng chǔ xià jī děng sān rén wèi huái huà jiāng jūn. qí nián, pān luó zhī qiǎn bù xià lǐ wàn shān lǜ bīng tǎo zéi, yí shū jì hé qǐng shī qī. xiān shì, qiǎn sòng hàng méi xún děng wèi ān fǔ shǐ fù, wèi xíng, shàng wèi zǎi xiàng yuē:" zhèn kàn méng huì tú, pō jì tǔ bō fǎn fù láng zǐ yě xīn zhī shì. jīn yǐ yì wáng chāo děng lǐng jiǎ mǎ yuán líng zhōu, ruò nán wèi zhuī xí, jí líng zhōu biàn kě zhì zhì, hàng děng bù xū qiǎn, zhǐ zǒu yī shǐ yǐ huì bīng gào zhī."
二年,以儀州延蒙八部都首領渴哥領化州刺史,首領透逋等為懷化郎將。四年,知鎮戎軍李繼和言,西涼府六穀都首領潘羅支願戮力討繼遷,請授以刺史,仍給廩祿。經略使張齊賢又請封六穀王兼招討使。上以問宰相,皆曰:"羅支已為酋帥,授刺史太輕;未領節制,加王爵非順;招討使號不可假外夷。"乃以為鹽州防禦使兼靈州西面都巡檢使。時西涼使來,且言六穀分左右廂,左廂副使折逋游龍缽實參羅支戎事。朝廷方務綏懷,又以龍缽領宥州刺史,六族首領褚下箕等三人為懷化將軍。其年,潘羅支遣部下李萬山率兵討賊,貽書繼和請師期。先是,遣宋沆、梅詢等為安撫使、副,未行,上謂宰相曰:"朕看《盟會圖》,頗記吐蕃反覆狼子野心之事。今已議王超等領甲馬援靈州,若難為追襲,即靈州便可制置,沆等不須遣,止走一使以會兵告之。"
wǔ nián shí yuè, luó zhī yòu yán zéi qiān sòng tiě jiàn yòu chén bù zú, yǐ lù yī rén zhí yī rén, tīng cháo zhǐ. zhào bāo yù zhī, tīng zì chù zhì. shí yī yuè, shǐ lái, gòng mǎ wǔ qiān pǐ. zhào hòu gěi mǎ jià, bié cì cǎi bǎi duàn chá bǎi jīn. liù nián, yòu qiǎn miē bū zú fān guān chéng bū chí qí zhì zhèn róng jūn, qǐng huì bīng tǎo zéi. biān chén yí chéng bū zhà, hù sòng bù shǔ sī, chéng bū jù, yì mǎ zhuì yá sǐ. shàng wén, shén tàn xī zhī, yuē:" cǐ ní mái zhī zǐ, zú rén wèi qí yǒng, fù zǐ jiē yǒu zhàn gōng, fán zài yì què, zhèn jiē zhào jiàn, jiǎng qí xiàng huà." zhào hé zhèn róng guān lì, réng lìng wèi zhōu yǐ lǐ zàng zhī. qí nián, yuán wèi fān bù sān shí èr zú nà zhì lái guī. luó zhī yòu qiǎn fān guān wú fú shèng là lái gòng, biǎo yán gǎn cháo tíng ēn xìn, fèn jì qiān jué qiáng, yǐ jí qí bīng liù wàn, qǐ huì wáng shī shōu fù líng zhōu. nǎi yǐ luó zhī wèi shuò fāng jūn jié dù líng zhōu xī miàn dōu xún jiǎn shǐ, cì yǐ kǎi jiǎ qì bì. yòu yǐ wú fú shèng là wèi ān yuǎn jiāng jūn, cì shǒu lǐng wù zuǒ děng qī rén wèi huái huà jiāng jūn. luó zhī lǚ qǐng wáng shī zhù jī zéi, yì zhě yǐ xī liáng qù wèi zhōu xiàn hé lù yuǎn, bù kě yù yuē shī qī. shàng yuē:" jì qiān cháng zài dì jīn sān shān zhī dōng, měi lái kòu biān, jí guān jūn chū, zé yǐ dùn qù. shǐ liù gǔ bù zú jìn sāi hàn yù, yǔ guān jūn hé shì, yì guó jiā zhī lì." jiàng zhào xǔ zhī. liù yuè, zhī wèi zhōu cáo wěi yán lǒng shān xī yán jiā zú shǒu lǐng tū bū děng nà mǎ lì shì, qǐ suí wáng shī tǎo zéi, yǐ hàn fǎ zhì fān bù, qiě chēng qí zhōng. zhào shòu běn zú jūn zhǔ. bā yuè, zhě lóng zú shǒu lǐng lái gòng míng mǎ, shàng jiā qí cháng yǔ pān luó zhī xié lì kàng zéi, lìng fù yōu dài zhī. qí nián shí yī yuè, jì qiān gōng xī fān, suì rù xī liáng fǔ, zhī zhōu dīng wéi qīng xiàn méi. luó zhī wěi jiàng, wèi jǐ, jí liù gǔ zhū háo jí zhě lóng zú hé jī jì qiān. jì qiān dà bài, zhōng liú shǐ dùn sǐ.
五年十月,羅支又言賊遷送鐵箭誘臣部族,已戮一人、縶一人,聽朝旨。詔褒諭之,聽自處置。十一月,使來,貢馬五千匹。詔厚給馬價,別賜彩百段、茶百斤。六年,又遣咩逋族蕃官成逋馳騎至鎮戎軍,請會兵討賊。邊臣疑成逋詐,護送部署司,成逋懼,逸馬墜崖死。上聞,甚嘆息之,曰:"此泥埋之子,族人畏其勇,父子皆有戰功,凡再詣闕,朕皆召見,獎其向化。"詔劾鎮戎官吏,仍令渭州以禮葬之。其年,原、渭蕃部三十二族納質來歸。羅支又遣蕃官吳福聖臘來貢,表言感朝廷恩信,憤繼遷倔強,已集騎兵六萬,乞會王師收復靈州。乃以羅支為朔方軍節度、靈州西面都巡檢使,賜以鎧甲器幣。又以吳福聖臘為安遠將軍,次首領兀佐等七人為懷化將軍。羅支屢請王師助擊賊,議者以西涼去渭州限河路遠,不可預約師期。上曰:"繼遷常在地斤三山之東,每來寇邊,及官軍出,則已遁去。使六穀部族近塞捍禦,與官軍合勢,亦國家之利。"降詔許之。六月,知渭州曹瑋言隴山西延家族首領禿逋等納馬立誓,乞隨王師討賊,以漢法治蕃部,且稱其忠。詔授本族軍主。八月,者龍族首領來貢名馬,上嘉其嘗與潘羅支協力抗賊,令復優待之。其年十一月,繼遷攻西蕃,遂入西涼府,知州丁惟清陷沒。羅支偽降,未幾,集六穀諸豪及者龍族合擊繼遷。繼遷大敗,中流矢遁死。
jǐng dé yuán nián èr yuè, qiǎn qí shēng sī tuó wán lái xiàn jié. liù yuè, yòu qiǎn qí xiōng bāng bū zhī rù zòu, qiě yù gèng lǜ bù zú jí huí gú jīng bīng zhí dǐ hè lán shān tǎo chú cán niè, yuàn fā dà jūn yuán zhù. zhào jīng yuán bù shǔ chén xìng děng hòu luó zhī yǐ fā, jí lǜ zhòng gǔ xíng fù shí mén cè yīng. bāng bū zhī yòu yán qián cì luó zhī pái yìn guān gào yī fú qì xiè wèi zéi jié lüè, yǒu zhào bié gěi luó zhī yòu yán xiū hóng yuán dà yún sì, zhào cì jīn bó wù cǎi. xiān shì, jì qiān zhǒng luò mí bān zhǔ jí rì bū jí luó dān èr zú wáng guī zhě lóng zú, ér yù yīn tú luó zhī. shì yuè, huì qiān dǎng gōng zhě lóng, luó zhī lǜ bǎi yú qí jí fù, jiāng yì hé jī, suì wèi èr zú qiāng yú zhàng. zhào zèng luó zhī wǔ wēi jùn wáng, qiǎn shǐ zèng xù qí jiā.
景德元年二月,遣其甥廝陀完來獻捷。六月,又遣其兄邦逋支入奏,且欲更率部族及回鶻精兵直抵賀蘭山討除殘孽,願發大軍援助。詔涇原部署陳興等候羅支已發,即率眾鼓行赴石門策應。邦逋支又言前賜羅支牌印、官告、衣服、器械為賊劫掠,有詔別給羅支;又言修洪元大雲寺,詔賜金箔物彩。先是,繼遷種落迷般囑及日逋吉羅丹二族亡歸者龍族,而欲陰圖羅支。是月,會遷黨攻者龍,羅支率百餘騎急赴,將議合擊,遂為二族戕於帳。詔贈羅支武威郡王,遣使贈恤其家。
zhě lóng fán shí sān zú, ér liù zú fù mí bān zhǔ jí rì bū jí luó dān. xī liáng fǔ jì wén luó zhī yù hài, nǎi lǜ kān gǔ lán zhōu zōng gē mì nuò zhū zú gōng zhě lóng liù zú, liù zú xī cuàn shān gǔ zhōng, zhào shǐ zhě ān jí zhī. liù gǔ zhū háo nǎi yì lì luó zhī dì sī duó dū wèi shǒu lǐng. qiě yán duó dū gāng jué píng shù, měi huì róng shǒu, shè shāng dòu yǐn shí bì xiān bēi zhě, fàn lìng suī zhì qīn bù dài, shù gèng zhàn tǎo, wēi míng shén zhe. zhào shòu duó dū yán zhōu fáng yù shǐ líng zhōu xī miàn yán biān dōu dà xún jiǎn shǐ. shàng yǐ qiān dǎng wèi píng, jí qí fù bèi gōng zhì, suì jiā duó dū shuò fāng jūn jié dù yā fān luò děng shǐ xī liáng fǔ liù gǔ dà shǒu lǐng.
者龍凡十三族,而六族附迷般囑及日逋吉羅丹。西涼府既聞羅支遇害,乃率龕谷、蘭州、宗哥、覓諾諸族攻者龍六族,六族悉竄山谷中,詔使者安集之。六穀諸豪乃議立羅支弟廝鐸督為首領。且言鐸督剛決平恕,每會戎首,設觴豆飲食必先卑者,犯令雖至親不貸,數更戰討,威名甚著。詔授鐸督鹽州防禦使、靈州西面沿邊都大巡檢使。上以遷黨未平,藉其腹背攻制,遂加鐸督朔方軍節度、押蕃落等使、西涼府六穀大首領。
jīng yuán lù yán lǒng shān xiàn wáng lí yán sān zú guī shùn. yòu wèi zhōu yán kān gǔ lǎn jiā zú shǒu lǐng zūn zhān mó bì yú lóng jí biàn zhǔ děng xiàn míng mǎ, yuàn lǜ suǒ bù zhù tǎo bù fù zhě yòu yán xī liáng shì mǎ dào chū běn zú, zì jīn bǎo wú tā yú. zhào cì mǎ zhí, yǐ biàn zhǔ děng wèi láng jiāng. shí xí zhōu yòu yán hé xī zhū fān sì shí wǔ zú nèi fù. qí nián, qiān dǎng kòu yǒng níng, wèi yào lìng zú hé sū jī bài zhī, zhǎn shǒu bǎi yú jí. zhèn róng jūn shàng yán, xiān pàn qù fān guān jiā luó wù zāng chéng wáng děng sān zú jí zhě duō yí jūn zhǔ lǜ shǔ guī shùn, qǐng xiàn mǎ shú zuì, tè zhào yòu zhī.
涇原路言隴山縣王、狸、延三族歸順。又渭州言龕谷、懶家族首領尊氈磨壁余龍及便囑等獻名馬,願率所部助討不附者;又言西涼市馬道出本族,自今保無他虞。詔賜馬直,以便囑等為郎將。石、隰州又言河西諸蕃四十五族內附。其年,遷黨寇永寧,為藥令族合蘇擊敗之,斬首百餘級。鎮戎軍上言,先叛去蕃官茄羅、兀贓、成王等三族及〈者多〉移軍主率屬歸順,請獻馬贖罪,特詔宥之。
èr nián, sī duó dū qiǎn qí shēng ā xī lái gòng, réng shàng yǔ zhào dé míng zhàn dòu gōng zhuàng yòu yán fān zhàng zhōu sī nà zhī yǒu zhì yǒng, jiǔ cān móu yì, qǐng shòu yǐ liù gǔ dōu xún jiǎn shǐ. shàng jiā jiǎng, cóng qí qǐng, réng cì chá cǎi. yòu zhuī lù pān luó zhī zǐ shī jí wèi guī dé jiāng jūn, hòu cì qì bì zhě lóng qī zú shǒu lǐng yǒu hàn kòu zhī láo, bìng yuè gěi qiān qián. jiù zhì, gōng shǐ bīng qì bù rù wài yí. shí xī liáng yàng dān zú shàng biǎo qiú shì gōng shǐ, shàng yǐ yàng dān xuān lì xī chuí, wěi yǐ hàn bì, tè lìng wèi zhōu gěi cì. yīn bié cì sī duó dū, yǐ zhòng ēn yì.
二年,廝鐸督遣其甥呵昔來貢,仍上與趙德明戰鬥功狀;又言蕃帳周斯那支有智勇,久參謀議,請授以六穀都巡檢使。上嘉獎,從其請,仍賜茶彩。又追錄潘羅支子失吉為歸德將軍,厚賜器幣;者龍七族首領有捍寇之勞,並月給千錢。舊制,弓矢兵器不入外夷。時西涼樣丹族上表求市弓矢,上以樣丹宣力西陲,委以捍蔽,特令渭州給賜。因別賜廝鐸督,以重恩意。
sān nián, yòu yǐ zhě lóng zú hé qióng bō dǎng zōng zú yè luó děng wèi běn zú shǒu lǐng jiǎn xiào tài zǐ bīn kè, jiē duó dū wài yīn yě. duó dū qiǎn ān huà láng jiāng lù lí nú lái gòng. lí nú bìng yú guǎn, tè qiǎn shàng yī shì liáo. jí zú, shàng lián zhī, hòu jiā fèng gěi. wǔ yuè, duó dū yòu yán bù luò jí yì. zhào cì bái lóng nǎo xī jiǎo liú huáng ān xī xiāng bái zǐ shí yīng děng yào, fán qī shí liù zhǒng. shǐ zhě gǎn yuè ér qù. yòu zhì jiā duó dū jiǎn xiào tài fù, qí zú zhàng lǐ bō bū děng sì shí jiǔ rén wèi jiǎn xiào tài zǐ bīn kè, chōng běn zú shǒu lǐng. duó dū qiǎn suǒ bù bō jī jìn mài mǎ, yīn yán jī guān fèng bàn suì, qǐ jiù jīng gěi cì shì suǒ xū wù, cóng zhī. wèi zhōu yán miào é yán jiā shú wéi děng zú lǜ sān qiān yú zhàng wàn qī qiān yú kǒu jí yáng mǎ shù wàn kuǎn sāi nèi fù. zhào qiǎn shǐ fǔ láo zhī, cì yǐ páo dài chá cǎi, réng yǐ zhé píng zú shǒu lǐng sā bū kě wèi shùn zhōu cì shǐ, chōng běn zú dōu jūn zhǔ. shì nián, zōng jiā dāng zōng zhāng mí zú lái gòng, yí bū cā fù zú guī fù. jiǔ yuè, zhào shì xī miàn nà zhì róng rén. xiān shì, zhū fān yǒu chāo jié wèi è cháng jīng hé duàn zhě, kǒng yì shí fù pàn, gù shōu qí zǐ dì wèi zhì, nǎi yǒu jìn gù zhōng shēn zhě. shàng mǐn ér zòng zhī, zú zhàng gǎn ēn, jiē jī sǎng zì shì bù wèi biān huàn. sì nián, biān chén yán zhào dé míng móu jié xī liáng, xí huí gú. shàng yǐ liù gǔ gān zhōu jiǔ tuī zhōng shùn, sī fǔ níng zhī, nǎi qiǎn shǐ yù sī duó dū lìng yuán jié huí gú wèi bèi, bìng cì duó dū chá yào xí yī jīn dài jí bù luò wù yǒu chà. duó dū fèng biǎo xiè.
三年,又以者龍族合窮波、黨宗族業羅等為本族首領、檢校太子賓客,皆鐸督外姻也。鐸督遣安化郎將路黎奴來貢。黎奴病於館,特遣尚醫視療。及卒,上憐之,厚加賵給。五月,鐸督又言部落疾疫。詔賜白龍腦、犀角、硫黃、安息香、白紫石英等藥,凡七十六種。使者感悅而去。又制加鐸督檢校太傅,其族帳李波逋等四十九人為檢校太子賓客,充本族首領。鐸督遣所部波機進賣馬,因言積官奉半歲,乞就京給賜市所須物,從之。渭州言妙娥、延家、熟嵬等族率三千餘帳、萬七千餘口及羊馬數萬款塞內附。詔遣使撫勞之,賜以袍帶茶彩,仍以折平族首領撒逋渴為順州刺史,充本族都軍主。是年,宗家、當宗、章迷族來貢,移逋、攃父族歸附。九月,詔釋西面納質戎人。先是,諸蕃有鈔劫為惡嘗經和斷者,恐異時復叛,故收其子弟為質,乃有禁錮終身者。上憫而縱之,族帳感恩,皆稽顙自誓不為邊患。四年,邊臣言趙德明謀劫西涼,襲回鶻。上以六穀、甘州久推忠順,思撫寧之,乃遣使諭廝鐸督令援結回鶻為備,並賜鐸督茶藥、襲衣、金帶及部落物有差。鐸督奉表謝。
dà zhōng xiáng fú yuán nián shí yī yuè, zōng gē zú dà shǒu lǐng wēn bū děng lái gòng. sān nián, xī liáng fǔ mì nuò zú zhàng yì, cì shǒu lǐng wēn bū děng yào. sì nián, sī duó dū qiǎn zēng lìn zhān dān lái gòng, cì zǐ fāng páo. wǔ nián, yòu yí qí zi lái gòng. qí nián, zhě lóng zú dōu shǒu lǐng shě qīn bō qiǎn shǐ yì què xiàn mǎ, qiú cì yìn. zhào cóng qí qǐng, réng yōu jī zhī. qī nián, zhī qín zhōu zhāng jí zhì dà luō mén xīn zhài. xiān shì, jí yù jìn wèi zhì cǎi mù chǎng, fān zú wén zhī, jí xǐ zhàng qù. jí bù néng suì fǔ zhī, róng rén zhé huǐ, yīn xiāng dǎo chāo jié, jí shēn rù yǎn jī, xī bài zǒu. zhì shì qiú hé, jí bù xǔ.
大中祥符元年十一月,宗哥族大首領溫逋等來貢。三年,西涼府覓諾族瘴疫,賜首領溫逋等藥。四年,廝鐸督遣增藺氈單來貢,賜紫方袍。五年,又遺其子來貢。其年,者龍族都首領舍欽波遣使詣闕獻馬,求賜印。詔從其請,仍優齎之。七年,知秦州張佶置大落門新砦。先是,佶欲近渭置采木場,蕃族聞之,即徙帳去。佶不能遂撫之,戎人輒悔,因鄉導鈔劫,佶深入掩擊,悉敗走。至是求和,佶不許。
sān yuè, qín zhōu cáo wěi yán shú hù guō sī dūn shǎng yàng dān jiē dà zú, yàng dān zhé zuò wén fǎ móu pàn, sī dūn mì yǐ gào, yuē bàn yuè shā zhī, zhì shì, guǒ xié yàng dān shǒu lái. shàng yǐ sī dūn yīn hài yàng dān, bù yù míng jiā ēn jiǎng, yǐ yí jù zhū zú. shí fāng yì zhú nán shǐ chéng, suì yǐ sī dūn xiàn dì wèi míng, zhào shòu shùn zhōu cì shǐ. xiān shì, zhāng jí shēn rù fān jìng, biān shì shù rǎo. jí wěi pò yú jiǎo chán, lù shǎng yàng dān èr qiú, yóu shì qián jù wáng shī zhě fú nì bì zuì, wěi yòu zhào zhī, xǔ nà fá shǒu guò. jì ér zhì zhě shù qiān rén, fán nà mǎ liù shí pǐ, gěi yǐ pǐ cǎi. huò yǐ shǎo wèi sù zhě, wěi chì zhī yuē:" shì shú zuì wù, rǔ bèi gǎn xī lì yé!" róng zú wén zhī, jiē wèi fú. bā yuè, cáo wěi yán fú qiāng zhài sī jī bō yǔ zōng gē zú lǐ mó lùn jù wèi wén fǎ, lǐng bīng qù zhī, xī kuì sàn, yí qí chéng zhàng. jiǔ yuè, wěi yòu yán zōng gē gǔ sī luō qiāng zú mǎ bō chì là yú jiǎo chán děng lǜ mǎ xián shān lán zhōu kān gǔ zhān máo shān táo hé hé zhōu qiāng bīng zhì fú qiāng zhài sān dū gǔ, jí lǜ bīng jī bài zhī, zhú běi èr shí lǐ, zhǎn guó qiān yú jí, qín qī rén, huò mǎ niú zá chù yī fú qì zhàng sān wàn sān qiān jì. chuī má chéng zhāng zú dōu shǒu lǐng zhāng xiǎo gē yǐ gōng shòu shùn zhōu cì shǐ. wěi yòu yán yǒng níng zhài lǒng bō tā sī má èr zú zhào nà zhì bù cóng mìng, lǜ bīng jī zhī, zhǎn shǒu èr bǎi jí. shí yī yuè, zhào gěi qín zhōu qī zhài shú hù shǒu lǐng dōu jūn zhǔ yǐ xià bǎi sì shí liù rén gào shēn.
三月,秦州曹瑋言熟戶郭廝敦、賞樣丹皆大族,樣丹輒作文法謀叛,廝敦密以告,約半月殺之,至是,果攜樣丹首來。上以廝敦陰害樣丹,不欲明加恩獎,以疑懼諸族。時方議築南使城,遂以廝敦獻地為名,詔授順州刺史。先是,張佶深入蕃境,邊事數擾。及瑋破魚角蟬,戮賞樣丹二酋,由是前拒王師者伏匿避罪,瑋誘召之,許納罰首過。既而至者數千人,凡納馬六十匹,給以匹彩。或以少為訴者,瑋叱之曰:"是贖罪物,汝輩敢希利耶!"戎族聞之,皆畏服。八月,曹瑋言伏羌砦廝雞波與宗哥族李磨論聚為文法,領兵趣之,悉潰散,夷其城帳。九月,瑋又言宗哥唃廝囉、羌族馬波叱臘魚角蟬等率馬銜山、蘭州、龕谷、氈毛山、洮河、河州羌兵至伏羌砦三都谷,即率兵擊敗之,逐北二十里,斬馘千餘級,擒七人,獲馬牛、雜畜、衣服、器仗三萬三千計。吹麻城張族都首領張小哥以功授順州刺史。瑋又言永寧砦隴波、他廝麻二族召納質不從命,率兵擊之,斬首二百級。十一月,詔給秦州七砦熟戶首領、都軍主以下百四十六人告身。
tiān xǐ yuán nián, zhào yǐ yě fāng zhài dōu shǒu lǐng guō sī dūn wèi běn zú xún jiǎn, fù yǐ fèng lù. yòu bǔ dà mǎ jiā zú ā sī duó wèi běn zú jūn zhǔ. shí yuè, qín zhōu bù shǔ yán guǐ liú jiā zú lèi suì wéi mìng, tǎo píng zhī. èr nián, yòu yán chuī má chéng jí hé zhōu zhū zú jiē pò zōng gē wén fǎ lái fù. gǔ sī luō shǎo shuāi, shù wèi luō xiā lì gǔ suǒ kùn, jīn hái jiù dì. zhū zhài qiāng zú jí kōng yú sī jī bō děng nà zhì zhě fán qī bǎi wǔ shí liù zhàng.
天禧元年,詔以冶坊砦都首領郭廝敦為本族巡檢,賦以奉祿。又補大馬家族阿廝鐸為本族軍主。十月,秦州部署言鬼留家族累歲違命,討平之。二年,又言吹麻城及河州諸族皆破宗哥文法來附。唃廝囉少衰,數為囉瞎力骨所困,今還舊地。諸砦羌族及空俞、廝雞波等納質者凡七百五十六帳。
gǔ sī luō zhě, xù chū zàn pǔ zhī hòu, běn míng qī nán líng wēn bū. jiǎn bū yóu zàn pǔ yě, qiāng yǔ é wèi jiǎn bū. shēng gāo chāng mó yú guó, jì shí èr suì, hé zhōu qiāng hé láng yè xián kè gāo chāng, jiàn sī luō mào qí wěi, qiè yǐ guī, zhì quē xīn chéng, ér dà xìng sǒng chāng sī jūn yòu yǐ sī luō jū yí gōng chéng, yù yú hé zhōu lì wén fǎ. hé zhōu rén wèi fú" gǔ", wèi ér zi" sī luō", zì cǐ míng gǔ sī luō. yú shì zōng gē sēng lǐ lì zūn miǎo chuān dà qiú wēn bū qí lüè qǔ sī luō rú kuò zhōu, zūn lì zhī. bù zú jìn qiáng, nǎi xǐ jū zōng gē chéng, lì zūn wèi lùn bū zuǒ zhī.
唃廝囉者,緒出贊普之後,本名欺南陵溫逋。籛逋猶贊普也,羌語訛為籛逋。生高昌磨榆國,既十二歲,河州羌何郎業賢客高昌,見廝囉貌奇偉,挈以歸,置(缺)心城,而大姓聳昌廝均又以廝囉居移公城,欲於河州立文法。河州人謂佛"唃",謂兒子"廝囉",自此名唃廝囉。於是宗哥僧李立遵、邈川大酋溫逋奇略取廝囉如廓州,尊立之。部族浸強,乃徙居宗哥城,立遵為論逋佐之。
lì zūn huò yuē lǐ zūn, huò yuē lǐ lì zūn, yòu yuē yǐng chéng lìn bū chì. lùn bū zhě, xiāng yě. lì zūn niàn tān, qiě xǐ shā lù, guó rén bù fù, jì yǔ cáo wěi zhàn sān dū gǔ bù shèng, yòu xí xī liáng wèi suǒ bài. sī luō suì yǔ lì zūn bù xié, gèng xǐ miǎo chuān, yǐ wēn bū qí wèi lùn bū, yǒu shèng bīng liù qī wàn, yǔ zhào dé míng kàng, xī wàng cháo tíng ēn mìng. zhī qín zhōu zhāng jí zòu qǐng jù jué. jīng yuán qián xiá cáo wěi shàng yán, yí hòu gǔ sī luō yǐ è dé míng. ér lì zūn lǚ biǎo qiú zàn pǔ hào, cháo yì yǐ zàn pǔ róng wáng yě, lì zūn jū sī luō xià, bù yīng wàng yǔ, nǎi yòng sī duó dū ēn lì, shòu lì zūn bǎo shùn jūn jié dù shǐ, cì xí yī jīn dài qì bì ān mǎ kǎi jiǎ děng.
立遵或曰李遵,或曰李立遵,又曰郢成藺逋叱。論逋者,相也。立遵念貪,且喜殺戮,國人不附,既與曹瑋戰三都谷不勝,又襲西涼為所敗。廝囉遂與立遵不協,更徙邈川,以溫逋奇為論逋,有勝兵六七萬,與趙德明抗,希望朝廷恩命。知秦州張佶奏請拒絕。涇原鈐轄曹瑋上言,宜厚唃廝囉以扼德明。而立遵屢表求贊普號,朝議以贊普戎王也,立遵居廝囉下,不應妄予,乃用廝鐸督恩例,授立遵保順軍節度使,賜襲衣、金帶、器幣、鞍馬、鎧甲等。
dà zhōng xiáng fú bā nián, sī luō yí shǐ lái gòng. zhào cì jǐn páo jīn dài qì bì gōng zhàng shí wù chá yào yǒu chà, fán zhōng jīn qī qiān liǎng, tā wù chēng shì. qí nián, sī luō lì wén fǎ, jù zhòng shù shí wàn, qǐng tǎo píng xià yǐ zì xiào. shàng yǐ róng rén duō zhà, huò shēng tā biàn, mìng zhōu wén zhì jiān jīng yuán jūn, cáo wěi zhī qín zhōu jiān liǎng lù yán biān ān fǔ shǐ yǐ bèi zhī. zōng gē chéng dōng nán zhì yǒng níng jiǔ bǎi yī shí wǔ lǐ, dōng běi zhì xī liáng fǔ wǔ bǎi lǐ, xī běi zhì gān zhōu wǔ bǎi lǐ, dōng zhì lán zhōu sān bǎi lǐ, nán zhì hé zhōu sì bǎi yī shí wǔ lǐ. yòu dōng zhì kān gǔ wǔ bǎi wǔ shí lǐ, yòu xī nán zhì qīng hǎi sì bǎi lǐ, yòu dōng zhì xīn wèi zhōu qiān bā bǎi jiǔ shí lǐ. jiǔ nián, sī luō lì zūn děng xiàn mǎ wǔ bǎi bā shí èr pǐ. zhào cì qì bì zǒng wàn èr qiān jì yǐ dá zhī. shù shǐ rén zhì qín zhōu qiú nèi shǔ.
大中祥符八年,廝囉遺使來貢。詔賜錦袍、金帶、器幣、供帳什物、茶藥有差,凡中金七千兩,他物稱是。其年,廝囉立文法,聚眾數十萬,請討平夏以自效。上以戎人多詐,或生他變,命周文質監涇原軍,曹瑋知秦州兼兩路沿邊安撫使以備之。宗哥城東南至永寧九百一十五里,東北至西涼府五百里,西北至甘州五百里,東至蘭州三百里,南至河州四百一十五里。又東至龕谷五百五十里,又西南至青海四百里,又東至新渭州千八百九十里。九年,廝囉、立遵等獻馬五百八十二匹。詔賜器幣總萬二千計以答之。數使人至秦州求內屬。
míng dào chū, jí shòu sī luō níng yuǎn dà jiāng jūn ài zhōu tuán liàn shǐ, shòu bū qí guī huà jiāng jūn. yǐ ér bū qí wèi luàn, qiú sī luō zhì jǐng zhōng, chū shōu bù fù jǐ zhě, shǒu jǐng rén jiān chū zhī. sī luō jí bīng shā bū qí, xǐ jū qīng táng.
明道初,即授廝囉寧遠大將軍、愛州團練使,授逋奇歸化將軍。已而逋奇為亂,囚廝囉置阱中,出收不附己者,守阱人間出之。廝囉集兵殺逋奇,徙居青唐。
jǐng yòu zhōng, yǐ sī luō wèi bǎo shùn jūn jié dù guān chá liú hòu, suì yǐ fèng qián lìng qín zhōu jiù cì. yuán hào qīn lüè qí jiè, bīng lín hé huáng, sī luō zhī zhòng guǎ bù dí, bì shàn zhōu bù chū, yīn jiān yuán hào, pō dé qí xū shí. yuán hào yǐ dù hé, chā zhì zhì qí qiǎn, sī luō qián shǐ rén yí zhí shēn chù yǐ wù yuán hào. jí dà zhàn, yuán hào kuì ér guī, shì shì zhì dù, nì sǐ shí bā jiǔ, suǒ lǔ huò shén zhòng. zì shì, shù yǐ qí jì pò yuán hào, yuán hào suì bù gǎn kuī qí jìng. jí yuán hào qǔ xī liáng fǔ, pān luó zhī jiù bù wǎng wǎng guī sī luō, yòu dé huí hé zhǒng rén shù wàn. sī luō jū shàn zhōu, xī yǒu lín gǔ chéng tōng qīng hǎi, gāo chāng zhū guó shāng rén jiē qū shàn zhōu mào mài, yǐ gù fù qiáng.
景祐中,以廝囉為保順軍節度觀察留後,歲以奉錢令秦州就賜。元昊侵略其界,兵臨河湟,廝囉知眾寡不敵,壁鄯州不出,陰間元昊,頗得其虛實。元昊已渡河,插幟志其淺,廝囉潛使人移植深處以誤元昊。及大戰,元昊潰而歸,士視幟渡,溺死十八九,所鹵獲甚眾。自是,數以奇計破元昊,元昊遂不敢窺其境。及元昊取西涼府,潘羅支舊部往往歸廝囉,又得回紇種人數萬。廝囉居鄯州,西有臨谷城通青海,高昌諸國商人皆趨鄯州貿賣,以故富強。
bǎo yuán yuán nián, jiā bǎo shùn jūn jié dù shǐ, réng jiān miǎo chuān dà shǒu lǐng. shí yǐ yuán hào fǎn, qiǎn zuǒ shì jìn lǔ jīng chí zhào yù sī luō, shǐ bèi jī yuán hào yǐ pī qí shì, cì bó èr wàn pǐ. jīng hái, yǐ láo zhuó gé mén zhī hòu. sī luō fèng zhào chū bīng xiàng xī liáng, xī liáng yǒu bèi, sī luō zhī bù kě gōng, bǔ shā yóu luó shù shí rén jí hái, shēng yán tú zài jǔ. yuán hào jì lǚ kòu biān, rén zōng zhào duì lǔ jīng, yù zài qiǎn, jīng gù cí, biǎn jīng wèi zuǒ bān diàn zhí. mù gǎn shǐ zhě, tún tián yuán wài láng liú huàn yīng zhào. huàn zhì, sī luō yíng dǎo gōng zhàng shén hòu, jiè qí shì wèi xiān qū, yǐn huàn zhì tíng. sī luō guān zǐ luó zhān guān, fú jīn xiàn huā páo huáng jīn dài sī lǚ, píng yī bù bài, yán zuò láo wèn, chēng" ā jiù tiān zǐ ān fǒu". dào jiù shì zé shù shí èr chén shǔ, yuē tù nián rú cǐ, mǎ nián rú cǐ. huàn chuán zhào, yǐ ér sī luō zhào qiú háo dà kào, yuē jǐn lì wú fù, rán zhōng bù néng yǒu dà gōng. hòu lěi jiā ēn jiān bǎo shùn hé xī jié dù shǐ táo liáng liǎng zhōu cì shǐ, yòu jiā jiē xūn jiǎn xiào guān gōng chén shí yì, cì qì bì ān lēi mǎ.
寶元元年,加保順軍節度使,仍兼邈川大首領。時以元昊反,遣左侍禁魯經持詔諭廝囉,使背擊元昊以披其勢,賜帛二萬匹。經還,以勞擢閣門祗候。廝囉奉詔出兵向西涼,西涼有備,廝囉知不可攻,捕殺游邏數十人亟還,聲言圖再舉。元昊既屢寇邊,仁宗召對魯經,欲再遣,經固辭,貶經為左班殿直。募敢使者,屯田員外郎劉渙應詔。渙至,斯囉迎導供帳甚厚,介騎士為先驅,引渙至庭。廝囉冠紫羅氈冠,服金線花袍、黃金帶、絲履,平揖不拜,延坐勞問,稱"阿舅天子安否"。道舊事則數十二辰屬,曰兔年如此,馬年如此。渙傳詔,已而廝囉召酋豪大犒,約盡力無負,然終不能有大功。後累加恩兼保順河西節度使、洮涼兩州刺史,又加階勛檢校官、功臣、食邑,賜器幣鞍勒馬。
jiā yòu sān nián, qì luó bù ā zuò děng pàn sī luō guī liàng zhà, liàng zuò chéng cǐ yǐn bīng gōng lüè jìng shàng, sī luō yǔ zhàn bài zhī, huò qiú háo liù rén, shōu tuó tuó zhàn mǎ pō zhòng, yīn jiàng lǒng bū gōng lì mǎ pō sān dà zú. huì qì dān qiǎn shǐ sòng nǚ qī qí shǎo zǐ dǒng zhān, nǎi bà bīng guī.
嘉祐三年,摖羅部阿作等叛廝囉歸諒詐,諒祚乘此引兵攻掠境上,廝囉與戰敗之,獲酋豪六人,收橐駝戰馬頗眾,因降隴逋、公立、馬頗三大族。會契丹遣使送女妻其少子董氈,乃罷兵歸。
zhì píng èr nián xià, qiāng miǎo bēn jí ā shū xī xīn yǐ lǒng zhū ā nuò sān chéng pàn liàng zuò guī sī luō, sī luō bù lǐ, nǎi fù guī liàng zuò, qǐng bīng hái qǔ suǒ xiàn dì, liàng zuò bù zhī zuì, wèi chū wàn yú qí suí miǎo bēn xī xīn wǎng qǔ, bù néng kè, dàn qǔ miǎo chuān guī dīng jiā wǔ bǎi yú zhàng ér hái. sī luō qí nián dōng sǐ, nián liù shí jiǔ, dì sān zi dǒng zhān sì.
治平二年夏,羌邈奔及阿叔溪心以隴、珠、阿諾三城叛諒祚歸廝囉,廝囉不禮,乃復歸諒祚,請兵還取所獻地,諒祚不之罪,為出萬餘騎隨邈奔、溪心往取,不能克,但取邈川歸丁家五百餘帳而還。廝囉其年冬死,年六十九,第三子董氈嗣。
dǒng zhān mǔ yuē qiáo shì, sī luō sān qī. qiáo shì yǒu sè, jū lì jīng chéng, suǒ bù kě liù qī wàn rén, hào lìng míng, rén dàn fú zhī. fāng dǒng zhān shǎo shí, zé qiú zhǎng zi nián yǔ dǒng zhān xiāng ruò zhě yǔ zhī yóu, yī fú yǐn shí rú yī, yǐ cǐ néng fù qí zhòng. dǒng zhān zì jiǔ suì sī luō wèi qǐng yú cháo, mìng wèi huì zhōu cì shǐ, ér qiáo shì fēng tài yuán jùn jūn. qí èr qī jiē lǐ lì zūn nǚ yě, shēng xiā zhān jí mó zhān jiǎo. lì zūn sǐ, lǐ shì chǒng shuāi, chì wèi ní, zhì kuò zhōu, gù qí zi xiā zhān. mó zhān jiǎo jié mǔ dǎng lǐ bā quán qiè zài qí mǔ bēn zōng gē, sī luō bù néng zhì, mó zhān jiǎo yīn fǔ yǒu qí zhòng. lǐ shì yǐ bǎo yuán èr nián ēn cì zǐ yī. mó zhān jiǎo yì lèi fèng gòng, chū bǔ yán zhōu tuán liàn shǐ, hòu yǐ sī zhōu tuán liàn shǐ zú. suǒ bù lì qí zi xiā sā qī dīng, lǐ shì jù gū ruò bù néng shǒu, nǎi xiàn pí bó rù kù lǐn wén jí yú sī luō, sī luō yīn shòu zhī. jiā yòu sān nián, mìng qī dīng wèi shùn zhōu cì shǐ. xiā zhān jū kān gǔ, lǚ tōng gòng, shòu chéng zhōu tuán liàn shǐ, xiān zú. zi mù zhēng jū hé zhōu, mǔ dì xiā wú chì jū yín chuān.
董氈母曰喬氏,廝囉三妻。喬氏有色,居歷精城,所部可六七萬人,號令明,人憚服之。方董氈少時,擇酋長子年與董氈相若者與之游,衣服飲食如一,以此能附其眾。董氈自九歲廝囉為請於朝,命為會州刺史,而喬氏封太原郡君。其二妻皆李立遵女也,生瞎氈及磨氈角。立遵死,李氏寵衰,斥為尼,置廓州,錮其子瞎氈。磨氈角結母黨李巴全竊載其母奔宗哥,廝囉不能制,磨氈角因撫有其眾。李氏以寶元二年恩賜紫衣。磨氈角亦累奉貢,初補嚴州團練使,後以思州團練使卒。所部立其子瞎撒欺丁,李氏懼孤弱不能守,乃獻皮帛、入庫廩文籍於廝囉,廝囉因受之。嘉祐三年,命欺丁為順州刺史。瞎氈居龕谷,屢通貢,授澄州團練使,先卒。子木征居河州,母弟瞎吳叱居銀川。
sī luō dì jì fēn, dǒng zhān zuì qiáng, dú yǒu hé běi zhī dì, qí guó dà dǐ tǔ bō yí sú yě. huái ēn huì, zhòng cái huò, wú zhēng shuò. shì yì yòng wǔ gǔ rǔ xiāng náo shā jì tǎn mǎ niú yǐ dài qián bó. guì hǔ bào pí, yòng yuán shì yī qiú. fù rén yī jǐn, fú fēi zǐ qīng lǜ. zūn shì shì. bù zhī yī yào, jí bìng zhào wū xí shì zhī, fén chái shēng gǔ, wèi zhī" zhú guǐ". xìn zhòu zǔ, huò yǐ jué shì, sòng yǒu yí, shǐ zǔ zhī. sòng zhě shàng cí dú, jí zhī yǐ bó, shì zhòng zé yǐ jǐn. yì yǒu biān chī chǒu xiè zhū yù jù. rén xǐ dàn shēng wù, wú shū rú xī jiàng, dú zhī yòng yán wèi zī wèi, ér shì jiǔ jí chá. jū bǎn wū, fù xìng yǐ zhān wèi mù, duō bìng shuǐ wèi qiū qiān xì. gòng xiàn wèi zhī" bān cì", zì yán bù gǎn yǒu èr zé yuē" xīn bái xiàng hàn" yún. qí hòu, hé zhōu wǔ shèng jūn zhū zú jìn jiāo, bì yú tián zhū guó cháo gòng dào, jī duó bān cì. zhào biān jiāng wèn zuì. yǐ ér dǒng zhān qiǎn shǐ fèng gòng rù xiè, shàng wèi nà yān.
廝囉地既分,董氈最強,獨有河北之地,其國大抵吐蕃遺俗也。懷恩惠,重財貨,無正朔。市易用五穀、乳香、硇砂、罽毯、馬牛以代錢帛。貴虎豹皮,用緣飾衣裘。婦人衣錦,服緋紫青綠。尊釋氏。不知醫藥,疾病召巫覡視之,焚柴聲鼓,謂之"逐鬼"。信咒詛,或以決事,訟有疑,使詛之。訟者上辭牘,藉之以帛,事重則以錦。亦有鞭笞杻械諸獄具。人喜啖生物,無蔬茹醯醬,獨知用鹽為滋味,而嗜酒及茶。居板屋,富姓以氈為幕,多並水為秋遷戲。貢獻謂之"般次",自言不敢有貳則曰"心白向漢"雲。其後,河州、武勝軍諸族浸驕,閉于闐諸國朝貢道,擊奪般次。詔邊將問罪。已而董氈遣使奉貢入謝,上慰納焉。
chū, sī luō sǐ, dǒng zhān sì wèi bǎo shùn jūn jié dù shǐ jiǎn xiào sī kōng. shén zōng jí wèi, jiā tài bǎo, jìn tài fù. xī níng yuán nián, fēng qí mǔ ān kāng jùn tài jūn, yǐ qí zi lìn bū bǐ wèi jǐn zhōu cì shǐ. sān nián, xià rén kòu huán qìng, dǒng zhān chéng xū rù qí jìng, dà kè huò. cì xǐ shū páo dài jiǎng jī zhī. wáng sháo jì dìng xī hé, qí shǒu lǐng qīng yí jié guǐ zhāng kòu hé zhōu tà bái chéng, jǐng sī lì sǐ yān. dì mìng biān chén zhāo lái zhī. shí nián, yǐ guǐ zhāng jí a lǐ gǔ jiē wèi cì shǐ. dǒng zhān gòng zhēn zhū rǔ xiāng xiàng yá yù shí mǎ, cì yǐ yín cǎi chá fú mín qián, gǎi xī píng jié dù shǐ, qiǎn gòng fèng guān guō yīng jī zhào shū qì bì zhì qí guó.
初,廝囉死,董氈嗣為保順軍節度使、檢校司空。神宗即位,加太保,進太傅。熙寧元年,封其母安康郡太君,以其子藺逋比為錦州刺史。三年,夏人寇環慶,董氈乘虛入其境,大克獲。賜璽書袍帶獎激之。王韶既定熙河,其首領青宜結鬼章寇河州踏白城,景思立死焉。帝命邊臣招來之。十年,以鬼章及阿里骨皆為刺史。董氈貢真珠、乳香、象牙、玉石、馬,賜以銀、彩、茶、服、緡錢,改西平節度使,遣供奉官郭英齎詔書、器幣至其國。
fāng guǐ zhāng fàn jìng shí, liè zhàng nè ér wēn jí lù zūn lǜ bù zú pàn fù zhī. jì lái jiàng, yòu yīn yǔ dǒng zhān tōng. yuán fēng chū, zhào zhī mín zhōu zhǒng è jí qiú zhǎng zhǎn zhī, yǐ qī nǚ tián chǎn cì jiàng jiāng yú lóng kē. èr nián, qiǎn jǐng qīng yí dǎng lìng zhī gòng fāng wù, yǐ lìng zhī wèi zhēn zhōu cì shǐ, cì dǒng zhān qián wàn mín, yín cǎi qiān jì. sān nián, miǎo chuān chéng zhǔ wēn nè zhī yǐng chéng jí shū xī xīn dì ā lìng jīng děng kuǎn sāi, yǐ yǐng chéng wèi huì zhōu tuán liàn shǐ, xī xīn nèi diàn chóng bān, lìng jīng xī tóu gòng fèng guān, yú zú rén jiē diàn zhí fèng zhí.
方鬼章犯境時,列帳訥兒溫及祿尊率部族叛附之。既來降,又陰與董氈通。元豐初,詔知岷州種諤集酋長斬之,以妻女田產賜降將俞龍珂。二年,遣景青宜黨令支貢方物,以令支為珍州刺史,賜董氈錢萬緡,銀彩千計。三年,邈川城主溫訥支郢成及叔溪心、弟阿令京等款塞,以郢成為會州團練使,溪心內殿崇班,令京西頭供奉官,余族人皆殿直奉職。
sì nián, wáng shī tǎo xià, huì qí bīng. dǒng zhān qiǎn qiú zhǎng mǒ zhēng děng lǜ sān wàn rén fù dǎng lóng ěr jiāng jí lǒng zhū kē nuò, yòu jí liù bù bīng shí èr wàn, yuē yǐ bā yuè fèn sān lù yǔ guān jūn huì. dì yǐ qí xié jì jūn wēi, shì gōng kě jì, yóu cháng lè jùn gōng jìn fēng wǔ wēi jùn wáng, guǐ zhāng a lǐ gǔ dǎng lìng zhī jiē tuán liàn shǐ, xīn móu qīn zhān ā xīng lǐ chì là qīn wèi cì shǐ.
四年,王師討夏,會其兵。董氈遣酋長抹征等率三萬人赴黨龍耳江及隴、朱、珂諾,又集六部兵十二萬,約以八月分三路與官軍會。帝以其協濟軍威,事功可紀,由常樂郡公進封武威郡王,鬼章、阿里骨、黨令支皆團練使,心牟欽氈、阿星、李叱臘欽為刺史。
xià rén yù yǔ zhī tōng hǎo, xǔ gē lù zhuó lóng yǐ xī dì, yún rú guī wǒ, jí guān jué ēn hǎo yī rú suǒ yù. dǒng zhān jù jué zhī, xùn zhěng bīng jiǎ, yǐ qí rù tǎo, qiě qiǎn shǐ lái gào. dì zhào jiàn qí shǐ, shǐ guī yǔ dǒng zhān jǐn xīn shǒu yǔ měi chēng qí shàng shū qíng cí zhōng zhì, suī zhōng guó shì dài fū cún xīn gōng jiā zhě bù guò rú cǐ. zhī miǎo chuān shì lì gù bù zú yǔ xià rén kàng, dàn yù jiě sàn qí móu, shǐ bù yǔ jié hé ér yǐ, gù zhōng bù néng dà yǒu gōng.
夏人慾與之通好,許割賂斫龍以西地,雲如歸我,即官爵恩好一如所欲。董氈拒絕之,訓整兵甲,以俟入討,且遣使來告。帝召見其使,使歸語董氈盡心守圉;每稱其上書情辭忠智,雖中國士大夫存心公家者不過如此。知邈川事力固不足與夏人抗,但欲解散其謀,使不與結和而已,故終不能大有功。
zhé zōng lì, jiā jiǎn xiào tài wèi. yuán yòu yuán nián, zú. lìn bū chì yǐ sǐ, yǎng zi a lǐ gǔ sì.
哲宗立,加檢校太尉。元祐元年,卒。藺逋叱已死,養子阿里骨嗣。
a lǐ gǔ, běn yú tián rén. shǎo cóng qí mǔ gěi shì dǒng zhān, gù yǎng wèi zi. yuán fēng lán zhōu zhī zhàn zuì yǒu gōng, zì sù zhōu tuán liàn shǐ jìn fáng yù shǐ. dǒng zhān bìng gé, zhào zhū qiú lǐng zhì qīng táng, wèi yuē:" wú yī zi yǐ sǐ, wéi a lǐ gǔ mǔ cháng shì wǒ, wǒ shì zhī rú zi. jīn jiāng yǐ zhǒng luò fù zhī, hé rú?" zhū qiú tīng mìng. jì sì shì, qiǎn shǐ xiū gòng.
阿里骨,本于闐人。少從其母給事董氈,故養為子。元豐蘭州之戰最有功,自肅州團練使進防禦使。董氈病革,召諸酋領至青唐,謂曰:"吾一子已死,惟阿里骨母嘗事我,我視之如子。今將以種落付之,何如?"諸酋聽命。既嗣事,遣使修貢。
yuán yòu yuán nián, yǐ qǐ fù guān jūn dà jiāng jūn jiǎn xiào sī kōng wèi hé xī jūn jié dù shǐ, fēng níng sāi jùn gōng. lǐ gǔ pō jùn xíng shā, qí xià bù huáng níng. zhào chì yǐ tuī guǎng ēn xìn, fù cháo tíng suǒ yǐ fēng lì qián rén suǒ yǐ fù yǔ zhī yì. èr nián, suì bī guǐ zhāng shǐ lǜ zhòng jù táo zhōu. qiāng jié yào mì zhě shǐ suǒ bù qiè líng lái gào, lǐ gǔ zhí qiè líng, jié yào mì jù, xié qī zǐ nán guī. guǐ zhāng yòu shǐ qí zi jié jiǎn wǎ chuò rù kòu, xīn móu qīn zhān wēn xī xīn bù kěn cóng, zhào yǐ èr rén wèi tuán liàn shǐ. bā yuè, guǐ zhāng jiù qín, kǎn sòng jīng shī xún shè zhī, shòu péi róng xiào wèi, qiǎn jū qín zhōu, tīng zhāo qí zi yǐ zì shú.
元祐元年,以起復冠軍大將軍、檢校司空為河西軍節度使,封寧塞郡公。里骨頗峻刑殺,其下不遑寧。詔飭以推廣恩信,副朝廷所以封立、前人所以付與之意。二年,遂逼鬼章使率眾據洮州。羌結藥密者使所部怯陵來告,里骨執怯陵,結藥密懼,攜妻子南歸。鬼章又使其子結籛咓齪入寇,心牟欽氈、溫溪心不肯從,詔以二人為團練使。八月,鬼章就擒,檻送京師;尋赦之,授陪戎校尉,遣居秦州,聽招其子以自贖。
míng nián, lǐ gǔ fèng biǎo xiè zuì. zhào xī hé wú fù chū bīng, xǔ gòng fèng rú gù, jiā jīn zǐ guāng lù dài fū jiǎn xiào tài bǎo. qí kuò zhōu zhǔ lǔ zūn yù fén chāi hé qiáo guī hàn, xī zhōu yǐ wén. zhé zōng yǐ lǐ gǔ jì tōng gòng, bù kě yǒu nà pàn zhī míng, yù fú nà, yòu fēng qí qī xī zūn yǒng dān wèi ān huà jùn jūn, zi bāng biāo jiǎn wèi shàn zhōu fáng yù shǐ, dì nán nà zhī wèi xī zhōu cì shǐ. guǐ zhāng sǐ, zhào fén fù qí gǔ.
明年,里骨奉表謝罪。詔熙河無復出兵,許貢奉如故,加金紫光祿大夫、檢校太保。其廓州主魯尊欲焚拆河橋歸漢,熙州以聞。哲宗以里骨既通貢,不可有納叛之名,欲弗納,又封其妻溪尊勇丹為安化郡君,子邦彪籛為鄯州防禦使,弟南納支為西州刺史。鬼章死,詔焚付其骨。
shào shèng yuán nián, yǐ shī zi lái xiàn. dì lǜ fēi qí tǔ xìng, hòu cì ér hái zhī. sān nián, zú, nián wǔ shí qī. xiā zhēng sì.
紹聖元年,以師子來獻。帝慮非其土性,厚賜而還之。三年,卒,年五十七。瞎征嗣。
xiā zhēng, jí bāng biāo jiǎn yě. yǐ shào shèng sì nián zhēng yuè wèi hé xī jūn jié dù shǐ jiǎn xiào sī kōng níng sāi jùn gōng. xìng shì shā, bù qǔ kuí èr. dà qiú xīn móu qīn zhān zhī shǔ yǒu yì zhì, jì xiā zhēng jì fù sū nán dǎng zhēng xióng yǒng duō zhì, gòng wū qí móu nì, xiā zhēng bù néng chá ér shā zhī, jǐn zhū qí dǎng, dú jiǎn luó jié táo bèn xī bā wēn.
瞎征,即邦彪籛也。以紹聖四年正月為河西軍節度使、檢校司空、寧塞郡公。性嗜殺,部曲睽貳。大酋心牟欽氈之屬有異志,忌瞎征季父蘇南黨征雄勇多智,共誣其謀逆,瞎征不能察而殺之,盡誅其黨,獨籛羅結逃奔溪巴溫。
xī bā wēn zhě, dǒng zhān shū zú yě, zì a lǐ gǔ zhī lì, qù yī lǒng bū bù, hé nán zhū qiāng duō guī zhī. jiǎn luó jié fèng xī bā wēn zhǎng zi biāo zā jù xī gē chéng. xiā zhēng tǎo shā biāo zā, jiǎn luó jié bēn hé zhōu, shuō wáng shàn yǐ qǔ qīng táng zhī cè. yǐ ér wēn rù xī gē chéng, zì chēng wáng zǐ.
溪巴溫者,董氈疏族也,自阿里骨之立,去依隴逋部,河南諸羌多歸之。籛羅結奉溪巴溫長子杓拶據溪哥城。瞎征討殺杓拶,籛羅結奔河州,說王贍以取青唐之策。已而溫入溪哥城,自稱王子。
yuán fú èr nián qī yuè, shàn qǔ miǎo chuān. bā yuè, xiā zhēng zì qīng táng tuō shēn lái jiàng. qīn zhān yíng xī bā wēn rù qīng táng, lì mù zhēng zhī zǐ lǒng zā wèi zhǔ. jiǔ yuè, shàn jūn zhì qīng táng, lǒng zā chū jiàng. yǐ miǎo chuān wèi huáng zhōu, qīng táng wèi shàn zhōu. èr qiú suī jiàng, rán qí zhǒng rén běn wú guī hàn yì. yì zhě wèi:" jīn bù xiān xiū miǎo chuān yǐ dōng chéng zhàng ér jù qǔ qīng táng, fēi jì yě. yǐ jīn rì guān zhī, yǒu bù kě shǒu zhě sì: zì bǐng líng sì dù hé zhì qīng táng sì bǎi lǐ, dào xiǎn dì yuǎn, huǎn jí shēng yuán bù xiāng jí, yī yě qiāng ruò duàn qiáo sāi ài, wǒ suī yǒu bǎi wàn zhī shī, cāng zú bù néng jìn, èr yě wáng shàn tí gū jūn yǐ rù, sì wú yuán bīng, bì shēng tā biàn, sān yě shè qiǎn dà jūn ér qīng táng zōng gē miǎo chuān shí jiē zhǐ zhī yī yuè, nèi dì wú liáng kě yùn, nán yǐ jiǔ chù, sì yě. guān jūn zì huì zhōu hái zhě jiē qiáo cuì, yī jù chuān jué, qì zhàng bù quán, qiāng shì zhī yǒu qīng hàn xīn, dàn xī bì pàn."
元符二年七月,贍取邈川。八月,瞎征自青唐脫身來降。欽氈迎溪巴溫入青唐,立木征之子隴拶為主。九月,贍軍至青唐,隴拶出降。以邈川為湟州,青唐為鄯州。二酋雖降,然其種人本無歸漢意。議者謂:"今不先修邈川以東城障而遽取青唐,非計也。以今日觀之,有不可守者四:自炳靈寺渡河至青唐四百里,道險地遠,緩急聲援不相及,一也;羌若斷橋塞隘,我雖有百萬之師,倉卒不能進,二也;王贍提孤軍以入,四無援兵,必生他變,三也;設遣大軍而青唐、宗哥、邈川食皆止支一月,內地無糧可運,難以久處,四也。官軍自會州還者皆憔悴,衣屨穿決,器仗不全,羌視之有輕漢心,旦夕必叛。"
rùn jiǔ yuè, qīn zhān děng guǒ yǔ qīng táng chéng zhōng rén xiāng jié, móu fù duó chéng. shān nán zhū qiāng yì pàn. shàn qiǎn jiāng pò zhī, lù jié wǎ chuò jí qīn zhān děng jiǔ rén. qīng táng wéi jiě ér miǎo chuān yì jí, xià rén shí wàn zhù zhī. zǒng guǎn wáng mǐn yǐ sǐ zhàn gù shǒu, nǎi dé miǎn. shàn qì qīng táng guī, bā wēn yǔ qí zi xī shē luó sā jù zhī. cháo lùn qǐng bìng qì miǎo chuān, qiě wèi dǒng zhān wú hòu, lǒng zā nǎi mù zhēng zhī zǐ gǔ sī luō dí céng sūn, zuì wèi qīn de. yú shì yǐ lǒng zā wèi hé xī jūn jié dù shǐ zhī shàn zhōu, fēng wǔ wēi jùn gōng, chōng xī fān dōu hù, yī fǔ zhōu zhé shì shì shì chéng xí. xún cì xìng míng yuē zhào huái dé qí dì bāng pì wù dīng wǎ yuē huái yì, wèi kuò zhōu tuán liàn shǐ tóng zhī huáng zhōu jiā xiā zhēng jiǎn xiào tài fù huái yuǎn jūn jié dù shǐ.
閏九月,欽氈等果與青唐城中人相結,謀復奪城。山南諸羌亦叛。贍遣將破之,戮結咓齪及欽氈等九人。青唐圍解而邈川益急,夏人十萬助之。總管王愍以死戰固守,乃得免。贍棄青唐歸,巴溫與其子溪賒羅撒據之。朝論請並棄邈川,且謂董氈無後,隴拶乃木征之子、唃廝囉嫡曾孫,最為親的。於是以隴拶為河西軍節度使、知鄯州,封武威郡公,充西蕃都護,依府州折氏世世承襲。尋賜姓名曰趙懷德;其弟邦辟勿丁咓曰懷義,為廓州團練使、同知湟州;加瞎征檢校太傅、懷遠軍節度使。
sān nián sān yuè, huái dé jí suǒ jiàng qì dān xià guó huí gú gōng zhǔ rù jiàn, gè cì guān fú, tuì yì zhī, yú ěr yīng gé qián hòu lì bān xiè, cì shí yú héng mén. huī zōng mìng fǔ chén hū yǔ yǔ, wèn hé yǐ zhāo zhì xī bā wēn, duì yuē:" pì rú rǔ niú, xì qí zi jí mǔ xū lái, xì qí mǔ jí zi xū lái. qí zhì mín zhōu, dāng qiǎn rén wǎng yù, shǐ zhī guī hàn." suì yǔ xiā zhēng jù hái huáng zhōu. xī shē luó sā móu xí shā huái dé, huái dé bēn hé nán. xiā zhēng bù zì ān, qiú nèi xǐ, zhào jū dèng zhōu. chóng níng yuán nián, zú. sān nián, wáng hòu fù huáng shàn. huái dé zhì jīng shī, bài gǎn dé jūn jié dù shǐ, fēng ān huà jùn wáng.
三年三月,懷德及所降契丹、夏國、回鶻公主入見,各賜冠服,退易之,於邇英閣前後立班謝,賜食於橫門。徽宗命輔臣呼與語,問何以招致溪巴溫,對曰:"譬如乳牛,系其子即母須來,系其母即子須來。俟至岷州,當遣人往諭,使之歸漢。"遂與瞎征俱還湟州。溪賒羅撒謀襲殺懷德,懷德奔河南。瞎征不自安,求內徙,詔居鄧州。崇寧元年,卒。三年,王厚復湟、鄯。懷德至京師,拜感德軍節度使,封安化郡王。
zhào sī zhōng jí xiā zhān zhī zǐ mù zhēng yě. xiā zhān sǐ, mù zhēng bù néng zì lì, qīng táng zú qiú xiā yào jī luō jí sēng lù zūn yíng zhī jū táo zhōu, yù lì yǐ fú táo mín dié dàng wǔ shèng jūn zhū qiāng. qín zhōu yǐ qí jìn biān, zhú zhī, nǎi hái hé zhōu, hòu xǐ ān jiāng chéng, dǒng zhān yù jī shǔ zhī, bù néng yǒu yě. mǔ dì xiā wú chì, bié jū yín chuān niè jiā shān, zhì hé chū, bǔ běn zú fù jūn zhǔ. jiā yòu zhōng, wèi hé zhōu cì shǐ. wáng sháo jīng lüè xī hé, qiǎn sēng zhì yuán wǎng shuō zhī, dàn yǐ hòu lì, yīn suí yǐ bīng qián hòu shā qí lǎo ruò shù qiān, fén zú zhàng wàn shù, dé fù xīn qiú lǐng shí yú rén, yòu qín qí qī zǐ, jiē bù shā. suì yǐ xī níng qī nián sì yuè jǔ táo hé èr zhōu lái jiàng, cì yǐ xìng míng, bài róng zhōu tuán liàn shǐ. fēng qí mǔ yǐng chéng jié suì níng jùn tài fū rén, qī bāo shì xián níng jùn jūn. dì dǒng gǔ cì míng jì zhōng, bǔ liù zhái fù shǐ. jié wú yán zhēng cì míng jì zhōng, xiā wú chì yuē shào zhōng, bā zhān jiǎo yuē chún zhōng, bā zhān mǒ yuē cún zhōng zhǎng zi bāng pì wù dīng wǎ yuē huái yì, cì gài wǎ rì bǐng yì, jiē chāo bài guān. yǐ sī zhōng wèi qín zhōu qián xiá, bù lì shì, ér qǐ zhǔ xī hé qiāng bù, jīng lüè sī yǐ wèi bù kě. zhào yǐ èr zhōu gěi dì wǔ shí qǐng. hòu qiān hé zhōu fáng yù shǐ, zú, zèng zhèn táo jūn jié dù guān chá liú hòu.
趙思忠即瞎氈之子木征也。瞎氈死,木征不能自立,青唐族酋瞎藥雞囉及僧鹿遵迎之居洮州,欲立以服洮岷疊宕、武勝軍諸羌。秦州以其近邊,逐之,乃還河州,後徙安江城,董氈欲羈屬之,不能有也。母弟瞎吳叱,別居銀川聶家山,至和初,補本族副軍主。嘉祐中,為河州刺史。王韶經略熙河,遣僧智緣往說之,啖以厚利,因隨以兵;前後殺其老弱數千,焚族帳萬數,得腹心酋領十餘人,又禽其妻子,皆不殺。遂以熙寧七年四月舉洮、河二州來降,賜以姓名,拜榮州團練使。封其母郢成結遂寧郡太夫人,妻包氏咸寧郡君。弟董谷賜名繼忠,補六宅副使。結吳延征賜名濟忠,瞎吳叱曰紹忠,巴氈角曰醇忠,巴氈抹曰存忠;長子邦辟勿丁咓曰懷義,次蓋咓日秉義,皆超拜官。以思忠為秦州鈐轄,不涖事,而乞主熙河羌部,經略司以為不可。詔以二州給地五十頃。後遷合州防禦使,卒,贈鎮洮軍節度觀察留後。