zhēn zōng èr
○真宗二
liù nián chūn èr yuè wù yín, xìng fēi shān xióng wǔ yíng, guān fā jī shí lián nǔ, suì yàn shè qián lóng yuán. jǐ mǎo, yǐ jīng dōng xī huái nán shuǐ zāi, qiǎn shǐ zhèn xù pín mín, píng jué yù sòng. xìng běi zhái shì dé rùn jí. gēng chén, yǐ xī liáng fǔ liù gǔ shǒu lǐng pān luó zhī wèi shuò fāng jūn jié dù líng zhōu xī miàn dōu xún jiǎn shǐ. jiǎ shēn, fēng xián yì cháng gōng zhǔ wèi zhèng guó zhǎng gōng zhǔ. fān bù yè shì zú luō mái děng nèi fù. jǐ chǒu, dé rùn zú. gēng yín, tún tián yuán wài láng shèng liáng zuò shòu qiú wǎng fǎ, liú yá zhōu.
六年春二月戊寅,幸飞山雄武营,观发机石、连弩,遂宴射潜龙园。己卯,以 京东西、淮南水灾,遣使振恤贫民,平决狱讼。幸北宅视德润疾。庚辰,以西凉府 六谷首领潘罗支为朔方军节度、灵州西面都巡检使。甲申,封贤懿长公主为郑国长 公主。蕃部叶市族啰埋等内附。己丑,德润卒。庚寅,屯田员外郎盛梁坐受赇枉法, 流崖州。
sān yuè xīn mǎo shuò, qīn zhōu yán jiāo zhōu bā zhōu shǐ huáng qìng jí děng lái guī. shí xí dōu xún jiǎn shǐ yán suí zhōu dōng shān fān bù jūn shǐ zhuāi jiù děng nèi shǔ. jǐ yǒu, qián zhǒng fàng hái shān. yǐ mǎo, xìng wéi jí dì shì jí. wù wǔ, xìng yuán fèn gōng shì jí.
三月辛卯朔,钦州言交州八州使黄庆集等来归。石、隰都巡检使言绥州东山蕃 部军使拽臼等内属。己酉,钱种放还山。乙卯,幸惟吉第视疾。戊午,幸元份宫视 疾。
sì yuè, lǐ jì qiān kòu hóng dé zhài, fān guān qìng xiāng qìng děng jī zǒu zhī. yǐ qìng xiāng děng lǐng cì shǐ. qì dān lái qīn, zhàn wàng dū xiàn, fù dōu bù shǔ wáng jì zhōng xiàn yú dí, fā hé dōng guǎng ruì bīng fù yuán. xīn sì, xìn guó gōng xuán yòu hōng.
四月,李继迁寇洪德砦,蕃官庆香、庆等击走之。以庆香等领刺史。契丹来侵, 战望都县,副都部署王继忠陷于敌,发河东广锐兵赴援。辛巳,信国公玄祐薨。
wǔ yuè jiǎ wǔ, tài bái zhòu jiàn. xīn hài, lù wàng dū zhàn méi jiàng shì zǐ sūn. guǐ chǒu, zhèn zhōu fù dōu bù shǔ lǐ fú zuò wàng dū zhī zhàn lín zhèn tuì nǜ, xuē jí liú fēng zhōu. jīng chéng yì, fēn qiǎn nèi chén cì yào.
五月甲午,太白昼见。辛亥,录望都战没将士子孙。癸丑,镇州副都部署李福 坐望都之战临阵退衄,削籍流封州。京城疫,分遣内臣赐药。
liù yuè dīng mǎo, zhào mìng guān liú cuàn méi lǐng nán zhě, gěi mín qián guī zàng. fēng zhōu wǎ yáo méi jì rú luó mèi kè děng zú yǐ bīng jì hé jī lǐ jì qiān, bài zhī. dīng chǒu, lǒng shān xī shǒu lǐng tū bū děng gòng mǎ, yuàn fù dà bīng jī zéi. dīng hài, kòu zhǔn wèi sān sī shǐ. fù yán tiě dù zhī hù bù fù shǐ.
六月丁卯,诏命官流窜没岭南者,给缗钱归葬。丰州瓦窑没剂、如罗、昧克等 族以兵济河击李继迁,败之。丁丑,陇山西首领秃逋等贡马,愿附大兵击贼。丁亥, 寇准为三司使。复盐铁、度支、户部副使。
qiū qī yuè guǐ chǒu, yǎn wáng yuán jié hōng.
秋七月癸丑,兖王元杰薨。
bā yuè gēng wǔ, tài bái zhòu jiàn. xīn wèi, yuán wèi děng zhōu yán xī fān bā bù èr shí wǔ zú nà zhì lái guī. bǐng zǐ, zhào huán qìng qiū tián jīng kòu jiàn shāng zhě, qǐng cì sù shí wǔ hú, mín bèi lüè zhě, kǒu cì mǐ yī hú. juān dì zhōu mín zū shí zhī sān.
八月庚午,太白昼见。辛未,原、渭等州言西蕃八部二十五族纳质来归。丙子, 诏环、庆秋田经寇践伤者,顷赐粟十五斛,民被掠者,口赐米一斛。蠲棣州民租十 之三。
jiǔ yuè jǐ chǒu, pú duān guó xiàn hóng yīng wǔ. bǐng shēn, chū nèi fǔ zēng bó, shì gǔ shí biān. jiǎ chén, yǐ lǚ méng zhèng wèi tài zǐ tài shī lái guó gōng.
九月己丑,蒲端国献红鹦鹉。丙申,出内府缯帛,市谷实边。甲辰,以吕蒙正 为太子太师、莱国公。
shí yuè dīng chǒu, hú chū huáng chéng jiǎo lóu, huò zhī. wù yín, gěi jūn zhōng chuán xìn pái.
十月丁丑,狐出皇城角楼,获之。戊寅,给军中传信牌。
shí yī yuè guǐ sì, lǜ qiú, zá fàn sǐ zuì yǐ xià dì jiǎn yī děng, zhàng shì zhī. kǔ hán, lìng zhū lù xiū yì bīng. jǐ hài, yuè pěng rì jūn shì jiào sān zhèn yú chóng zhèng diàn. rén yín, xìng dà xiàng guó sì. gēng xū, yǔ mù bīng. jiǎ yín, yǒu xīng bèi yú jǐng guǐ. shí èr yuè gēng shēn, qiǎn shǐ xī běi, láo cì jiàng shì. jiǎ zǐ, zhào qiú zhí yán. xī miàn bù shǔ yán lǐ jì qiān gōng xī liáng, zhī fǔ dīng wéi qīng méi yān. gēng wǔ, yǐ lǐ jì lóng wèi shān nán dōng dào jié dù shǐ. jiǎ xū, wàn ān tài hòu bù yù, zhào qiú liáng yī. wù yín, shè tiān xià, sǐ zuì jiǎn yī děng, liú yǐ xià shì zhī. shì suì, xī liáng fǔ jì lóng yě mǎ zú sān fú qí dà shí guó lái gòng. hé běi xìng yuán fǔ suì yǐng zhōu dà shú.
十一月癸巳,虑囚,杂犯死罪以下递减一等,杖释之。苦寒,令诸路休役兵。 己亥,阅捧日军士教三阵于崇政殿。壬寅,幸大相国寺。庚戌,雨木冰。甲寅,有 星孛于井、鬼。十二月庚申,遣使西北,劳赐将士。甲子,诏求直言。西面部署言 李继迁攻西凉,知府丁维清没焉。庚午,以李继隆为山南东道节度使。甲戌,万安 太后不豫,诏求良医。戊寅,赦天下,死罪减一等,流以下释之。是岁,西凉府暨 龙野马族、三佛齐、大食国来贡。河北、兴元府、遂、郢州大熟。
jǐng dé yuán nián chūn zhēng yuè bǐng xū shuò, dà shè, gǎi yuán. dīng hài, lín fǔ lù yán qì dān yán ní zú bá huáng sān bǎi yú zhàng nèi shǔ. guǐ sì, xìng tiān sì jiān, cì cóng guān mǎ. bǐng shēn, jīng shī dì zhèn. xīn chǒu, zhào mín jiān tiān xiàng qì wù chèn hòu jìn shū, bìng nà suǒ sī fén zhī, nì bù yán zhě sǐ. shí xí zhōu yán hé xī fān bù sì shí wǔ zú shǒu lǐng lǜ shǔ nèi fù. jīng shī dì zài zhèn. yǐ sì, fèi gāo zhōu. dīng wèi, jīng shī dì fù zhèn. rén zǐ, kāi dìng zhōu hé tōng cáo.
景德元年春正月丙戌朔,大赦,改元。丁亥,麟府路言契丹言泥族拔黄三百余 帐内属。癸巳,幸天驷监,赐从官马。丙申,京师地震。辛丑,诏民间天象器物、 谶候禁书,并纳所司焚之,匿不言者死。石、隰州言河西蕃部四十五族首领率属内 附。京师地再震。乙巳,废高州。丁未,京师地复震。壬子,开定州河通漕。
èr yuè, huán qìng bù shǔ yán xī liáng fǔ pān luó zhī jí liù gǔ fān bù hé jī lǐ jì qiān, bài zhī, jì qiān zhōng liú shǐ sǐ. luó zhī shǐ lái xiàn jié. wù yín, tài cháng qīng zhāng qí xián wèi bīng bù shàng shū. jì yì lí yǎ zhōu dì zhèn.
二月,环、庆部署言西凉府潘罗支集六谷蕃部合击李继迁,败之,继迁中流矢 死。罗支使来献捷。戊寅,太常卿张齐贤为兵部尚书。冀、益、黎、雅州地震。
sān yuè, wēi lǔ jūn shǒu jiāng pò qì dān yú cháng chéng kǒu, zhuī běi guò yáng shān, zhǎn huò shén zhòng. liǔ gǔ chuān fān bù rù kòu lín, fǔ jī bài zhī, qín qiān yú rén. jǐ hài, huáng tài hòu bēng. xīn chǒu, qún chén sān shàng biǎo qǐng tīng zhèng, bù yǔn. yǐ sì, lǐ hàng děng yì gōng mén, jiàn dì huǐ jí guò shèn, tuì shàng wǔ biǎo qiú jiàn, yán xī běi jūn shì fāng yīn, lì qǐng tīng zhèng, cóng zhī. lín fǔ lù yán bài xī rén yú shén duī, pò qí zhài zhà. jǐ yǒu, dì shǐ yú chóng zhèng diàn xī wǔ shuāi fú tòng kū jiàn qún chén.
三月,威虏军守将破契丹于长城口,追北过阳山,斩获甚众。柳谷川蕃部入寇、 麟,府击败之,擒千余人。己亥,皇太后崩。辛丑,群臣三上表请听政,不允。乙 巳,李沆等诣宫门,见帝毁瘠过甚,退上五表求见,言西北军事方殷,力请听政, 从之。麟府路言败西人于神堆,破其砦栅。己酉,帝始于崇政殿西庑衰服恸哭见群 臣。
xià sì yuè jiǎ yín, shàng dà xíng huáng tài hòu shì yuē míng dé. qún chén sān qǐng yù zhèng diàn, cóng zhī. bǐng chén, xíng zhōu dì zhèn bù zhǐ. yǐ xī mán níng xī, mín duō fù yè, juān lǐ zhōu shí mén xiàn zū èr nián. dīng mǎo, yǐ lóng shǔ, xiū běi biān yì bīng. yíng zhōu dì zhèn.
夏四月甲寅,上大行皇太后谥曰明德。群臣三请御正殿,从之。丙辰,邢州地 震不止。以溪蛮宁息,民多复业,蠲澧州石门县租二年。丁卯,以隆暑,休北边役 兵。瀛州地震。
wǔ yuè jiǎ shēn, xíng zhōu dì lián zhèn bù zhǐ, cì mín zū zhī bàn. pú duān guó qiǎn shǐ lái gòng. dīng sì, zhào zhū lù zhuǎn yùn shǐ dài hái rì, zài rèn xìng chú lì hài shēng chù néng fǒu, fán suǒ jīng huà shì, xī tiáo shàng yǐ wén.
五月甲申,邢州地连震不止,赐民租之半。蒲端国遣使来贡。丁巳,诏诸路转 运使代还日,在任兴除利害、升黜能否,凡所经画事,悉条上以闻。
liù yuè jǐ wèi, xìng běi zhái shì dé qīn jí. hóng dé zhài yán jì qiān bù jiàng dōu wěi děng lǜ shǔ guī fù. jiǎ zǐ, zhào bà chuān xiá mǐn guǎng zhōu jūn gòng chéng tiān jié, zì jīn sān qiān lǐ wài zhě bà zhī. zhèn róng jūn yán bài róng rén yú shí mén chuān. gēng wǔ, dé qīn zú. hóng dé zhài yán fān bù luó ní tiān wáng běn zú zhū shǒu lǐng gè lǜ shǔ guī fù. zhào bǎo zhōng zú. rén wǔ, shǔ shén, bà jīng chéng gōng yì, qiǎn shǐ cì yē zhě yào.
六月己未,幸北宅视德钦疾。洪德砦言继迁部将都尾等率属归附。甲子,诏罢 川峡、闽、广州军贡承天节,自今三千里外者罢之。镇戎军言败戎人于石门川。庚 午,德钦卒。洪德砦言蕃部罗泥天王本族诸首领各率属归附。赵保忠卒。壬午,暑 甚,罢京城工役,遣使赐暍者药。
qiū qī yuè guǐ wèi, bān yòng bīng zhū shǎng gé. bǐng xū, lǐ hàng hōng. gēng yín, yǐ hàn lín shì dú xué shì bì shì ān wèi lì bù shì láng cān zhī zhèng shì. gēng zǐ, yì dōu mín lǐ rén měi guó níng mǔ jiē bǎi yú suì, zhào cì sù bó.
秋七月癸未,班用兵诛赏格。丙戌,李沆薨。庚寅,以翰林侍读学士毕士安为 吏部侍郎、参知政事。庚子,益都民李仁美、国凝母皆百余岁,诏赐粟帛。
bā yuè, jīng yuán bù shǔ yán jī wàn zi jūn zhǔ zú zhàng, zhǎn shǒu èr bǎi yú jí. jǐ wèi, yǐ bì shì ān kòu zhǔn bìng píng zhāng shì, xuān huī nán yuàn shǐ wáng jì yīng wèi shū mì shǐ, tóng zhī shū mì yuàn shì féng zhěng chén yáo sǒu bìng qiān shǔ shū mì yuàn shì. rén shēn, zhào cháng cān guān èr rén gòng jǔ zhōu xiàn guān kě rèn mù zhí zhě yī rén. bǐng zǐ, yǐ bǎo píng jūn jié dù shí bǎo jí wèi wǔ níng jūn jié dù tóng píng zhāng shì. gēng chén, qiǎn shǐ guǎng nán dōng xī lù shū jué xì qiú, kào láo jūn xiào fù lǎo, fǎng mín jiān pián yí.
八月,泾原部署言击万子军主族帐,斩首二百余级。己未,以毕士安、寇准并 平章事,宣徽南院使王继英为枢密使,同知枢密院事冯拯、陈尧叟并签署枢密院事。 壬申,诏常参官二人共举州县官可任幕职者一人。丙子,以保平军节度石保吉为武 宁军节度、同平章事。庚辰,遣使广南东、西路疏决系囚,犒劳军校父老,访民间 便宜。
jiǔ yuè guǐ wèi, bà běi miàn jī yù jiàn nèi chén, yǐ jiàn shǔ zhǔ jiàng. bǐng xū, lìng zhū lù zhuǎn yùn shǐ kǎo chá guān lì néng fǒu, jǐ chǒu, zhào hàn lín xué shì chéng zhǐ sòng bái děng jǔ wén wǔ guān kě rèn fān jùn zhě gè yī rén. dīng yǒu, zhào zǎi xiàng yì qīn zhēng. qì dān yē lǜ wú yù lái jiàng. sòng zhōu biàn shuǐ jué. yǐ sì, zhì qí zhōu. hé jué chán zhōu, qiǎn shǐ jù zhōu jì mín, gěi yǐ liáng xiǎng.
九月癸未,罢北面赍御剑内臣,以剑属主将。丙戌,令诸路转运使考察官吏能 否,己丑,诏翰林学士承旨宋白等举文武官可任藩郡者各一人。丁酉,召宰相议亲 征。契丹耶律吴欲来降。宋州汴水决。乙巳,置祁州。河决澶州,遣使具舟济民, 给以粮饷。
rùn yuè yǐ mǎo, zhào hé běi lì mín shā qì dān zhě, suǒ zhì yuán zhī, réng bān shǎng gé. rén shēn, jiāng nán hàn, qiǎn shǐ jué yù, fǎng mín jí kǔ, cí jìng nèi shān chuān. guǐ yǒu, míng dé huáng tài hòu bìn shā tái. běi píng zhài wēi lǔ jūn hé bīng dà pò qì dān. yǐ hài, cān zhī zhèng shì wáng qīn ruò pàn tiān xióng jūn fǔ jiān dōu bù shǔ. qì dān tǒng jūn tà lǎn lǜ zhòng gōng wēi lǔ shùn ān jūn, sān lù dōu bù shǔ jī bài zhī, zhǎn piān jiàng, huò qí zī zhòng. yòu gōng běi píng zhài jí bǎo zhōu, fù wèi zhōu zhài bīng suǒ bài. tà lǎn yǔ qì dān zhǔ jí qí mǔ bìng zhòng gōng dìng zhōu, sòng bīng jù yú táng hé, jī qí yóu qí. qì dān zhù yáng chéng diàn, yīn wáng jì zhōng zhì shū yú mò zhōu shí pǔ yǐ jiǎng hé. bǐng zǐ, yǐ tiān xióng jūn dōu bù shǔ zhōu yíng wèi jià qián bèi jì lù dōu bù shǔ, shì wèi mǎ jūn dōu zhǐ huī shǐ gé bà wèi jià qián xíng míng lù dōu bù shǔ. jǐ mǎo, gāo jì xūn lǜ bīng jī bài qì dān shù wàn qí yú kě lán jūn.
闰月乙卯,诏河北吏民杀契丹者,所至援之,仍颁赏格。壬申,江南旱,遣使 决狱,访民疾苦,祠境内山川。癸酉,明德皇太后殡沙台。北平砦、威虏军合兵大 破契丹。乙亥,参知政事王钦若判天雄军府兼都部署。契丹统军挞览率众攻威虏、 顺安军,三路都部署击败之,斩偏将,获其辎重。又攻北平砦及保州,复为州、砦 兵所败。挞览与契丹主及其母并众攻定州,宋兵拒于唐河,击其游骑。契丹驻阳城 淀,因王继忠致书于莫州石普以讲和。丙子,以天雄军都部署周莹为驾前贝、冀路 都部署,侍卫马军都指挥使葛霸为驾前邢、洺路都部署。己卯,高继勋率兵击败契 丹数万骑于岢岚军。
dōng shí yuè rén wǔ, zhào xiū qì lì dài shèng xián líng mù. guǐ wèi, lín fǔ lù lǜ bù bīng rù shuò zhōu, pò dà láng shuǐ zhài. yǐ yǒu, lìng cáo yùn suǒ jīng zhōu jūn zhǎng lì jiān niǎn yùn shì. wù zǐ, fù míng dé huáng hòu yú tài miào. gēng yín, mìng zhāng qí xián jiān qīng zī wéi ān fǔ shǐ, dīng wèi jiān yùn qí pú ān fǔ shǐ. guǐ sì, xìng gù zhèng guó cháng gōng zhǔ dì. yǐ wèi, zhào wáng chāo děng lǜ bīng fù xíng zài. dīng yǒu, zhào wèi néng zhāng níng tián mǐn tún dìng zhōu. guǐ mǎo, yǐ sī duó dū wèi shuò fāng jūn jié dù líng zhōu xī miàn xún jiǎn xī liáng fǔ liù gǔ dà shǒu lǐng. bǎo mò zhōu wēi lǔ kě lán jūn jí běi píng zhài jiē jī bài qì dān. jì ér wáng jì zhōng shàng yán qì dān qǐng hé, mìng gé mén zhī hòu cáo lì yòng wǎng dá zhī. dīng wèi, yǐ yōng wáng yuán fèn wèi dōng jīng liú shǒu. jǐ yǒu, zhì lóng tú gé dài zhì.
冬十月壬午,诏修葺历代圣贤陵墓。癸未,麟府路率部兵入朔州,破大狼水砦。 乙酉,令漕运所经州军长吏兼辇运事。戊子,祔明德皇后于太庙。庚寅,命张齐贤 兼青、淄、潍安抚使,丁谓兼郓、齐、濮安抚使。癸巳,幸故郑国长公主第。乙未, 诏王超等率兵赴行在。丁酉,诏魏能、张凝、田敏屯定州。癸卯,以厮铎督为朔方 军节度、灵州西面巡检、西凉府六谷大首领。保、莫州、威虏、岢岚军及北平砦皆 击败契丹。既而王继忠上言契丹请和,命阁门祗候曹利用往答之。丁未,以雍王元 份为东京留守。己酉,置龙图阁待制。
shí yī yuè xīn hài, tài bái zhòu jiàn. yǐ mǎo, qiǎn shǐ fǔ hé běi. qì dān gōng yíng zhōu, zhī zhōu lǐ yán wò lǜ bīng bài zhī, shā shāng shí yú wàn zhòng, dùn qù. guān lì jìn zhì cì wù yǒu chà. jǐ wèi, qiǎn shǐ ān fǔ hé dōng zhū zhōu. qì dān bī jì zhōu, zhī zhōu wáng yǔ jī zǒu zhī. jiǎ zǐ, xiào liè jìn jiāo. bǐng yín, qiǎn shǐ ān jí hé běi liú mín. wù chén, yǐ shān nán dōng dào jié dù tóng píng zhāng shì lǐ jì lóng wèi jià qián dōng miàn pái zhèn shǐ, wǔ níng jūn jié dù tóng píng zhāng shì shí bǎo jí wèi jià qián xī miàn pái zhèn shǐ. shí zhōu dì zhèn. gēng wǔ, chē jià běi xún. sī tiān yán: rì bào ěr, huáng qì chōng sè, yí bù zhàn ér què. guǐ yǒu, zhù bì wéi chéng xiàn. jiǎ xū, hán shén, zuǒ yòu jìn diāo mào cuì qiú, què zhī yuē:" chén xià jiē kǔ hán, zhèn ān yòng cǐ?" wáng jì zhōng shù chí zòu qǐng hé, dì wèi zǎi xiàng yuē:" jì zhōng yán qì dān qǐng hé, suī xǔ zhī, rán hé bīng yǐ hé, qiě qí qíng duō zhà, bù kě bù wéi zhī bèi." qì dān bīng zhì chán zhōu běi, zhí fàn qián jūn xī zhèn, qí dà shuài tà lǎn yào bīng chū zhèn, é zhōng fú nǔ sǐ. bǐng zǐ, dì cì chán zhōu. dù hé, xìng běi zhài, yù chéng běi lóu, zhào zhū jiàng fǔ wèi. yùn zhōu dé qì dān dié zhě, zhǎn zhī. wù yín, cáo lì yòng shǐ qì dān hái. shí èr yuè gēng chén shuò, rì yǒu shí zhī. qì dān shǐ hán sì lái jiǎng hé. xīn sì, qiǎn shǐ ān fǔ hé běi jīng dōng. rén wǔ, xìng chéng nán lín hé tíng, cì záo líng jūn mián rú. guǐ wèi, xìng běi zhài, yòu xìng lǐ jì lóng yíng, mìng cóng guān jiàng xiào yǐn, kào cì zhū jūn yǒu chà. zhào yù liǎng jīng yǐ jiāng bān shī. jiǎ shēn, qì dān shǐ yáo dōng zhī lái xiàn yù yī shí wù. yǐ yǒu, yù xíng yíng nán lóu guān hé, suì yàn cóng guān jí qì dān shǐ. bǐng xū, qiǎn shǐ fǔ yù huái mèng zé lù zhèng huá děng zhōu, fàng qiáng zhuàng guī nóng. qiǎn jiān xī jīng zuǒ cáng kù lǐ jì chāng shǐ qì dān dìng hé, jiè zhū jiàng wù chū bīng yāo qí guī lù. dīng hài, qiǎn shǐ ān jí hé běi liú mín, yì bào hái. yǐ gé mén zhī hòu cáo lì yòng wèi dōng shàng gé mén shǐ zhōng zhōu cì shǐ. wù zǐ, xìng běi zhài láo jūn, zhào lǐ jì lóng shí bǎo jí yàn shè xíng gōng xī tíng. rén chén, shè hé běi zhū zhōu sǐ zuì yǐ xià, mín jīng róu jiàn zhě gěi fù èr nián, sǐ shì guān lì zhuī lù zǐ sūn. guǐ sì, yōng wáng yuán fèn jí, mìng cān zhī zhèng shì wáng dàn quán dōng jīng liú shǒu. jiǎ wǔ, chē jià fā chán zhōu, dà hán, cì dào bàng pín mín rú kù. yǐ wèi, qì dān shǐ dīng zhèn yǐ shì shū lái. dīng yǒu, qì dān bīng chū sài. wù xū, zhì zì chán zhōu. jǐ hài, xìng yōng wáng yuán fèn gōng shì jí. xīn chǒu, lù qì dān shì shū bān hé běi hé dōng zhū zhōu. guǐ mǎo, qiǎn shǐ fǔ wèn hé běi dōng xī lù guān lì jiāng zú, fǎng chá gōng zhuàng. jiǎ chén, gǎi wēi lǔ zhū jūn míng. wù shēn, zhào xù hé běi shāng cán. shì suì, jiāo zhōu xī liáng fǔ xī gāo fēng gān shā zhōu zhàn chéng dà shí pú duān qiū cí guó lái gòng. jiāng nán dōng xī lù jī, shǎn bīn dì zhōu huáng hài jià, mìng shǐ zhèn zhī.
十一月辛亥,太白昼见。乙卯,遣使抚河北。契丹攻瀛州,知州李延渥率兵败 之,杀伤十余万众,遁去。官吏进秩、赐物有差。己未,遣使安抚河东诸州。契丹 逼冀州,知州王屿击走之。甲子,校猎近郊。丙寅,遣使安集河北流民。戊辰,以 山南东道节度、同平章事李继隆为驾前东面排阵使,武宁军节度、同平章事石保吉 为驾前西面排阵使。石州地震。庚午,车驾北巡。司天言:日抱珥,黄气充塞,宜 不战而却。癸酉,驻跸韦城县。甲戌,寒甚,左右进貂帽毳裘,却之曰:“臣下皆 苦寒,朕安用此?”王继忠数驰奏请和,帝谓宰相曰:“继忠言契丹请和,虽许之, 然河冰已合,且其情多诈,不可不为之备。”契丹兵至澶州北,直犯前军西阵,其 大帅挞览耀兵出阵,俄中伏弩死。丙子,帝次澶州。渡河,幸北砦,御城北楼,召 诸将抚慰。郓州得契丹谍者,斩之。戊寅,曹利用使契丹还。十二月庚辰朔,日有 食之。契丹使韩巳来讲和。辛巳,遣使安抚河北、京东。壬午,幸城南临河亭, 赐凿凌军绵襦。癸未,幸北砦,又幸李继隆营,命从官将校饮,犒赐诸军有差。诏 谕两京以将班师。甲申,契丹使姚东之来献御衣、食物。乙酉,御行营南楼观河, 遂宴从官及契丹使。丙戌,遣使抚谕怀、孟、泽、潞、郑、滑等州,放强壮归农。 遣监西京左藏库李继昌使契丹定和,戒诸将勿出兵邀其归路。丁亥,遣使安集河北 流民,瘗暴骸。以阁门祗候曹利用为东上阁门使、忠州刺史。戊子,幸北砦劳军, 召李继隆、石保吉宴射行宫西亭。壬辰,赦河北诸州死罪以下,民经蹂践者给复二 年,死事官吏追录子孙。癸巳,雍王元份疾,命参知政事王旦权东京留守。甲午, 车驾发澶州,大寒,赐道傍贫民襦裤。乙未,契丹使丁振以誓书来。丁酉,契丹兵 出塞。戊戌,至自澶州。己亥,幸雍王元份宫视疾。辛丑,录契丹誓书颁河北、河 东诸州。癸卯,遣使抚问河北东、西路官吏将卒,访察功状。甲辰,改威虏诸军名。 戊申,诏恤河北伤残。是岁,交州、西凉府、西、高、丰、甘、沙州、占城、大食、 蒲端、龟兹国来贡。江南东、西路饥,陕、滨、棣州蝗害稼,命使振之。
èr nián chūn zhēng yuè gēng xū shuò, yǐ qì dān jiǎng hé, dà shè tiān xià, fēi gù dòu shā fàng huǒ qiáng dào wěi zào fú yìn fàn zāng guān diǎn shí è zhì sǐ zhě xī chú zhī. rén zǐ, fàng hé běi zhū zhōu qiáng zhuàng guī nóng, lìng yǒu sī shì gēng niú gěi zhī. guǐ chǒu, bà zhū lù xíng yíng, hé zhèn dìng liǎng lù dōu bù shǔ wèi yī. yǐ mǎo, bà běi miàn bù shǔ qián xiá dōu jiān shǐ chén èr bǎi jiǔ shí yú yuán. zhèn hé běi jī. qiǎn jiān chá yù shǐ zhū tuán fù dé qīng jūn shōu yì zhàn méi yí hái, zhì jì. bà jiāng huái jīng zhè zēng què gū qián. bǐng chén, xìng yōng wáng yuán fèn gōng shì jí. jiǎ zǐ, zhào huái nán yǐ shàng gòng jūn chǔ zhèn jī mín. wù chén, yǐ tiān píng jūn jié dù shǐ wáng chāo wèi chóng xìn jūn jié dù. shěng hé běi shù bīng shí zhī wǔ, yuán biān sān zhī yī. suǒ zài liàng jūn chǔ kuì gěi, wù diào mín fēi wǎn. guǐ yǒu, xìng lǐ jì lóng dì shì jí. jīng xī mín zhuǎn sòng jūn chǔ zhě cì zū shí èr. dīng chǒu, zhào hé běi zhuǎn yùn shǐ chá guān shǔ bù rèn zhí zhě yǐ míng wén. wù yín, qǔ huái chǔ jiān tà lí shì bān zhī hé shuò.
二年春正月庚戌朔,以契丹讲和,大赦天下,非故斗杀、放火、强盗、伪造符 印、犯赃官典、十恶至死者悉除之。壬子,放河北诸州强壮归农,令有司市耕牛给 之。癸丑,罢诸路行营,合镇、定两路都部署为一。乙卯,罢北面部署、钤辖、都 监、使臣二百九十余员。振河北饥。遣监察御史朱抟赴德清军收瘗战没遗骸,致祭。 罢江、淮、荆、浙增榷酤钱。丙辰,幸雍王元份宫视疾。甲子,诏淮南以上供军储 振饥民。戊辰,以天平军节度使王超为崇信军节度。省河北戍兵十之五,缘边三之 一。所在量军储馈给,勿调民飞輓。癸酉,幸李继隆第视疾。京西民转送军储者赐 租十二。丁丑,诏河北转运使察官属不任职者以名闻。戊寅,取淮、楚间踏犁式颁 之河朔。
èr yuè, jiā qióng zhōu zhù dà tiě qián. zhì bà zhōu ān sù jūn què chǎng. guǐ wèi, lǐ jì lóng zú. jiǎ shēn, dìng rù sù shí biān shòu guān děng jí. yǐ yǒu, qiǎn shǐ ān fǔ jiāo zhōu. jiǎ wǔ, zhào yuán biān dé qì dān mǎ niú, xī zòng hái zhī, méi fān hàn kǒu guī yè zhě, gěi zī liáng. chí biān mín tiě jìn. huán zhōu yán róng rén rù kòu, jī zǒu zhī, fú qí jūn zhǔ. guǐ mǎo, qiǎn tài zǐ zhōng yǔn sūn jǐn děng shǐ qì dān. dīng wèi, lǚ méng zhèng duì biàn diàn.
二月,嘉、邛州铸大铁钱。置霸州、安肃军榷场。癸未,李继隆卒。甲申,定 入粟实边授官等级。乙酉,遣使安抚交州。甲午,诏缘边得契丹马牛,悉纵还之, 没蕃汉口归业者,给资粮。弛边民铁禁。环州言戎人入寇,击走之,俘其军主。癸 卯,遣太子中允孙仅等使契丹。丁未,吕蒙正对便殿。
sān yuè jiǎ yín, yù shì lǐ bù gòng jǔ rén. wù wǔ, zhèng zhōu fáng yù shǐ wèi néng zuò guī shī bù zhěng, zé shòu yòu yǔ lín jiāng jūn. gēng shēn, jìn biān mín rù wài jìng lüè duó.
三月甲寅,御试礼部贡举人。戊午,郑州防御使魏能坐归师不整,责授右羽林 将军。庚申,禁边民入外境掠夺。
xià sì yuè, cì jìn shì lǐ dí děng qióng lín yàn. dīng yǒu, shū mì zhí xué shì liú shī dào zé shòu zhōng wǔ jūn xíng jūn sī mǎ, yòu zhèng yán zhī zhì gào chén yáo zī dān zhōu tuán liàn shǐ, jù zuò kǎo shì bù gōng. jǐ hài, qì hé běi chéng chí. guǐ mǎo, zhì zī zhèng diàn xué shì, yǐ wáng qīn ruò wéi zhī. féng zhěng wèi cān zhī zhèng shì. jiǎ chén, yǐ níng guó jūn liú hòu fù mǎ dū wèi wú yuán yǐ wèi wǔ shèng jūn jié dù. róng rén kòu huán zhōu, jī bài zhī, zhí qí qiú qìng, qǐng lù zhī, zhào shì qí zuì, pèi huái nán.
夏四月,赐进士李迪等琼林宴。丁酉,枢密直学士刘师道责授忠武军行军司马, 右正言、知制诰陈尧咨单州团练使,俱坐考试不公。己亥,葺河北城池。癸卯,置 资政殿学士,以王钦若为之。冯拯为参知政事。甲辰,以宁国军留后、驸马都尉吴 元扆为武胜军节度。戎人寇环州,击败之,执其酋庆,请戮之,诏释其罪,配淮南。
wǔ yuè wù shēn, xìng guó zǐ jiàn. dīng sì, sī tiān shǎo jiān shǐ xù shàng qián yuán bǎo diǎn. jǐ wèi, xìng yuán fèn gōng shì jí. gēng shēn, yù shì hé běi jǔ rén. dīng mǎo, yàn jìn chén yú zī zhèng diàn. jiàn zhǒng fàng yóu sōng shān. guǐ yǒu, zhào tiān xià què lì wù zēng xiàn wèi é.
五月戊申,幸国子监。丁巳,司天少监史序上《乾元宝典》。己未,幸元份宫 视疾。庚申,御试河北举人。丁卯,宴近臣于资政殿。饯种放游嵩山。癸酉,诏天 下榷利勿增羡为额。
liù yuè dīng chǒu, zhào quàn xué. xìng zhū wáng gōng. jǐ mǎo, mìng fǎ zhí guān yòng shì rén. jǐ chǒu, cáo zhōu mín zhào jiàn zhào è yǐ kǒng hē zāng jù wàn fú zhū. xīn mǎo, yǐ zhào dé míng guī kuǎn, yù hé xī zhū fān gè shǒu jiāng jiè. gāo qióng qiú bǎn běn jīng shǐ, zhào gěi zhī.
六月丁丑,诏劝学。幸诸王宫。己卯,命法直官用士人。己丑,曹州民赵谏、 赵谔以恐喝赃钜万伏诛。辛卯,以赵德明归款,谕河西诸蕃各守疆界。高琼求板本 经史,诏给之。
qiū qī yuè gēng xū, liú zhì jìn bīng yào lùn, zhào shì zhōng shū. jiǎ zǐ, zhào fù xián liáng fāng zhèng néng zhí yán jí jiàn děng liù kē.
秋七月庚戌,刘质进《兵要论》,召试中书。甲子,诏复贤良方正能直言极谏 等六科。
bā yuè wù yín, yōng wáng yuán fèn hōng. bǐng wù, yǒu sī shàng xīn dìng quán héng fǎ. qiǎn nèi chén fèng ān tài zǔ shèng róng yú yáng zhōu jiàn lóng sì. dīng hài, hàn lín xué shì cháo jiǒng xiān wèi yùn wáng yuán fèn liú shǒu guān shǔ, zuò fǔ dǎo wú zhuàng, zé shòu yòu sī láng zhōng. xīn chǒu, xìng nán gōng jí gōng xiào tài zǐ gōng. yǒu xīng bèi yú zǐ wēi.
八月戊寅,雍王元份薨。丙戊,有司上新定权衡法。遣内臣奉安太祖圣容于扬 州建隆寺。丁亥,翰林学士晁迥先为郓王元份留守官属,坐辅导无状,责授右司郎 中。辛丑,幸南宫及恭孝太子宫。有星孛于紫微。
jiǔ yuè dīng wèi, yǐ xiàng mǐn zhōng wèi fū yán lù dōu bù shǔ. gēng xū, huái nán hàn, zhào zhuǎn yùn shǐ shū lǐ xì qiú. guǐ hài, sān sī shàng xīn biān chì. qún chén sān biǎo shàng zūn hào, bù yǔn. gēng wǔ, xìng xīng guó sì chuán fǎ yuàn guān xīn yì jīng. xīn wèi, mìng jìn chén lǜ kāi fēng fǔ xì qiú. rén shēn, zhào jīng hú xī dòng mín wèi mán rén suǒ lüè ér guī zhě, wù xiàn nián yuè, gěi hái jiù chǎn.
九月丁未,以向敏中为鄜延路都部署。庚戌,淮南旱,诏转运使疏理系囚。癸 亥,三司上《新编敕》。群臣三表上尊号,不允。庚午,幸兴国寺传法院观新译经。 辛未,命近臣虑开封府系囚。壬申,诏荆湖溪峒民为蛮人所掠而归者,勿限年月, 给还旧产。
dōng shí yuè gēng chén, dīng wèi shàng jǐng dé nóng tián biān chì. yǐ yǒu, bì shì ān hōng. bǐng xū, qiǎn zhí fāng láng zhōng hán guó huá děng shǐ qì dān.
冬十月庚辰,丁谓上《景德农田编敕》。乙酉,毕士安薨。丙戌,遣职方郎中 韩国华等使契丹。
shí yī yuè wù shēn, zhào hàn lín shì jiǎng xué shì xíng bǐng děng jǔ kān wéi xué guān zhě shí rén. bǐng chén, xiǎng tài miào. dīng sì, sì tiān dì yú yuán qiū, dà shè. gēng shēn, dà yàn hán guāng diàn. guǐ hài, kòu zhǔn jiā zhōng shū shì láng jiān gōng bù shàng shū, chǔ wáng yuán zuǒ wèi yòu wèi shàng jiàng jūn, péng chéng jùn wáng yuán wò jìn fēng níng wáng, ān dìng jùn wáng yuán chēng jìn fēng shū wáng, cáo guó gōng yuán yǎn jìn fēng guǎng líng jùn wáng, ān dìng jùn gōng wéi jí jiā tóng píng zhāng shì. guǐ yǒu, qì dān shǐ lái hè chéng tiān jié. shí èr yuè xīn sì, zhì zī zhèng diàn dà xué shì, yǐ wáng qīn ruò wéi zhī. guǐ wèi, yǐ gāo qióng wèi zhōng wǔ jūn jié dù, gé bà wèi zhāo dé jūn jié dù. duì jīng jī fù lǎo yú cháng chūn diàn, cì bó yǒu chà. qì dān qiǎn shǐ hè míng nián zhēng dàn. shì suì, xià zhōu xī liáng fǔ qióng bù chuān mán lái gòng. huái nán liǎng zhè jīng hú běi lù jī, jīng dōng nǎn shēng, mǐn jù fēng bù hài jià, qiǎn shǐ fēn zhèn.
十一月戊申,诏翰林侍讲学士邢昺等举堪为学官者十人。丙辰,享太庙。丁巳, 祀天地于圜丘,大赦。庚申,大宴含光殿。癸亥,寇准加中书侍郎兼工部尚书,楚 王元佐为右卫上将军,彭城郡王元偓进封宁王,安定郡王元称进封舒王,曹国公元 俨进封广陵郡王,安定郡公惟吉加同平章事。癸酉,契丹使来贺承天节。十二月辛 巳,置资政殿大学士,以王钦若为之。癸未,以高琼为忠武军节度,葛霸为昭德军 节度。对京畿父老于长春殿,赐帛有差。契丹遣使贺明年正旦。是岁,夏州、西凉 府、邛部川蛮来贡。淮南、两浙、荆湖北路饥,京东蝻生,闽飓风不害稼,遣使分 振。
sān nián chūn zhēng yuè dīng sì, qīn shì bū fù xì qiú. zhèn jī xiàn pín mín, shōu yì yí hái. dīng mǎo, zhào yuán biān guī yè mín gěi fù sān nián. xīn wèi, zhì cháng píng cāng.
三年春正月丁巳,亲释逋负系囚。振畿县贫民,收瘗遗骸。丁卯,诏缘边归业 民给复三年。辛未,置常平仓。
èr yuè jiǎ xū, xìng běi zhái shěng dé gōng jí. yǐ hài, zhào jīng dōng xī huái nán hé běi zhèn fá shí kè hù. jǐ mǎo, yè míng dé huáng hòu zǎn gōng, cì shǒu fèng rén mín bó. jiǎ shēn, jìn mín kāi jìn líng yù dì. yǐ sòng zhōu wèi yìng tiān fǔ. dīng hài, wáng jì yīng zú. wù xū, yǐ zhōng shū shì láng jiān gōng bù shàng shū píng zhāng shì kòu zhǔn wèi xíng bù shàng shū, zuǒ chéng cān zhī zhèng shì wáng dàn wèi gōng bù shàng shū píng zhāng shì. jǐ hài, wáng qīn ruò chén yáo sǒu bìng zhī shū mì yuàn shì. hàn lín xué shì zhào ān rén cān zhī zhèng shì. shū mì dōu chéng zhǐ hán chóng xùn mǎ zhī jié bìng qiān shǔ shū mì yuàn shì.
二月甲戌,幸北宅省德恭疾。乙亥,诏京东西、淮南、河北振乏食客户。己卯, 谒明德皇后攒宫,赐守奉人缗帛。甲申,禁民开近陵域地。以宋州为应天府。丁亥, 王继英卒。戊戌,以中书侍郎兼工部尚书、平章事寇准为刑部尚书,左丞、参知政 事王旦为工部尚书、平章事。己亥,王钦若、陈尧叟并知枢密院事。翰林学士赵安 仁参知政事。枢密都承旨韩崇训、马知节并签署枢密院事。
sān yuè yǐ sì, kè xīng chū dōng nán. xīn hài, miǎn suí zhōu guāng huà mín dài liáng. jǐ wèi, zhào jǐng jiàn chén xī xīn xiàn tì.
三月乙巳,客星出东南。辛亥,免随州光化民贷粮。己未,诏儆谏臣悉心献替。
xià sì yuè guǐ yǒu, xìng qín guó cháng gōng zhǔ dì. bǐng zǐ, xìng kāi bǎo sì, suì xìng yù lóng zhí bān yuàn, guān jiào yuè gōng dāo. yòu xìng zuǒ qí jì yuàn, cì cóng guān mǎ qún mù shǐ děng qì bì. hái, xìng chóng wén yuàn guān tú jí, cì biān xiū guān jīn bó yǒu chà. jǐ mǎo, zhì qīng píng xuān huà èr jūn. yǐ yǒu, zhì hé běi yuán biān ān fǔ shǐ fù dōu jiān yú xióng zhōu. rén chén, mìng shǐ xún fǔ yì lì zǐ kuí fú jiàn zhū lù, jué yù jí kào shè jiāng lì fù lǎo. yǐ wèi, zhǒng fàng cì gào guī zhōng nán shān. jǐ hài, qiǎn shǐ xún fǔ jiāng zhè lù.
夏四月癸酉,幸秦国长公主第。丙子,幸开宝寺,遂幸御龙直班院,观教阅弓 刀。又幸左骐骥院,赐从官马、群牧使等器币。还,幸崇文院观图籍,赐编修官金 帛有差。己卯,置清平、宣化二军。乙酉,置河北缘边安抚使、副、都监于雄州。 壬辰,命使巡抚益、利、梓、夔、福建诸路,决狱及犒设将吏、父老。乙未,种放 赐告归终南山。己亥,遣使巡抚江、浙路。
wǔ yuè rén yín, rì dāng shí bù kuī. zhōu bó xīng jiàn. xīn hài, zhì jīng dōng wǔ lù xún jiǎn. dīng sì, xìng běi zhái shì dé gōng jí. jǐ wèi, dé gōng zú. xī liáng fǔ sī duó dū bù luò duō jí, cì yǐ yào wù. wèi chuān miào é zú sān qiān yú zhàng nèi fù. fù zhì gāo zhōu.
五月壬寅,日当食不亏。周伯星见。辛亥,置京东五路巡检。丁巳,幸北宅视 德恭疾。己未,德恭卒。西凉府厮铎督部落多疾,赐以药物。渭川妙娥族三千余帐 内附。复置高州。
liù yuè bǐng zǐ, qún chén gù qǐng tīng lè, cóng zhī. zhào sān bān kǎo jiào shǐ chén yǐ qī nián wéi xiàn. zhī guǎng zhōu líng cè qǐng fā bīng dìng jiāo zhǐ luàn, dì yǐ lí huán sù xiū zhí gòng, bù yù fá sàng, mìng zūn qián zhào ān fǔ. wù yín, bà liǎng chuān shuì kè jīn èr fēn. yǐ wèi, biàn shuǐ bào zhǎng, cì yì bīng qián. bǐng shēn, qiǎn shǐ zhèn yìng tiān fǔ shuǐ zāi jí yì nì sǐ zhě.
六月丙子,群臣固请听乐,从之。诏三班考较使臣以七年为限。知广州凌策请 发兵定交止乱,帝以黎桓素修职贡,不欲伐丧,命遵前诏安抚。戊寅,罢两川税 课金二分。乙未,汴水暴涨,赐役兵钱。丙申,遣使振应天府水灾及瘗溺死者。
qiū qī yuè rén yín, jiǎn fū yán shù bīng. yǐ sì, tài bái zhòu jiàn. gēng xū, zhào wèi zhōu zhèn róng jūn shōu huò fān bù niú sòng gěi nèi dì gēng mín. rén zǐ, cì guǎng nán shèng huì fāng, suì gěi qián wǔ wàn, shì yào liáo bìng zhě. shào yè shàng yōng zhōu zhì jiāo zhǐ shuǐ lù lù jí kòng zhì yí zhōu shān chuān děng tú, dì yuē:" zǔ zōng pì tǔ guǎng dà, wéi dāng shèn shǒu, bù bì tān wú yòng dì, kǔ láo bīng lì." jiǎ zǐ, dà yàn hán guāng diàn, shǐ yòng lè. bǐng yín, dà fēng, qiǎn zhōng shǐ shì jià.
秋七月壬寅,减鄜延戍兵。乙巳,太白昼见。庚戌,诏渭州、镇戎军收获蕃部 牛送给内地耕民。壬子,赐广南《圣惠方》,岁给钱五万,市药疗病者。邵晔上邕 州至交阯水陆路及控制宜州山川等图,帝曰:“祖宗辟土广大,唯当慎守,不必贪 无用地,苦劳兵力。”甲子,大宴含光殿,始用乐。丙寅,大风,遣中使视稼。
bā yuè jiǎ xū, yuè tài cháng xīn jí yǎ yuè. dīng chǒu, xìng bǎo xiāng yuàn. wù yín, zhào chuān xiá shù bīng èr nián zhě dài zhī. gēng chén, gōng bù shì láng dǒng yǎn zuò zào jìng qīng jiǎo, zé shòu shān nán dōng dào héng jūn sī mǎ.
八月甲戌,阅太常新集雅乐。丁丑,幸宝相院。戊寅,诏川峡戍兵二年者代之。 庚辰,工部侍郎董俨坐躁竞倾狡,责授山南东道行军司马。
jiǔ yuè jiǎ yín, yàn shè hán fāng yuán. bǐng chén, yù shì xián liáng fāng zhèng zhí yán jí jiàn kē. rén xū, xìng yuán wò gōng shì jí. jiǎ zǐ, zhì zhū líng zhāi gōng. yǐ chǒu, fàng xī zhōu nà zhì rén. xià zhōu zhào dé míng fèng biǎo guī kuǎn.
九月甲寅,宴射含芳园。丙辰,御试贤良方正直言极谏科。壬戌,幸元偓宫视 疾。甲子,置诸陵斋宫。乙丑,放西州纳质人。夏州赵德明奉表归款。
dōng shí yuè gēng wǔ, yǐ zhào dé míng wèi dìng nán jūn jié dù jiān shì zhōng, fēng xī píng wáng. jiǎ wǔ, liǎng zhè zhuǎn yùn shǐ yáo xuàn zuò bù fǎ chú míng, wèi lián zhōu wén xué. dīng yǒu, zàng míng dé huáng hòu.
冬十月庚午,以赵德明为定难军节度兼侍中,封西平王。甲午,两浙转运使姚 铉坐不法除名,为连州文学。丁酉,葬明德皇后。
shí yī yuè rén yín, zhōu bó xīng zài jiàn. shí èr yuè guǐ yǒu, tài bái zhòu jiàn. wù yín, gāo qióng zú. yǐ yǒu, shòu jìn jiāo, yǐ qīn huò tù fù yǒu sī jiàn miào. wù zǐ, zhào niú yáng sī chù yǒu zī rǔ zhě fàng mù wù shā. xīn mǎo, cháo líng, yuán lù jìn lè. rén chén, xìng qín guó cháng gōng zhǔ dì, yòu xìng běi zhái shì dé jūn jí. shì suì, xī liáng fǔ kān gǔ shí zú gāo xī zhōu fēng pá xī dòng zhū mán qiú lái gòng. jīng dōng xī hé běi shǎn xī jī, zhèn zhī. bó zhōu yuán, bù wéi zāi.
十一月壬寅,周伯星再见。十二月癸酉,太白昼见。戊寅,高琼卒。乙酉,狩 近郊,以亲获兔付有司荐庙。戊子,诏牛羊司畜有孳乳者放牧勿杀。辛卯,朝陵, 缘路禁乐。壬辰,幸秦国长公主第,又幸北宅视德钧疾。是岁,西凉府龛谷十族、 高溪州、风琶溪洞诸蛮酋来贡。京东西、河北、陕西饥,振之。博州蝝,不为灾。
sì nián chūn zhēng yuè jǐ hài shuò, yù cháo yuán diàn shòu cháo. zhào jīng jī xì qiú liú yǐ xià jiǎn yī děng. jiǎ chén, yǐ chén yáo sǒu wèi dōng jīng liú shǒu. dé jūn zú. yǐ sì, qì dān shǐ cí guī guó. yǐ dīng wèi wèi suí jià sān sī shǐ. jǐ wèi, chē jià fā jīng shī. gēng shēn, cì zhōng mù xiàn, chú bū fù, shì xì qiú, cì fù lǎo yī bì, suǒ guò rú zhī. wáng xiǎn zú. bǐng yín, cì yǒng ān zhèn. dīng mǎo, dì sù fú yì zhū líng. jiǎn xī jīng jí zhū lù xì qiú zuì, rú jǐ hài zhào. zhì yǒng ān xiàn jí sān líng fù shǐ dōu jiān.
四年春正月己亥朔,御朝元殿受朝。诏京畿系囚流以下减一等。甲辰,以陈尧 叟为东京留守。德钧卒。乙巳,契丹使辞归国。以丁谓为随驾三司使。己未,车驾 发京师。庚申,次中牟县,除逋负,释系囚,赐父老衣币,所过如之。王显卒。丙 寅,次永安镇。丁卯,帝素服诣诸陵。减西京及诸路系囚罪,如己亥诏。置永安县 及三陵副使、都监。
èr yuè jǐ sì, xìng xī jīng, jīng hàn jiāng jūn jì xìn zhǒng sī tú lǔ gōng miào, zèng xìn tài wèi gōng tài shī. mìng lì bù shàng shū zhāng qí xián jì zhōu liù miào. zhào cóng guān xiān yíng zài luò zhě cì gào jì bài. guǐ yǒu, zhào xī jīng jiàn tài zǔ shén yù diàn. zhì guó zǐ jiàn wǔ chéng wáng miào. jiǎ xū, xìng shàng qīng gōng. zhào cì pú sān rì. xīn sì, lù táng bái jū yì sūn lì yòng wèi hé nán fǔ zhù jiào. rén wǔ, xìng lǚ méng zhèng dì. jiǎ shēn, yù wǔ fèng lóu guān pú, zhào fù lǎo wǔ bǎi rén, cì yǐn lóu xià. dīng hài, xìng yuán wò gōng. wù zǐ, qì zhōu liù miào. jiā hào liè zǐ. zēng fēng táng xiào zǐ pān liáng yuàn jí qí zi jì tōng mù, réng jìn qiáo cǎi. gēng yín, zhào hé nán fǔ zhì wǔ dài hàn gāo zǔ miào. xīn mǎo, chē jià fā xī jīng. jiǎ wǔ, cì zhèng zhōu, qiǎn shǐ sì zhōng yuè jí zhōu sōng yì èr líng. dīng yǒu, cì yǐn shì yáng pú zēng bó.
二月己巳,幸西京,经汉将军纪信冢、司徒鲁恭庙,赠信太尉、恭太师。命吏 部尚书张齐贤祭周六庙。诏从官先茔在洛者赐告祭拜。癸酉,诏西京建太祖神御殿。 置国子监、武成王庙。甲戌,幸上清宫。诏赐酺三日。辛巳,录唐白居易孙利用为 河南府助教。壬午,幸吕蒙正第。甲申,御五凤楼观酺,召父老五百人,赐饮楼下。 丁亥,幸元偓宫。戊子,葺周六庙。加号列子。增封唐孝子潘良瑗及其子季通墓, 仍禁樵采。庚寅,诏河南府置五代汉高祖庙。辛卯,车驾发西京。甲午,次郑州, 遣使祀中岳及周嵩、懿二陵。丁酉,赐隐士杨璞缯帛。
sān yuè jǐ hài, zhì zì xī jīng. jiǎ chén, yè qǐ shèng yuàn tài zōng shén yù diàn. guǐ chǒu, zhào dé míng qiǎn shǐ lái xiè lǐn gěi, yīn gòng tuó mǎ, yōu cì dá zhī. dīng sì, zhào tiān xià shōu yì yí hái, zhì jì. gēng shēn, juān hé nán fǔ cāng kù lì bū fù chú liáng mín bó sì shí wǔ wàn.
三月己亥,至自西京。甲辰,谒启圣院太宗神御殿。癸丑,赵德明遣使来谢廪 给,因贡驼马,优赐答之。丁巳,诏天下收瘗遗骸,致祭。庚申,蠲河南府仓库吏 逋负刍粮缗帛四十五万。
xià sì yuè guǐ yǒu, zhào lǐng nán guān chú fù yǐ shí, yǐ bì yán zhàng. xīn sì, huáng hòu guō shì bēng. jiǎ wǔ, zhào què gū bù dé zēng kè.
夏四月癸酉,诏岭南官除赴以时,以避炎瘴。辛巳,皇后郭氏崩。甲午,诏榷 酤不得增课。
wǔ yuè bǐng shēn shuò, rì yǒu shí zhī. xīn hài, yǒu sī shàng dà xíng huáng hòu shì yuē zhuāng mù. jiǎn bìng dài shù bīng tún hé dōng, yǐ shěng kuì yùn. wù wǔ, xìng yuán chēng gōng shì jí. yǎn zhōu zēng èr qiān hù shǒu kǒng zǐ fén.
五月丙申朔,日有食之。辛亥,有司上大行皇后谥曰庄穆。减并、代戍兵屯河 东,以省馈运。戊午,幸元偁宫视疾。兖州增二千户守孔子坟。
rùn yuè wù chén, jiǎn jiàn lǒng děng sān shí jiǔ zhōu jūn suì gòng wù, kuí hè děng èr shí qī zhōu jūn xī bà zhī. jǐ sì, xìng qín guó cháng gōng zhǔ dì shěng jí. rén shēn, yù shì zhì kē jǔ rén. bǐng xū, zhào zhāng qí xián děng gè jǔ gòng fèng guān shì jìn diàn zhí yǒu móu lüè wǔ gàn zhī biān shì zhě èr rén. guǐ sì, zhào kāi fēng fǔ duàn yù, suī bèi zhǐ, réng fù zòu.
闰月戊辰,减剑、陇等三十九州军岁贡物,夔、贺等二十七州军悉罢之。己巳, 幸秦国长公主第省疾。壬申,御试制科举人。丙戌,诏张齐贤等各举供奉官、侍禁、 殿直有谋略武干知边事者二人。癸巳,诏开封府断狱,虽被旨,仍覆奏。
liù yuè, shèng shǔ, jiǎn jīng chéng yì gōng rì kè zhī bàn. dīng wèi, lìng hàn lín jiǎng dú shū mì zhí xué shì gè jǔ cháng cān guān yī rén chōng yù shǐ. sī tiān jiàn yán wǔ xīng jù ér fú yú chún huǒ. yǐ mǎo, zàng zhuāng mù huáng hòu.
六月,盛暑,减京城役工日课之半。丁未,令翰林讲读、枢密直学士各举常参 官一人充御史。司天监言五星聚而伏于鹑火。乙卯,葬庄穆皇后。
qiū qī yuè dīng mǎo, zhuāng mù huáng hòu fù bié miào. gēng wǔ, zhì líng tái lìng. rén shēn, zēng zhì kāi fēng fǔ pàn guān tuī guān gè yī yuán. jiǎ xū, yí zhōu bīng luàn, jūn xiào chén jìn shā zhī zhōu liú yǒng guī děng, jié pàn guān lú chéng jūn wéi shǒu. zhào gé mén shǐ cáo lì yòng děng tǎo zhī. yǐ hài, jiāo zhōu lái gòng, cì lí lóng tíng jiǔ jīng jí fú shì shū. xīn sì, yǐ lóng tíng wèi jìng hǎi jūn jié dù jiāo zhǐ jùn wáng, cì míng zhì zhōng. guǐ sì, fù zhì zhū lù tí diǎn xíng yù.
秋七月丁卯,庄穆皇后祔别庙。庚午,置灵台令。壬申,增置开封府判官、推 官各一员。甲戌,宜州兵乱,军校陈进杀知州刘永规等,劫判官卢成均为首。诏阁 门使曹利用等讨之。乙亥,交州来贡,赐黎龙廷《九经》及佛氏书。辛巳,以龙廷 为静海军节度、交阯郡王,赐名至忠。癸巳,复置诸路提点刑狱。
bā yuè rén yín, xìng dà xiàng guó sì, suì xìng chóng wén yuàn guān shū, cì xiū shū guān qì bì. yòu xìng nèi cáng kù. dīng wèi, zhōng shū mén xià yán zhuāng mù huáng hòu xiáng chú yǐ jiǔ, qiū yàn qǐng jǔ lè, bù yǔn. jǐ yǒu, bān yí zhōu lì gōng jiàng shì shǎng gé. yì zhōu dì zhèn. xīn hài, cì wén xuān wáng sì shí liù shì sūn shèng yòu tóng xué jiū chū shēn. rén zǐ, xíng bǐng jiā gōng bù shàng shū. zhōng shū mén xià zài biǎo qǐng qiū yàn tīng lè, yòu bù yǔn. bǐng chén, jīng yuán lù yán wǎ tíng zhài dì zhèn. dīng sì, zhào wáng dàn yáng yì děng xiū tài zǔ tài zōng shǐ. zhì lóng tú gé zhí xué shì, yǐ yòu jiàn yì dài fū dù gǎo wèi zhī. dīng wèi shàng jǐng dé kuài jì lù.
八月壬寅,幸大相国寺,遂幸崇文院观书,赐修书官器币。又幸内藏库。丁未, 中书门下言庄穆皇后祥除已久,秋宴请举乐,不允。己酉,颁宜州立功将士赏格。 益州地震。辛亥,赐文宣王四十六世孙圣佑同学究出身。壬子,邢昺加工部尚书。 中书门下再表请秋宴听乐,又不允。丙辰,泾原路言瓦亭砦地震。丁巳,诏王旦、 杨亿等修太祖、太宗史。置龙图阁直学士,以右谏议大夫杜镐为之。丁谓上《景德 会计录》。
jiǔ yuè jǐ sì, cì jiāo zhǐ jùn wáng yìn jí ān nán jīng jié. rén shēn, cì jī xiàn shèng huì fāng. dīng hài, xìng shū wáng gōng shì jí. xīn mǎo, cì jiān xiū guó shǐ wáng dàn yàn. rén chén, rì shàng yǒu wǔ sè yún.
九月己巳,赐交阯郡王印及安南旌节。壬申,赐畿县《圣惠方》。丁亥,幸舒 王宫视疾。辛卯,赐监修国史王旦宴。壬辰,日上有五色云。
dōng shí yuè jiǎ wǔ shuò, rì dāng shí, yún yīn bú jiàn. cáo lì yòng pò zéi yú xiàng zhōu, qín lú chéng jūn, zhǎn chén jìn. yōu cì jiàng shì, lì yòng děng jìn zhì cì wù yǒu chà. yǐ sì, bān kǎo shì jìn shì xīn gé. cí jì zhì jiān jì shǐ èr yuán, yǐ yù shǐ chōng. zhào hàn lín xué shì cháo jiǒng děng jǔ cháng cān guān kě zhī dà fān zhě èr rén. dīng wèi, shēng xiàng zhōu wèi fáng yù. jiǎ yín, zhào: yí liǔ xiàng zhōu huái yuǎn jūn sǐ zuì yǐ xià, fēi shí è móu gù dòu shā guān lì fàn wǎng fǎ zāng zhě, bìng yuán zhī. guǎng nán dōng xī lù zá fàn sǐ zuì yǐ xià dì jiǎn yī děng, xié cóng shòu shǔ zhě wù lǐ. juān yí liǔ xiàng zhōu huái yuǎn jūn dīng qián jí xià qiū zū, guì zhāo zhōu qiū zū. yǐ mǎo, huǐ zhū dào guān sī fēi fǎ xùn qiú zhī jù.
冬十月甲午朔,日当食,云阴不见。曹利用破贼于象州,擒卢成均,斩陈进。 优赐将士,利用等进秩、赐物有差。乙巳,颁考试进士新格。祠祭置监祭使二员, 以御史充。诏翰林学士晁迥等举常参官可知大藩者二人。丁未,升象州为防御。甲 寅,诏:宜、柳、象州、怀远军死罪以下,非十恶、谋故斗杀、官吏犯枉法赃者, 并原之。广南东、西路杂犯死罪以下递减一等,胁从受署者勿理。蠲宜、柳、象州、 怀远军丁钱及夏秋租,桂、昭州秋租。乙卯,毁诸道官司非法讯囚之具。
shí yī yuè wù chén, rì nán zhì, yù cháo yuán diàn shòu cháo. cáo lì yòng děng yán zhāo ān zéi dǎng, qí kuì zéi shí wù zhě, qǐng zhuī bǔ jiǎn sǐ lùn, zhào shì bù wèn. shí èr yuè jǐ hài, cì jìn chén qì dān jǐn qǐ líng hú děng wù. guǐ mǎo, fèi yǎn zhōu tiě yě. jǐ wèi, gān zhōu sēng dí dà qín děng xiàn mǎ, gěi qí zhí. shì suì, hé xī liù gǔ xià zhōu shā zhōu dà shí zhàn chéng pú duān guó xī nán fān xī dòng mán lái gòng. xióng zhōu ān sù guǎng xìn jī. wǎn qiū dōng ē xū chéng xiàn huáng, bù wéi zāi. zhū lù fēng rěn, huái cài jiān mài dòu shí qián, jīng mǐ hú èr bǎi.
十一月戊辰,日南至,御朝元殿受朝。曹利用等言招安贼党,其馈贼食物者, 请追捕减死论,诏释不问。十二月己亥,赐近臣、契丹锦绮绫縠等物。癸卯,废兖 州铁冶。己未,甘州僧翟大秦等献马,给其直。是岁,河西六谷、夏州、沙州、大 食、占城、蒲端国、西南蕃溪峒蛮来贡。雄州、安肃、广信饥。宛丘、东阿、须城 县蝗,不为灾。诸路丰稔,淮、蔡间麦斗十钱,粳米斛二百。
dà zhōng xiáng fú yuán nián chūn zhēng yuè yǐ chǒu, yǒu huáng bó yè zuǒ chéng tiān mén nán chī wěi shàng, shǒu mén zú tú róng gào, yǒu sī yǐ wén. shàng zhào qún chén bài yíng yú cháo yuán diàn qǐ fēng, hào chēng tiān shū. dīng mǎo, zǐ yún jiàn, rú lóng fèng fù gōng diàn. wù chén, dà shè, gǎi yuán, qún chén jiā ēn, cì jīng shī pú. yōu zhōu hàn, qiú shì mài zhǒng xià zhōu jī, qǐng yì sù, bìng xǔ zhī. jǐ sì, zhào lí yǎ wéi mào sì zhōu guān yǐ zhàng dì èr nián yī dài. jiǎ xū, dà xuě, tíng biàn kǒu cài hé fū yì. wù yín, juān jī nèi dài liáng. jǐ mǎo, zhào yǐ tiān shū zhī yīng, shēn jǐng zài wèi. yǐ yǒu, zhì jiā jiāo zhǐ jùn wáng lí zhì zhōng gōng chén shí yì.
大中祥符元年春正月乙丑,有黄帛曳左承天门南鸱尾上,守门卒涂荣告,有司 以闻。上召群臣拜迎于朝元殿启封,号称天书。丁卯,紫云见,如龙凤覆宫殿。戊 辰,大赦,改元,群臣加恩,赐京师酺。幽州旱,求市麦种;夏州饥,请易粟,并 许之。己巳,诏黎、雅、维、茂四州官以瘴地二年一代。甲戌,大雪,停汴口、蔡 河夫役。戊寅,蠲畿内贷粮。己卯,诏以天书之应,申儆在位。乙酉,制加交阯郡 王黎至忠功臣食邑。
èr yuè rén chén, yù qián yuán mén guān pú, cì fù lǎo qiān wǔ bǎi rén yī fú chá cǎi. dīng yǒu, fēn qiǎn zhōng shǐ liù rén xī biān chén yàn. bǐng wǔ, shēn míng fēi mìng fú wù fú xiāo jīn jí bù xǔ yǐ jīn yín wèi bó zhī zhì.
二月壬辰,御乾元门观酺,赐父老千五百人衣服、茶彩。丁酉,分遣中使六人 锡边臣宴。丙午,申明非命服勿服销金及不许以金银为箔之制。
sān yuè jiǎ xū, yǎn zhōu fù lǎo qiān èr bǎi rén yì quē qǐng fēng shàn dīng mǎo, yǎn zhōu bìng zhū lù jìn shì děng bā bǎi sì shí rén yì quē qǐng fēng shàn rén wǔ, wén wǔ guān jiàng xiào mán yí qí shòu sēng dào èr wàn sì qiān sān bǎi qī shí yú rén yì quē qǐng fēng shàn, bù yǔn. zì shì biǎo fán wǔ shàng.
三月甲戌,兖州父老千二百人诣阙请封禅;丁卯,兖州并诸路进士等八百四十 人诣阙请封禅;壬午,文武官、将校、蛮夷、耆寿、僧道二万四千三百七十余人诣 阙请封禅,不允。自是表凡五上。
xià sì yuè jiǎ wǔ, zhào yǐ shí yuè yǒu shì yú tài shān, qiǎn guān gào tiān dì zōng miào yuè dú zhū cí. yǐ wèi, yǐ zhī shū mì yuàn shì wáng qīn ruò cān zhī zhèng shì zhào ān rén wèi tài shān fēng shàn jīng dù zhì zhì shǐ. bǐng shēn, yǐ wáng dàn wèi fēng shàn dà lǐ shǐ, féng zhěng chén yáo sǒu fēn zhǎng lǐ yí shǐ. gēng zǐ, xìng yuán chēng gōng shì jí. rén yín, yù shì lǐ bù gòng jǔ rén. bǐng wǔ, zuò zhāo yīng gōng. wù shēn, xìng qín guó cháng gōng zhǔ dì shěng jí. yòu xìng jìn guó lǔ guó cháng gōng zhǔ dì, bìng cì bái jīn qiān liǎng cǎi èr qiān pǐ. cáo jì zhōu guǎng jì jūn qí lǎo èr qiān èr bǎi rén yì quē qǐng lín xìng.
夏四月甲午,诏以十月有事于泰山,遣官告天地、宗庙、岳渎诸祠。乙未,以 知枢密院事王钦若、参知政事赵安仁为泰山封禅经度制置使。丙申,以王旦为封禅 大礼使,冯拯、陈尧叟分掌礼仪使。庚子,幸元偁宫视疾。壬寅,御试礼部贡举人。 丙午,作昭应宫。戊申,幸秦国长公主第省疾。又幸晋国、鲁国长公主第,并赐白 金千两、彩二千匹。曹、济州、广济军耆老二千二百人诣阙请临幸。
wǔ yuè rén xū, wáng qīn ruò yán tài shān lǐ quán chū, xī shān cāng lóng jiàn. bǐng zǐ, zhào yì biàn cài guǎng jì hé liú shī bào hái, réng zhì jì. dīng chǒu, xìng nán gōng shì wéi néng jí. rén wǔ, zhào yuán lù xíng gōng jiù wū zhǐ jiā tú jì, wú bié chuàng. guǐ wèi, zhì tiān shū yí wèi shǐ fù fú shì shǐ dōu jiān jiā shì, fán yǒu dà lǐ jí mìng zhī. zhào lí jīng zhì fēng shàn yǐ qián bù jǔ lè, suǒ jīng zhōu xiàn wù yǐ shēng jì lái yà. jiǎ shēn, fàng hòu gōng yī bǎi èr shí rén. wù zǐ, zhào: chú chéng yú gōng zhàng, cún yú lǐ wén zhě rú jiù, zì jīn gōng jìn zhōng wài jìn fèng wù, wù yǐ xiāo jīn wén xiù wèi shì.
五月壬戌,王钦若言泰山醴泉出,锡山苍龙见。丙子,诏瘗汴、蔡、广济河流 尸暴骸,仍致祭。丁丑,幸南宫视惟能疾。壬午,诏缘路行宫旧屋止加涂塈,毋别 创。癸未,置天书仪卫使副、扶侍使都监、夹侍,凡有大礼即命之。诏离京至封禅 以前不举乐,所经州县勿以声伎来迓。甲申,放后宫一百二十人。戊子,诏:除乘 舆供帐,存于礼文者如旧,自今宫禁中外进奉物,勿以销金文绣为饰。
liù yuè yǐ wèi, tiān shū zài jiàng yú tài shān lǐ quán běi. dīng yǒu, zhào gōng yuàn huáng qīn chén shù dì zhái shì yǐ wǔ cǎi, jí yòng luó zhì fān shèng zēng bó wèi jiǎ huā zhě, bìng jìn zhī. rén yín, yíng tài shān tiān shū yú hán fāng yuán, yún wǔ sè jiàn, é huáng qì rú fèng zhù diàn shàng. gēng xū, qū shè yǎn zhōu xì qiú liú zuì yǐ xià. xīn hài, qún chén biǎo shàng zūn hào yuē chóng wén guǎng wǔ yí tiān zūn dào bǎo yìng zhāng gǎn shèng míng rén xiào huáng dì.
六月乙未,天书再降于泰山醴泉北。丁酉,诏宫苑皇亲臣庶第宅饰以五彩,及 用罗制幡胜、缯帛为假花者,并禁之。壬寅,迎泰山天书于含芳园,云五色见,俄 黄气如凤驻殿上。庚戌,曲赦兖州系囚流罪以下。辛亥,群臣表上尊号曰崇文广武 仪天尊道宝应章感圣明仁孝皇帝。
qiū qī yuè gēng shēn, tài bái zhòu jiàn. bǐng yín, zhào zhū zhōu shì shàng gòng wù, fēi tǔ dì suǒ yí zhě bà zhī.
秋七月庚申,太白昼见。丙寅,诏诸州市上供物,非土地所宜者罢之。
bā yuè jǐ chǒu, shàng tài zǔ zūn shì yuē qǐ yùn lì jí yīng wǔ shèng wén shén dé xuán gōng dà xiào huáng dì, tài zōng yuē zhì rén yīng dào shén gōng shèng dé wén wǔ dà míng guǎng xiào huáng dì. gēng yín, zhào dōng fēng dào lù jūn mǎ wú fàn mín jià, kāi fēng fǔ wú zhì dào yì mín. gēng zǐ, zhì hé dōng yuán biān ān fǔ sī. yǐ sì, qián zhōu yán mó cuó luò pǔ mán shǒu lǐng gōng xíng mǎn děng lǜ zú èr qiān sān bǎi rén nèi fù. jǐ yǒu, wáng qīn ruò xiàn zhī cǎo bā qiān yú běn.
八月己丑,上太祖尊谥曰启运立极英武圣文神德玄功大孝皇帝,太宗曰至仁应 道神功圣德文武大明广孝皇帝。庚寅,诏东封道路军马毋犯民稼,开封府毋治道役 民。庚子,置河东缘边安抚司。乙巳,黔州言磨嵯、洛浦蛮首领龚行满等率族二千 三百人内附。己酉,王钦若献芝草八千余本。
jiǔ yuè wù wǔ, lìng yǒu sī wù zòu dà pì àn. yuè zhōu jìn sān jí máo. gēng shēn, yǐ xiàng mǐn zhōng quán dōng jīng liú shǒu. jiǎ zǐ, fèng tiān shū gào tài miào, xī chén zhū zhōu suǒ shàng zhī cǎo jiā hé ruì mù yú zhàng nèi. wù chén, xìng yuán wò gōng shì jí. rén shēn, zhī jìn zhōu qí huà jī zuò tān bào xuē jí, liú yá zhōu. yǐ hài, xìng qián lóng yuán yàn shè. dīng chǒu, xìng wéi jí gōng shì jí. wù yín, xī jīng zhū zhōu mín yǐ chē jià dōng xún gòng xiàn zhào duì, láo cì zhī. jǐ mǎo, yǐ mǎ zhī jié wèi xíng gōng dōu bù shǔ. gēng chén, zhào ān rén xiàn wǔ sè jīn yù dān zǐ zhī bā qiān qī bǎi yú běn. yǐ yǒu, qīn xí fēng shàn yí yú chóng dé diàn.
九月戊午,令有司勿奏大辟案。岳州进三脊茅。庚申,以向敏中权东京留守。 甲子,奉天书告太庙,悉陈诸州所上芝草、嘉禾、瑞木于仗内。戊辰,幸元偓宫视 疾。壬申,知晋州齐化基坐贪暴削籍,流崖州。乙亥,幸潜龙园宴射。丁丑,幸惟 吉宫视疾。戊寅,西京诸州民以车驾东巡贡献召对,劳赐之。己卯,以马知节为行 宫都部署。庚辰,赵安仁献五色金玉丹、紫芝八千七百余本。乙酉,亲习封禅仪于 崇德殿。
dōng shí yuè wù zǐ, shàng yù shū shí. gēng yín, yǐ xún xìng, zhì kǎo zhì dù shǐ fù, fán xún xìng zé mìng zhī. shì xī, wǔ xīng shùn xíng tóng sè. xīn mǎo, chē jià fā jīng shī, fú shì shǐ fèng tiān shū xiān dào. bǐng shēn, cì chán zhōu, yàn zhōu yíng yú xíng gōng. wù xū, xǔ yùn qí děng zhōu zhǎng lì fù tài shān péi wèi. xīn chǒu, zhù bì yùn zhōu, shén guāng qǐ hào tiān yù cè shàng. jiǎ chén, zhào hù cóng rén wú huài mín shě shí qì shù mù. dīng wèi, fǎ jià rù gān fēng xiàn fèng gāo gōng. wù shēn, wáng qīn ruò děng xiàn tài shān zhī cǎo sān wàn bā qiān yú běn. jǐ yǒu, wǔ sè yún qǐ yuè dǐng. gēng xū, fǎ jià lín shān mén, huáng yún fù niǎn, dào jīng xiǎn jùn, jiàng niǎn bù jìn. xiān xī dà fēng, zhì shì dùn xī. xīn hài, xiǎng hào tiān shàng dì yú huán tái, chén tiān shū yú zuǒ, yǐ tài zǔ tài zōng pèi. dì gǔn miǎn diàn xiàn, qìng yún rào tán, yuè yǒu huáng guāng. mìng qún chén xiǎng wǔ fāng dì zhū shén yú shān xià fēng sì tán, shàng xià chuán hū wàn suì, zhèn dòng shān gǔ. jiàng gǔ kǒu, rì yǒu guān dài, huáng qì fēn yù. rén zǐ, chán shè shǒu, rú fēng sì yí. zǐ qì xià fù, huáng guāng rú xīng rào tiān shū xiá. zòng sì fāng suǒ xiàn zhēn qín qí shòu. hái fèng gāo gōng, rì zhòng lún, wǔ sè yún jiàn. zuò huì zhēn gōng. guǐ chǒu, yù cháo jìn tán zhī shòu chāng diàn, shòu qún chén cháo hè. dà shè tiān xià, cháng shè suǒ bù yuán zhě xián shè chú zhī. wén wǔ bìng jìn zhì. cì zhì shì guān běn pǐn quán fèng yī jì, jīng cháo guān yī fēi lǜ shí wǔ nián zhě gǎi cì fú sè. lìng kāi fēng fǔ jí suǒ guò zhōu jūn kǎo sòng fú qín cí xué jīng míng xíng xiū jǔ rén, qí huái cái bào qì lún yú xià wèi, jí gāo nián bù shì dé xíng kě chēng zhě, suǒ zài yǐ wén. sān bān shǐ chén jīng wǔ nián zhě yǔ kǎo kè. liǎng zhè qián shì quán zhōu chén shì jìn qīn, shǔ mèng shì hú nán mǎ shì jīng nán gāo shì guǎng nán hé dōng liú shì zǐ sūn wèi shí lù zhě, tīng xù yòng. cì tiān xià pú sān rì. gǎi gān fēng xiàn wèi fèng fú xiàn. tài shān qī lǐ nèi jìn qiáo cǎi. dà yàn mù qīng diàn. yòu yàn jìn chén tài shān fù lǎo yú diàn mén, cì fù lǎo shí fú chá bó. jiǎ yín, fù cháng shàn. cì tài píng yì, cì cóng guān pì hán wán huā rōng páo. bǐng chén, cì yǎn zhōu, yǐ zhōu wèi dà dū dū fǔ.
冬十月戊子,上御蔬食。庚寅,以巡幸,置考制度使、副,凡巡幸则命之。是 夕,五星顺行同色。辛卯,车驾发京师,扶侍使奉天书先道。丙申,次澶州,宴周 莹于行宫。戊戌,许、郓、齐等州长吏赴泰山陪位。辛丑,驻跸郓州,神光起昊天 玉册上。甲辰,诏扈从人毋坏民舍、什器、树木。丁未,法驾入乾封县奉高宫。戊 申,王钦若等献泰山芝草三万八千余本。己酉,五色云起岳顶。庚戌,法驾临山门, 黄云覆辇,道经险峻,降辇步进。先夕大风,至是顿息。辛亥,享昊天上帝于圜台, 陈天书于左,以太祖、太宗配。帝衮冕奠献,庆云绕坛,月有黄光。命群臣享五方 帝诸神于山下封祀坛,上下传呼万岁,振动山谷。降谷口,日有冠戴,黄气纷郁。 壬子,禅社首,如封祀仪。紫气下覆,黄光如星绕天书匣。纵四方所献珍禽奇兽。 还奉高宫,日重轮,五色云见。作会真宫。癸丑,御朝觐坛之寿昌殿,受群臣朝贺。 大赦天下,常赦所不原者咸赦除之。文武并进秩。赐致仕官本品全奉一季,京朝官 衣绯绿十五年者改赐服色。令开封府及所过州军考送服勤词学、经明行修举人,其 怀材抱器沦于下位,及高年不仕德行可称者,所在以闻。三班使臣经五年者与考课。 两浙钱氏、泉州陈氏近亲,蜀孟氏、湖南马氏、荆南高氏、广南河东刘氏子孙未食 禄者,听叙用。赐天下酺三日。改乾封县为奉符县。泰山七里内禁樵采。大宴穆清 殿。又宴近臣、泰山父老于殿门,赐父老时服、茶帛。甲寅,复常膳。次太平驿, 赐从官辟寒丸、花茸袍。丙辰,次兖州,以州为大都督府。
shí yī yuè wù wǔ, xìng qū fù xiàn, yè wén xuān wáng miào, xuē páo zài bài. xìng shū liáng gē táng. jìn chén fēn diàn qī shí èr dì zǐ. suì xìng kǒng lín, jiā shì kǒng zǐ yuē xuán shèng wén xuān wáng, qiǎn guān jì yǐ tài láo, gěi jìn biàn shí hù fèng yíng miào, cì qí jiā qián sān shí wàn, bó sān bǎi pǐ. yǐ sì shí liù shì sūn shèng yòu wèi fèng lǐ láng, jìn shǔ shòu guān cì chū shēn zhě liù rén. zhuī shì qí tài gōng yuē zhāo liè wǔ chéng wáng, lìng qīng zhōu lì miào zhōu wén gōng yuē wén xiàn wáng, qū fù xiàn lì miào. xīn yǒu, cì zhū fān shǐ páo hù. rén xū, cì zhōng dōu xiàn, xìng guǎng xiāng sì. guǐ hài, cì yùn zhōu, xìng kāi yuán sì. dīng mǎo, cì qū fù kǒng zǐ miào jīng shǐ. xīn wèi, xìng hé dú miào, jiā fēng. guǐ yǒu, qū yàn yǒng qīng jūn jié dù shǐ zhōu yíng, cì bīng shì mín qián. dīng chǒu, dì zhì zì tài shān, fèng tiān shū hái gōng. rén wǔ, zhào yǐ zhēng yuè sān rì wèi tiān qìng jié. jiǎ shēn, mìng wáng dàn fèng shàng tài zǔ tài zōng shì cè, qīn xiǎng tài miào. yǐ yǒu, dà yàn hán guāng diàn. shí èr yuè xīn mǎo, yù qián yuán diàn shòu zūn hào. gēng zǐ, gé bà zú. xīn chǒu, wáng dàn jiā zhōng shū shì láng jiān xíng bù shàng shū, chǔ wáng yuán zuǒ jiā tài fù, níng wáng yuán wò wèi hù guó jūn jié dù, shū wáng yuán chēng wèi píng jiāng zhèn jiāng jūn jié dù, bìng jiān shì zhōng guǎng líng jùn wáng yuán yǎn jìn fēng róng wáng, ān dìng jùn gōng wéi jí wèi wēi dé jūn jié dù, yú jìn zhì yǒu chà. guǐ mǎo, xìng shàng qīng gōng jǐng dé kāi bǎo sì. wáng qīn ruò jiā lǐ bù shàng shū. jiǎ chén, zhāng qí xián wèi yòu pú yè, wēn zhòng shū kòu zhǔn bìng wèi hù bù shàng shū, wáng huà jī xíng bǐng guō zhì bìng wèi lǐ bù shàng shū. zhào tiān xià gōng guàn líng miào, míng zài dì zhì, gōng jí shēng mín zhě, bìng jiā chóng shì. wù shēn, yǐ dé yōng dé wén dé cún wéi zhèng wéi zhōng wéi xù wéi hé wéi xiàn bìng lǐng zhū zhōu cì shǐ, yǔn shēng yǔn yán yǔn chéng yǔn níng yǔn zhōng bìng wèi gè wèi jiāng jūn. gēng xū, xìng yuán chēng gōng shì jí. yòu xìng yuán wò gōng. xīn hài, jiāo zhǐ jùn wáng lí zhì zhōng jiā tóng píng zhāng shì. rén zǐ, xìng yuán chēng gōng. qì dān shǐ shàng jiàng jūn xiāo zhì kě děng lái hè. shì suì, xī liáng fǔ gān zhōu sān fú qí dà shí guó xī nán fān děng lái hè fēng shàn. zhū lù yán suì rěn, mǐ dòu qī bā qián.
十一月戊午,幸曲阜县,谒文宣王庙,靴袍再拜。幸叔梁纥堂。近臣分奠七十 二弟子。遂幸孔林,加谥孔子曰玄圣文宣王,遣官祭以太牢,给近便十户奉茔庙, 赐其家钱三十万,帛三百匹。以四十六世孙圣佑为奉礼郎,近属授官、赐出身者六 人。追谥齐太公曰昭烈武成王,令青州立庙;周文公曰文宪王,曲阜县立庙。辛酉, 赐诸蕃使袍笏。壬戌,次中都县,幸广相寺。癸亥,次郓州,幸开元寺。丁卯,赐 曲阜孔子庙经史。辛未,幸河渎庙,加封。癸酉,曲宴永清军节度使周莹,赐兵士 缗钱。丁丑,帝至自泰山,奉天书还宫。壬午,诏以正月三日为天庆节。甲申,命 王旦奉上太祖、太宗谥册,亲享太庙。乙酉,大宴含光殿。十二月辛卯,御乾元殿 受尊号。庚子,葛霸卒。辛丑,王旦加中书侍郎兼刑部尚书,楚王元佐加太傅,宁 王元偓为护国军节度,舒王元偁为平江、镇江军节度,并兼侍中;广陵郡王元俨进 封荣王,安定郡公惟吉为威德军节度,余进秩有差。癸卯,幸上清宫、景德开宝寺。 王钦若加礼部尚书。甲辰,张齐贤为右仆射,温仲舒、寇准并为户部尚书,王化基、 邢昺、郭贽并为礼部尚书。诏天下宫观陵庙,名在地志,功及生民者,并加崇饰。 戊申,以德雍、德文、德存、惟正、惟忠、惟叙、惟和、惟宪并领诸州刺史,允升、 允言、允成、允宁、允中并为各卫将军。庚戌,幸元偁宫视疾。又幸元偓宫。辛亥, 交阯郡王黎至忠加同平章事。壬子,幸元偁宫。契丹使上将军萧智可等来贺。是岁, 西凉府、甘州、三佛齐、大食国、西南蕃等来贺封禅。诸路言岁稔,米斗七八钱。
èr nián chūn zhēng yuè guǐ hài, yǐ fēng shàn qìng chéng, cì zōng shì fǔ chén xí yī jīn dài qì bì. yǐ chǒu, zhì nèi diàn chéng zhì. wù chén, zhào:" yòu rén zǐ dì xī jiā chǎn, huò qián jǔ xī qián, zhé huài fén yù zhě, lìng suǒ zài qín bǔ liú pèi." gēng wǔ, zhào:" dú fēi shèng zhī shū jí shǔ cí fú mí zhě, jiē yán qiǎn zhī. yǐ lòu bǎn wén jí, lìng zhuǎn yùn sī zé guān kàn xiáng, kě zhě lù zòu." yǐ yǒu, yǐ shǎn xī mín jī, qiǎn shǐ xún fǔ.
二年春正月癸亥,以封禅庆成,赐宗室、辅臣袭衣、金带、器币。乙丑,置内 殿承制。戊辰,诏:“诱人子弟析家产,或潜举息钱,辄坏坟域者,令所在擒捕流 配。”庚午,诏:“读非圣之书及属辞浮靡者,皆严谴之。已镂板文集,令转运司 择官看详,可者录奏。”乙酉,以陕西民饥,遣使巡抚。
èr yuè jǐ chǒu, gǎi dìng rù nèi nèi shì shěng nèi shì míng zhí. rén chén, zhào lì qū fù xiàn kǒng zǐ miào xué shè. yǐ wèi, cì fǔ zhōu gāo nián huáng tài sù bó. jiǎ chén, juān tóng huá mín zū. yǐ sì, xìng dà xiàng guó děng sì shàng qīng gōng qí yǔ. wù shēn, qiǎn shǐ cí tài yǐ, sì xuán míng. jǐ yǒu, yǔ. guǐ chǒu, jìn huǐ jīn bǎo sù fú tú xiàng. jiǎ yín, yǐ dīng wèi wèi sān sī shǐ.
二月己丑,改定入内内侍省内侍名职。壬辰,诏立曲阜县孔子庙学舍。乙未, 赐抚州高年黄泰粟帛。甲辰,蠲同、华民租。乙巳,幸大相国等寺、上清宫祈雨。 戊申,遣使祠太乙,祀玄冥。己酉,雨。癸丑,禁毁金宝塑浮屠像。甲寅,以丁谓 为三司使。
sān yuè bǐng chén, rì dāng shí, yīn huì bú jiàn. xīn wèi, cì jīng chéng pú. jǐ mǎo, zuǒ tún wèi jiāng jūn yǔn yán zuò chēng jí bù cháo, jiàng tài zǐ zuǒ wèi lǜ.
三月丙辰,日当食,阴晦不见。辛未,赐京城酺。己卯,左屯卫将军允言坐称 疾不朝,降太子左卫率。
xià sì yuè wù zǐ, shēng zhōu huǒ, qiǎn yù shǐ fǎng mín jí kǔ, juān bèi huǒ wū shuì. jǐ chǒu, jiàn zhǒng fàng hái shān. yǐ wèi, hé běi hàn, qiǎn shǐ cí běi yuè. jǐ hài, yǐ dīng wèi wèi xiū zhāo yīng gōng shǐ. rén yín, zhào jìn zhōng wài qún chén fēi xiū xiá wú de qún yǐn fèi zhí. zhào yī guān yuàn chǔ fāng bìng yào cì hé běi bì yì biān mín. bǐng wǔ, shì fú qín cí xué jīng míng xíng xiū guó jiàn shēng. dīng wèi, zhèn shǎn xī mín jī. wǔ yuè yǐ mǎo, zhuī fēng kǒng zǐ dì zǐ qī shí èr rén. bà sháo zhōu xiàn pín pó guǒ. dīng mǎo, qiǎn shǐ shǎn xī jué yù, liú zuì yǐ xià jiǎn yī děng, sǐ zuì qíng kě mǐn zhě shàng qǐng. gēng chén, shǎn xī hàn, qiǎn shǐ dǎo tài píng gōng hòu tǔ xī yuè hé dú zhū cí. dài zhōu dì zhèn.
夏四月戊子,升州火,遣御史访民疾苦,蠲被火屋税。己丑,饯种放还山。乙 未,河北旱,遣使祠北岳。己亥,以丁谓为修昭应宫使。壬寅,诏禁中外群臣非休 暇无得群饮废职。诏医官院处方并药赐河北避疫边民。丙午,试服勤词学、经明行 修国监生。丁未,振陕西民饥。五月乙卯,追封孔子弟子七十二人。罢韶州献频婆 果。丁卯,遣使陕西决狱,流罪以下减一等,死罪情可悯者上请。庚辰,陕西旱, 遣使祷太平宫、后土、西岳、河渎诸祠。代州地震。
liù yuè yǐ yǒu, bān mù zhí zhōu xiàn guān zhāo jí hù kǒu shǎng tiáo. jiǎ wǔ, xìng zhāo yīng gōng, cì xiū gōng shǐ qì bì. xīn mǎo, bǎo zhōu zēng tún tián wù bīng sān bǎi rén. wù xū, lín fǔ yán shè qìng zú yī táng lóng zhèn wèi yuán, shù rǎo bié bù, qǐng chū bīng xí zhī. dì yuē:" jūn wú mín yě." bù xǔ. rén yín, zhào liàng liú wǔ fāng yīng gǔ, bèi zhū wáng cóng shí zhǎn lǐ, yú xī zòng zhī. bà yōng yí zhōu suì gòng yào jiàn. gēng xū, yù shì dōng fēng lù fú qín cí xué jīng míng xíng xiū gòng jǔ liáng gù děng jiǔ shí èr rén.
六月乙酉,颁幕职、州县官招集户口赏条。甲午,幸昭应宫,赐修宫使器币。 辛卯,保州增屯田务兵三百人。戊戌,麟府言社庆族依唐龙镇为援,数扰别部,请 出兵袭之。帝曰:“均吾民也。”不许。壬寅,诏量留五坊鹰鹘,备诸王从时展礼, 余悉纵之。罢邕、宜州岁贡药箭。庚戌,御试东封路服勤词学、经明行修贡举梁固 等九十二人。
qiū qī yuè jiǎ yín, zhào zhāng qí xián děng gè jǔ cái kān yù shǐ zhě yī rén. dīng sì, zhì jiū chá zài jīng xíng yù sī. xīn yǒu, fù yǐ wàn ān gōng wèi zī fú diàn. jǐ sì, xìng wéi jí gōng shì jí. xīn wèi, yǐ zhāo yīng gōng wèi yù qīng zhāo yīng gōng. yǐ hài, juān jīng dōng xú jì qī zhōu shuǐ zāi tián zū. wù yín, zhào kǒng zǐ miào pèi xiǎng lǔ shǐ zuǒ qiū míng děng shí jiǔ rén jiā fēng jué. gēng chén, juān tiān xià fēng shàn shè qián bū fù qiān èr bǎi liù shí liù wàn mín.
秋七月甲寅,诏张齐贤等各举才堪御史者一人。丁巳,置纠察在京刑狱司。辛 酉,复以万安宫为滋福殿。己巳,幸惟吉宫视疾。辛未,以昭应宫为玉清昭应宫。 乙亥,蠲京东徐、济七州水灾田租。戊寅,诏孔子庙配享鲁史左丘明等十九人加封 爵。庚辰,蠲天下封禅赦前逋负千二百六十六万缗。
bā yuè bǐng xū, jīng dōng huì mín hé yì, jū mín bì shuǐ suǒ guò jīn dù, jiè yǒu sī wù suàn. jiǎ chén, xī nán fān lóng hàn yáo lái gòng, hè dōng fēng, jiā hàn yáo níng dé dà jiàng jūn.
八月丙戌,京东惠民河溢,居民避水所过津渡,戒有司勿算。甲辰,西南蕃龙 汉尧来贡,贺东封,加汉尧宁德大将军。
jiǔ yuè wù wǔ, cì qín zhōu bèi shuǐ mín sù, rén yī hú. rén xū, hé zhèn dìng bù shǔ wèi yī. jiǎ zǐ, jùn biàn kǒu. mìng gōng bù shì láng féng qǐ wèi qì dān guó xìn shǐ. yǐ chǒu, xìng qián lóng yuán yàn shè. jiǎ xū, qiǎn shǐ cì róng lú jūn mín pì zhàng yào. yǐ hài, wú wéi jūn yán dà fēng bá mù, huài chéng mén yíng lěi mín shě, yā nì zhě qiān yú rén. zhào nèi chén xù shì, juān lái nián zū, shōu yì sǐ zhě, jiā cì mǐ yī hú. dīng chǒu, fā guān lǐn zhèn fèng zhōu shuǐ zāi.
九月戊午,赐秦州被水民粟,人一斛。壬戌,合镇、定部署为一。甲子,浚汴 口。命工部侍郎冯起为契丹国信使。乙丑,幸潜龙园宴射。甲戌,遣使赐戎、泸军 民辟瘴药。乙亥,无为军言大风拔木,坏城门、营垒、民舍,压溺者千余人。诏内 臣恤视,蠲来年租,收瘗死者,家赐米一斛。丁丑,发官廪振凤州水灾。
dōng shí yuè guǐ wèi, yōu shǎng níng shuò jūn shì. wù zǐ, zhào jiāng zhè yùn liáng bīng zú jīng dōng tíng yì liǎng yuè. jiǎ wǔ, zhào tiān xià zhì tiān qìng guān. jiǎ chén, yǎn zhōu lín yǔ hài jià, zhèn xù qí mín.
冬十月癸未,优赏宁朔军士。戊子,诏江、浙运粮兵卒经冬停役两月。甲午, 诏天下置天庆观。甲辰,兖州霖雨害稼,振恤其民。
shí yī yuè bǐng chén, zuò wén wǔ qī tiáo jiè guān lì. jiǎ zǐ, zhào zhū lù guān lì dù zhèng hài mín, zhuǎn yùn shǐ tí diǎn xíng yù guān bù jǔ chá zhě zuò zhī. guǐ yǒu, fān bù ā lí děng lái zhāo gòng, shòu ā lí huái huà sī gē. shí èr yuè xīn sì, zhào: jìn guó dà cháng gōng zhǔ sàng, bà chéng tiān jié shàng shòu jí míng nián yuán dàn cháo huì. jiāo zhōu lí zhì zhōng gòng xún xī. yǐ wèi, xìng wéi jí gōng shì jí. xīn chǒu, dīng wèi shàng fēng shàn cháo jìn xiáng ruì tú, liú chéng guī shàng tiān shū yí zhàng tú. jiǎ chén, xìng wéi jí gōng shì jí. qì dān guó mǔ xiāo shì zú, chuò shì cháo. shì suì, yú tián xī liáng fǔ xī nán fān luó yán zhōu mán lái gòng. xióng zhōu chóng shí miáo jí sǐ, qiǎn shǐ zhèn xù.
十一月丙辰,作《文武七条》戒官吏。甲子,诏诸路官吏蠹政害民,转运使、 提点刑狱官不举察者坐之。癸酉,蕃部阿黎等来朝贡,授阿黎怀化司戈。十二月辛 巳,诏:晋国大长公主丧,罢承天节上寿及明年元旦朝会。交州黎至忠贡驯犀。乙 未,幸惟吉宫视疾。辛丑,丁谓上《封禅朝觐祥瑞图》,刘承珪上《天书仪仗图》。 甲辰,幸惟吉宫视疾。契丹国母萧氏卒,辍视朝。是岁,于阗、西凉府、西南蕃罗 岩州蛮来贡。雄州虫食苗即死,遣使振恤。
sān nián chūn zhēng yuè dīng sì, cì jiàn ān jūn fù lǎo jiāng yǔ xī sù bó.
三年春正月丁巳,赐建安军父老江禹锡粟帛。
èr yuè yǐ yǒu, dīng wèi qǐng chéng tiān jié jìn tú zǎi xíng fá, cóng zhī. guǐ sì, jiāo zhōu lí zhì zhōng zú, dà xiào lǐ gōng yùn zì chēng liú hòu. yǐ hài, jìn fāng chūn shè liè, měi suì chūn xià, suǒ zài zhǎng lì shēn míng zhī. xīn chǒu, yǐ zhāng qí xián pàn hé yáng.
二月乙酉,丁谓请承天节禁屠宰刑罚,从之。癸巳,交州黎至忠卒,大校李公 蕴自称留后。已亥,禁方春射猎,每岁春夏,所在长吏申明之。辛丑,以张齐贤判 河阳。
rùn yuè xīn hài, dì yù wén dé diàn, qún chén rù gé. jiǎ yín, dōng guān zhèng hán xiǎn fú shàng xīn zào tóng hòu yí. yǐ mǎo, zhào zhuǎn yùn sī dài xù lí zhōu yí rén. dīng mǎo, xìng kāi fēng fǔ shè táng yàn shè, cì kāi fēng fǔ jiāng lì qì bì. wù chén, zhào dōng jīng jī nèi sǐ zuì yǐ xià dì jiǎn yī děng. jiāng lì dǎi shì tài zōng fān fǔ zhě bìng cì yǔ. chì xiàn fù lǎo běn fǔ yàn kào, nián jiǔ shí zhě shòu shè guān, cì sù bó zhōng shēn bā shí zhě jué yī jí. jiǎ xū, yǐ shè táng wèi jì zhào táng. dīng chǒu, zhào zǎi chén yú yí shèng diàn, yè tài zōng shèng róng yù huáng xiàng. wù yín, xìng hán guó cháng gōng zhǔ dì shì jí.
闰月辛亥,帝御文德殿,群臣入阁。甲寅,冬官正韩显符上新造铜候仪。乙卯, 诏转运司贷恤黎州夷人。丁卯,幸开封府射堂宴射,赐开封府将吏器币。戊辰,诏 东京、畿内死罪以下递减一等。将吏逮事太宗藩府者并赐予。赤县父老本府宴犒, 年九十者授摄官,赐粟帛终身;八十者爵一级。甲戌,以射堂为继照堂。丁丑,召 宰臣于宜圣殿,谒太宗圣容、玉皇像。戊寅,幸韩国长公主第视疾。
sān yuè rén chén, yǐ quán jìng hǎi jūn liú hòu lǐ gōng yùn wèi jìng hǎi jūn jié dù, fēng jiāo zhǐ jùn wáng, cì yī dài qì bì. bǐng shēn, xìng shí bǎo jí dì shì jí. xīn chǒu, zhào róng lú zhōu gěi fù yī nián, jiān shí zhě zhèn zhī.
三月壬辰,以权静海军留后李公蕴为静海军节度,封交阯郡王,赐衣带、器币。 丙申,幸石保吉第视疾。辛丑,诏戎、泸州给复一年,艰食者振之。
xià sì yuè xīn hài, zuǒ tún wèi jiāng jūn yǔn yán zuò kuáng lǜ, zé shòu tài zǐ zuǒ wèi fù lǜ. rén zǐ, shí bǎo jí zú. yǐ mǎo, shǎn xī mín yì, qiǎn shǐ jī yào cì zhī. dīng sì, zhào zhōng shū yǐ wǔ yuè yī rì jìn zhōng wài wén wǔ shēng cháo guān jí fèng shǐ suì jǔ guān míng jí. xīn yǒu, cì tài shān yǐn shì qín biàn hào zhēn sù xiān shēng, fàng hái shān. jiǎ zǐ, qì dān guó mǔ zàng, fèi cháo, jìn biān chéng lè. jiǎ xū, jiā wáng dàn bīng bù shàng shū, zhī shū mì yuàn shì wáng qīn ruò hù bù shàng shū, chén yáo sǒu gōng bù shàng shū.
夏四月辛亥,左屯卫将军允言坐狂率,责授太子左卫副率。壬子,石保吉卒。 乙卯,陕西民疫,遣使赍药赐之。丁巳,诏中书以五月一日进中外文武升朝官及奉 使岁举官名籍。辛酉,赐泰山隐士秦辨号贞素先生,放还山。甲子,契丹国母葬, 废朝,禁边城乐。甲戌,加王旦兵部尚书,知枢密院事王钦若户部尚书,陈尧叟工 部尚书。
wǔ yuè jǐ mǎo, xìng wéi jí gōng shì jí. rén wǔ, yǐ xī liáng fǔ mì nuò zú zhàng yì, cì yào. bǐng xū, wéi jí zú. xīn chǒu, jīng shī dà yǔ, píng dì shù chǐ, huài lú shè, mín yǒu yā sǐ zhě, cì bù bó.
五月己卯,幸惟吉宫视疾。壬午,以西凉府觅诺族瘴疫,赐药。丙戌,惟吉卒。 辛丑,京师大雨,平地数尺,坏庐舍,民有压死者,赐布帛。
liù yuè gēng xū, biān chén yán qì dān jī, lái shì dí, zhào xióng zhōu dí sù èr wàn dàn zhèn zhī. hé zhōng fǔ fù lǎo qiān yú rén qǐng sì hòu tǔ, bù xǔ. bǐng chén, bān tiān xià shì diàn xiān shèng miào yí bìng jì qì tú. zhào qián suì shǎn xī mín jī, yǒu yù zi zhě, guān wèi gòu shú hái qí jiā. rén xū, xìng xíng bǐng dì shì jí, cì jīn bó. yǐ chǒu, xìng yuán chēng gōng shì jí.
六月庚戌,边臣言契丹饥,来市籴,诏雄州籴粟二万石振之。河中府父老千余 人请祀后土,不许。丙辰,颁天下《释奠先圣庙仪》并《祭器图》。诏前岁陕西民 饥,有鬻子者,官为购赎还其家。壬戌,幸邢昺第视疾,赐金帛。乙丑,幸元偁宫 视疾。
qiū qī yuè bǐng shēn, wēn zhòng shū zú. jǐ hài, yǐ yòu chéng xiàng mǐn zhōng wèi gōng bù shàng shū zī zhèng diàn dà xué shì. zhì lóng tú gé xué shì, yǐ zhí xué shì dù gǎo wèi zhī. zhào nán gōng běi zhái dà jiàng jūn yǐ xià, gè qín jiǎng yì, zhū zǐ shí suì yǐ shàng bìng shòu jīng xué shū, wù lìng fèi duò. xīn chǒu, wén wǔ guān jiàng xiào děng sān shàng biǎo qǐng cí fén yīn hòu tǔ.
秋七月丙申,温仲舒卒。己亥,以右丞向敏中为工部尚书、资政殿大学士。置 龙图阁学士,以直学士杜镐为之。诏南宫北宅大将军以下,各勤讲肄,诸子十岁以 上并受经学书,勿令废惰。辛丑,文武官、将校等三上表请祠汾阴后土。
bā yuè dīng wèi shuò, zhào míng nián chūn yǒu shì yú fén yīn, zhōu fǔ zhǎng lì wù yǐ xiū gòng zhù jì fán mín. wù shēn, chén yáo sǒu wèi sì fén yīn jīng dù zhì zhì shǐ. jǐ yǒu, wáng dàn wèi sì fén yīn dà lǐ shǐ, wáng qīn ruò wéi lǐ yí shǐ. gēng xū, zhào fén yīn lù jìn yì liè, bù dé qīn zhàn mín tián, rú dōng fēng zhī zhì. xīn hài, yǐ jiāng nán hàn, zhào zhuǎn yùn shǐ jué yù. rén zi, xìng yuán chēng gōng shì jí. shēng hóng rùn zhōu lǚ huǒ, qiǎn shǐ cún fǔ, cí jìng nèi shān chuān. wù wǔ, cì zhàn chéng guó zhǔ mǎ jí qì jiǎ. gēng shēn, xìng tiān sì jiān, cì cóng guān mǎ. jiě zhōu chí yán bù zhǒng zì shēng. xīn yǒu, gěi yùn zhōu mù mǎ cǎo dì hái mín. jiǎ zǐ, bà jiāng huái hé dí, suǒ zài xì qiú dì jiǎn yī děng, dào gǔ shí zhě liàng xíng lùn jué. dīng mǎo, qún chén wǔ biǎo shàng zūn hào, bù xǔ. wù chén, zhào shēng hóng yáng lú zhōu zhǎng lì jiān ān fǔ shǐ. jiǎ xū, yǐ chéng zhōu tuán liàn shǐ zhū néng wéi zuǒ lóng wǔ jūn dà jiàng jūn. yǐ hài, hé zhōng fǔ fù lǎo qiān qī bǎi rén lái yíng, shàng láo wèn zhī, cì yǐ mín bó.
八月丁未朔,诏明年春有事于汾阴,州府长吏勿以修贡助祭烦民。戊申,陈尧 叟为祀汾阴经度制置使。己酉,王旦为祀汾阴大礼使,王钦若为礼仪使。庚戌,诏 汾阴路禁弋猎,不得侵占民田,如东封之制。辛亥,以江南旱,诏转运使决狱。壬 子,幸元偁宫视疾。升、洪、润州屡火,遣使存抚,祠境内山川。戊午,赐占城国 主马及器甲。庚申,幸天驷监,赐从官马。解州池盐不种自生。辛酉,给郓州牧马 草地还民。甲子,罢江、淮和籴,所在系囚递减一等,盗谷食者量行论决。丁卯, 群臣五表上尊号,不许。戊辰,诏升、洪、扬、庐州长吏兼安抚使。甲戌,以澄州 团练使朱能为左龙武军大将军。乙亥,河中府父老千七百人来迎,上劳问之,赐以 缗帛。
jiǔ yuè guǐ wèi, cì qián sān shí wàn gěi gù lú duō xùn zi zàng qí fù mǔ. dīng hài, zuò zōng shì zuò yòu míng cì zhū wáng. huá zhōu yán fù lǎo èr qiān yú rén qǐng xìng xī yuè. guǐ sì, zhàng shā rù nèi gāo pǐn jiāng shǒu ēn yú zhèng zhōu, zhī zhōu yú xiàn qīng zuò lùn jiù xuē yī rèn. yǐ wèi, xìng chóng zhēn zī shèng yuàn shì wú guó cháng gōng zhǔ jí. jiǎ chén, nèi chū suí fǔ shí liù tiáo, bān jiāng huái nán ān fǔ shǐ.
九月癸未,赐钱三十万给故卢多逊子葬其父母。丁亥,作《宗室座右铭》赐诸 王。华州言父老二千余人请幸西岳。癸巳,杖杀入内高品江守恩于郑州,知州俞献 卿坐论救削一任。乙未,幸崇真资圣院视吴国长公主疾。甲辰,内出《绥抚十六条》, 颁江、淮南安抚使。
dōng shí yuè xīn hài, qì dān shǐ yē lǜ níng gào zhēng gāo lí. hé zhōng mín huò líng bǎo zhēn wén. gēng shēn, dīng wèi děng shàng dà zhōng xiáng fú fēng shàn jì.
冬十月辛亥,契丹使耶律宁告征高丽。河中民获《灵宝真文》。庚申,丁谓等 上《大中祥符封禅记》。
shí yī yuè gēng yín, qiǎn nèi chén fèng ān xuān zǔ tài zǔ shèng róng yú èr líng. yǐ wèi, gān zhōu huí hú lái gòng. jǐ hài, xìng tài yī gōng. shǎn zhōu huáng hé qīng. shí èr yuè, shǎn zhōu huáng hé zài qīng. gēng xū, jí xián xiào lǐ yàn shū xiàn hé qīng sòng. guǐ chǒu, zhào tiān xià pín mín jí yú cǎi zhě guò jīn dù wù suàn. yǐ mǎo, gào tài miào. zhào zì jīn yè miào rù dōng piān mén. yǐ zī zhèng diàn dà xué shì xiàng mǐn zhōng quán dōng jīng liú shǒu. dīng sì, hàn lín xué shì lǐ zōng è děng shàng zhū dào tú jīng. xīn yǒu, yè yù qīng zhāo yīng gōng. bǐng yín, zhào shā mén dǎo liú rén tè gěi kǒu liáng. jǐ sì, zuò fèng tiān bì mín shù shì zǎi xiàng. jìn hù cóng rén fán dào lù cǎo mù. xīn wèi, yǐ tài zōng yù shū cì jiāo zhōu lǐ gōng yùn. shì suì, qiū cí zhàn chéng jiāo zhōu lái gòng. shǎn xī jī. jiāng huái nán hàn.
十一月庚寅,遣内臣奉安宣祖、太祖圣容于二陵。乙未,甘州回鹘来贡。己亥, 幸太一宫。陕州黄河清。十二月,陕州黄河再清。庚戌,集贤校理晏殊献《河清颂》。 癸丑,诏天下贫民及渔采者过津渡勿算。乙卯,告太庙。诏自今谒庙入东偏门。以 资政殿大学士向敏中权东京留守。丁巳,翰林学士李宗谔等上《诸道图经》。辛酉, 谒玉清昭应宫。丙寅,诏沙门岛流人特给口粮。己巳,作《奉天庇民述》示宰相。 禁扈从人燔道路草木。辛未,以太宗御书赐交州李公蕴。是岁,龟兹、占城、交州 来贡。陕西饥。江、淮南旱。