xíng fǎ yī
◎刑法一
fū tiān yǒu wǔ qì yǐ yù wàn wù, mù dé yǐ shēng, jīn dé yǐ shā, yì shén lì yǐ, ér shǐ zhōng zhī xù, xiāng chéng zhī dào yě. xiān wáng yǒu xíng fá yǐ jiū qí mín, zé bì wēn cí huì hé yǐ xíng zhī. gài cái zhī yǐ yì, tuī zhī yǐ rén, zé zhèn chóu shā lù zhī wēi, fēi qiú mín zhī sǐ, suǒ yǐ qiú qí shēng yě. shū yuē:" shì zhì bǎi xìng yú xíng zhī zhōng, yǐ jiào zhī dé." yán xíng yǐ bì jiào, shǐ zhī wèi wēi yuǎn zuì, dǎo yǐ zhī shàn ěr. táng yú zhī zhì, gù bù néng fèi xíng yě. wéi lǐ yǐ fáng zhī, yǒu fú jí, zé xíng yǐ fǔ zhī ér yǐ. wáng dào líng chí, lǐ zhì huī fèi, shǐ zhuān rèn fǎ yǐ wǎng qí mín. yú shì zuò wèi xíng shū, yù mín wú fàn, ér luàn yù zī fēng, yóu qí běn mò wú xù, bù zú xiāng chéng gù yě.
夫天有五氣以育萬物,木德以生,金德以殺,亦甚盭矣,而始終之序,相成之道也。先王有刑罰以糾其民,則必溫慈惠和以行之。蓋裁之以義,推之以仁,則震仇殺戮之威,非求民之死,所以求其生也。《書》曰:"士制百姓於刑之中,以教祗德。"言刑以弼教,使之畏威遠罪,導以之善爾。唐、虞之治,固不能廢刑也。惟禮以防之,有弗及,則刑以輔之而已。王道陵遲,禮制隳廢,始專任法以罔其民。於是作為刑書,欲民無犯,而亂獄滋豐,由其本末無序,不足相成故也。
sòng xìng, chéng wǔ jì zhī luàn, tài zǔ tài zōng pō yòng zhòng diǎn, yǐ shéng jiān tè, suì shí gōng zì zhé yù lǜ qiú, wù dǐ míng shèn, ér yǐ zhōng hòu wèi běn. hǎi tóng xī píng, wén jiào jìn shèng. shì chū shì guān, jiē xí lǜ lìng. qí jūn yī yǐ kuān rén wèi zhì, gù lì fǎ zhī zhì yán, ér yòng fǎ zhī qíng shù. yù yǒu xiǎo yí, fù zòu zhé dé jiǎn yòu. guān fū chóng xī lěi qià zhī jì, tiān xià zhī mín xián lè qí shēng, zhòng yú fàn fǎ, ér zhì zhì zhī shèng wū hū sān dài zhī yì. yuán fēng yǐ lái, xíng shū yì fán, yǐ ér xiān xié bìng jìn, xíng zhèng wěn yǐ. guó jì nán qiān, wēi bǐng xià dǎi, zhōu jùn zhī lì yì pō zhuān xíng, ér xíng zhī kuān měng xì hū qí rén. rán lěi shì yóu zhī yǐ ài mín wèi xīn, suī qí shī cí ruò, ér zǔ zōng zhī yí yì gài wèi mǐn yān. jīn zhí qí shí, zuò xíng fǎ zhì.
宋興,承五季之亂,太祖、太宗頗用重典,以繩奸慝,歲時躬自折獄慮囚,務底明慎,而以忠厚為本。海同悉平,文教浸盛。士初試官,皆習律令。其君一以寬仁為治,故立法之制嚴,而用法之情恕。獄有小疑,覆奏輒得減宥。觀夫重熙累洽之際,天下之民咸樂其生,重於犯法,而致治之盛於乎三代之懿。元豐以來,刑書益繁,已而憸邪並進,刑政紊矣。國既南遷,威柄下逮,州郡之吏亦頗專行,而刑之寬猛系乎其人。然累世猶知以愛民為心,雖其失慈弱,而祖宗之遺意蓋未泯焉。今摭其實,作《刑法志》。
sòng fǎ zhì yīn táng lǜ lìng gé shì, ér suí shí sǔn yì, zé yǒu biān chì, yī sī yí lù yī zhōu yī xiàn yòu bié yǒu chì. jiàn lóng chū, zhào pàn dà lǐ sì dòu yí děng shàng biān chì sì juǎn, fán yī bǎi yǒu liù tiáo, zhào yǔ xīn dìng xíng tǒng sān shí juǎn bìng bān tiān xià, cān zhuó qīng zhòng wèi xiáng, shì chēng píng yǔn. tài píng xìng guó zhōng, zēng chì zhì shí wǔ juǎn, chún huà zhōng bèi zhī. xián píng zhōng zēng zhì wàn bā qiān wǔ bǎi wǔ shí yǒu wǔ tiáo, zhào gěi shì zhōng chái chéng wù děng shān qí fán luàn, dìng kě wèi chì zhě èr bǎi bā shí yǒu liù tiáo, zhǔn lǜ fēn shí èr mén, zǒng shí yī juàn. yòu wèi yí zhì lìng yī juàn. dāng shí biàn qí jiǎn yì. dà zhōng xiáng fú jiān, yòu zēng sān shí juǎn, qiān sān bǎi qī shí sì tiáo. yòu yǒu nóng tián chì wǔ juǎn, yǔ chì jiān xíng.
宋法制因唐律令、格式,而隨時損益,則有《編敕》,一司、一路、一州、一縣又別有《敕》。建隆初,詔判大理寺竇儀等上《編敕》四卷,凡一百有六條,詔與新定《刑統》三十卷並頒天下,參酌輕重為詳,世稱平允。太平興國中,增《敕》至十五卷,淳化中倍之。咸平中增至萬八千五百五十有五條,詔給事中柴成務等芟其繁亂,定可為《敕》者二百八十有六條,准律分十二門,總十一卷。又為《儀制令》一卷。當時便其簡易。大中祥符間,又增三十卷,千三百七十四條。又有《農田敕》五卷,與《敕》兼行。
rén zōng cháng wèn fǔ chén yuē:" huò wèi xiān cháo zhào lìng bù kě qīng gǎi, xìn rán hū?" wáng céng yuē:" cǐ xiān rén huò shàng zhī yán yě. xián píng zhī suǒ shān, tài zōng zhào lìng shí cún yī èr, qù qí fán mì yǐ biàn yú mín, hé wèi bù kě?" yú shì zhào zhōng wài yán chì dé shī, mìng guān xiū dìng, qǔ xián píng yí zhì lìng jí zhì dù yuē shù zhī zài chì zhě wǔ bǎi yú tiáo, xī fù lìng hòu, hào yuē fù lìng chì. tiān shèng qī nián biān chì chéng, hé nóng tián chì wèi yī shū, shì xiáng fú chì sǔn bǎi yǒu yú tiáo. qí lì yú fǎ zhě, dà pì zhī shǔ shí yǒu qī, liú zhī shǔ sān shí yǒu sì, tú zhī shǔ bǎi yǒu liù, zhàng zhī shǔ èr bǎi wǔ shí yǒu bā, chī zhī shǔ qī shí yǒu liù. yòu pèi lì zhī shǔ liù shí yǒu sān, dà pì ér xià zòu tīng zhǐ zhě qī shí yǒu yī. fán cǐ, jiē zài lǜ lìng wài zhě yě. jì bān xíng, yīn xià zhào yuē:" chì lìng zhě, zhì shì zhī jīng, ér shù dòng yáo zé zhòng tīng zī huò, hé yǐ xùn dí tiān xià zāi? zì jīn yǒu sī wú dé zhé qǐng shān gǎi. yǒu wèi biàn zhě, zhōng shū shū mì yuàn yǐ wén." rán zhì qìng lì, yòu fù shān dìng, zēng wǔ bǎi tiáo, bié wèi zǒng lì yī juàn. hòu yòu xiū yī sī chì èr qiān sān bǎi shí yǒu qī tiáo, yí lù chì qiān bā bǎi èr shí yǒu qī tiáo, yī zhōu yī xiàn chì qiān sì bǎi wǔ shí yǒu yī tiáo. qí lì yú fǎ zhě, dà pì zhī shǔ zǒng sān shí yǒu yī, liú zhī shǔ zǒng èr shí yǒu yī, tú zhī shǔ zǒng bǎi yǒu wǔ, zhàng zhī shǔ zǒng bǎi liù shí yǒu bā, chī zhī shǔ zǒng shí yǒu èr. yòu pèi lì zhī shǔ zǒng bā shí yǒu yī, dà pì ér xià zòu tīng zhǐ zhě zǒng liù shí yǒu sì. fán cǐ, yòu zài biān chì zhī wài zhě yě.
仁宗嘗問輔臣曰:"或謂先朝詔令不可輕改,信然乎?"王曾曰:"此憸人惑上之言也。咸平之所刪,太宗詔令十存一二,去其繁密以便於民,何為不可?"於是詔中外言《敕》得失,命官修定,取《咸平儀制令》及制度約束之在《敕》者五百餘條,悉附《令》後,號曰《附令敕》。天聖七年《編敕》成,合《農田敕》為一書,視《祥符敕》損百有餘條。其麗於法者,大辟之屬十有七,流之屬三十有四,徒之屬百有六,杖之屬二百五十有八,笞之屬七十有六。又配隸之屬六十有三,大辟而下奏聽旨者七十有一。凡此,皆在律令外者也。既頒行,因下詔曰:"敕令者,治世之經,而數動搖則眾聽滋惑,何以訓迪天下哉?自今有司毋得輒請刪改。有未便者,中書、樞密院以聞。"然至慶曆,又復刪定,增五百條,別為《總例》一卷。後又修《一司敕》二千三百十有七條,《一路敕》千八百二十有七條,《一州》、《一縣敕》千四百五十有一條。其麗於法者,大辟之屬總三十有一,流之屬總二十有一,徒之屬總百有五,杖之屬總百六十有八,笞之屬總十有二。又配隸之屬總八十有一,大辟而下奏聽旨者總六十有四。凡此,又在《編敕》之外者也。
jiā yòu chū, yīn shū mì shǐ hán qí yán, nèi wài lì bīng fèng lù wú zhe lìng, nǎi mìng lèi cì wèi lù lìng. sān sī yǐ yì liào míng shù, zhe wèi yì lìng. qí yòu yán:" zì qìng lì sì nián, jù jiā yòu èr nián, chì zēng zhì sì qiān yú tiáo, qián hòu dǐ wǔ. qǐng zhào zhōng wài, shǐ yán chì dé shī, rú tiān shèng gù shì." qī nián, shū chéng. zǒng qiān bā bǎi sān shí sì tiáo, shì qìng lì chì, dà pì zēng liù shí, liú zēng wǔ shí, tú zēng liù shí yǒu yī, zhàng zēng qī shí yǒu sān, chī zēng sān shí yǒu bā. yòu pèi lì zēng sān shí, dà pì ér xià zòu tīng zhǐ zhě zēng sì shí yǒu liù. yòu bié wèi xù fù lìng chì sān juǎn.
嘉祐初,因樞密使韓琦言,內外吏兵奉祿無著令,乃命類次為《祿令》。三司以驛料名數,著為《驛令》。琦又言:"自慶曆四年,距嘉祐二年,敕增至四千餘條,前後牴牾。請詔中外,使言《敕》得失,如天聖故事。"七年,書成。總千八百三十四條,視《慶曆敕》,大辟增六十,流增五十,徒增六十有一,杖增七十有三,笞增三十有八。又配隸增三十,大辟而下奏聽旨者增四十有六。又別為《續附令敕》三卷。
shén zōng yǐ lǜ bù zú yǐ zhōu shì qíng, fán lǜ suǒ bù zài zhě yī duàn yǐ chì, nǎi gèng qí mù yuē chì lìng gé shì, ér lǜ héng cún hū chì wài. xī níng chū, zhì jú xiū chì, zhào zhōng wài yán fǎ bù biàn zhě jí yì gēng dìng, zé qí kě héng cǎi zhě shǎng zhī. yuán fēng zhōng, shǐ chéng shū èr shí yǒu liù juǎn, fù xià èr fǔ cān dìng, rán hòu bān xíng. dì liú yì fǎ lìng, měi yǒu sī jìn nǐ, duō suǒ shì zhèng. cháng wèi:" fǎ chū yú dào, rén néng tǐ dào, zé lì fǎ zú yǐ jǐn shì." yòu yuē:" jìn yú yǐ rán zhī wèi chì, jìn yú wèi rán zhī wèi lìng, shè yú cǐ yǐ dài bǐ zhī wèi gé, shǐ bǐ xiào zhī zhī wèi shì. xiū shū zhě yào dāng shí cǐ." yú shì fán rù chī zhàng tú liú sǐ, zì míng lì yǐ xià zhì duàn yù, shí yǒu èr mén, lì xíng míng qīng zhòng zhě, jiē wèi chì. zì pǐn guān yǐ xià zhì duàn yù sān shí wǔ mén, yuē shù jìn zhǐ zhě, jiē wèi lìng. mìng guān zhī děng shí yǒu qī, lì shù rén zhī shǎng děng qī shí yǒu qī, yòu yǒu bèi quán fēn lí zhī jí fán wǔ děng, yǒu děng jí gāo xià zhě jiē wèi gé. biǎo zòu zhàng jí guān dié fú xí zhī lèi fán wǔ juǎn, yǒu tǐ zhì mó kǎi zhě jiē wèi shì.
神宗以律不足以周事情,凡律所不載者一斷以敕,乃更其目曰敕、令、格、式,而律恆存乎敕外。熙寧初,置局修敕,詔中外言法不便者集議更定,擇其可恆采者賞之。元豐中,始成書二十有六卷,復下二府參訂,然後頒行。帝留意法令,每有司進擬,多所是正。嘗謂:"法出於道,人能體道,則立法足以盡事。"又曰:"禁於已然之謂敕,禁於未然之謂令,設於此以待彼之謂格,使彼效之之謂式。修書者要當識此。"於是凡入笞、杖、徒、流、死,自名例以下至斷獄,十有二門,麗刑名輕重者,皆為敕。自品官以下至斷獄三十五門,約束禁止者,皆為令。命官之等十有七,吏、庶人之賞等七十有七,又有倍、全、分、厘之級凡五等,有等級高下者皆為格。表奏、帳籍、關牒、符檄之類凡五卷,有體制模楷者皆為式。
yuán yòu chū, zhōng chéng liú zhì yán:" yuán fēng biān xiū chì lìng, jiù zài chì zhě duō yí zhī lìng, gài wéi chì fǎ zhòng, wéi lìng zuì qīng, cǐ zú yǐ jiàn shén zōng rén hòu zhī dé. ér yǒu sī bù néng tuī guǎng, zēng duō tiáo mù, lí xī jiù zhì, yīn yī yán yī shì, zhé lì yī fǎ, yì kē wén huì, bù zú yǐ gāi shì wù zhī qíng. xíng zhī jǐ shí, gài yǐ lǚ biàn. yí qǔ qìng lì jiā yòu yǐ lái xīn jiù chì cān zhào, qù qǔ shān zhèng, yǐ chéng yī dài zhī diǎn." yòu jiàn yì sūn jué yì yán fán xì nán yǐ jiǎn yòng. nǎi zhào zhì děng kān dìng. zhé zōng qīn zhèng, bù zhuān yòng yuán yòu jìn lì, shāo fù xī níng yuán fēng zhī zhì. zì shì yòng fǎ yǐ hòu chōng qián, gǎi gèng fēn rán, ér xíng zhì wěn yǐ.
元祐初,中丞劉摯言:"元豐編修敕令,舊載敕者多移之令,蓋違敕法重,違令罪輕,此足以見神宗仁厚之德。而有司不能推廣,增多條目,離析舊制,因一言一事,輒立一法,意苛文晦,不足以該事物之情。行之幾時,蓋已屢變。宜取慶曆、嘉祐以來新舊敕參照,去取刪正,以成一代之典。"右諫議孫覺亦言煩細難以檢用。乃詔摯等刊定。哲宗親政,不專用元祐近例,稍復熙寧、元豐之制。自是用法以後沖前,改更紛然,而刑制紊矣。
chóng níng yuán nián, chén liáo yán:" yǒu sī suǒ shǒu zhě fǎ, fǎ suǒ bù zài, rán hòu yòng lì. jīn yǐn lì pò fǎ, fēi lǐ yě." nǎi lìng gè cáo qǔ qián hòu suǒ yòng lì, yǐ lèi biān xiū, yǔ fǎ fáng zhě qù zhī. xún xià zhào zhuī fù yuán fēng fǎ zhì, fán yuán yòu tiáo lì xī huǐ zhī.
崇寧元年,臣僚言:"有司所守者法,法所不載,然後用例。今引例破法,非理也。"乃令各曹取前後所用例,以類編修,與法妨者去之。尋下詔追復元豐法制,凡元祐條例悉毀之。
huī zōng měi jiàng yù bǐ shǒu zhào, biàn luàn jiù zhāng. jìng kāng chū, qún chén yán:" zǔ zōng yǒu yí dìng zhī fǎ, yīn shì gǎi zhě, zé suí tiáo tiē shuō, yǒu sī yì yú fèng xíng. cài jīng dāng guó, yù kuài jǐ sī, qǐng jiàng yù bǐ, chū yú fǎ lìng zhī wài, qián hòu dǐ wǔ, yí lìng jù lù fù biān xiū chì lìng suǒ, cān yòng guó chū yǐ lái tiáo fǎ, shān xiū chéng shū." zhào cóng qí qǐng, shū bù guǒ chéng.
徽宗每降御筆手詔,變亂舊章。靖康初,群臣言:"祖宗有一定之法,因事改者,則隨條貼說,有司易於奉行。蔡京當國,欲快己私,請降御筆,出於法令之外,前後牴牾,宜令具錄付編修敕令所,參用國初以來條法,刪修成書。"詔從其請,書不果成。
gāo zōng bō qiān, duàn lì sàn yì, jiàn yán yǐ qián, fán suǒ shī xíng, lèi chū rén lì shěng jì. sān nián sì yuè, shǐ mìng qǔ jiā yòu tiáo fǎ yǔ zhèng hé chì lìng duì xiū ér yòng zhī. jiā yòu fǎ yǔ jiàn xíng bù tóng zhě, zì guān zhì yì fǎ wài, shǎng gé cóng zhòng, tiáo yuē cóng qīng. shào xìng yuán nián, shū chéng, hào shào xìng chì lìng gé shì, ér lì xū shěng jì zhě yì fù yǐn yòng. jiān chá yù shǐ liú yī zhǐ yán:" fǎ lìng jù zài, lì yóu dé yǐ wèi jiān, jīn yī qiē yòng qí suǒ shěng jì, qī bì hé suǒ bù zhì?" shí yī yuè, nǎi zhào zuǒ yòu sī chì lìng suǒ kān dìng shěng jì zhī wén bān zhī. shí zài jīng tōng yòng chì nèi, yǒu yǐ cháng chōng gǎi bù gāi yǐn yòng zhī wén, yīn dà lǐ zhèng zhāng bǐng yán, yì zhào shān xuē. shí nián, yòu pú shè qín guì shàng zhī. rán zì guì zhuān zhèng, lǜ yòng dōu táng pī zhuàng zhǐ huī xíng shì, zá rù lì bù xù jiàng tiáo cè zhī zhōng, xiū shū zhě yǒu suǒ wèi jì, bù gǎn shān xuē, zhì yǔ chéng fǎ bìng lì. lì bù shàng shū zhōu lín zhī yán:" fēi tiān zǐ bù yì lǐ, bù zhì dù, bù kǎo wén." nǎi zhào xuē qù zhī.
高宗播遷,斷例散逸,建炎以前,凡所施行,類出人吏省記。三年四月,始命取嘉祐條法與政和敕令對修而用之。嘉祐法與見行不同者,自官制、役法外,賞格從重,條約從輕。紹興元年,書成,號《紹興敕令格式》,而吏胥省記者亦復引用。監察御史劉一止言:"法令具在,吏猶得以為奸,今一切用其所省記,欺蔽何所不至?"十一月,乃詔左右司、敕令所刊定省記之文頒之。時在京通用敕內,有已嘗沖改不該引用之文,因大理正張柄言,亦詔刪削。十年,右僕射秦檜上之。然自檜專政,率用都堂批狀、指揮行事,雜入吏部續降條冊之中,修書者有所畏忌,不敢刪削,至與成法並立。吏部尚書周麟之言:"非天子不議禮,不制度,不考文。"乃詔削去之。
zhì qián dào shí, chén liáo yán:" shào xìng yǐ lái, xù jiàng zhǐ huī wú lǜ shù qiān, dǐ wǔ nán yǐ kǎo jù." zhào dà lǐ sì guān xiáng nán, dìng qí kě fǒu, lèi shēn xíng bù, yǐ suǒ lì shì mù fēn sòng liù bù zhǎng èr cān xiáng. liù nián, xíng bù shì láng wāng dà yóu děng shàng qí shū, hào qián dào chì lìng gé shì, bā nián, bān zhī. dāng shì shí, fǎ lìng suī jù, rán lì yī qiè yǐ lì cóng shì, fǎ dāng rán ér wú lì, zé shì jiē ní ér bù xíng, shèn zhì yǐn lì yǐ huài fǎ, huì lù jì xíng, nǎi wèi jù lì.
至乾道時,臣僚言:"紹興以來,續降指揮無慮數千,牴牾難以考據。"詔大理寺官詳難,定其可否,類申刑部,以所隸事目分送六部長貳參詳。六年,刑部侍郎汪大猷等上其書,號《乾道敕令格式》,八年,頒之。當是時,法令雖具,然吏一切以例從事,法當然而無例,則事皆泥而不行,甚至隱例以壞法,賄賂既行,乃為具例。
chún xī chū, zhào chú xíng bù xǔ yòng qián dào xíng míng duàn lì, sī xūn xǔ yòng huò dào tuī shǎng lì, bìng qián dào jīng zhì tiáo lì shì zhǐ huī, qí yú bìng bù dé yǐn lì. jì ér chén liáo yán:" qián dào xīn shū, shàng duō dǐ wǔ." zhào hù bù shàng shū cài guāng xiáng dìng zhī, fán shān gǎi jiǔ bǎi yú tiáo, hào chún xī chì lìng gé shì. dì fù yǐ qí shū sǎn màn, yòng fǎ zhī jì, guān bù xiá piān yuè, lì yīn dé yǐ róng jiān, lìng chì lìng suǒ fēn mén biān lèi wèi yī shū, míng yuē chún xī tiáo fǎ shì lèi, qián cǐ fǎ lìng zhī suǒ wèi yǒu yě. sì nián qī yuè, bān zhī. chún xī mò, yì zhě yóu yǐ xīn shū shàng duō yí què, yǒu sī yǐn yòng, jiān yǒu biàn yú rén qíng zhě. fù lìng xíng bù xiáng dìng, qì guāng zōng zhī shì wèi chéng. qìng yuán sì nián, yòu chéng xiàng jīng tāng shǐ shàng qí shū, wèi bǎi èr shí juǎn, hào qìng yuán chì lìng gé shì.
淳熙初,詔除刑部許用乾道刑名斷例,司勛許用獲盜推賞例,並乾道經置條例事指揮,其餘並不得引例。既而臣僚言:"乾道新書,尚多牴牾。"詔戶部尚書蔡洸詳定之,凡刪改九百餘條,號《淳熙敕令格式》。帝復以其書散漫,用法之際,官不暇偏閱,吏因得以容奸,令敕令所分門編類為一書,名曰《淳熙條法事類》,前此法令之所未有也。四年七月,頒之。淳熙末,議者猶以新書尚多遺闕,有司引用,間有便於人情者。復令刑部詳定,迄光宗之世未成。慶元四年,右丞相京鏜始上其書,為百二十卷,號《慶元敕令格式》。
lǐ zōng bǎo qìng chū, chì lìng suǒ yán:" zì qìng yuán xīn shū zhī xíng, jīn èr shí jiǔ nián, qián zhǐ huī dài fēi yī shì, huò jiù fǎ gāi kuò wèi jǐn, wén yì wèi míng, xū yòng xù jiàng cān zhuó zhě huò jiù fǎ yuán wú, ér hòu yīn shì lì wèi chéng fǎ zhě huò yǐ yǒu jiù fǎ, ér xù jiàng bù bì yǐn yòng zhě huò yī shí quán yí, ér bù kě wèi cháng fǎ zhě. tiáo mù zī fán, wú suǒ zūn shǒu, qǐ kǎo dìng zhī." chún yòu èr nián sì yuè, chì lìng suǒ shàng qí shū, míng chún yòu chì lìng gé shì. shí yī nián, yòu qǔ qìng yuán fǎ yǔ chún yòu xīn shū shān rùn. qí jiān xiū gǎi zhě bǎi sì shí tiáo, chuàng rù zhě sì bǎi tiáo, zēng rù zhě wǔ shí tiáo, shān qù zhě shí qī tiáo, wèi sì bǎi sān shí juǎn. dù zōng yǐ hòu, zūn ér xíng zhī, wú suǒ gēng dìng yǐ. qí yú yī sī yí lù yī zhōu yī xiàn chì, qián hòu shí yǒu zēng sǔn, bù kě shèng jì yún.
理宗寶慶初,敕令所言:"自慶元新書之行,今二十九年,前指揮殆非一事,或舊法該括未盡,文意未明,須用續降參酌者;或舊法元無,而後因事立為成法者;或已有舊法,而續降不必引用者;或一時權宜,而不可為常法者。條目滋繁,無所遵守,乞考定之。"淳祐二年四月,敕令所上其書,名《淳祐敕令格式》。十一年,又取慶元法與淳祐新書刪潤。其間修改者百四十條,創入者四百條,增入者五十條,刪去者十七條,為四百三十卷。度宗以後,遵而行之,無所更定矣。其餘一司、一路、一州、一縣《敕》,前後時有增損,不可勝紀雲。
wǔ jì shuāi luàn, jìn wǎng fán mì. sòng xìng, xuē chú kē jùn, lèi cháo yǒu suǒ gēng dìng. fǎ lì jìn yòng rú chén, wù cún rén shù, fán yòng fǎ bù bèi ér yí yú shí zhě zhe zhī. tài zǔ shòu chán, shǐ dìng zhé zhàng zhī zhì. fán liú xíng sì: jiā yì liú, jí zhàng èr shí, pèi yì sān nián liú sān qiān lǐ, jí zhàng èr shí, èr qiān wǔ bǎi lǐ, jí zhàng shí bā, èr qiān lǐ, jí zhàng shí qī, bìng pèi yì yī nián. fán tú xíng wǔ: tú sān nián, jí zhàng èr shí tú èr nián bàn, jí zhàng shí bā èr nián, jí zhàng shí qī yī nián bàn, jí zhàng shí wǔ yī nián, jí zhàng shí sān. fán zhàng xíng wǔ: zhàng yī bǎi, tún zhàng èr shí jiǔ shí, tún zhàng shí bā bā shí, tún zhàng shí qī qī shí, tún zhàng shí wǔ liù shí, tún zhàng shí sān. fán chī xíng wǔ: chī wǔ shí, tún zhàng shí xià sì shí sān shí, tún zhàng bā xià èr shí shí, tún zhàng qī xià. cháng xíng guān zhàng rú zhōu xiǎn dé wǔ nián zhì, zhǎng sān chǐ wǔ cùn, dà tóu kuò bù guò èr cùn, hòu jí xiǎo tóu jìng bù dé guò jiǔ fēn. tú liú chī tōng yòng cháng xíng zhàng, tú zuì jué ér bù yì.
五季衰亂,禁罔煩密。宋興,削除苛峻,累朝有所更定。法吏浸用儒臣,務存仁恕,凡用法不悖而宜於時者著之。太祖受禪,始定折杖之制。凡流刑四:加役流,脊杖二十,配役三年;流三千里,脊杖二十,二千五百里,脊杖十八,二千里,脊杖十七,並配役一年。凡徒刑五:徒三年,脊杖二十;徒二年半,脊杖十八;二年,脊杖十七;一年半,脊杖十五;一年,脊杖十三。凡杖刑五:杖一百,臀杖二十;九十,臀杖十八;八十,臀杖十七;七十,臀杖十五;六十,臀杖十三。凡笞刑五:笞五十,臀杖十下;四十、三十,臀杖八下;二十、十,臀杖七下。常行官杖如周顯德五年制,長三尺五寸,大頭闊不過二寸,厚及小頭徑不得過九分。徒、流、笞通用常行杖,徒罪決而不役。
xiān shì, fān zhèn bá hù, zhuān shā wèi wēi, cháo tíng gū xī, lǜ zhì bù wèn, xíng bù àn fù zhī zhí fèi yǐ. jiàn lóng sān nián, lìng zhū zhōu zòu dà pì àn, xū xíng bù xiáng fù. xún rú jiù zhì: dà lǐ sì xiáng duàn, ér hòu fù yú xíng bù. fán zhū zhōu yù, zé lù shì cān jūn yǔ sī fǎ yuàn cān duàn zhī. zì shì, nèi wài zhé yù bì zuì, jiē yǒu guān yǐ xiāng fù chá. yòu jù xíng bù dà lǐ sì yòng fǎ zhī shī, bié zhì shěn xíng yuàn yàn zhī. lì yī zuò shēn, huò zhōng shēn bù jìn, yóu shì jiē wù chí píng.
先是,藩鎮跋扈,專殺為威,朝廷姑息,率置不問,刑部按覆之職廢矣。建隆三年,令諸州奏大辟案,須刑部詳覆。尋如舊制:大理寺詳斷,而後覆於刑部。凡諸州獄,則錄事參軍與司法掾參斷之。自是,內外折獄蔽罪,皆有官以相覆察。又懼刑部、大理寺用法之失,別置審刑院讞之。吏一坐深,或終身不進,由是皆務持平。
táng jiàn zhōng lìng: qiè dào zāng mǎn sān pǐ zhě sǐ. wǔ zōng shí, qiè dào zāng mǎn qiān qián zhě sǐ. xuān zōng lì, nǎi bà zhī. hàn gān yòu yǐ lái, yòng fǎ yì jùn, mín dào yī qián dǐ jí fǎ. zhōu chū, shēn chéng qí shī, fù zūn jiàn zhōng zhī zhì. dì yóu yǐ qí tài zhòng, cháng zēng wèi qián sān qiān, mò yǐ bā shí wèi xiàn. jì ér zhào yuē:" jìn mín wèi fēi, nǎi shè fǎ lìng, lín xià yǐ jiǎn, bì wù āi jīn. qiè dào zhī shēng, běn fēi jù dù. jìn cháo lì zhì, zhòng yú lǜ wén, fēi ài rén zhī zhǐ yě. zì jīn qiè dào zāng mǎn wǔ guàn zú mò zhě sǐ." jiù fǎ, qiáng dào chí zhàng, suī bù shāng rén, jiē qì shì. yòu zhào dàn bù shāng rén zhě, zhǐ jì zāng lùn. lìng zhū zhōu huò dào, fēi zhuàng yàn míng bái, wèi dé lüè zhì. qí dāng xùn zhě, xiān jù bái zhǎng lì, dé pàn, nǎi xùn zhī. fán yǒu sī shàn lüè qiú zhě, lùn wèi sī zuì. shí tiān xià fǔ dìng, xíng diǎn chí fèi, lì bù míng xí lǜ lìng, mù shǒu yòu duō wǔ rén, shuài yì yòng fǎ. jīn zhōu fáng yù shǐ chóu chāo děng zuò gù rù sǐ zuì, chú míng liú hǎi dǎo, zì shì rén zhī fèng fǎ yǐ.
唐建中令:竊盜贓滿三匹者死。武宗時,竊盜贓滿千錢者死。宣宗立,乃罷之。漢乾祐以來,用法益峻,民盜一錢抵極法。周初,深懲其失,復遵建中之制。帝猶以其太重,嘗增為錢三千,陌以八十為限。既而詔曰:"禁民為非,乃設法令,臨下以簡,必務哀矜。竊盜之生,本非巨蠹。近朝立制,重於律文,非愛人之旨也。自今竊盜贓滿五貫足陌者死。"舊法,強盜持杖,雖不傷人,皆棄市。又詔但不傷人者,止計贓論。令諸州獲盜,非狀驗明白,未得掠治。其當訊者,先具白長吏,得判,乃訊之。凡有司擅掠囚者,論為私罪。時天下甫定,刑典弛廢,吏不明習律令,牧守又多武人,率意用法。金州防禦使仇超等坐故入死罪,除名流海島,自是人知奉法矣。
kāi bǎo èr nián wǔ yuè, dì yǐ shǔ qì fāng shèng, shēn niàn léi xì zhī kǔ, nǎi xià shǒu zhào:" liǎng jīng zhū zhōu, lìng zhǎng lì dū yù yuàn, wǔ rì yī jiǎn shì, sǎ sǎo yù hù, xǐ dí chǒu xiè. pín bù néng zì cún zhě gěi yǐn shí, bìng zhě gěi yī yào, qīng xì jí shí jué qiǎn, wú yān zhì." zì shì, měi zhòng xià shēn chì guān lì, suì yǐ wèi cháng. dì měi qīn lù qiú tú, zhuān shì qīn xù. fán yù shǐ dà lǐ guān shǔ, yóu yán xuǎn zé. cháng wèi shì yù shǐ zhī zá féng bǐng yuē:" zhèn měi dú hàn shū, jiàn zhāng shì zhī yú dìng guó zhì yù, tiān xià wú yuān mín, cǐ suǒ wàng yú qīng yě." cì jīn zǐ yǐ miǎn zhī. bā nián, guǎng zhōu yán:" qián zhào qiè dào zāng zhì sǐ zhě zòu cái, lǐng nán xiá yuǎn, fù zòu jī zhì, qǐng bù qí bào." dì lǎn zòu, cè rán yuē:" hǎi yú xí sú, tān guǎng chuān yú, gù qí cháng yě." yīn zhào:" lǐng nán mín fàn qiè dào, zāng mǎn wǔ guàn zhì shí guàn zhě, jué zhàng qíng miàn pèi yì, shí guàn yǐ shàng nǎi sǐ."
開寶二年五月,帝以暑氣方盛,深念縲系之苦,乃下手詔:"兩京諸州,令長吏督獄掾,五日一檢視,灑掃獄戶,洗滌杻械。貧不能自存者給飲食,病者給醫藥,輕系即時決遣,毋淹滯。"自是,每仲夏申敕官吏,歲以為常。帝每親錄囚徒,專事欽恤。凡御史、大理官屬,尤嚴選擇。嘗謂侍御史知雜馮炳曰:"朕每讀《漢書》,見張釋之、於定國治獄,天下無冤民,此所望於卿也。"賜金紫以勉之。八年,廣州言:"前詔竊盜贓至死者奏裁,嶺南遐遠,覆奏稽滯,請不俟報。"帝覽奏,惻然曰:"海隅習俗,貪獷穿窬,固其常也。"因詔:"嶺南民犯竊盜,贓滿五貫至十貫者,決杖、黥面、配役,十貫以上乃死。"
tài zōng zài yù, cháng gōng tīng duàn, zài jīng yù yǒu yí zhě, duō lín jué zhī, měi néng zhú jiàn yǐn wēi. tài píng xìng guó liù nián, xià zhào yuē:" zhū zhōu dà yù, zhǎng lì bù qīn jué, xū lì páng yuán wèi jiān, dài bǔ zhèng zuǒ, zī màn yú nián ér yù wèi jù. zì jīn zhǎng lì měi wǔ rì yī lǜ qiú, qíng dé zhě jí jué zhī." fù zhì tīng yù zhī xiàn: dà shì sì shí rì, zhōng shì èr shí rì, xiǎo shì shí rì, bù tā dài bǔ ér yì jué zhě, wú guò sān rì. hòu yòu dìng lìng:" jué yù wéi xiàn, zhǔn guān shū jī chéng lǜ lùn, yú sì shí rì zé zòu cái. shì xū zhèng dǎi zhì jī huǎn zhě, suǒ zài yǐ qí shì wén." rán zhōu xiàn jìn xì, wǎng wǎng yóu yǐ gēn qióng wèi míng, zhuī rǎo zhé zhì pò jiā. yīn jiāng xī zhuǎn yùn fù shǐ zhāng qí xián yán, lìng wài xiàn zuì rén wǔ rì yī jù jìn fàng shù bái zhōu. zhōu yù bié zhì lì, zhǎng lì jiǎn chá, sān wǔ rì yī yǐn wèn shū lǐ, yuè jù zòu shàng. xíng bù yuè qí jìn duō zhě, mìng guān jí wǎng jué qiǎn, yuān zhì zé jiàng chù zhōu zhī guān lì. huì liǎng zhè yùn sī yì yán:" bù nèi zhōu xì qiú mǎn yù, zhǎng lì zhé yǐn luò, wàng yán yù kōng, gài jù cháo tíng jié qí yān zhì." nǎi zhào:" wàng zòu yù kōng jí yǐn luò qiú shù, bì jiā shēn qiǎn, mù gào zhě shǎng zhī."
太宗在御,常躬聽斷,在京獄有疑者,多臨決之,每能燭見隱微。太平興國六年,下詔曰:"諸州大獄,長吏不親決,胥吏旁緣為奸,逮捕證佐,滋蔓逾年而獄未具。自今長吏每五日一慮囚,情得者即決之。"複製聽獄之限:大事四十日,中事二十日,小事十日,不他逮捕而易決者,毋過三日。後又定令:"決獄違限,准官書稽程律論,逾四十日則奏裁。事須證逮致稽緩者,所在以其事聞。"然州縣禁系,往往猶以根窮為名,追擾輒至破家。因江西轉運副使張齊賢言,令外縣罪人五日一具禁放數白州。州獄別置歷,長吏檢察,三五日一引問疏理,月具奏上。刑部閱其禁多者,命官即往決遣,冤滯則降黜州之官吏。會兩浙運司亦言:"部內州繫囚滿獄,長吏輒隱落,妄言獄空,蓋懼朝廷詰其淹滯。"乃詔:"妄奏獄空及隱落囚數,必加深譴,募告者賞之。"
xiān shì, zhū zhōu liú zuì rén jiē gù sòng què xià, suǒ zài huò yín yuán xì wēi, dào lù fēi lǐ sǐ zhě shí héng liù qī. zhāng qí xián yòu qǐng:" fán zuì rén zhì jīng, zé qīng qiáng guān lǜ wèn. ruò xiǎn fù shěn qū, zhì bà guān lì. qiě lìng zhǐ qiǎn zhèng shēn jiā shǔ qí zhǐ, qí gàn xì zhě miǎn gù sòng." nǎi zhào:" zhū fàn tú liú zuì, bìng pèi suǒ zài láo chéng, wù fù zhuǎn sòng què xià."
先是,諸州流罪人皆錮送闕下,所在或寅緣細微,道路非理死者十恆六七。張齊賢又請:"凡罪人至京,擇清強官慮問。若顯負沈屈,致罷官吏。且令只遣正身、家屬俟旨,其干係者免錮送。"乃詔:"諸犯徒、流罪,並配所在牢城,勿復轉送闕下。"
yōng xī yuán nián, lìng zhū zhōu shí rì yī jù qiú zhàng jí suǒ fàn zuì míng xì jìn rì shù yǐ wén, bǐ xíng bù zhuān yì jiū jǔ. dì yuè zhū zhōu suǒ zòu yù zhuàng, yǒu xì sān bǎi rén zhě. nǎi lìng mén liú jì jìn qǔ bǎo zài wài bìng dǐ diàn yǎng jí zhě, xián zhǔn jìn shù, jiàn xī yǐ wén. qí jū yù wéi xiàn jí kě duàn bù duàn shì xiǎo ér jìn xì zhě, yǒu sī bó zòu zhī. kāi fēng nǚ zǐ lǐ cháng jī dēng wén gǔ, zì yán wú ér xī, shēn qiě bìng, yī dàn sǐ, jiā yè wú suǒ fù. zhào běn fǔ suí suǒ yù cái zhì zhī. lǐ wú tā qīn, dú yǒu fù, yǒu sī yīn xì zhī. lǐ yòu yì dēng wén, sù fù bèi zhí. dì hài yuē:" cǐ shì qǐ dāng jìn xì, niǎn gǔ zhī xià, shàng huò rú cǐ. tiān xià zhì guǎng, ān dé wú wǎng làn hū? zhèn hèn bù néng qīn jué sì fāng zhī yù, gù bù cí láo ěr!" jí rì qiǎn diàn zhōng shì yù shǐ lǐ fàn děng shí sì rén, fēn wǎng jiāng nán liǎng zhè sì chuān jīng hú lǐng nán shěn jué xíng yù. lì zhī chí dài zhě, hé qí zuì yǐ wén qí lín shì míng mǐn xíng yù wú zhì zhě, yì yǐ míng shàng. shǐ lìng zhū zhōu shí rì yī lǜ qiú. dì cháng wèi zǎi xiàng yuē:" yù shǐ tái, gé mén zhī qián, sì fāng gāng zhǔn zhī dì. pō wén tái zhōng jū yù, yù shǐ duō bù gōng qīn, chuí lián yōng róng, yǐ zì zūn dà. jū àn zhī rèn, wěi zài xū lì, qiú wú yuān làn, qǐ kě de yě?" nǎi zhào yù shǐ jué yù bì gōng qīn, wú dé zhuān rèn xū lì. yòu cháng yù zǎi chén yuē:" měi yuè dà lǐ zòu àn, jié mù xiǎo wèi bèi, yí wén àn fù, dòng shè shù qiān lǐ wài, jìn xì yān jiǔ, shén kě lián yě. qīng děng xiáng zhuó, fēi rén mìng suǒ xì, jí liàng zuì qū fēn, wù xū zài jū." shǐ lìng zhū zhōu chī zhàng zuì bù xū zhèng dǎi zhě, zhǎng lì jí jué zhī, wù fù fù suǒ sī. qún chén shòu zhào jū yù, yù jì jù, qí zhì lái shàng, yǒu sī duàn yǐ, fù qí zhì xià zhī zhōu. fán shàng yí yù, xiáng fù zhī ér wú yí zhuàng, guān lì bìng tóng wéi zhì zhī zuò. qí yīng zòu yí àn, yì qí zhì yǐ wén.
雍熙元年,令諸州十日一具囚帳及所犯罪名、系禁日數以聞,俾刑部專意糾舉。帝閱諸州所奏獄狀,有系三百人者。乃令門留、寄禁、取保在外並邸店養疾者,咸准禁數,件析以聞。其鞫獄違限及可斷不斷、事小而禁系者,有司駁奏之。開封女子李嘗擊登聞鼓,自言無兒息,身且病,一旦死,家業無所付。詔本府隨所欲裁置之。李無它親,獨有父,有司因系之。李又詣登聞,訴父被縶。帝駭曰:"此事豈當禁系,輦轂之下,尚或如此。天下至廣,安得無枉濫乎?朕恨不能親決四方之獄,固不辭勞爾!"即日遣殿中侍御史李范等十四人,分往江南、兩浙、四川、荊湖、嶺南審決刑獄。吏之弛怠者,劾其罪以聞;其臨事明敏、刑獄無滯者,亦以名上。始令諸州十日一慮囚。帝嘗謂宰相曰:"御史台,閣門之前,四方綱准之地。頗聞台中鞫獄,御史多不躬親,垂簾雍容,以自尊大。鞫按之任,委在胥吏,求無冤濫,豈可得也?"乃詔御史決獄必躬親,毋得專任胥吏。又嘗諭宰臣曰:"每閱大理奏案,節目小未備,移文按覆,動涉數千里外,禁系淹久,甚可憐也。卿等詳酌,非人命所系,即量罪區分,勿須再鞫。"始令諸州笞、杖罪不須證逮者,長吏即決之,勿復付所司。群臣受詔鞫獄,獄既具,騎置來上,有司斷已,復騎置下之州。凡上疑獄,詳覆之而無疑狀,官吏並同違制之坐。其應奏疑案,亦騎置以聞。
èr nián, lìng qiè dào mǎn shí guàn zhě, zòu cái qī guàn, jué zhàng qíng miàn lì láo chéng wǔ guàn, pèi yì sān nián, sān guàn, èr nián, yī guàn, yī nián. tā rú jiù zhì. bā yuè, fù fēn qiǎn shǐ chén àn xún zhū dào. dì yuē:" zhèn yú yù àn zhī jì, sù yè jiāo láo, lǜ yǒu yuān zhì ěr." shí yuè, qīn lù jīng chéng xì qiú, suì zhì rì gàn. jìn chén huò jiàn láo kǔ guò shén, dì yuē:" tǎng huì jí wú gào, shǐ yù sòng píng yǔn, bù zhì wǎng ráo, zhèn yì shēn yǐ wèi shì, hé láo zhī yǒu?" yīn wèi zǎi xiàng yuē:" zhōng wài chén liáo, ruò jiē liú xīn zhèng wù, tiān xià ān yǒu bù zhì zhě. gǔ rén zǎi yī yì, shǒu yī jùn, shǐ fēi huáng bì jìng, měng hǔ dù hé. kuàng néng huì yǎng lí shù, shēn lǐ yuān zhì, qǐ bù gǎn zhào hé qì hū? zhèn měi zì qín bù dài, cǐ zhì bì wú gǎi yì. huò yún yǒu sī xì gù, dì wáng bù dāng qīn jué, zhèn yì zé yì hū shì. ruò yǐ zūn jí zì jū, zé xià qíng bù néng shàng dá yǐ." zì shì qí hán shèng shǔ huò yǔ xuě shāo qiān, zhé qīn lù xì qiú, duō suǒ yuán jiǎn. zhū dào zé qiǎn guān àn jué, lǜ yǐ wèi cháng, hòu shì zūn xíng bù fèi, jiàn gè dì jì.
二年,令竊盜滿十貫者,奏裁;七貫,決杖、黥面、隸牢城;五貫,配役三年,三貫,二年,一貫,一年。它如舊制。八月,復分遣使臣按巡諸道。帝曰:"朕於獄犴之寄,夙夜焦勞,慮有冤滯耳。"十月,親錄京城繫囚,遂至日旰。近臣或諫勞苦過甚,帝曰:"儻惠及無告,使獄訟平允,不致枉橈,朕意深以為適,何勞之有?"因謂宰相曰:"中外臣僚,若皆留心政務,天下安有不治者。古人宰一邑,守一郡,使飛蝗避境,猛虎渡河。況能惠養黎庶,申理冤滯,豈不感召和氣乎?朕每自勤不怠,此志必無改易。或雲有司細故,帝王不當親決,朕意則異乎是。若以尊極自居,則下情不能上達矣。"自是祁寒盛暑或雨雪稍愆,輒親錄繫囚,多所原減。諸道則遣官按決,率以為常,後世遵行不廢,見各帝紀。
xiān shì, tài zhù diāo kàn shàng shū yán"" gǔ zhě tóu jiān rén yú sì yì, jīn nǎi yuǎn fāng qiú rén, jǐn guī xiàng què, pèi wù yì? shén jīng tiān zǐ suǒ jū, qǐ kě shǐ liú qiú yú cǐ jù yì. lǐ yuē:' xíng rén yú shì, yǔ zhòng qì zhī.' zé zhī huáng wū zǐ chén zhī zhōng, fēi xíng fǎ yòng xíng zhī suǒ. wàng zì jīn wài chù zuì rén, wù xǔ jiè sòng shàng jīng, yì bù liú yú zhū wù chōng yì. yù qián bù xíng jué fá zhī xíng, diàn qián yǐn jiàn sī qián qíng fǎ jù chì zhàng, jiē yǐ fù yù shǐ tíng wèi jīng fǔ. huò chū zhōng shǐ, huò mìng fǎ guān, jù lǐ jiān kē, yǐ zhòng míng xíng jǐn fǎ zhī yì." dì lǎn shū shén yuè, jiàng zhào bāo dá, rán bù néng cóng yě.
先是,太祝刁衎上疏言""古者投奸人於四裔,今乃遠方囚人,盡歸象闕,配務役?神京天子所居,豈可使流囚於此聚役。《禮》曰:'刑人於市,與眾棄之。'則知黃屋紫宸之中,非行法用刑之所。望自今外處罪人,勿許解送上京,亦不留於諸務充役。御前不行決罰之刑,殿前引見司鉗黥法具、敕杖,皆以付御史、廷尉、京府。或出中使,或命法官,具禮監科,以重明刑謹法之意。"帝覽疏甚悅,降詔褒答,然不能從也。
sān nián, shǐ yòng rú shì wèi sī lǐ pàn guān, lìng zhū zhōu xùn qiú, bù xū zhòng guān gòng shì, shēn zhǎng lì dé pàn nǎi xùn qiú. xíng bù zhāng bì yán:" guān lì wǎng duàn sǐ zuì zhě, qǐng shāo jùn tiáo zhāng, yǐ zé qí míng shèn." shǐ dìng zhì: yīng duàn yù shī rù sǐ xíng zhě, bù dé yǐ guān jiǎn shú, jiǎn fǎ guān pàn guān jiē xuē yī rèn, ér jiǎn fǎ réng shú tóng shí jīn, zhǎng lì zé tíng rèn. xún zhì xíng bù xiáng fù guān liù yuán, zhuān yuè tiān xià suǒ shàng àn dú, wù fù qiǎn jū yù lì. zhì yù shǐ tái tuī kān guān èr shí rén, jiē yǐ jīng cháo guān wèi zhī. fán zhū zhōu yǒu dà yù, zé chéng chuán jiù jū. bì cí rì, dì bì lín qiǎn yù zhī yuē:" wú zī màn, wú liú zhì." xián cì yǐ zhuāng qián. hái, bì zhào wèn suǒ tuī shì zhuàng, zhe wèi dìng lìng. zì shì, dà lǐ sì zhàng zuì yǐ xià xū xíng bù xiáng fù. yòu suǒ bó tiān xià àn dú wèi jù zhě, yì lìng xiáng fù nǎi zòu. pàn xíng bù lǐ chāng líng yán:" jiù zhì, dà lǐ dìng xíng sòng bù, xiáng fù guān rù fǎ zhuàng, zhǔ pàn guān xià duàn yǔ, nǎi jù zòu. zhì kāi bǎo liù nián, què fǎ zhí guān, zhì liǎng sī gòng duàn dìng fù cí. jīn yí lìng dà lǐ suǒ duàn àn dú, sì guān yìn shǔ sòng xiáng fù. dé dāng, zé sòng sì gòng zòu, fǒu jí shū bó yǐ wén."
三年,始用儒士為司理判官,令諸州訊囚,不須眾官共視,申長吏得判乃訊囚。刑部張佖言:"官吏枉斷死罪者,請稍峻條章,以責其明慎。"始定製:應斷獄失入死刑者,不得以官減贖,檢法官、判官皆削一任,而檢法仍贖銅十斤,長吏則停任。尋置刑部詳覆官六員,專閱天下所上案牘,勿復遣鞫獄吏。置御史台推勘官二十人,皆以京朝官為之。凡諸州有大獄,則乘傳就鞫。陛辭日,帝必臨遣諭之曰:"無滋蔓,無留滯。"咸賜以裝錢。還,必召問所推事狀,著為定令。自是,大理寺杖罪以下須刑部詳覆。又所駁天下案牘未具者,亦令詳覆乃奏。判刑部李昌齡言:"舊制,大理定刑送部,詳覆官入法狀,主判官下斷語,乃具奏。至開寶六年,闕法直官,致兩司共斷定覆詞。今宜令大理所斷案牘,寺官印署送詳覆。得當,則送寺共奏,否即疏駁以聞。"
chún huà chū, shǐ zhì zhū lù tí diǎn xíng yù sī, fán guǎn nèi zhōu fǔ, shí rì yī bào qiú zhàng. yǒu yí yù wèi jué, jí chí chuán wǎng shì zhī. zhōu xiàn jī liú bù jué àn yàn bù shí, zhǎng lì zé hé zòu, zuǒ shǐ xiǎo lì xǔ pián yí àn hé cóng shì. dì yòu lǜ dà lǐ xíng bù lì wǔ wén qiǎo dǐ, zhì shěn xíng yuàn yú jìn zhōng, yǐ shū mì zhí xué shì lǐ chāng líng zhī yuàn shì, jiān zhì xiáng yì guān liù yuán. fán yù shàng zòu, xiān dá shěn xíng yuàn, yìn qì, fù dà lǐ sì xíng bù duàn fù yǐ wén. nǎi xià shěn xíng yuàn xiáng yì shēn fù, cái jué qì, yǐ fù zhōng shū shěng. dāng, jí xià zhī qí wèi yǔn zhě, zǎi xiàng fù yǐ wén, shǐ mìng lùn jué. gài zhòng shèn zhī zhì yě. fán dà lǐ sì jué tiān xià àn dú, dà shì xiàn èr shí wǔ rì, zhōng shì èr shí rì, xiǎo shì shí rì. shěn xíng yuàn xiáng fù, dà shì shí wǔ rì, zhōng shì shí rì, xiǎo shì wǔ rì. sān nián, zhào yù shǐ tái jū tú yǐ shàng zuì, yù jù, lìng shàng shū chéng láng liǎng shěng gěi shě yǐ shàng yī rén qīn wǎng lǜ wèn. xún yòu zhào:" yù wú dà xiǎo, zì zhōng chéng yǐ xià, jiē lín jū wèn, bù dé zhuān zé suǒ sī." zì duān gǒng yǐ lái, zhū zhōu sī lǐ cān jūn, jiē dì zì xuǎn zé, mín yǒu yì què chēng yuān zhě, yì qiǎn tái shǐ chéng chuán àn jū, shù nián zhī jiān, xíng fá qīng shěng yǐ. jì ér zhū lù tí diǎn xíng yù sī wèi cháng yǒu suǒ píng fǎn, zhào xī bà zhī, guī qí shì zhuǎn yùn sī.
淳化初,始置諸路提點刑獄司,凡管內州府,十日一報囚帳。有疑獄未決,即馳傳往視之。州縣稽留不決、按讞不實,長吏則劾奏,佐史、小吏許便宜按劾從事。帝又慮大理、刑部吏舞文巧詆,置審刑院于禁中,以樞密直學士李昌齡知院事,兼置詳議官六員。凡獄上奏,先達審刑院,印訖,付大理寺、刑部斷覆以聞。乃下審刑院詳議申覆,裁決訖,以付中書省。當,即下之;其未允者,宰相覆以聞,始命論決。蓋重慎之至也。凡大理寺決天下案牘,大事限二十五日,中事二十日,小事十日。審刑院詳覆,大事十五日,中事十日,小事五日。三年,詔御史台鞫徒以上罪,獄具,令尚書丞郎、兩省給舍以上一人親往慮問。尋又詔:"獄無大小,自中丞以下,皆臨鞫問,不得專責所司。"自端拱以來,諸州司理參軍,皆帝自選擇,民有詣闕稱冤者,亦遣台使乘傳按鞫,數年之間,刑罰清省矣。既而諸路提點刑獄司未嘗有所平反,詔悉罷之,歸其事轉運司。
zhì dào èr nián, dì wén zhū zhōu suǒ duàn dà pì, qíng kě yí zhě, jù wèi yǒu sī suǒ bó, bù gǎn shàng qí yù. nǎi zhào sǐ shì yǒu kě yí zhě, jù yù shēn zhuǎn yùn sī, zé bù nèi xiáng liàn gé lǜ zhě lìng jué zhī, xū zòu zhě nǎi zòu.
至道二年,帝聞諸州所斷大辟,情可疑者,懼為有司所駁,不敢上其獄。乃詔死事有可疑者,具獄申轉運司,擇部內詳練格律者令決之,須奏者乃奏。
zhēn zōng xìng kuān cí, yóu shèn xíng pì. cháng wèi zǎi xiàng yuē:" zhí fǎ zhī lì, bù kě qīng shòu. yǒu bù chēng zhí zhě, dāng zé jǔ zhǔ, yǐ chéng qí làn." shěn xíng yuàn jǔ xiáng yì guān, jiù xíng bù shì duàn àn sān shí èr dào, qǔ yǐn yòng xiáng míng zhě. shěn xíng yuàn měi zòu àn, lìng xiān jù shì zhuàng, qīn lǎn zhī, yì rì, nǎi hòu jìn zhǐ, cái chù qīng zhòng, bì dāng qí zuì. xián píng sì nián, cóng huáng zhōu shǒu wáng yǔ chēng zhī qǐng, zhū lù zhì bìng qiú yuàn, tú liú yǐ shàng yǒu jí zhě chù zhī, yú zé bǎo yú wài.
真宗性寬慈,尤慎刑辟。嘗謂宰相曰:"執法之吏,不可輕授。有不稱職者,當責舉主,以懲其濫。"審刑院舉詳議官,就刑部試斷案三十二道,取引用詳明者。審刑院每奏案,令先具事狀,親覽之,翌日,乃候進止,裁處輕重,必當其罪。咸平四年,從黃州守王禹偁之請,諸路置病囚院,徒、流以上有疾者處之,餘責保於外。
jǐng dé yuán nián, zhào:" zhū dào zhōu jūn duàn yù, nèi yǒu xuān chì bù dìng xíng míng, zhǐ yán dāng xíng jí duàn zhě, suǒ zài jí zhì dà pì, pō guāi píng yǔn. zì jīn fán yán chù duàn zhòng duàn jí duàn jué pèi cháo diǎn zhī lèi, wèi dé lùn jué, jù yù yǐ wén."
景德元年,詔:"諸道州軍斷獄,內有宣敕不定刑名,止言當行極斷者,所在即寘大辟,頗乖平允。自今凡言處斷、重斷、極斷、決配、朝典之類,未得論決,具獄以聞。"
sì nián, fù zhì zhū lù tí diǎn xíng yù guān. xiān shì, dì chū bǐ jì liù shì, qí yī yuē:" qín xù mín yǐn, lín jiǎn shù guān, zhèn wú rì bù niàn yě. suǒ lǜ sì fāng xíng yù guān lì, wèi jǐn dé rén, yī fū shòu yuān, jí zhào zāi lì. jīn jūn mín shì wù, suī yǒu zhuǎn yùn shǐ, qiě dì yuǎn wú yóu zhōu zhī. xiān dì cháng xuǎn cháo chén wèi zhū lù tí diǎn xíng yù, jīn kě fù zhì, réng yǐ shǐ chén fù zhī, mìng zhòng shū shū mì yuàn zé guān." yòu yuē:" hé běi shǎn xī, dì kòng biān yào, yóu bì děi rén, xū xìng dù píng hé yǒu zhí shǒu zhě." qīn xuǎn tài cháng bó shì chén gāng lǐ jí, zì yú nǐ míng yǐ wén, xián yǐn duì yú zhǎng chūn diàn qiǎn zhī. nèi chū yù qián yìn zhǐ wèi lì, shū qí jī xiào, dài hái, yì gōng xíng shǎng. rú xíng yù wǎng làn bù néng tī jǔ, guān lì kuàng chí bù néng dàn zòu, wù cóng wèi bì zhě, zhì yǐ shēn zuì. zhī shěn xíng yuàn zhū xùn shàng yán:" guān lì yīn gōng shì shòu cái, zhèng zuǒ míng bái, wàng lùn yǐ wǎng fǎ, qí zuì zhì sǐ zhě, jiā yì liú." cóng zhī. yù shǐ tái cháng jū shā rén zéi, yù jù, zhī zá wáng suí qǐng luán quē zhī, dì yuē:" wǔ xíng zì yǒu cháng zhì, hé wèi cǎn dú yě." rù nèi gòng fèng guān yáng shǒu zhēn shǐ shǎn xī, dū bǔ dào zéi, yīn qǐng" qín huò qiáng dào zhì sǐ zhě, wàng yǐ fù chén líng chí, yòng jiè xiōng è". zhào:" bǔ zéi sòng suǒ shǔ, yī fǎ lùn jué, wú yòng líng chí." líng chí zhě, xiān duàn qí zhī tǐ, nǎi jué qí kēng, dāng shí zhī jí fǎ yě. gài zhēn zōng rén shù, ér cǎn kù zhī xíng, zǔ zōng yì wèi cháng yòng.
四年,復置諸路提點刑獄官。先是,帝出筆記六事,其一曰:"勤恤民隱,遴柬庶官,朕無日不念也。所慮四方刑獄官吏,未盡得人,一夫受冤,即召災沴。今軍民事務,雖有轉運使,且地遠無由周知。先帝嘗選朝臣為諸路提點刑獄,今可復置,仍以使臣副之,命中書、樞密院擇官。"又曰:"河北、陝西,地控邊要,尤必得人,須性度平和有執守者。"親選太常博士陳綱、李及,自余擬名以聞,咸引對於長春殿遣之。內出御前印紙為歷,書其績效,代還,議功行賞。如刑獄枉濫不能擿舉,官吏曠弛不能彈奏,務從畏避者,寘以深罪。知審刑院朱巽上言:"官吏因公事受財,證左明白,望論以枉法,其罪至死者,加役流。"從之。御史台嘗鞫殺人賊,獄具,知雜王隨請臠(缺)之,帝曰:"五刑自有常制,何為慘毒也。"入內供奉官楊守珍使陝西,督捕盜賊,因請"擒獲強盜至死者,望以付臣凌遲,用戒兇惡"。詔:"捕賊送所屬,依法論決,毋用凌遲。"凌遲者,先斷其支體,乃抉其吭,當時之極法也。蓋真宗仁恕,而慘酷之刑,祖宗亦未嘗用。
chū, diàn zhōng shì yù shǐ zhào xiāng cháng jiàn yán:" shèng wáng xíng fǎ, bì shùn tiān dào. hàn zhì dà pì zhī kē, jǐn dōng yuè nǎi duàn. cǐ gǔ zhī shàn zhèng, dāng jǔ xíng zhī. qiě shí èr yuè wèi chéng tiān jié, wàn fāng zhù sòng zhī shí, ér dà pì jué duàn rú gù. kuàng shí yī yuè yī yáng shǐ chū, qí qì shàng wēi, yì yù huǎn xíng, suǒ yǐ zhù yáng yì yīn yě. wàng yǐ shí yī yuè shí èr yuè nèi, tiān xià dà pì wèi jié zhèng zhě, gèng lìng xiáng fù yǐ jié zhèng zhě, wèi lìng jué duàn. suǒ zài hòu jiā jīn xù, sǎo chú yù fáng, gōng gěi yǐn shí xīn tàn zhī shǔ, fáng hù wú zhì tā gù. qíng kě mǐn zhě, zòu tīng chì cái. hé yī fǎ zhě, jǐn dōng yuè nǎi duàn. zài jīng dà pì rén, jì dāng chūn mèng zhī yuè, yì xíng qìng shī huì zhī shí. fú wàng wàn jǐ zhī xiá, lín xuān gōng lǎn, qíng kě mǐn zhě, tè cóng mò jiǎn, yì suǒ yǐ bù shèng zé yú wú qióng. kuàng yú mín zhī dǐ zuì wèi duàn, liǎng yuè yì fēi yān yán. ruò yòng xíng shùn yú yīn yáng, zé sì shí zhī qì hé, qì hé zé bǎi gǔ fēng shí, shuǐ hàn bù zuò yǐ." dì lǎn zòu, yuē:" cǐ chéng jiā shì. rán gǔ jīn yì zhì, yán gé bù tóng, xíng zhī lǜ yǒu yān zhì, huò yīn yuán wèi jiān yǐ."
初,殿中侍御史趙湘嘗建言:"聖王行法,必順天道。漢制大辟之科,盡冬月乃斷。此古之善政,當舉行之。且十二月為承天節,萬方祝頌之時,而大辟決斷如故。況十一月一陽始出,其氣尚微,議獄緩刑,所以助陽抑陰也。望以十一月、十二月內,天下大辟未結正者,更令詳覆;已結正者,未令決斷。所在厚加矜恤,掃除獄房,供給飲食、薪炭之屬,防護無致他故。情可憫者,奏聽敕裁。合依法者,盡冬月乃斷。在京大辟人,既當春孟之月,亦行慶施惠之時。伏望萬幾之暇,臨軒躬覽,情可憫者,特從末減,亦所以布聖澤於無窮。況愚民之抵罪未斷,兩月亦非淹延。若用刑順於陰陽,則四時之氣和,氣和則百穀豐實,水旱不作矣。"帝覽奏,曰:"此誠嘉事。然古今異制,沿革不同,行之慮有淹滯,或因緣為奸矣。"
tiān xǐ sì nián, nǎi zhào:" tiān xià fàn shí è jié shā móu shā gù shā dòu shā fàng huǒ qiáng jié zhèng wǎng fǎ zāng wěi zào fú yìn yàn mèi zhòu zǔ zào yāo shū yāo yán chuán shòu yāo shù hé zào dú yào jìn jūn zhū jūn táo wáng wèi dào zuì zhì sǐ zhě, měi yù shí èr yuè, quán zhù qū duàn, guò tiān qìng jié jí jué zhī. yú fàn zhì sǐ zhě, shí èr yuè jí chūn xià wèi dé qū qiǎn, jìn gù zòu cái."
天禧四年,乃詔:"天下犯十惡、劫殺、謀殺、故殺、斗殺、放火、強劫、正枉法贓、偽造符印、厭魅咒詛、造妖書妖言、傳授妖術、合造毒藥、禁軍諸軍逃亡為盜罪至死者,每遇十二月,權住區斷,過天慶節即決之。余犯至死者,十二月及春夏未得區遣,禁錮奏裁。"
zài rén zōng shí, sì fāng wú shì, hù kǒu fān xī, ér kè zì yì wèi, qí yú yòng xíng yóu shèn. jí wèi zhī chū, zhào nèi wài guān sī, tīng yù jué zuì, xū gōng zì yuè shí, wú wǎng làn yān zhì. xíng bù cháng jiàn xiáng fù guān, dì jì qí xìng míng, yuē:" shì cháng shī rù rén zuì bù dé qiān guān zhě, wū kě rèn fǎ lì?" jǔ zhě jiē fá jīn.
在仁宗時,四方無事,戶口蕃息,而克自抑畏,其於用刑尤慎。即位之初,詔內外官司,聽獄決罪,須躬自閱實,毋枉濫淹滯。刑部嘗薦詳覆官,帝記其姓名,曰:"是嘗失入人罪不得遷官者,烏可任法吏?"舉者皆罰金。
yù yí zhě yàn, suǒ cóng lái jiǔ yǐ. hàn cháng zhào" yàn ér hòu bù dāng yàn zhě bù wèi shī", suǒ yǐ guǎng tīng chá fáng móu làn yě. shí zòu yàn zhī fǎ fèi. chū, zhēn zōng cháng lǎn qiú bù, jiàn tiān xià duàn sǐ zuì bā bǎi rén, wǔ rán dòng róng, yǔ zǎi zhí yuē:" zá fàn sǐ zuì tiáo mù zhì duō, guān lì tǎng bù jǐn xīn, qǐ wú wǎng làn? gù shì, sǐ zuì yù jù, sān fù zòu, gài shén zhòng shèn, hé dài bà zhī?" suì mìng jiǎn tǎo yán gé, ér yǒu sī zhōng lǜ yān xì, bù guǒ xíng. zhì shì, xíng bù shì láng yàn sù zòu yuē:" táng dà pì zuì, lìng shàng shū jiǔ qīng yàn zhī. fán jué sǐ xíng, jīng shī wǔ fù zòu, zhū zhōu sān fù zòu. zhēn guān sì nián, duàn sǐ zuì sān shí jiǔ, kāi yuán èr shí wǔ nián, cái wǔ shí bā. jīn tiān xià shēng chǐ wèi jiā yú táng, ér tiān shèng sān nián, duàn dà pì èr qiān sì bǎi sān shí liù, shì táng jǐ zhì bǎi bèi. jīng shī dà pì suī yī fù zòu, ér zhōu jùn yù yí shàng qǐng, fǎ sì duō suǒ jǔ bó, lǜ dé bù yīng zòu zhī zuì, wǎng wǎng zēng shì shì zhuàng, yí qíng jiù fǎ, shī cháo tíng qīn xù zhī yì. wàng zhǔn táng gù shì, tiān xià sǐ zuì jiē dé fù zòu. yì zhě bì yuē dài bào yān yán. hàn lǜ jiē yǐ jì qiū lùn qiú, táng zì lì chūn zhì qiū fēn bù jué sǐ xíng, wèi wén yān liú yǐ hài hàn táng zhī zhì yě." xià qí zhāng zhōng shū, wáng céng wèi:" tiān xià jiē yī fù zòu, zé bì sǐ zhī rén, tú chōng mǎn bì àn ér jiǔ bù dé jué. zhū yù yí ruò qíng kě jīn zhě, tīng shàng qǐng."
獄疑者讞,所從來久矣。漢嘗詔"讞而後不當讞者不為失",所以廣聽察、防繆濫也。時奏讞之法廢。初,真宗嘗覽囚簿,見天下斷死罪八百人,憮然動容,語宰執曰:"雜犯死罪條目至多,官吏儻不盡心,豈無枉濫?故事,死罪獄具,三覆奏,蓋甚重慎,何代罷之?"遂命檢討沿革,而有司終慮淹系,不果行。至是,刑部侍郎燕肅奏曰:"唐大辟罪,令尚書、九卿讞之。凡決死刑,京師五覆奏,諸州三覆奏。貞觀四年,斷死罪三十九,開元二十五年,財五十八。今天下生齒未加於唐,而天聖三年,斷大辟二千四百三十六,視唐幾至百倍。京師大辟雖一覆奏,而州郡獄疑上請,法寺多所舉駁,率得不應奏之罪,往往增飾事狀,移情就法,失朝廷欽恤之意。望准唐故事,天下死罪皆得覆奏。議者必曰待報淹延。漢律皆以季秋論囚,唐自立春至秋分不決死刑,未聞淹留以害漢、唐之治也。"下其章中書,王曾謂:"天下皆一覆奏,則必死之人,徒充滿狴犴而久不得決。諸獄疑若情可矜者,聽上請。"
tiān shèng sì nián, suì xià zhào yuē:" zhèn niàn shēng chǐ zhī fān, dǐ mào zhě zhòng. fǎ yǒu gāo xià, qíng yǒu qīng zhòng, ér yǒu sī qiǎo bì wēi wén, yī qiè zhì zhī zhòng pì, qǐ chēng zhèn hǎo shēng zhī zhì zāi? qí lìng tiān xià sǐ zuì qíng lǐ kě jīn jí xíng míng yí lǜ zhě, jù àn yǐ wén. yǒu sī wú dé jǔ bó." qí hòu, suī fǎ bù yīng zòu lì dāng zuò zuì zhě, shěn xíng yuàn tiē zòu, lǜ yǐ ēn shì wèi lì, míng yuē" tiē fàng". lì shǐ wú suǒ qiān zhì, qǐng yàn zhě duō de jiǎn sǐ yǐ.
天聖四年,遂下詔曰:"朕念生齒之蕃,抵冒者眾。法有高下,情有輕重,而有司巧避微文,一切致之重辟,豈稱朕好生之志哉?其令天下死罪情理可矜及刑名疑慮者,具案以聞。有司毋得舉駁。"其後,雖法不應奏、吏當坐罪者,審刑院貼奏,率以恩釋為例,名曰"貼放"。吏始無所牽制,請讞者多得減死矣。
xiān shì, tiān xià xún zòu yù zhuàng, suī zhàng chī jiē shēn fù, ér tú liú zuì fēi xì yù, nǎi bù yǐ wén. liù nián, jí xián xiào lǐ niè guān qīng qǐng bà fù zhàng chī, ér tú yǐ shàng suī bù xì yù, jiē fù zòu. zhào cóng qí shuō. zì dìng zhé zhàng zhī zhì, zhàng zhī zhǎng duǎn guǎng xiá, jiē yǒu chǐ dù, ér qīng zhòng wú zhǔn, guān lì dé yǐ rèn qíng. zhì shì, yǒu sī yǐ wèi yán, zhào wú guò shí wǔ liǎng.
先是,天下旬奏獄狀,雖杖、笞皆申覆,而徒、流罪非系獄,乃不以聞。六年,集賢校理聶冠卿請罷覆杖、笞,而徒以上雖不系獄,皆附奏。詔從其說。自定折杖之制,杖之長短廣狹,皆有尺度,而輕重無准,官吏得以任情。至是,有司以為言,詔毋過十五兩。
chū, zhēn zōng shí, yǐ jīng shī xíng yù duō zhì yuān, zhì jiū chá sī, ér yù shǐ tái yù yì yí bào zhī. bā nián, yù shǐ lùn yǐ wèi fēi tǐ, suì zhào wù bào. zǔ zōng shí, zhòng dào bō sāng zhè zhī jìn, kū zhě yǐ chǐ jì, jī sì shí èr chǐ wèi yī gōng, sān gōng yǐ shàng dǐ sǐ. diàn zhōng chéng yú dà chéng qǐng dé yǐ jiǎn sǐ lùn, xià fǎ guān yì, wèi dāng rú jiù. dì yì yù kuān zhī, zhào sǐ zhě shàng qǐng.
初,真宗時,以京師刑獄多滯冤,置糾察司,而御史台獄亦移報之。八年,御史論以為非體,遂詔勿報。祖宗時,重盜剝桑柘之禁,枯者以尺計,積四十二尺為一功,三功以上抵死。殿中丞於大成請得以減死論,下法官議,謂當如舊。帝意欲寬之,詔死者上請。
xíng bù fèn sì àn, dà pì jū qí yī, yuè fù dà pì bù xià èr bǎi shù, ér xiáng fù guān cái yī rén. míng dào èr nián, lìng sì àn fēn fù dà pì, yǒu néng bó zhèng sǐ zuì wǔ rén yǐ shàng, suì mǎn gǎi guān. fǎ zhí guān yǔ xiáng fù guān fēn xiáng tiān xià xún zòu, yù yǒu zhòng pì, yù guān wú yù yàn yóu yíng sòng. fán shàng jù yù, dà lǐ sì xiáng duàn, dà shì qī sān shí rì, xiǎo shì dì jiǎn shí rì. shěn xíng yuàn xiáng yì yòu gè jiǎn bàn. qí bù dài qī mǎn ér duàn zhě, wèi zhī" jí àn". fán jí duàn jí àn, fǎ guān yǔ yì zhě bìng shū xìng míng, yì xíng yǒu shī, zé jiē zuò zhī. zhì jǐng yòu èr nián, pàn dà lǐ sì sī tú chāng yùn yán:" duàn yù yǒu qī rì, ér yán yē zhī shí, xì qiú yān jiǔ, qǐng zì sì yuè zhì liù yuè jiǎn qī rì zhī bàn, liǎng chuān guǎng nán fú jiàn hú nán rú jí àn zòu." qí hòu yóu yǐ duàn yù yān zhì, yòu zhào yuè shàng duàn yù shù, liè dà zhōng xiǎo shì qī rì, yǐ xiāng cān kǎo.
刑部分四按,大辟居其一,月覆大辟不下二百數,而詳覆官才一人。明道二年,令四按分覆大辟,有能駁正死罪五人以上,歲滿改官。法直官與詳覆官分詳天下旬奏,獄有重辟,獄官毋預燕遊迎送。凡上具獄,大理寺詳斷,大事期三十日,小事第減十日。審刑院詳議又各減半。其不待期滿而斷者,謂之"急按"。凡集斷急按,法官與議者並書姓名,議刑有失,則皆坐之。至景祐二年,判大理寺司徒昌運言:"斷獄有期日,而炎暍之時,繫囚淹久,請自四月至六月減期日之半,兩川、廣南、福建、湖南如急按奏。"其後猶以斷獄淹滯,又詔月上斷獄數,列大、中、小事期日,以相參考。
shì suì, gǎi qiáng dào fǎ: bù chí zhàng, bù dé cái, tú èr nián dé cái wèi qián wàn jí shāng rén zhě, sǐ. chí zhàng ér bù dé cái, liú sān qiān lǐ dé cái wèi qián wǔ qiān zhě, sǐ shāng rén zhě, shū sǐ. bù chí zhàng dé cái wèi qián liù qiān, ruò chí zhàng zuì bù zhì sǐ zhě, réng cì lì èr qiān lǐ wài láo chéng. néng gào qún dào jié shā rén zhě dì shǎng zhī, jí shí rén zhě yǔ qián shí wàn. jì ér yǒu sī yán:" qiè dào bù yòng wēi lì, dé cái wèi qián wǔ qiān, jí cì wèi bīng, fǎn zhòng yú qiáng dào, qǐng jiǎn zhī." suì zhào zhì shí qiān shǐ cì wèi bīng, ér jīng chéng chí zhàng qiè dào, dé cái wèi qián sì qiān, yì cì wèi bīng. zì shì dào fǎ wéi jīng chéng jiā zhòng, yú shì jiù yì kuān yǐ.
是歲,改強盜法:不持杖,不得財,徒二年;得財為錢萬及傷人者,死。持杖而不得財,流三千里;得財為錢五千者,死;傷人者,殊死。不持杖得財為錢六千,若持杖罪不至死者,仍刺隸二千里外牢城。能告群盜劫殺人者第賞之,及十人者予錢十萬。既而有司言:"竊盜不用威力,得財為錢五千,即刺為兵,反重於強盜,請減之。"遂詔至十千始刺為兵,而京城持杖竊盜,得財為錢四千,亦刺為兵。自是盜法惟京城加重,余視舊益寬矣。
qìng lì wǔ nián, zhào zuì shū sǐ zhě, ruò zǔ fù mǔ fù mǔ nián bā shí jí dǔ jí wú qī qīn zhě, liè suǒ fàn yǐ wén.
慶曆五年,詔罪殊死者,若祖父母、父母年八十及篤疾無期親者,列所犯以聞。
chéng píng rì jiǔ, tiān xià shēng chǐ yì fān, fàn fǎ zhě duō, suì duàn dà pì shén zhòng, ér yǒu sī wèi cháng shàng qí shù. jiā yòu wǔ nián, pàn xíng bù lǐ yán yán:" yī suì zhī zhōng, sǐ xíng wú lǜ èr qiān yú. fū fēng sú zhī báo, wú shén yú gǔ ròu xiāng cán yī shí zhī qióng, mò jí yú dào zéi. jīn fàn fǎ zhě zhòng, qǐ xíng fá bù zú yǐ zhǐ jiān, ér jiào huà wèi néng dǎo qí wèi shàn yú? yuàn zhào xíng bù lèi tiān xià suǒ duàn dà pì, suì shàng cháo tíng, yǐ zhù guān shěng." cóng zhī.
承平日久,天下生齒益蕃,犯法者多,歲斷大辟甚眾,而有司未嘗上其數。嘉祐五年,判刑部李綖言:"一歲之中,死刑無慮二千餘。夫風俗之薄,無甚於骨肉相殘;衣食之窮,莫急於盜賊。今犯法者眾,豈刑罰不足以止奸,而教化未能導其為善歟?願詔刑部類天下所斷大辟,歲上朝廷,以助觀省。"從之。
fán zài jīng bān zhí zhū jūn qǐng liáng, dòu hú bù zú, chū shù zhī jiā yóu shén. cāng lì zì yǐ zài guān wú lù, zì wèi qīn yú. shén zōng wèi fēi suǒ yǐ ài yǎng jiāng shì zhī yì, yú shì zhào sān sī shǐ lì zhū cāng gài qǔ fǎ. ér zhōng shū qǐng zhǔ diǎn yì rén, suì zēng lù zhì yī wàn bā qiān jiǔ bǎi yú mín. fán gài qǔ bù mǎn bǎi qián, tú yī nián, měi bǎi qián zé jiā yī děng qiān qián liú èr qiān lǐ, měi qiān qián zé jiā yī děng, zuì zhǐ liú sān qiān lǐ. qí xíng huò jí guò zhì zhě, jiǎn shǒu zuì èr děng. tú zhě jiē pèi wǔ bǎi lǐ, qí shǎng bǎi qiān liú zhě jiē pèi qiān lǐ, shǎng èr bǎi qiān mǎn shí qiān, wèi shǒu zhě pèi shā mén dǎo, shǎng sān bǎi qiān, zì shǒu zé chú qí zuì. fán gēng dìng yuē shù shí tiáo xíng zhī. qí hòu nèi zé zhèng fǔ, wài zé jiān sī, duō fǎng cǐ fǎ. nèi wài suì zēng lì lù zhì bǎi yú wàn mín, jiē qǔ zhū fāng chǎng, hé dù, shì lì, miǎn xíng yì shèng xī qián. jiǔ zhī, yì chén yù shāo huǎn cāng fǎ, biān chì suǒ xiū lì gào bǔ huò cāng fǎ gěi shǎng tiáo, zì yī bǎi qiān fēn děng zhì sān bǎi qiān, ér àn wèn zhě jiǎn bàn gěi zhī, zhōng shū qǐng yī suǒ dìng, zhào réng jiù gěi quán shǎng, suī àn wèn, yì quán gěi. lǚ jiā wèn cháng qǐng xíng huò zhě yí zhǐ yǐ bù yīng wèi zuò zhī, xíng bù shǐ jiǎn qí zuì. jí zhé zōng chū, cháng bà zhòng lù fǎ, ér shào shèng fù réng jiù.
凡在京班直諸軍請糧,斗斛不足,出戍之家尤甚。倉吏自以在官無祿,恣為侵漁。神宗謂非所以愛養將士之意,於是詔三司始立《諸倉丐取法》。而中書請主典役人,歲增祿至一萬八千九百餘緡。凡丐取不滿百錢,徒一年,每百錢則加一等;千錢流二千里,每千錢則加一等,罪止流三千里。其行貨及過致者,減首罪二等。徒者皆配五百里,其賞百千;流者皆配千里,賞二百千;滿十千,為首者配沙門島,賞三百千,自首則除其罪。凡更定約束十條行之。其後內則政府,外則監司,多仿此法。內外歲增吏祿至百餘萬緡,皆取諸坊場,河渡,市利,免行、役剩息錢。久之,議臣欲稍緩倉法,編敕所修立《告捕獲倉法給賞條》,自一百千分等至三百千,而按問者減半給之,中書請依所定,詔仍舊給全賞,雖按問,亦全給。呂嘉問嘗請行貨者宜止以不應為坐之,刑部始減其罪。及哲宗初,嘗罷重祿法,而紹聖復仍舊。
xī níng sì nián, lì dào zéi zhòng fǎ. fán jié dào zuì dāng sǐ zhě, jí qí jiā zī yǐ shǎng gào rén, qī zǐ biān zhì qiān lǐ yù shè ruò zāi shāng jiǎn děng zhě, pèi yuǎn è dì. zuì dāng tú liú zhě, pèi lǐng biǎo liú zuì huì jiàng zhě, pèi sān qiān lǐ, jí qí jiā zī zhī bàn wèi shǎng, qī zǐ dì jiàng děng yǒu chà. yīng biān pèi zhě, suī huì shè, bù yí bù shì. fán náng tuó zhī jiā, jié dào sǐ zuì, qíng zhòng zhě zhǎn, yú jiē pèi yuǎn è dì, jí qí jiā zī zhī bàn wèi shǎng. dào zuì dāng tú liú zhě, pèi wǔ bǎi lǐ, jí qí jiā zī sān zhī yī wèi shǎng. qiè dào sān fàn, zhàng pèi wǔ bǎi lǐ huò lín zhōu. suī fēi zhòng fǎ zhī dì, ér náng tuó zhòng fǎ zhī rén, yǐ zhòng fǎ lùn. qí zhī xiàn bǔ dào guān jiē yòng jǔ zhě, huò wǔ chén wèi wèi. dào fā shí rén yǐ shàng, xiàn nèi bǔ bàn bù huò, hé zuì qǔ zhǐ. ruò fù shā guān lì, jí lèi shā sān rén, fén shě wū bǎi jiān, huò qún xíng zhōu xiàn zhī nèi, jié lüè jiāng hǎi chuán fá zhī zhōng, fēi zhòng dì, yì yǐ zhòng lùn.
熙寧四年,立《盜賊重法》。凡劫盜罪當死者,籍其家貲以賞告人,妻子編置千里;遇赦若災傷減等者,配遠惡地。罪當徒、流者,配嶺表;流罪會降者,配三千里,籍其家貲之半為賞,妻子遞降等有差。應編配者,雖會赦,不移不釋。凡囊橐之家,劫盜死罪,情重者斬,余皆配遠惡地,籍其家貲之半為賞。盜罪當徒、流者,配五百里,籍其家貲三之一為賞。竊盜三犯,杖配五百里或鄰州。雖非重法之地,而囊橐重法之人,以重法論。其知縣、捕盜官皆用舉者,或武臣為尉。盜發十人以上,限內捕半不獲,劾罪取旨。若復殺官吏,及累殺三人,焚舍屋百間,或群行州縣之內,劫掠江海船栰之中,非重地,亦以重論。
fán zhòng fǎ dì, jiā yòu zhōng shǐ yú kāi fēng fǔ zhū xiàn, hòu shāo jí zhū zhōu. yǐ kāi fēng fǔ dōng míng kǎo chéng zhǎng yuán xiàn, jīng xī huá zhōu, huái nán sù zhōu, hé běi chán zhōu, jīng dōng yīng tiān fǔ pú qí xú jì dān yǎn yùn yí zhōu huái yáng jūn, yì lì zhòng fǎ, zhe wèi lìng. zhì yuán fēng shí, hé běi jīng dōng huái nán fú jiàn děng lù jiē yòng zhòng fǎ, jùn xiàn jìn yì guǎng yǐ. yuán fēng chì, zhòng fǎ dì fēn, jié dào wǔ rén yǐ shàng, xiōng è zhě, fāng lùn yǐ zhòng fǎ. shào shèng hòu, yǒu fàn jí zuò, bù jì rén shù. fù lì qī nú biān guǎn fǎ. zhì yuán fú sān nián, yīn xíng bù yǒu qǐng, zhào gǎi yī jiù chì.
凡重法地,嘉祐中始於開封府諸縣,後稍及諸州。以開封府東明、考城、長垣縣,京西滑州,淮南宿州,河北澶州,京東應天府、濮、齊、徐、濟、單、兗、鄆、沂州、淮陽軍,亦立重法,著為令。至元豐時,河北、京東、淮南、福建等路皆用重法,郡縣浸益廣矣。元豐敕,重法地分,劫盜五人以上,兇惡者,方論以重法。紹聖后,有犯即坐,不計人數。復立《妻孥編管法》。至元符三年,因刑部有請,詔改依舊敕。
xiān shì, céng bù jiàn yán:" dào qíng yǒu zhòng qīng, zāng yǒu duō shǎo. jīn yǐ zāng lùn zuì, zé jié pín jiā qíng suī zhòng, ér yǐ zāng shǎo jiǎn miǎn, jié fù shì qíng suī qīng, ér yǐ zāng zhòng lùn sǐ. shì dào zhī shēng sǐ, xì yú zhǔ zhī pín fù yě. zhì yú shāng rén, qíng zhuàng yì shū. yǐ shǒu zú ōu rén, ǒu shāng jī tǐ, yǔ fū bīng rèn tāng huǒ, gù yǒu jiān yǐ, ér jūn wèi zhī shāng. cháo tíng suī xǔ zòu cái, ér zhōu jùn huò zòu huò fǒu, sǐ shēng zhī fēn, tè xìng yǔ bù xìng ěr. bù ruò yī biàn jiù fǎ, fán yǐ zāng dìng zuì jí shāng rén qíng zhuàng bù zhì qiè hài zhě, jiē cóng zuì zhǐ zhī fǎ. qí yòng bīng rèn tāng huǒ, qíng zhuàng kù dú, jí wū rǔ liáng jiā, huò rù zhōu xiàn zhèn zhài xíng jié, ruò qū lǔ guān lì xún fáng rén děng, bù yǐ shāng yǔ bù shāng. fán qíng bù kě dài zhě, jiē chù yǐ sǐ xíng, zé qīng zhòng bù shī qí dāng yǐ." jí bù wèi xiāng, shǐ cóng qí yì, zhào yǒu sī gǎi fǎ. wèi jǐ, shì yù shǐ chén cì shēng yán:" zǔ zōng rén zhèng, jiā yú tiān xià zhě shén guǎng. xíng fǎ zhī zhòng, gǎi ér cóng qīng zhě zhì duō. wéi shì qiáng dào zhī fǎ, tè jiā zhòng zhě, gài yǐ jìn jiān guǐ ér huì liáng mín yě. jìn cháo tíng gǎi fǎ, zhào yǐ qiáng dào jì zāng yīng jiǎo zhě, bìng zēng yī bèi zāng mǎn bù shāng rén, jí suī shāng rén ér qíng qīng zhě zòu cái. fǎ xíng zhī hòu, mín shòu qí bì, bèi hài zhī jiā, yǐ dào wú bì sǐ zhī lǐ, bù gǎn gào guān, ér lín lǐ yì bù wèi zhī qín bǔ, kǒng yuàn chóu bào fù. gù zéi yì chěng, zhòng fǎ dì fēn yóu shén. kǒng yǎng chéng dà kòu, yǐ yí guó jiā zhī huàn, qǐng fù xíng jiù fǎ." bù bà xiāng, hàn lín xué shì xú jī fù yán qí bù biàn, nǎi zhào rú jiù fǎ, qián zhào wù xíng.
先是,曾布建言:"盜情有重輕,贓有多少。今以贓論罪,則劫貧家情雖重,而以贓少減免,劫富室情雖輕,而以贓重論死。是盜之生死,繫於主之貧富也。至於傷人,情狀亦殊。以手足毆人,偶傷肌體,與夫兵刃湯火,固有間矣,而均謂之傷。朝廷雖許奏裁,而州郡或奏或否,死生之分,特幸與不幸爾。不若一變舊法,凡以贓定罪及傷人情狀不至切害者,皆從罪止之法。其用兵刃湯火,情狀酷毒,及污辱良家,或入州縣鎮砦行劫,若驅虜官吏巡防人等,不以傷與不傷。凡情不可貸者,皆處以死刑,則輕重不失其當矣。"及布為相,始從其議,詔有司改法。未幾,侍御史陳次升言:"祖宗仁政,加於天下者甚廣。刑法之重,改而從輕者至多。惟是強盜之法,特加重者,蓋以禁奸宄而惠良民也。近朝廷改法,詔以強盜計贓應絞者,並增一倍;贓滿不傷人,及雖傷人而情輕者奏裁。法行之後,民受其弊,被害之家,以盜無必死之理,不敢告官,而鄰里亦不為之擒捕,恐怨仇報復。故賊益逞,重法地分尤甚。恐養成大寇,以貽國家之患,請復行舊法。"布罷相,翰林學士徐勣復言其不便,乃詔如舊法,前詔勿行。
xiān shì, zhū lù jīng lüè qián xiá, bù dé pián yí zhǎn pèi bǎi xìng. zhào biàn cháng zhī chéng dū, nǎi yán dāng dú xǔ chéng dū sì lù. wáng ān shí zhí bù kě, ér zhōng shū shū mì yuàn tóng lì fǎ xǔ zhī. qí hòu, xiè jǐng chū zòu:" chéng dū wàng yǐ pián yí zhū shì, duō bù dāng." yú shì zhōng shū fù shān dìng chì wén, wéi jūn shì fàn zuì jí biān fáng jī sù, xǔ tè duàn. jí biàn yí chéng dū, yòu qǐng lì fǎ, yù shǐ liú xiào sūn yì wèi zhī qǐng yī jiù pián yí cóng shì, ān shí qǐn qí zòu.
先是,諸路經略、鈐轄,不得便宜斬配百姓。趙抃嘗知成都,乃言當獨許成都四路。王安石執不可,而中書、樞密院同立法許之。其後,謝景初奏:"成都妄以便宜誅釋,多不當。"於是中書復刪定敕文,惟軍士犯罪及邊防機速,許特斷。及抃移成都,又請立法,御史劉孝孫亦為之請依舊便宜從事,安石寢其奏。
wǔ chén fàn zāng, jīng shè xù fù hòu, gèng lì nián kǎo shēng qiān. dì yuē:" ruò cǐ, hé yǐ jiè tān lì?" gù mìng gǎi fǎ. xī níng liù nián, shū mì dōu chéng zhǐ céng xiào kuān děng dìng yì shàng zhī, dà gài fǎng wén chén xù fǎ ér shǎo zēng sǔn ěr. qī nián, zhào:" pǐn guān fàn zuì, àn chá zhī guān bìng zòu hé tīng zhǐ. wú dé shàn bǔ xì bà qí zhí fèng."
武臣犯贓,經赦敘復後,更立年考升遷。帝曰:"若此,何以戒貪吏?"故命改法。熙寧六年,樞密都承旨曾孝寬等定議上之,大概仿文臣敘法而少增損爾。七年,詔:"品官犯罪,按察之官並奏劾聽旨。毋得擅捕系、罷其職奉。"
yuán fēng èr nián, chéng dū fǔ lì lù qián xiá yán:" wǎng shí chuān xiá juàn pǐ wèi qián èr qiān liù bǎi, yǐ cǐ gū zāng, liǎng tiě qián dé bǐ tóng qián zhī yī. jìn juàn pǐ bù guò qiān sān bǎi, gū zāng èr pǐ nǎi dé yī pǐ zhī zuì, duō bù zhì zhòng fǎ." lìng fǎ sì dìng yǐ yī qián bàn dāng tóng qián zhī yī.
元豐二年,成都府、利路鈐轄言:"往時川峽絹匹為錢二千六百,以此估贓,兩鐵錢得比銅錢之一。近絹匹不過千三百,估贓二匹乃得一匹之罪,多不至重法。"令法寺定以一錢半當銅錢之一。
yuán yòu èr nián, xíng bù dà lǐ sì dìng zhì:" fán duàn yàn zòu yù, měi èr shí mín yǐ shàng wèi dà shì, shí mín yǐ shàng wèi zhōng shì, bù mǎn shí mín wèi xiǎo shì. dà shì yǐ shí èr rì, zhōng shì jiǔ rì, xiǎo shì sì rì wèi xiàn. ruò zài jīng bā lù, dà shì shí rì, zhōng shì wǔ rì, xiǎo shì sān rì. tái chá jí xíng bù jǔ hé yuē fǎ zhuàng bìng shí rì, sān xǐng shū mì yuàn zài sòng gè jiǎn bàn. yǒu gù liàng zhǎn, bù dé guò wǔ rì. fán gōng àn rì xiàn, dà shì yǐ sān shí wǔ rì, zhōng shì èr shí wǔ rì, xiǎo shì shí rì wèi xiàn. zài jīng bā lù, dà shì yǐ sān shí rì, zhōng shì bàn zhī, xiǎo shì cān zhī yī. tái chá jí xíng bù bìng sān shí rì. měi shí rì, duàn yòng qī rì, yì yòng sān rì."
元祐二年,刑部、大理寺定製:"凡斷讞奏獄,每二十緡以上為大事,十緡以上為中事,不滿十緡為小事。大事以十二日,中事九日,小事四日為限。若在京、八路,大事十日,中事五日,小事三日。台察及刑部舉劾約法狀並十日,三省、樞密院再送各減半。有故量展,不得過五日。凡公案日限,大事以三十五日,中事二十五日,小事十日為限。在京、八路,大事以三十日,中事半之,小事參之一。台察及刑部並三十日。每十日,斷用七日,議用三日。"
wǔ nián, zhào mìng guān fàn zuì, shì gàn biān fáng jūn zhèng, wén chén shēn shàng shū shěng, wǔ chén shēn shū mì yuàn. zhōng chéng sū zhé yán:" jiù zhì, wén chén lì mín duàn zuì gōng àn guī zhōng shū, wǔ chén jūn shì guī shū mì, ér duàn lì qīng zhòng, xī bù xiāng zhī. yuán fēng gēng dìng guān zhì, duàn yù gōng àn bìng yóu dà lǐ xíng bù shēn shàng shū shěng, rán hòu shàng zhōng shū shěng qǔ zhǐ. zì shì duàn yù qīng zhòng bǐ lì, shǐ dé guī yī, tiān xià chēng míng yān. jīn fù fēn lì shū mì, bì yǒu zuì tóng duàn yì, shī yuán fēng běn yì, qǐng bìng guī sān xǐng. qí shì gàn biān fáng jūn zhèng zhě, lìng shū mì yuàn tóng jìn qǔ zhǐ, zé shì tǐ guī yī, ér bīng zhèng dà chén gè dé qí zhí." liù nián, nǎi zhào:" wén wǔ guān yǒu fàn tóng àn gàn biān fáng jūn zhèng zhě, xíng bù dìng duàn, réng sān xǐng shū mì yuàn tóng qǔ zhǐ."
五年,詔命官犯罪,事干邊防軍政,文臣申尚書省,武臣申樞密院。中丞蘇轍言:"舊制,文臣、吏民斷罪公案歸中書,武臣、軍士歸樞密,而斷例輕重,悉不相知。元豐更定官制,斷獄公案並由大理、刑部申尚書省,然後上中書省取旨。自是斷獄輕重比例,始得歸一,天下稱明焉。今復分隸樞密,必有罪同斷異,失元豐本意,請並歸三省。其事干邊防軍政者,令樞密院同進取旨,則事體歸一,而兵政大臣各得其職。"六年,乃詔:"文武官有犯同按干邊防軍政者,刑部定斷,仍三省、樞密院同取旨。"
xíng bù lùn:" diàn kè fàn zhǔ, jiā fán rén yī děng. zhǔ fàn zhī, zhàng yǐ xià wù lùn, tú yǐ shàng jiǎn fán rén yī děng. móu shā dào zhà yǒu suǒ guī qiú bì miǎn ér fàn zhě bù jiǎn. yīn ōu zhì sǐ zhě bù cì miàn, pèi lín zhōu, qíng zhòng zhě zòu cái. fán mìng shì sǐ yú guān huò qù wèi, qí sòng tú dào wáng, zé bù xiá jiāng xiào jié jí yǔ shǒu lǜ zhòng zhě tú yī nián, qíng qīng zé zhàng bǎi, suī zì shǒu bù miǎn."
刑部論:"佃客犯主,加凡人一等。主犯之,杖以下勿論,徒以上減凡人一等。謀殺盜詐、有所規求避免而犯者不減。因毆致死者不刺面,配鄰州,情重者奏裁。凡命士死於官或去位,其送徒道亡,則部轄將校、節級與首率眾者徒一年,情輕則杖百,雖自首不免。"
zhèng hé jiān, zhào:" pǐn guān fàn zuì, sān wèn bù chéng, jí zòu qǐng zhuī shè ruò qíng lǐ zhòng hài ér jù yǐn, fāng xǔ jiā xùn. ěr lái yǒu sī fèi fǎ, bù yuán qīng zhòng, jiā xùn yǔ cháng rén wú yì, jiāng shǐ rén yǒu qīng wú jué lù zhī xīn. kě shēn míng tiáo lìng, yǐ chēng qīn xù zhī yì." yòu zhào:" zōng zi fàn zuì, tíng xùn shì rǔ. bǐ yǒu qù yī shòu zhàng, shāng fū bài tǐ, yǒu cè zhèn huái. qí lìng dà zōng zhèng sī kè shǒu tiáo zhì, wéi zhě yǐ wéi yù bǐ lùn." yòu yuē:" qí qíng lǐ zhòng hài, bié bèi chù fēn. ruò zuì zhì tú liú, fāng xǔ zhì kān, yú zhǐ yǐ zhòng zhèng wèi dìng, réng qǔ fú biàn, wú dé zhé jiā chuí kǎo. qí hé tíng xùn zhě, bìng sòng dà zōng zhèng sī, yǐ fù zhèn dūn mù jiǔ zú zhī yì." zhōng shū shěng yán:" lǜ,' zài guān fàn zuì, qù guān wù lùn'. gài wèi mìng guān lì wén. qí hòu xiāng yīn, zhǎng diǎn qù guān, yì yòng qù guān miǎn zuì, yǒu fàn zé jiě yì guī nóng, xìng miǎn zhòng zuì." zhào gǎi zhèng hé chì zhǎng diǎn jiě yì cóng qù guān fǎ.
政和間,詔:"品官犯罪,三問不承,即奏請追攝;若情理重害而拒隱,方許枷訊。邇來有司廢法,不原輕重,枷訊與常人無異,將使人有輕吾爵祿之心。可申明條令,以稱欽恤之意。"又詔:"宗子犯罪,庭訓示辱。比有去衣受杖,傷膚敗體,有惻朕懷。其令大宗正司恪守條制,違者以違御筆論。"又曰:"其情理重害,別被處分。若罪至徒、流,方許制勘,余止以眾證為定,仍取伏辨,無得輒加捶考。其合庭訓者,並送大宗正司,以副朕敦睦九族之意。"中書省言:"《律》,'在官犯罪,去官勿論'。蓋為命官立文。其後相因,掌典去官,亦用去官免罪,有犯則解役歸農,倖免重罪。"詔改《政和敕》掌典解役從去官法。
zuǒ dào luàn fǎ, yāo yán huò zhòng, xiān wáng zhī suǒ bù shè, zhì sòng yóu zhòng qí jìn. fán chuán xí yāo jiào, yè jù xiǎo sàn, yǔ fū shā rén jì sì zhī lèi, jiē zhe yú fǎ, hē chá shén yán. gù jiān guǐ bù chěng zhī mín, wú yǐ dòng yáo yú sú. jiān yǒu wèi zhī, suí zhé bào bài, qí shì bù zú jì yě.
左道亂法,妖言惑眾,先王之所不赦,至宋尤重其禁。凡傳習妖教,夜聚曉散,與夫殺人祭祀之類,皆著於法,訶察甚嚴。故奸軌不逞之民,無以動搖愚俗。間有為之,隨輒報敗,其事不足紀也。