péi shì zi cuī wěi
裴氏子 崔煒
péi shì zi
裴氏子
táng kāi yuán zhōng, zhǎng ān péi shì zi, yú yán píng mén wài zhuāng jū, xiōng dì sān rén wèi shì, yǐ xiào yì wén, suī pín hào shī huì. cháng yǒu yī lǎo fù guò zhī qiú jiāng, yī fú yán sè shāo yì. péi zi dài zhī shén jǐn, wèn qí suǒ shì. yún: yǐ mài yào wèi yè. wèn qí zú. yuē: bù bì yán yě. yīn shì wǎng lái qì sù yú péi shě, jī shù nián ér wú juàn sè. yī rì wèi péi yuē: guān jūn xiōng dì zhì jù, ér cháng néng gōng jǐ bù juàn yú kè, jūn shí zhǎng zhě, jī dé rú shì, bì yǒu dà fú. wú yì hòu jūn zhī huì, jīn wèi jūn zhì shǎo cái wù, yǐ bèi shù nián zhī chǔ. péi jìng xiè zhī. lǎo fù suì mìng qiú tàn shù jīn, kǎn dì wèi lú, chì huǒ. shǎo qǐng, mìng qǔ xiǎo zhuān wǎ rú shǒu zhǐ dà zhě shù méi, shāo zhī, shǎo qǐng jiē chì, huái zhōng qǔ shǎo yào tóu zhī, nǎi shēng zǐ yān, shí qǐng biàn wèi jīn yǐ, yuē zhòng bǎi liǎng, yǐ shòu péi zi, wèi péi yuē: cǐ jià bèi yú cháng zhě, dù jūn jiā shì sān nián zhī xù yǐ. wú zì cǐ qù, hòu jūn jiā qìng jǐn, dāng fù lái ěr. péi shì xiōng dì yì jìng lǎo fù, bài zhī. yīn wèn qí jū. yuē: hòu dāng xiāng shì yān, jué bié ér qù. péi shì nǎi huò qí jīn ér jī liáng. míng nián yù shuǐ hàn, dú miǎn qí zāi. hòu sān nián, lǎo fù fù zhì, yòu shāo jīn yǐ yí zhī. péi shì xiōng dì yī rén yuàn cóng xué. lǎo fù suì jiāng xī qù, shù lǐ zhì dà bái shān xī yán xià, yī dà pán shí, zuǒ yǒu shí bì. lǎo fù yǐ zhàng kòu zhī, xū yú kāi. nǎi yī dòng tiān. yǒu huáng guān jí xiǎo tóng yíng jiē. lǎo fù yǐn péi shēng rù dòng. chū jué àn hēi, jiàn jí míng lǎng, nǎi jiàn chéng guō rén wù, nèi yǒu gōng què táng diàn, rú shì zhī sì guān yān. dào shì yù tóng xiān nǚ wú shù, xiāng yíng rù, shèng gē lè. zhū dào shì huò qín qí fěng sòng yán lùn. lǎo fù yǐn péi shì lǐ yè, wèi zhū rén yuē: cǐ chéng zhōng zhǔ rén yě. suì liú yī xiǔ, shí yǐ hú má fàn lín pú xiān jiǔ. péi gào guī. xiāng yǔ jué bié. lǎo fù fù sòng chū dòng, yí yǐ jīn bǎo qiǎn zhī. wèi péi yuē: jūn jīn wèi hé jiǔ zhù, qiě guī. hòu èr shí nián, tiān xià dāng luàn. cǐ shì tài bái zuǒ yǎn dòng, jūn zhì cǐ shí, kě hái lái cǐ, wú dāng yíng jiē. péi zi bài bié. bǐ zhì ān shǐ luàn, péi shì quán jiā ér qù, yǐn yú dòng zhōng shù nián. jū chù xiān jìng, xián shòu dào shù. luàn dìng fù chū. xiōng dì shù rén, jiē zhì dà guān yī jiā liáng jiàn, yì méng shòu kǎo yān. chū yuán huà jì
唐開元中,長安裴氏子,於延平門外莊居,兄弟三人未仕,以孝義聞,雖貧好施惠。常有一老父過之求漿,衣服顏色稍異。裴子待之甚謹,問其所事。云:「以賣藥為業。」問其族。曰:「不必言也。」因是往來憩宿於裴舍,積數年而無倦色。一日謂裴曰:「觀君兄弟至窶,而常能恭己不倦於客,君實長者,積德如是,必有大福。吾亦厚君之惠,今為君致少財物,以備數年之儲。」裴敬謝之。老父遂命求炭數斤,坎地為爐,熾火。少頃,命取小磚瓦如手指大者數枚,燒之,少頃皆赤,懷中取少藥投之,乃生紫煙,食頃變為金矣,約重百兩,以授裴子,謂裴曰:「此價倍於常者,度君家事三年之蓄矣。吾自此去,候君家罄盡,當復來耳。」裴氏兄弟益敬老父,拜之。因問其居。曰:「後當相示焉,訣別而去。」裴氏乃貨其金而積糧。明年遇水旱,獨免其災。後三年,老父復至,又燒金以遺之。裴氏兄弟一人願從學。老父遂將西去,數里至大白山西岩下,一大盤石,左有石壁。老父以杖叩之,須臾開。乃一洞天。有黃冠及小童迎接。老父引裴生入洞。初覺暗黑,漸即明朗,乃見城郭人物,內有宮闕堂殿,如世之寺觀焉。道士玉童仙女無數,相迎入,盛歌樂。諸道士或琴棋諷誦言論。老父引裴氏禮謁,謂諸人曰:「此城中主人也。」遂留一宿,食以胡麻飯、麟脯、仙酒。裴告歸。相與訣別。老父復送出洞,遺以金寶遣之。謂裴曰:「君今未合久住,且歸。後二十年,天下當亂。此是太白左掩洞,君至此時,可還來此,吾當迎接。裴子拜別。比至安史亂,裴氏全家而去,隱於洞中數年。居處仙境,咸受道術。亂定復出。兄弟數人,皆至大官;一家良賤,亦蒙壽考焉。(出《原化記》)
cuī wěi
崔煒
zhēn yuán zhōng, yǒu cuī wěi zhě, gù jiān chá xiàng zhī zǐ yě. xiàng yǒu shī míng yú rén jiān, zhōng yú nán hǎi cóng shì. wěi jū nán hǎi, yì huò rán yě, bù shì jiā chǎn, duō shàng háo xiá. bù shù nián, cái yè dān jǐn, duō qī zhǐ fú shě. shí zhōng yuán rì, pān yú rén duō chén shè zhēn yì yú fú miào, jí bǎi xì yú kāi yuán sì. wěi yīn kuī zhī, jiàn qǐ shí lǎo yù, yīn jué ér fù rén zhī jiǔ wèng. dāng lú zhě ōu zhī. jì qí zhí jǐn yī mín ěr, wěi lián zhī, tuō yī wèi cháng qí suǒ zhí. yù bù xiè ér qù. yì rì yòu lái gào wěi yuē: xiè zi wèi tuō wú nán. wú shàn jiǔ zhuì yóu. jīn yǒu yuè jǐng gāng ài shǎo xǔ fèng zi, měi yù yóu zhuì, zhǐ yī zhù ěr, bù dú yù kǔ, jiān huò měi yàn. wěi xiào ér shòu zhī. yù shū yì bù jiàn. hòu shù rì, yīn yóu hǎi guāng sì. yù lǎo sēng zhuì yú ěr. wěi yīn chū ài shì jiǔ zhī, ér rú qí shuō. sēng gǎn zhī shén, wèi wěi yuē: pín dào wú yǐ fèng chóu. dàn zhuǎn jīng yǐ zī láng jūn zhī fú yòu ěr. cǐ shān xià yǒu yī rèn wēng zhě, cáng qiǎng jù wàn, yì yǒu sī jí, jūn zǐ néng liáo zhī, dāng yǒu hòu bào. qǐng wèi shū dǎo zhī. wěi yuē: rán. rèn wēng yī wén xǐ yuè, lǐ qǐng shén jǐn. wěi yīn chū ài, yī ruò ér yù. rèn wēng gào wěi yuē: xiè jūn zǐ quán wǒ suǒ kǔ, wú yǐ hòu chóu, yǒu qián shí wàn fèng zi. xìng cóng róng, wú cǎo cǎo ér qù. wěi yīn liú bǐ. wěi shàn sī zhú zhī miào, wén zhǔ rén táng qián dàn qín shēng, jié jiā tóng. duì yuē: zhǔ rén zhī ài nǚ yě. yīn qǐng qí qín ér dàn zhī. nǚ qián tīng ér yǒu yì yān. shí rèn wēng jiā shì guǐ yuē dú jiǎo shén, měi sān suì bì shā yī rén xiǎng zhī. shí yǐ bī yǐ, qiú rén bù huò. rèn wēng é fù xīn, zhào qí zi jì zhī yuē: mén xià kè jì bù lái, míng chāo běn wú bù lái èr zì. wú xuè shǔ, kě yǐ wèi xiǎng. wú wén dà ēn shàng bù bào, kuàng yù xiǎo jí ěr. suì lìng jù shén zhuàn. yè jiāng bàn, nǐ shā wěi, yǐ qián jiōng wěi suǒ chù zhī shì, ér wěi mò jué. nǚ mì zhī zhī, qián chí rèn yú chuāng xì jiān, gào wěi yuē: wú jiā shì guǐ, jīn yè dāng shā rǔ ér jì zhī. rǔ kě chí cǐ pò chuāng dùn qù bù rán zhě, shǎo qǐng sǐ yǐ. cǐ rèn yì wàng chí qù, wú xiāng lèi yě. wěi kǒng jì hàn liú, huī rèn xié ài, duàn chuāng líng yuè chū, bá jiàn ér zǒu. rèn wēng é jué, lǜ jiā tóng shí yú bèi, chí rèn bǐng jù zhuī zhī liù qī lǐ, jǐ jí zhī. wěi yīn mí dào, shī zú zhuì yú dà kū jǐng zhōng. zhuī zhě shī zōng ér fǎn. wěi suī zhuì jǐng, wèi gǎo yè suǒ jí ér wú shāng. jí xiǎo shì zhī, nǎi yī jù xué, shēn bǎi yú zhàng, wú jì kě chū. sì páng qiàn kōng wǎn zhuǎn, kě róng qiān rén. zhōng yǒu yī bái shé pán qū, kě zhǎng shù zhàng. qián yǒu shí jiù, yán shàng yǒu wù dī xià, rú yí mì, zhù jiù zhōng, shé jiù yǐn zhī. wěi chá shé yǒu yì, nǎi kòu shǒu zhù zhī yuē: lóng wáng, mǒu bù xìng, zhuì yú cǐ, yuàn wáng mǐn zhī, xìng bù xiāng hài. yīn yǐn qí yú, yì bù jī kě. xì shì shé zhī chún wěn, yì yǒu yóu yān. wěi gǎn shé zhī jiàn mǐn, yù wèi jiǔ zhī, nài wú cóng dé huǒ. jì jiǔ, yǒu yáo huǒ piāo rù yú xué. wěi nǎi rán ài, qǐ shé ér jiǔ zhī, shì zhuì yīng shǒu zhuì dì. shé zhī yǐn shí jiǔ fáng ài, jí qù, pō yǐ wèi biàn, suì tǔ jìng cùn zhū chóu wěi. wěi bù shòu ér qǐ shé yuē: lóng wáng néng shī yún yǔ, yīn yáng mò cè, shén biàn yóu xīn, xíng cáng zài jǐ, bì néng yǒu dào, zhěng yuán chén lún, tǎng cì qiè wéi, dé hái rén shì, zé sǐ shēng gǎn jī, míng zài jī fū, dàn dé yī guī, bù yuàn huái bǎo. shé suì yàn zhū, wān yán jiāng yǒu suǒ shì. wěi suì zài bài, kuà shé ér qù, bù yóu xué kǒu, zhǐ yú dòng zhōng xíng, kě shù shí lǐ. qí zhōng yōu àn ruò qī, dàn shé zhī guāng zhú liǎng bì. shí jiàn huì huà gǔ zhàng fū, xián yǒu guān dài. zuì hòu chù yī shí mén, mén yǒu jīn shòu niè huán, dòng rán míng lǎng. shé dī shǒu bù jìn, ér xiè xià wěi. wěi jiāng wèi yǐ dá rén shì yǐ. rù hù, dàn jiàn yī shì, kōng kuò kě bǎi yú bù, xué zhī sì bì, jiē juān wèi fáng shì, dāng zhōng yǒu jǐn xiù wéi zhàng shù jiān, chuí jīn ní zǐ, gèng shì yǐ zhū cuì, xuàn huǎng rú míng xīng zhī lián zhuì. zhàng qián yǒu jīn lú, lú shàng yǒu jiāo lóng luán fèng guī shé luán què, jiē zhāng kǒu pēn chū xiāng yān, fāng fēn wěng yù. bàng yǒu xiǎo chí, qì yǐ jīn bì, zhù yǐ shuǐ yín fú yī zhī lèi, jiē zuó yǐ qióng yáo ér fàn zhī. sì bì yǒu chuáng, xián shì yǐ xī xiàng, shàng yǒu qín sè shēng huáng táo gǔ chù yǔ, bù kě shèng jì. wěi xì shì, shǒu zé shàng xīn. wěi nǎi huǎng rán, mò cè shì hé dòng fǔ yě. liáng jiǔ, qǔ qín shì dàn zhī, sì bì hù yǒu xián qǐ, yǒu xiǎo qīng yī chū ér xiào yuē: yù jīng zi yǐ sòng cuī jiā láng jūn zhì yǐ. suì què zǒu rù. xū yú, yǒu sì nǚ, jiē gǔ huán jì, yè ní cháng zhī yī. wèi wěi yuē: hé cuī zi shàn rù huáng dì xuán gōng yé? wěi nǎi shě qín zài bài. nǚ yì chóu bài. wěi yuē: jì shì huáng dì xuán gōng, huáng dì hé zài? yuē: zàn fù zhù róng yàn ěr. suì mìng wěi jiù tà gǔ qín. wěi nǎi dàn hú jiā. nǚ yuē: hé qū yě? yuē: hú jiā yě. yuē: hé wèi hú jiā? wú bù xiǎo yě. wěi yuē: hàn cài wén jī, jí zhōng láng yōng zhī nǚ yě, méi yú hú zhōng, jí guī, gǎn hú zhōng gù shì, yīn fǔ qín ér chéng sī nòng, xiàng hú zhōng chuī jiā āi yàn zhī yùn. nǚ jiē yí rán yuē: dà shì xīn qǔ. suì mìng zhuó lǐ chuán shāng. wěi nǎi kòu shǒu, qiú guī zhī yì pō qiè. nǚ yuē: cuī zi jì lái, jiē shì sù fèn, hé bì cōng jù, xìng qiě yān zhù. yáng chéng shǐ zhě shǎo qīng dāng lái, kě yǐ suí wǎng. wèi cuī zǐ yuē: huáng dì yǐ xǔ tián fū rén fèng jī zhǒu, biàn kě xiāng jiàn. cuī zi mò cè duān ní, bù gǎn yīng dá. suì mìng shì nǚ zhào tián fū rén. fū rén bù kěn zhì, yuē: wèi fèng huáng dì zhào, bù gǎn jiàn cuī jiā láng yě. zài mìng bù zhì. wèi wěi yuē: tián fū rén shū dé měi lì, shì wú chóu pǐ. yuàn jūn zǐ shàn fèng zhī, yì sù yè ěr. fū rén jí qí wáng nǚ yě. cuī zǐ yuē: qí wáng hé rén yě? nǚ yuē: wáng huì héng, xī hàn chū wáng qí ér jū hǎi dǎo zhě. qūn xún, yǒu rì yǐng rù zhào zuò zhōng. wěi yīn jǔ shǒu, shàng jiàn yī xué, yǐn yǐn rán dǔ rén jiān tiān hàn ěr. sì nǚ yuē: yáng chéng shǐ zhě zhì yǐ. suì yǒu yī bái yáng, zì kōng rǎn rǎn ér xià, xū yú zhì zuò. bèi yǒu yī zhàng fū, yì guān yǎn rán, zhí dà bǐ, jiān fēng yī qīng zhú jiǎn, shàng yǒu zhuàn zì, jìn yú xiāng jī shàng. sì nǚ mìng shì nǚ dú zhī yuē: guǎng zhōu cì shǐ xú shēn sǐ, ān nán dōu hù zhào chāng chōng tì. nǚ zhuó lǐ yǐn shǐ zhě yuē: cuī zi yù guī pān yú, yuàn wèi qiè wǎng. shǐ zhě chàng rě, huí wèi wěi yuē: tā rì xū yǔ shǐ zhě yì fú jī yǔ, yǐ xiāng lèi láo. wěi dàn wěi wěi. sì nǚ yuē: huáng dì yǒu chì, lìng yǔ láng jūn guó bǎo yáng suì zhū, jiāng wǎng zhì bǐ, dāng yǒu hú rén jù shí wàn mín ér yì zhī. suì mìng shì nǚ kāi yù hán, qǔ zhū shòu wěi. wěi zài bài pěng shòu. wèi sì nǚ yuē: wěi bù céng cháo yè huáng dì, yòu fēi qīn zú, hé jù kuàng yí rú shì? nǚ yuē: láng jūn xiān rén yǒu shī yú yuè tái, gǎn wù xú shēn, suì jiàn xiū jī. huáng dì kuì zhī, yì yǒu shī jì hé. lài zhū zhī yì, yǐ lù shī zhōng, bù jiǎ pū shuō, láng jūn qǐ bù xiǎo yé? wěi yuē: bù shí huáng dì hé shī. nǚ mìng shì nǚ shū tí yú yáng chéng shǐ zhě bǐ guǎn shàng yún: qiān suì huāng tái huī lù yú, yī fán tài shǒu zhòng jiāo tú. gǎn jūn fú shì yì hé jí, bào ěr měi fù yǔ míng zhū. wěi yuē: huáng dì yuán hé xìng zì? nǚ yuē: yǐ hòu dāng zì zhī ěr. nǚ wèi wěi yuē: zhōng yuán rì, xū jù měi jiǔ fēng zhuàn yú guǎng zhōu pú jiàn sì jìng shì, wú bèi dāng sòng tián fū rén wǎng. wěi suì zài bài gào qù, yù niè shǐ zhě zhī yáng bèi. nǚ yuē: zhī yǒu bào gū ài, kě liú shǎo xǔ. wěi dàn liú ài, jí bù zhī bào gū shì hé rén yě, suì liú zhī. shùn xī ér chū xué, lǚ yú píng dì. suì shī shǐ zhě yǔ yáng suǒ zài. wàng xīng hàn, shí yǐ wǔ gēng yǐ. é wén pú jiàn sì zhōng shēng, suì dǐ sì. sēng rén yǐ zǎo mí jiàn xiǎng, suì guī guǎng zhōu. cuī zi xiān yǒu shě shuì jū, zhì rì wǎng shě xún zhī, yuē: yǐ sān nián yǐ. zhǔ rén wèi cuī wěi yuē: zi hé suǒ shì, ér sān qiū bù fǎn? wěi bù shí gào. kāi qí hù, chén tà yǎn rán. pō huái qī chuàng. wèn cì shǐ, zé xú shēn guǒ sǐ ér zhào chāng tì yǐ. nǎi dǐ bō sī dǐ, qián yù shì zhū. yǒu lǎo hú rén yī jiàn, suì pú fú lǐ shǒu yuē: láng jūn de rù nán yuè wáng zhào tuó mù zhōng lái bù rán zhě, bù hé dé sī bǎo. gài zhào tuó yǐ zhū wèi xùn gù yě. cuī zi nǎi jù shí gào, fāng zhī huáng dì shì zhào tuó, tuó yì céng chēng nán yuè wǔ dì gù ěr. suì jù shí wàn mín yì zhī. cuī zi qǐng hú rén yuē: hé yǐ biàn zhī? yuē: wǒ dà shí guó bǎo yáng suì zhū yě. xī hàn chū, zhào tuó shǐ yì rén tī shān háng hǎi, dào guī pān yú, jīn jǐn qiān zài yǐ. wǒ guó yǒu néng xuán xiàng zhě, yán lái suì guó bǎo dāng guī. gù wǒ wáng zhào wǒ, jù dà bó zhòng zī, dǐ pān yú ér sōu suǒ. jīn rì guǒ yǒu suǒ huò yǐ. suì chū yù yè ér xǐ zhī, guāng jiàn yī shì. hú rén jù fàn bó guī dà shí qù. wěi dé jīn, suì jù jiā chǎn rán fǎng yáng chéng shǐ zhě, jìng wú yǐng xiǎng. hòu yǒu shì yú chéng huáng miào, hū jiàn shén xiàng yǒu lèi shǐ zhě, yòu dǔ shén bǐ shàng yǒu xì zì, nǎi shì nǚ suǒ tí yě. fāng jù jiǔ pú ér diàn zhī, jiān zhòng fěn jī, jí guǎng qí yǔ. shì zhī yáng chéng jí guǎng zhōu chéng. miào yǒu wǔ yáng yān, yòu zhēng rèn wēng zhī shì, zé cūn lǎo yún: nán yuè wèi rèn xiāo zhī mù ěr. yòu dēng yuè wáng diàn tái, dǔ xiān rén shī yún: yuè jǐng gāng tóu sōng bǎi lǎo, yuè wáng tái shàng shēng qiū cǎo. gǔ mù duō nián wú zi sūn, yě rén tà jiàn chéng guān dào. jiān yuè wáng jì hé shī, zōng jī pō yì, nǎi xún zhǔ zhě. zhǔ zhě yuē: xú dài fū shēn yīn dēng cǐ tái, gǎn cuī shì yù shī, gù zhòng fěn shì tái diàn, suǒ yǐ huàn hè ěr. hòu jiāng jí zhōng yuán rì, suì fēng jié xiāng zhuàn gān lǐ, liú pú jiàn sì sēng shì. yè jiāng bàn, guǒ sì nǚ bàn tián fū rén zhì, róng yí yàn yì, yán zhǐ yǎ dàn. sì nǚ yǔ cuī shēng jìn shāng xié xuè, jiāng xiǎo gào qù. cuī zi suì zài bài qì, zhì shū dá yú yuè wáng, bēi cí hòu lǐ, jìng hé ér yǐ. suì yǔ fū rén guī shì. wěi jié fū rén yuē: jì shì qí wáng nǚ, hé yǐ pèi nán yuè rén? fū rén yuē: mǒu guó pò jiā wáng, zāo yuè wáng suǒ lǔ wèi pín yù. wáng bēng, yīn yǐ wèi xùn. nǎi bù zhī jīn shì jǐ shí yě. kàn pēng lì shēng, rú zuó rì ěr. měi yì gù shì, zhé yī shān rán. wěi wèn yuē: sì nǚ hé rén? yuē: qí èr ōu yuè wáng yáo suǒ xiàn, qí èr mǐn yuè wáng wú zhū suǒ jìn, jù wèi xùn zhě. yòu wèn yuē: xī sì nǚ yún bào gū hé rén yě. yuē: bào jìng nǚ, gě hóng qī yě. duō xíng jiǔ yú nán hǎi. wěi fāng tàn hài xī rì zhī yù ěr. yòu yuē: hū shé wèi yù jīng zi hé yě? yuē: xī ān qī shēng zhǎng kuà sī lóng ér cháo yù jīng, gù hào zhī yù jīng zi. wěi yīn zài xué yǐn lóng yú mò, jī fū shǎo nèn, jīn lì qīng jiàn. hòu jū nán hǎi shí yú zài, suì sàn jīn pò chǎn, qī xīn dào mén, nǎi qiè shì wǎng luó fú, fǎng bào gū. hòu jìng bù zhī suǒ shì. chū chuán qí
貞元中,有崔煒者,故監察向之子也。向有詩名於人間,終於南海從事。煒居南海,意豁然也,不事家產,多尚豪俠。不數年,財業殫盡,多棲止佛舍。時中元日,番禺人多陳設珍異於佛廟,集百戲於開元寺。煒因窺之,見乞食老嫗,因蹶而覆人之酒瓮。當壚者毆之。計其直僅一緡耳,煒憐之,脫衣為償其所直。嫗不謝而去。異日又來告煒曰:「謝子為脫吾難。吾善灸贅疣。今有越井岡艾少許奉子,每遇疣贅,只一炷耳,不獨愈苦,兼獲美艷。煒笑而受之。嫗倏亦不見。後數日,因游海光寺。遇老僧贅於耳。煒因出艾試灸之,而如其說。僧感之甚,謂煒曰:「貧道無以奉酬。但轉經以資郎君之福祐耳。此山下有一任翁者,藏鏹巨萬,亦有斯疾,君子能療之,當有厚報。請為書導之。」煒曰:「然。」任翁一聞喜躍,禮請甚謹。煒因出艾,一爇而愈。任翁告煒曰:「謝君子痊我所苦,無以厚酬,有錢十萬奉子。幸從容,無草草而去。」煒因留彼。煒善絲竹之妙,聞主人堂前彈琴聲,詰家童。對曰:「主人之愛女也。」因請其琴而彈之。女潛聽而有意焉。時任翁家事鬼曰獨腳神,每三歲必殺一人饗之。時已逼矣,求人不獲。任翁俄負心,召其子計之曰:「門下客既不來,(明抄本無「不來」二字。)無血屬,可以為饗。吾聞大恩尚不報,況愈小疾耳。」遂令具神饌。夜將半,擬殺煒,已潛扃煒所處之室,而煒莫覺。女密知之,潛持刃於窗隙間,告煒曰:「吾家事鬼,今夜當殺汝而祭之。汝可持此破窗遁去;不然者,少頃死矣。此刃亦望持去,無相累也。」煒恐悸汗流,揮刃攜艾,斷窗欞躍出,拔鍵而走。任翁俄覺,率家童十餘輩,持刃秉炬追之六七里,幾及之。煒因迷道,失足墜於大枯井中。追者失蹤而返。煒雖墜井,為槁葉所藉而無傷。及曉視之,乃一巨穴,深百餘丈,無計可出。四旁嵌空宛轉,可容千人。中有一白蛇盤屈,可長數丈。前有石臼,岩上有物滴下,如飴蜜,注臼中,蛇就飲之。煒察蛇有異,乃叩首祝之曰:「龍王,某不幸,墜於此,願王憫之,幸不相害。因飲其餘,亦不饑渴。細視蛇之唇吻,亦有疣焉。煒感蛇之見憫,欲為灸之,奈無從得火。既久,有遙火飄入於穴。煒乃燃艾,啟蛇而灸之,是贅應手墜地。蛇之飲食久妨礙,及去,頗以為便,遂吐徑寸珠酬煒。煒不受而啟蛇曰:「龍王能施雲雨,陰陽莫測,神變由心,行藏在己,必能有道,拯援沉淪,儻賜挈維,得還人世,則死生感激,銘在肌膚,但得一歸,不願懷寶。」蛇遂咽珠,蜿蜒將有所適。煒遂載拜,跨蛇而去,不由穴口,只於洞中行,可數十里。其中幽暗若漆,但蛇之光燭兩壁。時見繪畫古丈夫,咸有冠帶。最後觸一石門,門有金獸齧環,洞然明朗。蛇低首不進,而卸下煒。煒將謂已達人世矣。入戶,但見一室,空闊可百餘步,穴之四壁,皆鐫為房室,當中有錦繡幃帳數間,垂金泥紫,更飾以珠翠,炫晃如明星之連綴。帳前有金爐,爐上有蛟龍鸞鳳、龜蛇鸞雀,皆張口噴出香煙,芳芬蓊欝。傍有小池,砌以金壁,貯以水銀鳧鷖之類,皆琢以瓊瑤而泛之。四壁有床,咸飾以犀象,上有琴瑟笙篁、鞀鼓柷敔,不可勝記。煒細視,手澤尚新。煒乃恍然,莫測是何洞府也。良久,取琴試彈之,四壁戶牖咸啟,有小青衣出而笑曰:「玉京子已送崔家郎君至矣。」遂卻走入。須臾,有四女,皆古環髻,曳霓裳之衣。謂煒曰:「何崔子擅入皇帝玄宮耶?」煒乃舍琴再拜。女亦酬拜。煒曰:「既是皇帝玄宮,皇帝何在?」曰:「暫赴祝融宴爾。」遂命煒就榻鼓琴。煒乃彈胡笳。女曰:「何曲也?」曰:「胡笳也。」曰:「何為胡笳?吾不曉也。」煒曰:「漢蔡文姬,即中郎邕之女也,沒於胡中,及歸,感胡中故事,因撫琴而成斯弄,像胡中吹笳哀咽之韻。」女皆怡然曰:「大是新曲。」遂命酌醴傳觴。煒乃叩首,求歸之意頗切。女曰:「崔子既來,皆是宿分,何必匆遽,幸且淹駐。羊城使者少傾當來,可以隨往。」謂崔子曰:「皇帝已許田夫人奉箕帚,便可相見。」崔子莫測端倪,不敢應答。遂命侍女召田夫人。夫人不肯至,曰:「未奉皇帝詔,不敢見崔家郎也。」再命不至。謂煒曰:「田夫人淑德美麗,世無儔匹。願君子善奉之,亦宿業耳。夫人即齊王女也。」崔子曰:「齊王何人也?」女曰:「王諱橫,昔漢初亡齊而居海島者。」逡巡,有日影入照坐中。煒因舉首,上見一穴,隱隱然睹人間天漢耳。四女曰:「羊城使者至矣。」遂有一白羊,自空冉冉而下,須臾至座。背有一丈夫,衣冠儼然,執大筆,兼封一青竹簡,上有篆字,進於香几上。四女命侍女讀之曰:「廣州刺史徐紳死,安南都護趙昌充替。」女酌醴飲使者曰:「崔子欲歸番禺,願為挈往。」使者唱喏,回謂煒曰:「他日須與使者易服緝宇,以相酹勞。」煒但唯唯。四女曰:「皇帝有敕,令與郎君國寶陽燧珠,將往至彼,當有胡人具十萬緍而易之。」遂命侍女開玉函,取珠授煒。煒載拜捧受。謂四女曰:「煒不曾朝謁皇帝,又非親族,何遽貺遺如是?」女曰:「郎君先人有詩于越台,感悟徐紳,遂見修緝。皇帝媿之,亦有詩繼和。賚珠之意,已露詩中,不假仆說,郎君豈不曉耶?」煒曰:「不識皇帝何詩。」女命侍女書題於羊城使者筆管上云:「千歲荒台隳路隅,一煩太守重椒塗。感君拂拭意何極,報爾美婦與明珠。」煒曰:「皇帝原何姓字?」女曰:「已後當自知耳。」女謂煒曰:「中元日,須具美酒豐饌於廣州蒲澗寺靜室,吾輩當送田夫人往。」煒遂再拜告去,欲躡使者之羊背。女曰:「知有鮑姑艾,可留少許。」煒但留艾,即不知鮑姑是何人也,遂留之。瞬息而出穴,履於平地。遂失使者與羊所在。望星漢,時已五更矣。俄聞蒲澗寺鐘聲,遂抵寺。僧人以早糜見餉,遂歸廣州。崔子先有舍稅居,至日往舍詢之,曰:「已三年矣。」主人謂崔煒曰:「子何所適,而三秋不返?」煒不實告。開其戶,塵榻儼然。頗懷悽愴。問刺史,則徐紳果死而趙昌替矣。乃抵波斯邸,潛鬻是珠。有老胡人一見,遂匍匐禮手曰:「郎君的入南越王趙佗墓中來;不然者,不合得斯寶。」蓋趙佗以珠為殉故也。崔子乃具實告,方知皇帝是趙佗,佗亦曾稱南越武帝故耳。遂具十萬緍易之。崔子請胡人曰:「何以辨之?」曰:「我大食國寶陽燧珠也。昔漢初,趙佗使異人梯山航海,盜歸番禺,今僅千載矣。我國有能玄象者,言來歲國寶當歸。故我王召我,具大舶重資,抵番禺而搜索。今日果有所獲矣。遂出玉液而洗之,光鑒一室。胡人遽泛舶歸大食去。煒得金,遂具家產;然訪羊城使者,竟無影響。後有事於城隍廟,忽見神像有類使者,又睹神筆上有細字,乃侍女所題也。方具酒脯而奠之,兼重粉績,及廣其宇。是知羊城即廣州城。廟有五羊焉,又徵任翁之室,則村老云:「南越尉任囂之墓耳。」又登越王殿台,睹先人詩云:越井岡頭松柏老,越王台上生秋草。古墓多年無子孫,野人踏踐成官道。」兼越王繼和詩,蹤跡頗異,乃詢主者。主者曰:「徐大夫紳因登此台,感崔侍御詩,故重粉飾台殿,所以煥赫耳。」後將及中元日,遂豐潔香饌甘醴,留蒲澗寺僧室。夜將半,果四女伴田夫人至,容儀艷逸,言旨雅澹。四女與崔生進觴諧謔,將曉告去。崔子遂再拜訖,致書達于越王,卑辭厚禮,敬荷而已。遂與夫人歸室。煒詰夫人曰:「既是齊王女,何以配南越人?」夫人曰:「某國破家亡,遭越王所虜為嬪御。王崩,因以為殉。乃不知今是幾時也。看烹酈生,如昨日耳。每憶故事,輒一潸然。」煒問曰:「四女何人?」曰:「其二甌越王搖所獻,其二閩越王無諸所進,俱為殉者。」又問曰:「昔四女雲鮑姑何人也。」曰:「鮑靚女,葛洪妻也。多行灸於南海。」煒方嘆駭昔日之嫗耳。又曰:「呼蛇為玉京子何也?」曰:「昔安期生長跨斯龍而朝玉京,故號之玉京子。」煒因在穴飲龍余沫,肌膚少嫩,筋力輕健。後居南海十餘載,遂散金破產,棲心道門,乃挈室往羅浮,訪鮑姑。後竟不知所適。(出《傳奇》)