zǎi xiàng shàng shì sū guī liǎng shěng dú gū jí cān zhuó yuàn yáng chéng lǚ wēn wéi xuàn lǐ chéng zá shuō
宰相 上事 蘇瑰 兩省 獨孤及 參酌院 陽城 呂溫 韋絢 李程 雜說
yù shǐ tóng zhōu yù shǐ cuī yuǎn yán wǔ yā bān tái mén lì wǔ yuàn hán gāo zá shuō shǐ zhí
御史 同州御史 崔遠 嚴武 押班 台門 歷五院 韓皋 雜說 使職
shàng shū shěng cuī rì zhī dù zhī liǔ pì shěng qiáo mì shū shěng yú dài shā tīng
尚書省 崔日知 度支 柳辟 省橋 秘書省 魚袋 莎廳
zǎi xiàng
宰相
fán bài xiāng lǐ, jué bān xíng. fǔ xiàn zài shā tián lù, zì sī dì zhì yú zǐ chéng dōng jiē, míng yuē shā dī. yǒu fú jiǎ, huò wèn jí, bǎi liáo jiù dì. yǒu sī shè mù cì, pái bān. yuán rì dōng zhì lì zhàng, dà guān jiē bèi kē sǎn, liè zhú yǒu wǔ liù bǎi jù, wèi zhī huǒ chéng. zǎi xiàng huǒ chéng jiāng zhì, zé jiē pū miè yǐ bì. zǎi xiàng pàn sì fāng zhī shì yǒu dōu táng, chù fēn yǒu sī yǒu táng tiē, xià cì yā míng yuē huā yā, huáng chì jì xià, xiǎo yì tóng yuē huáng tiē, zǎi xiàng hū wèi táng lǎo. chū bǎi guān zǎo cháo, bì lì mǎ jiàn fú wàng xiān mén wài. zǎi xiàng zé yú guāng zhái chē fāng, yǐ bì fēng yǔ. yuán hé chū, shǐ zhì dài lòu yuàn. chū guó shǐ bǔ
凡拜相禮,絕班行。府縣載沙填路,自私第至於子城東街,名曰沙堤。有服假,或問疾,百僚就第。有司設幕次,排班。元日冬至立仗,大官皆備珂傘,列燭有五六百炬,謂之火城。宰相火城將至,則皆撲滅以避。宰相判四方之事有都堂,處分有司有堂帖,下次押名曰花押,黃敕既下,小異同曰黃帖,宰相呼為堂老。初百官早朝,必立馬建福望仙門外。宰相則於光宅車坊,以避風雨。元和初,始置待漏院。(出《國史補》)
shàng shì
上事
fán zhōng shū mén xià, bìng yú xī shěng shàng, yǐ biàn lǐ yí. wǔ pǐn yǐ shàng, zǎi xiàng sòng shàng, nǎi bìng qīng cān. chū guó shǐ bǔ
凡中書門下,並於西省上,以便禮儀。五品以上,宰相送上,乃並卿參。(出《國史補》)
sū guī
蘇瑰
jǐng lóng sān nián, sū guī chú shàng shū yòu pú shè. shí gōng qīng dà chén chū bài guān zhě, lì jì xiàn shí, míng yuē shāo wěi. guī yīn shì nèi yàn, jiāng zuò dà jiàng zōng jìn qīng wèi yuē: bài pú shè, jìng bù shāo wěi, qǐ bù shàn xié? dì mò rán. guī zòu yuē: chén wén zǎi xiàng zhě, zhǔ yīn yáng, zhù tiān lǐ wù. jīn lì shí yǒng guì, bǎi xìng bù zú, chén jiàn sù wèi bīng, zhì yǒu sān rì bù dé shí zhě. chén yú bù chēng zhí, suǒ yǐ bù gǎn shāo wěi. chū tán bīn lù
景龍三年,蘇瑰除尚書右僕射。時公卿大臣初拜官者,例計獻食,名曰燒尾。瑰因侍內宴,將作大匠宗晉卿謂曰:拜僕射,竟不燒尾,豈不善邪?帝默然。瑰奏曰:臣聞宰相者,主陰陽,助天理物。今粒食踴貴,百姓不足,臣見宿衛兵,至有三日不得食者。臣愚不稱職,所以不敢燒尾。(出《譚賓錄》)
liǎng shěng
兩省
jiàn yì wú shì bù rù: měi yù rù shěng, yǒu chú shí sì kǒng zhì. zhōng shū shè rén shí wèi zǎi xiàng pàn guān zǎi xiàng qīn xián, bù bài zhī zhì gào wèi xiè jiǎo. yòu yún: bù yóu sān zì, zhí bài zhōng shū shè rén zhě, wèi zhī tà é guǒ tóu. qí zhì gào zhī běn, chū zì wáng yán, jiē rén zhǔ suǒ wèi. gù hàn guāng wǔ shí, dì wǔ lún wèi dū zhù qián yuàn, jiàn zhào shū ér tàn yuē: cǐ shèng míng zhǔ yě, yī jiàn jué yǐ. jìn zhě fán yǒu zhào chì, jiē zé chéng qún xià. bāo biǎn zhī yán, zhé wáng suǒ shèn. fán bǎi jù liáo, wáng gōng qīng shì, shǐ bāo zé wèi qí guī zhāng tè dá, shàn wú kě jiā xuán yǒu biǎn chù, zé bǐ yǐ dǒu shāo xià cái, zuì bù róng zé. tóng wèi yī shì shì yuán zuò zì, jù míng chāo běn gǎi zhī xíng, gù chū jūn shàng zhī yán, yú zhì shēng yú shū hū, shì fēi biàn yú é qīng. gài tiān zǐ wú xì yán, yán zhī gǒu shī, zé qǔ yóu tiān xià. chū lú shì zá shuō
諫議無事不入:每遇入省,有廚食四孔炙。中書舍人時謂宰相判官;宰相親嫌,不拜知制誥為屧腳。又云:不由三字,直拜中書舍人者,謂之撻額裹頭。其制誥之本,出自王言,皆人主所為。故漢光武時,第五倫為督鑄錢掾,見詔書而嘆曰:此聖明主也,一見決矣。近者凡有詔敕,皆責成群下。褒貶之言,哲王所慎。凡百具寮,王公卿士,始褒則謂其珪璋特達,善無可加;旋有貶黜,則比以斗筲下才,罪不容責。同為一士(士原作字,據明抄本改)之行,固出君上之言,愚智生於倏忽,是非變於俄傾。蓋天子無戲言,言之苟失,則取尤天下。(出《盧氏雜說》)
dú gū jí
獨孤及
dú gū jí qiú zhī zhì gào, shì jiàn yuán zài. yuán zhī qí suǒ yù, yíng wèi yuē: zhì gào ā shuí kān? jí xīn zhī bù wǒ yǔ ér yǔ tā yě, nǎi jiàn lǐ shū. shí yáng yán zài gé xià, jì jí zhī lái, gù yuán zǔ zhī, nǎi èr rén lì yě. chū jiā huà lù
獨孤及求知制誥,試見元載。元知其所欲,迎謂曰:制誥阿誰堪?及心知不我與而與他也,乃薦李紓。時楊炎在閣下,忌及之來,故元阻之,乃二人力也。(出《嘉話錄》)
cān zhuó yuàn
參酌院
zhǎng qìng chū, mù zōng yǐ xíng fǎ wèi zhòng. měi dà yù, yǒu sī duàn zuì, yòu lìng gěi shì zhōng zhōng shū shè rén cān zhuó chū rù zhī, bǎi sī hū wèi cān zhuó yuàn. chū guó shǐ bǔ
長慶初,穆宗以刑法為重。每大獄,有司斷罪,又令給事中中書舍人參酌出入之,百司呼為參酌院。(出《國史補》)
yáng chéng
陽城
yáng chéng jū xià xiàn, bài jiàn yì dài fū zhèng gù jū wén xiāng, bài shí yí lǐ zhōu nán jū qǔ jiāng, bài xiào shū láng. shí rén yǐ zhuǎn yuǎn zhuǎn gāo, zhuǎn jìn zhuǎn bēi. chū guó shǐ bǔ
陽城居夏縣,拜諫議大夫;鄭錮居閿鄉,拜拾遺;李周南居曲江,拜校書郎。時人以轉遠轉高,轉近轉卑。(出《國史補》)
lǚ wēn
呂溫
tōng shì shè rén xuān zhào, jiù mìng shí yí tuán jù bǎ má zhě, gài yè zhě bù zhī shū, duō shī jù dù, gù yòng shí yí dī zhāi shēng jù yǐ zhù zhī. jí lǚ wēn wèi shí yí, bèi huàn bǎ má, bù kěn qù. suì chéng gù shì. shí yí bù bǎ má zhě, zì lǚ shǐ yě. shí liǔ zōng yuán xì lǚ yún: xìng shí yī wén bàn zì, hé bù yǔ tā bǎ yě? chū jiā huà lù
通事舍人宣詔,舊命拾遺團句把麻者,蓋謁者不知書,多失句度,故用拾遺低摘聲句以助之。及呂溫為拾遺,被喚把麻,不肯去。遂成故事。拾遺不把麻者,自呂始也。時柳宗元戲呂云:幸識一文半字,何不與他把也?(出《嘉話錄》)
wéi xuàn
韋絢
kāi chéng mò, wéi xuàn zì zuǒ bǔ què wèi qǐ jū shè rén. shí wén zōng jī gǔ shàng wén, duō xíng zhēn guān kāi yuán zhī shì. miào xuǎn zuǒ yòu shǐ, yǐ wèi mó wèi yòu shǐ, é jiān dà jiàn, rù gé bǐng bǐ. zhí shēng yuǎn wén, dì yǐ yǐ wèi xiāng zhě, qī zài dàn mù. duì tī jìn jiàn, xì dà bì xíng. gōng wàng měi shì, cháo tíng shì mù, yǐ guān wén zhēn gōng zhī fēng cǎi. huì wén zōng yàn jià, shí shì biàn yí, suì zhōng chuò yān. shí xuàn yǐ chú qǐ jū shè rén, yáng sì fù yú diàn xià xiān zòu yuē: zuǒ bǔ què wéi xuàn xīn chú qǐ jū shè rén, wèi zhōng xiè, zòu qǔ jìn zhǐ. dì lǐng zhī. lǐ guī zhāo ér yǐn zhī, xuàn jí zhì bǐ zhá yú yù jiē lán kǎn zhī shí, jù rán qū ér zhì cí bài wǔ yān. zuǒ shǐ dé zhòng xiè, zì kāi chéng zhōng zhì wǔ zōng jí wèi, suí zhàng ér tuì, wú fù zān bǐ zhī rèn yǐ. yù zān bǐ zhī jì, yīn dé mì ěr tiān yán, gù shí rén wèi liǎng shěng wèi shì cóng zhī bān, zé dēng xuǎn zhě bù wèi bù dá yǐ. chū jiā huà lù
開成末,韋絢自左補闕為起居舍人。時文宗稽古尚文,多行貞觀開元之事。妙選左右史,以魏謨為右史,俄兼大諫,入閣秉筆。直聲遠聞,帝倚以為相者,期在旦暮。對剔進諫,細大必行。公望美事,朝廷拭目,以觀文貞公之風彩。會文宗晏駕,時事變移,遂中輟焉。時絢已除起居舍人,楊嗣復於殿下先奏曰:左補闕韋絢新除起居舍人,未中謝,奏取進止。帝領之。李珪招而引之,絢即置筆札於玉階欄檻之石,遽然趨而致詞拜舞焉。左史得中謝,自開成中至武宗即位,隨仗而退,無復簪筆之任矣。遇簪筆之際,因得密邇天顏,故時人謂兩省為侍從之班,則登選者不為不達矣。(出《嘉話錄》)
lǐ chéng
李程
lǐ chéng wèi hàn lín xué shì, yǐ jiē qián zhuān rì yǐng wèi rù hòu. chéng xìng lǎn, měi rù bì yú bā zhuān, gù hào wèi bā zhuān xué tǔ. chū chuán zài
李程為翰林學士,以階前磚日影為入候。程性懶,每入必逾八磚,故號為八磚學土。(出《傳載》)
zá shuō
雜說
liǎng shěng xiāng hū wèi gé lǎo, shàng shū chéng láng xiāng hū wèi cáo zhǎng, yuán wài láng yù shǐ shí yí xiāng hū wèi yuàn zhǎng. shàng kě jiān xià, xià bù kě jiān shàng. shì yù shǐ xiāng hū wèi duān gōng. chū guó shǐ bǔ
兩省相呼為閣老,尚書丞郎相呼為曹長,員外郎御史拾遺相呼為院長。上可兼下,下不可兼上。侍御史相呼為端公。(出《國史補》)
yù shǐ
御史
yù shǐ gù shì, dà cháo huì zé jiān chá yā bān, cháng cān zé diàn zhōng fēn bān, rù gé zé shì yù shǐ jiān zòu. gài hán yuán diàn zuì yuǎn, yòng bā pǐn xuān zhèng qí cì, yòng qī pǐn zǐ chén zuì jìn, yòng liù pǐn diàn zhōng de lì huā zhuān, lǜ yī yòng zǐ àn rù zhī lèi, hào wèi qī guì. jiān chá yuàn zhǎng yǔ tóng yuàn lǐ gé, yǔ yuē: shì zhǎng rú shì duān. fán shàng táng jué yán xiào, yǒu bù kě rěn, zá duān dà xiào, zé hé zuò jiē xiào, wèi zhī hōng táng. hōng táng bù fá. dài fū zhōng bào rù sān yuàn, fá zhí jǐn fàng. qí qīng zhòng chǐ cùn, yóu yú yú yuán zuò fàng, jù guó shǐ bǔ gǎi lì rén, ér dà zhě cún zhī huáng juǎn. sān yuàn shàng táng, yǒu chú gǎi zhě bù dé zhōng shí. wéi xíng bù láng zhōng de zhōng zhī. chū guó shǐ bǔ
御史故事,大朝會則監察押班,常參則殿中分班,入閣則侍御史監奏。蓋含元殿最遠,用八品宣政其次,用七品紫宸最近,用六品殿中得立花磚,綠衣用紫案褥之類,號為七貴。監察院長與同院禮隔,語曰:事長如事端。凡上堂絕言笑,有不可忍,雜端大笑,則合座皆笑,謂之烘堂。烘堂不罰。大夫中暴入三院,罰直盡放。其輕重尺寸,由於(於原作放,據國史補改)吏人,而大者存之黃卷。三院上堂,有除改者不得終食。唯刑部郎中得終之。(出《國史補》)
tóng zhōu yù shǐ
同州御史
wáng mǒu yún: wǎng suì rèn guān tóng zhōu, jiàn yù shǐ chū àn, huí zhǐ zhōu yì, jīng sù bù fā. hū suǒ zá àn, yòu qǔ yìn lì, suǒ yì mén shén jí, yī zhōu dà rǎo. yǒu lǎo lì qiè shěn, nǎi yīn páo rén yǐ tōng xiàn xū, xǔ yǐ bǎi jiān wèi zèng. míng rì wèi míng, yù shǐ yǐ qǐ yì mén, jǐn hái àn dú, chéng mǎ ér qù. chū guó shǐ bǔ
王某云:往歲任官同州,見御史出案,回止州驛,經宿不發。忽索雜案,又取印歷,鎖驛門甚急,一州大擾。有老吏竊哂,乃因庖人以通憲胥,許以百縑為贈。明日未明,御史已啟驛門,盡還案牘,乘馬而去。(出《國史補》)
cuī yuǎn
崔遠
cuī yuǎn wèi jiān chá, xún qiú zhì shén cè jūn, wèi lì suǒ xiàn. zhāng gài ér rù, yòu fěng jūn zhōng suǒ jiǔ shí, yì yù jié huān. dòu wén yuǎn nù, lì zòu lì zòu yuán zuò zòu lì, jù míng chāo běn gǎi chì jiù tái biān yú zhí tīng ér liú zhī. zì shì xún qiú bù zhì jìn jūn. chū guó shǐ bǔ
崔遠為監察,巡囚至神策軍,為吏所陷。張蓋而入,又諷軍中索酒食,意欲結歡。竇文遠怒,立奏(立奏原作奏立,據明抄本改)敕就台鞭於直廳而流之。自是巡囚不至禁軍。(出《國史補》)
yán wǔ
嚴武
bǎo yīng èr nián, dài fū yán wǔ zòu zài wài xīn chú yù shǐ, shí sù sī shě fēi yí. zì cǐ nǎi gěi gōng chéng. yuán hé zhōng, yuán zhěn wèi jiān chá, yǔ zhōng shǐ zhēng yì tīng, wèi qí suǒ rǔ, shǐ yǒu chì: jié dù guān chá shǐ tái guān yǔ zhōng shǐ, xiān dào yì zhě, dé chù shàng tīng. wèi dìng zhì. chū guó shǐ bǔ
寶應二年,大夫嚴武奏在外新除御史,食宿私舍非宜。自此乃給公乘。元和中,元稹為監察,與中使爭驛廳,為其所辱,始有敕:節度觀察使台官與中使,先到驛者,得處上廳。為定製。(出《國史補》)
yā bān
押班
fán dà cháo huì, jiān chá yā bān bù zú, zé shǐ xià shì yù shǐ, yīn cháo zòu zhě shè zhī. chū guó shǐ bǔ
凡大朝會,監察押班不足,則使下侍御史,因朝奏者攝之。(出《國史補》)
tái mén
台門
yù shǐ tái mén běi kāi, gài qǔ sù shā jiù yīn zhī yì, gù jīng tái mén běi kāi yǐ. àn yè jùn gù shì yún: yù shǐ tái zài gōng chéng xī nán, qí mén běi kāi. shǐ gù chéng yù shǐ tái yì běi kāi. lóng shuò zhōng, zhì guì fāng, wèi dōng cháo xiàn fǔ, mén yì běi kāi. rán dōu yù shǐ tái mén nán kāi. dāng shí chuàng zào zhě bù jīng, fǎn yú gù shì, tóng zhū sī, gài yǐ quán yí xié? yù shǐ tái jì
御史台門北開,蓋取肅殺就陰之義,故京台門北開矣。按鄴郡故事云:御史台在宮城西南,其門北開。史故城御史台亦北開。龍朔中,置桂坊,為東朝憲府,門亦北開。然都御史台門南開。當時創造者不經,反於故事,同諸司,蓋以權宜邪?(御史台記)
yòu běi kāi zhě, huò yún, shì suí chū yí dōu zhī shí, bīng bù shàng shū lǐ yuán tōng jiān yù shǐ dài fū, yù xiàng shěng biàn jìn, gù kāi běi mén. chū tán bīn lù
又北開者,或雲,是隋初移都之時,兵部尚書李圓通兼御史大夫,欲向省便近,故開北門。(出《譚賓錄》)
lì wǔ yuàn
歷五院
tái yí, zì dài fū yǐ xià zhì jiān chá, tōng wèi zhī wǔ yuàn yù shǐ. guó cháo lì bá wǔ yuàn zhě gòng sān rén yān: lǐ shàng yǐn zhāng yán shǎng wēn zào yě. chū shàng shū gù shí
台儀,自大夫已下至監察,通謂之五院御史。國朝歷跋五院者共三人焉:李尚隱、張延賞、溫造也。(出《尚書故實》)
yù shǐ tái de lǐ yí, táng cháo guān zhí shè zhì, yù shǐ dài fū yù shǐ zhōng chéng shì yù shǐ diàn zhōng shì yù shǐ jiān chá yù shǐ, tōng wèi zhī wǔ yuàn yù shǐ, táng cháo zhǐ yǒu sān gè rén dōu jīng lì guò wǔ yuàn de. zhè sān gè rén shì lǐ shàng yǐn zhāng yán shǎng wēn zào.
御史台的禮儀,唐朝官職設置,御史大夫、御史中丞、侍御史、殿中侍御史、監察御史,通謂之五院御史,唐朝只有三個人都經歷過五院的。這三個人是李尚隱、張延賞、溫造。
hán gāo
韓皋
hán gāo wèi yù shǐ zhōng chéng, cháng yǒu suǒ chén, bì yú zǐ chén diàn, duì bǎi liáo ér qǐng, wèi cháng yì biàn diàn. shàng wèi zhī yuē: wǒ yǔ qīng yán, yú cǐ bù jǐn, kě lái yán yīng, dāng yǔ qīng cóng róng, huò wú yí shì. qīn yǒu huò wèi gāo yuē: zì qián yuán yǐ lái, qún chén qǐ shì, jiē yì yán yīng, fāng dé xiáng jǐn. gōng hé dú yú chù tíng, duì zhòng guān yǐ chén zhī, wú shī yú shèn mì hū? hán yuē: yù shǐ tiān xià zhī chí píng yě. cuī cuī yuán zuò quán, jù xǔ kè běn gǎi gāng zhí wǎng, wéi zài gōng gòng. suǒ yán zhī shì, guì rén zhī zhī, nài hé qiú qǐng biàn diàn, bì rén qiè yǔ, yǐ sī guó jiā zhī fǎ. qiě yán yīng zhī zhì yě, sù zōng huáng dì yǐ miáo jìn qīng nián lǎo jiān bù, gù shè zhī. hòu lái chén liáo dé yì biàn diàn, duō yǐ sī zì shòu, xī qiú ēn chǒng, yù jǐn qí shēn. nài hé yǐ cǐ wèi wàng zāi! chū chuán zài
韓皋為御史中丞,常有所陳,必於紫宸殿,對百僚而請,未嘗詣便殿。上謂之曰:我與卿言,於此不盡,可來延英,當與卿從容,或無遺事。親友或謂皋曰:自乾元已來,群臣啟事,皆詣延英,方得詳盡。公何獨於處庭,對眾官以陳之,無失於慎密乎?韓曰:御史天下之持平也。摧(摧原作權,據許刻本改)剛直枉,唯在公共。所言之事,貴人知之,奈何求請便殿,避人竊語,以私國家之法。且延英之置也,肅宗皇帝以苗晉卿年老艱步,故設之。後來臣僚得詣便殿,多以私自售,希求恩寵,欲盡其身。奈何以此為望哉!(出《傳載》)
zá shuō
雜說
jiàn yuàn yǐ zhāng shū zhī gù, yōu huàn lüè tóng. tái zhōng zé wù jiū jǔ. shěng zhōng duō shì, zhǐ qū bù yī, gù yán yí bǔ xiāng xī, yù shǐ xiāng zēng, láng guān xiāng qīng. chū guó shǐ bǔ
諫院以章疏之故,憂患略同。台中則務糾舉。省中多事,旨趨不一,故言遺補相惜,御史相憎,郎官相輕。(出《國史補》)
shǐ zhí
使職
kāi yuán yǐ qián, yú wài zé mìng shǐ chén, fǒu zé zhǐ. zì zhì bā jié dù shí cǎi fǎng, shǐ yǒu zuò ér wèi shǐ. qí hòu míng hào yì guǎng. yú shì yǒu wèi shǐ zé zhòng, wèi guān zé qīng. gù tiān bǎo mò yǒu pèi yìn zhì sān shí zhě, dà lì zhōng qǐng fèng yǒu zhì qiān guàn zhě. jīn zài cháo tài qīng gōng tài wēi gōng dù zhī yán tiě zhuǎn yùn zhī yuàn xián jiù zuǒ yòu xún fēn chá jiān chá guǎn yì jiān cāng jiān kù zuǒ yòu jiē. wài rèn zé jié dù guān chá zhū jūn yā fān fáng yù tuán liàn jīng lüè zhèn è zhāo tǎo què yán shuǐ lù yùn yíng tián gěi nà jiān mù zhǎng chūn gōng. yǒu shí ér zhì zhě. zé dà lǐ lǐ yí huì méng shān dìng sān sī chù zhì xún fǔ xuān wèi tuī fù xuǎn bǔ lǐ huì cè lì diào jì gōng jūn liáng liào hé dí. cǐ qí dà lüè. jīng zhì ér fèi zhě bù lù. huàn huàn yuán zuò guān, jù guó shǐ bǔ gǎi guān nèi wài xī wèi zhī shǐ. jiù wèi quán chén suǒ wǎn, zhōu xiàn suǒ lǐ, jīn shǔ zhōng rén zhě yǒu zhī. chū guó shǐ bǔ
開元已前,於外則命使臣,否則止。自置八節度十採訪,始有坐而為使。其後名號益廣。於是有為使則重,為官則輕。故天寶末有佩印至三十者,大曆中請俸有至千貫者。今在朝太清宮、太微宮、度支、鹽鐵、轉運、知苑、閒廄、左右巡、分察、監察、館驛、監倉、監庫、左右街。外任則節度、觀察、諸軍、押蕃、防禦、團練、經略、鎮遏、招討、榷鹽、水陸運、營田、給納、監牧、長春宮。有時而置者。則大禮、禮儀、會盟、刪定、三司、黜陟、巡撫、宣慰、推復、選補、禮會、冊立、弔祭、供軍、糧料、和糴。此其大略。經置而廢者不錄。宦(宦原作官,據國史補改)官內外悉謂之使。舊為權臣所綰,州縣所理,今屬中人者有之。(出《國史補》)
shàng shū shěng
尚書省
láng guān gù shì: lì bù láng zhōng èr tīng, xiān xiǎo quán, cì gé shì yuán wài láng èr tīng, xiān nán cáo, cì fèi zhì. xíng bù fèn sì fù hù bù fèn liǎng fù. qí zhì shàng yǐ. jiù shuō, lì bù wèi shěng yǎn, lǐ bù wèi nán shěng shè rén, kǎo gōng dù zhī wèi zhèn xíng, bǐ bù dé láng láng yuán zuò kuò, jù míng chāo běn gǎi xià shí. yǐ fàn cóng zhě, hào bǐ pán. èr shí sì cáo hū zuǒ yòu sī wèi dōu gōng. shěng zhōng yǔ yuē: hòu xíng cí tún, bù bó zhōng xíng dū mén zhōng xíng lǐ bù, míng chāo běn bù zuò hù. bù bó qián xíng jià kù. chū guó shǐ bǔ
郎官故事:吏部郎中二廳,先小銓,次格式;員外郎二廳,先南曹,次廢置。刑部分四復;戶部分兩賦。其制尚矣。舊說,吏部為省眼,禮部為南省舍人,考功度支為振行,比部得廊(廊原作廓,據明抄本改)下食。以飯從者,號比盤。二十四曹呼左右司為都公。省中語曰:後行祠屯,不博中行都門;中行禮部,(明抄本部作戶。)不博前行駕庫。(出《國史補》)
cuī rì zhī
崔日知
cuī rì zhī lì zhí zhōng wài, hèn bù jū bā zuò. jí wèi tài cháng qīng, yú dōu sì tīng shì hòu qǐ yī lóu, zhèng yǔ shàng shū shěng xiāng wàng. shí rén wèi zhī cuī gōng wàng shěng lóu. chū guó shǐ yì zuǎn
崔日知歷職中外,恨不居八座。及為太常卿,於都寺廳事後起一樓,正與尚書省相望。時人謂之崔公望省樓。(出《國史異纂》)
dù zhī
度支
gù shì, dù zhī àn, láng zhōng pàn rù, yuán wài pàn chū, shì láng zǒng shū yā àn ér yǐ. zhēn yuán yǐ hòu, shǐ wèi shǐ é. láng guān dāng zhí, fā chì wèi zhòng. shuǐ bù yuán wài láng liú yuē zhí sù, huì hé běi xì qiú pèi liú lǐng nán, yè fā chì, zhí sù lìng shǐ bù gēng shì, wéi xià xià zì yuán quē, jù míng chāo běn bǔ lǐng nán, bù xià hé běi. xún yuè hòu, běn zhōu wén zòu, yuē suì chū guān. chū guó shǐ bǔ
故事,度支案,郎中判入,員外判出,侍郎總疏押案而已。貞元以後,始為使額。郎官當直,發敕為重。水部員外郎劉約值宿,會河北繫囚配流嶺南,夜發敕,直宿令史不更事,唯下(下字原缺,據明抄本補)嶺南,不下河北。旬月後,本州聞奏,約遂出官。(出《國史補》)
liǔ pì
柳辟
lì bù jiǎ kù yǒu zhū cǐ wěi huáng àn shù bǎi dào, shěng zhōng cháng qǔ xì wán, yǐ ér cáng zhī. liǔ pì zhī jiǎ kù, shǐ bái zhí zhèng, yú dōu táng jí bā zuò chéng láng fén zhī. chū guó shǐ bǔ
吏部甲庫有朱泚偽黃案數百道,省中常取戲玩,已而藏之。柳辟知甲庫,始白執政,於都堂集八座丞郎焚之。(出《國史補》)
shěng qiáo
省橋
shàng shū shěng dōng nán yú tōng qú yǒu xiǎo qiáo, xiāng mù wèi ǎo xiàng qiáo, yán shì yù shǐ jí diàn zhōng jiǔ cì zhě zhì cǐ, bì ǎo xiàng nán wàng nán gōng yě. dōu táng nán mén dào dōng yǒu gǔ huái, chuí yīn zhì guǎng. xiāng chuán yè shēn wén sī zhú zhī yīn, shěng láng yǒu rù xiàng zhě, yù wèi zhī yīn shēng. cí bù hū wèi shuǐ qù shēng tīng, yán qí qīng qiě lěng yě. chū yīn huà lù
尚書省東南隅通衢有小橋,相目為拗項橋,言侍御史及殿中久次者至此,必拗項南望南宮也。都堂南門道東有古槐,垂陰至廣。相傳夜深聞絲竹之音,省郎有入相者,欲謂之音聲。祠部呼為水(去聲)廳,言其清且冷也。(出《因話錄》)
mì shū shěng
秘書省
táng chū, mì shū shěng wéi zhǔ xiě shū zhù zhǎng kān jiào ér yǐ. zì shì mén kě zhāng luó, jiǒng wú tǒng shè guān shǔ. wàng suī qīng yǎ, ér shí fēi yào jù. quán guì zǐ dì jí hǎo lì kuā chǐ zhě lǜ bù hǎo cǐ zhí. liú sú yǐ jiān wèi zǎi xiàng bìng fāng, shǎo jiān wèi gěi shì zhōng zhōng shū shè rén bìng fāng, chéng jí zhù zuò láng wèi shàng shū láng bìng fāng, mì shū láng jí zhù zuò zuǒ láng wèi jiān chá yù shǐ bìng fāng. yán cóng zhí bù rèn fán jù zhě, dāng gǎi rù cǐ shěng. rán qí zhí zài tú shǐ, fēi fù xuān míng chāo běn xuān zuò xiān. bēi, gù hǎo xué jūn zǐ yàn yú qū jìng zhě, yì qiú wèi cǐ zhí yān. chū liǎng jīng jì
唐初,秘書省唯主寫書貯掌勘校而已。自是門可張羅,迥無統攝官署。望雖清雅,而實非要劇。權貴子弟及好利夸侈者率不好此職。流俗以監為宰相病坊,少監為給事中中書舍人病坊,丞及著作郎為尚書郎病坊,秘書郎及著作左郎為監察御史病坊。言從職不任繁劇者,當改入此省。然其職在圖史,非復喧(明抄本喧作纖。)卑,故好學君子厭於趨競者,亦求為此職焉。(出《兩京記》)
yú dài
魚袋
cháo yí yú dài zhī shì, wéi jīn yín èr děng. zhì wǔ hòu, nǎi gǎi wǔ pǐn yǐ tóng. zhōng zōng fǎn zhèng, cóng jiù. chū guó shǐ yì zuǎn
朝儀魚袋之飾,唯金銀二等。至武后,乃改五品以銅。中宗反正,從舊。(出《國史異纂》)
shā tīng
莎廳
jīng zhào fǔ pàn sī, tè yún xī fǎ shì. cǐ liǎng tīng shì duō. dōng shì cáo tīng, shí hào wèi niàn zhū tīng, gài pàn àn yī bǎi bā dào xī shì cáo tīng wèi shā tīng, tīng qián yǒu shā, zhōu huí kě shí wǔ bù. jīng zhào fǔ, shí yún bù lì liǎng xiàn lìng, bù zuò liǎng shǎo yǐn. liǎng xiàn yǐn mǎ dào fǔ mén, chuán mén ér bào. liǎng yǐn rù tīng, dà yǐn yì dào tīng, bù dé hòu liǎng yǐn zuò hòu chū, bù dé hòu liǎng yǐn lì hòu chū. qí jīng zhào fǔ xiàn zhī zhòng, yì biǎo dà yǐn zhī zūn. jīng zhào fǔ yuàn cáo, shí rén yún yǐ tuán shěng láng. hé zhōng fǔ sī lù tīng yì yǒu lǜ shā. xī hào shì zhě xiāng chéng cháng gài guàn. tiān yòu yǐ hòu, wèi bù hào shì zhě chú zhī. chū wén qí lù
京兆府判司,特雲西法士。此兩廳事多。東士曹廳,時號為念珠廳,蓋判案一百八道;西士曹廳為莎廳,廳前有莎,周回可十五步。京兆府,時雲不立兩縣令,不坐兩少尹。兩縣引馬到府門,傳門而報。兩尹入廳,大尹亦到廳,不得候兩尹坐後出,不得候兩尹立後出。其京兆府縣之重,亦表大尹之尊。京兆府掾曹,時人云倚團省郎。河中府司錄廳亦有綠莎。昔好事者相承常溉灌。天佑已後,為不好事者除之。(出《聞奇錄》)