rèn shì, nǚ yāo yě. yǒu wéi shǐ jūn zhě, míng yín, dì jiǔ, xìn ān wáng huī zhī wài sūn. shǎo luò tuò, hǎo yǐn jiǔ. qí cóng fù mèi xù yuē zhèng liù, bù jì qí míng. zǎo xí wǔ yì, yì hǎo jiǔ sè, pín wú jiā, tuō shēn yú qī zú yǔ yín xiāng de, yóu chù bù jiān. tiān bǎo jiǔ nián xià liù yuè, yín yǔ zhèng zi xié xíng yú zhǎng ān mò zhōng, jiāng huì yǐn yú xīn chāng lǐ. zhì xuān píng zhī nán, zhèng zi cí yǒu gù, qǐng jiān qù, jì zhì yǐn suǒ.
任氏,女妖也。有韋使君者,名崟,第九,信安王褘之外孫。少落拓,好飲酒。其從父妹婿曰鄭六,不記其名。早習武藝,亦好酒色,貧無家,託身於妻族;與崟相得,游處不間。天寶九年夏六月,崟與鄭子偕行於長安陌中,將會飲於新昌里。至宣平之南,鄭子辭有故,請間去,繼至飲所。
yín chéng bái mǎ ér dōng. zhèng zi chéng lǘ ér nán, rén shēng píng zhī běi mén. ǒu zhí sān fù rén xíng yú dào zhōng, zhōng yǒu bái yī zhě, róng sè shū lì. zhèng zi jiàn zhī jīng yuè, cè qí lǘ, hū xiān zhī, hū hòu zhī, jiāng tiāo ér wèi gǎn. bái yī shí shí pàn lài, yì yǒu suǒ shòu. zhèng zi xì zhī yuē: měi yàn ruò cǐ, ér tú xíng, hé yě?
崟乘白馬而東。鄭子乘驢而南,人昇平之北門。偶值三婦人行於道中,中有白衣者,容色姝麗。鄭子見之驚悅,策其驢,忽先之,忽後之,將挑而未敢。白衣時時盼睞,意有所受。鄭子戲之曰:「美艷若此,而徒行,何也?」
bái yī xiào yuē: yǒu chéng bù jiě xiāng jiǎ, bù tú xíng hé wèi?
白衣笑曰:「有乘不解相假,不徒行何為?」
zhèng zǐ yuē: liè chéng bù zú yǐ dài jiā rén zhī bù, jīn zhé yǐ xiāng fèng. mǒu dé bù tú, zú yǐ.
鄭子曰:「劣乘不足以代佳人之步,今輒以相奉。某得步徒,足矣。」
xiāng shì dà xiào. tóng háng zhě gèng xiāng xuàn yòu, shāo yǐ xiá ne. zhèng zi suí zhī dōng, zhì lè yóu yuán, yǐ hūn hēi yǐ. jiàn yī zhái, tǔ yuán chē mén, shì yǔ shén yán. bái yī jiāng rù, gù yuē: yuàn shǎo chí chú.
相視大笑。同行者更相眩誘,稍已狎呢。鄭子隨之東,至樂遊園,已昏黑矣。見一宅,土垣車門,室宇甚嚴。白衣將入,顧曰:「願少踟躕。」
ér rù. nǚ nú cóng zhě yī rén, liú yú mén píng jiān, wèn qí xìng dì, zhèng zi jì gào, yì wèn zhī. duì yuē: xìng rèn shì, dì èr shí.
而入。女奴從者一人,留於門屏間,問其姓第,鄭子既告,亦問之。對曰:「姓任氏,第二十。」
shǎo qǐng, yán rù. zhèng zhí lǘ yú mén, zhì mào yú ān. shǐ jiàn fù rén nián sān shí yú, yǔ zhī chéng yíng, jí rèn shì zǐ yě. liè zhú zhì shàn, jǔ jiǔ shù shāng. rèn shì gèng zhuāng ér chū, hān yǐn jí huān. yè jiǔ ér qǐn, qí yán zī měi zhì, gē xiào tài dù, jǔ cuò jiē yàn, dài fēi rén shì suǒ yǒu. jiāng xiǎo, rèn shì yuē: kě qù yǐ. mǒu xiōng dì míng xì jiào fāng, zhí shǔ nán yá, chén xìng jiāng chū, bù kě yān liú.
少頃,延入。鄭縶驢於門,置帽於鞍。始見婦人年三十餘,與之承迎,即任氏姊也。列燭置膳,舉酒數觴。任氏更妝而出,酣飲極歡。夜久而寢,其妍姿美質,歌笑態度,舉措皆艷,殆非人世所有。將曉,任氏曰:「可去矣。某兄弟名系教坊,職屬南衙,晨興將出,不可淹留。」
nǎi yuē hòu qī ér qù.
乃約後期而去。
jì xíng, jí lǐ mén, mén jiōng wèi fā. mén páng yǒu hú rén yù bǐng zhī shě, fāng zhāng dēng chì lú. zhèng zi qì qí lián xià, zuò yǐ hòu gǔ, yīn yǔ zhǔ rén yán. zhèng zi zhǐ sù suǒ yǐ wèn zhī yuē: zì cǐ dōng zhuǎn, yǒu mén zhě, shuí shì zhī zhái?
既行,及里門,門扃未發。門旁有胡人鬻餅之舍,方張燈熾爐。鄭子憩其簾下,坐以候鼓,因與主人言。鄭子指宿所以問之曰:「自此東轉,有門者,誰氏之宅?」
zhǔ rén yuē: cǐ yōng qì dì, wú dì zhái yě.
主人曰:「此墉棄地,無第宅也。」
zhèng zǐ yuē: shì guò zhī, hé yǐ yún wú?
鄭子曰:「適過之,曷以雲無?」
yǔ zhī gù zhēng. zhǔ rén shì wù, nǎi yuē: xū! wǒ zhī zhī yǐ. cǐ zhōng yǒu yī hú, duō yòu nán zǐ ǒu sù, cháng sān jiàn yǐ, jīn le yì yù hū?
與之固爭。主人適悟,乃曰:「吁!我知之矣。此中有一狐,多誘男子偶宿,嘗三見矣,今了亦遇乎?」
zhèng zi nǎn ér yǐn yuē: wú.
鄭子赧而隱曰:「無。」
zhì míng, fù shì qí suǒ, jiàn tǔ yuán chē mén rú gù. kuī qí zhōng, jiē zhēn huāng jí fèi pǔ ěr. jì guī, jiàn yín. yín zé yǐ shī qī. zhèng zi bù xiè, yǐ tā shì duì.
質明,復視其所,見土垣車門如故。窺其中,皆蓁荒及廢圃耳。既歸,見崟。崟責以失期。鄭子不泄,以他事對。
rán xiǎng qí yàn yě, yuàn fù yī jiàn zhī xīn, cháng cún zhī bù wàng. jīng shí xǔ rì, zhèng zi yóu, rù xī shì yī sì, piē rán jiàn zhī, nǎng nǚ nú cóng. zhèng zi jù hū zhī. rèn shì cè shēn zhōu xuán yú chóu rén zhōng yǐ bì yān. zhèng zi lián hū qián pò, fāng bèi lì, yǐ shàn zhàng qí hòu, yuē: gōng zhī zhī, hé xiāng jìn yān?
然想其艷冶,願復一見之心,嘗存之不忘。經十許日,鄭子游,入西市衣肆,瞥然見之,曩女奴從。鄭子遽呼之。任氏側身周旋於稠人中以避焉。鄭子連呼前迫,方背立,以扇障其後,曰:「公知之,何相近焉?」
zhèng zǐ yuē: suī zhī zhī, hé huàn?
鄭子曰:「雖知之,何患?」
duì yuē: shì kě kuì chǐ. nán shī miàn mù.
對曰:「事可愧恥。難施面目—。」
zhèng zǐ yuē: qín xiǎng rú shì, rěn xiāng qì hū?
鄭子曰:「勤想如是,忍相棄乎?」
duì yuē: ān gǎn qì yě, jù gōng zhī jiàn è ěr.
對曰:「安敢棄也,懼公之見惡耳。」
zhèng zi fā shì, cí zhǐ yì qiè. rèn shì nǎi huí móu qù shàn, guāng cǎi yàn lì rú chū. wèi zhèng zǐ yuē: rén jiān rú mǒu zhī bǐ zhě fēi yī, gōng zì bù shí ěr, wú dú guài yě.
鄭子發誓,詞旨益切。任氏乃回眸去扇,光彩艷麗如初。謂鄭子曰:「人間如某之比者非一,公自不識耳,無獨怪也。」
zhèng zi qǐng zhī yǔ xù huān. duì yuē: fán mǒu zhī liú, wèi rén è jì zhě, fēi tā, wèi qí shāng rén ěr. mǒu zé bù rán. ruò gōng wèi jiàn è, yuàn zhōng yǐ yǐ fèng jīn zhì.
鄭子請之與敘歡。對曰:「凡某之流,為人惡忌者,非他,為其傷人耳。某則不然。若公未見惡,願終已以奉巾櫛—。」
zhèng zi xǔ yǔ móu qī zhǐ xià. rèn shì yuē: cóng cǐ ér dōng, dà shù chū yú dòng jiān zhě, mén xiàng yōu jìng, kě shuì yǐ jū. qián shí zì xuān píng zhī nán, chéng bái mǎ ér dōng zhě, fēi jūn qī zhī kūn dì hū? qí jiā duō shí qì, kě yǐ jiǎ yòng.
鄭子許與謀棲止下。任氏曰:「從此而東,大樹出於棟間者,門巷幽靜,可稅以居。前時自宣平之南,乘白馬而東者,非君妻之昆弟乎?其家多什器,可以假用。」
shì shí yín bó shū cóng yì yú sì fāng, sān yuàn shí qì, jiē zhù cáng zhī. zhèng zi rú yán fǎng qí shě, ér yì yín jiǎ shí qì. wèn qí suǒ yòng. zhèng zǐ yuē: xīn huò yī lì rén, yǐ shuì dé qí shě, jiǎ jù yǐ bèi yòng.
是時崟伯叔從役於四方,三院什器,皆貯藏之。鄭子如言訪其舍,而詣崟假什器。問其所用。鄭子曰:「新獲一麗人,已稅得其舍,假具以備用。」
yín xiào yuē: guān zi zhī mào, bì huò guǐ lòu. hé lì zhī jué yě.
崟笑曰:「觀子之貌,必獲詭陋。何麗之絕也。」
yín nǎi xī jiǎ wéi zhàng tà xí zhī jù, shǐ jiā tóng zhī huì xiá zhě, suí yǐ chān zhī. é ér bēn zǒu fǎn mìng, qì xū hàn qià. yín yíng wèn zhī: yǒu hū?
崟乃悉假帷帳榻席之具,使家僮之惠黠者,隨以覘之。俄而奔走返命,氣吁汗洽。崟迎問之:「有乎?」
yòu wèn: róng ruò hé?
又問:「容若何?」
yuē: qí guài yě! tiān xià wèi cháng jiàn zhī yǐ.
曰:「奇怪也!天下未嘗見之矣。」
yín yīn zú guǎng mào, qiě sù cóng yì yóu, duō shí měi lì. nǎi wèn yuē: shú ruò mǒu měi?
崟姻族廣茂,且夙從逸游,多識美麗。乃問曰:「孰若某美?」
tóng yuē: fēi qí lún yě!
僮曰:「非其倫也!」
yín biàn bǐ qí jiā zhě sì wǔ rén, jiē yuē: fēi qí lún.
崟遍比其佳者四五人,皆曰:「非其倫。」
shì shí wú wáng zhī nǚ yǒu dì liù zhě, zé guī zhī nèi mèi, miǎo yàn rú shén xiān, zhōng biǎo sù tuī dì yī. yín wèn yuē: shú yǔ wú wáng jiā dì liù nǚ měi?
是時吳王之女有第六者,則圭之內妹,秒艷如神仙,中表素推第一。崟問曰:「孰與吳王家第六女美?」
yòu yuē: fēi qí lún yě.
又曰:「非其倫也。」
yín fǔ shǒu dà hài yuē: tiān xià qǐ yǒu sī rén hū?
崟撫手大駭曰:「天下豈有斯人乎?」
jù mìng jí shuǐ zǎo jǐng, zhōng shǒu gāo chún ér wǎng. jì zhì, zhèng zi shì chū. yín rù mén, jiàn xiǎo tóng yōng huì fāng sǎo, yǒu yī nǚ nú zài qí mén, tā wú suǒ jiàn. zhēng yú xiǎo tóng. xiǎo tóng xiào yuē: wú zhī.
遽命汲水澡頸,中首膏唇而往。既至,鄭子適出。崟入門,見小僮擁篲方掃,有一女奴在其門,他無所見。征於小僮。小僮笑曰:「無之。」
yín zhōu shì shì nèi, jiàn hóng shang chū yú hù xià. pò ér chá yān, jiàn rèn shì jí shēn nì yú shàn jiān. yín bié chū jiù míng ér guān zhī, dài guò yú suǒ chuán yǐ. yín ài zhī fā kuáng, nǎi yōng ér líng zhī, bù fú. yín yǐ lì zhì zhī, fāng jí, zé yuē: fú yǐ. qǐng shǎo huí xuán.
崟周視室內,見紅裳出於戶下。迫而察焉,見任氏戢身匿於扇間。崟別出就明而觀之,殆過於所傳矣。崟愛之發狂,乃擁而凌之,不服。崟以力制之,方急,則曰:「服矣。請少迴旋。」
jì cóng, zé hàn yù rú chū, rú shì zhě shù sì. yín nǎi xī lì jí chí zhī. rèn shì lì jié, hàn ruò rú yǔ. zì dù bù miǎn, nǎi zòng tǐ bù fù jù kàng, ér shén sè cǎn biàn. yín wèn yuē: hé sè zhī bù yuè?
既從,則捍禦如初,如是者數四。崟乃悉力急持之。任氏力竭,汗若濡雨。自度不免,乃縱體不復拒抗,而神色慘變。崟問曰:「何色之不悅?」
rèn shì zhǎng tàn xī yuē: zhèng liù zhī kě āi yě!
任氏長嘆息曰:「鄭六之可哀也!」
yín yuē: hé wèi?
崟曰:「何謂?」
duì yuē: zhèng shēng yǒu liù chǐ zhī qū, ér bù néng bì yī fù rén, qǐ zhàng fū zāi! qiě gōng shǎo háo chǐ, duō huò jiā lì, yù mǒu zhī bǐ zhě zhòng yǐ. ér zhèng shēng, qióng jiàn ěr. suǒ chēng qiè zhě, wéi mǒu ér yǐ. rěn yǐ yǒu yú zhī xīn, ér duó rén zhī bù zú hū? āi qí qióng něi, bù néng zì lì, yī gōng zhī yī, shí gōng zhī shí, gù wèi gōng suǒ xì ěr. ruò kāng qiǔ kě gěi, bù dāng zhì shì.
對曰:「鄭生有六尺之軀,而不能庇一婦人,豈丈夫哉!且公少豪侈,多獲佳麗,遇某之比者眾矣。而鄭生,窮賤耳。所稱愜者,唯某而已。忍以有餘之心,而奪人之不足乎?哀其窮餒,不能自立,衣公之衣,食公之食,故為公所系耳。若糠糗可給,不當至是。」
yín háo jùn yǒu yì liè, wén qí yán, zhè zhì zhī. liǎn rèn ér xiè yuē: bù gǎn.
崟豪俊有義烈,聞其言,這置之。斂衽而謝曰:「不敢。」
é ér zhèng zi zhì, yǔ yín xiāng shì hāi lè. zì shì, fán rèn shì zhī xīn lì shēng xì, jiē yín gěi yān. rèn shì shí yǒu jīng guò, chū rù huò chē mǎ yú bù, bù cháng suǒ zhǐ. yín rì yǔ zhī yóu, shén huān. měi xiāng xiá ne, wú suǒ bù zhì, wéi bù jí luàn ér yǐ. shì yǐ yín ài zhī zhòng zhī, wú suǒ xī xī yī shí yī yǐn, wèi cháng wàng yān. rèn shì zhī qí ài jǐ, yīn yán yǐ xiè yuē: kuì gōng zhī jiàn ài shén yǐ. yuàn yǐ lòu zhì, bù zú yǐ dá hòu yì. qiě bù néng fù zhèng shēng, gù bù dé suì gōng huān. mǒu, qín rén yě, shēng zhǎng qín chéng jiā běn líng lún!
俄而鄭子至,與崟相視咍樂。自是,凡任氏之薪粒牲餼,皆崟給焉。任氏時有經過,出入或車馬輿步,不常所止。崟日與之游,甚歡。每相狎呢,無所不至,唯不及亂而已。是以崟愛之重之,無所悕惜;一食一飲,未嘗忘焉。任氏知其愛己,因言以謝曰:「愧公之見愛甚矣。願以陋質,不足以答厚意。且不能負鄭生,故不得遂公歡。某,秦人也,生長秦城;家本伶倫!」
zhōng biǎo yīn zú, duō wèi rén chǒng yìng, yǐ shì zhǎng ān xiá xié, xī yǔ zhī tōng. huò yǒu shū lì, yuè ér xià de zhě, wèi gōng zhì zhī kě yǐ. yuàn chí cǐ yǐ bào dé.
中表姻族,多為人寵媵,以是長安狹斜,悉與之通。或有姝麗,悅而下得者,為公致之可矣。願持此以報德。」
yín yuē: xìng shèn!
崟曰:「幸甚!」
chán zhōng yǒu yù yī zhī fù yuē zhāng shí wǔ niáng zhě, jī tǐ níng jié, yín cháng yuè zhī. yīn wèn rèn shì shí zhī hū. duì yuē: shì mǒu biǎo dì mèi, zhì zhī yì ěr.
鄽中有鬻衣之婦曰張十五娘者,肌體凝潔,崟常悅之。因問任氏識之乎。對曰:「是某表娣妹,致之易耳。」
xún yú, guǒ zhì zhī. shù yuè yàn bà. rèn shì yuē: shì rén yì zhì, bù zú yǐ zhǎn xiào. huò yǒu yōu jué zhī nán móu zhě, shì yán zhī, yuàn dé jǐn zhì lì yān.
旬余,果致之。數月厭罷。任氏曰:「市人易致,不足以展効。或有幽絕之難謀者,試言之,願得盡智力焉。」
yín yuē: zuó zhě hán shí, yǔ èr sān zi yóu yú qiān fú sì.
崟曰:「昨者寒食,與二三子游於千福寺。
jiàn diāo jiāng jūn miǎn zhāng lè yú diàn táng. yǒu shàn chuī shēng zhě, nián èr bā, shuāng huán chuí ěr, jiāo zī yàn jué, dāng shí zhī hū?
見刁將軍緬張樂於殿堂。有善吹笙者,年二八,雙鬟垂耳,嬌姿艷絕,當識之乎?」
rèn shì yuē: cǐ chǒng nú yě. qí mǔ, jí qiè zhī nèi zǐ yě, qiú zhī kě yě.
任氏曰:「此寵奴也。其母,即妾之內姊也,求之可也。」
yín bài yú xí xià, rèn shì xǔ zhī. nǎi chū rù diāo jiā. yuè yú, yín cù wèn qí jì. rèn shì yuàn dé shuāng jiān yǐ wèi lù, yín yī gěi yān. hòu èr rì, rèn shì yǔ yín fāng shí, ér miǎn shǐ cāng tóu kòng qīng lí yǐ yà rèn shì. rèn shì wén zhào, xiào wèi yín yuē: xié yǐ.
崟拜於席下,任氏許之。乃出入刁家。月余,崟促問其計。任氏願得雙縑以為賂,崟依給焉。後二日,任氏與崟方食,而緬使蒼頭控青驪以迓任氏。任氏聞召,笑謂崟曰:「諧矣。」
chū, rèn shì jiā chǒng nú yǐ bìng, zhēn ěr mò jiǎn. qí mǔ yǔ miǎn yóu zhī fāng shén, jiāng zhēng zhū wū. rèn shì mì lù wū zhě, zhǐ qí suǒ jū, shǐ yán cóng jiù wèi jí. jí shì jí, wū yuē: bù lì zài jiā, yí chū jū dōng nán mǒu suǒ, yǐ qǔ shēng qì.
初,任氏加寵奴以病,針餌莫減。其母與緬尤之方甚,將征諸巫。任氏密賂巫者,指其所居,使言從就為吉。及視疾,巫曰:「不利在家,宜出居東南某所,以取生氣。」
miǎn yǔ qí mǔ xiáng qí dì, zé rèn shì zhī dì zài yān, miǎn suì qǐng jū. rèn shì miù cí yǐ bī xiá, qín qǐng ér hòu xǔ. nǎi niǎn fú wán, bìng qí mǔ xié sòng yú rèn shì. zhì, zé jí yù. wèi shù rì, rèn shì mì yǐn yín yǐ tōng zhī, jīng yuè nǎi yùn. qí mǔ jù, jù guī yǐ jiù miǎn, yóu shì suì jué. tā rì, rèn shì wèi zhèng zǐ yuē: gōng néng zhì qián wǔ liù qiān hū? jiāng wèi móu lì.
緬與其母詳其地,則任氏之第在焉,緬遂請居。任氏謬辭以偪狹,勤請而後許。乃輦服玩,並其母偕送於任氏。至,則疾愈。未數日,任氏密引崟以通之,經月乃孕。其母懼,遽歸以就緬,由是遂絕。他日,任氏謂鄭子曰:「公能致錢五六千乎?將為謀利。」
zhèng zǐ yuē: kě.
鄭子曰:「可。」
suì jiǎ qiú yú rén, huò qián liù qiān. rèn shì yuē: yù mǎ yú shì zhě, mǎ zhī gǔ yǒu cī, kě mǎi rù jū zhī.
遂假求於人,獲錢六千。任氏曰:「鬻馬於市者,馬之股有疵,可買入居之。」
zhèng zi rú shì, guǒ jiàn yī rén qiān mǎ qiú shòu zhě, shěng zài zuǒ gǔ. zhèng zi mǎi yǐ guī. qí qī kūn dì jiē chī zhī, yuē: shì qì wù yě. mǎi jiāng hé wèi?
鄭子如市,果見一人牽馬求售者,眚在左股。鄭子買以歸。其妻昆弟皆嗤之,曰:「是棄物也。買將何為?」
wú hé, rèn shì yuē: mǎ kě yù yǐ, dāng huò sān wàn.
無何,任氏曰:「馬可鬻矣,當獲三萬。」
zhèng zi nǎi mài zhī, yǒu chóu èr wàn, zhèng zi bù yǔ. yī shì jǐn yuē: bǐ hé kǔ ér guì mǎi, cǐ hé ài ér bù yù?
鄭子乃賣之,有酬二萬,鄭子不與。一市盡曰:「彼何苦而貴買,此何愛而不鬻?」
zhèng zi chéng zhī yǐ guī mǎi zhě suí zhì qí mén, lèi zēng qí gū, zhì èr wàn wǔ qiān yě. bù yǔ, yuē: fēi sān wàn bù yù.
鄭子乘之以歸;買者隨至其門,累增其估,至二萬五千也。不與,曰:「非三萬不鬻。」
qí qī kūn dì jù ér gòu zhī.
其妻昆弟聚而詬之。
zhèng zi bù huò yǐ, suì mài dēng sān wàn. jì ér mì cì mǎi zhě, zhēng qí yóu, nǎi zhào yīng xiàn zhī yù mǎ cī gǔ zhě, sǐ sān suì yǐ, sī lì bù shí chú jí. guān zhēng qí gū, jì qián liù wàn. shè qí yǐ bàn mǎi zhī, suǒ huò shàng duō yǐ. ruò yǒu mǎ yǐ bèi shù, zé sān nián chú sù zhī gū, jiē lì dé zhī. qiě suǒ shǎng gài guǎ, shì yǐ mǎi ěr. rèn shì yòu yǐ yī fú gù bì, qǐ yī yú yín. yín jiāng mǎi quán cǎi yǔ zhī. rèn shì bù yù, yuē: yuàn dé chéng zhì zhě.
鄭子不獲已,遂賣登三萬。既而密伺買者,征其由,乃照應縣之御馬疵股者,死三歲矣,斯吏不時除籍。官征其估,計錢六萬。設其以半買之,所獲尚多以。若有馬以備數,則三年芻粟之估,皆吏得之。且所賞蓋寡,是以買耳。任氏又以衣服故弊,乞衣於崟。崟將買全彩—與之。任氏不欲,曰:「願得成制者。」
yín zhào shì rén zhāng dà wèi mǎi zhī, shǐ jiàn rèn shì, wèn suǒ yù. zhāng dà jiàn zhī, jīng wèi yín yuē: cǐ bì tiān rén guì qī, wèi láng suǒ qiè. qiě fēi rén jiān suǒ yí yǒu zhě, yuàn sù guī zhī, wú jí yú huò.
崟召市人張大為買之,使見任氏,問所欲。張大見之,驚謂崟曰:「此必天人貴戚,為郎所竊。且非人間所宜有者,願速歸之,無及於禍。」
qí róng sè zhī dòng rén yě rú cǐ. jìng mǎi yī zhī chéng zhě ér bù zì rèn fèng yě, bù xiǎo qí yì. hòu suì yú, zhèng zi wǔ diào!
其容色之動人也如此。竟買衣之成者而不自紉縫也,不曉其意。後歲余,鄭子武調!」
shòu huái lǐ fǔ guǒ yì wèi, zài jīn chéng xiàn. shí zhèng zi fāng yǒu qī shì, suī zhòu yóu yú wài, ér yè qǐn yú nèi, duō hèn bù dé zhuān qí xī. jiāng zhī guān, yāo yǔ rèn shì jù qù. rèn shì bù yù wǎng, yuē: xún yuè tóng háng, bù zú yǐ wèi huān. qǐng jì gěi liáng xì, duān jū yǐ chí guī.
授槐里府果毅尉,在金城縣。時鄭子方有妻室,雖晝游於外,而夜寢於內,多恨不得專其夕。將之官,邀與任氏俱去。任氏不欲往,曰:「旬月同行,不足以為歡。請計給糧餼,端居以遲歸。」
zhèng zi kěn qǐng, rèn shì yù bù kě.
鄭子懇請,任氏愈不可。
zhèng zi nǎi qiú yín zī zhù. yín yǔ gèng quàn miǎn, qiě jié qí gù. rèn shì liáng jiǔ, yuē: yǒu wū zhě yán mǒu shì suì bù lì xī xíng, gù bù yù ěr.
鄭子乃求崟資助。崟與更勸勉,且詰其故。任氏良久,曰:「有巫者言某是歲不利西行,故不欲耳。」
zhèng zi shén gǎn yě, bù sī qí tā, yǔ yín dà xiào yuē: míng zhì ruò cǐ, ér wèi yāo huò, hé zāi!
鄭子甚感也,不思其他,與崟大笑曰:「明智若此,而為妖惑,何哉!」
gù qǐng zhī. rèn shì yuē: tǎng wū zhě yán kě zhēng, tú wèi gōng sǐ, hé yì?
固請之。任氏曰:「倘巫者言可征,徒為公死,何益?」
èr zǐ yuē: qǐ yǒu sī lǐ hū?
二子曰:「豈有斯理乎?」
kěn qǐng rú chū. rèn shì bù dé yǐ, suì xíng. yín yǐ mǎ jiè zhī, chū zǔ yú lín gāo, huī mèi bié qù. xìn sù, zhì mǎ wéi. rèn shì chéng mǎ jū qí qián, zhèng zi chéng lǘ jū qí hòu nǚ nú bié chéng, yòu zài qí hòu. shì shí xī mén yǔ rén jiào liè gǒu yú luò chuān, yǐ xún rì yǐ. shì zhí yú dào, cāng quǎn téng chū yú cǎo jiān. zhèng zi jiàn rèn shì chuā rán zhuì yú dì, fù běn xíng ér nán chí. cāng quǎn zhú zhī. zhèng zi suí zǒu jiào hū, bù néng zhǐ. lǐ yú, wèi quǎn suǒ huò. zhèng zi xián tì chū náng zhōng qián, shú yǐ yì zhī, xuē mù wèi jì. huí dǔ qí mǎ, niè cǎo yú lù yú, yī fú xī wěi yú ān shàng, lǚ wà yóu xuán yú dèng jiān, ruò chán tuì rán. wéi shǒu shì zhuì dì, yú wú suǒ jiàn. nǚ nú yì shì yǐ. xún yú, zhèng zi hái chéng. yín jiàn zhī xǐ, yíng wèn yuē: rèn zǐ wú yàng hū?
懇請如初。任氏不得已,遂行。崟以馬借之,出祖於臨皋,揮袂別去。信宿,至馬嵬。任氏乘馬居其前,鄭子乘驢居其後;女奴別乘,又在其後。是時西門圉人教獵狗於洛川,已旬日矣。適值於道,蒼犬騰出於草間。鄭子見任氏欻然墜於地,複本形而南馳。蒼犬逐之。鄭子隨走叫呼,不能止。里余,為犬所獲。鄭子銜涕出囊中錢,贖以瘞之,削木為記。回睹其馬,齧草於路隅,衣服悉委於鞍上,履襪猶懸於鐙間,若蟬蛻然。唯首飾墜地,余無所見。女奴亦逝矣。旬余,鄭子還城。崟見之喜,迎問曰:「任子無恙乎?」
zhèng zi xuàn rán duì yuē: mò yǐ.
鄭子泫然對曰:「歿矣。」
yín wén zhī yì tòng, xiāng chí yú shì, jǐn āi. xú wèn jí gù. dá yuē: wèi quǎn suǒ hài.
崟聞之亦慟,相持於室,盡哀。徐問疾故。答曰:「為犬所害。」
yín yuē: quǎn suī měng, ān néng hài rén?
崟曰:「犬雖猛,安能害人?」
dá yuē: fēi rén.
答曰:「非人。」
yín hài yuē: fēi rén, hé zhě?
崟駭曰:「非人,何者?」
zhèng zi fāng shù běn mò. yín jīng yà tàn xī bù néng yǐ. míng rì, mìng jià yǔ zhèng zi jù shì mǎ wéi, fā yì shì zhī, zhǎng tòng ér guī. zhuī sī qián shì, wéi yī bù zì zhì, yǔ rén pō yì yān. qí hòu zhèng zi wèi zǒng jiān shǐ, jiā shén fù, yǒu lì mǎ shí yú pǐ. nián liù shí wǔ, zú. dà lì zhōng, shěn jì jì jū zhōng líng, cháng yǔ yín yóu, lǚ yán qí shì, gù zuì xiáng xī. hòu yín wèi diàn zhōng shì yù shǐ, jiān lǒng zhōu cì shǐ, suì mò ér bù fǎn. jiē hū, yì wù zhī qíng yě yǒu rén yān! yù bào bù shī jié, xùn rén yǐ zhì sǐ, suī jīn fù rén, yǒu bù rú zhě yǐ. xī zhèng shēng fēi jīng rén, tú yuè qí sè ér bù zhēng qí qíng xìng. xiàng shǐ yuān shí zhī shì, bì néng róu biàn huà zhī lǐ, chá shén rén zhī jì, zhe wén zhāng zhī měi, chuán yào miào zhī qíng, bù zhǐ yú shǎng wán fēng tài ér yǐ. xī zāi! jiàn zhōng èr nián, jì jì zì zuǒ shí yí yú jīn wú jiāng jūn péi jì jīng zhào shǎo yǐn sūn chéng hù bù láng zhōng cuī xū, yòu shí yí lù chún, jiē shì jū dōng nán, zì qín zǔ wú, shuǐ lù tóng dào. shí qián shí yí zhū fàng yīn lǚ yóu ér suí yān. fú yǐng shè huái, fāng zhōu yán liú, zhòu yàn yè huà, gè zhēng qí yì shuō. zhòng jūn zǐ wén rèn shì zhī shì, gòng shēn tàn hài, yīn qǐng jì jì chuán zhī, yǐ zhì yì yún. shěn jì jì zhuàn.
鄭子方述本末。崟驚訝嘆息不能已。明日,命駕與鄭子俱適馬嵬,發瘞視之,長慟而歸。追思前事,唯衣不自製,與人頗異焉。其後鄭子為總監使,家甚富,有櫪馬十餘匹。年六十五,卒。大曆中,沈既濟居鍾陵,嘗與崟游,屢言其事,故最詳悉。後崟為殿中侍御史,兼隴州刺史,遂歿而不返。嗟乎,異物之情也有人焉!遇暴不失節,徇人以至死,雖今婦人,有不如者矣。惜鄭生非精人,徒悅其色而不征其情性。向使淵識之士,必能揉變化之理,察神人之際,著文章之美,傳要妙之情,不止於賞玩風態而已。惜哉!建中二年,既濟自左拾遺於金吾將軍裴冀、京兆少尹孫成、戶部郎中崔需,右拾遺陸淳,皆適居東南,自秦祖吳,水陸同道。時前拾遺朱放因旅遊而隨焉。浮潁涉淮,方舟沿流,晝宴夜話,各征其異說。眾君子聞任氏之事,共深嘆駭,因請既濟傳之,以誌異雲。沈既濟撰。