cuī xiū péi yán jùn yuán fān
崔休 裴延俊 袁翻
cuī xiū, zì huì shèng, qīng hé rén, yù shǐ zhōng chéng chěng zhī xuán sūn yě. zǔ líng hé, shì liú yì lóng wèi yuán wài sàn qí shì láng. fù zōng bó, shì zōng chū, zhuī zèng qīng hé tài shǒu. xiū shǎo gū pín, jiǎo rán zì lì. jǔ xiù cái, rù jīng shī, yǔ zhōng shū láng sòng biàn tōng zhí láng xíng luán yǎ xiàng zhī yǒu. shàng shū wáng yí qīn qí rén wàng, wèi zhǎng zǐ pīng xiū zǐ, shàn yǐ huò cái, yóu shì shǎo zhèn. gāo zǔ nà xiū mèi wèi pín, yǐ wéi shàng shū zhǔ kè láng. zhuǎn tōng zhí zhèng yuán láng, jiān jǐ shì huáng mén shì láng. xiū hào xué, shè lì shū shǐ, gōng shì jūn lǚ zhī xì, shǒu bù shì juàn chóng shàng xiān dá, ài jiē hòu lái, cháng cān gāo zǔ shì xí, lǐ yù cì yú sòng guō zhī bèi.
崔休,字惠盛,清河人,御史中丞逞之玄孙也。祖灵和,仕刘义隆为员外散骑 侍郎。父宗伯,世宗初,追赠清河太守。休少孤贫,矫然自立。举秀才,入京师, 与中书郎宋弁、通直郎邢峦雅相知友。尚书王嶷钦其人望,为长子娉休姊,赡以货 财,由是少振。高祖纳休妹为嫔,以为尚书主客郎。转通直正员郎,兼给事黄门侍 郎。休好学,涉历书史,公事军旅之隙,手不释卷;崇尚先达,爱接后来,常参高 祖侍席,礼遇次于宋、郭之辈。
gāo zǔ nán fá, yǐ běi hǎi wáng wèi shàng shū pú yè, tǒng liú tái shì, yǐ xiū wèi shàng shū zuǒ chéng. gāo zǔ zhào xiū yuē: " běi hǎi nián shào, wèi xián zhèng jī, bǎi kuí zhī wù, biàn yǐ xiāng wěi." zhuǎn zhǎng shǐ, jiān jǐ shì huáng mén shì láng. hòu cóng jià nán xíng. jí chē jià hái, xìng péng chéng, fàn zhōu sì shuǐ, zhào zài shì yán, guān zhě róng zhī.
高祖南伐,以北海王为尚书仆射,统留台事,以休为尚书左丞。高祖诏休曰: “北海年少,未闲政绩,百揆之务,便以相委。”转长史,兼给事黄门侍郎。后从 驾南行。及车驾还,幸彭城,泛舟泗水,诏在侍筵,观者荣之。
shì zǔ chū, xiū yǐ dì wáng, zǔ fù wèi zàng, gù qiú bó hǎi, yú shì chú zhī. xìng yán míng, yǎ cháng zhì tǐ. xià chē xiān lù háo huá shù rén, guǎng bù ěr mù, suǒ zài jiān dào, mò bù qín jiǎn, bǎi xìng wèi zhī, kòu dào zhǐ xī, qīng shēn lǜ xià, bó hǎi dà zhì. shí dà rú zhāng wú guì yǒu shèng míng yú shān dōng, sì fāng xué shì xián xiāng zōng mù, dì zǐ zì yuǎn ér zhì zhě héng qiān yú rén. shēng tú jì zhòng, suǒ zài duō bú jiàn róng. xiū nǎi wèi shè zǔ dòu, zhāo yán lǐ jiē, shǐ yì yè ér hái, rú zhě chēng wéi kǒu shí.
世祖初,休以弟亡,祖父未葬,固求渤海,于是除之。性严明,雅长治体。下 车先戮豪猾数人,广布耳目,所在奸盗,莫不擒剪,百姓畏之,寇盗止息,清身率 下,渤海大治。时大儒张吾贵有盛名于山东,四方学士咸相宗慕,弟子自远而至者 恆千余人。生徒既众,所在多不见容。休乃为设俎豆,招延礼接,使肄业而还,儒 者称为口实。
rù wèi lì bù láng zhōng, qiān sàn qí cháng shì, quán jiān xuǎn rèn. xiū ài cái hǎo shì, duō suǒ bá zhuó. guǎng píng wáng huái shù yǐn tán yàn, shì zōng zé qí yǔ zhū wáng jiāo yóu, miǎn guān. hòu chú lóng xiāng jiāng jūn luò zhōu cì shǐ. zài zhōu shù nián, yǐ mǔ lǎo cí zhōu, xǔ zhī. xún xíng yōu zhōu shì, zhēng bài sī tú yòu zhǎng shǐ. xiū cōng míng qiáng jì, yǎ shàn duàn jué, mù fǔ duō shì, cí sòng yíng jǐ, pōu pàn ruò liú, shū wú yí zhì, jiā zhī gōng píng qīng jié, shén de shí tán. fù chú lì bù láng zhōng, jiā zhēng lǔ jiāng jūn jì zhōu dà zhōng zhèng. qiān guāng lù dài fu, xíng hé nán yǐn. sù zōng chū, jí zhēn, jiā píng dōng jiāng jūn. xún chú píng běi jiāng jūn yōu zhōu cì shǐ, jìn hào ān běi jiāng jūn. qiān ān dōng jiāng jūn qīng zhōu cì shǐ. qīng zhōu jiǔ jùn mín dān shou piāo lǐ bó huī liú tōng děng yī qiān rén, shàng shū sòng xiū dé zhèng, líng tài hòu shàn zhī. xiū zài yōu qīng zhōu wǔ liù nián, jiē qīng bái ài mín, shén zhe shēng jī, èr zhōu huái qí dé zé, bǎi xìng zhuī sī zhī.
入为吏部郎中,迁散骑常侍,权兼选任。休爱才好士,多所拔擢。广平王怀数 引谈宴,世宗责其与诸王交游,免官。后除龙骧将军、洛州刺史。在州数年,以母 老辞州,许之。寻行幽州事,征拜司徒右长史。休聪明强济,雅善断决,幕府多事, 辞讼盈几,剖判若流,殊无疑滞,加之公平清洁,甚得时谈。复除吏部郎中,加征 虏将军、冀州大中正。迁光禄大夫,行河南尹。肃宗初,即真,加平东将军。寻除 平北将军、幽州刺史,进号安北将军。迁安东将军、青州刺史。青州九郡民单扌剽、 李伯徽、刘通等一千人,上书讼休德政,灵太后善之。休在幽青州五六年,皆清白 爱民,甚著声绩,二州怀其德泽,百姓追思之。
zhēng wèi ān nán jiāng jūn dù zhī shàng shū, xún jìn hào fǔ jūn jiāng jūn qī bīng shàng shū, yòu zhuǎn diàn zhōng shàng shū. xiū jiǔ zài tái gé, míng xí diǎn lǐ, měi cháo tíng yí yì, xián qǔ zhèng yān. zhū gōng xián xiāng wèi yuē:" cuī shàng shū xià yì chù, wǒ bù néng yì yě." zhèng guāng sì nián zú, nián wǔ shí èr. fèng bó wǔ bǎi pǐ, zèng chē qí jiāng jūn shàng shū pú yè jì zhōu cì shǐ, shì wén zhēn hóu.
征为安南将军、度支尚书,寻进号抚军将军、七兵尚书,又转殿中尚书。休久 在台阁,明习典礼,每朝廷疑议,咸取正焉。诸公咸相谓曰:“崔尚书下意处,我 不能异也。”正光四年卒,年五十二。赗帛五百匹,赠车骑将军、尚书仆射、冀州 刺史,谥文贞侯。
xiū shǎo ér qiān tuì, shì mǔ xiào jǐn. jí wèi shàng shū, zi zhòng wén nà chéng xiàng yōng dì èr nǚ, nǚ qī lǐng jūn yuán yì zhǎng shù zǐ mì shū láng zhì shū. xié shì èr jiā, zhì qì wēi gǎi nèi yǒu zì dé zhī xīn, wài zé líng jí tóng liè. shàng shū lìng lǐ chóng zuǒ pú yè xiāo bǎo yín yòu pú yè yuán qīn, jiē yǐ yōng yì zhī gù, měi dàn xià zhī. shǐ xiū mǔ fáng shì yù yǐ xiū nǚ qī qí wài sūn xíng shì, xiū bù yù, nǎi wéi qí mǔ qíng, yǐ qī yì zǐ, yì zhě fēi zhī. xiū yǒu jiǔ zǐ.
休少而谦退,事母孝谨。及为尚书,子仲文纳丞相雍第二女,女妻领军元义长 庶子秘书郎稚舒。挟恃二家,志气微改;内有自得之心,外则陵藉同列。尚书令李 崇、左仆射萧宝夤、右仆射元钦,皆以雍、义之故,每惮下之。始休母房氏欲以休 女妻其外孙邢氏,休不欲,乃违其母情,以妻义子,议者非之。休有九子。
zhǎng zǐ quān, zì cháng rú. wǔ dìng zhōng, qī bīng shàng shū wǔ chéng xiàn kāi guó gōng.
长子悛,字长儒。武定中,七兵尚书、武城县开国公。
quān dì zhòng wén, sàn qí cháng shì.
悛弟仲文,散骑常侍。
zhòng wén dì shū rén, xìng qīng xiá, zhòng jīn qī. lì tōng zhí sàn qí shì láng sī tú sī mǎ sàn qí cháng shì, chū wèi piào qí jiāng jūn yǐng zhōu cì shǐ. yǐ tān wū wèi yù shǐ suǒ hé. xīng hé zhōng, cì sǐ yú zhái. lín xíng, fù shī yǔ zhū dì jué bié ér bù jí qí xiōng, yǐ qí bù shèn yíng jiù gù yě.
仲文弟叔仁,性轻侠,重衿期。历通直散骑侍郎、司徒司马、散骑常侍,出为 骠骑将军、颍州刺史。以贪污为御史所劾。兴和中,赐死于宅。临刑,赋诗与诸弟 诀别而不及其兄,以其不甚营救故也。
shū rén dì shū yì, xiào zhuāng shí wéi shàng shū kù bù láng. zuò xiōng quān zhù qián shì fā, hé jiā táo yì. shù rì, shū yì suì jiàn zhí huò. shí chéng yáng wáng huī wèi sī zhōu mù, lín huái wáng yù yǐ fēi qí shēn zuì, zhòu wèi zhì yán, huī bù cóng, nǎi shā zhī.
叔仁弟叔义,孝庄时为尚书库部郎。坐兄悛铸钱事发,合家逃逸。数日,叔义 遂见执获。时城阳王徽为司州牧,临淮王彧以非其身罪,骤为致言,徽不从,乃杀 之。
shū yì dì zǐ kǎn, yǐ qiè jí wèi zhōng shū láng, wèi shàng shū zuǒ chéng hé zi yuè tán jīu, shī guān. hòu jiān tōng zhí cháng shì, shǐ yú xiāo yǎn, hái, lù bìng zú.
叔义弟子侃,以窃级为中书郎,为尚书左丞和子岳弹纠,失官。后兼通直常侍, 使于萧衍,还,路病卒。
zi kǎn dì zǐ yù, wǔ dìng mò, dōng guǎn tài shǒu. zú.
子侃弟子聿,武定末,东莞太守。卒。
zi yù dì zǐ yuē, kāi fǔ jì jiǔ.
子聿弟子约,开府祭酒。
xiū dì yín, zì jìng lǐ. tài zǐ shè rén, zǎo zú. zèng lè ān tài shǒu. qī, ān lè wáng cháng lè nǚ jìn níng zhǔ yě, zhēn liè yǒu dé xíng.
休弟夤,字敬礼。太子舍人,早卒。赠乐安太守。妻,安乐王长乐女晋宁主也, 贞烈有德行。
zǐ cháng qiān, hào xué xiū lì, shǎo yǒu lìng míng. shì lì jǐ shì zhōng, réng huán xiāng lǐ. jiǔ zhī, cì shǐ wèi jǐng qǔ wèi kāi fǔ zī yì cān jūn shì. wǎn pō yǐ jiǔ wèi sǔn. tiān píng zhōng, bèi zhēng jiān zhǔ kè láng, jiē xiāo yǎn shǐ zhāng gāo děng. hòu jiān sàn qí cháng shì, shǐ xiāo yǎn. hái, zú yú sù yù, shí rén tàn xī zhī. yǐ sǐ wáng shì, zèng piào qí jiāng jūn nán qīng zhōu cì shǐ.
子长谦,好学修立,少有令名。仕历给事中,仍还乡里。久之,刺史尉景取为 开府谘议参军事。晚颇以酒为损。天平中,被征兼主客郎,接萧衍使张皋等。后兼 散骑常侍,使萧衍。还,卒于宿豫,时人叹惜之。以死王事,赠骠骑将军、南青州 刺史。
péi yán jùn, zì píng zi, hé dōng wén xǐ rén, wèi jì zhōu cì shǐ huī zhī bā shì sūn. zēng zǔ tiān míng, zī yì cān jūn bīng zhōu bié jià. zǔ shuāng hǔ, hé dōng tài shǒu. zú, zèng píng yuǎn jiāng jūn yōng zhōu cì shǐ, shì yuē shùn. fù sōng, zhōu zhǔ bù, xíng píng yáng jùn shì. yǐ píng shǔ zéi dīng chóng gōng, zèng dōng yōng zhōu cì shǐ.
裴延俊,字平子,河东闻喜人,魏冀州刺史徽之八世孙。曾祖天明,谘议参军、 并州别驾。祖双虎,河东太守。卒,赠平远将军、雍州刺史,谥曰顺。父崧,州主 簿,行平阳郡事。以平蜀贼丁虫功,赠东雍州刺史。
yán jùn shǎo piān gū, shì hòu mǔ yǐ xiào wén. shè liè fén shǐ, pō yǒu cái bǐ. jǔ xiù cái, shè cè gāo dì, chú zhe zuò zuǒ láng. qiān shàng shū yí cáo láng, zhuǎn diàn zhōng láng tài zǐ xiǎn mǎ, yòu lǐng běn yì zhōng zhèng jí tài zǐ yǒu. tài zǐ xún fèi, yǐ gōng guān lì miǎn. qǐng zhī, chú tài wèi yuàn, jiān tài zǐ zhōng shè rén. shì zōng chū, wèi sàn qí shì láng, xún chú yōng zhōu píng xī fǔ zhǎng shǐ, jiā jiàn wēi jiāng jūn, rù wèi zhōng shū shì láng. shí shì zōng zhuān xīn shì diǎn, bù shì fén jí. yán jùn shàng shū jiàn yuē:" chén wén yǒu yáo wén sī, qīn míng jī gǔ guī shùn tǐ dào, shèn diǎn zuò shèng. hàn guāng shén ruì, jūn zhōng dú shū wèi wǔ yīng guī, mǎ shàng wán jí. xiān dì tiān zòng duō néng, kè wén kè wǔ, yíng qiān móu fá, shǒu bù shì juàn. liáng yǐ jīng shǐ yì shēn, bǔ yì chù guǎng, suī zé qú láo, bù kě zàn chuò. sī nǎi qián wáng zhī měi shí, hòu wáng zhī shuǐ jìng, shàn zú yǐ zūn, è zú yǐ jiè yě. bì xià dào wù zì shēn, yuān jiàn dú de shēng fǎ zuò yú chén wéi, shì jué shàn yú rì yǔ fán zài tīng zhǔ, chén bì jù kāi. rán wǔ jīng zhì shì zhī mó, liù jí guǐ sú zhī běn. gài yǐ xùn wù yǒu jiàn, yìng shí fěi miào, bì xū xiān cū hòu jīng, chéng jìn jí yuǎn. fú yuàn jīng shū hù lǎn, kǒng shì jiān cún, zé nèi wài jù zhōu, zhēn sú sī chàng."
延俊少偏孤,事后母以孝闻。涉猎坟史,颇有才笔。举秀才,射策高第,除著 作佐郎。迁尚书仪曹郎,转殿中郎、太子洗马,又领本邑中正及太子友。太子恂废, 以宫官例免。顷之,除太尉掾,兼太子中舍人。世宗初,为散骑侍郎,寻除雍州平 西府长史,加建威将军,入为中书侍郎。时世宗专心释典,不事坟籍。延俊上疏谏 曰:“臣闻有尧文思,钦明稽古;妫舜体道,慎典作圣。汉光神叡,军中读书;魏 武英规,马上玩籍。先帝天纵多能,克文克武,营迁谋伐,手不释卷。良以经史义 深,补益处广,虽则劬劳,不可暂辍。斯乃前王之美实,后王之水镜,善足以遵, 恶足以诫也。陛下道悟自深,渊鉴独得;升法座于宸闱,释觉善于日宇;凡在听瞩, 尘蔽俱开。然《五经》治世之模,六籍轨俗之本。盖以训物有渐,应时匪妙,必须 先粗后精,乘近即远。伏愿经书互览,孔释兼存,则内外俱周,真俗斯暢。”
hòu chú sī zhōu bié jià, jiā zhèn yuǎn jiāng jūn. jí zhào lì míng táng, qún guān bó yì, yán jùn dú zhe yī táng zhī lùn. tài fù qīng hé wáng yì shí diǎn zhòng yì, dú ér xiào yuē:" zi gù yù yuǎn fú pú yè yě." jiān tài zǐ zhōng shù zǐ, xún jí zhèng, bié jià rú gù, jiā guàn jūn jiāng jūn. sù zōng chū, qiān sàn qí cháng shì, jiān qǐ jū zhù, jiā qián jiāng jūn, yòu jiā píng xī jiāng jūn, chú tíng wèi qīng. zhuǎn píng běi jiāng jūn yōu zhōu cì shǐ. fàn yáng jùn yǒu jiù dū kàng qú, jìng wǔ shí lǐ yú yáng yàn jùn yǒu gù lì líng zhū yàn, guǎng mào sān shí lǐ. jiē fèi huǐ duō shí, mò néng xiū fù. shí shuǐ hàn bù tiáo, mín duō jī něi, yán jùn wèi shū tōng jiù jī, shì bì kě chéng, nǎi biǎo qiú yíng zào. suì gōng zì lǚ xíng, xiāng dù shuǐ xíng, suí lì fēn dū, wèi jǐ ér jiù. gài tián bǎi wàn yú mǔ, wèi lì shí bèi, bǎi xìng zhì jīn lài zhī. yòu mìng zhǔ bù lì yùn xiū qǐ xué xiào, lǐ jiào dà xíng, mín gē yáo zhī. zài zhōu wǔ nián, kǎo jī wèi tiān xià zuì.
后除司州别驾,加镇远将军。及诏立明堂,群官博议,延俊独著一堂之论。太 傅、清河王怿时典众议,读而笑曰:“子故欲远符仆射也。”兼太子中庶子,寻即 正,别驾如故,加冠军将军。肃宗初,迁散骑常侍,监起居注,加前将军,又加平 西将军,除廷尉卿。转平北将军、幽州刺史。范阳郡有旧督亢渠,径五十里;渔阳 燕郡有故戾陵诸堰,广袤三十里。皆废毁多时,莫能修复。时水旱不调,民多饥馁, 延俊谓疏通旧迹,势必可成,乃表求营造。遂躬自履行,相度水形,随力分督,未 几而就。溉田百万余亩,为利十倍,百姓至今赖之。又命主簿郦恽修起学校,礼教 大行,民歌谣之。在州五年,考绩为天下最。
yán jùn jì mǔ suí yán jùn zài jì, shí yù zhòng huàn, yán jùn qǐ qiú shì mǔ hái jīng liáo zhì. zhì dōu wèi jǐ, bài tài cháng qīng. shí fén zhōu shān hú shì xiǎn kòu qiè, zhèng píng píng yáng èr jùn yóu bèi qí hài, yǐ yán jùn jiān shàng shū, wèi xī běi dào héng tái, jié dù tǎo hú zhū jūn. xún yù jí, chì hái. sān yā qún mán kòu lüè bù yǐ, chē jià yù qīn zhēng zhī, yán jùn nǎi yú bìng zhōng shàng shū jiàn zhēng. xún chú qī bīng shàng shū ān nán jiāng jūn, xǐ diàn zhōng shàng shū, jiā zhōng jūn jiāng jūn, zhuǎn sàn qí cháng dài zhōng shū lìng yù shǐ zhōng wèi. yòu yǐ běn guān jiān shì zhōng lì bù shàng shū. yán jùn zài tái gé, shǒu zhí ér yǐ, bù néng yǒu suǒ cái duàn zhí shéng yě. zhuāng dì chū, yú hé yīn yù hài. zèng dū du yōng qí bīn sān zhōu zhū jūn shì yí tóng sān sī běn jiāng jūn yōng zhōu cì shǐ.
延俊继母随延俊在蓟,时遇重患,延俊启求侍母还京疗治。至都未几,拜太常 卿。时汾州山胡恃险寇窃,正平、平阳二郡尤被其害,以延俊兼尚书,为西北道行 台,节度讨胡诸军。寻遇疾,敕还。三鵶群蛮寇掠不已,车驾欲亲征之,延俊乃于 病中上疏谏诤。寻除七兵尚书、安南将军,徙殿中尚书,加中军将军,转散骑常待、 中书令、御史中尉。又以本官兼侍中、吏部尚书。延俊在台阁,守职而已,不能有 所裁断直绳也。庄帝初,于河阴遇害。赠都督雍岐豳三州诸军事、仪同三司、本将 军、雍州刺史。
zi yuán zhí, shàng shū láng zhōng.
子元直,尚书郎中。
yuán zhí dì jìng yóu, yuán wài cháng shì. xiōng dì bìng yǒu xué shàng, yǔ fù tóng shí yù hài. yuán zhí zèng guāng zhōu cì shǐ. jìng yóu qī chéng xiàng gāo yáng wáng yōng wài sūn, chāo zèng shàng shū pú yè.
元直弟敬猷,员外常侍。兄弟并有学尚,与父同时遇害。元直赠光州刺史。敬 猷妻丞相、高阳王雍外孙,超赠尚书仆射。
yán jùn cóng shū táo gōng, yì jiàn chēng yú xiāng lǐ.
延俊从叔桃弓,亦见称于乡里。
zi sù, zì mǎi xìng. chén yǎ yǒu qì shí, yí wàng shén wěi, gāo zǔ jiàn ér yì zhī. zì sī kōng zhǔ bù, zhuǎn shàng shū zuǒ zhǔ kè láng zhōng. shí lì bù shàng shū rèn chéng wáng chéng yǒu zhī rén jiàn, měi tàn měi sù, yǐ yuǎn dà xǔ zhī. gāo zǔ nán fá, wèi xíng tái lì bù láng, réng chú zhēng běi dà jiàng jūn mù liàng cóng shì zhōng láng. zhuǎn wéi hé běi tài shǒu, yǐ zhōng shù jiē xià, bǎi xìng gǎn zhī. zú yú jùn, nián sì shí sān.
子夙,字买兴。沉雅有器识,仪望甚伟,高祖见而异之。自司空主簿,转尚书 左主客郎中。时吏部尚书、任城王澄有知人鉴,每叹美夙,以远大许之。高祖南伐, 为行台吏部郎,仍除征北大将军穆亮从事中郎。转为河北太守,以忠恕接下,百姓 感之。卒于郡,年四十三。
zhǎng zǐ fàn, zì zōng mó. zǎo zú.
长子范,字宗模。早卒。
fàn zi níng, zì cháng rú. zú yú wǔ píng zhèn jiāng.
范子凝,字长儒。卒于武平镇将。
fàn dì shēng zhī jiàn. wǔ dìng mò, shēng zhī, tài wèi yuàn jiàn, sī tú yòu zhǎng shǐ.
范弟升之、鉴。武定末,升之,太尉掾;鉴,司徒右长史。
yán jùn cóng zǔ dì liáng, zì yuán bīn. qǐ jiā fèng cháo qǐng, zhuǎn běi zhōng fǔ gōng cáo cān jūn. shì zōng chū, nán jiàng xiàn lìng. shāo qiān bīng zhōu ān běi fǔ zhǎng shǐ. rù wèi zhōng sàn dài fū, lǐng shàng shū kǎo gōng láng zhōng.
延俊从祖弟良,字元宾。起家奉朝请,转北中府功曹参军。世宗初,南绛县令。 稍迁并州安北府长史。入为中散大夫,领尚书考功郎中。
shí fén zhōu tǔ jīng qún hú xuē yǔ děng zuò nì, yǐ liáng jiān shàng shū zuǒ chéng, wèi xī běi dào héng tái. zhí bié jiāng lǐ dé lóng wèi yǔ suǒ pò, liáng rù fén zhōu, yǔ cì shǐ rǔ yīn wáng jǐng hé jí dé lóng lǜ bīng shù qiān, píng chéng zì shǒu. zéi bìng lì gōng bī. zhào qiǎn xíng tái péi yán jùn, dà dū dū zhāng wǔ wáng róng, dū du zōng zhèng zhēn sūn děng fù yuán. shí yǒu wǔ chéng jùn shān hú féng yí dū hè yuè huí chéng děng yǐ yāo wàng huò zhòng, jiǎ chēng dì hào, fú sù yī, chí bái sǎn bái fān, lǜ zhū nì zhòng, yú yún tái jiāo kàng jù wáng shī. róng děng yǔ zhàn bài jī, zéi chéng shèng wéi chéng. liáng lǜ jiàng shì chū zhàn, dà pò zhī, yú zhèn zhǎn huí chéng, fù yòu dǎo zhū hú lìng zhǎn sòng yí dū shǒu. yòu shān hú liú lí shēng zì yún shèng shù, hú rén xìn zhī, xián xiāng yǐng fù, xún rì zhī jiān, nì tú hái zhèn. dé lóng yì yù bá chéng, liáng bù xǔ, dé lóng děng nǎi zhǐ. jǐng hé hōng, yǐ liáng wèi fén zhōu cì shǐ, jiā fǔ guó jiāng jūn, xíng tái rú gù. dū du gāo fáng lái yuán, fù bài yú bǎi lǐ hòu. xiān shì guān sù dài mín. wèi jí shōu jù, réng zhí kòu luàn. zhì shì chéng mín dà jī, rén xiāng shí. zéi zhī cāng kù kōng xū, gōng wéi rì shén, sǐ zhě shí sān sì. liáng yǐ jī jiǒng, yīn yǔ chéng rén bēn fù xī hé. fén zhōu zhī zhì xī hé, zì liáng shǐ yě. shí nán jiàng shǔ chén shuāng chì děng jù zhòng fǎn, zì hào jiàn shǐ wáng, yǔ dà dū dū zhǎng sūn zhì zōng zhèng zhēn sūn děng xiāng chí bù xià. zhào liáng jiě zhōu, wèi wèi láo shǐ. zhuǎn tài zhōng dài fū běn jùn zhōng zhèng.
时汾州吐京群胡薛羽等作逆,以良兼尚书左丞,为西北道行台。值别将李德龙 为羽所破,良入汾州,与刺史、汝阴王景和及德龙率兵数千,凭城自守。贼并力攻 逼。诏遣行台裴延俊,大都督、章武王融,都督宗正珍孙等赴援。时有五城郡山胡 冯宜都、贺悦回成等以妖妄惑众,假称帝号,服素衣,持白伞白幡,率诸逆众,于 云台郊抗拒王师。融等与战败绩,贼乘胜围城。良率将士出战,大破之,于阵斩回 成,复诱导诸胡令斩送宜都首。又山胡刘蠡升自云圣术,胡人信之,咸相影附,旬 日之间,逆徒还振。德龙议欲拔城,良不许,德龙等乃止。景和薨,以良为汾州刺 史,加辅国将军,行台如故。都督高防来援,复败于百里候。先是官粟贷民。未及 收聚,仍值寇乱。至是城民大饥,人相食。贼知仓库空虚,攻围日甚,死者十三四。 良以饥窘,因与城人奔赴西河。汾州之治西河,自良始也。时南绛蜀陈双炽等聚众 反,自号建始王,与大都督长孙稚、宗正珍孙等相持不下。诏良解州,为慰劳使。 转太中大夫、本郡中正。
xiào zhuāng mò, chú guāng lù dài fu. ěr zhū róng sǐ, róng cóng zǐ tiān guāng yōng zhòng guān xī, nǎi zhào liáng chí jié jiǎ ān xī jiāng jūn tóng guān dū du, yòu jiān shàng shū, wèi hé dōng héng nóng hé běi yí yáng xíng tái yǐ bèi zhī. qián fèi dì shí, chú zhēng dōng jiāng jūn jīn zǐ guāng lù dài fu. xún zhuǎn wèi jiāng jūn, yòu jiā sàn qí cháng shì chē qí jiāng jūn yòu guāng lù dài fu, zhuǎn piào qí jiāng jūn zuǒ guāng lù dài fu. chū dì mò, chú jí jùn tài shǒu. xiào jìng chū, wèi dà jiàng jūn tài fǔ qīng. tiān píng èr nián qiū zú, shí nián liù shí yī. zèng shǐ chí jié dū du yōng huá èr zhōu zhū jūn shì lì bù shàng shū běn jiāng jūn yōng zhōu cì shǐ, shì yuē zhēn. yòu zhòng zèng shì zhōng piào qí dà jiàng jūn shàng shū pú yè, yú rú gù.
孝庄末,除光禄大夫。尔朱荣死,荣从子天光拥众关西,乃诏良持节、假安西 将军、潼关都督,又兼尚书,为河东、恆农、河北、宜阳行台以备之。前废帝时, 除征东将军、金紫光禄大夫。寻转卫将军,又加散骑常侍、车骑将军、右光禄大夫, 转骠骑将军、左光禄大夫。出帝末,除汲郡太守。孝静初,卫大将军、太府卿。天 平二年秋卒,时年六十一。赠使持节、都督雍华二州诸军事、吏部尚书、本将军、 雍州刺史,谥曰贞。又重赠侍中、骠骑大将军、尚书仆射,余如故。
zi shū zhǐ, wǔ dìng mò, tài zǐ xiǎn mǎ.
子叔祉,武定末,太子洗马。
liáng cóng fù xiōng zi qìng sūn, zì shào yuǎn. shǎo gū, xìng tì tǎng, zhòng rán nuò. shì hè yuán wài sàn qí shì láng.
良从父兄子庆孙,字绍远。少孤,性倜傥,重然诺。释褐员外散骑侍郎。
zhèng guāng mò, fén zhōu tǔ jīng qún hú xuē xī gōng mǎ dié téng bìng zì lì wèi wáng, jù dǎng zuò nì, zhòng zhì shù wàn. zhào qìng sūn wèi mù rén bié jiāng, zhāo lǜ xiāng háo, dé zhàn shì shù qiān rén yǐ tǎo zhī. hú zéi lǚ lái nì zhàn, qìng sūn shēn xiān shì zú, měi cuī qí fēng, suì shēn rù zhì yún tái jiāo. zhū zéi gèng xiāng lián jié, dà zhàn jiāo xī, zì dàn jí xī, qìng sūn shēn zì tū chén, zhǎn zéi wáng wéi guō kāng ér. zéi zhòng dà kuì. chì zhēng fù dōu, chú zhí hòu. yú hòu zéi fù jiū jí, běi lián lí shēng, nán tōng jiàng shǔ, xiōng tú zhuǎn shèng, fù yǐ qìng sūn wèi bié jiāng, cóng zhǐ guān rù tǎo. zhì qí zi lǐng dōng, zéi shuài fàn duō fàn ān zú děng lǜ zhòng lái jù, qìng sūn yǔ zhàn, fù zhǎn duō shǒu. nǎi shēn rù èr bǎi yú lǐ, zhì yáng hú chéng. cháo tíng yǐ cǐ dì bèi shān dài hé, jīn yào zhī suǒ, sù zōng mò, zhú lì shào jùn, yīn yǐ qìng sūn wèi tài shǒu jiǎ jié fǔ guó jiāng jūn dāng jùn dōu dū. mín jīng zéi luàn zhī hòu, lǜ duō táo cuàn, qìng sūn wù ān jī zhī, xián lái guī yè. yǒng ān zhōng, hái cháo, chú tài zhōng dài fū.
正光末,汾州吐京群胡薛悉公、马牒腾并自立为王,聚党作逆,众至数万。诏 庆孙为募人别将,招率乡豪,得战士数千人以讨之。胡贼屡来逆战,庆孙身先士卒, 每摧其锋,遂深入至云台郊。诸贼更相连结,大战郊西,自旦及夕,庆孙身自突陈, 斩贼王囗郭康兒。贼众大溃。敕征赴都,除直后。于后贼复鸠集,北连蠡升,南通 绛蜀,凶徒转盛,复以庆孙为别将,从轵关入讨。至齐子岭东,贼帅范多、范安族 等率众来拒,庆孙与战,复斩多首。乃深入二百余里,至阳胡城。朝廷以此地被山 带河,衿要之所,肃宗末,逐立邵郡,因以庆孙为太守、假节、辅国将军、当郡都 督。民经贼乱之后,率多逃窜,庆孙务安缉之,咸来归业。永安中,还朝,除太中 大夫。
ěr zhū róng zhī sǐ yě, shì lóng yōng zhòng běi dù, zhào qìng sūn wèi dà dū dū, yǔ xíng tái yuán zi gōng lǜ zhòng zhuī jī. jūn cì tài xíng, ér qìng sūn yǔ shì lóng mì tōng, shì xiè, zhuī huán hé nèi ér zhǎn zhī, shí nián sān shí liù. qìng sūn rèn xiá yǒu qì, xiāng qū zhuàng shì jí hào shì zhě, duō xiāng yī fù, fǔ yǎng xián yǒu ēn jì. zài jùn zhī rì, zhí suì jī xiōng, sì fāng yóu kè cháng yǒu bǎi yú, qìng sūn zì yǐ jiā liáng shàn zhī. xìng suī cū wǔ, ài hào jiāo liú, yǔ zhū cái xué zhī shì xián xiāng jiāo jié, qīng cái zhòng yì, zuò kè cháng mǎn, shì yǐ wéi shí suǒ chēng.
尔朱荣之死也,世隆拥众北渡,诏庆孙为大都督,与行台源子恭率众追击。军 次太行,而庆孙与世隆密通,事泄,追还河内而斩之,时年三十六。庆孙任侠有气, 乡曲壮士及好事者,多相依附,抚养咸有恩纪。在郡之日,值岁饥凶,四方游客常 有百余,庆孙自以家粮赡之。性虽粗武,爱好交流,与诸才学之士咸相交结,轻财 重义,座客常满,是以为时所称。
zi zi yíng, yǒng ān zhōng, tài wèi xíng cān jūn.
子子莹,永安中,太尉行参军。
yán jùn cóng zǔ dì zhòng guī, shǎo hǎo jīng shǐ, pō yǒu zhì jié. qǐ jiā fèng cháo qǐng, lǐng shì yù. xián yáng wáng xǐ wèi sī zhōu mù, pì wéi zhǔ bù, réng biǎo xíng jiàn xìng jùn shì. chē jià zì dài hái luò, cì yú jùn jìng. zhòng guī bèi gōng zhàng, cháo yú lù cè. gāo zǔ zhào zhòng guī yuē:" zhèn kāi zhì shén jī, jī jùn wàng zhòng, qīng jì shǒu yīng sī lì měi jǔ, fù dū wǒ míng bāng, hé néng zì zhì yě?" zhòng guī duì yuē:" bì xià qióng shén jǐn shèng, yìng tiān shùn mín, qì bǐ xuán rǎng, lái zhái zǐ xiàn. chén fāng qìng xīn lì, yuè mǎ wú huì, jì gōng míng dì jí, xūn shū wáng fǔ, qǐ yī jùn ér yǐ?" gāo zǔ xiào yuē:" jì qīng bì fù cǐ yán." chē jià dá hé liáng, jiàn xián yáng wáng, wèi yuē:" zuó dé rǔ zhǔ bù wèi nán dào zhǔ rén, liù jūn fēng shàn, yuán dì zhī jì, shū fù suǒ wàng." xún chú sī tú zhǔ bù. zhòng guī fù zài xiāng jí bìng, qì guān bēn fù, yǐ wéi zhì miǎn. jiǔ zhī, zhōng shān wáng yīng zhēng yì yáng, yǐn wèi tǒng jūn, zòu fù běn zī. yú chén zhàn mò, shí nián sì shí bā. zèng hé dōng tài shǒu, shì yuē zhēn. wú zi, dì shū yì yǐ dì èr zi bó mào wèi zhī hòu. bó mào zài wén yuàn chuán.
延俊从祖弟仲规,少好经史,颇有志节。起家奉朝请,领侍御。咸阳王禧为司 州牧,辟为主簿,仍表行建兴郡事。车驾自代还洛,次于郡境。仲规备供帐,朝于 路侧。高祖诏仲规曰:“朕开置神畿,畿郡望重,卿既首应司隶美举,复督我名邦, 何能自致也?”仲规对曰:“陛下穷神尽圣,应天顺民,弃彼玄壤,来宅紫县。臣 方罄心力,跃马吴会,冀功铭帝籍,勋书王府,岂一郡而已?”高祖笑曰:“冀卿 必副此言。”车驾达河梁,见咸阳王,谓曰:“昨得汝主簿为南道主人,六军丰赡, 元弟之寄,殊副所望。”寻除司徒主簿。仲规父在乡疾病,弃官奔赴,以违制免。 久之,中山王英征义阳,引为统军,奏复本资。于陈战殁,时年四十八。赠河东太 守,谥曰贞。无子,弟叔义以第二子伯茂为之后。伯茂在《文苑传》。
shū yì, yì yǒu xué xíng. gāo zǔ mò, chú yǎn zhōu ān dōng fǔ wài bīng cān jūn, lèi qiān tài shān tài shǒu, wéi zhèng qīng jìng, lì mín ān zhī. qiān sī kōng cóng shì zhōng láng. zhèng guāng wǔ nián xià zú, shí nián wǔ shí qī. zèng zhēng lǔ jiāng jūn dōng qín zhōu cì shǐ, shì yuē xuān.
叔义,亦有学行。高祖末,除兗州安东府外兵参军,累迁太山太守,为政清静, 吏民安之。迁司空从事中郎。正光五年夏卒,时年五十七。赠征虏将军、东秦州刺 史,谥曰宣。
zi jǐng róng, zì kǒng míng, dǔ xué hǎo zhǔ wén. zhèng guāng chū, jǔ xiù cái, shè cè gāo dì, chú tài xué bó shì. yǒng ān zhōng, mì shū jiān lǐ kǎi yǐ jǐng róng cái xué, qǐ chú zhù zuò zuǒ láng, shāo qiān fǔ guó jiāng jūn jiàn yì dài fū, réng lǐng zhe zuò. chū dì shí, yì xiào zhuāng shì, shì suì shī xíng. shí zhào zhuàn sì bù yào lüè, lìng jǐng róng zhuān diǎn, jìng wú suǒ chéng. yuán xiàng zhōng, yí tóng gāo yuè yǐ wéi lù shì cān jūn. dì jǐng yán bèi hé tíng wèi yù. jǐng róng rù xuǎn, lì bù nǐ jùn, wèi yù shǐ zhōng chéng cuī xiān suǒ dàn, yún qí tān mèi gǒu jìn, suì zuò miǎn guān. wǔ dìng sì nián dōng, bìng zú, nián wǔ shí. jǐng róng bēi tuì lián jǐn, wú jìng yú shí. suī cái bù chēng xué, ér jī zhuì wú juàn, wén cí fàn làn, lǐ huì chù guǎ. suǒ zuò wén zhāng, bié yǒu jí lù. yòu zào yè dōu jìn dōu fù yún.
子景融,字孔明,笃学好属文。正光初,举秀才,射策高第,除太学博士。永 安中,秘书监李凯以景融才学,启除著作佐郎,稍迁辅国将军、谏议大夫,仍领著 作。出帝时,议孝庄谥,事遂施行。时诏撰《四部要略》,令景融专典,竟无所成。 元象中,仪同高岳以为录事参军。弟景颜被劾廷尉狱。景融入选,吏部拟郡,为御 史中丞崔暹所弹,云其贪昧苟进,遂坐免官。武定四年冬,病卒,年五十。景融卑 退廉谨,无竞于时。虽才不称学,而缉缀无倦,文词泛滥,理会处寡。所作文章, 别有集录。又造《鄴都、晋都赋》云。
jǐng yán, pō yǒu xué shàng. qǐ jiā rǔ nán wáng kāi fǔ xíng cān jūn. xiào zhuāng chū, wèi guǎng zhōu fáng mán bié jiāng, xíng guǎng hàn jùn shì. yuán hào rù luò, yǔ cì shǐ zhèng xiān hù jù zhōu qǐ yì, shì níng, cì jué bǎo chéng zi. yǐ jūn gōng shāo qiān tài wèi cóng shì zhōng láng, zhuǎn zī yì cān jūn. xiào jìng chū, xǐ sī kōng zhǎng shǐ, zài guān tān huì. wǔ dìng èr nián, wèi zhōng wèi cuī xiān suǒ hé, shì xià tíng wèi, yù jí sǐ yú yù, nián sì shí wǔ.
景颜,颇有学尚。起家汝南王开府行参军。孝庄初,为广州防蛮别将,行广汉 郡事。元颢入洛,与刺史郑先护据州起义,事宁,赐爵保城子。以军功稍迁太尉从 事中郎,转谘议参军。孝静初,徙司空长史,在官贪秽。武定二年,为中尉崔暹所 劾,事下廷尉,遇疾死于狱,年四十五。
zhòng guī dì zǐ bó zhēn, lì xiāng wēi jiāng jūn yuán wài sàn qí láng xī hé tài shǒu. xiào jìng chū, wèi píng dōng jiāng jūn xíng yáng tài shǒu, zú guān, shí nián sān shí èr. zèng běn jiāng jūn yōng zhōu cì shǐ.
仲规弟子伯珍,历襄威将军、员外散骑郎、西河太守。孝静初,为平东将军、 荥阳太守,卒官,时年三十二。赠本将军、雍州刺史。
yán jùn zú zi lǐ hé, jiě hè yuán wài sàn qí shì láng, qiān yè zhě pú yè. shēn cháng jiǔ chǐ, yāo dài shí wéi, yú qún zhòng zhī zhōng, kuí rán yǒu yì. chū wèi chén liú tài shǒu. zú yú jīn zǐ guāng lù dài fu.
延俊族子礼和,解褐员外散骑侍郎,迁谒者仆射。身长九尺,腰带十围,于群 众之中,魁然有异。出为陈留太守。卒于金紫光禄大夫。
yán jùn zú xiōng yù, zì wài xìng. yǐ cāo shàng zhēn lì, wèi gāo zǔ suǒ zhī. zì zhù zuò zuǒ láng chū wèi běi zhōng fǔ zhǎng shǐ. shí gāo zǔ yǐ yù yǔ zhōng shū shì láng cuī liàng bìng qīng pín, yù yǐ gàn lù yōu zhī, nǎi yǐ liàng dài yě wáng xiàn, yù dài wēn xiàn, shí rén róng zhī. zhuǎn shàng shū láng, qiān tài wèi zī yì cān jūn, chū wèi píng qín tài shǒu. zú, zèng guàn jūn jiāng jūn luò zhōu cì shǐ.
延俊族兄聿,字外兴。以操尚贞立,为高祖所知。自著作佐郎出为北中府长史。 时高祖以聿与中书侍郎崔亮并清贫,欲以干禄优之,乃以亮带野王县,聿带温县, 时人荣之。转尚书郎,迁太尉谘议参军,出为平秦太守。卒,赠冠军将军、洛州刺 史。
zi zi xiù, mò guān xī.
子子袖,殁关西。
yán jùn zú rén yuàn, ān zhēn bǎo. tài hé zhōng, xī shǔ hé běi jùn. shǎo gū pín, ér qīng kǔ zì lì, tài shǒu sī mǎ yuè zhào wèi zhōng zhèng. yuè wèi bié jiāng, jūn zhēng yì yáng, yǐn wèi zhōng bīng cān jūn. yuàn sù yè gōng qín, wèi yuè suǒ zhī. jūn hái, chú fèng cháo qǐng, zhuǎn jǐ shì zhōng, rǔ nán wáng yuè láng zhōng lìng. yuè sàn fèi wú cháng, měi guó fèng chū rù, yī rì zhī zhōng fēn cì jí yì. yuàn měi suí lì, héng cí duō shòu shǎo, cì yuè xū jié, hái lái fèng gòng. yuè suī xìng lǐ bù héng, rán yì xiāng shǎng ài. yuè qiān tài wèi, qǐng wèi cóng shì zhōng láng, zhuǎn xiāo qí jiāng jūn. sù zōng mò, chū wèi rǔ nán tài shǒu, bù xíng, zhuǎn tài yuán tài shǒu. shǔ sù zōng bēng, ěr zhū róng chū móu fù luò, yuàn yù qí shì, fēng wǔ yuán xiàn kāi guó zǐ, yì sān bǎi hù. xún xíng bìng zhōu shì, zhuǎn píng běi jiāng jūn yīn zhōu cì shǐ. xiào jìng chū, chú wèi jiāng jūn dōng yōng zhōu cì shǐ. xīng hé yuán nián zú, nián qī shí sān.
延俊族人瑗,安珍宝。太和中,析属河北郡。少孤贫,而清苦自立,太守司马 悦召为中正。悦为别将,军征义阳,引为中兵参军。瑗夙夜恭勤,为悦所知。军还, 除奉朝请,转给事中,汝南王悦郎中令。悦散费无常,每国俸初入,一日之中分赐 极意。瑗每随例,恆辞多受少,伺悦虚竭,还来奉贡。悦虽性理不恆,然亦相赏爱。 悦迁太尉,请为从事中郎,转骁骑将军。肃宗末,出为汝南太守,不行,转太原太 守。属肃宗崩,尔朱荣初谋赴洛,瑗豫其事,封五原县开国子,邑三百户。寻行并 州事,转平北将军、殷州刺史。孝静初,除卫将军、东雍州刺史。兴和元年卒,年 七十三。
zi yí wú, wǔ dìng mò, xú zhōu piào qí fǔ cháng liú cān jūn.
子夷吾,武定末,徐州骠骑府长流参军。
yuán fān, zì jǐng xiáng, chén jùn xiàng rén yě. fù xuān, yǒu cái bǐ, wèi liú yù qīng zhōu cì shǐ shěn wén xiù fǔ zhǔ bù. huáng xìng zhōng, dōng yáng zhōu píng, suí wén xiù rù guó. ér dà jiàng jūn liú chǎng měi tí yǐn zhī, yán shì qí wài zǔ shū zhī jìn qīn, lìng yǔ qí fǔ zī yì cān jūn yuán jì wèi zōng. xuān shí gū hán, shén xiāng yī fù. jí fān xiōng dì guān xiǎn, yǔ jì zi guāng yǎn suì gè líng jìng, guāng děng nǎi jīng gōng fǔ yǐ xiāng pái chì.
袁翻,字景翔,陈郡项人也。父宣,有才笔,为刘彧青州刺史沈文秀府主簿。 皇兴中,东阳州平,随文秀入国。而大将军刘昶每提引之,言是其外祖淑之近亲, 令与其府谘议参军袁济为宗。宣时孤寒,甚相依附。及翻兄弟官显,与济子洸、演 遂各凌竞,洸等乃经公府以相排斥。
fān shǎo yǐ cái xué shàn měi yī shí. chū wèi fèng cháo qǐng. jǐng míng chū, lǐ biāo zài dōng guān, fān wèi xú gē suǒ jiàn, biāo yǐn jiān zhù zuò zuǒ láng, yǐ cān shǐ shì. jí gē bèi xǐ, xún jiě. hòu qiān sī tú jì jiǔ yáng liè jiāng jūn shàng shū diàn zhōng láng. zhèng shǐ chū, zhào shàng shū mén xià yú jīn yōng zhōng shū wài shěng kǎo lùn lǜ lìng, fān yǔ mén xià lù shì cháng jǐng sūn shào, tíng wèi jiān zhāng hǔ, lǜ bó shì hóu jiān gù, zhì shū shì yù shǐ gāo chuò, qián jūn jiāng jūn xíng miáo, fèng chē dū wèi chéng líng qiú, yǔ lín jiān wáng yuán guī, shàng shū láng zǔ yíng sòng shì jǐng, yuán wài láng lǐ yǎn zhī, tài lè lìng gōng sūn chóng děng bìng zài yì xiàn. yòu zhào tài shī péng chéng wáng xié, sī zhōu mù gāo yáng wáng yōng, zhōng shū jiān jīng zhào wáng yú, qián qīng zhōu cì shǐ liú fāng, zuǒ wèi jiāng jūn yuán lì, jiān jiāng zuò dà jiàng lǐ sháo, guó zǐ jì jiǔ zhèng dào zhāo, tíng wèi shǎo qīng wáng xiǎn děng rù yù qí shì. hòu chú yù zhōu zhōng zhèng.
翻少以才学擅美一时。初为奉朝请。景明初,李彪在东观,翻为徐纥所荐,彪 引兼著作佐郎,以参史事。及纥被徙,寻解。后迁司徒祭酒、扬烈将军、尚书殿中 郎。正始初,诏尚书门下于金墉中书外省考论律令,翻与门下录事常景、孙绍,廷 尉监张虎,律博士侯坚固,治书侍御史高绰,前军将军邢苗,奉车都尉程灵虬,羽 林监王元龟,尚书郎祖莹、宋世景,员外郎李琰之,太乐令公孙崇等并在议限。又 诏太师、彭城王勰,司州牧、高阳王雍,中书监、京兆王愉,前青州刺史刘芳,左 卫将军元丽,兼将作大匠李韶,国子祭酒郑道昭,廷尉少卿王显等入预其事。后除 豫州中正。
shì shí xiū míng táng bì yōng. fān yì yuē:
是时修明堂辟雍。翻议曰:
jǐn àn míng táng zhī yì, gǔ jīn zhū rú lùn zhī bèi yǐ. yì duān jìng gòu, mò shì suǒ guī, gù bù fù yuǎn yǐn jīng zhuàn bàng cǎi jì jí yǐ wéi zhī zhèng, qiě lùn yì zhī suǒ tóng, yǐ zhòu zhào zhǐ ěr. gài táng yú yǐ shàng, shì nán gāi xī xià yīn yǐ jiàng, xiào kě zhī zhī. wèi diǎn zhāng zhī jí, mò rú sān dài yù yù zhī shèng, cóng zhōu sī měi. zhì lǐ zuò yuè, diǎn xíng zài yān yí fēng yú liè, chuí zhī bù xiǔ.
谨案明堂之义,古今诸儒论之备矣。异端竞构,莫适所归,故不复远引经传、 傍采纪籍以为之证,且论意之所同,以詶诏旨耳。盖唐虞已上,事难该悉;夏殷已 降,校可知之。谓典章之极,莫如三代;郁郁之盛,从周斯美。制礼作乐,典刑在 焉;遗风余烈,垂之不朽。
àn zhōu guān kǎo gōng suǒ jì, jiē jì qí shí shì, jù lùn xià yīn míng zhì, qǐ qí pī miù? shì zhī míng táng wǔ shì, sān dài tóng yān, pèi dì xiàng xíng, yì zé míng yǐ. jí huái nán lǚ shì yǔ yuè lìng tóng wén, suī bù zhèng bān shí, yǒu táng gè zhī bié, rán tuī qí tǐ lì, zé wú jiǔ shì zhī zhèng. jì ér shì shuāi lǐ huài, fǎ dù xiáo chí, zhèng yì cán yǐn, wàng shuō fěi rán. míng táng jiǔ shì, zhe zì dài lǐ, tàn xù qiú yuán, wǎng zhī suǒ chū, ér hàn shì yīn zhī, zì yù wèi yī dài zhī fǎ. gù zhèng xuán yún:" zhōu rén míng táng wǔ shì, shì dì yī shì yě, hé yú wǔ xíng zhī shù. zhōu lǐ yī shù yǐ wéi zhī shì. dé xíng yí
案《周官考工》所记,皆记其时事,具论夏殷名制,岂其纰缪?是知明堂五室, 三代同焉,配帝象行,义则明矣。及《淮南》、《吕氏》与《月令》同文,虽布政 班时,有堂、个之别,然推其体例,则无九室之证。既而世衰礼坏,法度淆弛,正 义残隐,妄说斐然。明堂九室,著自《戴礼》,探绪求源,罔知所出,而汉氏因之, 自欲为一代之法。故郑玄云:“周人明堂五室,是帝一室也,合于五行之数。《周 礼》依数以为之室。德行疑
yú jīn, suī yǒu bù tóng, shí shuō bǐng rán, běn zhì zhe cún, ér yán wú míng wén, yù fù hé zé." běn zhì zhe cún, shì zhōu wǔ shì yě yú jīn bù tóng, shì hàn yì zhōu yě. hàn wèi jiǔ shì, lüè kě zhī yǐ. dàn jiù qí cǐ zhì, yóu qiè yǒu měng yān. hé zhě? zhāng héng dōng jīng fù yún:" nǎi yíng sān gōng, bù jiào bān cháng, fù miào chóng wū, bā dá jiǔ fáng." cǐ nǎi míng táng zhī wén yě. ér xuē zōng zhù yún:" fáng, shì yě, wèi táng hòu yǒu jiǔ shì." táng hòu jiǔ shì zhī zhì, fēi jù yì hū? péi wěi yòu yún:" hàn shì zuò sì wéi zhī gè, bù néng lìng gè jù qí chén, jiù shǐ qí xiàng kě tú, mò néng tōng qí jū yòng zhī lǐ, cǐ wèi shè xū qì yě." shén zhī hàn shì tú yù xuē miè zhōu diǎn, juān qì jiù zhāng, gǎi wù chuàng zhì, gù bù fù jū yú zǎi jí. qiě zhèng xuán zhī gǔ xùn sān lǐ, jí shì wǔ jīng yì yì, bìng jǐn sī qióng shén, gù dé zhī yuǎn yǐ. lǎn qí míng táng tú yì, jiē yǒu wù rén yì, chá chá zhe míng, què hū nán duó, liàng zú yǐ fú wēi chǎn yōu, bù zhuì zhōu gōng zhī jiù fǎ yě. bó jiē sǔn yì hàn zhì, zhāng jù fán zá, jì wéi gǔ bèi xīn, yòu bù néng yì xuán zhī miào yǐ. wèi jìn shū jì, yì yǒu míng táng sì wǔ dì zhī wén, ér bù jì qí jīng shǐ zhī zhì, yòu wú tǎn rán kě zhǔn. guān fū jīn zhī jī zhǐ, yóu huò fǎng fú, gāo bēi guǎng xiá, pō yǔ dài lǐ bù tóng. hé dé yǐ yì yì xīn, biàn wèi jiǔ shì kě míng? qiě sān yōng yì suǒ, fù guāi lú cài zhī yì, jìn tuì wáng jù, hé yòng jīng tōng? jìn cháo yì yǐ chuān záo nán míng, gù yǒu yī wū zhī lùn, bìng fēi jīng diǎn zhèng yì, jiē yǐ yì wàng zuò, zī wèi bù diǎn, xué jiā cháng tán, bù zú yǐ fàn shí guǐ shì.
于今,虽有不同,时说昞然,本制著存,而言无明 文,欲复何责。”本制著存,是周五室也;于今不同,是汉异周也。汉为九室,略 可知矣。但就其此制,犹窃有懵焉。何者?张衡《东京赋》云:“乃营三宫,布教 班常,复庙重屋,八达九房。”此乃明堂之文也。而薛综注云:“房,室也,谓堂 后有九室。”堂后九室之制,非巨异乎?裴頠又云:“汉氏作四维之个,不能令各 据其辰,就使其像可图,莫能通其居用之礼,此为设虚器也。”甚知汉世徒欲削灭 周典,捐弃旧章,改物创制,故不复拘于载籍。且郑玄之诂训《三礼》,及释《五 经异义》,并尽思穷神,故得之远矣。览其明堂图义,皆有悟人意,察察著明,确 乎难夺,谅足以扶微阐幽,不坠周公之旧法也。伯喈损益汉制,章句繁杂,既违古 背新,又不能易玄之妙矣。魏晋书纪,亦有明堂祀五帝之文,而不记其经始之制, 又无坦然可准。观夫今之基址,犹或仿佛,高卑广狭,颇与《戴礼》不同。何得以 意抑心,便谓九室可明?且三雍异所,复乖卢、蔡之义,进退亡据,何用经通?晋 朝亦以穿凿难明,故有一屋之论,并非经典正义,皆以意妄作,兹为不典,学家常 谈,不足以范时轨世。
huáng dài jì chéng gān tǒng lì, dé yī yù chén, zì yí jī gǔ zé tiān, xiàn zhāng wén wǔ, zhuī zōng zhōu kǒng, shù ér bù zuò, sì bǐ sān dài, shǐ bǎi shì kě zhī. qǐ róng xū zhuī zi shì fàng piān zhī fú shuō, tú sǔn jīng jì yǎ gào zhī yí xùn? ér yù yǐ zhī lí héng yì, zhǐ huà wàng tú, yí xíng yǔ zhòu ér yí lái yè zhě yě.
皇代既乘乾统历,得一驭宸,自宜稽古则天,宪章文武,追踪周孔,述而不作, 四彼三代,使百世可知。岂容虚追子氏放篇之浮说,徒损经纪《雅诰》之遗训?而 欲以支离横议,指画妄图,仪刑宇宙而贻来叶者也。
yòu běi jīng zhì zhì, wèi jiē yǔn tiē, shàn xiū cǎo chuàng, yǐ yì liáng duō. shì yí lǐ biàn, suǒ cún zhě wú jǐ, lǐ gǒu yí gé, hé bì réng jiù? qiě qiān dū zhī shǐ, rì bù huáng gěi, xiān cháo guī dù, měi shì xún gǔ, shì yǐ shù nián zhī zhōng, quān huàn fēi yī, liáng yǐ yǒng fǎ wéi nán, shù gǎi wéi yì. hé wéi gōng shì fǔ kù duō yīn gù jī, ér míng táng bì yōng dú zūn cǐ zhì? jiàn lì zhī chén, fù wèi kě zhī yǐ. jì wěi bān fǎng dǎi, zhé qīng shuài gǔ yán. míng táng wǔ shì, qǐng tóng zhōu zhì jiāo jiàn sān yōng, qiú yī gù suǒ. shù yǒu huì jīng gào, wú shī diǎn xíng. shí piān xué shū, tuì cán miù làng.
又北京制置,未皆允帖,缮修草创,以意良多。事移礼变,所存者无几,理苟 宜革,何必仍旧?且迁都之始,日不遑给,先朝规度,每事循古,是以数年之中, 悛换非一,良以永法为难,数改为易。何为宫室府库多因故迹,而明堂辟雍独遵此 制?建立之辰,复未可知矣。既猥班访逮,辄轻率瞽言。明堂五室,请同周制;郊 建三雍,求依故所。庶有会经诰,无失典刑。识偏学疏,退惭谬浪。
hòu yì xuǎn biān shù shì, fān yì yuē:
后议选边戍事,翻议曰:
chén wén liǎng hàn jǐng yú xī běi, wèi jìn bèi zài dōng nán. shì yǐ zhèn biān shǒu sāi, bì jì wēi zhòng fá pàn róu fú, shí lài wēn liáng. gù tián shū wèi shàng shēng gāo yú shā mò, dāng yáng jù píng jī liú yú jiāng hàn, jì jí yòng wèi měi tán, jīn gǔ yǐ wéi shèng dé. zì huáng shàng yǐ ruì míng zuǎn yù, fēng níng huà yuǎn, wēi lì qiū shuāng, huì zhān chūn lù, gù néng shǐ huái hǎi shū chéng, huá yáng jí xù, lián chéng qǐng miàn, bǐ wū guī rén. xuán chē jiàn gé, qǐ yī nǎng zài gǔ zào jīn líng, fù zài zī rì. rán jīng yáng zhī mù, yí jǐn yī shí cái wàng liáng yǐng zhī jūn, yóu xū dāng jīn xiù yì.
臣闻两汉警于西北,魏晋备在东南。是以镇边守塞,必寄威重;伐叛柔服,实 赖温良。故田叔、魏尚声高于沙漠,当阳、钜平绩流于江汉,纪籍用为美谈,今古 以为盛德。自皇上以叡明纂御,风凝化远,威厉秋霜,惠沾春露,故能使淮海输诚, 华阳即序,连城请面,比屋归仁。悬车剑阁,岂伊曩载;鼓噪金陵,复在兹日。然 荆扬之牧,宜尽一时才望;梁郢之君,尤须当今秀异。
zì bǐ yuán biān zhōu jùn, guān zhì biàn dēng, jiāng chǎng tǒng shù, jiē dāng jí yòng. huò zhí huì dé fán rén, huò yù tān jiā è zi, bù shí zì mín wēn xù zhī fāng, wéi zhī zhòng yì cán rěn zhī fǎ. guǎng kāi shù luó, duō zhì shuài lǐng huò yòng qí zuǒ yòu yīn qīn, huò shòu rén cái huò qǐng shǔ, jiē wú fáng kòu yù zéi zhī xīn, wéi yǒu tōng shāng jù liǎn zhī yì. qí yǒng lì zhī bīng, qū lìng chāo lüè. ruò zhí qiáng dí, jí wéi nú lǔ rú yǒu zhí huò, duó wèi jǐ fù. qí léi ruò lǎo xiǎo zhī bèi, wēi jiě jīn tiě zhī gōng, shǎo xián cǎo mù zhī zuò, wú bù sōu yíng qióng lěi, kǔ yì bǎi duān. zì yú huò fá mù shēn shān, huò yún cǎo píng lù, fàn mào wǎng huán, xiāng wàng dào lù. cǐ děng lù jì bù duō, zī yì yǒu xiàn, jiē shōu qí shí juàn, gěi qí xū sù, qióng qí lì, báo qí yī, yòng qí gōng, jié qí shí, mián dōng lì xià, jiā zhī jí kǔ, sǐ yú gōu dú zhě cháng shí qī bā yān. shì yǐ wú chǔ jiān cì, shěn cǐ xū shí, jiē yún liáng kuì bīng pí, yì kě chéng rǎo, gù qū lǜ quǎn yáng, lǚ fàn jiāng chǎng. pín nián yǐ lái, jiǎ zhòu shēng jǐ, shí wàn zài jiāo, qiān jīn rì fèi, wèi bì zhī shēn, yī zhì yú cǐ! jiē yóu biān rèn bù dé qí rén, gù yán ruò sī zhī huàn. jiǎ shēng suǒ yǐ tòng kū, liáng yǒu yǐ yě.
自比缘边州郡,官至便登,疆场统戍,阶当即用。或值秽德凡人,或遇贪家恶 子,不识字民温恤之方,唯知重役残忍之法。广开戍逻,多置帅领;或用其左右姻 亲,或受人财货请属,皆无防寇御贼之心,唯有通商聚敛之意。其勇力之兵,驱令 抄掠。若值强敌,即为奴虏;如有执获,夺为己富。其羸弱老小之辈,微解金铁之 工,少闲草木之作,无不搜营穷垒,苦役百端。自余或伐木深山,或耘草平陆,贩 贸往还,相望道路。此等禄既不多,资亦有限,皆收其实绢,给其虚粟,穷其力, 薄其衣,用其工,节其食,绵冬历夏,加之疾苦,死于沟渎者常十七八焉。是以吴 楚间伺,审此虚实,皆云粮匮兵疲,易可乘扰,故驱率犬羊,屡犯疆场。频年以来, 甲胄生虮,十万在郊,千金日费,为弊之深,一至于此!皆由边任不得其人,故延 若斯之患。贾生所以痛哭,良有以也。
fū jié qí liú zhě qīng qí yuán, lǐ qí mò zhě zhèng qí běn. jì shī zhī zài shǐ, yōng kě zhǐ hū? yú wèi zì jīn yǐ hòu, jīng yáng xú yù liáng yì zhū fān, jí suǒ tǒng jùn xiàn fǔ zuǒ tǒng jūn zhì yú shù zhǔ, jiē lìng cháo chén wáng gōng yǐ xià gè jǔ suǒ zhī, bì xuǎn qí cái, bù jū jiē jí. ruò néng tǒng yù yǒu fāng, qīng gāo dú zhe, wēi zú lín róng, xìn néng huái yuǎn, fǔ xún jiàng shì, dé qí xīn xīn, bù yíng sī rùn, zhuān xiū gōng lì zhě, zé jiù jiā jué shǎng, shǐ jiǔ yú qí rèn, yǐ shí bāo lài, lì qí zhōng kuǎn. suǒ jǔ zhī rén, yì chuí yōu yì, jiǎng qí dé shì, jiā qí chéng jié. ruò bù néng yī xīn fèng gōng, cái fēi hàn yù, tān lán rì fù, jīng lüè wú wén, rén bú jiàn dé, bīng yàn qí láo zhě, jí jiā xiǎn lù, yòng zhāng qí zuì. suǒ jǔ zhī rén, suí shì miǎn jiàng, zé qí miù jiàn, fá qí wěi báo. rú cǐ, zé jǔ rén bù dé xié qí sī, shòu rèn bù dé gū qí jǔ, shàn è jì shěn, jǔ quàn yì míng, shù biān huàn yǒng xiāo, jī yì yōu xī yǐ.
夫洁其流者清其源,理其末者正其本。既失之在始,庸可止乎?愚谓自今以后, 荆、扬、徐、豫、梁、益诸蕃,及所统郡县、府佐、统军至于戍主,皆令朝臣王公 已下各举所知,必选其才,不拘阶级。若能统御有方,清高独著,威足临戎,信能 怀远,抚循将士,得其忻心,不营私润,专修公利者,则就加爵赏,使久于其任, 以时褒赉,厉其忠款。所举之人,亦垂优异,奖其得士,嘉其诚节。若不能一心奉 公,才非捍御,贪惏日富,经略无闻,人不见德,兵厌其劳者,即加显戮,用彰其 罪。所举之人,随事免降,责其谬荐,罚其伪薄。如此,则举人不得挟其私,受任 不得孤其举,善恶既审,沮劝亦明,庶边患永消,讥议攸息矣。
zāo mǔ yōu, qù zhí. xī píng chū, chú guàn jūn jiāng jūn tíng wèi shǎo qīng, xún jiā zhēng lǔ jiāng jūn, hòu chū wèi píng yáng tài shǒu. fān wèi tíng wèi, pō yǒu bù píng zhī lùn. jí zhī jùn, shén bù zì dé, suì zuò sī guī fù yuē:
遭母忧,去职。熙平初,除冠军将军、廷尉少卿,寻加征虏将军,后出为平阳 太守。翻为廷尉,颇有不平之论。及之郡,甚不自得,遂作《思归赋》曰:
rì sè àn xī, gāo shān zhī cén. yuè féng xiá ér wèi jiǎo, xiá zhí yuè ér chéng yīn. wàng tā xiāng zhī qiān mò, fēi jiù guó zhī chí lín. shān yǒu mù ér bì yuè, chuān wú liáng ér fù shēn. chàng fú yún zhī fú xiàn, hé cǐ hèn zhī nán jìn. yú shì zá shí wèi fēng, zhū yān gòng sè xiù chū wú qióng, yān qǐ bù jí. cuò fān huā ér shì xiù, wǎng yóu sī qí rú zhī. dié liǎng xì yǐ xiāng zhuī, yàn shuāng fēi ér gǔ yì. yuàn qū mǎ zhī yōu yōu, tàn zhēng fū zhī wèi xī!
日色黯兮,高山之岑。月逢霞而未皎,霞值月而成阴。望他乡之阡陌,非旧国 之池林。山有木而蔽月,川无梁而复深。怅浮云之弗限,何此恨之难禁。于是杂石 为峰,诸烟共色;秀出无穷,烟起不极。错翻花而似绣,网游丝其如织。蝶两戏以 相追,燕双飞而鼓翼。怨驱马之悠悠,叹征夫之未息!
ěr nǎi lín jùn hè, zuò céng ā. běi tiào yáng cháng jí qū, nán wàng lóng mén cuó é. dié qiān zhòng yǐ sǒng cuì, héng wàn lǐ ér yáng bō. yuǎn wú wú yǔ jūn shè, zǒu yáo biē jí guī tuó. bǐ ài rán xī gǒng luò, cǐ miǎo yǐ xī guān hé. xīn yù yù xī tú shāng, sī yáo yáo xī kōng mǎn. sī gù rén xī bú jiàn, shén fān fù xī hún duàn. duàn hún xī rú luàn, yōu lái xī bù sàn. fǔ jìng xī bái shuǐ, shuǐ liú xī màn màn. yì sè xī zòng héng, qí guāng xī làn làn. xià duì xī bì shā, shàng dǔ xī qīng àn. àn shàng xī yīn yūn, bó xiá xī jiàng fēn. fèng yáo zhī ér wèi nòng, rì zhào shuǐ yǐ chéng wén. xíng fù xíng xī chuān zhī pàn, wàng fù wàng xī wàng fū jūn. jūn zhī mén xī jiǔ zhòng mén, yú zhī bié xī qiān lǐ fēn. yuàn yī jiàn xī dǎo wǒ yì, wǒ bú jiàn xī jūn bù wén. pò chǎng huǎng xī zhī hé yǔ, qì liáo lì xī dú róng yūn.
尔乃临峻壑,坐层阿。北眺羊肠诘屈,南望龙门嵯峨。叠千重以耸翠,横万里 而扬波。远鼯吾与麏麝,走鳐鳖及龟鼍。彼暧然兮巩洛,此邈矣兮关河。心郁郁 兮徒伤,思摇摇兮空满。思故人兮不见,神翻覆兮魂断。断魂兮如乱,忧来兮不散。 俯镜兮白水,水流兮漫漫。异色兮纵横,奇光兮烂烂。下对兮碧沙,上睹兮青岸。 岸上兮氤氲,驳霞兮绛氛。凤摇枝而为弄,日照水以成文。行复行兮川之畔,望复 望兮望夫君。君之门兮九重门,余之别兮千里分。愿一见兮导我意,我不见兮君不 闻。魄惝怳兮知何语,气缭戾兮独荣缊。
bǐ niǎo mǎ zhī wú zhī, shàng yǒu qíng yú nán běi. suī wú rén zhī gù bǐ, qǐ wàng huái yú shàng guó? qù shàng guó zhī měi rén, duì xià bāng zhī guǐ yù. xíng jì tóng yú wǎng liǎng, xīn fěi shū yú máo zéi. yù xiū zhī ér nán huà, hé bù cán zhī yún kè? zhī jìn tuì zhī fēi kě, tú zhōng cháo yǐ mò mò. yuàn shēng huán yú luò bīn, hé tiān dì zhī hòu dé.
彼鸟马之无知,尚有情于南北。虽吾人之固鄙,岂忘怀于上国?去上国之美人, 对下邦之鬼蜮。形既同于魍魉,心匪殊于蝥贼。欲修之而难化,何不残之云克?知 进退之非可,徒终朝以默默。愿生还于洛滨,荷天地之厚德。
shén guī mò, qiān guàn jūn jiāng jūn liáng zhōu cì shǐ. shí rú rú zhǔ ā nà guī hòu zhǔ pó luó mén, bìng yǐ guó luàn lái jiàng, cháo tíng wèn fān ān zhì zhī suǒ. fān biǎo yuē:
神龟末,迁冠军将军、凉州刺史。时蠕蠕主阿那瑰、后主婆罗门,并以国乱来 降,朝廷问翻安置之所。翻表曰:
miù yǐ fēi cái, tiǎn hé biān rèn, wěi chuí fǎng dǎi ān zhì rú rú zhǔ ā nà guī pó luó mén děng chù suǒ yuǎn jìn lì hài zhī yí. qiè wéi xiōng nú wéi huàn, qí lái jiǔ yǐ, suī lóng zhōu shèng hàn mò néng zhàng fú. shuāi ruò zé jiàng, fù qiáng zé pàn. shì yǐ fāng shū zhào hǔ bù huáng zì xī, wèi qīng qù bìng qín yì láo zhǐ. huò xiū wén dé yǐ lái zhī, huò xìng gān gē yǐ fá zhī, ér yī de yī shī, lì hài xiāng móu. gù hū hán lái zhāo, zuǒ xián rù shì, shǐ jí wèi zhī shèng shì, qiān zǎi yǐ wéi měi tán, dào yú huáng dài bó xīng, wēi yù sì hǎi, yuán zài běi jīng, réng gěng jiāng chǎng. zì bo wéi luò shí, dìng dǐng yī chán, gāo chē rú rú dié xiāng tūn shì. shǐ zé rú rú shuāi wēi, gāo chē qiáng shèng, rú rú zé zì jiù mí xiá, gāo chē zé pì yuǎn xī běi. jí rú rú fù zhèn, fǎn pò gāo chē, wáng sàng mín lí, bù jué rú xiàn. ér gāo chē jīn néng zhōng xuě qí chǐ, fù cuī rú rú zhě, zhèng yóu zhǒng lèi fán duō, bù kě dùn miè gù yě. rán dòu cǐ liǎng dí, jí biàn zhuāng zhī suàn, de shǐ jìng shàng wú chén shù shí nián zhōng zhě, yì cǐ zhī yóu yě.
谬以非才,忝荷边任,猥垂访逮安置蠕蠕主阿那瑰、婆罗门等处所远近利害之 宜。窃惟匈奴为患,其来久矣,虽隆周、盛汉莫能障服。衰弱则降,富强则叛。是 以方叔、召虎不遑自息,卫青、去病勤亦劳止。或修文德以来之,或兴干戈以伐之, 而一得一失,利害相侔。故呼韩来朝,左贤入侍,史籍谓之盛事,千载以为美谈, 到于皇代勃兴,威驭四海,爰在北京,仍梗疆场。自卜惟洛食,定鼎伊瀍,高车、 蠕蠕迭相吞噬。始则蠕蠕衰微,高车强盛,蠕蠕则自救靡暇,高车则僻远西北。及 蠕蠕复振,反破高车,王丧民离,不绝如线。而高车今能终雪其耻,复摧蠕蠕者, 正由种类繁多,不可顿灭故也。然斗此两敌,即卞庄之算,得使境上无尘数十年中 者,抑此之由也。
jīn rú rú wèi gāo chē suǒ tǎo miè, wài píng dà guó zhī wēi líng, liǎng zhǔ tóu shēn, yī qī ér zhì, bǎi xìng guī chéng, wàn lǐ xiāng shǔ. jìn xī cháo tíng āi jīn, kè fù zōng shè tuì wàng bì shēn yǒu dào, bǎo qí qī ér. suī nǎi yuǎn yí huāng jié, bù shí xìn shùn, zhōng wú chún gù zhī jié, bì yǒu gū fù zhī xīn. rán xīng wáng jì jué, liè shèng tóng guī fǔ jiàng xù fù, mián jīng gòng guǐ. ruò qì ér bù shòu, zé kuī wǒ dà dé ruò nà ér lǐ dài, zé sǔn wǒ zī chǔ. lái zhě jì duō, quán xǐ nèi dì, fēi zhí qí qíng bù yuàn, yíng sòng jiān nán. rán yí bù luàn huá, yīn jiàn wú yuǎn, fù chē zài yú liú shí, huǐ zhé gù bù kě xún. qiě rú rú shàng cún, zé gāo chē yóu yǒu nèi gù zhī yōu, wèi xiá kuī yú shàng guó. ruò rú rú quán miè, zé gāo chē bá hù zhī jì, qǐ yì kě zhī? jīn rú rú suī zhǔ bēn yú shàng, mín sàn yú xià, ér yú dǎng shí fán, bù luò yóu zhòng, chǔ chù qí bù, yǐ wàng jīn zhǔ ěr. gāo chē yì wèi néng yī shí bìng jiān, jǐn lìng lǜ fù.
今蠕蠕为高车所讨灭,外凭大国之威灵,两主投身,一期而至,百姓归诚,万 里相属。进希朝廷哀矜,克复宗社;退望庇身有道,保其妻兒。虽乃远夷荒桀,不 识信顺,终无纯固之节,必有孤负之心。然兴亡继绝,列圣同规;抚降恤附,绵经 共轨。若弃而不受,则亏我大德;若纳而礼待,则损我资储。来者既多,全徙内地, 非直其情不愿,迎送艰难。然夷不乱华,殷鉴无远,覆车在于刘石,毁辙固不可寻。 且蠕蠕尚存,则高车犹有内顾之忧,未暇窥窬上国。若蠕蠕全灭,则高车跋扈之计, 岂易可知?今蠕蠕虽主奔于上,民散于下,而余党实繁,部落犹众,处处棋布,以 望今主耳。高车亦未能一时并兼,尽令率附。
yòu gāo chē shì mǎ suī zhòng, zhǔ shén yú ruò, shàng bù zhì xià, xià bù fèng shàng, wéi yǐ lüè dào wèi zī, líng duó wèi yè. hé xī hàn yù qiáng dí, wéi liáng zhōu dūn huáng ér yǐ. liáng zhōu tǔ guǎng mín xī, liáng zhàng sù quē, dūn huáng jiǔ quán kōng xū yóu shén, ruò rú rú wú fù shù lì, lìng gāo chē dú shàn běi chuí, zé xī gù zhī yōu, fěi dàn yī xī. yú wèi rú rú èr zhǔ, jiē yí cún zhī, jū ā nà guī yú dōng piān, chù pó luó mén yú xī yì, fēn qí jiàng mín, gè yǒu yōu shǔ. nà guī zhù suǒ, fēi suǒ jīng jiàn, qí zhōng shì shì, bù gǎn zhé chén. qí pó luó mén qǐng xiū xī hǎi gù chéng yǐ ān chǔ zhī. xī hǎi jùn běn shǔ liáng zhōu, jīn zài jiǔ quán zhí dǐ zhāng yè xī běi qiān èr bǎi lǐ, qù gāo chē suǒ zhù jīn shān yī qiān yú lǐ, zhèng shì běi lǔ wǎng lái zhī chōng yào, hàn jiā xíng jūn zhī jiù dào, tǔ dì wò yǎn, dà yí gēng zhí. fēi dàn jīn chù pó luó mén, yú shì wèi biàn, jí kě yǒng wéi zhòng shù, zhèn fáng xī běi. yí qiǎn yī liáng jiàng, jiā yǐ pèi yī yí
又高车士马虽众,主甚愚弱,上不制下,下不奉上,唯以掠盗为资,陵夺为业。 河西捍御强敌,唯凉州、敦煌而已。凉州土广民希,粮仗素阙,敦煌、酒泉空虚尤 甚,若蠕蠕无复竖立,令高车独擅北垂,则西顾之忧,匪旦伊夕。愚谓蠕蠕二主, 皆宜存之,居阿那瑰于东偏,处婆罗门于西裔,分其降民,各有攸属。那瑰住所, 非所经见,其中事势,不敢辄陈。其婆罗门请修西海故城以安处之。西海郡本属凉 州,今在酒泉直抵、张掖西北千二百里,去高车所住金山一千余里,正是北虏往来 之冲要,汉家行军之旧道,土地沃衍,大宜耕殖。非但今处婆罗门,于事为便,即 可永为重戍,镇防西北。宜遣一良将,加以配衣疑
, réng lìng jiān hù pó luó mén. fán zhū zhōu zhèn yīng xǐ zhī bīng, suí yí gē pèi, qiě tián qiě shù. suī wài wèi zhì rú rú zhī jǔ, nèi shí fáng gāo chē zhī cè. yī èr nián hòu, zú shí zú bīng, sī gù ān biān bǎo sāi zhī zhǎng jì yě. ruò pó luó mén néng zì kè lì, shǐ yú jìn guī xīn, shōu lí jù sàn, fù xīng qí guó zhě, nǎi jiàn lìng běi zhuǎn, xǐ dù liú shā, jí shì wǒ zhī wài fān, gāo chē qíng dí. xī běi zhī yú, kě wú guò lǜ. rú qí jiān huí fǎn fù, gū ēn bèi dé zhě, cǐ bù guò wèi bū táo zhī kòu, yú wǒ hé sǔn. jīn bù zǎo tú, róng xīn yī qǐ, tuō xiān jù xī hǎi, duó wǒ xiǎn yào, zé jiǔ quán zhāng yè zì rán gū wēi, cháng hé yǐ xī zhōng fēi guó yǒu. bù tú jué shǐ, ér yōu qí zhōng, shì qí zhī hèn, huǐ jiāng hé jí?
,仍令监护婆罗门。凡诸州 镇应徙之兵,随宜割配,且田且戍。虽外为置蠕蠕之举,内实防高车之策。一二年 后,足食足兵,斯固安边保塞之长计也。若婆罗门能自克厉,使余烬归心,收离聚 散,复兴其国者,乃渐令北转,徙渡流沙,即是我之外蕃,高车勍敌。西北之虞, 可无过虑。如其奸回返覆,孤恩背德者,此不过为逋逃之寇,于我何损。今不早图, 戎心一启,脱先据西海,夺我险要,则酒泉、张掖自然孤危,长河以西终非国有。 不图厥始,而忧其终,噬脐之恨,悔将何及?
yú jiàn rú yǔn, qǐ qiǎn dà shǐ wǎng liáng zhōu dūn huáng jí yú xī hǎi, gōng xíng shān gǔ yào hài zhī suǒ, qīn yuè tíng zhàng yuǎn jìn zhī yí, shāng liáng shì mǎ, xiào liàn liáng zhàng, bù fèn jiàn dìng, chǔ zhì dé suǒ. rù chūn, xī hǎi zhī jiān jí lìng bō zhǒng, zhì qiū, shōu yī nián zhī shí, shǐ bù fù láo zhuǎn shū zhī gōng yě. qiě xī hǎi běi chuí, jí shì dà qì, yě shòu suǒ jù, qiān bǎi wèi qún, zhèng shì rú rú shè liè zhī chù. zhí tián yǐ zì gòng, jí shòu yǐ zì jǐ, bǐ cǐ xiāng zī, zú yǐ zì gù. jīn zhī yù dù, wēi shì xiǎo sǔn, suì zhōng dà jì, qí lì shí duō. gāo chē chái láng zhī xīn, hé kě zhuān xìn? jiǎ lìng chēng chén zhì kuǎn, zhèng kě wài jiā yōu nà, ér fù nèi bèi mí shēn, suǒ wèi xiān rén yǒu duó rén zhī xīn zhě yě. guǎn kuī suǒ chén, jù duō mèng làng.
愚见如允,乞遣大使往凉州、敦煌及于西海,躬行山谷要害之所,亲阅亭障远 近之宜,商量士马,校练粮仗,部分见定,处置得所。入春,西海之间即令播种, 至秋,收一年之食,使不复劳转输之功也。且西海北垂,即是大碛,野兽所聚,千 百为群,正是蠕蠕射猎之处。殖田以自供,籍兽以自给,彼此相资,足以自固。今 之豫度,微似小损,岁终大计,其利实多。高车豺狼之心,何可专信?假令称臣致 款,正可外加优纳,而复内备弥深,所谓先人有夺人之心者也。管窥所陈,惧多孟 浪。
shí cháo yì shì zhī.
时朝议是之。
hái, bài lì bù láng zhōng, jiā píng nán jiāng jūn guāng lù dài fu. yǐ běn jiāng jūn chū wèi qí zhōu cì shǐ, wú duō zhèng jī. xiào chāng zhōng, chú ān nán jiāng jūn zhōng shū lìng, lǐng jǐ shì huáng mén shì láng, yǔ xú gē jù zài mén xià, bìng zhǎng wén hàn. fān jì cái xué míng zhòng, yòu shàn fù huì, yì wèi líng tài hòu suǒ xìn dài. shì shí mán zéi chōng chì, liù jūn jiāng qīn tǎo zhī, fān nǎi shàng biǎo jiàn zhǐ. hòu xiāo bǎo yín dà bài yú guān xī, fān shàng biǎo qǐng wèi xī jūn sǐ wáng jiàng shì jǔ āi, cún ér hái zhě bìng jiā zhèn lài. hòu bài dù zhī shàng shū, xún zhuǎn dōu guān. fān biǎo yuē:" chén wǎng tiǎn mén xià, yì shì zhàng wò. tóng shí liú bèi jiē yǐ chū lí zuǒ yòu, méng shù jiē zhī zhì. wéi chén fèng cí, fēi dàn zhí qù huáng mén, jīn wèi shàng shū hòu, gèng zài zhōng shū lìng xià. yú chén yōng xiǔ, chéng wèi dāo làn zhǔn zhī lún pǐ, huò yǒu wèi jǐn. qiè wéi ān nán zhī yǔ jīn zǐ, suī shì yì pǐn zhī gé, shí yǒu bàn jiē zhī xiào jiā yǐ shàng shū qīng yào, wèi yù tōng xiǎn, zhǔn zhì lùn zī, shì jiā shǎo jìn. yǔ wàng bǐ guān, rén bù yuàn yì. chén zì kuí zì gù, lì jí qiú cǐ, fú yuàn tiān dì chéng zào, yǒu shǐ yǒu zhōng, jīn chén pí bìng, qǐ chén hái gǔ, yuàn yǐ ān nán shàng shū huàn yī jīn zǐ." shí tiān xià duō shì, fān suī wài qǐng xián zhì, ér nèi yǒu qiú jìn zhī xīn, shí zhě guài zhī. yú shì, jiā fǔ jūn jiāng jūn.
还,拜吏部郎中,加平南将军、光禄大夫。以本将军出为齐州刺史,无多政绩。 孝昌中,除安南将军、中书令,领给事黄门侍郎,与徐纥俱在门下,并掌文翰。翻 既才学名重,又善附会,亦为灵太后所信待。是时蛮贼充斥,六军将亲讨之,翻乃 上表谏止。后萧宝夤大败于关西,翻上表请为西军死亡将士举哀,存而还者并加赈 赉。后拜度支尚书,寻转都官。翻表曰:“臣往忝门下,翼侍帐幄。同时流辈皆以 出离左右,蒙数阶之陟。唯臣奉辞,非但直去黄门,今为尚书后,更在中书令下。 于臣庸朽,诚为叨滥;准之伦匹,或有未尽。窃惟安南之与金紫,虽是异品之隔, 实有半阶之校;加以尚书清要,位遇通显,准秩论资,似加少进。语望比官,人不 愿易。臣自揆自顾,力极求此,伏愿天地成造,有始有终,矜臣疲病,乞臣骸骨, 愿以安南、尚书换一金紫。”时天下多事,翻虽外请闲秩,而内有求进之心,识者 怪之。于是,加抚军将军。
sù zōng líng tài hòu céng yàn yú huá lín yuán, jǔ shāng wèi qún chén yuē:" yuán shàng shū, zhèn zhī dù yù. yù yǐ cǐ bēi jìng shǔ yuán kǎi, jīn wèi jǐn zhī." shì zuò zhě mò bù xiàn yǎng. fān míng wèi jù zhòng, dāng shí xián dá xián tuī yǔ zhī, rán dú shàn qí shēn, wú suǒ jiǎng bá, pái yì hòu jìn, jù qí líng jǐ, lùn zhě bǐ zhī. jiàn yì chū, yù hài yú hé yīn, nián wǔ shí sān. suǒ zhe wén bǐ bǎi yú piān, xíng yú shì. zèng shǐ chí jié shì zhōng chē qí jiāng jūn yí tóng sān sī qīng zhōu cì shǐ.
肃宗、灵太后曾燕于华林园,举觞谓群臣曰:“袁尚书,朕之杜预。欲以此杯 敬属元凯,今为尽之。”侍座者莫不羡仰。翻名位俱重,当时贤达咸推与之,然独 善其身,无所奖拔,排抑后进,惧其凌己,论者鄙之。建义初,遇害于河阴,年五 十三。所著文笔百余篇,行于世。赠使持节、侍中、车骑将军、仪同三司、青州刺 史。
dí zǐ bǎo shǒu, wǔ dìng zhōng, sī tú jì shì cān jūn.
嫡子宝首,武定中,司徒记室参军。
bǎo shǒu xiōng shū dé, wǔ dìng mò, tài zǐ zhōng shè rén.
宝首兄叔德,武定末,太子中舍人。
fān dì yuè, yǔ zài wén yuàn chuán.
翻弟跃,语在《文苑传》。
yuè dì yáng, běn zhōu zhì zhōng bié jià, yù zhōu guàn jūn fǔ sī mǎ ér zú.
跃弟飏,本州治中、别驾,豫州冠军府司马而卒。
yáng dì shēng, tài xué bó shì sī tú jì shì shàng shū yí cáo láng zhōng zhèng yuán láng tōng zhí cháng shì. yáng sǐ hòu, shēng tōng qí qī. fān cán huì, wèi zhī fā bìng, shēng zhōng bù zhǐ, shí rén bǐ huì zhī. yì yú hé yīn jiàn hài. zèng zuǒ jiāng jūn qí zhōu cì shǐ.
飏弟升,太学博士、司徒记室、尚书仪曹郎中、正员郎、通直常侍。飏死后, 升通其妻。翻惭恚,为之发病,升终不止,时人鄙秽之。亦于河阴见害。赠左将军、 齐州刺史。
shǐ chén yuē: cuī xiū lì shēn yǒu běn, dāng guān zhe wén, cháo zhī liáng yě. péi jùn qì yè wèi wàng, yǒu kě chēng hū? yuán fān wén gāo jià zhòng, qí dāng shí zhī cái xiù yú?
史臣曰:崔休立身有本,当官著闻,朝之良也。裴俊器业位望,有可称乎?袁 翻文高价重,其当时之才秀欤?