fú zhě, jīng shén hún pò yě.
符者,精神魂魄也。
guān yǐn zǐ yuē: shuǐ kě xī kě hé, jīng wú rén yě huǒ yīn gāo yīn xīn, shén wú wǒ yě. gù ěr bì qián hòu jiē kě wén, wú rén, zhì chóng wú rén, yī qí wú rén, dōng diāo qiū wù wú rén, hēi bù kě biàn, wú rén, běi shòu wú rén, jiē jīng. shé jí chǐ, yá chéng yán, wú wǒ, lǐ bēi wú wǒ, èr ǒu wú wǒ, xià yīn chūn wù, wú wǒ, chì kě biàn, wú wǒ, nán tiān wú wǒ, jiē shén. yǐ jīng wú rén, gù mǐ qù ké zé jīng cún, yǐ shén wú wǒ, gù guǐ píng wù zé shén jiàn. quán jīng zhě wàng shì fēi, wàng dé shī, zài cǐ zhě fēi bǐ, bào shén zhě shí huì míng shí qiáng ruò, zài bǐ zhě fēi cǐ.
關尹子曰:水可析可合,精無人也;火因膏因薪,神無我也。故耳蔽前後皆可聞,無人,智崇無人,一奇無人,冬凋秋物無人,黑不可變,無人,北壽無人,皆精。舌即齒,牙成言,無我,禮卑無我,二偶無我,夏因春物,無我,赤可變,無我,南天無我,皆神。以精無人,故米去殼則精存,以神無我,故鬼憑物則神見。全精者忘是非,忘得失,在此者非彼,抱神者時晦明時強弱,在彼者非此。
yuē: jīng shén, shuǐ huǒ yě. wǔ xíng hù shēng miè zhī, qí lái wú shǒu, qí wǎng wú wěi, zé wú zhī jīng yī dī wú cún wáng ěr, wú zhī shén yī chuā wú qǐ miè ěr, wéi wú wǒ wú rén, wú shǒu wú wěi, suǒ yǐ yǔ tiān dì míng.
曰:精神,水火也。五行互生滅之,其來無首,其往無尾,則吾之精一滴無存亡爾,吾之神一欻無起滅爾,惟無我無人,無首無尾,所以與天地冥。
yuē: jīng zhě shuǐ, pò zhě jīn, shén zhě huǒ, hún zhě mù. jīng zhǔ shuǐ, pò zhǔ jīn, jīn shēng shuǐ, gù jīng zhě pò cáng zhī. shén zhǔ huǒ, hún zhǔ mù, mù shēng huǒ, gù shén zhě hún cáng zhī. wéi shuǐ zhī wèi wù, néng cáng jīn ér xī zhī, néng zī mù ér róng zhī, suǒ yǐ xī hún pò. wéi huǒ zhī wèi wù, néng róng jīn ér xiāo zhī, néng fán mù ér shāo zhī, suǒ yǐ míng hún pò. wéi jīng, zài tiān wèi hán, zài dì wèi shuǐ, zài rén wèi jīng. shén, zài tiān wèi rè, zài dì wèi huǒ, zài rén wèi shén. pò, zài tiān wèi zào, zài dì wèi jīn, zài rén wèi pò. hún, zài tiān wèi fēng, zài dì wèi mù, zài rén wèi hún. wéi yǐ wǒ zhī jīng, hé tiān dì wàn wù zhī jīng, pì rú wàn shuǐ kě hé wèi yī shuǐ. yǐ wǒ zhī shén, hé tiān dì wàn wù zhī shén, pì rú wàn huǒ kě hé wèi yī huǒ. yǐ wǒ zhī pò, hé tiān dì wàn wù zhī pò, pì rú jīn zhī wèi wù, kě hé yì jīn ér róng zhī wèi yī jīn. yǐ wǒ zhī hún, hé tiān dì wàn wù zhī hún, pì rú mù zhī wèi wù, kě jiē yì mù ér shēng zhī wèi yī mù. zé tiān dì wàn wù, jiē wú jīng wú shén wú pò wú hún, hé zhě sǐ, hé zhě shēng?
曰:精者水,魄者金,神者火,魂者木。精主水,魄主金,金生水,故精者魄藏之。神主火,魂主木,木生火,故神者魂藏之。惟水之為物,能藏金而息之,能滋木而榮之,所以析魂魄。惟火之為物,能鎔金而銷之,能燔木而燒之,所以冥魂魄。惟精,在天為寒,在地為水,在人為精。神,在天為熱,在地為火,在人為神。魄,在天為燥,在地為金,在人為魄。魂,在天為風,在地為木,在人為魂。惟以我之精,合天地萬物之精,譬如萬水可合為一水。以我之神,合天地萬物之神,譬如萬火可合為一火。以我之魄,合天地萬物之魄,譬如金之為物,可合異金而鎔之為一金。以我之魂,合天地萬物之魂,譬如木之為物,可接異木而生之為一木。則天地萬物,皆吾精吾神吾魄吾魂,何者死,何者生?
yuē: wǔ xíng zhī yùn, yīn jīng yǒu hún, yīn hún yǒu shén, yīn shén yǒu yì, yīn yì yǒu pò, yīn pò yǒu jīng. wǔ xíng huí huán bù yǐ, suǒ yǐ wǒ zhī wěi xīn liú zhuǎn zào huà, jǐ yì wàn suì, wèi yǒu qióng jí, rán hé yá xiāng shēng, bù zhī qí jǐ wàn zhū, tiān dì suī dà, bù néng yá kōng zhōng zhī hé. cí luǎn xiāng shēng, bù zhī qí jǐ wàn qín, yīn yáng suī miào, bù néng luǎn wú xióng zhī cí. wéi qí lái yú wǒ zhě, jiē shè zhī yǐ yī xī, zé biàn wù wèi wǒ, wú wù fēi wǒ, suǒ wèi wǔ xíng zhě, shú néng biàn zhī?
曰:五行之運,因精有魂,因魂有神,因神有意,因意有魄,因魄有精。五行迴環不已,所以我之偽心流轉造化,幾億萬歲,未有窮極,然核芽相生,不知其幾萬株,天地雖大,不能芽空中之核。雌卵相生,不知其幾萬禽,陰陽雖妙,不能卵無雄之雌。惟其來於我者,皆攝之以一息,則變物為我,無物非我,所謂五行者,孰能變之?
yuē: zhòng rén yǐ pò shè hún zhě, jīn yǒu yú zé mù bù zú yě shèng rén yǐ hún yùn pò zhě, mù yǒu yú zé jīn bù zú yě. gài pò zhī cáng hún jù zhī, hún zhī yóu pò yīn zhī. hún zhòu yù mù, pò yè shě gān. yù mù néng jiàn, shě gān néng mèng. jiàn zhě hún wú fēn bié xī zhī zhě, fēn bié xī zhī yuē tiān dì zhě, hún niǔ xí yě. mèng zhě pò wú fēn bié xī zhī zhě, fēn bié xī zhī yuē bǐ wǒ zhě, pò niǔ xí yě. huǒ shēng tǔ, gù shén shēng yì tǔ shēng jīn, gù yì shēng pò. shén zhī suǒ dòng, bù míng shén, míng yì yì zhī suǒ dòng, bù míng yì, míng pò. wéi shèng rén zhī wǒ wú wǒ, zhī wù wú wù, jiē yīn sī lǜ jì zhī ér yǒu. shì yǐ wàn wù zhī lái, wǒ jiē duì zhī yǐ xìng, ér bù duì zhī yǐ xīn. xìng zhě, xīn wèi méng yě, wú xīn zé wú yì yǐ. gài wú huǒ zé wú tǔ, wú yì zé wú pò yǐ. gài wú tǔ zé wú jīn. yī zhě bù cún, wǔ zhě jiē fèi. jì néng hún tiān dì wàn wù yǐ wèi hún, sī néng hún tiān dì wàn wù yǐ wèi pò. fán zào huà suǒ miào jiē wú hún, fán zào huà suǒ yǒu jiē wú pò, zé wú yǒu yī wù kě yì wǒ zhě. shě gān dāng zuò shě fèi
曰:眾人以魄攝魂者,金有餘則木不足也;聖人以魂運魄者,木有餘則金不足也。蓋魄之藏魂俱之,魂之游魄因之。魂晝寓目,魄夜舍肝。寓目能見,舍肝能夢。見者魂無分別析之者,分別析之曰天地者,魂狃習也。夢者魄無分別析之者,分別析之曰彼我者,魄狃習也。火生土,故神生意;土生金,故意生魄。神之所動,不名神,名意;意之所動,不名意,名魄。惟聖人知我無我,知物無物,皆因思慮計之而有。是以萬物之來,我皆對之以性,而不對之以心。性者,心未萌也,無心則無意矣。蓋無火則無土,無意則無魄矣。蓋無土則無金。一者不存,五者皆廢。既能渾天地萬物以為魂,斯能渾天地萬物以為魄。凡造化所妙皆吾魂,凡造化所有皆吾魄,則無有一物可役我者。舍肝當作舍肺
yuē: guǐ yún wèi hún, guǐ bái wèi pò, yú wén zé rán. guǐ zhě, rén sǐ suǒ biàn.
曰:鬼云為魂,鬼白為魄,於文則然。鬼者,人死所變。
yún zhě fēng, fēng zhě mù bái zhě qì, qì zhě jīn. fēng sàn gù qīng qīng, qīng qīng zhě shàng tiān. jīn jiān gù zhòng zhuó, zhòng zhuó zhě rù dì. qīng qīng zhě, pò cóng hún shēng zhòng zhuó zhě, hún cóng pò jiàng. yǒu yǐ rén shēng zhě, wèi mù xīng zuǒ, yǒu yǐ yì shēng zhě, wèi jīn xīng zuǒ, yǒu yǐ lǐ shēng zhě, wèi huǒ xīng zuǒ, yǒu yǐ zhì shēng zhě, wèi shuǐ xīng zuǒ, yǒu yǐ xìn shēng zhě, wèi tǔ xīng zuǒ. yǒu yǐ bù rén chén zhě, mù zéi zhī, bù yì chén zhě, jīn zéi zhī, bù lǐ chén zhě, huǒ zéi zhī, bù zhì chén zhě, shuǐ zéi zhī, bù xìn chén zhě, tǔ zéi zhī. hún pò bàn zhī, zé zài rén jiān, shēng hún wèi guì, jiàng pò wèi jiàn, líng hún wèi xián, lì pò wèi yú, qīng hún wèi míng, zhòng pò wèi àn, yáng hún wèi yǔ, dùn pò wèi máo, míng hún wèi shén, yōu pò wèi guǐ. qí xíng qí jū, qí shí qí hǎo, jiē yǐ wǔ xíng qì zhī. wéi wǔ xíng zhī shù, cān chà bù yī, suǒ yǐ wàn wù zhī duō, yíng tiān dì jiān, yóu wèi yǐ yě. yǐ wǔ shì guī wǔ xíng, yǐ wǔ xíng zuò wǔ chóng, kě shèng yán zāi. pì yóu zhào guī shù shī, zhì chéng zì qì, wǔ xíng yīng zhī. chéng gǒu bù zhì, zhào zhī shù zhī, wú yī yīng zhě. shèng rén jiǎ wù yǐ yóu shì, wǔ xíng bù dé bù duì.
雲者風,風者木;白者氣,氣者金。風散故輕清,輕清者上天。金堅故重濁,重濁者入地。輕清者,魄從魂升;重濁者,魂從魄降。有以仁升者,為木星佐,有以義升者,為金星佐,有以禮升者,為火星佐,有以智升者,為水星佐,有以信升者,為土星佐。有以不仁沉者,木賊之,不義沉者,金賊之,不禮沉者,火賊之,不智沉者,水賊之,不信沉者,土賊之。魂魄半之,則在人間,升魂為貴,降魄為賤,靈魂為賢,厲魄為愚,輕魂為明,重魄為暗,揚魂為羽,鈍魄為毛,明魂為神,幽魄為鬼。其形其居,其識其好,皆以五行契之。惟五行之數,參差不一,所以萬物之多,盈天地間,猶未已也。以五事歸五行,以五行作五蟲,可勝言哉。譬猶兆龜數蓍,至誠自契,五行應之。誠苟不至,兆之數之,無一應者。聖人假物以游世,五行不得不對。
yuē: wǔ zhě jù yǒu hún. hún zhě shí, mù zhě jīng, sè zhě shén. jiàn zhī zhě wèi hún, ěr mù kǒu bí xīn zhī lèi zài cǐ shēng zhě. ài wèi jīng, wèi bǐ shēng fù běn, guān wèi shén, wèi bǐ shēng mǔ běn. ài guān suī yì, jiē tóng shí shēng, bǐ shēng shēng běn zài bǐ shēng zhě. yī wèi fù, gù shòu qì yú fù, qì wèi shuǐ. èr wèi mǔ, gù shòu xuè yú mǔ, xuè wèi huǒ. yǒu fù yǒu mǔ, bǐ shēng shēng yǐ. wéi qí ài zhī wú shí, rú suǒ zhī jiāo, guān zhī wú shí, rú dēng zhī zhào. wú shí bù méng, wú shēng hé yǒu.
曰:五者具有魂。魂者識,目者精,色者神。見之者為魂,耳目口鼻心之類在此生者。愛為精,為彼生父本,觀為神,為彼生母本。愛觀雖異,皆同識生,彼生生本在彼生者。一為父,故受氣於父,氣為水。二為母,故受血於母,血為火。有父有母,彼生生矣。惟其愛之無識,如鎖之交,觀之無識,如燈之照。吾識不萌,吾生何有。
yuē: rú fú kòu gǔ, gǔ zhī xíng zhě, wǒ zhī yǒu yě gǔ zhī shēng zhě, wǒ zhī gǎn yě. fú yǐ wǎng yǐ, yú shēng shàng zài, zhōng yì bù cún ér yǐ yǐ. gǔ zhī xíng rú wǒ zhī jīng, gǔ zhī shēng rú wǒ zhī shén. qí yú shēng zhě, yóu zhī hún pò, zhī fū shū wǎng shū lái, zé wǔ xíng zhī qì, wǒ hé yǒu yān.
曰:如桴扣鼓,鼓之形者,我之有也;鼓之聲者,我之感也。桴已往矣,餘聲尚在,終亦不存而已矣。鼓之形如我之精,鼓之聲如我之神。其餘聲者,猶之魂魄,知夫倏往倏來,則五行之氣,我何有焉。
yuē: fū guǒ zhī yǒu hé, bì dài shuǐ huǒ tǔ sān zhě jù yǐ, rán hòu xiāng shēng bù qióng. sān zhě bù jù, rú dà hàn dà lǎo dà kuài, jiē bù zú yǐ shēng wù. fū jīng shuǐ shén huǒ yì tǔ, sān zhě běn bù jiāo, wéi rén yǐ gēn hé zhī, gù néng yú qí zhōng héng jiàn yǒu shì. yóu rú shù zhù zhě, néng yú zhì wú zhōng jiàn duō yǒu shì.
曰:夫果之有核,必待水火土三者具矣,然後相生不窮。三者不具,如大旱大潦大塊,皆不足以生物。夫精水神火意土,三者本不交,惟人以根合之,故能於其中橫見有事。猶如術祝者,能於至無中見多有事。
yuē: hún zhě mù yě, mù gēn yú dōng shuǐ ér huá yú xià huǒ. gù rén zhī hún cáng yú yè jīng, ér jiàn yú zhòu shén. hé hū jīng, gù suǒ jiàn wǒ dú, gài jīng wèi cháng yǒu rén. hé hū shén, gù suǒ jiàn rén tóng, gài shén wèi cháng yǒu wǒ.
曰:魂者木也,木根於冬水而華於夏火。故人之魂藏於夜精,而見於晝神。合乎精,故所見我獨,蓋精未嘗有人。合乎神,故所見人同,蓋神未嘗有我。
yuē: zhī fū cǐ shēn, rú mèng zhōng shēn, suí qíng suǒ jiàn zhě, kě yǐ fēi shén zuò wǒ ér yóu tài qīng. zhī fū cǐ wù, rú mèng zhōng wù, suí qíng suǒ jiàn zhě, kě yǐ níng jīng zuò wù ér jià bā huāng. shì dào yě, néng jiàn jīng shén ér jiǔ shēng, néng wàng jīng shén ér chāo shēng. xī qì yǐ yǎng jīng, rú jīn shēng shuǐ, xī fēng yǐ yǎng shén, rú mù shēng huǒ, suǒ yǐ jiǎ wài yǐ yán jīng shén. shù shuǐ yǐ yǎng jīng, jīng zhī suǒ yǐ bù qióng, mó huǒ yǐ yǎng shén, shén zhī suǒ yǐ bù qióng, suǒ yǐ jiǎ nèi yǐ yán jīng shén. ruò fú wàng jīng shén ér chāo shēng zhě, wú cháng yán zhī yǐ.
曰:知夫此身,如夢中身,隨情所見者,可以飛神作我而游太清。知夫此物,如夢中物,隨情所見者,可以凝精作物而駕八荒。是道也,能見精神而久生,能忘精神而超生。吸氣以養精,如金生水,吸風以養神,如木生火,所以假外以延精神。漱水以養精,精之所以不窮,摩火以養神,神之所以不窮,所以假內以延精神。若夫忘精神而超生者,吾嘗言之矣。
yuē: rén qín yú lǐ zhě, shén bù wài chí, kě yǐ jí shén rén qín yú zhì zhě, jīng bù wài yí, kě yǐ shè jīng. rén zé yáng ér míng, kě yǐ qīng hún yì zé yīn ér míng, kě yǐ yù pò.
曰:人勤於禮者,神不外馳,可以集神;人勤於智者,精不外移,可以攝精。仁則陽而明,可以輕魂;義則陰而冥,可以御魄。
yuē: qiāng láng zhuǎn wán, wán chéng ér jīng sī zhī, ér yǒu rú bái zhě cún wán zhōng, é qù ké ér chán. bǐ qiāng bù sī, bǐ rú xī bái?
曰:蜣螂轉丸,丸成而精思之,而有蠕白者存丸中,俄去殼而蟬。彼蜣不思,彼蠕奚白?
yuē: páo rén gēng xiè, yí yī zú jǐ shàng, xiè yǐ gēng, ér yí zú shàng dòng. shì shēng sǐ zhě, yī qì jù sàn ěr. bù shēng bù sǐ, ér rén héng jì yuē shēng sǐ.
曰:庖人羹蟹,遺一足几上,蟹已羹,而遺足尚動。是生死者,一氣聚散爾。不生不死,而人橫計曰生死。
yuē: yǒu sǐ lì zhě, yǒu sǐ zuò zhě, yǒu sǐ wò zhě, yǒu sǐ bìng zhě, yǒu sǐ yào zhě. děng sǐ, wú jiǎ yǐ zhī shū. ruò zhī dào zhī shì, bù jiàn shēng, gù bù jiàn sǐ.
曰:有死立者,有死坐者,有死臥者,有死病者,有死藥者。等死,無甲乙之殊。若知道之士,不見生,故不見死。
yuē: rén zhī yàn shēng sǐ chāo shēng sǐ zhě, jiē shì dà huàn yě. pì rú huà rén, ruò yǒu yàn shēng sǐ xīn, chāo shēng sǐ xīn, zhǐ míng wèi yāo, bù míng wèi dào.
曰:人之厭生死超生死者,皆是大患也。譬如化人,若有厭生死心,超生死心,止名為妖,不名為道。
yuē: jì shēng sǐ zhě, huò yuē sǐ jǐ yǒu, huò yuē sǐ jǐ wú, huò yuē sǐ jǐ yì yǒu yì wú, huò yuē sǐ jǐ bù yǒu bù wú. huò yuē dāng xǐ zhě, huò yuē dāng jù zhě, huò yuē dāng rèn zhě, huò yuē dāng chāo zhě. yù biàn shí qíng, chí wù bù yǐ. shū bù zhī wǒ zhī shēng sǐ, rú mǎ zhī shǒu, rú niú zhī yì, běn wú yǒu, fù wú wú. pì rú shuǐ huǒ suī fàn shuǐ huǒ, bù néng shāo zhī, bù néng nì zhī.
曰:計生死者,或曰死己有,或曰死己無,或曰死己亦有亦無,或曰死己不有不無。或曰當喜者,或曰當懼者,或曰當任者,或曰當超者。愈變識情,馳騖不已。殊不知我之生死,如馬之手,如牛之翼,本無有,復無無。譬如水火雖犯水火,不能燒之,不能溺之。