zhōu shì shèng dé, yǒu míng lěi zhī wén. dài fū zhī cái, lín sàng néng lěi. lěi zhě, lèi yě, lèi qí dé xíng, jīng zhī bù xiǔ yě. xià shāng yǐ qián, qí cí mí wén. zhōu suī yǒu lěi, wèi bèi yú shì. yòu jiàn bù lěi guì, yòu bù lěi zhǎng, qí zài wàn chéng, zé chēng tiān yǐ lěi zhī. dú lěi dìng shì, qí jié wén dà yǐ. zì lǔ zhuāng zhàn chéng qiū, shǐ jí yú shì dǎi ní fù zhī zú, āi gōng zuò lěi, guān qí yìn yí zhī cí, wū hū zhī tàn, suī fēi ruì zuò, gǔ shì cún yān. zhì liǔ qī zhī lěi huì zi, zé cí āi ér yùn zhǎng yǐ.
周世盛德,有銘誄之文。大夫之材,臨喪能誄。誄者,累也,累其德行,旌之不朽也。夏商以前,其詞靡聞。周雖有誄,未被於士。又賤不誄貴,幼不誄長,其在萬乘,則稱天以誄之。讀誄定諡,其節文大矣。自魯莊戰乘丘,始及於士;逮尼父之卒,哀公作誄,觀其慭遺之辭,嗚呼之嘆,雖非睿作,古式存焉。至柳妻之誄惠子,則辭哀而韻長矣。
jì hū hàn shì, chéng liú ér zuò. yáng xióng zhī lěi yuán hòu, wén shí fán huì, shā lù cuō qí yào, ér zhì yí chéng piān, ān yǒu lèi dé shù zūn, ér kuò lüè sì jù hū! dù dǔ zhī lěi, yǒu yù qián dài wú lěi suī gōng, ér tā piān pō shū, qǐ yǐ jiàn chēng guāng wǔ, ér gǎi pàn qiān jīn zāi! fù yì suǒ zhì, wén tǐ lún xù xiào shān cuī yuàn, biàn jié xiāng cān. guān qí xù shì rú chuán, cí mí lǜ diào, gù lěi zhī cái yě. pān yuè gòu yì, zhuān shī xiào shān, qiǎo yú xù bēi, yì rù xīn qiè, suǒ yǐ gé dài xiāng wàng, néng huī jué shēng zhě yě. zhì rú cuī yīn lěi zhào, liú táo lěi huáng, bìng dé xiàn zhāng, gōng zài jiǎn yào. chén sī dāo míng, ér tǐ shí fán huǎn. wén huáng lěi mò, bǎi yán zì chén, qí guāi shén yǐ!
暨乎漢世,承流而作。揚雄之誄元後,文實煩穢,沙麓撮其要,而摯疑成篇,安有累德述尊,而闊略四句乎!杜篤之誄,有譽前代;吳誄雖工,而他篇頗疏,豈以見稱光武,而改盼千金哉!傅毅所制,文體倫序;孝山、崔瑗,辨絜相參。觀其序事如傳,辭靡律調,固誄之才也。潘岳構意,專師孝山,巧於序悲,易入新切,所以隔代相望,能徽厥聲者也。至如崔駰誄趙,劉陶誄黃,並得憲章,工在簡要。陳思叨名,而體實繁緩。文皇誄末,百言自陳,其乖甚矣!
ruò fú yīn chén yǒng tāng, zhuī bāo xuán niǎo zhī zuò zhōu shǐ gē wén, shàng chǎn hòu jì zhī liè lěi shù zǔ zōng, gài shī rén zhī zé yě. zhì yú xù shù āi qíng, zé chù lèi ér zhǎng. fù yì zhī lěi běi hǎi, yún bái rì yōu guāng, yín yǔ yǎo míng. shǐ xù zhì gǎn, suì wèi hòu shì, yǐng ér xiào zhě, mí qǔ yú gōng yǐ.
若夫殷臣詠湯,追褒玄鳥之祚;周史歌文,上闡后稷之烈;誄述祖宗,蓋詩人之則也。至於序述哀情,則觸類而長。傅毅之誄北海,雲「白日幽光,淫雨杳冥」。始序致感,遂為後式,影而效者,彌取於工矣。
xiáng fū lěi zhī wèi zhì, gài xuǎn yán lù xíng, chuán tǐ ér sòng wén, róng shǐ ér āi zhōng. lùn qí rén yě, ài hū ruò kě dí, dào qí āi yě, qī yān rú kě shāng: cǐ qí zhǐ yě.
詳夫誄之為制,蓋選言錄行,傳體而頌文,榮始而哀終。論其人也,曖乎若可覿,道其哀也,淒焉如可傷:此其旨也。
bēi zhě, pí yě. shàng gǔ dì wáng, jì hào fēng chán, shù shí pí yuè, gù yuē bēi yě. zhōu mù jì jī yú yǎn shān zhī shí, yì gǔ bēi zhī yì yě. yòu zōng miào yǒu bēi, shù zhī liǎng yíng, shì zhǐ lì shēng, wèi lēi xūn jī. ér yōng qì jiàn quē, gù hòu dài yòng bēi, yǐ shí dài jīn, tóng hū bù xiǔ, zì miào cú fén, yóu fēng mù yě.
碑者,埤也。上古帝王,紀號封禪,樹石埤岳,故曰碑也。周穆紀跡於弇山之石,亦古碑之意也。又宗廟有碑,樹之兩楹,事止麗牲,未勒勳績。而庸器漸缺,故後代用碑,以石代金,同乎不朽,自廟徂墳,猶封墓也。
zì hòu hàn yǐ lái, bēi jié yún qǐ. cái fēng suǒ duàn, mò gāo cài yōng. guān yáng cì zhī bēi, gǔ gěng xùn diǎn chén guō èr wén, cí wú zé yán zhōu hú zhòng bēi, mò fēi jīng yǔn. qí xù shì yě gāi ér yào, qí zhuì cǎi yě yǎ ér zé qīng cí zhuǎn ér bù qióng, qiǎo yì chū ér zhuō lì chá qí wèi cái, zì rán zhì yǐ. kǒng róng suǒ chuàng, yǒu mó bó jiē zhāng chén liǎng wén, biàn gěi zú cǎi, yì qí yà yě. jí sūn chuò wèi wén, zhì zài yú bēi wēn wáng xī yǔ, cí duō zhī zá huán yí yī piān, zuì wèi biàn cái yǐ.
自後漢以來,碑碣雲起。才鋒所斷,莫高蔡邕。觀楊賜之碑,骨鯁訓典;陳郭二文,詞無擇言;周胡眾碑,莫非精允。其敘事也該而要,其綴采也雅而澤;清詞轉而不窮,巧義出而卓立;察其為才,自然至矣。孔融所創,有摹伯喈;張陳兩文,辨給足采,亦其亞也。及孫綽為文,志在於碑;溫王郗庾,辭多枝雜;《桓彝》一篇,最為辨裁矣。
fū shǔ bēi zhī tǐ, zī hū shǐ cái, qí xù zé chuán, qí wén zé míng. biāo xù shèng dé, bì jiàn qīng fēng zhī huá zhāo jì hóng yì, bì jiàn jùn wěi zhī liè: cǐ bēi zhī zhì yě. fū bēi shí míng qì, míng shí bēi wén, yīn qì lì míng, shì xiān yú lěi. shì yǐ lè shí zàn xūn zhě, rù míng zhī yù shù bēi shù wáng zhě, tóng lěi zhī qū yān.
夫屬碑之體,資乎史才,其序則傳,其文則銘。標序盛德,必見清風之華;昭紀鴻懿,必見峻偉之烈:此碑之制也。夫碑實銘器,銘實碑文,因器立名,事先於誄。是以勒石贊勛者,入銘之域;樹碑述亡者,同誄之區焉。
zàn yuē
贊曰∶
xiě yuǎn zhuī xū, bēi lěi yǐ lì. míng dé zuǎn xíng, guāng cǎi yǔn jí.
寫遠追虛,碑誄以立。銘德纂行,光采允集。
guān fēng shì miàn, tīng cí rú qì. shí mò juān huá, tuí yǐng qǐ jí.
觀風似面,聽辭如泣。石墨鐫華,頹影豈戢。