lǎo zǐ yuē: tiān zhì qí gāo, dì zhì qí hòu, rì yuè zhào, liè xīng lǎng, yīn yáng hé, fēi yǒu wèi yān, zhèng qí dào ér wù zì rán. yīn yáng sì shí fēi shēng wàn wù yě, yǔ lù shí jiàng fēi yǎng cǎo mù yě, shén míng jiē, yīn yáng hé, wàn wù shēng yǐ. fū dào zhě, cáng yī jīng yī yú nèi, qī shén yú xīn, jìng mò tián tán, yuè mù xiōng zhōng, kuò rán wú xíng, jì rán wú shēng. guān fǔ ruò wú shì, cháo tíng ruò wú rén, wú yǐn shì, wú yì mín, wú láo yì, wú yuàn xíng, tiān xià mò bù yǎng shàng zhī xiàng, zhǔ zhī zhǐ, jué guó shū sú mò bù zhòng yì ér zhì, fēi jiā zhì ér rén jiàn zhī yě, tuī qí chéng xīn, shī zhī tiān xià ér yǐ. gù shǎng shàn fá bào zhě, zhèng lìng yě qí suǒ yǐ néng xíng zhě, yī jīng yī chéng yě. lìng suī míng bù néng dú xíng, bì dài yī jīng yī chéng, gù zǒng dào yǐ bèi mín fú cóng zhě, yī jīng yī chéng fú bāo yě.
老子曰:天致其高,地致其厚,日月照,列星朗,陰陽和,非有為焉,正其道而物自然。陰陽四時非生萬物也,雨露時降非養草木也,神明接,陰陽和,萬物生矣。夫道者,藏一精一於內,棲神於心,靜漠恬惔,悅穆胸中,廓然無形,寂然無聲。官府若無事,朝廷若無人,無隱士,無逸民,無勞役,無怨刑,天下莫不仰上之象,主之旨,絕國殊俗莫不重譯而至,非家至而人見之也,推其誠心,施之天下而已。故賞善罰暴者,正令也;其所以能行者,一精一誠也。令雖明不能獨行,必待一精一誠,故摠道以被民弗從者,一精一誠弗包也。
lǎo zǐ yuē: tiān shè rì yuè, liè xīng chén, zhāng sì shí, diào yīn yáng. rì yǐ bào zhī, yè yǐ xī zhī, fēng yǐ gān zhī, yǔ lù yǐ rú zhī. qí shēng wù yě, mò jiàn qí suǒ yǎng ér wàn wù zhǎng qí shā wù yě, mò jiàn qí suǒ sàng ér wàn wù wáng. cǐ wèi shén míng. shì gù shèng rén xiàng zhī, qí qǐ fú yě, bù jiàn qí suǒ yǐ ér fú qǐ qí chú huò yě, bù jiàn qí suǒ yóu ér huò chú. jī zhī bù dé, chá zhī bù xū, rì jì bù zú, suì jì yǒu yú, jì rán wú shēng, yī yán ér dà dòng tiān xià, shì yǐ tiān xīn dòng huà zhě yě. gù yī jīng yī chéng nèi xíng, qì dòng yú tiān, jǐng xīng jiàn, huáng lóng xià, fèng huáng zhì, lǐ quán chū, jiā gǔ shēng, hé bù mǎn yì, hǎi bù bō yǒng nì tiān bào wù, jí rì yuè báo shí, wǔ xīng shī xíng, sì shí xiāng chéng, zhòu míng xiāo guāng, shān bēng chuān hé, dōng léi xià shuāng. tiān zhī yǔ rén, yǒu yǐ xiāng tōng, gù guó zhī jǔ wáng yě, tiān wén biàn, shì huò luàn, hóng ní jiàn, wàn wù yǒu yǐ xiāng lián, yī jīng yī qì yǒu yǐ xiāng báo, gù shén míng zhī shì, bù kě yǐ zhì qiǎo wèi yě, bù kě yǐ qiáng lì zhì yě. gù dà rén yǔ tiān dì hé dé, yǔ rì yuè hé míng, yǔ guǐ shén hé líng, yǔ sì shí hé xìn, huái tiān xīn, bào dì qì, zhí chōng hán hé, bù xià táng ér xíng sì hǎi, biàn yì xí sú, mín huà qiān shàn, ruò shēng zhū jǐ, néng yǐ shén huà zhě yě.
老子曰:天設日月,列星辰,張四時,調陰陽。日以暴之,夜以息之,風以乾之,雨露以濡之。其生物也,莫見其所養而萬物長;其殺物也,莫見其所喪而萬物亡。此謂神明。是故聖人象之,其起福也,不見其所以而福起;其除禍也,不見其所由而禍除。稽之不得,察之不虛,日計不足,歲計有餘,寂然無聲,一言而大動天下,是以天心動化者也。故一精一誠內形,氣動於天,景星見,黃龍下,鳳皇至,醴泉出,嘉穀生,河不滿溢,海不波涌;逆天暴物,即日月薄蝕,五星失行,四時相乘,晝明宵光,山崩川涸,冬雷夏霜。天之與人,有以相通,故國之沮亡也,天文變,世或亂,虹霓見,萬物有以相連,一精一氣有以相薄,故神明之事,不可以智巧為也,不可以強力致也。故大人與天地合德,與日月合明,與鬼神合靈,與四時合信,懷天心,抱地氣,執沖含和,不下堂而行四海,變易習俗,民化遷善,若生諸己,能以神化者也。
lǎo zǐ yuē: fū rén dào zhě, quán xìng bǎo zhēn, bù kuī qí shēn, zāo jí pò nán, yī jīng yī tòng hū tiān, ruò nǎi wèi shǐ chū qí zōng zhě, hé wèi ér bù chéng, sǐ shēng tóng yù, bù kě xié líng, yòu kuàng guān tiān dì, huái wàn wù, fǎn zào huà, hán zhì hé, ér yǐ wèi cháng sǐ zhě yě. yī jīng yī chéng xíng hū nèi, ér wài yù yú rén xīn, cǐ bù chuán zhī dào yě. shèng rén zài shàng, huái dào ér bù yán, zé jí wàn mín, gù bù yán zhī jiào, máng hū dà zāi! jūn chén guāi xīn, bèi jué jiàn yú tiān, shén qì xiāng yīng, wēi yǐ, cǐ wèi bù yán zhī biàn, bù dào zhī dào yě. fū zhào yuǎn zhě shǐ wú wèi yān, qīn jìn zhě yán wú shì yān, wéi yè xíng zhě néng yǒu zhī, què zǒu mǎ yǐ fèn, chē guǐ bù jiē yú yuǎn fāng zhī wài, shì wèi zuò chí lù chén. tiān dào wú sī jiù yě, wú sī qù yě, néng zhě yǒu yú, qū zhě bù zú, shùn zhī zhě lì, nì zhī zhě xiōng. shì gù yǐ zhì wèi zhì zhě nán yǐ chí guó, wéi tóng hū dà hé ér chí zì rán yīng zhě, wèi néng yǒu zhī.
老子曰:夫人道者,全性保真,不虧其身,遭急迫難,一精一通乎天,若乃未始出其宗者,何為而不成,死生同域,不可脅凌,又況官天地,懷萬物,返造化,含至和,而已未嘗死者也。一精一誠形乎內,而外喻於人心,此不傳之道也。聖人在上,懷道而不言,澤及萬民,故不言之教,芒乎大哉!君臣乖心,倍譎見於天,神氣相應,微矣,此謂不言之辯,不道之道也。夫召遠者使無為焉,親近者言無事焉,唯夜行者能有之,卻走馬以糞,車軌不接於遠方之外,是謂坐馳陸沉。天道無私就也,無私去也,能者有餘,詘者不足,順之者利,逆之者凶。是故以智為治者難以持國,唯同乎大和而持自然應者,為能有之。
lǎo zǐ yuē: fū dào zhī yǔ dé, ruò wéi zhī yǔ gé, yuǎn zhī jí jìn, jìn zhī jí?, jī zhī bù dé, chá zhī bù xū. shì gù shèng rén ruò jìng, bù jiāng bù yíng, yīng ér bù cáng, bù wù ér bù shāng. qí dé zhī yě, nǎi shī zhī yě, qí shī zhī yě, nǎi dé zhī yě, gù tōng yú dà hé zhě, àn ruò chún zuì ér gān wò yǐ yóu qí zhōng, ruò wèi shǐ chū qí zōng, shì wèi dà tōng, cǐ jiǎ bù yòng néng chéng qí yòng yě.
老子曰:夫道之與德,若圍之與革,遠之即近,近之即?,稽之不得,察之不虛。是故聖人若鏡,不將不迎,應而不藏,不物而不傷。其得之也,乃失之也,其失之也,乃得之也,故通於大和者,闇若醇醉而甘臥以游其中,若未始出其宗,是謂大通,此假不用能成其用也。
lǎo zǐ yuē: xī huáng dì zhī zhì tiān xià, lǐ rì yuè zhī xíng, zhì yīn yáng zhī qì, jié sì shí zhī dù, zhèng lǜ lì zhī shù, bié nán nǚ, míng shàng xià, shǐ qiáng bù yǎn ruò, zhòng bù bào guǎ, mín bǎo mìng ér bù yāo, suì shí shú ér bù xiōng, bǎi guān zhèng ér wú sī, shàng xià diào ér wú yóu, fǎ lìng míng ér bù àn, fǔ zuǒ gōng ér bù ā, tián zhě ràng pàn, dào bù shí yí, shì bù yù jiǎ, gù yú cǐ shí, rì yuè xīng chén bù shī qí xíng, fēng yǔ shí jié, wǔ gǔ fēng chāng, fèng huáng xiáng yú tíng, qí lín yóu yú jiāo. fú xī shì zhī wáng tiān xià, zhěn fāng qǐn shéng, shā qiū yuē dōng, fù fāng zhōu, bào yuán tiān, yīn yáng suǒ yōng shěn bù tōng zhě qiào lǐ zhī, nì qì lì wù shāng mín hòu jī zhě jué zhǐ zhī, qí mín tóng méng bù zhī xī dōng, shì míng míng, xíng diān diān, dòng rán zì dé, mò zhī qí suǒ yóu, fú yóu fàn rán, bù zhī suǒ běn, wǎng yǎng bù zhī suǒ rú wǎng, dāng cǐ zhī shí, qín shòu chóng shé wú bù huái qí zhǎo yá, cáng qí shì dú, gōng kuí tiān dì. zhì huáng dì yào móu hū tài zǔ zhī xià, rán ér bù zhāng qí gōng, bù yáng qí míng, yǐn zhēn rén zhī dào, yǐ cóng tiān dì zhī gù rán, hé jí dào dé shàng tōng, ér zhì gù xiāo miè yě.
老子曰:昔黃帝之治天下,理日月之行,治陰陽之氣,節四時之度,正律歷之數,別男女,明上下,使強不掩弱,眾不暴寡,民保命而不夭,歲時熟而不凶,百官正而無私,上下調而無尤,法令明而不闇,輔佐公而不阿,田者讓畔,道不拾遺,市不預賈,故於此時,日月星辰不失其行,風雨時節,五穀豐昌,鳳皇翔於庭,麒麟遊於郊。虙犧氏之王天下,枕方寢繩,殺秋約冬,負方州,抱員天,陰陽所擁沈不通者竅理之,逆氣戾物傷民厚積者絕止之,其民童蒙不知西東,視瞑瞑,行蹎蹎,侗然自得,莫知其所由,浮游泛然,不知所本,罔養不知所如往,當此之時,禽獸蟲蛇無不懷其爪牙,藏其螫毒,功揆天地。至黃帝要繆乎太祖之下,然而不章其功,不揚其名,隱真人之道,以從天地之固然,何即道德上通,而智故消滅也。
lǎo zǐ yuē: tiān bù dìng, rì yuè wú suǒ zài, dì bù dìng, cǎo mù wú suǒ lì, shēn bù níng, shì fēi wú suǒ xíng, shì gù yǒu zhēn rén ér hòu yǒu zhēn zhì, qí suǒ chí zhě bù míng, hé zhī wú suǒ wèi zhī zhī fēi bù zhī yǔ? jī huì zhòng huò, shǐ wàn mín xīn xīn, rén lè qí shēng zhě, rén yě jǔ dà gōng, xiǎn lìng míng, tǐ jūn chén, zhèng shàng xià, míng qīn shū, cún wēi guó, jì jué shì, lì wú hòu zhě, yì yě bì jiǔ qiào, cáng zhì yì, qì cōng míng, fǎn wú shí, máng rán fǎng yáng hū chén gòu zhī wài, xiāo yáo hū wú shì zhī yè, hán yī yīn yī tǔ yī yáng yī ér yǔ wàn wù tóng hé zhě, dé yě. shì gù dào sàn ér wèi dé, dé yì ér wèi rén yì, rén yì lì ér dào dé fèi yǐ.
老子曰:天不定,日月無所載,地不定,草木無所立,身不寧,是非無所形,是故有真人而後有真智,其所持者不明,何知吾所謂知之非不知與?積惠重貨,使萬民欣欣,人樂其生者,仁也;舉大功,顯令名,體君臣,正上下,明親疏,存危國,繼絕世,立無後者,義也;閉九竅,藏志意,棄聰明,反無識,芒然仿佯乎塵垢之外,逍遙乎無事之業,含一陰一吐一陽一而與萬物同和者,德也。是故道散而為德,德溢而為仁義,仁義立而道德廢矣。
lǎo zǐ yuē: shén yuè zhě yán huá, dé dàng zhě xíng wěi, zhì yī jīng yī máng hū zhōng, ér yán xíng guān hū wài, cǐ bù miǎn yǐ shēn yì wù yě. yī jīng yī yǒu chóu jǐn ér xíng wú qióng jí, suǒ shǒu bù dìng ér wài yī yī yín yī yī yú shì sú zhī fēng, shì gù shèng rén nèi xiū dào shù ér bù wài shì rén yì, zhī jiǔ qiào sì zhī zhī yí, ér yóu hū yī jīng yī shén zhī hé, cǐ shèng rén zhī yóu yě.
老子曰:神越者言華,德盪者行偽,至一精一芒乎中,而言行觀乎外,此不免以身役物也。一精一有愁盡而行無窮極,所守不定而外一一婬一一於世俗之風,是故聖人內修道術而不外飾仁義,知九竅四支之宜,而游乎一精一神之和,此聖人之游也。
lǎo zǐ yuē: ruò fú shèng rén zhī yóu yě, jí dòng hū zhì xū, yóu xīn hū tài wú, chí yú fāng wài, xíng yú wú mén, tīng yú wú shēng, shì yú wú xíng, bù jū yú shì, bù xì yú sú. gù shèng rén suǒ yǐ dòng tiān xià zhě, zhēn rén bù guò, xián rén suǒ yǐ jiǎo shì zhě, shèng rén bù guān. fū rén jū yú shì sú, bì xíng xì ér shén xiè, gù bù miǎn yú bié, shǐ wǒ kě jū xì zhě, bì qí mìng yǒu zài wài zhě.
老子曰:若夫聖人之游也,即動乎至虛,游心乎太無,馳於方外,行於無門,聽於無聲,視於無形,不拘於世,不繫於俗。故聖人所以動天下者,真人不過,賢人所以矯世者,聖人不觀。夫人拘於世俗,必形系而神泄,故不免於別,使我可拘系者,必其命有在外者。
lǎo zǐ yuē: rén zhǔ zhī sī, shén bù chí yú xiōng zhōng, zhì bù chū yú sì yù, huái qí rén chéng zhī xīn, gān yǔ yǐ shí, wǔ gǔ fān zhí, chūn shēng xià zhǎng, qiū shōu dōng cáng, yuè shěng shí kǎo, zhōng suì xiàn gòng, yǎng mín yǐ gōng, wēi lì yǐ chéng, fǎ shěng bù fán, jiào huà rú shén, fǎ kuān xíng huǎn, líng yǔ kōng xū, tiān xià yī sú, mò huái jiān xīn, cǐ shèng rén zhī sī yě. fū shàng hǎo qǔ ér wú liàng, jí xià tān gōng ér wú ràng, mín pín kǔ ér fēn zhēng shēng, shì lì láo ér wú gōng, zhì zhà méng shēng, dào zéi zī zhāng, shàng xià xiāng yuàn, hào lìng bù xíng, fū shuǐ zhuó zhě yú yǎn, zhèng kē zhě mín luàn, shàng duō yù jí xià duō zhà, shàng fán rǎo jí xià bù dìng, shàng duō qiú jí xià jiāo zhēng, bù zhì qí běn ér jiù zhī yú mò, wú yǐ yì yú záo qú ér zhǐ shuǐ, bào xīn ér jiù huǒ. shèng rén shì shěng ér zhì qiú, guǎ ér shàn, bù shī ér rén, bù yán ér xìn, bù qiú ér dé, bù wèi ér chéng, huái zì rán, bǎo zhì zhēn, bào dào tuī chéng, tiān xià cóng zhī rú xiǎng zhī yīng shēng, yǐng zhī xiàng xíng, suǒ xiū zhě běn yě.
老子曰:人主之思,神不馳於胸中,智不出於四域,懷其仁誠之心,甘雨以時,五穀蕃殖,春生夏長,秋收冬藏,月省時考,終歲獻貢,養民以公,威厲以誠,法省不煩,教化如神,法寬刑緩,囹圄空虛,天下一俗,莫懷奸心,此聖人之思也。夫上好取而無量,即下貪功而無讓,民貧苦而分爭生,事力勞而無功,智詐萌生,盜賊滋彰,上下相怨,號令不行,夫水濁者魚噞,政苛者民亂,上多欲即下多詐,上煩擾即下不定,上多求即下交爭,不治其本而救之於末,無以異於鑿渠而止水,抱薪而救火。聖人事省而治求,寡而贍,不施而仁,不言而信,不求而得,不為而成,懷自然,保至真,抱道推誠,天下從之如響之應聲,影之像形,所修者本也。
lǎo zǐ yuē: yī jīng yī shén yuè yú wài, zhì lǜ dàng yú nèi zhě, bù néng zhì xíng, shén zhī suǒ yòng zhě yuǎn, zé suǒ yí zhě jìn. gù bù chū yú hù yǐ zhī tiān xià, bù kuī yú yǒu yǐ zhī tiān dào, qí chū mí yuǎn, qí zhī mí shǎo. cǐ yán yī jīng yī chéng fā yú nèi, shén qì dòng yú tiān yě.
老子曰:一精一神越於外,智慮盪於內者,不能治形,神之所用者遠,則所遺者近。故「不出於戶以知天下,不窺於牖以知天道,其出彌遠,其知彌少。」此言一精一誠發於內,神氣動於天也。
lǎo zǐ yuē: dōng rì zhī yī yáng yī, xià rì zhī yī yīn yī, wàn wù guī zhī ér mò zhī shǐ, jí zì rán zhì yī jīng yī zhī gǎn, fú zhào zì lái, bù qù ér wǎng, yǎo yǎo míng míng, bù zhī suǒ wèi zhě ér gōng zì chéng, dài mù ér zhào jiàn, dài yán ér shǐ mìng, qí yú zhì nán yǐ. gāo yáo yīn ér wèi dà lǐ, tiān xià wú nüè xíng, yǒu guì hū yán zhě yě, shī kuàng gǔ ér wèi tài zǎi, jìn guó wú luàn zhèng, yǒu guì hū jiàn zhě yě. bù yán zhī lìng, bù shì zhī jiàn, shèng rén suǒ yǐ wèi shī yě, mín zhī huà shàng, bù cóng qí yán cóng qí suǒ xíng, gù rén jūn hǎo yǒng, fú shǐ dòu zhēng ér guó jiā duō nán, qí jiàn bì yǒu jié shā zhī luàn yǐ. rén jūn hào sè, fú shǐ fēng yì ér guó jiā hūn luàn, qí jī zhì yú yī yī yín yī yī yì zhī nán, gù shèng rén yī jīng yī chéng bié yú nèi, hǎo zēng míng yú wài, chū yán yǐ fù qíng, fā hào yǐ míng zhǐ. shì gù xíng fá bù zú yǐ yí fēng, shā lù bù zú yǐ jìn jiān, wéi shén huà wèi guì, yī jīng yī zhì wèi shén, yī jīng yī zhī suǒ dòng, ruò chūn qì zhī shēng, qiū qì zhī shā. gù jūn zǐ zhě, qí yóu shè zhě yě, yú cǐ háo mò, yú bǐ xún zhàng yǐ! gù lǐ rén zhě, shèn suǒ yǐ gǎn zhī.
老子曰:冬日之一陽一,夏日之一陰一,萬物歸之而莫之使,極自然至一精一之感,弗召自來,不去而往,窈窈冥冥,不知所為者而功自成,待目而照見,待言而使命,其於治難矣。皋陶喑而為大理,天下無虐刑,有貴乎言者也,師曠瞽而為太宰,晉國無亂政,有貴乎見者也。不言之令,不視之見,聖人所以為師也,民之化上,不從其言從其所行,故人君好勇,弗使鬥爭而國家多難,其漸必有劫殺之亂矣。人君好色,弗使風議而國家昏亂,其積至於一一婬一一泆之難,故聖人一精一誠別於內,好憎明於外,出言以副情,發號以明指。是故刑罰不足以移風,殺戮不足以禁奸,唯神化為貴,一精一至為神,一精一之所動,若春氣之生,秋氣之殺。故君子者,其猶射者也,於此毫末,於彼尋丈矣!故理人者,慎所以感之。
lǎo zǐ yuē: xuán fǎ shè shǎng ér bù néng yí fēng yì sú zhě, chéng xīn bù bào, gù tīng qí yīn zé zhī qí fēng, guān qí lè jí zhī qí sú, jiàn qí sú jí zhī qí huà. fū bào zhēn xiào chéng zhě, gǎn dòng tiān dì, shén yú fāng wài, lìng xíng jìn zhǐ, chéng tōng qí dào ér dá qí yì, suī wú yī yán, tiān xià wàn mín qín shòu guǐ shén yǔ zhī biàn huà. gù tài shàng shén huà, qí cì shǐ bù dé wèi fēi, qí xià shǎng xián ér fá bào.
老子曰:懸法設賞而不能移風易俗者,誠心不抱,故聽其音則知其風,觀其樂即知其俗,見其俗即知其化。夫抱真效誠者,感動天地,神踰方外,令行禁止,誠通其道而達其意,雖無一言,天下萬民、禽獸、鬼神與之變化。故太上神化,其次使不得為非,其下賞賢而罰暴。
lǎo zǐ yuē: dà dào wú wèi, wú wèi jí wú yǒu, wú yǒu zhě bù jū yě, bù jū zhě jí chù wú xíng, wú xíng zhě bù dòng, bù dòng zhě wú yán yě, wú yán zhě jí jìng ér wú shēng wú xíng, wú shēng wú xíng zhě, shì zhī bù jiàn, tīng zhī bù wén, shì wèi wēi miào, shì wèi zhì shén, mián mián ruò cún, shì wèi tiān dì gēn. dào wú shēng, gù shèng rén qiáng wèi zhī xíng, yǐ yī jù wèi míng tiān dì zhī dào. dà yǐ xiǎo wèi běn, duō yǐ shǎo wèi shǐ, tiān zǐ yǐ tiān dì wèi pǐn, yǐ wàn wù wèi zī, gōng dé zhì dà, shì míng zhì guì, èr dé zhī měi yǔ tiān dì pèi, gù bù kě bù guǐ dà dào yǐ wèi tiān xià mǔ.
老子曰:大道無為,無為即無有,無有者不居也,不居者即處無形,無形者不動,不動者無言也,無言者即靜而無聲無形,無聲無形者,視之不見,聽之不聞,是謂微妙,是謂至神,「綿綿若存」,「是謂天地根。」道無聲,故聖人強為之形,以一句為名天地之道。大以小為本,多以少為始,天子以天地為品,以萬物為資,功德至大,勢名至貴,二德之美與天地配,故不可不軌大道以為天下母。
lǎo zǐ yuē: zhèn qióng bǔ jí zé míng shēng lì qǐ, chú hài jí gōng chéng, shì wú zāi hài, suī shèng wú suǒ shī qí dé, shàng xià hé mù, suī xián wú suǒ lì qí gōng. gù zhì rén zhī zhì, hán dé bào dào, tuī chéng shī wú qióng zhī zhì, qǐn shuō ér bù yán tiān xià mò zhī guì qí bù yán zhě, gù dào kě dào, fēi cháng dào yě, míng kě míng, fēi cháng míng yě. zhe yú zhú bó, lòu yú jīn shí, kě chuán yú rén zhě, jiē qí cū yě. sān huáng wǔ dì sān wáng, shū shì ér tóng xīn, yì lù ér tóng guī, mò shì zhī xué zhě, bù zhī dào zhī suǒ tǐ yī dé zhī suǒ zǒng yào qǔ chéng shì zhī jī guì zuò ér yán zhī, suī bó xué duō wén, bù miǎn yú luàn.
老子曰:振窮補急則名生利起,除害即功成,世無災害,雖聖無所施其德,上下和睦,雖賢無所立其功。故至人之治,含德抱道,推誠施無窮之智,寢說而不言天下莫知貴其不言者,故「道可道,非常道也,名可名,非常名也。」著於竹帛,鏤於金石,可傳於人者,皆其粗也。三皇五帝三王,殊事而同心,異路而同歸,末世之學者,不知道之所體一德之所摠要取成事之跡跪坐而言之,雖博學多聞,不免於亂。
lǎo zǐ yuē: xīn zhī yī jīng yī zhě, kě yǐ shén huà, ér bù kě shuō dào. shèng rén bù jiàng xí ér kuāng tiān xià, qíng shén yú hū, gù tóng yán ér xìn, xìn zài yán qián yě, tóng lìng ér xíng, chéng zài lìng wài yě. shèng rén zài shàng, mín huà rú shén, qíng yǐ xiān zhī, dòng yú shàng bù yīng yú xià zhě, qíng lìng shū yě. sān yuè yīng ér wèi zhī lì hài, ér cí mǔ ài zhī yù dǔ zhě, qíng yě. gù yán zhī yòng zhě biàn, biàn hū xiǎo zāi, bù yán zhī yòng zhě biàn, biàn hū dà zāi. xìn, jūn zǐ zhī yán, zhōng, jūn zǐ zhī yì, zhōng xìn xíng yú nèi, gǎn dòng yīng hū wài, xián shèng zhī huà yě.
老子曰:心之一精一者,可以神化,而不可說道。聖人不降席而匡天下,情甚於□呼,故同言而信,信在言前也,同令而行,誠在令外也。聖人在上,民化如神,情以先之,動於上不應於下者,情令殊也。三月嬰兒未知利害,而慈母愛之愈篤者,情也。故言之用者變,變乎小哉,不言之用者變,變乎大哉。信,君子之言,忠,君子之意,忠信形於內,感動應乎外,賢聖之化也。
lǎo zǐ yuē: zi zhī sǐ fù, chén zhī sǐ jūn, fēi chū yǐ qiú míng yě, ēn xīn cáng yú zhōng ér bù wéi qí nán yě. jūn zǐ zhī cǎn dá fēi zhèng wèi yě, zì zhōng chū zhě yě, yì chá qí suǒ xíng, shèng rén bù cán yú yǐng, jūn zǐ shèn qí dú yě, shě jìn qī yuǎn, sāi yǐ. gù shèng rén zài shàng zé mín lè qí zhì, zài xià zé mín mù qí yì, zhì bù wàng hū yù lì rén.
老子曰:子之死父,臣之死君,非出以求名也,恩心藏於中而不違其難也。君子之憯怛非正為也,自中出者也,亦察其所行,聖人不慚於影,君子慎其獨也,舍近期遠,塞矣。故聖人在上則民樂其治,在下則民慕其意,志不忘乎欲利人。
lǎo zǐ yuē: yǒng shì yī hū, sān jūn jiē pì, qí chū zhī chéng, chàng ér bù hé, yì ér bù zài, zhōng bì yǒu bù hé zhě yě. bù xià xí ér kuāng tiān xià zhě, qiú zhū jǐ yě, gù shuō zhī suǒ bù zhì zhě, róng mào zhì yān, róng mào suǒ bù zhì zhě, gǎn hū zhì yān, gǎn hū xīn fā ér chéng xíng, yī jīng yī zhī zhì zhě kě xíng jiē, bù kě yǐ zhào qī.
老子曰:勇士一呼,三軍皆辟,其出之誠,唱而不和,意而不載,中必有不合者也。不下席而匡天下者,求諸己也,故說之所不至者,容貌至焉,容貌所不至者,感忽至焉,感乎心發而成形,一精一之至者可形接,不可以照期。
lǎo zǐ yuē: yán yǒu zōng, shì yǒu běn, shī qí zōng běn, jì néng suī duō, bù rú guǎ yán. hài zhòng zhe chuí ér shǐ duàn qí zhǐ, yǐ qī dà qiǎo zhī bù kě wèi yě, gù jiàng rén zhì wèi, bù yǐ néng yǐ shí, bì bù zhī bì yě, gù bì dù ér hòu kāi.
老子曰:言有宗,事有本,失其宗本,伎能雖多,不如寡言。害眾著倕而使斷其指,以期大巧之不可為也,故匠人智為,不以能以時,閉不知閉也,故必杜而後開。
lǎo zǐ yuē: shèng rén zhī cóng shì yě, suǒ yóu yì lù ér tóng guī, cún wáng dìng qīng ruò yī, zhì bù wàng hū yù lì rén yě. gù qín chǔ yàn wèi zhī gē, yì chuán ér jiē lè, jiǔ yí bā dí zhī kū, yì shēng ér jiē āi. fū gē zhě lè zhī wēi, kū zhě āi zhī xiào yě, yīn yú zhōng, fā yú wài, gù zài suǒ yǐ gǎn zhī yǐ. shèng rén zhī xīn, rì yè bù wàng hū yù lì rén, qí zé zhī suǒ jí yì yuǎn yǐ.
老子曰:聖人之從事也,所由異路而同歸,存亡定傾若一,志不忘乎欲利人也。故秦楚燕魏之歌,異傳而皆樂,九夷八狄之哭,異聲而皆哀。夫歌者樂之微,哭者哀之效也,愔於中,發於外,故在所以感之矣。聖人之心,日夜不忘乎欲利人,其澤之所及亦遠矣。
lǎo zǐ yuē: rén wú wèi ér zhì, yǒu wèi yě jí shāng. wú wèi ér zhì zhě, wèi wú wèi, wèi zhě bù néng wú wèi yě, bù néng wú wèi zhě, bù néng yǒu wèi yě. rén wú yán ér shén, yǒu yán jí shāng. wú yán fá shén zhě, zài wú yán, zé shāng yǒu shén zhī shén zhě.
老子曰:人無為而治,有為也即傷。無為而治者,為無為,為者不能無為也,不能無為者,不能有為也。人無言而神,有言即傷。無言乏神者,載無言,則傷有神之神者。
wén zǐ yuē: míng kě qiáng lì, gōng kě qiáng chéng. xī nán róng chóu chǐ shèng dào ér dú wáng yú jǐ, nán jiàn lǎo zi, shòu jiào yī yán, yī jīng yī shén xiǎo líng, tún mǐn xiū dá, qín kǔ shí rì bù shí, rú xiǎng tài láo, shì yǐ míng zhào hǎi nèi, míng lì hòu shì, zhì lüè tiān dì, chá fēn qiū háo, chēng yù huá yǔ, zhì jīn bù xiū, cǐ wèi míng kě qiáng lì yě. gù tián zhě bù qiáng, qūn cāng bù mǎn, guān yù bù lì, chéng xīn bù yī jīng yī, jiāng xiāng bù qiáng, gōng liè bù chéng, wáng hóu xiè dài, fàn shì wú míng. zhì rén qián xíng, pì yóu léi tíng zhī cáng yě, suí shí ér jǔ shì, yīn zī ér lì gōng, jìn tuì wú nán, wú suǒ bù tōng. fū zhì rén yī jīng yī chéng nèi xíng, dé liú sì fāng, jiàn tiān xià yǒu lì yě, xǐ ér bù wàng, tiān xià yǒu hài yě, yōu ruò yǒu sàng. fū yōu mín zhī yōu zhě, mín yì yōu qí yōu, lè mín zhī lè zhě, mín yì lè qí lè, gù yōu yǐ tiān xià, lè yǐ tiān xià, rán ér bù wáng zhě, wèi zhī yǒu yě. shèng rén zhī fǎ, shǐ yú bù kě jiàn, zhōng yú bù kě jí, chù yú bù qīng zhī dì, jī yú bù jǐn zhī cāng, zài yú bù jié zhī fǔ. chū lìng rú liú shuǐ zhī yuán, shǐ mín yú bù zhēng zhī guān, kāi bì děi zhī mén, bù wèi bù kě chéng, bù qiú bù kě dé, bù chù bù kě jiǔ, bù xíng bù kě fù. dà rén xíng kě shuō zhī zhèng, ér rén mò bù shùn qí mìng, mìng shùn zé cóng, xiǎo ér zhì dà, mìng nì zé yǐ shàn wèi hài, yǐ chéng wèi bài. fū suǒ wèi dà zhàng fū zhě, nèi qiáng ér wài míng, nèi qiáng rú tiān dì, wài míng rú rì yuè, tiān dì wú bù fù zài, rì yuè wú bù zhào míng. dà rén yǐ shàn shì rén, bù biàn qí gù, bù yì qí cháng, tiān xià tīng lìng, rú cǎo cóng fēng. zhèng shī yú chūn, suì xīng yíng suō, bù jū qí cháng zhèng shī yú xià, yíng huò nì xíng zhèng shī yú qiū, tài bái bù dāng, chū rù wú cháng zhèng shī yú dōng, chén xīng bù xiào qí xiāng, sì shí shī zhèng, zhèn xīng yáo dàng, rì yuè jiàn zhé, wǔ xīng bèi luàn, huì xīng chū. chūn zhèng bù shī hé shǔ zī, xià zhèng bù shī yǔ jiàng shí, qiū zhèng bù shī mín yīn chāng, dōng zhèng bù shī guó jiā níng kāng.
文子曰:名可強立,功可強成。昔南榮疇恥聖道而獨亡於己,南見老子,受教一言,一精一神曉靈,屯閔修達,勤苦十日不食,如享太牢,是以明照海內,名立後世,智略天地,察分秋毫,稱譽華語,至今不休,此謂名可強立也。故田者不強,囷倉不滿,官御不勵,誠心不一精一,將相不強,功烈不成,王侯懈怠,泛世無名。至人潛行,譬猶雷霆之藏也,隨時而舉事,因資而立功,進退無難,無所不通。夫至人一精一誠內形,德流四方,見天下有利也,喜而不忘,天下有害也,憂若有喪。夫「憂民之憂者,民亦憂其憂,樂民之樂者,民亦樂其樂,故憂以天下,樂以天下,然而不王者,未之有也。」「聖人之法,始於不可見,終於不可及,處於不傾之地,積於不盡之倉,載於不竭之府。出令如流水之原,使民於不爭之官,開必得之門,不為不可成,不求不可得,不處不可久,不行不可復。」大人行可說之政,而人莫不順其命,命順則從,小而致大,命逆則以善為害,以成為敗。夫所謂大丈夫者,內強而外明,內強如天地,外明如日月,天地無不覆載,日月無不照明。大人以善示人,不變其故,不易其常,天下聽令,如草從風。政失於春,歲星盈縮,不居其常;政失於夏,熒惑逆行;政失於秋,太白不 當,出入無常;政失於冬,辰星不效其鄉,四時失政,鎮星搖盪,日月見謫,五星悖亂,彗星出。春政不失禾黍滋,夏政不失雨降時,秋政不失民殷昌,冬政不失國家寧康。