strong lǐ qiān gōng qióng dǐ yù xiá kè strong
李汧公窮邸遇俠客
shì shì fēn fēn rú yì qí, shū yíng biàn huàn qiǎo nán kuī.
世事紛紛如弈棋,輸贏變幻巧難窺。
dàn cún fāng cùn gōng píng lǐ, ēn yuàn fēn míng bù yòng yí.
但存方寸公平理,恩怨分明不用疑。
huà shuō táng xuán zōng tiān bǎo nián jiān, zhǎng ān yǒu yī shì rén, xìng fáng míng dé, shēng de fāng miàn dà ěr, wěi gàn fēng qū. nián jì sān shí yǐ wài, jiā pín luò tuò, shí fēn yān jiǎn, quán kuī zhe hún jiā bèi shì fǎng zhī dù rì. shí yù shēn qiū tiān qì, tóu shàng hái guǒ zhe yī dǐng pò tóu jīn, shēn shàng chuān zhe yī jiàn jiù gé yī. nà gé yī yòu zhú lǚ lǚ kāi le, què yǔ suō yī xiāng sì. sī xiǎng: tiān qì jiàn hán, zhè mó yàng zěn shēng jiàn rén? zhī dào lǎo pó yú dé liǎng pǐ bù ér, yù yào tǎo lái zuò jiàn yī fú. shuí zhī lǎo pó yuán shì xiǎo jiā zǐ chū shēn, qì liàng zuì xiá, què yòu pèi zhe yī fù hàn dú de hěn xīn cháng. nà zhāng zuǐ tóu zi yòu qiǎo yú yīng biàn, sài guò dāo yì bān kuài. píng nǐ shén me shì, gāo lái gāo jiù, dī lái dī duì, sǐ de yě shuō dé huó qǐ lái, huó de yě shuō de sǐ le qù, shì yī gè fān chún nòng shé de pó niáng. nà pó niáng kàn jiàn fáng dé méi shén huó lù, kào tā chī sǐ fàn, cháng bǎ lǎo gōng qī fù. fáng dé yīn bù yù shí, shuō zuǐ bù xiǎng, měi shì zhǐ de ràng tā, jiàn jiàn de yǒu jǐ fēn jù nèi.
話說唐玄宗天寶年間,長安有一士人,姓房名德,生得方面大耳,偉干豐軀。年紀三十以外,家貧落魄,十分淹蹇,全虧着渾家貝氏紡織度日。時遇深秋天氣,頭上還裹着一頂破頭巾,身上穿着一件舊葛衣。那葛衣又逐縷縷開了,卻與蓑衣相似。思想:「天氣漸寒,這模樣怎生見人?」知道老婆余得兩匹布兒,欲要討來做件衣服。誰知老婆原是小家子出身,器量最狹,卻又配着一副悍毒的狠心腸。那張嘴頭子又巧於應變,賽過刀一般快。憑你什麼事,高來高就,低來低對,死的也說得活起來,活的也說得死了去,是一個翻唇弄舌的婆娘。那婆娘看見房德沒甚活路,靠他吃死飯,常把老公欺負。房德因不遇時,說嘴不響,每事只得讓他,漸漸的有幾分懼內。
shì rì bèi shì zhèng zài nà lǐ sī xiǎng, lǎo gōng nèn bān láng bèi, rú hé dé gè hǎo rì?
是日貝氏正在那裡思想,老公恁般狼狽,如何得個好日?
què yòu yuàn fù mǔ, jià cuò le duì tóu, zhuàn le zhōng shēn, xīn xià zhèng shì shí fēn fán nǎo. qià hǎo chù zài qì tóu shàng, nǎi dào: lǎo dà yī gè hàn zi, méi wài xún fàn chī, kào zhe nǚ rén guò rì. rú jīn lián yī fú dōu yào zài lǎo niáng shēn shàng chū huō, shuō chū lái kě bù xiū me?
卻又怨父母,嫁錯了對頭,賺了終身,心下正是十分煩惱。恰好觸在氣頭上,乃道:「老大一個漢子,沒外尋飯吃,靠着女人過日。如今連衣服都要在老娘身上出豁,說出來可不羞麼?」
fáng dé bèi qiǎng bái le zhè liǎng jù, mǎn miàn xiū cán, shì zài wú nài, zhǐ de lǎo zhe liǎn, dī shēng xià qì dào: niáng zǐ, yī xiàng shēn kuī nǐ de qì lì, gǎn jī bù jīng dàn mù xià suī shì luò báo, shǎo bu dé yǒu hǎo de rì zi, quán jiè zhè bù yǔ wǒ, hòu lái fā jī shí, dà dà bào nǐ de qíng bà. bèi shì yáo shǒu dào: nǐ de tián huà ér hōng dé wǒ duō nián le, xìn bù guò. zhè liǎng pǐ bù, lǎo niáng zì yào zuò jiàn yī fú guò hán de, xiū de zhǐ wàng. fáng dé bù yòu qǔ bù dé, fǎn tǎo le xǔ duō méi qù, yù dài sī nào yī chǎng, yīn pà lǎo pó zuǐ shé yòu lì, hóu lóng yòu xiǎng, kǒng bèi lín jiā tīng jiàn, fǎn zhuāng huǎng zi. gǎn nù ér bù gǎn yán, biē kǒu qì zhuàng chū mén qù, zhǐ wàng xún gè xiāng shí gào jiè.
房德被搶白了這兩句,滿面羞慚,事在無奈,只得老着臉,低聲下氣道:「娘子,一向深虧你的氣力,感激不荊但目下雖是落薄,少不得有好的日子,權借這布與我,後來發積時,大大報你的情罷。」貝氏搖手道:「你的甜話兒哄得我多年了,信不過。這兩匹布,老娘自要做件衣服過寒的,休得指望。」房德布又取不得,反討了許多沒趣,欲待廝鬧一場,因怕老婆嘴舌又利,喉嚨又響,恐被鄰家聽見,反妝幌子。敢怒而不敢言,憋口氣撞出門去,指望尋個相識告借。
zǒu le dà bàn rì, yī wú suǒ yù. nà tiān què yòu yǔ tā zuò duì tóu, piān shēng de hū dì fā yī chén fēng yǔ qǐ lái. zhè jiàn jiù gé yì pī fēng chuī dé sōu sōu rú luò yè zhī shēng, jiù zhǎng le yī shēn hán lì zi. mào zhe fēng yǔ, bēn xiàng qián miàn yī gǔ sì zhōng duǒ bì. nà sì míng wèi yún huá chán sì. fáng dé kuà jìn shān mén kàn shí, yǐ xiān yǒu gè zhǎng dà hàn zi, zuò zài zuǒ láng kǎn shàng. diàn zhōng yī gè lǎo sēng sòng jīng. fáng dé jiù xiàng yòu láng kǎn shàng zuò xià, dāi dāi de kàn zhe tiān shàng. nà yǔ jiàn jiàn zhǐ le, àn dào: zhè shí bù zǒu, zhǐ pà shǎo kè yòu dà qǐ lái. què dài zhuǎn shēn, hū diào guò tóu lái, kàn jiàn qiáng shàng huà yī zhī qín niǎo, líng máo ér, chì bǎng ér, zú ér, wěi ér, jiàn jiàn jiē yǒu, dān dān bù huà niǎo tóu. tiān xià yǒu nèn yàng kōng nǎo zi de rén, zì jǐ jī hán shàng qiě nán gù, yǒu shèn xīn cháng, què píng pǐn zhè huà de niǎo lái. xiǎng dào: cháng wén dé rén shuō: huà niǎo xiān huà tóu. zhè huà fǎ zěn yǔ rén bù tóng? què yòu bù huà wán, shì shèn yì gù? yī tóu xiǎng, yī tóu kàn, zhuǎn jué zhè niǎo huà dé kě ài, nǎi dào: wǒ suī bù xiǎo cǐ dào, liàng zhè niǎo tóu yě méi shén nán chù, hé bù bǎ lái xù wán. jí wǎng diàn shàng yǔ hé shàng jiè le yī zhī bǐ, zhàn dé mò bǎo, zǒu lái jiāng niǎo tóu huà chū, què yě bù shí fēn chǒu, zì jué huān xǐ dào: wǒ ruò xué dān qīng, dào kě chéng dé.
走了大半日,一無所遇。那天卻又與他做對頭,偏生的忽地發一陳風雨起來。這件舊葛衣被風吹得颼颼如落葉之聲,就長了一身寒慄子。冒着風雨,奔向前面一古寺中躲避。那寺名為雲華禪寺。房德跨進山門看時,已先有個長大漢子,坐在左廊檻上。殿中一個老僧誦經。房德就向右廊檻上坐下,呆呆的看着天上。那雨漸漸止了,暗道:「這時不走,只怕少刻又大起來。」卻待轉身,忽掉過頭來,看見牆上畫一隻禽鳥,翎毛兒,翅膀兒,足兒,尾兒,件件皆有,單單不畫鳥頭。天下有恁樣空腦子的人,自己饑寒尚且難顧,有甚心腸,卻評品這畫的鳥來。想道:「常聞得人說:畫鳥先畫頭。這畫法怎與人不同?卻又不畫完,是甚意故?」一頭想,一頭看,轉覺這鳥畫得可愛,乃道:「我雖不曉此道,諒這鳥頭也沒甚難處,何不把來續完。」即往殿上與和尚借了一枝筆,蘸得墨飽,走來將鳥頭畫出,卻也不十分丑,自覺歡喜道:「我若學丹青,到可成得。」
gāng huà shí, zuǒ láng nà hàn zi jiù ái guò lái guān kàn, bǎ fáng dé shàng xià zǐ xì yī xiāng, xiào róng kě jū, xiàng qián dào: xiù cái, jiè yī bù shuō huà. fáng dé dào: zú xià shì shuí? yǒu shèn jiàn jiào? nà hàn dào: xiù cái bù xiāo xì wèn, tóng zài xià qù, zì yǒu hǎo chù. fáng dé zhèng zài kùn qióng zhī xiāng, tīng jiàn shuō yǒu hǎo chù, bù shèng zhī xǐ. jiāng bǐ hái le hé shàng, bǎ pò gé yī zhěng yī zhěng, suí nà hàn zi qián qù.
剛畫時,左廊那漢子就捱過來觀看,把房德上下仔細一相,笑容可掬,向前道:「秀才,借一步說話。」房德道:「足下是誰?有甚見教?」那漢道:「秀才不消細問,同在下去,自有好處。」房德正在困窮之鄉,聽見說有好處,不勝之喜。將筆還了和尚,把破葛衣整一整,隨那漢子前去。
cǐ shí fēng yǔ suī zhǐ, dì shàng hǎo shēng ní nìng, què yě bù gù. lí le yún bì sì, zhí zǒu chū shēng píng mén dào lè yóu yuán bàng biān. zhè suǒ zài zuì shì lěng luò. nà hàn zi xiàng yī xiǎo jiǎo mén shàng lián kòu sān shēng, tíng le yī huí, yǒu gè rén kāi mén chū lái, yě shì gè zhǎng dà hàn zi, kàn jiàn fáng dé, yì shén huān xǐ, shàng qián shēng nuò. fáng dé xīn zhōng yí dào: zhè liǎng gè hàn zi, shì hé děng yàng rén? bù zhī qǐng wǒ lái yǒu shèn hǎo chù? wèn dào: zhè lǐ shì shuí jiā? èr hàn dá dào: xiù cái dào lǐ biān biàn xiǎo dé. fáng dé kuà rù mén lǐ, èr hàn yuán bǎ mén chēng shàng, yǐn tā jìn qù. fáng dé kàn shí, jīng zhēn mǎn mù, shuāi cǎo màn tiān, nǎi shì gè bài luò huā yuán. wān wān qū qū, zhuǎn dào yī gè bàn tā bù dǎo de tíng zi shàng, lǐ biān yòu zǒu chū shí sì wǔ gè hàn zi, yī gè gè quán zhǎng bì dà, miàn mào zhēng níng, jiàn le fáng dé, jǐn jiē mǎn miàn duī xià xiào lái, dào: xiù cái qǐng jìn. fáng dé àn zì jīng hài dào: zhè bān rén lái dé qiāo qī, qiě kàn tā yǒu shèn huà shuō?
此時風雨雖止,地上好生泥濘,卻也不顧。離了雲畢寺,直走出昇平門到樂遊原傍邊。這所在最是冷落。那漢子向一小角門上連叩三聲,停了一回,有個人開門出來,也是個長大漢子,看見房德,亦甚歡喜,上前聲喏。房德心中疑道:「這兩個漢子,是何等樣人?不知請我來有甚好處?」問道:「這裡是誰家?」二漢答道:「秀才到裡邊便曉得。」房德跨入門裡,二漢原把門撐上,引他進去。房德看時,荊蓁滿目,衰草漫天,乃是個敗落花園。灣灣曲曲,轉到一個半塌不倒的亭子上,裡邊又走出十四五個漢子,一個個拳長臂大,面貌猙獰,見了房德,盡皆滿面堆下笑來,道:「秀才請進。」房德暗自驚駭道:「這班人來得蹺蹊,且看他有甚話說?」
zhòng rén yíng jìn tíng zhōng, xiāng jiàn yǐ bì, xùn zài bǎn dèng shàng zuò xià, wèn dào: xiù cái zūn xìng? fáng dé dào: xiǎo shēng xìng fáng, bù zhī liè wèi yǒu hé shuō huà? qǐ chū tóng háng nà hàn dào: shí bù xiāng mán, wǒ zhòng dì xiōng nǎi jiāng hú shàng háo jié, zhuān zuò zhè jiàn méi běn qián de shēng yì. zhǐ wèi jù shì yī yǒng zhī fū, qián rì jǐ hū nòng chū shì lái, gù cǐ duì tiān dǎo gào, yào mì gè zú zhì duō móu de hǎo hàn, ràng tā zuò gè dà gē, tīng qí zhǐ huī. shì lái yún huá sì qiáng shàng huà bù wán de qín niǎo, biàn shì zhòng dì xiōng duì tiān dǎo gào, shè xià de shì yuàn, qǔ yǔ yì jù quán, dān shǎo tóu ér de yì sī. ruò hé gāi xìng lóng, tiān qiǎn gè yīng xióng hǎo hàn, bǔ zú zhè niǎo, biàn yíng qǐng lái wèi tóu. děng hòu shù rì, wèi dé qí rén. qiě xǐ tiān suí rén yuàn, jīn rì yù zhe xiù cái nèn bān kuí wěi xiàng mào, yí dìng zhì yǒng jiān bèi, zhèng shì zhēn mìng zhài zhǔ le. zhòng xiōng dì jīn hòu rèn píng diào dù, bǎo gè zhōng shēn ān wěn kuài huó, kě bù hǎo me? duì zhòng rén dào: kuài qù xìng shā xìng kǒu, jì bài tiān dì. nèi zhōng yǒu sān sì gè, yī liū yān pǎo xiàng hòu biān qù le.
眾人迎進亭中,相見已畢,遜在板凳上坐下,問道:「秀才尊姓?」房德道:「小生姓房,不知列位有何說話?」起初同行那漢道:「實不相瞞,我眾弟兄乃江湖上豪傑,專做這件沒本錢的生意。只為俱是一勇之夫,前日幾乎弄出事來,故此對天禱告,要覓個足智多謀的好漢,讓他做個大哥,聽其指揮。適來雲華寺牆上畫不完的禽鳥,便是眾弟兄對天禱告,設下的誓願,取羽翼俱全,單少頭兒的意思。若合該興隆,天遣個英雄好漢,補足這鳥,便迎請來為頭。等候數日,未得其人。且喜天隨人願,今日遇着秀才恁般魁偉相貌,一定智勇兼備,正是真命寨主了。眾兄弟今後任憑調度,保個終身安穩快活,可不好麼?」對眾人道:「快去幸殺性口,祭拜天地。」內中有三四個,一溜煙跑向後邊去了。
fáng dé wén yán dào: yuán lái zhè bān rén, què shì yī huǒ qiáng dào. wǒ nǎi qīng qīng bái bái de rén, rú hé zuò nèn yàng shì? dá dào: liè wèi zhuàng shì zài shàng, ruò yào wǒ zuò bié shì zé kě, zhè yī zhuāng shí bù gǎn fèng mìng. zhòng rén dào: què shì wèi hé? fáng dé dào: wǒ nǎi dú shū zhī rén, hái yào bā gè chū shēn rì zi, zěn kěn gàn zhè děng fàn fǎ de gōu dāng? zhòng rén dào: xiù cái suǒ yán chà yǐ. fāng jīn yáng guó zhōng wèi xiāng, mài guān yù jué, yǒu qián de, biàn zuò dà guān. chú le qián shí, jiù shì lǐ tài bái nèn yàng gāo cái, yě shòu le tā de è qì, bù néng dé zhòng, ruò fēi biàn shí fān shū, kǒng cǐ shí hái shì gè bái yī xiù shì lī. bú shì mào fàn xiù cái shuō, kàn nǐ shēn shàng zhè bān guāng jǐng, yě bù xiàng yǒu qián de, rú hé zhǐ wàng guān zuò? bù rú cóng le wǒ men, dà wǎn jiǔ dà kuài ròu, zhěng tào chuān yī, lùn chèng fēn jīn, qiě yòu ràng nǐ zuò gè zhǎng pán, hé děng kuài huó sàn dàn. tǎng ruò yǒu xiē qì xiàng shí, jù zhe gè shān zhài, chēng gū dào guǎ, yě yáo dé nǐ. fáng dé chén yín wèi dá.
房德聞言道:「原來這班人,卻是一夥強盜。我乃清清白白的人,如何做恁樣事?」答道:「列位壯士在上,若要我做別事則可,這一樁實不敢奉命。」眾人道:「卻是為何?」房德道:「我乃讀書之人,還要巴個出身日子,怎肯幹這等犯法的勾當?」眾人道:「秀才所言差矣。方今楊國忠為相,賣官鬻爵,有錢的,便做大官。除了錢時,就是李太白恁樣高才,也受了他的惡氣,不能得中,若非辨識番書,恐此時還是個白衣秀士哩。不是冒犯秀才說,看你身上這般光景,也不像有錢的,如何指望官做?不如從了我們,大碗酒大塊肉,整套穿衣,論秤分金,且又讓你做個掌盤,何等快活散誕。倘若有些氣象時,據着個山寨,稱孤道寡,也繇得你。」房德沉吟未答。
nà hàn yòu dào: xiù cái shí fēn bù kěn shí, yě bù gǎn xiāng qiáng. dàn zhǐ shì lái dé qù bù dé, bù cóng shí, biàn yào huài nǐ xìng mìng, zhè què mò guài. dōu xiàng xuē lǐ sōu de bá chū dāo lái, xià dé fáng dé hún bù fù tǐ, dào tuì xià shí shù bù lái dào: liè wèi mò dòng shǒu, róng zài shāng liáng. zhòng rén dào: cóng bù cóng, yī yán ér jué, yǒu shèn shāng liáng?
那漢又道:「秀才十分不肯時,也不敢相強。但只是來得去不得,不從時,便要壞你性命,這卻莫怪。」都向靴里颼的拔出刀來,嚇得房德魂不附體,倒退下十數步來道:「列位莫動手,容再商量。」眾人道:「從不從,一言而決,有甚商量?」
fáng dé xiǎng dào: zhè bān huāng pì suǒ zài, ruò bù yī tā, qǐ bù bái bái sòng le xìng mìng, yǒu nà gè zhī dé? qiě hōng guò yī shí, dào míng rì tuō shēn qù chū shǒu bà. suàn jì yǐ dìng, nǎi dào: duō chéng liè wèi zhuàng shì jiàn ài, dàn xiǎo shēng píng xī dǎn qiè, kǒng zuò bù dé cǐ shì.
房德想道:「這般荒僻所在,若不依他,豈不白白送了性命,有那個知得?且哄過一時,到明日脫身去出首罷。」算計已定,乃道:「多承列位壯士見愛,但小生平昔膽怯,恐做不得此事。」
zhòng rén dào: bù dǎ jǐn, chū shí biàn dǎn qiè, zuò guò jǐ cì, jiù bù jué le. fáng dé dào: jì rú cǐ, zhǐ de shùn cóng liè wèi. zhòng rén dà xǐ, bǎ dāo yī jiù nà zài xuē zhōng dào: jí jīn yǐ shì yī jiā, jiē yǐ dì xiōng xiāng chēng le, kuài jiāng yī fú lái yǔ dà gē huàn guò, hǎo bài tiān dì. biàn jìn qù pěng chū yī tào jǐn yī, yī dǐng xīn táng jīn, yī shuāng xīn xuē. fáng dé zhe bàn qǐ lái, wēi yí bǐ qián gèng shì bù tóng. zhòng rén qí shēng hè cǎi dào: dà gē zhè gè rén pǐn, mò shuō zuò zhǎng pán, jiù shì huáng dì, yě zuò dé guò.
眾人道:「不打緊,初時便膽怯,做過幾次,就不覺了。」房德道:「既如此,只得順從列位。」眾人大喜,把刀依舊納在靴中道:「即今已是一家,皆以弟兄相稱了,快將衣服來與大哥換過,好拜天地。」便進去捧出一套錦衣,一頂新唐巾,一雙新靴。房德着扮起來,威儀比前更是不同。眾人齊聲喝采道:「大哥這個人品,莫說做掌盤,就是皇帝,也做得過。」
gǔ yǔ yún: bù jiàn kě yù, shǐ xīn bù luàn. fáng dé běn lái shì gè pín tǔ, zhè bān huá fú, cóng bù céng zhe tǐ, rú jīn hū dì huàn rán yī xīn, bù jué yí dòng qí niàn, bǎ zhòng rén nà bān shuō huà, xì xì yī wèi, zhuǎn jué yǒu lǐ, xiǎng dào: rú jīn guǒ shì yáng guó zhōng wèi xiāng, huì lù gōng xíng, bù zhī mái méi le duō shǎo gāo cái jué xué. xiàng wǒ nèn yàng píng cháng xué wèn, zhēn gè rú hé néng gōu guān zuò? ruò bù dé guān, zhōng shēn pín jiàn, fǎn bù rú zhè bān rén shòu yòng le. yòu xiǎng qǐ: jiàn jīn nèn bān shēn qiū tiān qì, hái chuān zhe pò gé yī. yǔ hún jiā yào pǐ bù ér zuò jiàn yī fú, shàng bù néng gōu. jí zhì yǎng gào qīn shí, yòu bìng wú yī gè kěn kǎi rán zhōu jì. kàn qǐ lái dào shì zhè bān rén yì qì, yǔ tā sù wú xiāng shí, jiù bǎ rú cǐ huá měi yī fú yǔ wǒ chuān zhe, yòu tuī wǒ wèi zhǔ. biàn yī tā men hú zuò yī chǎng, dào yě luò guò bàn shì kuài huó. què yòu xiǎng dào: bù kě, bù kě. tǎng bèi rén ná zhù, zhè xìng mìng jiù xiū le. zhèng zài hú sī luàn xiǎng, bǎ cháng zi jiǎo dé qī héng bā shù, yí huò bù dìng. zhǐ jiàn zhòng rén máng bǎi xiāng àn, tái chū yī kǒu zhū, yī qiāng yáng, dāng tiān pái liè, lián fáng dé gòng shì shí bā gè hǎo hàn, yī qí guì xià, niān xiāng shè shì, shà xuè wèi méng. jì guò le tiān dì, yòu yǔ fáng dé bā bài wèi jiāo, gè xù xìng míng.
古語云:「不見可欲,使心不亂。」房德本來是個貧土,這般華服,從不曾着體,如今忽地煥然一新,不覺移動其念,把眾人那班說話,細細一味,轉覺有理,想道:「如今果是楊國忠為相,賄賂公行,不知埋沒了多少高才絕學。像我恁樣平常學問,真箇如何能勾官做?若不得官,終身貧賤,反不如這班人受用了。」又想起:「見今恁般深秋天氣,還穿着破葛衣。與渾家要匹布兒做件衣服,尚不能勾。及至仰告親識,又並無一個肯慨然周濟。看起來到是這班人義氣,與他素無相識,就把如此華美衣服與我穿着,又推我為主。便依他們胡做一場,到也落過半世快活。」卻又想道:「不可,不可。倘被人拿住,這性命就休了。」正在胡思亂想,把腸子攪得七橫八豎,疑惑不定。只見眾人忙擺香案,抬出一口豬,一腔羊,當天排列,連房德共是十八個好漢,一齊跪下,拈香設誓,歃血為盟。祭過了天地,又與房德八拜為交,各敘姓名。
shǎo qǐng bǎi shàng jiǔ yáo, qǐng fáng dé zuò le dì yī xí, féi gān měi yùn, zì yì yǐn dàn. fáng dé rì cháng bù guò huáng jī dàn fàn, shàng qiě zì bù quán, jiān huò mì dé xiē jiǔ ròu, yě bù néng gōu chèn xīn zuì bǎo. jīn rì zhè fān shòu yòng, xǐ chū wàng wài. qiě yòu zhòng rén lún liú bǎ zhǎn, dà gē qián, dà gē hòu, fèng chéng dé méi huā yǎn xiào. qǐ chū hái zài yù wèi wèi wèi zhī jiān, dào cǐ shí biàn kěn sǐ xīn tā dì, zuò zhè zhuāng shì le. xiǎng dào: huò zhě wǒ mìng lǐ hé gāi yǒu xiē zào huà, yù zhe zhè bān dì xiōng fú zhù, zhēn gè nòng chū dà shì yè lái yě wèi kě zhī. ruò shì xiǎo jiù shí, zhǐ zuò liǎng sān cì, xún le xiē cái wù, jí biàn bà shǒu, liào bì wú rén xiǎo dé. rán hòu qù dǎ yáng guó zhōng de guān jié, mì dé gè guān ér, qǐ bù měi zāi. wàn yī bài lù, yǐ shì xiǎng yòng guò tóu, biàn chī dāo chī guǎ, yì suǒ gān xīn, yě qiáng rú dān jī shòu dòng, yī shēng zuò gè è fú. yǒu shī wèi zhèng: fēng yǔ xiāo xiāo yè zhèng hán, piān zhōu jí jiǎng shàng wēi tān.
少頃擺上酒肴,請房德坐了第一席,肥甘美醖,恣意飲啖。房德日常不過黃齏淡飯,尚且自不全,間或覓得些酒肉,也不能勾趁心醉飽。今日這番受用,喜出望外。且又眾人輪流把盞,大哥前,大哥後,奉承得眉花眼笑。起初還在欲為未為之間,到此時便肯死心塌地,做這樁事了。想道:「或者我命里合該有些造化,遇着這班弟兄扶助,真箇弄出大事業來也未可知。若是小就時,只做兩三次,尋了些財物,即便罷手,料必無人曉得。然後去打楊國忠的關節,覓得個官兒,豈不美哉。萬一敗露,已是享用過頭,便吃刀吃剮,亦所甘心,也強如擔飢受凍,一生做個餓莩。」有詩為證:風雨蕭蕭夜正寒,扁舟急槳上危灘。
yě zhī cǐ qù bō tāo è, zhǐ wèi jī hán èr zì nán.
也知此去波濤惡,只為饑寒二字難。
zhòng rén bēi lái zhǎn qù, zhí chī dào huáng hūn shí hòu. yī rén dào: jīn rì dà gē chū jù, hé bù jiù fā gè lì shì? zhòng rén qí shēng dào: yán zhī yǒu lǐ. hái shì dào nà yī jiā qù hǎo? fáng dé dào: jīng dū fù jiā, wú guò shì yán píng mén wáng yuán bǎo zhè lǎo ér wèi zuì, kuàng qiě yòu zài chéng wài, méi yǒu guān bīng xún luó, qián hòu lù jìng, wǒ jiē shú guàn. shàng zhè yī chù, jiù dǐ dé shí shù jiā le. bù zhī liè wèi yǐ wèi hé rú? zhòng rén xǐ dào: bù mán dà gē shuō, zhè lǎo ér wǒ men yě zài xīn jiǔ le. zhǐ yīn wèi dé qí biàn, bù xiǎng què yǔ dà gē àn hé, zú jiàn tóng xīn. jí jiāng jiǔ xí shōu guò, qǔ chū liú huáng yàn xiāo huǒ bǎ qì xiè zhī lèi, yī qí zhā fù qǐ lái. dàn jiàn: bái bù luó tóu, xuē xié dōu jiǎo. liǎn shàng mǒ hēi chá hóng, shǒu nèi tí dāo chí fǔ. kù kūn gāng guò xī, láo shuān guǒ dù nà ǎo què qí yāo, jǐn chán dā bó. yī duì me mó lái shì jiè, shù qún hǔ bào rù shān lín.
眾人杯來盞去,直吃到黃昏時候。一人道:「今日大哥初聚,何不就發個利市?」眾人齊聲道:「言之有理。還是到那一家去好?」房德道:「京都富家,無過是延平門王元寶這老兒為最,況且又在城外,沒有官兵巡邏,前後路徑,我皆熟慣。上這一處,就抵得十數家了。不知列位以為何如?」眾人喜道:「不瞞大哥說,這老兒我們也在心久了。只因未得其便,不想卻與大哥暗合,足見同心。」即將酒席收過,取出硫磺、焰硝、火把、器械之類,一齊扎縛起來。但見:白布羅頭,靴鞋兜腳。臉上抹黑搽紅,手內提刀持斧。袴裩剛過膝,牢拴裹肚;衲襖卻齊腰,緊纏搭膊。一隊麼魔來世界,數群虎豹入山林。
zhòng rén jié shù tíng dāng, ái zhì gèng yú tiān qì, chū le yuán mén, jiāng mén fǎn chēng hǎo le, rú jí fēng zhòu yǔ ér lái. zhè yán píng mén lí lè yóu yuán yuē yǒu liù qī lǐ zhī yuǎn, bù duō shí jiù dào le.
眾人結束停當,捱至更余天氣,出了園門,將門反撐好了,如疾風驟雨而來。這延平門離樂遊原約有六七里之遠,不多時就到了。
qiě shuō wáng yuán bǎo nǎi jīng zhào yǐn wáng hóng de zú xiōng, jiā yǒu dí guó zhī fù, míng wén tiān xià, xuán zōng tiān zǐ yì cháng zhào jiàn. sān rì qián bèi xiǎo tōu qiè le ruò gān cái wù, gào zhī wáng hóng, zé lìng bù liáng rén bǔ huò, yòu bō sān shí míng jiàn ér fáng hù. bù xiǎng fáng dé zhè bān rén huì qì, zhèng zhuàng zài wǎng lǐ. dāng xià zhòng qiáng dào qǔ chū huǒ zhǒng, yǐn zháo huǒ bǎ, zhào yào hún rú bái zhòu, lún qǐ dāo fǔ, yí lù kǎn mén jìn qù. nèi xiē fáng hù jiàn ér bìng jiā rén děng, jù cóng shuì mèng zhōng jīng xǐng, míng luó nà hǎn, gè zhí gùn bàng shàng qián qín ná. zhuāng qián zhuāng hòu lín jiā wén dé, dōu lái jiù hù. zhè bān qiáng dào jiàn rén yǐ zhòng le, xīn xià huāng zhāng, biàn fàng qǐ huǒ lái, duó lù ér zǒu. wáng jiā rén fēn yī bàn jiù huǒ, yī bàn zhuī gǎn shǎng qù, tuán tuán wéi zhù zhòng qiáng dào pàn mìng sǐ zhàn, chuō shāng le jǐ gè zhuāng kè. zhōng shì guǎ bù dí zhòng, bèi dǎ fān shù rén, yú zhě jǐn lì bēn tuō, fáng dé yì zài dǎ fān shù nèi.
且說王元寶乃京兆尹王鉷的族兄,家有敵國之富,名聞天下,玄宗天子亦嘗召見。三日前被小偷竊了若干財物,告知王鉷,責令不良人捕獲,又撥三十名健兒防護。不想房德這班人晦氣,正撞在網裡。當下眾強盜取出火種,引着火把,照耀渾如白晝,輪起刀斧,一路砍門進去。那些防護健兒並家人等,俱從睡夢中驚醒,鳴鑼吶喊,各執棍棒上前擒拿。莊前莊後鄰家聞得,都來救護。這班強盜見人已眾了,心下慌張,便放起火來,奪路而走。王家人分一半救火,一半追趕上去,團團圍祝眾強盜拚命死戰,戳傷了幾個莊客。終是寡不敵眾,被打翻數人,余者盡力奔脫,房德亦在打翻數內。
yī qí shéng chuān suǒ fù, děng zhì tiān míng, jiě jìn jīng zhào yǐn yá mén. wáng hóng fā xià jī wèi tuī wèn.
一齊繩穿索縛,等至天明,解進京兆尹衙門。王鉷發下畿尉推問。
nà jī wèi xìng lǐ míng miǎn, zì xuán qīng, nǎi zōng shì zhī zǐ, sù xìng zhōng zhēn shàng yì, yǒu jīng tiān wěi dì zhī cái, jì shì ān mín zhī zhì. zhǐ wèi lǐ lín fǔ yáng guó zhōng xiāng jì wèi xiāng, dù xián jí néng, bìng guó yāng mín, qū zài xià liáo, bù néng shī zhǎn qí cái. zhè jī wèi pǐn jí suī bēi, què shì gè xíng míng guān ér. fán bǔ dào dào zéi, jù shǔ jū xùn shàng sī xíng yù, xī wěi tuī kān. gù lì rèn de jī wèi, dìng shì kù lì, zhuān yòng nà zhōu xìng lái jùn chén suǒ yuán lǐ yí xià yǒu míng sè de jí xíng. shì nà jǐ bān míng sè? yǒu xī jiāng yuè wèi zhèng: dú zi xuán chē kě wèi, lǘ ér bá jué kān āi. fèng huáng shài chì mìng nán ái, tóng zǐ cān chán hún zuó. yù nǚ dēng tī jǐng cǎn, xiān rén xiàn guǒ shāng zāi. mí hóu zuān huǒ bù zhāo lái, huàn gè yè chā wàng hǎi.
那畿尉姓李名勉,字玄卿,乃宗室之子,素性忠貞尚義,有經天緯地之才,濟世安民之志。只為李林甫、楊國忠相繼為相,妒賢嫉能,病國殃民,屈在下僚,不能施展其才。這畿尉品級雖卑,卻是個刑名官兒。凡捕到盜賊,俱屬鞠訊;上司刑獄,悉委推勘。故歷任的畿尉,定是酷吏,專用那周興、來俊臣、索元禮遺下有名色的極刑。是那幾般名色?有《西江月》為證:犢子懸車可畏,驢兒拔橛堪哀。鳳凰曬翅命難捱,童子參禪魂捽。玉女登梯景慘,仙人獻果傷哉。獼猴鑽火不招來,換個夜叉望海。
nèi xiē kù lì, yī lái zhàng xíng lì wēi, èr lái huò shì quán yào zhǔ tuō, xī chéng qí zhǐ, měi shì bù wèn qíng zhēn qíng wǎng, yī wèi yán xíng duàn liàn, luó zhī chéng zhāo. rèn nǐ tóng jīn tiě gǔ de hǎo hàn, dào cǐ yě dǎn sàng hún jīng, bù zhī duàn sòng le duō shǎo zhōng chén yì shì.
那些酷吏,一來仗刑立威,二來或是權要囑託,希承其旨,每事不問情真情枉,一味嚴刑鍛煉,羅織成招。任你銅筋鐵骨的好漢,到此也膽喪魂驚,不知斷送了多少忠臣義士。
wéi yǒu lǐ miǎn yǔ tā wèi bù tóng, zhuān shàng píng shù, yī qiè cǎn kù zhī xíng, zhì ér bù yòng, lín shì wù zài dé qíng, gù cǐ bìng wú yuān yù.
惟有李勉與他尉不同,專尚平恕,一切慘酷之刑,置而不用,臨事務在得情,故此並無冤獄。
nà yī rì zhèng zhí zǎo yá, jīng yǐn fā xià zhè jiàn shì lái, shí lái gè qiáng dào, wǔ liù gè chuō shāng zhuāng kè, guì zuò yī tíng, xíng xiōng dāo fǔ, dōu duī zài jiē xià. lǐ miǎn jǔ mù kàn shí, nèi zhōng wéi yǒu fáng dé rén cái xióng wěi, fēng cǎi fēi fán, xiǎng dào: nèn yàng yī tiáo hàn zi, rú hé wèi dào? xīn xià jiù huái gè jīn lián zhī niàn. dāng xià xiān huàn xún luó de bìng wáng jiā zhuāng kè, wèn le bèi jié qíng yáo, rán hòu yòu wèn zhòng dào xìng míng, zhú yī xì jū.
那一日正值早衙,京尹發下這件事來,十來個強盜,五六個戳傷莊客,跪做一庭,行兇刀斧,都堆在階下。李勉舉目看時,內中惟有房德人材雄偉,豐彩非凡,想道:「恁樣一條漢子,如何為盜?」心下就懷個矜憐之念。當下先喚巡邏的並王家莊客,問了被劫情繇,然後又問眾盜姓名,逐一細鞠。
jù xì dāng shí jiù qín, bù dài yòng xíng, jǐn jiē kuǎn fú, yòu zhāo chū dǎng yǔ kū xué.
俱系當時就擒,不待用刑,盡皆款伏,又招出黨羽窟穴。
lǐ miǎn jí chà bù liáng rén qián qù bǔ jī. wèn zhì fáng dé, nǎi pú fú dào àn qián, hán lèi ér yán dào: xiǎo rén zì yòu yè rú, yuán fēi dào bèi. zhǐ yīn jiā pín wú cuò, zuó dào qīn qī chù gào dài, wèi yǔ zǔ yú yún huá sì zhōng, bèi cǐ bèi yǐ jì yòu, wēi bī rù huǒ, chū yú wú nài. suì jiāng huà niǎo jí rù huǒ qián hòu shì, yī yī xì sù. lǐ miǎn yǐ shì xī qí cái mào, yòu jiàn tā shuō dé qíng cí kě mǐn, biàn yǒu yì shì fàng tā, què yòu xiǎng: yī huǒ tóng zuì, dú fàng yī rén, gōng lùn nán mǐn. kuàng shì shàng sī suǒ wěi, rú hé huí fù? chú fēi rú cǐ rú cǐ. nǎi jiǎ yì chì hè xià qù, fēn fù jù shàng le jiā chǒu, jìn yú yù zhōng, qí ná dào yú dǎng zài wèn. kǎn shāng zhuāng kè, qiǎn huí diào lǐ. xún luó rén jì gōng yǒu shǎng. fā luò zhòng rén qù hòu, jí huàn yù zú wáng tài jìn yá. yuán lái wáng tài xī nián yīn wù chù le běn guān, bèi wū gòu chéng sǐ zuì, yě kuī lǐ miǎn shěn chū, yuán zài yá mén fú yì. nà wáng tài gǎn jī lǐ miǎn zhī dé, fán yǒu wěi tuō, wú bù jǐn lì. wèi cǐ jiù cān tā zuò yā yù zhī zhǎng.
李勉即差不良人前去捕緝。問至房德,乃匍匐到案前,含淚而言道:「小人自幼業儒,原非盜輩。止因家貧無措,昨到親戚處告貸,為雨阻於雲華寺中,被此輩以計誘,威逼入伙,出於無奈。」遂將畫鳥及入伙前後事,一一細訴。李勉已是惜其材貌,又見他說得情詞可憫,便有意釋放他,卻又想:「一夥同罪,獨放一人,公論難泯。況是上司所委,如何回覆?除非如此如此。」乃假意叱喝下去,分付俱上了枷杻,禁於獄中,俟拿到餘黨再問。砍傷莊客,遣回調理。巡邏人記功有賞。發落眾人去後,即喚獄卒王太進衙。原來王太昔年因誤觸了本官,被誣構成死罪,也虧李勉審出,原在衙門服役。那王太感激李勉之德,凡有委託,無不盡力。為此就參他做押獄之長。
dāng xià lǐ miǎn fēn cǔn dào: shì lái qiáng rén nèi, yǒu gè fáng dé, wǒ kàn cǐ rén xiàng mào xuān áng, yán cí tǐng bá, shì gè wèi yù shí de háo jié. yǒu xīn yào chū tuō tā, yīn ài zhe zhòng rén, bù hǎo dāng táng míng fàng. tuō zài nǐ shēn shàng, qù gè fāng biàn, zòng tā táo zǒu. qǔ guò sān liǎng yī fēng yín zi, jiào tā dì yǔ, zèng wèi pán fèi, sù wǎng yuǎn chù qián bì, mò zài jìn biān, yòu wèi rén suǒ huò. wáng tài dào: xiàng gōng fēn fù, zěn gǎn yǒu wéi?
當下李勉分忖道:「適來強人內,有個房德,我看此人相貌軒昂,言詞挺拔,是個未遇時的豪傑。有心要出脫他,因礙着眾人,不好當堂明放。托在你身上,覷個方便,縱他逃走。」取過三兩一封銀子,教他遞與,贈為盤費,速往遠處潛避,莫在近邊,又為人所獲。王太道:「相公分付,怎敢有違?
dàn kǒng yí lèi zhòng yù zú, què rú hé chù? lǐ miǎn dào: nǐ fàng tā qù hòu, jí yǐn qī xiǎo, duǒ rù wǒ yá zhōng, jiāng shēn wén jù zuò yú nǐ de míng xià, zhòng rén zì rán wú shì.
但恐遺累眾獄卒,卻如何處?」李勉道:「你放他去後,即引妻小,躲入我衙中,將申文俱做於你的名下,眾人自然無事。
nǐ zài wǒ zuǒ yòu, zuò gè qīn suí, qǐ bù qiáng rú wèi zhè jiàn yì? wáng tài dào: ruò dé xiàng gōng shōu liú, zài yá fú shì, wàn fēn hǎo le. jiāng yín xiù guò, jí jí chū yá, lái dào yù zhōng, duì xiǎo láo zǐ dào: xīn dào qiú fàn, wèi jīng xíng zhàng, mò jiào jù yú yī chù, kǒng nòng chū xiē shì lái. xiǎo láo zǐ yī yán, suì jiāng zhòng rén sì sàn fēn kāi. wáng tài dú yǐn fáng dé zhì zài yī gè pì jìng zhī chù, bǎ běn guān měi yì, xì xì shuō chū, yòu jiāng yín liǎng jiāo yǔ. fáng dé bù shèng gǎn jī dào: fán jìn zhǎng gē zhì xiè xiàng gōng, xiǎo rén jīn shēng ruò bù néng bǔ bào, sǐ dāng zuò quǎn mǎ chóu ēn. wáng tài dào: xiàng gōng yī piàn rè cháng jiù nǐ, nà zhǐ wàng bào dá? dàn yuàn nǐ cǐ qù, gǎi háng cóng shàn, mò fù xiàng gōng qǐ sǐ huí shēng zhī dé. fáng dé dào: duō gǎn jìn zhǎng gē zhǐ jiào, gǎn bù pèi lǐng.
你在我左右,做個親隨,豈不強如為這賤役?」王太道:「若得相公收留,在衙伏侍,萬分好了。」將銀袖過,急急出衙,來到獄中,對小牢子道:「新到囚犯,未經刑杖,莫教聚於一處,恐弄出些事來。」小牢子依言,遂將眾人四散分開。王太獨引房德置在一個僻靜之處,把本官美意,細細說出,又將銀兩交與。房德不勝感激道:「煩禁長哥致謝相公,小人今生若不能補報,死當作犬馬酬恩。」王太道:「相公一片熱腸救你,那指望報答?但願你此去,改行從善,莫負相公起死回生之德。」房德道:「多感禁長哥指教,敢不佩領。」
ái dào bàng wǎn, wáng tài yǎn tóng zhòng láo zǐ jiāng zhòng fàn jǐn shàng qiú chuáng, dì yī gè xiān cóng fáng dé qǐ, rán hòu āi cì ér qù. wáng tài qù zhòng rén zhèng shǒu máng jiǎo luàn zhī shí, zhuō kōng xué guò lái, jiāng fáng dé fàng qǐ, kāi le jiā suǒ, yòu bǎ zì jǐ jiù yī mào yǔ tā chuān le, yǐn zhì jiān mén kǒu. qiě xǐ nèi wài gèng wú yī rén lái wǎng, jí máng kāi le yù mén, tuī tā chū qù. fáng dé zhuāi kāi jiǎo bù, bù gù gāo dī, yě bù gǎn huí jiā, āi chū chéng mén, lián yè ér zǒu, xīn xià sī xiǎng: duō gǎn jī wèi xiàng gōng jiù le xìng mìng, rú jīn tóu wù shuí hǎo? xiǎng qǐ dāng jīn wéi yǒu ān lù shān, zuì wèi tiān zǐ chǒng rèn, shōu luó háo jié, hé bù tóu zhī? suì qǔ lù zhí zhì fàn yáng, qià hǎo yù zhe gè gù yǒu yán zhuāng, wèi fàn yáng zhǎng shǐ, yǐn jiàn lù shān. nà shí ān lù shān jiǔ xù yì zhì, zhuān yī zhāo wáng nà pàn, jiàn fáng dé shēng de rén cái chū zhòng, tán tǔ tóu jī, suì liú yú bù xià. fáng dé zhù le jǐ shí, àn dì chāi rén yíng qǔ qī zǐ dào bǐ, bù zài huà xià. zhèng shì: zhēng pò tiān luó dì wǎng, piē kāi mèn hǎi chóu chéng.
捱到傍晚,王太眼同眾牢子將眾犯盡上囚床,第一個先從房德起,然後挨次而去。王太覷眾人正手忙腳亂之時,捉空踅過來,將房德放起,開了枷鎖,又把自己舊衣帽與他穿了,引至監門口。且喜內外更無一人來往,急忙開了獄門,推他出去。房德拽開腳步,不顧高低,也不敢回家,挨出城門,連夜而走,心下思想:「多感畿尉相公救了性命,如今投兀誰好?想起當今惟有安祿山,最為天子寵任,收羅豪傑,何不投之?」遂取路直至范陽,恰好遇着個故友嚴莊,為范陽長史,引見祿山。那時安祿山久蓄異志,專一招亡納叛,見房德生得人材出眾,談吐投機,遂留於部下。房德住了幾時,暗地差人迎取妻子到彼,不在話下。正是:掙破天羅地網,撇開悶海愁城。
dé yì jǐn kuā jīn rì, huí tóu què rèn qián shēng.
得意盡夸今日,回頭卻認前生。
qiě shuō wáng tài dāng wǎn, zhǐ tuī jiā zhōng yǒu shì yào huí, fēn fù zhòng láo zǐ hǎo shēng zhào guǎn, jiāng shi yào jiāo fù míng bái, chū le yù mén, lái zhì jiā zhōng, shōu shí náng qiè, qiāo qiāo lǐng zhe qī zǐ, lián yè duǒ rù lǐ miǎn yá zhōng, bù tí.
且說王太當晚,只推家中有事要回,分付眾牢子好生照管,將匙鑰交付明白,出了獄門,來至家中,收拾囊篋,悄悄領着妻子,連夜躲入李勉衙中,不題。
qiě shuō zhòng láo zǐ dào cì zǎo fàng zhòng qiú shuǐ huǒ, kàn fáng dé shí, jiā suǒ piē zài bàn biān, bù zhī jǐ shí táo qù le. zhòng rén dōu jīng dé miàn rú tǔ sè, jiào kǔ bù dié dào: nèn yàng jǐn jǐn shàng de xíng jù, bù zhī zhè sǐ qiú zěn dì zuó tuō táo zǒu le? què hài wǒ men chī qū guān sī. yòu bù zhī cóng hé chù qù de? sì miàn zhāng wàng qiáng bì, bìng bù jiàn kuài zhuān wǎ luò dì, lián ní xiè yě méi yǒu yī xiē, qí dào: zhè sǐ qiú zuó rì hái hōng jī wèi xiàng gōng, shuō shì chū fàn, dào shì gè jī nián gāo shǒu. nèi zhōng yī rén dào: wǒ qù bào zhī wáng yù zhǎng, jiào tā kuài qù bǐng guān, zuò jí jī huò. nà rén yī kǒu qì pǎo dào wáng tài jiā, jiàn mén bì zhe, yī piàn shēng luàn qiāo, nà lǐ yǒu rén dá yīng. jiān bì yī gè lín jiā zǒu guò lái, dào: tā jiā zuó yè luàn le liǎng gè gēng cì, xiǎng shì bān qù le. láo zǐ dào: bìng bù jiàn wáng yù zhǎng shuō qǐ qiān jū, nà yǒu zhè shì. lín jiā dào: wú guò zhǐ zhè jiān wū ér, rú hé qiāo bù yīng? nán dào shuì sǐ bù chéng? láo zǐ jiàn shuō dé yǒu lǐ, jǐn lì bǎ mén tuī kāi, yuán lái bǎ gēn mù zǐ fǎn chēng de, lǐ biān zhǐ yǒu jǐ jiàn cū zhòng jiā huǒ, bìng wú yī rén. láo zǐ dào: què bù zuò guài. tā wèi shén me yě zǒu le? zhè sǐ qiú mò bú dào shì tā mài fàng de? xiū guǎn shì bú shì, qiě dōu tuī zài tā shēn shàng bà le. bǎ mén yī jiù dài shàng, yě bù huí yù, jìng wàng jī wèi yá mén qián lái.
且說眾牢子到次早放眾囚水火,看房德時,枷鎖撇在半邊,不知幾時逃去了。眾人都驚得面如土色,叫苦不迭道:「恁樣緊緊上的刑具,不知這死囚怎地捽脫逃走了?卻害我們吃屈官司。又不知從何處去的?」四面張望牆壁,並不見塊磚瓦落地,連泥屑也沒有一些,齊道:「這死囚昨日還哄畿尉相公,說是初犯,到是個積年高手。」內中一人道:「我去報知王獄長,教他快去稟官,作急緝獲。」那人一口氣跑到王太家,見門閉着,一片聲亂敲,那裡有人答應。間壁一個鄰家走過來,道:「他家昨夜亂了兩個更次,想是搬去了。」牢子道:「並不見王獄長說起遷居,那有這事。」鄰家道:「無過止這間屋兒,如何敲不應?難道睡死不成?」牢子見說得有理,盡力把門推開,原來把根木子反撐的,裡邊止有幾件粗重傢伙,並無一人。牢子道:「卻不作怪。他為甚麼也走了?這死囚莫不到是他賣放的?休管是不是,且都推在他身上罷了。」把門依舊帶上,也不回獄,徑望畿尉衙門前來。
qià hǎo lǐ miǎn zǎo yá lǐ shì, láo zǐ shàng qián bǐng zhī. lǐ miǎn yáng jīng dào: xiàng lái zhī dào wáng tài xiǎo xīn, bù xiǎng nèn bān dà dǎn, gǎn mài fàng chóng fàn. liào tā yě zhǐ duǒ zài zuǒ jìn, nǐ men sì sàn qù jī fǎng, huò dào zhě zì yǒu zhòng shǎng. láo zǐ kòu tóu ér chū.
恰好李勉早衙理事,牢子上前稟知。李勉佯驚道:「向來只道王太小心,不想恁般大膽,敢賣放重犯。料他也只躲在左近,你們四散去緝訪,獲到者自有重賞。」牢子叩頭而出。
lǐ miǎn bèi wén bào fǔ. wáng hóng yǐ lǐ miǎn shū yú fáng xián, yǐ bù zhí zòu wén tiān zǐ, bà guān wèi mín. yī miàn xuán bǎng, bǔ huò fáng dé wáng tài. lǐ miǎn jí rì nà hái guān gào, shōu shí qǐ shēn, jiāng wáng tài cáng yú nǚ rén zhī zhōng, dài huí jiā qù.
李勉備文報府。王鉷以李勉疏虞防閒,以不職奏聞天子,罷官為民。一面懸榜,捕獲房德、王太。李勉即日納還官誥,收拾起身,將王太藏於女人之中,帶回家去。
bù yīn jì kùn fú wēi yì, kěn zuò cáng wáng nì zuì rén?
不因濟困扶危意,肯作藏亡匿罪人?
lǐ miǎn jiā dào sù pín, què yòu ài zuò qīng guān, fēn wén bù gǎn wàng qǔ, jí zhì bà rèn, yī yuán shì gè hán shì. guī dào xiāng zhōng, qīn lǜ tóng pú, gōng gēng ér shí. jiā jū èr nián yǒu yú, pín kùn zhuǎn jù, nǎi bié le fū rén, dài zhe wáng tài bìng liǎng gè jiā nú, xún fǎng gù zhī. yóu dōng dōu yí lù, zhí zhì hé běi, wén dé gù rén yán gǎo qīng xīn rèn cháng shān tài shǒu, suì wǎng yè zhī. lù jīng bǎi xiāng xiàn guò, zhè dì fāng lí cháng shān shàng yǒu èr bǎi yú lǐ. lǐ miǎn zhèng xíng jiān, zhǐ jiàn yī xíng tóu tà, shǒu chí bái bàng, kāi dào ér lái, hē hè dào: xiàn lìng xiàng gōng lái, hái bù xià mǎ? lǐ miǎn yǐn guò bàn biān huí bì. wáng tài yuǎn yuǎn wàng jiàn nà xiàn lìng, shàng zhāng zào gài, xià shèng bái mǎ, wēi yí jì jì, xiàng mào táng táng. zǐ xì rèn shí, bú shì bié gè, biàn shì xī nián shì fàng de fáng dé, nǎi dào: xiàng gōng bù xiāo bì dé, zhè xiàn lìng jiù shì fáng dé. lǐ miǎn wén yán, xīn zhōng shén xǐ, dào: wǒ shuō nà rén shì gè wèi yù shí de háo jié, jīn què guǒ rán. dàn bù zhī zěn dì jiù dé le guān zhí? yù yào shàng qián qù wèn, yòu xiǎng dào: wǒ ruò wèn shí, cǐ rén zhī dào xiǎo dé tā zài cǐ zuò guān, lái yǔ suǒ bào le, mò wèn bà. fēn fù wáng tài jìn shēng, bǎ tóu huí zhuǎn, ràng tā guò qù.
李勉家道素貧,卻又愛做清官,分文不敢妄取,及至罷任,依原是個寒士。歸到鄉中,親率童僕,躬耕而食。家居二年有餘,貧困轉劇,乃別了夫人,帶着王太並兩個家奴,尋訪故知。由東都一路,直至河北,聞得故人顏杲卿新任常山太守,遂往謁之。路經柏鄉縣過,這地方離常山尚有二百餘里。李勉正行間,只見一行頭踏,手持白棒,開道而來,呵喝道:「縣令相公來,還不下馬?」李勉引過半邊迴避。王太遠遠望見那縣令,上張皂蓋,下乘白馬,威儀濟濟,相貌堂堂。仔細認時,不是別個,便是昔年釋放的房德,乃道:「相公不消避得,這縣令就是房德。」李勉聞言,心中甚喜,道:「我說那人是個未遇時的豪傑,今卻果然。但不知怎地就得了官職?」欲要上前去問,又想道:「我若問時,此人只道曉得他在此做官,來與索報了,莫問罷。」分付王太禁聲,把頭迴轉,讓他過去。
nà fáng dé jiàn jiàn zhì jìn, yī yǎn qù jiàn lǐ miǎn bèi shēn ér lì, wáng tài yě zài bàng biān, yòu jīng yòu xǐ, lián máng zhǐ zhù cóng rén, tiào xià mǎ lái, xiàng qián zuō yī dào: ēn xiāng jiàn le fáng dé, rú hé bù huàn yī shēng, fǎn diào zhuǎn tóu qù? xiǎn xiē ér cuò guò. lǐ miǎn hái lǐ dào: kǒng fáng zú xià zhèng shì, gù bù gǎn xiāng tōng. fáng dé dào: shuō nà lǐ huà. nán dé ēn xiāng zhì cǐ, qǐng dào bì yá shǎo xù. lǐ miǎn cǐ shí ān mǎ láo juàn, yòu jiàn qí yì yīn qín, dá dào: jì chéng yǎ qíng, dāng zàn huà piàn shí. suì shàng mǎ bìng pèi ér xíng, wáng tài suí zài hòu miàn. bù yī shí dào le xiàn zhōng, zhí zhì tīng qián xià mǎ. fáng dé qǐng lǐ miǎn jìn hòu táng, zhuǎn guò zuǒ biān yī gè shū yuàn zhōng lái, fēn fù cóng rén bù bì gēn rù, zhǐ liú yī gè xīn fù gàn bàn chén yán, zài mén kǒu cì hou, yī miàn zhe rén zhěng bèi shàng děng yán xí. jiāng lǐ miǎn sì gè shēng kǒu, fā yú hòu cáo wèi yǎng, xíng lǐ jí jiào wáng tài děng bān jiāng rù qù. yòu jiào rén chuán huà yá zhōng, huàn liǎng gè jiā rén lái fú shì. nà liǎng gè jiā rén, yī gè jiào zuò lù xìn, yī gè jiào zuò zhī chéng, dōu shì fáng dé wèi xiàn wèi shí suǒ mǎi.
那房德漸漸至近,一眼覷見李勉背身而立,王太也在傍邊,又驚又喜,連忙止住從人,跳下馬來,向前作揖道:「恩相見了房德,如何不喚一聲,反掉轉頭去?險些兒錯過。」李勉還禮道:「恐妨足下政事,故不敢相通。」房德道:「說那裡話。難得恩相至此,請到敝衙少敘。」李勉此時鞍馬勞倦,又見其意殷勤,答道:「既承雅情,當暫話片時。」遂上馬並轡而行,王太隨在後面。不一時到了縣中,直至廳前下馬。房德請李勉進後堂,轉過左邊一個書院中來,分付從人不必跟入,止留一個心腹幹辦陳顏,在門口伺候,一面着人整備上等筵席。將李勉四個生口,發於後槽餵養,行李即教王太等搬將入去。又教人傳話衙中,喚兩個家人來伏侍。那兩個家人,一個教做路信,一個教做支成,都是房德為縣尉時所買。
qiě shuō fáng dé wèi hé bú yào cóng rén rù qù? zhǐ yīn tā píng rì mào chēng shì zǎi xiàng fáng xuán líng zhī hòu, zài rén qián kuā xuàn jiā shì, tóng liáo zhōng bù zhī tā de lái lì, xìn yǐ wèi zhēn, bǎ tā shí fēn jìng zhòng. jīn rì lǐ miǎn lái zhì, xiāng jiàn zhī jiān, kǒng tí qǐ xī rì wèi dào zhè duàn qíng yóu, pà zhòng rén wén dé, chuán shuō kāi qù, bèi rén chǐ xiào, zuò guān bù qǐ, yīn cǐ bú yào cóng rén jìn qù, zhè shì tā yòng xīn zhī chù. dāng xià lǐ miǎn bù rù lǐ biān qù kàn shí, què shì xiàng yáng yī dài sān jiān shū shì, cè biān yòu shì liǎng jiān xiāng fáng. zhè shū shì tíng hù xū chǎng, chuāng gé míng liàng, zhèng zhōng guà yī fú míng rén shān shuǐ, gōng yī gè gǔ tóng xiāng lú, lú nèi xiāng yān fù yù. zuǒ biān shè yī zhāng xiāng fēi zhú tà, yòu biān jià shàng duī mǎn ruò gān tú shū. yán chuāng yī zhī jǐ shàng, bǎi liè wén fáng sì bǎo. tíng zhōng zhǒng zhí xǔ duō huā mù, pù shè dé shí fēn qīng yǎ. zhè suǒ zài nǎi shì xiàn lìng xiū mù zhī chù, gù ěr nèn bān qí zhěng.
且說房德為何不要從人入去?只因他平日冒稱是宰相房玄齡之後,在人前夸炫家世,同僚中不知他的來歷,信以為真,把他十分敬重。今日李勉來至,相見之間,恐題起昔日為盜這段情由,怕眾人聞得,傳說開去,被人恥笑,做官不起,因此不要從人進去,這是他用心之處。當下李勉步入裡邊去看時,卻是向陽一帶三間書室,側邊又是兩間廂房。這書室庭戶虛敞,窗槅明亮,正中掛一幅名人山水,供一個古銅香爐,爐內香煙馥郁。左邊設一張湘妃竹榻,右邊架上堆滿若干圖書。沿窗一隻几上,擺列文房四寶。庭中種植許多花木,鋪設得十分清雅。這所在乃是縣令休沐之處,故爾恁般齊整。
qiě shuō fáng dé ràng lǐ miǎn jìn le shū fáng, máng máng de duō guò yī bǎ yǐ zi, jū zhōng ān fàng, qǐng lǐ miǎn zuò xià, nà tóu biàn bài. lǐ miǎn jí máng fú zhù dào: zú xià rú hé xíng cǐ dà lǐ? fáng dé dào: mǒu nǎi dài sǐ zhī qiú, dé ēn xiāng chāo bá, yòu cì zèng pán chán, dùn táo zhì cǐ, fāng yǒu jīn rì. ēn xiāng jí mǒu zhī zài shēng fù mǔ, qǐ kě bù shòu yī bài. lǐ miǎn shì gè zhōng zhèng zhī rén, jiàn tā shuō dé yǒu lǐ, suì shòu le liǎng bài.
且說房德讓李勉進了書房,忙忙的掇過一把椅子,居中安放,請李勉坐下,納頭便拜。李勉急忙扶住道:「足下如何行此大禮?」房德道:「某乃待死之囚,得恩相超拔,又賜贈盤纏,遁逃至此,方有今日。恩相即某之再生父母,豈可不受一拜。」李勉是個忠正之人,見他說得有理,遂受了兩拜。
fáng dé bài bà qǐ lái, yòu xiàng wáng tài lǐ xiè, yǐn tā sān rén dào xiāng fáng zhōng zuò dì, yòu dīng níng dào: tǎng lì zú xún wèn shí, qiè mò yǔ tā shuō xī nián zhī shì. wáng tài dào: bù xiāo fēn fù, xiǎo rén lǐ huì dé le.
房德拜罷起來,又向王太禮謝,引他三人到廂房中坐地,又叮嚀道:「倘隸卒詢問時,切莫與他說昔年之事。」王太道:「不消分付,小人理會得了。」
fáng dé fù shēn dào shū fáng zhōng, chě bǎ yǐ ér, dǎ héng xiāng péi dào: shēn méng xiàng gōng huó mìng zhī ēn, rì yè gǎn jī, wèi néng chóu bào, bù yì tiān cì zhì cǐ xiāng huì. lǐ miǎn dào: zú xià yī shí bèi xiàn, wú bù guò yīn biàn wò xuán, hé dé zhī yǒu? nǎi chéng rú cǐ chuí niàn. xiàn chá yǐ bì, fáng dé yòu dào: qǐng wèn ēn xiāng, shēng zài hé rèn, dé guò bì yì? lǐ miǎn dào: wú yīn shì fàng zú xià, jīng yǐn lùn yǐ bù zhí, bà guī xiāng lǐ.
房德復身到書房中,扯把椅兒,打橫相陪道:「深蒙相公活命之恩,日夜感激,未能酬報,不意天賜至此相會。」李勉道:「足下一時被陷,吾不過因便斡旋,何德之有?乃承如此垂念。」獻茶已畢,房德又道:「請問恩相,升在何任,得過敝邑?」李勉道:「吾因釋放足下,京尹論以不職,罷歸鄉里。
jiā jū wú liáo, gù biàn yóu shān shuǐ, yǐ chàng jīn huái. jīn yù wǎng cháng shān, fǎng gù rén yán tài shǒu, lù jīng yú cǐ bù xiǎng què yù zú xià, qiě yǐ dé le guān zhí, shén wèi bǐ yì.
家居無聊,故遍游山水,以暢襟懷。今欲往常山,訪故人顏太守,路經於此;不想卻遇足下,且已得了官職,甚慰鄙意。」
fáng dé dào: yuán lái ēn xiāng yīn mǒu zhī gù, lěi jí bà guān, mǒu fǎn gǒu yán qiè lù yú cǐ, shēn qiè huáng kuì. lǐ miǎn dào: gǔ rén wèi yì qì shàng, suī shēn jiā shàng rán bù gù, qū qū bēi zhí, hé zú wèi dào. dàn bù shí zú xià bié hòu, guī yú hé chù, dé zǎi cǐ yì?
房德道:「元來恩相因某之故,累及罷官,某反苟顏竊祿於此,深切惶愧。」李勉道:「古人為義氣上,雖身家尚然不顧,區區卑職,何足為道。但不識足下別後,歸於何處,得宰此邑?」
fáng dé dào: mǒu zì tuō yù, táo zhì fàn yáng, xìng yù gù rén, yǐn jiàn ān jié shǐ, shōu yú mù xià, shén méng yōu lǐ, bàn nián hòu, jí shǔ cǐ xiàn wèi zhī zhí. jìn yǐ xiàn zhǔ shēn gù, suì biǎo mǒu wèi lìng. zì kuì jiǎn lòu fēi cái, làn dāo mín shè, hái yāo qiú ēn xiāng zhǐ jiào. lǐ miǎn suī zé bù zài qí wèi, què sù wén ān lù shān yǒu fǎn pàn zhī zhì. jīn jiàn fáng dé nǎi shì tā biǎo jǔ de guān zhí, kǒng qí hòu lái dǎng nì, gù jiù tā qǐng jiào shàng, bǎ yán yǔ qù guī xùn dào: zuò guān yě méi shén nán chù, dàn yào shàng bù fù cháo tíng, xià bù hài bǎi xìng, yù zhe sǐ shēng lì hài zhī chù, zǒng yǒu dǐng huò zài qián, fǔ zhì zài hòu, yì bù néng duó wǒ zhī zhì qiē wù wèi fěi rén suǒ huò, xiǎo lì suǒ yòu, dùn ěr gǎi jié. suī huò jiǎo xìng yī shí, shí shì yí xiào qiān gǔ. zú xià lì dìng zhè gè zhǔ yì, mò shuō wèi cǐ xiàn lìng, jiù shì zǎi xiàng, yì jǐn kě zuò dé guò. fáng dé xiè dào: ēn xiāng jīn yù zhī yán, mǒu dāng zhōng shēn pèi míng. liǎng xià yī dì yī dá, shén shuō dé lái.
房德道:「某自脫獄,逃至范陽,幸遇故人,引見安節使,收於幕下,甚蒙優禮,半年後,即署此縣尉之職。近以縣主身故,遂表某為令。自愧譾陋菲才,濫叨民社,還要求恩相指教。」李勉雖則不在其位,卻素聞安祿山有反叛之志。今見房德乃是他表舉的官職,恐其後來黨逆,故就他請教上,把言語去規訓道:「做官也沒甚難處,但要上不負朝廷,下不害百姓,遇着死生利害之處,總有鼎鑊在前,斧鑕在後,亦不能奪我之志;切勿為匪人所惑,小利所誘,頓爾改節。雖或僥倖一時,實是貽笑千古。足下立定這個主意,莫說為此縣令,就是宰相,亦盡可做得過。」房德謝道:「恩相金玉之言,某當終身佩銘。」兩下一遞一答,甚說得來。
shǎo qǐng, lù xìn lái bǐng: yán yàn yǐ wán, qǐng yé rù xí. fáng dé qǐ shēn, qǐng lǐ miǎn zhì hòu táng, kàn shí nǎi shì shàng xià liǎng xí. fáng dé jiào cóng rén jiāng xià xí yí guò zuǒ bàng. lǐ miǎn jiàn tā yào bàng zuò, nǎi dào: zú xià rú cǐ xiāng xù, fǎn jué bù ān, hái qǐng zuò zhuǎn. fáng dé dào: ēn xiāng zài shàng, shì zuò yǐ shì jiàn wàng, qǐ gǎn kàng lǐ?
少頃,路信來稟:「筵宴已完,請爺入席。」房德起身,請李勉至後堂,看時乃是上下兩席。房德教從人將下席移過左傍。李勉見他要傍坐,乃道:「足下如此相敘,反覺不安,還請坐轉。」房德道:「恩相在上,侍坐已是僭妄,豈敢抗禮?」
lǐ miǎn dào: wú yǔ zú xià jīn yǐ wèi shēng qì zhī yǒu, hé bì guò qiān. suì lìng zuǒ yòu, yī jiù yí zài duì xí. cóng rén xiàn guò bēi zhù, fáng dé ān xí dìng wèi. tíng xià chéng yīng lè rén, yī xíng ér bǎi liè zòu lè. nà yán xí bēi pán luó liè, fēi cháng fēng shèng: suī wú pào fèng pēng lóng, yě jí shān zhēn hǎi cuò.
李勉道:「吾與足下今已為聲氣之友,何必過謙。」遂令左右,依舊移在對席。從人獻過杯箸,房德安席定位。庭下承應樂人,一行兒擺列奏樂。那筵席杯盤羅列,非常豐盛:雖無炮鳳烹龍,也極山珍海錯。
dāng xià bīn zhǔ huān qià, kāi huái chàng yǐn, gèng yú fāng zhǐ. wáng tài děng lìng zài yī biān kuǎn dài, zì bù bì shuō. cǐ shí èr rén zhuǎn jué qīn rè, xié shǒu ér xíng, tóng guī shū yuàn.
當下賓主歡洽,開懷暢飲,更余方止。王太等另在一邊款待,自不必說。此時二人轉覺親熱,攜手而行,同歸書院。
fáng dé fēn fù lù xìn, qǔ guò yī fù gòng fèng shàng sī de pù gài, qīn zì shī shè yīn rù, tí xié nì qì. lǐ miǎn chě zhù dào: cǐ nǎi pú cóng zhī shì, hé láo zú xià zì wèi. fáng dé dào: mǒu shòu xiàng gōng dà ēn, jí shǐ shēng shēng shì shì zhí biān suí dèng, shàng bù néng bào wàn yī jīn bù guò shǎo jǐn qí xīn, hé zú wèi láo. pù shè tíng dāng, yòu jiào jiā rén lìng fàng yī tà, zài bàng xiāng péi. lǐ miǎn jiàn qí yán cí chéng kěn, yǐ wèi xìn yì zhī shì, yù jiā jìng zhòng. liǎng xià tiāo dēng duì zuò, bǐ cǐ qīng xīn tǔ dǎn, gè dào shēng píng zhì yuàn, qíng tóu qì hé, suì wèi zhì jiāo, zhǐ hèn xiāng jiàn zhī wǎn. zhí zhì yè fēn, fāng cái jiù qǐn. cì rì tóng liáo guān wén dé, dōu lái xiāng fǎng. xiāng jiàn zhī jiān, fáng dé zhǐ shuō: shì xī nián céng méng shí jiàn, gù cǐ yǒu ēn. tóng liáo guān yòu zài xiàn zhǔ miàn shàng tǎo hǎo, gè bèi yán xí kuǎn dài.
房德分付路信,取過一副供奉上司的鋪蓋,親自施設裀褥,提攜溺器。李勉扯住道:「此乃僕從之事,何勞足下自為。」房德道:「某受相公大恩,即使生生世世執鞭隨鐙,尚不能報萬一;今不過少盡其心,何足為勞。」鋪設停當,又教家人另放一榻,在傍相陪。李勉見其言詞誠懇,以為信義之士,愈加敬重。兩下挑燈對坐,彼此傾心吐膽,各道生平志願,情投契合,遂為至交,只恨相見之晚。直至夜分,方才就寢。次日同僚官聞得,都來相訪。相見之間,房德只說:「是昔年曾蒙識薦,故此有恩。」同僚官又在縣主面上討好,各備筵席款待。
huà xiū fán xù. fáng dé zì cóng lǐ miǎn dào hòu, zhōng rì yǐn jiǔ tán lùn, yě bù lǐ shì, yě bù jìn yá, qí shì fèng qū chéng, jiù shì xiào zǐ shì qīn, yě méi zhè bān jǐn lǐ.
話休煩絮。房德自從李勉到後,終日飲酒談論,也不理事,也不進衙,其侍奉趨承,就是孝子事親,也沒這般盡禮。
lǐ miǎn jiàn nèn yàng yīn qín, zhū shì jù fèi, fǎn jué guò yì bù qù. zhù le shí lái rì, zuò cí qǐ shēn. fáng dé nà lǐ kěn fàng, shuō dào: ēn xiāng zhì cǐ, zhèng hǎo xiāng jù, nà yǒu jiù qù zhī lǐ. xū shì duō zhù jǐ yuè, dài mǒu bō fū mǎ sòng zhì cháng shān biàn liǎo. lǐ miǎn dào: chéng zú xià gāo yì, yuán bù rěn yán bié. dàn zú xià nǎi yī xiàn zhī zhǔ, jīn yīn wǒ zài cǐ, dān wù le xǔ duō zhèng wù, tǎng shàng sī zhī dé, bù dāng wěn biàn. kuàng wǒ qù xīn yǐ jué, qiáng liú yú cǐ, fǎn bù shì yì. fáng dé liào dào liú tā bú zhù, nǎi dào: ēn xiāng jì jiān zhí yào qù, mǒu yì bù hǎo kǔ liú. zhǐ shì cóng cǐ yī bié, hòu huì wú qī.
李勉見恁樣殷勤,諸事俱廢,反覺過意不去。住了十來日,作辭起身。房德那裡肯放,說道:「恩相至此,正好相聚,那有就去之理。須是多住幾月,待某撥夫馬送至常山便了。」李勉道:「承足下高誼,原不忍言別。但足下乃一縣之主,今因我在此,耽誤了許多政務,倘上司知得,不當穩便。況我去心已決,強留於此,反不適意。」房德料道留他不住,乃道:「恩相既堅執要去,某亦不好苦留。只是從此一別,後會無期。
míng rì róng zhì yī zūn, yǐ jǐn jìng rì zhī huān, hòu rì zǎo xíng hé rú? lǐ miǎn dào: jì chéng yǎ yì, zhǐ de miǎn liú yī rì. fáng dé liú zhù le lǐ miǎn, huàn lù xìn gēn zhe huí dào sī yá, yào shōu shí lǐ wù kuì sòng. zhǐ yīn zhè fān, yǒu fèn jiào lǐ jī wèi xiǎn xiē ér sòng le xìng mìng. zhèng shì: huò xī fú suǒ yǐ, fú xī huò suǒ fú.
明日容治一樽,以盡竟日之歡,後日早行何如?」李勉道:「既承雅意,只得勉留一日。」房德留住了李勉,喚路信跟着回到私衙,要收拾禮物饋送。只因這番,有分教李畿尉險些兒送了性命。正是:禍兮福所倚,福兮禍所伏。
suǒ yǐ tián dàn rén, wú yíng xīn zì zú.
所以恬淡人,無營心自足。
huà fēn liǎng tóu, què shuō fáng dé lǎo pó bèi shì, xī nián fáng dé luò báo shí, ràng tā zuò zhǔ guàn le, dào jīn zuò le guān, měi shì yě yào qiáo zhǔ zhāng. cǐ fān jiàn lǎo gōng huàn le liǎng gè jiā rén chū qù, yī lián shí shù rì bù jiàn jìn yá, zhī dào mán le tā zuò shén shì tǐ, shí fēn nǎo hèn. zhè rì jiàn lǎo gōng lái dào yá lǐ, biàn dài fā zuò, yīn yào tàn kǒu qì, mǎn liǎn fǎn duī xià xiào lái, wèn dào: wài biān yǒu hé shì, jiǔ bù tuì yá? fáng dé dào: bú yào shuō qǐ, dà ēn rén zài cǐ, jǐ hū dāng miàn cuò guò. xìng xǐ wǒ yǎn kuài qiáo zhe, liú dé dào xiàn lǐ, gù cǐ pán huán le zhè jǐ rì. tè lái yǔ nǐ shāng liáng, shōu shí xiē lǐ wù sòng tā. bèi shì dào: nà lǐ shén me dà ēn rén? fáng dé dào: āi yā. nǐ rú hé wàng le? biàn shì xiàng nián jiù mìng de jī wèi lǐ xiàng gōng. zhǐ wèi wǒ zǒu le, dài lèi tā bà le guān zhí, jīn wǎng cháng shān qù fǎng yán tài shǒu, lù jīng yú cǐ, nà yù zú wáng tài yě suí zài zhè lǐ. bèi shì dào: yuán lái shì zhè rén me? nǐ dǎ zhàng sòng tā duō shǎo dōng xī? fáng dé dào: zhè gè dà ēn rén, nǎi zài shēng fù mǔ, xū dé chóng chóng chóu bào.
話分兩頭,卻說房德老婆貝氏,昔年房德落薄時,讓他做主慣了,到今做了官,每事也要喬主張。此番見老公喚了兩個家人出去,一連十數日不見進衙,只道瞞了他做甚事體,十分惱恨。這日見老公來到衙里,便待發作,因要探口氣,滿臉反堆下笑來,問道:「外邊有何事,久不退衙?」房德道:「不要說起,大恩人在此,幾乎當面錯過。幸喜我眼快瞧着,留得到縣裡,故此盤桓了這幾日。特來與你商量,收拾些禮物送他。」貝氏道:「那裡什麼大恩人?」房德道:「哎呀。你如何忘了?便是向年救命的畿尉李相公。只為我走了,帶累他罷了官職,今往常山去訪顏太守,路經於此,那獄卒王太也隨在這裡。」貝氏道:「元來是這人麼?你打帳送他多少東西?」房德道:「這個大恩人,乃再生父母,須得重重酬報。」
bèi shì dào: sòng shí pǐ juàn kě shǎo me? fáng dé hē hē dà xiào dào: nǎi nǎi dào huì shuō yào huà, nèn dì yī gè ēn rén, zhè shí pǐ juàn sòng tā jiā rén yě shǎo. bèi shì dào: hú shuō. nǐ zuò le gè xiàn guān, jiā rén shàng méi chù yī zhù zhuàn shí pǐ juàn, yī gè dǎ chōu fēng de, rú hé jiā rén biàn yào xǔ duō? lǎo niáng hái yào suàn jì lī. rú jīn zuò wǒ bù zháo, zài jiā shí pǐ, kuài xiē dǎ fā qǐ shēn. fáng dé dào: nǎi nǎi zěn shuō chū nèn yàng méi qì lì de huà lái? tā jiù le wǒ xìng mìng, yòu jī zèng pán chán, yòu huài le guān zhí, zhè èr shí pǐ juàn dāng dé shèn de? bèi shì cóng lái bǐ lìn, lián zhè èr shí pǐ juàn, hái bù shě dé de, zhǐ wèi shì lǎo gōng jiù mìng zhī rén, gù cǐ kǎi rán kěn chū, tā yǐ suàn zuò tiān dà de shì le. fáng dé wù shì xián shǎo. xīn zhōng biàn yǒu xiē bù yuè, gù yì dào: yī bǎi pǐ hé rú? fáng dé dào: zhè yī bǎi pǐ zhǐ gōu sòng wáng tài le.
貝氏道:「送十匹絹可少麼?」房德呵呵大笑道:「奶奶到會說要話,恁地一個恩人,這十匹絹送他家人也少。」貝氏道:「胡說。你做了個縣官,家人尚沒處一注賺十匹絹,一個打抽豐的,如何家人便要許多?老娘還要算計哩。如今做我不着,再加十匹,快些打發起身。」房德道:「奶奶怎說出恁樣沒氣力的話來?他救了我性命,又齎贈盤纏,又壞了官職,這二十匹絹當得甚的?」貝氏從來鄙吝,連這二十匹絹,還不捨得的,只為是老公救命之人,故此慨然肯出,他已算做天大的事了。房德兀是嫌少。心中便有些不悅,故意道:「一百匹何如?」房德道:「這一百匹只勾送王太了。」
bèi shì jiàn shuō yī bǎi pǐ hái zhǐ gōu sòng wáng tài, zhèng bù zhī yào sòng lǐ miǎn duō shǎo, shí fēn jiāo zào dào: wáng tài sòng le yī bǎi pǐ, jī wèi jí shǎo yě sòng dé wǔ bǎi pǐ lī. fáng dé dào: wǔ bǎi pǐ hái bù gōu. bèi shì nù dào: suǒ xìng còu zú yī qiān hé rú? fáng dé dào: zhè biàn chà bù duō le. bèi shì tīng le zhè huà, xiàng fáng dé pī miàn yī kǒu xián mò dào: cuì. xiǎng shì nǐ shī xīn fēng le. zuò dé jǐ shí guān, jiāo duō shǎo dōng xī yǔ wǒ?
貝氏見說一百匹還只勾送王太,正不知要送李勉多少,十分焦躁道:「王太送了一百匹,畿尉極少也送得五百匹哩。」房德道:「五百匹還不勾。」貝氏怒道:「索性湊足一千何如?」房德道:「這便差不多了。」貝氏聽了這話,向房德劈面一口涎沫道:「啐。想是你失心風了。做得幾時官,交多少東西與我?
què lái dé zhè děng dà luō. kǒng pà lián lǎo niáng shēn zi mài lái, hái còu bù shàng yī bàn lī, nà lǐ lái xǔ duō juàn sòng rén? fáng dé kàn jiàn lǎo pó fā hóu jí, biàn dào: nǎi nǎi yǒu huà hǎo hǎo shāng liáng, zěn jiù zhe nǎo. bèi shì rǎng dào: yǒu shèn shāng liáng, nǐ ruò yǒu, zì qù sòng tā, mò xiàng wǒ shuō. fáng dé dào: shí fēn shǎo, zhǐ de zài kù shàng cuō qù.
卻來得這等大落。恐怕連老娘身子賣來,還湊不上一半哩,那裡來許多絹送人?」房德看見老婆發喉急,便道:「奶奶有話好好商量,怎就着惱。」貝氏嚷道:「有甚商量,你若有,自去送他,莫向我說。」房德道:「十分少,只得在庫上撮去。」
bèi shì dào: zé zé, nǐ hǎo tiān dà de dǎn ér. kù cáng nǎi cháo tíng qián liáng, nǐ gǎn sī zì yòng dé de. tǎng yī shí shàng sī zhā hé, nà shí zěn dì huí dá? fáng dé wén yán, xīn zhōng fán nǎo dào: huà suī yǒu lǐ, zhǐ shì ēn rén yòu qù de jí, yī shí méi chù shè fǎ, què zěn shēng chù? zuò zài páng biān chóu chú.
貝氏道:「嘖嘖,你好天大的膽兒。庫藏乃朝廷錢糧,你敢私自用得的。倘一時上司查核,那時怎地回答?」房德聞言,心中煩惱道:「話雖有理,只是恩人又去得急,一時沒處設法,卻怎生處?」坐在旁邊躊躇。
shuí xiǎng bèi shì jiàn lǎo gōng zhí yì yào sòng nèn bān hòu lǐ, jiù shì gē shēn shàng ròu, yě méi zhè yàng téng tòng, lián cháng zi yě jí shù qiān bǎi duàn, dùn qǐ bù liáng zhī niàn, nǎi dào: kàn nǐ wǎng zuò le gè nán zǐ hàn, zhè xiē shì méi yǒu jué duàn, rú hé zuò dé dà guān? wǒ yǒu gè jié jìng fǎ ér zài cǐ, dào yě yī láo yǒng yì. fáng dé rèn zuò hǎo huà, máng wèn dào: nǐ yǒu shèn me fǎ ér? bèi shì dá dào: zì gǔ yǒu yán: dà ēn bù bào. bù rú jīn yè qù gè fāng biàn, jié guǒ le tā xìng mìng, qǐ bù gān jìng. zhǐ zhè jù huà, nǎo dé fáng dé chè ěr gēn tōng hóng, hè dào: nǐ zhè bù xián fù. dāng chū zhǐ wèi yǔ nǐ tǎo pǐ bù ér zuò jiàn yī fú bù kěn, yǐ zhì chū qù qiú gào xiāng shí, bèi zhè bān rén yòu qù rù huǒ, xiǎn xiē ér sòng le xìng mìng. ruò fēi zhè ēn rén, shě le zì jǐ guān zhí, shì fàng chū lái, ān dé jīn rì fū qī xiàng jù? nǐ bù quàn wǒ xíng xiē hǎo shì, fǎn jiào shāng hài ēn rén, yú xīn hé rěn.
誰想貝氏見老公執意要送恁般厚禮,就是割身上肉,也沒這樣疼痛,連腸子也急數千百段,頓起不良之念,乃道:「看你枉做了個男子漢,這些事沒有決斷,如何做得大官?我有個捷徑法兒在此,到也一勞永逸。」房德認做好話,忙問道:「你有甚麼法兒?」貝氏答道:「自古有言:『大恩不報。』不如今夜覷個方便,結果了他性命,豈不乾淨。」只這句話,惱得房德徹耳根通紅,喝道:「你這不賢婦。當初只為與你討匹布兒做件衣服不肯,以致出去求告相識,被這班人誘去入伙,險些兒送了性命。若非這恩人,舍了自己官職,釋放出來,安得今日夫妻相聚?你不勸我行些好事,反教傷害恩人,於心何忍。」
bèi shì yī jiàn lǎo gōng fā nù, yòu péi zhe xiào dào: wǒ shì hǎo huà, zěn dào fā è.
貝氏一見老公發怒,又陪着笑道:「我是好話,怎到發惡。
ruò shuō dé yǒu lǐ, nǐ biàn tīng le méi lǐ shí, biàn bú yào tīng, hé xiāo dà jīng xiǎo guài.
若說得有理,你便聽了;沒理時,便不要聽,何消大驚小怪。」
fáng dé dào: nǐ qiě shuō yǒu shèn lǐ? bèi shì dào: nǐ dào xī nián bù kěn bǎ bù yǔ nǐ, zhì jīn hèn wǒ me? nǐ qiě xiǎng, wǒ zì shí qī suì suí le nǐ, rì zhú suǒ xū, nà yī jiàn bù kuī wǒ zhī chí? nán dào zhè liǎng pǐ bù, zhēn gè bù shě dé? yīn wén dé dāng chū yǒu gè sū qín, wèi yù shí, hé jiā yáng wèi bù lǐ, jī lì tā zuò dào liù guó chéng xiàng. wǒ zhǐ wàng xué zhè gù shì, yě bǎ nǐ jī fā. bù dào nǐ shí yùn bù jì, què yù zhè qiáng dào, yòu méi sū qín nà bān zhì qì, jiù suí tā men hú zuò, nòng chū shì lái. cǐ nǎi nǐ zì zuò zhī niè, yǔ wǒ shén me xiāng gān? nà lǐ miǎn dāng shí qǐ zhēn wèi yì qì shàng fàng nǐ me? fáng dé dào: nán dào shì jiǎ yì?
房德道:「你且說有甚理?」貝氏道:「你道昔年不肯把布與你,至今恨我麼?你且想,我自十七歲隨了你,日逐所需,那一件不虧我支持?難道這兩匹布,真箇不捨得?因聞得當初有個蘇秦,未遇時,合家佯為不禮,激勵他做到六國丞相。我指望學這故事,也把你激發。不道你時運不濟,卻遇這強盜,又沒蘇秦那般志氣,就隨他們胡做,弄出事來。此乃你自作之孽,與我什麼相干?那李勉當時豈真為義氣上放你麼?」房德道:「難道是假意?」
bèi shì xiào dào: nǐ wǎng zì yǒu xǔ duō cōng míng, zhè xiē shì biàn jiàn bù tòu. dà fán zuò xíng míng guān de, duō yǒu tān kù zhī rén, jiù shì zhì qīn zhì qī, fàn dào shǒu lǐ, shàng bù kěn shùn qíng. hé kuàng yǔ nǐ sù wú xiāng shí, qiě yòu qíng zhēn zuì dāng, zěn kěn shě le zì jǐ guān zhí, qīng yì zòng fàng gè chóng fàn? wú fēi wén shuō nǐ shì gè qiáng dào tóu ér, dìng yǒu zāng wù wō dùn, zhǐ wàng fàng le àn dì qù xiào shùn, jiāng xiē qù mǎi shàng zhǔ xià. zhè guān yòu bù huài, yòu luò xiē rù jǐ. bù rán, rú hé yī huǒ zhī zhōng, dú dú zòng nǐ yī gè? nà lǐ zhī dào nǐ shì chū fàn de qióng guǐ, jìng yī liū yān zǒu le, tā zhè guān yòu bà xiū. jīn fān dǎ tīng zhe zài cǐ zuò guān, kě kě de lái le. fáng dé yáo shǒu dào: méi yǒu zhè shì.
貝氏笑道:「你枉自有許多聰明,這些事便見不透。大凡做刑名官的,多有貪酷之人,就是至親至戚,犯到手裡,尚不肯順情。何況與你素無相識,且又情真罪當,怎肯舍了自己官職,輕易縱放個重犯?無非聞說你是個強盜頭兒,定有贓物窩頓,指望放了暗地去孝順,將些去買上囑下。這官又不壞,又落些入己。不然,如何一夥之中,獨獨縱你一個?那裡知道你是初犯的窮鬼,竟一溜煙走了,他這官又罷休。今番打聽着在此做官,可可的來了。」房德搖首道:「沒有這事。
dāng chū fàng wǒ, nǎi yī tuán hǎo yì, hé cháng yǒu sī háo bié niàn. rú jīn tā zì wǎng cháng shān, ǒu rán yù jiàn, hái pà wù wǒ gōng shì, bǎ tóu diào zhuǎn, bù kěn xiāng jiàn, bìng fēi tè dì lái xiāng jiàn, bú yào yí huài le rén. bèi shì yòu tàn dào: tā shuō wǎng cháng shān nǎi shì jiǎ huà, rú hé jiù xìn yǐ wèi zhēn? qiě bú yào lùn bié jiàn, zhǐ tā dài zhe wáng tài tóng háng, biàn jiàn qí lái yì le. fáng dé dào: dài wáng tài tóng háng biàn zěn me? bèi shì dào: nǐ yě tè shā měng dǒng. nà lǐ miǎn yǔ yán tài shǒu shì xiāng shí, huò zhě qù xiāng fǎng shì zhēn le. zhè wáng tài nǎi jīng zhào fǔ yù zú, nán dào yě yǔ yán tài shǒu yǒu jiù qù xiāng fǎng, què gēn zhe tóng zǒu? ruò shuō bǎ tóu diào zhuǎn bù lái zhāo lǎn, cǐ nǎi lěng yǎn qù nǐ, kě qù xiāng yíng? zhèng shì tā jiān qiǎo zhī chù, qǐ shì hǎo yì? rú guǒ zhēn yào dào cháng shān, zěn kěn yòu zhù zhè jǐ duō shí. fáng dé dào: tā nà lǐ kěn zhù, shì wǒ zài sān kǔ liú xià de. bèi shì dào: zhè yě shì tā yòng xīn chù, shì nǐ dài tā de niàn tóu chéng yě bù chéng.
當初放我,乃一團好意,何嘗有絲毫別念。如今他自往常山,偶然遇見,還怕誤我公事,把頭掉轉,不肯相見,並非特地來相見,不要疑壞了人。」貝氏又嘆道:「他說往常山乃是假話,如何就信以為真?且不要論別件,只他帶着王太同行,便見其來意了。」房德道:「帶王太同行便怎麼?」貝氏道:「你也忒殺懵懂。那李勉與顏太守是相識,或者去相訪是真了。這王太乃京兆府獄卒,難道也與顏太守有舊去相訪,卻跟着同走?若說把頭掉轉不來招攬,此乃冷眼覷你,可去相迎?正是他奸巧之處,豈是好意?如果真要到常山,怎肯又住這幾多時。」房德道:「他那裡肯住,是我再三苦留下的。」貝氏道:「這也是他用心處,試你待他的念頭誠也不誠。」
fáng dé yuán shì méi zhǔ yì de rén, bèi lǎo pó zhè bān huà yī sǒng, jiàn shēng yí huò, chén yín bù wù. bèi shì yòu dào: zǒng lái zhè ēn shì bào bù dé de. fáng dé dào: rú hé bào bù dé? bèi shì dào: jīn ruò bào dé báo le, tā yī shí fān guò liǎn lái, jiāng jiù shì hé pán tuō chū, nà shí bù dàn guān ér le zhàng, zhǐ pà dāng zuò yuè yù qiáng dào ná qù, xìng mìng dēng shí jiù sòng ruò bào dé hòu le, tā zuò xià é zi, bù cháng lái qǔ suǒ. rú zhào jiù kuì sòng, zì bù bì shuō shāo bù mǎn yù, yī rán jiē qǐ jiù àn, yuán zǒu bù tuō, kě bú shì dào dǐ zhōng xū yī jié? zì gǔ dào: xiān xià shǒu wèi qiáng. jīn ruò bù yī wǒ yán, shì dào qí bǐ, huǐ zhī wǎn yǐ.
房德原是沒主意的人,被老婆這班話一聳,漸生疑惑,沉吟不悟。貝氏又道:「總來這恩是報不得的。」房德道:「如何報不得?」貝氏道:「今若報得薄了,他一時翻過臉來,將舊事和盤托出,那時不但官兒了帳,只怕當做越獄強盜拿去,性命登時就送;若報得厚了,他做下額子,不常來取索。如照舊饋送,自不必說;稍不滿欲,依然揭起舊案,原走不脫,可不是到底終須一結?自古道:『先下手為強。』今若不依我言,事到其彼,悔之晚矣。」
fáng dé wén shuō zhì cǐ, àn àn diǎn tóu, xīn cháng yǐ shì biàn le. yòu xiǎng le yī xiǎng, nǎi dào: rú jīn yuán shì wǒ yào bào tā ēn dé, tā què cóng wú yī zì tí qǐ, kǒng méi zhè xīn cháng. bèi shì xiào dào: tā hái bù céng jiàn nǐ chū shǒu, gù bù kāi kǒu, dào lín qī zì rán yǒu shuō huà de. hái yǒu yī jiàn, tā cǐ lái zhè fān, zòng wú bié huà, nǐ de qián chéng, yǐ shì bù néng bǎo le. fáng dé dào: què shì wèi hé? bèi shì dào: lǐ miǎn zhì cǐ, nǐ bǎ tā wàn fēn qīn rè, yá mén zhōng rén bù zhī lái lì, bì dìng wèn tā jiā rén.
房德聞說至此,暗暗點頭,心腸已是變了。又想了一想,乃道:「如今原是我要報他恩德,他卻從無一字題起,恐沒這心腸。」貝氏笑道:「他還不曾見你出手,故不開口,到臨期自然有說話的。還有一件,他此來這番,縱無別話,你的前程,已是不能保了。」房德道:「卻是為何?」貝氏道:「李勉至此,你把他萬分親熱,衙門中人不知來歷,必定問他家人。
nà jiā rén kěn tì nǐ zhē yǎn? shǎo bu dé yǐ zhí gào zhī. nǐ xiǎng yá mén rén de kǒu zuǐ, hǎo bù lì hài. zhī dé běn guān shì qiáng dào chū shēn, dìng rán dāng zuò xīn wén, hù xiāng chuán shuō. tóng liáo men zhī dé, suī bù gǎn dāng miàn xiào nǐ, bèi hòu fěi yì yě jīng bù qǐ, jiù shì nǐ yě wú yán zài cún zuò dé zhù zhè gè hái suàn xiǎo kě de shì. nà lǐ miǎn yǔ yán tài shǒu jì shì hǎo yǒu, dào bǐ nán dào bù shuō? zì rán yī yī dào zhī qí xiáng. wén dé zhè lǎo ér zuì shì gǔ guài, qiě yòu shì tā shǔ xià, tǎng bèi biàn hé běi yī chuán, lián yè zǒu lù, hái zhǐ suàn chí le. nà shí kě bù yī jiù luò báo, zhōng shēn zěn chù. rú jīn jí jí xià shǒu, hái kě miǎn de yán tài shǒu zhè tóu chū chǒu.
那家人肯替你遮掩?少不得以直告之。你想衙門人的口嘴,好不利害。知得本官是強盜出身,定然當做新聞,互相傳說。同僚們知得,雖不敢當面笑你,背後誹議也經不起,就是你也無顏再存坐得祝這個還算小可的事。那李勉與顏太守既是好友,到彼難道不說?自然一一道知其詳。聞得這老兒最是古怪,且又是他屬下,倘被遍河北一傳,連夜走路,還只算遲了。那時可不依舊落薄,終身怎處。如今急急下手,還可免得顏太守這頭出醜。」
fáng dé chū shí, yuán pà lǐ miǎn jiā rén zǒu lòu le xiāo xī, gù cǐ àn dì dīng níng wáng tài. rú jīn lǎo pó shuō chū xǔ duō lì hài, zhèng tóu qí suǒ jì, suì bǎ bào ēn niàn tóu, piē xiàng dōng yáng dà hǎi, lián chēng: hái shì nǎi nǎi jiàn dé dào, bù rán, jǐ hū fǎn hài zì jǐ.
房德初時,原怕李勉家人走漏了消息,故此暗地叮嚀王太。如今老婆說出許多利害,正投其所忌,遂把報恩念頭,撇向東洋大海,連稱:「還是奶奶見得到,不然,幾乎反害自己。
dàn tā lái shí, hé yá mén rén tōng xiǎo dé, míng rì bù jiàn le, qǐ bù yí huò? kuàng nà shī shǒu yě nán chū tuō. bèi shì dào: zhè gè hé nán? shǎo tíng chū yá, zhǐ liú jǐ gè xīn fù rén dá yīng, qí yú dōu dǎ fā qù le. jiāng tā zhǔ pú guàn zuì, dào yè jìng gēng shēn, chāi rén cì sǐ. rán hòu bǎ shū yuàn fàng shàng yī bǎ huǒ shāo le, míng rì xún chū xiē cán shī shèng gǔ, jiǎ kū yī fān, yī guān shèng liàn. nà shí rén zhǐ rèn shì huǒ shāo sǐ de, yǒu hé yí huò. fáng dé dà xǐ dào: cǐ jì shén miào. biàn yào qǐ shēn chū yá. nà pó niáng xiǎo dé lǎo gōng xīn shì huó de, kǒng liǎng xià jiǔ zuò zhǎng tán, shuō dé rù gǎng, yòu gǎi guò niàn lái, nǎi dào: zǒng zé tiān sè hái zǎo, qiě zài guò yī huí chū qù. fáng dé yī zhe lǎo pó, zhēn gè zhù xià. yǒu shī wèi zhèng: měng hǔ kǒu zhōng jiàn, zhǎng shé wěi shàng zhēn.
但他來時,合衙門人通曉得,明日不見了,豈不疑惑?況那屍首也難出脫。」貝氏道:「這個何難?少停出衙,止留幾個心腹人答應,其餘都打發去了。將他主僕灌醉,到夜靜更深,差人刺死。然後把書院放上一把火燒了,明日尋出些殘屍剩骨,假哭一番,衣棺盛殮。那時人只認是火燒死的,有何疑惑。」房德大喜道:「此計甚妙。」便要起身出衙。那婆娘曉得老公心是活的,恐兩下久坐長談,說得入港,又改過念來,乃道:「總則天色還早,且再過一回出去。」房德依着老婆,真箇住下。有詩為證:猛虎口中劍,長蛇尾上針。
liǎng bān yóu wèi dú, zuì dú fù rén xīn.
兩般猶未毒,最毒婦人心。
zì gǔ dào: gé qiáng xū yǒu ěr, chuāng wài qǐ wú rén. fáng dé fū qī zài fáng shuō huà shí, nà pó niáng yī wèi bù shě dé zhè juàn pǐ, zhuān yì cuān suō lǎo gōng hài rén, quán bù dī fáng yǒu rén kuī tīng. kuàng zài sī yá zhōng, liào wú wài rén lái wǎng, zì yì diào chún nòng shé.
自古道:「隔牆須有耳,窗外豈無人。」房德夫妻在房說話時,那婆娘一味不捨得這絹匹,專意攛唆老公害人,全不提防有人窺聽。況在私衙中,料無外人來往,恣意調唇弄舌。
bù xiǎng jiā rén lù xìn, qǐ chū wén dé bèi shì jiāo zào, biàn fù zài jiān bì qiáng shàng tīng tā men zhēng duō jìng shǎo, zhí zhì fàng huǒ shāo wū, yī jù jù tīng dé shí fēn zǐ xì, dào chī le yī jīng, xiǎng dào: yuán lái wǒ zhǔ rén céng zuò guò qiáng dào, kuī zhè guān rén jiù le xìng mìng. jīn fǎn ēn jiāng chóu bào, tiān lǐ hé zài. kàn qǐ lái zhè bān dà ēn rén, shàng qiě rú cǐ, hé kuàng wǒ nú pú zhī bèi. tǎng shāo yǒu guò shī, zhè xìng mìng yī fā sǐ dé kuài le. cǐ děng cán báo zhī rén, gēn tā hé yì. yòu xiǎng dào: cháng yán jiù rén yī mìng, shèng zào qī jí fú tú. hé bù jiù le zhè sì rén, yě shì yī diǎn yīn dé. què yòu xiǎng dào: ruò fàng tā men zǒu le, liào rán bù kěn ráo wǒ, bù rú yě zǒu le bà. suì qǔ xiē yín liǎng, cáng zài shēn biān, qù gè kōng, qiāo qiāo shǎn chū sī yá, yī jìng bēn rù shū yuàn. zhǐ jiàn zhī chéng zài xiāng fáng zhōng pēng chá, zuò yú kǎn shàng, zhí zhe shàn zi dǎ dǔn, yě bù qù jīng xǐng tā. jìng xué rù shū shì, kàn wáng tài shí, què dōu bù zài, zhǐ yǒu lǐ miǎn zhèng jīn jù àn ér zuò, zhǎn wán shū xiāng.
不想家人路信,起初聞得貝氏焦躁,便覆在間壁牆上聽他們爭多競少,直至放火燒屋,一句句聽得十分仔細,到吃了一驚,想道:「原來我主人曾做過強盜,虧這官人救了性命。今反恩將仇報,天理何在。看起來這般大恩人,尚且如此,何況我奴僕之輩。倘稍有過失,這性命一發死得快了。此等殘薄之人,跟他何益。」又想道:「常言『救人一命,勝造七級浮屠』。何不救了這四人,也是一點陰德。」卻又想道:「若放他們走了,料然不肯饒我,不如也走了罷。」遂取些銀兩,藏在身邊,覷個空,悄悄閃出私衙,一徑奔入書院。只見支成在廂房中烹茶,坐於檻上,執着扇子打盹,也不去驚醒他。竟踅入書室,看王太時,卻都不在,止有李勉正襟據案而坐,展玩書箱。
lù xìn zǒu jìn àn páng, dī dī dào: xiàng gōng, nǐ huò shì dào le. hái bù kuài zǒu, gèng dài jǐ shí? lǐ miǎn bèi zhè jīng bù xiǎo, jí wèn: huò cóng hé lái? lù xìn chě dào bàn biān, jiāng shì lái suǒ wén, yī yī xì shuō, yòu dào: xiǎo rén yīn niàn xiàng gōng wú gū shòu hài, tè lái tōng bào. rú jīn bù zǒu, shǎo qǐng jiù bù néng miǎn huò le. lǐ miǎn tīng le zhè huà, jīng dé shēn zi yóu rú diào zài bīng tǒng lǐ, bǎ bú zhù de hán chàn, xiàng zhe lù xìn dào shēn xià bài dào: ruò fēi zú xià zhàng yì jiù wǒ, lǐ miǎn xìng mìng dìng rán xiū yǐ. dà ēn dà dé, zì dāng hòu bào. jué bù xué cǐ fù xīn zhī rén. jí dé lù xìn dá bài bù dié, dào: xiàng gōng mò yào gāo shēng, kǒng zhī chéng tīng dé zǒu lòu le xiāo xī, bǐ cǐ nán bǎo. lǐ miǎn dào: dàn wǒ zǒu le, yí lèi zú xià, yú xīn hé ān? lù xìn dào: xiǎo rén yòu wú qī shì, dài xiàng gōng qù hòu, yì zì yuǎn dùn, bù xiāo lǜ dé. lǐ miǎn dào: jì rú cǐ, hé bù suí wǒ tóng wǎng cháng shān? lù xìn dào: xiàng gōng kěn shōu liú, xiǎo rén qíng yuàn zhí biān suí dèng. lǐ miǎn dào: nǐ nǎi dà ēn rén, zěn shuō cǐ huà? suì jiào wáng tài, yī lián shí shù shēng, zài méi yī rén dá yīng, diē zú jiào kǔ dào: tā men dōu wǎng nà lǐ qù le? lù xìn dào: dài xiǎo rén qù xún lái. lǐ miǎn yòu dào: mǎ pǐ jù zài hòu cáo, què zěn chù? lù xìn dào: yě děng xiǎo rén qù hōng tā dài lái. jí chū shū shì, huí tóu kàn zhī chéng yǐ bù zài kǎn shàng dǎ dǔn le. lù xìn jí zǒu rù xiāng fáng zhōng guān kàn, què yě bù zài. yuán lái zhī chéng dēng dōng sī qù le.
路信走近案旁,低低道:「相公,你禍事到了。還不快走,更待幾時?」李勉被這驚不小,急問:「禍從何來?」路信扯到半邊,將適來所聞,一一細說,又道:「小人因念相公無辜受害,特來通報。如今不走,少頃就不能免禍了。」李勉聽了這話,驚得身子猶如吊在冰桶里,把不住的寒顫,向着路信倒身下拜道:「若非足下仗義救我,李勉性命定然休矣。大恩大德,自當厚報。決不學此負心之人。」急得路信答拜不迭,道:「相公莫要高聲,恐支成聽得走漏了消息,彼此難保。」李勉道:「但我走了,遺累足下,於心何安?」路信道:「小人又無妻室,待相公去後,亦自遠遁,不消慮得。」李勉道:「既如此,何不隨我同往常山?」路信道:「相公肯收留,小人情願執鞭隨鐙。」李勉道:「你乃大恩人,怎說此話?」遂叫王太,一連十數聲,再沒一人答應,跌足叫苦道:「他們都往那裡去了?」路信道:「待小人去尋來。」李勉又道:「馬匹俱在後槽,卻怎處?」路信道:「也等小人去哄他帶來。」急出書室,回頭看支成已不在檻上打盹了。路信即走入廂房中觀看,卻也不在。元來支成登東廝去了。
lù xìn zhī dào bèi tā tīng dé, jìn yá qù bào fáng dé, xīn xià huāng zhāng, fù zhuǎn shēn xiàng lǐ miǎn dào: xiàng gōng, bù hǎo le. xiǎng bèi zhī chéng tīng jiàn, qù bào zhǔ rén le, kuài zǒu bà. děng bù jí guǎn jiā yǐ. lǐ miǎn yòu chī yī jīng, bàn jù huà yě yīng dá bù chū, qì xià xíng lǐ, guāng shēn zi, tóng zhe lù xìn liáng liáng qiāng qiāng qiǎng chū shū yuàn. zuò gōng de jiàn le lǐ miǎn, zuò xià de dōu zhàn qǐ lái. lǐ miǎn liǎng bù bìng zuò yī bù, bēn chū yí mén wài, jiàn yǒu sān qí mǎ xì zhe, shì qí hóu xiàn lìng zhǔ bù xiàn wèi chū rù de. lù xìn xīn shēng yī jì, duì mǎ fū dào: lǐ xiàng gōng yào wǎng xī mén bài kè, kuài dài mǎ lái. nà mǎ fū xiǎo dé lǐ miǎn shì xiàn zhǔ guì kè, qiě yòu xiàn zhǔ guǎn jiā fēn fù, zěn gǎn bù yī? lián máng qiān guò liǎng qí. lǐ miǎn gāng gāng shàng mǎ, wáng tài zhuàng zhì mǎ qián, shǒu zhōng tí zhe yī shuāng má xié, wèn dào: xiàng gōng wǎng hé chù qù? lù xìn jiē kǒu dào: xiàng gōng yào wǎng xī mén bài kè, nǐ men tōng dào nà lǐ qù le? wáng tài dào: yīn má xié huài le, shàng jiē qù mǎi, xiàng gōng bài nà gè kè? lù xìn dào: nǐ gēn lái bà le, wèn zěn de? yòu jiào mǎ fū dài nà qí mǎ yǔ tā chéng zuò, qí chū xiàn mén, mǎ fū zài hòu gēn suí. lù xìn fēn cǔn dào: qǐng kè jiù lái, bù xiāo nǐ suí le. nà mǎ fū zhēn gè zhù xià.
路信只道被他聽得,進衙去報房德,心下慌張,復轉身向李勉道:「相公,不好了。想被支成聽見,去報主人了,快走罷。等不及管家矣。」李勉又吃一驚,半句話也應答不出,棄下行李,光身子,同着路信踉踉蹌蹌搶出書院。做公的見了李勉,坐下的都站起來。李勉兩步並作一步,奔出儀門外,見有三騎馬繫着,是俟侯縣令、主簿、縣尉出入的。路信心生一計,對馬夫道:「李相公要往西門拜客,快帶馬來。」那馬夫曉得李勉是縣主貴客,且又縣主管家分付,怎敢不依?連忙牽過兩騎。李勉剛剛上馬,王太撞至馬前,手中提着一雙麻鞋,問道:「相公往何處去?」路信接口道:「相公要往西門拜客,你們通到那裡去了?」王太道:「因麻鞋壞了,上街去買,相公拜那個客?」路信道:「你跟來罷了,問怎的?」又叫馬夫帶那騎馬與他乘坐,齊出縣門,馬夫在後跟隨。路信分忖道:「頃刻就來,不消你隨了。」那馬夫真箇住下。
lí le xiàn zhōng, lǐ miǎn jiā shang yī biān, nà mǎ rú fēi ér zǒu. wáng tài jiàn jiā zhǔ nèn bān huāng cù, zhèng bù zhī yào bài shén kè. xíng bù shàng yī jiàn zhī dì, liǎng gè jiā rén, yě gè tí zhe má xié ér lái, wàng jiàn jiā zhǔ, biàn shǎn zài bàn biān, wèn dào: xiàng gōng wǎng nà lǐ qù? lǐ miǎn dào: nǐ qiě mò wèn, kuài gēn lái biàn liǎo. huà hái wèi liǎo, nà mǎ yǐ pǎo xiàng qián qù, èr rén fù mìng de gǎn, rú hé gēn de shàng. kàn kàn xíng jìn xī mén, zǎo yǒu liǎng rén qí kàn shēng kǒu, cóng yī tiáo xiàng zhōng héng chōng chū lái. lù xìn jǔ mù guān kàn, bú shì bié rén, què shì gàn bàn chén yán, tóng zhe yī gè lìng shǐ. èr rén jiàn le lǐ miǎn, gǔn ān xià mǎ shēng nuò. lù xìn jiàn jǐng shēng qíng, jí jiào dào: lǐ xiàng gōng guǎn jiā men hái shǎo shēng kǒu, hé bù jiè chén gàn bàn de zàn yòng? lǐ miǎn àn dì yì huì, suì shōu jiāng lēi mǎ dào: rú cǐ shén hǎo. lù xìn xiàng chén yán dào: lǐ xiàng gōng yào qù bài kè, zàn jiè nǐ de shēng kǒu yǔ guǎn jiā yī chéng, shǎo qǐng biàn lái. èr rén bā bù néng fèng chéng dé lǐ miǎn huān xǐ, zhǐ wàng zài běn guān miàn qián, zēng tiān xiē hǎo yán yǔ, kě yǒu bù kěn de lǐ me? lián shēng dá yīng dào: xiàng gōng yào yòng, zhǐ guǎn chéng qù. děng le yī huí, liǎng gè jiā rén dài diē de gǎn lái, zǒu dé hàn lín qì chuǎn. chén yán èr rén jiāng biān jiāng sòng yǔ liǎng gè jiā rén shàng le mǎ, suí lǐ miǎn zǎn chū chéng mén, zòng kāi sī jiāng, èr shí gè mǎ tí, rú sā bó xiāng sì, xún zhe dà dào, wàng cháng shān yí lù fēi bēn qù le. zhèng shì: zhé pò yù lóng fēi cǎi huáng, dùn kāi jīn suǒ zǒu jiāo lóng.
離了縣中,李勉加上一鞭,那馬如飛而走。王太見家主恁般慌促,正不知要拜甚客。行不上一箭之地,兩個家人,也各提着麻鞋而來,望見家主,便閃在半邊,問道:「相公往那裡去?」李勉道:「你且莫問,快跟來便了。」話還未了,那馬已跑向前去,二人負命的趕,如何跟得上。看看行近西門,早有兩人騎看生口,從一條巷中橫衝出來。路信舉目觀看,不是別人,卻是幹辦陳顏,同着一個令史。二人見了李勉,滾鞍下馬聲喏。路信見景生情,急叫道:「李相公管家們還少生口,何不借陳幹辦的暫用?」李勉暗地意會,遂收韁勒馬道:「如此甚好。」路信向陳顏道:「李相公要去拜客,暫借你的生口與管家一乘,少頃便來。」二人巴不能奉承得李勉歡喜,指望在本官面前,增添些好言語,可有不肯的理麼?連聲答應道:「相公要用,只管乘去。」等了一回,兩個家人帶跌的趕來,走得汗淋氣喘。陳顏二人將鞭韁送與兩個家人上了馬,隨李勉趲出城門,縱開絲韁,二十個馬蹄,如撒鈸相似,循着大道,望常山一路飛奔去了。正是:折破玉籠飛彩凰,頓開金鎖走蛟龍。
huà fēn liǎng tóu. qiě shuō zhī chéng shàng le dōng sī zhuǎn lái, pēng le chá, pěng jìn shū shì, què bù jiàn le lǐ miǎn, zhī dào zài huā mù zhōng xíng zǒu, yòu biàn xún yī guò, yě méi gè yǐng ér, xiǎng dào: shì le, yí dìng liǎng rì jiǔ zuò zài cǐ, xīn zhōng bù shū chàng, wǎng wài xián yóu qù le. yuē mò yǒu yī gè shí chén, hái bù jiàn jìn lái, zǒu chū shū yuàn qù guān kàn, gāng zhì mén kǒu, pī miàn zhèng zhuàng zhe jiā zhǔ. yuán lái fáng dé bèi lǎo pó liú zhù, yòu zuò le yī dà huí, fāng qǐ shēn dǎ diǎn chū yá, qià hǎo yù jiàn zhī chéng, wèn: kě jiàn lù xìn me?
話分兩頭。且說支成上了東廝轉來,烹了茶,捧進書室,卻不見了李勉,只道在花木中行走,又遍尋一過,也沒個影兒,想道:「是了,一定兩日久坐在此,心中不舒暢,往外閒遊去了。」約莫有一個時辰,還不見進來,走出書院去觀看,剛至門口,劈面正撞着家主。元來房德被老婆留住,又坐了一大回,方起身打點出衙,恰好遇見支成,問:「可見路信麼?」
zhī chéng dào: bù jiàn, xiǎng suí lǐ xiàng gōng chū wài xián zǒu qù le. fáng dé xīn zhōng yí lǜ, zhèng dài chà zhī chéng qù xún mì, zhǐ jiàn chén yán lái dào. fáng dé wèn dào: céng jiàn lǐ xiàng gōng me? chén yán dào: fāng cái chū xī mén yù jiàn. lù xìn shuō: yào wǎng nà lǐ qù bài kè. lián xiǎo rén de shēng kǒu, dōu jiè yǔ tā guǎn jiā chéng zuò. yī xíng gòng wǔ gè mǎ, fēi lù rú yún, zhèng bù zhī yǒu shèn jǐn shì? fáng dé tīng bà, liào shì lù xìn zǒu lòu xiāo xi, àn dì jiào kǔ, yě bù zài wèn, fù zhuǎn shēn, yuán rù sī yá, bào yǔ lǎo pó zhī dé. nà pó niáng tīng shuō zǒu le, dào chī yī jīng dào: bà le, bà le. zhè huò yī fā lái dé sù yǐ.
支成道:「不見,想隨李相公出外閒走去了。」房德心中疑慮,正待差支成去尋覓,只見陳顏來到。房德問道:「曾見李相公麼?」陳顏道:「方才出西門遇見。路信說:『要往那裡去拜客。』連小人的生口,都借與他管家乘坐。一行共五個馬,飛路如雲,正不知有甚緊事?」房德聽罷,料是路信走漏消息,暗地叫苦,也不再問,復轉身,原入私衙,報與老婆知得。那婆娘聽說走了,到吃一驚道:「罷了,罷了。這禍一發來得速矣。」
fáng dé jiàn lǎo pó yě zhe le jí, huāng de shǒu zú wú cuò, mán yuàn dào: wèi jiàn dé tā zěn dì. dōu shì nǐ shuō zhǎng dào duǎn, rú jīn dào nòng chū shì lái le. bèi shì dào: bú yào huāng, zì gǔ dào yī bù zuò, èr bù xiū. shì dào qí jiān, shuō bù dé le. liào tā qù yě bù yuǎn, kuài huàn jǐ gè xīn fù rén, lián yè zhuī gǎn qián qù, bàn zuò qiáng dào, yī qí kǎn le, qǐ bù gān jìng. fáng dé suí huàn chén yán jìn yá, yǔ tā jì jiào. chén yán dào: zhè shì xíng bù dé, yī zé xiǎo rén men zhǐ hǎo qū chéng bēn zǒu, nà shā rén gōu dāng, cóng bù céng xí guàn èr zé tǎng yī shí yǒu rén jiù yīng ná zhù, fǎn sòng le xìng mìng. xiǎo rén dào yǒu yī jì zài cǐ, bù xiāo láo shī dòng zhòng, jiào tā yī gè yě táo bù tuō. fáng dé huān xǐ dào: nǐ qiě shuō yǒu shèn miào cè?
房德見老婆也着了急,慌得手足無措,埋怨道:「未見得他怎地。都是你說長道短,如今到弄出事來了。」貝氏道:「不要慌,自古道一不做,二不休。事到其間,說不得了。料他去也不遠,快喚幾個心腹人,連夜追趕前去,扮作強盜,一齊砍了,豈不乾淨。」房德隨喚陳顏進衙,與他計較。陳顏道:「這事行不得,一則小人們只好趨承奔走,那殺人勾當,從不曾習慣;二則倘一時有人救應拿住,反送了性命。小人到有一計在此,不消勞師動眾,教他一個也逃不脫。」房德歡喜道:「你且說有甚妙策?」
chén yán dào: xiǎo rén jiān bì, yī yuè qián yǒu yī gè yì rén, bān lái jū zhù, bù yán xìng míng, yě bù zuò shén shēng lǐ, měi rì chū qù chī dé làn zuì fāng guī. xiǎo rén jiàn tā lái lì qiāo qī, xíng zōng guǐ mì, yǒu xīn qù chá tā dòng jìng. hū yī rì, yǒu yī háo shì qīng bù jǐn páo, yuè mǎ ér lái, cóng zhě shù rén, jìng dào cǐ rén zhī jiā, liú yǐn sān rì fāng qù. xiǎo rén sī xià wèn nà cóng zhě bīn zhǔ xìng míng, dōu bù kěn shuō. yǒu yī gè rén qiāo duì xiǎo rén shuō: nà rén shì gè jiàn xiá, néng fēi jiàn qǔ rén tóu, yòu néng fēi xíng, qǐng kè bǎi lǐ. qiě shì jí yǒu yì qì, céng yǔ zhǎng ān shì shàng dài rén bào chóu, bái zhòu shā rén, qián jī yú cǐ. xiàng gōng hé bù bèi xiē lǐ wù qián qù, zhǐ shuō bèi lǐ miǎn xiàn hài, qiú tā bào chóu. ruò dé yīng yǔn, biàn kě liǎo shì, kě bù hǎo me. fáng dé dào: cǐ jì suī hǎo, zhǐ kǒng tā bù kěn. chén yán dào: tā jiàn xiàng gōng shì yī xiàn zhī zhǔ, qū jǐ xiāng qiú, dìng bù tuī tuō, hái pà lián lǐ wù yě wèi bì kěn shòu lī. bèi shì zài píng hòu tīng dé, biàn dào: cǐ jì shén miào. kuài qù qiú zhī. fáng dé dào: jiāng duō shǎo lǐ wù sòng qù? chén yán dào: tā shì gè yì shì, zhòng qíng bù zhòng wù, dé sān bǎi jīn zú yǐ. bèi shì zài sān cuān duō, jiù bèi le sān bǎi jīn lǐ wù.
陳顏道:「小人間壁,一月前有一個異人,搬來居住,不言姓名,也不做甚生理,每日出去吃得爛醉方歸。小人見他來歷蹺蹊,行蹤詭秘,有心去察他動靜。忽一日,有一豪士青布錦袍,躍馬而來,從者數人,徑到此人之家,留飲三日方去。小人私下問那從者賓主姓名,都不肯說。有一個人悄對小人說:『那人是個劍俠,能飛劍取人頭,又能飛行,頃刻百里。且是極有義氣,曾與長安市上代人報仇,白晝殺人,潛跡於此。』相公何不備些禮物前去,只說被李勉陷害,求他報仇。若得應允,便可了事,可不好麼。」房德道:「此計雖好,只恐他不肯。」陳顏道:「他見相公是一縣之主,屈己相求,定不推託,還怕連禮物也未必肯受哩。」貝氏在屏後聽得,便道:「此計甚妙。快去求之。」房德道:「將多少禮物送去?」陳顏道:「他是個義士,重情不重物,得三百金足矣。」貝氏再三攛掇,就備了三百金禮物。
tiān sè bàng wǎn, fáng dé yì le biàn fú, chén yán zhī chéng xiāng suí, yě bù chéng mǎ, qiāo qiāo de bù xíng dào chén yán jiā lǐ. yuán lái què zhù zài yī tiáo lěng xiàng zhōng, bù shàng sì wǔ jiā lín shě, hǎo bù jì jìng. chén yán liú fáng dé dào lǐ biān zuò xià, diǎn qǐ dēng huǒ, xiàng bì fèng zhōng zhāng kàn, nà rén hái wèi zēng huí. zǒu chū mén kǒu guān wàng, děng le yī huí, zhǐ jiàn nà rén yòu shì làn zuì, dōng dào xī wāi de, zhuàng rù wū lǐ qù le. chén yán bēn rù bào zhī, fáng dé qǐ shēn jiù zǒu. chén yán dào: xiàng gōng xū dǎ diǎn le yī bān shuō huà, gèng yào qū xī yǔ tā, zhè shì fāng xié. fáng dé diǎn tóu dào: shì. yī qí dào le mén shǒu, xiàng mén shàng qīng qīng kòu shàng liǎng xià. nà rén kāi mén chū wèn: shì shuí? chén yán dī shēng yǎ qì dá dào: běn xiàn zhī xiàn xiàng gōng, zài cǐ bài fǎng yì shì. nà rén dài zuì shuō dào: zán zhè lǐ méi yǒu shén me yì shì. biàn yào guān mén. chén yán dào: qiě mò bì mén, hái yǒu jù shuō huà. nà rén dào: zán yào jǐn qù shuì, shuí gè nài fán. yǒu huà míng rì lái shuō. fáng dé dào: lüè huà piàn shí, jí biàn xiāng bié. nà rén dào: jì rú cǐ, dào lǐ miàn lái.
天色傍晚,房德易了便服,陳顏、支成相隨,也不乘馬,悄悄的步行到陳顏家裡。元來卻住在一條冷巷中,不上四五家鄰舍,好不寂靜。陳顏留房德到裡邊坐下,點起燈火,向壁縫中張看,那人還未曾回。走出門口觀望,等了一回,只見那人又是爛醉,東倒西歪的,撞入屋裡去了。陳顏奔入報知,房德起身就走。陳顏道:「相公須打點了一班說話,更要屈膝與他,這事方諧。」房德點頭道:「是。」一齊到了門首,向門上輕輕扣上兩下。那人開門出問:「是誰?」陳顏低聲啞氣答道:「本縣知縣相公,在此拜訪義士。」那人帶醉說道:「咱這裡沒有什麼義士。」便要關門。陳顏道:「且莫閉門,還有句說話。」那人道:「咱要緊去睡,誰個耐煩。有話明日來說。」房德道:「略話片時,即便相別。」那人道:「既如此,到裡面來。」
sān rén kuà jìn mén nèi, yǎn shàng mén ér. yǐn guò yī céng fáng zi, nǎi shì xiǎo xiǎo kè zuò, diǎn jiāng dēng zhú yíng huáng. fáng dé jí dào shēn xià bài dào: bù zhī yì shì jià lín bì yì, yǒu shī yíng yà, jīn rì xìng de shí jīng, shēn wèi píng shēng. nà rén jiāng shǒu fú zhù dào: zú xià yī xiàn zhī zhǔ, rú hé xíng cǐ dà lǐ. qǐ bù shī le tǐ miàn. kuàng zán bìng fēi shén me yì shì, bú yào cuò rèn le. fáng dé dào: xià guān zhuān lái bài fǎng yì shì, ān yǒu chà cuò zhī lǐ. jiào chén yán zhī chéng jiāng lǐ wù xiàn shàng, shuō dào: xiē gè báo lǐ, tè xiàn yì shì wèi dǒu jiǔ zhī zī, wàng qǐ shěn liú. nà rén xiào dào: zán nǎi lǘ yán wú lài, sì hǎi wú jiā, wú yī jì yī néng, hé gǎn dāng yì shì zhī chēng? zhè xiē lǐ wù yě méi yòng chù kuài qǐng shōu qù. fáng dé yòu gōng shēn dào: lǐ wù suī wēi, chū zì fáng qí yī diǎn xuè chéng, xìng wù jùn jù. nà rén dào: zú xià mò dì qū shēn pǐ fū, qiě yòu cì nèn bān hòu lǐ, què shì wèi hé? fáng dé dào: qǐng yì shì shōu le, fāng hǎo xiāng gào. nà rén dào: zán suī pín jiàn, shì bù qǔ wú míng zhī wù. zú xià ruò bù shuō míng bái, duàn rán bù shòu. fáng dé jiǎ yì kū bài yú dì dào: fáng mǒu fù dài dà yuān jiǔ yǐ. jīn chóu zài mù qián, wú néng xuě chǐ. tè mù yì shì shì gè hǎo nán zǐ, yǒu niè zhèng jīng qīng zhī jì, gù gǎn dòu dǎn, kòu bài jiē xià. wàng yì shì lián niàn fáng mǒu hán yuān fù qū, shǎo zhǎn bàn bì zhī lì, cì sǐ cǐ zéi, shēng sǐ bù wàng dà dé. nà rén yáo shǒu dào: wǒ shuō zú xià rèn cuò le, zán zī shēn shàng qiě wú cè, ān néng wèi rén móu dà shì? kuàng shā rén gōu dāng, fēi tōng xiǎo kě, shè huò bèi rén tīng jiàn zhè huà, fǎn lèi zá jiā, kuài xiē qǐng huí. yán bà zhuǎn shēn, xiān xiàng wài ér zǒu. fáng dé shàng qián, yī bǎ chě zhù, dào: wén dé yì shì, sù bào zhōng yì, zhuān yī chú cán qū bào, jì kùn fú wēi, yǒu gǔ liè shì zhī fēng. jīn fáng mǒu shēn bào dà yuān, yì shì fǎn bù jiàn lián, liào xiǎng cǐ chóu yǒng bù néng bào yǐ. dào bà, yòu jiǎ yì tí kū.
三人跨進門內,掩上門兒。引過一層房子,乃是小小客坐,點將燈燭熒煌。房德即倒身下拜道:「不知義士駕臨敝邑,有失迎迓,今日幸得識荊,深慰平生。」那人將手扶住道:「足下一縣之主,如何行此大禮。豈不失了體面。況咱並非什麼義士,不要錯認了。」房德道:「下官專來拜訪義士,安有差錯之理。」教陳顏、支成將禮物獻上,說道:「些個薄禮,特獻義士為斗酒之資,望乞哂留。」那人笑道:「咱乃閭閻無賴,四海無家,無一技一能,何敢當義士之稱?這些禮物也沒用處;快請收去。」房德又躬身道:「禮物雖微,出自房其一點血誠,幸勿峻拒。」那人道:「足下驀地屈身匹夫,且又賜恁般厚禮,卻是為何?」房德道:「請義士收了,方好相告。」那人道:「咱雖貧賤,誓不取無名之物。足下若不說明白,斷然不受。」房德假意哭拜於地道:「房某負戴大冤久矣。今仇在目前,無能雪恥。特慕義士是個好男子,有聶政、荊卿之技,故敢斗膽,叩拜階下。望義士憐念房某含冤負屈,少展半臂之力,刺死此賊,生死不忘大德。」那人搖手道:「我說足下認錯了,咱資身尚且無策,安能為人謀大事?況殺人勾當,非通小可,設或被人聽見這話,反累咱家,快些請回。」言罷轉身,先向外而走。房德上前,一把扯住,道:「聞得義士,素抱忠義,專一除殘袪暴,濟困扶危,有古烈士之風。今房某身抱大冤,義士反不見憐,料想此仇永不能報矣。」道罷,又假意啼哭。
nà rén lěng yǎn qiáo le zhè gè guāng jǐng, zhī dào shì zhēn qíng, fāng dào: zú xià zhēn gè yǒu yuān me? fáng dé dào: ruò méi dà yuān, zěn gǎn lái qiú yì shì? nà rén dào: jì nèn yàng, qiě zuò xià, jiāng yuān yì zhī shì bìng chóu jiā xìng míng, jīn zài hé chù, xì xì shuō lái. kě xíng zé xíng, kě zhǐ zé zhǐ. liǎng xià suì duì miàn ér zuò, chén yán zhī chéng zhàn yú páng biān. fáng dé niē chū yī duàn jiǎ qíng, fǎn shuō: lǐ miǎn xī nián wū zhǐ wèi dào, bǎi bān dú xíng kǎo dǎ, xiàn yú yù zhōng, jǐ biàn chà yù zú wáng tài móu hài xìng mìng, jiē bèi rén zhī jué, bù zhì yú sǐ. xìng kuī hòu guān shěn míng shì fàng, dé guān cǐ yì. jīn yòu yǔ wáng tài tóng lái xié zhì, suǒ zhà qiān jīn, yì yóu wèi zú, yòu chuàn tōng jiā nú, àn dì xíng cì, shì lù, shì lái lián cǐ nú qiè qù, bēn wǎng cháng shān, yào suō yán tài shǒu lái bǎi bù.
那人冷眼瞧了這個光景,只道是真情,方道:「足下真箇有冤麼?」房德道:「若沒大冤,怎敢來求義士?」那人道:「既恁樣,且坐下,將冤抑之事並仇家姓名,今在何處,細細說來。可行則行,可止則止。」兩下遂對面而坐,陳顏、支成站於旁邊。房德捏出一段假情,反說:「李勉昔年誣指為盜,百般毒刑拷打,陷於獄中,幾遍差獄卒王太謀害性命,皆被人知覺,不致於死。幸虧後官審明釋放,得官此邑。今又與王太同來挾制,索詐千金,意猶未足,又串通家奴,暗地行刺,事露,適來連此奴挈去,奔往常山,要唆顏太守來擺布。」
bǎ yī piàn shuō huà, zhuāng diǎn dé shí fēn lì hài.
把一片說話,妝點得十分利害。
nà rén tīng bì, dà nù dào: yuán lái zú xià shòu cǐ dà yuān, zá jiā qǐ rěn zuò shì.
那人聽畢,大怒道:「原來足下受此大冤,咱家豈忍坐視。
zú xià qiě qǐng huí xiàn, zài zán shēn shàng, jīn yè wǎng cháng shān yí lù, zhǎo xún cǐ zéi, wèi zú xià bào chóu, yè bàn dào yá zhōng fù mìng. fáng dé dào: duō gǎn yì shì gāo yì, mǒu dāng bǐng zhú yǐ dài. shì chéng zhī rì, lìng yǒu hòu bào. nà rén zuò sè dào: zán yī shēng lù jiàn bù píng, bá dāo xiāng zhù, nà gè xī tú nǐ de hòu bào? zhè lǐ wù zán yě bù shòu.
足下且請回縣,在咱身上,今夜往常山一路,找尋此賊,為足下報仇,夜半到衙中覆命。」房德道:「多感義士高義,某當秉燭以待。事成之日,另有厚報。」那人作色道:「咱一生路見不平,拔刀相助,那個希圖你的厚報?這禮物咱也不受。」
shuō yóu wèi jué, piāo rán chū mén, qí qù rú fēng, xū yú bù jiàn le. fáng dé yǔ zhòng rén jīng dé mù zhēng kǒu dāi, lián shēng dào: zhēn yì rén yě. quán jiāng lǐ wù shōu huí, dài tā fù lìng shí zài sòng. yǒu shī wèi zhèng: bào chóu píng yī jiàn, zhòng yì miǎo qiān jīn.
說猶未絕,飄然出門,其去如風,須臾不見了。房德與眾人驚得目睜口呆,連聲道:「真異人也。」權將禮物收回,待他復令時再送。有詩為證:報仇憑一劍,重義藐千金。
shuí wèi jiān xióng shé, néng wéi liè shì xīn?
誰謂奸雄舌,能違烈士心?
huà fēn liǎng tóu. qiě shuō wáng tài tóng liǎng gè jiā rén, jiàn jiā zhǔ chū le chéng mén, yòu bù bài shén kè, zhǐ guǎn luàn pǎo, zhèng bù zhī wèi shén yuán gù. yī kǒu qì jiù xíng le sān shí yú lǐ, tiān sè yǐ wǎn, què yòu bù xún diàn sù xiē. nà wǎn nǎi shì shí sān, yī lún míng yuè, zǎo yǐ shēng kōng, chèn zhe yuè sè, bù gù tú lù qí qū, fù mìng ér táo, cháng kǒng hòu miàn yǒu rén zhuī gǎn. zài lù yě wú bàn jù yán yǔ, zhǐ guǎn zǎn xiàng qián qù. yuē mò yǒu èr gēng tiān qì, gòng xíng le liù shí duō lǐ, lái dào yī gè cūn zhèn, yǐ huǎng jǐng xíng xiàn dì fāng. nà shí zǒu dé kǒu zhōng yòu kě, fù nèi yòu jī, mǎ yě jiàn jiàn xíng zǒu bù dòng. lù xìn dào: lái lù yǐ yuǎn, liào dé wú shì le, qiě jiù cǐ mì gè sù chù, míng rì zǎo xíng.
話分兩頭。且說王太同兩個家人,見家主出了城門,又不拜甚客,只管亂跑,正不知為甚緣故。一口氣就行了三十餘里,天色已晚,卻又不尋店宿歇。那晚乃是十三,一輪明月,早已升空,趁着月色,不顧途路崎嶇,負命而逃,常恐後面有人追趕。在路也無半句言語,只管趲向前去。約莫有二更天氣,共行了六十多里,來到一個村鎮,已晃井陘縣地方。那時走得口中又渴,腹內又飢,馬也漸漸行走不動。路信道:「來路已遠,料得無事了,且就此覓個宿處,明日早行。」
lǐ miǎn yī yán, jìng tóu lǚ diàn. shuí xiǎng yè shēn le, jiā jiā bì hù guān mén, wú chù kě sù. zhí dào shì shāo tóu, jiàn yī jiā mén ér bàn kāi bàn yǎn, hái zài nà lǐ shōu shí jiā huǒ, suì yī qí xià mǎ, zǒu rù diàn mén. jiāng shēng kǒu xiè le ān pèi, xì zài cáo biān wèi liào. lù xìn dào: zhǔ rén jiā, jiǎn yī chù jié jìng suǒ zài, yǔ wǒ men ān xiē. diàn jiā dá dào: bù mán kè guān shuō, xiǎo diàn fáng tóu, méi yǒu gè bù jié jìng de. rú jīn yě zhǐ kōng dé yī jiān zài cǐ. jiào xiǎo èr zhǎng dēng yǐn rù fáng zhōng.
李勉依言,徑投旅店。誰想夜深了,家家閉戶關門,無處可宿。直到市梢頭,見一家門兒半開半掩,還在那裡收拾傢伙,遂一齊下馬,走入店門。將生口卸了鞍轡,系在槽邊餵料。路信道:「主人家,揀一處潔淨所在,與我們安歇。」店家答道:「不瞞客官說,小店房頭,沒有個不潔淨的。如今也止空得一間在此。」教小二掌燈引入房中。
lǐ miǎn xiàng yī tiáo bǎn dèng shàng zuò xià, jué dé qì chuǎn xū xū. wáng tài rěn bú zhù wèn dào: qǐng wèn xiàng gōng, nà fáng xiàn zhǔ quán quán kǔ liú, hòu rì bō fū mǎ xiāng sòng, cóng róng ér xíng, yǒu hé bù měi? què fǎn bǎ zì jǐ xíng lǐ qì xià, yóu rú táo nán yì bān, lián yè bēn zǒu, shòu zhè bān láo lù. lù guǎn jiā yòu suí zhe wǒ men tóng lái, shì shèn yì gù?
李勉向一條板凳上坐下,覺得氣喘吁吁。王太忍不住問道:「請問相公,那房縣主惓惓苦留,後日撥夫馬相送,從容而行,有何不美?卻反把自己行李棄下,猶如逃難一般,連夜奔走,受這般勞碌。路管家又隨着我們同來,是甚意故?」
lǐ miǎn tàn kǒu qì dào: rǔ nǎ zhī jiù lǐ? ruò fēi lù guǎn jiā, wǒ yǔ rǔ děng sǐ wú zàng shēn zhī dì yǐ. jīn xìng de tuō hǔ kǒu, yǐ xiè tiān bù jǐn le, hái gù dé shén me xíng lǐ xīn kǔ? wáng tài jīng wèn qí gù. lǐ miǎn fāng dài yào shuō, bù xiǎng diàn zhǔ rén jiàn tā men wǔ rén wǔ qí, shēn yè tóu sù, yī háo xíng lǐ yě wú, yí shì dǎi rén, zǒu jìn lái pán wèn jiǎo sè, shuō dào: zhòng kè zhǎng zuò shén shēng yì? dǎ cóng hé chù lái, zhè shí hòu dào cǐ?
李勉嘆口氣道:「汝那知就裡?若非路管家,我與汝等死無葬身之地矣。今幸得脫虎口,已謝天不盡了,還顧得什麼行李、辛苦?」王太驚問其故。李勉方待要說,不想店主人見他們五人五騎,深夜投宿,一毫行李也無,疑是歹人,走進來盤問腳色,說道:「眾客長做甚生意?打從何處來,這時候到此?」
lǐ miǎn yī dǔ zi qì hèn, zhèng méi chù shuō, jiàn diàn zhǔ xiāng wèn, dá dào: huà tóu shén zhǎng, qǐng zuò xià le, dài wǒ xì sù. nǎi jiāng fáng dé wèi dào fàn zuì, lián qí cái mào, àn lìng wáng tài shì fàng, yǐ zhì bà guān, jí kè yóu yù jiàn, liú huí hòu kuǎn, jīn rì wǔ hòu, huí yá tīng xìn lǎo pó chán yán, shè jì shā hài, kuī lù xìn bào zhī táo tuō, qián hòu zhī shì, xì shuō yī biàn. wáng tài tīng le zhè huà, lián shēng tuò mà: fù xīn zhī zéi. diàn zhǔ rén yě bù shèng jiē tàn.
李勉一肚子氣恨,正沒處說,見店主相問,答道:「話頭甚長,請坐下了,待我細訴。」乃將房德為盜犯罪,憐其才貌,暗令王太釋放,以致罷官,及客游遇見,留回厚款,今日午後,回衙聽信老婆讒言,設計殺害,虧路信報知逃脫,前後之事,細說一遍。王太聽了這話,連聲唾罵:「負心之賊。」店主人也不勝嗟嘆。
lù xìn dào: zhǔ rén jiā, xiàng gōng ān mǎ xīn kǔ, kuài xiē cuī jiǔ fàn lái chī le, shuì yī jué hǎo gǎn lù. diàn zhǔ rén dá yīng chū qù. zhǐ jiàn chuáng dǐ xià hū dì zuān chū yī gè dà hàn, hún shēn jié shù, shǒu chí bǐ shǒu, wēi fēng lǐn lǐn, shā qì téng téng, xià dé lǐ miǎn zhǔ pú hún bù fù tǐ, yī qí guì dǎo, kǒu chēng: zhuàng shì ráo mìng. nà rén yī bǎ fú qǐ lǐ miǎn dào: bù bì huāng zhāng, zì yǒu huà shuō. zán nǎi yì shì, píng shēng zhuān bào bù píng, yào shā tiān xià fù xīn zhī rén. shì lái fáng dé jiǎ niē xū qíng, fǎn shuō gōng wū xiàn, móu tā xìng mìng, qiú zán lái xíng cì. nǎ zhī zhè zéi zi nèn bān láng xīn gǒu fèi, fù yì wàng ēn.
路信道:「主人家,相公鞍馬辛苦,快些催酒飯來吃了,睡一覺好趕路。」店主人答應出去。只見床底下忽地鑽出一個大漢,渾身結束,手持匕首,威風凜凜,殺氣騰騰,嚇得李勉主僕魂不附體,一齊跪倒,口稱:「壯士饒命。」那人一把扶起李勉道:「不必慌張,自有話說。咱乃義士,平生專抱不平,要殺天下負心之人。適來房德假捏虛情,反說公誣陷,謀他性命,求咱來行刺。那知這賊子恁般狼心狗肺,負義忘恩。
zǎo shì gōng shuō chū qián qíng, bù rán, xiǎn xiē wù shā le zhǎng zhě. lǐ miǎn lián máng kòu xià tóu qù, dào: duō gǎn yì shì huó mìng zhī ēn. nà rén chě zhù dào: mò xiè mò xiè, zán zàn qù biàn lái. jí chū tíng zhōng, sǒng shēn shàng wū, jí rú fēi niǎo, qǐng kè bù jiàn. zhǔ pú dōu jīng dé tǔ le shé, suō bù shǎng qù, bù zhī zài lái hái yǒu hé yì. huái zhe guǐ tāi, bù gǎn shuì wò, lián jiǔ fàn yě chī bù xià. yǒu shī wèi zhèng: bēn zǒu zhǎng tú qì shàng chōng, hū rán chuáng xià qǐ qīng fēng.
早是公說出前情,不然,險些誤殺了長者。」李勉連忙叩下頭去,道:「多感義士活命之恩。」那人扯住道:「莫謝莫謝,咱暫去便來。」即出庭中,聳身上屋,疾如飛鳥,頃刻不見。主僕都驚得吐了舌,縮不上去,不知再來還有何意。懷着鬼胎,不敢睡臥,連酒飯也吃不下。有詩為證:奔走長途氣上沖,忽然床下起青鋒。
yī fān zhōng qǔ yīn qín sù, huàn xǐng qí rén shuì mèng zhōng.
一番衷曲殷勤訴,喚醒奇人睡夢中。
zài shuō fáng dé de lǎo pó, jiàn zhàng fū huí lái, dà shì yǐ jiù, lǐ wù yuán fēng bù dòng, xǐ de mǎn liǎn dōu shì xiào yè. lián máng zhěng bèi jiǔ xí, bǎi zài táng shàng, fū qī bǐng zhú yǐ dài. chén yán yě liú zài yá zhōng sì hòu. dào sān gēng shí fēn, hū tīng dé tíng qián sù niǎo jīng míng, luò yè luàn zhuì, yī rén kuà rù táng zhōng. fáng dé jǔ mù kàn shí, qià biàn shì nà yì shì, dǎ bàn dé rú tiān shén yì bān, bǐ qián dà shì bù tóng, qiě jīng qiě xǐ, xiàng qián yíng jiē. nà yì shì quán bù qiān ràng, qì fèn fèn de dà tà bù zǒu rù qù, jū zhōng zuò xià. fáng dé fū qī kòu bài chēng xiè. fāng yù qǐ wèn, zhǐ jiàn nà yì shì nù róng kě jū, sōu dì chè chū bǐ shǒu, zhǐ zhe mà dào: nǐ zhè fù xīn zéi zi. lǐ jī wèi nǎi jiù mìng dà ēn rén, bù sī bào xiào, fǎn tīng fù rén zhī yán, bèi ēn fǎn shì. jì yǐ shì lù táo qù, biàn gāi huǐ guò, què yòu jià niē xū cí, hōng zán xíng cì. ruò fēi tā dào chū zhēn qíng, lián zán yě xiàn yú bù yì. guǎ nǐ zhè fù xīn zéi yī wàn dāo, fāng chū zán zhè diǎn bù píng zhī qì.
再說房德的老婆,見丈夫回來,大事已就,禮物原封不動,喜得滿臉都是笑靨。連忙整備酒席,擺在堂上,夫妻秉燭以待。陳顏也留在衙中俟候。到三更時分,忽聽得庭前宿鳥驚鳴,落葉亂墜,一人跨入堂中。房德舉目看時,恰便是那義士,打扮得如天神一般,比前大似不同,且驚且喜,向前迎接。那義士全不謙讓,氣憤憤的大踏步走入去,居中坐下。房德夫妻叩拜稱謝。方欲啟問,只見那義士怒容可掬,颼地掣出匕首,指着罵道:「你這負心賊子。李畿尉乃救命大恩人,不思報效,反聽婦人之言,背恩反噬。既已事露逃去,便該悔過,卻又架捏虛詞,哄咱行刺。若非他道出真情,連咱也陷於不義。剮你這負心賊一萬刀,方出咱這點不平之氣。」
fáng dé wèi jí cuò biàn, tóu yǐ luò dì, jīng dé bèi shì huāng zuò yī duī, píng shí qiě shì huì huà huì jiǎng, dào cǐ xīn dǎn jù liè, yī zhāng zuǐ yóu rú jiāo qī zhān láo, dòng dàn bù dé. yì shì zhǐ zhe mà dào: nǐ zhè pō jiàn gǒu fù. bù quàn zhàng fū wèi shàn, fǎn jiào tā shāng hài ēn rén. wǒ qiě kàn nǐ fèi gān shì zěn yàng shēng de. tuō dì tiào qǐ shēn lái, jiāng bèi shì yī jiǎo tī fān, zuǒ jiǎo tà zhù tóu fà, yòu xī nà zhù liǎng tuǐ. zhè pó niáng lián jiào: yì shì ráo mìng. jīn hòu zài bù gǎn le. nà yì shì mà dào: pō jiàn yín fù. zán yě dào kěn ráo nǐ, zhǐ shì nǐ bù kěn ráo rén. tí qǐ bǐ shǒu xiàng xiōng táng shàng yī dāo, zhí pōu dào qí xià.
房德未及措辨,頭已落地,驚得貝氏慌做一堆,平時且是會話會講,到此心膽俱裂,一張嘴猶如膠漆粘牢,動彈不得。義士指着罵道:「你這潑賤狗婦。不勸丈夫為善,反教他傷害恩人。我且看你肺肝是怎樣生的。」托地跳起身來,將貝氏一腳踢翻,左腳踏住頭髮,右膝捺住兩腿。這婆娘連叫:「義士饒命。今後再不敢了。」那義士罵道:「潑賤淫婦。咱也到肯饒你,只是你不肯饒人。」提起匕首向胸膛上一刀,直剖到臍下。
jiāng bǐ shǒu xián zài kǒu zhōng, shuāng shǒu pāi kāi, bǎ wǔ zàng liù fǔ, kōu jiāng chū lái, xuè lì lì tí zài shǒu zhōng, xiàng dēng xià zhào kàn dào: zán zhī dào zhè gǒu fù fèi gān yǔ rén bù tóng, yuán lái yě zhī rú cǐ, zěn shēng nèn bān hěn dú. suì piē guò yī biān, yě gē xià shǒu jí, liǎng kē tóu jié zuò yī duī, shèng zài gé náng zhī zhōng. kāi mǒ le shǒu shàng xuè wū, cáng le bǐ shǒu, tí qǐ gé náng, bù chū tíng zhōng, yú yuán ér qù.
將匕首銜在口中,雙手拍開,把五臟六腑,摳將出來,血瀝瀝提在手中,向燈下照看道:「咱只道這狗婦肺肝與人不同,原來也只如此,怎生恁般狠毒。」遂撇過一邊,也割下首級,兩顆頭結做一堆,盛在革囊之中。揩抹了手上血污,藏了匕首,提起革囊,步出庭中,逾垣而去。
shuō shí yì dǎn bāo tiān dì, huà qǐ xióng xīn dòng guǐ shén.
說時義膽包天地,話起雄心動鬼神。
zài shuō lǐ miǎn zhǔ pú zài lǚ diàn zhōng, shǒu zhì wǔ gēng shí fēn, hū jiàn yī dào jīn guāng, cóng tíng zhōng fēi rù. zhòng rén yī qí jīng qǐ, kàn shí zhèng shì nà yì shì. fàng xià gé náng, shuō dào: fù xīn zéi yǐ bèi zán kū fù tú cháng, jīn xié qí shǒu zài cǐ. xiàng gé náng zhōng qǔ chū liǎng kē shǒu jí. lǐ miǎn yòu jīng yòu xǐ, dào shēn xià bài dào: zú xià gāo yì, qiān gǔ suǒ wú. qǐng shì xìng míng, dāng tú hòu bào. yì shì xiào dào: zán zì lái méi yǒu xìng míng, yì bú yào rén chóu bào. qǐng zán cóng chuáng xià ér lái, rì hòu shè yǒu xiāng féng, jìng yǐ chuáng xià yì shì xiāng hū biàn liǎo. dào bà, xiàng huái zhōng qǔ yī bāo yào ér, yòng xiǎo zhǐ jia tiāo shǎo xǔ, dàn yú shǒu jí duàn chù, jǔ shǒu yī gǒng, zǎo yǐ téng shàng wū yán, wǎn zhī bù jí, xū yú bù zhī suǒ wǎng. lǐ miǎn jiàn qì xià liǎng gè rén tóu, xīn zhōng huāng zhāng, zhèng zài bǎi bù.
再說李勉主僕在旅店中,守至五更時分,忽見一道金光,從庭中飛入。眾人一齊驚起,看時正是那義士。放下革囊,說道:「負心賊已被咱刳腹屠腸,今攜其首在此。」向革囊中取出兩顆首級。李勉又驚又喜,倒身下拜道:「足下高義,千古所無。請示姓名,當圖後報。」義士笑道:「咱自來沒有姓名,亦不要人酬報。頃咱從床下而來,日後設有相逢,竟以『床下義士』相呼便了。」道罷,向懷中取一包藥兒,用小指甲挑少許,彈於首級斷處,舉手一拱,早已騰上屋檐,挽之不及,須臾不知所往。李勉見棄下兩個人頭,心中慌張,正在擺布。
kě shà zuò guài, kàn nà rén tóu shí, jiàn jiàn suō xiǎo, xū yú huà wèi yī dā qīng shuǐ, lǐ miǎn fāng cái fàng xīn. zuò zhì tiān míng, lù xìn qǔ xiē qián chāo, hái le diàn jiā, shōu shí mǎ pǐ shàng lù.
可霎作怪,看那人頭時,漸漸縮小,須臾化為一搭清水,李勉方才放心。坐至天明,路信取些錢鈔,還了店家,收拾馬匹上路。
shuō huà de, jù nǐ shuō, lǐ miǎn gòng xíng le liù shí duō lǐ fāng dào lǚ diàn, zhè yì shì yòu wú shēng kǒu, rú hé yī yè zhī jiān, wǎng fǎn rú fēng? zhè biàn shì qián miàn shuō qǐ, qǐng kè néng fēi xíng bǎi lǐ, nǎi jiàn xiá cháng shì ěr. nà yì shì shòu fáng dé zhī tuō, bù guò huáng hūn shí fēn, bǐ jí zhuī gǎn, lǐ miǎn hái zài tú zhōng chí zhòu, wèi zēng qī xī. tā xiān yī bù mái fú děng hòu. yī wǎng yī lái, yǒu fēng wú yǐng, suǒ yǐ fú yú chuáng xià, diàn zhōng quán rán bù zhī. cǐ shì jiàn shù miào chù.
說話的,據你說,李勉共行了六十多里方到旅店,這義士又無牲口,如何一夜之間,往返如風?這便是前面說起,頃刻能飛行百里,乃劍俠常事耳。那義士受房德之託,不過黃昏時分,比及追趕,李勉還在途中馳驟,未曾棲息。他先一步埋伏等候。一往一來,有風無影,所以伏於床下,店中全然不知。此是劍術妙處。
qiě shuō lǐ miǎn dāng yè wú huà, cì rì qǐ shēn, yòu xíng le liǎng rì, fāng dào cháng shān, jìng rù fǔ zhōng, bài yè yán tài shǒu. gù rén xiāng jiàn, xǐ suí yán kāi, suì liú yú yá shǔ zhōng ān xiē. yán tài shǒu yě jiàn méi yǒu xíng lǐ, xīn zhōng qí guài, wèn qí yuán gù. lǐ miǎn jiāng qián shì yī yī sù chū, bù shèng hài yì.
且說李勉當夜無話,次日起身,又行了兩日,方到常山,徑入府中,拜謁顏太守。故人相見,喜隨顏開,遂留於衙署中安歇。顏太守也見沒有行李,心中奇怪,問其緣故。李勉將前事一一訴出,不勝駭異。
guò le liǎng rì, bǎi xiāng xiàn jiāng xiàn zǎi fū qī bèi shā yuán yóu, shēn wén dào fǔ. yuán lái shì yè chén yán zhī chéng tóng jǐ gè nú pú, jiàn yì shì xíng xiōng, yī gè gè jīng hào shǔ cuàn, sì sàn qián duǒ, zhí zhì tiān míng, fāng gǎn chū tóu. zhǐ jiàn liǎng gè méi tóu shī shǒu, héng zài xuè pō lǐ, wǔ zàng liù fǔ, dōu kōu zài bàn biān, shǒu jí bù zhī qù xiàng, zhuō shàng qì mǐn yī háo bù shī. yī jiā jiào kǔ lián tiān, bào zhī zhǔ bù xiàn wèi, jù chī yī jīng, qí lái yàn guò. xì xún qí qíng, chén yán zhǐ de bǎ fáng dé yào hài lǐ miǎn, qiú rén xíng cì shǐ mò shuō chū. zhǔ bù xiàn wèi, jí diǎn qǐ ruò gān zuò gōng de, gè zhí bīng qì, yā chén yán zuò yǎn, qián qù bǔ huò cì kè. nà shí hòng dòng hé xiàn rén mín, dōu gēn lái kàn. dào le chén yán jiān bì, dǎ jiāng rù qù, wéi yǒu jǐ jiān kōng fáng, nà jiàn yī gè rén yǐng. zhǔ bù yǔ xiàn wèi shāng yì shēn wén, yǐ xiǎo dé lǐ miǎn shì yán tài shǒu de hǎo yǒu, cóng shí shēn bào, zài tā miàn shàng, pà yǒu gàn ài, èr zé yòu jiàn dé xiàn zhǔ bù dé. nǎi jiāng zhēn qíng yǐn guò, zhǐ shuō yè bàn bèi dào yuè rù sī yá, shā sǐ xiàn lìng fū fù, qiè qù shǒu jí, wú cóng bǔ huò.
過了兩日,柏鄉縣將縣宰夫妻被殺緣由,申文到府。原來是夜陳顏、支成同幾個奴僕,見義士行兇,一個個驚號鼠竄,四散潛躲,直至天明,方敢出頭。只見兩個沒頭屍首,橫在血泊里,五臟六腑,都摳在半邊,首級不知去向,桌上器皿一毫不失。一家叫苦連天,報知主簿、縣尉,俱吃一驚,齊來驗過。細詢其情,陳顏只得把房德要害李勉,求人行刺始末說出。主簿縣尉,即點起若干做公的,各執兵器,押陳顏作眼,前去捕獲刺客。那時鬨動合縣人民,都跟來看。到了陳顏間壁,打將入去,惟有幾間空房,那見一個人影。主簿與縣尉商議申文,已曉得李勉是顏太守的好友,從實申報,在他面上,怕有干礙,二則又見得縣主薄德。乃將真情隱過,只說夜半被盜越入私衙,殺死縣令夫婦,竊去首級,無從捕獲。
liǎng xià zhōu quán qí shì. yī miàn mǎi guān shèng liàn, yán tài shǒu yī nǐ, shēn wén shàng sī. nà shí hé běi yí lù, dōu shì ān lù shān zhuān zhì, zhī dé shā le fáng dé, qǐ bù qù le yī gè xīn fù, dǎo xià huí wén, zhe lìng yán jiā jī huò.
兩下周全其事。一面買棺盛殮,顏太守依擬,申文上司。那時河北一路,都是安祿山專制,知得殺了房德,豈不去了一個心腹,倒下回文,着令嚴加緝獲。
lǐ miǎn wén le zhè gè xiāo xī, kǒng pà chán dào shēn shàng, suì zuò bié yán tài shǒu, huí guī zhǎng ān gù lǐ. qià hǎo wáng hóng zuò shì xià yù, fán bèi hé bà guān, jǐn jiē qǐ rèn. lǐ miǎn yuán qǐ jī wèi, bù shàng bàn nián, jí shēng jiān chá yù shǐ. yī rì, zài zhǎng ān jiē shàng xíng guò, zhǐ jiàn yī rén shēn yī huáng shān, zuò xià bái mǎ, liǎng gè hú nú gēn suí, wàng zhe jié dǎo zhōng luàn zhuàng, cóng rén hē hè bù zhù lǐ miǎn jǔ mù guān kàn, què biàn shì xī rì chuáng xià yì shì, suì gǔn ān xià mǎ, jū shè dào: yì shì bié lái wú yàng? nà yì shì xiào dào: kuī dà rén hái rèn dé zá jiā. lǐ miǎn dào: lǐ mǒu rì yè zài xīn, ān yǒu bù shí zhī lǐ? qǐng dào bì yá shǎo xù. yì shì dào: zán lìng rì jié chéng lái bài, jīn rì bù gǎn cóng mìng. tǎng dà rén bù qì, tóng dào bì yù yī huà hé rú? lǐ miǎn xīn rán xiāng cóng, bìng mǎ ér xíng. lái dào qìng yuán fāng, yī gè xiǎo jiǎo mén nèi rù qù. guò le jǐ zhòng mén hù, hū rán xiǎn chū yī zuò dà zhái yuàn, tīng táng wū shè, gāo sǒng yún hàn nú pú qū chéng, bù xià shù bǎi. lǐ miǎn àn àn diǎn tóu dào: zhēn shì gè yì rén. qǐng rù táng zhōng, chóng xīn jiàn lǐ, fēn bīn zhǔ ér zuò. qǐng kè bǎi xià yán xí, fēng fù shèng yú wáng hóu. huàn chū jiā lè zài tíng qián zòu lè, yī gè gè dōu shì míng móu hào chǐ, jué sè jiā rén. yì shì dào: suí cháng xiǎo fàn, bù zú yǐ gōng guì rén, xìng wù guài. lǐ miǎn mǎn kǒu chēng xiè. dāng xià èr rén xí jiān tán lùn xiē gǔ jīn yīng xióng zhī shì, zhì wǎn ér sàn. cì rì lǐ miǎn bèi le xiē lǐ wù, zài lái bài fǎng shí, zhǐ cún yī suǒ kōng zhái, bù zhī bān xiàng hé chù qù le. jiē tàn ér huí. hòu lái lǐ miǎn guān zhì zhōng shū mén xià píng zhāng shì, fēng wèi qiān guó gōng. wáng tài lù xìn yì fú chí zuò gè xiǎo xiǎo guān zhí. shī yún: cóng lái ēn yuàn yào fēn míng, jiāng yuàn chóu ēn zuì bù píng.
李勉聞了這個消息,恐怕纏到身上,遂作別顏太守,回歸長安故里。恰好王鉷坐事下獄,凡被劾罷官,盡皆起任。李勉原起畿尉,不上半年,即升監察御史。一日,在長安街上行過,只見一人身衣黃衫,坐下白馬,兩個胡奴跟隨,望着節導中亂撞,從人呵喝不祝李勉舉目觀看,卻便是昔日床下義士,遂滾鞍下馬,鞠射道:「義士別來無恙?」那義士笑道:「虧大人還認得咱家。」李勉道:「李某日夜在心,安有不識之理?請到敝衙少敘。」義士道:「咱另日竭誠來拜,今日不敢從命。倘大人不棄,同到敝寓一話何如?」李勉欣然相從,並馬而行。來到慶元坊,一個小角門內入去。過了幾重門戶,忽然顯出一座大宅院,廳堂屋舍,高聳雲漢;奴僕趨承,不下數百。李勉暗暗點頭道:「真是個異人。」請入堂中,重新見禮,分賓主而坐。頃刻擺下筵席,豐富勝於王侯。喚出家樂在庭前奏樂,一個個都是明眸皓齒,絕色佳人。義士道:「隨常小飯,不足以供貴人,幸勿怪。」李勉滿口稱謝。當下二人席間談論些古今英雄之事,至晚而散。次日李勉備了些禮物,再來拜訪時,止存一所空宅,不知搬向何處去了。嗟嘆而回。後來李勉官至中書門下平章事,封為汧國公。王太、路信亦扶持做個小小官職。詩云:從來恩怨要分明,將怨酬恩最不平。
ān dé jiàn xiān chuáng xià shì, rén jiān biàn qǔ bù píng rén.
安得劍仙床下士,人間遍取不平人。