strong jiàn zhōng yì qǔ jiē tiān guān dà liáo chū bīng jiù jìn yáng strong
建忠议取接天关 大辽出兵救晋阳
què shuō lái bīng gōng xià zé zhōu zhī hòu, yú yì rì jìn dǐ jiē tiān guān. shǒu jiāng lù liàng fāng nǎi yǔ wáng wén shāng yì yuē:" sòng shī cháng qū ér lái, dāng hé jì yǐ tuì zhī?" wén yuē:" guān ài xiǎn gù, zhǐ kě jiān shǒu, dài sòng shī liáng jǐn, yī gǔ kě pò yǐ." liàng fāng rán qí yán, suì àn bīng bù chū. sòng qián fēng hū yán zàn tún zhā guān xià, lìng bù xià jí gōng. guān shàng luàn fàng gōng shǐ mù shí zhī lèi, jūn shì bù néng jìn qián. zàn wú jì kě shī, yǔ lǐ jiàn zhōng yì yuē:" lù liàng fāng jiān shǒu cǐ guān, jiāng yǐ hé jì qǔ zhī?" jiàn zhōng yuē:" guān shì wēi xiǎn, nán yǐ zú xià, ruò jí gōng zhī, tú shāng jūn shì wú yì. wèi jīn zhī jì, mò ruò chè wéi ér dài, chéng yǒu kě qǔ zhī jī, rán hòu jìn bīng, shù bù tú fèi jūn gōng yě." zàn chén yín bàn shǎng, tuì rù jūn zhōng. yòu guò le shù rì, zàn qiǎn rén jī tàn guān qián xiāo xī, huí bào:" guān shàng shǒu yù jiān gù, rén mǎ bù néng jìn." zàn yuè yōu mèn. hū bào:" yíng wài yǒu yī lǎo zú, yào jiàn jiāng jūn." zàn lìng huàn rù. lǎo zú zhì zhàng qián yuē:" wén jiāng jūn gōng cǐ guān bù xià, tè lái xiàn cè, yǐ chéng jiāng jūn yī dà gōng jī." zàn è rán yuē:" rǔ yǒu hé jì, yǐ qǔ cǐ guān? dāng bǎo zòu tiān zǐ, bù shī rǔ zhī fù guì." zú yuē:" cǐ guān dì shì jí gāo, gù míng jiē tiān guān. shǒu jiāng lù liàng fāng, bù guò shì yī yǒng zhī fū, jìn gōng yì yì. nèi yǒu wáng wén fǔ zhī, cǐ rén zhì móu hóng yuǎn, yòng bīng dé shù, ruò shǐ gù shǒu bù chū, zé jiāng jūn zhī zhòng, suī shǒu yī nián, yì zhī rú cǐ. jiāng jūn bù zhī shān hòu yǒu yī xiǎo jìng, suī shì qí qū, shí zhī cǐ lù kě rù, què shì lǐ dà gōng bǎ jié. ruò jiāng jūn qiǎn rén wèn zhī jiè cǐ ér guò, zhí zhì hé dōng běi jìng, dàn rán wú zǔ." zàn wén zhī, dà yuè yuē:" cǐ tiān jiào rǔ jiào wú, shí huáng shàng zhī hóng fú." jí liú lǎo zú yú yíng zhōng, hòu gōng chéng rì bǎo zòu zhī. lǎo zú yuē:" xiǎo kě bù yuàn shēng shǎng." jìng cí ér qù. yíng jūn rén bào:" shì lǎo zú chū wài, hū rán bú jiàn, wéi yǒu yī zhèn qīng fēng ěr." zàn jīng yà zhī, jí wàng kōng ér bài.
却说来兵攻下泽州之后,于翌日进抵接天关。守将陆亮方乃与王文商议曰:“宋师长驱而来,当何计以退之?”文曰:“关隘险固,只可坚守,待宋师粮尽,一鼓可破矣。”亮方然其言,遂按兵不出。宋前锋呼延赞屯扎关下,令部下急攻。关上乱放弓矢木石之类,军士不能近前。赞无计可施,与李建忠议曰:“陆亮方坚守此关,将以何计取之?”建忠曰:“关势危险,难以卒下,若急攻之,徒伤军士无益。为今之计,莫若撤围而待,乘有可取之机,然后进兵,庶不徒费军功也。”赞沉吟半晌,退入军中。又过了数日,赞遣人缉探关前消息,回报:“关上守愈坚固,人马不能近。”赞越忧闷。忽报:“营外有一老卒,要见将军。”赞令唤入。老卒至帐前曰:“闻将军攻此关不下,特来献策,以成将军一大功绩。”赞愕然曰:“汝有何计,以取此关?当保奏天子,不失汝之富贵。”卒曰:“此关地势极高,故名接天关。守将陆亮方,不过是一勇之夫,进攻亦易。内有王文辅之,此人智谋宏远,用兵得术,若使固守不出,则将军之众,虽守一年,亦只如此。将军不知山后有一小径,虽是崎岖,实只此路可入,却是李大公把截。若将军遣人问之借此而过,直至河东北境,但然无阻。”赞闻之,大悦曰:“此天叫汝教吾,实皇上之洪福。”即留老卒于营中,候功成日保奏之。老卒曰:“小可不愿升赏。”径辞而去。营军人报:“适老卒出外,忽然不见,惟有一阵清风耳。”赞惊讶之,即望空而拜。
cì rì, qiǎn liǔ xióng yù bù bīng wǔ qiān, wǎng lǐ tài gōng guān zhōng jiè lù. xióng yù bù bīng, jìng cóng shān hòu xiǎo lù, zhí dǐ guān xià, qiǎn rén tōng zhī qù le. shǒu jiāng lǐ tài gōng, míng róng. yǒu èr zi: zhǎng yuē lǐ xìn, cì yuē lǐ jié, èr rén jiē yǒu wǔ yì. tài gōng tīng zhī sòng bīng wéi le jiē tiān guān, yīn yì yán shǒu cǐ dì. hū bào:" sòng jiāng qiǎn rén lái jiàn tài gōng." tài gōng lìng huàn rén wèn zhī. lái zú yuē:" wǒ dà sòng bīng qǔ jiē tiān guān, guān zhōng shǒu bèi yán gù, wèi néng zú xià. wén cǐ chù yǒu lù kě jìn hé dōng, tè wèn tài gōng jiè lù. tǎng néng chéng gōng, cháo tíng zhòng jiā fēng zèng." tài gōng tīng bà, xiào yuē:" cǐ chù nǎi shì hé dōng yān hóu zhī dì, jīn qián guān yǔ wǒ xiāng wèi shēng shì, yǐ jù sòng shī. ruò xǔ rǔ jìn bīng, zé shì gē ròu wèi rén, zì qǔ qí bài yě. wú bù shā rǔ, jí huí bào zhī zhǔ jiàng, yǒu yǒng zhě zǎo lái jiāo fēng." chāi rén jīng pà, zǒu huí bào yǔ liǔ xióng yù, dào zhī bù xǔ jìn xíng zhī yóu. xióng yù dà nù, bù bīng guān xià nuò zhàn. hū tīng guān shàng yī shēng gǔ xiǎng, què shì lǐ xìn bù wǔ bǎi jiàn zú, zhǎn guān ér xià. xióng yù tuì bù bù dié, bèi xìn cì sǐ guān qián. lǐ xìn dà shā sòng bīng yī zhèn ér huí. xióng yù bù xià zǒu guī bào zhī hū yán zàn, zàn dà jīng yuē:" shì tú bù chéng, ér sǔn dà jiàng. ruò shǐ dí rén liǎng xià hé bīng lái zhàn, hé yǐ yù zhī?" jí yǔ jiàn zhōng shāng yì bié jì, jiàn zhōng yuē:" shì kě móu qí xiān, chéng qián guān bù gǎn chū bīng, kě lìng gāo jiāng jūn gōng zhī wú děng lǜ bīng xiān qǔ cǐ guān, ruò dé shì chù, zé cǐ guān kě xià yǐ." zàn rán qí jì, jí biàn qiǎn rén bào zhī gāo huái dé chū bīng, zì yǔ jiàn zhōng lǜ suǒ bù lái guān xià nuò zhàn.
次日,遣柳雄玉步兵五千,往李太公关中借路。雄玉部兵,径从山后小路,直抵关下,遣人通知去了。守将李太公,名荣。有二子:长曰李信,次曰李杰,二人皆有武艺。太公听知宋兵围了接天关,因亦严守此地。忽报:“宋将遣人来见太公。”太公令唤人问之。来卒曰:“我大宋兵取接天关,关中守备严固,未能卒下。闻此处有路可进河东,特问太公借路。倘能成功,朝廷重加封赠。”太公听罢,笑曰:“此处乃是河东咽喉之地,今前关与我相为声势,以拒宋师。若许汝进兵,则是割肉喂人,自取其败也。吾不杀汝,急回报知主将,有勇者早来交锋。”差人惊怕,走回报与柳雄玉,道知不许进行之由。雄玉大怒,部兵关下搦战。忽听关上一声鼓响,却是李信部五百健卒,斩关而下。雄玉退步不迭,被信刺死关前。李信大杀宋兵一阵而回。雄玉部下走归报知呼延赞,赞大惊曰:“事图不成,而损大将。若使敌人两下合兵来战,何以御之?”即与建忠商议别计,建忠曰:“事可谋其先,乘前关不敢出兵,可令高将军攻之;吾等率兵先取此关,若得是处,则此关可下矣。”赞然其计,即便遣人报知高怀德出兵,自与建忠率所部来关下搦战。
shǒu jūn bào rù zhàng zhōng, lǐ tài gōng yǔ èr zi shāng yì yuē:" sòng bīng lái zhàn, hé yǐ tuì zhī?" lǐ xìn yuē:" bǐ zhòng wǒ guǎ, nán yǐ lì dí, kě qiǎn rén yú jiē tiān guān qī yuē, lìng qí lái zhù, fāng kě yì zhàn." tài gōng yī qí yán, jí qiǎn rén jìng yì qián guān zhī huì. lù liàng fāng yǔ wáng wén yì yuē:" sòng shī guò bù dé cǐ guān, cóng bèi lù gōng jī, tǎng huò bǐ chù bù bǎo, zé wǒ guān yì wēi yǐ, jūn dāng lǜ bīng jí wǎng jiù zhī." wáng wén yuē:" jiāng jūn suǒ jiàn jí shì, xiǎo jiàng yuàn xíng." jí yǐn jīng bīng sān qiān, qián lái sān zhèn guān xiāng zhù. lǐ tài gōng dé wáng wén lái dào, bù shèng zhī xǐ, yīn yǔ shāng yì yíng dí. wáng wén yuē:" píng chuān zhī dì, lì yú jí zhàn. gōng yí jiān shǒu cǐ guān, wú yǔ lìng láng hé bīng pò zhī." tài gōng rán qí yán. guò le yī xiāo.
守军报入帐中,李太公与二子商议曰:“宋兵来战,何以退之?”李信曰:“彼众我寡,难以力敌,可遣人于接天关期约,令其来助,方可议战。”太公依其言,即遣人径诣前关知会。陆亮方与王文议曰:“宋师过不得此关,从背路攻击,倘或彼处不保,则我关亦危矣,君当率兵急往救之。”王文曰:“将军所见极是,小将愿行。”即引精兵三千,前来三镇关相助。李太公得王文来到,不胜之喜,因与商议迎敌。王文曰:“平川之地,利于急战。公宜坚守此关,吾与令郎合兵破之。”太公然其言。过了一宵。
cì rì, wáng wén yǔ lǐ xìn kāi guān chū zhàn. sòng jiāng hū yán zàn yì pái xià zhèn shì, mǎ shàng zhǐ wáng wén mà yuē:" sàng bài zhī jiāng, bù jí xiàn guān nà xiáng, shàng lái xín sǐ yé?" wáng wén xiào yuē:" sòng jūn zhī zú bù rǔ. jīn rì shā rǔ piàn jiǎ bù huí." yán bà zòng qí wǔ fāng tiān jǐ lái zhàn hū yán zàn, zàn yuán qiāng yíng zhī. liǎng xià jiāo fēng, zhàn wèi shù hé, wáng wén yáng shū ér zǒu. zàn jiǔ zhī wáng wén shàn yú yòng bīng, yào shēng qín zhī, zhòu mǎ zhuī qù. yī shēng pào xiǎng, guān zuǒ yī biāo bīng shā lái, nǎi lǐ xìn yě, jǔ qiāng rào zàn zhī hòu shā lái. zàn nù jī, gǎn jìn qián, huī qǐ yī qiāng, jiāng wáng wén bō yú mǎ xià. bù bīng jìng jìn zhuō zhī. zàn zài huí mǎ yǔ lǐ xìn jiāo fēng. xìn jiàn wáng wén bèi zhuō qù, xīn huāng dǎn qiè, bù gǎn jiǔ zhàn, jí shōu bīng zǒu rù guān zhōng. zàn yì lēi jūn huí yíng.
次日,王文与李信开关出战。宋将呼延赞亦排下阵势,马上指王文骂曰:“丧败之将,不即献关纳降,尚来寻死耶?”王文笑曰:“宋军知足不辱。今日杀汝片甲不回。”言罢纵骑舞方天戟来战呼延赞,赞援枪迎之。两下交锋,战未数合,王文佯输而走。赞久知王文善于用兵,要生擒之,骤马追去。一声炮响,关左一彪兵杀来,乃李信也,举枪绕赞之后杀来。赞怒激,赶近前,挥起一枪,将王文拨于马下。部兵竞进捉之。赞再回马与李信交锋。信见王文被捉去,心慌胆怯,不敢久战,即收兵走入关中。赞亦勒军回营。
jūn xiào jiě dé wáng wén lái jiàn, zàn qīn chū zhàng wài, shǒu jiě qí fù, qǐng rù zuò zhōng, xiè yuē:" shì jiān mào chù gé xià, wàng qǐ shù zuì." wén yuē:" xiǎo kě bèi zhuō zhī jiāng, shēng sǐ xì yú jiāng jūn, hé gù yīn qín ruò shì yé?" zàn yuē:" xiǎo jiàng běn shì hé dōng chū shēn, jīn guī mìng dà cháo, jìn zhōng zé yī yě. gōng yǒu rú cǐ dǎn lüè, hé yǐ qū jié yú cóng jí, tóu zhū yú àn dì hū? bù ruò tóng shì sòng zhǔ, yǐ jiàn qí gōng, liú hōng liè zhī míng yú hòu shì ěr." wáng wén bèi zàn shuō le yī biàn, chén yín bàn shǎng nǎi yuē:" liáng qín zé mù ér qī, xián chén zé zhǔ ér shì. wén yě, kuì fēi xián chén, yuàn cóng jiāng jūn zhàng xià, zǎo wǎn tīng mìng." zàn dà xǐ, yīn wèn gōng qǔ zhī jì. wén yuē:" shì dāng suí jī yìng biàn, jīn lǐ xìn yǐ wú bèi qín, bì sǐ shǒu bù chū, jiāng jūn qí nài zhī hé? bù rú xiān qǔ jiē tiān guān, rán hòu lái gōng cǐ chù, yǒu hé nán zāi? kě lìng lǐ jiāng jūn lǜ zhuàng bīng mái fú qián guān xià, xiǎo kě chéng jīn yè, chōng jiāng jūn zhī zhèn, liàng fāng bì chū bīng lái yīng, jiāng jūn bù bīng jì wǒ ér jìn, qí guān lì pò yǐ." zàn yuē:" cǐ jì jí miào, zhǐ bù kě zǒu lòu xiāo xi." jí fēn
军校解得王文来见,赞亲出帐外,手解其缚,请入坐中,谢曰:“适间冒触阁下,望乞恕罪。”文曰:“小可被捉之将,生死系于将军,何故殷勤若是耶?”赞曰:“小将本是河东出身,今归命大朝,尽忠则一也。公有如此胆略,何以屈节于丛棘,投珠于暗地乎?不若同事宋主,以建奇功,留轰烈之名于后世耳。”王文被赞说了一遍,沉吟半晌乃曰:“良禽择木而栖,贤臣择主而事。文也,愧非贤臣,愿从将军帐下,早晚听命。”赞大喜,因问攻取之计。文曰:“事当随机应变,今李信以吾被擒,必死守不出,将军其奈之何?不如先取接天关,然后来攻此处,有何难哉?可令李将军率壮兵埋伏前关下,小可乘今夜,冲将军之阵,亮方必出兵来应,将军部兵继我而进,其关立破矣。”赞曰:“此计极妙,只不可走漏消息。”即分
qiǎn bù zhì yǐ dìng. zàn xiān yǐn léi zú lái jiē tiān guān gōng jī. lù liàng fāng tīng zhī sòng bīng fù lái, zì sī:" cǐ bì hòu guān nán jìn, gù yòu lái gōng cǐ dì." nǎi lìng bù xià yán bīng gù shǒu. jiāng jìn èr gēng zuǒ yòu, zàn lìng jūn shì diǎn qǐ huǒ jù, nà hǎn fàng pào, bìng lì gōng jī. guān shàng lián fā shǐ shí dǐ zhī. hū dōng běi jiǎo wáng wén yǐn bīng chōng wéi lái dào, sòng bīng dà luàn. wáng wén zhí shā zhì guān xià, gāo jiào:" sòng jiāng zhàn bài, guān shàng kě chū bīng jiē yìng." shǒu jūn tīng dé shì wáng wén kǒu qì, bào zhī liàng fāng. liàng fāng suì bù bīng jiē yìng. hū guān páng biān zhuǎn guò hū yán zàn, duàn běi bīng wèi liǎng jié, wáng wén chéng xū shā huí. liàng fāng zhī shì yǒu biàn, jí lè mǎ pǎo zǒu, bèi zàn yī qiāng cì yú mǎ xià. lǐ jiàn zhōng fú bīng qí qǐ, shā rù guān zhōng. běi jūn jìn tuì wú lù, jiē qì jiǎ bài jiàng. píng míng zhòng jiāng dōu jí, zàn bù shèng zhī xǐ, nǎi wèi wáng wén yuē:" cǐ yī zuò xióng guān, fēi zú xià miào suàn, jí shǒu yī nián, yì bù néng guò yě." wáng wén yuē:" jiǎo xìng chéng gōng, hé zú guà chǐ?" zàn qiǎn rén bào jié yú tài zōng, tài zōng chē jià jìng jìn jiē tiān guān, wàng hé dōng yí dài zhī dì yǐ. shào jūn bào rù sān zhèn guān, lǐ tài gōng dà jīng yuē:" sòng shī zhēn nǎi shén bīng yě." jí yǐn èr zi qì guān táo rù hé dōng qù le.
遣布置已定。赞先引羸卒来接天关攻击。陆亮方听知宋兵复来,自思:“此必后关难进,故又来攻此地。”乃令部下严兵固守。将近二更左右,赞令军士点起火炬,呐喊放炮,并力攻击。关上连发矢石抵之。忽东北角王文引兵冲围来到,宋兵大乱。王文直杀至关下,高叫:“宋将战败,关上可出兵接应。”守军听得是王文口气,报知亮方。亮方遂部兵接应。忽关旁边转过呼延赞,断北兵为两截,王文乘虚杀回。亮方知事有变,即勒马跑走,被赞一枪刺于马下。李建忠伏兵齐起,杀入关中。北军进退无路,皆弃甲拜降。平明众将都集,赞不胜之喜,乃谓王文曰:“此一座雄关,非足下妙算,即守一年,亦不能过也。”王文曰:“侥幸成功,何足挂齿?”赞遣人报捷于太宗,太宗车驾径进接天关,望河东一带之地矣。哨军报入三镇关,李太公大惊曰:“宋师真乃神兵也。”即引二子弃关逃入河东去了。
què shuō jiàng zhōu shǒu jiāng zhāng gōng jǐn, tīng zhī sòng bīng qǔ le jiē tiān guān, jīng yí zhōng rì, bù zhī wèi jì. yá jiāng liú bǐng jìn yuē:" bīng fǎ yún:' duō suàn zé shèng, shǎo suàn bù shèng.' kuàng wú suàn hū? jīn sòng shī shì rú shān yuè, cháng qū ér lái, qián zhī jiān gù guān ài, yǐ bèi gōng pò. hé kuàng jiàng zhōu píng dī zhī chéng, jiàn zú bān dié kě dēng, qiě yǒu shù zhī bīng, yān néng kàng dí? bù rú tóu xiáng, yǐ jiù shēng líng zhī è." gōng jǐn rán qí yì, jí qiǎn liú bǐng dào sòng jūn zhōng nà xiáng. hū yán zàn zòu zhī tài zōng, tài zōng yuē:" bù zhàn ér jiàng, shì zhī shí shì zhě yě, kě yǔn qí qǐng." zàn dé zhǐ, cì rì, jūn mǎ dǐ jiàng zhōu chéng xià. gōng jǐn kāi mén yíng hòu. tài zōng chē jià rù chéng zhōng, ān fǔ bǎi xìng, xià lìng qián fēng hū yán zàn gāo huái dé děng, hé bīng jìn gōng hé dōng. zàn děng shòu mìng, yī cì ér jìn. bù tí.
却说绛州守将张公瑾,听知宋兵取了接天关,惊疑终日,不知为计。牙将刘炳进曰:“兵法云:‘多算则胜,少算不胜。’况无算乎?今宋师势如山岳,长驱而来,前之坚固关隘,已被攻破。何况绛州平低之城,健卒扳堞可登,且有数之兵,焉能抗敌?不如投降,以救生灵之厄。”公瑾然其议,即遣刘炳到宋军中纳降。呼延赞奏知太宗,太宗曰:“不战而降,是知时势者也,可允其请。”赞得旨,次日,军马抵绛州城下。公瑾开门迎候。太宗车驾入城中,安抚百姓,下令前锋呼延赞、高怀德等,合兵进攻河东。赞等受命,依次而进。不提。
xiāo xī chuán rù hé dōng, liú jūn wén zhī, jí jí wén wǔ shāng yì. dīng guì jìn yuē:" sòng shī yuǎn lái, liáng cǎo fèi jié, níng néng jiǔ zhù hū? bì xià yī miàn qiǎn rén yú dà liáo xiāo tài hòu chù, qǐ chū bīng yǐ è sòng zhī liáng dào yī miàn diào jí jūn mǎ, wèi zhàn shǒu zhī jì." liú jūn cóng qí yì, qiǎn rén jī shū qián wǎng dà liáo qiú jiù yī biān fēn qiǎn zhū jūn, yán shè zhàn jù yǐ dài.
消息传入河东,刘钧闻之,急集文武商议。丁贵进曰:“宋师远来,粮草费竭,宁能久驻乎?陛下一面遣人于大辽萧太后处,乞出兵以阨宋之粮道;一面调集军马,为战守之计。”刘钧从其议,遣人赍书前往大辽求救;一边分遣诸军,严设战具以待。
què shuō shǐ chén jī wén shū, jìng yì dà liáo jiàn xiāo tài hòu, zòu zhī qiú jiù zhī shì. tài hòu yǔ wén wǔ shāng yì, zuǒ xiāng xiāo tiān yòu zòu yuē:" hé dōng dì kòng liáo jiè, shí chún chǐ zhī bāng, yuàn bì xià fā bīng jiù zhī." tài hòu yǔn zòu, jí mìng nán fǔ zǎi xiàng yē lǜ shā wèi dū tǒng, jì wáng dí liè wèi jiān jūn, lǜ bīng èr wàn yǐ jiù zhī. yē lǜ shā dé zhǐ, jí bù bīng yǔ shǐ chén chū lí liáo dì, dào bái mǎ lǐng xià zhài. shào mǎ bào rù jiàng zhōu, tài zōng wén liáo zhǔ chū bīng yǐ yuán jìn yáng, nù yuē:" hé dōng nì mìng, suǒ dāng wèn zuì, běi fān yān gǎn zhù nì?" dū lìng zhū jiàng, xiān zhàn běi bīng, hòu gōng jìn yáng. zhū jiàng de lìng, hū yán zàn yǔ gāo huái dé guō jìn yí yuē:" liáo bīng wū hé ér zhì, gōng děng hé jì pò zhī?" guō jìn yuē:" bīng guì xiān shēng, shǐ dí rén bù xiá wèi móu, cǐ qǔ shèng zhī dào yě. jīn wén liáo zhòng tún bái mǎ lǐng, lí cǐ chù sì shí lǐ chéng, yǒu héng shān jiàn zhèng è liáo bīng lái lù. xiǎo jiàng lǜ suǒ bù dù shuǐ gōng zhī, gōng děng jì bīng lái zhù, pò zhī bì yǐ." zàn yuē:" jūn zhī suǒ lùn jí shì." jí fēn qiǎn tíng dāng, guō jìn yǐn bīng xiān jìn. liáo jiāng yē lǜ shā yǔ dí liè yì yuē:" sòng bīng yǐ jí zhàn wèi lì, chū lái qí shì bì ruì. wǒ yǔ jūn zǔ héng shān jiàn ér liè zhèn, dài qí bīng dù jiāng bàn, chū shī yǎn zhī, dí jiàng kě qín yǐ." dí liè yuē:" bù rán, ruò shǐ dí rén xiān dù, wǒ zhòng wàng jiàn qí shì, jiē yǒu qiè zhì yě zhèng yí xiān qí shì ér nì zhī, kě yǐ chéng gōng." jí lǜ suǒ bù dù shuǐ lái yíng.
却说使臣赍文书,径诣大辽见萧太后,奏知求救之事。太后与文武商议,左相萧天佑奏曰:“河东地控辽界,实唇齿之邦,愿陛下发兵救之。”太后允奏,即命南府宰相耶律沙为都统,冀王敌烈为监军,率兵二万以救之。耶律沙得旨,即部兵与使臣出离辽地,到白马岭下寨。哨马报入绛州,太宗闻辽主出兵以援晋阳,怒曰:“河东逆命,所当问罪,北番焉敢助逆?”督令诸将,先战北兵,后攻晋阳。诸将得令,呼延赞与高怀德、郭进仪曰:“辽兵乌合而至,公等何计破之?”郭进曰:“兵贵先声,使敌人不暇为谋,此取胜之道也。今闻辽众屯白马岭,离此处四十里程,有横山涧正阨辽兵来路。小将率所部渡水攻之,公等继兵来助,破之必矣。”赞曰:“君之所论极是。”即分遣停当,郭进引兵先进。辽将耶律沙与敌烈议曰:“宋兵以急战为利,初来其势必锐。我与君阻横山涧而列阵,待其兵渡将半,出师掩之,敌将可擒矣。”敌烈曰:“不然,若使敌人先渡,我众望见其势,皆有怯志也;正宜先其势而逆之,可以成功。”即率所部渡水来迎。