strong dìng qì yùn strong
定氣運

huáng dì shòu hé tú, shǐ shè líng tái. xī hé zhàn rì, cháng yí zhàn yuè, chē qū zhān xīng qì, líng lún zào lǜ lǚ, dà náo zuò jiǎ zǐ, lì shǒu zào suàn shù. róng chéng zǒng liù shù, yǐ dìng qì yùn.
黃帝受《河圖》，始設靈台。羲和占日，常儀占月，車區占星氣，伶倫造律呂，大撓作甲子，隸首造算數。容成總六術，以定氣運。

strong lì jì strong
曆紀

shǎo hào shǐ xuán niǎo shì sī fēn, bó zhào shì sī zhì, qīng niǎo shì sī qǐ, dān niǎo shì sī bì, zhuān xū shòu zhī, yǐ mèng chūn jiàn yín wèi yuán, shǐ wèi lì zōng. yáo shǐ xī zhòng shū zhǔ chūn xià, hé zhòng shū zhǔ qiū dōng, yǐ rùn yuè zhèng sì shí, shǐ wèi lì jì.
少昊使玄鳥氏司分，伯趙氏司至，青鳥氏司起，丹鳥氏司閉，顓頊受之，以孟春建寅為元，始為歷宗。堯使羲仲叔主春夏，和仲叔主秋冬，以閏月正四時，始為曆紀。

strong lì yuán strong
曆元

huáng dì shǐ wèi lì yuán, qǐ xīn mǎo, gāo yáng shì qǐ yǐ mǎo. shùn yòng wù wǔ, xià yòng bǐng yín, yīn yòng jiǎ yín, zhōu yòng dīng sì, qín yòng yǐ mǎo. hàn zuò tài chū lì yuán yǐ dīng chǒu. xià shāng zhōu yǐ sān tǒng gǎi zhēng shuò. sān dài ér xià, zào lì zhě gè yǒu zēng chuàng, rú tài chū qǐ zhī yǐ lǜ, ér hòu qì yú huáng zhōng, tài yǎn fú zhī yǐ yì, ér jiào shù yú fēn miǎo, shòu shí zhǔn zhī yǐ guǐ, ér cè yàn yú yí xiàng.
黃帝始為曆元，起辛卯，高陽氏起乙卯。舜用戊午，夏用丙寅，殷用甲寅，周用丁巳，秦用乙卯。漢作太初曆元以丁丑。夏、商、周以三統改正朔。三代而下，造歷者各有增創，如太初起之以律，而候氣於黃鐘，太衍符之以《易》，而較數於分秒，授時准之以晷，而測驗於儀象。

strong zào lì strong
造歷

huáng dì yíng rì tuī cè, yáo rùn yuè chéng suì. shùn zài xuán jī yù héng. sān dài lì wú dìng fǎ, zhōu qín rùn yú guāi cì. liú xīn zào sān tǒng lì, ér shì fēi shǐ dìng. dōng hàn lǐ fàn zào sì fēn lì, ér yí shì fāng bèi. liú hóng zào gàn xiàng lì, shǐ wù yuè xíng chí sù. wèi huáng chū jiān shǐ yǐ rì shí kè qí shū mì. yáng wěi zào jǐng chū lì, shǐ lì jiāo shí qǐ kuī shù. yòu hé chéng tiān zào yuán jiā lì, shǐ wù shuò wàng jí xián jiē dìng dà xiǎo yú, jí yǐ guǐ yǐng yàn qì. yòu zǔ chōng zhī zào dà míng lì, shǐ wù tài yáng suì cì zhī shù jí, bù dòng zhī chù yí dù yú. yòu zhāng zi xìn shǐ wù rì yuè jiāo dào yǒu biǎo lǐ, wǔ xīng yǒu chí sù liú nì. yòu zhāng zhòu xuán zào dà yè lì, shǐ lì wǔ xīng rù qì jiā jiǎn fǎ, jí rì yīng shí bù shí shù. liú chāo zào qī yào lì, shǐ wù rì xíng yǒu yíng suō, jí lì tuī huáng dào yuè dào. yòu fù rén jūn zào wù yín yuán lì, pō cǎi jiù lì, shǐ yòng dìng zhì. yòu lǐ chún fēng zào lín dé lì, shǐ wèi zǒng fǎ, yòng jìn shuò yǐ bì huì chén yuè jiàn. yòu yī xíng zào dà yǎn lì, shǐ yǐ shuò yǒu sì dà sān xiǎo, dìng jiǔ fú guǐ mǎn jiāo shí zhī yì, jí chuàng lì suì xīng chà hé shù. yòu xú áng zào xuān míng lì, shǐ wù rì shí yǒu qì kè shí sān chà. yòu biān gāng chóng xuán lì, shǐ lì xiāng jiǎn xiāng chéng fǎ, yǐ qiú huáng dào yuè dào. yòu wáng pǔ qīn tiān lì, shǐ biàn wǔ xīng fǎ, chí liú nì xíng, shū jí yǒu jiàn. yòu zhōu cóng zào míng tiān lì, shǐ wù rì fǎ jī nián zì rán zhī shù. yòu yáo shùn fǔ zào jì yuán lì, shǐ wù shí shèn fàn yú chà shù. yǐ shàng jì qiān yī bǎi bā shí èr nián. chuàng fǎ yǒu sān jiā, hàn luò xià hóng luò xìng, xià hóng míng shǐ qǔ fǎ huáng zhōng lǜ shù chuàng lì lǜ róng yī yuè, jī bā shí yī cùn, zé yī rì zhī fēn yě. táng sēng yī xíng xìng zhāng míng suì shǐ gǎi cóng dà yì shī cè shù xiū lì běn yì dà yǎn yǐ sì shí jiǔ fēn wèi suàn. jìn yú xǐ shǐ lì suì cì, yǐ wǔ shí nián tuì yí dù. hé chéng tiān wèi tài guò jìn zhī. liú chāo qǔ èr jiā zhōng shù zhé zhī. zhì yuán guō shǒu jìng shǐ cè jǐng yàn qì, jī liù shí nián qí tuì yí dù, shǐ dìng chà fǎ.
黃帝迎日推筴，堯閏月成歲。舜在璇璣玉衡。三代歷無定法，周秦閏余乖次。劉歆造《三統曆》，而是非始定。東漢李梵造《四分曆》，而儀式方備。劉洪造《干象歷》，始悟月行遲速。魏黃初間始以日食課其疏密。楊偉造《景初歷》，始立交食起虧術。又何承天造《元嘉歷》，始悟朔望及弦皆定大小余，及以晷影驗氣。又祖沖之造《大明曆》，始悟太陽歲次之數極，不動之處一度余。又張子信始悟日月交道有表里，五星有遲速留逆。又張胄玄造《大業歷》，始立五星入氣加減法，及日應食不食術。劉焯造《七曜歷》，始悟日行有盈縮，及立推黃道月道。又傅仁均造《戊寅元歷》，頗采舊曆，始用定製。又李淳風造《麟德歷》，始為總法，用進朔以避晦晨月見。又一行造《大衍曆》，始以朔有四大三小，定九服軌滿交食之異，及創立歲星差合術。又徐昂造《宣明歷》，始悟日食有氣刻時三差。又邊岡崇《玄歷》，始立相減相乘法，以求黃道月道。又王朴《欽天曆》，始變五星法，遲留逆行，舒亟有漸。又周琮造《明天曆》，始悟日法積年自然之數。又姚舜輔造《紀元歷》，始悟食甚泛余差數。以上計千一百八十二年。創法有三家，漢洛下閎（洛姓，下閎名）始取法黃鐘律數創歷（律容一龠，積八十一寸，則一日之分也）。唐僧一行（姓張名璲）始改從大易蓍策數修歷（本易大衍以四十九分為算）。晉虞喜始立歲次，以五十年退一度。何承天為太過進之。劉焯取二家中數折之。至元郭守敬始測景驗氣，積六十年奇退一度，始定差法。

strong gǎi lì strong
改歷

àn zì huáng dì qì qín mò fán liù gǎi, hàn gāo qì hàn mò fán wǔ gǎi, suí wén qì suí mò fán shí sān gǎi, táng gāo qì zhōu mò fán shí liù gǎi, sòng tài zǔ qì sòng mò fán shí bā gǎi, jīn xī zōng qì yuán mò fán sān gǎi. ér fǎ, xī hàn mò shàn yú tài chū dōng hàn mò shàn yú sì fēn yóu wèi zhì suí mò shàn yú huáng jí zài táng zé chēng dà yǎn, zài wǔ dài zé chēng qīn tiān zhì yuán shòu shí, guō shǒu jìng lì yí cè yàn, jiào gǔ jīng mì.
按自黃帝訖秦末凡六改，漢高訖漢末凡五改，隋文訖隋末凡十三改，唐高訖周末凡十六改，宋太祖訖宋末凡十八改，金熙宗訖元末凡三改。而法，西漢莫善於太初；東漢莫善於四分；由魏至隋莫善於皇極；在唐則稱大衍，在五代則稱欽天；至元授時，郭守敬立儀測驗，較古精密。

strong yí xiàng strong
儀象

huáng dì mìng chéng róng zuò gài tiān, shùn chá jī héng yǐ xuán wèi jī, yòng yǐ zhuǎn dòng wèi jī, yǐ yù wèi guǎn. héng zhì qí zhōng wèi héng. zhuān xū shǐ wèi hún yí, yáo fù zhī, hún yí zāo qín miè. luò xià hóng shǐ fù jīng yíng yùn yí, xiān yú wàng rén yòu dù zhī. gěng shòu chāng shǐ zhù wèi xiàng. zhāng héng yí shǐ wèi nèi guī wài guī. lǐ chún fēng yí biǎo lǐ sān chóng. luò xià hóng wèi yuán yí, liáng lìng zàn wèi yóu yí, guō shǒu jìng wèi jiǎn yí yǎng yí. hòu hàn yǒu tóng yí, hòu wèi yǒu tiě yí, lǐ chún fēng yǒu mù hún yí, táng míng huáng yǒu shuǐ hún tiān. zhāng héng shǐ zào hòu fēng dì dòng yí xíng sì zūn, wài yǒu bā lóng xián wán, zhèn zé jī fā, tǔ wán xià, chán chú chéng zhī. fú xī shǐ zuò tǔ guī cè yǐng, yī yǐn zuò shuǐ zhǔn, dé rì guǐ biàn fāng xiàng. huáng dì shǐ wèi kè lòu, xià shāng xuān qí zhì wèi lòu jiàn. sòng yàn sù zuò shuǐ chèng, zhōu gōng shǐ fēn gèng diǎn. sòng tài zǔ wén chén tuán pà wǔ gēng tóu zhī yán, shǐ qù qián hòu èr diǎn.
黃帝命成容作蓋天，舜察璣衡（以璇為璣，用以轉動為璣，以玉為管。橫置其中為衡）。顓頊始為渾儀，堯復之，渾儀遭秦滅。洛下閎始復經營運儀，鮮于妄人又度之。耿壽昌始鑄為象。張衡儀始為內規外規。李淳風儀表里三重。洛下閎為員儀，梁令瓚為游儀，郭守敬為簡儀、仰儀。後漢有銅儀，後魏有鐵儀，李淳風有木渾儀，唐明皇有水渾天。張衡始造候風地動儀（形似樽，外有八龍銜丸，震則機發，吐丸下，蟾蜍承之）。伏羲始作土圭測影，伊尹作水準，得日晷辨方向。黃帝始為刻漏，夏商宣其制為漏箭。宋燕肅作水秤，周公始分更點。宋太祖聞陳摶怕五更頭之言，始去前後二點。