strong jì gāng zhī pū strong
紀綱之仆

zuǒ chuán: jìn hóu yíng fū rén yíng shì yǐ guī, qín bó sòng wèi yú jìn sān qiān rén, shí jì gāng zhī pū.
《左傳》：晉侯迎夫人嬴氏以歸，秦伯送衛於晉三千人，實紀綱之仆。

strong yú tóng qiáo qīng strong
漁童樵青

táng sù zōng zèng gāo shì zhāng zhì hé nú bì èr rén, zhì hé pèi wèi fū fù, míng yuē yú tóng qiáo qīng. rén wèn qí gù, yuē: yú tóng shǐ pěng diào shōu lún, lú zhōng gǔ yì. qiáo qīng shǐ yì lán xīn guì, zhú lǐ jiān chá.
唐肅宗贈高士張志和奴婢二人，志和配為夫婦，名曰漁童、樵青。人問其故，曰：「漁童使捧釣收綸，蘆中鼓枻。樵青使刈蘭薪桂，竹里煎茶。」

strong hǎi shān shǐ zhě strong
海山使者

jìn táo kǎn jiā tóng bǎi yú rén, wéi yī nú bù xǐ yán yǔ, cháng mò zuò. kǎn yī rì chū jiāo wài, nú zhí biān suí, hú sēng jiàn ér jīng, lǐ zhī yuē: hǎi shān shǐ zhě yě. kǎn yì zhī. zhì yè, shī qí suǒ zài.
晉陶侃家僮百餘人，惟一奴不喜言語，嘗默坐。侃一日出郊外，奴執鞭隨，胡僧見而驚，禮之曰：「海山使者也。」侃異之。至夜，失其所在。

strong dú shū bì strong
讀書婢

zhèng xuán jiā nú bì jiē dú shū, yī bì bù chēng zhǐ, xuán shǐ rén yè guì ní zhōng. xū yú, yī bì wèn yuē: hú wèi hū ní zhōng? yuē: báo yán wǎng sù, féng bǐ zhī nù.
鄭玄家奴婢皆讀書，一婢不稱指，玄使人曳跪泥中。須臾，一婢問曰：「胡為乎泥中？」曰：「薄言往愬，逢彼之怒。」

strong mù qí bó ào strong
慕其博奧

xiāo yǐng shì xìng biǎn wú bǐ, chù yī yōng pú dù liàng, měi yī jué zé, biàn zhì lì dān. liàng yǎng chuàng píng fù, wèi qí zhǐ shǐ rú gù. huò quàn zhī qù, dá yuē: qǐ bù zhī, dàn mù qí bó ào, yǐ cǐ liàn liàn bù néng qù ěr.
蕭穎士性褊無比，畜一傭僕杜亮，每一決責，便至力殫。亮養創平復，為其指使如故。或勸之去，答曰：「豈不知，但慕其博奧，以此戀戀不能去耳。」

strong wēn gōng èr pū strong
溫公二仆

sī mǎ wēn gōng jiā yī pū, sān shí nián, zhǐ chēng jūn shí xiù cái. sū xué shì lái yè, wén ér jiào zhī, míng rì gǎi chēng dà cān xiàng gōng. wēn gōng jīng wèn, pū shí gào. gōng yuē: hǎo yī pū bèi sū dōng pō jiào huài le. wēn gōng yī rì guò dú lè yuán, jiàn chuàng yī cè wū, wèn shǒu yuán zhě cóng hé dé qián. duì yuē: jī yóu shǎng zhě suǒ de. gōng yuē: hé bù liú yǐ zì yòng? duì yuē: zhǐ xiàng gōng bú yào qián.
司馬溫公家一仆，三十年，止稱「君實秀才」。蘇學士來謁，聞而教之，明日改稱「大參相公」。溫公驚問，仆實告。公曰：「好一仆被蘇東坡教壞了。」溫公一日過獨樂園，見創一廁屋，問守園者從何得錢。對曰：「積游賞者所得。」公曰：「何不留以自用？」對曰：「只相公不要錢。」

strong zāng huò strong
臧獲

hǎi dài zhī jiān mà nú rì zāng, mà bì yuē huò. gài gǔ wú nú bì, fàn shì zhě bèi zāng, méi rù guān wèi nú fù nǚ táo wáng, huò dé zhě wèi bì.
海岱之間罵奴日臧，罵婢曰獲。蓋古無奴婢，犯事者被臧，沒入官為奴；婦女逃亡，獲得者為婢。

strong cuò dà strong
措大

nú bì zhī chēng, yǒu yuē sī yǎng, yǒu yuē cāng tóu, yǒu yuē lú ér, yǒu yuē xī tóng, yǒu yuē qián nú, yǒu yuē cuò dà. cuò dà zhě, yǐ qí néng jǔ cuò dà shì yě.
奴婢之稱，有曰廝養，有曰蒼頭，有曰盧兒，有曰奚童，有曰鉗奴，有曰措大。措大者，以其能舉措大事也。

strong kāi gé qū bì strong
開閣驅婢

wáng chù zhòng cháng huāng zì yú sè, tǐ wèi zhī pí, zuǒ yòu jiàn zhī, yuē: wú nǎi bù jué ěr. rú cǐ shén yì. nǎi kāi hòu gé, xī qū zhū bì chū, rèn qí suǒ zhī.
王處仲嘗荒恣於色，體為之疲，左右諫之，曰：「吾乃不覺耳。如此甚易。」乃開後閣，悉驅諸婢出，任其所之。

strong zhuī bì strong
追婢

ruǎn xián xiān xìng gū jiā xiān bēi bì. jí jū mǔ sàng, gū dāng yuǎn xǐ, jìng jiāng bì qù. xián jiè kè lǘ, zhuó zhòng fú, zì zhuī zhī, lèi qí ér fǎn, yuē: rén zhǒng bù kě shī! bì jí ruǎn fú zhī mǔ.
阮咸先幸姑家鮮卑婢。及居母喪，姑當遠徙，竟將婢去。咸借客驢，着重服，自追之，累騎而返，曰：「人種不可失！」（婢即阮孚之母。）

strong yín lù strong
銀鹿

táng yán zhēn qīng jiā tóng míng yuē yín lù. ōu yáng gōng yún: yín lù dǐng lái.
唐顏真卿家僮名曰銀鹿。歐陽公云：「銀鹿鼎來。」

strong biàn liǎo strong
便了

hàn wáng zǐ yuān míng bāo, cóng chéng dū yáng huì mǎi fū shí, hù xià yǒu yī rán nú, míng biàn liǎo, jué mài wàn wǔ qiān, yǔ lì quàn, yuē cóng bǎi shǐ yì.
漢王子淵名褒，從成都楊惠買夫時，戶下有一髯奴，名便了，決賣萬五千，與立券，約從百使役。

strong zhǎng xū chì jiǎo strong
長須赤腳

hán yù jì lú tóng shī yún: yù chuān xiān shēng luò chéng lǐ, pò wū shù jiān ér yǐ yǐ. yī nú zhǎng xū bù guǒ tóu, yī bì chì jiǎo lǎo wú chǐ. yòu dōng pō yún: cháng hū chì jiǎo bì, yǔ zhōng xié yuán shū.
韓愈寄盧仝詩云：「玉川先生洛城裡，破屋數間而已矣。一奴長須不裹頭，一婢赤腳老無齒。」又東坡云：「常呼赤腳婢，雨中擷園蔬。」

strong zhǎng jiān bì strong
掌箋婢

táng lù zhōu jié dù shǐ xuē sōng, yǒu shì bì hóng xiàn, sōng shǐ zhǎng jiān biǎo, hào nèi jì shì.
唐潞州節度使薛嵩，有侍婢紅線，嵩使掌箋表，號內記室。

strong chuī chí bì strong
吹篪婢

hòu wèi hé jiān wáng yǒu bì yuē cháo yún, shàn chuī chí. zhū qiāng pàn, wáng shǐ cháo yún jiǎ wèi yù chuī chí, jiē liú lèi, sī xiāng ér qù.
後魏河間王有婢曰朝雲，善吹篪。諸羗叛，王使朝雲假為嫗吹篪，皆流淚，思鄉而去。

strong táo yè strong
桃葉

jìn wáng xiàn zhī ài qiè míng táo yè, cháng dù qín huái kǒu, xiàn zhī zuò gē sòng zhī. jīn míng yuē táo yè dù. xiàn zhī yǒu gē yuē: táo yè fù táo yè, dù jiāng bù yòng jí. dàn dù wú suǒ kǔ, wǒ zì lái yíng jiē.
晉王獻之愛妾名桃葉，嘗渡秦淮口，獻之作歌送之。今名曰桃葉渡。（獻之有歌曰：桃葉復桃葉，渡江不用楫。但渡無所苦，我自來迎接。）

strong xuě ér gē strong
雪兒歌

táng lǐ mì chǒng jī míng xuě ér, měi bīn kè, yǒu cí zhāng qí lì zhě, fù xuě ér xié lǜ gē zhī. gù hào xuě ér gē.
唐李密寵姬名雪兒，每賓客，有辭章奇麗者，付雪兒協律歌之。故號雪兒歌。

strong jiàng táo liǔ zhī strong
絳桃柳枝

hán tuì zhī èr shì jī, míng jiàng táo liǔ zhī. tuì zhī chū chū shǐ wèi guī, liǔ zhī cuàn qù, jiā rén zhuī huò. jí zhèn zhōu, yǒu yún: bié lái yáng liǔ jiē tóu shù, bǎi luàn chūn fēng zhǐ yù guī, wéi yǒu xiǎo táo yuán lǐ zài, liǔ huā bù fā shì láng huí. zì shì zhuān shǔ yì jiàng táo.
韓退之二侍姬，名絳桃、柳枝。退之初出使未歸，柳枝竄去，家人追獲。及鎮州，有云：「別來楊柳街頭樹，擺亂春風只欲歸，惟有小桃園裡在，柳花不發侍郎回。」自是專屬意絳桃。

strong fán sù xiǎo mán strong
樊素小蠻

bái lè tiān liǎng bì, yī míng fán sù, yī míng xiǎo mán. yǒu yún: yīng táo fán sù kǒu, yáng liǔ xiǎo mán yāo.
白樂天兩婢，一名樊素，一名小蠻。有云：「櫻桃樊素口，楊柳小蠻腰。」

strong wǎ là huī strong
瓦剌輝

míng tài zǔ fù mǎ méi yīn pū yě. tán shēn zhào xī móu shā fù mǎ, wén huáng dì shā cǐ èr chén, wǎ là huī qǔ xīn gān yǐ jì fù mǎ, tòng kū ér xùn.
明太祖駙馬梅殷仆也。譚深、趙曦謀殺駙馬，文皇帝殺此二臣，瓦剌輝取心肝以祭駙馬，痛哭而殉。

strong pū dì pō dú jiǔ strong
仆地潑毒酒

wèi guó zhǔ fù wèi zhōu dài fū, bù guī zhě sān nián. qí qī wū shì yǔ rén tōng. yī rì, zhǔ fù huí. qí qī lǜ shì bài, yǐ dú jiǔ yǐn zhī, mìng bì kuí zhī xíng jiǔ. kuí zhī zhī qí móu ér cǔn yuē: cóng zhǔ mǔ ér shā zhǔ rén, bù kě wèi yì shòu zhǔ mǔ tuō ér pò qí zhuàng, zé hài zhǔ mǔ, bù kě wèi zhōng. nǎi gù pū yú dì, ér pō qí jiǔ. zhǔ fù fǎn yǐ bì wèi bù jìng, ér zhòng zé zhī, kuí zhī shòu ér bù yuàn.
衛國主父為周大夫，不歸者三年。其妻巫氏與人通。一日，主父回。其妻慮事敗，以毒酒飲之，命婢葵枝行酒。葵枝知其謀而忖曰：「從主母而殺主人，不可謂義；受主母托而破其狀，則害主母，不可謂忠。」乃故仆於地，而潑其酒。主父反以婢為不敬，而重責之，葵枝受而不怨。

strong lǐ yuán cāng tóu strong
李元蒼頭

lǐ shàn, hàn lǐ yuán zhī cāng tóu yě. yuán jǐn shì yì sǐ, wéi gū ér xù shǐ shēng shù xún, ér zī cái jù wàn, zhū nú yù móu xù, fēn qí cái. shàn qián yǐ xù chū wáng, yǐn xiá qiū jiè zhōng, qīn zì rǔ bǔ. jí zhǎng, sù pàn nú yú guān, xī shā zhī. shí zhōng lí yì wèi xiá qiū lìng, shàng shū yǐ wén, guāng wǔ bài shàn jí xù bìng tài zǐ shè rén. shàn hái jiù lǐ, tuō guān jiě dài, sǎo yuán mù mén xiū jì, qì shù rì nǎi qù.
李善，漢李元之蒼頭也。元盡室疫死，惟孤兒續始生數旬，而資財巨萬，諸奴欲謀續，分其財。善潛以續出亡，隱瑕丘界中，親自乳哺。及長，訴叛奴於官，悉殺之。時鐘離意為瑕丘令，上書以聞，光武拜善及續並太子舍人。善還舊里，脫冠解帶，掃元墓門修祭，泣數日乃去。

strong dìng guó shì ér strong
定國侍兒

wáng gǒng zì dìng guó, zuò sū shì dǎng, biǎn bīn zhōu. shì lín běi guī, bié gǒng, chū shì ér róu nú jìn jiǔ. shì wèn róu nú: lǐng nán yīng shì bù hǎo? róu nú yuē: cǐ xīn ān chù, biàn shì wú xiāng. shì yīn zuò dìng fēng bō yī cí yǐ zèng.
王鞏字定國，坐蘇軾黨，貶賓州。軾臨北歸，別鞏，出侍兒柔奴進酒。軾問柔奴：「嶺南應是不好？」柔奴曰：「此心安處，便是吾鄉。」軾因作《定風波》一詞以贈。