yì yuē: zì tiān yòu zhī, jí wú bù lì. zǐ yuē: yòu zhě, zhù yě. tiān zhī suǒ zhù zhě, shùn yě rén zhī suǒ zhù zhě, xìn yě. lǚ xìn sī hū shùn, yòu yǐ shàng xián yě. shì yǐ zì tiān yòu zhī, jí wú bù lì yě.
《易》曰:「自天佑之,吉無不利。」子曰:「佑者,助也。天之所助者,順也;人之所助者,信也。履信思乎順,又以尚賢也。是以『自天佑之,吉無不利』也。」
zǐ yuē: shū bù jǐn yán, yán bù jǐn yì. rán zé shèng rén zhī yì, qí bù kě jiàn hū? zǐ yuē: shèng rén lì xiàng yǐ jǐn yì, shè guà yǐ jǐn qíng wěi, xì cí yān yǐ jǐn qí yán. biàn ér tōng zhī yǐ jǐn lì, gǔ zhī wǔ zhī yǐ jǐn shén.
子曰:「書不盡言,言不盡意。」然則聖人之意,其不可見乎?子曰:「聖人立象以盡意,設卦以盡情偽,繫辭焉以盡其言。變而通之以盡利,鼓之舞之以盡神。」
qián kūn, qí yì zhī yùn xié? qián kūn chéng liè, ér yì lì hū qí zhōng yǐ. qián kūn huǐ, zé wú yǐ jiàn yì. yì bù kě jiàn, zé qián kūn huò jǐ hū xī yǐ.
乾坤,其《易》之蘊邪?乾坤成列,而《易》立乎其中矣。乾坤毀,則無以見《易》。《易》不可見,則乾坤或幾乎息矣。
shì gù xíng ér shàng zhě wèi zhī dào, xíng ér xià zhě wèi zhī qì. huà ér cái zhī wèi zhī biàn, tuī ér xíng zhī wèi zhī tōng, jǔ ér cuò zhī tiān xià zhī mín wèi zhī shì yè.
是故形而上者謂之道,形而下者謂之器。化而裁之謂之變,推而行之謂之通,舉而錯之天下之民謂之事業。
shì gù fū xiàng, shèng rén yǒu yǐ jiàn tiān xià zhī zé, ér nǐ zhū qí xíng róng, xiàng qí wù yí, shì gù wèi zhī xiàng. shèng rén yǒu yǐ jiàn tiān xià zhī dòng, ér guān qí huì tōng, yǐ xíng qí diǎn lǐ, xì cí yān yǐ duàn qí jí xiōng, shì gù wèi zhī yáo.
是故夫象,聖人有以見天下之賾,而擬諸其形容,像其物宜,是故謂之象。聖人有以見天下之動,而觀其會通,以行其典禮,繫辭焉以斷其吉凶,是故謂之爻。
jí tiān xià zhī zé zhě cún hū guà, gǔ tiān xià zhī dòng zhě cún hū cí huà ér cái zhī cún hū biàn tuī ér xíng zhī cún hū tōng shén ér míng zhī cún hū qí rén mò ér chéng zhī, bù yán ér xìn, cún hū dé xíng.
極天下之賾者存乎卦,鼓天下之動者存乎辭;化而裁之存乎變;推而行之存乎通;神而明之存乎其人;默而成之,不言而信,存乎德行。