jìn píng gōng shǐ shū yù yú zhōu, jiàn tài zǐ jìn ér yǔ zhī yán. wǔ chēng ér sān qióng, qūn xún ér tuì, qí yán bù suí. guī gào gōng yuē: tài zǐ jìn xíng nián shí wǔ, ér chén fú néng yǔ yán. jūn qǐng guī, shēng jiù fù yǔ tián, ruò bù fǎn, jí yǒu tiān xià, jiāng yǐ wèi zhū. píng gōng jiāng guī zhī, shī kuàng bù kě yuē: qǐng shǐ míng chén wǎng yǔ zhī yán, ruò néng méng yǔ, fǎn ér fù zhī.
晉平公使叔譽於周,見太子晉而與之言。五稱而三窮,逡巡而退,其言不遂。歸告公曰:「太子晉行年十五,而臣弗能與言。君請歸,聲就復與田,若不反,及有天下,將以為誅。」平公將歸之,師曠不可曰:「請使瞑臣往與之言,若能幪予,反而復之。」
shī kuàng jiàn tài zǐ, chēng yuē: wú wén wáng zǐ zhī yǔ, gāo yú tài shān, yè qǐn bù mèi, zhòu jū bù ān, bù yuǎn zhǎng dào, ér qiú yī yán.
師曠見太子,稱曰:「吾聞王子之語,高於泰山,夜寢不寐,晝居不安,不遠長道,而求一言。」
wáng zǐ yīng zhī yuē: wú wén tài shī jiāng lái, shén xǐ. rè yòu jù wú nián chén shǎo, jiàn zi ér shèn, jǐn wàng wú qí dù.
王子應之曰:「吾聞太師將來,甚喜。熱又懼吾年臣少,見子而慎,盡忘吾其度。」
shī kuàng yuē: wú wén wáng zǐ, gǔ zhī jūn zǐ, shén chéng bù jiāo, zì jìn shǐ rú zhōu, xíng bù zhī láo.
師曠曰:「吾聞王子,古之君子,甚成不驕,自晉始如周,行不知勞。」
wáng zǐ yīng zhī yuē: shēng zhī jūn zǐ, qí xíng zhì shèn, wěi jī shī guān, dào lù wú xiàn, bǎi xìng yuè zhī, xiāng jiāng ér yuǎn, yuǎn rén lái huān, shì dào rú zhǐ.
王子應之曰:「聲之君子,其行至慎,委積施關,道路無限,百姓悅之,相將而遠,遠人來歡,視道如咫。」
shī kuàng gào shàn, yòu chēng yuē: gǔ zhī jūn zǐ, qí xíng kě zé, yóu shùn ér xià, qí shú yǒu guǎng dé?
師曠告善,又稱曰:「古之君子,其行可則,由舜而下,其孰有廣德?」
wáng zǐ yīng zhī yuē: rú shùn zhě tiān, shùn jū qí suǒ yǐ lì tiān xià, fèng yì yuǎn rén, jiē dé jǐ rén, cǐ zhī wèi tiān. rú yǔ zhě, shèng láo ér bù jū, yǐ lì tiān xià, hǎo qǔ bù hǎo yǔ, bì dù qí zhèng, shì wèi zhī shèng. rú wén wáng zhě, qí dà dào rén, qí xiǎo dào huì. sān fēn tiān xià ér yǒu qí èr, jìng rén wú fāng, fú shi yú shāng, jì yǒu qí zhòng, ér fǎn shī qí shēn, cǐ zhī wèi rén. rú wǔ wáng zhě yì, shā yī rén ér yǐ lì tiān xià, yì xìng tóng xìng gè dé qí suǒ, shì zhī wèi yí.
王子應之曰:「如舜者天,舜居其所以利天下,奉翼遠人,皆得己仁,此之謂天。如禹者,聖勞而不居,以利天下,好取不好與,必度其正,是謂之聖。如文王者,其大道仁,其小道惠。三分天下而有其二,敬人無方,服事於商,既有其眾,而返失其身,此之謂仁。如武王者義,殺一人而以利天下,異姓同姓各得其所,是之謂儀。」
shī kuàng gào shàn. yòu chēng yuē: xuān biàn míng mìng, yì xìng è zhī. wáng hóu jūn gōng, hé yǐ wèi zūn, hé yǐ wèi shàng?
師曠告善。又稱曰:「宣辨名命,異姓惡之。王侯君公,何以為尊,何以為上?」
wáng zǐ yīng zhī yuē: rén shēng ér zhòng zhàng fū, wèi zhī zhòu zǐ zhòu zǐ chéng rén néng zhì shàng guān, wèi zhī shì shì lǜ zhòng shí zuò, wèi zhī yuē bó bo néng yí shàn yú zhòng, yǔ bǎi xìng tóng, wèi zhī gōng gōng néng shù míng shēng wù, yǔ tiān dào jù, wèi zhī hóu, hóu néng chéng qún, wèi zhī jūn. jūn yǒu guǎng dé, fēn rèn zhū hóu ér dūn xìn, yuē yǔ yī rén shàn zhì yú sì hǎi, yuē tiān zǐ, dá yú sì huāng yuē tiān wáng. sì huāng zhì, mò yǒu yuàn zī, nǎi dēng wèi dì.
王子應之曰:「人生而重丈夫,謂之胄子;胄子成人能治上官,謂之士;士率眾時作,謂之曰伯;伯能移善於眾,與百姓同,謂之公;公能樹名生物,與天道俱,謂之侯,侯能成群,謂之君。君有廣德,分任諸侯而敦信,曰予一人;善至於四海,曰天子,達於四荒曰天王。四荒至,莫有怨訾,乃登為帝。」
shī kuàng qìng rán. yòu chēng yuē: wēn gōng dūn mǐn, fāng dé bù gǎi, wén wù, xià xué yǐ qǐ, shàng dēng dì chén, nǎi cān tiān zǐ, zì gǔ shuí?
師曠罄然。又稱曰:「溫恭敦敏,方德不改,聞物□□,下學以起,尚登帝臣,乃參天子,自古誰?」
wáng zǐ yīng zhī yuē: mù mù yú shùn, míng míng hè hè, lì yì zhì lǜ, wàn wù jiē zuò, fēn jūn tiān cái, wàn wù xī xī, fēi shùn ér shuí néng?
王子應之曰:「穆穆虞舜,明明赫赫,立義治律,萬物皆作,分均天財,萬物熙熙,非舜而誰能?」
shī kuàng dōng zhú qí zú, yuē: shàn zāi, shàn zāi! wáng zǐ yuē: tài shī hé jǔ zú zhòu? shī kuàng yuē: tiān hán zú jū, shì yǐ shù yě.
師曠東躅其足,曰:「善哉,善哉!」王子曰:「太師何舉足驟?」師曠曰:「天寒足跔,是以數也。」
wáng zǐ yuē: qǐng rù zuò. suì fū xí zhù sè. shī kuàng gē wú shè, yuē: guó chéng níng yǐ, yuǎn rén lái guān, xiū yì jīng yǐ, hǎo lè wú huāng. nǎi zhù sè yú wáng zǐ, wáng zǐ gē jiào yuē: hé zì nán jí, zhì yú běi jí, jué jìng yuè guó, fú chóu dào yuǎn.
王子曰:「請入坐。」遂敷席注瑟。師曠歌無射,曰:「國誠寧矣,遠人來觀,修義經矣,好樂無荒。」乃注瑟於王子,王子歌嶠曰:「何自南極,至於北極,絕境越國,弗愁道遠。」
shī kuàng jué rán qǐ, yuē: míng chén qǐng guī. wáng zǐ cì zhī chéng chē sì mǎ, yuē: tài shī yì shàn yù zhī. shī kuàng duì yuē: yù wú wèi zhī xué yě. wáng zǐ yuē: rǔ bù wèi fū shī, shī yún: mǎ zhī gāng yǐ, pèi zhī róu yǐ, mǎ yì bù gāng, pèi yì bù róu, zhì qì biāo biāo, qǔ yǔ bù yí. yǐ shì yù zhī. shī kuàng duì yuē: míng chén wú jiàn, wèi rén biàn yě, wéi ěr zhī shì, ér ěr yòu guǎ wén ér yì qióng. wáng zǐ, rǔ jiāng wèi tiān xià zōng hū?
師曠蹶然起,曰:「瞑臣請歸。」王子賜之乘車四馬,曰:「太師亦善御之。」師曠對曰:「御吾未之學也。」王子曰:「汝不為夫《詩》,《詩》云:『馬之剛矣,轡之柔矣,馬亦不剛,轡亦不柔,志氣鑣鑣,取予不疑。』以是御之。」師曠對曰:「瞑臣無見,為人辯也,唯耳之恃,而耳又寡聞而易窮。王子,汝將為天下宗乎?」
wáng zǐ yuē: tài shī hé rǔ xì wǒ hū? zì tài hào yǐ xià, zhì yú yáo shùn yǔ, wèi yǒu yī xìng ér zài yǒu tiān xià zhě, fū dà dāng shí ér bù fá, tiān hé kě dé? wú wén rǔ zhī rén nián zhī zhǎng duǎn, gào wú.
王子曰:「太師何汝戲我乎?自太昊以下,至於堯舜禹,未有一姓而再有天下者,夫大當時而不伐,天何可得?吾聞汝知人年之長短,告吾。」
shī kuàng duì yuē: rǔ shēng qīng hàn, rǔ sè chì bái, huǒ sè bù shòu.
師曠對曰:「汝聲清汗,汝色赤白,火色不壽。」
wáng zǐ yuē: rán. wú hòu sān nián, jiāng shàng bīn yú dì suǒ, rǔ shèn wú yán, yāng jiāng jí rǔ.
王子曰:「然。吾後三年,將上賓於帝所,汝慎無言,殃將及汝。」
shī kuàng guī, wèi jí sān nián, gào sǐ zhě zhì.
師曠歸,未及三年,告死者至。