mài huǎn zhě, yòng gài fǎ: dāng jiē gāo fàng guān, yǐ gài fù wèi yì mài jí zhě, yòng zhān fǎ: dāng jiù dī fàng guān, yǐ zhān zhuì wèi yì mài zhí zhě, yòng yǐ fǎ: dāng āi piān fàng guān, yǐ yǐ kào wèi yì mài bù jí bù huǎn ér héng zhě, yòng zhuàng fǎ: dāng qǔ zhí fàng guān, yǐ chōng zhuàng wèi yì. yǐ shàng sì fǎ, gāo shān yáng lóng yòng zhī.
脈緩者，用蓋法：當揭高放棺，以蓋覆為義；脈急者，用粘法：當就低放棺，以粘綴為義；脈直者，用倚法：當挨偏放棺，以倚靠為義；脈不急不緩而橫者，用撞法：當取直放棺，以衝撞為義。已上四法，高山陽龍用之。

xī zhī huǎn ér duǎn zhě, yòng zhǎn fǎ: dāng jìn dǐng fàng guān, yǐ zhǎn pò wèi yì xī zhī bù huǎn bù jí ér zhǎng zhě, yòng jié fǎ: dāng duì yāo fàng guān, yǐ cái jié wèi yì xī zhī dī zhě, yòng zhuì fǎ: dāng còu jiǎo lín tóu fàng guān, yǐ zhuì duò wèi yì. yǐ shàng sì fǎ, gāo shān yīn lóng yòng zhī.
息之緩而短者，用斬法：當近頂放棺，以斬破為義；息之不緩不急而長者，用截法：當對腰放棺，以裁截為義；息之低者，用墜法：當湊腳臨頭放棺，以墜墮為義。已上四法，高$山陰龍用之。

kū zhī xiá zhě, yòng zhèng fǎ: dāng zhōng xīn fàng guān, yǐ zhōng zhèng wèi yì kū zhī kuò zhě, yòng qiú fǎ: dāng yíng qì fàng guān, yǐ qiú suǒ wèi yì kū zhī shēn zhě, yòng jià fǎ: dāng chōu qì fàng guān, sì jiǎo lì shí, yǐ jià gé wèi yì kū zhī qiǎn zhě, yòng zhé fǎ: dāng liàng mài fàng guān, qiǎn shēn zhōng bàn, yǐ bǐ zhé wèi yì. yǐ shàng sì fǎ, píng dì yáng lóng yòng zhī.
窟之狹者，用正法：當中心放棺，以中正為義；窟之闊者，用求法：當迎氣放棺，以求索為義；窟之深者，用架法：當抽氣放棺，四角立石，以架閣為義；窟之淺者，用折法：當量脈放棺，淺深中半，以比折為義。已上四法，平地陽龍用之。

tū zhī dān zhě, yòng āi fǎ: dāng kào shí fàng guān, yǐ āi zā wèi yì tū zhī shuāng zhě, yòng bìng fǎ: dāng qǔ duǎn fàng guān, yǐ jiān bìng wèi yì tū zhī zhèng zhě, yòng xié fǎ: dāng shǎn zè fàng guān, yǐ xié zè wèi yì tū zhī piān zhě, yòng chā fǎ: dāng bō zhèng fàng guān, yǐ zāi chā wèi yì. yǐ shàng sì fǎ, píng dì yīn lóng yòng zhī.
突之單者，用挨法：當靠實放棺，以挨拶為義；突之雙者，用並法：當取短放棺，以兼併為義；突之正者，用斜法：當閃仄放棺，以斜仄為義；突之偏者，用插法：當撥正放棺，以栽插為義。已上四法，平地陰龍用之。

gài zhě, gài yě, yǒu rú hé pén zhī xíng. gài zhī mài zì kūn ér jiàn yú gān, gài zhī fǎ zì gān ér shī yú kūn, gòu fù zhī miào cún yān, tiān dì zhī jīng jiàn yān. dǐng báo zé shě zhī, qiē wù shū lüè, shèn wú gǒu qiě. gài xiǎo gài dà, zé shāng qí yuán qì gài dà gài xiǎo, zé bì qí shēng qì gài shàng gài xià, zé tuō qí lái qì gài xià gài shàng, zé shī qí zhǐ qì
蓋者，蓋也，有如合盆之形。蓋之脈自坤而見於乾，蓋之法自乾而施於坤，垢復之妙存焉，天地之精見焉。頂薄則舍之，切勿疏略，慎毋苟且。蓋小蓋大，則傷其元氣；蓋大蓋小，則閉其生氣；蓋上蓋下，則脫其來氣；蓋下蓋上，則失其止氣；

gài zuǒ gài yòu, huò fàn qí bō qì gài yòu gài zuǒ, huò shòu qí lěng qì, zòng dé lóng xué zhī miào, bì zāo héng lái zhī huò. dǐng báo shě gài yún zhě, shě zhī bù yòng, fēi shě shàng jiù xià shě gāo jiù bēi zhī wèi yě. cǐ yǐ zuò xué yán, bǐ yǐ shěn xué yán, yì yì zì bié, xué fǎ bù shū, lüè yǒu chā chí, nán zhì xiào yàn.
蓋左蓋右，或犯其剝氣；蓋右蓋左，或受其冷氣，縱得龍穴之妙，必遭橫來之禍。頂薄舍蓋雲者，舍之不用，非舍上就下、舍高就卑之謂也。此以作穴言，彼以審穴言，意義自別，穴法不殊，略有差池，難致效驗。

zhān zhě, zhān yě. rú zhān ēn chǒng zhī yì. zhān zhī mài zì lái ér zhǐ yú zhǐ, zhān zhī fǎ zì zhǐ ér zhǐ yú jǐn. shī chéng zhī dào, yōu cún huà shēng zhī yì, jiāng zhe xià báo mò zhān yān. lǐ fǎ shǎo chà, tiān yuān xuán gé. zhān shàng zhān xià, zé tuō qí lái qì zhān xià zhān shàng, zé fàn qí bào qì zhān yòu zhān zuǒ, zé shī qí zhèng qì zhān zuǒ zhān yòu, huò tóu qí sǐ qì, zòng dé shā shuǐ zhī měi, zhōng shì huò chéng zhī xiū. xià báo mò zhān yún zhě, qì zhī bù yòng, fēi qì dī qǔ gāo qì xià qǔ shàng zhī wèi yě. gǒu zhān zhī zhēn de, suī xià lín zhǎng jiāng dà hé, yì wèi wú ài. gōng qiǎo qǐ yǒu xià báo qì zhān zhī lǐ hū?
粘者，沾也。如沾恩寵之義。粘之脈自來而止於止，粘之法自止而止於盡。施承之道，攸存化生之意，將著下薄莫粘焉。理法少差，天淵懸隔。粘上粘下，則脫其來氣；粘下粘上，則犯其暴氣；粘右粘左，則失其正氣；粘左粘右，或投其死氣，縱得砂水之美，終是或承之羞。下薄莫粘雲者，棄之不用，非棄低取高、棄下取上之謂也。苟粘之真的，雖下臨長江大河，亦為無礙。工巧豈有下薄棄粘之理乎？

yǐ zhě, yī yě, rú yī jū zhī yì. yǐ zhī mài zì shàng ér chōng yú xià, yǐ zhī fǎ zì piān ér bàng yú zhèng. bàng qī zhī xíng jì chéng, biàn huà zhī dào zì xiàn. yǐ zuǒ yǐ yòu, huò shòu lěng yǐ yòu yǐ zuǒ, huò fàn gāng yǐ shàng yǐ xià, wèi zhī tuō mài yǐ xià yǐ shàng, wèi zhī chōng shā, zòng dé jú miàn zhī qí, bì jiàn shuāi líng zhī huàn. běn yǔ āi fǎ xiāng sì, dàn āi fǎ shī yú tū zhī píng, yǐ fǎ yòng yú mài zhī zhí, tiān jīng tiān cuì zhī jī, zhì mì zhì wēi zhī lǐ, fēi shàng zhì qí shuí néng zhī?
倚者，依也，如依居之義。倚之脈自上而沖於下，倚之法自偏而傍於正。傍棲之形既成，變化之道自現。倚左倚右，或受冷；倚右倚左，或犯剛；倚上倚下，謂之脫脈；倚下倚上，謂之衝殺，縱得局面之奇，必見衰凌之患。本與挨法相似，但挨法施於突之平，倚法用於脈之直，天精天粹之機，至密至微之理，非上智其誰能知？

zhuàng zhě, dǐ yě, rú dǐ chù zhī yì. zhuàng zhī mài zì xié ér jiù yú zhèng, zhuàng zhī fǎ zì zhèng ér jiù yú xié. xié lái zhī mài jì zhuān, zhuān yī zhī qíng kě jiàn. zhuàng shàng zhuàng xià, zé qì cóng shàng zhǐ zhuàng xià zhuàng shàng, zé qì cóng xià chū zhuàng zhòng zhuàng qīng, zé shēng qì xū xíng zhuàng qīng zhuàng zhòng, zé shēng qì tài xiè, zòng dé lái mài zhī zhēn, zhōng shī zhèng mài zhī jí. běn yǔ chā xiāng sì, dàn chā shī yú tū zhī bàng, ér zhuàng shī yú mài zhī xié. yī háo qiān lǐ zhī yuǎn, jiāng hé jǐ xí zhī jiān, bù kě bù chá.
撞者，抵也，如牴觸之義。撞之脈自斜而就於正，撞之法自正而就於斜。斜來之脈既專，專一之情可見。撞上撞下，則氣從上止；撞下撞上，則氣從下出；撞重撞輕，則生氣虛行；撞輕撞重，則生氣太泄，縱得來脈之真，終失正脈之吉。本與插相似，但插施於突之傍，而撞施於脈之斜。一毫千里之遠，江河幾席之間，不可不察。

zhǎn zhě, duàn yě. zhǎn qiè qí shēng qì, shēng qì jiàn yú xī zhī héng. gāo bù kě qīn dǐng, dǐng yūn báo yě dī bù kě jìn zú, zú dǐ hán yě. shì yǐ zhǎn shàng kǒng shī xià, zhǎn xià pà shī shàng, zhǎn zuǒ yòu kǒng shī zhōng xīn, zhǎn zhōng xīn kǒng shī zuǒ yòu. xì guān xī xiàng míng bái, cì guān xué qíng de dāng, rán hòu yǐ zhǎn fǎ shī zhī, zé shàng xià zuǒ yòu zì chéng tǐ duàn. rán xī zé tǐ zhī wēi yě, zhǎn zé yòng zhī guǎng yě. ruò bù xì chá, jù ěr tóu guān, zé shēng qì shòu shāng, zǐ mǔ zāo cuò, zòng dé bāo cáng zhī gù, zhōng fēi kě jiǔ zhī dào. qiě xī xiàng yòng zhǎn, qí xī bì xiǎo, xiǎo zé nán yǐ tóu qí dà zhǎn shī yú xī, qí yíng bì dà, dà zé nán yǐ róng yú xiǎo. bì jí dào zhī lǐ néng míng, sī zhōng hé zhī yì zì jiàn.
斬者，斷也。斬竊其生氣，生氣見於息之橫。高不可侵頂，頂暈薄也；低不可近足，足底寒也。是以斬上恐失下，斬下怕失上，斬左右恐失中心，斬中心恐失左右。細觀息象明白，次觀穴情的當，然後以斬法施之，則上下左右自成體段。然息則體之微也，斬則用之廣也。若不細察，遽爾投棺，則生氣受傷，子母遭挫，縱得包藏之固，終非可久之道。且息象用斬，其息必小，小則難以投其大；斬施於息，其塋必大，大則難以容於小。必極到之理能明，斯中和之義自見。

jié zhě, pōu yě. pōu pì qí shēng qì, shēng qì lù yú xī zhī zhí. gāo ruò qīn diān, wèi zhī pōu shǒu dī ruò zhàn lù, wèi zhī pōu zú. shì yǐ jié shàng kǒng yí xià, jié xià kǒng yí shàng, jié zuǒ kǒng shī yòu, jié yòu kǒng shī zuǒ. ā qì ér chéng, wèi zhī yī xī. yī xī jì chéng, tiē yú xué tǐ. xué tǐ wēi máng, qiē wù qīng jǔ. zhǎn zhī xī, duō tǔ yì jié zhī xī, duō mù yì. héng tǔ yòng zhǎn, jié jǐn shēng yì zhí chuí yòng jié, jiē jǐn shēng yì. shì bù xiāng móu, zuò yòng guò jiǒng yì. ruò bù xì wán, jù ér qīng tóu, zé tǐ yòng liǎng shāng, shēng qì pò xiè, suī yǒu měi rùn zhī yù, kǒng sǔn diāo zhuó zhī shǒu. dà dǐ mài xī zhī xué, bù kě shuāng zàng. zhèng wèi níng shī zhī xiǎo, mò shī zhī dà. cǐ fāng jí dāng.
截者，剖也。剖辟其生氣，生氣露於息之直。高若侵巔，謂之剖首；低若站麓，謂之剖足。是以截上恐遺下，截下恐遺上，截左恐失右，截右恐失左。呵氣而成，謂之一息。一息既成，貼於穴體。穴體微茫，切勿輕舉。斬之息，多土意；截之息，多木意。橫土用斬，截盡生意；直垂用截，接盡生意。勢不相侔，作用過迥異。若不細玩，遽而輕投，則體用兩傷，生氣破泄，雖有美潤之玉，恐損雕琢之手。大抵脈息之穴，不可雙葬。正謂寧失之小，莫失之大。此方極當。

diào zhě, xuán yě. xuán tí qí shēng qì, shēng qì zhí bèn rù yú xī xià, shàng bù kě guò gāo, kǒng lòu qí qì xià bù kě guò dī, kǒng fàn qí qì. yī yīn jì xī, zhū yáng lái fù, bàn zài xī tǐ zhī zú, bàn zài xī tǐ zhī chèn. qì jiāo gǎn ér chéng xíng, xíng jì wán ér chéng xué. zuǒ yòu zì wú kě hùn, shàng xià zuì yí zhēn zhuó. ruò bù xì yòng xīn sī, zé shǒu shòu shā fá, zú jiàn fēng hán, zuǒ yòu suī yǒu chán mián, běn zhǔ zì nán dǐ dí. dà dǐ yǔ zhān xiāng sì, dàn zhān nǎi diào zhī chuí, diào nǎi zhān ér qǐ, yīn cái shī yòng zhī dào. liàng zhí guān rén zhī yì, xū dāng cǐ chù biàn zhī.
吊者，懸也。懸提其生氣，生氣直奔入於息下，上不可過高，恐漏其氣；下不可過低，恐犯其氣。一陰既息，諸陽來復，半在息體之足，半在息體之襯。氣交感而成形，形既完而成穴。左右自無可混，上下最宜斟酌。若不細用心思，則首受殺伐，足踐風寒，左右雖有纏綿，本主自難抵敵。大抵與粘相似，但粘乃吊之垂，吊乃粘而起，因材施用之道。量職官人之義，須當此處辨之。

zhuì zhě, luò yě, duò luò qí dī lù. shēng qì jì wán, rú guǒ tuō dì. shàng bù kě dǐng mài ér qiān, xià bù kě lí mài ér zuò. dǐng bù lí xián, lái yì zhuān yī zú bù lí rù, shēng yì zhí suì. xī tǐ fēng shèng, rù xián zhǎn zhuǎn, xué xīng xuān áng, tǔ chū pào mài. zhuì zuǒ zé jiù yú piān kū zhuì yòu zé rù yú piān bó zhuì xià zé lái ér bù lái zhuì shàng zé zhǐ suǒ fēi zhǐ. xū shěn tǔ luò zhī qíng, bìng yī zhuì luò zhī fǎ, ruò yǒu dài hū, bì shī běn tǐ. qīn shàng yào tuì qí gāng yìng zhī kū, jiù xià yào shū qí hū xī zhī qì, gāo bù rú diào, dī bù rú zhān, shì wèi dé zhī.
墜者，落也，墮落其滴露。生氣既完，如果脫蒂。上不可頂脈而扦，下不可離脈而作。頂不離弦，來意專一；足不離褥，生意直遂。息體豐盛，褥弦展轉，穴星軒昂，吐出泡脈。墜左則就於偏枯；墜右則入於偏駁；墜下則來而不來；墜上則止所非止。須審吐落之情，並依墜落之法，若有怠忽，必失本體。親上要退其剛硬之枯，就下要舒其呼吸之氣，高不如吊，低不如粘，是為得之。

zhèng zhě, zhěng yě. zhěng sù qí shēn tǐ, shōu liǎn qí jīng shén. kū xiàng jì xiǎo, shēng qì chū níng, guò yú dà, wèi miǎn shāng qí yuán qì zhī zhēn rù yú shēn, qǐ bù shāng qí xì nèn zhī tǐ? sǔn qí yuán qì, zé jīng shén bù zú huài qí xì nèn, zé běn tǐ bù wán. gǔ jīn zàng zhě suī duō, wèi bì jǐn xiǎo cǐ fǎ. shì yǐ dì jí ér rén bù jí, dì měi ér rén bù měi yě. yì yǒu shàng xià zhī wù, qǐ wú zuǒ yòu zhī piān, yīn yáng miào hé, guī yú zhōng zhèng zhī tiān. gāng róu xiāng jì, zhǐ yú zhōng zhèng zhī dì. sān fēn sǔn yì, yī lǐ tuī xíng, zì rán wěn hé.
正者，整也。整肅其身體，收斂其精神。窟象既小，生氣初凝，過於大，未免傷其元氣之真；入於深，豈不傷其細嫩之體？損其元氣，則精神不足；壞其細嫩，則本體不完。古今葬者雖多，未必盡曉此法。是以地吉而人不吉，地美而人不美也。亦有上下之誤，豈無左右之偏，陰陽妙合，歸於中正之天。剛柔相濟，止於中正之地。三分損益，一理推行，自然吻合。

qiú zhě, dù yě. liáng dù qí dà zhī zhǐ, zhuī qiú qí zhǐ zhī zhēn. kū xiàng jì dà, shēng qì mí màn, guò yú dà zé qì liú ér bù zhuān guò yú xiǎo zé qì yóu ér bù xī. liú ér bù zhuān zé dù zhī wèi zhēn yóu ér bù xī zé qiú zhī wèi qiè. suī jiàn wō xiàng, fēn míng xià xué, bǎi wú yī fā. shì néng qiú zhī yú xué, bù néng qiú zhī yú qiú yě. yì yǒu gāo dī zhī cuò, qǐ wú qiǎn shēn zhī chà. yī zhēn tǔ lù, liù yì jūn tíng, yī jiàn liǎo rán, wǔ xíng zì zhe. shàng bù róng xià, xià bù bì shàng, sī yì dé zhī.
求者，度也。量度其大之止，追求其止之真。窟象既大，生氣瀰漫，過於大則氣流而不專；過於小則氣游而不息。流而不專則度之未真；游而不息則求之未切。雖見窩象，分明下穴，百無一發。是能求之於穴，不能求之於求也。亦有高低之錯，豈無淺深之差。一真吐露，六義均停，一見瞭然，五行自著。上不容下，下不必上，斯義得之。

jià zhě, jiā yě. jiā jiā yú mù, gù míng yuē jià. kū xiàng jì shēn, xià cáng yīn shā. shàng ér wèi fēng, gù qì jù xià xià ér wèi shī, gù qì pō shàng. xià shàng shòu dí, gù qì níng zhōng. shī zhī yú shàng, nán miǎn bào bài zhī huò shī zhī yú xià, bì shòu yīn xiāo zhī huàn. gù dāng dù qí chéng qì zhī yuán, dìng qí zhǐ jù zhī jī. xū xiān yòng mù yǐ shèn qí xiōng bào zhī qíng, rán hòu jiā guān yǐ zhuān qí róng yì zhī qì. shuǐ xìng jiù xià xià zhī yīn shā, jiàn mù jí xiāo yīn shā qīn shàng shàng zhī bào qì, yù fēng jí sàn. shēng yì bù qióng, sì xù fān shèng. ruò zhí fū wō bù zàng xīn zhī shuō, shì wèi míng tōng biàn zhī fāng zhě yě. yòu yǒu yī fǎ: pò tǔ chǐ yú, sì jiǎo lì shí, jià guān liù hé, dǎ qiáng péi tǔ. cǐ xū xuán wǔ gāo lóng hǔ yā nǎi kě ěr ěr. tiān dì xuán jī, yóu rén gàn yùn, xū píng mù qiǎo, zǒng zài xīn líng.
架者，加也。加加於木，故名曰架。窟象既深，下藏陰殺。上而畏風，故氣聚下；下而畏濕，故氣泊上。下上受敵，故氣凝中。失之於上，難免暴敗之禍；失之於下，必受陰消之患。故當度其乘氣之源，定其止聚之基。須先用木以滲其凶暴之情，然後加棺以顓其融溢之氣。水性就下下之陰殺，見木即消；陰殺侵上上之暴氣，遇風即散。生意不窮，嗣續蕃盛。若執夫窩不葬心之說，是未明通變之方者也。又有一法：破土尺余，四角立石，架棺六合，打牆培土。此須玄武、高龍、虎壓乃可爾耳。天地玄機，由人干運，須憑目巧，總在心靈。

zhé zhě, cái yě. yǐ jīn cái yě, yǐ jīn cái wù, gù míng yuē zhé. kū xiàng jì qiǎn, sì gù máng rán. lì yú shàng, xū yào shā shuǐ jūn yīng lì yú xià, xū kàn lóng hǔ xiāng dēng. ruò wú bāo cáng, zé shā chéng fēng wàng ruò yǒu fēng shā, zé qì suí fēng sàn. fēng wàng zé shā yù chì, qì sàn zé shā yù qīn. gù shēng qì zhī bì shā qì, yóu jūn zǐ zhī bì xiǎo rén, xū shěn qí chū bǐ rù cǐ zhī zhēn jī, yù jiū qí cān qián yǐ hòu zhī dà shì, zhé zhōng qí shàng xià, fēn àn qí zuǒ yòu. shēn bù guò wǔ, qiǎn bù shī yī, ér zhé zhī yì xiáng yǐ. dà dǐ zhèng yǔ jià xiāng sì, ér zhèng zé jià zhī shēn zhé yǔ qiú xiāng sì, ér zhé zé qiú zhī kuò, tóng ér yì, yì ér tóng, shǎo yǒu chà shū. zé shī yú jiǎ zhě bù miǎn shī yú yǐ, yòng yú bǐng zhě bù miǎn yòng yú dīng, yù qiú fú zhǐ, kǒng nán zhì yàn.
折者，裁也。以斤裁也，以斤裁物，故名曰折。窟象既淺，四顧茫然。立於上，須要砂水均應；立於下，須看龍虎相登。若無包藏，則殺乘風旺；若有風殺，則氣隨風散。風旺則殺愈熾，氣散則殺愈侵。故生氣之避殺氣，猶君子之避小人，須審其出彼入此之真機，預究其參前倚後之大勢，折中其上下，分按其左右。深不過五，淺不失一，而折之義詳矣。大抵正與架相似，而正則架之深；折與求相似，而折則求之闊，同而異，異而同，少有差殊。則施於甲者不免施於乙，用於丙者不免用於丁，欲求福祉，恐難致驗。

āi zhě, bàng yě. bàng qiè qí shēng qì. tū xiàng jì zhāng, yīn mài dān xiàn, miǎo máng wú jì, huǎng hū wú qī. wú jì zé jū zhǐ nán dìng, wú qī zé zhuō mō nán yī. hòu jué xū bàng jí shēng shēng zhī qì, jí zī huà huà zhī jī, shàng bù tóu qí jí ér bào qì chōng hé, xià bù shòu qí hán ér yīn qì xuán fù, cǐ āi zhī fǎ yě. āi yǔ yǐ xiāng sì, ér āi zé yǐ zhī qiè yǐ yǔ āi gè bié, ér yǐ zé āi zhī kuān. kě āi chù rú zhǒng zhī fāng yá, lóng zhī jiāng zhé, dāng āi chù xíng rú zhuǎn pí, qì rú yǎng zhǎng.
挨者，傍也。傍切其生氣。突象既彰，陰脈單現，渺茫無際，恍惚無棲。無際則居止難定，無棲則捉摸難依。（後厥）須傍藉生生之氣，藉資化化之機，上不投其急而暴氣沖和，下不受其寒而陰氣旋復，此挨之法也。挨與倚相似，而挨則倚之切；倚與挨各別，而倚則挨之寬。可挨處如種之方芽，龍之將蟄，當挨處形如轉皮，氣如仰掌。

bìng zhě, hé yě, hé bìng qí shēng qì. tū xiàng liǎng zhāng, yīn mài zhòng xiàn, rú fú ōu bàng mǔ zhī xíng, ruò jiā sù tǔ huá zhī shì. huò liǎng mài xiǎn qí zhǎng duǎn, huò èr tū lù qí jù xì, tóu qí zuǒ zé qíng yì bù zhuān, tóu qí yòu zé shēng yì bù gù, qíng yì bù zhuān huò zhí yīn bó zhī huò, shēng yì bù gù nǎi zhí wáng yáng zhī shā. gù xū chéng qí duǎn ér xiǎo zhě xué zhī, hé qí dà ér zhǎng zhě bìng zhī, xiāng yī bù sàn, lǐ shì tōng tóng. sī zé yuán chén wán gù ér bù shāng, lǐ qì hé yī ér bù sàn, dà yì zì jué, wú shì suǒ suǒ.
並者，合也，合併其生氣。突象兩彰，陰脈重現，如浮鷗傍母之形，若嘉粟吐華之勢。或兩脈顯其長短，或二突露其巨細，投其左則情意不專，投其右則生意不固，情意不專或值陰駁之禍，生意不固乃值亡陽之殺。故須乘其短而小者穴之，合其大而長者並之，相依不散，理勢通同。斯則元辰完固而不傷，理氣合一而不散，大義自覺，無事瑣瑣。

xié zhě, qiè yě, xié qiè qí shēng qì. fán jiàn tū mài zhí, xià guān hái qiè mò shòu shǒu, āi qí xián zé mài luò bú dào, jiù qí dǐng zé qì shì chāng qiáng. bú dào zhī chù wèi zhī tuì luò, chāng qiáng zhī chù wèi zhī gāng xióng. tuì luò zé yáng zhōng zhī yáng piān, yáng bù shēng yě gāng xióng zé yīn zhōng zhī yīn piān, yīn bù chéng yě. gù xié ér qiè zhī, xié zé bù zhí shòu qí bào qì, qiè zé bù shū yuǎn qí zhēn qíng, xiōng kě qù ér jí kě dé, huò huàn yuǎn ér fú dé wàng, yīn yáng xiāng fú, jí huǎn xiāng jì, ér xié xué zhī míng yì míng yǐ.
斜者，切也，斜切其生氣。凡見突脈直，下棺骸切莫授首，挨其弦則脈絡不到，就其頂則氣勢猖強。不到之處謂之退落，猖強之處謂之剛雄。退落則陽中之陽偏，陽不生也；剛雄則陰中之陰偏，陰不成也。故斜而切之，斜則不直受其暴氣，切則不疏遠其真情，凶可去而吉可得，禍患遠而福德旺，陰陽相扶，急緩相濟，而斜穴之名義明矣。

chā zhě, xià yě, xià chā qí shēng qì. fán jiàn tū mài zhī xié, xū xiáng zuò xué zhī yì. yíng qí lái zé qù chù qiān chě, jiù qí zhǐ zé lái chù qī chí. gù chéng qí guò xù zhī zhōng, chā zhī yǐ kū xiǔ zhī gǔ. kě chā chù mài qíng huó dòng, rú héng pāo zhī shì dāng chā chù xué qíng zhāo zhù, shì zhí zhuàng zhī xíng. shēng qì páng bó, yuán yuán bù jué, jù qì chōng shèng, hào hào nán qióng. bù jué zé qíng yì zì zhuān, nán qióng zé gōng lì zì dà, guǐ fú jí rén xiào yàn yōu yuǎn, sī chā fǎ zhī lǐ zhì jí yǐ.
插者，下也，下插其生氣。凡見突脈之斜，須詳作穴之義。迎其來則去處牽扯，就其止則來處棲遲。故乘其過續之中，插之以枯朽之骨。可插處脈情活動，如橫拋之勢；當插處穴情昭著，似直撞之形。生氣磅礴，源源不絕，聚氣充盛，浩浩難窮。不絕則情意自專，難窮則功力自大，鬼福及人效驗悠遠，斯插法之理致極矣。