dà rén xiān sheng gài lǎo rén yě, bù zhī xìng zì. chén tiān dì zhī shǐ, yán shén nóng huáng dì zhī shì, zhāo rán yě mò zhī qí shēng nián zhī shù. cháng jū sū mén zhī shān, gù shì huò wèi zhī xián. yǎng xìng yán shòu, yǔ zì rán qí guāng. qí shì yáo shùn zhī suǒ shì, ruò shǒu zhōng ěr. yǐ wàn lǐ wèi yī bù, yǐ qiān suì wèi yī zhāo. xíng bù fù ér jū bù chǔ, qiú hū dà dào ér wú suǒ yù. xiān shēng yǐ yìng biàn shùn hé, tiān dì wèi jiā, yùn qù shì tuí, kuí rán dú cún. zì yǐ wéi néng zú yǔ zào huà tuī yí, gù mò tàn dào dé, bù yǔ shì tóng. zì hào zhě fēi zhī, wú shí zhě guài zhī, bù zhī qí biàn huà shén wēi yě. ér xiān shēng bù yǐ shì zhī fēi guài ér yì qí wù yě. xiān shēng yǐ wéi zhōng qū zhī zài tiān xià, céng bù ruò yíng wén zhī zhe wéi, gù zhōng bù yǐ wéi shì, ér jí yì hū yì fāng qí yù, yóu lǎn guān lè fēi shì suǒ jiàn, pái huái wú suǒ zhōng jí. yí qí shū yú sū mén zhī shān ér qù. tiān xià mò zhī qí suǒ rú wǎng yě.
　　大人先生蓋老人也，不知姓字。陳天地之始，言神農黃帝之事，昭然也；莫知其生年之數。嘗居蘇門之山，故世或謂之閒。養性延壽，與自然齊光。其視堯、舜之所事，若手中耳。以萬里為一步，以千歲為一朝。行不赴而居不處，求乎大道而無所寓。先生以應變順和，天地為家，運去勢頹，魁然獨存。自以為能足與造化推移，故默探道德，不與世同。自好者非之，無識者怪之，不知其變化神微也。而先生不以世之非怪而易其務也。先生以為中區之在天下，曾不若蠅蚊之著帷，故終不以為事，而極意乎異方奇域，遊覽觀樂非世所見，徘徊無所終極。遺其書於蘇門之山而去。天下莫知其所如往也。

huò yí dà rén xiān sheng shū, yuē:" tiān xià zhī guì, mò guì yú jūn zǐ. fú yǒu cháng sè, mào yǒu cháng zé, yán yǒu cháng dù, xíng yǒu cháng shì. lì zé qìng zhé, gǒng ruò bào gǔ. dòng jìng yǒu jié, qū bù shāng yǔ, jìn tuì zhōu xuán, xián yǒu guī jǔ. xīn ruò huái bīng, zhàn zhàn lì lì. shù shēn xiū xíng, rì shèn yī rì. zé dì ér xíng, wéi kǒng yí shī. sòng zhōu kǒng zhī yí xùn, tàn táng yú zhī dào dé, wéi fǎ shì xiū, wèi lǐ shì kè. shǒu zhí guī bì, zú lǚ shéng mò, xíng yù wèi mù qián jiǎn, yán yù wèi wú qióng zé. shǎo chēng xiāng lǘ, zhǎng wén bāng guó, shàng yù tú sān gōng, xià bù shī jiǔ zhōu mù. gù xié jīn yù, chuí wén zǔ, xiǎng zūn wèi, qǔ máo tǔ. yáng shēng míng yú hòu shì, qí gōng dé yú wǎng gǔ. fèng shì jūn shàng, mù yǎng bǎi xìng. tuì yíng sī jiā, yù zhǎng qī zǐ. bo jí zhái, lǜ nǎi yì zhǐ. yuǎn huò jìn fú, yǒng jiān gù jǐ. cǐ chéng shì jūn zǐ zhī gāo zhì, gǔ jīn bù yì zhī měi xíng yě, jīn xiān shēng nǎi pī fà ér jū jù hǎi zhī zhōng, yǔ ruò jūn zǐ zhě yuǎn, wú kǒng shì zhī tàn xiān shēng ér fēi zhī yě. xíng wéi shì suǒ xiào, shēn wú zì yóu dá, zé kě wèi chǐ rǔ yǐ. shēn chǔ kùn kǔ zhī dì, ér xíng wéi shì sú zhī suǒ xiào, wú wèi xiān shēng bù qǔ yě."
　　或遺大人先生書，曰：「天下之貴，莫貴於君子。服有常色，貌有常則，言有常度，行有常式。立則磬折，拱若抱鼓。動靜有節，趨步商羽，進退周旋，咸有規矩。心若懷冰，戰戰慄栗。束身修行，日慎一日。擇地而行，唯恐遺失。頌周、孔之遺訓，嘆唐、虞之道德，唯法是修，為禮是克。手執珪璧，足履繩墨，行欲為目 前檢，言欲為無窮則。少稱鄉閭，長聞邦國，上欲圖三公，下不失九州牧。故挾金玉，垂文組，享尊位，取茅土。揚聲名於後世，齊功德於往古。奉事君上，牧養百姓。退營私家，育長妻子。卜吉宅，慮乃億祉。遠禍近福，永堅固己。此誠士君子之高致，古今不易之美行也，今先生乃披髮而居巨海之中，與若君子者遠，吾恐世之嘆先生而非之也。行為世所笑，身無自由達，則可謂恥辱矣。身處困苦之地，而行為世俗之所笑，吾為先生不取也。」

yú shì dà rén xiān sheng nǎi yōu rán ér tàn, jiǎ yún ní ér yīng zhī yuē:" ruò zhī yún shàng hé tōng zāi! fū dà rén zhě, nǎi yǔ zào wù tóng tǐ, tiān dì bìng shēng, xiāo yáo fú shì, yǔ dào jù chéng, biàn huà sàn jù, bù cháng qí xíng. tiān dì zhì yù yú nèi, ér fú míng kāi dá yú wài. tiān dì zhī yǒng, gù fēi shì sú zhī suǒ jí yě. wú jiāng wèi rǔ yán zhī.
　　於是大人先生乃逌然而嘆，假雲霓而應之曰：「若之雲尚何通哉！夫大人者，乃與造物同體，天地並生，逍遙浮世，與道俱成，變化散聚，不常其形。天地制域於內，而浮明開達於外。天地之永，固非世俗之所及也。吾將為汝言之。

" wǎng zhě tiān cháng zài xià, dì cháng zài shàng, fǎn fù diān dǎo, wèi zhī ān gù. yān dé bù shī dù shì ér cháng zhī? tiān yīn dì dòng, shān xiàn chuān qǐ, yún sàn zhèn huài, liù hé shī lǐ, rǔ yòu yān dé zé dì ér xíng, qū bù shāng yǔ? wǎng zhě qún qì zhēng cún, wàn wù sǐ lǜ, zhī tǐ bù cóng, shēn wéi ní tǔ, gēn bá zhī shū, xián shī qí suǒ, rǔ yòu yān dé shù shēn xiū xíng, qìng zhé bào gǔ? lǐ mù gōng ér shēn sǐ, bó zōng zhōng ér shì jué, jìn qiú lì ér sàng shēn, yíng jué shǎng ér jiā miè, rǔ yòu yān dé xié jīn yù wàn yì, zhǐ fèng jūn shàng, ér quán qī zǐ hū?
　　「往者天嘗在下，地嘗在上，反覆顛倒，未之安固。焉得不失度式而常之？天因地動，山陷川起，雲散震壞，六合失理，汝又焉得擇地而行，趨步商羽？往者群氣爭存，萬物死慮，支體不從，身為泥土，根拔枝殊，咸失其所，汝又焉得束身修行，磬折抱鼓？李牧功而身死，伯宗忠而世絕，進求利而喪身，營爵賞而家滅，汝又焉得挾金玉萬億，只奉君上，而全妻子乎？

" qiě rǔ dú bú jiàn fū shī zhī chù yú kūn zhōng, táo hū shēn fèng, nì hū huài xù, zì yǐ wéi jí zhái yě. xíng bù gǎn lí fèng jì, dòng bù gǎn chū kūn dāng, zì yǐ wéi dé shéng mò yě. jī zé niè rén, zì yǐ wéi wú qióng shí yě. rán yán qiū huǒ liú, jiāo yì miè dōu, qún shī sǐ yú kūn zhōng ér bù néng chū. rǔ jūn zǐ zhī chù qū nèi, yì hé yì fū shī zhī chù kūn zhōng hū? bēi fū! ér nǎi zì yǐ wéi yuǎn huò jìn fú, jiān wú qióng yě. yì guān fū yáng wū yóu yú chén wài, ér jiāo liáo xì yú péng ài, xiǎo dà gù bù xiāng jí, rǔ yòu hé yǐ wéi ruò jūn zǐ wén yú yú hū?
　　「且汝獨不見夫虱之處於褌中，逃乎深縫，匿乎壞絮，自以為吉宅也。行不敢離縫際，動不敢出褌襠，自以為得繩墨也。飢則齧人，自以為無窮食也。然炎丘火流，焦邑滅都，群虱死於褌中而不能出。汝君子之處區內，亦何異夫虱之處褌中乎？悲夫！而乃自以為遠禍近幅，堅無窮也。亦觀夫陽烏游於塵外，而鷦鷯戲於蓬艾，小大固不相及，汝又何以為若君子聞於余乎？

" qiě jìn zhě, xià sàng yú shāng, zhōu bō zhī liú, gěng báo wèi xū, fēng hào chéng qiū. zhì rén wèi yī gù, ér shì dài xiāng chóu. jué jū wèi dìng, tā rén yǐ yǒu. rǔ zhī máo tǔ, shuí jiāng yǔ jiǔ? shì yǐ zhì rén bù chǔ ér jū, bù xiū ér zhì, rì yuè wèi zhèng, yīn yáng wéi qī, qǐ lìn qíng hū shì, xì lèi yú yī shí, chéng dōng yún, jià xī fēng, yǔ yīn shǒu cí, jù yáng wèi xióng. zhì dé yù cóng, wù mò zhī qióng. yòu hé bù néng zì dá ér wèi fū shì xiào zāi?
　　「且近者，夏喪於商，周播之劉，耿薄為墟，豐、鎬成丘。至人未一顧，而世代相酬。厥居未定，他人已有。汝之茅土，誰將與久？是以至人不處而居，不修而治，日月為正，陰陽為期，豈吝情乎世，繫纍於一時，乘東雲，駕西風，與陰守雌，據陽為雄。志得欲從，物莫之窮。又何不能自達而畏夫世笑哉？

" xī zhě tiān dì kāi pì, wàn wù bìng shēng. dà zhě tián qí xìng, xì zhě jìng qí xíng. yīn cáng qí qì, yáng fā qí jīng, hài wú suǒ bì, lì wú suǒ zhēng. fàng zhī bù shī, shōu zhī bù yíng wáng bù wéi yāo, cún bù wéi shòu. fú wú suǒ de, huò wú suǒ jiù gè cóng qí mìng, yǐ dù xiāng shǒu. míng zhě bù yǐ zhì shèng, àn zhě bù yǐ yú bài, ruò zhě bù yǐ pò wèi, qiáng zhě bù yǐ lì jìn. gài wú jūn ér shù wù dìng, wú chén ér wàn shì lǐ, bǎo shēn xiū xìng, bù wéi qí jì. wéi zī ruò rán, gù néng cháng jiǔ. jīn rǔ zào yīn yǐ luàn shēng, zuò sè yǐ guǐ xíng, wài yì qí mào, nèi yǐn qí qíng. huái yù yǐ qiú duō, zhà wěi yǐ yào míng jūn lì ér nüè xìng, chén shè ér zéi shēng. zuò zhì lǐ fǎ, shù fù xià mín. qī yú kuáng zhuō, cáng zhì zì shén. qiáng zhě kuí shì ér líng bào, ruò zhě qiáo cuì ér shì rén. jiǎ lián ér chéng tān, nèi xiǎn ér wài rén, zuì zhì bù huǐ guò, xìng yù zé zì jīn. chí cǐ yǐ zòu chú, gù xún zhì ér bù zhèn.
　　「昔者天地開闢，萬物並生。大者恬其性，細者靜其形。陰藏其氣，陽發其精，害無所避，利無所爭。放之不失，收之不盈；亡不為夭，存不為壽。福無所得，禍無所咎；各從其命，以度相守。明者不以智勝，暗者不以愚敗，弱者不以迫畏，強者不以力盡。蓋無君而庶物定，無臣而萬事理，保身修性，不違其紀。惟茲若然，故能長久。今汝造音以亂聲，作色以詭形，外易其貌，內隱其情。懷欲以求多，詐偽以要名；君立而虐興，臣設而賊生。坐制禮法，束縛下民。欺愚誑拙，藏智自神。強者睽視而凌暴，弱者憔悴而事人。假廉而成貪，內險而外仁，罪至不悔過，幸遇則自矜。馳此以奏除，故循滯而不振。

" fū wú guì zé jiàn zhě bù yuàn, wú fù zé pín zhě bù zhēng, gè zú yú shēn ér wú suǒ qiú yě. ēn zé wú suǒ guī, zé sǐ bài wú suǒ chóu. qí shēng bù zuò, zé ěr bù yì tīng yín sè bù xiǎn, zé mù bù gǎi shì. ěr mù bù xiāng yì gǎi, zé wú yǐ luàn qí shén yǐ. cǐ xiān shì zhī suǒ zhì zhǐ yě. jīn rǔ zūn xián yǐ xiāng gāo, jìng néng yǐ xiāng shàng, zhēng shì yǐ xiāng jūn, chǒng guì yǐ xiāng jiā, qū tiān xià yǐ qù zhī, cǐ suǒ yǐ shàng xià xiāng cán yě. jié tiān dì wàn wù zhī zhì, yǐ fèng shēng sè wú qióng zhī yù, cǐ fēi suǒ yǐ yǎng bǎi xìng yě. yú shì jù mín zhī zhī qí rán, gù zhòng shǎng yǐ xǐ zhī, yán xíng yǐ wēi zhī. cái kuì ér shǎng bù gōng, xíng jǐn ér fá bù xíng, nǎi shǐ yǒu wáng guó lù jūn kuì bài zhī huò. cǐ fēi rǔ jūn zǐ zhī wèi hū? rǔ jūn zǐ zhī lǐ fǎ, chéng tiān xià cán zéi luàn wēi sǐ wáng zhī shù ěr! ér nǎi mù yǐ wéi měi xíng bù yì zhī dào, bù yì guò hū!
　　「夫無貴則賤者不怨，無富則貧者不爭，各足於身而無所求也。恩澤無所歸，則死敗無所仇。奇聲不作，則耳不易聽；淫色不顯，則目不改視。耳目不相易改，則無以亂其神矣。此先世之所至止也。今汝尊賢以相高，競能以相尚，爭勢以相君，寵貴以相加，趨天下以趣之，此所以上下相殘也。竭天地萬物之至，以奉聲色無窮之欲，此非所以養百姓也。於是懼民之知其然，故重賞以喜之，嚴刑以威之。財匱而賞不供，刑盡而罰不行，乃始有亡國、戮君、潰敗之禍。此非汝君子之為乎？汝君子之禮法，誠天下殘賊、亂危、死亡之術耳！而乃目以為美行不易之道，不亦過乎！

" jīn wú nǎi piāo yáo yú tiān dì zhī wài, yǔ zào huà wéi yǒu, cháo sūn tāng gǔ, xī yǐn xī hǎi, jiāng biàn huà qiān yì, yǔ dào zhōu shǐ. cǐ zhī yú wàn wù, qǐ bù hòu zāi! gù bù tōng yú zì rán zhě, bù zú yǐ yán dào àn yú zhāo zhāo zhě bù zú yǔ dá míng, zi zhī wèi yě."
　　「今吾乃飄颻於天地之外，與造化為友，朝飧湯谷，夕飲西海，將變化遷易，與道周始。此之於萬物，豈不厚哉！故不通於自然者，不足以言道；暗於昭昭者不足與達明，子之謂也。」

xiān shēng jì shēn ruò yán, tiān xià zhī xǐ qí zhě yì zhī, kāng kài zhě gāo zhī. qí bù zhī qí tǐ, bú jiàn qí qíng, cāi ěr qí dào, xū wěi zhī míng. mò shí qí zhēn, fú dá qí qíng, suī yì ér gāo zhī, yǔ xiàng zhī fēi guài zhě, miè rú yě. zhì rén zhě, bù zhī nǎi guì, bú jiàn nǎi shén. shén guì zhī dào cún hū nèi, ér wàn wù yùn yú tiān wài yǐ. gù tiān xià zhōng ér bù zhī qí yòng yě.
　　先生既申若言，天下之喜奇者異之，慷愾者高之。其不知其體，不見其情，猜耳其道，虛偽之名。莫識其真，弗達其情，雖異而高之，與向之非怪者，蔑如也。至人者，不知乃貴，不見乃神。神貴之道存乎內，而萬物運於天外矣。故天下終而不知其用也。

yōu hū yǒu sòng, fú yáo zhī yě. yǒu yǐn shì yān, jiàn zhī ér xǐ, zì yǐ wéi jūn zhì tóng háng yě. yuē:" shàn zāi! wú dé zhī jiàn ér shū fèn yě. shàng gǔ zhì piáo chún hòu zhī dào yǐ fèi, ér mò zhī yí huá bìng xìng. chái hǔ tān nüè, qún wù wú gū, yǐ hài wèi lì, yǔn xìng wáng qū. wú bù rěn jiàn yě, gù qù ér chù zī. rén bù kě yǔ wèi chóu, bù ruò yǔ mù shí wèi lín. ān qī táo hū péng shān, yòng lǐ qián hū dān shuǐ, bào jiāo lì yǐ kū gǎo, lái wéi qù ér yōu sǐ. yì yóu zī fū! wú jiāng kàng zhì xiǎn gāo, suì zhōng yú sī. qín shēng ér shòu sǐ, mái xíng ér yí gǔ, bù fù fǎn yú zhī shēng hū! fū zhì jūn zhě xiāng qiú, hǎo hé zhě qí yán, yǔ fū zǐ tóng zhī."
　　逌乎有宋，扶搖之野。有隱士焉，見之而喜，自以為均志同行也。曰：「善哉！吾得之見而舒憤也。上古質樸純厚之道已廢，而末枝遺華並興。豺虎貪虐，群物無辜，以害為利，殞性亡驅。吾不忍見也，故去而處茲。人不可與為儔，不若與木石為鄰。安期逃乎蓬山，用李潛乎丹水，鮑焦立以枯槁，萊維去而逌死。亦由茲夫！吾將抗志顯高，遂終於斯。禽生而獸死，埋形而遺骨，不復返余之生乎！夫志均者相求，好合者齊顏，與夫子同之。」

yú shì, xiān shēng nǎi shū hóng ní yǐ fān chén, qīng xuě gài yǐ bì míng, yǐ yáo xiāng ér pái huái, zǒng zhòng pèi ér ān xíng, gù ér wèi zhī yuē:" tài chū zhēn rén, wéi dà zhī gēn. zhuān qì yī zhì, wàn wù yǐ cún. tuì bú jiàn hòu, jìn bù dǔ xiān, fā xī běi ér zào zhì, qǐ dōng nán yǐ wéi mén. wēi dào dé yǐ jiǔ yú, kuà tiān dì ér chù zūn. fū rán chéng wú tǐ yě. shì yǐ bù bì wù ér chù, suǒ dǔ zé níng bù yǐ wù wèi lèi, suǒ yōu zé chéng. páng yáng shì yǐ shū qí yì, fú téng zú yǐ chěng qí qíng. gù zhì rén wú zhái, tiān dì wèi kè zhì rén wú zhǔ, tiān dì wèi suǒ zhì rén wú shì, tiān dì wèi gù. wú shì fēi zhī bié, wú shàn è zhī yì. gù tiān xià bèi qí zé, ér wàn wù suǒ yǐ chì yě. ruò fú è bǐ ér hǎo wǒ, zì shì ér fēi rén, fèn jī yǐ zhēng qiú, guì zhì ér jiàn shēn, yī qín shēng ér shòu sǐ, shàng hé xiǎn ér huò róng? bēi fū! zi zhī yòng xīn yě! báo ān lì yǐ wàng shēng, yāo qiú míng yǐ sàng tǐ, chéng yǔ bǐ qí wú guǐ, hé kū gǎo ér yōu sǐ? zi zhī suǒ hǎo, hé zú yán zāi? wú jiāng qù zi yǐ." nǎi yáng méi ér dàng mù, zhèn xiù ér fǔ shang, lìng huǎn pèi ér zòng cè, suì fēng qǐ ér yún xiáng. bǐ rén zhě zhān zhī ér chuí qì, zì tòng qí zhì yī cǎo mù zhī pí, fú yú yán shí zhī xià, jù bù zhōng xī ér sǐ.
　　於是，先生乃舒虹霓以蕃塵，傾雪蓋以蔽明，倚瑤廂而徘徊，總眾轡而安行，顧而謂之曰：「泰初真人，唯大之根。專氣一志，萬物以存。退不見後，進不睹先，發西北而造制，啟東南以為門。微道德以久娛，跨天地而處尊。夫然成吾體也。是以不避物而處，所賭則寧；不以物為累，所逌則成。彷徉是以舒其意，浮騰足以逞其情。故至人無宅，天地為客；至人無主，天地為所；至人無事，天地為故。無是非之別，無善惡之異。故天下被其澤，而萬物所以熾也。若夫惡彼而好我，自是而非人，忿激以爭求，貴志而賤身，伊禽生而獸死，尚何顯而獲榮？悲夫！子之用心也！薄安利以忘生，要求名以喪體，誠與彼其無詭，何枯槁而逌死？子之所好，何足言哉？吾將去子矣。」乃揚眉而盪目，振袖而撫裳，令緩轡而縱策，遂風起而雲翔。彼人者瞻之而垂泣，自痛其志；衣草木之皮，伏於岩石之下，懼不終夕而死。

xiān shēng guò shén gōng ér xī, shù wú quán ér xíng, huí hū yōu ér yóu lǎn yān, jiàn xīn yú fù zhě, tàn yuē:" rǔ jiāng yān yǐ shì zhōng hū zāi?"
　　先生過神宮而息，漱吾泉而行，回乎逌而遊覽焉，見薪於阜者，嘆曰：「汝將焉以是終乎哉？」

xīn zhě yuē:" shì zhōng wǒ hū? bù yǐ shì zhōng wǒ hū? qiě shèng rén wú huái, hé qí āi? shèng shuāi biàn huà, cháng bù yú zī? cáng qì yú shēn, fú yǐ qí shí, sūn yuè zú yǐ qín páng, suī zhé xié ér nǎi xiū, bǎi lǐ kùn ér xiāng yíng, yá jì lǎo ér bì zhōu. jì diān dǎo ér gèng lái xī, gù xiān qióng ér hòu shōu. qín pò liù guó, jiān bìng qí dì, yí miè zhū hóu, nán miàn chēng dì. kuā shèng sè, chóng mǐ lì. záo nán shān yǐ wéi quē, biǎo dōng hǎi yǐ wéi mén, mén wàn shì ér bù jué, tú wú qióng ér yǒng cún. měi gōng shì ér shèng wéi□, jī zhōng gǔ ér yáng qí zhāng. guǎng yuàn yòu ér shēn chí zhǎo, xìng wèi běi ér jiàn xián yáng. lí mù céng wèi jí chéng lín, ér jīng jí yǐ cóng hū ē páng. shí dài cún ér dié chù, gù xiān dé ér hòu wáng. shān dōng zhī tú lǔ, suì qǐ ér wáng tiān xià. yóu cǐ shì zhī, qióng dá jù kě zhī yé? qiě shèng rén yǐ dào dé wèi xīn, bù yǐ fù guì wèi zhì yǐ wú wéi yòng, bù yǐ rén wù wèi shì. zūn xiǎn bù jiā zhòng, pín jiàn bù zì qīng, shī bù zì yǐ wéi rǔ, dé bù zì yǐ wéi róng. mù gēn tǐng ér zhī yuǎn, yè fán mào ér huá líng. wú qióng zhī sǐ, yóu yī zhāo zhī shēng. shēn zhī duō shǎo, yòu hé zú yíng?"
　　薪者曰：「是終我乎？不以是終我乎？且聖人無懷，何其哀？盛衰變化，常不於茲？藏器於身，伏以俟時，孫刖足以擒龐，睢折脅而乃休，百里困而相嬴，牙既老而弼周。既顛倒而更來兮，固先窮而後收。秦破六國，兼併其地，夷滅諸侯，南面稱帝。姱盛色，崇靡麗。鑿南山以為闕，表東海以為門，門萬室而不絕，圖無窮而永存。美宮室而盛帷□，擊鐘鼓而揚其章。廣苑囿而深池沼，興渭北而建咸陽。驪木曾未及成林，而荊棘已叢乎阿房。時代存而迭處，故先得而後亡。山東之徒虜，遂起而王天下。由此視之，窮達詎可知耶？且聖人以道德為心，不以富貴為志；以無為用，不以人物為事。尊顯不加重，貧賤不自輕，失不自以為辱，得不自以為榮。木根挺而枝遠，葉繁茂而華零。無窮之死，猶一朝之生。身之多少，又何足營？」

yīn tàn yuē ér gē yuē:
　　因嘆曰而歌曰：

" rì mò bù zhōu fāng, yuè chū dān yuān zhōng.
　　「日沒不周方，月出丹淵中。

yáng jīng bì bú jiàn, yīn guāng dà wéi xióng.
　　陽精蔽不見，陰光大為雄。

tíng tíng zài xū yú, yàn yàn jiāng fù dōng.
　　亭亭在須臾，厭厭將復東。

lí hé yún wù xī, wǎng lái rú piāo fēng.
　　離合雲霧兮，往來如飄風。

fù guì fǔ yǎng jiān, pín jiàn hé bì zhōng?
　　富貴俛仰間，貧賤何必終？

liú hóu qǐ wáng lǔ, wēi wǔ hè yí huāng.
　　留侯起亡虜，威武赫夷荒。

zhào píng fēng dōng líng, yī dàn wèi bù yī.
　　召平封東陵，一旦為布衣。

zhī yè tuō gēn dǐ, sǐ shēng tóng shèng shuāi.
　　枝葉托根柢，死生同盛衰。

dé zhì cóng mìng shēng, shī shì yǔ shí tuí.
　　得志從命生，失勢與時頹。

hán shǔ dài zhēng mài, biàn huà gèng xiāng tuī.
　　寒暑代征邁，變化更相推。

huò fú wú cháng zhǔ, hé yōu shēn wú guī?
　　禍福無常主，何憂身無歸？

tuī zī yóu sī lǐ, fù xīn yòu hé āi?"
　　推茲由斯理，負薪又何哀？」

xiān shēng wén zhī, xiào yuē:" suī bù jí dà, shù miǎn xiǎo yě." nǎi gē yuē:" tiān dì jiě xī liù hé kāi, xīng chén xiāo xī rì yuè tuí, wǒ téng ér shàng jiàng hé huái? yī fú xí ér fú měi, pèi fú shì ér zì zhāng, shàng xià pái huái xī shuí shí wú cháng?" suì qù ér xiá fú, sì yún yù, xìng qì gài, cháng yáng huí xiáng xī mǎng yàng zhī wài. jiàn zhǎng xīng yǐ wéi qí xī, jī léi tíng zhī kāng gài. kāi bù zhōu ér chū chē xī, chū jiǔ yě zhī yí tài. zuò zhōng zhōu ér yī gù xī, wàng chóng shān ér huí mài. duān yú jié ér fēi zhān xī, zòng xīn lǜ hū huāng yì, shì qián zhě ér fú xiū xī, chí méng jiān ér yuǎn yōu. qì shì wù zhī zhòng wèi xī, hé xì shì zhī zú lài? xū xíng tǐ ér qīng jǔ xī, jīng wēi miào ér shén fēng. mìng yí yì shǐ kuān rì xī, zhào xīn lái shǐ huǎn fēng. pān fú sāng zhī zhǎng zhī xī, dēng fú yáo zhī lóng chóng. yuè qián piāo zhī míng mèi xī. xǐ guāng yào zhī zhāo míng. yí yī shang ér fú fú xī, fú yún qì ér suì xíng. cháo zào jià hū tāng gǔ xī, xī xī mǎ hū zhǎng quán. shí yān zī ér yì qì xī, huī ruò huá yǐ zhào míng. zuǒ zhū yáng yǐ jǔ huī xī, yòu xuán yīn yǐ jiàn qí, biàn róng shì ér gǎi dù, suì téng qiè yǐ xiū zhēng.
　　先生聞之，笑曰：「雖不及大，庶免小也。」乃歌曰：「天地解兮六和開，星辰霄兮日月頹，我騰而上將何懷？衣弗襲而服美，佩弗飾而自章，上下徘徊兮誰識吾常？」遂去而遐浮，肆雲轝，興氣蓋，徜徉迴翔兮漭漾之外。建長星以為旗兮，擊雷霆之康蓋。開不周而出車兮，出九野之夷泰。坐中州而一顧兮，望崇山而回邁。端余節而飛旃兮，縱心慮乎荒裔，釋前者而弗修兮，馳蒙間而遠逌。棄世務之眾為兮，何細事之足賴？虛形體而輕舉兮，精微妙而神豐。命夷羿使寬日兮，召忻來使緩風。攀扶桑之長枝兮，登扶搖之隆崇。躍潛飄之冥昧兮。洗光曜之昭明。遺衣裳而弗服兮，服雲氣而遂行。朝造駕乎湯谷兮，夕息馬乎長泉。時崦嵫而易氣兮，揮若華以照冥。左朱陽以舉麾兮，右玄陰以建旗，變容飾而改度，遂騰竊以修征。

yīn yáng gèng ér dài mài, sì shí bēn ér xiāng yōu, wéi xiān huà zhī shū hū xī, xīn bù lè hū jiǔ liú. jīng fēng fèn ér yí lè xī, suī yún qǐ ér wàng yōu, hū diàn xiāo ér shén yōu xī, lì liáo kuò ér xiá yóu. pèi rì yuè yǐ shū guāng xī, dēng cháng yáng ér shàng fú, yā qián jìn yú bǐ yōu dào xī, jiāng bù zú hū xū zhōu. sǎo zǐ gōng ér chén xí xī, zuò dì shì ér hū huì chóu. cuì zhòng yīn ér zòu yuè xī, shēng jīng miǎo ér yōu yōu. wǔ dì wǔ ér zài shǔ xī, liù shén gē ér dài zhōu. lè jiū jiū sù sù, dòng xīn dá shén, chāo yáo máng máng, xīn wǎng ér wàng fǎn, lǜ dà ér zhì jīn.
　　陰陽更而代邁，四時奔而相逌，惟仙化之倏忽兮，心不樂乎久留。驚風奮而遺樂兮，雖雲起而忘憂，忽電消而神逌兮，歷寥廓而遐游。佩日月以舒光兮，登徜徉而上浮，壓前進於彼逌道兮，將步足乎虛州。掃紫宮而陳席兮，坐帝室而忽會酬。萃眾音而奏樂兮，聲驚渺而悠悠。五帝舞而再屬兮，六神歌而代周。樂啾啾肅肅，洞心達神，超遙茫茫，心往而忘返，慮大而志矜。

" yuè dà rén wēi ér fú fù xī, yáng yún qì ér shàng chén. zhào dà yōu zhī yù nǚ xī, jiē shàng wáng zhī měi rén. tǐ yún qì zhī yōu chàng xī, fú tài qīng zhī shū zhēn. hé huān qíng ér wēi shòu xī, xiān yàn yì qí ruò shén. huá zī yè yǐ jù fā xī, cǎi sè huàn qí bìng zhèn. qīng xuán huī ér chuí bìn xī, yào hóng yán ér zì xīn. shí ài dài ér jiāng shì xī, fēng piāo yáo ér zhèn yī. yún qì jiě ér wù lí xī, ǎi bēn sàn ér yǒng guī. xīn chǎng wǎng ér yáo sī xī, miǎo huí mù ér fú xī.
　　「粵大人微而弗復兮，揚雲氣而上陳。召大幽之玉女兮，接上王之美人。體雲氣之逌暢兮，服太清之淑貞。合歡情而微授兮，先艷溢其若神。華茲燁以俱發兮，采色煥其並振。傾玄麾而垂鬢兮，曜紅顏而自新。時曖靆而將逝兮，風飄颻而振衣。雲氣解而霧離兮，靄奔散而永歸。心惝惘而遙思兮，眇回目而弗晞。

" yáng qīng fēng yǐ wéi yú xī, yì xuán zhěn ér fǎn yǎn. téng yán yáng ér chū jiāng xī, mìng zhù róng ér shǐ qiǎn. qū xuán míng yǐ shè jiān xī, rù shōu bǐng ér xiān gē. gōu máng fèng gǔ, fú jīng zhāo xiá, liáo kuò máng máng ér mí dōu xī, miǎo wú chóu ér dú lì. yǐ yáo xiāng ér yī gù xī, āi xià tǔ zhī qiáo cuì. fēn shì fēi yǐ wéi xíng xī, yòu hé zú yǔ bǐ lèi? ní jīng piāo xī yún qí ǎi, lè yóu xī chū tiān wài."
　　「揚清風以為旟兮，翼旋軫而反衍。騰炎陽而出疆兮，命祝融而使遣。驅玄冥以攝堅兮，蓐收秉而先戈。勾芒奉轂，浮驚朝霞，寥廓茫茫而靡都兮，邈無儔而獨立。倚瑤廂而一顧兮，哀下土之憔悴。分是非以為行兮，又何足與比類？霓旌飄兮雲旗藹，樂游兮出天外。」

dà rén xiān sheng pī fà fēi bìn, yī fāng lí zhī yī, rào fú yáng zhī dài. hán qí zhī, jué gān huá, xī fú wù, cān xiāo xiá, xìng zhāo yún, yáng chūn fēng. fèn hū tài jí zhī dōng, yóu hū kūn lún zhī xī, yí pèi tuí cè, liú pàn hū táng yú zhī dōu. wǎng rán ér sī, chàng ěr ruò wàng, kǎi rán ér tàn yuē:
　　大人先生披髮飛鬢，衣方離之衣，繞紱陽之帶。含奇芝，嚼甘華，吸浮霧，餐霄霞，興朝雲，颺春風。奮乎太極之東，游乎崑崙之西，遺轡頹策，流盼乎唐、虞之都。惘然而思，悵爾若忘，慨然而嘆曰：

" wū hū! shí bù ruò suì, suì bù ruò tiān, tiān bù ruò dào, dào bù ruò shén. shén zhě, zì rán zhī gēn yě. bǐ gōu gōu zhě zì yǐ wéi guì fū shì yǐ, ér è zhī fū shì zhī jiàn hū zī zāi? gù yǔ shì zhēng guì, guì bù zú zūn yǔ shì zhēng fù, fù bù zú xiān. bì chāo shì ér jué qún, yí sú ér dú wǎng, dēng hū tài shǐ zhī qián, lǎn hū hū mò zhī chū, lǜ zhōu liú yú wú wài, zhì hào dàng ér zì shū, piāo yáo yú sì yùn, fān áo xiáng hū bā yú. yù cóng ér fǎng fú, guāng yàng ér mí jū, xì xíng bù zú yǐ wéi huǐ, shèng xián bù zú yǐ wéi yù. biàn huà yí yì, yǔ shén míng fú. kuò wú wài yǐ wéi zhái, zhōu yǔ zhòu yǐ wéi lú, qiáng bā wéi ér chù ān, jù zhì wù yǐ yǒng jū. fū rú shì, zé kě wèi fù guì yǐ. shì gù bù yǔ yáo shùn qí dé, bù yǔ tāng wǔ bìng gōng, wáng xǔ bù zú yǐ wéi pǐ, yáng qiū qǐ néng yǔ bǐ zòng? tiān dì qiě bù néng yuè qí shòu, guǎng chéng zǐ céng hé zú yǔ bìng róng? jī bā fēng yǐ yáng shēng, niè yuán jí zhī gāo zōng, bèi jiǔ tiān yǐ kāi chú xī, lái yún qì yǐ yù fēi lóng, zhuān shàng xià yǐ zhì tǒng xī, shū gǔ jīn ér mí tóng. fū shì zhī míng lì, hú zú yǐ lèi zhī zāi? gù tí qí ér cù chǔ, chè zhào ér dǎo qín, bù mǎn yī zhāo ér tiān xià wú rén, dōng xī nán běi mò zhī yǔ lín. bēi fū! zi zhī xiū shì, yǐ yú guān zhī, jiāng yān cún hū yú zī?"
　　「嗚呼！時不若歲，歲不若天，天不若道，道不若神。神者，自然之根也。彼勾勾者自以為貴夫世矣，而惡知夫世之賤乎茲哉？故與世爭貴，貴不足尊；與世爭富，富不足先。必超世而絕群，遺俗而獨往，登乎太始之前，覽乎忽漠之初，慮周流於無外，志浩蕩而自舒，飄颻於四運，翻翱翔乎八隅。欲從而彷佛，洸漾而靡拘，細行不足以為毀，聖賢不足以為譽。變化移易，與神明扶。廓無外以為宅，周宇宙以為廬，強八維而處安，據制物以永居。夫如是，則可謂富貴矣。是故不與堯、舜齊德，不與湯、武並功，王、許不足以為匹，楊、丘豈能與比縱？天地且不能越其壽，廣成子曾何足與並容？激八風以揚聲，躡元吉之高蹤，被九天以開除兮，來雲氣以馭飛龍，專上下以制統兮，殊古今而靡同。夫世之名利，胡足以累之哉？故提齊而踧楚，掣趙而蹈秦，不滿一朝而天下無人，東西南北莫之與鄰。悲夫！子之修飾，以余觀之，將焉存乎於茲？」

xiān shēng nǎi qù zhī, fēn yāng mǎng, guǐ tāng yáng, liú yǎn yì, lì dù zhòng yuān, kuà qīng tiān, gù ér yōu lǎn yān. zé yǒu xiāo yáo yǐ yǒng nián, wú cún hū hé, sàn ér shàng zhēn. huò fēn lí dàng, yàng yàng yáng yáng, biāo yǒng yún fú, dá yú yáo guāng. zhí chí wù hū tài chū zhī zhōng, ér xiū xī hū wú wéi zhī gōng. tài chū hé rú? wú hòu wú xiān. mò jiū qí jí, shuí shí qí gēn. miǎo miǎo mián mián, nǎi fǎn fù hū dà dào zhī suǒ cún. mò chàng qí jiū, shuí xiǎo qí gēn. pì jiǔ líng ér qiú suǒ, céng hé zú yǐ zì lóng? dēng qí wàn tiān ér tōng guān, yù tài shǐ zhī hé fēng. piào xiāo yáo yǐ yuǎn yóu, zūn dà lù zhī wú qióng. qiǎn tài yǐ ér fú shǐ, líng tiān dì ér jìng xíng. chāo méng hóng ér yuǎn jī, zuǒ dàng mǎng ér wú yá, yòu yōu yōu ér wú fāng, shàng yáo tīng ér wú shēng, xià xiū shì ér wú zhāng. shī wú yǒu ér zhái shén, yǒng tài qīng hū áo xiáng.
　　先生乃去之，紛泱莽，軌湯洋，流衍溢，歷度重淵，跨青天，顧而逌覽焉。則有逍遙以永年，無存忽合，散而上臻。霍分離盪，漾漾洋洋，飆涌雲浮，達於搖光。直馳騖乎太初之中，而休息乎無為之宮。太初何如？無後無先。莫究其極，誰識其根。邈渺綿綿，乃反覆乎大道之所存。莫暢其究，誰曉其根。辟九靈而求索，曾何足以自隆？登其萬天而通觀，浴太始之和風。漂逍遙以遠遊，遵大路之無窮。遣太乙而弗使，陵天地而徑行。超濛鴻而遠跡，左盪莽而無涯，右幽悠而無方，上遙聽而無聲，下修視而無章。施無有而宅神，永太清乎敖翔。

cuī wèi gāo shān bó xuán yún, shuò fēng héng lì bái xuě fēn, jī shuǐ ruò líng hán shāng rén. yīn yáng shī wèi rì yuè tuí, dì chè shí liè lín mù cuī, huǒ lěng yáng níng hán shāng huái. yáng hé wēi ruò lóng yīn jié, hǎi dòng bù liú mián xù zhé, hū xī bù tōng hán shāng liè. qì bìng dài dòng biàn rú shén, hán chàng rè suí hài shāng rén. xī yǔ zhēn rén huái tài qīng, jīng shén zhuān yī yòng yì píng, hán shǔ wù shāng mò bù jīng, yōu huàn mí yóu sù qì níng. fú wù líng tiān zì suǒ jīng, wǎng lái wēi miào lù wú qīng, hǎo lè fēi shì yòu hé zhēng. rén qiě jiē sǐ wǒ dú shēng.
　　崔魏高山勃玄雲，朔風橫厲白雪紛，積水若陵寒傷人。陰陽失位日月頹，地坼石裂林木摧，火冷陽凝寒傷懷。陽和微弱隆陰竭，海凍不流綿絮折，呼吸不通寒傷裂。氣並代動變如神，寒倡熱隨害傷人。熙與真人懷太清，精神專一用意平，寒暑勿傷莫不驚，憂患靡由素氣寧。浮霧凌天恣所經，往來微妙路無傾，好樂非世又何爭。人且皆死我獨生。

zhēn rén yóu, jià bā lóng, yào rì yuè, zài yún qí. pái huái yōu, lè suǒ zhī. zhēn rén yóu, tài jiē yí,□ yuán pì, tiān dì kāi. yǔ méng méng fēng hún hún. dēng huáng shān, chū qī chí. jiāng hé qīng, luò wú āi, yún qì xiāo, zhēn rén lái, wéi lè zāi! shí shì yì, hǎo lè tuí, zhēn rén qù, yǔ tiān huí. fǎn wèi yāng, yán nián shòu, dú áo shì. wàng wǒ□, hé shí fǎn? chāo màn màn, lù rì yuǎn.
　　真人游，駕八龍，曜日月，載雲旗。徘徊逌，樂所之。真人游，太階夷，□原辟，天地開。雨濛濛、風渾渾。登黃山，出棲遲。江河清，洛無埃，雲氣消，真人來，惟樂哉！時世易，好樂頹，真人去，與天回。反未央，延年壽，獨敖世。望我□，何時反？超漫漫，路日遠。

xiān shēng cóng cǐ qù yǐ, tiān xià mò zhī qí suǒ zhōng jí. gài líng tiān dì ér yǔ fú míng áo yóu wú shǐ zhōng, zì rán zhī zhì zhēn yě. qú yù bù yú jì, háo bù dù wèn, shì zhī cháng rén, yì yóu cǐ yǐ. céng bù tōng qū yù, yòu kuàng sì hǎi zhī biǎo tiān dì zhī wài zāi! ruò xiān shēng zhě, yǐ tiān dì wèi luǎn ěr. rú xiǎo wù xì rén yù lùn qí cháng duǎn, yì qí shì fēi, qǐ bù āi yě zāi!
　　先生從此去矣，天下莫知其所終極。蓋陵天地而與浮明遨遊無始終，自然之至真也。鴝鵒不逾濟，貉不度汶，世之常人，亦由此矣。曾不通區域，又況四海之表、天地之外哉！若先生者，以天地為卵耳。如小物細人慾論其長短，議其是非，豈不哀也哉！