bào piáo zǐ yuē: xuán zhě, zì rán zhī shǐ zǔ, ér wàn shū zhī dà zōng yě. miǎo mèi hū qí shēn yě, gù chēng wēi yān. mián miǎo hū qí yuǎn yě, gù chēng miào yān. qí gāo zé guān gài hū jiǔ xiāo, qí kuàng zé lóng zhào hū bā yú. guāng hū rì yuè, xùn hū diàn chí. huò shū shuò ér jǐng shì, huò piāo bì ér xīng liú, huò huàng yàng yú yuān chéng, huò fēn fēi ér yún fú. yīn zhào lèi ér wèi yǒu, tuō qián jì ér wèi wú. lún dà yōu ér xià shěn, líng chén jí ér shàng yóu. jīn shí bù néng bǐ qí gāng, zhàn lù bù néng děng qí róu. fāng ér bù jǔ, yuán ér bù guī. lái yān mò jiàn, wǎng yān mò zhuī. gān yǐ zhī gāo, kūn yǐ zhī bēi, yún yǐ zhī xíng, yǔ yǐ zhī shī. bāo tāi yuán yī, fàn zhù liǎng yí, tǔ nà dà shǐ, gǔ yě yì lèi, huí xuán sì qī, jiàng chéng cǎo mèi, pèi cè líng jī, chuī xū sì qì, yōu kuò chōng mò, shū chǎn càn wèi, yì zhuó yáng qīng, zhēn zhuó hé wèi, zēng zhī bù yì, yì zhī bù guì, yǔ zhī bù róng, duó zhī bù cuì. gù xuán zhī suǒ zài, qí lè bù qióng. xuán zhī suǒ qù, qì bì shén shì. fū wǔ shēng bā yīn, qīng shāng liú zhēng, sǔn cōng zhě yě. xiān huá yàn cǎi, yù lì bǐng làn, shāng míng zhě yě. yàn ān yì yù, qīng láo fāng lǐ, luàn xìng zhě yě. yě róng mèi zī, qiān huá sù zhì, fá mìng zhě yě. qí wéi xuán dào, kě yǔ wèi yǒng. bù zhī xuán dào zhě, suī gù miǎn wèi shēng shā zhī shén qì, chún wěn wèi xìng wáng zhī guān jiàn, qǐ xiè fǔ lín hū yún yǔ, zǎo shì huá lǜ yǐ cān chà. zǔ zhàng wù hé, luó chóu yún lí. xī máo chén yú xián fáng, jīn shāng huá yǐ jiāo chí, qīng xián cáo zá yǐ qí chàng, zhèng wǔ fēn sī róu wēi, āi xiāo míng yǐ líng xiá, yǔ gài fú yú lián yī, duō fāng huá yú lán lín zhī yòu, nòng hóng pā yú jī zhū zhī chí, dēng jùn zé wàng yuǎn yǐ wàng bǎi yōu, lín shēn zé fǔ lǎn yǐ yí cháo jī, rù yàn qiān mén zhī kūn huǎng, chū qū zhū lún zhī huá yí. rán lè jí zé āi jí, zhì yíng bì yǒu kuī. gù qū zhōng zé tàn fā, yàn bà zé xīn bēi yě. shí lǐ shì zhī yōu zhào, yóu yǐng xiǎng zhī xiāng guī yě. bǐ jiǎ jiè ér fēi zhēn, gù wù wǎng ruò yǒu yí yě.
抱朴子曰:「玄者,自然之始祖,而萬殊之大宗也。眇眛乎其深也,故稱微焉。綿邈乎其遠也,故稱妙焉。其高則冠蓋乎九霄,其曠則籠罩乎八隅。光乎日月,迅乎電馳。或倏爍而景逝,或飄滭而星流,或滉漾於淵澄,或雰霏而雲浮。因兆類而為有,託潛寂而為無。淪大幽而下沈,凌辰極而上游。金石不能比其剛,湛露不能等其柔。方而不矩,圓而不規。來焉莫見,往焉莫追。乾以之高,坤以之卑,雲以之行,雨以之施。胞胎元一,范鑄兩儀,吐納大始,鼓冶億類,佪旋四七,匠成草昧,轡策靈機,吹噓四氣,幽括沖默,舒闡粲尉,抑濁揚清,斟酌河渭,增之不溢,挹之不匱,與之不榮,奪之不瘁。故玄之所在,其樂不窮。玄之所去,器弊神逝。夫五聲八音,清商流徵,損聰者也。鮮華艷采,彧麗炳爛,傷明者也。宴安逸豫,清醪芳醴,亂性者也。冶容媚姿,鉛華素質,伐命者也。其唯玄道,可與為永。不知玄道者,雖顧眄為生殺之神器,唇吻為興亡之關鍵,綺榭俯臨乎雲雨,藻室華綠以參差。組帳霧合,羅幬雲離。西毛陳於閒房,金觴華以交馳,清弦嘈囋以齊唱,鄭舞紛糹柔蜲,哀簫鳴以凌霞,羽蓋浮於漣漪,掇芳華於蘭林之囿,弄紅葩於積珠之池,登峻則望遠以忘百憂,臨深則俯攬以遺朝飢,入宴千門之焜熀,出駈朱輪之華儀。然樂極則哀集,至盈必有虧。故曲終則嘆發,燕罷則心悲也。寔理勢之攸召,猶影響之相歸也。彼假借而非真,故物往若有遺也。
fū xuán dào zhě, dé zhī hū nèi, shǒu zhī zhě wài, yòng zhī zhě shén, wàng zhī zhě qì, cǐ sī xuán dào zhī yào yán yě. dé zhī zhě guì, bù dài huáng yuè zhī wēi. tǐ zhī zhě fù, bù xū nán dé zhī huò. gāo bù kě dēng, shēn bù kě cè. chéng liú guāng, cè fēi jǐng, líng liù xū, guàn hán róng. chū hū wú shàng, rù hū wú xià. jīng hū hàn màn zhī mén, yóu hū yǎo miǎo zhī yě. xiāo yáo huǎng hū zhī zhōng, cháng yáng fǎng fú zhī biǎo. yàn jiǔ huá yú yún duān, jǔ liù qì yú dān xiá. pái huái máng mèi, áo xiáng xī wēi, lǚ lüè wān hóng, jiàn shān xuán jī, cǐ dé zhī zhě yě.
夫玄道者,得之乎內,守之者外,用之者神,忘之者器,此思玄道之要言也。得之者貴,不待黃鉞之威。體之者富,不須難得之貨。高不可登,深不可測。乘流光,策飛景,凌六虛,貫涵溶。出乎無上,入乎無下。經乎汗漫之門,游乎窈眇之野。逍遙恍惚之中,倘佯彷彿之表。咽九華於雲端,咀六氣於丹霞。俳徊茫昧,翱翔希微,履略蜿虹,踐跚旋璣,此得之者也。
qí cì zé zhēn zhī zú, zhī zú zhě zé néng féi dùn wù yòng, yí guāng shān lín. yū luán lóng zhī yì yú xì jiè zhī wǔ, yǎng hào rán zhī qì yú péng bì zhī zhōng. lán lǚ dài suǒ, bù yǐ mào lóng zhāng zhī wěi yè yě. fù bù zhàng cè, bù yǐ yì jié sì zhī luò yì yě. cáng yè guāng yú sōng xiù, bù shòu tā shān zhī gōng. shěn lín jiǎ yú xuán yuān, yǐ wéi zuān zhuó zhī zāi. dòng xī zhī zhǐ, wú wǎng bù zú. qì hè yì zhī cháo huá, bì fèn chē zhī xiǎn lù. yín xiào cāng yá zhī xián, ér wàn wù huà wèi chén fēn. yí yán fēng kē zhī xià, ér zhū hù biàn wèi shéng shū. wò lěi fǔ tián, ér huī jié hū ruò zhí biān. chuài chuǎn shù quán, ér tài láo tóng hū lí huò. tài ěr yǒu yú huān yú wú wèi zhī chǎng, xīn rán qí guì jiàn yú bù zhēng zhī dì. hán chún shǒu pǔ, wú yù wú yōu, quán zhēn xū qì, jū píng wèi dàn. huī huī dàng dàng, yǔ hún chéng děng qí zì rán. hào hào máng máng, yǔ zào huà jūn qí fú qì. rú àn rú míng, rú zhuó rú qīng, shì chí ér jí, shì kuī ér yíng. qǐ kěn wěi shī zhù zhī zuò, shì dà jiàng zhī wèi, yuè zūn zǔ yǐ dài wú zhī zhī páo, shě shéng mò ér zhù shāng shǒu zhī gōng. bù yǐ chòu shǔ zhī xì suǒ, ér wèi yōng fū zhī yōu lè. miǎo rán bù xǐ liú sú zhī yù, tǎn ěr bù jù léi tóng zhī huǐ. bù yǐ wài wù gǔ qí zhì jīng, bù yǐ lì hài wū qí chún cuì yě. gù qióng fù jí guì, bù zú yǐ yòu zhī yān, qí yú hé zú yǐ yuè zhī hū? zhí rèn fèi huò, bù zú yǐ jié zhī yān, bàng dú hé zú yǐ qī zhī hū? cháng wú xīn yú zhòng fán, ér wèi shǐ yǔ wù zá yě.
其次則真知足,知足者則能肥遁勿用,頤光山林。紆鸞龍之翼於細介之伍,養浩然之氣於蓬蓽之中。繿縷帶索,不以貿龍章之暐曄也。負步杖筴,不以易結駟之駱驛也。藏夜光於嵩岫,不受他山之攻。沈鱗甲於玄淵,以違鑽灼之災。動息知止,無往不足。棄赫奕之朝華,避僨車之險路。吟嘯蒼崖之閒,而萬物化為塵氛。怡顏豐柯之下,而朱戶變為繩樞。握耒甫田,而麾節忽若執鞭。啜荈漱泉,而太牢同乎藜藿。泰爾有餘歡於無為之場,忻然齊貴賤於不爭之地。含醇守朴,無欲無憂,全真虛器,居平味澹。恢恢蕩蕩,與渾成等其自然。浩浩茫茫,與造化鈞其符契。如闇如明,如濁如清,似遲而疾,似虧而盈。豈肯委尸祝之坐,釋大匠之位,越樽俎以代無知之庖,舍繩墨而助傷手之工。不以臭鼠之細瑣,而為庸夫之憂樂。藐然不喜流俗之譽,坦爾不懼雷同之毀。不以外物汩其至精,不以利害污其純粹也。故窮富極貴,不足以誘之焉,其餘何足以悅之乎?直刃沸鑊,不足以劫之焉,謗讟何足以戚之乎?常無心於眾煩,而未始與物雜也。
ruò fú cāo suí zhū yǐ dàn què, shì qín zhì yǐ shǔ chē, dēng xiǔ mín yǐ tàn cháo, yǒng lǚ liáng yǐ qiú yú, dàn wèi chēng gū zhī kè, xī wèi hú niǎo zhī yú. dòng náo sù fù, qīng nì bù zhèn, gài shì rén zhī suǒ wèi zài chí qǐ jí, ér dá zhě zhī suǒ wèi hán xīn ér qī chuàng zhě yě. gù zhì rén hēi sháo xià ér tāo zǎo zhuó.. fèn qí liù yǔ yú wǔ chéng zhī xū, ér bù fán xián lú zhī wèi. yì qí lín jiǎo hū wù yòng zhī dì, ér bù shì qū xué zhī bèi. fǔ wú jù zhī zhī hū, yǎng wú kàng jí zhī huǐ, rén mò zhī shí, miǎo yǐ liáo zāi!
若夫操隋珠以彈雀,舐秦痔以屬車,登朽緡以探巢,泳呂梁以求魚,旦為稱孤之客,夕為狐鳥之餘。棟撓餗覆,傾溺不振,蓋世人之所為載馳企及,而達者之所為寒心而悽愴者也。故至人嘿韶夏而韜藻梲。。奮其六羽於五城之墟,而不煩銜蘆之衛。翳其鱗角乎勿用之地,而不恃曲穴之備。俯無倨鵄之呼,仰無亢極之悔,人莫之識,邈矣遼哉!」