bào piáo zǐ yuē: yú wén guī tóng qì hé zhě, zé bù yán ér xìn zhe tú shū bié wù zhě, suī zhōng gào ér jiàn yí. fū xún cháng zhǐ chǐ zhī jìn lǐ, rén jiān qǔ shě zhī xì shì, shěn fú guò yú jīn yǔ, zào bái fēn yú fěn mò, ér bào huò zhī shì, yóu duō bù biàn yān, qǐ kuàng shuō zhī yǐ shì dào zhī wài, shì zhī yǐ zhì wēi zhī zhǐ, dà ér xiào zhī, qí lái jiǔ yǐ, qǐ dú jīn zāi? fū míng zhī suǒ jí, suī xuán yīn yōu yè zhī dì, háo lí máng fā zhī wù, bù yǐ wèi nán jiàn. gǒu suǒ bù dǎi zhě, suī rì yuè lì tiān zhī zhào zhuó, sōng dài gàn yún zhī jùn qiào, yóu bù néng chá yān. huáng lǎo xuán shèng, shēn shí dú jiàn, kāi mì wén yú míng shān, shòu xiān jīng yú shén rén, jué āi chén yǐ qiǎn lèi, líng dà xiá yǐ gāo jī, jīn shí bù néng yǔ zhī qí jiān, guī hè bù zú yǔ zhī děng shòu, niàn yǒu zhì yú jiāng lái, mǐn xìn zhě zhī wú wén, chuí yǐ fāng fǎ, bǐng rán zhe míng, xiǎo xiū zé xiǎo dé, dà wèi zé dà yàn. rán ér qiǎn jiàn zhī tú, qū qū suǒ shǒu, gān yú tú liǎo ér bù shí tái mì, hān yú lí lào ér bù shǎng chún láo. zhī hǎo shēng ér bù zhī yǒu yǎng shēng zhī dào, zhī wèi sǐ ér bù xìn yǒu bù sǐ zhī fǎ, zhī yǐn shí guò dù zhī chù jí bìng, ér bù néng jié féi gān yú qí kǒu yě. zhī jí qíng zì yù zhī zhì kū sǔn, ér bù zhī gē huái yú suǒ yù yě. yú suī yán shén xiān zhī kě dé, ān néng lìng qí xìn hū?
抱朴子曰:「余聞歸同契合者,則不言而信著;途殊別務者,雖忠告而見疑。夫尋常咫尺之近理,人間取捨之細事,沈浮過於金羽,皂白分於粉墨,而抱惑之士,猶多不辨焉,豈況說之以世道之外,示之以至微之旨,大而笑之,其來久矣,豈獨今哉?夫明之所及,雖玄陰幽夜之地,豪釐芒發之物,不以為難見。苟所不逮者,雖日月麗天之炤灼,嵩岱干雲之峻峭,猶不能察焉。黃老玄聖,深識獨見,開秘文於名山,受仙經於神人,蹶埃塵以遣累,凌大遐以高躋,金石不能與之齊堅,龜鶴不足與之等壽,念有志於將來,愍信者之無文,垂以方法,炳然著明,小修則小得,大為則大驗。然而淺見之徒,區區所守,甘於荼蓼而不識台蜜,酣於醨酪而不賞醇醪。知好生而不知有養生之道,知畏死而不信有不死之法,知飲食過度之畜疾病,而不能節肥甘於其口也。知極情恣欲之致枯損,而不知割懷於所欲也。余雖言神仙之可得,安能令其信乎?」
huò rén nán yuē: zi tǐ wú cān wǔ dá lǐ, qí máo tōng gǔ, nián fēi ān qī péng zǔ duō lì zhī shòu, mù bù jiē jiàn shén xiān, ěr bù dú wén yì shuō, hé yǐ zhī zhǎng shēng zhī kě huò, yǎng xìng zhī yǒu zhēng zāi? ruò jué xuán miào yú xīn dé, yùn yì jiàn yú dú jiàn, suǒ wèi gǎn xǔ yě. fū yī wú bì fū zhī jù, zī wú móu xī zhī chǔ, ér gāo tán táo zhū zhī shù, zì tóng yī dùn zhī cè, qǔ jī lùn zhě, qí lǐ bì yě. bào gù jí ér yán jīng hé què zhī jì, lǚ bēn běi ér chēng jiū sūn wú zhī suàn, rén bù xìn zhě, yǐ wú xiào yě. yú dá yuē: fū cùn shāo fàn jī làn shuǐ zhī zhōng, zé wèi tiān xià wú sì hǎi zhī guǎng yě. máng xiē wǎn zhuǎn guǒ hé zhī nèi, zé wèi bā jí zhī jiè jǐn yú zī yě. suī gào zhī yǐ wú yá zhī hào hàn, yǔ zhī yǐ yǔ zhòu zhī huī kuò, yǐ wèi kōng yán, bì bù kěn xìn yě. ruò lìng wú yǎn yǒu fāng tóng, ěr zhǎng chū dǐng, yì jiāng kòng fēi lóng ér jià qìng yún, líng liú diàn ér zào dào jǐng, zi yòu jiāng ān dé ér jié wǒ. shè lìng jiàn wǒ, yòu jiāng hū wèi tiān shén dì qí yì lèi zhī rén, qǐ wèi wǒ wèi xué zhī suǒ zhì zāi? gū liáo yǐ xiān jué wǎn yǐn tóng zhì, qǐ qiáng lìng wú zi zhī tú, jiē xìn zhī zāi? ruò lìng jiā hù yǒu xiān rén, shǔ mù bǐ jiān, wú zi suī bì, yì jiāng bù yí. dàn bǐ rén zhī dào chéng, zé dǎo qīng xiāo ér yóu zǐ jí, zì fēi tōng líng, mò zhī jiàn wén, wú zi bì wèi wú ěr. shì rén xìn qí yì duàn, zhàng qí duǎn jiàn, zì wèi suǒ dù, shì wú chà cuò, xí hū suǒ zhì, guài hū suǒ xī, tí ěr zhǐ zhǎng, zhōng yú bù wù, qí lái shàng yǐ, qǐ dú jīn zāi?
或人難曰:「子體無參午達理,奇毛通骨,年非安期彭祖多歷之壽,目不接見神仙,耳不獨聞異說,何以知長生之可獲,養性之有徵哉?若覺玄妙於心得,運逸鑒於獨見,所未敢許也。夫衣無蔽膚之具,資無謀夕之儲,而高談陶朱之術,自同猗頓之策,取譏論者,其理必也。抱痼疾而言精和鵲之技,屢奔北而稱究孫吳之算,人不信者,以無效也。」余答曰:「夫寸鮹汎跡濫水之中,則謂天下無四海之廣也。芒蠍宛轉果核之內,則謂八極之界盡於茲也。雖告之以無涯之浩汗,語之以宇宙之恢闊,以為空言,必不肯信也。若令吾眼有方瞳,耳長出頂,亦將控飛龍而駕慶雲,凌流電而造倒景,子又將安得而詰我。設令見我,又將呼為天神地祇異類之人,豈謂我為學之所致哉?姑聊以先覺挽引同志,豈強令吾子之徒,皆信之哉?若令家戶有仙人,屬目比肩,吾子雖蔽,亦將不疑。但彼人之道成,則蹈青霄而游紫極,自非通靈,莫之見聞,吾子必為無耳。世人信其臆斷,仗其短見,自謂所度,事無差錯,習乎所致,怪乎所希,提耳指掌,終於不悟,其來尚矣,豈獨今哉?」
huò yuē: lǚ chéng jiā tán, zú yǐ bù yí yú yǒu xiān yǐ, dàn gèng zì xián yú bù néng wèi ěr. gǎn wèn gèng yǒu yào dào, kě dé dān xíng zhě fǒu? bào piáo zǐ yuē: fán xué dào dāng jiē qiǎn yǐ shè shēn, yóu yì yǐ jí nán, zhì chéng jiān guǒ, wú suǒ bù jì, yí zé wú gōng, fēi yī shì yě. fū gēn gāi bù dòng dì, ér qiú kē tiáo gàn yún, yuān yuán bù hóng yǎo, ér qiú tāng liú wàn lǐ zhě, wèi zhī yǒu yě. shì gù fēi jī shàn yīn dé, bù zú yǐ gǎn shén míng fēi chéng xīn kuǎn qì, bù zú yǐ jié shī yǒu fēi gōng láo bù zú yǐ lùn dà shì yòu wèi yù míng shī ér qiú yào dào, wèi kě de yě. jiǔ dān jīn yè, zuì shì xiān zhǔ. rán shì dà fèi zhòng, bù kě zú bàn yě. bǎo jīng ài qì, zuì qí jí yě, bìng jiāng fú xiǎo yào yǐ yán nián mìng, xué jìn shù yǐ bì xié è, nǎi kě jiàn jiē jīng wēi yǐ.
或曰:「屢承嘉談,足以不疑於有仙矣,但更自嫌於不能為耳。敢問更有要道,可得單行者否?」抱朴子曰:「凡學道當階淺以涉深,由易以及難,志誠堅果,無所不濟,疑則無功,非一事也。夫根荄不洞地,而求柯條干雲,淵源不泓窈,而求湯流萬里者,未之有也。是故非積善陰德,不足以感神明;非誠心款契,不足以結師友;非功勞不足以論大試;又未遇明師而求要道,未可得也。九丹金液,最是仙主。然事大費重,不可卒辦也。寶精愛炁,最其急也,並將服小藥以延年命,學近術以辟邪惡,乃可漸階精微矣。」
huò yuē: fāng shù fán duō, chéng nán jīng bèi, chú zhì jīn dān, qí yú kě xiū, hé zhě wèi shàn? bào piáo zǐ yuē: ruò wèi dé qí zhì yào zhī dà zhě, zé qí xiǎo zhě bù kě bù guǎng zhī yě. gài jí zhòng shù zhī gòng chéng zhǎng shēng yě. dà ér yù zhī, yóu shì zhǔ zhī zhì guó yān, wén wǔ lǐ lǜ, wú yī bù kě yě. xiǎo ér yù zhī, yóu gōng jiàng zhī wèi chē yān, yuán wǎng zhóu xiá, mò huò yīng kuī yě. suǒ wèi shù zhě, nèi xiū xíng shén, shǐ yán nián yù jí, wài rǎng xié è, shǐ huò hài bù gàn, bǐ zhī qín sè, bù kě yǐ jié xián qiú wǔ yīn yě, fāng zhī jiǎ zhòu, bù kě yǐ yī zhá dài fēng rèn yě. hé zhě, wǔ yīn hé yòng bù kě què, ér fēng rèn suǒ jí bù kě shǎo yě. fán yǎng shēng zhě, yù lìng duō wén ér tǐ yào, bó jiàn ér shàn zé, piān xiū yī shì, bù zú bì lài yě. yòu huàn hào shì zhī tú, gè zhàng qí suǒ zhǎng, zhī xuán sù zhī shù zhě, zé yuē wéi fáng zhōng zhī shù, kě yǐ dù shì yǐ míng tǔ nà zhī dào zhě, zé yuē wéi xíng qì kě yǐ yán nián yǐ zhī qū shēn zhī fǎ zhě, zé yuē wéi dǎo yǐn kě yǐ nán lǎo yǐ zhī cǎo mù zhī fāng zhě, zé yuē wéi yào ěr kě yǐ wú qióng yǐ xué dào zhī bù chéng jiù, yóu hū piān kū zhī ruò cǐ yě. qiǎn jiàn zhī jiā, ǒu zhī yī shì, biàn yán yǐ zú, ér bù shí zhēn zhě, suī dé shàn fāng, yóu gèng qiú wú yǐ, yǐ xiāo gōng qì rì, ér suǒ shī yòng, yì wú yí dìng, cǐ jiē liǎng yǒu suǒ shī zhě yě. huò běn xìng zhuàng dùn, suǒ zhī shū shàng qiǎn jìn, biàn qiáng rù míng shān, lǚ mào dú shì, lǚ bèi zhōng shāng, chǐ fù qiú hái. huò wèi hǔ láng suǒ shí, huò wèi wǎng liǎng suǒ shā, huò è ér wú jué gǔ zhī fāng, hán ér wú zì wēn zhī fǎ, sǐ yú yá gǔ, bù yì yú zāi? fū wù xué bù rú zé shī, shī suǒ wén sù xiá, yòu bù jǐn qíng yǐ jiào zhī, yīn gào yún, wèi dào bù zài duō yě. fū wèi dào bù zài duō, zì wèi yǐ yǒu jīn dān zhì yào, kě bù yòng yú ěr. rán cǐ shì zhī zhī zhě shén xī, níng kě xū dài bù bì zhī dà shì, ér bù xiū jiāo yì zhī xiǎo shù hū? pì yóu zuò jiā, yún bù shì yòng tā wù zhě, gài wèi yǒu jīn yín zhū yù, zài hu zhǎng wò huái bào zhī zhōng, zú yǐ gōng lěi shì zhī fèi zhě ěr. gǒu qí wú cǐ, hé kě bù guǎng bō bǎi gǔ, duō chǔ guǒ shū hū? shì yǐ duàn gǔ pì bīng, yàn hé guǐ mèi, jìn yù bǎi dú, zhì jiù zhòng jí, rù shān zé shǐ měng shòu bù fàn, shè shuǐ zé lìng jiāo lóng bù hài, jīng wēn yì zé bù wèi, yù jí nán zé yǐn xíng, cǐ jiē xiǎo shì, ér bù kě bù zhī, kuàng guò cǐ zhě, hé kě bù wén hū?
或曰:「方術繁多,誠難精備,除置金丹,其餘可修,何者為善?」抱朴子曰:「若未得其至要之大者,則其小者不可不廣知也。蓋藉眾術之共成長生也。大而諭之,猶世主之治國焉,文武禮律,無一不可也。小而諭之,猶工匠之為車焉,轅罔軸轄,莫或應虧也。所為術者,內修形神,使延年愈疾,外攘邪惡,使禍害不干,比之琴瑟,不可以孑弦求五音也,方之甲冑,不可以一札待鋒刃也。何者,五音合用不可闕,而鋒刃所集不可少也。凡養生者,欲令多聞而體要,博見而善擇,偏修一事,不足必賴也。又患好事之徒,各仗其所長,知玄素之術者,則曰唯房中之術,可以度世矣;明吐納之道者,則曰唯行氣可以延年矣;知屈伸之法者,則曰唯導引可以難老矣;知草木之方者,則曰唯藥餌可以無窮矣;學道之不成就,由乎偏枯之若此也。淺見之家,偶知一事,便言已足,而不識真者,雖得善方,猶更求無已,以消工棄日,而所施用,意無一定,此皆兩有所失者也。或本性戇鈍,所知殊尚淺近,便強入名山,履冒毒螫,屢被中傷,恥復求還。或為虎狼所食,或為魍魎所殺,或餓而無絕穀之方,寒而無自溫之法,死於崖谷,不亦愚哉?夫務學不如擇師,師所聞素狹,又不盡情以教之,因告雲,為道不在多也。夫為道不在多,自為已有金丹至要,可不用餘耳。然此事知之者甚希,寧可虛待不必之大事,而不修交益之小術乎?譬猶作家,雲不事用他物者,蓋謂有金銀珠玉,在乎掌握懷抱之中,足以供累世之費者耳。苟其無此,何可不廣播百穀,多儲果疏乎?是以斷穀辟兵,厭劾鬼魅,禁御百毒,治救眾疾,入山則使猛獸不犯,涉水則令蛟龍不害,經瘟疫則不畏,遇急難則隱形,此皆小事,而不可不知,況過此者,何可不聞乎?」
huò yuē: gǎn wèn yù xiū zhǎng shēng zhī dào, hé suǒ jìn jì? bào piáo zǐ yuē: jìn jì zhī zhì jí, zài bù shāng bù sǔn ér yǐ. àn yì nèi jiè jí chì sōng zǐ jīng jí hé tú jì mìng fú jiē yún, tiān dì yǒu sī guò zhī shén, suí rén suǒ fàn qīng zhòng, yǐ duó qí suàn, suàn jiǎn zé rén pín hào jí bìng, lǚ féng yōu huàn, suàn jǐn zé rén sǐ, zhū yīng duó suàn zhě yǒu shù bǎi shì, bù kě jù lùn. yòu yán shēn zhōng yǒu sān shī, sān shī zhī wèi wù, suī wú xíng ér shí hún líng guǐ shén zhī shǔ yě. yù shǐ rén zǎo sǐ, cǐ shī dāng dé zuò guǐ, zì fàng zòng yóu xíng, xiǎng rén jì lèi. shì yǐ měi dào gēng shēn zhī rì, zhé shàng tiān bái sī mìng, dào rén suǒ wèi guò shī. yòu yuè huì zhī yè, zào shén yì shàng tiān bái rén zuì zhuàng. dà zhě duó jì. jì zhě, sān bǎi rì yě. xiǎo zhě duó suàn. suàn zhě, sān rì yě. wú yì wèi néng shěn cǐ shì zhī yǒu wú yě. rán tiān dào miǎo yuǎn, guǐ shén nán míng. zhào jiǎn zi qín mù gōng jiē qīn shòu jīn cè yú shàng dì, yǒu tǔ dì zhī míng zhēng. shān chuān cǎo mù, jǐng zào wū chí, yóu jiē yǒu jīng qì rén shēn zhī zhōng, yì yǒu hún pò kuàng tiān dì wèi wù zhī zhì dà zhě, yú lǐ dāng yǒu jīng shén, yǒu jīng shén zé yí shǎng shàn ér fá è, dàn qí tǐ dà ér wǎng shū, bù bì jī fā ér xiǎng yīng ěr. rán lǎn zhū dào jiè, wú bù yún yù qiú zhǎng shēng zhě, bì yù jī shàn lì gōng, cí xīn yú wù, shù jǐ jí rén, rén dǎi kūn chóng, lè rén zhī jí, mǐn rén zhī kǔ, zhōu rén zhī jí, jiù rén zhī qióng, shǒu bù shāng shēng, kǒu bù quàn huò, jiàn rén zhī dé rú jǐ zhī dé, jiàn rén zhī shī rú jǐ zhī shī, bù zì guì, bù zì yù, bù jí dù shèng jǐ, bù nìng chǎn yīn zéi, rú cǐ nǎi wèi yǒu dé, shòu fú yú tiān, suǒ zuò bì chéng, qiú xiān kě jì yě. ruò nǎi zēng shàn hǎo shā, kǒu shì xīn fēi, bèi xiàng yì cí, fǎn lì zhí zhèng, nüè hài qí xià, qī wǎng qí shàng, pàn qí suǒ shì, shòu ēn bù gǎn, nòng fǎ shòu lù, zòng qū wǎng zhí, fèi gōng wèi sī, xíng jiā wú gū, pò rén zhī jiā, shōu rén zhī bǎo, hài rén zhī shēn, qǔ rén zhī wèi, qīn kè xián zhě, zhū lù xiáng fú, bàng shàn xiān shèng, shāng cán dào shì, dàn shè fēi niǎo, kū tāi pò luǎn, chūn xià liáo liè, mà lì shén líng, jiào rén wèi è, bì rén zhī shàn, wēi rén zì ān, tiāo rén zì gōng, huài rén jiā shì, duó rén suǒ ài, lí rén gǔ ròu, rǔ rén qiú shèng, qǔ rén zhǎng qián, hái rén duǎn mò, jué fàng shuǐ huǒ, yǐ shù hài rén, pò xié wāng ruò, yǐ è yì hǎo, qiáng qǔ qiáng qiú, lǔ lüè zhì fù, bù gōng bù píng, yín yì qīng xié, líng gū bào guǎ, shí yí qǔ shī, qī dài kuáng zhà, hǎo shuō rén sī, chí rén duǎn zhǎng, qiān tiān yuán dì, zhòu zǔ qiú zhí, jiǎ jiè bù hái, huàn dài bù cháng, qiú yù wú yǐ, zēng jù zhōng xìn, bù shùn shàng mìng, bù jìng suǒ shī, xiào rén zuò shàn, bài rén miáo jià, sǔn rén qì wù, yǐ qióng rén yòng, yǐ bù qīng jié yǐn sì tā rén, qīng chèng xiǎo dǒu, xiá fú duǎn dù, yǐ wěi zá zhēn, cǎi qǔ jiān lì, yòu rén qǔ wù, yuè jǐng kuà zào, huì gē shuò kū. fán yǒu yī shì, zhé shì yī zuì, suí shì qīng zhòng, sī mìng duó qí suàn jì, suàn jǐn zé sǐ. dàn yǒu ě xīn ér wú è jī zhě duó suàn, ruò è shì ér sǔn yú rén zhě duó jì, ruò suàn jì wèi jǐn ér zì sǐ zhě, jiē yāng jí zi sūn yě. zhū héng duó rén cái wù zhě, huò jì qí qī zǐ jiā kǒu yǐ dāng tián zhī, yǐ zhì sǐ sàng, dàn bù jí zhì ěr. qí è xíng ruò bù zú yǐ shā qí jiā rén zhě, jiǔ jiǔ zhōng zāo shuǐ huǒ jié dào, jí yí shī qì wù, huò yù xiàn guān jí bìng, zì yíng yī yào, pēng shēng jì sì suǒ yòng zhī fèi, yào dāng lìng zú yǐ jǐn qí suǒ qǔ zhī zhí yě. gù dào jiā yán wǎng shā rén zhě, shì yǐ bīng rèn ér gèng xiāng shā. qí qǔ fēi yì zhī cái, bù bì yuàn hèn, pì ruò yǐ lòu pú jiù jī, zhèn jiǔ jiě kě, fēi bù zàn bǎo ér sǐ yì jí zhī yǐ. qí yǒu céng xíng zhū è shì, hòu zì gǎi huǐ zhě, ruò céng wǎng shā rén, zé dāng sī jiù jì yīng sǐ zhī rén yǐ jiě zhī. ruò wàng qǔ rén cái wù, zé dāng sī shī yǔ pín kùn yǐ jiě zhī. ruò yǐ zuì jiā rén, zé dāng sī jiàn dá xián rén yǐ jiě zhī. jiē yī bèi yú suǒ wèi, zé kě biàn shòu jí lì, zhuǎn huò wèi fú zhī dào yě. néng jǐn bù fàn zhī, zé bì yán nián yì shòu, xué dào sù chéng yě. fū tiān gāo ér tīng bēi, wù wú bù jiàn, xíng shàn bù dài, bì děi jí bào. yáng gōng jī dé bù shī, yì hū hào shǒu, nǎi shòu tiān zhuì zhī jīn. cài shùn zhì xiào, gǎn shén yīng zhī. guō jù shā zi wèi qīn, ér huò tiě quàn zhī zhòng cì. rán shàn shì nán wèi, è shì yì zuò, ér yú rén fù yǐ xiàng tuō bó niú bèi, wèi tiān dì zhī bù néng biàn zāng pǐ, ér bù zhī bǐ yǒu wài míng zhě, wèi bì yǒu nèi xíng, yǒu yáng yù zhě bù néng jiě yīn zuì, ruò yǐ jì mài zhī shēng sǐ, ér yí yīn yáng zhī dà qì, yì bù zú yǐ zhì yuǎn yě. gài shàng shì suǒ yǐ mì wù ér jǐn miǎn, fán yōng suǒ yǐ bù dé qí yù yǐ.
或曰:「敢問欲修長生之道,何所禁忌?」抱朴子曰:「禁忌之至急,在不傷不損而已。按易內戒及赤松子經及河圖記命符皆雲,天地有司過之神,隨人所犯輕重,以奪其算,算減則人貧耗疾病,屢逢憂患,算盡則人死,諸應奪算者有數百事,不可具論。又言身中有三屍,三屍之為物,雖無形而實魂靈鬼神之屬也。欲使人早死,此屍當得作鬼,自放縱遊行,享人祭酹。是以每到庚申之日,輒上天白司命,道人所為過失。又月晦之夜,灶神亦上天白人罪狀。大者奪紀。紀者,三百日也。小者奪算。算者,三日也。吾亦未能審此事之有無也。然天道邈遠,鬼神難明。趙簡子秦穆公皆親受金策於上帝,有土地之明徵。山川草木,井灶洿池,猶皆有精氣;人身之中,亦有魂魄;況天地為物之至大者,於理當有精神,有精神則宜賞善而罰惡,但其體大而網疏,不必機發而響應耳。然覽諸道戒,無不雲欲求長生者,必欲積善立功,慈心於物,恕己及人,仁逮昆蟲,樂人之吉,愍人之苦,周人之急,救人之窮,手不傷生,口不勸禍,見人之得如己之得,見人之失如己之失,不自貴,不自譽,不嫉妒勝己,不佞諂陰賊,如此乃為有德,受福於天,所作必成,求仙可冀也。若乃憎善好殺,口是心非,背向異辭,反戾直正,虐害其下,欺罔其上,叛其所事,受恩不感,弄法受賂,縱曲枉直,廢公為私,刑加無辜,破人之家,收人之寶,害人之身,取人之位,侵克賢者,誅戮降伏,謗訕仙聖,傷殘道士,彈射飛鳥,刳胎破卵,春夏燎獵,罵詈神靈,教人為惡,蔽人之善,危人自安,佻人自功,壞人佳事,奪人所愛,離人骨肉,辱人求勝,取人長錢,還人短陌,決放水火,以術害人,迫脅尫弱,以惡易好,強取強求,擄掠致富,不公不平,淫佚傾邪,凌孤暴寡,拾遺取施,欺紿誑詐,好說人私,持人短長,牽天援地,咒詛求直,假借不還,換貸不償,求欲無已,憎拒忠信,不順上命,不敬所師,笑人作善,敗人苗稼,損人器物,以窮人用,以不清潔飲飼他人,輕秤小斗,狹幅短度,以偽雜真,採取奸利,誘人取物,越井跨灶,晦歌朔哭。凡有一事,輒是一罪,隨事輕重,司命奪其算紀,算盡則死。但有噁心而無惡跡者奪算,若惡事而損於人者奪紀,若算紀未盡而自死者,皆殃及子孫也。諸橫奪人財物者,或計其妻子家口以當填之,以致死喪,但不即至耳。其惡行若不足以煞其家人者,久久終遭水火劫盜,及遺失器物,或遇縣官疾病,自營醫藥,烹牲祭祀所用之費,要當令足以盡其所取之直也。故道家言枉煞人者,是以兵刃而更相殺。其取非義之財,不避怨恨,譬若以漏脯救飢,鴆酒解渴,非不暫飽而死亦及之矣。其有曾行諸惡事,後自改悔者,若曾枉煞人,則當思救濟應死之人以解之。若妄取人財物,則當思施與貧困以解之。若以罪加人,則當思薦達賢人以解之。皆一倍於所為,則可便受吉利,轉禍為福之道也。能盡不犯之,則必延年益壽,學道速成也。夫天高而聽卑,物無不鑒,行善不怠,必得吉報。羊公積德布施,詣乎皓首,乃受天墜之金。蔡順至孝,感神應之。郭巨煞子為親,而獲鐵券之重賜。然善事難為,惡事易作,而愚人復以項託伯牛輩,謂天地之不能辨臧否,而不知彼有外名者,未必有內行,有陽譽者不能解陰罪,若以薺麥之生死,而疑陰陽之大氣,亦不足以致遠也。蓋上士所以密勿而僅免,凡庸所以不得其欲矣。」
huò yuē: dào dé wèi chéng, yòu wèi dé jué jī míng shān, ér shì bù tóng gǔ, dào zéi shén duō, jiāng hé yǐ què zhāo xī zhī huàn, fáng wú wàng zhī zāi hū? bào piáo zǐ yuē: cháng yǐ zhí rì, qǔ liù guǐ shàng tǔ, yǐ hé bǎi yè xūn cǎo, yǐ ní mén hù fāng yī chǐ, zé dào zéi bù lái yì kě qǔ shì nán mén tǔ, jí suì pò tǔ, yuè jiàn tǔ, hé hé wèi rén, yǐ zhe zhū niǎo dì, yì yā dào yě. yǒu jí zé rù shēng dì ér zhǐ, wú huàn yě. tiān xià yǒu shēng dì, yī zhōu yǒu shēng dì, yī jùn yǒu shēng dì, yī xiàn yǒu shēng dì, yī xiāng yǒu shēng dì, yī lǐ yǒu shēng dì, yī zhái yǒu shēng dì, yī fáng yǒu shēng dì.
或曰:「道德未成,又未得絕跡名山,而世不同古,盜賊甚多,將何以卻朝夕之患,防無妄之災乎?」抱朴子曰:「常以執日,取六癸上土,以和百葉薰草,以泥門戶方一尺,則盜賊不來;亦可取市南門土,及歲破土,月建土,合和為人,以著朱鳥地,亦壓盜也。有急則入生地而止,無患也。天下有生地,一州有生地,一郡有生地,一縣有生地,一鄉有生地,一里有生地,一宅有生地,一房有生地。」
huò yuē: yī fáng yǒu shēng dì, bù yì bī hū? bào piáo zǐ yuē: jīng yún, dà jí zhī jí, yǐn yú chē shì. rú cǐ, yī chē zhī zhōng, yì yǒu shēng dì, kuàng yī fáng hū?
或曰:「一房有生地,不亦偪乎?」抱朴子曰:「經雲,大急之極,隱於車軾。如此,一車之中,亦有生地,況一房乎?」
huò yuē: qiè wén qiú shēng zhī dào, dāng zhī èr shān, bù shěn cǐ shān, wèi hé suǒ zài, yuàn chuí gào wù, yǐ qū qí huò. bào piáo zǐ yuē: yǒu zhī, fēi huá huò yě, fēi sōng dài yě. fū tài yuán zhī shān, nán zhī yì qiú, bù tiān bù dì, bù shěn bù fú, jué xiǎn mián miǎo, zuǐ wéi qí qū, hé qì yīn yūn, shén yì bìng yóu, yù jǐng hóng suì, guàn gài fěi xiū, bǎi èr shí guān, cáo fǔ xiāng yóu, lí kǎn liè wèi, xuán zhī wàn zhū, jiàng shù tè shēng, qí bǎo jiē shū, jīn yù cuó é, lǐ quán chū yú, hái nián zhī shì, yì qí qīng liú, zi néng xiū zhī, qiáo sōng kě chóu, cǐ yī shān yě. zhǎng gǔ zhī shān, yǎo yǎo wēi wēi, xuán qì piāo piāo, yù yè fēi fēi, jīn chí zǐ fáng, zài hu qí wēi, yú rén wàng wǎng, zhì jiē sǐ guī, yǒu dào zhī shì, dēng zhī bù shuāi, cǎi fú huáng jīng, yǐ zhì tiān fēi, cǐ èr shān yě. jiē gǔ xián zhī suǒ mì, zǐ jīng sī zhī. huò yuē: yuàn wén zhēn rén shǒu shēn liàn xíng zhī shù. bào piáo zǐ yuē: shēn zāi wèn yě. fū shǐ qīng zhī xià yuè yǔ rì, liǎng bàn tóng shēng hé chéng yī. chū bǐ yù chí rù jīn shì, dà rú dàn wán huáng rú jú, zhōng yǒu jiā wèi gān rú mì, zi néng dé zhī jǐn wù shī. jì wǎng bù zhuī shēn jiāng miè, chún bái zhī qì zhì wēi mì, shēng yú yōu guān sān qǔ zhé, zhōng dān huáng huáng dú wú pǐ, lì zhī mìng mén xíng bù zú, yuān hū miào yǐ nán zhì jié. cǐ xiān shī zhī kǒu jué, zhī zhī zhě bù wèi wàn guǐ wǔ bīng yě.
或曰:「竊聞求生之道,當知二山,不審此山,為何所在,願垂告悟,以袪其惑。」抱朴子曰:「有之,非華霍也,非嵩岱也。夫太元之山,難知易求,不天不地,不沈不浮,絕險綿邈, 嶵嵬崎嶇,和氣絪縕,神意並游,玉井泓邃,灌溉匪休,百二十官,曹府相由,離坎列位,玄芝萬株,絳樹特生,其寶皆殊,金玉嵯峨,醴泉出隅,還年之士,挹其清流,子能修之,喬松可儔,此一山也。長谷之山,杳杳巍巍,玄氣飄飄,玉液霏霏,金池紫房,在乎其隈,愚人妄往,至皆死歸,有道之士,登之不衰,采服黃精,以致天飛,此二山也。皆古賢之所秘,子精思之。」或曰:「願聞真人守身鍊形之術。」抱朴子曰:「深哉問也。夫始青之下月與日,兩半同昇合成一。出彼玉池入金室,大如彈丸黃如橘,中有嘉味甘如蜜,子能得之謹勿失。既往不追身將滅,純白之氣至微密,昇於幽關三曲折,中丹煌煌獨無匹,立之命門形不卒,淵乎妙矣難致詰。此先師之口訣,知之者不畏萬鬼五兵也。」
huò yuē: wén fáng zhōng zhī shì, néng jǐn qí dào zhě, kě dān xíng zhì shén xiān, bìng kě yǐ yí zāi jiě zuì, zhuǎn huò wèi fú, jū guān gāo qiān, shāng jiǎ bèi lì, xìn hū? bào piáo zǐ yuē: cǐ jiē wū shū yāo wàng guò chà zhī yán, yóu yú hǎo shì zēng jiā rùn sè, zhì lìng shī shí. huò yì jiān wěi zào zuò xū wàng, yǐ qī kuáng shì rén, yǐn cáng duān xù, yǐ qiú fèng shì, zhāo jí dì zǐ, yǐ guī shì lì ěr. fū yīn yáng zhī shù, gāo kě yǐ zhì xiǎo jí, cì kě yǐ miǎn xū hào ér yǐ. qí lǐ zì yǒu jí, ān néng zhì shén xiān ér què huò zhì fú hū? rén bù kě yǐ yīn yáng bù jiāo, zuò zhì jí huàn. ruò yù zòng qíng zì yù, bù néng jié xuān, zé fá nián mìng. shàn qí shù zhě, zé néng què zǒu mǎ yǐ bǔ nǎo, hái yīn dān yǐ zhū cháng, cǎi yù yè yú jīn chí, yǐn sān wǔ yú huá liáng, lìng rén lǎo yǒu měi sè, zhōng qí suǒ bǐng zhī tiān nián. ér sú rén wén huáng dì yǐ qiān èr bǎi nǚ shēng tiān, biàn wèi huáng dì dān yǐ cǐ shì zhì zhǎng shēng, ér bù zhī huáng dì yú jīng shān zhī xià, dǐng hú zhī shàng, fēi jiǔ dān chéng, nǎi chéng lóng dēng tiān yě. huáng dì zì kě yǒu qiān èr bǎi nǚ ěr, ér fēi dān xíng zhī suǒ yóu yě. fán fú yào qiān zhǒng, sān shēng zhī yǎng, ér bù zhī fáng zhōng zhī shù, yì wú suǒ yì yě. shì yǐ gǔ rén kǒng rén qīng zì qíng xìng, gù měi wèi zhī shuō, yì bù kě jǐn xìn yě. xuán sù yù zhī shuǐ huǒ, shuǐ huǒ shā rén, ér yòu shēng rén, zài yú néng yòng yǔ bù néng ěr. dà dū zhī qí yào fǎ, yù nǚ duō duō yì shàn, rú bù zhī qí dào ér yòng zhī, yī liǎng rén zú yǐ sù sǐ ěr. péng zǔ zhī fǎ, zuì qí yào zhě. qí tā jīng duō fán láo nán xíng, ér qí wèi yì bù bì rú qí shū. rén shǎo yǒu néng wèi zhī zhě. kǒu jué yì yǒu shù qiān yán ěr. bù zhī zhī zhě, suī fú bǎi yào, yóu bù néng dé zhǎng shēng yě.
或曰:「聞房中之事,能盡其道者,可單行致神仙,並可以移災解罪,轉禍為福,居官高遷,商賈倍利,信乎?」抱朴子曰:「此皆巫書妖妄過差之言,由於好事增加潤色,至令失實。或亦奸偽造作虛妄,以欺誑世人,隱藏端緒,以求奉事,招集弟子,以規世利耳。夫陰陽之術,高可以治小疾,次可以免虛耗而已。其理自有極,安能致神仙而卻禍致福乎?人不可以陰陽不交,坐致疾患。若欲縱情恣欲,不能節宣,則伐年命。善其術者,則能卻走馬以補腦,還陰丹以朱腸,采玉液於金池,引三五於華梁,令人老有美色,終其所稟之天年。而俗人聞黃帝以千二百女昇天,便謂黃帝單以此事致長生,而不知黃帝於荊山之下,鼎湖之上,飛九丹成,乃乘龍登天也。黃帝自可有千二百女耳,而非單行之所由也。凡服藥千種,三牲之養,而不知房中之術,亦無所益也。是以古人恐人輕恣情性,故美為之說,亦不可盡信也。玄素諭之水火,水火煞人,而又生人,在於能用與不能耳。大都知其要法,御女多多益善,如不知其道而用之,一兩人足以速死耳。彭祖之法,最其要者。其他經多煩勞難行,而其為益不必如其書。人少有能為之者。口訣亦有數千言耳。不知之者,雖服百藥,猶不能得長生也。」