huò yuē: dé xíng zhě, běn yě wén zhāng zhě, mò yě. gù sì kē zhī xù, wén bù jū shàng. rán zé zhe zhǐ zhě, zāo pò zhī yú shì kě chuán zhě, jì bì zhī chú gǒu. bēi gāo zhī gé, shì kě jī yǐ.
或曰:「德行者,本也;文章者,末也。故四科之序,文不居上。然則著紙者,糟粕之餘事;可傳者,祭畢之芻狗。卑高之格,是可譏矣。」
bào piáo zi dá yuē: quán kě qì ér yú wèi huò, zé bù dé wú quán wén kě fèi ér dào wèi xíng, zé bù dé wú wén. ruò fú hàn jī yùn lüè zhī guǎng bī, shǔ cí bǐ yì zhī yán chī, yuán liú zhì dào zhī xiū duǎn, yùn jí jí yǐn zhī shēn qiǎn, qí xuán jué yě, suī tiān wài háo nèi, bù zú yǐ yù qí liáo miǎo, suī sān guāng yì yào, bù zú yǐ fāng qí jù xì. lóng yuān qiān dìng, wèi zú yǐ pì qí ruì dùn hóng yǔ jī jīn, wèi zú yǐ fāng qí qīng zhòng. ér sú shì wéi jiàn néng rǎn háo huà zhǐ, biàn gài yǐ yī lì, sī bó shì suǒ yǐ yǒng sī zhōng zi, yǐng rén suǒ yǐ gé jīn bù yùn yě. fū zhuó xuē zhě bǐ jiān, ér bān dí shàn jué shǒu zhī míng yuán qín zhě zhì duō, ér kuí xiāng zhuān qīng shēng zhī chēng. jiù mǎ qiān sì, ér qí liú yǒu miǎo qún zhī jià měi rén wàn jì, ér wēi shī yǒu chāo shì zhī sè zhě, gài yuǎn guò zhòng yě. qiě wén zhāng zhī yǔ dé xíng, yóu shí chǐ zhī yǔ yī zhàng, wèi zhī yú shì, wèi zhī wén yě. bā guà shēng hū yīng sǔn zhī fēi, liù jiǎ chū yú líng guī zhī fù, wén zhī suǒ zài, suī qiě guì yí yǒu tuō wén běn bù bì biàn shū, mò bù bì jiē báo, pì jǐn xiù zhī yīn sù dì, zhū yù zhī tuō chóng fèng shí, yún yǔ shēng yú fū cùn, jiāng hé shǐ yú zhǐ chǐ, lǐ chéng ruò zī, zé yǎ lùn bìng yǐ.
抱朴子答曰:「荃可棄而魚未獲,則不得無荃;文可廢而道未行,則不得無文。若夫翰跡韻略之廣逼,屬辭比義之妍媸,源流至到之修短,韞藉汲引之深淺,其懸絕也,雖天外毫內,不足以喻其遼邈,雖三光熠耀,不足以方其巨細。龍淵鉛鋌,未足以譬其銳鈍;鴻羽積金,未足以方其輕重。而俗士唯見能染毫畫紙,便概以一例,斯伯氏所以永思鍾子,郢人所以格斤不運也。夫斫削者比肩,而班狄擅絕手之名;援琴者至多,而夔襄專清聲之稱。廄馬千駟,而騏騮有邈群之價;美人萬計,而威施有超世之色者,蓋遠過眾也。且文章之與德行,猶十尺之與一丈,謂之餘事,未之聞也。八卦生乎鷹隼之飛,六甲出於靈龜之負,文之所在,雖且貴(疑有脫文)本不必便疏,末不必皆薄,譬錦繡之因素地,珠玉之託蟲奉石,雲雨生於膚寸,江河始於咫尺,理誠若茲,則雅論病矣。」
yòu yuē: yīng lóng xú jǔ, gù miǎn ér líng yún hàn xuè huǎn bù, hū xī ér qiān lǐ. gù lóu yǐ guài qí wú jiē ér gāo zhì, nú jiǎn jīng guò jǐ zhī bù jiàn yě. ruò fú chí zhòu shī lùn zhī zhōng, zhōu xuán yī jīng zhī nèi, yǐ cháng qíng lǎn jù yì, yǐ biǎn liàng cè wú yá, shǐ zì tiáo chèn, yì yú zhèn sù, bù néng de yě. yòu shì sú lǜ guì gǔ xī ér jiàn dāng jīn, jìng suǒ wén ér dú suǒ jiàn. tóng shí suī yǒu zhuī fēng jué jǐng zhī jùn, yóu wèi bù jí bó lè zhī suǒ yù yě. suī yǒu xiāo liáng jiān chéng zhī pú, yóu wèi bù jí chǔ hé zhī suǒ qì yě. suī yǒu duàn mǎ zhǐ diāo zhī jiàn, yóu wèi bù jí ōu yě zhī suǒ zhù yě. suī yǒu shēng kū qǐ xiǔ zhī yào, yóu wèi bù jí hé què zhī suǒ hé yě. suī yǒu guān qún dú xíng zhī shì, yóu wèi bù jí yú gǔ rén yě.
又曰:「應龍徐舉,顧眄而凌雲;汗血緩步,呼吸而千里。故螻蟻怪其無階而高致,駑蹇驚過己之不漸也。若夫馳驟詩論之中,周旋一經之內,以常情覽巨異,以褊量測無涯,始自髫齔,詣於振素,不能得也。又世俗率貴古昔而賤當今,敬所聞而黷所見。同時雖有追風絕景之駿,猶謂不及伯樂之所御也。雖有宵良兼城之璞,猶謂不及楚和之所泣也。雖有斷馬指雕之劍,猶謂不及歐冶之所鑄也。雖有生枯起朽之藥,猶謂不及和鵲之所合也。雖有冠群獨行之士,猶謂不及於古人也。」