kǎo chù zhī zhèng, wèi qiān shàn chù è. míng zhǔ zài shàng, xīn zhāo yú tiān, chá zhī shàn è, guǎng jí sì hǎi, bù gǎn yí xiǎo guó zhī chén, xià jí shù rén, jìn yòng xián liáng, tuì qù tān nuò, míng liáng shàng xià, qǐ jí guó lǐ, zhòng xián yǔ jí, cǐ suǒ yǐ quàn shàn chù è, chén zhī xiū jiù. gù kǎo chù zhī zhèng, wù zhī rén zhī suǒ kǔ. qí kǔ yǒu wǔ. huò yǒu xiǎo lì yīn gōng wèi sī, chéng quán zuò jiān, zuǒ shǒu zhí gē, yòu shǒu zhì shēng, nèi qīn yú guān, wài cǎi yú mín, cǐ suǒ kǔ yī yě huò yǒu guò zhòng fá qīng, fǎ lìng bù jūn, wú zuì bèi gū, yǐ zhì miè shēn, huò yǒu zhòng zuì dé kuān, fú qiáng yì ruò, jiā yǐ yán xíng, wǎng zé qí qíng, cǐ suǒ kǔ èr yě huò yǒu zòng zuì è zhī lì, hài gào sù zhī rén, duàn jué yǔ cí, bì cáng qí qíng, lüè jié wáng mìng, qí wǎng bù cháng, cǐ suǒ kǔ sān yě huò yǒu zhǎng lì shù yì shǒu zǎi, jiān zuǒ wéi zhèng, ā sī suǒ qīn, wǎng kè suǒ hèn, bī qiè wèi xíng, piān pō bù chéng fǎ zhì, gèng yīn fù liǎn, bàng kè cǎi lì, sòng gù dài xīn, yín yuán zhēng fā, zhà wěi chǔ bèi, yǐ chéng jiā chǎn, cǐ suǒ kǔ sì yě huò yǒu xiàn guān mù gōng, shǎng fá zhī jì, lì rén zhī shì, mǎi mài zhī fèi, duō suǒ cái liàng, zhuān qí jià shù, mín shī qí zhí, cǐ suǒ kǔ wǔ yě. fán cǐ wǔ shì, mín zhī wǔ hài, yǒu rú cǐ zhě, bù kě bù chù, wú cǐ wǔ zhě, bù kě bù qiān. gù shū yún:" sān zài kǎo jī, chù zhì yōu míng."
考黜之政,谓迁善黜恶。明主在上,心昭於天,察知善恶,广及四海,不敢遗小国之臣,下及庶人,进用贤良,退去贪懦,明 良上下,企及国理,众贤雨集,此所以劝善黜恶,陈之休咎。故考黜之政,务知人之所苦。其苦有五。或有小吏因公为私,乘权作奸,左手执戈,右手治生,内侵於官,外采於民,此所苦一也;或有过重罚轻,法令不均,无罪被辜,以致灭身,或有重罪得宽,扶强抑弱,加以严刑,枉责其情,此所苦二也;或有纵罪恶之吏,害告诉之人,断绝语辞,蔽藏其情,掠劫亡命,其枉不常,此所苦三也;或有长吏数易守宰,兼佐为政,阿私所亲,枉克所恨,逼切为行,偏颇不承法制,更因赋敛,傍课采利,送故待新,夤缘徵发,诈伪储备,以成家产,此所苦四也;或有县官慕功,赏罚之际,利人之事,买卖之费,多所裁量,专其价数,民失其职,此所苦五也。凡此五事,民之五害,有如此者,不可不黜,无此五者,不可不迁。故书云:“三载考绩,黜陟幽明。”