yuán jì dì zuǒ yòu:
沅季弟左右：

yuán yú rén gài tiān gài zhī shuō, bù shèn cuò yì, ér yán jí shì lì zhī tiān xià, qiáng líng ruò zhī tiān xià, cǐ qǐ zì jīn rì shǐ zāi? gài cóng gǔ yǐ rán yǐ. cóng gǔ dì wáng jiāng xiāng, wú rén bù yóu zì qiáng zì lì zuò chū jí wèi shèng xián zhě, yì gè yǒu zì lì zì qiáng zhī dào, gù néng dú lì bù jù, què hū bù bá. yú wǎng nián zài jīng, hǎo yǔ yǒu dà míng dà wèi zhě wèi chóu, yì wèi shǐ wú tǐng rán tè lì, bù wèi qiáng yù zhī yì.
沅於人概天概之說，不甚措意，而言及勢利之天下，強凌弱之天下，此豈自今日始哉？蓋從古已然矣。從古帝王將相，無人不由自強自立做出；即為聖賢者，亦各有自立自強之道，故能獨立不俱，確乎不拔。余往年在京，好與有大名大位者為仇，亦未始無挺然特立，不畏強御之意。

jìn lái jiàn dé tiān dì zhī dào, gāng róu hù yòng, bù yòng piān fèi, tài róu zé mí, tài gāng zé zhé, gāng fēi bào lì zhī wèi yě, qiáng jiǎo ér yǐ. róu fēi bēi ruò zhī wèi yě, qiān tuì ér yǐ. qū shì fù gōng, zé dāng qiáng jiǎo, zhēng míng zhú lì, zé dāng qiān tuì, kāi chuàng jiā yè, zé dāng qiáng jiǎo, shǒu chéng ān lè, zé dāng qiān tuì. chū yǔ rén wù yīng jiē, zé dāng qiáng jiǎo, rù yǔ qī jí xiǎng shòu, zé dāng qiān tuì.
近來見得天地之道，剛柔互用，不用偏廢，太柔則靡，太剛則折，剛非暴戾之謂也，強矯而已。柔非卑弱之謂也，謙退而已。趨事赴公，則當強矯，爭名逐利，則當謙退，開創家業，則當強矯，守成安樂，則當謙退。出與人物應接，則當強矯，入與妻即享受，則當謙退。

ruò yī miàn jiàn gōng lì yè, wài xiǎng dà míng, yī miàn qiú tián wèn shě, nèi tú hòu shí. èr zhě jiē yǒu yíng mǎn zhī xiàng, quán wú qiān tuì zhī yì, zé duàn bù néng jiǔ, cǐ yú suǒ shēn xìn, ér dì yí mò mò tǐ yàn zhě yě. tóng zhì yuán nián wǔ yuè niàn bā rì
若一面建功立業，外享大名，一面求田問舍，內圖厚實。二者皆有盈滿之象，全無謙退之意，則斷不能久，此余所深信，而弟宜默默體驗者也。（同治元年五月廿八日）