yuán dì zuǒ yòu:
沅弟左右:
è dū wǔ fú táng yǒu huí lù zhī zāi, xìng rén kǒu wú yàng, shàng fáng wú yàng, shòu jīng yǐ bù xiǎo yǐ. qí wū xì bǎn bì zhǐ hú, běn yì zhāo huǒ fán yù cǐ děng shì, zhǐ kě shuō dǎ zá rén yì shī huǒ, gù bù kě yí huì fěi zhī dú móu, yóu bù kě guài chóu jiā zhī jiān xì. ruò dà jīng xiǎo guài, hú xiǎng luàn cāi, shēng chū duō shǎo zhī yè, chóu jiā zhuǎn dé chuán bō yǐ wèi kuài. wéi yǒu chù chù tài rán, xíng suǒ wú shì, shēn fǔ suǒ wèi hǎo hàn dǎ tuō yá hé xuè tūn, xīng gāng gōng suǒ wèi yǒu fú zhī rén shàn tuì cái, zhēn chù nì jìng zhě zhī liáng fǎ yě.
鄂督五福堂有回祿之災,幸人口無恙,上房無恙,受驚已不小矣。其屋系板壁紙糊,本易招火;凡遇此等事,只可說打雜人役失火,固不可疑會匪之毒謀,尤不可怪仇家之奸細。若大驚小怪,胡想亂猜,生出多少枝葉,仇家轉得傳播以為快。惟有處處泰然,行所無事,申甫所謂好漢打脫牙和血吞,星岡公所謂有福之人善退財,真處逆境者之良法也。
dì qiú xiōng suí shí xùn shì shēn jǐng, míng zǐ zì wèn jìn nián dé lì, wéi yǒu yī huǐ zì jué. xiōng xī nián zì fù běn lǐng shén dà, kě qū kě shēn, kě xíng kě cáng, yòu měi jiàn dé rén jiā bú shì. zì cóng dīng yǐ wù wǔ dà huǐ dà wù zhī hòu, nǎi zhī zì jǐ quán wú běn lǐng, fán shì dōu jiàn dé rén jiā yǒu jǐ fēn shì chù, gù zì wù wǔ zhì jiǔ zài, yǔ sì shí suì yǐ qián qiú bù xiāng tóng. dà yuē yǐ néng lì néng dá wèi tǐ, yǐ bù yuàn bù yóu wèi yòng. lì zhě, fā fèn zì qiáng, zhàn dé zhù yě. dá zhě, bàn shì yuán róng, xíng de tōng yě.
弟求兄隨時訓示申儆,名子自問近年得力,惟有一悔字訣。兄昔年自負本領甚大,可屈可伸,可行可藏,又每見得人家不是。自從丁已戊午大悔大悟之後,乃知自己全無本領,凡事都見得人家有幾分是處,故自戊午至九載,與四十歲以前泅不相同。大約以能立能達為體,以不怨不尤為用。立者,發奮自強,站得住也。達者,辦事圓融,行得通也。
wú jiǔ nián yǐ lái, tòng jiè wú héng zhī bì, kàn shū xiě zì, cóng wèi jiān duàn, xuǎn jiāng liàn bīng, yì cháng liú xīn, cǐ jiē zì qiáng néng lì gōng fū. zòu shū gōng dú, zài sān zhēn zhuó, wú yī guò dāng zhī yǔ, zì kuā zhī cí, cǐ jiē yuán róng néng dá gōng fū. zhì yú yuàn tiān běn yǒu suǒ bù gǎn, yóu rén zé shàng bù néng miǎn, yì jiē suí shí qiáng zhì ér kè qù zhī.
吾九年以來,痛戒無恆之弊,看書寫字,從未間斷,選將練兵,亦常留心,此皆自強能立工夫。奏疏公牘,再三斟酌,無一過當之語,自誇之辭,此皆圓融能達工夫。至於怨天本有所不敢,尤人則尚不能免,亦皆隨時強制而克去之。
dì ruò yù zì jǐng tì, shì kě xué ā xiōng dīng wù èr nián zhī huǐ, rán hòu tòng xià zhēn biǎn, bì yǒu dà jìn. lì dá èr zì, wú yú jǐ wèi nián, céng xiě yú dì zhī shǒu juàn zhōng, dì yì kè kè sī zì lì zì qiáng, dàn yú néng dá chù shàng qiàn tǐ yàn, yú bù yuàn yóu chù, shàng nán qiáng zhì. wú xìn zhōng yán jiē suí shí zhǐ diǎn, quàn dì qiáng zhì yě. zhào guǎng hàn běn hàn zhī xián chén, yīn xīng biàn ér hé wèi xiāng, hòu nǎi shēn dāng qí zāi, kě wèi yīn jiàn. mò cún yī huǐ zì, wú shì bù kě wǎn huí yě.
弟若欲自儆惕,似可學阿兄丁戊二年之悔,然後痛下針貶,必有大進。立達二字,吾於己未年,曾寫於弟之手卷中,弟亦刻刻思自立自強,但於能達處尚欠體驗,於不怨尤處,尚難強制。吾信中言皆隨時指點,勸弟強制也。趙廣漢本漢之賢臣,因星變而劾魏相,後乃身當其災,可為殷鑑。默存一悔字,無事不可挽回也。
tóng zhì liù nián zhēng yuè chū sān rì
(同治六年正月初三日)