yuán fǔ jiǔ dì zuǒ yòu:
沅甫九弟左右:
chū sān rì liú fú yī děng guī, jiē lái xìn, jí xī yī qiè. chéng zéi wéi kùn yǐ jiǔ, jì bù jiǔ yì kě gōng kè, wéi yán duàn wén bào shì dì yī yào yì, dì dāng yǐ shēn xiān zhī, jiā zhōng sì zhái píng ān, yú shēn tǐ bù shì, chū èr rì zhù bái yù táng, yè bù chéng mèi.
初三日劉福一等歸,接來信,藉悉一切。城賊圍困已久,計不久亦可攻克,惟嚴斷文報是第一要義,弟當以身先之,家中四宅平安,余身體不適,初二日住白玉堂,夜不成寐。
wēn dì hé rì zhì jí ān? gǔ lái yán xiōng dé zhì bài zhě yuē yǒu èr duān: yuē zhǎng ào, yuē duō yán. dān zhū zhī bù xiào, yuē ào yuē xiāo sòng, jí duō yán yě. lì xiàn míng gōng jù qīng, duō yǐ cǐ èr duān bài jiā sàng shēng. yú shēng hū pō bìng zhí ǎo, dé zhī ào yě bù shèn duō yán, ér bǐ xià yì lüè jìn hū xiāo lùn. jìng zhōng mò shěng qiān yóu, wǒ zhī chù chù huò lì, qí yuán bù wài cǐ èr zhě. wēn dì xìng gé lüè yǔ wǒ xiāng sì, ér fā yán yóu wèi jiān kè. fán jī zhī líng wù, bù bì dìng yǐ yán yǔ jiā rén, yǒu yǐ shén qì líng zhī zhě yǐ, yǒu yǐ miàn sè líng zhī zhě yǐ. wēn dì zhī shén qì shāo yǒu yīng fā zhī zī, miàn sè jiān yǒu mán hěn zhī xiàng, zuì yì líng rén.
溫弟何日至吉安?古來言凶德致敗者約有二端:曰長傲,曰多言。丹朱之不肖,曰傲曰囂訟,即多言也。歷現名公巨卿,多以此二端敗家喪生。餘生乎頗病執拗,德之傲也;不甚多言,而筆下亦略近乎囂論。靜中默省愆尤,我之處處獲戾,其源不外此二者。溫弟性格略與我相似,而發言尤為尖刻。凡激之凌物,不必定以言語加人,有以神氣凌之者矣,有以面色凌之者矣。溫弟之神氣稍有英發之姿,面色間有蠻很之象,最易凌人。
fán xīn zhōng bù kě yǒu suǒ shì, xīn yǒu suǒ shì zé dá yú miàn mào. yǐ mén dì yán, wǒ zhī wù wàng dà jiǎn, fāng qiě kǒng wèi zǐ dì zhī lèi yǐ cái shí yán, jìn jīn jūn zhōng liàn chū rén cái pō duō, dì děng yì wú guò rén zhī chù: jiē bù kě dài. zhǐ yí yì rán zì xià, yī mèi yán zhōng xìn xíng dǔ jìng, shù jǐ kě yǐ zhē hù jiù shī, zhěng dùn xīn qì, fǒu zé rén jiē yàn báo zhī yǐ.
凡心中不可有所恃,心有所恃則達於面貌。以門地言,我之物望大減,方且恐為子弟之累;以才識言,近今軍中煉出人才頗多,弟等亦無過人之處:皆不可待。只宜抑然自下,一昧言忠信行篤敬,庶幾可以遮護舊失,整頓新氣,否則人皆厭薄之矣。
yuán dì chí gōng shè shì, chà wèi tuǒ xié. wēn dì zé tán xiào jī fěng, yào qiáng chōng lǎo shǒu, yóu bù miǎn yǒu jiù xí, bù kě bù měng shěng, bù kě bù tòng gǎi. wén zài xiàn yǒu suí yì cháo fěng zhī shì, yǒu guài rén chà tiē zhī yì, jí yí chéng zhī. yú zài jūn duō nián, qǐ wú yī jié kě qǔ? zhǐ yīn zuò zhī yī zì, bǎi wú yī chéng, gù zhūn zhūn jiào zhū dì yǐ wèi jiè yě.
沅弟持躬涉世,差為妥協。溫弟則談笑譏諷,要強充老手,猶不免有舊習,不可不猛省,不可不痛改。聞在縣有隨意嘲諷之事,有怪人差帖之意,急宜懲之。余在軍多年,豈無一節可取?只因做之一字,百無一成,故諄諄教諸弟以為戒也。
xián fēng bā nián sān yuè chū liù rì
(咸豐八年三月初六日)