zhēn guān nián zhōng, dìng zhōu gǔ chéng xiàn rén wèi quán jiā fù, mǔ hū shī míng. wèn bǔ zhě wáng zǐ zhēn, zi zhēn wèi bo zhī, yuē:" míng nián yǒu rén cóng dōng lái qīng yī zhě, sān yuè yī rì lái, liáo bì yù." zhì shí, hòu jiàn yī rén zhe qīng chóu rú, suì yāo wèi shè yǐn shí. qí rén yuē:" pū bù jiě yī, dàn jiě zuò lí ěr, wéi zhǔ rén zuò zhī." chí fǔ rào shě qiú lí yuán, jiàn sāng qū zhī lín jǐng shàng, suì zhuó xià. qí mǔ liǎng yǎn huàn rán jiàn wù. cǐ qū sāng gài jǐng zhī suǒ zhì yě.
贞观年中,定州鼓城县人魏全家富,母忽失明。问卜者王子贞,子贞为卜之,曰:“明年有人从东来青衣者,三月一日来,疗必愈。”至时,候见一人着青紬襦,遂邀为设饮食。其人曰:“仆不解医,但解作犁耳,为主人作之。”持斧绕舍求犁辕,见桑曲枝临井上,遂斫下。其母两眼焕然见物。此曲桑盖井之所致也。
zhōu láng zhōng péi guī qiè zhào shì, yǒu měi sè, céng jiù zhāng jǐng cáng bo nián mìng. cáng yuē:" fū rén mù zhǎng ér màn shì. zhǔn xiāng shū, zhū shì zhě yín. fù rén mù yǒu sì bái, wǔ fū shǒu zhái. fū rén zhōng yǐ jiān fèi, yí shèn zhī." zhào xiào ér qù. hòu guǒ yú rén jiān, mò rù yè tíng.
周郎中裴珪妾赵氏,有美色,曾就张璟藏卜年命。藏曰:“夫人目长而漫视。准相书,猪视者淫。妇人目有四白,五夫守宅。夫人终以奸废,宜慎之。”赵笑而去。后果与人奸,没入掖庭。
dù jǐng quán, xìn dōu rén yě. běn míng yuán fāng, chuí gǒng zhōng, gèng wéi jǐng quán. gāng zhí yán zhèng, jìn shì zhuó dì, hòu wèi luán tái shì láng píng zhāng shì. shí nèi shǐ lǐ zhāo dé yǐ gāng zhí xià yù, jǐng quán tíng zhēng qí gōng qīng zhèng zhí. zé tiān nù, yǐ wéi miàn qī, zuǒ shòu qín zhōu cì shǐ. chū rèn qín zhōu, huì shàn shì zhě yú lù, yán qí dāng zhòng rù xiàng, dé sān pǐn, ér bù zháo zǐ páo. zhì shì xià zhōng fú zǐ shān ér zhōng.
杜景佺,信都人也。本名元方,垂拱中,更为景佺。刚直严正,进士擢第,后为鸾台侍郎、平章事。时内史李昭德以刚直下狱,景佺廷诤其公清正直。则天怒,以为面欺,左授溱州刺史。初任溱州,会善筮者于路,言其当重入相,得三品,而不着紫袍。至是夏中服紫衫而终。
yíng zhōu rén ān xiàn lìng zhāng huái lǐ cāng zhōu gōng gāo lìng jìn xíng zhōng jiù cài wēi yuǎn bo. zhuǎn shì qì, wèi lǐ yuē:" gōng dà qīn jìn, wèi zhì fāng bó." wèi zhōng yuē:" gōng dé jīng guān, jīn nián lù jǐn, yí zhì shì kě yě." èr rén jiē yìng jǔ, huái lǐ shòu zuǒ bǔ quē, hòu zhì hé fù èr zhōu cì shǐ. xíng zhōng shòu chéng mén láng, zhì qiū ér zú.
瀛州人安县令张怀礼、沧州弓高令晋行忠就蔡微远卜。转式讫,谓礼曰:“公大亲近,位至方伯。”谓忠曰:“公得京官,今年禄尽,宜致仕可也。”二人皆应举,怀礼授左补阙,后至和、复二州刺史。行忠授城门郎,至秋而卒。
kāi yuán èr nián, liáng zhōu dào shì liáng xū zhōu, yǐ jiǔ gōng tuī suàn zhāng zhuó yún:" wǔ guǐ jiā nián, tiān gāng lín mìng, yī shēng zhī dà è. yǐ zhōu yì shì zhī, yù guān zhī huàn, zhǔ jīng kǒng hòu fēng xíng shuǐ shàng, shì jí sàn." ān guó guān dào shì lǐ ruò xū, bù gào xìng míng, àn shǐ tuī zhī. yún:" cǐ rén jīn nián shēn zài tiān láo, fù dà pì zhī zuì nǎi kě yǐ miǎn. bù rán bìng dāng sǐ, wú jiù fǎ." guǒ bèi yù shǐ lǐ quán jiāo zhì qí zuì, chì lìng chù jǐn. ér xíng bù shàng shū lǐ rì zhī, zuǒ chéng zhāng tíng guī cuī xuán shēng, shì láng chéng xíng móu xián qǐng zhī, nǎi miǎn sǐ, pèi liú lǐng nán. èr dào shì zhī yán xìn yǒu zhēng yǐ.
开元二年,梁州道士梁虚州,以九宫推算张鷟云:“五鬼加年,天罡临命,一生之大厄。以《周易》筮之,遇《观》之《涣》,主惊恐;后风行水上,事即散。”安国观道士李若虚,不告姓名,暗使推之。云:“此人今年身在天牢,负大辟之罪乃可以免。不然病当死,无救法。”果被御史李全交 致其罪,敕令处尽。而刑部尚书李日知,左丞张廷圭、崔玄升,侍郎程行谋咸请之,乃免死,配流岭南。二道士之言信有征矣。
quán zhōu yǒu kè lú yuán qīn rǎn dà fēng, wéi bí gēn wèi dào. shǔ wǔ yuè wǔ rì guān qǔ rán shé dǎn yù jìn, huò yán ròu kě zhì fēng, suì qǔ yī jié shé ròu shí zhī. sān wǔ rì dùn jiàn kě, bǎi rì píng fù. yòu shāng zhōu yǒu rén huàn dà fēng, jiā rén è zhī, shān zhōng wèi qǐ máo shè. yǒu wū shé zhuì jiǔ yīng zhōng, bìng rén bù zhī, yǐn jiǔ jiàn chà. yīng dǐ jiàn shé gǔ, fāng zhī qí yóu yě.
泉州有客卢元钦染大疯,惟鼻根未倒。属五月五日官取蚺蛇胆欲进,或言肉可治疯,遂取一截蛇肉食之。三五日顿渐可,百日平复。又商州有人患大疯,家人恶之,山中为起茅舍。有乌蛇坠酒罂中,病人不知,饮酒渐差。罂底见蛇骨,方知其由也。
zé tiān shí, fèng gé shì láng zhōu yǔn yuán cháo bà rù gé. tài píng gōng zhǔ huàn yī yī rén zì guāng zhèng mén rù, jiàn yī guǐ cuō yǔn yuán tóu, èr guǐ chí bàng suí qí hòu, zhí rù jǐng yùn mén. yī bái gōng zhǔ, gōng zhǔ zòu zhī. shàng lìng gěi shǐ chān wèn, zài gé wú shì. shí qì hái fáng, wǔ hòu rú cè, zhǎng cān diǎn guài qí jiǔ sī, wǎng hòu zhī, yǔn yuán bó miàn yú cè shàng, mù zhí shì, bù yǔ, kǒu zhōng xián luò. gěi shǐ zòu zhī, shàng wèn yī yuē:" cǐ kě dé jǐ shí" duì yuē:" huǎn zhě sān rì, jí zhě yī rì." shàng yǔ jǐn bèi fù zhī, bìng chuáng yú sòng zhái, zhǐ yè bàn ér zú. shàng zì wèi shī yǐ dào zhī.
则天时,凤阁侍郎周允元朝罢入阁。太平公主唤一医人自光政门入,见一鬼撮允元头,二鬼持棒随其后,直入景运门。医白公主,公主奏之。上令给使觇问,在阁无事。食讫还房,午后如厕,长参典怪其久私,往候之,允元踣面于厕上,目直视,不语,口中涎落。给使奏之,上问医曰:“此可得几时“对曰:“缓者三日,急者一日。”上与锦被覆之,并床 舁送宅,止夜半而卒。上自为诗以悼之。
jiǔ shì nián zhōng, xiāng zhōu rén yáng yuán liàng, nián èr shí yú, yú qián zhōu wèn shān guān yōng lì. zhòu mèng jiàn tiān zūn yún:" wǒ táng shě pò huài, rǔ wèi wǒ xiū zào, qiǎn rǔ néng yī yī qiè bìng." wù ér yuè zhī, shì liáo wú bù yù zhě. gàn xiàn lǐ zhèng bèi yǒu zhǒng, dà rú quán, liàng yǐ dāo zhī, shù rì píng fù. liáo bìng rì huò shí qiān, zào tiān zūn táng chéng, liáo bìng jiàn wú xiào.
久视年中,襄州人杨元亮,年二十余,于虔州汶山观佣力。昼梦见天尊云:“我堂舍破坏,汝为我修造,遣汝能医一切病。”寤而悦之,试疗无不愈者。赣县里正背有肿,大如拳,亮以刀之,数日平复。疗病日获十千,造天尊堂成,疗病渐无效。
rú yì nián zhōng, luò zhōu rén zhào xuán jǐng bìng zú wǔ rì ér sū. yún jiàn yī sēng yǔ yī mù, zhǎng chǐ yú, jiào yuē:" rén yǒu bìng zhě, rǔ yǐ cǐ mù zhǔ zhī jí yù." xuán jǐng dé jiàn jī shàng chǐ, nǎi shì sēng suǒ yǔ zhě, shì jiāng liáo bìng, zhǔ zhī lì chà, mén tíng měi rì shù bǎi rén. yù shǐ mǎ zhī jǐ yǐ qí jù zhòng, zhuī zhī jìn zuǒ tái, bìng zhě mǎn yú tái mén. zé tiān wén zhī, zhuī rù nèi, gōng rén bìng, zhǔ zhī jí yù, fàng chū rèn jiù bìng bǎi xìng. shù yuè yǐ hòu, dé qián qī bǎi yú guàn. hòu jiàn wú yàn, suì jué.
如意年中,洛州人赵玄景病卒五日而苏。云见一僧与一木,长尺余,教曰:“人有病者,汝以此木拄之即愈。”玄景得见机上尺,乃是僧所与者,试将疗病,拄之立差,门庭每日数百人。御史马知己以其聚众,追之禁左台,病者满于台门。则天闻之,追入内,宫人病,拄之即愈,放出任救病百姓。数月以后,得钱七百余贯。后渐无验,遂绝。
luò zhōu yǒu shì rén huàn yīng bìng, yǔ jí hóu zhōng yīng zhī. yǐ wèn shàn yī zhāng wén zhòng, jīng yè sī zhī, nǎi dé yī fǎ. jí qǔ běn cǎo lìng dú zhī, jiē yīng zhì qí suǒ wèi zhě, jí bù yán. zhòng nǎi lù qǔ yào, hé hé wèi wán, fú zhī yìng shí ér yù. yī yún wèn yī sū chéng yún. hǎo gōng jǐng yú tài shān cǎi yào, jīng shì guò. yǒu jiàn guǐ zhě, guài qún guǐ jiàn gōng jǐng jiē zǒu bì zhī. suì qǔ yào hé wèi" shā guǐ wán", yǒu bìng huàn zhě fú zhī chà.
洛州有士人患应病,语即喉中应之。以问善医张文仲,经夜思之,乃得一法。即取《本草》令读之,皆应;至其所畏者,即不言。仲乃录取药,合和为丸,服之应时而愈。一云问医苏澄云。 郝公景于泰山采药,经市过。有见鬼者,怪群鬼见公景皆走避之。遂取药和为“杀鬼丸”,有病患者服之差。
dìng zhōu rén cuī wù zhuì mǎ zhé zú, yī lìng qǔ tóng mò hé jiǔ fú zhī, suì quán píng. jí wáng hòu shí yú nián gǎi zàng, shì qí jìng gǔ zhé chù, yǒu tóng mò shù zhī. lǐng nán fēng sú, duō wèi dú yào. lìng nú shí yě gé sǐ, mái zhī tǔ zhōng. xùn shēng zhèng dāng fù shàng, shí zhī lì sǐ shǒu zú é shàng shēng zhě, dāng rì sǐ páng zì wài zhě, shù rì sǐ jiàn yuǎn zhě, huò yī yuè, huò liǎng yuè quán yuǎn zhě, yī nián èr nián sān nián yì jí sǐ. wéi chén huái qīng jiā yào néng jiě zhī. huò yǐ tú mǎ biān tóu kòng shàng, fú zhuó shǒu jí dú, shì zhe kǒu jí sǐ.
定州人崔务坠马折足,医令取铜末和酒服之,遂痊平。及亡后十余年改葬,视其胫骨折处,有铜末束之。岭南风俗,多为毒药。令奴食冶葛死,埋之土中。蕈生正当腹上,食之立死;手足额上生者,当日死;旁自外者,数日死;渐远者,或一月,或两月;全远者,一年、二年、三年亦即死。惟陈怀卿家药能解之。或以涂马鞭头控上,拂着手即毒,试着口即死。
zhào yán xǐ yún, zāo è shé huī suǒ shì chù, tiē zhī ài zhù, dāng shàng zhì zhī lì chà, bù rán jí sǐ. fán shé niè, jí dāng niè chù jiǔ zhī, yǐn qù dú qì jí zhǐ. yě gé shí zhī lì sǐ. yǒu yě gé chù jí yǒu bái téng huā, néng jiě yě gé dú. zhèn niǎo shí shuǐ zhī chù jí yǒu xī niú, bù zhuó jiǎo, qí shuǐ wù shí zhī bì sǐ, wèi zhèn shí shé zhī gù. yī shū yán, hǔ zhōng yào jiàn shí qīng ní yě zhū zhōng yào jiàn huī jì nǐ ér shí zhì bèi yīng shāng, yǐ dì huáng yè tiē zhī. yòu fán shí kě yǐ hài shǔ, zhāng zhuó céng shì zhī, shǔ zhòng dú rú zuì, yì bù shí rén, yóu zhī qǔ ní zhī yǐn zhī, xū yú píng fù. niǎo shòu chóng wù yóu zhī jiě dú, hé kuàng rén hū bèi cán niè zhě, yǐ jiǎ chóng mò fù zhī bèi mǎ yǎo zhě, yǐ shāo biān qiào huī tú zhī. gài qǔ qí xiāng fú yě. zhī zhū niè zhě, xióng huáng mò fù zhī. jīn duàn xū xù zhě, qǔ xuán fù gēn jiǎo qǔ zhī, yǐ jīn xiāng duì, yǐ zhī tú ér fēng zhī, jí xiāng xù rú gù. shǔ ér nú táo zǒu duō kè jīn, yǐ cǐ xù zhī, bǎi bù shī yī.
赵延禧云,遭恶蛇虺所螫处,贴之艾炷,当上炙之立差,不然即死。凡蛇啮,即当啮处灸之,引去毒气即止。冶葛食之立死。有冶葛处即有白藤花,能解冶葛毒。鸩鸟食水之处即有犀牛,不濯角,其水物食之必死,为鸩食蛇之故。医书言,虎中药箭食清泥;野猪中药箭豗荠苨而食;雉被鹰伤,以地黄叶帖之。又矾石可以害鼠,张鷟曾试之,鼠中毒如醉,亦不识人,犹知取泥汁饮之,须臾平复。鸟兽虫物犹知解毒,何况人乎被蚕啮者,以甲虫末傅之;被马咬者,以烧鞭鞘灰涂之。盖取其相服也。蜘蛛啮者,雄黄末傅之。筋断须续者,取旋复根绞取汁,以筋相对,以汁涂而封之,即相续如故。蜀儿奴逃走多刻筋,以此续之,百不失一。
yǒng huī zhōng yǒu cuī shuǎng zhě, měi shí shēng yú sān dòu nǎi zú. yú hòu jī, zuò kuài wèi chéng, shuǎng rěn jī bù jīn, suì tǔ yī wù, zhuàng rú há ma. zì cǐ zhī hòu, bù fù néng shí kuài yǐ. guó zǐ sī yè zhī zhì gào cuī róng bìng bǎi yú rì, fù zhōng chóng shí jí tòng, bù kě rěn. yǒu yī wù rú shǒu gōng cóng xià bù chū, xū yú ér zú.
永徽中有崔爽者,每食生鱼三斗乃足。于后饥,作鲙未成,爽忍饥不禁,遂吐一物,状如虾蟆。自此之后,不复能食鲙矣。国子司业、知制诰崔融病百余日,腹中虫蚀极痛,不可忍。有一物如守宫从下部出,须臾而卒。
hòu wèi xiào wén dì dìng sì xìng, lǒng xī jì shì dà xìng, kǒng bù rù, xīng yè chéng míng tuó, bèi chéng zhì luò. shí sì xìng yǐ dìng qì, gù zhì jīn wèi zhī" tuó lǐ" yān. zhāng wén chéng yuē: gān fēng yǐ qián xuǎn rén, měi nián bù yuè shù qiān chuí gǒng yǐ hòu, měi suì cháng zhì wǔ wàn. rén bù jiā zhòng, xuǎn rén yì fán zhě, gài yǒu yóu yǐ. cháng shì lùn zhī, zhī rú míng jīng jìn shì shí zhōu sān wèi xūn sàn zá sè guó guān zhí sī, miào jiǎn shí cái, kān rù liú zhě shí fēn bù guò yī èr. xuǎn sī kǎo liàn, zǒng shì jiǎ shǒu mào míng, shì jiā zhǔ qǐng. shǒu bù bǎ bǐ, jí sòng dōng sī yǎn bù shí wén, bèi jǔ nán guǎn. zhèng yuán bù zú, quán bǔ shì shè jiǎn jiào zhī guān. huì huò zòng héng, zāng wū láng jí. liú wài háng shǔ, qián duō jí liú, huò tiē sī zhù cáo, huò yuán wài háng àn. gèng yǒu wǎn láng niǎn jiǎo yíng tián dāng tún, wú chǐ cùn gōng fū, bìng yōu yǔ chǔ fèn. jiē bù shì xué wèn, wéi qiú cái huì. shì yǐ xuǎn rén rǒng rǒng, shèn yú yáng qún, lì bù xuān xuān, duō yú yǐ jù. ruò quán shí yòng, bǎi wú yī rén. jī xīn huà xīn, suǒ cóng lái yuǎn yǐ. zhèng yīn wèi lì bù shì láng zhǎng xuǎn, zāng wū láng jí. yǐn quán yǒu xuǎn rén xì bǎi qián yú xuē dài shàng, yīn wèn qí gù, dá yuē:" dāng jīn zhī xuǎn, fēi qián bù xíng." yīn mò ér bù yán. shí cuī shí yì wèi lì bù shì láng zhǎng xuǎn, yǒu quán rén yǐn guò, fēn shū yún:" mǒu néng qiào guān fù mǐ." shí yuē:" jūn zhuàng, hé bù bīng bù xuǎn" dá yuē:" wài biān rén jiē yún' cuī shì láng xià, yǒu qì lì zhě jí cún.'"
后魏孝文帝定四姓,陇西季氏大姓,恐不入,星夜乘鸣驼,倍程至洛。时四姓已定讫,故至今谓之“驼李“焉。张文成曰:乾封以前选人,每年不越数千;垂拱以后,每岁常至五万。人不加众,选人益繁者,盖有由矣。尝试论之,祗如明经、进士、十周、三卫、勋散、杂色、国官、直司,妙简实材,堪入流者十分不过一二。选司考练,总是假手冒名,势家嘱请。手不把笔,即送东司;眼不识文,被举南馆。正员不足,权补试、摄、检校之官。贿货纵横,赃污狼藉。流外行署,钱多即留,或帖司助曹,或员外行案。更有挽郎、辇脚、营田、当屯,无尺寸工夫,并优与处分。皆不事学问,惟求财贿。是以选人冗冗,甚于羊群,吏部喧喧,多于蚁聚。若铨实用,百无一人。积薪化薪,所从来远矣。郑愔为吏部侍郎掌选,赃污狼藉。引铨有选人系百钱于靴带上,愔问其故,答曰:“当今之选,非钱不行。”愔默而不言。时崔湜亦为吏部侍郎掌选,有铨人引过,分疏云:“某能翘关负米。”湜曰:“君壮,何不兵部选“答曰:“外边人皆云‘崔侍郎下,有气力者即存。’”
jǐng lóng zhōng, xié fēng dé guān zhě èr bǎi rén, cóng tú fàn ér jiàn gāo wèi. jǐng yún jiàn zuò, shàng shū sòng jǐng yù shǐ dài fū bì gòu zòu tíng xié fēng rén guān. jǐng gòu chū, hòu jiàn guǐ rén péng qīng shòu xié fēng rén huì lù, zòu yún jiàn xiào hé, nù yuē:" wǒ yú rén guān, hé yīn duó què." yú shì xié fēng jiē fù jiù zhí. wěi zhōu gé mìng zhī jì, shí dào shǐ rén tiān xià xuǎn cán míng jīng jìn shì jí xià cūn jiào tóng méng bó shì, jiē bèi sōu yáng, bù céng shì liàn, bìng yǔ měi zhí. chén dú shì rén zhī pǐn, yòu yuè yú fū zhī xīn, yōng cái zhě dé guān yǐ wéi róng, yǒu cái zhě dé guān yǐ wéi rǔ. xī zhào wáng lún zhī cuàn yě, tiān xià xiào lián xiù cái mào yì, bìng bù jiǎn shì, léi tóng yǔ guān, shì dào tú gū wáng mìng bù guǐ, jiē fēng hóu lüè jǐn. tài fǔ zhī tóng bù gōng zhù yìn, zhì yǒu bái bǎn hóu zhě. cháo huì zhī fú, diāo zhě dà bàn, gù yáo yún" diāo bù zú, gǒu wěi xù". xiǎo rén duō xìng, jūn zǐ chǐ zhī. wú dào zhī cháo, yī hé lián lèi yě, xī zāi!
景龙中,斜封得官者二百人,从屠贩而践高位。景云践祚,尚书宋璟、御史大夫毕构奏停斜封人官。璟、构出,后见鬼人彭卿受斜封人贿赂,奏云见孝和,怒曰:“我与人官,何因夺却。”于是斜封皆复旧职。伪周革命之际,十道使人天下选残明经、进士及下村教童蒙博士,皆被搜扬,不曾试练,并与美职。尘黩士人之品,诱悦愚夫之心,庸才者得官以为荣,有才者得官以为辱。昔赵王伦之篡也,天下孝廉、秀才、茂异,并不简试,雷同与官,市道屠沽、亡命不轨,皆封侯略尽。太府之铜不供铸印,至有白版侯者。朝会之服,貂者大半,故谣云“貂不足,狗尾续”。小人多幸,君子耻之。无道之朝,一何连类也,惜哉!
tiān hòu zhōng, qì dān lǐ jìn zhōng sūn wàn róng zhī pò yíng fǔ yě, yǐ dì láo qiú hàn fú shù bǎi rén. wén má rén jié děng zhū jūn yù zhì, nǎi lìng shǒu qiú děng dài zhī yuē:" jiā kǒu jī hán, bù néng cún huó. qiú dài guó jiā bīng dào, wú děng jí jiàng." qí qiú rì bié yǔ yī dùn zhōu, yǐn chū ān wèi yuē:" wú cǐ wú yǐn shí yǎng rǔ, yòu bù rěn shā rǔ, zǒng fàng guī ruò hé" zhòng jiē bài fú qǐ mìng, nǎi dài fàng qù. zhì yōu zhōu, jù shuō jī dòng dòu liú. bīng shì wén zhī, zhēng yù xiān rù. zhì huáng zhāng yù, zéi yòu lìng lǎo zhě tóu guān jūn, sòng yí lǎo niú shòu mǎ yú dào cè. rén jié děng sān jūn qì bù zú, jiāng mǎ xiān zhēng rù, zéi shè fú héng jié, jūn jiāng bèi suǒ zēng zhī, shēng qín jié děng, sǐ zhě tián shān gǔ, hǎn yǒu yī yí.
天后中,契丹李尽忠、孙万荣之破营府也,以地牢囚汉俘数百人。闻麻仁节等诸军欲至,乃令守囚 等绐之曰:“家口饥寒,不能存活。求待国家兵到,吾等即降。“其囚日别与一顿粥,引出安慰曰:“吾此无饮食养汝,又不忍杀汝,总放归若何“众皆拜伏乞命,乃绐放去。至幽州,具说饥冻逗遛。兵士闻之,争欲先入。至黄獐峪,贼又令老者投官军,送遗老牛瘦马于道侧。仁节等三军弃步卒,将马先争入,贼设伏横截,军将被索繒之,生擒节等,死者填山谷,罕有一遗。
jǐng lóng sì nián, luò zhōu líng kōng guān shī huǒ, wàn wù bìng jǐn, wéi yǒu yī zhēn rén kuī rán dú cún, nǎi ní sù wèi zhī. hòu gǎi wéi shèng zhēn guān. xī jīng cháo táng běi tóu yǒu dà huái shù, suí yuē táng xìng cūn mén shǒu. wén huáng dì yí cháng ān chéng, jiāng zuò dà jiàng gāo jiǒng cháng zuò cǐ shù xià jiǎn jiào. hòu zāi shù xíng bù zhèng, yù qù zhī, dì yuē:" gāo jiǒng zuò cǐ shù xià, bù xū shā zhī." zhì jīn xiān tiān bǎi sān shí nián, qí shù shàng zài, kē yè sēn sǒng, zhū gēn pán bó, yǔ zhū shù bù tóng. chéng tiān mén zhèng dāng táng xìng cūn mén shǒu, jīn táng jiā jū yān.
景龙四年,洛州凌空观失火,万物并尽,惟有一真人岿然独存,乃泥塑为之。后改为圣真观。西京朝堂北头有大槐树,隋曰唐兴村门首。文皇帝移长安城,将作大匠高颎常坐此树下检校。后栽树行不正,欲去之,帝曰:“高颎坐此树下,不须杀之。”至今先天百三十年,其树尚在,柯叶森竦,株根盘礴,与诸树不同。承天门正当唐兴村门首,今唐家居焉。
yǒng huī nián yǐ hòu, rén chàng sāng tiáo gē yún:" sāng tiáo cao diào, nǚ wéi yě lè." zhì shén lóng nián zhōng, nì wéi yīng zhī. chǎn nìng zhě zhèng yīn zuò sāng tiáo lè cí shí yú shǒu jìn zhī, nì wéi dà xǐ, zhuó zhī wèi lì bù shì láng, shǎng jiān bǎi pǐ. lóng shuò yǐ lái, rén chàng gē míng tū jué yán. hòu zhōu shèng lì nián zhōng, chà yán zhī wēi hé xiōng nú, shòu sān pǐn chūn guān shàng shū, sòng wǔ yán xiù qǔ chéng mò chuài nǚ, sòng jīn yín qì wù jǐn cǎi yī shang yǐ wéi lǐ pìn, bù kě shèng jì. tū jué fān dòng, hàn shǐ bìng méi, lì zhī wēi wèi kè hán, tū jué yán zhī yīng. diào lù zhōng, dà dì yù fēng zhōng yuè, shǔ tū jué pàn ér zhǐ. hòu yòu yù fēng, tǔ fān rù kòu, suì tíng. zhì yǒng chún nián, yòu jià xìng sōng yuè, yáo yuē:" sōng shān fán jǐ céng, bù wèi dēng bù dé, zhǐ wèi bù dé dēng. sān dù zhēng bīng mǎ, bàng dào dǎ téng téng." yuè xià gòu jí, bù yù, huí zhì gōng ér bēng. yǒng chún zhī hòu, tiān xià jiē chàng" yáng liǔ, yáng liǔ, màn tóu tuó". hòu xú jìng yè fàn shì, chū liǔ zhōu sī mǎ, suì zuò wěi chì, zì shòu yáng zhōu sī mǎ, shā zhǎng shǐ chén jìng zhī, jù jiāng huái fǎn. shǐ lǐ xiào yì tǎo zhī, zhǎn yè shǒu, yì mǎ tuó rù luò." yáng liǔ, yáng liǔ, màn tóu tuó", cǐ qí yīng yě. zhōu rú yì nián zhōng yǐ lái, shǐ chàng huáng zhāng gē, qí cí yuē:" huáng zhāng, huáng zhāng, cǎo lǐ cáng, wān gōng shè nǐ shāng." é ér qì dān fǎn pàn, shā dū du zhào wén huì, yíng fǔ xiàn méi. chà zǒng guǎn cáo rén shī zhāng xuán yù má rén jié wáng xiào jié, qián hòu bǎi wàn zhòng, bèi zéi bài yú huáng zhāng gǔ, zhū jūn bìng méi, wǎng yǒu jué yí. huáng zhāng zhī gē, sī wèi yàn yǐ. zhōu chuí gǒng yǐ lái, bì ná ér gē cí jiē shì xié qū. hòu zhāng yì zhī xiǎo míng bì ná.
永徽年以后,人唱《桑条歌》云:“桑条{艹吊},女韦也乐。”至神龙年中,逆韦应之。谄佞者郑愔作《桑条乐词》十余首进之,逆韦大喜,擢之为吏部侍郎,赏缣百匹。龙朔以来,人唱歌名《突厥盐》。后周圣历年中,差阎知微和匈奴,授三品春官尚书,送武延秀娶成默啜女,送金银器物、锦彩衣裳以为礼聘,不可胜纪。突厥翻动,汉使并没,立知微为可汗,《突厥盐》之应。调露中,大帝欲封中岳,属突厥叛而止。后又欲封,土番入寇,遂停。至永淳年,又驾幸嵩岳,谣曰:“嵩山凡几层,不畏登不得,只畏不得登。三度征兵马,傍道打腾腾。”岳下遘疾,不愈,回至宫而崩。永淳之后,天下皆唱“杨柳,杨柳,漫头驼”。后徐敬业犯事,出柳州司马,遂作伪敕,自授扬州司马,杀长史陈敬之,据江 淮反。使李孝逸讨之,斩业首,驿马驼入洛。”杨柳,杨柳,漫头驼”,此其应也。周如意年中以来,始唱《黄獐歌》,其词曰:“黄獐,黄獐,草里藏,弯弓射你伤。“俄而契丹反叛,杀都督赵文翙,营府陷没。差总管曹仁师、张玄遇、麻仁节、王孝杰,前后百万众,被贼败于黄獐谷,诸军并没,罔有孓遗。《黄獐》之歌,斯为验矣。周垂拱已来,《苾拿儿歌》词皆是邪曲。后张易之小名苾拿。
jǐng lóng nián, ān lè gōng zhǔ yú luò zhōu dào guāng fāng zào ān lè sì, yòng qián shù bǎi wàn.
景龙年,安乐公主于洛州道光坊造安乐寺,用钱数百万。
tóng yáo yuē:" kě lián ān lè sì, liǎo liǎo shù tóu xuán." hòu zhū nì wéi, bìng shā ān lè, zhǎn shǒu xuán yú gān shàng, gǎi wéi bèi nì shù rén. shén lóng yǐ hòu, yáo yuē:" shān nán wū què kē, shān běi jīn luò tuó. lián kē bù záo kǒng, fǔ zi bù shī kē." cǐ tū jué qiáng shèng, bǎi xìng bù dé zhuó sāng yǎng cán zhǒng hé yì gǔ zhī yīng yě. jǐng lóng zhōng, yáo yuē:" kě lián shèng shàn sì, shēn zhuó lǜ máo yī. qiān lái hé lǐ yǐn, tà shā lǐ yú ér." zhì jǐng yún zhōng, qiáo wáng cóng jūn zhōu rù dōu zuò luàn, bài zǒu, tóu luò chuān ér sǐ. jǐng yún zhōng, yáo yuē:" yī tiáo má xiàn wǎn tiān shū, jué qù yě." shén wǔ jí wèi, chì lìng tuī dǎo tiān shū, shōu tóng bìng rù shàng fāng, cǐ qí yīng zhào. jǐng lóng zhōng, yáo yuē:" huáng bò dú zǐ wǎn yǐn duàn, liǎng jiǎo tà dì xié má xū duàn." liù yuè, píng wáng zhū nì wéi, yù zuò luàn. xié má xū duàn zhě, shì bù chéng. ā wéi shì" huáng dú" zhī hòu yě. míng táng zhǔ bù luò bīn wáng dì jīng piān yuē:" shū hū bó fēng shēng yǔ yì, xū yú shī làng wěi ní shā." bīn wáng hòu yǔ jìng yè xīng bīng yáng zhōu, dà bài, tóu jiāng ér sǐ, cǐ qí chèn yě. lín dé yǐ lái, bǎi xìng yǐn jiǔ chàng gē, qū zhōng ér bù jìn zhě hào wèi" zú yán".
童谣曰:“可怜安乐寺,了了树头悬。”后诛逆韦,并杀安乐,斩首悬于竿上,改为悖逆庶人。神龙以后,谣曰:“山南乌鹊窠,山北金骆驼。镰柯不凿孔,斧子不施柯。”此突厥强盛,百姓不得斫桑养蚕、种禾刈谷之应也。景龙中,谣曰:“可怜圣善寺,身着绿毛衣。牵来河里饮,踏杀鲤鱼儿。”至景云中,谯王从均州入都作乱,败走,投洛川而死。景云中,谣曰:“一条麻线挽天枢,绝去也。”神武即位,敕令推倒天枢,收铜并入尚方,此其应兆。景龙中,谣曰:“黄柏犊子挽蚓断,两脚踏地鞋<麻需>断。”六月,平王诛逆韦,欲作乱。鞋<麻需>断者,事不成。阿韦是“黄犊“之后也。明堂主簿骆宾王《帝京篇》曰:“倏忽搏风生羽翼,须臾失浪委泥沙。”宾王后与敬业兴兵扬州,大败,投江 而死,此其谶也。麟德已来,百姓饮酒唱歌,曲终而不尽者号为“族盐”。
hòu yán zhī wēi cóng tū quē lǐng zéi pò zhào dìng. hòu zhī wēi lái, zé tiān dà nù, zhé yú xī shì. mìng bǎi guān shè zhī, hé nèi wáng wǔ yì zōng qù qī bù, shè sān fā, jiē bù zhōng, qí qiè nuò yě rú cǐ. zhī wēi shēn shàng jiàn rú wěi máo, cuò qí gǔ ròu, yí qí jiǔ zú, shū qīn jí bù xiāng shí zhě jiē zhǎn zhī. xiǎo ér nián qī bā suì, qū bào xiàng xī shì, bǎi xìng āi zhī, zhì bǐng guǒ yǔ zhě, xiāng zhēng duó yǐ wéi xì xiào. jiān xíng yù shǐ bù rěn hài, zòu shě zhī. qí" zú yán" zhī yán, yú sī yīng yě. zhào gōng zhǎng sūn wú jì yǐ wū yáng máo wèi hún tuō zhān mào, tiān xià mù zhī, qí mào wèi" zhào gōng hún tuō". hòu zuò shì cháng liú lǐng nán," hún tuō" zhī yán, yú shì xiào yān. wèi wáng wèi jīn zi xiàng qián bó, tiān xià xīn xīn mù zhī, míng wéi" wèi wáng bó." hòu zuò sǐ. zhì xiào hé shí, lù sòng yì wèi jīn zi tóng cǐ yàng, shí rén yòu míng wéi" lù sòng bó". wèi yī nián ér lù sòng yǔn. yǒng huī hòu, tiān xià chàng wǔ mèi niáng gē, hòu lì wǔ shì wèi huáng hòu. dà dì bēng, zé tiān lín cháo, gǎi hào dà zhōu. èr shí yú nián, wǔ hòu qiáng shèng, wǔ sān wáng liáng wèi dìng děng bìng kāi fǔ, zì yú jùn wáng shí yú rén, jǐ qiān dǐng yǐ. xián hēng yǐ hòu, rén jiē yún:" mò làng yǔ, ā pó chēn, sān shū wén shí xiào shā rén." hòu guǒ zé tiān jí wèi, zhì xiào hé sì zhī. ā pó zhě, zé tiān yě sān shū zhě, xiào hé wèi dì sān yě. wèi pú yè zi míng shū lín, chèn zhě yuē:"' shū lín', fǎn yǔ' shēn lù' yě." hòu guǒ bèi luó zhī ér zhū. liáng wáng wǔ sān sī, táng shén lóng chū gǎi fēng dé jìng wáng. chèn zhě yán:" dé jìng,' dǐng zéi' yě." guǒ yǒu kuī dǐng zhī zhì, bèi zhèng kè děng zhǎn zhī. tiān hòu shí, yáo yán yuē:" zhāng gōng chī jiǔ lǐ gōng zuì." zhāng gōng zhě, chì yì zhī xiōng dì yě lǐ gōng zhě, yán lǐ shì dà shèng yě. sūn quán wèi yōu zhōu dū du, wǔ yuè běi zhēng. shí jūn shī lǐ chù yù jiàn:" wǔ yuè nán fāng huǒ, běi fāng shuǐ, huǒ rù shuǐ bì miè." quán bù cóng, guǒ méi bā wàn rén. xī dòu jiàn dé jiù wáng shì chōng yú niú kǒu gǔ, shí wèi" dòu rù niú kǒu, qǐ yǒu hái qī". guǒ bèi qín wáng suǒ qín. qí sūn quán zhī běi yě, chù yù yuē:" sūn ruò rù yàn, bǎi wú yī quán."
后阎知微从突阙领贼破赵、定。后知微来,则天大怒,磔于西市。命百官射之,河内王武懿宗去七步,射三发,皆不中,其怯懦也如此。知微身上箭如猥毛,锉其骨肉,夷其九族,疏亲及不相识者皆斩之。小儿年七八岁,驱抱向西市,百姓哀之,掷饼果与者,相争夺以为戏笑。监刑御史不忍害,奏舍之。其“族盐“之言,于斯应也。赵公长孙无忌以乌羊毛为浑脱毡帽,天下慕之,其帽为“赵公浑脱”。后坐事长流岭南,“浑脱“之言,于是效焉。魏王为巾子向前踣,天下欣欣慕之,名为“魏王踣。”后坐死。至孝和时,陆颂亦为巾子同此样,时人又名为“陆颂踣”。未一年而陆颂殒。永徽后,天下唱《武媚娘歌》,后立武氏为皇后。大帝崩,则天临朝,改号大周。二十余年,武后强盛,武三王梁、魏、定等并开府,自余郡王十余人,几迁鼎矣。咸亨以后,人皆云:“莫浪语,阿婆嗔,三叔闻时笑杀人。”后果则天即位,至孝和嗣之。阿婆者,则天也;三叔者,孝和为第三也。魏仆射子名叔麟,谶者曰:“‘叔麟’,反语‘身戮’也。”后果被罗织而诛。梁王武三思,唐神龙初改封德靖王。谶者言:“德靖,‘鼎贼’也。”果有窥鼎之志,被郑克等斩之。天后时,谣言曰:“张公吃酒李公醉。”张公者,斥易之兄弟也;李公者,言李氏大盛也。孙佺为幽州都督,五月北征。时军师李处郁谏:“五月南方火,北方水,火入水必灭。”佺不从,果没八万人。昔窦建德救王世充于牛口谷,时谓“窦入牛口,岂有还期”。果被秦王所擒。其孙佺之北也,处郁曰:“飧若入咽,百无一全。”
shān dōng rén wèi wēn fàn wèi sūn yīn sūn, yōu zhōu yǐ běi bìng wèi yàn dì, gù yún.
山东人谓温 饭为飧(音孙),幽州以北并为燕地,故云。
lóng shuò nián yǐ lái, bǎi xìng yǐn jiǔ zuò lìng yún:" zǐ mǔ xiāng qù lí, lián tái ǎo dào." zǐ mǔ zhě, zhǎn yǔ pán yě lián tái zhě, lián pán ǎo dào zhǎn yě. jí tiān hòu yǒng chāng zhōng, luó zhī shì qǐ, yǒu sù wèi shí yú rén yú qīng huà fāng yǐn, wèi cǐ lìng. cǐ xí rén jìn zhuàng gào zhī, shí rén jiē qì shì. zì hòu lú líng xǐ jūn zhōu, zé zǐ mǔ xiāng qù lí yě lián tái ǎo dào zhě, zé tiān bèi fèi, zhū wǔ qiān fàng zhī zhào. shén wǔ huáng dì qī yuè jí wèi, dōng dōu bái mǎ sì tiě xiàng tóu wú gù zì luò yú diàn mén wài.
龙朔年已来,百姓饮酒作令云:“子母相去离,连台拗倒。”子母者,盏与盘也;连台者,连盘拗倒盏也。及天后永昌中,罗织事起,有宿卫十余人于清化坊饮,为此令。此席人进状告之,十人皆弃市。自后庐陵徙均州,则子母相去离也;连台拗倒者,则天被废,诸武迁放之兆。神武皇帝七月即位,东都白马寺铁像头无故自落于殿门外。
zì hòu zhuō nuò sēng ní yán jí, lìng bài fù mǔ děng, wèi chéng zhě bìng tíng gé, hòu chū zhě kē jué, huán sú zhě shí bā jiǔ yān.
自后捉搦僧尼严急,令拜父母等,未成者并停革,后出者科决,还俗者十八九焉。
kāi yuán wǔ nián chūn, sī tiān zòu:" xuán xiàng yǒu shěng jiàn, qí zāi shén zhòng." xuán zōng zhèn jīng, wèn yuē:" hé xiáng" duì yuē:" dāng yǒu míng shì sān shí rén tóng rì yuān sǐ, jīn xīn jí dì jìn shì zhèng yīng qí shù." qí nián jí dì lǐ méng zhě, guì zhǔ jiā xù, shàng bù yán qí shì, mì jiè zhǔ yuē:" měi yǒu dà yóu yàn, rǔ ài xù kě bì liú qí jiā." zhǔ jū zhāo guó lǐ, shí dà hé lè, yīn qū yuǎn chàng, qǔ jiāng zhǎng shuǐ, lián zhōu shù sōu, jìn shì bì jí. méng wén, nǎi yú yuán bēn zǒu, qún zhòng qiè wàng. cái dēng zhōu, yí jiù shuǐ zhōng, huà gě píng chén, shēng jì gāo gōng bù zhī jì jí, sān shí jìn shì wú yī shēng zhě.
开元五年春,司天奏:“玄象有眚见,其灾甚重。”玄宗震惊,问曰:“何祥“对曰:“当有名士三十人同日冤死,今新及第进士正应其数。”其年及第李蒙者,贵主家婿,上不言其事,密戒主曰:“每有大游宴,汝爱婿可闭留其家。”主居昭国里,时大合乐,音曲远畅,曲江 涨水,联舟数艘,进士毕集。蒙闻,乃逾垣奔走,群众惬望。才登舟,移就水中,画舸平沉,声妓、篙工不知纪极,三十进士无一生者。
xià hóu chù xìn wèi jīng zhōu zhǎng shǐ, yǒu bīn guò zhī, chù xìn mìng pū zuò shí. pū fù ěr yǔ yuē:" sōu jǐ xǔ miàn" xìn yuē:" liǎng rén èr shēng jí kě yǐ." pū rù, jiǔ bù chū, bīn yǐ shì gào qù. xìn jù hū pū, pū yuē:" yǐ sōu qì." xìn míng zhǐ yuē:" dà yì shì." liáng jiǔ nǎi yuē:" kě zǒng fán zuò bǐng, wú gōng tuì shí zhī." xìn yòu cháng yǐ yī xiǎo píng zhù xī yī shēng zì shí, jiā rén bù zhān yú lì. pū yún:" cù jǐn." xìn qǔ píng hé yú zhǎng shàng, yú shù dī, yīn yǐ kǒu xī zhī. fán shì yì, bì jīng shǒu nǎi shòu zhí. shí zhě bǐ zhī. guǎng zhōu lù shì cān jūn liǔ qìng dú jū yī shì, qì yòng shí wù bìng zhì wò nèi. nú yǒu sī qǔ yán yī zuǒ zhě, qìng biān zhī jiàn xuè. xià hóu biāo xià yuè shí yǐn, shēng chóng zài xià, wèi zēng lì kǒu. cháng sòng kè chū mén, nú dào shí luán ròu. biāo hái jué zhī, dà nù, nǎi zhuō yíng yǔ shí, lìng ǒu chū zhī. zhèng rén kǎi wèi mì zhōu cì shǐ, yǒu xiǎo nú gào yǐ lǚ chuān, kǎi yuē:" ā wēng wèi rǔ jīng yíng xié." yǒu qǐng, mén fū zhe xié zhě zhì, kǎi tīng qián shù shàng yǒu kē., zhuó mù yě. qiǎn mén fū shàng shù qǔ qí zi. mén fū tuō xié ér yuán zhī, kǎi lìng nú zhe xié ér qù, mén fū jìng zhì tú xiǎn. kǎi yǒu dé sè.
夏侯处信为荆州长史,有宾过之,处信命仆作食。仆附耳语曰:“溲几许面“信曰:“两人二升即可矣。”仆入,久不出,宾以事告去。信遽呼仆,仆曰:“已溲讫。“信鸣指曰:“大异事。”良久乃曰:“可总燔作饼,吾公退食之。”信又尝以一小瓶贮醯一升自食,家人不沾余沥。仆云:“醋尽。”信取瓶合于掌上,余数滴,因以口吸之。凡市易,必经手乃授直。识者鄙之。广州录事参军柳庆独居一室,器用食物并致卧内。奴有私取盐一撮者,庆鞭之见血。夏侯彪夏月食饮,生虫在下,未曾沥口。尝送客出门,奴盗食脔肉。彪还觉之,大怒,乃捉蝇与食,令呕出之。郑仁凯为密州刺史,有小奴告以履穿,凯曰:“阿翁为汝经营鞋。”有顷,门夫着鞋者至,凯厅前树上有窠。,啄木也。遣门夫上树取其子。门夫脱鞋而缘之,凯令奴着鞋而去,门夫竟至徒跣。凯有德色。
ān nán dū hù dèng yòu, yùn zhōu rén, jiā jù fù, nú bì qiān rén. héng kè kǒu fù zì gòng, wèi zēng shè kè. sūn zǐ jiāng yī yā sī yòng, yòu yǐ shàn pò jiā zī, biān èr shí. wéi zhuāng pō dú shū, shǔ mǐ ér chuī, chèng xīn ér cuàn, zhì shǎo yī luán ér jué zhī. yī zi bā suì ér zú, qī liǎn yǐ shí fú, zhuāng bāo qǔ, yǐ gù xí guǒ shī, bìn qì, qíng qí xí ér guī. qí yì niàn yě, wū yè bù zì shèng, wéi qiān lìn ěr. huái zhōu lù shì cān jūn lù jìng qián zāo qí lián huī shì, yú xīn kāi tuī jū, miǎn sǐ pèi liú.
安南都护邓 祐,韵州人,家巨富,奴婢千人。恒课口腹自供,未曾设客。孙子将一鸭私用,祐以擅破家资,鞭二十。韦庄颇读书,数米而炊,秤薪而爨,炙少一脔而觉之。一子八岁而卒,妻敛以时服,庄剥取,以故席裹尸,殡讫,擎其席而归。其忆念也,呜咽不自胜,惟慳吝耳。怀州录事参军路敬潜遭綦连辉事,于新开推鞫,免死配流。
hòu sù xuě, shòu mù zhōu suì ān xiàn lìng. qián yì zǎi jiē zú yú guān, qián yù bù fù. qí qī yuē:" jūn ruò hé sǐ, xīn kāi zhī nán zǎo yǐ wú shēn, jīn dé xiàn lìng, qǐ fēi mìng hū" suì zhì zhōu, qù xiàn shuǐ lù shù bǎi lǐ shàng, qǐn táng liǎng jiān yǒu sān bìn kēng, jiē mái jiù xiàn lìng, qián mìng fāng fū tián zhī. yǒu xiāo míng yú píng fēng, yòu míng yú chéng chén shàng, bìng bù yǐ wéi shì. měi yǔ qī duì shí, yǒu shǔ shù shí tóu, huò huáng huò bái, huò qīng huò hēi, yǐ zhàng qū zhī, zé bào zhàng ér jiào. zì yú yāo guài, bù kě jù yán. zhì sì kǎo mǎn, yī wú suǒ shī, xuǎn shòu wèi lìng, chú wèi zhōu sī mǎ. rù wèi láng zhōng, wèi zhì zhōng shū shè rén.
后诉雪,授睦州遂安县令。前邑宰皆卒于官,潜欲不赴。其妻曰:“君若合死,新开之难早已无身,今得县令,岂非命乎“遂至州,去县水路数百里上,寝堂两间有三殡坑,皆埋旧县令,潜命坊夫填之。有枭鸣于屏风,又鸣于承尘上,并不以为事。每与妻对食,有鼠数十头,或黄或白,或青或黑,以杖驱之,则抱杖而叫。自余妖怪,不可具言。至四考满,一无所失,选授卫令,除卫州司马。入为郎中,位至中书舍人。
zhōu gān zǐ bù bó xué yǒu cái, nián shí qī wèi zuǒ wèi zhǎng shǐ, bù rù wǔ pǐn. dēng fēng nián bìng, yǐ lǘ yú qiáng zhì yuè xià, tiān ēn jiā liǎng jiē, hé rù wǔ pǐn, jìng bù néng qǐ. lín lǐ qīn qī lái hè, yì guān bù dé, suì yǐ fēi páo fù qí shàng, tiē rán ér zhōng.
周甘子布博学有才,年十七为左卫长史,不入五品。登封年病,以驴舆强至岳下,天恩加两阶,合入五品,竟不能起。邻里亲戚来贺,衣冠不得,遂以绯袍覆其上,帖然而终。
tài cháng qīng lú chóng dào zuò nǚ xù zhōng shū lìng cuī shí fǎn, yǔ lín láng jiāng zhāng xiān zuò yǔ xuē jiè rán kǒu chén yù fǎn zhī zhuàng, jù liú lǐng nán. jīng nián, wú rì bù bēi hào, liǎng mù jiē zhǒng, bù shèng qī chǔ, suì bìng táo guī. chóng dào zhì dōu zhái cáng yǐn, wèi nán qǔ cuī shì nǚ wèi chéng, yǒu nèi gěi shǐ lái qǔ chōng guì rén, chóng dào nǎi lù gěi shǐ, bié qǔ yī cuī jiā nǚ qù rù nèi. shì bài, gěi shǐ jù chéng, yǎn chóng dào, bìng nán sān rén yì bèi jiū zhuō, chì zhàng gè jué yī bǎi, jù zhì sàng mìng. qīng zhōu cì shǐ liú rén guǐ zhī hǎi yùn, shī chuán jí duō, chú míng wéi mín, suì liáo dōng xiào lì. yù bìng wò píng rǎng chéng xià, qiān mù kàn bīng shì gōng chéng. yǒu yī zú zhí lái qián tou bèi zuò, chì zhī bù qù, réng è mà yuē:" nǐ yù kàn, wǒ yì yù kàn, hé yù rǔ shì" bù kěn qù. xū yú chéng tóu fàng jiàn, zhèng zhōng xīn ér sǐ. wēi cǐ bīng, rén guǐ jǐ wèi liú shǐ suǒ zhōng. rèn zhī xuǎn yǔ zhāng shuō tóng shí yìng jǔ. hòu shuō wèi zhōng shū lìng, zhī xuǎn jìng bù jí dì.
太常卿卢崇道坐女婿中书令崔湜反,羽林郎将张仙坐与薛介然口陈欲反之状,俱流岭南。经年,无日不悲号,两目皆肿,不胜凄楚,遂并逃归。崇道至都宅藏隐,为男娶崔氏女未成,有内给使来取充贵人,崇道乃赂给使,别取一崔家女去入内。事败,给使具承,掩崇道,并男三人亦被纠捉,敕杖各决一百,俱至丧命。青州刺史刘仁轨知海运,失船极多,除名为民,遂辽东效力。遇病卧平壤城下,褰幕看兵士攻城。有一卒直来前头背坐,叱之不去,仍恶骂曰:“你欲看,我亦欲看,何预汝事“不肯去。须臾城头放箭,正中心而死。微此兵,仁轨几为流矢所中。任之选与张说同时应举。后说为中书令,之选竟不及第。
lái yè zhāng gōng, gōng yí juàn yī shù, yǐ chōng liáng yòng. zhī xuǎn jiāng guī, zhì shě bù jīng yī liǎng rì, jí dà zuò, jiāng juàn shì yào, juàn jǐn jí zì sǔn. fēi dàn cǐ dù, yú chǔ yì rán, hé bó mìng zhī shén yě!
来谒张公,公遗绢一束,以充粮用。之选将归,至舍不经一两日,疾大作,将绢市药,绢尽疾自损。非但此度,余处亦然,何薄命之甚也!
háng zhōu cì shǐ péi yǒu chǎng jí shén, lìng qián táng xiàn zhǔ bù xià róng kàn zhī. róng yuē:" shǐ jūn bǎi wú yī lǜ, fū rén zǎo xū chóng fú yǐ ráng zhī." cuī fū rén yuē:" ráng xū hé wù" róng yuē:" shǐ jūn qǔ èr jī yǐ yā zhī, chū sān nián zé wēi guò yǐ." fū rén nù yuē:" cǐ liáo kuáng yǔ, ér zài shēn wú bìng." róng tuì yuē:" fū rén bù xìn, róng bù gǎn yán. shǐ jūn mìng hé yǒu sān fù, ruò bù gēng qǔ, yú fū rén bù xiáng." fū rén yuē:" zhà kě sǐ, cǐ shì bù xiāng dāng yě." qí nián fū rén bào wáng, chǎng gèng qǔ èr jī, róng yán xìn yǐ. píng wáng zhū nì wéi, cuī rì yòng jiāng bīng dù qū, zhū zhū wéi lüè jǐn, bēng zǐ zhōng yīng hái yì huáng shā zhī. zhū dù làn jí zhě fēi yī. fú xiū zǐ yuē:" cǐ nì wéi zhī zuì, shū zú hé gū! yì rú rǎn mǐn shā hú , gāo bí zhě hèng sǐ dǒng zhuō zhū yān rén, wú xū zhě wǎng lù. sǐ shēng mìng yě."
杭州刺史裴有敞疾甚,令钱塘县主簿夏荣看之。荣曰:“使君百无一虑,夫人早须崇福以禳之。”崔夫人曰:“禳须何物“荣曰:“使君娶二姬以压之,出三年则危过矣。”夫人怒曰:“此獠狂语,儿在身无病。”荣退曰:“夫人不信,荣不敢言。使君命合有三妇,若不更娶,于夫人不祥。”夫人曰:“乍可死,此事不相当也。“其年夫人暴亡,敞更娶二姬,荣言信矣。平王诛逆韦,崔日用将兵杜曲,诛诸韦略尽,绷子中婴孩亦楻杀之。诸杜滥及者非一。浮休子曰:“此逆韦之罪,疏族何辜!亦如冉闵杀胡 ,高鼻者横死;董卓诛阉人,无须者枉戮。死生命也。”
nì wéi zhī biàn, lì bù shàng shū zhāng jiā fú hé běi dào cún fǔ shǐ, zhì huái zhōu wǔ shè yì, yǒu chì suǒ zhì chǔ zhǎn zhī. xún yǒu chì jīn fàng, shǐ rén mǎ shàng hūn shuì, chí xíng yī yì, bǐ zhì, yǐ zhǎn qì. mìng fēi tiān hū, tiān fēi mìng hū! shěn jūn liàng jiàn míng dào shì, shàng yuán nián zhōng, lì bù yuán wài zhāng rén yī yán shēng wèn yuē:" míng gōng kàn yī hé dāng qiān" liàng yuē:" tái láng zuò bù nuǎn xí, hé lǜ bù qiān." é ér yī rú cè, liàng wèi zhū rén yuē:" zhāng yuán wài zǒng shí yú rì huó, hé xiá yōu guān zhí hū" hòu qī rì ér yī zú. qián zhōu sī shì liú zhī yuán shè pàn sī cāng, dà jīng shí, sī mǎ yáng shùn chén wèi zhī yuē:" mǎi ròu bì xū hán tāi, féi cuì kě shí, yú shòu bù kān." zhī yuán nǎi jiǎn qǔ huái yùn niú dú jí zhū yáng lǘ děng shā zhī, qí tāi réng dòng, liáng jiǔ nǎi jué. wú hé, shùn chén yī nú wú bìng ér sǐ, xīn shàng réng nuǎn, qī rì ér sū. yún jiàn yī shuǐ dú bái é, bìng zi suí zhī, jiàn wáng sù yún:" huái tāi wǔ gè yuè, káng shā mǔ zǐ." xū yú yòu jiàn zhū yáng lǘ děng jiē lǐng zi lái sù, jiàn liú sī shì dá kuǎn, yǐn yáng sī mǎ chǔ fèn rú cǐ. jū sān rì ér zhī yuán zú wáng, yòu wǔ rì ér shùn chén sǐ. lǜ gèng lìng zhāng wén chéng, xiāo chén míng yú tíng shù, qí qī yǐ wéi bù xiáng, lián tuò zhī.
逆韦之变,吏部尚书张嘉福河北道存抚使,至怀州武涉驿,有敕所至处斩之。寻有敕矜放,使人马上昏睡,迟行一驿,比至,已斩讫。命非天乎,天非命乎!沈君亮见冥道事,上元年中,吏部员外张仁祎延生问曰:“明公看祎何当迁“亮曰:“台郎坐不暖席,何虑不迁。”俄而祎如厕,亮谓诸人曰:“张员外总十余日活,何暇忧官职乎“后七日而祎卒。虔州司士刘知元摄判司仓,大 睛时,司马杨舜臣谓之曰:“买肉必须含胎,肥脆可食,余瘦不堪。”知元乃拣取怀孕牛犊及猪羊驴等杀之,其胎仍动,良久乃绝。无何,舜臣一奴无病而死,心上仍暖,七日而苏。云见一水犊白额,并子随之,见王诉云:“怀胎五个月,扛杀母子。”须臾又见猪羊驴等皆领子来诉,见刘司士答款,引杨司马处分如此。居三日而知元卒亡,又五日而舜臣死。率更令张文成,枭晨鸣于庭树,其妻以为不祥,连唾之。
wén chéng yún:" jí sǎ sǎo, wú dāng gǎi guān." yán wèi bì, hè kè yǐ zài mén yǐ. yòu yī shuō, wén chéng jǐng yún èr nián wèi hóng lú sì chéng, mào dài jí lǜ páo bìng bèi shǔ niè. yǒu shén líng dì xiāng wū gào, jīng shī jí jùn xiàn bèi zhū lù zhě shù qiān yú jiā, shǔ wáng xiù jiē zuò zhī. suí shì jì wáng, qí shì yì qǐn yǐ.
文成云:“急洒扫,吾当改官。”言未毕,贺客已在门矣。又一说,文成景云二年为鸿胪寺丞,帽带及绿袍并被鼠啮。有神灵递相诬告,京师及郡县被诛戮者数千余家,蜀王秀皆坐之。隋室既亡,其事亦寝矣。
yí fèng nián zhōng, yǒu zhǎng xīng bàn tiān, chū dōng fāng, sān shí yú rì nǎi miè. zì shì tǔ fān pàn, xiōng nú fǎn, xú jìng yè luàn, bái tiě yú zuò nì, bó yù sāo dòng, zhōng wàn qiáng liáng, qì dān fān yíng fǔ, tū jué pò zhào dìng, má rén jié zhāng xuán yù wáng xiào jié děng jiē méi bǎi wàn zhòng. sān shí yú nián, bīng gé bù xī. diào lù zhī hòu, yǒu niǎo dà rú jiū, sè rú wū què, fēi ruò fēng shēng, qiān wàn wèi duì, shí rén wèi zhī" duò què", yì míng tū jué què, ruò lái tū jué bì zhì, hòu zhì wú chà. tiān shòu zhōng, zé tiān hǎo gǎi xīn zì, yòu duō jì huì. yǒu yōu zhōu rén xún rú yì shàng fēng yún:" guó zì zhōng' huò', huò luàn tiān xiàng, qǐng zhōng ān' wǔ' yǐ zhèn zhī." zé tiān dà xǐ, xià zhì jí yī. yuè yú yǒu shàng fēng zhě yún:"' wǔ' tuì zài zhōng, yǔ qiú zì wú yì, bù xiáng zhī shén." zé tiān è rán, jù zhuī zhì, gǎi lìng zhōng wèi" bā fāng" zì. hòu xiào hé jí wèi, guǒ yōu zé tiān yú shàng yáng gōng.
仪凤年中,有长星半天,出东方,三十余日乃灭。自是土番叛,匈奴反,徐敬业乱,白铁余作逆,博、豫骚动,忠、万强梁,契丹翻营府,突厥破赵、定,麻仁节、张玄遇、王孝杰等皆没百万众。三十余年,兵革不息。调露之后,有鸟大如鸠,色如乌鹊,飞若风声,千万为队,时人谓之“鵽雀”,亦名突厥雀,若来突厥必至,后至无差。天授中,则天好改新字,又多忌讳。有幽州人寻如意上封云:“国字中‘或’,或乱天象,请□中安‘武’以镇之。”则天大喜,下制即依。月余有上封者云:“‘武’退在□中,与囚字无异,不祥之甚。”则天愕然,遽追制,改令中为“八方”字。后孝和即位,果幽则天于上阳宫。
cháng ān èr nián jiǔ yuè yī rì, tài yáng shí jǐn, mò chuài zéi dào bīng zhōu. zhì shí wǔ rì yè, yuè shí jǐn, zéi bìng tuì jǐn. sú yàn yuē:" zǎo zǐ sāi bí kǒng, xuán lóu gé què zhǒng." yòu yún:" chán míng diāo liào huàn, shǔ zhǒng gāo mí duàn." yòu yàn yún:" chūn yǔ jiǎ zǐ, chì dì qiān lǐ. xià yǔ jiǎ zǐ, chéng chuán rù shì. qiū yǔ jiǎ zǐ, hé tóu shēng ěr. dōng yǔ jiǎ zǐ, què cháo xià dì." qí nián dà shuǐ.
长安二年九月一日,太阳蚀尽,默啜贼到并州。至十五日夜,月蚀尽,贼并退尽。俗谚曰:“枣子塞鼻孔,悬楼阁却种。”又云:“蝉鸣蛁 尞唤,黍种糕糜断。”又谚云:“春雨甲子,赤地千里。夏雨甲子,乘船入市。秋雨甲子,禾头生耳。冬雨甲子,鹊巢下地。”其年大水。
cháng ān sì nián shí yuè, yīn, yǔ xuě, yī bǎi yú rì bú jiàn xīng. zhēng yuè, zhū zhāng yì zhī chāng zōng děng, zé tiān fèi. yōu zhōu dū du sūn quán zhī rén zéi yě, xuē nè yǔ zhī shū yuē:" jì yuè bù kě rù zéi, dà xiōng yě." quán yuē:" liù yuè xuān wáng běi fá, nè hé suǒ zhī. yǒu gǎn yán bīng chū bù fù zhě zhǎn." chū jūn zhī rì, yǒu bái hóng chuí tóu yú jūn mén. qí yè, dà xīng luò yú yíng nèi, bīng jiāng wú gǎn yán zhě. jūn xíng hòu, yōu zhōu jiè nèi yā wū chī yuān děng bìng shī, jiē suí jūn qù. jīng èr xún ér jūn méi, wū yuān shí qí ròu yān.
长安四年十月,阴,雨雪,一百余日不见星。正月,诛张易之、昌宗等,则天废。幽州都督孙佺之人贼也,薛讷与之书曰:“季月不可入贼,大凶也。”佺曰:“六月宣王北伐,讷何所知。有敢言兵出不复者斩。”出军之日,有白虹垂头于军门。其夜,大星落于营内,兵将无敢言者。军行后,幽州界内鸦乌鸱鸢等并失,皆随军去。经二旬而军没,乌鸢食其肉焉。
yán hé chū qī rì, tài bái zhòu jiàn jīng tiān. qí yuè, tài shàng huáng xùn dì wèi, cǐ yì zhǔ zhī yīng yě. zhì bā yuè jiǔ rì, tài bái réng zhòu jiàn, gǎi yuán xiān tiān. zhì èr yuè qī rì, tài shàng huáng fèi, zhū zhōng shū lìng xiāo zhì zhōng shì zhōng cén xī liú cuī shí, xún zhū zhī. kāi yuán èr nián wǔ yuè èr shí jiǔ rì yè, dà liú xīng rú wèng, huò rú pén dà zhě guàn běi dǒu, bìng xī běi xiǎo zhě suí zhī. wú shù tiān xīng jǐn yáo, zhì xiǎo nǎi zhǐ. qī yuè, xiāng wáng bēng, shì shāng dì. shí yuè, tǔ fān rén lǒng yòu, lüè yáng mǎ, shā shāng wú shù. qí nián liù yuè, dà fēng bá shù fà wū, cháng ān jiē zhōng shù lián gēn chū zhě shí qī bā. cháng ān chéng chū jiàn, suí jiāng zuò dà jiàng gāo jiǒng suǒ zhí huái shù dài sān bǎi yú nián, zhì shì bá chū. zhōng nán shān zhú kāi huā jié zǐ, mián gèn shān gǔ, dà xiǎo rú mài. qí suì dà jī, qí zhú bìng kū sǐ. lǐng nán yì rán, rén qǔ ér shí zhī. lǐ quán yǔ miàn rú mǐ kē, rén kě shí zhī. hòu hàn xiāng kǎi yún:" guó zhōng zhú bǎi kū zhě, bù chū sān nián zhǔ dāng zhī." rén jiā zhú jiē shi kū sǐ zhě, jiā zhǎng dāng zhī. zhōng nán zhú huā kū sǐ zhě, kāi yuán sì nián ér tài shàng huáng bēng.
延和初七日,太白昼见经天。其月,太上皇逊帝位,此易主之应也。至八月九日,太白仍昼见,改元先天。至二月七日,太上皇废,诛中书令萧至忠、侍中岑羲;流崔湜,寻诛之。开元二年五月二十九日夜,大流星如瓮,或如盆大者贯北斗,并西北小者随之。无数天星尽摇,至晓乃止。七月,襄王崩,谥殇帝。十月,土番人陇右,掠羊马,杀伤无数。其年六月,大风拔树发屋,长安街中树连根出者十七八。长安城初建,隋将作大匠高颎所植槐树殆三百余年,至是拔出。终南山竹开花结子,绵亘山谷,大小如麦。其岁大饥,其竹并枯死。岭南亦然,人取而食之。醴泉雨面如米颗,人可食之。后汉襄楷云:“国中竹柏枯者,不出三年主当之。”人家竹结实枯死者,家长当之。终南竹花枯死者,开元四年而太上皇崩。
kāi yuán wǔ nián, hóng tán èr zhōu fù yǒu huǒ zāi, zhòu rì rén jiàn huǒ jīng chì dùn dùn, suǒ yì jí huǒ qǐ. dōng jìn shí, wáng hóng wèi wú jùn tài shǒu, yì yǒu cǐ zāi. hóng tà bù rén, jiāng wèi bù shèn, hòu zuò tīng shì, jiàn yī wù chì rú xìn fān, fēi xiàng rén jiā shè shàng, é ér huǒ qǐ, fāng zhī biàn bù fù yóu rén, zāo ruò rén jiā suì miǎn chī fá. kāi yuán bā nián, qì dān pàn, guān zhōng bīng jiù yíng fǔ, zhì miǎn chí quē mén, yíng yú gǔ shuǐ cè. yè bàn shuǐ zhǎng, piào èr wàn yú rén, wéi xíng wǎng yè chū pú bù shuì, jù gāo huò miǎn, cūn diàn bìng méi jǐn. shàng yáng gōng zhōng shuǐ yì, gōng rén sǐ zhě shí qī bā. qí nián, jīng xìng dào fāng yī yè xiàn wèi chí, méi wǔ bǎi jiā. chū, dèng zhōu sān yā kǒu jiàn èr xiǎo ér yǐ shuǐ xiàng pō, xū yú yǒu dà shé shí wéi yǐ shàng, zhāng kǒu xiàng tiān. rén huò yǒu zhuó shè zhě, é ér yún yǔ huì míng, yǔ shuǐ piào èr bǎi jiā, xiǎo ér jí shé bù zhī suǒ zài. luò yáng xiàn lìng sòng zhī xùn, xìng hǎo chàng gē, chū wèi lián zhōu cān jūn. cì shǐ chén xī gǔ zhě, yōng rén yě, lìng zhī xùn jiào bì gē. měi rì duān hù lì yú tíng zhōng, yōu yōu ér chàng, qí bì gé chuāng cóng ér hé zhī, wén zhě wú bù dà xiào.
开元五年,洪、潭二州复有火灾,昼日人见火精赤炖炖,所诣即火起。东晋时,王弘为吴郡太守,亦有此灾。弘挞部人,将为不慎,后坐厅事,见一物赤如信幡,飞向人家舍上,俄而火起,方知变不复由人,遭爇人家遂免笞罚。开元八年,契丹叛,关中兵救营府,至渑池缺门,营于谷水侧。夜半水涨,漂二万余人,惟行网夜樗蒲不睡,据高获免,村店并没尽。上阳宫中水溢,宫人死者十七八。其年,京兴道坊一夜 陷为池,没五百家。初,邓 州三鸦口见二小儿以水相泼,须臾有大蛇十围已上,张口向天。人或有斫射者,俄而云雨晦冥,雨水漂二百家,小儿及蛇不知所在。洛阳县令宋之逊,性好唱歌,出为连州参军。刺史陈希古者,庸人也,令之逊教婢歌。每日端笏立于庭中,呦呦而唱,其婢隔窗从而和之,闻者无不大笑。