zhēn guān nián zhōng, dìng zhōu gǔ chéng xiàn rén wèi quán jiā fù, mǔ hū shī míng. wèn bo zhě wáng zǐ zhēn, zi zhēn wèi bo zhī, yuē: míng nián yǒu rén cóng dōng lái qīng yī zhě, sān yuè yī rì lái, liáo bì yù. zhì shí, hòu jiàn yī rén zhe qīng chóu rú, suì yāo wèi shè yǐn shí. qí rén yuē: pū bù jiě yī, dàn jiě zuò lí ěr, wèi zhǔ rén zuò zhī. chí fǔ rào shě qiú lí yuán, jiàn sāng qū zhī lín jǐng shàng, suì zhuó xià. qí mǔ liǎng yǎn huàn rán jiàn wù. cǐ qū sāng gài jǐng zhī suǒ zhì yě.
貞觀年中,定州鼓城縣人魏全家富,母忽失明。問卜者王子貞,子貞為卜之,曰:「明年有人從東來青衣者,三月一日來,療必愈。」至時,候見一人着青紬襦,遂邀為設飲食。其人曰:「仆不解醫,但解作犁耳,為主人作之。」持斧繞舍求犁轅,見桑曲枝臨井上,遂斫下。其母兩眼煥然見物。此曲桑蓋井之所致也。
zhōu láng zhōng péi guī qiè zhào shì, yǒu měi sè, céng jiù zhāng jǐng cáng bo nián mìng. cáng yuē: fū rén mù zhǎng ér màn shì. zhǔn xiāng shū, zhū shì zhě yín. fù rén mù yǒu sì bái, wǔ fū shǒu zhái. fū rén zhōng yǐ jiān fèi, yí shèn zhī. zhào xiào ér qù. hòu guǒ yǔ rén jiān, méi rù yè tíng.
周郎中裴珪妾趙氏,有美色,曾就張璟藏卜年命。藏曰:「夫人目長而漫視。准相書,豬視者淫。婦人目有四白,五夫守宅。夫人終以奸廢,宜慎之。」趙笑而去。後果與人奸,沒入掖庭。
dù jǐng quán, xìn dōu rén yě. běn míng yuán fāng, chuí gǒng zhōng, gèng wèi jǐng quán. gāng zhí yán zhèng, jìn shì zhuó dì, hòu wèi luán tái shì láng píng zhāng shì. shí nèi shǐ lǐ zhāo dé yǐ gāng zhí xià yù, jǐng quán tíng zhèng qí gōng qīng zhèng zhí. zé tiān nù, yǐ wèi miàn qī, zuǒ shòu qín zhōu cì shǐ. chū rèn qín zhōu, huì shàn shì zhě yú lù, yán qí dāng zhòng rù xiàng, dé sān pǐn, ér bù zháo zǐ páo. zhì shì xià zhōng fú zǐ shān ér zhōng.
杜景佺,信都人也。本名元方,垂拱中,更為景佺。剛直嚴正,進士擢第,後為鸞台侍郎、平章事。時內史李昭德以剛直下獄,景佺廷諍其公清正直。則天怒,以為面欺,左授溱州刺史。初任溱州,會善筮者於路,言其當重入相,得三品,而不着紫袍。至是夏中服紫衫而終。
yíng zhōu rén ān xiàn lìng zhāng huái lǐ cāng zhōu gōng gāo lìng jìn xíng zhōng jiù cài wēi yuǎn bo. zhuǎn shì qì, wèi lǐ yuē: gōng dà qīn jìn, wèi zhì fāng bó. wèi zhōng yuē: gōng dé jīng guān, jīn nián lù jǐn, yí zhì shì kě yě. èr rén jiē yīng jǔ, huái lǐ shòu zuǒ bǔ què, hòu zhì hé fù èr zhōu cì shǐ. xíng zhōng shòu chéng mén láng, zhì qiū ér zú.
瀛州人安縣令張懷禮、滄州弓高令晉行忠就蔡微遠卜。轉式訖,謂禮曰:「公大親近,位至方伯。」謂忠曰:「公得京官,今年祿盡,宜致仕可也。」二人皆應舉,懷禮授左補闕,後至和、復二州刺史。行忠授城門郎,至秋而卒。
kāi yuán èr nián, liáng zhōu dào shì liáng xū zhōu, yǐ jiǔ gōng tuī suàn zhāng zhuó yún: wǔ guǐ jiā nián, tiān gāng lín mìng, yī shēng zhī dà è. yǐ zhōu yì shì zhī, yù guān zhī huàn, zhǔ jīng kǒng hòu fēng xíng shuǐ shàng, shì jí sàn. ān guó guān dào shì lǐ ruò xū, bù gào xìng míng, àn shǐ tuī zhī. yún: cǐ rén jīn nián shēn zài tiān láo, fù dà pì zhī zuì nǎi kě yǐ miǎn. bù rán bìng dāng sǐ, wú jiù fǎ. guǒ bèi yù shǐ lǐ quán jiāo zhì qí zuì, chì lìng chù jǐn. ér xíng bù shàng shū lǐ rì zhī, zuǒ chéng zhāng tíng guī cuī xuán shēng, shì láng chéng xíng móu xián qǐng zhī, nǎi miǎn sǐ, pèi liú lǐng nán. èr dào shì zhī yán xìn yǒu zhēng yǐ.
開元二年,梁州道士梁虛州,以九宮推算張鷟云:「五鬼加年,天罡臨命,一生之大厄。以《周易》筮之,遇《觀》之《渙》,主驚恐;後風行水上,事即散。」安國觀道士李若虛,不告姓名,暗使推之。云:「此人今年身在天牢,負大辟之罪乃可以免。不然病當死,無救法。」果被御史李全交 致其罪,敕令處盡。而刑部尚書李日知,左丞張廷圭、崔玄升,侍郎程行謀咸請之,乃免死,配流嶺南。二道士之言信有徵矣。
quán zhōu yǒu kè lú yuán qīn rǎn dà fēng, wéi bí gēn wèi dào. shǔ wǔ yuè wǔ rì guān qǔ rán shé dǎn yù jìn, huò yán ròu kě zhì fēng, suì qǔ yī jié shé ròu shí zhī. sān wǔ rì dùn jiàn kě, bǎi rì píng fù. yòu shāng zhōu yǒu rén huàn dà fēng, jiā rén è zhī, shān zhōng wèi qǐ máo shè. yǒu wū shé zhuì jiǔ yīng zhōng, bìng rén bù zhī, yǐn jiǔ jiàn chà. yīng dǐ jiàn shé gǔ, fāng zhī qí yóu yě.
泉州有客盧元欽染大瘋,惟鼻根未倒。屬五月五日官取蚺蛇膽欲進,或言肉可治瘋,遂取一截蛇肉食之。三五日頓漸可,百日平復。又商州有人患大瘋,家人惡之,山中為起茅舍。有烏蛇墜酒罌中,病人不知,飲酒漸差。罌底見蛇骨,方知其由也。
zé tiān shí, fèng gé shì láng zhōu yǔn yuán cháo bà rù gé. tài píng gōng zhǔ huàn yī yī rén zì guāng zhèng mén rù, jiàn yī guǐ cuō yǔn yuán tóu, èr guǐ chí bàng suí qí hòu, zhí rù jǐng yùn mén. yī bái gōng zhǔ, gōng zhǔ zòu zhī. shàng lìng gěi shǐ chān wèn, zài gé wú shì. shí qì hái fáng, wǔ hòu rú cè, zhǎng cān diǎn guài qí jiǔ sī, wǎng hòu zhī, yǔn yuán bó miàn yú cè shàng, mù zhí shì, bù yǔ, kǒu zhōng xián luò. gěi shǐ zòu zhī, shàng wèn yī yuē: cǐ kě dé jǐ shí duì yuē: huǎn zhě sān rì, jí zhě yī rì. shàng yǔ jǐn bèi fù zhī, bìng chuáng yú sòng zhái, zhǐ yè bàn ér zú. shàng zì wèi shī yǐ dào zhī.
則天時,鳳閣侍郎周允元朝罷入閣。太平公主喚一醫人自光政門入,見一鬼撮允元頭,二鬼持棒隨其後,直入景運門。醫白公主,公主奏之。上令給使覘問,在閣無事。食訖還房,午後如廁,長參典怪其久私,往候之,允元踣面於廁上,目直視,不語,口中涎落。給使奏之,上問醫曰:「此可得幾時「對曰:「緩者三日,急者一日。」上與錦被覆之,並床 舁送宅,止夜半而卒。上自為詩以悼之。
jiǔ shì nián zhōng, xiāng zhōu rén yáng yuán liàng, nián èr shí yú, yú qián zhōu wèn shān guān yōng lì. zhòu mèng jiàn tiān zūn yún: wǒ táng shě pò huài, rǔ wèi wǒ xiū zào, qiǎn rǔ néng yī yī qiè bìng. wù ér yuè zhī, shì liáo wú bù yù zhě. gàn xiàn lǐ zhèng bèi yǒu zhǒng, dà rú quán, liàng yǐ dāo zhī, shù rì píng fù. liáo bìng rì huò shí qiān, zào tiān zūn táng chéng, liáo bìng jiàn wú xiào.
久視年中,襄州人楊元亮,年二十餘,於虔州汶山觀傭力。晝夢見天尊云:「我堂舍破壞,汝為我修造,遣汝能醫一切病。」寤而悅之,試療無不愈者。贛縣裡正背有腫,大如拳,亮以刀之,數日平復。療病日獲十千,造天尊堂成,療病漸無效。
rú yì nián zhōng, luò zhōu rén zhào xuán jǐng bìng zú wǔ rì ér sū. yún jiàn yī sēng yǔ yī mù, zhǎng chǐ yú, jiào yuē: rén yǒu bìng zhě, rǔ yǐ cǐ mù zhǔ zhī jí yù. xuán jǐng dé jiàn jī shàng chǐ, nǎi shì sēng suǒ yǔ zhě, shì jiāng liáo bìng, zhǔ zhī lì chà, mén tíng měi rì shù bǎi rén. yù shǐ mǎ zhī jǐ yǐ qí jù zhòng, zhuī zhī jìn zuǒ tái, bìng zhě mǎn yú tái mén. zé tiān wén zhī, zhuī rù nèi, gōng rén bìng, zhǔ zhī jí yù, fàng chū rèn jiù bìng bǎi xìng. shù yuè yǐ hòu, dé qián qī bǎi yú guàn. hòu jiàn wú yàn, suì jué.
如意年中,洛州人趙玄景病卒五日而蘇。雲見一僧與一木,長尺余,教曰:「人有病者,汝以此木拄之即愈。」玄景得見機上尺,乃是僧所與者,試將療病,拄之立差,門庭每日數百人。御史馬知己以其聚眾,追之禁左台,病者滿於台門。則天聞之,追入內,宮人病,拄之即愈,放出任救病百姓。數月以後,得錢七百餘貫。後漸無驗,遂絕。
luò zhōu yǒu shì rén huàn yīng bìng, yǔ jí hóu zhōng yīng zhī. yǐ wèn shàn yī zhāng wén zhòng, jīng yè sī zhī, nǎi dé yī fǎ. jí qǔ běn cǎo lìng dú zhī, jiē yīng zhì qí suǒ wèi zhě, jí bù yán. zhòng nǎi lù qǔ yào, hé hé wèi wán, fú zhī yīng shí ér yù. yī yún wèn yī sū chéng yún. hǎo gōng jǐng yú tài shān cǎi yào, jīng shì guò. yǒu jiàn guǐ zhě, guài qún guǐ jiàn gōng jǐng jiē zǒu bì zhī. suì qǔ yào hé wèi shā guǐ wán, yǒu bìng huàn zhě fú zhī chà.
洛州有士人患應病,語即喉中應之。以問善醫張文仲,經夜思之,乃得一法。即取《本草》令讀之,皆應;至其所畏者,即不言。仲乃錄取藥,合和為丸,服之應時而愈。一雲問醫蘇澄雲。 郝公景於泰山採藥,經市過。有見鬼者,怪群鬼見公景皆走避之。遂取藥和為「殺鬼丸」,有病患者服之差。
dìng zhōu rén cuī wù zhuì mǎ zhé zú, yī lìng qǔ tóng mò hé jiǔ fú zhī, suì quán píng. jí wáng hòu shí yú nián gǎi zàng, shì qí jìng gǔ zhé chù, yǒu tóng mò shù zhī. lǐng nán fēng sú, duō wèi dú yào. lìng nú shí yě gé sǐ, mái zhī tǔ zhōng. xùn shēng zhèng dāng fù shàng, shí zhī lì sǐ shǒu zú é shàng shēng zhě, dāng rì sǐ páng zì wài zhě, shù rì sǐ jiàn yuǎn zhě, huò yī yuè, huò liǎng yuè quán yuǎn zhě, yī nián èr nián sān nián yì jí sǐ. wéi chén huái qīng jiā yào néng jiě zhī. huò yǐ tú mǎ biān tóu kòng shàng, fú zhuó shǒu jí dú, shì zhe kǒu jí sǐ.
定州人崔務墜馬折足,醫令取銅末和酒服之,遂痊平。及亡後十餘年改葬,視其脛骨折處,有銅末束之。嶺南風俗,多為毒藥。令奴食冶葛死,埋之土中。蕈生正當腹上,食之立死;手足額上生者,當日死;旁自外者,數日死;漸遠者,或一月,或兩月;全遠者,一年、二年、三年亦即死。惟陳懷卿家藥能解之。或以塗馬鞭頭控上,拂着手即毒,試着口即死。
zhào yán xǐ yún, zāo è shé huī suǒ shì chù, tiē zhī ài zhù, dāng shàng zhì zhī lì chà, bù rán jí sǐ. fán shé niè, jí dāng niè chù jiǔ zhī, yǐn qù dú qì jí zhǐ. yě gé shí zhī lì sǐ. yǒu yě gé chù jí yǒu bái téng huā, néng jiě yě gé dú. zhèn niǎo shí shuǐ zhī chù jí yǒu xī niú, bù zhuó jiǎo, qí shuǐ wù shí zhī bì sǐ, wèi zhèn shí shé zhī gù. yī shū yán, hǔ zhōng yào jiàn shí qīng ní yě zhū zhōng yào jiàn huī jì nǐ ér shí zhì bèi yīng shāng, yǐ dì huáng yè tiē zhī. yòu fán shí kě yǐ hài shǔ, zhāng zhuó céng shì zhī, shǔ zhòng dú rú zuì, yì bù shí rén, yóu zhī qǔ ní zhī yǐn zhī, xū yú píng fù. niǎo shòu chóng wù yóu zhī jiě dú, hé kuàng rén hū bèi cán niè zhě, yǐ jiǎ chóng mò fù zhī bèi mǎ yǎo zhě, yǐ shāo biān qiào huī tú zhī. gài qǔ qí xiāng fú yě. zhī zhū niè zhě, xióng huáng mò fù zhī. jīn duàn xū xù zhě, qǔ xuán fù gēn jiǎo qǔ zhī, yǐ jīn xiāng duì, yǐ zhī tú ér fēng zhī, jí xiāng xù rú gù. shǔ ér nú táo zǒu duō kè jīn, yǐ cǐ xù zhī, bǎi bù shī yī.
趙延禧雲,遭惡蛇虺所螫處,貼之艾炷,當上炙之立差,不然即死。凡蛇齧,即當齧處灸之,引去毒氣即止。冶葛食之立死。有冶葛處即有白藤花,能解冶葛毒。鴆鳥食水之處即有犀牛,不濯角,其水物食之必死,為鴆食蛇之故。醫書言,虎中藥箭食清泥;野豬中藥箭豗薺苨而食;雉被鷹傷,以地黃葉帖之。又礬石可以害鼠,張鷟曾試之,鼠中毒如醉,亦不識人,猶知取泥汁飲之,須臾平復。鳥獸蟲物猶知解毒,何況人乎被蠶齧者,以甲蟲末傅之;被馬咬者,以燒鞭鞘灰塗之。蓋取其相服也。蜘蛛齧者,雄黃末傅之。筋斷須續者,取旋復根絞取汁,以筋相對,以汁塗而封之,即相續如故。蜀兒奴逃走多刻筋,以此續之,百不失一。
yǒng huī zhōng yǒu cuī shuǎng zhě, měi shí shēng yú sān dòu nǎi zú. yú hòu jī, zuò kuài wèi chéng, shuǎng rěn jī bù jīn, suì tǔ yī wù, zhuàng rú xiā má. zì cǐ zhī hòu, bù fù néng shí kuài yǐ. guó zi sī yè zhī zhì gào cuī róng bìng bǎi yú rì, fù zhōng chóng shí jí tòng, bù kě rěn. yǒu yī wù rú shǒu gōng cóng xià bù chū, xū yú ér zú.
永徽中有崔爽者,每食生魚三斗乃足。於後飢,作鱠未成,爽忍飢不禁,遂吐一物,狀如蝦蟆。自此之後,不復能食鱠矣。國子司業、知制誥崔融病百餘日,腹中蟲蝕極痛,不可忍。有一物如守宮從下部出,須臾而卒。
hòu wèi xiào wén dì dìng sì xìng, lǒng xī jì shì dà xìng, kǒng bù rù, xīng yè chéng míng tuó, bèi chéng zhì luò. shí sì xìng yǐ dìng qì, gù zhì jīn wèi zhī tuó lǐ yān. zhāng wén chéng yuē: gān fēng yǐ qián xuǎn rén, měi nián bù yuè shù qiān chuí gǒng yǐ hòu, měi suì cháng zhì wǔ wàn. rén bù jiā zhòng, xuǎn rén yì fán zhě, gài yǒu yóu yǐ. cháng shì lùn zhī, zhī rú míng jīng jìn shì shí zhōu sān wèi xūn sàn zá sè guó guān zhí sī, miào jiǎn shí cái, kān rù liú zhě shí fēn bù guò yī èr. xuǎn sī kǎo liàn, zǒng shì jiǎ shǒu mào míng, shì jiā zhǔ qǐng. shǒu bù bǎ bǐ, jí sòng dōng sī yǎn bù shí wén, bèi jǔ nán guǎn. zhèng yuán bù zú, quán bǔ shì shè jiǎn xiào zhī guān. huì huò zòng héng, zāng wū láng jí. liú wài háng shǔ, qián duō jí liú, huò tiē sī zhù cáo, huò yuán wài háng àn. gèng yǒu wǎn láng niǎn jiǎo yíng tián dāng tún, wú chǐ cùn gōng fū, bìng yōu yǔ chù fēn. jiē bù shì xué wèn, wéi qiú cái huì. shì yǐ xuǎn rén rǒng rǒng, shén yú yáng qún, lì bù xuān xuān, duō yú yǐ jù. ruò quán shí yòng, bǎi wú yī rén. jī xīn huà xīn, suǒ cóng lái yuǎn yǐ. zhèng yīn wèi lì bù shì láng zhǎng xuǎn, zāng wū láng jí. yǐn quán yǒu xuǎn rén xì bǎi qián yú xuē dài shàng, yīn wèn qí gù, dá yuē: dāng jīn zhī xuǎn, fēi qián bù xíng. yīn mò ér bù yán. shí cuī shí yì wèi lì bù shì láng zhǎng xuǎn, yǒu quán rén yǐn guò, fēn shū yún: mǒu néng qiào guān fù mǐ. shí yuē: jūn zhuàng, hé bù bīng bù xuǎn dá yuē: wài biān rén jiē yún cuī shì láng xià, yǒu qì lì zhě jí cún.
後魏孝文帝定四姓,隴西季氏大姓,恐不入,星夜乘鳴駝,倍程至洛。時四姓已定訖,故至今謂之「駝李「焉。張文成曰:乾封以前選人,每年不越數千;垂拱以後,每歲常至五萬。人不加眾,選人益繁者,蓋有由矣。嘗試論之,祗如明經、進士、十周、三衛、勛散、雜色、國官、直司,妙簡實材,堪入流者十分不過一二。選司考練,總是假手冒名,勢家囑請。手不把筆,即送東司;眼不識文,被舉南館。正員不足,權補試、攝、檢校之官。賄貨縱橫,贓污狼藉。流外行署,錢多即留,或帖司助曹,或員外行案。更有挽郎、輦腳、營田、當屯,無尺寸工夫,並優與處分。皆不事學問,惟求財賄。是以選人冗冗,甚於羊群,吏部喧喧,多於蟻聚。若銓實用,百無一人。積薪化薪,所從來遠矣。鄭愔為吏部侍郎掌選,贓污狼藉。引銓有選人系百錢於靴帶上,愔問其故,答曰:「當今之選,非錢不行。」愔默而不言。時崔湜亦為吏部侍郎掌選,有銓人引過,分疏云:「某能翹關負米。」湜曰:「君壯,何不兵部選「答曰:「外邊人皆雲『崔侍郎下,有氣力者即存。』」
jǐng lóng zhōng, xié fēng dé guān zhě èr bǎi rén, cóng tú fàn ér jiàn gāo wèi. jǐng yún jiàn zuò, shàng shū sòng jǐng yù shǐ dài fū bì gòu zòu tíng xié fēng rén guān. jǐng gòu chū, hòu jiàn guǐ rén péng qīng shòu xié fēng rén huì lù, zòu yún jiàn xiào hé, nù yuē: wǒ yǔ rén guān, hé yīn duó què. yú shì xié fēng jiē fù jiù zhí. wěi zhōu gé mìng zhī jì, shí dào shǐ rén tiān xià xuǎn cán míng jīng jìn shì jí xià cūn jiào tóng méng bó shì, jiē bèi sōu yáng, bù céng shì liàn, bìng yǔ měi zhí. chén dú shì rén zhī pǐn, yòu yuè yú fū zhī xīn, yōng cái zhě dé guān yǐ wèi róng, yǒu cái zhě dé guān yǐ wèi rǔ. xī zhào wáng lún zhī cuàn yě, tiān xià xiào lián xiù cái mào yì, bìng bù jiǎn shì, léi tóng yǔ guān, shì dào tú gū wáng mìng bù guǐ, jiē fēng hóu lüè jǐn. tài fǔ zhī tóng bù gōng zhù yìn, zhì yǒu bái bǎn hóu zhě. cháo huì zhī fú, diāo zhě dà bàn, gù yáo yún diāo bù zú, gǒu wěi xù. xiǎo rén duō xìng, jūn zǐ chǐ zhī. wú dào zhī cháo, yī hé lián lèi yě, xī zāi!
景龍中,斜封得官者二百人,從屠販而踐高位。景雲踐祚,尚書宋璟、御史大夫畢構奏停斜封人官。璟、構出,後見鬼人彭卿受斜封人賄賂,奏雲見孝和,怒曰:「我與人官,何因奪卻。」於是斜封皆復舊職。偽周革命之際,十道使人天下選殘明經、進士及下村教童蒙博士,皆被搜揚,不曾試練,並與美職。塵黷士人之品,誘悅愚夫之心,庸才者得官以為榮,有才者得官以為辱。昔趙王倫之篡也,天下孝廉、秀才、茂異,並不簡試,雷同與官,市道屠沽、亡命不軌,皆封侯略盡。太府之銅不供鑄印,至有白版侯者。朝會之服,貂者大半,故謠雲「貂不足,狗尾續」。小人多幸,君子恥之。無道之朝,一何連類也,惜哉!
tiān hòu zhōng, qì dān lǐ jǐn zhōng sūn wàn róng zhī pò yíng fǔ yě, yǐ dì láo qiú hàn fú shù bǎi rén. wén má rén jié děng zhū jūn yù zhì, nǎi lìng shǒu qiú děng dài zhī yuē: jiā kǒu jī hán, bù néng cún huó. qiú dài guó jiā bīng dào, wú děng jí jiàng. qí qiú rì bié yǔ yī dùn zhōu, yǐn chū ān wèi yuē: wú cǐ wú yǐn shí yǎng rǔ, yòu bù rěn shā rǔ, zǒng fàng guī ruò hé zhòng jiē bài fú qǐ mìng, nǎi dài fàng qù. zhì yōu zhōu, jù shuō jī dòng dòu liú. bīng shì wén zhī, zhēng yù xiān rù. zhì huáng zhāng yù, zéi yòu lìng lǎo zhě tóu guān jūn, sòng yí lǎo niú shòu mǎ yú dào cè. rén jié děng sān jūn qì bù zú, jiāng mǎ xiān zhēng rù, zéi shè fú héng jié, jūn jiāng bèi suǒ zēng zhī, shēng qín jié děng, sǐ zhě tián shān gǔ, hǎn yǒu yī yí.
天后中,契丹李盡忠、孫萬榮之破營府也,以地牢囚漢俘數百人。聞麻仁節等諸軍欲至,乃令守囚 等紿之曰:「家口饑寒,不能存活。求待國家兵到,吾等即降。「其囚日別與一頓粥,引出安慰曰:「吾此無飲食養汝,又不忍殺汝,總放歸若何「眾皆拜伏乞命,乃紿放去。至幽州,具說飢凍逗遛。兵士聞之,爭欲先入。至黃獐峪,賊又令老者投官軍,送遺老牛瘦馬於道側。仁節等三軍棄步卒,將馬先爭入,賊設伏橫截,軍將被索繒之,生擒節等,死者填山谷,罕有一遺。
jǐng lóng sì nián, luò zhōu líng kōng guān shī huǒ, wàn wù bìng jǐn, wéi yǒu yī zhēn rén kuī rán dú cún, nǎi ní sù wèi zhī. hòu gǎi wèi shèng zhēn guān. xī jīng cháo táng běi tóu yǒu dà huái shù, suí yuē táng xìng cūn mén shǒu. wén huáng dì yí zhǎng ān chéng, jiāng zuò dà jiàng gāo jiǒng cháng zuò cǐ shù xià jiǎn xiào. hòu zāi shù xíng bù zhèng, yù qù zhī, dì yuē: gāo jiǒng zuò cǐ shù xià, bù xū shā zhī. zhì jīn xiān tiān bǎi sān shí nián, qí shù shàng zài, kē yè sēn sǒng, zhū gēn pán bó, yǔ zhū shù bù tóng. chéng tiān mén zhèng dāng táng xìng cūn mén shǒu, jīn táng jiā jū yān.
景龍四年,洛州凌空觀失火,萬物並盡,惟有一真人巋然獨存,乃泥塑為之。後改為聖真觀。西京朝堂北頭有大槐樹,隋曰唐興村門首。文皇帝移長安城,將作大匠高熲常坐此樹下檢校。後栽樹行不正,欲去之,帝曰:「高熲坐此樹下,不須殺之。」至今先天百三十年,其樹尚在,柯葉森竦,株根盤礴,與諸樹不同。承天門正當唐興村門首,今唐家居焉。
yǒng huī nián yǐ hòu, rén chàng sāng tiáo gē yún: sāng tiáo cao diào, nǚ wéi yě lè. zhì shén lóng nián zhōng, nì wéi yīng zhī. chǎn nìng zhě zhèng yīn zuò sāng tiáo lè cí shí yú shǒu jìn zhī, nì wéi dà xǐ, zhuó zhī wèi lì bù shì láng, shǎng jiān bǎi pǐ. lóng shuò yǐ lái, rén chàng gē míng tū jué yán. hòu zhōu shèng lì nián zhōng, chà yán zhī wēi hé xiōng nú, shòu sān pǐn chūn guān shàng shū, sòng wǔ yán xiù qǔ chéng mò chuài nǚ, sòng jīn yín qì wù jǐn cǎi yī shang yǐ wèi lǐ pìn, bù kě shèng jì. tū jué fān dòng, hàn shǐ bìng méi, lì zhī wēi wèi kè hán, tū jué yán zhī yīng. diào lù zhōng, dà dì yù fēng zhōng yuè, shǔ tū jué pàn ér zhǐ. hòu yòu yù fēng, tǔ fān rù kòu, suì tíng. zhì yǒng chún nián, yòu jià xìng sōng yuè, yáo yuē: sōng shān fán jǐ céng, bù wèi dēng bù dé, zhǐ wèi bù dé dēng. sān dù zhēng bīng mǎ, bàng dào dǎ téng téng. yuè xià gòu jí, bù yù, huí zhì gōng ér bēng. yǒng chún zhī hòu, tiān xià jiē chàng yáng liǔ, yáng liǔ, màn tóu tuó. hòu xú jìng yè fàn shì, chū liǔ zhōu sī mǎ, suì zuò wěi chì, zì shòu yáng zhōu sī mǎ, shā zhǎng shǐ chén jìng zhī, jù jiāng huái fǎn. shǐ lǐ xiào yì tǎo zhī, zhǎn yè shǒu, yì mǎ tuó rù luò. yáng liǔ, yáng liǔ, màn tóu tuó, cǐ qí yīng yě. zhōu rú yì nián zhōng yǐ lái, shǐ chàng huáng zhāng gē, qí cí yuē: huáng zhāng, huáng zhāng, cǎo lǐ cáng, wān gōng shè nǐ shāng. é ér qì dān fǎn pàn, shā dū du zhào wén huì, yíng fǔ xiàn méi. chà zǒng guǎn cáo rén shī zhāng xuán yù má rén jié wáng xiào jié, qián hòu bǎi wàn zhòng, bèi zéi bài yú huáng zhāng gǔ, zhū jūn bìng méi, wǎng yǒu jué yí. huáng zhāng zhī gē, sī wèi yàn yǐ. zhōu chuí gǒng yǐ lái, bì ná ér gē cí jiē shì xié qū. hòu zhāng yì zhī xiǎo míng bì ná.
永徽年以後,人唱《桑條歌》云:「桑條{艹吊},女韋也樂。」至神龍年中,逆韋應之。諂佞者鄭愔作《桑條樂詞》十餘首進之,逆韋大喜,擢之為吏部侍郎,賞縑百匹。龍朔以來,人唱歌名《突厥鹽》。後周聖歷年中,差閻知微和匈奴,授三品春官尚書,送武延秀娶成默啜女,送金銀器物、錦彩衣裳以為禮聘,不可勝紀。突厥翻動,漢使並沒,立知微為可汗,《突厥鹽》之應。調露中,大帝欲封中嶽,屬突厥叛而止。後又欲封,土番入寇,遂停。至永淳年,又駕幸嵩岳,謠曰:「嵩山凡幾層,不畏登不得,只畏不得登。三度徵兵馬,傍道打騰騰。」岳下遘疾,不愈,回至宮而崩。永淳之後,天下皆唱「楊柳,楊柳,漫頭駝」。後徐敬業犯事,出柳州司馬,遂作偽敕,自授揚州司馬,殺長史陳敬之,據江 淮反。使李孝逸討之,斬業首,驛馬駝入洛。」楊柳,楊柳,漫頭駝」,此其應也。周如意年中以來,始唱《黃獐歌》,其詞曰:「黃獐,黃獐,草里藏,彎弓射你傷。「俄而契丹反叛,殺都督趙文翽,營府陷沒。差總管曹仁師、張玄遇、麻仁節、王孝傑,前後百萬眾,被賊敗於黃獐谷,諸軍並沒,罔有孓遺。《黃獐》之歌,斯為驗矣。周垂拱已來,《苾拿兒歌》詞皆是邪曲。後張易之小名苾拿。
jǐng lóng nián, ān lè gōng zhǔ yú luò zhōu dào guāng fāng zào ān lè sì, yòng qián shù bǎi wàn.
景龍年,安樂公主於洛州道光坊造安樂寺,用錢數百萬。
tóng yáo yuē: kě lián ān lè sì, liǎo liǎo shù tóu xuán. hòu zhū nì wéi, bìng shā ān lè, zhǎn shǒu xuán yú gān shàng, gǎi wèi bèi nì shù rén. shén lóng yǐ hòu, yáo yuē: shān nán wū què kē, shān běi jīn luò tuó. lián kē bù záo kǒng, fǔ zi bù shī kē. cǐ tū jué qiáng shèng, bǎi xìng bù dé zhuó sāng yǎng cán zhǒng hé yì gǔ zhī yīng yě. jǐng lóng zhōng, yáo yuē: kě lián shèng shàn sì, shēn zhuó lǜ máo yī. qiān lái hé lǐ yǐn, tà shā lǐ yú ér. zhì jǐng yún zhōng, qiào wáng cóng jūn zhōu rù dōu zuò luàn, bài zǒu, tóu luò chuān ér sǐ. jǐng yún zhōng, yáo yuē: yī tiáo má xiàn wǎn tiān shū, jué qù yě. shén wǔ jí wèi, chì lìng tuī dǎo tiān shū, shōu tóng bìng rù shàng fāng, cǐ qí yīng zhào. jǐng lóng zhōng, yáo yuē: huáng bǎi dú zi wǎn yǐn duàn, liǎng jiǎo tà dì xié má xū duàn. liù yuè, píng wáng zhū nì wéi, yù zuò luàn. xié má xū duàn zhě, shì bù chéng. ā wéi shì huáng dú zhī hòu yě. míng táng zhǔ bù luò bīn wáng dì jīng piān yuē: shū hū bó fēng shēng yǔ yì, xū yú shī làng wěi ní shā. bīn wáng hòu yǔ jìng yè xìng bīng yáng zhōu, dà bài, tóu jiāng ér sǐ, cǐ qí chèn yě. lín dé yǐ lái, bǎi xìng yǐn jiǔ chàng gē, qū zhōng ér bù jǐn zhě hào wèi zú yán.
童謠曰:「可憐安樂寺,了了樹頭懸。」後誅逆韋,並殺安樂,斬首懸於竿上,改為悖逆庶人。神龍以後,謠曰:「山南烏鵲窠,山北金駱駝。鐮柯不鑿孔,斧子不施柯。」此突厥強盛,百姓不得斫桑養蠶、種禾刈谷之應也。景龍中,謠曰:「可憐聖善寺,身着綠毛衣。牽來河裡飲,踏殺鯉魚兒。」至景雲中,譙王從均州入都作亂,敗走,投洛川而死。景雲中,謠曰:「一條麻線挽天樞,絕去也。」神武即位,敕令推倒天樞,收銅併入尚方,此其應兆。景龍中,謠曰:「黃柏犢子挽蚓斷,兩腳踏地鞋<麻需>斷。」六月,平王誅逆韋,欲作亂。鞋<麻需>斷者,事不成。阿韋是「黃犢「之後也。明堂主簿駱賓王《帝京篇》曰:「倏忽搏風生羽翼,須臾失浪委泥沙。」賓王后與敬業興兵揚州,大敗,投江 而死,此其讖也。麟德已來,百姓飲酒唱歌,曲終而不盡者號為「族鹽」。
hòu yán zhī wēi cóng tū què lǐng zéi pò zhào dìng. hòu zhī wēi lái, zé tiān dà nù, zhé yú xī shì. mìng bǎi guān shè zhī, hé nèi wáng wǔ yì zōng qù qī bù, shè sān fā, jiē bù zhōng, qí qiè nuò yě rú cǐ. zhī wēi shēn shàng jiàn rú wěi máo, cuò qí gǔ ròu, yí qí jiǔ zú, shū qīn jí bù xiāng shí zhě jiē zhǎn zhī. xiǎo ér nián qī bā suì, qū bào xiàng xī shì, bǎi xìng āi zhī, zhì bǐng guǒ yǔ zhě, xiāng zhēng duó yǐ wèi xì xiào. jiān xíng yù shǐ bù rěn hài, zòu shě zhī. qí zú yán zhī yán, yú sī yīng yě. zhào gōng zhǎng sūn wú jì yǐ wū yáng máo wèi hún tuō zhān mào, tiān xià mù zhī, qí mào wèi zhào gōng hún tuō. hòu zuò shì zhǎng liú lǐng nán, hún tuō zhī yán, yú shì xiào yān. wèi wáng wèi jīn zi xiàng qián bó, tiān xià xīn xīn mù zhī, míng wèi wèi wáng bó. hòu zuò sǐ. zhì xiào hé shí, lù sòng yì wèi jīn zi tóng cǐ yàng, shí rén yòu míng wèi lù sòng bó. wèi yī nián ér lù sòng yǔn. yǒng huī hòu, tiān xià chàng wǔ mèi niáng gē, hòu lì wǔ shì wèi huáng hòu. dà dì bēng, zé tiān lín cháo, gǎi hào dà zhōu. èr shí yú nián, wǔ hòu qiáng shèng, wǔ sān wáng liáng wèi dìng děng bìng kāi fǔ, zì yú jùn wáng shí yú rén, jǐ qiān dǐng yǐ. xián hēng yǐ hòu, rén jiē yún: mò làng yǔ, ā pó chēn, sān shū wén shí xiào shā rén. hòu guǒ zé tiān jí wèi, zhì xiào hé sì zhī. ā pó zhě, zé tiān yě sān shū zhě, xiào hé wèi dì sān yě. wèi pú shè zi míng shū lín, chèn zhě yuē: shū lín, fǎn yǔ shēn lù yě. hòu guǒ bèi luó zhī ér zhū. liáng wáng wǔ sān sī, táng shén lóng chū gǎi fēng dé jìng wáng. chèn zhě yán: dé jìng, dǐng zéi yě. guǒ yǒu kuī dǐng zhī zhì, bèi zhèng kè děng zhǎn zhī. tiān hòu shí, yáo yán yuē: zhāng gōng chī jiǔ lǐ gōng zuì. zhāng gōng zhě, chì yì zhī xiōng dì yě lǐ gōng zhě, yán lǐ shì dà shèng yě. sūn quán wèi yōu zhōu dū du, wǔ yuè běi zhēng. shí jūn shī lǐ chù yù jiàn: wǔ yuè nán fāng huǒ, běi fāng shuǐ, huǒ rù shuǐ bì miè. quán bù cóng, guǒ méi bā wàn rén. xī dòu jiàn dé jiù wáng shì chōng yú niú kǒu gǔ, shí wèi dòu rù niú kǒu, qǐ yǒu hái qī. guǒ bèi qín wáng suǒ qín. qí sūn quán zhī běi yě, chù yù yuē: sūn ruò rù yàn, bǎi wú yī quán.
後閻知微從突闕領賊破趙、定。後知微來,則天大怒,磔於西市。命百官射之,河內王武懿宗去七步,射三發,皆不中,其怯懦也如此。知微身上箭如猥毛,銼其骨肉,夷其九族,疏親及不相識者皆斬之。小兒年七八歲,驅抱向西市,百姓哀之,擲餅果與者,相爭奪以為戲笑。監刑御史不忍害,奏舍之。其「族鹽「之言,於斯應也。趙公長孫無忌以烏羊毛為渾脫氈帽,天下慕之,其帽為「趙公渾脫」。後坐事長流嶺南,「渾脫「之言,於是效焉。魏王為巾子向前踣,天下欣欣慕之,名為「魏王踣。」後坐死。至孝和時,陸頌亦為巾子同此樣,時人又名為「陸頌踣」。未一年而陸頌殞。永徽後,天下唱《武媚娘歌》,後立武氏為皇后。大帝崩,則天臨朝,改號大周。二十餘年,武后強盛,武三王梁、魏、定等並開府,自余郡王十餘人,幾遷鼎矣。咸亨以後,人皆云:「莫浪語,阿婆嗔,三叔聞時笑殺人。」後果則天即位,至孝和嗣之。阿婆者,則天也;三叔者,孝和為第三也。魏僕射子名叔麟,讖者曰:「『叔麟』,反語『身戮』也。」後果被羅織而誅。梁王武三思,唐神龍初改封德靖王。讖者言:「德靖,『鼎賊』也。」果有窺鼎之志,被鄭克等斬之。天后時,謠言曰:「張公吃酒李公醉。」張公者,斥易之兄弟也;李公者,言李氏大盛也。孫佺為幽州都督,五月北征。時軍師李處郁諫:「五月南方火,北方水,火入水必滅。」佺不從,果沒八萬人。昔竇建德救王世充於牛口谷,時謂「竇入牛口,豈有還期」。果被秦王所擒。其孫佺之北也,處郁曰:「飧若入咽,百無一全。」
shān dōng rén wèi wēn fàn wèi sūn yīn sūn, yōu zhōu yǐ běi bìng wèi yàn dì, gù yún.
山東人謂溫 飯為飧(音孫),幽州以北並為燕地,故云。
lóng shuò nián yǐ lái, bǎi xìng yǐn jiǔ zuò lìng yún: zǐ mǔ xiāng qù lí, lián tái ǎo dào. zǐ mǔ zhě, zhǎn yǔ pán yě lián tái zhě, lián pán ǎo dào zhǎn yě. jí tiān hòu yǒng chāng zhōng, luó zhī shì qǐ, yǒu sù wèi shí yú rén yú qīng huà fāng yǐn, wèi cǐ lìng. cǐ xí rén jìn zhuàng gào zhī, shí rén jiē qì shì. zì hòu lú líng xǐ jūn zhōu, zé zǐ mǔ xiāng qù lí yě lián tái ǎo dào zhě, zé tiān bèi fèi, zhū wǔ qiān fàng zhī zhào. shén wǔ huáng dì qī yuè jí wèi, dōng dōu bái mǎ sì tiě xiàng tóu wú gù zì luò yú diàn mén wài.
龍朔年已來,百姓飲酒作令云:「子母相去離,連台拗倒。」子母者,盞與盤也;連台者,連盤拗倒盞也。及天后永昌中,羅織事起,有宿衛十餘人於清化坊飲,為此令。此席人進狀告之,十人皆棄市。自後廬陵徙均州,則子母相去離也;連台拗倒者,則天被廢,諸武遷放之兆。神武皇帝七月即位,東都白馬寺鐵像頭無故自落於殿門外。
zì hòu zhuō nuò sēng ní yán jí, lìng bài fù mǔ děng, wèi chéng zhě bìng tíng gé, hòu chū zhě kē jué, hái sú zhě shí bā jiǔ yān.
自後捉搦僧尼嚴急,令拜父母等,未成者並停革,後出者科決,還俗者十八九焉。
kāi yuán wǔ nián chūn, sī tiān zòu: xuán xiàng yǒu shěng jiàn, qí zāi shén zhòng. xuán zōng zhèn jīng, wèn yuē: hé xiáng duì yuē: dāng yǒu míng shì sān shí rén tóng rì yuān sǐ, jīn xīn jí dì jìn shì zhèng yīng qí shù. qí nián jí dì lǐ méng zhě, guì zhǔ jiā xù, shàng bù yán qí shì, mì jiè zhǔ yuē: měi yǒu dà yóu yàn, rǔ ài xù kě bì liú qí jiā. zhǔ jū zhāo guó lǐ, shí dà hé lè, yīn qū yuǎn chàng, qǔ jiāng zhǎng shuǐ, lián zhōu shù sōu, jìn shì bì jí. méng wén, nǎi yú yuán bēn zǒu, qún zhòng qiè wàng. cái dēng zhōu, yí jiù shuǐ zhōng, huà gě píng chén, shēng jì gāo gōng bù zhī jì jí, sān shí jìn shì wú yī shēng zhě.
開元五年春,司天奏:「玄象有眚見,其災甚重。」玄宗震驚,問曰:「何祥「對曰:「當有名士三十人同日冤死,今新及第進士正應其數。」其年及第李蒙者,貴主家婿,上不言其事,密戒主曰:「每有大游宴,汝愛婿可閉留其家。」主居昭國里,時大合樂,音曲遠暢,曲江 漲水,聯舟數艘,進士畢集。蒙聞,乃逾垣奔走,群眾愜望。才登舟,移就水中,畫舸平沉,聲妓、篙工不知紀極,三十進士無一生者。
xià hóu chù xìn wèi jīng zhōu zhǎng shǐ, yǒu bīn guò zhī, chù xìn mìng pū zuò shí. pū fù ěr yǔ yuē: sōu jǐ xǔ miàn xìn yuē: liǎng rén èr shēng jí kě yǐ. pū rù, jiǔ bù chū, bīn yǐ shì gào qù. xìn jù hū pū, pū yuē: yǐ sōu qì. xìn míng zhǐ yuē: dà yì shì. liáng jiǔ nǎi yuē: kě zǒng fán zuò bǐng, wú gōng tuì shí zhī. xìn yòu cháng yǐ yī xiǎo píng zhù xī yī shēng zì shí, jiā rén bù zhān yú lì. pū yún: cù jǐn. xìn qǔ píng hé yú zhǎng shàng, yú shù dī, yīn yǐ kǒu xī zhī. fán shì yì, bì jīng shǒu nǎi shòu zhí. shí zhě bǐ zhī. guǎng zhōu lù shì cān jūn liǔ qìng dú jū yī shì, qì yòng shí wù bìng zhì wò nèi. nú yǒu sī qǔ yán yī zuǒ zhě, qìng biān zhī jiàn xuè. xià hóu biāo xià yuè shí yǐn, shēng chóng zài xià, wèi zēng lì kǒu. cháng sòng kè chū mén, nú dào shí luán ròu. biāo hái jué zhī, dà nù, nǎi zhuō yíng yǔ shí, lìng ǒu chū zhī. zhèng rén kǎi wèi mì zhōu cì shǐ, yǒu xiǎo nú gào yǐ lǚ chuān, kǎi yuē: ā wēng wèi rǔ jīng yíng xié. yǒu qǐng, mén fū zhe xié zhě zhì, kǎi tīng qián shù shàng yǒu kē., zhuó mù yě. qiǎn mén fū shàng shù qǔ qí zi. mén fū tuō xié ér yuán zhī, kǎi lìng nú zhe xié ér qù, mén fū jìng zhì tú xiǎn. kǎi yǒu dé sè.
夏侯處信為荊州長史,有賓過之,處信命仆作食。仆附耳語曰:「溲幾許面「信曰:「兩人二升即可矣。」仆入,久不出,賓以事告去。信遽呼仆,仆曰:「已溲訖。「信鳴指曰:「大異事。」良久乃曰:「可總燔作餅,吾公退食之。」信又嘗以一小瓶貯醯一升自食,家人不沾餘瀝。仆云:「醋盡。」信取瓶合於掌上,餘數滴,因以口吸之。凡市易,必經手乃授直。識者鄙之。廣州錄事參軍柳慶獨居一室,器用食物並致臥內。奴有私取鹽一撮者,慶鞭之見血。夏侯彪夏月食飲,生蟲在下,未曾瀝口。嘗送客出門,奴盜食臠肉。彪還覺之,大怒,乃捉蠅與食,令嘔出之。鄭仁凱為密州刺史,有小奴告以履穿,凱曰:「阿翁為汝經營鞋。」有頃,門夫着鞋者至,凱廳前樹上有窠。,啄木也。遣門夫上樹取其子。門夫脫鞋而緣之,凱令奴着鞋而去,門夫竟至徒跣。凱有德色。
ān nán dōu hù dèng yòu, yùn zhōu rén, jiā jù fù, nú bì qiān rén. héng kè kǒu fù zì gòng, wèi zēng shè kè. sūn zi jiāng yī yā sī yòng, yòu yǐ shàn pò jiā zī, biān èr shí. wéi zhuāng pō dú shū, shù mǐ ér chuī, chèng xīn ér cuàn, zhì shǎo yī luán ér jué zhī. yī zi bā suì ér zú, qī liǎn yǐ shí fú, zhuāng bō qǔ, yǐ gù xí guǒ shī, bìn qì, qíng qí xí ér guī. qí yì niàn yě, wū yàn bù zì shèng, wéi qiān lìn ěr. huái zhōu lù shì cān jūn lù jìng qián zāo qí lián huī shì, yú xīn kāi tuī jū, miǎn sǐ pèi liú.
安南都護鄧 祐,韻州人,家巨富,奴婢千人。恆課口腹自供,未曾設客。孫子將一鴨私用,祐以擅破家資,鞭二十。韋莊頗讀書,數米而炊,秤薪而爨,炙少一臠而覺之。一子八歲而卒,妻斂以時服,莊剝取,以故席裹屍,殯訖,擎其席而歸。其憶念也,嗚咽不自勝,惟慳吝耳。懷州錄事參軍路敬潛遭綦連輝事,於新開推鞫,免死配流。
hòu sù xuě, shòu mù zhōu suì ān xiàn lìng. qián yì zǎi jiē zú yú guān, qián yù bù fù. qí qī yuē: jūn ruò hé sǐ, xīn kāi zhī nán zǎo yǐ wú shēn, jīn dé xiàn lìng, qǐ fēi mìng hū suì zhì zhōu, qù xiàn shuǐ lù shù bǎi lǐ shàng, qǐn táng liǎng jiān yǒu sān bìn kēng, jiē mái jiù xiàn lìng, qián mìng fāng fū tián zhī. yǒu xiāo míng yú píng fēng, yòu míng yú chéng chén shàng, bìng bù yǐ wèi shì. měi yǔ qī duì shí, yǒu shǔ shù shí tóu, huò huáng huò bái, huò qīng huò hēi, yǐ zhàng qū zhī, zé bào zhàng ér jiào. zì yú yāo guài, bù kě jù yán. zhì sì kǎo mǎn, yī wú suǒ shī, xuǎn shòu wèi lìng, chú wèi zhōu sī mǎ. rù wèi láng zhōng, wèi zhì zhōng shū shè rén.
後訴雪,授睦州遂安縣令。前邑宰皆卒於官,潛欲不赴。其妻曰:「君若合死,新開之難早已無身,今得縣令,豈非命乎「遂至州,去縣水路數百里上,寢堂兩間有三殯坑,皆埋舊縣令,潛命坊夫填之。有梟鳴於屏風,又鳴於承塵上,並不以為事。每與妻對食,有鼠數十頭,或黃或白,或青或黑,以杖驅之,則抱杖而叫。自余妖怪,不可具言。至四考滿,一無所失,選授衛令,除衛州司馬。入為郎中,位至中書舍人。
zhōu gān zǐ bù bó xué yǒu cái, nián shí qī wèi zuǒ wèi zhǎng shǐ, bù rù wǔ pǐn. dēng fēng nián bìng, yǐ lǘ yú qiáng zhì yuè xià, tiān ēn jiā liǎng jiē, hé rù wǔ pǐn, jìng bù néng qǐ. lín lǐ qīn qī lái hè, yì guān bù dé, suì yǐ fēi páo fù qí shàng, tiē rán ér zhōng.
周甘子布博學有才,年十七為左衛長史,不入五品。登封年病,以驢輿強至岳下,天恩加兩階,合入五品,竟不能起。鄰里親戚來賀,衣冠不得,遂以緋袍覆其上,帖然而終。
tài cháng qīng lú chóng dào zuò nǚ xù zhōng shū lìng cuī shí fǎn, yǔ lín láng jiāng zhāng xiān zuò yǔ xuē jiè rán kǒu chén yù fǎn zhī zhuàng, jù liú lǐng nán. jīng nián, wú rì bù bēi hào, liǎng mù jiē zhǒng, bù shèng qī chǔ, suì bìng táo guī. chóng dào zhì dōu zhái cáng yǐn, wèi nán qǔ cuī shì nǚ wèi chéng, yǒu nèi gěi shǐ lái qǔ chōng guì rén, chóng dào nǎi lù gěi shǐ, bié qǔ yī cuī jiā nǚ qù rù nèi. shì bài, gěi shǐ jù chéng, yǎn chóng dào, bìng nán sān rén yì bèi jiū zhuō, chì zhàng gè jué yī bǎi, jù zhì sàng mìng. qīng zhōu cì shǐ liú rén guǐ zhī hǎi yùn, shī chuán jí duō, chú míng wèi mín, suì liáo dōng xiào lì. yù bìng wò píng rǎng chéng xià, qiān mù kàn bīng shì gōng chéng. yǒu yī zú zhí lái qián tóu bèi zuò, chì zhī bù qù, réng è mà yuē: nǐ yù kàn, wǒ yì yù kàn, hé yù rǔ shì bù kěn qù. xū yú chéng tóu fàng jiàn, zhèng zhōng xīn ér sǐ. wēi cǐ bīng, rén guǐ jǐ wèi liú shǐ suǒ zhōng. rèn zhī xuǎn yǔ zhāng shuō tóng shí yīng jǔ. hòu shuō wèi zhōng shū lìng, zhī xuǎn jìng bù jí dì.
太常卿盧崇道坐女婿中書令崔湜反,羽林郎將張仙坐與薛介然口陳欲反之狀,俱流嶺南。經年,無日不悲號,兩目皆腫,不勝淒楚,遂並逃歸。崇道至都宅藏隱,為男娶崔氏女未成,有內給使來取充貴人,崇道乃賂給使,別取一崔家女去入內。事敗,給使具承,掩崇道,並男三人亦被糾捉,敕杖各決一百,俱至喪命。青州刺史劉仁軌知海運,失船極多,除名為民,遂遼東效力。遇病臥平壤城下,褰幕看兵士攻城。有一卒直來前頭背坐,叱之不去,仍惡罵曰:「你欲看,我亦欲看,何預汝事「不肯去。須臾城頭放箭,正中心而死。微此兵,仁軌幾為流矢所中。任之選與張說同時應舉。後說為中書令,之選竟不及第。
lái yè zhāng gōng, gōng yí juàn yī shù, yǐ chōng liáng yòng. zhī xuǎn jiāng guī, zhì shě bù jīng yī liǎng rì, jí dà zuò, jiāng juàn shì yào, juàn jǐn jí zì sǔn. fēi dàn cǐ dù, yú chù yì rán, hé bó mìng zhī shén yě!
來謁張公,公遺絹一束,以充糧用。之選將歸,至舍不經一兩日,疾大作,將絹市藥,絹盡疾自損。非但此度,余處亦然,何薄命之甚也!
háng zhōu cì shǐ péi yǒu chǎng jí shén, lìng qián táng xiàn zhǔ bù xià róng kàn zhī. róng yuē: shǐ jūn bǎi wú yī lǜ, fū rén zǎo xū chóng fú yǐ ráng zhī. cuī fū rén yuē: ráng xū hé wù róng yuē: shǐ jūn qǔ èr jī yǐ yā zhī, chū sān nián zé wēi guò yǐ. fū rén nù yuē: cǐ liáo kuáng yǔ, ér zài shēn wú bìng. róng tuì yuē: fū rén bù xìn, róng bù gǎn yán. shǐ jūn mìng hé yǒu sān fù, ruò bù gēng qǔ, yú fū rén bù xiáng. fū rén yuē: zhà kě sǐ, cǐ shì bù xiāng dāng yě. qí nián fū rén bào wáng, chǎng gèng qǔ èr jī, róng yán xìn yǐ. píng wáng zhū nì wéi, cuī rì yòng jiāng bīng dù qū, zhū zhū wéi lüè jǐn, běng zi zhōng yīng hái yì huáng shā zhī. zhū dù làn jí zhě fēi yī. fú xiū zǐ yuē: cǐ nì wéi zhī zuì, shū zú hé gū! yì rú rǎn mǐn shā hú , gāo bí zhě héng sǐ dǒng zhuō zhū yān rén, wú xū zhě wǎng lù. sǐ shēng mìng yě.
杭州刺史裴有敞疾甚,令錢塘縣主簿夏榮看之。榮曰:「使君百無一慮,夫人早須崇福以禳之。」崔夫人曰:「禳須何物「榮曰:「使君娶二姬以壓之,出三年則危過矣。」夫人怒曰:「此獠狂語,兒在身無病。」榮退曰:「夫人不信,榮不敢言。使君命合有三婦,若不更娶,於夫人不祥。」夫人曰:「乍可死,此事不相當也。「其年夫人暴亡,敞更娶二姬,榮言信矣。平王誅逆韋,崔日用將兵杜曲,誅諸韋略盡,繃子中嬰孩亦楻殺之。諸杜濫及者非一。浮休子曰:「此逆韋之罪,疏族何辜!亦如冉閔殺胡 ,高鼻者橫死;董卓誅閹人,無須者枉戮。死生命也。」
nì wéi zhī biàn, lì bù shàng shū zhāng jiā fú hé běi dào cún fǔ shǐ, zhì huái zhōu wǔ shè yì, yǒu chì suǒ zhì chù zhǎn zhī. xún yǒu chì jīn fàng, shǐ rén mǎ shàng hūn shuì, chí xíng yī yì, bǐ zhì, yǐ zhǎn qì. mìng fēi tiān hū, tiān fēi mìng hū! shěn jūn liàng jiàn míng dào shì, shàng yuán nián zhōng, lì bù yuán wài zhāng rén yī yán shēng wèn yuē: míng gōng kàn yī hé dāng qiān liàng yuē: tái láng zuò bù nuǎn xí, hé lǜ bù qiān. é ér yī rú cè, liàng wèi zhū rén yuē: zhāng yuán wài zǒng shí yú rì huó, hé xiá yōu guān zhí hū hòu qī rì ér yī zú. qián zhōu sī shì liú zhī yuán shè pàn sī cāng, dà jīng shí, sī mǎ yáng shùn chén wèi zhī yuē: mǎi ròu bì xū hán tāi, féi cuì kě shí, yú shòu bù kān. zhī yuán nǎi jiǎn qǔ huái yùn niú dú jí zhū yáng lǘ děng shā zhī, qí tāi réng dòng, liáng jiǔ nǎi jué. wú hé, shùn chén yī nú wú bìng ér sǐ, xīn shàng réng nuǎn, qī rì ér sū. yún jiàn yī shuǐ dú bái é, bìng zi suí zhī, jiàn wáng sù yún: huái tāi wǔ gè yuè, káng shā mǔ zǐ. xū yú yòu jiàn zhū yáng lǘ děng jiē lǐng zi lái sù, jiàn liú sī shì dá kuǎn, yǐn yáng sī mǎ chù fēn rú cǐ. jū sān rì ér zhī yuán zú wáng, yòu wǔ rì ér shùn chén sǐ. lǜ gèng lìng zhāng wén chéng, xiāo chén míng yú tíng shù, qí qī yǐ wèi bù xiáng, lián tuò zhī.
逆韋之變,吏部尚書張嘉福河北道存撫使,至懷州武涉驛,有敕所至處斬之。尋有敕矜放,使人馬上昏睡,遲行一驛,比至,已斬訖。命非天乎,天非命乎!沈君亮見冥道事,上元年中,吏部員外張仁禕延生問曰:「明公看禕何當遷「亮曰:「台郎坐不暖席,何慮不遷。」俄而禕如廁,亮謂諸人曰:「張員外總十餘日活,何暇憂官職乎「後七日而禕卒。虔州司士劉知元攝判司倉,大 睛時,司馬楊舜臣謂之曰:「買肉必須含胎,肥脆可食,余瘦不堪。」知元乃揀取懷孕牛犢及豬羊驢等殺之,其胎仍動,良久乃絕。無何,舜臣一奴無病而死,心上仍暖,七日而蘇。雲見一水犢白額,並子隨之,見王訴云:「懷胎五個月,扛殺母子。」須臾又見豬羊驢等皆領子來訴,見劉司士答款,引楊司馬處分如此。居三日而知元卒亡,又五日而舜臣死。率更令張文成,梟晨鳴於庭樹,其妻以為不祥,連唾之。
wén chéng yún: jí sǎ sǎo, wú dāng gǎi guān. yán wèi bì, hè kè yǐ zài mén yǐ. yòu yī shuō, wén chéng jǐng yún èr nián wèi hóng lú sì chéng, mào dài jí lǜ páo bìng bèi shǔ niè. yǒu shén líng dì xiāng wū gào, jīng shī jí jùn xiàn bèi zhū lù zhě shù qiān yú jiā, shǔ wáng xiù jiē zuò zhī. suí shì jì wáng, qí shì yì qǐn yǐ.
文成云:「急灑掃,吾當改官。」言未畢,賀客已在門矣。又一說,文成景雲二年為鴻臚寺丞,帽帶及綠袍並被鼠齧。有神靈遞相誣告,京師及郡縣被誅戮者數千餘家,蜀王秀皆坐之。隋室既亡,其事亦寢矣。
yí fèng nián zhōng, yǒu zhǎng xīng bàn tiān, chū dōng fāng, sān shí yú rì nǎi miè. zì shì tǔ fān pàn, xiōng nú fǎn, xú jìng yè luàn, bái tiě yú zuò nì, bó yù sāo dòng, zhōng wàn qiáng liáng, qì dān fān yíng fǔ, tū jué pò zhào dìng, má rén jié zhāng xuán yù wáng xiào jié děng jiē méi bǎi wàn zhòng. sān shí yú nián, bīng gé bù xī. diào lù zhī hòu, yǒu niǎo dà rú jiū, sè rú wū què, fēi ruò fēng shēng, qiān wàn wèi duì, shí rén wèi zhī duò què, yì míng tū jué què, ruò lái tū jué bì zhì, hòu zhì wú chà. tiān shòu zhōng, zé tiān hǎo gǎi xīn zì, yòu duō jì huì. yǒu yōu zhōu rén xún rú yì shàng fēng yún: guó zì zhōng huò, huò luàn tiān xiàng, qǐng zhōng ān wǔ yǐ zhèn zhī. zé tiān dà xǐ, xià zhì jí yī. yuè yú yǒu shàng fēng zhě yún: wǔ tuì zài zhōng, yǔ qiú zì wú yì, bù xiáng zhī shén. zé tiān è rán, jù zhuī zhì, gǎi lìng zhōng wèi bā fāng zì. hòu xiào hé jí wèi, guǒ yōu zé tiān yú shàng yáng gōng.
儀鳳年中,有長星半天,出東方,三十餘日乃滅。自是土番叛,匈奴反,徐敬業亂,白鐵余作逆,博、豫騷動,忠、萬強梁,契丹翻營府,突厥破趙、定,麻仁節、張玄遇、王孝傑等皆沒百萬眾。三十餘年,兵革不息。調露之後,有鳥大如鳩,色如烏鵲,飛若風聲,千萬為隊,時人謂之「鵽雀」,亦名突厥雀,若來突厥必至,後至無差。天授中,則天好改新字,又多忌諱。有幽州人尋如意上封云:「國字中『或』,或亂天象,請□中安『武』以鎮之。」則天大喜,下制即依。月余有上封者云:「『武』退在□中,與囚字無異,不祥之甚。」則天愕然,遽追制,改令中為「八方」字。後孝和即位,果幽則天於上陽宮。
zhǎng ān èr nián jiǔ yuè yī rì, tài yáng shí jǐn, mò chuài zéi dào bīng zhōu. zhì shí wǔ rì yè, yuè shí jǐn, zéi bìng tuì jǐn. sú yàn yuē: zǎo zi sāi bí kǒng, xuán lóu gé què zhǒng. yòu yún: chán míng diāo liào huàn, shǔ zhǒng gāo mí duàn. yòu yàn yún: chūn yǔ jiǎ zǐ, chì dì qiān lǐ. xià yǔ jiǎ zǐ, chéng chuán rù shì. qiū yǔ jiǎ zǐ, hé tóu shēng ěr. dōng yǔ jiǎ zǐ, què cháo xià dì. qí nián dà shuǐ.
長安二年九月一日,太陽蝕盡,默啜賊到并州。至十五日夜,月蝕盡,賊並退盡。俗諺曰:「棗子塞鼻孔,懸樓閣卻種。」又云:「蟬鳴蛁 尞喚,黍種糕糜斷。」又諺云:「春雨甲子,赤地千里。夏雨甲子,乘船入市。秋雨甲子,禾頭生耳。冬雨甲子,鵲巢下地。」其年大水。
zhǎng ān sì nián shí yuè, yīn, yǔ xuě, yī bǎi yú rì bù jiàn xīng. zhēng yuè, zhū zhāng yì zhī chāng zōng děng, zé tiān fèi. yōu zhōu dū du sūn quán zhī rén zéi yě, xuē nè yǔ zhī shū yuē: jì yuè bù kě rù zéi, dà xiōng yě. quán yuē: liù yuè xuān wáng běi fá, nè hé suǒ zhī. yǒu gǎn yán bīng chū bù fù zhě zhǎn. chū jūn zhī rì, yǒu bái hóng chuí tóu yú jūn mén. qí yè, dà xīng luò yú yíng nèi, bīng jiāng wú gǎn yán zhě. jūn xíng hòu, yōu zhōu jiè nèi yā wū chī yuān děng bìng shī, jiē suí jūn qù. jīng èr xún ér jūn méi, wū yuān shí qí ròu yān.
長安四年十月,陰,雨雪,一百餘日不見星。正月,誅張易之、昌宗等,則天廢。幽州都督孫佺之人賊也,薛訥與之書曰:「季月不可入賊,大凶也。」佺曰:「六月宣王北伐,訥何所知。有敢言兵出不復者斬。」出軍之日,有白虹垂頭於軍門。其夜,大星落於營內,兵將無敢言者。軍行後,幽州界內鴉烏鴟鳶等並失,皆隨軍去。經二旬而軍沒,烏鳶食其肉焉。
yán hé chū qī rì, tài bái zhòu jiàn jīng tiān. qí yuè, tài shàng huáng xùn dì wèi, cǐ yì zhǔ zhī yīng yě. zhì bā yuè jiǔ rì, tài bái réng zhòu jiàn, gǎi yuán xiān tiān. zhì èr yuè qī rì, tài shàng huáng fèi, zhū zhōng shū lìng xiāo zhì zhōng shì zhōng cén xī liú cuī shí, xún zhū zhī. kāi yuán èr nián wǔ yuè èr shí jiǔ rì yè, dà liú xīng rú wèng, huò rú pén dà zhě guàn běi dǒu, bìng xī běi xiǎo zhě suí zhī. wú shù tiān xīng jǐn yáo, zhì xiǎo nǎi zhǐ. qī yuè, xiāng wáng bēng, shì shāng dì. shí yuè, tǔ fān rén lǒng yòu, lüè yáng mǎ, shā shāng wú shù. qí nián liù yuè, dà fēng bá shù fà wū, zhǎng ān jiē zhōng shù lián gēn chū zhě shí qī bā. zhǎng ān chéng chū jiàn, suí jiāng zuò dà jiàng gāo jiǒng suǒ zhí huái shù dài sān bǎi yú nián, zhì shì bá chū. zhōng nán shān zhú kāi huā jié zi, mián gèn shān gǔ, dà xiǎo rú mài. qí suì dà jī, qí zhú bìng kū sǐ. lǐng nán yì rán, rén qǔ ér shí zhī. lǐ quán yǔ miàn rú mǐ kē, rén kě shí zhī. hòu hàn xiāng kǎi yún: guó zhōng zhú bǎi kū zhě, bù chū sān nián zhǔ dāng zhī. rén jiā zhú jié shí kū sǐ zhě, jiā zhǎng dāng zhī. zhōng nán zhú huā kū sǐ zhě, kāi yuán sì nián ér tài shàng huáng bēng.
延和初七日,太白晝見經天。其月,太上皇遜帝位,此易主之應也。至八月九日,太白仍晝見,改元先天。至二月七日,太上皇廢,誅中書令蕭至忠、侍中岑羲;流崔湜,尋誅之。開元二年五月二十九日夜,大流星如瓮,或如盆大者貫北斗,並西北小者隨之。無數天星盡搖,至曉乃止。七月,襄王崩,諡殤帝。十月,土番人隴右,掠羊馬,殺傷無數。其年六月,大風拔樹髮屋,長安街中樹連根出者十七八。長安城初建,隋將作大匠高熲所植槐樹殆三百餘年,至是拔出。終南山竹開花結子,綿亘山谷,大小如麥。其歲大飢,其竹並枯死。嶺南亦然,人取而食之。醴泉雨面如米顆,人可食之。後漢襄楷云:「國中竹柏枯者,不出三年主當之。」人家竹結實枯死者,家長當之。終南竹花枯死者,開元四年而太上皇崩。
kāi yuán wǔ nián, hóng tán èr zhōu fù yǒu huǒ zāi, zhòu rì rén jiàn huǒ jīng chì dùn dùn, suǒ yì jí huǒ qǐ. dōng jìn shí, wáng hóng wèi wú jùn tài shǒu, yì yǒu cǐ zāi. hóng tà bù rén, jiāng wèi bù shèn, hòu zuò tīng shì, jiàn yī wù chì rú xìn fān, fēi xiàng rén jiā shè shàng, é ér huǒ qǐ, fāng zhī biàn bù fù yóu rén, zāo ruò rén jiā suì miǎn chī fá. kāi yuán bā nián, qì dān pàn, guān zhōng bīng jiù yíng fǔ, zhì miǎn chí quē mén, yíng yú gǔ shuǐ cè. yè bàn shuǐ zhǎng, piào èr wàn yú rén, wéi xíng wǎng yè chū pú bù shuì, jù gāo huò miǎn, cūn diàn bìng méi jǐn. shàng yáng gōng zhōng shuǐ yì, gōng rén sǐ zhě shí qī bā. qí nián, jīng xìng dào fāng yī yè xiàn wèi chí, méi wǔ bǎi jiā. chū, dèng zhōu sān yā kǒu jiàn èr xiǎo ér yǐ shuǐ xiàng pō, xū yú yǒu dà shé shí wéi yǐ shàng, zhāng kǒu xiàng tiān. rén huò yǒu zhuó shè zhě, é ér yún yǔ huì míng, yǔ shuǐ piào èr bǎi jiā, xiǎo ér jí shé bù zhī suǒ zài. luò yáng xiàn lìng sòng zhī xùn, xìng hǎo chàng gē, chū wèi lián zhōu cān jūn. cì shǐ chén xī gǔ zhě, yōng rén yě, lìng zhī xùn jiào bì gē. měi rì duān hù lì yú tíng zhōng, yōu yōu ér chàng, qí bì gé chuāng cóng ér hé zhī, wén zhě wú bù dà xiào.
開元五年,洪、潭二州復有火災,晝日人見火精赤燉燉,所詣即火起。東晉時,王弘為吳郡太守,亦有此災。弘撻部人,將為不慎,後坐廳事,見一物赤如信幡,飛向人家舍上,俄而火起,方知變不復由人,遭爇人家遂免笞罰。開元八年,契丹叛,關中兵救營府,至澠池缺門,營於谷水側。夜半水漲,漂二萬餘人,惟行網夜樗蒲不睡,據高獲免,村店並沒盡。上陽宮中水溢,宮人死者十七八。其年,京興道坊一夜 陷為池,沒五百家。初,鄧 州三鴉口見二小兒以水相潑,須臾有大蛇十圍已上,張口向天。人或有斫射者,俄而雲雨晦冥,雨水漂二百家,小兒及蛇不知所在。洛陽縣令宋之遜,性好唱歌,出為連州參軍。刺史陳希古者,庸人也,令之遜教婢歌。每日端笏立於庭中,呦呦而唱,其婢隔窗從而和之,聞者無不大笑。